1 Peter


1

1 Inyi Petiro, ngyikyeri msu o Yesu Kristo, ngaṟeia paruo-i ko wasambuṟe wanyanyaṟikyie ipfo na ipfo, wekyekaa cha wayenu ngyuurukyenyi tsa Ponto, na Galatia, na Kapadokyia, na Asia, na Bitinia. 2 Chandu Ruwa Awu alesonguo imumanya kui imuilyisha nyi Mumuyo, mṟasa mukoiṙima iindia na inyanyatsio samu ya Yesu Kristo. Isaṟia na ufoṟo shiengyeṟo konyu. 3 Ruwa naṟumisho, Awu o Mndumii oṙu Yesu Kristo, ulya kui isaṟia lyakye alelufee lya kawi kundu luwone ikusuria lyiwoṙe moo kui iṟuka lya Yesu Kristo iwuka ko wapfu. 4 Luwone na kyioṟa kyilekyenyamaṟika, kyilawoṙe ukoe, kyilekyesia, kyilekoomo ruwewu kyipfa kyanyu. 5 Na nyoe mokyeringo nyi pfinya tsa Ruwa kui njia ya iiṙikyia mṟasa muiṙime iwona wukyiṟo wuwuṟeyeṟe wuloṟo kyiyeri kya mafurumionyi. 6 Muichihiyo mnu kyiyeri-kyo, maa chandu wulalu ko kyiyeri kyifuhi, kokooya kyiwaṟi iwa kuṙo, mowoṙo nyi fowa mrimenyi kui shiyesho sha mbaṟe tsifoi. 7 Kundu kye iyesho kui iiṙikyia lyanyu, lyilya lyiwoṙe woguru wung'anyi kuta sahapu yekyenyamaṟika, maa chandu sahapu-yo yekyeyeṟo kui moṙo; muambilyie iṟumisho na kyiṟumi mfiri ulya Yesu Kristo echiloṟo. 8 Na oe mumkundi, maa chandu mulammbonyi; ulya maa chandu mulammbonyi wulalu, mumwiṙikyie; na ichihiyo mnu, kui sia ilekyewono, iwoṙe kyiṟumi. 9 Kyiiṙi kya ichihiyo lyanyu wulalu Ruwa naimukyiṟa, ikyiṟo lyikyeri ndunda tsa iiṙikyia lyanyu lyikyeri kui Yesu Kristo. 10 Ko mbonyi tsa wukyiṟo-wo weonguo shisuku walepfula-pfula na isoruo-soruo, walya waleonguo shisuku ko mbonyi tsa isaṟia lyechimukooya nyoe. 11 Wakapfula nyi kyiyeri kyiha, na nyi kyiyeri kya mbaṟe iha kyileikyimbo nyi Mumuyo o Kristo awekyeri mrimenyi kowo, ulya alesonguo iṟingyishia matuuro Kristo echienengo, na kyiṟumi kyekokyikyeri pfo numa ya isho. 12 Wakaloṟo kye chi kyipfa kyawo wawenyi-pfo, indi kyipfa kyanyu waleṟunda ipfo shindonyi, shilya wulalu shalosho konyu na walya walemuongoya nyoe Ndumi Ngyicha kui Mumuyo Mweele aleṙumo iwuka ruwewu. Shindo-sho malaika walangyie ishimanya. 13 Koikyo kuṟeyeṟenyi na iwaṙa meena; mochiweṙelyia nakamwi isaṟia lyilya mochiwona kyiyeri Yesu Kristo echiloṟo. 14 Cha wana wa wuindi mulakufananyishe na lango tsanyu tsa mawookyionyi, tsa wutondo wonyu; 15 indi chandu ulya alemulaga nyoe ai mweele, nyoe na nyoe wenyi waele mkaṟonyi onyu oose. 16 Cha kyipfa kyikyiṟeie, “Mochiwa waele kyipfa inyi ngyimweele.” 17 Na kokooya mokyemlaga Awu, ulya ekyeanduya wandu kulawoṙe ikundia, iṙuana na iṟunda lyakye, chumienyi kui wuowu kyiyeri kya ikaa lyanyu iha cha wayenu. 18 Na nyoe manyenyi kye mulekyiṟo chi kui shindo shekyenyamaṟika cha heleri ang'u sahapu-pfo; muiṙime iwuka mkaṟonyi onyu ulawoṙe kyiira muleuambilyia ko waku wanyu; 19 indi kui samu ya woguru, cha ya kyiondo kyilawoṙe tewe, ya Kristo. 20 Na oe nalemanyika loi wookyia mawookyionyi, wuyana wulandegumbo; kyaindi naleloṟo mafurumionyi ga shiyeri kyipfa kyanyu. 21 Ulya kui oe mowa wandu waiṙikyie Ruwa, alemṟutsa iwuka ko wapfu kamuenenga kyiṟumi; mṟasa iiṙikyia lyanyu na ikusuria lyanyu lyiwe ko Ruwa. 22 Mukomuilyisha mrima yanyu kui iindia wuloi, mṟasa iwaṙa ikundana cha wana wa wama kulawoṙe wukulembecheṟi, kyasia pfuṟukanenyi ikundana kui mrima. 23 Cha kyipfa muwafee lya kawi; chi kui mbeu yekyenyamaṟika-pfo indi kui iya ilekyenyamaṟika; kui Ṙeṙo lya Ruwa lyiwoṙe moo, lyekyekaa ho mṟasa mlungana. 24 Kyipfa, “Mmbiu oose nyi cha maṟa, na mng'ano ocho nyi cha kyiwaṟo. Maṟa gekyeuma na shiwaṟo shekyeoloka. 25 Indi Ṙeṙo lya Mndumii lyechikaa mlungana.” Na Ṙeṙo-lyo nyi mbonyi tsilya ngyicha tsileongoyo konyu.



2

1 Kyasia, ṙenyi wuwicho na ngyeṟo, na wukulembecheṟi na wunyeng'i na iiria wengyi shindo sha wongo. 2 Chandu wana waionga wakundi maruwa ga wamawo, muwaṟi orio mfiri ilanga kyelya kya mrima kyilakyisanze-sanze na kyindo kyingyi. Mukolya kyelya-kyo kya mrima moching'ana na ikyiṟo, 3 kokooya mosonja kye Mndumii nyi monyi isaṟia. 4 Yendenyi kokye oe, ai igoe lyiwoṙe moo, lyilelego nyi wandu, indi ko Ruwa nyi lyilyisambuṟe, lyiwaṟi iindio. 5 Na nyoe, cha magoe Ruwa agaenengyie moo, muwawikye muwe numba ya Mumuyo, wukohanyi wuele, muwute shiṙaso sha mrima, shichihiṟie Ruwa, kui njia ya Yesu Kristo. 6 Cha kyipfa kyikyiṟeie shiṟeionyi shiele, “Ngawika kulya Sion igoe lying'anyi lya ndumbenyi, lyilyisambuṟe, lyiwaṟi iindio, na orio mndu amwiṙikyie echirigo nyi sonu-pfo.” 7 Kyasia, iindio-lyi nyi konyu nyoe muiṙikyie. Indi ko walya walaiṙikyie kyikyiṟeie, “Igoe lyilelego nyi wewika numba, lyawa igoe lying'anyi lya ndumbenyi.” 8 Lyingyi-se, “Ilyi nyi igoe lyeenenga wandu ikapa ṙende, na iṟaṟa lyeolotsa wandu.” Cha kyipfa kui Ṙeṙo lyilya wekyekapa ṙende, walalyiiṙikyie nawo walewiko ho kundu waambilyie shindo sha mbaṟe-yo iyo. 9 Indi nyoe nyi kyishari kyisambuṟe, wukohanyi wo kyimangyi, isanga lyiele, wandu wa wuchilyi wo Ruwa, muiṙime ionguo mbonyi tsa mawuto gakye ga maṟiyisho. Ulya alemulaga muwukye meemenyi muiṙe na ngyeelenyi yakye ya maṟiyisho. 10 Nyoe ipfo mawookyionyi muwei chi isanga-pfo, kyaindi wulalu nyi isanga lya Ruwa; mukyeri wandu mulawoṙe isaṟia, indi wulalu mowona isaṟia. 11 Wakunde, ngyimuterewa cha wandu waiiṙa na wakyaro, lekanenyi na lango tsa mmbiu tsekyewingana na mrima. 12 Muwaṙe mkaṟo mcha kyiyeri mukyeri na walya walaiṙikyie Yesu, kundu kokooya wekyemuiria kye mowuta shindo shiwicho, wakaambuya mawuto ganyu mecha, waṟumishe Ruwa kyiyeri-kyo Yesu echicha lya kawi. 13 Oshenyi orio kyindo walya wawoṙe wuchilyi wagamba, kyipfa kya Mndumii. Kokooya nyi mangyi, muindienyi cha mndu awoṙe wuchilyi wung'anyi. 14 Kokooya nyi wasongoru waindienyi cha wandu Ruwa awaṙumie itaa kyiṟaache walya wekyewuta shindo shiwicho na iṟumisha walya wekyewuta shindo shicha. 15 Cha kyipfa nyisho shindo Ruwa akundi. Kye kui iwuta shindo shicha mushingye maṙumbu ya wutondo ga matondo. 16 Cha wandu walawachilyie nyi kyindo, kyaindi walekyekusuria ikyo kui iṟika wuwicho, indi cha waṟundi wa Ruwa. 17 Indienyi wandu woose. Kundenyi woose waiṙikyie Yesu. Terewenyi na iowuo Ruwa. Enengyenyi mangyi kyiṟumi. 18 Lanyoe waṟundi, indienyi wandumii wanyu kui wuowu wung'anyi. Chi walya wawecha na wahoo tupu-pfo, indi maa walya walang'a. 19 Kyipfa iwu nyiwo wucha wukundio, mndu echikarishia fowa kui ikumbuo Ruwa, kyiyeri alyiso wukyiwa kui ionio. 20 Cha kyipfa nyi kyiṟumi kyiha ikarishia? Nyi ilyi monyamaṟa na ikapo ngofi? Kyaindi ikarishia, kyiyeri mowuta shindo shicha na ilyiso wukyiwa, iwu nyiwo wucha wuwukunde mbele ya Ruwa. 21 Cha kyipfa nyiwo mulelagio; kyipfa Kristo na oe nalelyiso wukyiwa kyipfa kyanyu, kamuṙeea mfano, muoshe ndifo tsakye. 22 Oe alenyamaṟa, maa iwaṙa ngyeṟo-pfo. 23 Oe kyiyeri alelahio, alelahia-pfo; kyiyeri alelyiso wukyiwa, aletaa kyiṟaache-pfo; indi nalekuṙambika ko ulya ekyeanduya kui wusumganyi. 24 Oe amonyi naleṙuo ngyuunyamaṟi tsaṙu mmbiunyi kokye msalabenyi o wunyamaṟi na ikaa chandu Ruwa akundi; kyipfa Kristo alekapio msalabenyi nyoe mowaṙa moo o kyimrima. 25 Cha kyipfa muweiṙeka cha moondo; kyaindi wulalu mowiyilyia Mlyisi na Moambuya mrima yanyu.



3

1 Nyoe waka, indienyi wamii wanyu; kundu kokooya kuwoṙe walaiṙikyie Ṙeṙo, waiṙime ilyiiṙikyia kui mkaṟo ya waka wawo kulawoṙe igamba kyindo; 2 wechiambuya mkaṟo onyu mcha, na o wuowu. 3 Ikuchopa lyanyu, lyilawe ikuchopa lya kyanja, cha ioka njui, iṟaa sahapu na iṟaa nguwo. 4 Indi lyiwe wucha wo mrimenyi wulekyewono; shindonyi shekuchopa shilekyenyamaṟika; wucha wo mrima o wuhoo na wuramiri, wuwoṙe woguru wung'anyi ushangyunyi lo Ruwa. 5 Kyipfa kuṙo nyi wuṙo walekuchopa waka waele wa kacha, walekusuria Ruwa, na iindia wamii wawo. 6 Chandu Sara aleindia Abrahamu, kamlaga Mndumii; na nyoe nyi wana wakye, kyiyeri mowuta shindo shicha, maa muleowesho nyi wuowu woose-pfo. 7 Nyoe wasoṟo, kaenyi na waka wanyu kui wuṟango, muichi kye mka nyi kyiiya kyifafa; na muwe cha weoṟa hamwi na isaṟia lya moo, kundu iterewa lyanyu lyilashingyio nyi kyindo. 8 Ulogo lo furumia nyi ilu, muwaṙe makusaṟo gamwi, mukyeri wandu wekyewoniana wukyiwa, wakundanyi cha wana wa mka, mochiwihiyo kyipfa kya wukyiwa wo mndu ungyi, wapfereri. 9 Wandu mulekyetaa kyiṟaache ang'u ilahia ulya amulahia indi wandu wekyewikyia mboṟa; cha kyipfa isho nyisho mulelagio kundu muoṟe mboṟa. 10 Cha kyipfa, “Ulya akundi ikaa na sia, na iwaṙa mfiri ngyicha, naringye ulumi lokye lulaṙeṙe shindo shiwicho, na mshimbo yakye ilaṙeṙe ngyeṟo. 11 Na naṙe mawicho, nawute shicha, napfule ufoṟo mnu. 12 Kyipfa meso ga Mndumii gekyeambuya wasumganyi, na maṙwi gakye gekyeaṙanyia shiterewo shawo. Indi Ruwa akundi wekyewuta mawicho-pfo.” 13 Na nyi wui echimmbutia kyindo kyiwicho, kokooya mopfuṟukana iwuta shindo shicha? 14 Kyaindi kokooya molyiso wukyiwa kyipfa kya iwa wasumganyi muwoṙe sia ing'anyi. Maa mulaowuo iowesha lyawo, maa mulaiṟewe mrimenyi; indi ilyishenyi Kristo Mndumii mrimenyi konyu. 15 Mukuṟeyeṟe orio mfiri igaluo orio mndu ammbesa mbonyi tsa ikusuria lyikyeri mrimenyi konyu; kyaindi kui wuhoo na wuowu. 16 Na nyoe muwaṙe makusaṟo mecha mrimenyi, kundu orio kyindo mochiirio, warigo nyi sonu walya wekyegamba kye mkaṟo onyu ummbicho maa chandu mulandewute kyindo kyoose kyiwicho. 17 Kyipfa nyi nanga ilyiso wukyiwa kyipfa kya iwuta shindo shicha, kokooya isho nyisho Ruwa akundi, kuta ilyiso wukyiwa kyipfa kya iwuta shindo shiwicho. 18 Cha kyipfa Kristo na oe nalelyiso wukyiwa lyimwi tupu kyipfa kya wunyamaṟi woṙu, amsumganyi kyipfa kya walya walawasumganyi, kundu naluende na ko Ruwa; mmbiu okye ukowoogo, indi mrima okye ukoenengo moo. 19 Na kui mrima-cho kayenda ko mrima iwekyeri kyipfungonyi kawaongoya Ṙeṙo lya Ruwa; 20 wandu walawewoṙe wuindi kyiyeri kya ipfo numa, kyiyeri Ruwa alewaweṙelyia kulawoṙe iwina lyilya Noe aleachikyia safina; safina ileenenga wandu nyanya ikyia iwoogo nyi mṟinga. 21 Mfano o shindo-sho nyi wupatiso, wokyemukyiṟa nyoe taa mfiri ya wulalu; (chi kui iwikyia kuleshi ukoe o mmbiu-pfo, indi kyaasa kyilya lokyewikyia Ruwa kya iafutsia shilya loteṟia, lukyeri wandu wekyeosha Yesu), kui iṟuka lya Yesu Kristo. 22 Na oe nakyeri kuwoko ko kulyoe ko Ruwa, nayenda ruwewu, echichilyia malaika na shindo shingyi shoose shiwoṙe pfinya kulya ruwewu.



4

1 Kyasia kyipfa mmbiu o Kristo ulelyiso wukyiwa, na nyoe ṟaenyi shisha sha makusaṟo galya galya awewoṙe; cha kyipfa oe mmbiu okye ulelyiso wukyiwa nalekana na wunyamaṟi. 2 Wookyia wulalu mulaengyeṟe iosha lango tsa mmbiu, indi oshenyi shilya Ruwa akundi, kyiyeri kyanyu kyitsugai kyekaa iha wuyanenyi. 3 Kyipfa kyiyeri kya moo yaṙu kyileiṙa kyishikyie iwuta shilya wandu walaiṙikyie Ruwa wekyewuta; iwuta shindo shiwoṙe ukoe, na lango, na wunanzi, na shelya sha ilya na ielewetsa, na shindo shekyenanza, hamwi na iindia na iterewa mafano chandu kyilakyeri kya sungusinyi. 4 Shindo shekyeenenga wandu-wo walaiṙikyie iṟiyio chandu mulekyepfuṟukana iwuta shindo shilya shilya sha ukoe wung'anyi, wechimulahia. 5 Nawo wechionguo shindo walewuta ko ulya akuṟeyeṟie ianduya wai na moo na wapfu. 6 Kyipfa kya ikyo maa walya wapfiie waleongoyo Ndumi Ngyicha, kundu kye waanduyo kyimmbiu chandu wandu wekyeanduyo; indi wawaṙe moo kyimrima chandu Ruwa ai na moo. 7 Kyaindi mafurumionyi ga shindo shoose gakyeri kufuhi. Kyasia ṟanguonyi, mulae kyiṙombo mochiterewa. 8 Ngoseṟa ya isho shoose pfuṟukanenyi nakamwi ikundana; kyipfa ikunda lyekyeshikyia ngyuunyamaṟi tsifoi. 9 Muambilyiane nyoe wenyi ko wenyi kulawoṙe inuṟia; 10 orio umwi iṙuana na chandu aleambilyia kyisumbo, ṟundianenyi nakyo; cha waringyi wecha wa isaṟia lya mbaṟe tsifoi lya Ruwa. 11 Mndu kaṙeṙa, naṙeṙe chandu Ruwa akundi; mndu kaṟunda, naṟunde kui pfinya amwenengye nyi Ruwa; kundu Ruwa naṟumisho shindonyi shoose kui Yesu Kristo. Kyiṟumi na pfinya shikae na oe mlungana na mlungana. Amen. 12 Wakunde, mulaṟiyio kya wukyiwa wulya wukyeri konyu, wokyemukoṟa nyoe cha moṙo imuyesha, cha ilyi nyi kyindo kyiyenu kyacha na konyu. 13 Kyaindi chandu mulelya wukyiwa wo Kristo, chihiyonyi; kundu na kyiyeri kyiṟumi kyakye kyechiloṟo muchihiyo kui ikapa ngulyilyi na ngoru. 14 Mukowio kye mowuta shiwicho kyipfa kya rina lya Kristo nyi nanga; cha kyipfa Mumuyo o kyiṟumi na o Ruwa nakyeri na nyoe. 15 Mndu o konyu alalyiso wukyiwa cha mmbaagi, ang'u mbafu, ang'u mndu ekyewuta shindo shiwicho, ang'u cha mndu ekyekuwinisha na shindo sha wandu wengyi. 16 Kyaindi kyipfa nyi Mkristiano alarigo nyi sonu, indi naṟumishe Ruwa kui rina-lyo. 17 Cha kyipfa kyiyeri kyamshika kya ianduyo iwooka wandunyi wa Ruwa; na ianduyo lyikawooka koṙu soe, mafurumionyi ga walya walekyeaṙanyia Ndumi Ngyicha ya Ruwa gechiwa kuṙa? 18 Na kokooya kyechiwa kyuumu ko mndu msumganyi ikyia, ulya alaowuye na iindia Ruwa na mnyamaṟi nechiwono kwi? 19 Kyasia walya wailyiso wukyiwa kui shilya Ruwa akundi waṙambikye mrima yawo ko Ruwa, kyiiṙi kya iwuta shindo shicha, cha ilyi nyi ko ulya agumbie shindo, ekyeafutsia shilya ateṟia.



5

1 Ngyiterewa wameeku wa siṟi wakyeri konyu, inyi ngyikyeri meeku oṙiawo, na mṟingyishi o wukyiwa Kristo alelyiso, na ienengo kyiṟumi kyechiloṟo ipfo-ndu luiyenda; 2 lyisenyi poo lya Mndumii lyikyeri konyu, na ilyigoṟokyia. Chi kui iitiko-pfo, indi kulawoṙe iitiko, chandu Ruwa akundi, chi kui ikunda iwona heleri tsa sonu-pfo, indi kui ikuwuta nakamwi. 3 Maa chi cha wandu waikugaluo wandumii shikaṟonyi shawo-pfo, indi kui iloṟa mkaṟo mcha ko poo-lyo. 4 Na kyiyeri Mlyisi ang'anyi echiloṟo, mochiambilyia iṟikoso lya kyiṟumi, lyilya lyilekyenyamaṟika. 5 Na wuṙo nyoe wanakye, indienyi wameeku. Yee, nyoe moose waṙenyi wupfereri, muiṙime iṟundiana; cha kyipfa Ruwa nekyekapa walya wekyekuira, kyaindi nekyeenenga wapfereri isaṟia. 6 Kyasia pfererienyi wuchilyinyi wo Ruwa wuwoṙe pfinya, kundu namuṙose kui kyiyeri kyakye; 7 kunu mochimṙambika fowa tsanyu tsoose, cha kyipfa oe nekyekuwinisha mnu na shindo shanyu. 8 Muwaṙe meena na ilaa kyiṙombo; cha kyipfa mokyituwa onyu Mokyiriinzi, cha simba isepfuo, nekyetenga-tenga, echipfula mndu nammeṟe. 9 Na nyoe mmbingyenyi, mulailoloma iiṙikyienyi, muichi kye wukyiwa wulya wulya wukyeri ko wana wa wamanyu wakyeri wuyanenyi. 10 Na Ruwa o isaṟia lyoose, alemulaga nyoe iiṙa na kyiṟuminyi kyakye kya mlungana kyiiṙi kya Kristo, mukomlyiso wukyiwa kyiyeri kyitutu, oe amonyi nechimmbutia-se orio kyindo muwaṟi iwutio, na imuenenga pfinya. 11 Wuchilyi wo Ruwa wukae ho mlungana na mlungana. Amen. 12 Silyiwano, mono-wama ekyeafutsia shilya ateṟia, naṟeia paruo-i handu hako. Ngamuṟeia shindo shaangu, iikyimbia na iṟingyishia kye ilyi nyilyo isaṟia lya loi lya Ruwa. Goṟokyenyi isaṟienyi lya Ruwa kulawoṙe iloloma. 13 Oṙianyu msambuṟe iha Babelyi namuiṟikyiṟa, na Mariko, mono-ko. 14 Iṟikyiṟanenyi chandu walya waiṙikyie Yesu wekyeiṟikyiṟana. Ufoṟo lukae konyu nyoe moose, muwalungye na Kristo. Amen.



AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE