1 Corinthians


1

1 Paulo, naalĩ numuĩtue kwitũla mutumua wa kĩKilisito Yesu kuuloa wa kĩNzua, nuSositene umunũna wĩĩtu, 2 kukumuandĩkĩla inie namwikyanisa lyakĩNzua nalĩkoolĩ kuKolinto, kuaasio naalĩ eeligue mwa kĩKilisito Yesu, nalĩ ĩĩtue atũle eelu, palumuĩ nĩaasio tũlũ naakulĩkulagyaa ĩliina lya kĩShekulu wĩĩtu Yesu Kilisito tũlũ pensi, Shekulu waao kangĩ wĩĩtu. 3 uUkende wĩĩ kumiani nĩmatiliga namapũnile kwa kĩNzua Tata wĩĩtu nukwa kĩShekulu Yesu Kilisito. 4 Numusongĩĩlie uNzua waane intondo tũlũ zensi kunsooko yaani, kuukende wa kĩNzua naalĩ muapeegue mwa kĩKilisito Yesu; 5 kuitĩ muyensi mwagolĩpiligue mumuakue munkani tũlũ numuumani tũlũ; 6 kĩna uukuĩli kwa kĩKilisito naalĩ ukamĩnkĩĩligue kunsiani; 7 sunga sika muakeepeelue kakĩpeegua tũlũ kiensi, pĩna mulaaĩlĩĩle dũũ uukũnukuĩlua wa kĩShekulu wĩĩtu Yesu Kilisito. 8 Ninduyo ukakumukamĩnkĩĩlia sunga ĩmpelo, mulekishokigua palutondo lwa kĩShekulu wĩĩtu Yesu Kilisito. 9 Nzua ingĩ wa usuĩĩli naalumuĩtile mũingĩle munkamĩ ya Muana waakue, ũYesu Kilisito Shekulu wĩĩtu. 10 Numupeepilie inie anũna aane, muliina lya kĩShekulu wĩĩtu Yesu Kilisito, muutambuli waani tũlũ mwĩgombie; ilekitũla kunsiani ulekanuki, ĩpa muĩ akamĩnkĩĩligue mũshĩĩgo lĩmuĩ nĩkialo kĩmuĩ. 11 Kunsooko naĩĩlĩĩlue impola zaani anũna aane nĩaasio a munumba ya kĩKiloe, kĩna ukoolĩ wĩleei kumuani. 12 ĩne gua, ntuulu nanaluũga, yakĩna wensi kunsiani ukuũgaa, “ĩne na kĩPaulo,” “ĩne na kĩApolo,” “ĩne na kĩKefa,” “ĩne na kĩKilisito.” 13 uKilisito utemanukilene? uPaulo alĩ mukononteeluene mumusalaba kunsooko yaani. Katia alĩ muabadĩĩziguene muliina lya kĩPaulo? 14 Numusongĩĩlie uNzua kunsooko sika alĩ numubadĩĩzilie kamuntu kunsiani, isiititũla uKilisipo nuGayo; 15 walekiũga sunga kaumuĩ kĩna alĩ muabadĩĩzigue muliina liane ĩne. ( 16 Kangĩ nanĩabadĩizia nĩantu a munumba ya kĩSitefana gaa; kwikĩlĩkĩĩla ĩaasio sika manile kanga alĩ mbadĩĩzilie numuua, magu.) 17 Kuitĩ uKilisito sika aluntumile kukwabadĩĩzia, ĩpa kwitanantia iMpola na Nziiza; sika kumasala ma nkaani, umusalaba wa kĩKilisito ulekitũla nakanda. 18 Kunsooko ulukaani lwa musalaba kuĩo naalĩmĩlĩĩle ingĩ ulu, ĩpa kumuĩtu ishie nakuagũnue ingĩ ngũlũ za kĩNzua. 19 Kuitĩ yandĩkue, “Nikioonooona ĩmasala maao ĩanamasala, Nuusũgũ waao ĩasũgũ nĩkakuusiita.” 20 Wĩĩlĩ mpĩĩ umunamasala? Wĩĩlĩ mpĩĩ umulangi? Wĩĩlĩ mpĩĩ umuleeta-nkungumi wa unkũmbigyulu uu? uNzua sikukumatendaane ĩmasala ma muna unkũmbigyulu uu kwitũla ulu? 21 Iio gua, mumasala ma kĩNzua, uunkũmbigyulu pĩna sika umumanile uNzua kumasala maakue, uNzua alĩ muloeeligue kukuagũna naasuĩlĩĩle kuutanantigua wa ulu. 22 Iio gua, ĩAyahũdi akusiiaa ilĩngasĩĩlio, ĩAgiliki akudũũmaa masala; 23 Ĩpa ishie kukumutanantagiaa uKilisito naalĩ mukononteelue mumusalaba; kuAyahũdi nayĩĩ kĩnkũmpa, nukuAgiliki nawĩĩ ulu; 24 ĩpakuaasio naĩĩtue, ĩAyahũdi nĩAgiliki gaa, ingĩ Kilisito, ngũlũ ya kĩNzua nĩmasala ma kĩNzua. 25 Kuitĩ uulũ wa kĩNzua utĩĩte masala kwikĩla ĩmasala ma antu, nuuneketũ wa kĩNzua utĩĩte ngũlũ kwikĩla ingũlũ za antu. 26 Laaĩ gua, anũna aane, uwĩĩtua waani, ya kĩna sika iingĩ ĩanamasala ma kĩmuĩlĩ, sika iingĩ ĩakola ngũlũ, sika iingĩ ĩakola ukulu naĩĩtue; 27 Ĩpa uNzua nũishaagula iintu ya ulu ya unkũmbigyulu koona waakolie inshoni ĩanamasala uNzua nũishaagula iintu naineketũ ya unkũmbigyulu koona waikolie inshooni naikola ngũlũ; 28 kangĩ uNzua nũishaagula nainiekũ ya unkũmbigyulu nĩnaimeleeligue, sunga nasika igyelĩĩle, koona naigyelĩĩle itũle nakanda; 29 koona wensi namukola muĩlĩ kaumuĩ waleke kĩkũmazukia ntongela ya kĩNzua. 30 Ĩpa kumuakue inie mukoolĩ mwa kĩKilisito Yesu naalĩ mutendue kumuĩtu wĩĩ masala namapũnile kwa kĩNzua, nĩkulukuuluu nuweeligua nuukomolua; 31 koona kĩna yandĩkue, “uMukola kĩkũmazukia wĩkũmazukĩlie mwa kĩShekulu.”



2

1 Nineene pĩnananĩĩza kunsiani anũna aane, sika alĩ nijile kukumutanantĩlia uukuĩli wa kĩNzua kumakaani na makulu katia kumasala. 2 Kuitĩ alĩ nsiiile nsiitimana kalukaani isiitũla ũYesu Kilisito, nduyo mukononteelue mumusalaba. 3 Nineene alĩ nkoolĩ kunsiani muuneketũ numuooa ukulu numuukĩkĩmĩkia. 4 uLukaani luane nuutanantia waane sika alĩ munkaani za masala nazukualũtaa ĩantu, ĩpa kuutendi wa kĩMuau ningũlũ, 5 koona uusuĩĩli waani ulekitũla mumasala ma antu, ĩpa mungũlũ za kĩNzua. 6 Ĩpa makoolĩ masala nakukumatambulaa pakatĩ ya akamĩnkĩĩlũ; ĩpa sika masala ma unkũmbigyulu uu, katia ĩma aasio naautemile unkũmbigyulu uu, naioononeka; 7 ĩpa kukutambulaa ĩmasala ma kĩNzua muunkũnkũ, nalĩ mapisue, uNzua naalumaĩĩkile kwipũna umuandio wa unkũmbigyulu, kuukulu wĩĩtu. 8 ĩAkulu a unkũmbigyulu uu sika amalĩngile sunga nunumuĩ, kuitĩ kanga ĩalĩĩ amalĩngile sika alĩ ijile kumukononteela ũShekulu wa ukulu mumusalaba. 9 Ĩpa kĩna yandĩkue, “iIntu ĩliiso nasika alĩ lĩioonie sunga ukutuĩ sika alĩ wiigilie Sunga sika alĩ ingĩĩle munkolo ya muntu, iIntu uNzua naalĩ waazĩpĩlĩĩĩlie naamuloilue,” 10 uNzua gua ukukũnukulĩĩle ishie kwa kĩMuau. Kunsooko uMuau ukukeesagiaa tũlũ, sunga uunkũnkũ wa kĩNzua. 11 Luulo gua, waani muantu nuzimanile nazikoolĩ munkolo ya muntu isiititũla ĩnkolo ya muntu nĩkoolĩ munsĩ yaakue? Iio-iioo nĩza kĩNzua ukutilĩ nuzilĩngile isiititũla uMuau wa kĩNzua. 12 Nindiishie gua, sika nakuanũnkula ĩnkolo ya unkũmbigyulu, ĩpa uMuau nukupũnaa kwa kĩNzua, koona kuzilĩnge naalĩ kuapeegue nuNzua. 13 Ziizo kukuzitambulaa, sika munkaani namanigue kumasala ma kĩuntu, ĩpa namanigue nuMuau, kukuzilĩganĩĩlia inkaani za kĩnkoolo kuantu a kĩnkoolo. 14 Ĩpa umuntu kumasĩĩgo maakue umuene sikukuzaanũnkulaa ĩza kĩMuau wa kĩNzua; kuitĩ kumuakue zaasio ingĩ ulu, sunga sika wishũũma kukuzilĩpa, kuiti zukulekanulaguaa kunzĩla ya kĩnkoolo. 15 uMuntu wa kĩnkoolo ukuzilamulaa tũlũ, sunga umuene sikukulamulaguaa numuntu. 16 “Kuitĩ waani naalulĩmanile ishĩĩgo lya kĩShekulu, wamulange?” Ĩpa ishie kutĩĩte ishĩĩgo lya kĩKilisito.



3

1 Ĩne gua anũna aane, sika alĩ nsũũmile kukĩtambuĩla niniinie zĩ antu a kĩnkoolo, ĩpa zĩ naa kĩmuĩlĩ udũũ, zĩ aana naatakata mwa kĩKilisito. 2 Alĩ numonkilie ĩmasunsu, sika alĩ numulĩĩsilie india nankakũ, kuitĩ sika alĩmwalasũũma kukuzilĩa. Sunga nunzuauu sika musũũmile, 3 kunsooko kĩlĩ mwĩantu a kĩmuĩlĩ udũũ. Kuitĩ kunsiani malĩĩ ukoolĩ wĩĩlũ nuwĩleei, sika mwĩantu a kĩmuĩlĩne, kangĩ sika mukugendelaa mukĩuntune. 4 Kuitĩ pĩna umuĩ uũgile, “ĩne na kĩPaulo,” umuua, “ĩne na kĩApolo,” sika mwĩantu a kĩmuĩlĩne? 5 uApolo gua waani? NuPaulo gua waani? Ingĩ ĩtumi nukuwĩtumi waao namusuĩĩla, muntu wensi muna ũShekulu alumupeelĩĩle. 6 Ĩne nampandĩla, uApolo nũitĩla ĩmaazĩ, ĩpa umukola kukulia ingĩ uNzua. 7 Iio gua nupandĩĩle sika kĩntu, sunga nũitĩĩle ĩmaazĩ, ĩpa ingĩ uNzua nukukulagiaa. 8 Luulo gua, uyo nukupandĩlaa ninduyonukũitĩlaa ĩmaazĩ ingĩ ilika lĩmuĩ, kangĩ wensi ukiligia kĩpeegua kiakue muumo-muumoo muna ukuagĩlaa umukola. 9 Kuitĩ ishie kukĩtumaa umulĩmo palumuĩ nuNzua; inie mwĩmugunda wa kĩNzua, mwĩnumba ya kĩNzua. 10 Kwilika lya ukende wa kĩNzua naalĩ numupeegue, ĩne zĩ numukulu wa azengi namukola masala nuuĩĩkile umukũlĩla; umuua wijenga mukiania yaakue. 11 Kuitĩ umukũlĩla nuĩngĩ kutilĩ nusũũmile kukuuĩĩka, isiititũla uo nawakondile kwiĩĩkua, ingĩ ũYesu Kilisito. 12 Ĩpa kanga umuntu wazenge mukiania ya mukũlĩla uu kuzahabũ katia kumpeesa, katia kupigũe napya ngele nkakũ, katia kumakota, katia kumasanzĩ, katia kunenge, 13 umulĩmo wa muntu wensi ukakigyelela. Kuitĩ uLutondo lukakigyelelia; kunsooko ukikũnukulua kumooto, numooto ukakuugema umulĩmo wa muntu wensi kĩna wilika kĩ. 14 uMulĩmo wa muntu nuzengile mukiania yaakue kanga wikyale, ukiligia ĩkĩpeegua. 15 uMulĩmo wa muntu kanga utekenteeligue, ukiligia ukapĩki; ĩpa uyo umuene ukigũnĩka, ĩpa zĩ kumooto. 16 Sika mumanilene inie kĩna mualĩĩ Numba ya kĩNzua, kangĩ kĩna uMuau wa kĩNzua wikyalile munsĩ yaani? 17 Numuntu kanga wamionoone ĩNumba ya kĩNzua, uNzua ukakumoonoona umuntu nuasio. Kuitĩ ĩNumba ya kĩNzua ingĩ nzelu, ndĩo ingĩ niinie. 18 Muntu waleke kĩpembeelia umuene, na wĩona kĩna munamasala pakatĩ yaani muna unkũmbigyulu uu, nwa tũle munaulu, koona watũle munamasala. 19 Kuitĩ ĩmasala ma unkũmbigyulu uu ingĩ ulu ntongela ya kĩNzua. Kuitĩ yandĩkue, “uzo ukuaguĩlagiaa ĩanamasala muwĩsukukia waao.” 20 Nĩkangĩ, “ũShekulu umamanile ĩmasĩĩgo ma anamasala ya kĩna nakanda udũũ.” 21 Iio gua, kaumuĩwaleke kĩkũmazukĩlia ĩantu. Kunsooko tũlũ yensi yaani. 22 Kanga wĩĩ Paulo katia Apolo katia Kefa, katia unkũmbigyulu katia upanga katia nkia, katia ii naikoolĩ ĩpaino, katia io naikitũla; tũlũ yensi ingĩ yaani, 23 niniinie ingĩ mwa kĩKiisito, nuKilisito ingĩ wa kĩNzua.



4

1 Muntu nwakusĩĩgĩle itĩ, kĩna kwĩĩtumi a KĩKilisito nĩalindĩĩli a unkũnkũ wa kĩNzua, 2 Kangĩ naishiiue mualindĩĩli, wensi wigyelele wĩĩ musuĩĩli. 3 Kumuane gua, sika kĩntu sunga kainiino namulue niniinie, katia nuulamuli wa kĩuntu; sika nĩlamuĩle sunga uneene. 4 Kuitĩ sika manile ĩnsooko ya kĩsokia uneene, ĩpa sika moonie kĩna nũmunakulukuuluu kunsooko ĩĩ, nukunamulaa gua, ingĩ ũShekulu. 5 Iio gua, mulekilamula kalukaani pĩna likaalĩ ityũngo liakue, sunga waaze ũShekulu; nunduyo wijile kuziĩĩka muwelu nazĩpisile muwiilu, nukukumigyelelia ĩmasĩĩgo ma nkolo; paapo muntu wensi wijililigia ulukũmo luakue kwa kĩNzua. 6 Anũna aane, kunsooko yaani nizitambuĩle izi zĩ mpiani ya kĩApolo nineene, itĩ kumpola zĩĩtu mwĩmanie mulekishĩĩga kwikĩla naalĩ nandĩkue; sunga umuĩ waleke kĩkũmazukĩlia kumuua kunsooko ya muntu nuĩngĩ. 7 Kuitĩ waani nukuoonie wĩkĩlankĩlile numĩaako? Kangĩ utĩĩte kĩntu kĩ nasikukianũnkuĩle? Malĩĩ alĩ waanũnkuĩle, nĩkĩ ukĩkũmazukia kĩna zĩ sika alĩ waanũnkuĩle? 8 Mwakondile kukikyuta! mwakondile kwigolĩpa! mwĩtemile pĩna ishie kukutilĩ! Taazu alĩ mũjilitema, itĩ nindiishie kuteme palumuĩ niniinie! 9 Itĩ nsĩĩgile kĩna uNzua wakupũnilie ishie atumua kumpelo, zĩ naalĩ alamulue aulague; kuitĩ kwalaailue kuumelua kuunkũmbigyulu, ntongela ya amalaĩka nĩantu. 10 Ishie kwĩanaulu kunsooko ya kĩKilisito, ĩpa inie muakola usugũ mwa kĩKilisito, ishie kuaneketũ, ĩpa inie mwa ngũlũ; inie mutĩĩte ukulu, ĩpa ishie kuagila kikyulio. 11 Sunga ityũngo lyolĩ nalĩkoolĩ, kuakolue nzala nĩnoota, kukĩpuĩ, kukukuaguaa nkũndi, kuagila kawikyaalĩ, 12 kangĩ kwiaaga kukĩtuma ĩmĩlĩmo kumĩkono yĩĩtu undiishie muna kwitukĩlua nakukembetana, muna kwipaatigua nakugigimĩlia, 13 Muna kwitũngigua kwagema kwikamantania; kwatũla zĩ malagala ma unkũmbigyulu, kangĩ zĩ udobũ wa intu tũlũ sunga nunzuauu. 14 Sika nandĩkile izi numukolie inshoni, ĩpa kukumusugula zĩ aana aane aloogua. 15 Kuitĩ kanga muĩ nĩalangi gyana lya nzogũ kyumi mwa kĩKilisito, muagila kaatata naiingĩ. Kuitĩ ĩne neene naalĩ numulelile mwa kĩKilisito Yesu kunzĩla ya Mpola na Nziiza. 16 Luulo gua, numupeepilie muĩ atiati aane. 17 Kunsooko ĩĩ numutumile ũTimoteo kunsiani, umuana waane muloogua, musuĩĩli mwa kĩShekulu, nukakumũjukia iinjĩla zaane nazĩĩlĩ mwa KĩKilisito, kĩna nukumanagiaa mũkyanisa liensi tũlũ pensi. 18 Naĩngĩ gua, ĩkeemile kĩna zĩ sika nijile kunsiani. 19 Ĩpa nikiiiza kunsiani kuukaaũ, ũShekulu na walooa, nineene nikimana, sika lukaani luao naalĩ ĩkĩkeema, ĩpa ingũlũ zaao. 20 Kunsooko uutemi wa kĩNzua sika wĩĩlĩ mulukaani ĩpa mungũlũ. 21 Musiiile yaani? Nĩĩze kunsiani nĩnkomene katia muulogua nĩnkolo ya upolo?



5

1 iMpola zasapatĩĩle za tai kĩna kunsiani ukoolĩ ugololia, nuugololia kĩna waasio ukutilĩ sunga pakatĩ ya anakĩlungu, gaale umuntu numusola umusungu wa kishee. 2 Niniinie namwĩkeema! Sika muoonie kausungu? koona waleegigue pakatĩ yaani unuasio naalutendile uutendi waasio. 3 Kuitĩ ĩne kanga ĩnukutilĩ kukĩmuĩlĩ nakĩĩ, ĩpa nkoolĩ kukĩnkoolo. Nakondagiaa kumulamula uyo naalutendile itĩ zĩ pĩna nkoolĩ. 4 Muliina lya kiShekullu Yesu, inie pĩna mwĩlundĩĩla ensi nĩnkolo yaane, palumuĩ ningũlũ za kĩShekulu wĩĩtu Yesu; 5 mumupũnĩlie ũShetani muntu nuasio kuoononeki wa muĩlĩ, koona ĩnkolo ĩgũnue palutondo lwa kĩShekulu. 6 Kukĩkũmazukia kumuani sika iiza. Sika mumanilene kĩna piugaasũ pikeei pyukugaasagiaa ipyũli liensi. 7 Luulo gua, muuleegie ugaasũ wakalĩ koona muĩ pyũli nĩpia, kĩna iio namuĩlĩ muagila kaugaasũ. Kuitĩ ĩnkolo ya Pasaka yĩĩtu alĩ mpũnigue pyolia, muene uKilisito. 8 Luulo gua, kutende lutondo lukulu, sika kuugaasũ wa kalĩ, katia kuugaasũ ubĩĩ nuoonooni, ĩpa kwipyũli nasika lĩgaasile, ndĩlo ingĩ ugolokũ wa nkolo nĩtai. 9 Alĩ numuandĩkĩĩle mumbalua yaane kĩna mulekikamantana nĩagololia; 10 Ĩpa sika mbũgile mulekikamantana nĩagololia a unkũmbigyulu uu, katia aawa, katia nĩatũlani katia nĩĩtekela anzegamĩla, kuitĩ yaasio aza ijile kumũjĩpĩla kukuupũna unkũmbigyulu uu. 11 Ĩpa gua, paapo alĩ numuandĩkĩĩle kĩna mulekikamantana numuntu namuĩtue munũna na waa mugololia katia muawa, katia mwĩtekela anzegamĩla, katia mutukani, katia ukugaalaa katia mutũlani; umuntu kĩna uyu, mulekigomba sunga kwilĩania ninduyo. 12 Kuitĩ injĩpĩĩle yaani kukualamula ĩaasio naĩĩlĩ kunzi? Sika mukualamulaane inie, ĩaasio namwĩensi niniinie? 13 ĩAasio naĩĩlĩ kunzi uNzua wijile kualamula. “Muleegiĩ unuasio namubĩĩ pakatĩ yaani.”



6

1 uMuntu wa kunsiai pĩna utĩĩte ulukaani kumuua usũũmilene kukumusokia ntongela yaao nasika anakulukuuluu, ilekitũla ntongela ya eelu? 2 Sika mumanilene kĩna ĩeelu ijile kuulamula uunkũmbigyulu? Maalĩĩ uunkũmbigyulu wijililamulua niniinie, sika mũjĩpĩĩlene kwilamula ulamuli nauniino? 3 Sika mumanilene kĩna kwijile kualamula ĩamalaĩka? Sika nangũlũne inkaani za uumĩ uu! 4 Iio gua, kanga ĩmutĩĩte inkaani za kulamulua za uumĩ uu, nĩkĩ muaĩĩkile mwityengu lya ulamuli ĩaasio naagila kalukũmo mũkyanisa? 5 Ntambuĩle izi numukolie inshooni. Itĩ kunsiani kutilĩne kaumuĩ namunamasala, nusũũmile kwilamula inkaani za anũna aakue. 6 Ĩpa mukĩsokia kĩnũna kukĩnũna, kangĩ ntongela yaao nasika asuĩlĩĩle? 7 Iio gua, sunga kukĩsokia niinie kuniinie mulukaani luensi, ingĩ ulemua waani. Sika taazune kwitendelua uubĩĩ. Sika taazune kwinamantulua inshao zaani? 8 Ĩpa kuluandĩ luua mukuatendelaa ubĩĩ ĩantu nukukuanamantuula inshao zaao, sunga za ĩanũna aani. 9 Sika mumanilene kĩna nasika anakulukuuluu sika ijile kuusala utemi wa kĩNzua? Muleke kĩpembeelia; ĩagololia nĩatekela anzegamĩla, nĩasambo, nĩnaĩkĩgololagiaa akĩĩma atilĩ katia agoosia atilĩ, 10 nĩiii, nĩaawa, nĩnaakugaalaa, nĩatukani, nĩatũlani, sikaijile kuusaala uutemi wa kĩNzua. 11 Nĩĩĩa kunsiani alĩ ĩkĩna awa. Ĩpa namoogigua, ĩpa namueligua, ĩpa namualĩĩligua ĩkulukuuluu muliina lya kĩShekulu Yesu Kilisito, nuMuau wa kĩNzua wĩĩtu. 12 “Kumuane ĩne yukutilĩ naya mũiko,” ĩpa sika tũlũ naileetile ĩnsaĩlo. “Kumuane ĩne yukutilĩ naya mũiko,” ĩpa sika nikitũla musese wa tũlũ yensi. 13 “iNdia ingĩ kundaa, nĩndaa ingĩ kundia,” ĩpa uNzua uzilioonoona tũlũ. uMuĩlĩ gua sika kuugololia, ĩpa ingĩ kwa kĩShekulu, nũShekulu ingĩ kumuĩlĩ. 14 NuNzua alumũiukilie ũShekulu, nĩkangĩ ukakukũiukia nindiishie kungũlũ zaakue. 15 Sika mumanilene kĩina ĩmiĩlĩ yaani ingĩ pitũmpĩ pya kĩKilisito? Iio gua, nipisholene ipitũmpĩ pya kĩKilisito nukukupitenda pitũmpĩ pya mugololia. Sika iio! 16 Sika mumanilene kĩna uyo namukamantanigue numugololia ingĩ muĩlĩ umuĩ ninduyo? Kuitĩ uũgile, “ĩAasio naabĩlĩ ikitũla muĩlĩ umuĩ.” 17 Ĩpa uyo nukamantĩĩne nũShekulu ingĩ nkolo ĩmuĩ ninduyo. 18 Utalamĩ uugololia Mulandu wensi nukuutendaa umuntu ingĩ kunzi ya muĩlĩ waakue; ĩpa uyo nukugololagiaa ukuutimulĩlaa umuĩlĩ waakue umuene. 19 Sika mumanilene kĩna umuĩlĩ waani ingĩ Numba ya kiMuauMwelu nuili munsi yaani, naali mwapegue nu Nzua? Niniinie sika nsao yaani uniinie; 20 kuitĩ alĩ muagulue kungele nkakũ. Mumukulie gua uNzua mumiĩlĩ yaani.



7

1 Ĩpa gua, mumpola zaasio naalĩ muandĩkile, ingĩ iiza umugoosia waleke kumutona umukĩĩma. 2 Ĩpa kunsooko ya ugololia umugoosia wensi nuĩ numusungu waakue umuene, numusungu nuĩ numugoosia waakue. 3 uMugoosia wamupeele umusungu waakue muna ijĩpĩĩle, iio-iioo numusungu wamupeele umugoosia waakue muna ujĩpĩĩle. 4 uMusungu mugila kausũũmi mumuĩlĩ waakue, ĩpa umugoosia waakue; iio-iioo numugoosia mugila kausũũmi mumuĩlĩ waakue, ĩpa umusungu waakue. 5 Muleke kĩsiita isiititũla ĩmwĩgombĩlie kwityũngo, koona mwĩligĩlie ĩlioma lya kulompa; mwĩsũgamĩĩle kangĩ koona ũShetani waleke kumugema kunsooko ya usiita kĩgilia waani. 6 Mbũgile izi gua kuugombia waane, sika kũlyagĩĩlio. 7 Kuitĩ numuloe ĩantu tũlũ atũle kĩna ĩne nĩĩlĩ; ĩpa wensi utĩĩte ĩkĩpeegua kiakue umuene kwa kĩNzua, uyu itĩ numuua Itĩ. 8 Naaĩĩla gua ĩaasio nasika alatoola nĩakiĩlua, taazu ikyale kĩna ĩne nĩĩlĩ. 9 Malĩĩ ĩsika asũũmile kukĩgilia naatoole; kuitĩ ingĩ taazu kwitoola kwikĩla kwishonseelua nĩnsula. 10 Nĩaasio naakondile kukĩtoola nĩalagĩlĩĩlie, sika neene, ĩpa ũShekulu, umusungu waleke kĩleka numugoosia waakue. ( 11 Ĩpa malĩĩ ĩlekile ninduyo nũkyale yoi, walekitoolua, katia wakamantane numugoosia waakue;) nĩkangĩ umugoosia waleke kumuleka umusungu waakue. 12 Naĩngĩ gua nĩaĩĩlĩĩle uneene, sika Shekulu; ya kĩna kanga munũna wensi ĩutĩĩte umusungu nasikusuĩlĩĩle, numusungu nuasio ĩugombile kukikyala ninduyo, waleke kumuleka. 13 Numusungu nutĩĩte umugoosia nasikusuĩlĩĩle, numugoosia nuasio ugombile kukikyala ninduyo, waleke kumuleka 14 Kuitĩ umugoosia nasikusuĩlĩĩle ukuelagiguaa kunzĩla ya musungu. Numusungu nasikusuĩlĩĩle ukuelagiguaa kunzĩla ya mugoosia; kanga ĩsika iio, ĩaana aani aza ijilitũla a udobũ, ĩpaino ingĩ eelu. 15 Ĩpa unuasio nasikusuĩlĩĩle na walege, walega udũũ. iYaasio umunũna namugoosia katia namusungu sika mutũngue. Ĩpa uNzua ukuĩtile kumatiliga. 16 Kuitĩ umanile mbii, ue numusungu, kĩna ukakumugũna umugoosia waako? Katia umanile mbii, ue numugoosia, kĩna ukakumugũna umusungu waako? 17 Ĩpa ũShekulu, kĩna alumoomolĩĩle muntu wensi, kangĩ kĩna uNzua alumuĩtile muntu wensi nwagendele muumo. Iio-iioo nilagĩĩlia mumakanisa tũlũ. 18 Ukooline kaumui pakatĩ yaani pĩna alimwitue naalĩ wakondile kwiyaalamigua? nwaleke kĩtenda zĩ sika mualamigue. uMuntu kanga wĩĩtue pĩna sika walaalamigua, nwalekiaalamigua. 19 Kwiaalamigua sika kĩntu nukũsiitiaalamigua sika kĩntu, ĩpa kũkendegeela ĩmalagĩĩlio ma kĩNzua. 20 Wensi nwikyale muumo muna alĩ wĩĩlĩ pĩna alĩ muĩtue. 21 Alumuĩtue umusesene? Sika kĩntu; ĩpa na wasũũma kwitũla mukolelua, taazu yĩĩ iio. 22 Kuitĩ uyo naalĩ muĩtue mwa kĩShekulu naalĩ musese, ingĩ mukolelua wa kĩShekulu. Iio-iioo ninduyo namuĩtue naalĩ mukolelua ingĩ musese wa kĩKilisito. 23 Alĩ muagulue kungele nkakũ; mulekitũla asese a antu. 24 Anũna aane, muntu wensi nwikyale pa kĩNzua muumo munaalĩmuĩtĩlue. 25 Kumpola za ananso numugila kilyagĩĩlio lya kĩShekulu, ĩpa nipũnia ishĩĩgo liane ĩne naalĩ numukolelue kĩnishungu kwitũla musuĩĩli. 26 Iio gua, naona ikitũla iiza, kunsooko ya luago nalukoolĩ, kĩna ingĩ taazu umuntu kukikyala kĩna wĩĩlĩ. 27 Umutũngue kumusungune? Ulekidũũma kwitũnguĩlua watũnguĩlaguaane kumusungu. Ulekidũũma kamusungu. 28 Ĩpagua, kanga utoole umugila kautimu; numunanso kanga watoolue mugila kautimu; ĩaasio naĩtoolile ikitũla ninjago mumuĩlĩ; nineene nsiile kukumugilĩlia izi. 29 Naũga itĩ anũna aane, ityũngo lya keepaa; kwipũna ĩpaino ĩaasio naa tĩĩte ĩasungu naatũle zĩ agila; 30 nĩaasio nailĩla ĩĩ zĩ sika ilĩla; nĩnailumba zĩ sika ilumba; nĩnaigula zĩ agila kakĩntu. 31 Ndĩo naakuutumĩla uunkũmbigyulu uu zĩ sika akuutumĩla; kunsooko wikyaalĩ wa unkũmbigyulu uu ukĩlile. 32 Nsiile gua mutũle muagila kawĩkunkunalia. Uyo nasikutoolile ukuzikendegeelaa impola za kĩShekulu, kĩna wamuloeelie mbii ũShekulu; 33 ĩpa uyo nutoolile ukuzikendegeelaa impola za unkũmbigyulu, kĩna wamuloeelie mbii umusuungu waakue; 34 ukoolĩ wĩkĩlankĩli. uMusungu nasika mutoolue katia munanso ukuzikendegeelaa impola za kĩShekulu, koona watũle muelu mumuĩlĩ numunkolo gaa. Ĩpa nwatoolilue ukuzikendegeelaa impola za uunkũmbigyulu, kĩna wamuloelie mbii umugoosia waakue. 35 Ntambuĩle izi kunsaĩlo yaani; sika ya kĩna numuĩĩkĩĩlie kĩnululi, ĩpa kunsooko nailoeelĩĩlie, kangĩ mumutumĩle ũShekulu ĩkutile kawĩnkankania. 36 Ĩpa muntu wensi naa usĩĩgile kĩna sikumutendĩĩle umũuuligua waakue naiiza; kanga nsula yĩĩ nkulu, nĩkanga ĩmũjĩpĩĩle yĩĩ itĩ, nwatende gua muna usiiile naĩtoole udũũ; sika witenda kautimu. 37 Ĩpa nuasio nuĩmĩkile kuukamũ munkolo yaakue, mugila kaoonatĩĩligua, nusũũmile kwitema uulooa waakue, nwĩkakie munkolo yaakue kukumukendegeela umuuligua waakue ukitenda iiza. 38 Luulo gua, numutoolile umuuligua waakue utendile iiza; niĩ nduyo nasikutoolile utendille iiza nangũlũ. 39 uMusungu ukutũngaguaa pĩna umugoosia waakue kĩlĩ muumĩ. Kanga umugoosia waakue ĩwakiile, ukutũnguĩlaguaa kwitoolua numuntu wensi numusiiile, mwa kĩShekulu udũũ. 40 Ĩpa uyu muliukũ nangũlũ kanga wikyale yoi; iio moonie ĩne. Neene nsĩĩgile kĩna ĩne niineene ntĩĩte uMuau wa kĩNzua.



8

1 Kumpola za nama nampũnigue ipyolia kuanzegamĩla, kumanile kĩna “Ishie tũlũ kutĩĩte ulĩngi, uulĩngi ukuleeta lukeemo,” ĩpa uulogua ukuzengaa. 2 Ĩpa muntu wensi kanga ĩwĩsĩĩgile kĩna umanile lukaani, sika walamana kalukaani kĩna yumũjĩpĩĩile kwimana. 3 Wensi kanga wamuloogue uNzua, uzo wamanagua ninduyo. 4 Iio gua, kumpola za kwilĩa ĩnama nampũnigue ipyolia kuanzegamĩla, kumanile kĩna “ĩanzegamĩla sika kĩntu” muna unkũmbigyulu nĩkangĩ kutilĩ “uNzua nuĩngĩ isiititũla umuĩ udũũ.” 5 Kuitĩ kanga atũle akoolĩ naĩĩtue anzua, yĩĩ kwigyulu katia muna nsĩĩ, kĩna iio naakoolĩ “anzua iingĩ” “niishekulu iingĩ,” 6 ĩpa gua, kunsĩĩtu ishie ukoolĩ uNzua umuĩ, mueneTata. Kumuakue uyu intu tũlũ naigyelela, nindiishie kumuakue kukoolĩ; kangĩ ukoolĩ ũShekulu umuĩ YesuKilisito; yensi naitũla ikoolĩ kwa kĩuyo, sunga nindiishie kukoolĩ kwakĩ uuyo. 7 Ĩpa ĩmĩlimu ĩĩ sika ĩkoolĩ munsĩ ya antu tũlũ. Ĩpa amuĩ kukijiĩĩla nĩanzegamĩla sunga nunzuauu akulĩaa ĩnama kĩna tai mpũnigue ipyolia kuanzegamĩla, nĩmioo yaao kunsooko mĩneketũ, nĩdobia. 8 Kuitĩ india sika zukukulegelagia uugombigua kwa kĩNzua; kuluulo, kanga kwilĩa sika kukongeelagiguaa kakĩntu, nĩkanga kusiitilĩa sika kukukeepeelaguaa kakĩntu. 9 Ĩpa gua kendegeelĩ uusũũmi wani ulekitũla kĩmkũnpa kuaneketũ. 10 Kuitĩ umuntu na wakuona ue nutĩĩte uulĩngi wikyalansile pandia mwijumba lya anzua, kanga umoo waakue ĩmuneketu, sikukikamatĩkane sunga wamĩlie ĩnama nampũnigue ipyolia kuanzegamĩla? 11 Itĩ unuasio namuneketũ wilimĩĩligua kuulĩngi wako ninduyo ingĩ munũna wa uKilisito naalukiile kunsooko yaakue. 12 Kuitĩ pĩna mukuatimulĩla ĩanũna aani nukukuaalalia mumioo yao namĩneketũ, mukumutimũlĩlaa uKilisito. 13 Luulo gua, kanga india ĩzukumukũmpia umunũna waane, sika nijililĩa ĩnama kainino sunga ĩkalĩ nakalĩ, ndeke kumukũmpia umunũna waane.



9

1 Ĩne sika numukoleluane? Ĩne sika numutumuane? Ĩne sika alĩ numuooniene ũYesu Shekulu wĩĩtu? Inie sika mwĩmulĩmo waanene mwa kĩShekulu? 2 Malĩĩ ĩne sika numutumua kuna ĩngĩ, ĩpa numutumua kunsiani inie, kunsooko umuntozo wa utumua waane ingĩ uniinie mwa kĩShekulu. 3 iShookeelio liane kuaasio nainkolekeelia ntĩĩlĩ. 4 Kuagilane kausũũmi wa kulĩa nukwikopa? 5 Kuagilane kausũũmi wa kumusola umusungu nusuĩlĩĩle tũlũ pensi kĩna ĩatumua naĩngĩ, nĩanũna a kĩShekulu, nuKefa? 6 Katia uneene dũũne nuBalinaba nakuagila usũũmi wa kusiititenda umulĩmo? 7 Mwĩlaasi kĩ nukuendaa kuulugu tyũngo tũlũ liensi kũlyĩpo liakue umuene? Waani nukupandĩlaa ĩmakota ma mĩzabiibu nasikukulĩaa inkali zaakue. Waani nukudĩĩma idyale, nasikukukopaa ĩmasunsu midyale? 8 Niũgane izi zĩ kĩuntu udũũ. uUlagĩĩlio sika uũgilenezozi-zozii? 9 Kuitĩ muUlagĩĩllio wa kĩMusa yandĩkue, “Uleke kumĩtũnga umulomo ĩng'ombe nayaipuula uupemba.” uNzua ukukendegeelaane ing'ombe? 10 Katia sikuũgilene izi kunsooko yĩĩtu udũũ? Yoi eeze, alĩ nandĩkue kunsooko yĩĩtu, kuitĩ nwilĩma ijĩpĩĩle kwilĩmaa kuulaaĩĩli; nduyo nwipuula kuuza nulaaĩlĩĩle kwiligia ityũmpĩ liakue. 11 Malĩĩ ishie ĩalĩĩ kumupandĩlĩĩlie iintu ya kĩnkoolo, lukaani lukulune kwiogola iintu yaani ya kĩmuĩlĩ? 12 Malĩĩ naĩngĩ akamantĩĩne muusũũmi uu mumiani, ishie sika nangũlũne? Ĩpa sika kuutumĩĩle uusũũmi uu; ĩpa nakugigimĩlia mumpola tũlũ koona kuleke kuzigilia iMpola na Nziiza za kĩKilisito. 13 Sika mumanilene kĩna ĩaaso naĩkĩtumaa muNumba ya kĩNzua akulĩaa iintu ya Numba ya kĩNzua, nĩaasio naĩkĩtumaa pawitekelo akutũlaa nityũmpĩ liao mũintu ya witekelo. 14 NũShekulu iio-iioo ulagĩlĩĩlie kĩna ĩaasio naakutanantagiaa iMpola na Nziiza ĩliĩsĩlie muumo ya muMpola naNziiza. 15 Ĩne gua, sika ntumĩĩle izi sunga nĩnalumuĩ. Kangĩ sikanandĩkile izi koona itũle iio kumuani; ingĩ taazu iiza nkie kwikĩlaũmuntu wensi watende uwĩkũmazukia waane wĩĩnakanda. 16 Kuitĩ kanga ntanantie iMpola na Nziiza, numugila ulwa kĩkumazukĩlia, kutilĩ kawĩnegelo; kangĩ ukĩa kumuane kanga nsiititanantia iMpola naNziiza! 17 Kuitĩ malĩĩnitenda umulĩmo kuuloa waane ntĩĩte kĩnamulĩmo; malĩĩ sika kuuloa waane nasuĩlĩĩlue uukendegeeli. 18 Kiani ĩkĩnamulĩmo kiane? Ingĩ kyokĩ, yakĩna pĩna nitanantia, mpũnilie iMpola naNziiza pĩnakutilĩ kilyĩpo, iio ndekitumĩla uusũũmi waane nanuutĩĩte muMpola naNziiza 19 Kuitĩ kanga ĩnaazaa numukolelua kuantu tũlũ, nitendaa numusese wa tũlũ, itĩ ndigie antu iingĩ nangũlũ. 20 Nantũla zĩ Muyahũdi kuAyahũdi koona nĩaligie ĩAyahũdi; kuaasio naĩĩlĩ nsĩlĩlĩ ya Ulagĩĩlio nantũla zĩ nsĩlĩlĩ ya Ulagĩĩlio kanga ĩne uneene ĩsika nĩĩlĩ nsĩlĩlĩ ya Ulagĩĩlio nakĩĩ, koona nĩaligie naĩĩlĩ nsĩlĩlĩ ya Ulagĩĩlio. 21 Kuaasio naagila uUlagĩĩlio nantũla zĩ numugila Ulagĩĩlio, sika kĩna numugila kaUlagĩĩio kwakĩnzua, ĩpa nĩĩlĩ nsĩlĩlĩ ya Ulagĩĩlio kwakĩKilisito, koona nĩaligie ĩaasio naagila uUlagĩĩlio. 22 Kuaneketũ nantũla zĩ numuneketũ koona nĩaligie naaneketũ. Kuaasio tũlũ nantũla iio kĩnaĩili koona nĩagũne ĩantu kunzĩla tũlũ. 23 Nineene nitenda izi tũlũ zensi kunsooko ya Mpola na Nziiza nkamantane palumuĩ ndĩo. 24 Sika mumanilene kĩna naitiganilile kwimanka, kuuza amankile tũlũ, ĩpa nukuanũnkulaa ĩkĩpeegua ingĩ umuĩ? Mankĩ koona mukĩligie. 25 Wensi nukĩtiganĩĩlaa ukĩgilagiaa mutũlũ zensi; Ĩaasio gua, koona aanũnkule ĩngala nyukoonekaa; ĩpa ishie nasika yukoononekaa. 26 Iiogua, mankile iio-iioo, sika kĩna nukĩkankania; nĩkĩkua iio-iioo sika kĩna nukukuaa ĩnzega; 27 ĩpa nukuwaagia umuĩlĩ waane nukuutontia; ilekitũla pĩna nakondia kukuatanantĩĩlia naĩngĩ, ĩne uneene ntũle wa kusiitua. 00157.tif Ngala (1Klt 9:27)



10

1 Anũna aane, sika nsiiile mulekimana kĩna ĩatata ĩĩtu tũlũ alĩ ĩĩlĩ nsĩlĩlĩ ilyũnde; tũlũ naakĩla pakatĩ yananza; 2 tũlũ naabadĩĩzigua kwa kĩMusa mwilyũnde numunanza; 3 tũlũ naalĩa uludia lulo-luuloo lwa kĩnkoolo; 4 tũlũ naakopa kĩkopelo kĩĩkio-kĩĩkioo ĩkya kĩnkoolo. Kuitĩ naakopela pyampa lya kĩnkoolo naalĩ lĩatiatile; nipyampa liasio alĩ uKilisito. 5 Ĩpa iingĩ dũũ pakatĩ yaao uNzua sika nuloeeligua ndĩo; kuitĩ naamalua mumbugi-melemele. 6 Izi gua nazitũla mpiani kumuĩtu, itĩ ishie kulekitũla antu a kuawa namabĩĩ kĩna ĩaasio naalĩ aawe. 7 Sunga mulekitũla ĩtekela-anzegamila kĩna naĩngĩ kumiao, kinayandĩkue, “Antu naikyalansile kwilĩa nukwikopa, naĩĩmĩka kũina.” 8 Sunga kulekitenda uugololia kĩna naĩngĩ naalĩ autendile, naagua lutondo lumuĩ ĩantu magana ma nzogũ makumi mabĩlĩ namatatu. 9 Sunga kuleke kumugema ũShekulu, kĩna naĩngĩ kumiao naalĩ amugemile, naoonoonua ninjoka. 10 Sunga kuleke kĩũlũnga kĩna naĩngĩ kumiao naalĩ ĩkĩUlũnga, naoonoonua nuMoonooni. 11 Izi tũlũ alĩ aziligilie ĩaasio zĩĩ mpiani, nanandĩkue zukusugule ishie nakwapikĩlĩĩlue nĩmpelo ya unkũmbigyulu. 12 Luulo gua nwĩsĩĩgile kĩna wĩĩmĩkie wĩlaaĩkie walekigua. 13 uUgemua sika alĩ umuligilie inie isiititũla alĩ umuendile muumo mukĩuntu, nuNzua ingĩ wa usuĩĩli, sikukakumuleka mugemue kwikĩlĩkĩĩla muna musũũmĩĩle; ĩpa palumuĩ nuugemua ukuzĩpagiaa ĩnzila ya kutalamĩla musũũme kwigigimĩlia. 14 Luulo gua alooguaaane, utalamĩ uwĩtekela anzegamĩla. 15 Nitambula zĩ nĩantu naakola usugũ, lamulĩ uniinie nanukulutambula. 16 ĩKĩĩko kya ukembetua nakukĩkembetile, sika nkamĩ ya mugali wakĩ Kilisitone? ĩKĩgao nakukĩegile sika nkamĩ ya muĩlĩ wa kĩKilisitone. 17 Kunsooko ĩkĩgao ingĩ kĩmuĩ, ishie nakwĩiingĩ kwĩmuĩlĩ umuĩ; kuitĩ tũlũ kukukamantanaa mukĩgao kĩĩkio kĩmuĩ. 18 Alaaĩ na aĨsilaeli kukĩmuĩlĩ naakulĩaa ĩmapolia, agilane kankamĩ nuitekelo. 19 Ntambule yaani gua? Ya kĩna nakĩpũnigue ipyolia kuanzegamĩla kĩntune? Katia kĩna ĩanzegamĩla kĩntune? 20 Zũi, ĩpa iintu naapũnilie ipyolia ĩanakĩlungu aapũnĩĩliie ĩalungu; sika kwa kĩNzua. Sika numuloe inie kwikamantana nĩalungu. 21 Sika musũũmile kwikopela ĩkĩĩko kya kĩShekulu nĩkĩĩko kya alungu. Sika musũũmile kwilĩa pameeza ya kĩShekulu nĩpameeza ya ulungu. 22 Katia kumutende ũShekulu wĩĩ nuwĩĩlũne? Kutĩĩte ngũlũne kwikĩla uyo? 23 “Kutilĩ kamũiko kumuane mũintu tũlũ,” ĩpa iintu tũlũ sika ileetile kansaĩlo. “Kutilĩ kamũiko kumuane mũintu tũlũ,” ĩpa sika intu tũlũ nayukuzengaa. 24 Muntu walekidũũma kukĩsaĩpĩla umuene, ĩpa kukumusaĩpĩla umunakaa waakue. 25 Kĩntu kiensi nakĩguligue mumagulĩlo lĩĩ udũũ, mulekikolekeelia kunsooko ya moo. 26 Kuitĩ, “ĩNsĩĩ ingĩ yaakue ũShekulu sunga uwijuli waakue.” 27 Malĩĩ umuntu nasikusuĩlĩĩle wamuana kundia, niniinie musiiile kwienda, lĩĩ tũlũ kiensinakĩĩĩkue ntongela yaani, mulekikolekeelia kunsooko ya moo. ( 28 Malĩ muntu wamuĩĩla, “ĩKĩntu ĩkĩ kĩpũnigue pyolia,” mulekilĩa kunsooko yaakue) naukaa wakulagĩĩlaa nukunsooko ya moo. 29 Nitambula moo, sika waako, ĩpa waakue. Mulekilĩa nĩkĩ ukolelua waane ulamulue numoo wa muntu nuĩngĩ. 30 Malĩĩ ĩnilĩa kwishongelio, ntukue nĩkĩ kunsooko ya kĩntu nanĩkĩsongĩĩlie. 31 Luulo gua, pĩna mwilĩa katia kwikopa katia kwitenda lukaani luensi, tendĩ tũlũ kuukulu wa kĩNzua. 32 Muleke kuakũmpia ĩAyahũdi katia ĩAgiliki katia ikyanisa lya kĩNzua; 33 iio-iioo kĩna uneene nanĩaloelĩĩlie tũlũ mumpola zensi, ndekidũũma ĩnsaĩlo yaane uneene, ĩpa nsaĩlo yaao naiingĩ, koona agũnue.



11

1 Mutũle atiati aane kĩna uneene nanumutiati wa kĩKilisito. 2 Numukũmazukilie gua, kuitĩ mwinjukile mumpola zensi, niniinie muuziambile intendo kĩna iio-iioo naalĩ numupũnĩĩlie. 3 Ĩpa nsiile mumane kĩna ityũe lya mugoosia wensi ingĩ uKilisito, nityũe lya musungu ingĩ umugoosia nityũe lya kĩKiisito iingĩ uNzua. 4 Mugoosia wensi pĩna wilompa katia pĩna wipũnia unakĩdagu nukwikũmba ityũe ukulĩkolia inshooni ityũe liakue. 5 Ĩpa musungu wensi pĩna wilompa katia pĩna wipũnia unakĩdagu pĩna sikukũmbile ityũe, ukulĩkolia inshoni ityũe liakue, kuluulo ingĩ ilika lĩmuĩ nunumuile. 6 Kuitĩ umusungu nulekile yoi ityũe, taazu wamũnsule. Kanga yĩĩ nsoni umusungu kwĩmũnsulua ĩmatũmbĩ katia kwimuugua, iiza wajialue mwityũe. 7 Kuitĩ umugoosia sika yumũjĩpĩĩle kũkũmba ityũe kunsooko ingĩ mpiani kangĩ ukulu wa kĩNzua. Ĩpa umusungu ingĩ ukulu wa mugoosia. ( 8 Kuitĩ mugoosia sika alupũnile mumusungu, ĩpa umusungu, mumugosia.) 9 Sunga umugoosia sika alĩ muumbue kunsooko ya musungu, ĩpa umusungu kunsooko ya mugoosia. 10 Iio gua ijĩpĩĩle umusungu wĩkũmbe ĩkĩlĩngasĩĩlio kya wĩniinupia kũtyue kunsooko ya amalaĩka. ( 11 Ĩpa gua mwa kĩShekulu sikukoolĩ mugoosia wing'ene pĩna ukutilĩ umusungu, katia umusungu pĩna ukutilĩ umugoosia.) 12 Kuitĩ kĩna iio umusungu naalupũnile mumugoosia, iio-iioo umugoosia nduyo ukulelaguaa numusungu. Niintu tũlũ yensi ipũnile kwa kĩNzua. 13 Lamulĩ uniinie kuniinie, iizane umusungu wamulompe uNzua pĩna sikukũmbile ityũe? 14 Uulagĩĩlio wiyuukĩ sika umulĩngiliene ya kĩna umugoosia kwitũla nĩmatũmbĩ namalĩĩpũ ingĩ nsoni kamuakue. 15 Ĩpa umusungu na waa nĩmatũmbĩ namalĩĩpũ ingĩ uukulu waakue; Kuitĩ mupeegue ĩmatũmbĩ namalĩĩpũ matũle palioma lijialo. 16 Malĩĩ muntu wensi waa usĩĩgile kwileeta nkungumi, ishie kuagila intendo kĩna zaasio, sunga ĩmakanisa ma kĩNzua. 17 Sika numukũmazukilie kukumulagĩĩlia izi kunsooko pĩna mukĩlundĩĩla, sika kunsaĩlo ĩpa kuukapĩki. 18 Kuitĩ kumuandio pĩna mwĩlundĩlĩĩle mwikyanisa, niigilie kĩna ukoolĩ ulekanuli kunsiani; nineene piipĩ kũshuĩĩla. 19 Kuitĩ kutilĩ kawĩnegelo kũtũla nuwĩleei kunsiani, koona naatai kunsiani igyelele kualiĩ. 20 Luulogua, pĩna mwĩilingĩĩle palumuĩ sika ishũũmĩkile kwilĩa ĩndia ya kĩShekulu. 21 Kuitĩ umuĩ ukuutongelaa kwishola india zaakue muulĩi waasio, uyu namukolue nzala, uyu nugaalile. 22 Mbii itĩ! Muagilane inumba za kulĩĩla nukwikopela? Katia mulĩmelilene ikyanisa lya kĩNzua nukukuakolia inshoni naasilĩlue? Numuĩĩle yaani? Numukũmazukiene? Muizi, sika nukumukumazukia. 23 Kuitĩ ĩne alĩ naanũnkuĩle kwa kĩShekulu nanumupeela inie, kĩna ũShekulu Yesu utiku waasio pĩna nusakigua nukĩsola ĩkĩgao; 24 pĩna nukondia kwishongelia nukĩega, nuũga, “Uu wau muĩlĩ waane namupũnigue kunsooko yaani; tendĩ yoi mũnjuke ĩne.” 25 Iio-iioo pĩna naakoondia kwilĩa, nukĩsola ĩkĩĩko, nuũga, “ĩKĩĩko ĩkĩ kyokĩ lyago, nĩpia mumugali waane; tendĩ yoi pensi pĩna mwikopa mũnjuke ĩne.” 00216.tif Pyango (2Klt 11:25) 26 Iio gua, pĩna mukukĩlĩa ĩkĩgao ĩkĩ nukukukĩkopela ĩkĩĩko ĩkĩ, mukutanantagiaa nkia ya kĩShekulu sunga waaze. 27 Luulo gua, wensi nwilĩa ĩkĩgao ĩkĩ nukwikopela ĩkĩĩko ĩkĩ ĩkya kĩShekulu pĩna sika wijĩpĩĩle ukaa wĩligĩĩlie utimu wa muĩlĩ numugali wa kĩShekulu. 28 uMuntu wĩkolekeelie umuene, paapo wakĩlĩe ĩkĩgao nukukukĩkopela ĩkĩĩko. 29 Kuitĩ nwilĩa nukwikopa pĩnasika wijĩpĩĩle, wilĩa nukwikopa uulamulua kumuakue, kunsooko sikuulekanuĩle. 30 Kunsooko ĩĩ akoolĩ iingĩ kunsiani naaneketũ nĩaluĩle, nĩnaĩngĩ agonile. 31 Ĩpa kanga ĩaza kwĩkolekelĩĩlie, kĩĩsa sika aza kwijililamulua. 32 Ĩpa pĩna kwilamulua nũShekulu, kukusugulaguaa koona kulekilamulua kũkaasigua palumuĩ nuunkũmbigyulu. 33 Luulo gua anũna aane, pĩna mwĩlundĩlĩĩle kwilĩa, iiza kukĩlĩndĩla. 34 uMuntu na waa mukolue nzala walĩe kumuakue, muleke kĩlundĩĩla kuulamulua. Mumpola nazĩngĩ nazishaagile, pĩna nikiiza nĩkakuzilagĩĩlia.



12

1 Mumpola za ipeegua ya kĩnkolo anũna aane, sika nsiiile mulekilĩnga. 2 Mumanile kĩna pĩna alĩ muanakĩlungu, alĩ mukutualaguaa kuanzegamĩla nasika akulikitagiaa, iio kĩna alĩ muatongue. 3 Luulo gua numulĩngilie ya kĩna ukutilĩ nwitambula muMuau wa kĩNzua kwiũga, “Yesu wazũmilue!” Sunga ukutilĩ nusũũmile kwiũga, “ũYesu ingĩ Shekulu,” isiititũla muMuau Muelu. 4 Ukoolĩ wĩkĩlankĩli wa ipeegua, ĩpa uMuau uyo-uyoo; 5 Ukoolĩ wĩkĩlankĩli wa mĩlimo, ĩpaũShekulu uyo-uyo; 6 Ukoolĩ wĩkĩlankĩli wa kĩtuma umulĩmo, ĩpa uNzua uyouyoo ukuasũũmagiaa kwitenda ĩmĩlĩmo, yensi mutũlũ ensi. 7 Ĩpa wensi ukupeegaguaa uukũnukulua wa kĩMuau kukuasaĩpĩla nĩnaĩngĩ. 8 Kuitĩi umuĩ kwakĩMuau mupeegue lukaani lwa masala; umuua lukaani lwa umani kwa kĩMuau uyo-uuyoo. 9 umuua usuĩĩli mwa kĩMuau uyo-uuyoo; umuua ipeegua ya kukamia ĩaluĩle mwa kĩMuau uyo umuĩ; 10 uumua kwitenda makula; umuua unakĩdagu; umuua kwilekanula ya nkolo; umuua muntaambo nang'enda; umuua kwilondoosia intambo. 11 Ĩpa ĩmĩlĩmo ĩĩ tũlũ yensi yĩkĩtumaguaa nuMuau uuyo umuĩ, nwioomolania muntu wensi muna muloele umuene. 12 Kuiti kĩna iio umuĩlĩ ingĩ umuĩ, nduo utĩĩte pitũmpĩ piingĩ, nipitũmpĩ tũlũ pya muĩlĩ kanga ĩpingĩ noo, ingĩ muilĩ umuĩ dũũ; iio-iioo nuKilisito. 13 Kuitĩ mwa kĩMuau umuĩ ishie tũlũ alĩ kuabadĩĩzigue kutũle muĩlĩ umuĩ, malĩĩ kuAyahũdi katia kuAgiliki, malĩĩ kuasese katia kuakolelua; tũlũ kwakopiligue uMuau umuĩ. 14 Kuitĩ umuĩlĩ sika katũmpĩ kamuĩ, ĩpa pingĩ. 15 uMugulu kanga uũge, “Kunsooko ĩne sika numukono, ĩne sika na muĩlĩ; kunsooko ĩĩ sika wa muĩlĩine.” 16 Nukutuĩ kanga waũge, “Kunsooko ĩne sika nĩlĩĩso, ĩne sika na muĩlĩ; kunsooko ĩĩ sika wa muĩlĩne.” 17 Numuĩlĩ tũlũ kanga wĩĩ liiso, yĩĩlĩ mpĩĩ kwiiigia? Kanga umuĩlĩ tũlũ wĩĩ kutuĩ, yĩĩlĩ mpĩĩ kũnũnkia? 18 Ĩpa uNzua nupiĩĩkĩla ipitũmpi piensi mumuĩlĩ iio kĩna alusiiile. 19 Ĩpa gua, kanga tũlũ aza piĩ katũmpĩ kamuĩ, umuĩlĩ aza wijile kigyelela mpĩĩ? 20 Ĩpaino gua, ipitũmpĩ ingĩ pingĩ, ĩpa umuĩlĩ ingĩ umuĩ. 21 Nĩliiso sika lĩsũũmile kukuuĩĩla umukono, “Sika nukukutumĩla ue;” sunga ityũe sika lĩsũũmile kukuĩĩĩla ĩmĩgulu, “Sika nukumutumĩla inie.” 22 Ĩpa nangũlũ gua, ipitũmpĩ ipya muĩlĩ napishĩĩgue kĩna pineketũ dũũ, piipio pishuiiilue nangũlũ. 23 Nipiasio napishĩĩgĩlue kĩna pigila kikyulio kwapipeela ikyulio nangũlũ, nipityũmpĩ piĩtu napigila kauuza, pitĩĩte uloelia kwikĩlĩkĩĩla. 24 Kuitĩ ipitũmpĩ piĩtu napitĩĩte uuza, sika pishiile uuloeelia, ĩpa uNzua nuukamantania umuĩlĩ, nukukukapeela ikyulio katũmpĩ kensi nakakeepeelue nuuuza; 25 koona ilekitũla nuulekanuki mumuĩlĩ, ĩpa ipitumpĩ piĩ nuwĩgombia kukĩaalĩĩlia, katũmpĩ kensi nĩkĩĩa. 26 Nĩpĩna katũmpĩ kamuĩ kaalaalika, pitumpĩ piensi napialaalĩka ndipio, nikatũmpĩ kamuĩ pĩna kakuligua, iio pitumpĩ piensi napilumba palumuĩ. 27 Niniinie gua, mwatũlile muĩlĩ wa kĩKilisito, katũmpĩ kensi muna kĩĩmile. 28 NuNzua waaĩĩkile ĩĩa mũkyanisa; ĩa muandio atumua, ĩa kabĩlĩ anakĩdagu, ĩa katatu amania nĩnaakutendaa ĩmakula, ĩakola ipeegua ya kukamia naaluĩle, nĩaalĩĩlia nĩatoongeeli nĩalikitia ntambo nang'enda. 29 Tũlũ atumuane? Tũlũ anakĩdagune? Tũlũ amaniane? Tũlũ atenda makulane? 30 Tũlũne atĩĩte ipeegua ya kukamia naaluĩle? Tũlũne ilikitia mtambo nang'enda? Tũlũne alondoosia ntambo? 31 Ĩkamatĩkiĩ kũligia iipeegua naiiza zigi-zigi. Nĩkangĩ numulagĩlĩĩle ĩnzĩla nanziiza kwikĩla tũlũ zensi.



13

1 Kanga ndikitie muntambo za antu nĩza amalaĩka, ĩpa ĩnumugila uuloogua, naazaa zĩ nkeng'enge nilĩla nĩnkĩnda nijuama. 2 Kangĩ kanga ntũle nuunakĩdagu nuumane uunkũnkũ wensi nĩmasala mensi, kanga ntũle nuusuĩĩli zigi-zigi, nsũũme kwishamia sunga inkonko, malĩĩ numugila uuloogua, sikanĩkĩntu ĩne. 3 Kangĩ kanga mpũnie inshao zaane tũlũ zensi kukualĩĩsia ĩatũka, kanganĩpũnie umuĩlĩ waane nsonselue mumooto, malĩĩ numugila uuloogua sika nishaĩpĩla kakĩntu. 4 uUloogua ukutũla nuupolo, kuuzaa wa ukende, uuloogua ugila kawĩĩlũ, uuloogua sika ukiinansulaa katia kukĩkeema. 5 Sika ukĩkulagiaa sika ukudũũmaa ĩzaakue, sika ukuĩĩpĩlaguaa, sika ukualagiaa namabĩĩ, 6 sika ukulumbĩĩlagiaa uoononelani, ĩpa ukulumbaa palumuĩ nĩtai. 7 Ukĩtuĩkaa tũlũ, ukusuĩĩlaaa tũlũ ukulaaĩĩlaa tũlũ ukugigimĩlagiaa tũlũ. 8 uUloogua ugila kampelo; kanga wĩĩ ukoolĩ unakĩdagu wijilitũla nakanda; kanga zĩĩ zikoolĩ mtambo zijiliula; kanga wĩĩ ukoolĩ umuĩ wijilitũla nakanda. 9 Kuitĩ kulĩngile kwityũmpĩ udũũ, kangĩ kukuupũnagiaa uunakĩdagu kwityũmpĩ; 10 Ĩpa uukamĩnkĩĩlũ pĩnawaaza ĩmatũmpĩ mijilitũla nakanda. 11 Pĩna alĩ numung'inia, ali nukutambulaa zĩ numung'inia, alĩnukulĩngaa zĩ numung'inia, alĩ nukusĩĩgaa zĩ numung'inia, kwipũna paapo pĩna nanĩĩ muntu mukulu, nanizileka ĩza kĩng'inia. 12 Kuitĩ unzuauu kwiona zĩ mukĩlolelo kunzĩla ya ung'enua; ĩpa pityũngo liasio usiu kuusiu; unzuauu nĩngile kwityũmpĩ udũũ; ĩpa pityũngo liasio nijililĩngĩkia kĩna iio naalĩ numulĩngĩkigue. 13 Naukikyalaa gua usuĩĩli, ulaaĩĩli, uloogua, zozi nazitatu; nĩnalukulu muizi ingĩ uloogua.



14

1 Udũũmĩkiĩ uuloogua, ĩkamatĩkiĩ kwiligia ipeegua ya kĩnkoolo, nangũlũ koona mupũnie uunakĩdagu. 2 Kuitĩ uyo nwilikitia kuntambo nang'enda sika wilikitia kuantu, ĩpa kwa kiNzua; kuitĩ kutilĩ nulĩngile; wilikitia unkũnkũ munkolo yaakue. 3 Ĩpa unuasio nwipũnia uunakĩdagu, ukutambulaa kuantu nkaani za kuzenga nukwikamia inkolo nukwipumbulia. 4 Nwilikitia kuntambo nang'enda ukĩkamĩnkĩĩlagiaa umuene; ĩpa nwipũnia unakĩdagu ukulĩkaminkĩĩlagiaa ikyanisa. 5 Niineene nsiiile mupũnie tũlũ mutambule kuntambo nange'enda, ĩpa nwipũnia uunakĩdagu ingĩ mukulu kwikĩla uyo nwilikitia kuntambo nang'enda, isiititũla ĩwilondoosia, koona ikyanisa lĩkamĩnkĩĩligue. 6 Ĩpa gua anũna aane, na naaza kunsiani nukwilikitia kuntambo nang'enda, nukumusaĩpĩla ki, malĩĩ sika nilikitia niniinie kunzĩla ya ukũnukuĩlua katia kwilĩngia, katia kwipũnia uunakĩdagu, katia kwimania? 7 Sunga iintu naigila ĩmĩsũũpo, pĩna ipũnilie ululi, kanga yĩĩ mpĩlĩmbĩ katia lusumbĩ, kanga ilekitũla wĩkĩlankĩli wa mĩlĩlo, ikilekanulua mbii kĩna ingĩ mulĩlo wa mpĩlĩmbĩ katia lusumbĩ? 8 Kuitĩ idyede kanga lĩpũnie umulĩlo wa nkankani, waani ukakĩzĩpĩĩlia kuuluugu? 9 Iio-iioo niniinie isiititũla ĩmũpũnia ulukaani nalũgyelĩĩle kuntambo nang'enda, ulukaani nalwitambulua lukilĩngua mbii. Kuitĩ muaziilikitia munzega udũũ. 10 Ishũũmĩkile zĩĩ zikoolĩ intambo ningĩ muna unkũmbigyulu, sunga yukutilĩ kaĩmuĩ nangila ĩndogolelio; 11 Ĩpa gua naa ĩsika nĩngile ĩndogolelio ya ntambo niasio, nikitũla mugenda kumuakue uyo nwitambula; nunduyo nwitabula ukitũla mugenda kumuane. 12 Iio-iioo niniinie, kunsooko mwĩkakĩlie kwiligia iipeegua ya kĩnkoolo, dũũmĩkiĩ kukĩongeelekia nindio, itĩ kukulĩkamĩnkĩĩlia ikyanisa. 13 Luulo gua uyo nwilikitia kutambo nang'enda nwalompe wasũũme kwilondoosia 14 Kuitĩ kanga nompe kuntambo nang'enda, nkolo yaane ilompa, ĩpa ĩmasiigo maane sika mipũnia kankali. 15 Ikitũla mbii? Nikilompa kunkolo, kangĩ nikilompa nukwishala gaa; nikiĩmba kunkolo kangĩ nikiĩmba nukwishala gaa. 16 Kanga umusongelie uNzua kunkolo, wĩĩ ukoolĩ muntu nasika wilĩnga, ukishookeelia mbii, “Amini” kumasongelio maako, pĩna sikulĩngile nukuzitambula? 17 Kuitĩ kutai, ue wishongelia iiza, ĩpa unuasio nuĩngĩ sika wikamĩnkĩĩligua. 18 Numusongĩĩlie uNzua ya kĩna nukulikitagiaa kuntambo nang'enda kwikĩla inie tũlũ, 19 ĩpa nsiiile kwitambula nkaani zitaano mũkyanisa kwishala liane, nsũũme kukualanga naĩngĩ, kwikĩla kwitambula nkaani maganamanzogũ kyumi mutambo nang'enda. 20 Anũna aane, mulekitũla ang'inia mumasala maani, ĩpa muubĩĩ muĩ aana atakata; ĩpamumasala maani muĩ antu naakulu. 21 MuUlagĩĩlio yandĩkue, “Nĩkakitambuĩla nĩantu ĩa kuantu a ntambo zĩngĩ nukumilomo ya agenda, niyaasio gaa sika ikintegeela, uũgile ũShekulu.” 22 Iio gua intambo nang'enda ingĩ kĩlĩngasĩĩlio, sikakumuao naasuĩlĩĩle, ĩpa kumuao nasika asuĩlĩĩle; ĩpa kwipũnia uunakĩdagu sika kumuao nasika asuĩlĩĩle, ingĩ kumuao naasuĩlĩĩle. 23 Luulogua, kanga ikyanisa tũlũ lyĩlundĩĩle palumuĩ, tũlũ iitambula kuntambo nang'enda, aziingĩla nĩantu nasika amanigue katia nasika asuĩlĩĩle, sika ikiũgane kĩna musalile inie? 24 Ĩpa kanga tũlũ iipũnia unakĩdagu, wishugulua nĩtũlũ wilamulua nĩtũlũ, 25 paapo iimpisĩ-mpisĩ ya nkolo yaakue naigyelela; iio nukwigua kĩsali-kĩsali nukukumutekela uNzua; ĩwikũmuula kĩna tai uNzua ukoolĩ pakatĩ yaani uniinie. 26 Ikitũla mbiii gua anũna aane? Pĩna mwĩilingĩlĩĩle palumuĩ, wensi nutĩĩte ĩliĩmbo katia umania, katia ukũnukulua, katia ntambo nang'enda, katia ulondoosia; zensi zitendeke kunsooko ya kukamĩnkĩĩlia. 27 Kanga umuntu watambule kuntambo nang'enda, atambule abĩlĩ katia atatu, atambule umuĩ umuĩ, umuĩ walondoosie. 28 Kanga ĩkutilĩ kamulondoosia, nwatuulie mũkyanisa; wĩtambuĩle ĩnkolo yaakue, kangĩ nuNzua. 29 Nĩanakĩdagu atambule abĩlĩ katia atatu, ĩĩĩa ĩakuzilekanula. 30 Ĩpa umuua nwikyalansile na wakũnukuĩlua lukaani, nwa kuandia nwatuulie. 31 Kuitĩ tũlũ musũũmile kwipũnia uunakĩdagu umuĩ umuĩ, koona tũlũ ensi aligie kukĩmania, kangĩ tũlũensi akamigue munkolo. 32 Ninkolo za anakĩdagu zĩkuagombaa ĩanakĩdagu. 33 Kuitĩ uNzua sika Nzua wa kĩlanga, ĩpa wa matiliga. Kĩnayĩĩlĩ numumakanisa tũlũ mensi ma eelu, 34 ĩasungu atuulie mumakanisa, kuitĩ sika igombigue kwitambula; ĩpa ĩilie kĩna iio uUlagĩĩlioo nauũgile. 35 Na asiia kwimana lukaani, aakolie ĩagoosia ao ĩeene kukaa, kuitĩ nsoni umusungu kwitambula mũkyanisa. 36 Mbii! Ulukaani lwakĩNzua alĩ lupũnilene kunsiani; katia alĩ lumuagaanilene uniinie dũũ? 37 uMuntu nawĩona kĩna munakĩdagu katia wa kĩnkoolo, nwazilĩnge izi nanumuandĩkĩĩle, ya kĩna ingĩ malagĩĩlio ma kĩShekulu. 38 uMuntu kanga ĩsikumanile gua, nwasiitimanua. 39 Kunsooko ya zaasio anũna aane, siiĩkiĩ kwipũnia uunakĩdagu, sungamulekigilia kwitambula kumtambo nang'enda. 40 iNkaani tũlũ zitendeke muna ijĩpĩĩle nukukĩĩsa-kĩĩsa.



15

1 Numuĩĩlĩĩle gua anũna aane, iMpola na Nziiza naalĩ numutanantĩĩlie, ziizo naalĩ muzaanũnkuĩle, muasio muumo muĩmĩkile, 2 nĩkangĩ kuzaasio mugũnĩkile, malĩĩ muziambĩkilie naalĩ numutanantĩĩlie; isiititũla alĩ musuĩlĩĩle nakanda. 3 Kuitĩ alĩ numupũnĩĩlie kumuandio naalĩ nĩzaanũnkuĩle kĩna uKilisito alukiile kunsooko ya mĩlandu yĩĩtu, kĩna uũgile uwandĩkua, 4 nĩya kĩna nuĩĩkua, nũiuka palutondo lwa katatu kina uũgile uwandĩkua, 5 nĩya kĩna numũgyeleela uKefa nĩnaikyumi naabĩlĩ. 6 Pembele nũigyeleela ĩanũna kwikĩlĩkĩĩla magana mataano, pĩna alĩ akoolĩ palumuĩ; muaasio iingĩ kĩlĩ akoolĩ uumĩ sunga nunzuauu, ipanaĩngĩ agonile. 7 Pembele numũgyelela uYakobo, kangĩ nĩatumua tũlũ. 8 Nukumpelo ya ĩa tũlũ nwingyeleeela ĩne, zĩ naalĩ numulelue sika mwityũungo liakue. 9 Kuitĩ ĩne numuniino muatumua, sika nijĩpĩĩle kwiĩĩtua mutumua, kunsooko alĩ nukuliagagiaa ikyanisa lya kĩNzua. 10 Ĩpa kuukende wa kĩNzua ntũlile kĩna nĩĩlĩ; nuukende waakue kumuane sika nakanda, ĩpa nanĩkamatĩkia kukĩtuma umulĩmo kwikĩla io tũlũ, ĩpa sika neene, ingĩ ukende wakĩ Nzua nawĩpalumuĩ nineene. 11 Luulo gua, malĩĩ neene malĩĩ aasio, iio kutanantilie kangĩ iio alĩ musuĩlĩĩle. 12 Ĩpa gua, Malĩĩ uKilisito ĩmutanantigue kunsiani kĩna alĩ muiukigue kwipũna muakiu, nĩkĩ naĩngĩ kunsiani itambula kĩna kutilĩ kawiiuki wa akiu. 13 Malĩĩ kutilĩ kawiiuki wa akiu, uKilisito sika alĩ mwiukigue; 14 kangĩ malĩĩ uKilisito sika alĩ mũiukigue, kwitanantia kumuĩtu ingĩ nakanda, nuusuĩĩli waani ingĩ nakanda. 15 Ishie gua, kwigyelela kĩna kuakuĩli a ulongo a kĩNzua; Kunsooko kumukuĩlĩĩle uNzua ya kĩna alumũiukilie uKilisito nasika alumũiukilie, malĩĩ ĩakiu sika iiukigua. 16 Kuitĩ malĩĩ ĩakiu ĩsika iiiukigua, uKilisito nduyo sika alĩ mũiukigue. 17 Malĩĩ uKilisito ĩsika ali mũiukigue uusuĩĩli waani ingĩ nakanda; kĩlĩ muĩlĩ mumĩlandu yaani. 18 Iio gua, nĩaasio naagonile mwa kĩKilisito alimĩlĩĩle. 19 Malĩĩ muumĩ wau dũũ kumulaaĩlĩĩle uKilisito, ishie kuatũka kwikĩla tũlũ ensi. 20 Ĩpa gua uKilisito nũiukigua kwipũna muakiu, nutũla nduĩ-nduĩ kumiao naagonile. 21 Kuitĩ ĩnkia alĩ ndeetue numuntu, iio nuwiiuki wa akiu alĩ uleetue numuntu. 22 Kuitĩ kĩna mwa kĩAdamu tũlũ akukiaa, iio-iioo numwa kĩKilisito tũlũ ikipangatigua. 23 Ĩpa wensi paluandĩ luakue, ĩnduĩ-nduĩ ingĩ uKilisito, pembele naa kĩKilisito pĩna ukiiizaa. 24 Paapo ĩmpelo yĩĩlĩ, pĩna wijile kukumupeela uNzua Tata uutemi, pĩna ukitenda uukulu tũlũ nuusũũmi ningũlũ tũlũ zĩĩ nakanda. 25 “Kuitĩ yĩmũjĩpĩĩle muene wateme sunga waaĩĩke ĩalugu tũlũ ensi nsĩlĩlĩ ya mĩgulu yaakue.” 26 uMulugu wa mpelo nukitendua wĩĩ nakanda ingĩ ĩnkia. 27 “Kuitĩ uNzua nuiiĩka iintu tũlũ yensi nsĩlĩlĩ ya mĩgulu yakue.” Pĩna itambulue, “Tũlũ yaĩĩkilue nsĩlĩlĩ yaakue,” ingĩ kualiĩ kĩna uyo naalumuĩĩkĩĩlie tũlũ yensi nsĩlĩlĩ yaakue ukutilĩ muasio. 28 Ĩpa iintu tũlũ yensi pĩna yakonda kwiĩĩkua nsĩlĩlĩ yaakue, paapo uMuana umuene nduyo ukiĩĩkua nsĩlĩlĩ yaakue uyo naalumuĩĩkĩĩlie iintu tũlũ yensi nsĩlĩlĩ yaakue, koona uNzua wĩĩ tũlũ mutũlũ ensi. 29 Ĩpa gua naabadĩĩzigue kunsooko yaakiu ijilitenda yaani. Malĩĩ ĩakiu ĩsika iiiukigua kainiino, nĩkĩ naabadĩĩzigua kunsooko yaao? 30 Nindiishie nĩkĩ kwiagigua tyũngo liensi? 31 Eeze, kukĩkũmazukia kumuane nantĩĩte kunsooko yaani anũna aane, mwa kĩKilisito Yesu Shekulu wĩĩtu; nikia lutondo kulutondo! 32 Malĩĩ kunzĩla ya kĩuntu udũũ, alĩ nĩkuile ninkialu kuasio kuEpeso? ntĩĩte nsaĩlo kĩ. Malĩĩ sika iiiukigua ĩakiu. “Kulĩe gua nukwikopa kunsooko mudaau kukikia.” 33 Muleke kĩlimĩĩlia; “Uwĩtambuĩli naubĩĩ ukuzoonoonaa intendo nanziiza.” 34 Sukukĩkiĩ kulukuuluu, mulekitimula. Kuitĩ naĩngĩ sika amuĩzĩ uNzua. Nitambula izi numukolie inshoni. 35 Katia umuntu ukiũga, “Ikiiiukigua mbii ĩakiu? Nukumuĩlĩ kĩ ijile?” 36 Ue munaulu! nupandĩĩle ue sika kĩkushookaa muupanga isiititũa kikie. 37 nĩndĩo numĩpandĩĩle sikupandĩĩle umuĩlĩ naukitũla, ĩpa kuuzaaĩmbeu ntilĩ kanga yĩĩ upemba katia yĩngĩ. 38 Ĩpa uNzua ukuĩpeelaa umuĩlĩ kĩnamuloelue, ĩmbeu yensi umuĩlĩ wakue. 39 iNama tũlũ sika nama ĩmuĩ dũũ ĩpa zimuĩ ingĩ za antu, zimuĩ za nimu, zimuĩ za noni, zimuĩ za nsiĩ. 40 Nĩ kangĩ ĩkoolĩ ĩmilĩ nya kwigyulu nĩnya muna nsĩĩ, ĩpa uuuza waakue nya kwigyulu wĩsia nuuuza waakue nya muna nsĩĩ. 41 uUuza wa mpasu wĩsia; nuuuza wa mueli wĩsia; nuuuza wa nsonda wĩsia. kuiti sunga ĩnsonda kunsonda zĩkĩlile uuza. 42 Iio-iio nuwiiuki wa akiu. Yukupandĩlaguaa muuolũ, niiukigua muusiitiola. 43 Yukupandĩlaguaa muumeleeligua, niiukigua muukulu; Yukupandĩlaguaa muuneketũ, niiukigua mungũlũ. 44 Yukupandĩlaguaa muĩlĩ wa kĩuntu; nuiiukigua muĩlĩ wakĩnkoolo; ukoolĩ umuĩlĩ wa kĩuntu nuwa kĩnkoolo gaa. 45 Iio yandĩkue, “uMuntu wamuandio, uAdamu, nutũla nĩnkoolo; ya uumĩ.” uAdamu nwamumalĩĩlio nutũla nkolo ya kupangatia. 46 Ĩpa sika utongelĩĩle uwa kĩnkoolo, ĩpa uwa kĩuntu, pembele wa kĩnkolo. 47 uMuntu wa muandio upũnile mumasalu, ingĩ wa ulongo. uMuntu wa kabĩlĩupũnile kwigyulu. 48 Kĩna wĩĩlĩ nwa ulongo iio ĩĩlĩ ĩo ĩa uloongo; kĩna wĩĩlĩ uyo nwa kwigyulu, iio ĩĩlĩ nĩa kwigyulu. 49 Kĩna iio naalĩ kumĩsolile ĩmpiani yaakue uyo nwaulongo, iio-iioo kwijilishola ĩmpiani yaakue uyo nwakwigyulu. 50 Nanukuzitambula ntiizi, anũnaaane, ya kĩna ĩnama nĩmĩgali sikazishũũma kwishala uutemi wa kĩNzua, sunga oononeki kwishaala usiitiononeka. 51 Laaĩ nukumuĩĩla unkũnkũ. Sika kujiligona tũlũ, ĩpa tũlũ kukikaĩlĩka, 52 Kukatũngo kaniino, kwitũtiia nukwilaĩlia, pityũngo lidyede lya mpelo; kuitĩ idyede lijililĩla, nĩakiu ukiiiukigua ĩĩ agila kaoononeki, nindiishie kukikaĩlĩka. 53 Kuitĩ uu wa koononeka wijĩpĩle ujiale usitioononeka nunduu wa kukia ujiale usiitikia. 54 Ĩpa gua uu wakoononeka pĩna ukijiala usiitioononeka, nunduu wa kukia pĩna ukijala usiitikia, ĩpaasio paapo lukikondeeligua ulukaani naalĩ luandĩkue, “Ukiu wamĩlaguaa muuduli.” 55 “Wĩmpĩĩ ue nkia, uuduli waako?” “Wĩmpĩĩ ue nkia, uusungu waako.” 56 uUsungu wankia ingĩ umulandu, ninguĩũ za mulandu ingi uUlagĩĩlio. 57 Kumusongelie uNzua nwa kupĩĩle uduuli mwa kĩShekulu wĩĩtu Yesu Kilisito. 58 Kuluulo gua anũna aane aloogua, mutũle akamu mulekishũngũsĩka, mwĩongeelekie kwitenda umulĩmo wa kĩShekulu intondo tũlũ zensi, mumanile kĩna mwa kĩShekulu umulĩmo waani namukakũ sika nakanda.



16

1 Kumpola za usangulia kunsooko ya naeelu, kĩna iio naalĩ ndagĩlĩĩlie kumakanisa ma kuGalatia, niniinie tendĩ iio-iioo. 2 Palutondo lwa muandio ulwijũma, muntu wensi kunsiani nwaĩĩke ĩkĩuto kumuakue kĩna iio muna uligĩĩlie, ilekitũla usangulia ĩpaasio pĩna nikiiza. 3 Nineene pĩna nikipika, nĩkakuatuma nambalua ĩaasio namukakuasaagula, atuale uukende waani sunga kũYelusalemũ. 4 Naa injĩpĩĩle nende nineene, kukienda palumuĩ ni neene. 5 Nikiiza kunsiani gua pĩna nakondia kwikĩlĩla pakatĩ ya Makedonia; kuitĩ nikĩlĩla pakatĩ ya Makedonia. 6 Katia nĩkakikyala kunsiani, katia nikiĩĩma kunsiani muntondo za mbula, musũũme kwinjĩpĩlĩlia umusĩnzo kĩna nunziĩ. 7 Kunsooko sika nsiile kukĩona niniinie ĩpaino pĩna ukaa nkĩlĩle; Ĩpa itĩ ndaaĩlĩĩle nikyale kunsiani ntondonkeei, nũShekulu walooagua. 8 Ĩpa nikiĩĩma kuEpeso sunga ĩPentekote, 9 kuitĩ numũgyuĩlue umulango mukulu nawinjĩpĩĩle, kangĩ akoolĩ iingĩ nainkaania. 10 Ĩpa ũTimoteo na waaza, laaĩ wĩĩme kunsiani, ĩmugila kaooa; kuitĩ ukĩtuma umulĩmo wa kĩShekulu kĩna uneene. 11 Luulo gua, wensi waleke kumumela ĩpa mumuzĩpĩlĩlie umusĩnzo kumatiliga, koona waaze kumuane, kuitĩ numulaaĩlĩĩle palumuĩ nĩanũna. 12 Ĩpa gua, kumpola za kĩApolo umunũna wĩĩtu alĩ numupeepilie waaze kunsiani palumuĩ nĩanũna ndĩo, ĩpa sika ulooa wa kĩNzua waaze ĩpaino; ukiiza pĩna waligia ĩlioma. 13 Kengealĩ, muĩmĩke kee muusuĩĩli, muĩ akĩgoosia, muĩ akamatĩkũ. 14 Munkaani zaani, tũlũ zensi zitendeke muuloogua. 15 Mumĩmanile ĩnumba ya kĩSitefana ya kĩna ingĩ nduĩ-nduĩ ya kuAkaya, nĩndĩo ĩpũnilie mumulĩmo wa kuatumĩkĩla ĩeelu; numupeepilie niinie, anũna aane; 16 muakulie ĩantu naĩkĩna ĩa sunga kumuntu wensi nukĩtuma umulĩmo nukukĩaagia palumuĩ nĩndĩo. 17 Nineene numbile kunsooko ya kuuza kumuao uSitefano nu Folitunato nu Akaiko; kuitĩ ĩa alĩ ansũgamĩlĩĩliee dũũ naalĩ numukeepeelue kumiani, 18 Kunsooko alĩ ampumbuĩlie ĩnkolo yaane, ninkolo zaani gaa; kuluulo gua, mualĩngĩkie ĩantu naĩkĩna aasio. 19 ĩMakanisa ma kuAsia mamulamukilie. uAkila nuPilisika amulamukilie dũũ mwa kĩShekulu palumuĩ nikyanisa nalĩkoolĩ munumba yaao. 20 ĩAnũna tũlũ amulamukilie. Mwĩlamukie kuwĩsuni naweelu. 21 Uu wau mulamu waane nanĩPaulo, kumukono waane uneene. 22 uMuntu nasikumuloilue ũShekulu nuĩ muzũmue. Shekulu wĩĩtu, poloka! 23 uUkende wa kĩShekulu Yesu Kilisito wĩĩ palumuĩ niniinie. 24 Uloogua waane nawĩĩ palumuĩ niniinie tũlũ mwa kĩKilisito Yesu. Amini



AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE