2 Peter


1

1 Petelo, mutumua wa kĩYesu Kilisito, namuandĩkĩla inie asaagulua namwikyalile zĩ agenda nukwishapatĩla kuasio kuPonto, nĩGalatia nĩKapadokia nĩAsia nĩ Bitinia. 2 Kĩna iio uNzua Tata alumumanile kwipũna ĩkalĩ alumuelilie inie kwa kĩMuau, mumugombie ũYesu Kilisito nukwimĩnzĩlua umugali waakue. Uukende nĩmatiliga mongeeligue kunsiani. 3 Wakũmazukigue uNzua Tata wa kĩShekulu wĩĩtu Yesu Kilisito! Kukĩnishungu kiakue kingĩ alukulelile ĩnkua ya kabĩlĩ kuulaaĩĩli naukola upanga, kunzĩla ya wiuki wa kĩYesu Kilisito kwipũna muakiu. 4 Kuligie uUsaali nasika ukoonoonekaa, naugila kibyado, nasika ukutyukaa, naalĩ ukendegeelue kwigyulu kunsooko yaani, 5 Kangĩ mualindĩĩlue kungũlũ za kĩNzua kunzĩla ya usuĩĩli sunga muligie uugũnua namuaĩĩkĩligue naukikũnukulua kwityũngo lya mpelo. 6 Mwilumbĩkia kunsooko yaakue, kanga ĩpaino kwityũngo, itũle yumũjĩpĩĩle kwiona usungu kumagemua mĩkulĩ kulĩ, 7 itĩ kuugemua waani usungu waani nawa ngele nkulu kwikĩla ĩzahabũ nyukoononekaa, kanga ĩtũle ngemue kumooto nakĩĩ, uusuĩĩli waasio wigyelele kwitũla kulukũmo nuukulu nikyulio muukũnukulua wa kĩYesu Kilisito. 8 Nduyo mumuloilue pĩna sika mumuoonie; kanga ĩsika mumuoonie unzuauu nakĩĩ, musuĩlĩĩle mumuakue nukwilumbĩkia kuulumbi nasika usũũmĩkile kwitambulua, kangĩ naukũmigue. 9 Namwiaanũnkula ĩmpelo ya usuĩĩli waani, ingĩ uuugũnua wa nkolo zaani. 10 ĩAnakĩdagu naalĩ apũnilie uunakĩdagu mumpola za ukende kumuani, naakudũũma-dũũmaa nukwikeesekia mumpola za ugũnua uu, 11 naakeesekia kĩna muntu kĩ nityũngo kĩ naalĩ lyagĩĩligue nuMuau wa kĩKilisito naalĩ wĩĩlĩ munsĩ yaao, pĩna alukuatongeela kwikuĩla impola za waagigua wa kĩKilisito nuukulu naukitiata. 12 Naalĩ akũnukuĩlue ya kĩna sika kunsooko yaao ĩeene, ĩpa kunsooko yĩĩtu naatumĩka mumpola zaasio naalĩ ntanantigue kunsiani nĩaasio naalĩ amutanantĩĩlie inie iMpola naNziiza kunzĩla ya kĩMuau Muelu naalĩ mutumue kwipũna kwigyulu. Sunga ĩamalaĩka asũũmue nsula kwishungĩĩla impola zaasio. 13 Luulo gua, lĩganĩĩliĩ kĩĩsa masĩĩgo maani, kengealĩ, mulaaĩĩlĩkie kuukamĩnkĩĩlũ uukende namukileetelua muukũnukulua wa kĩYesu Kilisito. 14 Zĩ ĩaana naakugombaa muleke kĩlĩganĩĩlia ninshula zaani ĩza kalĩ ĩza usiitimana waani. 15 Ĩpa kĩna uzo naalumuĩtile namuelu, niniinie gaa muĩ eelu mulugendo luani tũlũ. 16 Kunsooko yandĩkue, “Muĩ eelu, kuitĩ ĩne nĩmuelu.” 17 Kanga ĩmukumuĩta Tata uzo nulamuĩle wensi, kutilĩ kauloeelania, kwilika lya utendi waakue, gendelĩ muooa mwityũngo liani ĩlya kikyala ĩpa zĩ agenda; 18 ĩmulĩngile kĩna alĩ muakomolue, sika kuintu nayukoononekaa, kumpiia katia kuzahabũ, kwipũna mulugendo luani nasika lujĩpĩĩle, naalĩ muluanũnkuĩle kuatata aani; 19 ĩpa alĩ muakomolue kumugali wa kĩKilisito nwa ngele nkakũ, zĩ wa muana-nkolo namugila kakĩlema, namugila kibyado. 20 Uzo alĩ mumanue pĩna sika alĩ walaĩĩkua umukũlĩla wa unkũmbigyulu, ĩpa alĩ mukũnukulue kumumalĩĩlio wa matũngo kunsooko yaani. 21 Kwa kĩuyo mukusuĩĩlaa mwa kĩNzua naalumũiukilie kwipũna muakiu, numupeela ukulu; sunga uusuĩĩli waani nuulaaĩĩli waani wĩĩ kwa kĩNzua. 22 Pĩna namuzeelia inkolo zaani kukumĩgombia ĩtai, mwĩloogekigue nkankanaa mukĩnũna, ĩkutilĩ kaunamampĩlu; ĩkakiĩ gua kukĩloogua kunkolo nanzelu. 23 Mwalelilue nkua ya kabĩlĩ, sika kumbeu nyukoononekaa, ĩipa nasika yukoononekaa, kunzĩla ya ulukaani lwa kĩNzua nalutĩĩte uupanga nĩnalũkyalile sunga ĩkalĩ nakalĩ. 24 Kunsooko, “uUuntu wensi zĩ masanzĩ, Nuukulu waakue tũlũ zĩ lyua lya masanzĩ, ĩMasanzĩ makuumaa nilyua liakue lyukuguaa, 25 Ĩpa ulukaani lwa kĩNzua lukikyalaa sunga ĩkalĩ nakalĩ. Nulukaani luasio luulo Mpola naNziiza naalĩ ntanantigue kunsiani.”



2

1 Luulo gua, muuĩĩke kulĩ uubĩĩ tũlũ nuwĩsukukia tũlũ, nuunamampĩlu, nuwĩĩlũ nĩmatekete tũlũ. 2 Zĩ aana naatakata naalelue ĩpaino maawĩ ĩmasunsu ma nkolo ĩma, tai, mukulĩle kumaasio mupikĩĩle uugũnua; 3 Kanga ĩmwalũlile kĩna ũShekulu ingĩ mukola ukende. 4 Nzuĩ kumuakue, gyũe nipyanga nishiitue nĩantu, ĩpa kwa kĩNzua ingĩ shaagulue, lĩtĩĩte ĩngele nankakũ. 5 Inie ni niinie zĩ magũe namapanga muazengue muĩ numba ya kĩnkoolo, muĩ apolia naeelu, muleete ĩmapũnio ma kĩnkoolo namagombigue nuNzua kunzĩla ya kĩYesu Kilisito. 6 Kuitĩ ziizo nazikoolĩ muwandĩkua, “Laaa, niĩĩka muSayuni igyũe kyulu kuluũno, nishaagulue, ĩlya ngele nkakũ. Nuwensi nusuĩlĩĩle mumuakue sikukikoligua kansoni.” 7 Luulo gua kumiani inie namusuĩlĩĩle, uyo ingĩ wa ngele nkakũ, ĩpa kuaasio nasika asuĩlĩĩle, “iGyũe naalĩ alĩsiitile ĩazengi Lialĩĩ gyũe kyulu lya kuluũno.” 8 Kangĩ, “Gyũe lya kĩkũmpia umugulu Nipyampa lya kuguusania.” Nĩndĩo akĩkũmpagiaa, kunsooko sika akulugombagiaa ulukaani, nĩndĩo naaĩĩkue aligie ĩzaasio. 9 Ĩpa inie mwĩluuli nalusaagulue, mwĩ apolia a kĩtemi, mwĩndugu nanzelu, mwĩnsao za kĩNzua, mukũmuukie ulukũmo luakue nalumuĩtile mupũne mukiiti mũingĩle muweelu waakue wa ukulĩlua. 10 Pakalĩ sika alĩ mwĩluuli, ĩpaino mwĩluuli lwa kĩNzua; ĩmuandio sika alĩ muakolelua kĩnishungu, ĩpaino mwakolelaguaa kĩnishungu. 11 Aloogua, numupeepilie zĩ agenda kangĩ anamusĩnzo, ĩnegĩ ninshula za kĩmuĩlĩ nazĩkĩkuaa nĩnkolo. 12 Muĩ nulugendo naluuza pakatĩ ya ndugu nazĩngĩ, itĩ kanga ĩakumutũngia kĩna mukutendaa mabĩĩ, pĩna alaaile uutendi waani nauuza, amukulie uNzua palutondo lwa kuuza kwilĩngulua. 13 Kunsooko ya kĩShekulu muugombe ukulu tũlũ naulagĩĩligue nĩantu, kanga wĩĩ mutemi namukulu, 14 kanga ĩĩ atongeli naatumue ninduyo kukuakaasia ĩatenda mabĩĩ nukukuakũmazukia ĩatenda maaza. 15 Kunsooko wauu looa wa kĩNzua, kuutenda iiza waani mumũmie ĩmĩlomo ya anaulu muusitimana waao. 16 Inie muakolelua, ĩpa mulekitumĩla uukolelua kwikũnĩkĩla uubĩĩ, ĩpa muĩ zĩ ĩĩtumi akĩNzua. 17 Akuliĩ ĩantu tũlũ. Ulooguĩ unũna. Moopokĩ uNzua. Mukuliĩ umutemi. 18 Inie ĩtumi muagombile iiShekulu aani muooa tũlũ, sika aao naaaza nĩnampolo udũũ, ĩpa nĩndĩĩo nagaali. 19 Kuitĩ uu wau uuza nangũlũ, umuntu wagigimĩlie uusungu ĩumũjukile uNzua, paasio pĩna wiaagigua pĩna tilĩ kakulukuuluu. 20 Kuitĩ lukũmo kĩ kwigigimĩlia kwikuua kanga ĩmutimuĩle? Ĩpa kwigigimĩlia kanga ĩmutendile namaaza nukwiligia injago, uu wau uuza nangũlũ ntongela ya kĩNzua. 21 Kuitĩ iio alĩ muĩĩtĩlue kunsooko uKilisito nduyo alĩ muagigue kunsooko yaani, numulekela ĩmpiani mutiate inshambatĩlio zaakue. 22 Uzo sika alutendile kamulandu, sunga uupembeelia sika alĩ wigyelĩĩle mumulomo waakue. 23 Uzo pĩna alĩ witukua sika alushookelĩĩlie kaituki; pĩna alĩ wiaagigua sika aluopokilie, ĩpa alĩ wĩĩĩkile kumuakue uyo nukulamulaa kukulukuuluu. 24 Uzo muene alĩ wĩĩkenkile ĩmĩlandu yĩĩtu mumuĩlĩ waakue mwikyota, lya mpaga itĩ nakutũla akiu mumpola za mĩlandu, kutũle apanga mumpola za kulukuuluu. Numuutiunulua waakue namukamigua. 25 Kuitĩ alĩ mualĩĩ zĩ nkolo nazipaaluukile, ĩpaiino mwamushookelaa uMudĩĩmi, nuMukendegeeli wa nkolo zaani.



3

1 Iio niniinie asungu, mwĩniinupie paagoosia aani; koona malĩĩ akoolĩ agoosia nasika alugombile uLukaani, kulugendo lwa asungu aao pĩna kutilĩ uLukaani luasio. 2 alũtue pĩna alaaile ulugendo luani naluuza nulwa ooa. 3 Kukĩoogeelia kumiani ilekitũla kukĩoogeelia kunzi, iio kwishũka ĩmatũmbĩ, kukĩoogeelia nĩzahabũ nukwijalĩla ĩmajialo ma loogo, 4 ĩpa kiĩ kĩuntu kya munsĩ nasika kigyelĩĩle, mumajialo nasika makoononekaa, ĩngĩ nkolo ya upolo nuuliukũ, nĩtĩĩte ĩngele nankulu ntongela ya kiNzua. 5 Kuitĩ iio alĩ ĩkĩoogeelagiaa ĩasungu naeelu a kalĩ naalĩ amusanilie uNzua, naalĩ ĩniinupilĩe paagoosia aao. 6 Kĩna iio uSala naalumugombilie uIbũlahimu, numuĩta shekulu; nĩniinie mwĩaana aakue pĩna mwitenda namaaza, sunga sika mukutundualagigua muooa tũlũ wensi. 7 Iio-iio niniiie agoosia, mwikyale nĩasungu aani kumasala, nukukuapeela ikyulio zĩ kĩumbe nakya ngũlũ nkeei, kuitĩ muasaali palumuĩ muukende wa upanga, koona uulompi waani ulekigiligua. 8 uLukaani lwa mpelo ntuulu, muĩ nishĩĩgo lĩmuĩ, mwĩkolelue kĩnishungu nukukĩloogua zĩ anũna, namuakola kĩsuusu nuuniinupia. 9 Mulekishookeelia ubĩĩ kuubĩĩ katia ituki kuituki; taazu mukembete, kunsooko iio alĩ muĩĩtĩlue, koona muusaale uukembetua. 10 Kuitĩ, “Nusiiile kwilooa uuumĩ nukwiona intondo nanziiza Wagilie ululĩmĩ luakue lulekitambula uubĩĩ, Nĩmĩlomo yaakue ĩlekilikitia uupembelia. 11 Waleke uubĩĩ, watende namaaza; Wadũũme ĩmatiliga nukukumatiata. 12 Kunsooko ĩmiiso ma kĩShekulu maalaaile ĩanakulukuuluu, Nĩakutuĩ aakue akutegeelaa uulompi waao; Ĩpa uusio wa kĩShekulu wĩnsũta kuaasio naakutendaa uubĩĩ.” 13 Waani gua nukakumutendela uubĩĩ kanga mwĩkakie kwitenda namaaza? 14 Ĩpa kanga muaagigue kunsooko ya kulukuuluu, iiza kulukuuluu. Mulekioopooka kwioopookia kumuao, sunga muleke kĩkunkunalia; 15 ĩpa mueliĩ uKilisito Shekulu munkolo zaani. Mwĩzĩpĩĩlie upiupii kukumushookeelia kuupolo nuooa wensi numukolilie impola za ulaaĩĩli nawĩĩlĩ munsĩ yaani. 16 Muĩ numoo namuuza, koona mulukaani luasio muna mwiooneeligua ya kĩna muatenda mabĩĩ, akoligue inshoni ĩaasio naakulutukaa ulugendo luani naluuza mwa kĩKilisito. 17 Kuitĩ ingĩ taazu kwiaagigua pĩna mwitenda namaaza, kanga wĩĩ uulooa wa kĩNzua, kwikĩla kunsooko ya kutenda namabĩĩ. 18 Kuitĩ uKilisito nduyo alukiile kamuĩ dũũ kunsooko ya mĩlandu, munakulukuuluu kunsooko yaao nasika anakulukuuluu, koona wakutuale ishie kwa kĩNzua; nuulagua umuĩlĩ ĩpa ĩnkolo yaakue nĩpangatigua. 19 Kunkolo ĩĩ nuzaagaana inkolo naalĩ zikoolĩ mukĩtũngo kya kuulungu, nuatanantĩlia; 20 ĩaasio naalĩ asiitile kwigomba pakalĩ, uugigimĩlia wa kĩNzua pĩna alĩ utũngĩĩle pantondo za kĩNoe, ipyango pĩna alĩ kuuzaa lijĩpigua; muasio antu akeei, ingĩ antu munaana, naagũnĩka kunzĩla ya maazĩ. 21 iMpiani ya mpola izi ingĩ ubadĩĩzo naukumugũnaa ĩpaino, sika kuuĩĩka kulĩ uudobũ wa muĩlĩ, ĩpa ishookeelio lya moo namuuza ntongela ya kĩNzua kunzĩla ya wiiuki wa kĩYesu Kilisito. 22 Nunduyo ukoolĩ kumukono wa kĩgoosia nwa kĩNzua, wendile kwigyulu, pĩina ĩamalaĩka nĩnaakola usũũmi, ningũlũ, naakumugombagiaa, aĩĩkilue nsĩlĩlĩ yaakue.



4

1 Iio gua, kĩna uKilisito alĩ muagigue mumuĩlĩ, niniinie uniinie jialĩ ishĩĩgo lĩĩlo zĩ mata kunsooko wensi namuagigue mumuĩlĩ nwĩkamatula nĩmĩlandu; 2 itĩ pantondo nazishaagile za kikyala muna nsĩĩ, walekigendela munsula a kĩuntu, ĩpa muulooa wa kĩNzua. 3 Kuitĩ ityũngo lya uumĩ wĩĩtu nalyakĩlile, liendile muumo kwitenda namaaloelĩĩlie ĩa ndugu nazĩngĩ, kwigendela muusambo numunsula nambĩĩ, nulugaalo, nuwĩsũgamĩĩlia wa ulakũ nuukopi, nuwĩtekela anzegamĩla nasika ugombigue. 4 Akulĩlue kunsooko sika mukamantanile nĩndĩo muusambo naukĩlĩkĩlĩĩle, kuluulo naakumutuka. 5 Ndĩo ikipũnia iyalo kumuakue uyo nwĩlĩganĩlĩĩlie kukualamula naapanga nĩnaakiile. 6 Kuitĩ kunsooko ĩĩ nĩndĩo naalĩ akiile naatanantĩligua iMpola na Nziiza kanga alamulue kĩmuĩlĩ zĩ antu, atũle apanga munkolo zĩ uNzua namupanga. 7 ĩMpelo ya intu tũlũ yasũgamĩĩlaa; luulo gua, ĩsukukĩ mukengeale kuulompi. 8 Kwikĩla tũlũ muĩ nuwĩkakia wingĩ muwĩloogua, kunsooko uuloogua ukukũnĩkĩlaa uwingĩ wa mĩlandu. 9 Mwĩ ĩsũgamĩĩlia nĩnĩe kuniinie ĩkutilĩ kawĩng'ũng'ũntia; 10 wensi kĩna alĩ waanũnkuĩle ĩkĩpeegua, kĩtumĩlĩ gua muwĩaalĩĩlia, zĩ akendegeeli naaaza a ukende nawĩkulĩ-kulĩ wa kĩNzua. 11 Wensi nwitambula, nwalikitie zĩ inkaani za kĩNzua; wensi nawaa kĩtuma, nwĩtumĩle mungũlũ namupeegue nuNzua, koona uNzua wakuligue mumpola tũlũ kunzĩla ya kĩYesu Kilisito. uUkulu nuusũũmi ingĩ kumuakue sunga ĩkalĩ nakalĩ yukutilĩ kampelo. Amini. 12 Alogua, mulekiona ukulĩlua mulumpatĩ nalumuagaanile zĩ mooto koona mugemua, kĩna zĩ kĩntu kĩgenda nakĩmuagaanile. 13 Ĩpa kĩna iio namukamantĩĩne muwaagi wa kĩKilisito, lumbĩkiĩ; koona numuukũnukulua wa ukulu waakue, mulumbe nukwilumbĩĩlia. 14 Kanga mutukue kunsooko ya liina lya kĩKilisito mualiukũ, kuitĩ uMuau wa ukulu nuwa kĩNzua wamũkyalĩĩle. 15 Ĩpa wensi kumiani walekiaagigua zĩ muulagi, katia zĩ mũii, katia zĩ mutenda mabĩĩ, katia zĩ nwĩkunkunĩĩlie mumpola za antu naĩngĩ. 16 Ĩpa malĩĩ kunsooko MuKilisito, walekikolua kansoni; ĩpa wamukũmie uNzua kuliina liasio. 17 Kuitĩ ityũngo liazaa uulamulua wandilie munumba ya kĩNzua. Na wandia kunsĩĩtu gua, ikitũla mbii kumpelo ya aasio nasika azigombile iMpola naNziiza za kĩNzua? 18 “Kanga umunakulukuuluu wagũnĩke kuukakũ, nasikukumukulagiaa uNzua, kangĩ munamĩlandu, ukakigyelela mpĩĩ?” 19 Iio gua, ĩaasio naiaagigua kĩna uNzua muloele, naatende naiiza naamuĩĩkĩlie inkolo zaao zĩ kĩuto, zĩ kwa kiTyũnda wa usuĩĩli.



5

1 Naapeepia ĩAnampala naĩĩlĩ kunsiani, ĩne nanuMunampala mĩaao numukuĩli wa waagi wa kĩKilisito numukamantani wa ukulu naukikũnukulua pembele; 2 nĩapeepilie itĩ, lĩdĩĩmĩ idyale lya kĩNzua naliĩlĩ kunsiani nukukulĩkendegeela; sika kwiooneeligua, ĩpa kuulooa nauuza; sika kuuawa mpiia za nsoni, ĩpa kuukaũ wa kugomba; 3 sika kukuademela ĩaasio a luuli naluelu, ĩpa muĩ mpiani idyale liasio. 4 NuMudĩĩmi namukulu pĩna wijile kigyeleligua, mujiliaanũnkula ĩngala ya ukulu nasika yukoononekaa. 5 Iio-iioo niniinie aliluka ĩniinupiĩ paanampala. Ĩnie tũlũ ĩtũngĩ uwĩniinupia uniinie kuniinie, kunsooko “uNzua ukuasiitĩlagiaa ĩakola lukeemo nukukuapeelaa uukende naakola wĩniinupia.” 6 luulo gua, ĩniinupiĩ nsĩlĩlĩ ya mukono wa kĩNzua naukola ngũlũ, wamunansule pityũngo liakue. 7 Mutuĩkĩ umuene uukunkunali waani tũlũ, kunsooko muene ukumukendegeelaa inie. 8 Sukukĩ, kyalĩ nuukenge kunsooko ũShetani umulugu waani zĩ nsimba nilũma ipilimĩkĩĩlia, widũũma wensi wamumĩle. 9 Musiitĩ; muĩ akamũ muusuĩĩli ĩmumanile kĩna injago zizo-ziizoo zikondeeleka muanũna aani naakoolĩ muna unkũmbigyulu. 10 NuNzua nwa ukende tũlũ, naalumuĩtile kwiingĩla muukulu waakue wa kalĩ nakalĩ nawĩĩlĩ mwa kĩKilisito, pĩna muagigua kwityũngo niino, uyo umuene ukakumukamĩnkĩĩlia, nukukumukamatĩkia, nukukumupeela ingũlũ. 11 uUsũũmĩ wĩĩ kumuakue sunga ĩkalĩ nakalĩ. Amini. 12 Kumukono wa kĩSiluano, munũna namusuĩĩli kĩna moonie, numuandĩkĩĩle kunkaani nkeei, nishugula nukwikuĩla yakĩna uu wau ukende wa tai wa kĩNzua. Ĩĩmĩkĩ kee muwaasio. 13 uMusungu namusaagulue palumuĩ niniinie nuĩlĩ muna Babeli umulamukilie, sunga nuMaliko umuanuane. 14 Mwĩlamukie kuwĩsuni wa uloogua. ĩMatiliga namĩĩ kumiani tũlũ namukoolĩ mwa kĩKilisito. Amina.



AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE