1 Timothy

1

1 Paulo, mutumua wa kĩKilisito Yesu, kuulagĩĩligua wa kĩNzua Mugũni wĩĩtu nuwa kĩKilisito, uulaaĩĩli wĩĩtu; 2 nakuandĩkĩla ue Timoteo, muanuane wa tai muusuĩĩli. uUkende wĩĩ kumuako, nĩkĩnishungu nĩmatiliga namapũnile kwa kĩNzua Tata nukwa kĩKilisito Yesu Shekulu wĩĩtu. 3 Kĩna iio alĩ nukuĩĩlĩĩle pĩna alĩ nitũnga umusĩnzo kwienda kuMakedonia, wikyale muEfeso koona ualagĩĩlie naĩngĩ alekimania ĩmamanio ma kĩgenda, 4 sunga alekikendegeela inshimu nasika za tai, sunga impola za kalĩ nangila nuukinĩĩlo, nazukuleetaa inkungumi dũũ, sika uzengi wa kĩNzua nawĩĩlĩ muusuĩĩli. 5 Ĩpa itĩ, ĩnsooko ya ulagĩĩligua wĩĩtu ingĩ uloogua naupũnile munkolo nanzelu, numoo namuelu, nuusuĩĩli naugila kaunamampĩlu. 6 Naĩngĩ naazileka ĩzaasio, naalimĩĩla, naagomokela ĩmakaani namagila kansaĩlo. 7 ĩAasio naishiia atũle alangi a Ulagĩĩlio, sika naalĩnga naakumatambulaa, sunga impola ziizo naakuzidunduulaa kungũlũ. 8 Kumanile gua, kĩna uUlagĩĩlio ingĩ uuzakanga wensi wautumĩle kunzĩla nang'ombigue; 9 kangĩ walĩnge kĩna uUlagĩĩlio sika umũjĩpĩĩle umunakulukuuluu ĩpa ĩaleki, nĩanakiaka, nĩnasika amoopookile uNzua, nĩanamĩlandu, nĩnasika amukulilie uNzua, nĩadobũ, nĩnaakuulagaa atata nĩamaau aao, nĩaulagi, 10 nĩagololia, nĩnaĩkĩgololagiaa agoosia atilĩ, nĩnaakuiia ĩantu, nĩalongo, nĩnaakulapaa kuulongo, naa lwa lukoolĩ lukaani luensi naluĩngĩ nasika lukamantĩĩne nuumanigua nautĩĩte upanga, 11 kwilika lya mpola na nziiza za ukulu wa kĩNzua namuliukũ; ziizo nineene numupeegue kukuzitanantia. 12 Nineene namusongelia uKilisito Yesu Shekulu wĩĩtu naalumpĩĩle ingũlũ, kunsooko alumoonie kĩna numusuĩĩli, numbĩĩka muwĩtumi waakue; 13 ĩne ĩmuandio naalĩ numutukani, mukola kuagia antu, mugaali; ĩpa nankolelua kĩnishungu kunsooko alĩ ntendile yaasio kuusiitimana, numuusiitishuĩĩla. 14 Ĩpa itĩ uukende wa kĩShekulu wĩĩtu nawĩongeelekia palumuĩ nuusuĩĩli nuuloogua nawĩĩlĩ mwa kĩKilisito Yesu. 15 Ingĩ lukaani lwa kusuĩĩlua, nalwijĩpĩĩle kwigombigua nkankanaa, ya kĩna uKilisito Yesu alĩ wijile muna unkũmbigyulu waagũne ĩanamĩlandu, nineene namuandio waao; 16 kunsooko ĩĩ nankolelua kĩnishungu, koona mumuane nanamuandio, ũYesu Kilisito wigyelelie uugigimĩlia waakue tũlũ, ntũle mpiani kuaasio naikishuĩĩla mumuakue aligie upanga wa kalĩ nakalĩ. 17 KuMuteni wa kalĩ nakalĩ, nasikukuonaa uoononeki, nasika wigyĩĩle, uNzua wing'ene dũũ, kumuakue liĩ kyulio nuukulu ĩkalĩ nakalĩ, kutilĩ kampelo. 18 iLyagĩĩlio ĩlĩ nĩlĩlagĩlĩĩlie kumuako, muanuane Timoteo, kwilika lya nkaani za unakĩdagu naalĩ zitongĩĩle kumuako, itĩ muzaasio wĩkue uulugu nauuza. 19 Uuambe uusuĩĩli numoo namuuza. Naĩngĩ alĩ ausiitilie umoo waao naakapĩla mumpola za uusuĩĩli waao. 20 Muaasio akoolĩ uHimeneyo nuAlekizando, aao naaĩĩkile mumĩkono ya kĩShetani amanigue aleke kumutukĩla uNzua.

2

1 Kumuandio gua, nalagĩĩlia mwĩnene nukwilompa, nukwilompeela, nukwishongelia kunsooko ya antu tũlũ, 2 nukunsooko ya utemi nĩensi naatĩĩte uukulu; koona kwikyale muuumĩ wa utuulũ nĩmatiliga nikwitengemala kĩĩsa, kumoopoke uNzua nukwigenda mulukũmo naluuza mumpola tũlũ. 3 Kuitĩ yaasio ingĩ iiza, igombigue ntongela ya kĩNzua, Mugũni wĩĩtu, 4 nukusiiaa ĩantu tũlũ agũnue nukwilĩnga ĩza tai. 5 Kuitĩ uNzua ingĩ umuĩ, numukamantania pakatĩ ya kĩNzua nĩ antu ingĩ umuĩ, uzo namuntu uKilisito Yesu; 6 alĩ wĩsuulile umuene, wĩĩ kĩkomoli kunsooko ya antu tũlũ, nuukuĩli waakue alĩ upũnigue pityũngo liakue. 7 Nineene alĩ numuĩĩkue ntũle mutanantia wa mumpola zaasio, kangĩ mutumua; (ntambuĩle ĩtai, sika ntambuĩle kaulongo), ntũle mumania wa ndugu nazĩngĩ mumpola za usuĩĩli nĩtai. 8 Luulo gua nsiile tũlũ pensi ĩagoosia alompe, ĩanansuĩle mĩkono namieluu, ĩkutilĩ kautaki ninkungumi; 9 iio-iioo nĩasungu ĩoogeelie kuwĩtũngĩ naũjĩpĩĩle, wa kukũmba iipuĩ, mulugendo naluuza, sika kuutaa matũmbĩ, katia kuzahabũ nilũũlũ katia ntiila za ngele nankakũ, 10 ĩpa gua, ĩoogeelie kuutendi nauuza, kĩna ĩijĩpĩĩle ĩasuungu naakukũmuula kĩna akumukulagiaa uNzua. 11 uMusungu nwĩmanie muutuulũ kuuniinupia wensi. 12 Sika ng'ombile umusungu kwimania sunga kukumudemela umugoosia, ĩpa wĩĩ wĩĩlĩ muutuulũ. 13 Kuitĩ uAdamu alĩ muumbue tangua, nuEwa pembele; 14 nuAdamu sika alĩ mupembeeligue; ĩpaumusungu alĩ mupembeeligue, nutũla mutimuli. 15 Ĩpa itĩ ukigũnĩka kunzĩla ya wĩleli waakue, kanga ikyale muusuĩĩli nuuloogua nuweelu palumuĩ nukukĩtema ĩeene.

3

4

1 uMuau gua, utambuĩle kualiĩ ya kĩna pamatũngo ma mpelo naĩngĩ ĩkakĩkamatula nuusuĩĩli, ĩitegeela inkolo naza ulimĩĩli nĩmamanigua ma asĩĩmuĩ, 2 kuunamampĩlu wa antu naakutambulaa ulongo, naakiile gyandi munkolo zaao ĩeene. 3 ĩAasio naakuagilia ĩantu kwitoola nukukualagĩĩlia ĩpugamuke nindia, ĩzaasio uNzua aluziumbile zaanũnkulue kwishongelio nĩnaatĩĩte usuĩĩli nĩnaamanile ĩtai. 4 Kunsooko kĩumbua kiensi kya kĩNzua ingĩ kĩĩza, sunga kĩkutilĩ nakya kusiitua kanga kianũnkulue kuusongeelia. 5 Kuitĩ kielagiguaa kulukaani lwa kĩNzua nukuulompi. 6 Ijukĩlie ĩanũna impola izi, nunduue ukitũla mwĩtumi namuuza nwa kĩKilisito Yesu, nukukĩlĩĩsia nukulukaani lwa usuĩĩli nuumanigua nauuza nuutiatile kĩĩsa. 7 Ĩpa inshimu za ulu nasika za wĩtekeli nauuza, uzishiite. ĩkamatĩkie kukumutekela uNzua; 8 kuitĩ kukĩkamatĩkia kwiligia ingũlũ za muĩlĩ yukuleeta nsaĩlo iniino, ĩpa uuuza wa wĩtekeli ukuleetaa nsaĩlo mumpola zensi; kuitĩ utĩĩte lyago lya upanga wityũngo ĩlĩ nuwaasio naũjile. 9 uLukaani ulu ingĩ lwa tai, ndulo lwijĩpĩĩle kwigombigua nkankanaa. 10 Kuluulo kwĩkakilie kukĩtuma mulĩmo nukukĩkamatĩkia kũshiio ĩlĩ, kunsooko kumulaaĩlĩĩle uNzua namupanga, nduyo Mugũni wa antu tũlũ, naikulu nangũlũ wa aasio naasuĩlĩĩle. 11 Mpola izi uzilagĩĩlie nukukuzimania. 12 Muntu wensi waleke kuumela uugalimanga waako, ĩpa wĩĩ mpiani kumiao naasuĩlĩĩle, muutambuli numulugendo, muuloogua muusuĩĩli numuweelu. 13 Ĩkamatĩkie kukuasomela, kukuasugula, nukukuamania ĩantu sunga pĩna nikiiza. 14 Ulekileka kukĩtumĩla uupeegua naukoolĩ munsĩ yaako naalumupeegue kunzĩla ya unakĩdagu palumuĩ nukuuĩĩkĩlua wa mĩkono ya anampala. 15 Uzishĩĩge ĩzaasio, wikyale muzaasio, uwĩongeeli waako utũle kualiĩ kuantu tũlũ. 16 Ĩkendegeele uuue mukola, sunga uumania waako; wĩkakie muziizo, kuitĩ pĩna witenda itĩ, ukakĩgũna uuue mukola sunga ndĩo naakukũigia.

5

1 Uleke kumutakĩla umunampala, ĩpa umusugule zĩ tata; nĩasumbatĩ zĩ anũna, 2 ĩakombi zĩ amaau, nĩananso zĩ agũlĩ, kuweelu tũlũ. 3 Uakulie ĩakiĩlua naakiĩlua a tai-taaii. 4 Ĩpa umukiĩlua kanga ĩutĩĩte aana katia ijukulu, naĩmanie tangua kwitenda nayĩijĩpĩĩle pa kĩNzua mumpola za numba yaao ĩeene, nukukuashokeelia naiiza ĩaleli aao; kuitĩ ulukaani ulu lugombigue ntongela ya kĩNzua. 5 Ĩpa unuasio namukiĩlua wa tai-taaii namulekue wing'ene waĩĩkile uulaaĩĩli wakue mwa kĩNzua, nduyo ukĩkakagiaa muwĩneni numuulompi utiku nĩmunsĩ. 6 uNuasio nasikukĩgilagiaa umuene wakiile kanga ĩmupanga nakĩĩ. 7 Lagĩĩlia izi koona atũle agila kishokio. 8 Kanga wensi wasiite kuakendegeela ĩaakue, nangũlũ ĩaasio a munumba yaakue, waukaana uusuĩĩli, kangĩ ingĩ mubĩĩ kwikĩla uyo nasikusuĩlĩĩle. 9 uMukiĩlua walekiandĩkua isiititũla ĩwaalĩĩ miaka makumi mutandatu, nduyo ĩalĩ musungu wa mugoosia umuĩ; 10 namukuĩlue kuutendi nauuza, kanga alĩ mukendegeelaana, kanga alĩ musũgamĩĩlia agenda, kanga alukioogagiaa, ĩeelu ĩmũgulu, kanga aluukuaalĩĩlagiaa naakuagagiguaa, kanga aluutiatile utendi wensi nauuza. 11 Uasiite kukuandĩka ĩakiĩlua a kĩsungu kuitĩ pĩna inshula zaao zaakĩlaa, akumusiita uKilisito naasiia kwitoolua; 12 ndĩo iingĩla muulamulua kunsooko alĩ alekile usuĩĩli waao wa muandio. 13 Palumuĩ niyaasio, akĩmanagiaa kwitũla akata, ĩipilima-pilima numba kunumba, kangĩ sika akata dũũ, ĩpa atĩĩte nĩmĩ ndĩĩpũ nukwipeleela impola za naĩngĩ, naitambula makaani nasika mijĩpĩĩle. 14 Numuloe ĩakiĩlua a kĩsungu atoolue, alele aana, aziteme impola za munumba; aleke kumupeela umulugu ĩlioma lya kutukĩla. 15 Kuitĩ naĩngĩ akondilie kwigomoka nukukumutiata ũShetani. 16 Mugoosia katia musungu naasuĩlĩĩle, kanga ĩatĩĩte akiĩlua, aaalĩĩlie, ikyanisa lĩlekiligia umuligo koona lyĩaalĩĩlie ĩasio naakiĩlua a tai-taai. 17 ĩAnampala naakutongeela iiza ijĩpĩĩle ikyulio nkua zibĩlĩ nangũlũ ĩaasio nakĩtumaa umulĩmo namukakũ kwitanantia nukwimania. 18 Kuitĩ uwandĩĩkua uũgile; “Uleke kumĩtũnga ĩng'oombe umulomo pĩna ipuula upemba.” Nĩkangĩ, “uMunamulĩmo wijĩpĩĩle ĩkĩnamulĩmo kiakue.” 19 Kanga umunampala wasokigue, ulekigomba isiititũla kumĩlomo ya akuĩli abĩlĩ katia atatu. 20 Naakutimulaa, uasugule ntongela ya antu tũlũ, koona naĩngĩ oopoke. 21 Ntongela ya kĩNzua, nukuntongela ya kĩKilisito Yesu, nukuntongela ya malaĩka naeelu, nukulagĩlĩĩlie ue, uzikendegeele inkaani zaasio, ulekilamula kuukaaũ, ulekitenda kalukaani kuuloeelania. 22 Uleke kumuĩĩkĩla muntu ĩmĩkono kuukaaũ; kangĩ ulekikamantana mumĩlandu ya muntu nuĩngĩ; wĩkendegeele ue wĩĩ muelu. 23 Ulekikopa ĩmaazĩ matilĩ ĩpa tumĩla nĩpimubinio pikeei kunsooko ya ndaa yaako, nuuluĩle naukukuambaa nkua kunkua. 24 ĩMĩlandu ya antu naĩngĩ yĩkwaliĩ yatongĩĩle kwienda kuulamulua, ĩpa ĩmĩlandu ya naĩngĩ ĩkakigyelela pembele. 25 Iio-iioo nuutendi nauuza wĩkualiĩ; sunga uuo nasika wĩkualiĩ sika usũũmile kũpisĩgua.

6

1 ĩAasio naĩĩlĩ mũpyimpĩ lya usese, aapeele ishekulu aao kĩna ijĩpĩĩle ikulio tũlũ, ĩliina lya kĩNzua nuumanigua wĩĩtu ulekitukua. 2 Nĩaasio naatĩĩte iishekulu naakumusuĩĩla uNzua, aleke kuamela kunsooko aazaa ĩkĩnũna, taazu aatumĩlĩkie kunsooko aasio naakuanũnkulaa ĩnsaĩlo ya mulĩmo waao aazaa asuĩĩli nĩaloogua. iMpola izi uzimanie, nukũshugula. 3 Wensi kanga ĩwimania mamanigua mingĩ, nduyo ĩsikugombile inkaani naza upanga za kĩShekulu wĩĩtu Yesu Kilisito, sunga uumanigua naukamantĩĩne nukukumutekela uNzua kutai, 4 unuasio ukĩkentula udũũ, nduyo sikulĩngile kakĩntu, uulemua waakue ingĩ kwishĩĩga impola za makolio ninkungumi za nkaani. ĩZaasio ziizo nazukuleetaa uwĩĩlũ nuwĩleei, niituki, nuwĩsĩĩgĩli naubĩĩ, 5 ninkungumi pakatĩ ya antu naoonoonilue ĩmasala maao, naasũpatukilue ĩtai, naishĩĩga kĩna kukumutekela uNzua ingĩ nzĩla ya kĩsaipia. 6 Tai, kukumutekela uNzua palumuĩ nukwiendua muumo, ingĩ nsaĩlo nkulu. 7 Kuitĩ gua, kutilĩ naalĩ kukĩleetile muna unkũmbigyulu, sunga sika kusũũmile kukuupũna ĩkutĩĩte nĩkĩntu. 8 ĩpa itĩ, kanga ĩkutĩĩte ndia ni ntiila, yĩkakukuenda muumo. 9 ĩAasio gua naasiiile kwitũla agolĩ akuguaa muugemua nĩmĩtego, ninshula ningĩ nangila kansaĩlo, kangĩ za kualemaalia, nazĩkuaseketelia ĩantu, nukukuagumĩla muoononeki numuulimĩĩli. 10 Kuitĩ itina lya ubĩĩ tũlũ ingĩ kwiloogua impiia; naĩngĩ pĩna naaawa ĩzaasio, akupuutagigua kwileka uUsuĩĩli nukukĩligĩlia uwaalaalĩki wingĩ wa moo. 11 Ĩpa ue, nwĩmuntu wa kĩNzua, uzitalame ĩzaasio; utiate ĩkulukuuluu nuukulia uNzua, usuĩĩli, uloogua, ukamatĩkũ nuupolo. 12 Wĩsinke ulugu nauuza wa usuĩĩli; tyapĩkia uupanga wa kalĩ nakalĩ naalĩ umuĩtĩlue, nukũmuula akũmuuli nauuza ntongela ya ukuĩli iingĩ. 13 Nakulagĩĩlia ntongela ya kĩnzua nukuipeela iintu tũlũ upanga, nintongela ya kĩKilisito Yesu naalukũmulĩĩle ukũmuuli nauuza ntongela ya kĩPontio Pilatu; 14 ulĩlĩndĩĩle ilyagĩĩlio liĩ gyila kibyado, liĩ gyila kishokio sunga ukũnukulua wa kĩShekulu wĩĩtu Yesu Kilisito; 15 naũjile kigyeleligua pamatũngo maakue, uyo muene mukola uliukũ, Mukulu wing'ene, Mutemi wa atemi, Shekulu wa ishekulu. 16 Uyo wing'ene udũũ mumuakue kutilĩ kaukiu, nwikyalile muweelu nasika ukusũgamĩĩlaguaa, sunga kutilĩ kaumuĩ naalumuoonie, katia nusũũmile kukumuona. Uyo kumuakue liĩ kyulio nuukulu wa kalĩ nakalĩ. Amini. 17 Ualagĩĩlie naagolĩ muna unkũmbigyulu uu aleke kĩkentula, sunga alekishania uugolĩ naugila kawikyali, ĩpa amusanie uNzua nukukupeelaa ishie iintu tũlũ ku wingĩ, kuitumĩle kũlyumbi. 18 Atende namaaza, atũle agolĩ kuutendi nauuza, apũnie inshao zaao kuukende, akamantane nĩnaĩngĩ muusilĩlua waao. 19 Itĩ yoi ĩakĩĩkĩlia ĩkĩuto kĩtũle mukũlĩla namuuza kumatũngo namijile, koona aũtyapĩkie uupanga nawa tai-taaii. 20 Ue Timoteo, ĩmbĩĩka naalĩ mbĩĩkue kumuako, umĩlindĩĩle! Wĩnege ninkaani nasika za wĩtekeli, naangila kandogolelio, ninkungumi za mĩlimu naasika mĩlimu ya tai; 21 nĩnaĩngĩ naa ĩgombile, naamĩlimĩĩlia ĩnzĩla ya usuĩĩli. Ukende wĩĩ palumuĩ niniinie.

AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE