Acts


1

1 Tofilo Mkunde, kyitapu kyilya kya kuwooka ngyilekuṙikyia ngyileṟeia mbonyi tsa shindo shoose Yesu alewuta na ilosha. 2 Mṟasa mfiri ulya aleṙoso na wuye ruwewu, amloṟe kui Mumuyo Mweele wasu walya alewasambuṟa. 3 Walya alekuṟingyishia kowo, kui iwuta shindo shifoi, numa ya ilyiso wukyiwa, kye nai na moo; echiwawonekyia kyiyeri kya mfiri makumi gaana, na ionguo mbonyi tsa Wumangyi wo Ruwa. 4 Na kyiyeri awekyeri nawo kyisanzionyi nalewawia walawukye Yerusalemu, kyaindi waweṙelyie kyiteṟio kya Awu, kyiteṟio ngyilemuongoya mbonyi tsakyo; 5 kye Yohane nalepatisa kui mṟinga, indi nyoe mochipatiso kui Mumuyo Mweele numa ya mfiri-i ngyaangu. 6 Kyasia kyiyeri wawekyeri na Yesu kyisanzionyi, wakammbesa, “Ngyesa, Mndumii kyiyeri-kyi nyi lyo-ndu uiwiyiṟia Isiraelyi Wumangyi?” 7 Kawawia, “Chi iṟunda lyanyu imanya shiyeri Awu awikyie sile oe amonyi-pfo. 8 Kyaindi mochiambilyia pfinya, Mumuyo Mweele kamcha na konyu, na nyoe mochingyiṟingyishia Yerusalemu, na urukyenyi loose lo Wayuda, na Samaria, mṟasa matsitsionyi ga uruka.” 9 Amgambe isho, kyiyeri waweimwambuya kairo, ipuchi lyikammbuta mbele yawo. 10 Kyiyeri waweiitukuya ruwewu karii, kyiyeri aweiyenda, wandu wawi wakagoṟoka kufuhi nawo, waṟee nguwo tsa uwiṟo, 11 wakagamba, “Nyoe wandu wa Galyilaya, ny'kyilyi muiambuya ruwewu? Yesu-chu aṙoo iwuka konyu iyenda wuye ruwewu, newuya chandu mommbona echiyenda ruwewu.” 12 Numa ya iho wakawuya na Yerusalemu iwuka fumvu lyiwekyelago lya Mseituni, lyikyeri kufuhi na Yerusalemu, cha kyilometa kyimwi kuṙi. 13 Na lyilya waleshika Yerusalemu, wakaṙooya kai, kundu wawekyekaa: Petiro, Yohane, Yakobo, Anderea, Filyipo na Tomasi, Baritolomayo na Matayo, Yakobo o Alyifayo, Simion Selote, na Yuda o Yakobo. 14 Iwa woose wawei kyindo kyimwi kyiiṙi kya iterewa, hamwi na waka na Maria, wama o Yesu, na wana wa wamae. 15 Mfiri iya Petiro kagoṟoka kyiiṙi kya walya wawekyeosha Yesu (itala lyawo cha igana na makumi gawi), 16 kagamba, “Wana wa wama, kyiwewaṟi shiṟeio shiele shiafukyie, shiṟeio Mumuyo Mweele aleshionguo kui ṙumbu lya Dawidi, mbonyinyi tsa Yuda, alesongoya walya walewaṙa Yesu. 17 Cha kyipfa nawemtale hamwi na soe, kagawio iṟunda-lyi. 18 (Kyasia mndu-chu naleguṟa ṙema kui woguru wo iwuta wunyamaṟi; kaoloka kapasakana, maula gakye goose gakafumia nja. 19 Wandu woose wekyekaa Yerusalemu wakamanya mbonyi-tsi; mṟasa ṙema lyilya lyikalago kyikowo Akyelyidama, kyimwi na igamba, ṙema lya samu). 20 Cha kyipfa kulya kyitapunyi kya shiimbo kyikyiṟeie kye, ‘Kyiṟaṟo kyakye kyechiwaṙa kyindo-pfo, maa kochiwaṙa mndu echikaa ho-pfo.’ Lyingyi-se kyikyiṟeie, ‘Mndu ungyi naṙuo wuṟundi wokye.’ ” 21 “Kyasia kyiiṙi kya wandu waleoshana na soe kyiyeri kyoose Mndumii Yesu aweicha na iwuka koṙu, 22 iwookyia wupatiso wo Yohane, mṟasa mfiri ulya alewuto koṙu iyenda wuye ruwewu, kyiwaṟi umwi owo nawe mṟingyishi o iṟuka lyakye hamwi na soe.” 23 Wakawika wandu wawi: Yosefu, awekyelago Barisaba, awewoṙe rina lya kawi Yusto, na Matiya. 24 Numa ya iho wakaterewa, wakagamba, “Iyoe, Mndumii, uichi mrima ya wandu woose, luloṟe nyi wui omsambuṟa kyiiṙi kya iwa wawi, 25 nawe msu handu ha Yuda; kyipfa Yuda nalelekana na soe kayenda handu alewutikyio kyilya kyimmbaṟi.” 26 Wakakapa kuṟu kuha isambuṟa Yosefu na Matiya na Matiya kasambuṟo; na oe kawiko handu hamwi na wasu walya ikumi na umwi.



2

1 Na kyiyeri mfiri o Pentekoste uleafukyia wawekyeri woose handu hamwi. 2 Cha ilyi iwuka ruwewu kukocha ndiṟimo cha ndiṟimo tsa mkuma o pfinya, ukoichuṟa numba iya yoose waweṙamie. 3 Kukowaṙa ngyuulumi tsilekanyi-lekanyi, cha ngyuulumi tsa moṙo ukokaa mṙoenyi ko orio mndu awekyeri halya. 4 Woose wakaichuṟo nyi Mumuyo Mweele, wakawooka iṙeṙa kui mṙeṙie ingyi, chandu Mumuyo alewaenenga wuiṙimi. 5 Na kuwewoṙe Wayuda wawekyekaa Yerusalemu, wandu waiṙikyie na iowuo Ruwa, wandu wawukyie orio isanga lya kunu wuyanenyi. 6 Kyasia kyiyeri wuingyi wo wandu wawesanzie halya waleicho ndiṟimo tsilya, wakawoṙo nyi wuowu, cha kyipfa orio umwi naleicho weṙeṙa kui mṙeṙie okye. 7 Wakaṟiyio woose, wakawiana, “Lanyoe-ko, iwa woose waiṙeṙa chi wandu wa Galyilaya-pfoe? 8 Kyawa kuṙa soe iicho orio mndu mṙeṙie yaṙu lulefeo nayo? 9 Wapariti na Wamedi na Waelami, na walya wekyekaa Mesopotamia, Uyuda na Kapadokyia, Ponto na Asia, 10 Firikyia na Pamfilyia, Misiri na ngyuura tsa Lyibia kufuhi na Kyirene, na wayenu wawukyie Roma, Wayuda na walya wekyeindia Ruwa, 11 Wakyirete na Waarabu; luichuoe iwa wechionguo kui mṙeṙie yaṙu mawuto gang'anyi ga Ruwa.” 12 Wakaṟiyio woose, wakawoṙo nyi iwuṟa iiṙikyia, wakawiana, “Shindo-shi shaloṟa kyi?” 13 Wengyi wakanyeṟe, wechigamba “Wawananzi.” 14 Kyaindi Petiro kagoṟoka hamwi na wanalosho walya ikumi na umwi, kakuilenga na ṟui lying'anyi, kawawia, “Nyoe wandu wa uruka lo Uyuda, na nyoe moose mokyekaa Yerusalemu, manyenyi mbonyi-tsi muaṙanyie maṙeṙo gako. 15 Chandu mukusaṟie chi wuṙo-pfo. Wandu-wa wawananzi-pfo, cha kyipfa nyi saa tsiṟaaṟu tsa kyingoto tikyi; 16 kyaindi mbonyi-tsi nyi tsilya tsilegambo nyi moonguo shisuku Yoelyi, 17 ‘Mfiri yefurumia, Ruwa nagamba ngyechipusia wandu woose Mumuyo oko, na wana wanyu wa kyisoṟo na wa kyika wechionguo shisuku; na wanakye wanyu wechiwona shindo shilandeafukyie; na wandu waku wechiloṙo. 18 Yee, na mfiri-yo ngyechipusia waṟundi wako wa kyisoṟo na wa kyika Mumuyo oko, nawo wechionguo shisuku. 19 Na inyi ngyechiloṟa ṟigo wuye ruwewu, na shindo sheṟiyisha wuyanenyi, samu na moṙo, na ipuchi lya mtsu ufoi. 20 Mnengyeṟi ochiwa meema, na mori ochiwa samu, mfiri ulya o Mndumii ulacha, mfiri ung'anyi uichio na pata. 21 Na orio mndu echipfula Mndumii Ruwa nechikyiṟo.’ ” 22 “Nyoe wasoṟo wa Isiraelyi, aṙanyienyi mbonyi-tsi: Yesu awukyie Nasareti, mndu Ruwa alemloṟa konyu kui ṟigo na shindo sheṟiyisha, Ruwa aletsiwuta amonyi, chandu nyoe muichi. 23 Mndu-chu aleṙiko wuyanenyi chandu Ruwa alekunda amonyi, na chandu Ruwa aweṟeyeṟie wookyia kacha, kamṙambika konyu, nyoe mukomkapia msalabenyi, mukombaaga. 24 Ulya Ruwa alemṟutsa, kammbuta wukyiwenyi wo ipfa, cha kyipfa kyileiṙimika wukyiwa-wo wumpaaye-pfo. 25 Kyipfa Dawidi naonguo mbonyi tsakye, ‘Ngyilewona Mndumii mbele yako mfiri yoose cha kyipfa nakyeri ura loko lo kulyoe ngyilasunzukye. 26 Koikyo mrima oko ulechihiyo ulumi loko lukochihiyo; lyingyi-se mmbiu oko ukoweṙelyia. 27 Cha kyipfa echiṙa mrima oko ko wapfu-pfo; maa echiṙa mndu okye msimiri napuye kyilomenyi-pfo. 28 Nulengyiloṟa njia tsiendie moonyi o mlungana.’ ” 29 “Wasoṟo, wana wa wama wako, maa mulangyisuuye, ngyionguo mbele yanyu kulawoṙe wuowu mbonyi tsa awu oṙu, Dawidi, kye nalepfa kaṟiko, na kyilome kyakye kyikyeri koṙu mṟasa inu. 30 Kyasia kyipfa nyi moonguo shisuku, aichi kye Ruwa nalemwenenga kyaasa, kye kyisharinyi kokye kochiwuka mangyi. 31 Na oe chandu alesonguo iwona mbonyi-tsi, naleonguo mbonyi tsa iṟuka lya Yesu Kristo, kye mrima okye ochiṙio ko wapfu-pfo, maa mmbiu okye ochipuya kyilomenyi-pfo. 32 Yesu-cho Ruwa nalemṟutsa, na soe loose lui waṟingyishi. 33 Kyasia oe, kamṙoso mṟasa kuwoko ko kulyoe ko Ruwa, na iambilyia ko Awu kyaasa kyilya kya Mumuyo Mweele, napusuo kyindo-kyi mukyiwonyi na ikyiicho wulalu. 34 Kyipfa Dawidi aleṙo na ruwewu-pfo; indi oe nalegamba, ‘Ruwa nalewia Mndumii oko, ṙamia ura loko lo kulyoe, 35 mṟasa kyiyeri ngyechikuenenga wuiṙimi wo ichilyia washituwa wapfo.’ ” 36 “Kyasia wandu woose wa Isiraelyi wamanye na pata kye Ruwa naleenenga Yesu-cho walemkapia msalabenyi wuiṙimi wo iwa Mndumii na Kristo.” 37 Kyiyeri wandu walya waleicho mbonyi-tso, wakaiṟewe mrimenyi kowo, wakawia Petiro na wanalosho walya wengyi, “Luwute-kyi, wana wa wama waṙu?” 38 Petiro kawawia, “Ṙumbuyenyi iwuta sha wunyamaṟi, mupatiso orio umwi kui rina lya Yesu Kristo, muiṙime iambilyia ihooṟio lya ngyuunyamaṟi tsanyu, na nyoe mochiambilyia kyienengo kya Mumuyo Mweele. 39 Cha kyipfa kyaasa-kyi nyi kyipfa kyanyu, na ko wana wanyu, na ko walya wai kuleshi, na ko woose wechilago nyi Mndumii oṙu Ruwa wache na kokye.” 40 Kawaṟingyishia kui maṙeṙo gengyi gafoi mnu na iwaikyimbia, echigamba, “Kaenyi kuleshi na rika-lyi lyilekyeicho.” 41 Na walya waleicho malosho gakye na igaosha wakapatiso; na mfiri ulya wakaengyeṟika cha wandu shiku shiṟaaṟu. 42 Mfiri yoose wakaosha malosho ga wanalosho, wakyeri kyindo kyimwi shindonyi shoose, na kyiiṙi kya ilya mkate handu hamwi, na kyiiṙi kya iterewa. 43 Wanalosho wakawuta shindo shifoi sheṟiyisha na ṟigo, orio mndu kawoṙo nyi wuowu. 44 Na woose waweiṙikyie Yesu wawekyekaa handu hamwi, na iwuta shindo shoose wakyeri kyindo kyimwi, 45 wechikumba masaa gawo, na shindo shawo wawewoṙe, na igawia wandu woose orio mndu iṙuana na chandu awekundi. 46 Na orio mfiri wechiyenda hekalunyi handu hamwi, wechilya mkate numba kui numba, na ilya kyelya kyawo na sia na mrima iwoṙe ilekyia, 47 wechiṟumisha Ruwa, na ichihiṟa wandu woose. Mndumii kapfumbutsa siṟi orio mfiri ko walya waweikyiṟo.



3

1 Kyasia Petiro na Yohane waweiṙo wechiyenda hekalunyi kyiyeri kyeterewa Ruwa, cha saa kyenda. 2 Na mndu umwi awei kyileeta wookyia kyiyeri alefeo nawekyeendo nyi wandu wakammbikyia orio mfiri moongonyi o hekalu uwekyelago “Moongo Mcha,” kundu naterewe isaṟio nyi walya wawekyeiṙa na ipfo hekalunyi. 3 Mndu-cho kyiyeri alewona Petiro na Yohane wechiiṙa na hekalunyi naleterewa naenengo kyindo kyemsaṟia. 4 Na Petiro, kamwitukuya karii, hamwi na Yohane, kagamba, “Ambuya kunu.” 5 Kawaitukuya, alangyie wamwenengye kyindo. 6 Kyaindi Petiro kagamba, “Inyi ngyiwoṙe heleri, maa sahapu-pfo, indi kyilya ngyiwoṙe ny'kyo ngyikuenenga. Ko rina lya Yesu Kristo awukyie Nasareti, goṟoka uyende.” 7 Kammbaṙa kuwoko ko kulyoe, kamwira, na cha ilyi maṙende gakye gakawaṙa pfinya. 8 Kaamka faṟa kawooka iyenda, kaiṙa na hekalunyi hamwi nawo, kachumia echitoola-toola, na iṟumisha Ruwa. 9 Wandu woose wakammbona echumia na iṟumisha Ruwa. 10 Wakammanya, kye oe nyi ulya awekyeṙamia na iterewa shindo shemsaṟia halya moongonyi okyelago “Mcha;” wakaṟiyio mnu kyipfa kya shilya shilewutika kokye. 11 Kyasia kyiyeri aweinyaia Petiro na Yohane wandu woose wakakuumbia halya-ndu hawekyelago “Itala lya Solomon,” wechiṟiyio mnu. 12 Na kyiyeri Petiro alewona kuṙo kagaluo wandu walya, kawawia, “Nyoe wandu wa Isiraelyi ny'kyilyi muiṟiyio kyipfa kya shindo-shi? Ang'u ny'kyilyi muluitukuya cha ilyi nyi pfinya tsaṙu tsaenenga mndu-chu wuiṙimi wo ichumia? Maa achia kyipfa soe luiṙikyie Ruwa-pfo. 13 Ruwa o Abrahamu na o Isakyi na o Yakobo, Ruwa o waku waṙu, nang'anyisa mṟundi okye Yesu, ulya nyoe mulemṟiinga na imkana mbele ya Pilato, kyiyeri aleṙumbuo kye nalekyio. 14 Indi nyoe mulekana ulya Mweele, ulya alawoṙe tewe, mukokunda ienengo mmbaagi. 15 Mukowaaga ulya Ang'anyi o moo o mlungana, ulya Ruwa alemṟutsa ko wapfu; na soe nyi waṟingyishi wakye. 16 Na kui iiṙikyia rinenyi lyakye, rina lyakye lyaenenga pfinya mndu-chu mummbonyi na immanya; na iiṙikyia lyilya lyikyeri kokye nyilyo lyamwenenga moo-chu ulakyeri mti mbele yanyu nyoe moose. 17 “Kyasia wulalu, wana wa wama, ngyiichi kye mulewuta isho kyipfa mulaweichi, chandu na wasongoru wanyu walewuta. 18 Kyaindi shindo shilya Ruwa aleshionguo wookyia kacha kui maṙumbu ga weonguo shisuku woose, kye Kristo nechilyiso wukyiwa, naafutsia isho. 19 Kyasia ṙumbuyenyi wunyamaṟi, muwiyilyie Ruwa, kundu ngyuunyamaṟi tsanyu tsiwuto piu, kyiyeri kyilya kyewiyiṟio moo kyipfa kya Mndumii Yesu iṙiko koṙu kyiiṙime iafukyia. 20 Ruwa naiṙime iṙuma Yesu Kristo ulya muleṟeyeṟio wookyia kacha. 21 Ulya awaṟi ikaa ruwewu mṟasa kyiyeri shindo shoose shewa shihya, kyiyeri kyikyigambe nyi Ruwa kui ṙumbu lya weonguo shisuku waele wookyia mawookyionyi ga wuyana. 22 Cha kyipfa loi Mose nalegamba kye Mndumii onyu nechimuenenga moonguo shisuku iwuka ko wana wa wamanyu, cha inyi; mwaṙanyienyi shindonyi shoose echimuongoya. 23 Na kyechiwa kye orio mndu alechiaṙanyia moonguo shisuku-cho nechirumatso na iwiko kuleshi na wandu wakye. 24 Yee, na weonguo shisuku woose wookyia Samolyi na walya walecha numa yakye, woose waleṙeṙa, waleonguo mbonyi tsa mfiri-i. 25 Nyoe mowa wana wa weonguo shisuku na wa mma iya Ruwa alelya na waku wanyu, echiwia Abrahamu, ‘Kyisharinyi kyapfo, mbaṟe tsoose tsa wandu wa wuyana tsechiwikyio mboṟa. 26 Ruwa, amṟutse mṟundi okye Yesu, nalemṙuma konyu kuwooka, kundu nammbikyie mboṟa kui igalutsa orio umwi onyu nakae kuleshi na wuwicho wokye.’ ”



4

1 Na kyiyeri waweiṙeṙa na wandu walya, makohanyi na wachilyi wa hekalu na Masadukayo wakacha, 2 weiṟewe mrimenyi mnu cha kyipfa wailosha wandu na ionguo mbonyi tsa iṟutso lya wapfu kyiiṙi kya Yesu. 3 Wakawawaṙa, wakawawika kyipfungonyi mṟasa ngamenyi; cha kyipfa kulekokoila. 4 Kyaindi wandu wafoi kyiiṙi kya walya waleicho Ṙeṙo lya Ruwa waleiṙikyia; na itala lya wasoṟo lyikawa cha shiku shitaanu. 5 Na kyiyeri kulekya wasongoru na wameeku na walosha wa mawawaso ga Mose walesanzia Yerusalemu, 6 na Anasi Mkohanyi ang'anyi kuta woose, na Kayafa taa, na Yohane na Iskanda, na woose walya wawei wa kanyi ko Mkohanyi ang'anyi kuta woose. 7 Kyiyeri walewawikyia makyiṙi-gawi, wakawawesa, “Nyi kui pfinya tsiha na nyi kui rina lya wui nyoe muiwuta ishi?” 8 Naaho Petiro, aichuo Mumuyo Mweele, kawawia, “Nyoe wasongoru wa wandu na wameeku wa Isiraelyi; 9 kokooya loweso inu mbonyi tsa kyindo kyicha mndu ulya mfafa alewutio, chandu alekyiṟo, 10 manyenyi moose na wandu woose wa Isiraelyi kye kui rina lya Yesu Kristo awukyie Nasareti, ulya nyoe mulemkapia msalabenyi, na Ruwa kamṟutsa ko wapfu, kui rina-lyo mndu-chu nagoṟoka mbele yanyu, awoṙe pfinya. 11 Oe nyi oe igoe lyilya lyilemino nyi wewika numba, ‘Nalyo lyawiko iwa igoe lying'anyi lya ndumbenyi.’ ” 12 “Maa kuwoṙe wukyiṟo kui mndu ungyi oose-pfo, cha kyipfa kuwoṙe rina lyingyi kunu wuyanenyi soe wandu luleenengo lyelukyiṟa-pfo.” 13 Kyasia kyiyeri walewona wuṟango na wukari wo Petiro na Yohane, na imanya kye nyi wandu walasomie, walaichi shindo shifoi, wakaṟiyio, wakamanya kye wawekyeri hamwi na Yesu. 14 Na wawonyi ulya alekyiṟo agoṟokyi hamwi nawo walewona kyindo kyegamba-pfo. 15 Wakawawia wawukye halya mengyenyi, wakachila wawenyi 16 wechigamba, “Luwutie kyi wandu-wa? Kyipfa kyikyeri na pata ko wandu woose wekyekaa Yerusalemu kye walewuta kyiṟiyisho kying'anyi, maa lochiiṙima ikana-pfo. 17 Kyaindi kundu mbonyi-tsi tsilamanyike ko wandu, luwaoweshe walaṙeṙe na mndu oose kui rina-lyi.” 18 Wakawalaga, wakawawia walaṙeṙe maa ale ang'u ilosha kui rina lya Yesu. 19 Petiro na Yohane wakawagaluo, wakawawia, “Kye nyi sungusinyi mbele ya Ruwa imuaṙanyia nyoe kuta Ruwa, ṙumbuonyi nyoe muwenyi, 20 kyipfa soe lochiiṙima iṙa ionguo shindo luleshiwona na ishiicho-pfo.” 21 Nawo kyiyeri walemarisa iwaowesha-se wakawapfunguo, walawone kyindo kyewaenenga iwakapa, kyipfa kya iowuo wandu, cha kyipfa wandu woose waweṟumisha Ruwa kyipfa kya isho shilewutika; 22 kyipfa mndu ulya alewutio kyiṟigyishio kya ikyiṟo nawewoṙe maka makumi gaana na ngoseṟa. 23 Na kyiyeri walelekyio, wakayenda ko wandu wawo, wakawaongoya mbonyi tsa shindo shoose walewio nyi wang'anyi wa makohanyi na wameeku. 24 Nawo kyiyeri waleicho wakawia Ruwa kui maṟui gang'anyi na kui mrima umwi, wechigamba, “Mndumii, iyoe nyi oe Ruwa Mopfinya. Nyi iyoe ulegumba ruwewu na uruka na mapalyipalyi na shoose shikyeri pfo. 25 Na iyoe nuleṙeṙa kui Mumuyo Mweele kui ṙumbu lya mku oṙu Dawidi, mṟundi opfo, ‘Ny'kyilyi wandu walaiṙikyie Ruwa wailang'aa, na wandu waikusaṟa shiwicho? 26 Wamangyi wa wuyana wakuṟeyeṟie, na wasongoru waichila handu hamwi chandu wewingana na Ruwa na Kristo okye.’ ” 27 “Kyipfa nyi loi, Herode na Pontio Pilato hamwi na wandu walaiṙikyie Ruwa na wandu wa Isiraelyi, walesanzia kunu mṟinyi, wechichila mbonyi tsa Mṟundi opfo mweele Yesu, ulemshumbuo, 28 kundu wawute shoose uwekundi shiwutikye wookyia kacha. 29 Kyasia wulalu, Mndumii, ambuya chandu waiowesha; uenengye waṟundi wapfo ionguo Ṙeṙo lyapfo kui wuṟango na wukari, 30 ochigoṟuo kuwoko kopfo ikyiṟa; ṟigo na shindo sheṟiyisha shiwutikye kui rina lya Mṟundi opfo mweele Yesu.” 31 Na wamterewe Ruwa, handu halya wawesanzie hakasunzo-sunzo, woose wakaichuo Mumuyo Mweele, wakaonguo Ṙeṙo lya Ruwa kui wuṟango na wukari. 32 Na wandu walya waweiṙikyie Yesu wawekyeri kyindo kyimwi; maa kuwoṙe maa umwi alegamba kye kyindo kyoose awoṙe nyi kyakye amonyi-pfo; indi shindo shoose waleikanana. 33 Na wasu wakaṟingyishia na pfinya iṟuka lya Yesu, nawo wakaenengo mboṟa tsifoi. 34 Maa kuwewoṙe mndu oose kyiiṙi kyawo alawewoṙe kyindo-pfo; cha kyipfa wandu woose wawewoṙe shigamba ang'u numba, walekumba, wakaende woguru wo shindo-sho shilekumbo, 35 wakaenengyia wasu walya; orio mndu kagawio chandu awekundi. 36 Na Yosefu, wasu wawekyemlaga Barinaba, kyimwi na igamba Mana ekyewiyiṟia moo, Mlewi, mndu awukyie Kyipiro, 37 nawewoṙe ṙema kalyikumba, kaende heleri, katsienengyia wasu.



5

1 Kyaindi mndu umwi awekyelago Anania, hamwi na Safira, mka okye, nalekumba masaa, 2 kaṟika kyifunjoe kya woguru, na mka okye aichi mbonyi-tso kaende kyifunjoe kyilya kyiletsugaa kakyienengyia wasu. 3 Petiro kagamba, “Anania, ny'kyilyi Satana aichuṟa mrima opfo iwia Mumuyo Mweele wongo, na iṟika kyifunjoe kya woguru wulya wo ṙema? 4 Kyiyeri ṙema-lyo lyiwekyeri kopfo, lyiwekyeri lyapfo-pfoe? Na lyamkumbo, woguru wolyo chi nuweiṙima iwuta nawo chandu ukundi-pfoe? Kyawa kuṙa kowuta kyindo kya mbaṟe-i iyi? Chi nowia mndu wongo-pfo, indi Ruwa.” 5 Kyiyeri Anania aleicho mbonyi-tsi kaoloka wanda, kapfa. Kyiyeri wandu waleicho mbonyi-tsi wakawoṙo nyi wuowu wung'anyi. 6 Wanakye wakafuma, wakampfunga na sanda, wakamfumiṟia nja, wakamṟika. 7 Hamwiṙe cha saa tsiṟaaṟu, mka okye kacha, alaichi mbonyi tsiwemmbutika. 8 Petiro kammbia, “Ngyiwia, iwo nyiwo woguru wo ṙema-lyo?” Safira kagaluo, kagamba, “Yee, iwo nyiwo woguru wolyo.” 9 Petiro kammbia, “Kyawa kuṙa moiṙikyiana iyesha Mumuyo o Mndumii? Walya waṟika mii opfo nyi iho moongonyi wagoṟokyi, nawo wekuṙuo na iyoe taa.” 10 Cha ilyi Safira kaoloka wanda, kapfa. Wanakye walya wakaiṙa na numba wakakooya ampfa, wakamfumiṟia nja, wakamṟika hamwi na mii okye. 11 Siṟi yoose ikawoṙo nyi wuowu wung'anyi hamwi na wandu woose waleicho mbonyi-tso. 12 Na wasu wakawuta shindo shifoi sheṟiyisha hamwi na ṟigo; nawo woose wawewoṙe makusaṟo gamwi wechisanzia kulya italenyi lya Solomon; 13 na kyiiṙi kya wandu woose kuwoṙe maa mndu umwi alekaria ioshana na wasu-pfo; indi wandu walewaṟumisha. 14 Walya waweiṙikyie Yesu wakaengyeṟika, wasoṟo na waka; 15 na kyikawa kye wandu wawekyefumiṟia wandu waluoe mṟaṟunyi ung'anyi na iwawikyia majamvinyi na makondoṟonyi, kundu ilyi Petiro echicha, maa kyirinje kyakye kyipaaye umwi owo. 16 Na wuingyi wo wandu wa mṟi ikyeri mbai ya Yerusalemu wakasanza, wechiende wandu waluoe, na walya wawekyelyiso wukyiwa nyi waṟufui wawicho; nawo woose wakakyiṟo. 17 Mkohanyi ang'anyi kuta woose kafuma na wandu woose wawekyeri hamwi na oe (iwo nyi walya wawekyechilyia hamwi na Masadukayo), wawoṙo nyi wunyenyi. 18 Wakawaṙa wasu walya wakawawika kyipfungonyi; 19 kyaindi malaika o Mndumii kyiyeri kya kyio kapfunguo moongo ya numba iya wawewapfungyie, kawawuta pfo, kagamba, 20 “Yendenyi mundegoṟoka hekalunyi muongoye wandu mbonyi tsoose tsa Moo-chu o mlungana.” 21 Nawo kyiyeri waleicho wakayenda hekalunyi ngamenyi utuko, wakawooka ilosha. Mkohanyi ulya ang'anyi kuta woose kacha na walya wawekyeri hamwi na oe, wakalaga wandu na mengyenyi, na wameeku woose na wana wa Isiraelyi, wakaṙuma wandu kulya kyipfungonyi kundu waende wasu walya. 22 Na kyiyeri waṟundi waleshika halya kyipfungonyi walewona wasu walya-pfo wakawuya wakaende mbonyi-tso, 23 wechigamba, “Numba iya yepfungyia wandu loikooya ingyishingye nakamwi, na waringyi wa numba-yo wagoṟokyi mbele ya moongo; kyaindi kyiyeri lopfunguo moongo-cho lulawone pfo mndu.” 24 Kyasia msongoru o asikari wekyeringa hekalu na wang'anyi wa makohanyi kyiyeri waleicho mbonyi-tso, walamanye kyewuta, kye mbonyi-tso tsechiwa kuṙa. 25 Mndu umwi kawawia, “Wandu walya mulewawika kyipfungonyi wakyeri hekalunyi, wailosha wandu.” 26 Naaho-ng'u msongoru ulya o asikari wekyeringa hekalu kayenda hamwi na waṟundi, wakawaende, kui iwalemba-lemba, cha kyipfa waleowuo wandu walachewakapa na magoe. 27 Kyiyeri walewaende wakawawikyia halya mengyenyi. Mkohanyi ulya ang'anyi kuta woose kawawesa, echigamba, 28 “Ngamba lulemuima ilosha kui rina-lyi lya Yesu? Kyaindi nyoe moichuṟa mṟi oose o Yerusalemu na malosho ganyu, na mukundi luwio kye nyi soe lulembaaga.” 29 Petiro na wasu woṙoe wakagaluo, wechigamba, “Kyiluwaṟi iindia Ruwa kuta wandu. 30 Ruwa o waku waṙu naleṟutsa Yesu, ulya nyoe mulembaaga na immanyika ikyiṙinyi. 31 Mndu-cho Ruwa nalemng'anyisa kui kuwoko kokye ko kulyoe, nawe Ang'anyi na Mkyiṟa naenengye wandu wa Isiraelyi iṙumbuya na ihooṟio wunyamaṟi. 32 Na soe lui waṟingyishi wa mbonyi-tsi, hamwi na Mumuyo Mweele ulya Ruwa aleenenga woose wekyemwindia.” 33 Kyiyeri waleicho mbonyi-tsi wakawoṙo nyi nyashi mrimenyi kowo, wakachila chandu wewaaga wasu walya. 34 Kyaindi mndu umwi, Mfarisayo, ekyelago Kamalyielyi, mlosha o uwawaso, awekyeindio nyi wandu woose, kagoṟoka halya mengyenyi, kagamba wasu waṙoo nja kyiyeri kyifuhi, 35 kawawia, “Nyoe wasoṟo wa Isiraelyi, owuoenyi iwutia wandu kyindo kyiwicho. 36 Cha kyipfa mfiri ya numa Teuda nalecha, echikuloṟa kye oe nyi mndu ang'anyi, cha wandu magana gaana wakakaa ura lokye; na oe nalewoogo na woose walemwiṙikyia, wakanyanyaṟika wakawa wulya. 37 Numa ya mndu-cho kulecha Yuda awukyie Galyilaya, mfiri iya yeṟeia wandu marina, kagaluo wandu wafoi wakamwosha, na oe taa kaṙeka na woose walemwiṙikyia wakanyanyaṟika. 38 Kyasia wulalu ngammbia, kaenyi kuleshi na wandu-wa; walekyienyi; cha kyipfa kokooya mbonyi-tsi ang'u iṟunda-lyi lyiwukyie ko wandu lyechinyamaṟika, 39 kyaindi kokooya lyiwukyie ko Ruwa mochiiṙima ilyinyamaṟa-pfo; mulachewono cha ilyi muiwingana na Ruwa.” 40 Wakaiṙikyia kyilya Kamalyielyi alegamba. Nawo kyiyeri walelaga wasu walya, wakawakapa, wakawawia walaloshe kui rina lya Yesu; na numa ya iho wakawalekyia. 41 Nawo wakawuka halya mengyenyi, wechihiyo cha kyipfa watalo kye wawaṟi isutso kyipfa kya Rina lya Yesu. 42 Na orio mfiri, hekalunyi na kanyi kowo, waleṙa ilosha na ionguo Ndumi Ngyicha tsa Yesu kye nyi Kristo-pfo.



6

1 Na mfiri iya wanalosho waweiengyeṟika, Wayuda wawekyeṙeṙa mṙeṙie o Wakyiṟikyi walenunuwa kyipfa kya Wayuda walya wawekyeṙeṙa Kyiebrania; na kyitewe kyenunuwa nyi kyipfa wakusu wawo walewaṙimika ienengo kyilya wawaṟi. 2 Walya ikumi na wawi wakalaga wandu woose waweiṙikyie Yesu, wakagamba, “Chi kyicha soe iṙa ionguo Ṙeṙo lya Ruwa na ikuwinisha na heleri-pfo. 3 Kyasia, wana wa wama, sambuṟenyi wandu mfungaaṙe kyiiṙi kyanyu, wawaṟingyishie kye wai wecha, waichuo Mumuyo, wawoṙe wuṟango, kundu luwaṙambikye iṟunda-lyi lyeambuya heleri; 4 na soe luwaṙe iṟunda lyeterewa na ionguo Ṙeṙo lya Ruwa.” 5 Kyindo-kyi wasu walegamba kyikachihiṟa woose wawesanzie halya. Wakasambuṟa Stefano, mndu aweichuo iiṙikyia na Mumuyo Mweele, Filyipo, Prokoro, Nikanori, Timoni, Parimena, na Nikolao, mndu aiṙikyie Ruwa, awukyie Antiokyia. 6 Wakawawikyia mbele ya wasu, na wamterewe wakawayekyia mawoko. 7 Mbonyi-tsi tsikaṙunganana orio handu; na itala lya wanalosho lyikaengyeṟika mnu kulya Yerusalemu; makohanyi wafoi wakaambilyia iiṙikyia. 8 Na Stefano, aichuo isaṟia na wuiṙimi, nawekyewuta shindo sha maṟiyisho na ṟigo tsing'anyi mbele ya wandu. 9 Kyaindi wandu waata wa sinagogi lyiwekyelago sinagogi lya “Wandu walawachilyie nyi kyindo,” na lya Wakyirene, na lya Waisikanderia, na lya walya wa Kyilyikyia na Asia, wakafuma na indegaluana na Stefano; 10 kyaindi waleiṙima iwingana na wuṟango na Mumuyo-cho aweṙeṙa na oe-pfo, 11 wakawia wandu wagambe, “Luleicho mndu-chu echiṙeṙa mbonyi tselahia Mose na Ruwa.” 12 Kui igamba kuṙo wakaende kyituṟu wandunyi na wameeku na walosha wa mawawaso. Wakayenda kokye, wakammbaṙa, wakamṙuo mengyenyi. 13 Wakapfula waṟingyishi wa wongo, walegamba, “Mndu-chu mfiri yoose nawekyeṙeṙa mbonyi tselahia hekalu na uwawaso; 14 kyipfa luleicho echigamba kye Yesu-cho awukyie Nasareti nechinyamaṟa hekalu na igaluo miichiwie Mose aleluenenga.” 15 Wandu woose waweṙamie halya mengyenyi wakamwitukuya karii, wakawona kyaam kyakye kyikyeri cha kyaam kya kya malaika.



7

1 Mkohanyi ang'anyi kuta woose kagamba, “Ngyesa mbonyi-tsi nyi wuṙo tsikyeri?” 2 Na oe kagamba, “Wana wa wama wako na waawu wako, aṙanyienyi. Ruwa o kyiṟumi nalecha na ko awu oṙu Abrahamu, kyiyeri awekyeri uruka lo Mesopotamia, kyiyeri alandekae uruka lo Harani, 3 kammbia, ‘Wuka kunu urukyenyi kopfo na ko wandu wa kyishari kyapfo, uyende mṟasa uruka ngyechikuloṟa.’ 4 Naaho-ng'u kawuka urukyenyi lo Wakalyidayo, kakaa Harani, kawuka pfo awuye ampfe, Ruwa kamsamiṟa mṟasa uruka-lu mukyeri nyoe wulalu. 5 Maa alemwenenga kyioṟa maa kya kyigamba kyitung'tu-pfo; kyaindi Ruwa nalewika kyaasa kyemwenenga, kyiwe wuchilyinyi wokye, na wa ushari lokye mfiri iweicha maa chandu alawewoṙe mana. 6 Ruwa kagamba kuṙo, kye wandu wa kyishari kya Abrahamu wechikaa urukyenyi lo wandu wengyi, nawo wewagaluo watumo wawo, na iwawutia shindo shewatuura kyiyeri kya maka magana gaana. 7 Na wandu wa isanga-lyo lyechimgaluo watumo ngyechiwaanduya, Ruwa nalegamba; na numa ya isho shoose wechiwuka, nawo wechingyiindia handu-ha. 8 Kamwenenga mma o iṙino. Kyasia Abrahamu kafee Isakyi, kamṙina mfiri o nyanya. Isakyi kafee Yakobo. Yakobo kafee walya ikumi na wawi, waku waṙu. 9 “Waku-wo waṙu walewoṙo nyi wunyenyi kyipfa kya Yosefu, wakamkumba nayende uruka lo Misiri. Ruwa kakaa hamwi na oe, 10 kammbuta wukyiwenyi wokye woose, kamwenenga isaṟia mbele ya Farao, mangyi o Misiri; na oe kamgaluo mchilyi o Misiri na o walya wa kanyi kokye. 11 Kyasia kukowaṙa njaa urukyenyi loose lo Misiri na Kanaan, na ngyuukyiwa tsifoi, maa waku waṙu walewona kyelya kyewashika-pfo. 12 Na kyiyeri Yakobo aleicho kye kulya Misiri kuwoṙe shelya, kaṙuma waku waṙu lya kuwooka. 13 Na lyilya alewaṙuma lya kawi Yosefu kawia wana wa wamae kye oe nyi samu yawo Farao kamanya na wa kyishari kya Yosefu. 14 Yosefu kaṙuma wandu wakalaga Yakobo awuye na wandu wa kyishari kyakye woose, wandu makumi mfungaaṙe na wataanu. 15 Kyasia Yakobo kasoka mṟasa Misiri, kapfa oe na waku waṙu; 16 wakaṙoo mṟasa Shekyemu wakaṟiko kulya kyilomenyi Abrahamu alekoakyiguṟa kui woguru wo heleri tsa wana wa Hamori, kulya Shekyemu. 17 “Kyasia kyiyeri kya kyaasa kyilya Ruwa aleenenga Abrahamu kyiwetikyirie kufuhi, wandu walya wakaengyeṟika mnu kulya Misiri. 18 Naaho mangyi ungyi alaichi Yosefu kawaṙa uruka kulya Misiri. 19 Icho kawutia wandu waṙu shindo sha ngyeṟo, na iwutia waku waṙu shindo shiwicho, echiwawia wawiyitse wana wawo wanangu, kundu walakae wuyanenyi. 20 Kyiyeri-kyo Mose kafeo, na oe nawewoṙe fana ngyicha mnu, kaembeṟo mori iṟaṟu kanyi ko awuye. 21 Na kyiyeri alewiyitso, mana o Farao o kyika kamṙuo, kammbutia cha mono-kye. 22 Mose kalosho mbonyi tsoose tsa Wamisiri, kawaṙa wuṟango wo maṙeṙo na mawuto. 23 Kyiyeri alewaṙa cha maka makumi gaana kaṙumbuo mrimenyi kokye indeiṟikyiṟa wana wa wamae, Waisiraelyi. 24 Kawona umwi echikapo kamkapania, kataaya kyiṟaache ulya aweionio, kakapa Mmisiri ulya kammbaaga. 25 Mose nalekusaṟa kye wana wa wamae wawemanya kye Ruwa nechiwakyiṟa kui iiṙia Mose, kyaindi walemanya-pfo. 26 Mfiri ulya uleosha kakooya Waisiraelyi wawi waweiluyana, kakunda iwasanza, echigamba, ‘Lanyoe wandu! Nyoe chi wana wa mka? Ny'kyilyi muiluyana? ’ 27 Kyaindi ulya aweikapa oṙoe kamicha Mose, echigamba, ‘Nyi wui alekuwika iyoe iwa ang'anyi oṙu na moṙumbuo moondu yaṙu? 28 Ngyesa nukundi ingyiwaaga inyi chandu ulewaaga Mmisiri ulya ukou?’ 29 Mose kaṙicha kyipfa kya mbonyi-tsi, kakaa cha myenu urukyenyi lo Midian, kafee pfo wana wawi. 30 Na kyiyeri maka makumi gaana ileiṙa, malaika o Mndumii kacha na ko Mose moṙonyi uiaka nguṙunyi, kulya nukyenyi ngyiumu suwaa ilawoṙe maa mṟinga ya fumvu lya Sinai. 31 Kyiyeri Mose alewona moṙo ulya, kaṟiyio kya shindo shilandeafukyie aweiloṟo, na kyiyeri aletikyira kufuhi kundu naambuye, ṟui lya Ruwa lyikammbia, 32 ‘Inyi nyi Ruwa o waku wapfo, Ruwa o Abrahamu, na Ruwa o Isakyi, na Ruwa o Yakobo.’ Mose kaṙeṙema, alakarie iambuya. 33 Mndumii Ruwa kammbia, ‘Wuta shiaṙu ipfo maṙende kopfo, cha kyipfa handu-ha ugoṟokyi nyi teri ngyiele. 34 Loi ngawona matuuro ga wandu wako wakyeri Misiri. Ngaicho kyifiiṟo kyawo, na inyi ngasoka na kunu wuyanenyi ngyiwawute pfo. Kyasia wulalu, ngyechikuṙuma mṟasa Misiri.’ 35 “Mose-cho walemlega, wechigamba, ‘Nyi wui alekuwika uwe ang'anyi na moṙumbuo moondu’, nyi oe aleṙumo nyi Ruwa iwa ang'anyi na mkyiṟa, kui iiṙia malaika ulya alecha na ko Mose kyiiṙi kya moṙo ulya. 36 Icho nyi oe alewawuta Misiri echiwuta shindo sheṟiyisha na ṟigo urukyenyi lo Misiri, na ipalyipalyinyi lya Shamu, na nukyenyi ngyiumu suwaa ilawoṙe maa mṟinga kyiyeri kya maka makumi gaana. 37 Mose-cho nyi oe alewia Waisiraelyi, ‘Mndumii Ruwa onyu nechiwasambuṟia moonguo shisuku, kyiiṙi kya wana wa wamanyu, cha inyi; mwaṙanyienyi oe.’ 38 Oe nyi oe awekyeri siṟinyi nukyenyi ngyiumu suwaa ilawoṙe maa mṟinga hamwi na malaika ulya aleṙeṙa na oe fumvunyi lya Sinai. Lyingyi-se hamwi na waku waṙu; nyi oe aleambilyia mbonyi tsa moo o mlungana naluwie soe. 39 Mndu-cho waku waṙu walekunda imwindia-pfo, indi walemmichia kuleshi, wakalanga iwuya na Misiri. 40 Wakawia Aron, ‘Luachikyie waruwa wengyi, wechilusongoya; cha kyipfa Mose-cho, aleluwuta urukyenyi lo Misiri, luichi ny'kyikyi kyammbutikyia-pfo.’ 41 Wakaachikyia ifano lya igache, wakalyiendie shienengo, wakachihiyo kyipfa kya maṟunda ga mawoko gawo. 42 Kyasia Ruwa kailacha makusaṟo, kawaṙa kundu waterewe na iindia nyenyeri tsa ruwewu, chandu kyikyiṟeie ipfo kyitapunyi kya weonguo shisuku, ‘Ngyesa mulengyiṙasia maka makumi gaana nukyenyi ngyiumu suwaa ilawoṙe maa mṟinga nyoe wandu wa Isiraelyi? 43 Na nyoe mulekuṙika Hema lya ruwa ekyelago Molekyi, na ifano lya nyenyeri tsa ruwa onyu Refani, mafano muleachikyia na igaterewa na igaindia. Na inyi ngyechimusamiṟa muyende kuleshi na Babelyi.’ ” 44 “Hema lyilya lya wuṟingyishi lyiwekyeri hamwi na waku waṙu kulya nukyenyi ngyiumu suwaa ilawoṙe maa mṟinga, chandu ulya aleṙeṙa na Mose alegamba kye naachikyie hema-lyo iṙuana na mfano ulya aleuwona. 45 Hema lyilya waku waṙu, kui ienengyiana, walelyiitsa hamwi na Yosua wuchilyinyi wo Masanga galya Ruwa alegafuna mbele ya waku waṙu, mṟasa kyiyeri kya Dawidi; 46 alewona isaṟia mbele ya Ruwa, na oe naleterewa naenengye Ruwa o Yakobo handu hekaa. 47 Kyaindi Solomon nalechemmbikyia numba. 48 Indi ulya ekyekaa wuye ruwewu ekyekaa numbenyi tsingyiwikye kui mawoko-pfo; chandu moonguo shisuku agambie, 49 ‘Ruwewu nyi kyitima kyako kya wuchilyi na uruka nyi handu heyekyia maṙende gako; nyi numba iha mochiwika nyoe kyipfa kyako?’ Ruwa nagamba, 50 ‘Ang'u nyi hanga ngyechikaa ngyichihiyo? Chi inyi ngyilewuta ishi shoose-pfoe?’ ” 51 “Nyoe shichoi, mulawaṙine mrima maa maṙwi ganyu. Mfiri yoose mulelega Mumuyo Mweele; chandu waku wanyu walewuta, na nyoe nyi wuṙo. 52 Nyi wui kyiiṙi kya weonguo shisuku waku wanyu walalempfulutsa nyashi? Wo walewaaga walya waleṙumo nyi Ruwa ionguo mbonyi tsa icha lya ulya Msumganyi; ulya nyoe wulalu mowa waṟiingyi wakye, mukommbaaga. 53 Nyoe muleambilyia uwawaso-lo luleendo na konyu nyi malaika kyaindi mukomina.” 54 Kyasia kyiyeri wandu wawei halya mengyenyi waleicho shilya Stefano alegamba, wakawoṙo nyi nyashi mrimenyi, wakasuo mnu kyipfa kyakye. 55 Kyaindi oe aichuo Mumuyo Mweele, kaambuo karii, eambuya ruwewu, kawona mng'ano o Ruwa, na Yesu agoṟokyi ura lo kuwoko ko kulyoe ko Ruwa. 56 Kagamba, “Ngyiwonyi ruwewu iṟuukyie, na Mono-Adamu nagoṟokyi kuwoko ko kulyoe ko Ruwa.” 57 Wakakalagatsa na ṟui lying'anyi, wakapfinyika maṙwi gawo, wakamshoongyia woose piu, 58 wakamṙuo nja ya mṟi, wakamkapa na magoe. Na waṟingyishi wakawikyia nguwo tsakye maṙendenyi ga manakye umwi awekyelago Saulyi. 59 Wakakapa Stefano na magoe, na oe eterewa, kagamba, “Mndumii Yesu, ambilyia mrima oko.” 60 Kapfiria ndi, kafiiṟa na ṟui lying'anyi, echigamba, “Mndumii ulawatalyie wunyamaṟi-wu.” Amgambe kuṙo kalekyia moo. Na Saulyi nawewonyi kye iwoogo lyakye nyi necha.



8

1 Mfiri ulya kukowaṙa wukyiwa wung'anyi kulya siṟinyi ya Yerusalemu. Wandu woose wa siṟi wakanyanyaṟika urukyenyi lo Uyuda na Samaria, kyaindi wasu walenyanyaṟika-pfo. 2 Wandu waweiṙikyie Ruwa wakaṟika Stefano, wakakapa ṟanyi ing'anyi mnu kyipfa kyakye. 3 Saulyi kapfuṟukana irumatsa Siṟi, echiyenda numba kui numba kawaṙa wasoṟo na waka na iwawika kyipfungonyi. 4 Kyaindi wandu walya wa siṟi walenyanyaṟika wakayenda ipfo na ipfo wechionguo Ṙeṙo lya Ruwa. 5 Filyipo kasoka kaiṙa na mṟinyi o Samaria kaonguo mbonyi tsa Kristo. 6 Na wuingyi wo wandu wawesanzie halya wakyeri kyindo kyimwi wakaaṙanyia mbonyi tsilya Filyipo alelosha kyiyeri waletsiicho na iwona shiṟiyisho alewuta. 7 Cha kyipfa waṟufui wawicho walewuka wandu wafoi, wechilyia na ṟui lying'anyi; na wandu wafoi wawepfiie ngapfu, na shileeta, wakakyiṟo. 8 Kukowaṙa sia ing'anyi kulya mṟinyi. 9 Na kuwewoṙe mndu umwi, ekyelago Simion, mndu mfiri ya numa awei msawi, echiṟiyisha wandu wa uruka lo Samaria, kui igamba kye oe nyi mndu ang'anyi. 10 Wandu woose wakaaṙanyia Simion, wookyia mtutu mṟasa ang'anyi, wechigamba, “Ichu nyi wuiṙimi wo Ruwa, wokyelago ‘Wuiṙimi Wung'anyi.’ ” 11 Wakamwaṙanyia, cha kyipfa kyiyeri kyileshi naleṟiyisha wandu kui wusawi wokye. 12 Kyaindi kyiyeri waleiṙikyia Filyipo, echionguo mbonyi ngyicha tsa Wumangyi wo Ruwa, na rina lya Yesu Kristo, wakapatiso, wasoṟo na waka. 13 Na Simion kaiṙikyia kapatiso, kawaṙana tapu na Filyipo; kaṟiyio kyiyeri alewona ṟigo na shindo shing'anyi sheṟiyisha shiweiwutika. 14 Na wasu wawekyeri Yerusalemu; kyiyeri waleicho kye wandu wa Samaria waambilyia Ṙeṙo lya Ruwa, wakaṙuma Petiro na Yohane. 15 Na kyiyeri waleyenda, wakaterewia walya waweiṙikyie wuiṙimi wo iambilyia Mumuyo Mweele; 16 cha kyipfa kuwoṙe maa umwi alekoamwambilyia Mumuyo Mweele-pfo. Wawewapatise tupu kui rina lya Mndumii Yesu. 17 Naaho-ng'u wakawayekyia mawoko, nawo wakaambilyia Mumuyo Mweele. 18 Na kyiyeri Simion alewona kye wandu waienengo Mumuyo Mweele kui iyekyio mawoko na wasu, kakunda ienenga wasu heleri, echigamba, 19 “Ngyienengyenyi wuiṙimi-wu, kundu orio mndu ngyechimyekyia mawoko gako, naambilyie Mumuyo Mweele.” 20 Kyaindi Petiro kammbia, “Heleri tsapfo tsiṙekye kulu hamwi na iyoe, cha kyipfa nokusaṟa kye masaa geiṙima ikuendie kyienengo kya Ruwa. 21 Uwoṙe ṙombo kyienengonyi kya ienenga wandu Mumuyo Mweele-pfo cha kyipfa mbele ya Ruwa mrima opfo uwoṙe wunyamaṟi. 22 Kyasia ṙumbuya wunyamaṟi-wu wopfo, uterewe Mndumii, kundu uhooṟio makusaṟo-ga mawicho uwoṙe mrimenyi kopfo. 23 Cha kyipfa ngyikuwonyi nuwoṙe wunyenyi wukuenenga iwawio ipfo mrimenyi cha nduu; na lyingyi-se kyipfa kya wunyamaṟi nui cha mndu akyeri kyipfungonyi.” 24 Simion kagaluo kagamba, “Ngyiterewienyi ko Mndumii, shindo-shi mogamba shilachengyiwutikyia maa kyimwi.” 25 Na wasu wamṟingyishie na ionguo Ṙeṙo lya Mndumii wakawuya na Yerusalemu, wechionguo Ndumi Ngyicha shikaṟonyi shifoi sha Wasamaria. 26 Malaika o Mndumii kaṙeṙa na Filyipo, kammbia, “Fuma uyende ura lo kyaseri mṟasa njia iya isokyie iwuka Yerusalemu mṟasa Gaza, nayo nyi nuka ngyiumu suwaa ilawoṙe maa mṟinga.” 27 Na oe kafuma, kayenda. Cha ilyi kawona mndu awukyie uruka lo Kushi, awoṙe wuchilyi wanda ya Kandakye, Mangyi o kyika o Kushi, ammbikye iambuya heleri tsoose. Na oe naleyenda Yerusalemu indeterewa Ruwa. 28 Kawa naiwuya na kanyi, aṙamie ikarinyi lyakye esoma kyitapu kya moonguo shisuku Yesaya. 29 Mumuyo Mweele kawia Filyipo, “Tikyira kufuhi na ikari-lyi, uwaṙane nalyo.” 30 Kyasia Filyipo kayenda eṙicha, kaicho mndu ulya o Kushi esoma kyitapu kya moonguo shisuku Yesaya; kammbesa, “Ngyesa numanya isho uisoma?” 31 Kagamba, “Ngyeiṙima kuṙa imanya mndu alandengyiloṟe?” Katerewa Filyipo naṙooye kulya ikarinyi na iṙamia hamwi na oe. 32 Na kyifunjoe kya shiṟeio shiele aweisoma nyi ikyi: “Naleṙoo handu heshinjia cha ondo, na chandu ondo lyekyetsia sau mbele ya ulya ailyiṙumbuo mberi, na wuṙo oe alaiṙeṙa kyindo. 33 Kyipfa kya ikutitiṟa aleanduyo-pfo. Nyi wui echiongoya wa kyishari kyakye? Kyipfa moo okye wuyanenyi ommbuto.” 34 Mndu ulya o Kushi kagaluo Filyipo, kammbia, “Ngyikuterewa ungyiwie, moonguo shisuku-chu naionguo mbonyi tsa wui; nyi mbonyi tsakye ang'u tsa mndu ungyi?” 35 Filyipo kamwongoya mbonyi ngyicha tsa Yesu Kristo, echiwooka na kyiṟeio kyilya kyilya mndu ulya o Kushi aweisoma. 36 Wakaengyeṟa iyenda, wakashika handu hawoṙe mṟinga. Mndu ulya o Kushi kagamba, “Kyeambuya mṟinga-chu; ny'kyikyi kyingyishingyia ngyilapatiso?” 37 Filyipo kagamba, “Koiṙikyia kui mrima opfo oose, kyechiiṙimika.” Kagaluo, kagamba, “Ngaiṙikyia kye Yesu Kristo nyi oe Mana o Ruwa.” 38 Kagamba ikari lyilya lyitirimisho; wakasokyia woose wewawi mṟingyenyi na oe kapatiso. 39 Numa ya iho, kyiyeri walewuka kulya mṟingyenyi, Mumuyo o Mndumii Ruwa karakuo Filyipo; mndu ulya o Kushi alammbone-se. Kayenda kanyi amchihiye. 40 Kyaindi Filyipo kawono urukyenyi lo Asoto, na kyiyeri aweiiṙa kaonguo Ndumi Ngyicha mṟi yoose, mṟasa kashika Kaisaria.



9

1 Kyaindi Saulyi, kaengyeṟa iowesha na ikusaṟa iwaaga wanalosho wa Mndumii Yesu. Kayenda ko Mkohanyi ang'anyi kuta woose, 2 katerewa naenengo paruo tsa iyenda Dameskyi, tsingyiṙikye ko walya wawekyesongoya masinagogi, kundu kawona wandu walya wawekyeosha Mndumii Yesu, wasoṟo na waka, nawapfungye na iwaende na Yerusalemu. 3 Na kyiyeri awei kyaronyi, kyikawa nakyeri kufuhi na Dameskyi. Cha ilyi ngyeela iwukyie ruwewu ikamlyimika ngyuura tsoose. 4 Kaoloka wanda, kaicho ṟui lyechimmbia, “Saulyi, Saulyi, ny'kyilyi ungyilyisa wukyiwa?” 5 Kagamba, “Nyi wui iyoe, Mndumii?” Na oe kagamba, “Inyi nyi Yesu ungyilyisa wukyiwa. 6 Kyaindi goṟoka, uiṙe na mṟinyi, na iyoe nochiwio shikuwaṟi iwuta.” 7 Na wandu walya wawei kyaro hamwi na oe wakagoṟoka watsie sau, wechiicho ṟui, walawone mndu. 8 Saulyi kaamka halya wanda, na kyiyeri meso gakye galepfunguka, alewona kyindo-pfo. Wakammbaṙa kuwoko wakamwende mṟasa Dameskyi. 9 Alawone kyiyeri kya mfiri iṟaṟu; alailya maa inyo kyindo. 10 Kyasia kulya Dameskyi kuwewoṙe manalosho ekyelago Anania. Mndumii kamlaga akyeri cha mndu ailoṙo. Anania kaiṙikyia kagamba, “Nyi iha ngyikyeri, Mndumii.” 11 Mndumii kammbia, “Amka, yenda kulya mṟaṟunyi okyelago ‘Mṟaṟu Mgoṟotsu’ undewesa numbenyi ko Yuda mndu ekyelago Saulyi awukyie Tariso; cha kyipfa mndu-cho naiterewa. 12 Na oe ammbona mndu ekyelago Anania echicha, na imyekyia mawoko, naiṙime iwona-se.” 13 Kyaindi Anania kagaluo, kagamba, “Mndumii, ngyilemwicho mbonyi tsa mndu-chu ko wandu wafoi, kye alemmbutia wandu walya wapfo wakyeri Yerusalemu shindo shiwicho mnu. 14 Maa wulalu nawoṙe momu amwenengye nyi wang'anyi wa makohanyi napfungye wandu woose wekyeterewa kui rina lyapfo.” 15 Kyaindi Mndumii kammbia, “Yenda tupu; cha kyipfa mndu-chu nyi kyindo kyako kyikyisaangye, naonguo mbonyi tsako ko walya walangyiiṙikyie, na ko wamangyi, na ko wandu wa Isiraelyi. 16 Kyipfa ngyechimloṟa chandu echilyiso ngyuukyiwa tsifoi kyipfa kya iongoya wandu wengyi mbonyi tsako kundu wangyimanye.” 17 Anania kafuma, kaiṙa na kulya numbenyi Saulyi awekyeri, kamyekyia mawoko echigamba, “Mono-wama, Saulyi, Mndumii nangyiṙuma, Yesu ulya alecha na kopfo ukyeri njienyi icha na kunu Dameskyi, uiṙime iwona-se, uichuṟo Mumuyo Mweele.” 18 Cha ilyi shindo shikyeri cha masuoe shikaoloka mesonyi gakye, kaiṙima iwona. 19 Kagoṟoka kapatiso; kalya kyelya, kawaṙa pfinya. Kakaa kulya Dameskyi mfiri ngyaangu, hamwi na wanalosho wawekyeri pfo. 20 Saulyi akyeri kulya Dameskyi kaonguo mbonyi masinagoginyi, kye Yesu nyi Mana o Ruwa. 21 Na wandu woose waleicho wakaṟiyio, wakagamba, “Ichu chi ulya awekyelyisa wukyiwa walya wawekyeterewa kui rina lya Yesu kulya Yerusalemu-pfoe? Na alecha na kunu Dameskyi awoṙe makusaṟo igo igo, nawapfungye na iwaṙuo ko wang'anyi-pfoe?” 22 Saulyi kaengyeṟa iwaṙa pfinya kyiiṙi kya ionguo mbonyi tsa Yesu, kaowesha Wayuda wawekyekaa Dameskyi, echiloṟa na pata kye ulya aweionguo mbonyi tsakye nyi oe Kristo. 23 Na mfiri ifoi yamuiṙe, Wayuda wakachila chandu wembaaga; 24 kyaindi ngyeṟo tsawo Saulyi katsimanya. Wakamwotia kyingoto na kyio kundu waiṙime immbaaga. 25 Wanalosho wakye wakammbika mkunjenyi kyio na imsotsia wanda wechimwitsa dirishenyi. 26 Na kyiyeri Saulyi aleshika Yerusalemu, nalepfuṟukana ikulunga na wanalosho, nawo wawemwowuye woose walaiṙikyie kye oe nyi manalosho. 27 Kyaindi Barinaba kaṙuo Saulyi ko wasu, kawawia chandu alewona Mndumii Yesu njienyi, na kye naleṙeṙa na oe, na chandu aleonguo mbonyi ngyicha tsa Yesu kulya Dameskyi kui wuṟango na wukari. 28 Na Saulyi kakaa hamwi na wasu kulya Yerusalemu echioshana nawo kyiiṙi kya shoose waweiwuta. 29 Kaonguo mbonyi tsa Mndumii Yesu kui wukari, echiṙeṙa na igaluana na Wayuda wawekyeṙeṙa mṙeṙie o Kyikyiṟikyi. Nawo wakatambagana immbaaga. 30 Kyaindi kyiyeri walya waweiṙikyie Yesu walemanya mbonyi-tsi wakamṙuo Kaisaria, wakamṙuo nayende Tariso. 31 Kyasia Siṟi ikawona sia urukyenyi lo Uyuda na Galyilaya na Samaria. Siṟi ikawaṙa pfinya, ikaengyeṟika, yechiindia Mndumii Yesu na iwiyiṟio moo nyi Mumuyo Mweele. 32 Na kyiyeri Petiro aweitenga-tenga ngyuura tsoose kayenda ko wandu wa Ruwa wawekyekaa Lyida. 33 Kawona mndu umwi kulya, awekyelago Ainea. Mndu-cho nawelee kyitaṟenyi kyiyeri kya maka nyanya; kyipfa nawepfiie ngapfu ura lumwi. 34 Petiro kammbia, “Ainea, Yesu Kristo amkukyiṟa. Amka, uale kyitaṟa kyapfo.” Cha ilyi kaamka. 35 Na wandu woose wawekyekaa Lyida na Sharoni wakammbona, wakaiṙikyia Mndumii Yesu na imwosha. 36 Na kulya Yafa kuwewoṙe manalosho umwi ekyelago Tabita (kyimwi na igamba Dorikasi ang'u moṟinyi). Mndu mka-chu nawewoṙe mawuto mecha na ienengyia shienengo shetarama wakyiwa. 37 Kyiyeri kyilya Tabita kaluo, kapfa; na wamumsanje, wakamṙuo kai. 38 Na kyipfa mṟi o Lyida uwekyeri kufuhi na Yafa, na wanalosho waleicho kye Petiro nakyeri pfo, wakaṙuma wandu wawi kokye, imterewa wechigamba, “Ulakyelyio icha na koṙu.” 39 Petiro kafuma kaoshana nawo. Kyiyeri aleafukyia, wakamṙuo kulya kai; wakusu woose wakagoṟoka kufuhi na oe, welyia na imloṟa kanzu na nguwo tsilya Dorikasi alepfuma kyiyeri kyilya awekyeri hamwi nawo. 40 Petiro kawawia woose wafumie nja, kapfiria ndi, katerewa, numa ya iho kapaaya mnying'a ulya o Dorikasi, kagamba, “Tabita, amka.” Dorikasi ulya awepfiie kaambuo, kawona Petiro, kaamka, kaṙamia. 41 Petiro kalesha kuwoko, kamwira. Na amlage wandu walya wa Ruwa na wakusu kawikyia Dorikasi mbele yawo, ai na moo. 42 Mbonyi-tsi tsikaṙunganana ko wandu woose wa mṟi o Yafa; wandu wafoi wakaiṙikyia Yesu. 43 Kyasia Petiro kakaa mfiri ngyaangu kulya Yafa, kanyi ko mndu umwi ekyelago Simion, awekyeachikyia njonyi.



10

1 Kulya Kaisaria kuwewoṙe mndu awekyelago Korinelyio, mchilyi o ulyimalyi lokyelago “Kyiitalyia.” 2 Mndu aowuye na ikunda Ruwa, oe na wandu woose wa kanyi kokye, na oe nawekyeenengyia shienengo shifoi shesaṟia wandu, na nawekyeterewa Ruwa mfiri yoose. 3 Kawona na pata malaika o Ruwa akyeri cha mndu ailoṙo, cha saa kyenda tsa kyingoto, malaika o Ruwa echicha na kokye na immbia, “Korinelyio!” 4 Kamwitukuya mnu, kaowuo, kagamba, “Ny'kyikyi kyacha pfo, Mndumii?” Kammbia, “Ruwa naicho shiterewo shapfo na mawuto gapfo mecha gesaṟia wandu na wulalu naigaluo shilya okyemterewa. 5 Kyasia, wulalu ṙuo wandu Yafa, undelaga Simion, ekyelago Petiro. 6 Oe nyi myenu o mndu umwi, ekyelago Simion, ekyeachikyia njonyi, ulya numba yakye ikyeri mbai ya ipalyipalyi; nekuwia shindo shikuwaṟi iwuta.” 7 Na malaika ulya aleṙeṙa na oe amyende, Korinelyio kalaga waṟundi wawi kyiiṙi kya waṟundi wakye wa kanyi, na asikari umwi, mndu aowuye na ikunda Ruwa kyiiṙi kya walya wawekyemṟundia mfiri yoose; 8 na amwawie chandu shindo shoose shechiwa kawaṙuma iyenda Yafa. 9 Na ilya-ngama, kyiyeri wawei kyaronyi na ishika kufuhi na mṟi, Petiro naleṙooya kai indeterewa, cha saa tsiṟandaaṟu tsa kyingoto. 10 Kawoṙo nyi njaa, kakunda ilya; kyaindi kyiyeri waweiṟeyeṟa kyelya, kaloṟo kyindo akyeri cha mndu ailoṙo. 11 Kawona ngyina yeṟuguka, na kyindo kyikyeri cha nguwo ngyilandari kyesoka, kyikasotso mṟasa wuyanenyi kyii cha ilyi kyikyiwaṙe ngyuura tsoose tsiina. 12 Ipfo kyindonyi kyilesotso kuwewoṙe orio indo lya saka lyiwoṙe maṙende gaana, na mando ga saka gekyekukuruo na ndewu, na shileye sha ngyinenyi. 13 Numa ya iho kaicho ṟui lyigamba, “Amka, Petiro, ushinje ulye.” 14 Kyaindi Petiro kagamba, “Maa ale, Mndumii, cha kyipfa ngyilandelye kyindo kyoose kyilawaṟi na kyifanyi kyimṟumoe-pfo.” 15 Kaicho ṟui lya kawi, lyemmbia, “Molakusaṟe kye kuwoṙe kyindo kyilawaṟi ilyio kokooya Ruwa nagambie shoose shiwaṟi ilyio.” 16 Kyindo-kyi kyikawutika kaṟaaṟu. Numa ya iho kyindo kyilya kyilekokyasoka ruwewu kyikawuya napfo. 17 Na kyiyeri Petiro awemṟiyie mrimenyi kokye, echikuwesa shindo shilya aleloṟo akyeri cha mndu ailoṙo shiwemmbia kyi, wandu walya Korinelyio alewaṙuma, wammbese mbonyi tsa numba ya Simion, wakagoṟoka mbele ya moongo, 18 wakalaga; wakawesa kokooya Simion ekyelago Petiro nekyekaa pfo. 19 Na Petiro naweikusaṟa mbonyi tsa shindo shilya alekoaloṟo akyeri cha mndu ailoṙo. Mumuyo kammbia, “Kuwoṙe wandu waṟaaṟu waikupfula. 20 Kyasia fuma uoshane nawo, molapfiio nyi mṙoe, cha kyipfa nyi inyi ngyilewaṙuma.” 21 Petiro kayenda ko wandu walya, kagamba, “Nyi inyi mungyipfula. Mocha kyipfa kya kyikyi?” 22 Wakagamba, “Mchilyi Korinelyio, mndu ulya msumganyi, aowuye na ikunda Ruwa, awoṙe kyiṟumi kyicha ko isanga lyoose lya Wayuda, nalewio nyi malaika mweele iṙuma wandu kopfo, wakuwie uyende kokye, kundu naicho kyilya okyelosha.” 23 Petiro kaambilyia wayenu walya, wawe wayenu wakye. Na ilya-ngama, Petiro kafuma hamwi nawo, na wandu waata wawekyeosha Yesu kulya Yafa wakaoshana na oe. 24 Ilya-ngama wakashika Kaisaria. Na Korinelyio naweiwaweṙelyia, asanzie hamwi na wa kyishari kyakye na mbuya tsakye. 25 Kyiyeri Petiro aletikyira kufuhi Korinelyio kafuma indemwambilyia, kakuwiyitsa maṙendenyi gakye, kamwindia. 26 Kyaindi Petiro, kamwira, kagamba, “Goṟoka; inyi nyi mndu cha wandu wengyi ngyilawaṟi iindio cha malaika.” 27 Na echigamba kuṙo kaiṙa na numba, kawona wandu wafoi wasanzie pfo. 28 Kawawia, “Nyoe muichi kye chi sungusinyi mndu alakyeri Myuda naoshane na mndu o isanga lyingyi maa iyenda kokye-pfo, kyaindi Ruwa nalegyiikyimbia, ngyilagambe kye kuwoṙe mndu afanyi kyimṟumoe alawaṟi ikaa na wandu wengyi-pfo. 29 Kyipfa kya ikyo ngyilecha lyilya ngyilelago, ngyilalege; kyasia ngammbesa, ny'kyikyi mongyilaiya.” 30 Korinelyio kagamba, “Mfiri iṟaṟu ileira, kyiyeri-kyi ikyi, kyiyeri kya saa kyenda, ngyiweiterewa kanyi koko; mndu umwi kagoṟoka mbele yako, awoṙe nguwo tsiaka-aka, 31 kagamba, ‘Korinelyio, shiterewo shapfo shaaṙanyio na shienengo okyeenengyia shiwonio na pata mbele ya Ruwa. 32 Kyasia, ṙuma wandu kulya Yafa, undelaga Simion ekyelago Petiro, ekyekaa kanyi ko Simion, ekyeachikyia njonyi, kufuhi na mbai ya ipalyipalyi; na oe kacha nechiṙeṙa na iyoe.’ 33 Cha ilyi ngaṙuma wandu kopfo, na iyoe nowuta necha icha. Kyasia soe loose lukyeri iha mbele ya Ruwa, luiṙime iaṙanyia mbonyi tsilya Mndumii alekuwia uluongoye.” 34 Petiro kawooka iṙeṙa, kagamba, “Loi ngyiichi kye Ruwa awoṙe ikundia-pfo; 35 indi kyiiṙi kya orio isanga mndu ekyeindia Ruwa na iwuta sha sungusinyi Ruwa nekyemwiṙikyia. 36 Mbonyi tsilya aleṙooya wana wa Isiraelyi, echionguo mbonyi ngyicha tsa ufoṟo kui Yesu Kristo (nyi oe Mndumii o woose), 37 kyindo-kyi nyoe mukyiichi, kyileongoyo urukyenyi loose lo Uyuda, kyechiwookyia Galyilaya, numa ya wupatiso wulya Yohane aleonguo mbonyi tsakye. 38 Mbonyi tsa Yesu awukyie Nasareti, chandu Ruwa alemshumbuo kui Mumuyo Mweele na pfinya; na oe katenga-tenga ipfo na ipfo, echiṟunda iṟunda lyicha na ikyiṟa woose Mokyiriinzi aweiwalyisa wukyiwa; cha kyipfa Ruwa nawekyeri hamwi na oe. 39 Na soe lui waṟingyishi wa shindo shoose aleshiwuta urukyenyi lo Wayuda na Yerusalemu; ulya walemmbaaga na immanyika ikyiṙinyi. 40 Icho Ruwa nalemṟutsa mfiri o kaṟaaṟu, kamsaṟia imanyika, 41 chi ko wandu woose-pfo, indi ko waṟingyishi walekowamsambuṟo nyi Ruwa, nyiwo soe, lulelya na inyo hamwi na oe numa ya iṟuka lyakye iwuka ko wapfu. 42 Naleluwia luongoye wandu mbonyi ngyicha na iṟingyishia kye ichu nyi oe ammbikye nyi Ruwa nawe moanduya wai na moo na wapfu. 43 Icho weonguo shisuku woose walemṟingyishia, kye kui rina lyakye orio momwiṙikyia nechihooṟio wunyamaṟi.” 44 Kyiyeri Petiro aweionguo mbonyi-tso Mumuyo Mweele kasokyia wuye ya woose waleicho kyilya alegamba. 45 Na Wayuda waweiṙikyie Yesu walekowacha hamwi na Petiro wawuka Yafa waleṟiyio, cha kyipfa maa wandu walaweiṙikyie Yesu walesumbo kyienengo kya Mumuyo Mweele. 46 Cha kyipfa waleicho weṙeṙa mṙeṙie ngyiyenu, na iṟumisha Ruwa. Naaho-ng'u Petiro kagaluo, kagamba, 47 “Nyi wui eiṙima ishingyia mṟinga, wandu-wa walapatiso? Wandu waambilyie Mumuyo Mweele kyimwi na soe?” 48 Kagamba wapatiso kui Rina lya Yesu Kristo. Naaho wakamterewa naengyeṟe ikaa kowo mfiri ngyaangu.



11

1 Kyasia wasu na wandu waweiṙikyie Yesu kulya urukyenyi lo Uyuda wakamanya kye wandu walaweiṙikyie Yesu nawo waambilyia Ṙeṙo lya Ruwa. 2 Na Petiro kyiyeri aleṙo iyenda Yerusalemu Wayuda walya wawekundi wandu walakyeri Wayuda wakundi iosha Yesu waṙino wakagaluana na oe, 3 wechigamba, “Nuleyenda ko wandu walawaṙine kolya nawo.” 4 Petiro kawooka iwaongoya necha, kagamba, 5 “Ngyiwekyeri mṟinyi o Yafa, ngyeterewa, ngawa cha mndu ailoṙo. Ngawona kyindo kyisoka ruwewu, cha nguwo ngyilandari yesotso iwuka ruwewu, ikyeri cha ilyi ingyiwaṙe ngyuura tsoose tsiina, kyikashika halya-ndu ngyiwei. 6 Ngakyiitukuya mnu, ngyekusaṟa, ngawona mando ga saka gawoṙe maṙende gaana; na mando ga nguṙunyi, na galya gekyekukuruo na ndewu, na shileye sha ngyinenyi. 7 Ngaicho na ṟui lyingyiwia, ‘Petiro, amka, ushinje ulye.’ 8 Ngagamba, ‘Maa ale, Mndumii, cha kyipfa ngyilandelye kyindo kyoose kyifanyi-pfo.’ 9 Ṟui lyilya lyawuka ruwewu lyikangyigaluo lya kawi lyikagamba, ‘Shilya Ruwa agambie shiwaṟi ilyio iyoe ulagambe kye shekyelyio-pfo.’ 10 Kyindo-kyi kyikawutika kaṟaaṟu; numa ya iho ngawona kyindo kyakuruo shindo shilya shoose shikawuya-se na ruwewu. 11 Kyiyeri kyilya wandu waṟaaṟu wakagoṟoka mbele ya numba iya luwekyeri, waleṙumo koko iwuka Kaisaria. 12 Mumuyo kangyiwia ngyioshane nawo, ngyilapfiio nyi mṙoe. Wandu-wa waṟandaaṟu waiṙikyie Yesu wakayenda hamwi na inyi, lukoiṙa na numba ko mndu ulya. 13 Kaluongoya chandu alewona malaika alegoṟoka kanyi kokye na immbia, ‘Ṙuma wandu wayende Yafa, walage Simion ekyelago Petiro, 14 echikuongoya mbonyi tsechikukyiṟa, iyoe na walya wa kanyi kopfo woose.’ 15 Na kyiyeri ngyilewooka iṙeṙa, Mumuyo Mweele kasokyia wuye yawo chandu alelusokyia soe ipfo mawookyionyi. 16 Ngakumbuo ṙeṙo lyilya lya Mndumii, chandu alegamba, ‘Yohane nalepatisa kui mṟinga loi, indi nyoe mochipatiso kui Mumuyo Mweele.’ 17 Kyasia kokooya Mndumii Ruwa nalewaenenga wo kyienengo kyilya kyilya aleluenenga soe luiṙikyie Mndumii Yesu Kristo, inyi nyi wui ngyiiṙime iwingana na Ruwa?” 18 Kyiyeri waleicho mbonyi-tsi wakatsia sau, wakaṟumisha Ruwa, wechigamba, “Kyasia Ruwa naenenga walya walaiṙikyie Yesu isaṟia lya iṙumbuya wunyamaṟi, irumbuya lyekyeende moo o mlungana.” 19 Kyasia wandu walya walekowanyanyaṟika kyipfa kya wukyiwa wulya wulecha kyipfa kya Stefano iwoogo, wakapfunga kyaro mṟasa Foinikye na Kyipiro na Antiokyia, walaonguoe mbonyi tsa Yesu sile ko Wayuda tikyi. 20 Kyaindi waata kyiiṙi kya iwo walepfunga kyaro nyi-we wandu wa Kyipiro na Kyirene, nawo kyiyeri waleshika Antiokyia wakaṙeṙa na Wayuda kui mṙeṙie o Kyikyiṟikyi, wechionguo mbonyi ngyicha tsa Mndumii Yesu. 21 Pfinya ya Mndumii ikakaa hamwi nawo; wandu wafoi wakaiṙikyia wakagalukyia Mndumii. 22 Mbonyi tsa wandu-wo tsikashika ko wandu wa siṟi ya kulya Yerusalemu; wakaṙuma Barinaba, nayende mṟasa Antiokyia. 23 Na oe, amshikye na iwona isaṟia lya Ruwa kachihiyo, katerewa wandu woose waoshane na Mndumii kui iiṙikyia lyiwukyie mrimenyi. 24 Kyipfa nawekyeri mndu mcha aichuo Mumuyo Mweele na iiṙikyia; wandu wafoi wakaengyeṟika ura lo Mndumii. 25 Numa ya iho kafuma kayenda Tariso indepfula Saulyi; 26 na amummbone kamwende na Antiokyia. Kyikawa ko kyiyeri kya maka umwi wakasanza hamwi na siṟi na ilosha wandu wafoi. Na wanalosho walelago Wakristiano lya kuwooka halya Antiokyia. 27 Mfiri iya iya weonguo shisuku walewuka Yerusalemu wakasoka na Antiokyia. 28 Na kyiyeri lulesanzia handu hamwi, umwi owo ekyelago Agabo kagoṟoka, kaloṟa kui wuiṙimi wo Mumuyo Mweele kye njaa ing'anyi yeecha mfiri ya kufuhi wuyanenyi koose; na njaa-yo ikacha kyiyeri Kyilaudio awewoṙe uruka. 29 Na wanalosho walya, orio mndu chandu awewoṙe, wakaiṙikyia iṙuo kyindo kyetarama wana wa wamawo kyiiṙi kya iiṙikyia wawekyekaa uruka lo Uyuda. 30 Wakawuta kuṙo, Barinaba na Saulyi wakaṙumo ko wameeku wa siṟi waṙuṙe kyindo kyilya wanalosho waleenengyia kyetarama woṙiawo.



12

1 Kyiyeri kyilya kyilya mangyi Herode kawooka ilyisa wandu waata wa siṟi wukyiwa. 2 Kawaaga Yakobo, mono-wama o Yohane na ushu. 3 Na awonyi kye nyi kyindo kyichihiṟie Wayuda kaengyeṟa ilyisa siṟi wukyiwa, kawaṙa na Petiro. Kyiyeri-kyo kyiwekyeri kyiyeri kya mkate ilangyitarang'ishe. 4 Ammbaṙe Petiro, kammbika kyipfungonyi, kamṙambika ko shikosi sha asikari waana waana, wamringye, akundi immbikyia mbele ya wandu numa ya Pasaka kundu naanduyo. 5 Kyasia Petiro karingo kulya kyipfungonyi, na siṟi ikaterewa Ruwa kui wuragari kyipfa kyakye. 6 Na kyiyeri Herode awekundi iwuta Petiro kyipfungonyi, kyio kyilya nawelee makyiṙi-gawi ga asikari wawi, ampfungye na mshe iwi; waringyi wakaringa moongo o numba iya ya ipfungyia wandu. 7 Cha ilyi malaika o Ruwa kagoṟoka kufuhi na oe, ngyeela ikalyimika kulya kyiṟinyi, kakapa Petiro uwarinyi, kamwamtsa, echigamba, “Amka iwinyi.” Mshe iya ikawuka kulya mawoko kokye. 8 Malaika kammbia, “Kuṟeyeṟe, ṟaa shiaṙu shapfo.” Kawuta kuṙo. Numa ya iho kammbia, “Ṟaa nguwo tsapfo ungyioshe.” 9 Kafuma na nja kamwosha, maa alemanya kye nyi loi shilya shilewuto nyi malaika-pfo; indi nalekusaṟa kye nawonyi shindo cha mndu ailoṙo. 10 Na kyiyeri wamuiṙe handu ha kuwooka na ha hawi hawewoṙe asikari waringyi, wakacha mṟasa moongo o menya o iṙa na mṟinyi, ukoṟuguka umonyi kulawoṙe mndu aupaaya. Wakafumia nja wakyeri njienyi imwi. Cha ilyi malaika ulya kalekana nawo. 11 Na kyiyeri wuṟango wo Petiro wulemmbiyilyia, kagamba, “Wulalu ngyiichi na pata kye Mndumii naṙuma malaika okye na ingyiwuta wuchilyinyi wo Herode na matuuro galya Wayuda wawekusurie ingyienenga.” 12 Na kyiyeri aweikusaṟa isho kashika kanyi ko Mariamu, wama o Yohane, ulya rina lyakye lya kawi lyiwekyeri nyi Mariko; na wandu wafoi walekowasanzia pfo weterewa. 13 Na oe kyiyeri alekapa hodi halya kyichuminyi, kyisinga kyekyelago Roda, kyikacheaṙanyia. 14 Kyiyeri kyilemanya nyi ṟui lya Petiro, kyikaṟuguo moongo, kyipfa kya ichihiyo; indi kyikakapa mteeṟa, kyikaiṙa na numba kyikawia walya wawekyeri pfo kye Petiro nagoṟokyi halya kyichuminyi. 15 Wakakyiwia, “Nuisuko.” Kyaindi kyo kyikaengyeṟa igamba nyi loi kye Petiro nawekyeri halya. Wakagamba, “Nyi malaika okye.” 16 Petiro kaengyeṟa ikapa hodi, na wampfunguo moongo wakammbona, wakaṟiyio. 17 Na oe kawatsinia watsie, kawaongoya chandu Mndumii alemmbuta kyipfungonyi. Kagamba, “Ndewienyi Yakobo na wandu walya waiṙikyie Yesu mbonyi-tsi.” Kafuma, kayenda handu hengyi. 18 Na kyiyeri kulekya asikari wakawoṙo nyi wuowu wung'anyi, mbonyi tsa Petiro tsawa kuṙa. 19 Na kyiyeri Herode alempfula alammbone, nalewesa-wesa waringyi, kagamba wawoogo. Numa ya iho kawuka uruka lo Uyuda kasoka na Kaisaria, kakaa pfo. 20 Na Herode nawesuuye mnu kyipfa kya wandu wa Tiro na Sidon. Wakayenda kokye wakyeri kyindo kyimwi, na wammbaṙe mbuya na Blasto, awekyeambuya kyiṟi kya Mangyi Herode kyelaa, wakakunda ikaa na wandu ko ufoṟo; cha kyipfa uruka lowo lulewona kyelya iwuka urukyenyi lo Herode. 21 Kyasia mfiri umwi uwemṟeyeṟe, Herode, kaṟaa nguwo tsa kyimangyi, kaṙamia kyiṙinyi kya wumangyi, kaṙeṙa nawo. 22 Wandu wakakalagatsa, wechigamba, “Nyi ṟui lya Ruwa; chi ṟui lya mndu-pfo.” 23 Cha ilyi malaika o Ruwa kamkapa, cha kyipfa aleenenga Ruwa kyiṟumi-pfo. Shiwoṙoe shikamlya kapfa. 24 Ṙeṙo lya Ruwa lyikaengyeṟa imanyika ko wandu wafoi. 25 Na Barinaba na Saulyi, wamṟunde kyilya kyiwewaṟi iṟunda, wakacha wawuka Yerusalemu, wakacha hamwi na Yohane ekyelago Mariko.



13

1 Na kulya siṟinyi ya Antiokyia kuwewoṙe weonguo shisuku na walosha, nawo nyi Barinaba, na Simion ekyelago Nikyeri, na Lukyio awukyie Kyirene, na Manaeni aweongyie wee lyimwi na Mangyi Herode, na Saulyi. 2 Kyasia kyiyeri iwa waweiterewa Ruwa na ikuretekyia, Mumuyo Mweele kagamba, “Ngyisaangyienyi Barinaba na Saulyi ko iṟunda lyilya ngyilemulagia.” 3 Naaho-ng'u wamkuretekyie na iterewa, wakawayekyia mawoko, wakawaṙuma. 4 Kyasia wandu-wo, wamṙumo nyi Mumuyo Mweele, wakasoka na Seleukyia, na iwuka pfo wakaiṙa ipalyipalyinyi mṟasa Kyipiro. 5 Na kyiyeri wawekyeri Salami wakaonguo Ṙeṙo lya Ruwa masinagoginyi ga Wayuda, nawo wawekyeri na Yohane cha mṟundi owo. 6 Wamuiṙe kyiiṙi kya Kyipiro mṟasa Pafo, wakawona mndu umwi, msawi, moonguo shisuku o wongo, Myuda awekyelago Bar-Yesu. 7 Mndu-chu nawekyeri hamwi na mchilyi Serikyio Paulo, mndu mṟango. Mchilyi-cho kalaga Barinaba na Saulyi wache na kokye, kakunda iicho Ṙeṙo lya Ruwa. 8 Kyaindi Elyima, msawi ulya (kyipfa ikyo ny'kyo rina lyakye lyagamba), kagaluana nawo, akundi ilemba mchilyi ulya naṙe iiṙikyia Yesu. 9 Kyaindi Saulyi ang'u Paulo, aichuo Mumuyo Mweele, kamwitukuya karii, 10 kagamba, “Iyoe uwoṙe ngyeṟo na wuwicho woose, mana o Mokyiriinzi, mokyituwa o wusumganyi woose, okyeṙa igaluo wuloi wo Mndumii wuwe wongo? 11 Ruwa nechikukapa na ikuanduya; na iyoe nochipfa meso, ulewona kyindo kyoose.” Cha ilyi rundu lya meema lyikamwolokyia katenga-tenga na ipfula mndu mommbaṙa kuwoko na imsongoya. 12 Naaho-ng'u mchilyi ulya, kyiyeri alewona shawutika, kaiṙikyia, echiṟiyio kyipfa kya malosho ga Mndumii. 13 Numa ya iho Paulo na oṙoe wakawooka kyaro kya ipalyipalyinyi, wakawuka Pafo wakashika Perikye, urukyenyi lo Pamfilyia. Yohane kalekana nawo kawuya na Yerusalemu. 14 Kyaindi wo wakawuka Perikye, walaiṙe-se ipalyipalyinyi, wakashika Antiokyia, mṟi o uruka lo Pisidia, wakaiṙa na sinagoginyi mfiri o onyonya, wakaṙamia. 15 Numa ya isoma kyitumbuṟe kya uwawaso na kyitapu kya weonguo shisuku, wasongoru wa sinagogi wakaṙuma mndu kowo na iwawia, “Wana wa wama kyiiṙi kya iiṙikyia, kokooya muwoṙe ṙeṙo lyetarama wandu-wa, lyionguonyi.” 16 Paulo kagoṟoka, kawatsinia, kagamba, “Nyoe wasoṟo wa Isiraelyi, na nyoe muowuye na ikunda Ruwa, aṙanyienyi. 17 Ruwa o wandu wa Isiraelyi nalesambuṟa waku waṙu, kawaenenga mng'ano, kyiyeri wawekyekaa cha wayenu urukyenyi lo Misiri, na kui pfinya yakye kawawuta pfo, kawasongoya. 18 Na kyiyeri kya maka makumi gaana kakarishia mkaṟo yawo ngyiwicho kulya nukyenyi ngyiumu suwaa ilawoṙe maa mṟinga. 19 Na amrumatse masanga mfungaaṙe urukyenyi lo Kanaan kawaenenga uruka-lo luwe kyioṟa ko kyiyeri kya maka cha magana gaana na makumi gataanu; 20 numa ya iho kawaenenga wamangyi wookyia kacha kyiyeri kya Samolyi. 21 Numa ya iho wakaterewa ienengo mowaṙa uruka. Ruwa kawaenenga Saulyi, mana o Kyishi, mndu o kyishari kya Benyamen, kyiyeri kya maka makumi gaana. 22 Na amwawute Saulyi, kasambuṟa Dawidi nawe mowaṙa uruka lowo, ulya alemṟingyishia, echigamba, ‘Ngawona Dawidi, mana o Yese, mndu achihiṟie ngoo yako, echiwuta shilya ngyikundi shoose.’ 23 Kyisharinyi kya Dawidi Ruwa naleendie wandu wa Isiraelyi Mkyiṟa, Yesu, chandu alewika kyaasa. 24 Yohane aweiongoya wandu woose wa Isiraelyi mbonyi ngyicha tsa wupatiso wo iṙumbuya wunyamaṟi, kyiyeri oe Yesu alandeche. 25 Na Yohane kyiyeri aweimarisa iṟunda lyakye nalegamba, ‘Mokusaṟa inyi nyi wui? Inyi chi oe-pfo. Kyaindi kuicha umwi numa yako, ulya inyi ngyilawaṟi ituruchuo ukowa lo shiaṙu shakye.’ ” 26 “Wana wa wama wako, wana wa kyishari kya Abrahamu, na iwo wai konyu waowuye na ikunda Ruwa, Ṙeṙo lya wukyiṟo-wu lyaendo na koṙu nyi mndu Ruwa amṙumie. 27 Cha kyipfa walya wekyekaa Yerusalemu, na wasongoru wawo, kyipfa walalemmanya oe, maa imanya malosho ga weonguo shisuku gekyesomo orio mfiri o onyonya, walegaafutsia kui imwanduya. 28 Maa chandu walalewona kyimaṙuma kyemmbaaga wakaterewa Pilato nawoogo. 29 Na wammbute shoose shiweshigambe kye shechimmbutikyia, wakamsotsa halya msalabenyi, wakammbika kyilomenyi. 30 Kyaindi Ruwa kamṟutsa ko wapfu; 31 mfiri ifoi kawono akyeri na walya walecha na oe iwuka Galyilaya mṟasa Yerusalemu,walya wulalu wekyemṟingyishia mbele ya wandu. 32 Na soe lokyemuongoya mbonyi ngyicha tsa kyaasa kyilya waku waṙu waleenengo, 33 kye Ruwa naleafutsia kyaasa-kyo ko wana waṙu, kui iṟutsa Yesu; chandu kyikyiṟeie Kyiimbonyi kya Kawi, ‘Iyoe nyi oe Mono-ko, inyi inu ngawa Awuyo.’ ” 34 “Lyingyi-se kye nalemṟutsa ko wapfu, kundu alapfe na ipuo. Nalegamba kuṙi, ‘Ngyemuenenga nyoe shindo shiele sha Dawidi shikyeri sha loi.’ ” 35 “Koikyo handu hengyi nagambie, ‘Ochilekyia mweele opfo napfe na ipuo-pfo;’ ” 36 “Cha kyipfa Dawidi naleṟundia Ruwa kyiyeri kyakye, naaho kapfa kaṟiko hamwi na waku wakye na mmbiu okye ukopuo; 37 indi ichu aleṟutso nyi Ruwa nalepfa indi alepuo-pfo. 38 Kyasia kyimanyikye konyu, wana wa wama wako, kye kui rina lya Yesu muongoyo mbonyi tsa ihooṟio wunyamaṟi. 39 Na kui oe orio momwiṙikyia nekyetalo kye namsumganyi shindonyi shoose alechiiṙima italo kye namsumganyi kui uwawaso lo Mose. 40 Kyasia, kuringyenyi mulachewutikyio mbonyi iya ilegambo shiṟeionyi sha weonguo shisuku, 41 ‘Aṙanyienyi, nyoe mokyemina kyilya Ruwa agambie, ṟiyionyi na ipfa cha kyipfa kyilya ngyiwuta inu nyi kyindo mulechikyiiṙikyia maa kyiyeri mndu amuongoya.’ ” 42 Na kyiyeri Paulo na Barinaba waweiwuka halya Sinagoginyi wakawaterewa waongoyo mbonyi-tso mfiri o kawi o onyonya. 43 Kyiyeri walya wawesanzie sinagoginyi walelekana, Wayuda na wandu wafoi waweowuye Ruwa na imkunda wakaoshana na Paulo na Barinaba waleṙeṙa nawo wechiwakarisha wakae isaṟienyi lya Ruwa mfiri yoose. 44 Na mfiri o kawi o onyonya, wandu wafoi iwuka mṟinyi koose, wakasanzia handu hamwi kundu waicho Ṙeṙo lya Ruwa. 45 Indi Wayuda, kyiyeri walewona wuingyi wo wandu, wakawoṙo wunyenyi, wakakangyila kyilya Paulo alekoagamba, wechigamba chi loi-pfo na ilahia. 46 Paulo na Barinaba wakaṙeṙa kui wukari, wakagamba, “Kyiwewaṟi Ṙeṙo lya Ruwa lyiongoyo konyu kuwooka; kyaindi kyipfa mulyitsindikyia kuleshi, na ikuicho mrimenyi konyu kye muwaṟi moo o mlungana-pfo, wulalu luyenda ko wandu walaiṙikyie Ruwa. 47 Cha kyipfa nyi wuṙo Mndumii aleluwia, echigamba, ‘Ngakuwika uwe ngyeela ya wandu walaichi Ruwa kundu wuyana woose wuwone wukyiṟo.’ ” 48 Kyiyeri wandu walaichi Ruwa waleicho isho wakachihiyo, wakang'anyisa Ṙeṙo lya Ruwa na walya wawewaṟeyeṟie moo o mlungana wakaiṙikyia. 49 Ṙeṙo lya Ruwa lyikaṙunganana kulya urukyenyi koose. 50 Kyaindi Wayuda wakaamtsa shiloyano kyiiṙi kya waka waowuye na ikunda Ruwa, waka wawoṙe rina na wasoṟo wawoṙe kyiṟumi, wakawanzia wandu wakape Paulo na Barinaba; wakawamichia nja ya uruka lulya lowo. 51 Nawo wakaambutsa kyilulyi maṙendenyi gawo, wakayenda mṟinyi okyelago Ikonio. 52 Na wanalosho waleichuo sia na Mumuyo Mweele.



14

1 Kyiyeri wawei kulya Ikonio wakaiṙa na sinagoginyi lya Wayuda; na chandu waleonguo mbonyi, Wayuda na Wakyiṟikyi wafoi wakaiṙikyia Yesu. 2 Kyaindi Wayuda walelega iiṙikyia Yesu wakawutia wandu walaweiṙikyie Yesu shindo sha kyinyala na ienenga walya waweiṙikyie Yesu ipfuluko mrimenyi. 3 Kyasia wakakaa pfo kyiyeri kyileshi, wechiṙeṙa kulawoṙe wuowu mbonyi tsa Mndumii, aleṟingyishia Ṙeṙo lya isaṟia lyakye, echiwasaṟia ṟigo na shindo sha maṟiyisho shiwutikye kui shilya aweiwuta. 4 Kyaindi wandu wa kulya mṟinyi walawaṙe makusaṟo gamwi. Iwa wakakaa ura lo Wayuda, na wengyi ura lo Wasu. 5 Na kyiyeri wandu waata walaweiṙikyie Yesu na Wayuda, hamwi na wasongoru wawo waleṙumbuo iwawutia shindo sha kyinyala na iwakapa na magoe, 6 nawo wakamanya mbonyi-tso, waleṙicha wakayenda Lyistira na Deribe, mṟi ya Lyikaonia, na ngyuuruka tsa mṟasenyi; 7 wakakaa pfo, wechionguo Ndumi Ngyicha. 8 Na kulya Lyistira kuwewoṙe mndu umwi, mfiri maṙende, awei kyiwete wookyia kyiyeri alefeo, alawendechumie maa ale. 9 Mndu-cho naleicho Paulo kyiyeri aweilosha. Paulo kamwitukuya karii na iwona kye nawoṙe iiṙikyia lya ikyiṟo, 10 kagamba na ṟui lying'anyi, “Goṟoka necha kui maṙende gapfo.” Mndu ulya kagoṟoka faṟa kayenda. 11 Na kyiyeri wuingyi wo wandu walewona kyindo Paulo awuta wakakuilenga na ṟui lying'anyi, wechigamba kui mṙeṙie o Kyilyikaonia, “Waruwa wacha na koṙu wakyeri cha wandu.” 12 Wakalaga Barinaba Seu na Paulo Herime, cha kyipfa nyi oe aweiṙeṙa. 13 Mkohanyi o Seu, ulya hekalu lyakye lyiwekyeri mbele ya mṟi, kaende umbe na oṟo tsa shiwaṟo mṟasa kyichuminyi, akundi ienengyia kyiṙaso hamwi na wuingyi wo wandu wuwekyeri halya. 14 Kyaindi kyiyeri Barinaba na Paulo walemanya mbonyi-tsi wakaranduo nguwo tsawo, wakayenda weṙicha wakakulunga na wuingyi wulya wo wandu, wakakalagatsa, 15 wechigamba, “Lanyoe, ny'kyilyi muiwuta ishi? Soe lukyeri wandu cha nyoe. Lumuongoya mbonyi ngyicha, kundu mugalukye na iṙa shindo sha wuwicho na iyenda ko Ruwa ai na moo, alegumba ruwewu na uruka na mapalyipalyi na shoose shikyeri pfo. 16 Ulya nyoe kyiyeri kya kacha kyileiṙa aleṙa masanga goose gawute chandu gakundi. 17 Kyaindi aleṙa imuṟingyishia-pfo, cha kyipfa nalewuta shindo shicha, echimuenenga mvuo iwuka ruwewu na kyiyeri kya shilyimu, echiigutsa mrima yanyu shelya na sia.” 18 Maa chandu wasu walegamba isho, waleiṙima ishingyia wandu walya walaweiṙikyie Yesu iwaenenga shiṙaso-pfo. 19 Kyaindi Wayuda wakacha wawuka Antiokyia na Ikonio, wakawanzia wuingyi wo wandu wawesanzie halya wakakapa Paulo na magoe, wakamkuruya nja ya mṟi, wakusaṟie kye ampfa. 20 Kyaindi kyiyeri wanalosho wawemwiṟiwie, kagoṟoka, kaiṙa na mṟinyi; na ilya-ngama kafuma, kayenda mṟasa Deribe waṙuṙanyi na Barinaba. 21 Na wamuonguo Ndumi Ngyicha kulya mṟinyi, na igaluo wandu wafoi wakawa wanalosho, wakawuya mṟasa Lyistira na Ikonio na Antiokyia, 22 wechikarisha mrima ya wanalosho na iwawia wakae kyiiṙi kya Iiṙikyia lyilya, na kye kyiluwaṟi iiṙa na Wumangyinyi wo Ruwa kui njia ya matuuro gafoi. 23 Na wamsambuṟe wameeku wa siṟi kulya siṟinyi, na iterewa hamwi na ikuretekyia, wakawawika mawokonyi ga Ruwa ulya wawemwiṙikyie. 24 Wakaiṙia Pisidia wakashika Pamfilyia. 25 Na numa ya ionguo Ṙeṙo lya Ruwa kulya Perikye wakayenda mṟasa Atalyia. 26 Na iwuka kulya Atalyia wakawuya na Antiokyia weiṙia ipalyipalyinyi. Kulya Antiokyia nyipfo waleterewio isaṟia lya Ruwa kui iṟunda lyilya walekowamlyimarisa. 27 Kyiyeri waleshika kulya Antiokyia walewia wandu wa siṟi wasanzie handu hamwi, wakawaongoya shindo shoose Ruwa aleshiwuta hamwi nawo, na kye Ruwa nalepfunguya moongo o iiṙikyia wandu walaweiṙikyie Yesu. 28 Wakakaa kulya Antiokyia kyiyeri kyileshi, hamwi na wanalosho.



15

1 Kukocha wandu wawukyie uruka lo Uyuda wakalosha walya waweiṙikyie Yesu, wechigamba, “Mulandeṙino chandu kyikyeri muichiwie o Mose mochiiṙima ikyiṟo-pfo.” 2 Kyasia numa ya Paulo na Barinaba iwingana na wandu-wa na igaluana nawo mnu, wandu walya waweiṙikyie Yesu wakagamba kye Paulo na Barinaba na wandu wengyi waangu waṙo iyenda Yerusalemu ko wasu na wameeku wa siṟi kyipfa kya mbonyi-tso tsa iṙino. 3 Kyasia, wawaṙume nyi siṟi, wakaiṙia uruka lo Foinikye na Samaria, wechionguo mbonyi tsa chandu wandu walaiṙikyie Yesu walemwiṙikyia; wakachihiṟa mnu walya waweiṙikyie Yesu. 4 Kyiyeri waleshika Yerusalemu wakaambilyio nyi siṟi na wasu na wameeku wa siṟi, nawo wakawaongoya shindo shoose Ruwa alewuta hamwi nawo. 5 Kyaindi wandu waata wawekyeri miiṙikyienyi ya Mafarisayo waweiṙikyie wakagoṟoka, wechigamba, “Kyiwaṟi iwaṙina na iwawia waoshe uwawaso lo Mose!” 6 Wasu na wameeku wa siṟi wakasanzia handu hamwi kundu waiṙime ikusaṟa kya mbonyi-tsi. 7 Na numa ya wandu wafong'ui igamba kyilya wawekusaṟie Petiro kagoṟoka, kawawia, “Wana wa wama, nyoe muichi kye wookyia mfiri ya ipfo numa Ruwa nalengyisambuṟa kyiiṙi kyanyu kundu ngyiongoye wandu walaiṙikyie Yesu Ṙeṙo lya Ruwa na ilyiiṙikyia. 8 Na Ruwa, aichi mrima ya wandu, kamṟingyishia, echimuenenga nyoe Mumuyo Mweele chandu aleluenenga soe. 9 Maa aleluwutia soe kyindo kyilafananyi na kyilya alewawutia-pfo, echiwailyisha mrima yawo kui iiṙikyia. 10 Kyasia wulalu ny'kyilyi muiyesha Ruwa na iṙika wanalosho ṟio lyilemeri, ṟio waku waṙu maa soe lulaiṙima ilyiṙuo? 11 Indi luiṙikyie kye lochikyia kui isaṟia lya Mndumii Yesu cha wo.” 12 Kyasia wandu walya woose wawesanzie halya wakatsia tsii, wakaaṙanyia Barinaba na Paulo wechiwaongoya mbonyi tsa ṟigo na shindo sha maṟiyisho, Ruwa alewuta kui ulogo kyiiṙi kya walya walaweiṙikyie Yesu. 13 Na iwo wamtsie Yakobo kagaluo, echigamba, “Wana wa wama wako ngyiaṙanyienyi, 14 Simion naluongoya chandu Ruwa ipfo mawookyionyi aleloṟa chandu ekyeembeṟa wandu walaiṙikyie Yesu kundu nasambuṟe wandu kyiiṙi kyawo kyipfa kya rina lyakye. 15 Na maṙeṙo ga weonguo shisuku gaṙuana na isho, chandu kyikyiṟeie, 16 ‘Numa ya shindo-sho ngyechiwuya na inyi ngyechiwika-se numba ya Dawidi ileoloka. Ngyechiiwuta kyiiṙi kya ioloka lyayo, na inyi ngyechiigoṟotsa. 17 Kundu wandu waṙio ho wapfule Mndumii, na masanga goose galeongoyo mbonyi tsako, 18 Ruwa nagamba, ekyeonguo mbonyi-tsi mṟasa mlungana.’ ” 19 “Kyipfa kya ikyo inyi ngaṙumbuo kuṙi, lulalyise wukyiwa wandu walya walaiṙikyie Yesu kyiyeri waigalukyia Ruwa. 20 Indi luwaṟeie paruo kye wakushowe na ukoe lo mafano, na wuṟui, na nyama tsa mando gapfa kui ipfumbo, na samu. 21 Cha kyipfa wookyia kacha Mawawaso ga Mose gekyelosho orio mṟi na isomo masinagoginyi orio mfiri o onyonya.” 22 Kyasia kyikachihiṟa wasu na wameeku wa siṟi yoose isambuṟa wandu kyiiṙi kyawo na iwaṙika Antiokyia hamwi na Paulo na Barinaba, nawo nyi iwa: Yuda awekyelago Barisaba, na Sila, wawekyeri wasongoru kyiiṙi kya walya waweiṙikyie Yesu. Wakaṟeia paruo na iiṙuo kui mawoko gawo wawenyi. Paruo-yo ilegamba kuṙi: 23 “Soe wasu na wandu waku waiṙikyie Yesu, ko wana wa wamaṙu wakyeri Antiokyia na Shamu, na Kyilyikyia, wai wandu walaiṙikyie Yesu; lomuiṟikyiṟa. 24 Cha kyipfa luleicho kye wandu walewuka koṙu walemulyisa wukyiwa kui maṙeṙo gawo, wechiṙetsa mrima yanyu, wandu soe lulalewaṙuma. 25 Soe lowona nyi kyicha, lukyeri kyindo kyimwi, isambuṟa wandu na iwaṙika konyu hamwi na wakunde waṙu Barinaba na Paulo, 26 wandu walereka moo yawo kyipfa kya rina lya Mndumii oṙu Yesu Kristo. 27 Kyasia loṙuma Yuda na Sila, wechimuongoya mbonyi-tso itso. 28 Cha kyipfa kyilechihiṟa Mumuyo Mweele na soe, lulamuṙikye nyoe ṟio mulawaṟi iṙiko, 29 kyimwi na immbia mukushowe na shindo shoose shileṙasio mafano, na samu, na nyama tsa mando gapfa kui ipfumbo, na wuṟui. Mukowuta kuṙo, mowuta necha. Lomukundia orio kyindo kyicha.” 30 Na iwo wamuenengo momu wakasoka na Antiokyia; na numa ya iwia wandu woose wasanzie handu hamwi wakawaenengyia paruo iya. 31 Nawo wamuisome wakachihiyo kyipfa kya iwiyiṟio moo lyilya. 32 Lyingyi-se Yuda na Sila, cha kyipfa wo nyi weonguo shisuku, wakaongoya walya waweiṙikyie Yesu shindo shifoi shewakarisha. 33 Na wamkae pfo kyiyeri kyileshi taa, walya waweiṙikyie Yesu wakawaenenga momu wayende na ufoṟo, wawuye na ko walya walewaṙuma. 34 Kyaindi Sila kawona nyi kyicha ikaa pfo. 35 Na Paulo na Barinaba wakakaa kulya Antiokyia, wechilosha na ionguo Ṙeṙo lya Mndumii, hamwi na wandu wengyi wafoi. 36 Hamwiṙe mfiri ngyaangu Paulo kawia Barinaba, “Luwuye wulalu lundeambuya walya waiṙikyie Yesu kulya mṟinyi luleonguo Ṙeṙo lya Mndumii, lumanye mbonyi tsawo.” 37 Barinaba kakunda Yohane awekyelago Mariko nayende hamwi nawo. 38 Indi Paulo alewona nyi kyicha iyenda na icho walemṙa kulya Pamfilyia-pfo, kyipfa alalekunda ioshana nawo mṟasa mafurumionyi. 39 Kyasia hakaamka igaluana kyiiṙi kyawo mṟasa wakalekana. Barinaba kaṙuo Mariko, wakaiṙia ipalyipalyinyi iyenda Kyipiro. 40 Kyaindi Paulo kasambuṟa Sila, kafuma, walya waweiṙikyie Yesu wechimterewia, naenengo isaṟia lya Mndumii. 41 Kaiṙia Shamu na Kyilyikyia, echikarisha siṟi.



16

1 Kyasia kashika Deribe na Lyistira, na iho hawewoṙe manalosho umwi ekyelago Timoteo, mana o Mndu mka Myuda aweiṙikyie Yesu; kyaindi awuye nawekyeri Mkyiṟikyi. 2 Mndu-cho naleṟingyishio wucha na wandu waweiṙikyie Yesu wawekyekaa Lyistira na Ikonio. 3 Paulo kawia Timoteo naoshane na oe, kamṙuo kamṙina kyipfa kya Wayuda wawekyeri ngyuura tsilya; cha kyipfa woose waweichi kye awuye nyi Mkyiṟikyi. 4 Kyasia kyiyeri waweiiṙa kyiiṙi kya mṟi iya, wakawaenenga mawawaso galya galewuka ko wasu na wameeku wa siṟi wakyeri Yerusalemu, kundu wagaoshe. 5 Siṟi tsikawaṙa pfinya kyiiṙi kya Iiṙikyia lyilya, wandu waiṙikyie Yesu wakaengyeṟika orio mfiri. 6 Wakaiṙa urukyenyi lo Firikyia na Galatia, wechiimo nyi Mumuyo Mweele, walaonguo Ṙeṙo lya Ruwa kulya Asia. 7 Kyiyeri waleshika mṟasenyi na Misia, wakatambagana iyenda Bitinia, kyaindi Mumuyo o Yesu alawaenengye momu. 8 Wakaiṙa Misinia wakasoka na Tiroa. 9 Kyiyeri kya kyio Paulo kaloṟo kyindo kyilandewono, akyeri cha mndu ailoṙo. Nalewona mndu awukyie Makyedonia agoṟokyi, echimterewa, na immbia, “Ambaṙa, uche na Makyedonia ulutarame.” 10 Kyasia amloṟo kyindo-kyo, cha ilyi lukokunda iyenda Makyedonia, cha kyipfa lulewona na pata kye Ruwa nalulagie luwaongoye Mbonyi Ngyicha. 11 Lukyeri ngalawenyi lukowuka Tiroa, lukoshika Samotirakye, na ilya-ngama lukoshika Neapolyi; 12 na iwuka pfo lukoshika Filyipi, mṟi ung'anyi o Makyedonia, handu Waroma walekowasamia; lukokaa kyiiṙi kya mṟi-chu mfiri ngyaangu. 13 Na mfiri o onyonya lukoyenda nja ya mṟi, lukoyenda mbai ya mfo, handu lulekusaṟa kye hai hecha hewika kyiterewo; lukoṙamia, lukoṙeṙa na waka wawesanzie halya. 14 Mndu mka umwi ekyelago Lyidia, ekyekumba ṟangyi ya kyimaande-maande, mndu awukyie Tiatira, aowuye na ikunda Ruwa, kaluaṙanyia, ulya Mndumii alemwenenga imanya mrimenyi kokye, naambilyie na iiṙikyia malosho ga Paulo. 15 Na ampatiso, oe na walya wa kanyi kokye, kaluterewa, echigamba, “Kokooya mowona ngyiiṙikyie Ruwa, iṙenyi na kanyi koko mukae pfo. Kawatsindika wawute kuṙo.” 16 Kyiyeri luweiyenda handu heterewa Ruwa, kyisinga kyimwi kyiwewoṙo nyi mṟufui o ilasha kyikakarisana na soe, kyisinga kyileendie wandumii wakyo kyiira kying'anyi kui iṟunda lya ilasha. 17 Kyikaosha Paulo na soe, kyikakalagatsa, kyechigamba, “Wandu-wa nyi waṟundi wa Ruwa, wekyemuongoya mbonyi tsa wukyiṟo.” 18 Kyikawuta isho mfiri ifoi. Kyaindi Paulo kawihiyo mnu, kainduka kawia mṟufui ulya mmbicho, “Ngakuwia kui rina lya Yesu wuka mndu-chu.” Kammbuka kyiyeri kyilya kyilya. 19 Kyasia wandumii wa kyisinga kyilya kyiyeri walewona kyiira kyawo kyeṙeka wakawaṙa Paulo na Sila wakawakuruo mṟasa sangaṙa mbele ya wandu wa mṟi. 20 Wakawaṙuo ko weṙumbuo moondu, wakagamba, “Wandu-wa waifanyiṟa mnu mṟi oṙu, nawo nyi Wayuda. 21 Lyingyi-se waionguo mbonyi tsa miichiwie ilakyeri sungusinyi koṙu iiambilyia maa iiosha, cha kyipfa soe nyi Waroma.” 22 Wuingyi woose wo wandu wawekyeri halya wakafuma wakayenda halya-ndu Paulo na Sila wawekyeri, weṙumbuo moondu wakawawuta nguwo ko pfinya, wakagamba wakapo na ngowa. 23 Na wamuwakape mnu, wakawawiyitsa kyipfungonyi, wakawia mringyi o numba iya yepfungyia wandu nawaringye mnu. 24 Na mringyi ulya amwicho kyilya alewio kawawika kyiṟinyi kya makyiṙi-gawi, kapfungyia maṙende gawo matsindenyi. 25 Kyaindi kyiyeri kya kyio kya mayeleyele Paulo na Sila waweiterewa Ruwa na imwimbia shiimbo sha imṟumisha, na wandu wengyi wawewawikye kulya kyipfungonyi waweiwaaṙanyia. 26 Cha ilyi kukowaṙa mṙeṙemo ung'anyi o uruka, numba iya ikakupaaya-paya yoose, na kyiyeri kyilya kyilya moongo ikaṟuguka, na shindo shiwepfungyie walya wawei kulya kyipfungonyi shikalekyia. 27 Mringyi ulya o numba yepfungyia wandu kaamka, na oe kyiyeri alewona kye moongo iṟugukyie, kaira ushu kundu nakuwaage, akusaṟie kye walya wawewawikye kyipfungonyi waṙicha. 28 Indi Paulo kaṙeṙa na ṟui lying'anyi, echigamba, “Ulakuwaage, cha kyipfa soe loose lukyeri iha.” 29 Kagamba taa tsiendo, kashoongyia numba, echiṙeṙema kui wuowu, kaolokyia Paulo na Sila. 30 Numa ya iho kawafumiṟia nja, kagamba, “Wandumii wako, kyingyiwaṟi ngyiwute kyikyi ngyiiṙime ikyia?” 31 Wakammbia, “Iṙikyia Mndumii Yesu, na iyoe nochikyia hamwi na wandu wa kanyi kopfo.” 32 Wakamwongoya Ṙeṙo lya Mndumii, oe na wandu woose wawekyeri kanyi kokye. 33 Kyio kyilya kyilya kawaambilyia kanyi kokye, kawasanja shifaṟa shawo, numa kapatiso, oe na wandu wakye woose kyiyeri kyilya kyilya. 34 Kawaitsa na kanyi kokye, kawaenenga kyelya, kachihiyo mnu, oe na wandu wa kanyi kokye woose, kyipfa nalekoamwiṙikyia Ruwa. 35 Kyiyeri kulekya weṙumbuo moondu wakaṙuma wasongoru wa asikari, wechigamba, “Lekyenyi wandu walya wayende.” 36 Mringyi ulya o numba iya yepfungyia wandu kawia Paulo mbonyi-tsi echigamba, “Weṙumbuo moondu waṙuma wandu kundu wampfunguo; kyasia wulalu fumienyi nja, muyende kui ufoṟo.” 37 Paulo kammbia, “Walukapa mbele ya wandu woose kulawoṙe iluanduya, na soe lui Waroma, lyingyi-se waluwika kyipfungonyi; na wulalu wakundi iluwuta pfo kui kyiṟika? Chi wuṙo maa ale-pfo. Wache wo wawenyi wacheluwuta pfo.” 38 Wasongoru wa asikari wakaongoya weṙumbuo moondu mbonyi-tsi; nawo wakaowuo, kyiyeri waleicho kye iwo nyi Waroma. 39 Wakacha wakawaterewa; na wamuwafumiṟie nja, wakawaterewa wawukye kulya mṟinyi. 40 Nawo wakawuka kyipfungonyi, wakaiṙa na kanyi ko Lyidia; na wammbonane na wandu walya waweiṙikyie Yesu wakawawiyiṟia moo, wakawuka kulya.



17

1 Wamuiṙe mṟinyi ya Amfipolyi na Apolonia wakashika Tesalonikye, handu hawewoṙe sinagogi lya Wayuda. 2 Na Paulo chandu kyiwekyeri kyiṙo kyakye, kaiṙa na halya-ndu wawekyeri, na kyiyeri kya mfiri iṟaṙu yeonyonya kagaluana nawo, echitambuluo shiṟeio shiele, 3 echiwawia kye kyiwewaṟi Kristo ilyiso wukyiwa, na iṟuka ko wapfu; na kye Yesu ulya Paulo aweiwaongoya mbonyi tsakye nyi oe Kristo. 4 Wandu wengyi kyiiṙi kya Wayuda walya wakaiṙikyia, wakaoshana na Paulo na Sila; na Wakyiṟikyi waweiṙikyie Ruwa, wafoi mnu hamwi na waka wawoṙe rina. 5 Na Wayuda wakawoṙo nyi wunyenyi, wakasania wandu wa mbocha, wakaende kyituṟu mṟinyi. Wakayenda ko wandu wa kanyi ko Yason, wakakunda iwaṙuo mbele ya wandu wa mṟi. 6 Na kyiyeri walalewakooya kanyi, wakakuruo Yason na wandu waata wa walya waweiṙikyie Yesu, wakawaṙuo mbele ya wasongoru wa mṟi, wechikalagatsa, wechigamba, “Wandu-wa waipfuluo-pfuluo wuyana washika na kunu taa, 7 na Yason nawaambilyia kanyi kokye; na iwa woose waiwuta shindo shilaṙuṙanyi na mawawaso ga Kaisari, wechigamba kye kuwoṙe mangyi ungyi ekyelago Yesu.” 8 Wakaowesha wandu walya wawesanzie halya na wasongoru wa mṟi kyiyeri waleicho mbonyi-tsi. 9 Nawo wamtose Yason na oṙoe wakawaleka wakayenda. 10 Cha ilyi wandu walya waweiṙikyie Yesu wakaṙuma Paulo na Sila kyiyeri kya kyio, wakayenda mṟasa Beroya. Nawo kyiyeri waleshika pfo wakaiṙa na Sinagoginyi lya Wayuda. 11 Wandu-wa wawewoṙe ngaruo cha walya wa Tesalonikye-pfo, cha kyipfa waleambilyia ndumo iya kui mrima mkyesi, wakakulosha shiṟeio shiele orio mfiri, kundu wamanye kokooya mbonyi na wuṙo tsikyeri chandu Paulo alewawia. 12 Kyasia wandu wafoi kyiiṙi kyawo wakaiṙikyia, na waka wa kyikyiṟikyi wawoṙe rina, na wasoṟo waangu. 13 Kyaindi kyiyeri Wayuda wa Tesalonikye waleicho kye Paulo naonguo Ṙeṙo lya Ruwa maa kulya Beroya, wakayenda pfo, wakafoga-foga na iowesha wuingyi wo wandu wawesanzie pfo. 14 Kyiyeri kyilya kyilya walya waiṙikyie Yesu wakaṙuma Paulo nayende mṟasa mbai ya ipalyipalyi; indi Sila na Timoteo wakaṙio kulya Beroya. 15 Kyaindi walya waleimia Paulo wakayenda na oe mṟasa Atene; nawo wamuambilyie mawawaso geṙuo ko Sila na Timoteo, kye walakyelyio imwosha, wakalekana na Paulo. 16 Kyiyeri Paulo aweiwaweṙelyia kulya Atene na iwona chandu mri-cho uweichuo mafano, nalewihiyo mnu mrimenyi kokye. 17 Kyasia sinagoginyi kagaluana na Wayuda na walya waweiṙikyie Ruwa, na walya walegaluana na oe sangaṙa orio mfiri. 18 Na wandu waata wawekyelosha malosho ga Waepikureo na Wastoiko, wakagaluana na oe. Wengyi wakagamba, “Tondo-lyi lyikundi igamba kyi?” Wengyi wakagamba, “Nai cha mndu aionguo mbonyi tsa waruwa wengyi, cha kyipfa naweionguo mbonyi tsa Yesu na iṟutso lya wapfu.” 19 Wakammbaṙa, wakamṙuo Areopago, wechigamba “Ngyesa loiṙima imanya mbonyi-tsi ngyiyenu uilosha tsagamba kyi? 20 Cha kyipfa nuiluendie shindo shiyenu, na lukundi imanya shindo-shi shagamba kyi.” 21 Cha kyipfa wandu wa Atene na wayenu wawekyekaa pfo wawewoṙe kyiyeri kyeaṙanyia kyindo kyoose kyiyenu-pfo. 22 Paulo kagoṟoka makyiṙi-gawi ga Areopago, kagamba, “Nyoe wandu wa Atene! Kyiiṙi kya mbonyi-tsi ngyiwonyi kye nyoe nyi wandu mokyekuwinisha mnu na mbonyi tsa waruwa... 23 Cha kyipfa kyiyeri ngyiweiiṙa ipfo na ipfo na iwona kundu mokyeterewa waruwa, ngyilewona alyitaṟe ingyiṟeie: ‘KO RUWA LULAMWICHI’ Kyasia inyi ngyimuongoya mbonyi tsa ulya nyoe mokyemwindia kulawoṙe immanya. 24 “Ruwa nalegumba wuyana na shindo shoose shikyeri-pfo. Oe, cha kyipfa nyi Mndumii o ruwewu na uruka, ekyekaa mahekalunyi gamawikye kui mawoko; 25 maa ekyeṟundio kui mawoko ga wandu cha ilyi nauṟie kyindo kyoose-pfo; cha kyipfa nyi oe ekyeenenga wandu woose moo na mṟufui na shindo shoose. 26 Na oe iwuka mndu umwi nalegumba mbaṟe tsa wandu tsoose, wakae urukyenyi koose. Oe amonyi wookyia mawookyionyi kawawikyia kyiyeri kyileiṙima iilacho kyekaa kunu wuyanenyi, na iwaloṟa nyi ura luha lochiwa kanyi kowo. 27 Kundu wapfule Ruwa, maa kokooya nyi kui ipaaya-paya cha shipfupfuṟe, wammbone, maa chandu alekyekaa kuleshi na soe. 28 Cha kyipfa kui pfinya ya Ruwa lokyeenengo moo na ichumia, lukowa chandu lukyeri. Chandu wandu waata kyiiṙi kyanyu wekyeṟeia mashairi walegamba, ‘Cha kyipfa soe nyi wana wa Ruwa.’ 29 Kyasia, cha kyipfa soe lukyeri wana wa Ruwa, kyiluwaṟi ikusaṟa kye iwa cha Ruwa nyi kyindo kyikyeri cha sahapu ang'u igoe, shindo shishiachikyie kui wuiṙimi na ngyuuṟango tsa wandu-pfo. 30 “Kyasia, kyiyeri kyilya kya kacha kya wutondo Ruwa nalewa cha ilyi alawonyi; indi wulalu naiwia wandu woose wa orio handu waṙumbuye wunyamaṟi. 31 Cha kyipfa nawikyie mfiri echianduya wandu woose kunu wuyanenyi kulawoṙe ikundia; na echianduya wandu-wo nyi ulya Ruwa amsambuṟie. Na Ruwa naloṟie wandu woose kye nechiwuta kuṙo, kui imṟutsa ko wapfu.” 32 Kyasia kyiyeri waleicho mbonyi tsa iṟutso lya wapfu wengyi wakanyeṟe; na wengyi wakagamba, “Lochikuaṙanyia-se lyingyi.” 33 Kyasia Paulo kalekana nawo. 34 Wandu waata wakawaṙana na oe, wakaiṙikyia Yesu. Kyiiṙi kyawo nyi-we Dionisio, mndu awukyie Areopago, na mndu mka umwi ekyelago Damari, na wandu wengyi hamwi nawo.



18

1 Numa ya iho, Paulo kawuka Atene kashika Korinto. 2 Kawona Myuda umwi ekyelago Akyila, amfee Ponto; na oe nacha iwuka uruka lo Italyia mfiri ngyaangu ilekoyaiṙa hamwi na mka okye awekyelago Pirisikyila, cha kyipfa Kyilaudio nalewia Wayuda woose wawukye Roma, na oe kacha na kowo. 3 Kyipfa iṟunda lyawo nyi-we lyimwi, kakaa kowo, kaṟunda hamwi nawo, cha kyipfa wawewoṙe wuṟango wo ipfuma mahema. 4 Orio mfiri o onyonya kagamba shilya awekusaṟie sinagoginyi, kapfuṟukana ikuruo Wayuda na Wakyiṟikyi wagalukyie ura lokye. 5 Na Sila na Timoteo wamsokye iwuka Makyedonia, Paulo alawute kyindo kyingyi kyoose sile iṟingyishia Wayuda kye Yesu nyi Kristo. 6 Kyiyeri walekaṟuana na oe na ilahia Ruwa, kakuta-kuta nguwo tsakye, kawawia, “Kokooya mokuṙetsa nyoe muwenyi wuwicho-wo nyi wonyu na chi wo wandu wengyi-pfo. Inyi ngyiwoṙe wuwicho-pfo na wookyia wulalu ngyindeongoya Ṙeṙo lya Ruwa wandu walya walaiṙikyie Yesu.” 7 Kawuka pfo kaiṙa na numbenyi ya mndu ekyelago Tito Yusto, mndu aowuye na ikunda Ruwa, mndu numba yakye iwekyeri mṟasenyi na sinagogi. 8 Na Krispo, ang'anyi o sinagogi, kaiṙikyia Mndumii hamwi na wandu wa kanyi kokye woose. Kyiyeri Wakorinto wengyi waleicho wakaiṙikyia Yesu, wakapatiso. 9 Kyiyeri kya kyio, Paulo akyeri cha mndu ailoṙo, kaicho Mndumii emmbia, “Molaowuoe, indi ṙeṙa, maa ulatsie, 10 cha kyipfa inyi ngyikyeri na iyoe, maa kuwoṙe mndu eiṙima ikukapa-pfo; cha kyipfa inyi ngyiwoṙe wandu wafoi kunu mṟinyi.” 11 Kakaa pfo kyiyeri kya maka umwi na mori iṟandaaṟu echilosha Ṙeṙo lya Ruwa. 12 Na kyiyeri Galyio awekyeri mchilyi o Akaya Wayuda woose piu wakakapa Paulo, wakamwende na handu heanduya wandu, 13 wechigamba, “Mndu-chu naikuruo wandu kundu waiṙikyie Ruwa kyilaṙuṙanyi na chandu kyikyeri sungusinyi.” 14 Na Paulo kyiyeri awekundi iṙeṙa, Galyio kawia Wayuda, “Kokooya kyiwekyeri kyindo kya kyinyala ang'u kya ngyeṟo ngyiwicho, lanyoe Wayuda, kyiwechiwa sungusinyi inyi ikaa ura lonyu. 15 Indi kokooya kyindo mukusaṟie nyi mbonyi tsa maṙeṙo na marina na shindo chandu shiwaṟi iwa sungusinyi konyu, ngamṙeeya kyindo-kyi, cha kyipfa inyi ngyikundi igamba nyi kyiha kyikyicha ang'u nyi kyiha kyilakyicha-pfo.” 16 Kawafuna wawukye mbele ya halya-ndu awekyeṙamia kaanduya wandu. 17 Nawo woose wakawaṙa Sostene, ang'anyi o sinagogi, wakamkapa mbele ya handu halya heanduya wandu. Maa Galyio alewona mbonyi-tso kye nyi kyindo-pfo. 18 Numa ya iho Paulo kaengyeṟa ikaa pfo mfiri ifoi, naaho kasamana na walya waweiṙikyie Yesu, kayenda Shamu eiṙia ipalyipalyinyi. Pirisikyila na Akyila wakayenda hamwi na oe, ammbute njui ipfo Kyenkrea; cha kyipfa nalekoalya nyamu mbele ya Ruwa iwuta kuṙo. 19 Wakashika Efeso, kawaṙa pfo. Oe kaiṙa na sinagoginyi, kagaluana na Wayuda. 20 Kyiyeri walekunda nakae kyiyeri kyileshi ngoseṟa, aleiṙikyia-pfo. 21 Indi nalesamana nawo, echigamba, “Ngyewuya-se na konyu, Ruwa kangyienenga wuiṙimi wo iwuta kuṙo.” Kawuka Efeso, eiṙia ipalyipalyinyi, 22 na amshikye Kaisaria, kaṙo na Yerusalemu, kaiṟikyiṟa siṟi naaho kasoka na Antiokyia. 23 Na amkae pfo mfiri ngyaangu, kafuma, kaiṙa urukyenyi lo Galatia na Firikyia, mṟi kui mṟi, echikarisha wanalosho. 24 Kyasia Myuda umwi ekyelago Apolo, awemfee Iskanderia, mndu aichi shindo shifoi, kashika Efeso; na oe nawoṙe wuragari wo ikulosha shiṟeio. 25 Mndu-cho nawemloshe mbonyi tsa Mndumii, na kyipfa mrima okye uwelangyie nakamwi, kawooka iṙeṙa na ilosha mbonyi tsa Yesu kui sungusinyi, maa kuṙo naweichi wupatiso wo Yohane tikyi. 26 Akyeri sinagoginyi kawooka iṙeṙa kulawoṙe wuowu; na kyiyeri Pirisikyila na Akyila waleicho eṙeṙa wakamṙuo kowo, wakamwongoya mbonyi tsa Mndumii necha ngoseṟa. 27 Na kyiyeri awekundi iambaṙa nayende mṟasa Akaya, wandu walya waweiṙikyie Yesu wakamtarama, wakaṟeia wanalosho walya paruo kundu wamwambilyie. Na oe kyiyeri aleshika katarama mnu walya walekowamwiṙikyia kui isaṟia lya Ruwa. 28 Cha kyipfa nalewinga Wayuda nakamwi mbele ya wandu woose, echiloṟa kui maṙeṙo ga shiṟeio kye Yesu nyi Kristo.



19

1 Kyiyeri Apolo awekyeri Korinto, Paulo, amwiṙie ngyuurukyenyi tsikyeri kuleshi na ipalyipalyi, kashika Efeso, kakooya wanalosho waangu wawekyeri pfo; 2 kawawesa, “Kyiyeri muleiṙikyia Yesu muleambilyia Mumuyo Mweele?” Wakamgaluo wakagamba, “Ote. Maa luleicho kye kuwoṙe Mumuyo Mweele-pfo.” 3 Kawawesa, “Kokooya nyi wuṙo mulepatiso kui wupatiso wuha?” Wakagamba, “Kui wupatiso wo Yohane.” 4 Paulo kagamba, “Yohane nalepatisa kui wupatiso wo itocha wunyamaṟi, echiwia wandu waiṙikyie Yesu Kristo ulya echicha numa yakye.” 5 Kyiyeri waleicho kuṙo wakapatiso kui rina lya Mndumii Yesu. 6 Na Paulo, amwayekyie mawoko, Mumuyo Mweele kasokyia wuye yawo; wakawooka iṙeṙa kui mṙeṙie ngyihya na ionguo shisuku. 7 Na itala lyawo nyi-we wasoṟo ikumi na wawi. 8 Kaiṙa na sinagoginyi, kaṙeṙa kui wukari kyiyeri kya mori iṟaṟu, echigaluana na wandu, na iwakuṙuo waiṙikyie mbonyi tsa Wumangyi wo Ruwa. 9 Kyaindi wengyi wakalega iiṙikyia, wechilahia Njia iya Mndumii aleloṟa. Kyasia Paulo kalekana nawo, kaṙuo wanalosho walya, kagaluana na wandu orio mfiri inumbenyi lying'anyi lyeloshia wandu lya mndu umwi ekyelago Tirano. 10 Mbonyi-tsi tsikawutika kyiyeri kya maka iwi, mṟasa wandu woose, Wayuda na Wakyiṟikyi, wawekyekaa Asia wakaicho Ṙeṙo lya Ruwa. 11 Ruwa kaenenga Paulo wuiṙimi wo iwuta shindo sha maṟiyisho mnu; 12 maa wandu waluoe wakaendio shitambaa na nguwo tsiwukyie mmbiunyi o Paulo, wakachia ndoṟe tsawo, na waṟufui wawicho wakawuka kowo. 13 Wayuda waata wawekyetenga-tenga, wandu wawewoṙe iṟunda lya ifuna waṟufui wawicho, wakatambagana isenda rina lya Mndumii Yesu kyipfa kya walya wawewoṙo nyi waṟufui wawicho, wechigamba, “Kui rina lya Yesu ulya Paulo ekyeonguo mbonyi tsakye wuka mndu-chu!” 14 Hawewoṙe wana mfungaaṙe wa mndu umwi ekyelago Skyewa, Myuda awei mkohanyi ang'anyi, walewuta kuṙo. 15 Mṟufui ulya mmbicho kawagaluo, kawawia, “Yesu ngyimwichi na Paulo ngyimwichi, kyaindi nyoe nyi wakyi?” 16 Na mndu ulya awoṙo nyi mṟufui mmbicho kashoongyia wana wawi kyiiṙi kya walya mfungaaṙe, kawawinga, mṟasa wakafuma kulya numbenyi weṙicha, wakyeri kyiṟanguoe na wawafaṟe. 17 Wayuda woose wakamanya mbonyi-tsi na Wakyiṟikyi woose wawekyekaa Efeso, woose wakawoṙo nyi wuowu, na rina lya Mndumii Yesu lyikang'anyiso. 18 Na wandu wafoi kyiiṙi kya walya waweiṙikyie Yesu wakacha wakatocha wunyamaṟi, wechiṟingyishia mawuto gawo. 19 Na wandu wafoi kyiiṙi kya walya wawekyewuta shindo sha wusawi wakasania shitapu shawo, wakashikoṟa mbele ya wandu woose; wakaachikyia matala ga woguru wosho, wakawona kye nyi-we cha shilyingyi shiku makumi gaṟaaṟu na shiina. 20 Nyi wuṙo wandu wafoi waleengyeṟa iicho Ṙeṙo lya Mndumii, lyechiwinga chandu wandu wafoi walelyiaṙanyia. 21 Mbonyi-tso tsamsie, Paulo kaṙumbuo mrimenyi kokye iyenda Makyedonia na Akaya mṟasa Yerusalemu, echigamba, “Ngamkaa pfo kyingyiwaṟi iwona na Roma taa.” 22 Kaṙuma wandu wawi kyiiṙi kya walya walemtarama iyenda Makyedonia, nawo nyi Timoteo na Erasto, oe amonyi kakaa Asia kyiyeri kyifuhi. 23 Kyiyeri-kyo kukoamka kyituṟu kying'anyi kyiiṙi kya Njia iya Mndumii aleilora. 24 Cha kyipfa mndu umwi, ekyelago Demetirio, awekyetsana heleri; na iwika shihekalu sha heleri sha Aritemi, nawekyeenenga waaria kyiira kying'anyi. 25 Kasania waaria-wo, hamwi na wengyi wawoṙe iṟunda lyilya, kagamba, “Lanyoe wasoṟo, muichi kye wunjama woṙu wokyewuka kyiiṙi kya iṟunda-lyi. 26 Lyingyi-se muwonyi na iicho kye chi kyiiṙi kya Efeso tupu-pfo indi urukyenyi loose lo Asia taa, Paulo-cho nalelemba wandu wafoi na iilacha makusaṟo gawo, echigamba kye iwo wekyeachikyio kui mawoko chi waruwa-pfo. 27 Chi igamba kye iṟunda lyaṙu lyikyeri ndengyenyi ya ipiṟo tikyi-pfo; indi na hekalu lya ruwa o kyika akyeri ang'anyi, Aritemi, lyiwono chi kyindo-pfo, na Aritemi naiwuto mng'ano okye, ulya wandu woose wa Asia na wuyana woose wekyemwowuo na imwindia.” 28 Kyiyeri waleicho isho wakawoṙonyi nyashi ing'anyi, wakakalagatsa, wechigamba, “Aritemi o Waefeso nang'anyi!” 29 Mṟi oose ukowaṙa kyituṟu, wakayenda weṙicha wakaiṙa na handu ha temo wakyeri kyindo kyimwi, wammbaṙe Gayo na Arisitariko, wandu wa Makyedonia wawei kyaronyi hamwi na Paulo. 30 Na Paulo kyiyeri awekundi iiṙa na wandunyi, wanalosho walemlekyia nawute kuṙo-pfo. 31 Na wasongoru waata wa Asia, wawekyeri mbuya tsakye wakaṙuma wandu kokye, wechimterewa alaiṙe na handu halya ha temo. 32 Kyasia wengyi waweilyia kuṙi na wengyi kuṙi; cha kyipfa kyisanzionyi kyilya kyilekokyafoika-foika, na wandu wengyi halya kyisanzionyi walemanya kyitewe kya isanzia handu hamwi-pfo. 33 Wakawuta Iskanda kulya kyisanzionyi, Wayuda wechimmbikyia mbele ya wandu. Iskanda kawatsinia na kuwoko, akundi iloṟa mbele ya wandu chandu alawewoṙe wuwicho woose. 34 Kyaindi kyiyeri walemanya kye oe nyi Myuda, wakakalagatsa woose piu kui ṟui lyimwi kyiyeri cha kya saa tsiwi, wechigamba, “Aritemi o Waefeso nang'anyi!” 35 Na kyiyeri kaṟanyi o mṟi ammbie wandu watsie tsii, kagamba, “Lanyoe wasoṟo wa Efeso, nyi mndu uha alaichi kye mṟi o Efeso nyi moambuya hekalu lya Aritemi akyeri ang'anyi, na moambuya igoe lyilya lyiele lyileoloka iwuka ruwewu? 36 Kyasia kyipfa mbonyi-tsi tsilechiiṙima igambo kye chi loi-pfo, kyimmbaṟi iololyia; mulawute kyindo mulaselyie maṙima. 37 Cha kyipfa moende wandu-wa walaiwie shindo sha hekalu maa ilahia ruwa oṙu o kyika. 38 Kyasia kokooya Demetirio na waaria wakyeri hamwi na oe wawoṙe ṙeṙo kyipfa kya mndu-chu, mengye tsikyeri-pfo, na wachilyi wakyeri pfo; koikyo waṙuane mengyenyi. 39 Indi mukopfula ṙeṙo lyoose shindonyi shingyi, shechiachikyio nyi kyisanzionyi kya raia, kyisanzionyi kyekyeṟunda chandu kyiwaṟi. 40 Cha kyipfa luwoṙe ndenga ya iṙoo mengyenyi kyipfa kya kyituṟu kya inu, kyituṟu kyaamka kulawoṙe kyimaṙuma; na kyiiṙi kya ṙeṙo-lyo, loiṙima igamba kye kuwewoṙe kyimaṙuma kyeamtsa kyituṟu-pfo.” 41 Amgambe isho kawia wandu wayende kanyi.



20

1 Kyiyeri mtiṟi ulya uletsia, Paulo kaṙuma wanalosho wandelago, kawakarisha na isamana nawo; numa ya iho kayenda mṟasa Makyedonia. 2 Na oe amwiṙie ngyuura tsilya na iwiyiṟia wandu moo kui maṙeṙo gafoi, kashika uruka lo Wakyiṟikyi. 3 Amkae pfo kyiyeri kya mori iṟaṟu, na Wayuda immbikyia ngyeṟo, kakunda iyenda shamu kui njia ya ipalyipalyinyi. Kyasia kaṙumbuo iwuya kui njia ya Makyedonia. 4 Wandu-wa wakaoshana na oe; Sopatiro, awukyie Beroya, mana o Piro, na Arisitariko na Sekundo, wandu wa Tesalonikye; na Gayo, mndu o Deribe, na Timoteo; na Tikyiko na Tirofimo, wandu wa Asia. 5 Indi wandu-wo walekowasonguo wakaluweṙelyia Tiroa. 6 Soe lukopfunga kyaro, numa ya mṟumoe o mkate ilangyitarang'ishe, lukowuka Filyipi, lukowakooya Tiroa, kyaro kya mfiri itanu, lukokaa pfo mfiri mfungaaṙe. 7 Na mfiri o kuwooka o juma, kyiyeri lulesanzia handu hamwi kundu lulye mkate o Mndumii, Paulo nalewalosha, akundi iyenda kyaro ilya-ngama, na oe kalosha mṟasa kyio kya mayeleyele. 8 Hawewoṙe taa tsifoi halya kai, handu luwesanzie. 9 Manakye umwi, ekyelago Eutiko, naweṙamie dirishenyi, kawoṙo nyi maṙoe mnu; na kyiyeri Paulo aleengyeṟa ilosha, kafooyo nyi maṙoe kaoloka iwuka kai ya kaṟaaṟu iyenda wuye; kairo ampfe. 10 Paulo kasoka kulya kai, kaarama, kamchunguṟia, kagamba, “Kutsienyi, kyipfa moo ukyeri kyiiṙi kyakye.” 11 Kaṙooya-se kulya kai, kapeṟenguo mkate, kalya, kaengyeṟa ilosha mṟasa ngamenyi utuko, naaho kawuka halya. 12 Wakaende manakye ulya, ai na moo, wakakuicho iwiyiṟio moo mnu. 13 Kyaindi soe lukosonguo iyenda ngalawenyi, lukoiṙa ipalyipalyinyi iyenda Aso, lukusurie iṙa pfo Paulo; cha kyipfa nyi wuṙo alekoaluwia. Oe amonyi nalekunda iyenda na maṙende. 14 Kyiyeri alelukooya kulya Aso, lukommbika kulya ngalawenyi, na numa ya iho lukoshika Mitilene. 15 Lukowuka pfo na ilya-ngama lukoshika handu haambuyanyi na mṟi okyelago Kyio. Mfiri o kaṟaaṟu lukoafukyia Samo, lukokaa Tirogilyio, mfiri o kaana lukoshika Mileto. 16 Paulo nawekundi iiṙa Efeso akyeri ngalawenyi, kundu alachekyelyio kulya Asia; cha kyipfa awewoṙe kyiyeri kya iretsa-pfo. Nawekundi ishika Yerusalemu iwinyi mfiri o Pentekoste, kokooya kyiwechiiṙimika. 17 Iwuka Mileto Yesu kaṙuma wandu iyenda Efeso, kalaga wameeku wa siṟi. 18 Kyiyeri waleshika kokye, kawawia, “Nyoe muichi wookyia mfiri ya kuwooka kyiyeri ngyilecha na kunu Asia, chandu ngyiwekyeri konyu mfiri yoose, 19 ngyechiṟundia Mndumii kui wusimiri woose, na kui mcheṟeṟe, na shiyesho shilengyichia kui ngyeṟo tsa Wayuda. 20 Kye ngyileṙa imuongoya kyindo kyoose kyechimuendie nyoe kyiira-pfo, kyaindi ngyilemulosha kulawoṙe iṟikyia kyindo, na numba kui numba, 21 ngyechiṟingyishia Wayuda na Wakyiṟikyi watochie Ruwa wunyamaṟi na iiṙikyia Mndumii oṙu Yesu Kristo. 22 Kyasia, wulalu ngyiyenda Yerusalemu, Mumuyo Mweele engyitsindika mrimenyi, ngyilamanya shindo shechingyiwutikyia pfo; 23 kyaindi Mumuyo mweele mṟi kui mṟi nekyengyiṟingyishia echigamba kye ngyuukyiwa tsifoi tsingyiweṙa. 24 Kyaindi ngyiwonyi moo oko kye nyi kyindo kya woguru koko kuta iafutsia iṟunda lyilya Yesu alengyienenga-pfo. Iṟunda ngyileenengo nyi ionguo Mbonyi Ngyicha tsa isaṟia lya Ruwa. 25 Na wulalu inyi ngyiichi kye nyoe moose ngyilemuongoya mbonyi tsa Wumangyi wo Ruwa, ngayenda ipfo na ipfo, mochingyiwona-se-pfo. 26 Koikyo ngamuṟingyishia moose mfiri-chu o inu, kye kokooya maa umwi onyu aṙeka ngyiwoṙo pfo-pfo. 27 Cha kyipfa ngyileṙa imuongoya mbonyi tsa orio kyindo Ruwa akundi-pfo. 28 Ringyenyi mrima yanyu, na poo-lyo lyoose, lyilya Mumuyo Mweele alemusambuṟa nyoe mulyiambuye, muiṙime ienenga Siṟi yakye kando, Siṟi aleigaluo yakye amonyi kui upfu lokye. 29 Ngyiichi kye ngammbuka iha, wandu walang'a cha shisii wechicha na konyu, wanyamaṟe Siṟi. 30 Lyingyi-se kyiiṙi kyanyu nyoe kochiwuka wandu, wechiṙeṙa shindo sha wuṙetsi, walembe wanalosho wakae ura lowo. 31 Koikyo laenyi kyiṙombo, mochikumbuo kye maka iṟaṟu, kyio na kyingoto, ngyileṙa iṙeṙia orio umwi onyu, ngyechilya wukyiwa wung'anyi mnu-pfo.” 32 “Kyasia, wulalu ngamuṙambika ko Ruwa, na kui ṙeṙo lya isaṟia lyechiiṙima imtarama na imuenenga kyioṟa hamwi na woose wawailyishe mrimenyi kowo. 33 Ngyilelanga heleri maa sahapu maa nguwo tsa mndu-pfo. 34 Nyoe muichi kye ngyileṟunda kui mawoko gako ngawona kyengyitarama hamwi na walya wawekyeri hamwi na inyi. 35 Kui iṟunda na wuragari ngyilemloṟa kye kyimmbaṟi itarama wandu wafofo, na ikumbuo maṙeṙo ga Mndumii Yesu, chandu alegamba, ‘Nanga ienengyia kuta iambilyia.’ ” 36 Kyiyeri Paulo amgambe kuṙo kapfiria ndi, katerewa hamwi nawo woose. 37 Wakafiiṟa woose, wakachunguṟia Paulo, wakamkomba-komba, 38 wechiwihiyo mnu kyipfa kya kyilya alegamba, kye wechimmbona-se-pfo. Wakamwimia mṟasa wakamsitsa ngalawenyi.



21

1 Kyiyeri lomlekane nawo, lukoiṙia ipalyipalyinyi lukoshika Kosi, na ilya-ngama lukoshika Rodo na iwuka pfo lukoshika Patara, 2 lukowona ngalawa iambaṙa mṟasa Foinikye lukoṙooya pfo. Lukoengyeṟa iiṙia ipalyipalyinyi na 3 kyiyeri lulewona kyiṟingyiti kya Kyipiro lukokyiṙa ura lo kumoso; lukoyenda mṟasa Shamu lukosoka na Tiro. Cha kyipfa ipfo nyipfo ngalawa yaṙu iweisotsia mlari oyo. 4 Lommbone wanalosho lukokaa pfo mfiri mfungaaṙe, nawo wakawia Paulo kui wuiṙimi wo Mumuyo alayende Yerusalemu. 5 Na kyiyeri mfiri mfungaaṙe ilesia lukofuma lukoyenda mṟasa nja ya mṟi, lukopfiria ndi mbai ya ipalyipalyi lukoterewa; 6 na lomsamane lukoṙooya ngalawenyi, nawo wakawuya na kanyi kowo. 7 Na kyiyeri lulemarisa kyaro kyaṙu iwuka Tiro lukoshika Tolemai; lukoiṟikyiṟa walya waweiṙikyie Yesu lukokaa kowo mfiri umwi. 8 Ilya-ngama ngamenyi lukofuma, lukoshika Kaisaria, lukoiṙa na kanyi ko Filyipo, mndu awekyeonguo Ndumi Ngyicha, awekyeri umwi o walya mfungaaṙe, lukokaa kokye. 9 Mndu-cho nawewoṙe wana waana wa kyika, wakyega, wawekyeonguo shisuku. 10 Kyasia kyiyeri luwekyeri pfo mfiri ifoi, moonguo shisuku umwi ekyelago Akabo kacha awuka uruka lo Uyuda. 11 Kyiyeri aleshika halya-ndu luwekyeri kaira mkanda o Paulo, kapfunga nacho maṙende na mawoko gakye, kagamba “Mumuyo Mweele nagamba kuṙi, ‘Nyi wuṙo Wayuda wa Yerusalemu wechipfunga monyi o mkanda-chu, nawo wechimṙambika ko wandu walaiṙikyie Yesu.’ ” 12 Kyasia kyiyeri luleicho kuṙo, soe na wandu wa handu halya, lukomterewa alayende Yerusalemu. 13 Nyi lyo-ndu Paulo alelugaluo na iluwia, “Ny'kyikyi muiwuta kui ifiiṟa na ingyienenga wuowu? Cha kyipfa inyi, hamwi na iwiko kyipfungonyi ngyikuṟeyeṟie iwoogo kulya Yerusalemu kyipfa kya rina lya Mndumii Yesu.” 14 Kyiyeri alelega kyilya luwemmbia, lukotsia, lochigamba, “Kyilya Mndumii akundi kyiwutikye.” 15 Numa ya mfiri iya lukoira shindo shaṙu lukoṙo na Yerusalemu. 16 Wanalosho waata wa Kaisaria wakaoshana na soe, wakaṙuo Mnasoni awukyie Kyipiro, awei manalosho o kacha ulya lulekaa kokye. 17 Kyiyeri luleshika Yerusalemu walya waweiṙikyie Yesu wakaluambilyia na sia. 18 Na ilya-ngama Paulo kayenda ko Yakobo hamwi na soe, na wameeku woose wa siṟi wawekyeri pfo. 19 Lomuwaiṟikyiṟe, kawaongoya shindo shoose kyimwi kyimwi Ruwa alewuta kyiiṙi kya walya walaiṙikyie Yesu kui iṟunda lya Paulo. 20 Nawo kyiyeri waleicho wakaṟumisha Ruwa, wakammbia, “Mono-wama oṙu, nuwonyi chandu Wayuda waleiṙikyia Yesu wakyeri shiku shifoi, na woose wawoṙe wunyenyi mnu kyipfa kya uwawaso. 21 Nawo wammbio mbonyi tsapfo, kye nuilosha Wayuda woose wekyekaa ngyuurukyenyi tsa wandu walaiṙikyie Yesu iṙa malosho ya Mose, ochiwawia walaṙine wana wawo, maa iosha miichiwie ya Wayuda. 22 Kyasia ny'kyikyi? Loi wechimanya kye nocha. 23 Koikyo wuta ikyi luikuwia. Kuwoṙe wandu waana kyiiṙi kyaṙu wawikyie kyaasa. 24 Ṙuo wandu-wo, usanjo hamwi nawo, mulawaṙe ukoe mbele ya Ruwa; na itaa kyilya kyiwaṟi itoo kundu wasanjo, wawute njui mṙoenyi yawo, wandu woose waiṙime imanya kye mbonyi tsilya tsapfo walewio chi kyindo-pfo, indi iyoe nuiwuta chandu kyiwaṟi na iosha uwawaso. 25 Kyaindi ko mbonyi tsa wandu walaweiṙikyie waleiṙikyia Yesu, luleṟeia na iṙumbuo kye wakushowe mrima yawo na shindo shishiṙasie mafano, na samu, na kyindo kyikyiwaage kui ipfumbo, na wuṟui.” 26 Naaho-ng'u Paulo kalaga wasoṟo walya, na ilya-ngama kasanja mrima okye hamwi nawo, kaiṙa na hekalulyi, echionguo kyindo kyiwaṟi iwuto mfiri iya ya isanjo, mṟasa kyienengo kyiwuto kyipfa kyawo. 27 Kyasia kyiyeri mfiri iya mfungaaṙe iwekyeri kufuhi na iafukyia, Wayuda wawewukyie Asia wakammbona akyeri hekalunyi, wakatuṟutsana wandu woose, wakammbaṙa, 28 wakakalagatsa, na igamba, “Lanyoe wasoṟo wa Isiraelyi lutaramenyi. Ichu nyi oe mndu ulya ekyelosha wandu woose orio handu, chandu kyilaṙuṙanyi na isanga lyaṙu maa uwawaso, maa miichiwie ya handu-ha. Lyingyi-se, ngoseṟa ya isho, naitsa Wakyiṟikyi na hekalunyi, kafanyiṟa kyimṟumoe handu-ha haele.” 29 Cha kyipfa walekowawona Tirofimo, mndu awukyie Efeso, akyeri mṟinyi hamwi na Paulo, wakakusaṟa kye Paulo namwitsa na hekalunyi. 30 Mṟi oose ukowa kyituṟu, cha ilyi wandu woose wakasanzia handu hamwi, wakawaṙa Paulo wakamkuruo, wakammbuta hekalunyi, na kulawoṙe iṙetsa ṙaawa moongo ikashingo. 31 Na kyiyeri waweipfula chandu wembaaga, mbonyi tsikashika ko msongoru o asikari wa shiṙa kye mṟi oose o Yerusalemu ofoika. 32 Kulawoṙe iṙetsa kyiyeri kawuta asikari na wachilyi, kayenda Yerusalemu eṙicha. Kyiyeri wandu walewona msongoru ulya o asikari wa shiṙa wakaṙa ikapa Paulo. 33 Numa ya iho msongoru ulya o asikari wa shiṙa katikyira kufuhi na Paulo, kammbaṙa, kagamba napfungo na mshe iwi; kawesa, “Nyi wui ichu? Ny'kyikyi awuta?” 34 Wengyi wuingyinyi wulya wo wandu wakakalagatsa wegamba ikyi na wengyi kyingyi. Kyasia kyiyeri msongoru ulya o asikari wa shiṙa alelemo imanya mbonyi kyipfa kya kyikalagatso kyilya, kagamba naitso na moombonyi. 35 Kyasia kyiyeri Paulo aleshika shitengunyi alaiṙime itikyira; koikyo asikari walya wakamyekyia mayewenyi kyipfa kya kyituṟu kya ṟiima lyilya. 36 Kyipfa ṟiima lying'anyi lya wandu lyilemwosha, wechikalagatsa na igamba, “Mmbaage!” 37 Paulo amwitso na kulya moombonyi kawia msongoru ulya o asikari wa shiṙa, “Ngyiwoṙe momu o kuwia kyindo?” Na oe kagamba, “Iyoe nuichi mṙeṙie o Kyikyiṟikyi? 38 Iyoe chi Mmisiri ulya mfiri ya ipfo numa aleenenga wandu shiku shiina isuana, wandu wawekyelago Wawaagi, kowasongoya iyenda kundu ko nuka ngyiumu suwaa ilawoṙe maa mṟinga?” 39 Paulo kagamba, “Inyi nyi Myuda, mndu awukyie Tariso, mṟi o Kyilyikyia, mndu awukyie mṟinyi uwoṙe rina. Ngyikuterewa ungyienengye momu ngyiṙeṙe na wandu-wa.” 40 Kyasia, kyiyeri alemwenenga momu, Paulo kagoṟoka halya shitengunyi, katsinia wandu wa mṟi ulya; na kyiyeri waletsia sau, kaṙeṙa nawo kui mṙeṙie o Kyiebrania, echigamba,



22

1 “Lanyoe wasoṟo, wana wa wama wako na waawu wako, ngyiaṙanyienyi ngyechiloṟa mbele yanyu wulalu, chandu ngyilammbicho.” 2 Kyiyeri waleicho eṙeṙa nawo kui mṙeṙie o Kyiebrania wakaengyeṟa itsia, na oe kagamba, 3 “Inyi nyi Myuda, ngyilefeo Tariso, mṟi o Kyilyikyia, indi ngyileng'anyisio kunu mṟinyi, ngyikyeri manalosho o Kamalyielyi. Ngalosho chandu kyiwaṟi mawawaso goose ga waku waṙu, ngawa mndu ekyepfuṟukania Ruwa chandu nyoe mukyeri inu. 4 Ngalyisa wukyiwa wandu walya wekyeosha njia iya ya Mndumii ngawapfunga na iwawaaga, ngyechiwawika kyipfungonyi, wasoṟo na waka. 5 Chandu Mkohanyi ulya ang'anyi kuta woose aingyiṟingyishia, na wameeku woose wa mengye, walya ngyilewuta paruo kowo, ngayenda Dameskyi, kundu ngyiende wandu waiṙikyie Yesu wakyeri pfo, wawapfungye, kundu walyiso wukyiwa.” 6 “Kyikawa-ng'u kyiyeri ngyiwekyeri kyaronyi, ngyikyeri kufuhi na Dameskyi, kyiyeri kya saa tsiṟandaaṟu tsa kyingoto, cha ilyi ngyeela ing'anyi ilewuka ruwewu, ikangyilyimika ngyuura tsoose. 7 Ngaoloka wanda, ngaicho ṟui lyechingyiwia, ‘Saulyi Saulyi, ny'kyilyi ungyilyisa wukyiwa?’ 8 Ngagaluo ngagamba, ‘Iyoe nyi wui, Mndumii?’ Kangyiwia, ‘Inyi nyi Yesu o Nasareti, ulya iyoe umlyisa wukyiwa.’ 9 Na walya wawekyeri hamwi na inyi walewona ngyeela-yo, kyaindi waleicho ṟui lya ulya aleṙeṙa na inyi-pfo. 10 Ngagamba, ‘Ngyiwute kyi, Mndumii?’ Mndumii kangyiwia, ‘Goṟoka, uiṙe na Dameskyi, na ipfo nochiwio mbonyi tsa shindo shoose shishigambe ushiṟunde.’ 11 Na kyiyeri ngyilepfa meso kyipfa kya mng'ano o ngyeela iya, walya wawekyeri hamwi na inyi wakangyiwaṙa mawoko wakangyiṙuo Dameskyi. 12 Kyasia mndu umwi, Anania, mndu akundi na iowuo Ruwa kui iosha mawawaso, aleṟingyishio wucha nyi Wayuda woose wawekyekaa pfo, 13 kacha na koko, kagoṟoka kufuhi na inyi, kangyiwia, ‘Mono-wama oko, Saulyi, wona.’ Kyiyeri kyilya kyilya ngawona, ngamwitukuya. 14 Kagamba, ‘Ruwa o waku waṙu nakusambuṟa iyoe uiṙime imanya shilya akundi, na iwona ulya awoṙe wusumganyi, na iicho kyindo agamba. 15 Cha kyipfa nochiwa mṟingyishi okye ko wandu woose, o shindo-sho ulewona na iicho. 16 Kyasia wulalu, ny'kyikyi uweṙa? Goṟoka, upatiso, usanjo maṙeko gapfo, uterewe kui rina lyakye.’ ” 17 “Kyikawa-ng'u kyiyeri ngyiwewuya na Yerusalemu, kyiyeri ngyiweiterewa ngyikyeri hekalunyi, ngawa cha mndu ailoṙo. 18 Ngammbona, na oe kangyiwia, ‘Pfuṟukana uwukye Yerusalemu iwinyi, cha kyipfa wechiiṙikyia wuṟingyishi wulya wo mbonyi tsako ochiwaenenga-pfo.’ 19 Na inyi ngagamba, ‘Mndumii, iwo waichi kye inyi ngyilewika kyipfungonyi walya wakuiṙikyie na iwakapa orio sinagoginyi. 20 Na kyiyeri mṟingyishi opfo Stefano alewoogo, inyi ngyiwegoṟokyi kufuhi, ngyiwonyi nyi necha kyilya waweiwuta, na iambuya nguwo tsa walya walembaaga.’ 21 Na oe kangyiwia, ‘Yenda, cha kyipfa inyi ngyechikuṙuma uyende kuleshi ko wandu walangyiiṙikyie.” 22 Wakamwaṙanyia mṟasa kyiyeri alegamba kuṙo, wakaṙeṙa na ṟui lying'anyi, wechigamba, “Wuta mndu-chu iha. Nawaṟi iwoogo!” 23 Kyiyeri waweikalagatsa na ikucha-kucha nguwo tsawo na iputsa kyilulyi, 24 ang'anyi ulya o asikari wa shiṙa kagamba naitso na kulya moombonyi, echigamba, “Naweso mbonyi tsakye kui imkapa na ngowa, kundu namanye kyitewe kya imkalagatsia kuṙi.” 25 Na kyiyeri wamumpfungye na shigowo, Paulo kawia mchilyi ulya awegoṟokyi kufuhi, “Ngyesa nyi sungusinyi ikapa mndu ai Mroma alaanduyo?” 26 Kyiyeri Mchilyi ulya aleicho, kayenda kawia ang'anyi ulya o asikari wa shiṙa, echigamba, “Nukundi iwuta kyi? Cha kyipfa mndu-chu nyi Mroma.” 27 Ang'anyi ulya o asikari wa shiṙa kacha, kammbesa, “Kyengyiwia; iyoe nyi Mroma?” Kagamba, “Yee.” 28 Ang'anyi ulya o asikari wa shiṙa kagaluo, kagamba, “Inyi ngyilewa raia o uruka-lu kui ienengyia heleri tsifoi.” Paulo kagamba, “Wafee wako inyi nyi Waroma wookyia ngyilandefeo.” 29 Kyasia walya wawekuṟeyeṟie immbesa wakawuka halya wakamleka. Ang'anyi ulya o asikari wa shiṙa na oe kaowuo, kyiyeri alemanya kye nyi Mroma, na kyipfa alempfunga. 30 Ilya-ngama, ang'anyi ulya o asikari wa shiṙa akundi imanya wuloi, nyi kyikyi kyileenenga Wayuda igamba kye Paulo nammbicho, kampfunguo, kawia wang'anyi wa makohanyi na wandu woose wa mengyenyi wasanzie handu hamwi. Kaende Paulo, kammbikyia mbele yawo.



23

1 Paulo kaitukuya wandu walya wa halya mengyenyi karii, kagamba, “Wana wa wama wako, inyi kui mrima muyendelyi nakamwi ngyilekaa mbele ya Ruwa mṟasa inu.” 2 Anania, mkohanyi ang'anyi kuta woose, kawia walya wawegoṟokyi kufuhi walachuoe Paulo ṙumbunyi. 3 Naaho Paulo kammbia, “Ruwa nechikukapa iyoe kyiambasa kyikyishie chokaa. Iyoe nukyeri iha ingyianduya chandu mawawaso gagambie, na kunu iyoe nugamba ngyikapo, kyindo mawawaso galagambie?” 4 Walya wawegoṟokyi kufuhi, wakagamba, “Nulahia Mkohanyi ang'anyi kuta woose o Ruwa mcho?” 5 Paulo kagamba, “Ngamanya-pfo, wana wa wama, kye oe nyi Mkohanyi ang'anyi kuta woose; cha kyipfa kyikyiṟeie, ‘Maa ulaṙeṙe uwicho msongoru o wandu wapfo.’ ” 6 Kyiyeri Paulo alemanya kye kyitumbuṟe kyimwi nyi Masadukayo, na kyitumbuṟe kyingyi nyi Mafarisayo, kakuilenga na ṟui lyakye halya mengyenyi kagamba, “Wana wa wama wako, inyi nyi Mfarisayo, mana o Mfarisayo. Inyi ngyianduyo kyipfa kya ikusuria iṟutso lya wapfu.” 7 Kyiyeri alemarisa igamba kuṙo Masadukayo na Mafarisayo wakaluyana, wandu walya wawesanzie halya walawaṙe makusaṟo gamwi. 8 Cha kyipfa Masadukayo wekyegamba kye kuwoṙe iṟutso lya wapfu maa malaika maa mumuyo-pfo; indi Mafarisayo wekyeiṙikyia isho shoose. 9 Hakawaṙa kyikalagatso kying'anyi. Walosha wengyi wa mawawaso ga Mose wawekyeri ura lo Mafarisayo wakagoṟoka, wakaṙeṙa, wechigamba, “Luwonyi wuwicho woose ko mndu-chu-pfo; indi kokooya mumuyo ang'u malaika naṙeṙa na oe, nyi kyikyi?” 10 Kyiyeri halewaṙa iluyana lying'anyi, asikari ulya o shiṙa kaowuo Paulo alachepaṟika kawi, kawia asikari wache wammbute halya ko pfinya, na imwitsa na moombonyi. 11 Kyio kyilya Mndumii kagoṟoka kufuhi na oe, kagamba, “Kuwanze; cha kyipfa chandu uleṟingyishia mbonyi tsako Yerusalemu, kyikuwaṟi ingyiṟingyishia kuṙo kulya Roma.” 12 Kyiyeri kulekya Wayuda wakawaṙa kyama, wakalya nyamu kye wechilya maa inyo kyindo kyoose mṟasa wawaage Paulo-pfo. 13 Na iwo walelya nyamu-yo nyi-we wandu ngoseṟa ya makumi gaana. 14 Nawo wakayenda ko wang'anyi wa makohanyi na wasongoru wa wandu, wakagamba, “Lolya nyamu, lulalye kyindo maa inyo kyindo kyoose mṟasa luwaage Paulo. 15 Kyasia wulalu nyoe na wameeku wa mengye wienyi ang'anyi o asikari wa shiṙa namsotse na konyu, cha ilyi mukundi imanya mbonyi tsakye necha ngoseṟa; na soe lukuṟeyeṟie immbaaga alashika konyu.” 16 Mho o Paulo kaicho mbonyi tsa imlaalyia, kayenda kaiṙa na kulya moombonyi kaongoya Paulo mbonyi-tso. 17 Paulo kalaga mchilyi umwi, kagamba, “Ṙuo manakye-chu ko ang'anyi o asikari wa shiṙa; kyipfa ngyiwoṙe kyindo kyemmbia.” 18 Kyasia kamṙuo ko ang'anyi o asikari wa shiṙa, kammbia, “Paulo, ulya ammbikye kyipfungonyi, nalengyilaga kangyiwia ngyikuendie manakye-chu kyipfa nawoṙe kyindo akundi ikuwia.” 19 Ang'anyi ulya o asikari wa shiṙa kammbaṙa kuwoko kayenda na oe mbai, kammbesa kui kyiṟika, “Ny'kyikyi ukundi ingyiwia?” 20 Kagamba, “Wayuda waṙumbuo ikuterewa usotse Paulo ngama, ummbikye mbele ya mengye, cha ilyi wakundi imanya mbonyi tsakye necha ngoseṟa. 21 Kyasia iyoe ulaiṙikyie; cha kyipfa wandu ngoseṟa ya makumi gaana waimlaalyia; walyiie nyamu walalye maa inyo kyindo kyoose mṟasa wammbaage; nawo wulalu wakuṟeyeṟie, wechiweṙelyia kyaasa kyapfo.” 22 Kyasia ang'anyi ulya o asikari wa shiṙa kalekyia manakye ulya nayende, echimmbia, “Ulawie mndu oose kye nongyiongoya ishi.” 23 Kalaga wachilyi watutu wawi, kawawia, “Ṟeyeṟenyi asikari magana gawi iyenda Kaisaria, na asikari makumi mfungaaṙe wekyechumia waṙamie wuye ya farasi, na asikari magana gawi wawoṙe mapfumu, lukoshika saa tsiṟaaṟu tsa kyio wawe wamkuṟeyeṟa. 24 Kawawia wakuṟeyeṟe iṙuo Paulo na imsitsa kyipuo ko mchilyi Filekyisi.” 25 Kaṟeia paruo igambie kuṙi: 26 “Kyilaudio Lyisia, ko Filekyisi, mchilyi awoṙe rina. Ngakuiṟikyiṟa! 27 Mndu-chu nalewoṙo nyi Wayuda, wakakyiṟemmbaaga; naaho-ng'u ngayenda hamwi na kyikosi kya asikari ngamkyiṟa, kyiyeri ngyilemanya mbonyi kye oe nyi Mroma. 28 Na inyi ngyikundi imanya kyindo kyilewaenenga imshitakyi, ngamsotsa na immbikyia mengyenyi. 29 Ngawona naweshitakyio kyipfa kya mbonyi tsa mawawaso ga Mose; maa aleshitakyio kyipfa kya kyindo kyoose kyechiiṙima imwenenga iwoogo ang'u iwiko kyipfungonyi-pfo. 30 Na kyiyeri ngyileendio mbonyi kye kuwoṙe ngyeṟo tsewaaga mndu-chu, cha ilyi ngamṙika kopfo, ngawia na walya walemshitakyi waonguo mbonyi tsakye mbele yapfo. Ngakukundia mecha.” 31 Kyasia asikari walya wakaṙuo Paulo chandu walewio, wakamṙuo mṟasa ko Antipatiri kyio. 32 Na kyiyeri kulekya wakaṙa asikari walya wekyechumia waṙamie wuye ya farasi wayende handu hamwi na oe, nawo wakawuya na kulya moombonyi. 33 Na walya kyiyeri waleshika Kaisaria, na ienenga mchilyi paruo iya, wakawika Paulo mbele yakye. 34 Na oe amwisome, kawawesa, “Mndu-chu nyi o uruka luha?” Kyiyeri alewio kye nawukyie Kyilyikyia, 35 kagamba, “Ngyechiicho kyindo ukundi igamba kyiyeri wechicha walya walekushitakyi.” Kagamba naringo akyeri numbenyi ya Herode ya wuchilyi.



24

1 Hamwiṙe mfiri itanu, Anania, Mkohanyi ang'anyi kuta woose, kayenda hamwi na wasongoru wa wandu, na mndu ekyekania wandu mengyenyi ekyelago Teritulo, wakaongoya mchilyi mbonyi tsa Paulo. 2 Na oe kyiyeri alelago, Teritulo kawooka ishitakyi Paulo, echigamba, “Kyipfa wuchilyi wopfo wokyeluendie ufoṟo iyoe Filekyisi uwoṙe rina, na kyipfa kya wusongoru wopfo shindo shiwicho kunu urukyenyi loṙu shekyeachikyio, 3 kyasia lochiambilyia orio kyiyeri na orio handu, lochigamba haika. 4 Kyaindi ngyilakutuure nawi, ngakuterewa uluaṙanyie shindonyi shaangu kui wucha wopfo. 5 Cha kyipfa lowona mndu-chu kye namlang'a, nekyewooka wuṟiingyi kyiiṙi kya Wayuda woose wuyanenyi; lyingyi-se nyi msongoru o mwiṙikyie o Wanasorayo. 6 Na lyingyi-se naletambagana ifanyiṟa hekalu kyimṟumoe; lukommbaṙa [lukokunda imwanduya kui mawawaso gaṙu. 7 Kyaindi Lyisia, ang'anyi o asikari wa shiṙa, kacha, kammbuta koṙu ko pfinya, 8 kagamba walya wawemshitakyi wache na kopfo.] Iyoe kumonyi kui imsoruo-soruo noiṙima imanya mbonyi tsa shindo shaluenenga imshitakyi. 9 Wayuda nawo wakamshitakyi, wechigamba kye nyi wuṙo mbonyi-tsi tsikyeri.” 10 Kyiyeri mchilyi alemtsinia kundu naṙeṙe, Paulo nalegamba, “Cha kyipfa ngyiichi kye iyoe nui moṙumbuo moondu o uruka-lu ko maka ifoi, ngyiloṟa chandu ngyilammbicho kui mrima uwoṙe sia. 11 Kyipfa noiṙima imanya kye halandeiṙe mfiri ikumi na iwi wookyia ngyileṙo na Yerusalemu indeterewa-pfo. 12 Wandu-wa walengyiwona hekalunyi, ngyegaluana na mndu, ang'u iamtsa kyituṟu kyisanzionyi, maa sinagoginyi maa mṟinyi-pfo. 13 Maa weiṙima iṟingyishia shindo-shi shiwaenenga wulalu ingyishitakyi-pfo. 14 Indi kyindo ngyigamba kopfo nyi kye kui Njia iya ya Mndumii waigamba nyi ya wongo, ngyekyeindia Ruwa o waku waṙu, ngyiiṙikyie shoose shiṙuṙanyi na uwawaso na shilya shishiṟeie shitapunyi sha weonguo shisuku. 15 Ngyiwoṙe ikusuria ko Ruwa, ikusuria maa iwo wailyiweṙelyia, kye kochiwaṙa iṟutso lya wapfu, wasumganyi na walawasumganyi taa. 16 Na inyi ngyekyetambagana iichiwia kyindo-kyi ngyiwaṙe mrima ulawoṙe mti mbele ya Ruwa na mbele ya wandu mfiri yoose. 17 Hamwiṙe maka ifoi ngyilecha ngyiendie wandu wa uruka loko shienengo. 18 Wakangyiwona hekalunyi ngyepfuṟukania mbonyi-tsi, ngyimwilyi peṟu kyimṟumoe, maa ngyiwewika kyisanzionyi maa iamtsa kyituṟu-pfo; kyaindi kuwewoṙe Wayuda waata wawukyie Asia; 19 wawaṟi iwa iha mbele yapfo ingyishitakyi, kokooya wawoṙe kyindo kyoose kyiwicho waigamba ngyilewuta. 20 Ang'u wandu-wa wawenyi wagambe, nyi ṙeko lyiha walelyiwona koko kyiyeri ngyilegoṟoka mengyenyi, 21 sile kyipfa kya ṟui-lyi lyimwi, kyiyeri ngyilegoṟoka makyiṙi-gawi gawo, na igamba, ‘Kyipfa kya iṟutso lya wapfu ngyianduyo mbele yanyu inu.’ ” 22 Kyasia Filekyisi kafunja kyisanzionyi kyilya, cha kyipfa naweichi necha nakamwi mbonyi tsa Njia ya Mndumii iya Paulo aweiṙeṙa mbonyi tsayo, kagamba, “Kyiyeri Lyisia, ang'anyi o asikari wa shiṙa, echicha ngyeṙumbuo moondu onyu.” 23 Kawia mchilyi ulya kye Paulo naringo; indi nawaṙe ṙaawa, na mbuya tsakye waenengo momu o mmbutia kyilya akundi. 24 Hamwiṙe mfiri ngyaangu, Filekyisi kacha aṙuṙanyi na mka okye, Durusila, awei Myuda, kagamba Paulo nalago kaaṙanyia mbonyi tsa iiṙikyia Yesu Kristo. 25 Na Kyiyeri Paulo aweionguo mbonyi tsa wusumganyi, na iwa na meena, na ianduyo lyiicha, Filekyisi kaowuo kagaluo, kagamba, “Wulalu yenda, na inyi ngawona ṙaawa ngyekulaga.” 26 Hamwi na isho nalekusaṟa kye Paulo nechimwenenga heleri; koikyo nalemlaga kafoi kaṙeṙa na oe. 27 Na kyiyeri maka iwi ileiṙa Filekyisi kaambilyia Porikyio Festo nawaṙe wuchilyi handu ha Filekyisi. Na Filekyisi akundi Wayuda wamkunde kaṙa Paulo kyipfungonyi.



25

1 Hamwiṙe mfiṟi iṟaṟu wookyia Festo awa mchilyi, kawuka Kaisaria kaṙo na Yerusalemu. 2 Mkohanyi ang'anyi kuta woose na wang'anyi wa Wayuda wakamwongoya mbonyi tsa Paulo, 3 wakamterewa nawawutie wucha kui igamba Paulo naendo na Yerusalemu, kundu waiṙime imlaalyia njienyi na immbaaga. 4 Kyaindi Festo kagaluo kagamba kye Paulo nairingo kulya Kaisaria; na kye oe nawekuṟeyeṟie iyenda pfo mfiri ya kufuhi. 5 Kagamba, “Walya wawoṙe wuchilyi konyu wasokye hamwi na inyi wandemshitakyi, kokooya mndu-chu nawoṙe ṙeko lyoose.” 6 Kyiyeri Festo amkae kowo cha mfiri ikumi kasoka na Kaisaria; na ilya-ngama kaṙamia halya-ndu awekyeṙamia eanduya wandu, kagamba Paulo naendo. 7 Kyiyeri alecha, Wayuda walya walesoka iwuka Yerusalemu wakagoṟoka kufuhi na oe wakasenda wuwicho wokye wufoi kyaindi walaleiṙima iwuṟingyishia. 8 Paulo, echiloṟa chandu alammbicho, kagamba, “Inyi ngyilefunja iwawaso lyoose lya Wayuda-pfo; maa lya mbonyi tsa hekalu, maa lya mbonyi tsa Kaisari-pfo.” 9 Kyaindi Festo akundi iloṟa kye namcha ko Wayuda kagaluo Paulo, echigamba, “Ngyesa nukundi iyenda Yerusalemu, undeanduyo pfo mbele yako kyipfa kya shindo-shi?” 10 Paulo kagamba, “Inyi ngyigoṟokyi iha mbele ya kyiṙi kya Kaisari kyeanduya, nyiho hangyiwaṟi ianduyo. Ngyileṙekyio Wayuda kyindo kyoose, chandu iyoe uichi mnu-pfo. 11 Kyasia kokooya ngyileṙeko kyindo kyeiṙima ingyienenga iwoogo, ngyilega ipfa-pfo. Indi kokooya wuwicho-wu waingyisendia chi loi-pfo, kuwoṙe mndu eiṙima ingyiṙambika kowo-pfo. Ngyikundi mbonyi-tsi tsako tsiṙoo ko Kaisari.” 12 Kyasia Festo kyiyeri alemarisa iṙeṙa na wandu wa mengye kagaluo, kagamba, “Kyipfa nokunda mbonyi-tsi tsapfo tsiṙoo ko Kaisari, nochiyenda ko Kaisari.” 13 Hamwiṙe mfiri ngyaangu mangyi Akyiṟipa na Berinikye wakashika Kaisaria, wakaiṟikyiṟa Festo. 14 Na wamkae pfo mfiri ifoi, Festo kaongoya mangyi mbonyi tsa Paulo, echigamba, “Kuwoṙe mndu umwi iha Filekyisi alemṙa kyipfungonyi; 15 ulya kyiyeri awekyeri Yerusalemu wang'anyi wa makohanyi na wasongoru wa wandu walengyiongoya mbonyi tsakye, wakundi naanduyo. 16 Ngawagaluo ngawawia kye chi kyiṙo kya Waroma ienengyia mndu oose ashitakyio alawonana kuwooka na walya wamshitakyi, na ienengo ṙaawa lyeloṟa chandu alawoṙe wuwicho wulya aiwio nawoṙe-pfo. 17 Koikyo kyiyeri walesanzia iha ngyilekyelyio-pfo; kyipfa ilya-ngama ngyileṙamia halya-ndu ngyekyeṙamia ianduya wandu ngagamba mndu-cho naendo. 18 Na kyiyeri walya walemshitakyi walegoṟoka, walegamba kyindo kyoose kyakye kyiwicho chandu ngyilekusaṟa-pfo. 19 Indi wawewoṙe shindo shifoi walewesa kyipfa kyakye na kyipfa kya mwiṙikyie owo wawenyi, mbonyinyi tsa mndu umwi ekyelago Yesu, alekoampfa, ulya Paulo alegamba kye nai na moo. 20 Na inyi ngyilamanye necha chandu ngyepfula wuloi wo mbonyi-tsi, ngammbesa kokooya nakundi iyenda Yerusalemu nandeanduyo pfo kyipfa kya shindo-shi. 21 Kyaindi kyiyeri Paulo alegamba kye nakundi naanduyo nyi Kaisari, ngagamba naringo mṟasa kyiyeri ngyechimṙuo ko Kaisari.” 22 Akyiṟipa kawia Festo, “Na inyi ngyiwekundi iicho mndu-chu.” Kagamba, “Nomwicho ngama.” 23 Kyiyeri kulekya Akyiṟipa kacha hamwi na Berinikye wekutuuta mnu, wakaiṙa na handu halya heaṙanyia moondu ya wandu. Naweṙuṙanyi taa na wachilyi wang'anyi na wandu wawoṙe rina wa mṟi ulya. Festo kagamba Paulo naendo. 24 Paulo amwendo Festo kagamba, “Mangyi Akyiṟipa, na nyoe moose mukyeri hamwi na soe iha, kyeambuyenyi mndu-chu, ulya wandu woose wa ipfo Yerusalemu na iha taa walekunda ngyiwatarame, wechikalagatsa kye nawaṟi iwoogo iwinyi. 25 Kyaindi inyi ngyilewona kye awutie kyindo kyoose kyechimwenenga iwoogo-pfo; na oe amonyi kyiyeri alekunda ianduyo nyi Kaisari, ngamṙika kokye. 26 Na inyi mbonyinyi tsakye ngyilewona kyindo kya loi kyeṙikyia Kaisari-pfo. Koikyo ngamwende na iha mbele yanyu, maa mbele yapfo iyoe, mangyi Akyiṟipa, kundu lukomruwa-ruwa mbonyi tsakye ngyiwone kyindo kyeṟeia. 27 Cha kyipfa ngyiwonyi nyi kyindo kyilawoṙe wuṟango iṙika mndu akyeri kyipfungonyi kulawoṙe iloṟa nyi wuwicho wuha awio kye nawoṙe.”



26

1 Akyiṟipa kawia Paulo, “Nuwoṙe momu ionguo mbonyi tsapfo.” Naaho Paulo kagoṟuo kuwoko kokye, kaloṟa chandu alammbicho, echigamba, 2 “Mangyi Akyiṟipa! Ngyikuichuoe iwaṙa isaṟia mrimenyi, kyipfa inu mbele yapfo ngyiloṟa chandu ngyilammbicho, kyiiṙi kya wuwicho wulya Wayuda walegamba kye ngyiwoṙe. 3 Iyoe kyipfa uichi mnu miichiwie ya Wayuda na shindo shoose wawoṙe shewesa, ngyikuterewa ungyiaṙanyie kulawoṙe iwina. 4 “Cha kyipfa Wayuda woose wangyiichi wookyia ngyii manakye, shindo shiwekyeri urukyenyi loko ipfo Yerusalemu wookyia mawookyionyi, 5 wangyiichi mnu wookyia mawookyionyi, kokooya wakunda iṟingyishia, kye ngyiwekyeri Mfarisayo kui iosha mawawaso gaṙu ga iindia Ruwa kulawoṙe iloloma maa ale. 6 Na wulalu ngyigoṟokyi iha ianduyo kyipfa kya iweṙelyia kyaasa waku waṙu waleenengo nyi Ruwa. 7 Kyaasa wandu waṙu wa mbaṟe ikumi na tsiwi waiweṙelyia ikyikooya, wechiterewa Ruwa na iana. Na inyi, mangyi mkunde, Wayuda waigamba kye ngyimmbicho kyipfa kya iweṙelyia-lyo. 8 Ny'kyilyi konyu kyawa kyindo kyilechiiṙimika, kye Ruwa nekyeṟutsa wapfu? 9 Loi, inyi ngyilewona mrimenyi koko kye kyingyiwaṟi iwuta shindo shifoi shelyisa wukyiwa walya wekyeosha Yesu awukyie Nasareti; 10 na inyi ngawuta isho kulya Yerusalemu; ngyilewika wandu wafoi wa Ruwa kyipfungonyi, ngamwenengo momu na wang'anyi wa makohanyi, na kyiyeri walewoogo ngyilegamba nyi sungusinyi. 11 Na kafoi masinagoginyi goose ngyilewalyisa wukyiwa, ngawaitika ilahia Ruwa; ngakapo nyi nyashi kyipfa kyawo cha msuko, ngawalyisa wukyiwa maa mṟinyi ya wuyenunyi.” 12 “Kyasia kyiiṙi kya iṟunda-lyo kyiyeri ngyiweiyenda Dameskyi, ngyiwoṙe wuchilyi wo wang'anyi wa makohanyi; 13 mangyi mkunde, naaho-ng'u kyiyeri kya kyingoto njienyi ngawona ngyeela yewuka ruwewu, iiṟie ngyeela ya mnengyeṟi, yengyilyimika inyi, na walya waweioshana na inyi ngyuura tsoose. 14 Lukooloka wanda loose, ngaicho ṟui lyeṙeṙa na inyi kui mṙeṙie o Kyiebrania, ‘Saulyi! Saulyi! Ny'kyilyi ungyilyisa wukyiwa? Nyi kyuumu kopfo ikuhuuya kyiṙinyi.’ 15 Na inyi ngagamba, ‘Iyoe nyi wui, Mndumii?’ Mndumii kangyiwia, ‘Inyi nyi Yesu, ulya iyoe umlyisa wukyiwa. 16 Kyaindi amka, ugoṟokye na maṙende gapfo, cha kyipfa ngacha na kopfo kyipfa kya ikyi, ngyikuwikye uwe mṟundi na mṟingyishi o shindo-shi uleshiwona, na shindo ochishiwona koko na shilya ngyechikuloṟa. 17 Ngyechikukyiṟa iwuka wandu wa Isiraelyi na wandu walangyiiṙikyie wechiiṙima ikuwutia kyindo-pfo, walya ngyechikuṙuma kowo. 18 Uwapfunguoe meso, na iwaweṟutsa waṙe meema na iyenda saenyi, waṙe pfinya tsa Satana na iyenda ko Ruwa; naaho-ng'u Ruwa nawahooṟie ngyuunyamaṟi tsawo na wechikaa halya-ndu walya Ruwa awailyishie wechikaa kui ingyiiṙikyia inyi.’ ” 19 “Koikyo, mkunde mangyi Akyiṟipa, ngyilelega shindo shilya sha ruwewu ngyileloṟo ngyikyeri cha mndu ailoṙo-pfo, 20 indi ngyileonguo Ṙeṙo lya Ruwa kuwooka ko wandu wa Dameskyi na Yerusalemu, na urukyenyi loose lo Uyuda, na ko wandu walaiṙikyie Yesu, kye waṙumbuye wunyamaṟi na igalukyia Ruwa, wechiwuta shilya shiṙuṙanyi na iṙumbuya wunyamaṟi. 21 Kyipfa kya isho Wayuda wakangyiwaṙa ngyikyeri hekalunyi wakatambagana ingyiwaaga. 22 Kyasia cha kyipfa ngawona kyitarama kyiwukyie ko Ruwa ngyigoṟokyi iha inu ngyeṟingyishia wana watutu na wandu wang'anyi, maa ngyigamba kyindo sile shilya weonguo shisuku na Mose waleonguo-pfo. Shindo walegamba kye shechiwa, 23 kye Kristo nawaṟi ilyiso wukyiwa na kye oe kuwooka kui iṟutso ko wapfu nechionguo mbonyi tsa ngyeela ko wandu wakye na ko wandu walamwiṙikyie.” 24 Kyiyeri Paulo aweloṟa chandu alammbicho, Festo kaṙeṙa na ṟui lying'anyi, kagamba, “Paulo, numsuko! Isoma mnu lyilekuenenga wusuko.” 25 Kyaindi Paulo kagamba, “Festo monyi kyiṟumi, ngyimsuko-pfo. Ngyiṙeṙa shindo sha loi ngyilamsuko maa ale. 26 Cha kyipfa mangyi naichi mbonyi-tsi, na inyi ngyeiṙima iṙeṙa na oe kulawoṙe wuowu, cha kyipfa ngyiichi kye kuwoṙe kyindo maa kyimwi kyiiṙi kya mbonyi-tsi alakyiichi-pfo; kyipfa kyindo-kyo kyilewutika kyiṟika-pfo. 27 Mangyi Akyiṟipa, ngyesa uiṙikyie malosho ga weonguo shisuku-pfoe? Ngyiichi kye nuiṙikyie.” 28 Akyiṟipa kawia Paulo, “Kui maṙeṙo maangu nokusaṟa kye noiṙima ingyigaluo ngyiwe Mkristiano?” 29 Paulo kagaluo, kammbia, “Ngyiterewa Ruwa kye, kokooya nyi kui maṙeṙo maangu ang'u kui maṙeṙo gafoi, chi iyoe tupu-pfo indi na iwo woose waingyiaṙanyia inyi wawe cha inyi, kyaindi ngyiterewa mulawiko kyipfungonyi cha inyi.” 30 Mangyi na mchilyi na Berinikye na walya waweṙamie hamwi nawo wakagoṟoka. 31 Na kyiyeri walewuka halya wakawiana, “Mndu-chu aiwuta kyindo kyoose kyechimwenenga ipfungo ang'u iwoogo-pfo.” 32 Akyiṟipa kawia Festo, “Mndu-cho naweiiṙima ilekyio, kokooya alalegamba kye moondu okye uṙoo ko Kaisari.”



27

1 Kyasia kyiyeri kyilegambo kye lupfungye kyaro kya iiṙa ipalyipalyinyi mṟasa Italyia, wakaṙambika Paulo na wandu walya wengyi wawekyeri kyipfungonyi ko mchilyi umwi ekyelago Yulyio, awukyie kyikosinyi kya Agusto. 2 Lukoṙooya ngalawenyi ya Adiramitio iwekuṟeyeṟie iyenda mṟasa mṟi ya Asia ikyeri mbai ya ipalyipalyi. Lukowooka kyaro, Arisitariko awukyie Makyedonia mṟinyi o Tesalonikye akyeri hamwi na soe. 3 Ilya-ngama lukoafukyia Sidon. Yulyio kaloṟa Paulo isaṟia lying'anyi kui imwenenga momu o yenda ko mbuya tsakye kundu wamwenengye shilya awekundi. 4 Iwuka Sidon lukopfunga kyaro lukoyenda mṟasa Kyipiro kundu kyiwiṟi kyilakukape, cha kyipfa shiwiṟi shiweng'anyi. 5 Kyiyeri luleira ipalyipalyinyi ura lo Kyilyikyia na Pamfilyia, lukoshika Mira, mṟi o Lyikyia. 6 Na ipfo mchilyi ulya kakooya ngalawa iya ya Iskanderia, ikuṟeyeṟie iyenda Italyia; kaluṙosia pfo. 7 Lukoyenda kyimbung'ho mfiri ifoi, lukoshika mṟasa Nido kui ilya wukyiwa; cha kyipfa kyiwiṟi kyiwelushingyia, lukoiṙa seri ya Kyirete, lukoambuyana na Salyimone. 8 Lukoiṙa lochilya wukyiwa, mbaimbai ya ipalyipalyi lukoshika handu hekyelago “Handu hecha Heringa Ngalawa.” Kufuhi na handu-ho hawoṙe mṟi okyelago Lasea. 9 Na kyiyeri kyileshi kyamwiṙe, na kyaro wulalu kyikawaṙa ngataṟa tsifoi, cha kyipfa mfiri ya ikuretekyia ilekoyaiṙa, Paulo kawaikyimbia, 10 kawawia, “Wasoṟo, ngyiwonyi kye kyaro-kyi kyechiwaṙa ngataṟa na iṙetsa shifoi. Lochiṙetsa shindo na ngalawa tupu-pfo, indi na moo yaṙu taa.” 11 Kyaindi mchilyi ulya kaaṙanyia msongoru o ngalawa iya na monyi ngalawa kuta shilya Paulo alegamba. 12 Na kyipfa kyilawechiiṙimika ikaa kulya mṟinyi ukyeri kufuhi na ipalyipalyi kyiyeri kya mbeho, wandu wafoi wakagamba kye nyi kyicha iwuka pfo waiṙime ishika Foinikye, kokooya kyechiiṙimika, na ikaa pfo kyiyeri kya mbeho. Na nyi-we mṟi o Kyirete, iambuyana na ngyuura tsilya mkuma okyechia. 13 Na kyiyeri mkuma ulewooka ikuma, wakusaṟie kye wawona shilya wawelangyie iwona, wakawooka kyaro, wakaiṙa kufuhi na Kyirete, mbaimbai ya ipalyipalyi. 14 Hamwiṙe kyiyeri kyifuhi mkuma ung'anyi cha kyiwiṟi okyelago Eurakyilo ukokuma. 15 Ngalawa ikakapo nyi mkuma ulya, na kyipfa ilelemo iwingana na mkuma-cho, ukoiṙuo. 16 Na lochiiṙa iwinyi kufuhi na kyiṟingyiti kyekyelago Kauda, lukoiṙima iiṟicha kyingalawa ngalawa iya yaṙu iwekyekyikuruo, kyaindi lochilya wukyiwa mnu. 17 Wamuiṟiche kyingalawa kyilya kyitutu, wakapfunga ngalawa iya luwekyeri kui iitsa kyigowo wanda yayo, nawo wechiowuo walachewoṙo mlelyenyi o ipalyipalyinyi kufuhi na uruka lo Siriti, wakaenenga mkuma momu o waṙuo chandu ulekunda. 18 Na kyipfa luweikapo mnu nyi kyiwiṟi kyilya, ilya-ngama wakawooka iwiyitsa mlari ipalyipalyinyi. 19 Mfiri o kaṟaaṟu wakawiyitsa shindo sha ngalawa kui mawoko gawo wawenyi. 20 Mfiri ifoi mnengyeṟi maa nyenyeri shilewoneka-pfo; na kyiwiṟi kying'anyi kyikalukapa. Kyasia lukowona lokyia maa ale-pfo. 21 Na kyiyeri walekowamkaa kyiyeri kyileshi walalya kyelya, Paulo kagoṟoka makyiṙi-gawi gawo, kagamba, “Wasoṟo, kyiwemmbaṟi ingyiaṙanyia lulapfunga kyaro iwuka Kyirete na iwona ndenga na iṙetsa shindo shifoi kuṙi. 22 Wulalu ngammbia, kuwanzenyi, cha kyipfa kuwoṙe mndu maa umwi kyiiṙi kyaṙu echiṙeka sile ngalawa tupu-pfo. 23 Cha kyipfa kyio kya inu malaika o Ruwa ulya inyi ngyikyeri okye, na oe nyi oe ngyekyemwowuo na imterewa, nalegoṟoka kufuhi na inyi, 24 kangyiwia, ‘Ulaowuoe, Paulo, kyikuwaṟi igoṟoka mbele ya Kaisari. Lyingyi-se, Ruwa nakuenengyie wandu woose ukyeri kyaronyi hamwi nawo.’ 25 Kyasia, wasoṟo, mulakuinaṙie; cha kyipfa ngyiiṙikyie Ruwa, kye shindo shechiwa wuṙo chandu ngawio. 26 Kyaindi mkuma ochiluṙuo kyiṟingyitinyi kyilyiwe.” 27 Na kyio kyimwi, hamwiṙe mfiri ikumi na ina, kyiyeri mkuma uweluwiyitsa ipfo na ipfo ipalyipalyinyi lya Adiria, cha kyio kya mayeleyele, waṟundi wa ngalawa wakakusaṟa kye wai kufuhi na handu hagaṙutsu. 28 Wakatonyitsa kyindo kyesenguṙa chandu ipalyipalyi lyiyendie wanda wakakooya ipalyipalyi lyiwewoṙe meta makumi gaana iyenda wanda. Wakayenda mbele kyitutu wakayesha-se wakakooya nyi meta makumi gaṟaaṟu. 29 Wakaowuo mkuma ulachewawiyitsa handu hawoṙe maṟaṟa, wakaolotsa kulya mringyenyi shindo shoose shiina shekyetirimisha shindo shekyeiṙa mringyenyi, wakaterewa kukye. 30 Na kyiyeri waṟundi wa ngalawa wawekundi iṙicha na iṙa ngalawa iya, wechisotsa kyingalawa kyiwekyepfungyio halya ngalawenyi cha ilyi wawekundi itonyitsa kulya mṟingyenyi kyindo kyekyetirimisha shindo shekeiṙa mṟingyenyi, 31 Paulo kawia ang'anyi o asikari wa shiṙa hamwi na asikari, “Iwa walandekae kunu ngalawenyi moiṙima ikyia-pfo.” 32 Kyasia asikari wakaṙumbuo shigowo shilya sha kyingalawa kyilya wakakyiṙa kyiolokye. 33 Na kyiyeri kuweikya Paulo katerewa woose walye kyelya, echigamba, “Inu nyi mfiri o ikumi na kaana moweṙelyia na ikuretekyia, mulalya kyindo kyoose. 34 Kyasia ngamuterewa mulye kyelya, cha kyipfa kyemukyiṟa; kyipfa kuwoṙe maa uchui lo mṟoe o mndu maa umwi lochiṙeka-pfo.” 35 Amgambe kuṙo kaira mkate, kaana Ruwa mbele yawo woose, kaupeṟenguo, kawooka ilya. 36 Naaho-ng'u woose walakuinaṙie-se, wakalya kyelya. 37 Na soe luwekyeri kulya ngalawenyi nyi-we wandu magana gawi na makumi mfungaaṙe na waṟandaaṟu. 38 Kyiyeri wamuiguṙe wakaanguṟa mlari ya ngalawa, kui iwiyitsa mlari-yo ipalyipalyinyi. 39 Kyiyeri kulekya walemanya uruka lulya-pfo, indi walewona handu hagaṙutsu kyimcholenyi kya mṟinga o ipalyipalyi, wakawiana watirimishe ho ngalawa, kokooya kyiweiṙimika. 40 Wakawiyitsa shindo shilya shekyetirimisha shindo shekyeiṙa mṟingyenyi, wakashiṙa ipalyipalyinyi, hamwi na iṟawisha shigowo shekyepfunga kyindo kyesongoya ngalawa, wakapfunga kyindo kyewaṙa mkuma halya ngalawenyi, wakayenda halya-ndu hagaṙutsu. 41 Kyaindi wakashika handu mapalyipalyi gawi gakooyanyi, wakatirimisha ngalawa, ura loyo lo mbele lukokuwaṙa lulakupaaye, indi ura loyo lo numa luweluanuoe kui pfinya tsa kyiwiṟi kya ipalyipalyinyi. 42 Makusaṟo ga asikari gakawa iwaaga walya wawewawikye kyipfungonyi, mndu alaiṙime iiṙa mṟingyenyi iṙicha. 43 Indi ang'anyi o asikari wa shiṙa, akundi ikyiṟa Paulo, kawashingyia, walawute chandu wawekusaṟie, kawia walya weiṙima iiṙa mṟingyenyi wawookye ikuwiyitsa ipalyipalyinyi, washikye handu hagaṙutsu, 44 na walya waletsugaa, wengyi waṙamilyie mbau na wengyi waṙamilyie shindo shingyi sha ngalawa. Na kuṙo wandu woose wakaiṙima ishika handu hagaṙutsu kyipuo.



28

1 Kyiyeri lomkyie, nyi lyo-ndu lulemanya kye kyiṟingyiti kyilya kyekyelago Melyita. 2 Wandu wa uruka-lo wakaluloṟa isaṟia lyilewa igamba. Cha kyipfa waleatsa moṙo, wakaluambilyia loose, kyipfa kya mvuo ilekapa na kyipfa kya mbeho. 3 Kyiyeri Paulo awesania mlari o ngwi na iuwika moṙonyi, njoka ikafuma kulya ngwinyi kyipfa kya moṙo ulya, nayo ikakuoṟowia kuwokonyi kokye. 4 Kyiyeri wandu wa kyiṟingyiti kyilya walewona njoka iya inenewie kuwokonyi ko Paulo wakawiana, “Mndu-chu aṙeeye alakyeri mmbaagi-pfo. Maa chandu alekyia ndenga tsa ipalyipalyinyi ruwa ekyelago Wusumganyi eṙa alembaaga-pfo.” 5 Kyaindi Paulo kakutia-kutia njoka iya moṙonyi ilammbutie kyindo kyoose. 6 Wo wakakusaṟa kye nechishimba ang'u ioloka wanda kui ipfa cha ilyi; na wamumwitukuye mnu, na iwona kye kuwoṙe kyindo kyoose kyiwicho kyiwemmbutikyia-pfo, wakainduka, wakagamba kye oe nyi ruwa. 7 Kufuhi na handu halya hawewoṙe maṙema ga msongoru o kyiṟingyiti kyilya, awekyelago Pubilyio. Mndu-chu naleluambilyia kui mrima uwoṙe umbuya, kalugaluo wayenu wakye kyiyeri kya mfiri iṟaṟu. 8 Kyikawa-ng'u awu o Pubilyio nawewoṙo nyi homa na iaṟaka samu. Paulo kaiṙa na halya-ndu awekyeri, katerewa, kayekyia mawoko gakye wuye yakye, na imkyiṟa. 9 Isho shammbutikye wandu wengyi wawewoṙe ndoṟe kulya kyiṟingyitinyi wakacha wakakyiṟo. 10 Nawo wakaluindia mnu. Kyasia kyiyeri lulewooka kyaro kya iiṙa ipalyipalyinyi wakawikyia ngalawenyi shindo shilya luwekundi. 11 Hamwiṙe mori iṟaṟu lukoyenda lukyeri ngalawenyi ya mṟi o Iskanderia, ngalawa ilekoyakaa halya kyiṟingyitinyi kyiyeri kya mbeho. Na ngalawa-yo iwekyelago “waruwa wawi.” 12 Lukoshika Sirakusa, lukokaa mfiri iṟaṟu. 13 Iwuka pfo lukotenga lukoshika Rekyio; hamwiṙe mfiri umwi mkuma ukokuma iwuka ura lo kyaseri, na ilya-ngama lukoafukyia Puteolyi. 14 Lukokooya pfo wandu waata waiṙikyie Yesu, wakaluterewa lukae nawo mfiri mfungaaṙe; na kuṙo lukoshika Roma. 15 Na iwuka pfo, kyiyeri walya waiṙikyie Yesu waleicho mbonyi tsaṙu, wakacheluambilyia, wakacha mṟasa Sangaṙa ya Apiyo na numba tsiṟaaṟu tseambilyia wayenu. Kyiyeri Paulo alewawona naleana Ruwa, kokuicho pfinya ing'anyi mrimenyi. 16 Kyiyeri luleiṙa na Roma Paulo naleenengo momu o ikaa amonyi hamwi na asikari alemringa. 17 Kyikawa-ng'u hamwiṙe mfiri iṟaṟu kalaga wang'anyi wa Wayuda wasanzie handu hamwi, na wammbute kuṙo, kawawia, “Wana wa wama wako, maa chandu ngyilalewuta kyindo kyoose kyilaṙuṙanyi na miichiwie ya wandu waṙu ang'u miichiwie ya waku waṙu, ngyilewiko mawokonyi ga Waroma, ngyimpfungye wookyia Yerusalemu. 18 Na iwo wamungyisoruo-soruo walekunda ingyilekyia, cha kyipfa kuwewoṙe kyimaṙuma kyoose kya inyi iwoogo-pfo. 19 Kyaindi kyiyeri Wayuda walegamba kyilya wawekusaṟie ngyileitiko iṙuo mbonyi-tsi ko Kaisari. Chi kye ngyiwewoṙe kyindo kyiwicho ngyeiṙima igamba kye wandu wa uruka loko walewuta-pfo. 20 Kyasia kyipfa kya ikyo, ngamulaga muchengyiambuya na iṙeṙa na inyi; cha kyipfa ngyimfungye na mshe-chu kyipfa kya kyilya wandu wa Isiraelyi waiweṙelyia.” 21 Walya wakammbia, “Soe luleambilyia paruo tsiwoṙe mbonyi tsapfo iwuka Uyuda-pfo; maa kuwoṙe maa mndu umwi aiṙikyie Yesu aleshika iha na iluendie mbonyi ang'u igamba kyindo kyoose kyiwicho kyapfo-pfo. 22 Kyaindi lukundi iicho chandu uwonyi iyoe; cha kyipfa mbonyi tsa wandu-wa iyoe ukyeri umwi owo kyimanyikyie koṙu kye tsiṙeṙe uwicho orio handu.” 23 Wamteṟiane na Paulo mfiri wechiwaṙa kyisanzionyi na oe wandu wafoi mnu wakacha na kulya numbenyi awekyekaa. Kawaongoya necha na iṟingyishia Wumangyi wo Ruwa, echiwaikyimbia kui mbonyi tsa Yesu, na mbonyi tsa mawawaso ga Mose na ga weonguo shisuku, wookyia ngamenyi mṟasa kyukonyi. 24 Wengyi wakaiṙikyia shilya shilegambo kyaindi wengyi waleiṙikyia-pfo. 25 Na kyiyeri walawewoṙe makusaṟo gamwi, wakayenda, kyiyeri Paulo amgambe kye, “Mumuyo Mweele naleṙeṙa necha na waku waṙu, kui ṙumbu lya moonguo shisuku Yesaya, 26 echigamba, ‘Yenda ko wandu-wa, undewawia, Iicho moicho, indi momanya-pfo, na iwona mowona, indi momanya-pfo. 27 Cha kyipfa mrima ya wandu-wa irumai, na maṙwi gawo nyi gamalemeri iicho, na washingyie meso gawo; walacheicho kui maṙwi gawo. Na imanya kui mrima yawo, na iilacha makusaṟo gawo, ngawakyiṟa.’ ” 28 “Kyasia manyenyi kye wukyiṟo-wu wo Ruwa wuleṙoo ko wandu walaiṙikyie Yesu, nawo wechiiṙikyia!” [ 29 Amgambe kuṙo, Wayuda wakayenda, wechiwesana shindo shifoi wenyi ko wenyi.] 30 Paulo kakaa kyiyeri kya maka iwi kulya numbenyi awekyekaa, kaambilyia wandu woose wawekyeyenda kokye, 31 echionguo mbonyi tsa Wumangyi wo Ruwa, na ilosha mbonyi tsa Yesu Kristo, kulawoṙe wuowu, na kulawoṙe mndu alemshingyia.



AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE