JOHN

1

1 Piili ti ni tɛɛnɛ awa buudaha wa fun to, amaa Yesu Kristo funɛ piin nyɛnu. O funɛ nyɛn Koosa suwachak ni. Hali o wa un fun ya nibɛgim. 2 O piili ti ni aa la, Yesu Kristo funɛ nyɛn Koosa suwachak ni. 3 Koosa fun nyɛ o naami tɛɛnɛ awa buudaha awa kin naa maga nyɛn a ni. Kini magawa Koosa fun nyɛ o naami. 4 Koosa miisa naa vɛ kpak bɔ nyɛn un ni. Nara maga wa la o miisi ti, ba waa zi bu a nyɛn birsi ni. Ba zi nyɛn chaani nɛɛ. 5 O miisi ti chi fitinne a chaani birsi ni. Birsi ti wa koti a dusi un. 6 Baal digi funɛ nyɛn doon. Ba yir un Jɔn. 7 Koosa fun tum un di o biksi nara fitin ti wɛ, chen ni ba zi na nyinbaanu a nu o sɛma a nyɛ ba see wa su un. 8 Jɔn laata fun ya fitin ti. Koosa funɛ tum un di o biksi nara Yesu Kristo naa ya fitin ti chen wɛ. 9 Waa funɛ ya fitin wuti naa funɛ wa tɛɛnɛ nɔ, chen ni nara maga zi na nyinbaanu a nyɛn nha ni. 10 Yesu Kristo funɛ wa nyɛn tɛɛnɛ nɔ nɛɛ. Koosa fun nyɛ o naami un awa kin naa maga nyɛn un ni, amaa tɛɛnɛ nɔ nara wa fun zim nibine naa ya un. 11 O funɛ wa nyɛn o sɛmbiri nara watɛɛ, amaa ba nidamata wa fun la un. 12 Bɔnɛ ka fun la un a nyɛ ba see su un. Ba naa funɛ la un chen, o fun nyɛ ba burigi Koosa bisa. 13 Chenani ba yaa lul ba bichɛsa, o wa nyɛ ba ya Koosa bisa. O wa fun ya nibinsa tutɔrɛ di o burigi ba nyana. O ka ya o tutɔrɛ di o burigi ba nyana. 14 Yesu Kristo ya ya Kunyana Koosa duŋduŋ be. Koosa fun yisi o jirima awa o chaani kinkan a du un ni a nyɛ o burigi nibine a wa tɛɛnɛ nɔ maga di o wa ya lagmi nyɛn bunsa aŋmɛna. Ya fun zim di Koosa jirima awa chaani kinkan nyɛn un ni awa chenani o sɛm maga ya wuti awa chenani o tuma suŋi nara. 15 Jɔn fun biksi nara o wɛ a tɛsi a ŋɔ, "Baal nɔwa mu sɛm ma o wɛ chen. Waa nyɛn mu gantɛl ni aa wa. O funɛ piin nyɛnu ka ba lul min. Chendaha o ya nihɛɛ a kaali min." 16 Chenani o fun koti a suŋi nara a la gali, o funɛ ya chene a nyɛ ya. O yaa suŋi yau a saksi dɔŋ ni. 17 Koosa funɛ te kpa o chiksɛ a nyɛ Ju tim nawaal naa ba yir Mosis chen ni kaa zi tum Yesu Kristo di o wa biksi ya o wuti awa chenani o daŋni o suŋi ya. 18 Nandigi ha wa na Koosa, amaa o be bɛgim naa wa Koosa ya ni bɛgim, waa funɛ biksi ya o wɛ. 19 Wuzu digi Ju tim ba naa nyɛn Jerusalɛm ni chen, fun tum Koosa dam kɔkɔɔrsa awa ba naa ba yir Livai tim bɔnɛ di ba la pɛɛsi Jɔn, "Hin ya Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o kaa tumu wuzu digi chenn?" 20 O wa fun pɔ kaa ŋɔ ba gbanpulim ni, "Mu laata." 21 Ba fun bukoo pɛɛsi un, "I ya antirɛ? I ya Koosa witiina Elijarɛɛ?" Jɔn fun ŋɔ ba, "Mu laata." Ba fun bu pɛɛsi un butora tiina, "Hin ya Koosa witiina naa Koosa fun ŋɔ di o zi wa tumu ya wati chen?" Jɔn fun bukoo ŋɔ ba, "Mu laata." 22 Ba fun ŋɔ un, "Ya wa bur la ba naa tum ya i wati chen, ba zi daŋni ya ŋɔ bau. O lawa i ŋɔ ya chenani i duu." 23 Jɔn fun ŋɔ ba, "Mu zi ŋɔ ma chenani mu duu. Koosa witiina Azaaya funɛ sɔbiu ali Koosa sɛm tɔn ti ni saha digi a ŋɔ di Koosa ŋɔ, 'Mu nitumi nyɛn nyaabaan ni a mɔɔli. Ba zi nu o tau ka o ŋɔ, ya kunyana wau. Maa kɔɔri o nyinbaan o wer.' " 24 Ju tim ba naa funɛ tum Koosa dam kɔkɔɔrsi ta awa Livai tima Jɔn wati, ba funɛ ya Farisi timwa. 25 Ba fun bukoo pɛɛsi Jɔn, "I vɛ ya Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o kaa tumu kaa vɛ ya Elija koo Koosa witiin ti, yɛrɛ i chaksi nara wa nii ni?" 26 Jɔn fun ŋɔ ba, "Mu chaksi nara wa nii ni a saksi ba a pɔ baal naa la wa chen. Ma ha wa zim un. Hali o wa ya lagmi zinan. 27 Waa nyɛn mu gantɛl ni aa wa. Mu kpurɛu wa mu ur o natausa a nyɛ un." 28 Jerusalɛm tim ta funɛ wa Jɔn wati, waa funɛ chaksi nara wa nii ni ali tɔha naa ba yir Bɛtani ni chen. O nyɛn Jɔɔdan mɔɔga ti jibaŋ bar boli nɛɛ. 29 Chɔɔsa funɛ pisi Jɔn fun na Yesu ka o wa o wati. O fun ŋɔ ba naa funɛ nyɛn dooni, "Maa na, baal nɔ chi piisi be naa Ju tima yaa kpa kɔɔri kɔɔra a nyɛ Koosa ni chene. Waa nyɛ Koosa bu vɛ na tɛɛnɛ nɔ maga nara galimsa. 30 Ma lisi chenani mu fun ŋɔ ma o wɛ. Mu funɛ ŋɔ mau di nandigi nyɛn mu gantɛl ni aa wa. O funɛ piin nyɛnu ka ba lul min. Chendaha o ya nihɛɛ a kaali min. 31 Mu wa fun zim naa o kaa wa ya. Mu funɛ te o suwachakrɛ a wa bar nɔ di mu chaksi Ju tim ta wa nii ni, chen ni mu zi kotiu a biksi ba o wɛ." 32 Doonee Jɔn fun ŋɔ ba, "Mu funɛ na Koosa siim weri ka o li buudaha. O funɛ chi komne a tu wa a zɔŋ Yesu nyuhu ni. 33 Koosa naa funɛ tum min di mu wa chaksi nara wa nii ni chen fun te ŋɔ min, 'Naa i na ka mu siim weri ti tu wa a zɔŋ un ni chen, waa kaa wa kpa mu siim weri ti a du nara ni.' 34 Yesure mu fun na ka Koosa siim weri ti tu wa a zɔŋ o nyuhu ni. Wutirɛ mu ŋɔ ma di o ya Koosa bere." 35 Chɔɔsa funɛ wa pisi Jɔn awa o gantɛl tiŋsa nara balɛ funɛ bu wa nyɛn dooni, 36 a na Yesu ka o val wa kaali. Jɔn fun ŋɔ ba, "Ma na baal nɔ, o chi Koosa piisi be tire." 37 O gantɛl tiŋsa nara balɛ ta funɛ nu o sɛm ta chen, ba fun la tiŋ Yesu. 38 Ba funɛ nyɛn nyinbaan ni aa la chene, Yesu fun burigi a na di ba tiŋ un. O fun chiŋi a pɛɛsi ba, "Antirɛ ma daŋni?" Ba fun ŋɔ un, "Ya kunyana, ya dɛu hinnɛ. Leene i nyɛn?" 39 O fun ŋɔ ba, "Ma wa a wa na." Ba fun tiŋ un a la na doonani o nyɛn. Ba funɛ wa tel o bar nyɛni ti di o ya zaazɔɔnnɛ. Adaha ba wa un nyɛn dooni hali dusum fun wa biri. 40 Nara balɛ naa funɛ nu Jɔn sɛm ta chen ni digi fun tiŋ Yesu, o sɔn funɛ ya Andiru. O funɛ ya Simɔn Pita niinbere. 41 Andiru funɛ bur a kaali o dama, o fun van kaali Simɔn wati a la ŋɔ un, "Ya fa na Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o zi wa tum wuzu digi chenu." 42 O fun kpa Simɔn a wa Yesu wati. Yesu fun a nyini un a ŋɔ, "Hin ya Simɔn, Jɔn be ti. Mu nyɛ hin sɔn faliu ba yir hin Sifas." Sɔn ti mun ya "Gbɛntɛl". 43 Chɔɔsa funɛ pisi Yesu fun kaali Galili pulim a la na baal naa ba yir Filip chen. O fun ŋɔ un, "Tiŋ min." Filip fun si a tiŋ un. 44 Filip tɔharɛ ba funɛ yir Bɛtseida. Doonee Andiru awa Pita gbaanko fun nyɛn. 45 Filip fun na baal naa ba yir Nataniɛl chen a ŋɔ un, "Mosis awa Koosa witiinsa funɛ sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni saha digi Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o zi wa tumu wuzu digi chen wɛ. Ya zim unnu. Waa ya Yesu, Josɛf be, ali tɔha naa ba yir Nazarɛt ni chen." 46 Nataniɛl fun ŋɔ un, "Nibin weri wa ki li dooni." Filip fun ŋɔ, "Wa na un." 47 Ba funɛ wa dugli Yesu, o fun ŋɔ ba naa nyɛn o wati, "Maa na Ju tim baal nɔ la wa di o wa na min. O ya wuti tiinnɛ kinkan." 48 Nataniɛl fun wa tel Yesu wati a pɛɛsi un, "Yɛrɛ i ya a zim chenani mu bambi du?" Yesu fun ŋɔ un, "I kanɛ i bugil barsɔn nɛɛ mu te na hin a zim chenani i bambi du ka Filip zi yir hin." 49 Nataniɛl funɛ nu Yesu sɛma a fun ŋɔ, "Mu kunyana, hin ya Koosa be. Hin vɛɛn ya Ju tim koora naa Koosa fun ŋɔ di o zi tumu ya wa chen." 50 Yesu fun ŋɔ un, "Mu ŋɔ hinnu di i funɛ kani i bugil barsɔn nɛɛ, mu zim chenani i bambi du ka i sii su min. I wa wa na ki zeneu a kaali nan." 51 Doonee Yesu fun burigi a ŋɔ ba naa nyɛn dooni chen, "Wutirɛ mu sɛm ma, ma zi na buudahau ka o puk ka Koosa malaikasa tu wa mu waa nibine be wati a bur a zini kaali."

2

1 Wuzu bilɛ gantɛl nɛɛ, baal digi fun kpa haan ali tɔha naa ba yir Kena ali Galili pulim ni. Yesu niina funɛ nyɛn dooni. 2 Ba fun yir Yesu awa o gantɛl tiŋsa gbaanko di ba wa haan fali dam ti. 3 Ba naa funɛ wa haan fali ti ba zaami chen fun nyɔ sin pulim ti a peti, Yesu niina fun wa ŋɔ un di sin ti maga peteu. 4 Yesu fun ŋɔ un, "Yɛrɛ i wa min wati? Mu saha ha wa tel." 5 Doonee o niin ti fun burigi a ŋɔ tumtumsi taa ni, "Maa tum chenani maga o ŋɔ ma." 6 Dasisa anɔra funɛ nyɛn dam ti ni. Dasi bɛgim zi zu garigisa a dugli fumtora. Ju tim ta wa kaa di diwe dam ti ni, ba yaa zɔk dasisi ta niire a sɛm ba nisa. 7 Yesu fun ŋɔ dam ti bisi ni, "Ma zɔk nii gbaari dasisi ta ni a su." Ba fun zɔk nii a gbaari a maga ni a su. 8 Ba funɛ ya chen peti, o fun ŋɔ ba, "Tɔ, lalaknɔ ma zɔk a la nyɛ nihɛɛ naa la nyini hɔɔri ta ni chen o nyɔ." Ba fun zɔk a la nyɛ un. 9 O fun lɛmsi nii naa funɛ burigi sin chen, a vɛ zim doonani o liili. Dam ti bisa ba naa funɛ zɔk a nyɛ un chen gbaan waa funɛ zim doonani o li. O fun yir haan fali baal ti a ŋɔ un, 10 "Nara yir ba dɔŋtima di ba lagmi a di diwe, ba yaa te kpa sin lɛmnɛ a nyɛ ba di ba nyɔ. Ba wa nyɔ sin lɛm ti puŋ, dam ti bisa yaa kpa sin tagin tirɛ a wa gbaari ba, amaa ba wa kpa sin lɛm tirɛ a tiŋ gantɛl." 11 Chenani Yesu fun nyɛ nii ti burigi sin Kena ni ali Galili pulim ni chen, funɛ te ya o tum zen. O tum zen ti funɛ biksi o gantɛl tiŋsi ta di Koosa kpok nyɛn un ni. O tum zen ti daha ba see fun su un. 12 Haan fali kpaali ti saha funɛ wa gali, Yesu wa o niin ti awa o niinbisa awa o gantɛl tiŋsi ta fun si dooni a kaali tɔha naa ba yir Kapɛnaum a la nyɛn wuzu bilɛ. 13 Wuzu zen naa Ju tim ta funɛ yir val la gali chen saha funɛ wa dugli, Yesu awa o gantɛl tiŋsi ta fun kaali Jerusalɛm, 14 a la zu Koosa bar jɛɛmi dama. O fun na nidamata ka ba yogli nuhɛ, piisisa awa kosa. Malɛ nichɛrɛ gbaanko funɛ kani ba teebulsi muni ni. 15 O fun a dɛu gabgisa a kɔɔri vurma a duŋni ba naa la yogli nuhɛ ta awa piisisi ta wa ba sela ta chen. Kaa fun a burigi malɛ nichɛrɛ tim ta teebulsa gbaanko a ta a pisi ba malɛ ta. 16 Doonee o fun ŋɔ ba naa la yogli kosi ta chen, "Ma kpa a a li bar nɔ. Yɛrɛ ma lisi di ma tumu nan a kpa mu nyan dam ti a burigi yawa?" 17 O gantɛl tiŋsi ta fun a lisi chenani ba fun a sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni a ŋɔ, "Chenani mu baga nyɛn Koosa dam ti ni zi chɔk minnu." 18 Chɛɛm ti funɛ wa gil, Ju tim ta bɔnɛ fun wa pɛɛsi Yesu, "Anti nyɛ hin nyinbaan di i val aa ki ya nan? Tum tum zen ya zim di Koosa chiŋɛ i gantɛl niu." 19 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu zi tum tum zenu a nyɛ ma. Ma zak Koosa bar jɛɛmi dam nɔ a lɔ ka mu sa un wuzu butora wuzu." 20 Ba fun ŋɔ un, "Ya walɛ funɛ kpa bun fumnaasi daanɔrawa a sa un. I wa ki kpa wuzu butora a bukoo sa un." 21 Amaa Yesu wa funɛ sɛm Koosa bar jɛɛmi dam naa nyɛn Jerusalɛm ni chen wɛ. O funɛ sɛm o titi bara wɛwa. 22 Yesu funɛ siu ka Koosa lɛli un ali o siu ni, o gantɛl tiŋsi ta fun lisi chenani o fun sɛm chen. Ba fun zim di o sɛma awa chenani ba fun sɔbi o wɛ ali Koosa sɛm tɔn ti ni chen, ya wutirɛ. 23 Yesu funɛ di Ju tim ta wuzu zen naa ba yir val la gali ti chen ali Jerusalɛm ni, nidamata fun na tum zene naa o tum ka ba see fun su un. 24 Amaa Yesu funɛ zim chenani nibinsa lisiu kinkan. Chendaha o wa fun nyɛ o sii su ba. 25 O wa funɛ daŋni di nara biksi un chenani nibinsa bambe du.

3

1 Baal digi funɛ nyɛn dooni, ba yir un Nikɔdimus. O funɛ ya Ju tim ta nihɛɛrɛ awa Farisi tim ta digirɛ. 2 Wuzu digi dusumnɛ, o fun la ŋɔ Yesu ni, "Mu kunyana, ya zimu di Koosa funɛ tum hin di i wa biksi ya. Tum zene naa i tum biksi ya di Koosa kpok ti nyɛn hin niu nan." 3 Yesu fun ŋɔ un, "Wutirɛ mu sɛm hin, Koosa wa ki dɔ nar see o te kpa o mi fali a nyɛ chen tiin ni." 4 Nikɔdimus fun pɛɛsi un, "Yɛrɛ Koosa kaa ya a kpa o mi fali a nyɛ nibine naa piin zen ni? O niina wa ki bu koti a lul un bilɛ." 5 Yesu fun ŋɔ un, "Wutirɛ mu sɛm hin, Koosa wa ki dɔ nar see o te kpa o siim weri ti a du un ni ka ba zi chaksi un wa nii ni. 6 Nibinsa la lul dɔŋa. Koosa siim weri ti kpa o mi fali ti a du nar ni, o gbaanko nyɛn un ni. 7 Koosa daŋni o kpa o mi fali ti a nyɛ nara niu. Ta nyɛ chen ya hin alaazibu. 8 I zim chenani peha val o tutɔu ka i nu o chɛɛma, amaa ma wa zim doonani o li koo o la. Koosa siim weri ti wa nyɛn nara ni, o ya chi pehere. I wa ya koti a na un." 9 Nikɔdimus fun pɛɛsi un, "Yɛrɛ nan kaa ya?" 10 Yesu fun ŋɔ un, "I biksi narau wa Koosi nyinbaan ti ka ba nyɛ hin jirima kinkan. Yɛrɛ i vɛ zim mu sɛm na muna? 11 Wutirɛ mu sɛm hin, kin naa mu sɛm hin nan, mu funɛ na aau a zim a, amaa i wa funɛ daŋni i nu a. 12 Mu sɛm kin nawara ya bar nɔ wɛwa ka i vɛ nu a. Mu ŋɔ hin kin nawara laa Koosa tɔha wɛ, yɛrɛ i kaa ya a zim a mun? 13 Mu waa nibine be duŋduŋ funɛ li Koosa tɔha ti ni a wa tɛɛnɛ nɔ maga kaa la zi bur la dooni. 14 "Ju tim nawaal, Mosis, funɛ kpa lugiu a kɔɔri dum a kpa du da ni a fun zer un a tɛ Ju tim banbaan ni ali nyaabaan ni. Chene ba zi wa kpa mu waa nibine be a kpaasi mari daakakli ni a zer min baŋ, 15 chen ni Koosa zi kpa o mi fali naa vɛ kpak bɔu a nyɛ ba naa maga see su min ni. 16 Koosa funɛ daŋni tɛɛnɛ nɔ maga nara kinkannɛ a fun tum o be bɛgim ba wati, chen ni Koosa wa zi na ba naa see su un galimsa a ta ba yɔri, amaa o ka zi kpa o mi fali naa vɛ kpak bɔu a nyɛ ba. 17 Koosa wa fun tum o be di o wa di tɛɛnɛ nɔ maga nara sɛriya, amaa o funɛ tum unnu di o wa yisi ba ali ba tum tagna ni. 18 "Ba naa see su Koosa be, Koosa wa zi di ba tum galimsa sɛriya a ŋɔ di ba chelu. Ba naa see ka vɛ su un, Koosa piin di ba tum galimsa sɛriyau a ŋɔ di ba chelu. O fun ya chen, domi ba see wa su o be bɛgim ti. 19 Nannɛ Koosa lisi ba wɛ. O be chi fitina o fun tum tɛɛnɛ nɔ maga ni. Nidamata fun lisi di ba nyɛn birsi ni a ta val nha ni aku ba la tum tum tagna daha. 20 Ba zimu di ba tum ba tum tagna nha ni, nara maga zi na chenani ba tumu. Chendaha ba chɔ li un ni, 21 amaa ba naa ka la tum wuti tuma, ba waa wara ɔm nha ti. Ba tum ba tuma ali gbanpulim nɛɛ, chen ni nara maga zi zim di ba tum ba tuma a nyɛ Koosa nee." 22 Nikɔdimus funɛ kaali, Yesu wa o gantɛl tiŋsi ta fun si dooni a kaali Judia pulim. O wa ba fun nyɛn dooni wuzu bulɛ a chaksi nara wa nii ni. 23 Jɔn gbaanko funɛ chaksi nara wa nii nɛɛ ali tɔha naa ba yir Enɔn, domi nidamata funɛ nyɛn dooni. O wa tɔha naa ba yir Salim chen wa fun bol dɔŋ ni. Nidamata fun la o wati dooni di o chaksi ba. 24 A saha ti ba ha wa fun kpak Jɔn a tɔ dɛ. 25 Ju tim ta digi fun wa Jɔn gantɛl tiŋsi ta wati ba di dɔŋwa amɔrɛ chaksi ti daha. 26 Ba fun wa ŋɔ Jɔn ni, "Ya kunyana, i lisi baal naa funɛ nyɛn i wati ali Jɔɔdan mɔɔga jibaŋ kinkin ti ni awa chenani i fun ŋɔ ya o wɛ chenuu? Nidamata fu zi wa i watiu i chaksi ba, amaa ba ka kaali o watɛɛ di o chaksi ba." 27 Jɔn fun ŋɔ ba, "Koosa funɛ yisi o tuma a nyɛ nara maga ni di baa tum. 28 Ma lisi di mu funɛ ŋɔ mau di mu wa ya Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o zi tumu chen. Koosa funɛ tum min di mu te o suwachak a kɔɔri o nyinbaan. 29 Nar kpa haan, waa dɔ un. Mu chi haan fali baal chɛnnɛ. Mu wa dugli un a nu o sɛma, mu tuha yaa sɔɔniu kinkan. Nara ta wa li mu wati a la Yesu wati di o chaksi ba wa nii ni, mu tuha yaa sɔɔniu kinkan a kaali chenani o fun te sɔɔni. 30 O deŋlu wa o zini buudaha ka mu tu tɛɛnɛ." 31 "Yesu funɛ li Koosa tɔha ti a wa tɛɛnɛ nɔ maga, a koti a biksi ma Koosa tɔha ti kina wɛ. Chendaha o ya nizen a kaali nara maga. Mu ya nibinere a chi ma a koti a biksi ma tɛɛnɛ nɔ maga kina wɛ. Koosa tɔha ti kin ta kaali tɛɛnɛ nɔ maga kina kinkan. 32 Kin nawara o biksi nara, o funɛ na aau a zim a, amaa nidamata wara daŋni ba nu a. 33 Ba naa maga nu o sɛm ta zimu nɛnɛ di Koosa ya wuti tiinnɛ. 34 Koosa funɛ tum un di o la biksi nara o wɛ. O funɛ nyɛ o siim weri ti si un niu a suŋi un o tum chen. 35 Koosa daŋni o be tiu a kpa kin maga kpok a du o nin ni. 36 Ba naa maga see su o be ti, Koosa kpa o mi fali naa vɛ kpak bɔ a nyɛ ba. Ba naa maga see ka vɛ su un a vɛ tiŋ o nɔ, Koosa wa zi kpa o mi fali ti a nyɛ ba. O zi na paanu a du ba ni a lɛrigi ba diŋsa hali saha naa vɛ kpak bɔ."

4

1 Farisi tim ta fun nu di nidamata liu a tiŋ Yesu a nyɛ o chaksi ba wa nii ni a kaali chenani ba li la Jɔn wati. Yesu titi wa fun a chaksi nara ta, amaa o funɛ nyɛ o gantɛl tiŋsi ta wa tum chen. 3 O funɛ zim chenani Farisi tim ta nuu, o wa o gantɛl tiŋsi ta fun si Judia ni a bur a la Galili pulim. 4 Yesu fun lisi di ba zi tiŋ nyinbaan naa la li Samaria pulim chenu a la tel Galili pulim. 5 Ba fun wa tel Samaria tɔha naa ba yir Saika chen. Saika wa ŋmaha naa Ju tim ta nawaal, Jekɔb, fun kpa a nyɛ o be Josɛf ni saha digi wa fun bol dɔŋ ni. 6 Bugul naa Jekɔb fun hur, chen funɛ nyɛn dooni. Yesu val ti funɛ nyɛ o kuu kinkan. O fun la kani bugul ti nɔ ni nha sal baan nyuha di o hiisi. 7 O gantɛl tiŋsi ta fun li kaali tɔha ti di ba la yau diwe. O funɛ kani a hiisi chene, Samaria tim haan digi fun wa dooni di o dɔ nii. Yesu fun ŋɔ un di o nyɛ un nii o nyɔ. 9 Samaria tim haan ti fun ŋɔ un, "I ya Ju timwa ka mu ka ya Samaria tim haan. I zim di ya Samaria tima awa ma wa lɛm dɔŋ ni, ka yɛrɛ i sumi nii mu wati?" 10 Yesu fun ŋɔ un, "I fu zim chenani mu du, i fu zi sumi min di mu nyɛ hin niiu i nyɔ. Mu wa zi dɔ ni bugul nɔ ni a nyɛ hin. Mu ka zi kpa nii paliu a nyɛ hin." 11 Haan ti wa fun zim o sɛm ta mun a ŋɔ, "Mu kunyana, i wa kpak guuga ka bugul nɔ luŋ. Leene i kaa la dɛu nii pali a wa nyɛ min? 12 Ya nawaal, Jekɔb, funɛ hur bugul nɔ saha digi, chen ni o wa o walɛ awa o sela zi nyɔ o niu. Ya tiŋ gantɛlu a wa pu bugul ti a nyɔ un. I zen a kaali ya nawaal Jekɔbuu?" 13 Yesu fun ŋɔ un, "Ba naa maga nyɔ bugul ti ni, nnyɔksa zi bu kpak bau. 14 Ba naa maga ka nyɔ nii naa mu nyɛ ba, nnyɔksa wa zi bu kpak ba. Mu daŋni mu kpa Koosa mi fali naa vɛ kpak bɔ chene a nyɛ nara ni. O mi fali ti chi niisire naa nyɛ nii pal ba tuhu ni saha maga." 15 Haan ti funɛ nu Yesu sɛma, o fun ŋɔ un, "Mu kunyana, nyɛ min i nii ti, chen ni nnyɔksa wa zi bu kpak min ka mu bur wa di mu wa dɔ nii." 16 Yesu fun ŋɔ un, "Kila a la yir i baal ma wa." 17 O fun ŋɔ un, "Mu wa kpak baal." Yesu fun ŋɔ un, "Chenani i ŋɔ min, chen ya wutirɛ. 18 Nara banyuun funɛ kpa hin a burigi ba haan. Baal naa wati i nyɛn nan ya i samnɛ. Chenani i ŋɔ min, chen ya wutirɛ." 19 Haan ti fun ŋɔ un, "Mu kunyana, i sɛm ta nyɛ mu zim di i ya Koosa witiinsi ta digirɛ. 20 Kina bi naa chiŋi doon nan. Ya nawaalsa funɛ jɛɛmi Koosa o nyuhu nee, amaa ma Ju tima ŋɔ ya di Jerusalɛm ya Koosa bar jɛɛmi." 21 Yesu fun ŋɔ un, "Saha wau ba naa la jɛɛmi ya Kunyan Koosa wa zi jɛɛmi un bi ti ni koo Jerusalɛm ni. 22 Ma Samaria tima, ma wa zim naa ma jɛɛmi nɛnɛ. Ya Ju tima ka zim naa ya jɛɛmi nɛnɛu. Waa la zi wa nyɛ Ju tim ni digi yisi tɛɛnɛ nɔ maga nara tum tagna ali ba ni. 23 Saha telu, nara ba naa la jɛɛmi Koosa wa wuti ni zi jɛɛmi un chenu, domi o siim weri ti nyɛn ba bambe ni. Chene ya Kunyan Koosa daŋni nara ki jɛɛmi un. 24 Koosa ya siimne. Chendaha nara wa koti a jɛɛmi un wa wuti ni, see o siim weri ti te nyɛn ba bambe ni a suŋi ba." 25 Haan ti fun ŋɔ un, "Mu zimu di Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o kaa wa tumu wuzu digi chen, zi wau. O wa wa, o zi biksi ya wɛ magau." 26 Yesu fun ŋɔ un, "Mu waa naa la sɛm hin nan, min chen." 27 O funɛ sɛm sɛm ta chene, o gantɛl tiŋsi ta fun bur wa. Alaazibu fun kpak ba kinkan o wa haan ti la sɛm sɛma dɔŋ wati chen daha. Ba nidigi wa fun pɛɛsi un di yɛrɛ o sɛm sɛma o wati koo kin naa nyuhu ni ba sɛm. 28 Haan ti fun gil o nii ki dɔɔli ti a bur kaali tɔha tuha a la ŋɔ ba naa nyɛn dooni, 29 "Maa wa a wa na baal naa ŋɔ min kin nawara mu fun tum. Waa ya Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o kaa wa tumu wuzu digi chenn?" 30 Ba fun chomsi ali tɔha ti ni a kaali Yesu wati. 31 Haan ti funɛ nyɛn nyinbaan ni a la o tɔha ti, Yesu gantɛl tiŋsi ta fun sumi un di o zer diwe a di. 32 O fun ŋɔ ba, "Ma wa zim diwe naa mu kpak a kaa di." 33 O gantɛl tiŋsi ta funɛ pɛɛsi dɔŋa, "Nandigi kpa diwe wa nyɛ un ka ya vɛ zimii?" 34 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu tiŋ Koosa naa tum min chen tutɔrɛ a tum tum naa o nyɛ min a peti, o chi diwe naa mu di chene. 35 Ju tim ta nihɛɛta yaa ŋɔ di pɛnsa anaasi gantɛl ni, ya zi kum kinau. Ma nyɛ mu ŋɔ ma, ma zer ma nyuuna a nyini ŋmaani ni. Ki parɛ ta piin biu a daŋni kumi. 36 Ba naa kumɛɛ a kpa du napagsi ni, ba waa laa la ba bɔta. Tumtumsi ta wa peti ba tum maga, ba naa du kin ta awa ba naa kumɛɛ, ba maga tusa zi sɔɔniu. Chen vɛɛna, ba naa kpa nara a wa mu wati, chen ni Koosa zi kpa o mi fali naa vɛ kpak bɔ a nyɛ ba, o zi bɔ ba ba chimu." 37 Yesu fun bu ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni, "Chenani Ju tim nihɛɛti ta yaa ŋɔ chen ya wutirɛ di nandigi yaa du ka nandigi kaa kum. 38 O chi mu tum ma di ma la kum ki parɛ ali Koosa ŋmaha ni. Bɔnɛ funɛ du a a nyini a ka ma wa na nyɔɔra ali ba tum ni." 39 Samaria tim haan ti funɛ la ŋɔ o tɔha ti nara ni, ma wa a wa na baal naa ŋɔ min kin nawara mu fun tum, ba nidamata see funɛ su Yesu. 40 Ba funɛ wa o wati a wa sumi un di o nyɛn ba wati. Yesu fun la nɔɔni a nyɛn ba wati wuzu bulɛ. 41 O fun biksi ba Koosa wɛ ka nidamata see fun su un a gbaari ba naa see funɛ te su un chen ni. 42 Ba fun ŋɔ haan ti ni, "Ya see su un o biksi ti daha. A wa su un chenani i fun ŋɔ ya chen duŋduŋ daharɛ. Ya zimu di wutirɛ Koosa fun tum un di o wa yisi tɛɛnɛ nɔ maga nara tum tagna a li ba." 43 Wuzu bulɛ gantɛl ni, Yesu fun li dooni a kaali Galili pulim. 44 O titi yaa ŋɔ nara niu di Koosa witiinsi ta sambir nara wara nyɛ un jirima. 45 Amaa Galili tim ni damata funɛ nyɛn Ju tim ta wuzu zen naa ba yir val la gali ti chen ali Jerusalɛm ni a na tum zene naa o tum dooni. Chendaha o funɛ tel Galili, ba fun la un du. 46 O fun bur kaali Kena ali Galili pulim ni. Doonee o fun nyɛ nii ti burigi sin chen. Nihɛɛ digi funɛ nyɛn doon. O be fun nyɛn Kapɛnaum ni a wi. 47 O funɛ nu di Yesu li Judia pulimu a bur wa Galili, o fun la sumi un di o nyɛ ba la Kapɛnaum a la tiibi o be naa la daŋni o siu. 48 Yesu fun ŋɔ un, "Mu vɛ tum tum zene a nyɛ ma, ma see wa zi su min." 49 Nihɛɛ ti fun ŋɔ un, "Mu kunyana, i vɛ wa mu wati lalaka, mu be ti zi siwu." 50 Yesu fun ŋɔ un, "Kila dama. I zi na i be tiu ka o kpak alaafɛ." Baal ti si fun su chenani Yesu sɛm chen a kaali. 51 O funɛ nyɛn nyinbaan ni aa la chene, o dam bisa fun wa chem un a ŋɔ un, "I be ti na alaafɛu." 52 O fun pɛɛsi ba, "Nha funɛ mak yɛrɛ ka o na alaafɛ?" Ba fun ŋɔ un, "Nha dɛ jɛwu ka kabilima ti gil un." 53 Be ti nyana fun lisi di saha naa Yesu dɛ ŋɔ un di o be ti zi na alaafɛu chen, di nha jɛwu. O fun kaali dama a la na di chenani ba fun sɛm chen sir ya wutirɛ. O wa o walɛ maga se fun su Yesu chenani o tum chen daha. 54 Chenani Yesu fun tiibi nihɛɛ ti be ti funɛ gbaari o tum zen ti bulɛ tiina ali Galili pulim ti ni.

5

1 A funɛ ya tama, Yesu fun si a bur kaali Jerusalɛm di o la di Ju tim wuzu zene ta digi dooni. 2 Bɛɛŋ we funɛ nyɛn dooni a dugli tɔsi ta digi bolzɔɔnɔ naa ba yir Piisisa Bolzɔɔnɔ. Ju tim ta funɛ yir doon ali ba sɛm ni, Bɛtzata. Zaŋa nyuun funɛ go bɛɛŋ we ti nɔ. 3 Wichɔɔsi nidamata funɛ nyɛn zaŋ ta tuhu ni saha maga. Ba bɔnɛ funɛ ya nyulumwa, bɔnɛ chel chɛrsa, bɔnɛ nisa awa naŋgere ka siti. 4 Ba fun a pɔ niiti ta pali. Saha wau Koosa malaika wa tu wa a nyɛ nii ti pal. A gantɛl ni nar ka te tu bɛɛŋ ti chen, chen tiina wichɔta ti zi wa tibiu. 5 Baal digi funɛ nyɛn dooni. Wichɔta fun kpak un bun fumnaasi alɛ wato. 6 Yesu fun wa li dooni a na un ka o chɔ. O funɛ zim di wichɔti vusi un niu a pɛɛsi un, "I daŋni i na alaafɛuu?" 7 Wichɔɔr fun ŋɔ un, "Mu kunyana, nii ti funɛ viigi, mu wa kpak nandigi naa la zi kpa min a la du bɛɛŋ ti ni lalaka. Mu funɛ nyɛn nyinbaan ni aa wa, nandigi funɛ te min dooni." 8 Yesu fun ŋɔ un, "Ki si a guti i ki chɔɔli a la." 9 Baal ti fun van na alaafɛ a si a guti o ki chɔɔli ti a la. A wuzu ti funɛ ya Ju tim hiisi wuzurɛ. 10 Ju tim ta bɔnɛ fun na chenani Yesu tiibi baal ti a la ŋɔ un, "O ya ya chire wa i chuŋi i ki chɔɔli ya hiisi wuzu." 11 O fun ŋɔ ba, "Baal naa tiibi min chen, waa ŋɔ min di mu chuŋi." 12 Ba fun pɛɛsi un, "Anti ŋɔ hin di i guti i ki chɔɔli a la?" 13 Baal ti funɛ nyini di o na Yesu, amaa o funɛ li zɛmɛ ta niu a kaali. O fun ŋɔ Ju tim ta ni di, "O kaalu. Mu ka wa zim nibine naa ya un." 14 A gantɛl nɛɛ Yesu fun wa na un Koosa bar jɛɛmi dam ti ni a ŋɔ un, "Lalaknɔ i na alaafɛu. Ta bu tum tum tagna. I tum a, chenani i zi du zi taginiu a kaali o piili ti ni." 15 Doonee baal ti fun li kaali a la ŋɔ Ju tim ta ni di Yesu funɛ ya naa tiibi un chen. 16 Ba funɛ nu di Yesu tiibi baal ti ba hiisi wuzu ti, ba fun wa muksi un kinkan. 17 O fun ŋɔ ba, "Mu Kunyan Koosa tum o tuma saha maga. Mu gbaanko tum a chi chenani o tum chene." 18 Yesu funɛ ŋɔ di o nyana ya Koosa a chi o wa un ya nibɛgimnɛ. O sɛm na awa chenani o fun a chɔk ba hiisi wuzu ti, nyɛ Ju tim ta see sɛɛriu di ba kpu un. 19 Doonee Yesu fun ŋɔ ba, "Chenani mu kaa sɛm ma nan ya wutirɛ. Mu waa Koosa be, wa ki koti a tum wu digi mu titi nyuhu ni. Mu zer mu nyan ninne ali mu tum maga ni. 20 O daŋni minnu a biksi min tum maga chenani o titi tum. Ma fa na chenani mu tiibi baal tiu. Mu Kunyana Koosa zi nyɛ mu tum tum zeneu a kaali chen, ka alaazibu kpak ma. 21 Waa lɛlɛ siwɛ ali ba siu ni. Mu waa naa ya o be gbaanko lɛlɛ siwɛ naa mu yisi ali ba siu ni. 22 O wara di nara tum tagna sɛriya. O funɛ kpa chenani o di nara sɛriyau a du mu nin ni, 23 chen ni nara maga zi nyɛ min jirimau a chi chenani ba yaa nyɛ un jirima. Nara vɛ nyɛ min jirima, ba wara nyɛ mu Kunyan Koosa naa tum min chen gbaanko wa jirima. 24 "Sɛm naa mu kaa sɛm nan ya sɛm birigewa, adaha maa nu a nɛnɛ. Ba naa maga nu mu biksi nɔ a nyɛ ba see su Koosa naa tum min chen, o zi nyɛ ba o mi fali naa vɛ kpak bɔu. O gbaanko wa zi bu na ba galimsa ba tum tagna daha a ta ba yɔri. 25 Maa nu mu wati nɛnɛ. Saha ti piin telu di ba naa chi siwɛ ba tum tagna daha zi wa nu min, Koosa be, taau, ka mu zi wa lɛli bau ali ba siu ni. 26 Mu nyan ti kpak o mi fali naa vɛ kpak bɔ kpok. O funɛ kpa o mi fali kpok tiu a nyɛ mu gbaanko ni. 27 Mu ya nibine be. Chendaha o fun kpa chenani o di nara sɛriya a du mu nin ni. 28 Ma ta nyɛ chenani mu sɛmi chen jɛri ma. Saha wau ba naa maga ba fun huk chen zi nu mu ta a li wa. 29 Ba naa funɛ tum tum were chen, mu Kunyan Koosa zi lɛli bau ali ba siu ni a kpa o mi fali naa vɛ kpak bɔ a nyɛ ba. Ba naa ka funɛ tum tum tagna chen, o zi lɛli bau ali ba siu ni a na ba galimsa a ta ba yɔri." 30 "Mu wa ki koti a tum wu digi mu titi nyuhu ni. Koosa yaa biksi min chenani mu zi di nara sɛriya. Chendaha mu sɛriya diili ya wuti saha maga. Mu wara daŋni mu tiŋ mu tutɔ, amaa naa tum min chen tutɔrɛ mu daŋni mu tiŋ. 31 "O fu ya di mu duŋduŋ ŋɔ ma chenani mu du, ma fu zi ŋɔ di mu sɛm ta wa ya wuti, 32 amaa Jɔn naa chaksi nara wa nii ni chen chiŋɛ mu gantɛl ni. Chenani maga o sɛm nara ni mu wɛ ya wutirɛ. Ma titi funɛ tum nara di ba nu o sɛm ta a bur wa ŋɔ ma. 34 Mu wara nyini chenani nibinsa sɛm mu wɛ se ni. Ma lisi chenani Jɔn sɛm mu wɛ di o suŋi ma, chen ni Koosa zi la ma nyuuna a nyɛ ma. 35 Jɔn funɛ chi fitin chaanirɛ ka ma tusa fun sɔɔni di ma kani o mun ni tama. 36 Jɔn funɛ biksi nara mu wɛ, amaa kindɔŋ biksi nara mu wɛ a kaali chenani Jɔn fun biksi. Tum zene naa mu nyan ti fun nyɛ mu tum, a waa biksi nara di waa funɛ tum min. 37 Ma ha wa nu o ta koo a na un, amaa o yaa biksi ma mu wɛu. 38 Waa funɛ tum min ma wati, amaa ma wa nyɛ ma see su min. Chendaha o biksi ti vɛ nyɛn ma bambe ni. 39 Ma yaa karimi Koosa sɛm tɔn ti saha maga. Ma karimi ti nyɛ ma see su di ma zi na mi fali naa vɛ kpak bɔu, amaa o sɛm tɔn ti biksi ma mu wɛ. 40 Ma ka wara daŋni ma wa mu wati a wa la mi fali ti. 41 "Ma vɛ nyɛ min jirima nan daha mu baga wato, 42 amaa mu baga nyɛnu di ma wa kpak Koosa daŋni ma bambe ni. 43 Mu Kunyana Koosa funɛ tum min di mu wa chiŋi o bar chiŋi ni, amaa ma wa la min du. Nandigi ka wa ma wati o titi nyuhu ni, ma ya la un duu. 44 Ma daŋni ma nyɛ dɔŋ wa jirimarɛ, amaa ma wara daŋni jirima naa Koosa bɛgim ti koti a nyɛ ma. O wa ya beelire ma see vɛ su min. 45 Ma ta lisi di mu zi fiksi mau ali mu Kunyan ti suwachak ni. Ma kpak bambi bɛgim ali ma nawaal Mosis awa chenani o fun biksi ma ni. Waa la zi fiksi ma, 46 amaa ma see wa su un. O funɛ sɔbi mu wɛu ali Koosa sɛm tɔn ti ni saha digi. Ma see su un, ma zi nyɛ ma see su minnu. 47 Ma see vɛ su chenani o fun sɔbi mu wɛ chen. O wa ya beelire ma see vɛ su chenani mu biksi ma."

6

1 Ju tim ta funɛ kaali, Yesu awa o gantɛl tiŋsi ta fun si dooni a bur kaali a la ji Galili bɛɛŋ ti jibaŋ kinkin ti. O sɔn digi funɛ vɛɛn ya Tibɛrias bɛɛŋa. 2 Ba funɛ la chene, zɛmɛ kinkan fun tiŋ ba. Ba fun na chenani Yesu fun tum tum zene a tiibi wichɔɔrsi ta. 3 Yesu wa o gantɛl tiŋsi ta funɛ la tel dooni, ba fun zini bi digi nyuha a kani. 4 Ju tim ta wuzu zen naa ba funɛ yir val la gali ti chen, fun dugli. 5 Yesu fun burigi a nyini aa go a na zɛmɛ kinkan ka ba wa o wati. O fun pɛɛsi Filip, "Leene ya kaa ya pu diwe a yau a nyɛ zɛmɛ naa maga ni ba di?" 6 O titi funɛ zim chenani o zi yau, amaa o funɛ daŋni o zamsi Filiprɛ. 7 Filip fun ŋɔ un, "Ya yau boroboro sidi tusugsa nyuun, o wa zi tel ba hali ba di tama." 8 Doonee Andiru, Simɔn Pita niinbe, fun ŋɔ un, 9 "Nibabichɛl digi nyɛn bar nɔ a kpak boroborosa nyuun awa nyinsa alɛ. Yɛrɛ a nama kaa ya tel zɛmɛ na?" 10 Yesu fun ŋɔ, "Nyɛ nara tima kani tɛɛnɛ ni." Zɛmɛ ta fun kani kɔ tota kinkan daha ni dooni. Ba nibaala duŋduŋ funɛ ya tusugsa nyuunwa. 11 Doonee Yesu fun zer boroborosi ta awa nyinsi ta a sumi Koosa a du a ni a kpa nyɛ o gantɛl tiŋsi ta ni ba bɔni zɛmɛ ta. Ba maga fun se puŋ. 12 Ba fun se peti, Yesu fun ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni, "Ma la pini ki dikaalɛ ta, chen ni a wa zi chɔk." 13 Ba fun pini diwe naa zɛmɛ ta fun se a ka a su chenchisa fidaalɛ. 14 Zɛmɛ naa funɛ di diwe ta, fun na chenani Yesu tum tum zen a nyɛ ba chen, ba fun ŋɔ dɔŋ ni, "Wutirɛ baal nɔ sir ya witiina naa Koosa fun ŋɔ di o zi wa tumu tɛɛnɛ nɔ maga ni wuzu digi chen." 15 Yesu funɛ nu chenani ba sɛm dɔŋ ni, o fun si dooni a kaali kunkule nyuha bar nyɛni a la nyɛn doon o duŋduŋ. O funɛ zimu di ba kpak unnu ba bambe ni di ba kpak un wa kpok ni a la vɔu un ba koora. 16 Nha funɛ wa chel, o gantɛl tiŋsi ta fun a bur kaali bɛɛŋ ti nɔ, 17 a la zu arŋa a la ji jibaŋ kinkin ti aa la Kapɛnaum. Dusum funɛ wa biri, Yesu ha wa fun wa ba wati. 18 Pe zenzen funɛ mo ba a la teŋ ni ti kinkan. 19 Ba funɛ duusi ariŋ ti a la tel maalisa tora koo anaasi, ba fun a na Yesu ka o val nii ti daha a wa dugli ariŋ ti. Hansura fun kpak ba kinkan. 20 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma ta ɔmi. Minnɛ." 21 Ba tusa funɛ sɔɔniu o lagmi ba ni a zu ariŋ ti chen. Ba fun van la tel ba val ti bɔ. 22 Chɔɔsa funɛ wa pisi, zɛmɛ naa funɛ kpalimi jibaŋ kinkin ti ni chen, fun a dɛu Yesu bar nyɛni. Yesu funɛ te wa dooni awa ariŋ ni ka o nyɛ ba diwe ba di, ba funɛ na o wa o gantɛl tiŋsi tau. O gantɛl tiŋsi ta funɛ bu zu ariŋ ti a kaali, zɛmɛ ta funɛ zimu di Yesu wato ba wati. 24 Arŋ bɔnɛ fun li tɔha naa ba yir Tibɛrias a wa. Zɛmɛ ta fun la zu arŋsi ta a kaali Kapɛnaum di ba la dɛu Yesu dooni. 25 Ba funɛ na un, ba funɛ pɛɛsi unnu, "Ya kunyana, yɛrɛ i ya a wa bar nɔ?" 26 Yesu fun ŋɔ ba, "Wutirɛ mu sɛm ma, diwe naa mu dɛ kpa nyɛ ma di ma di puŋ chen, nyɛ ma dɛu mu bar nyɛni chen. Mu tum zene laata nyɛ ma dɛu mu bar nyɛni. 27 Ma ta kpa ma bambe a du diwe naa la zi wa chɔki ni, amaa ma kpa ma bambe a du Koosa mi fali naa vɛ kpak bɔ chen ni. Koosa naa ya mu nyan ti chiŋɛ mu gantɛl ni di mu ya nibine be. Chendaha mu koti a kpa chen mi fali ti a nyɛ ma." 28 Ba fun pɛɛsi un, "Yɛrɛ ya kaa ya a sɔɔni Koosa tuha?" 29 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma nyɛ ma see su mu waa naa o fun tum ma wati. Chene Koosa daŋni maa tum." 30 Ba fun ŋɔ un, "Te tum tum zen a nyɛ ya ka ya see su hin. 31 I zimu di ya nawaalsa funɛ nyɛn nyaabaan ni a gba saha digi, ba nihɛɛ Mosis fun kpa diwe naa ba funɛ yir 'mana' chen a nyɛ ba ba di. Ba funɛ sɔbiu ali Koosa sɛm tɔn ti ni a ŋɔ, 'Mosis funɛ kpa diweu ali buudaha ni a nyɛ ba ba di.' " 32 Yesu fun bu ŋɔ ba, "Wutirɛ mu ŋɔ ma, Mosis wa fun kpa diwe ta ali buudaharɛ a nyɛ ma nawaalsi ta ni. Mu Kunyan Koosa ka funɛ kpa a a nyɛ ba. Lalaknɔ waa la nyɛ ma diwe titi maa di. 33 Waa funɛ tum min ali o tɔha ti ni di mu wa tɛɛnɛ nɔ maga, chen ni nara maga zi na nyinbaanu a la o mi fali naa vɛ kpak bɔ chen." 34 Ba fun ŋɔ un, "Ya kunyana, i yaa kpa mi fali diwe ta a nyɛ ya." 35 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu wa mi fali diwe ta ya ki bɛgimnɛ. Lɔsa wa zi bu kpak ba naa wa mu wati. Nnyɔksa ka wa zi kpak ba naa nyɛ ba see su min. 36 Ya funɛ piin lagmiu ka ma see ha vɛ su min. Mu funɛ ŋɔ mau di nannɛ o du ya ni. 37 Ba naa mu nyan ti fun kpa nyɛ min chen, zi wa mu watiu mu la ba du. Mu wa zi kur vɛ ba naa maga wa mu wati. 38 Waa funɛ tum min ali o tɔha ti ni di mu wa tɛɛnɛ nɔ maga a wa tum o tutɔ. Mu wa wa di mu wa tum mu tutɔrɛ. 39 Naa tum min chen tutɔ ti nɛɛnɛ. Mu zi nyini ba naa o kpa nyɛ min chenu ka ba digi ta nyuksɛ. O wa wa di o di tɛɛnɛ nɔ tim maga sɛriya, mu zi lɛli ba ali ba siu ni a nyɛ ba o mi fali naa vɛ kpak bɔ. 40 Mu nyana tutɔ ti nɛɛnɛ. O wa wa di o di tɛɛnɛ ŋɔ tim maga sɛriya, mu zi nyɛ ba naa maga see su minnu o mi fali naa vɛ kpak bɔ." 41 Ju tim ta funɛ nu chenani Yesu sɛm di o wa mi fali diwe naa Koosa fun tum ali o tɔha ti ni chen ya ki bɛgimnɛ, ba funɛ zulimi un. 42 Ba fun ŋɔ dɔŋ ni, "Baal nɔ, laata ya Yesu, Josɛf be ti, chenn? O nyana awa o niina laata ya zim chenn? Ka yɛrɛ o sɛm di o funɛ li Koosa tɔha tirɛ?" 43 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma gil mu zulimi. 44 Nandigi wa ki koti a wa mu wati see mu nyana naa tum min chen gbaŋ un wa mu wati. O wa wa di o wa di tɛɛnɛ nɔ tim maga sɛriya, mu zi nyɛ ba o mi fali naa vɛ kpak bɔ chenu. 45 Ba funɛ sɔbiu ali Koosa sɛm tɔn ti ni saha digi a ŋɔ, 'Koosa zi wa biksi nara magau.' Ba naa maga wa nu mu nyan ti sɛma a tiŋ o biksi ti, o zi wa gbaŋ bau a wa mu wati. 46 Nandigi ha wa na mu nyan ti. Mu waa naa o tum ma wati chen duŋduŋ funɛ na un. 47 Wutirɛ mu sɛm ma, ba naa maga see su min piin na o mi fali naa vɛ kpak bɔu. 48 Mu wa mi fali diwe ta ya ki bɛgimnɛ. 49 Ma nawaalsi ta funɛ di diwe naa ba funɛ yir 'mana' nyaabaan ti ni saha digi chenu kaa siti, 50 amaa ba naa maga di mi fali diwe naa li mu nyan ti tɔha ti, ba wa zi siti. 51 Mu wa mi fali diwe naa funɛ li mu nyan ti tɔha ti chen ya ki bɛgimnɛ. Ba naa maga di diwe na zi na miisa naa vɛ kpak bɔu. Diwe naa mu kaa nyɛ ba ba di ya mu barawa. Nara zi wa kpu minnu, chen ni tɛɛnɛ nɔ tim maga zi na nyinbaanu a la miisa naa vɛ kpak bɔ." 52 Ju tim ta funɛ nu chenani Yesu sɛm, ba fun a di dɔŋa amɔrɛ kinkan o sɛm ta mun daha a ŋɔ, "Yɛrɛ baal nɔ kaa ya a kpa o bara a nyɛ ya di ya di?" 53 Yesu fun ŋɔ ba, "Wutirɛ mu ŋɔ ma, see ma se mu waa nibine be bara kaa ki nyɔ mu chɛl, Koosa mi fali naa vɛ kpak bɔ wa zi nyɛn ma bambe ni. 54 Ba naa maga wa di mu bara aa la nyɔ mu chɛl ti, na o mi fali naa vɛ kpak bɔu lalaknɔ. O wa wa di o di tɛɛnɛ nɔ tim maga sɛriya, mu zi lɛli bau ali ba siu ni. 55 Mu bara ya diwe titi. Mu chɛl ti ya ki nyɔɔli titi. 56 Ba naa maga di mu bara aa la nyɔ mu chɛl ti nyɛn min ni ka mu gbaanko nyɛn ba ni. 57 Mu nyan naa ya mi fali ti tiina, funɛ tum min ma wati. O daharɛ mu nyɛn. Chen vɛɛna, ba naa maga di min nyɛn mu daharɛ. 58 Mi fali diwe ta awa diwe naa Mosis fun kpa nyɛ ma nawaalsi ta ni saha digi ka ba siti chen, wa ya ki bɛgim. Koosa funɛ tum o mi fali diwe tau ali o tɔha ti ni, chen ni ba naa maga di un zi na miisa naa vɛ kpak bɔu." 59 Yesu funɛ nyɛn Ju tim ta bar lagmi dɛ nɛɛ ali Kapɛnaum ni a biksi ba sɛm na maga. 60 O gantɛl tiŋsi ta bɔnɛ gbaanko funɛ nu o biksi tiu a ŋɔ dɔŋ ni, "O biksi ti bɔmu. Anti kaa tiŋ un?" 61 Yesu funɛ zimu di ba lɔ o gantɛllɛ, o fun pɛɛsi ba, "Mu biksi ti daŋni o bur ma gantɛllɛɛ? 62 Ma wa na mu waa nibine be ka mu bur a la zu Koosa tɔha ti, yɛrɛ ma zi lisi? 63 Ba funɛ lul ma, ma wa fun kpak Koosa miisa naa vɛ kpak bɔ. Koosa siim weri ti wa nyɛn nar ni, o fun kpa Koosa mi fali naa vɛ kpak bɔ a du o bambi ni. Mu ŋɔ ma lalaknɔwa chenani ma zi na o mi fali ti, 64 amaa ma bɔnɛ see wa su mu sɛma." Saha naa Yesu fun te a biksi o gantɛl tiŋsi ta, o fun zim ba naa se vɛ su un awa naa la zi wa li gantɛl. 65 Doonee Yesu fun bu ŋɔ ba, "Chendaha mu fun piin ŋɔ ma di nandigi wa ki koti a wa mu wati see mu nyan ti gbaŋ un a wa mu wati." 66 O gantɛl tiŋsi ta funɛ nu chen, ba ni damata fun bur gantɛl a bu vɛ tiŋ un. 67 Doonee Yesu fun burigi o gantɛl tiŋsa nara fidaalɛ ta wati a pɛɛsi ba, "Ma gbaanko zi buru a ka minn?" 68 Simɔn Pita fun ŋɔ un, "Mu kunyana, anti watɛɛ ya kaa la? Hin kpak Koosa mi fali naa vɛ kpak bɔ sɛma, 69 ka ya see su a. Ya zimu di i ya Koosa tu chaan tiinnɛ." 70 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu funɛ lisi ma nara fidaalɛwa ali mu gantɛl tiŋsi ta ni, amaa ma nidigi ya Sintana nibinere." 71 O funɛ sɛm Judas Iskariɔt naa ya Simɔn be chen, wɛwa. Yesu funɛ zimu di o zi li o gantɛlu.

7

1 A gantɛl nɛɛ Yesu fun a gba Galili pulim aa go. O funɛ zimu di Ju tima ba naa nyɛn Judia pulim ni chen, dɛu nyinbaannɛ di ba kpu un. Chendaha o fun vɛ daŋni o bur la dooni. 2 Ju tim ta wuzu zene a naa ba yaa fun a yir lɛwa duuli chen, funɛ wa dugli. 3 O niinbisi ta fun wa ŋɔ un, "Ki li bar nɔ aa la Judia, chen ni i gantɛl tiŋsa ba naa nyɛn dooni, gbaanko zi na i tum zene naa i tumu. 4 I soglee, yɛrɛ i kaa ya a ya nibin zen? Kila Jerusalɛm a la biksi ba naa maga lagmi dooni chenani ii tum." 5 Yesu niinbisi ta see wa fun su un. 6 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu sii ha wa su di mu zi la lalaknɔu. Ma zi wa la saha naa ma tusa tɔɔriu. 7 Min la biksi nara ba yaa tum tum tagna. Chendaha ba ha min, amaa ba ka wa ha ma. 8 Maa la a la di wuzu zene ta ali Jerusalɛm ni. Mu sii ha wa su di mu zi la dooniu lalaknɔ." 9 Yesu fun kpalimi Galili pulim ni. 10 O niinbisi ta funɛ kaali di ba la di wuzu zene ta chen gantɛl nɛɛ, Yesu gbaanko fun a sogli a tiŋ ba a kaali. 11 Ju tima ba naa funɛ lagmi dooni, fun a dɛu Yesu a la pɛɛsi dɔŋa o bar nyɛni wɛ. 12 Nidamata funɛ nyumsi a sɛm o wɛ. Bɔnɛ fun ŋɔ di o ya narrɛ. Bɔnɛ ka ŋɔ di o mur narawa. 13 Ba maga funɛ ɔm ba nihɛɛtiwa. Chendaha ba vɛ sɛm o wɛ a li gbanpulim. 14 Wuzu zene ta funɛ wa purigi, Yesu fun la zu Koosa bar jɛɛmi dam ti a biksi nara. 15 O biksi ti fun ya Ju tima, ba naa funɛ nyɛn doon chen, alaazibu kinkan. Ba funɛ ŋɔ dɔŋ ni, "Baal nɔ ya nyu bilim tiinnɛ. Yɛrɛ o ya zim kin nama a biksi ya nan?" 16 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu biksi ti ya Koosa naa tum min chen, kinnɛ. O wa ya mu titi kin. 17 Ba naa maga la daŋni ba tiŋ Koosa tutɔ ti zi zimu di mu biksi ti li mu watɛɛ koo Koosi wati. 18 Naa sɛm o titi sɛma daŋni narawa ki nyɛ un jirima. Nar ka daŋni o nyɛ naa tum un chen, jirima ya wuti tiinnɛ. Nusuna wato un ni. 19 Koosa chiksɛ naa Mosis fun kpa nyɛ ma nawaalsi ta ni chen, ma wa tiŋ a nɛnɛ. Yɛrɛ ma lisi min a ŋɔ di mu chɔk aau a la daŋni ma kpu min?" 20 Zɛmɛ ta fun ŋɔ un, "I zu galɛŋwa. Anti ma la daŋni ba kpu hin?" 21 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu funɛ tiibi baal digiu ma hiisi wuzu. O fun ya ma alaazibu kinkan. 22 Ma nawaalsi ta funɛ te teŋsi ma bisau a li ba hiisi wuzu saha digi ka Mosis fun biksi ba di ba ha vɛɛn ki ya chen. 23 Ma daŋni ma tiŋ Mosis chiksɛ ta, ma teŋsi ma bisa hiisi wuzu. Yɛrɛ ma na paan a du min ni aku tiibi nibine ma hiisi wuzu daha? 24 Ma ta di nara sɛriya damtil ni, amaa maa di ali ba tuhu ni wa wuti." 25 Nara tima ba naa funɛ nyɛn Jerusalɛm ni, bɔnɛ funɛ ŋɔ dɔŋ ni, "Baal nɔ laata ba daŋni ba kpu chen? 26 Maa na, o chiŋɛ gbanpulim ni a biksi nara ka ya nihɛɛti ta vɛ ya un wu digi. Ami ba zimu di waa sir ya Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o zi wa tumu chen. 27 Ka yɛrɛ nan kaa ya? Ya zim doonani baal nɔ liu. Kristo wa wa, nandigi wa zi zim doonani o li." 28 Yesu yaa fun nyɛn Koosa bar jɛɛmi dam ti ni a biksi nara chene, a fun tɛsi a ŋɔ, "Ma ŋɔ di ma zim minnu awa doonani mu li. Mu wa wa mu titi nyuhu nɛɛ. Naa tum min chen, ya wuti tiina ka ma vɛ zim un. 29 Mu waa zim unnu. O wa min funɛ te lagmi nyɛn ka o fun tum min ma wati." 30 Ju tim ta funɛ nu o sɛm ta, ba funɛ daŋni ba kpak un, amaa o kpaki saha ha wa fun tel. Chendaha nandigi wa fun gbaŋsi un. 31 Zɛmɛ ta nidamata see fun su un. Ba funɛ ŋɔ dɔŋ ni, "Kristo wa wa, o tum zene zi kaali baal nɔ tum zeneuu?" 32 Farisi tim ta funɛ nu chenani zɛmɛ ta nyumsi Yesu wɛ, ba wa Koosa kɔkɔɔrsi ta fun a na dɔŋa a tum lanjimasa di ba la kpak Yesu a wa. 33 Ba funɛ kaali doonani Yesu nyɛn chen, o fun ŋɔ ba naa maga funɛ nyɛn dooni, "Mu zi nyɛn ma watiu wuzu bumɛna kaa bur la naa tum min chen wati. 34 Ma zi wa dɛu mu bar nyɛniu, amaa ma ka wa zi bu wa na min. Ma wa ki tiŋ min la doonani mu nyɛn." 35 Ju tim ta wa fun zim o sɛm ta mun a la pɛɛsi dɔŋa, "Leene o kaa gba la ka ya vɛ na un? O zi la Ju tim ba naa wa hɔɔra nyɛnɛɛ a la biksi ba chenuu? 36 Waa funɛ ŋɔ ya di ya zi dɛu o bar nyɛniu ka ya ka wa zi na un. O gbaanko funɛ ŋɔ yau di ya wa ki tiŋ un a la doonani o nyɛn. O mun ya yɛrɛ?" 37 Wuzu zene ta gantɛl tiŋna funɛ ya a ki lɛmlɛm. A wuzu tirɛ Yesu fun si chiŋi zɛmɛ ta suwachak ni a tɛsi a ŋɔ, "Ba naa maga nnyɔksa kpak, ma nyɛ ba wa mu wati mu kpa nii a nyɛ ba ba nyɔ. 38 Ba funɛ sɔbiu ali Koosa sɛm tɔn ti ni saha digi a ŋɔ, 'Nipali zi li ba naa see su min bambe niu saha maga.' " 39 Yesu funɛ sɛm ba nipali ti wɛ chen, o funɛ ya Koosa siim weri ti wɛwa o sɛm. Yesu ha wa fun bur la Koosa tɔha ti. Chendaha Koosa ha wa kpa o siim weri ti a nyɛ ba naa see su Yesu ni. 40 Zɛmɛ ta funɛ nu o sɛm ta, ba bɔnɛ fun ŋɔ, "Baal nɔ sir ya witiina naa Koosa ŋɔ di o zi tum ya wati wuzu digi chene." 41 Bɔnɛ fun ŋɔ, "Waa ya Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o zi tumu chen." Bɔnɛ ka fun bukoo ŋɔ, "Kristo wa zi ya Galili tim baal. 42 Ba funɛ sɔbiu ali Koosa sɛm tɔn ti ni a ŋɔ, 'Ba zi lul Kristo ali tɔha naa ba yir Bɛtlihɛm ka o nyɛn Judia pulim ni. O zi wa ya koor Devid bi luliu. Chendaha ba kaa wa lul un ali o tɔha ti ni.' " 43 Zɛmɛ ta funɛ waligiu Yesu daha. 44 Bɔnɛ funɛ daŋni ba kpak un, amaa nandigi wa fun gbaŋsi un. 45 Lanjimasa ba naa Koosa dam kɔkɔɔrsi ta awa Farisi tim ta fun tum di ba la kpak Yesu chen, fun bur wa wa nin hulɛ ni. Ju tim nihɛɛti ta fun pɛɛsi ba, "Yɛrɛ ma vɛ kpak un waali?" 46 Lanjimasa ta fun ŋɔ ba, "Baal nɔ sɛma kaali chen naa maga ya nu." 47 Farisi tim ta fun ŋɔ ba, "Wutirɛ o funɛ vɛɛn mur ma. 48 Ma nihɛɛti ta awa Farisi tim ta nidigi wato o sii su un. 49 Zɛmɛ ba naa la nu o biksi ti wa zim Koosa chiksɛ ta ka Koosa fun ŋɔ nɔ a nyɛ ba." 50 Nikɔdimus naa funɛ te la sɛm sɛma Yesu wati, o wa ba funɛ lagmi. O fun ŋɔ ba, 51 "Ya chiksɛ ta biksi ya di ya wa kina nar galimsa see ya nu ali o titi nɔ ni chenani o tum." 52 Ba fun pɛɛsi un, "I gbaanko ya Galili tim narrɛɛ? Koosa sɛm tɔn ti bar digi wato ba fun sɔbi di o witiinsi ta digi ya Galili narrɛ." 53 Ba maga fun si a pisi kaali ba damsa.

8

1 Yesu fun vɛɛn li dooni a kaali bi naa ba yir Ɔlif chen nyuhu daha. 2 Chɔɔsa funɛ wa pisi chɔsa, o fun si a bur kaali Koosa bar jɛɛmi dam ti. O funɛ la tel dooni, zɛmɛ ta fun wa lagmi a go un. O fun kani a biksi ba. 3 Koosa chiksɛ nibiksɛ awa Farisi tim ta fun kpak nihaan naa la daŋni nibaala yɔri yɔri, a fun kpa un wa Yesu wati a nyɛ o chiŋi ba maga suwachak ni. 4 Ba nidigi fun ŋɔ un, "Mu kunyana, ya na unnu ka o chɔ nibaal wati. 5 Ya nawaalsi ta nihɛɛ, Mosis, funɛ a biksi ya ali Koosa sɛm tɔn ti ni di nihaan naa la ya chen, ya yagsi un wa bunkola ni a kpu. Yɛrɛ i lisi o sɛm ti?" 6 Ba funɛ daŋni ba mo o loore a na o galimsa, amaa Yesu funɛ gur o nyuhau a la piigi tɛɛnɛ awa o nin ni. 7 Ba ha funɛ pɛɛsi un chene, o zer a nyuha a nyini ba a ŋɔ, "Naa vɛ tum tum tagin, waa la zi te yag un wa bunkol ni." 8 O fun bu gur o nyuha a la piigi tɛɛnɛ awa o nin ni. 9 Ba funɛ nu o sɛm ta, nihɛɛti ta fun te a li nibɛgim bɛgima hali ba wa bichɛsi ta maga wa li. Yesu wa nihaan ti duŋduŋ funɛ kpalimi dooni. 10 Yesu fun bukoo zer o nyuha a nyini un a ŋɔ, "Leene ba naa la fiksi hin chen kaali? Nandigi wato a ŋɔ di i kpak galimsauu?" 11 Haan ti fun ŋɔ Yesu ni, "Mu kunyana, nandigi wato." O fun ŋɔ un, "Mu gbaanko wa sɛm di i kpak galimsau. Kila dama. Ta bu tum tum tagna." 12 A saha tirɛ Yesu fun bukoo biksi zɛmɛ ta a ŋɔ ba, "Min chi tɛɛnɛ nɔ tim maga fitinne. Ba naa maga tiŋ min wa zi bu val birsi ni. Mu zi chaani ba nyinbaan niu a kpa Koosa mi fali naa vɛ kpak bɔ a nyɛ ba." 13 Farisi tim ta bɔnɛ funɛ nyɛn dooni a ŋɔ un, "I sɛm ta wa ya wuti. I daŋni sɔnnɛ a nyɛ i titi ni." 14 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu zim doonani mu fun liu a zim doonani mu la. Chendaha sɛm naa mu sɛm mu titi wɛ nan ya wuti. Ma wa zim doonani mu fun li ma wa vɛɛn zim doonani mu la. 15 Ma yaa di nara sɛriya dentil nee. Mu ka wara di nandigi sɛriya. 16 Mu di nara sɛriya, mu duŋduŋ wa zi di un. Mu Kunyan Koosa naa funɛ tum min chen, zi gbaari min niu a di sɛriya ti. Chendaha mu sɛriya ti ya wutiu. 17 Ba funɛ sɔbiu ali ma chiksɛ ta ni saha digi di nara balɛ la nɔɔni chenani yɛɛ, ka nara ŋɔ di ba sɛm ta ya wutirɛ. 18 Mu sɛm mu titi wɛwa ka mu nyan naa tum min chen, gbaanko sɛm mu wɛ. Chendaha ya sɛma ya wuti." 19 Ba fun pɛɛsi un, "Leene ya i nyan ti bar nyɛni?" Yesu fun ŋɔ ba, "Ma wa zim chenani mu du. Chendaha ma vɛ zim chenani mu nyan ti duuli chen. Ma fu zim min, chen fu zi nyɛ ma nyinbaanu ma zim mu nyan ti." 20 Yesu funɛ nyɛn doonani nara tima yaa kpa ba malɛ a dau a nyɛ Koosa ni a la biksi ba kin nama. O kpaki saha ha wa fun tel. Chendaha nandigi wa fun gbaŋsi un. 21 Yesu fun bu ŋɔ ba, "Mu saksi di mu la bar digirɛ. Mu wa la, ma wa ki koti a tiŋ min. Ma zi wa dɛu minnu, amaa ma wa zi gil tum tagna tumi hali a wuzu naa ma wa siti." 22 Ju tim ta funɛ nu nan, ba fun ŋɔ dɔŋ ni, "O fun ŋɔ ya di ya wa ki koti a tiŋ un a la doonani o la chen. O sɛm nɔ mun ya di o kaa kpu o titirɛɛ?" 23 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma wa li tɛɛnɛ nɔ maga ni. Mu ka li Koosa tɔha tirɛ. Ma ya tɛɛnɛ nɔ maga nibinsa. Mu wa ya tɛɛnɛ nɔ maga nibine. 24 Mu piin ŋɔ mau di ma wa zi gil tum tagna tumi hali a wuzu naa ma wa siti. Ma vɛ nyɛ ma see su min, chene ma kaa wa siti." 25 Ba fun ŋɔ un, "Anti ya hin i sɛm nan sɛma a du ya ni?" Yesu fun ŋɔ ba, "Mu piin ŋɔ ma nibine naa ya minnu. 26 Naa funɛ tum min chen ya wuti tiinnɛ. Mu biksi tɛɛnɛ nɔ tim magawa chenani o fun ŋɔ min duŋduŋ. Chendaha mu koti a di ma sɛriya a biksi ma chenani ma bambe du." 27 Ba ha wa fun vɛɛn zim di Yesu ŋɔ ba o nyan Koosa wɛwa. 28 Doonee Yesu fun bukoo ŋɔ ba, "Ma zi wa kpak mu waa nibine beu a kpaasi mari daakakli mu siu, ma zi wa zimu di min ya naa Koosa fun ŋɔ di o zi wa tumu wuzu digi chen. Ma gbaanko zi wa zimu di sɛm na wa li mu wati. A ya sɛm naa mu nyan ti fun kpa nyɛ min nɛ. 29 Naa funɛ tum min chen, wa gil mu duŋduŋ. Waa nyɛn min ni. Mu yaa tiŋ o tutɔu a la sɔɔni o tuha." 30 Yesu fun sɛm peti, Ju tim ba naa funɛ nu o sɛm ta chen, nidamata see fun su un. 31 Doonee Yesu fun ŋɔ ba, "Ma tiŋ mu biksi nɔ, ma waa la zi ya mu gantɛl tiŋsa wutɛ. 32 Ma tiŋ nan, ma zi nu wuti tiu ka wuti ti yisi ma ali yosi ni." 33 Ba fun ŋɔ un, "Ya waa ya Abraham bi lulɛ a ha vɛ ya nara yosa. I ŋɔ di wuti ti la zi yisi ya ali yosi ni. Nan mun ya yɛrɛ?" 34 Yesu fun ŋɔ, "Mu ŋɔ ma, naa la tum tum tagna ya tum tagna yomne. 35 Yosa wa kpak nyinbaan wa wu digi ni, amaa be ka kpak nyinbaan wa o nyan kin ni. 36 Mu waa Koosa be koti a nyɛ ma hiisi wuti. 37 Mu zim di ma ya Abraham bi lulɛwa, amaa ma bɔnɛ daŋni ma kpu minnu, domi mu biksi ti wara zu ma diŋsi ni. 38 Mu wa mu nyan ti funɛ nyɛn, o funɛ biksi min wu damatiwa. Mu ŋɔ ma a wɛu lalaknɔ. Maa tum chenani ma nyan fun biksi marɛ." 39 Ba fun ŋɔ un, "Abraham ya ya nyan ti." Yesu fun ŋɔ ba, "Ma nyan ti sir ya Abraham, ma fu zi tiŋ o naŋgeri weriu. 40 Ma bɔnɛ daŋni ma kpu minnu, domi mu la ŋɔ ma wuti naa Koosa fun biksi min chen daha. Chen laata Abraham fun du. 41 Ma ya chen, nyan digi naŋgerire ma zer." Ba fun ŋɔ un, "Ya wa ya sambisa a chi nibin bɔnɛ. Ya nyan wuti ya Koosa titi." 42 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma nyan ti sir ya Koosa, ma fu zi daŋni minnu, domi mu li o watɛɛ. Mu wa wa bar nɔ mu titirɛ, amaa waa tum min. 43 Ma wara koti a nu mu biksi ti, domi ma nyinbaan tɔu. 44 Ma waa ya Sintan bisa aa daŋni ma tiŋ o tutɔ. Saha naa Koosa fun naami tɛɛnɛ nɔ maga hali a wa tel lalaknɔ, Sintana funɛ ya nara ni kpuuli. O wa zim chenani wuti du. Waa ya nusun koora. O kaa suni wɛ, o wara bɔm un ni. 45 Mu waa ka ŋɔ ma wuti ti wɛwa, amaa ma wa nyɛ ma see su chenani mu sɛm ma. 46 Nandigi nyɛn ma ni a la zi biksi min di mu tum galimsi tumauu? Nandigi wato. Mu yaa ŋɔ ma wuti tiu, ka yɛrɛ ma see vɛ su chenani mu ŋɔ ma? 47 Ba naa ya Koosa bisa yaa nu o sɛmau. Ma waa wara daŋni ma nu a. Chen biksɛɛ di ma wa ya o bisa." 48 Doonee Ju tim ta fun ŋɔ Yesu ni, "Ya ŋɔɛɛ di i ya Samaria tim ni digirɛ ka alizin tagin kani i nyuhu ni, wuti laata ya sɛm?" 49 Yesu fun ŋɔ ba, "Alizin tagin wa kani mu nyuhu ni. Mu nyɛ mu nyan ti jirimarɛ, amaa ma waa ka wara nyɛ min jirima. 50 Mu baga wato di ma nyɛ min jirima, amaa Koosa waa baga nyɛnu di nara nyɛ min a ki di ba naa vɛ min sɛriya. 51 Ma cheŋi ma diŋsa a nu chenani mu kaa sɛm ma. Ba naa maga laa tiŋ mu nɔ, ba wa zi wa siu." 52 Ju tim ta fun ŋɔ, "Lalaknɔwa ya zim di i kpak alizin taginu. Hin ŋɔ ya di ba naa maga tiŋ i nɔ wa zi siu, amaa ya nawaal, Abraham awa Koosa witiinsi ta maga funɛ sitiu saha digi. 53 I lisi di hin kaali baa? I lisu di baŋa ya hinn?" 54 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu wara nyɛ mu titi wa jirima. Mu titi jirima nyɛɛli ya yɔrirɛ. Mu nyan ti ka yaa kpa o jirima a nyɛ min. O wa naa ma yir Koosa chen ya nibɛgimnɛ. 55 Ma wa zim un, amaa mu waa ka zim unnu. Mu fu ŋɔ di mu wa zim un, mu fu zi ya nusun tiinau a chi ma ya nusun tim chen. Mu zim unnu aa tiŋ o nɔ. 56 Ma nawaal Abraham tuha funɛ sɔɔniu di mu zi wa tɛɛnɛ nɔu." 57 Ju tim ta fun ŋɔ un, "I ha wa tel bun fumnyuun, ka yɛrɛ i ya zim Abraham?" 58 Yesu fun ŋɔ ba, "Maa nu chenani mu kaa sɛm ma. Mu funɛ piin nyɛnu ka ba zi lul Abraham." 59 Ju tim ta funɛ nu o sɛm ta, ba fun pini bunkola di ba yagsi un, amaa Yesu funɛ sogliu a la li Koosa bar jɛɛmi dam ti ni.

9

1 Wuzu digi Yesu funɛ val a la chene a la na baal naa ba fun lul wa nyulumsi ni chen. 2 O gantɛl tiŋsi ta fun pɛɛsi un, "Ya kunyana, yɛrɛ ba fun lul un ka o nyulumi? O tum tagna daharɛ o nyulumi nan, koo o nyana awa o niin tum tagna daharɛɛ?" 3 Yesu fun ŋɔ ba, "O nyulumsi ti wa kpak wudigi wa o tum tagna ni koo o nyana awa o niin tum tagna ni. O nyulumu chen ni nara zi na chenani Koosa kpok zi tumu. 4 Lalaknɔwa nyinbaan puk a nyɛ ya di yaa tum tuma a nyɛ naa funɛ tum min ni chen. O wa zi vusi ka nyinbaan ti tɔ ya bu vɛ koti a tum wudigi. 5 Chenani mu nyɛn tɛɛnɛ nɔ maga ni nan, min chi fitina a chaani a nyɛ tɛɛnɛ nɔ tim maga ni." 6 Yesu funɛ sɛm peti kaa fun tɔsi nantɔsa a du hɛɛra ni a gɔɔri a kpa tiksi baal ti se, 7 a ŋɔ un, "Kila a la sɛm i see ali pol naa ba yir Sailom chen." Sailom ti mun ya, "Doonani mu fun tum hin". Nyulum ti fun kaali a la sɛm o see ta dooni a lɛli. O fun bur wa. 8 Doonee o kandɔŋsa awa ba naa funɛ na un ka o sumi sumi kina chen fun a pɛɛsi dɔŋa, "Baal nɔ, o laata yaa kani bar nɔ a sumi kina chenn?" 9 Bɔnɛ fun ŋɔ, "Warɛ," amaa bɔnɛ ka fun ŋɔ, "O laata. O chillɛ." Baal ti titi fun ŋɔ ba, "Min chen." 10 Ba fun a pɛɛsi un, "Yɛrɛ i ya i see tima lɛli?" 11 O fun ŋɔ ba, "Baal naa ba yir Yesu chen, waa funɛ tɔsi nantɔsa a du hɛɛra ni a gɔɔri a kpa tiksi mu see ni a ŋɔ min di mu la sɛm mu see ta ali Sailom pol ti ni. Mu fun la sɛm a dooni a puk." 12 Ba fun bukoo pɛɛsi un, "Leene baal ti ka?" O fun ŋɔ ba, "Mu wa zim." 13 Doonee ba fun kpa baal naa ya nyulum chen a kaali Farisi tim ta wati. 14 A wuzu naa Yesu fun gɔɔri hɛɛri ta a du baal ti see ta ni di a puk chen funɛ ya Ju tim ta hiisi wuzurɛ. 15 Farisi tim ta fun pɛɛsi un, "Yɛrɛ o ya i see nama lɛli?" O fun ŋɔ ba, "Baal naa ba yir Yesu chen, gɔɔri hɛɛra a du mu see ta ni. Mu fun la sɛm a aa na." 16 Farisi tim ta funɛ nu o ta, ba bambe fun purigi. Ba bɔnɛ fun ŋɔ dɔŋ ni, "Naa ya chen wa li Koosa wati, domi o tum ya hiisi wuzurɛ." Ba bɔnɛ ka fun ŋɔ dɔŋ ni, "Tum tagna nitumi wa koti a tum tum zene a chi nan." 17 Ba fun bukoo pɛɛsi un, "Baal naa i ŋɔ di waa puk i se nan, yɛrɛ i lisi kpa la o wati?" O fun ŋɔ ba, "O ya Koosa witiinsi ta digirɛ." 18 Farisi tim ta see wa fun su di baal ti funɛ ya nyulumnɛ a bur a na. Adaha ba fun yir baal ti nyana awa o niina, 19 a pɛɛsi ba, "Ma be nɛɛ? Ma lul un nyulum, yɛrɛ o kaa ya a bur na?" 20 Ba fun ŋɔ, "Ya be ya un. Ya waa lul un nyulum, 21 amaa ya wa zim chenani o ya a na koo naa lɛlɛ o see ta. Ma la pɛɛsi un chenani o ya o see ta lɛli. O ya nihɛɛu a la zi sɛm ma." 22 Ba funɛ sɛm chene, domi hansura funɛ kpak ba Farisi tim ta daha. Ba funɛ piin ŋɔ di nandigi la nɔɔni di Yesu ya naa Koosa fun vɔu di o zi tumu wuzu digi chen, ba wa zi nyɛ ba bu jɛɛmi Koosa ali ba bar lagmi dɛ ni. 23 Chendaha ba fun ŋɔ, "O ya nihɛɛu a la zi sɛm ma. Ma la pɛɛsi un chenani o ya o see ta lɛli." 24 Farisi tim ta fun bu yir baal naa bu vɛ nyulumi chen a ŋɔ un, "Baal naa lɛlɛ i see chen ya tum tagna nitumirɛ. Ta nyɛ un jirima, amaa ka nyɛ Koosa wa jirima." 25 Baal ti fun ŋɔ ba, "O ya tum tagna nitumi koo o wa ya, mu wa zim. Mu zim di mu funɛ ya nyulumnɛ, amaa lalaknɔ mu nau." 26 Ba fun bu pɛɛsi un, "Yɛrɛ o ya i see na lɛli?" 27 O fun ŋɔ ba, "Mu piin ŋɔ mau ka ma vɛ nuuli. Ma bur a daŋni mu ŋɔ ma a gbaariuu? Ma gbaanko daŋni ma tiŋ unnuu?" 28 Ba funɛ nu o sɛm ta chen, ba funɛ zulimi un a ŋɔ, "Hin ya o gantɛl tiŋsi ta digi. Ya waa ka ya ya nawaal Mosis gantɛl tiŋsa. 29 Ya zim di Koosa funɛ sɛm sɛma a nyɛ Mosis ni, amaa naa lɛlɛ i see ta chen, ya wa zim doonani o li." 30 Baal ti fun ŋɔ ba, "Ma wa zim doonani baal nɔ li a wa lɛli mu see na. Baŋ alaazibu wɛ nɛɛnɛ. 31 Nara maga zim di Koosa wara nu tum tagna tiin nɔ. O ka nu ba naa la nyɛ un jirima aa tiŋ o tutɔ nɔrɛ. 32 Tɛɛnɛ nɔ maga piili ni kpa la hali wa zinan, nandigi ha wa lɛli naa ba lul wa nyulumsa see. 33 Chenani o tum chen biksi di o li Koosa watɛɛ." 34 Ba fun ŋɔ un, "Ba funɛ lul hin di i yaa ki tum tum tagniwa. I kpa i nyuhurɛ a mo yaa?" Ba fun zaksi un ali ba bar jɛɛmi dɛ ti ni a ta. 35 Yesu funɛ nu chenani ba ya un, o fun wa ŋɔ un, "I sii su mu waa nibine beuu?" 36 Baal ti fun ŋɔ un, "Mu kunyana, ŋɔ min chenani o du, chen ni mu gbaanko sii zi su unnu." 37 Yesu fun ŋɔ un, "Mu waa naa la sɛm nan ya un. Hali i koti a na minnu lalaknɔ." 38 Baal ti fun gbiri Yesu suwachak ni a jɛɛmi un a ŋɔ, "Mu kunyana, mu sii su hinnu." 39 Doonee Yesu fun ŋɔ, "Mu funɛ wa tɛɛnɛ nɔ maga di mu wa nyɛ ba naa se vɛ lɛlirɛ lɛli a biksi ba naa ŋɔɛɛ di ba se lɛlɛu ka a vɛ lɛli." 40 Farisi tima ba naa funɛ dugli dooni, bɔnɛ fun nu ka o sɛm chen. Ba fun ŋɔ un, "Hin la daŋni i ŋɔ di ya se wa lɛli." 41 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma see fu vɛ lɛli, mu fu wa zi na ma galimsa, domi ma ŋɔ di ma see lɛlɛu ka a vɛ lɛli, mu zi na ma galimsau."

10

1 Doonee Yesu fun jɛɛgi jɛɛgi a ŋɔ ba, "Maa nu mu wati nɛnɛ. Nandigi zu piisisa bol dusum a vɛ tiŋ bolzɔɔnɔ a zuuli, ma zim di o ya ŋmɛɛrrɛ. 2 Naa yaa tiŋ bolzɔɔnɔ ti aa zu saha maga, waa ya piisi gbaŋna. 3 Bolzɔɔnɔ ni ili yaa puk bolzɔɔnɔ ti a nyɛ un. O yaa zu a yir o piisisi ta sɔna. A tiŋ un a li, domi a zim o tau. 4 O wa a wa li, a yaa tiŋ o mun nee aku a zim o ta daha. 5 A yaa tiŋ o duŋduŋnɛ. Nandigi wa te a suwachak, a zi pisiu aku a vɛ zim o taa daha." 6 Yesu fun jɛɛgi jɛɛgi ti peti, ba naa funɛ nu o sɛm ta chen wa fun zim o mun. 7 Nan daha, Yesu fun bukɔɔ ŋɔ ba, "Maa nu mu wati nɛnɛ. O chi di min ya bolzɔɔnɔ ti. 8 Nidamata ba naa te wa chiŋi mu suwachak ni chi ŋmɛɛrsi tawa. Mu piisisi ta wara nu ba sɛma. 9 Ba naa maga nyɛ mu yisi ba ali ba tum tagna ni chi piisisi naa yaa wa zu a bol a li di diwe chene. 10 Ŋmɛɛr yaa wa zu bol di o ŋmɛ piisisi ta a kpu a. Min ka la dɛɛsi a. Min funɛ wa di mu wa kpa Koosa mi fali ti a nyɛ nara ni. Waa kaali ba titi miisa kinkan. 11 "Min la dɛɛsi mu piisisi ta a kaali piisi gbaŋsi maga. Hali mu saksɛu di mu siu a nyɛ a. 12 Tumtumna nyini piisisa, o wa zi nyini a nɛnɛ. Gbeha wa wa di o wa pisi a dɔŋ ni a kpak a, o zi chɔu a ka a, domi o wa dɔ a. 13 Ba funɛ bɔ un o nyini ti daha. Chendaha o vɛ chiŋi a kok a. 14 Min la dɛɛsi mu piisisi ta a kaali piisi gbaŋsi maga. Mu zim aau ka a ka zim min. 15 Chen vɛɛna mu zim mu nyan tiu ka mu nyan ti ka zim min. Hali mu saksɛu di mu siu a nyɛ mu piisisi ta ni. 16 Piisi bɔnɛwa mu dɔ ka a nyɛn bar digi ni. O lawa mu la a nu mu tau, chen ni a zi tiŋ minnu. A wa mu piisisi ta lagmi dɔŋ ni, chen ni a zi ya ki bɛgimu ka ni gbaŋi bɛgim ki nyini a. 17 "Mu nyan ti daŋni minnu, domi mu saksɛu di mu siu a nyɛ a. Mu wa siu, mu zi si ali mu siu niu. 18 Nandigi wa kpak kpok a la zi yisi mu miisa. O ya mu tutɔrɛ nara zi wa ya chen. Mu nyan ti funɛ kpa o kpok ti a nyɛ min di mu nyini wuzu a siu. Mu wa siu, o kpok naa nyɛn min ni chen, zi nyɛ mu siu ali mu siu ni." 19 Farisi tim ta funɛ nu o sɛm ta, ba bambe fun bu purigi. 20 Ba nidamata fun ŋɔ dɔŋ ni, "Baal nɔ, alizin tagin nyɛn o nyuhu ni ka o zu galɛŋa. Baŋnɛ ma chiŋi a nu di ma ya?" 21 Ba bɔnɛ ka fun ŋɔ dɔŋ ni, "Alizin tagin nyɛn nar ni, o wa ki koti a sɛm nan. Alizin tagin wa ki koti a lɛli naa ba fun lul wa nyulumsa, see." 22 Peha saha ya fun wa tel, Ju tim ta yaa di wuzu zeneu. Chen saha ti ba yaa lisi chenani ba fun kpa ba bar jɛɛmi dama a nyɛ Koosa ni saha digi. 23 Wuzu zene ta banbaan ni, Yesu fun val Koosa bar jɛɛmi dam zaŋ naa ba yir koor Solomɔn zaŋ chen. 24 Ju tim ta bɔnɛ fun wa jiŋ un chiŋsi a pɛɛsi un, "Yɛrɛ i kaa ya sogli i titi ali ya ni? I ya naa Koosa fun ŋɔ di o zi tumu wuzu digi chen, ŋɔ ya gbanpulim ni." 25 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu piin ŋɔ ma chenani mu duu, amaa ma see wa fun su mu sɛma. Tum nawara mu tum nan ali mu nyan ti kpok nee, a wa la biksi ma di chenani mu sɛm ma chen ya wutirɛ. 26 Mu funɛ piin ŋɔ mau di ba naa see su min chi mu piisisiwa, amaa ma wa a wa ya ki bɛgim. Chendaha ma see wa su mu sɛm ta. 27 Mu zim mu piisisau ka a gbaanko zim mu ta a la tiŋ min. 28 Mu kpa Koosa mi fali naa vɛ kpak bɔ a nyɛ a, chen ni o wa zi bu na a galimsa a ta a yɔri. Nandigi wa zi fuksi a mu wati. 29 Mu nyana naa zen a kaali kina maga chen, kpa a a du mu nin ni. O wa zi nyɛ nandigi fuksi a ali mu nin ni. 30 Mu wa mu nyan ti ya ni bɛgimnɛ." 31 Ju tim ta funɛ nu o sɛm ta chen, ba fun bukoo pini bunkola di ba yagsi un. 32 Yesu fun ŋɔ, "Mu nyan ti funɛ nyɛ mu tum tum were kinkannɛ di ma na. O leema daharɛ ma daŋni ma kpu min?" 33 Ju tim ta fun ŋɔ, "Ya wara daŋni ya kpu hin i tum were daharɛ, amaa ya nibinere a la pini Koosa zoma a kpa i titi a maksi un. Chendaha ya daŋni ya kpu hin." 34 Yesu fun ŋɔ ba, "Koosa funɛ lisi nibin bɔnɛ di ba sɔbi o sɛma a du o tɔn ni saha digi. O funɛ ŋɔ ba wɛu di ba chi unnu. Ya zimu di o sɛm tɔn ti ya wutirɛ. 36 Mu nyan ti funɛ lisi min a tum min tɛɛnɛ nɔ maga ni. Mu ŋɔ ma di mu ya o bere, yɛrɛ ma ŋɔ min di mu pini o zomwa? 37 Ma la nɔɔni di tum naa mu tum nan, ya mu nyan ti tumwa, ma nyɛ ma see su mu sɛm ta. 38 Hali ma see vɛ su mu sɛm ta, ma nyɛ ma see su mu tum ta. Ma ya chen, ma zi zim nɛnɛu di mu nyan ti nyɛn min nɛɛ ka mu ka nyɛn un ni." 39 Ju tim ta funɛ daŋni ba kpak un, amaa Yesu funɛ fuksi ba nin niu. 40 O fun bur la ji Jɔɔdan mɔɔg jibaŋ kinkin ti a la tel doonani Jɔn fun te chaksi nara wa nii ni a nyɛn dooni. 41 Nidamata fun wa o wati a ŋɔ dɔŋ ni, "Jɔn wa fun tum tum zene, amaa chenani o fun ŋɔ ya baal nɔ wɛ, chen ya wutirɛ." 42 Doonee ba see fun su un.

11

1 Baal digi funɛ nyɛn doon. Ba yir un Lazarus. O fun nyɛn tɔha naa ba yir Bɛtani chen ni. O toosa, Mɛri awa Mata, gbaanko funɛ nyɛn doonee. 2 Mɛri funɛ ya naa kpa tulaale naa sɔɔra weree a la biti a du ya Kunyan naŋgere ni a kpa o nyuksa a fiisi a. Wuzu digi Lazarus fun wa wi. 3 O toosi ta fun tum di ba la ŋɔ Yesu ni, "Ya kunyana, i chɛn birigi la wi." 4 Yesu funɛ nu laaboor ti, o fun ŋɔ ba naa kani o wati chen, "Lazarus fu kaa siu, o fu wa zi vusi nan. Chenani o du un ni chen zi nyɛ nara ki nyɛ Koosa awa o be jirimau kinkan." 5 Yesu funɛ daŋni Lazarus awa Mata wa ba niinbeu, 6 amaa o funɛ kpalimi doonani o nyɛn chenu wuzu bulɛ. 7 Wuzu bulɛ ta gantɛl nɛɛ, o fun ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni, "Ma nyɛ ya bur a la Judia pulim." 8 Ba fun ŋɔ un, "Ya kunyana, chenani i kaa ya chen wa deŋli. O wa fun vusi ka Ju tima ba naa nyɛn dooni, fun pini bunkola di ba yagsi hin." 9 Yesu fun ŋɔ ba, "Karifisa kin fidaalɛ ya nha chela. Mu chi tɛɛnɛ nɔ tim maga fitinne. Mu nyɛn ma wati, ma wa zi tu bɔsi ni, domi ma nau nɛnɛ, 10 amaa mu ka vɛ nyɛn ma wati ka ma gba birsi ni, ma zi tu a niu, domi ma wara na a." 11 Yesu fun bukoo ŋɔ, "Ya chɛn Lazarus chɔ dore. Mu zi la laasi unnu." 12 O gantɛl tiŋsi ta fun ŋɔ un, "Ya kunyana, o chɔ do, o zi bu na alaafɛu." 13 Ba fun lisi di o hiisiu, amaa Yesu sɛm ta mun funɛ ya di Lazarus siwu. 14 Doonee Yesu fun ŋɔ ba gbanpulim ni, "Lazarus siwu. 15 Mu tuha sɔɔnɛu mu vɛ la dooni, domi chenani o du un ni la zi nyɛ ma see su min a gbaari. Ma nyɛ ya la o wati." 16 Yesu gantɛl tiŋsi ta ni digi naa funɛ nyɛn o wati, ba yir un Tɔmas. Ba funɛ vɛɛn a yir un leure. O fun ŋɔ o dɔŋtim ta ni, "Ma nyɛ ya tiŋ ya kunyana, chen ni ya wa un zi siwu." 17 Yesu awa o gantɛl tiŋsi ta funɛ la tel Bɛtani, ba naa nyɛn dooni fun ŋɔ un di ba huk Lazarus o zinan ya bunaasi. 18 Bɛtani awa Jerusalɛm funɛ ya maalisa lɛwa. 19 Nan daha, Ju tim ta nidamata funɛ piin nyɛn dooni di ba zaami Mata awa Mɛri ba maan ti luha. 20 Mata funɛ nu di Yesu nyɛn nyinbaan ni aa wa, o fun si li di o la chem un. Mɛri duŋduŋ funɛ nyɛn ba dam ni. 21 Mata fun la chem Yesu a ŋɔ un, "Mu kunyana, i fu nyɛn bar nɔ, mu maan ti fu wa zi siu. 22 Mu zimu di kin naa maga i sumi Koosa wati, o zi nyɛ hinnu." 23 Yesu fun ŋɔ un, "I maan ti zi si o siu niu." 24 Mata fun ŋɔ un, "Mu zim di tɛɛnɛ nɔ maga siili saha wa tel, o zi si o siu niu." 25 Yesu fun ŋɔ, "Min ya naa la zi koti a lɛli nara ali ba siu ni a nyɛ ba bu kpak miisa. Naa si su min ka o siu, mu zi ya chenu a nyɛ un. 26 Mu yaa kpa Koosa mi fali naa vɛ kpak bɔ a nyɛ ba naa see su min ni, chen ni o wa zi bu na ba galimsa a ta ba yɔri. Mata, i sii su chenuu?" 27 O fun ŋɔ un, "Mu kunyana, mu sii su chenu. Mu gbaanko sii su di hin ya Koosa be awa Kristo naa o fun ŋɔ di o zi tumu tɛɛnɛ nɔ maga ni saha digi chen." 28 Mata funɛ sɛm nan peti, o fun bur la zu dam ti a ŋɔ Mɛri ni ba duŋduŋ, "Ya kunyana wau aa daŋni o na hin." 29 Mɛri fun van si a kaali o wati. 30 Yesu ha wa fun wa zu tɔha tuha a fun kpalimi cheŋi doonani Mata fun wa chem un. 31 Ju tima, ba naa funɛ wa zaami Mɛri, funɛ na unnu ka o si lalaka a li, ba gbaanko fun si a tiŋ un. Ba fun baa di o la hugil ti munnɛ o la wi dooni. 32 Mɛri fun la pu Yesu a gbiri o suwachak ni a ŋɔ un, "Mu kunyana, i fu nyɛn bar nɔ, mu maan ti fu wa zi siu." 33 Yesu funɛ na di o wa Ju tima ba naa funɛ tiŋ un chen funɛ wiu, ba fun kpa ba tu chɔk ti a bu un o gbaanko wi. 34 O fun pɛɛsi ba, "Leene ma huk un?" Ba fun ŋɔ un, "Ya kunyana, kuwa a wa na." 35 Yesu fun a wi. 36 Ju tim ta bɔnɛ fun ŋɔ dɔŋ ni, "Wutirɛ o daŋni un kinkan." 37 Ba bɔnɛ ka fun ŋɔ, "Baal nɔ funɛ te lɛli naa ba lul wa nyulumsa chen se, amaa o wa fun kok Lazarus ali siu ni. Yɛrɛ o fun ya chen?" 38 Ba fun kpa Lazarus a du gbɛntɛl bɔ ni a zer bunkol a tɔ o zɔɔnɔ. Yesu funɛ la tel hugil ti mun, ba fun bu kpa ba tu chɔk ti a bu un. 39 Yesu fun ŋɔ un, "Ma zer bunkol ti a ta." Mata naa funɛ ya Lazarus towe chen fun ŋɔ un, "Mu kunyana, ya funɛ huk un o zinan ya bunaasi ka o pɔ." 40 Yesu fun ŋɔ un, "Mu piin ŋɔ hinnu di i sii su min, i zi na chenani Koosa tum tum zenu." 41 Ba fun zer bunkol ti ta ali hugil ti nɔ ni, Yesu fun a nyini buudaha ni a ŋɔ, "Mu nyana, mu zaami hinnu di i nu mu nɔ saha maga. 42 Mu titi zimu di i nu mu nɔu, amaa mu sɛm nan a nyɛ hin di ba naa nyɛn bar nɔwa see su di hin funɛ tum min." 43 O funɛ sɛm peti, o fun yir ta zaŋa a ŋɔ, "Lazarus, li wa." 44 O fun si a li wa. Ba naa funɛ sogli un chen funɛ kpa gar pilimnɛ a mɛɛsi o nisa awa o naŋgere a tɔ o see a gbaari. Yesu fun ŋɔ ba, "Ma pur un a nyɛ o la." Ba fun pur un a nyɛ o kaali. 45 Ju tim nidamata ba naa funɛ wa di ba wa zaami Mɛri awa Mata, fun na chenani Yesu tum a nyɛ ba see su un. 46 Ba bɔnɛ ka fun kaali Farisi tim ta wati a la ŋɔ ba chenani Yesu tum. 47 Doonee Farisi tim ta fun yir Koosa dam kɔkɔɔrsi ta ba lagmi a na dɔŋa a zim chenani ba zi ya. Ba fun ŋɔ dɔŋ ni, "Baal nɔ tum tum zene kinkannɛ. 48 O lawa ya ya wu digiu o wati. Ya gil un o kaali, nara ta maga zi bur a tiŋ unnu. Ba ya chen, Room tima ba naa dɔ ya, zi wa chɔk Koosa bar jɛɛmi dam tiu a kpu ya maga." 49 Baal naa Koosa dam kɔkɔɔrsi ta fun lisi ali ba tuhu ni di o ya ba nihɛɛ, o sɔn funɛ ya Kaifas. O fun ŋɔ ba, "Ma nidigi wa kpak nɛha. 50 Ya wara daŋni di Room tim ta wa kpu ya maga. Ma nyɛ baal nɔ chiŋi ya maga bar chiŋi ni a siu nyɛ ya." 51 Chenani o fun sɛm chen wa li o titi ni. Domi waa funɛ ya Koosa dam kɔkɔɔrsi ta nihɛɛ ti a bun ti, o funɛ chi Koosa witiinsi ta digirɛ a sɛm di Yesu zi siu Ju tim ta daharɛ. 52 O sɛm ta mun funɛ zen a kaali chenu. Yesu siu daha, Koosa bisa maga, ba naa pisi a go tɛɛne nɔ maga zi wa lagmi dɔŋ niu a ya nibɛgim. 53 Farisi tim ta awa Koosa dam kɔkɔɔrsi ta fun la nɔɔni a nyɛ Kaifas ni. Chen saha ti kpa la, ba funɛ nyini nyinbaan ni di ba kpu Yesu. 54 Yesu funɛ nu chenani ba daŋni ba ya, o wa fun bura gba gbanpulim ni ali Judia pulim ti ni. O wa o gantɛl tiŋsi ta fun li doon pulim ti ni a la nyɛn tɔha naa ba yir Ifrɛɛm ka o dugli nyaabaan chen. 55 Ju tim ta wuzu zen naa ba yir val la gali ti chen funɛ wa dugli. Nidamata fun li ba tɔsa a kaali Jerusalɛm di ba te la chaksi ba tusa ali ba tum tagna ni ka wuzu zen ti zi tel. 56 Ba funɛ nyini di ba na Yesu dooni. Ba bɔnɛ fun lagmi ali Koosa bar jɛɛmi dam ti ni a ŋɔ dɔŋ ni, "Ma lisi di o zi wa lagmi ya ni a di wuzu zen tiu koo o wa zi wa lagmi?" 57 Farisi tim ta awa Koosa dam kɔkɔɔrsi ta fun mɔɔli di naa zim doonani Yesu nyɛn, ba wa ŋɔ ba, chen ni ba zi la kpak unnu.

12

1 Wuzu bunɔra tuhu nɛɛ wuzu zen ti fun wa tel, Yesu fun bur kaali Bɛtani. Lazarus naa Yesu fun lɛli un ali o siu ni chen, funɛ nyɛn dooni. 2 Ba fun ya diwe di ba wa Yesu di. Yesu fun wa o wa Lazarus fun lagmi kani. Mata fun kpa diwe ta a wa nyɛ ba ba di. 3 Ba funɛ di chene, Mɛri fun kpak tulaale awa gbakme suha naa malɛ funɛ a kpok kinkan, a biti o maga a du Yesu naŋgere ni a fiisi a awa o nyuksi ni. Dam ti maga fun su wa tulaale ti sɔɔra weri ni. 4 Yesu gantɛl tiŋsi ta digi funɛ nyɛn doon ba yir un Judas Iskariɔt. Waa funɛ ya naa kaa li Yesu gantɛl. O fun ŋɔ, 5 "Haan nɔ fu kpa tulaale nɔ a yogli malɛ damata a fu kpa a a nyɛ fara tim ni, chen fu wa bɔɔ?" 6 Judas baga wa fun to di o suŋi fara tima. O funɛ nyini Yesu gantɛl tiŋsi ta malɛwa a la suŋi o titi ali malɛ ta ni. 7 Yesu fun ŋɔ un, "Gil haan ti. O te biti tulaale nɔ a du mu bara ni di ba wa sogli min. 8 Saha maga fara tim ta yaa nyɛn ma watɛɛ, amaa mu wa ma waa zi nyɛn vusi." 9 Laaboor funɛ pisi a su di Yesu nyɛn Bɛtani ni, Ju tim ta nidamata fun si di ba la na un. Ba gbaanko funɛ daŋni ba la na Lazarus, naa Yesu fun lɛli ali o siu ni chen. 10 Koosa dam kɔkɔɔrsa ba naa funɛ nyini nyinbaan di ba kpu Yesu, funɛ kpa Lazarus a gbaari un nɛɛ di ba kpu. 11 Ju tim nidamata funɛ gil ba nihɛɛta a nyɛ ba see su Yesu o funɛ lɛli Lazarus ali o siu ni daha. Chendaha ba fun ya chen. 12 Chɔɔsa funɛ wa pisi, zɛmɛ kinkan ba naa wa Jerusalɛm di ba wa di wuzu zen ti, fun nu di Yesu nyɛn nyinbaan ni aa wa. 13 Ba kpa bone kpachaka a li di ba la chem un. Ba funɛ la o bar chemi chene a la chɛɛmi a ŋɔ, "Tabarkala. I waa naa Koosa tum di i ya ya koora, yaa zaami hinnu kinkan." 14 Yesu funɛ na ka zɛmɛ ta wa, o fun nyɛ o gantɛl tiŋsi ta kpa kakum be pɔl a wa nyɛ un o zini a la. 15 Ba funɛ sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni a ŋɔ, "Ma Jerusalɛm tima, ma ta nyɛ hansura kpak ma. Ma koora zi wa zini kakum be pɔlu a wa ma wati." 16 Yesu gantɛl tiŋsi ta funɛ kpa kakum be pɔl ti a nyɛ un, ba waa fun lisi chenani ba sɔbi o wɛ a du Koosa sɛm tɔn ti ni. O funɛ siwu a si o siu ni a bu kaali Koosa tɔha ti, doonee ba fun zim chenani ba fun sɔbi chen mun. 17 Ba naa funɛ na chenani Yesu yir Lazarus di o si o siu ni ali gbɛntɛl bɔ ti ni a wa, ba fun bur kaali Jerusalɛm di ba la mɔɔli laaboora. 18 Chendaha zɛmɛ ta fun li di ba la chem Yesu. Ba funɛ daŋni ba na naa tum tum zen ti chen. 19 Farisi tim ta funɛ nu chenani zɛmɛ ta zaami un, ba funɛ ŋɔ dɔŋ ni, "O di yau. Ma nyini a na nidamata ba naa tiŋ un." 20 Grik tim bɔnɛ gbaanko funɛ nyɛn Jerusalɛm ni di ba di wuzu zen ti. 21 Yesu gantɛl tiŋsi ta digi sɔn funɛ ya Filip. O tɔha funɛ ya Bɛtseida ali Galili pulim ni. Ba fun wa ŋɔ un, "Ya nihɛɛ, ya daŋni ya la pu Yesuu." 22 Filip fun la ŋɔ Andiru ni chenani ba daŋni ba la pu Yesu. Nara balɛ ta fun tiŋ dɔŋa a kaali o wati. 23 Yesu fun ŋɔ ba, "Saha telu di Koosa lisi ali o jirima awa chaani kinkan ni a nyɛ mu waa nibine be ni. 24 Maa nu mu wati nɛnɛ. Ma zim di ki duha tiina yaa kpa ki bɛgim bɛgimwa a du. Ki duha ti titi yaa pɔu ka ki fali nyu a zini a nɔn ki damata. O vɛ pɔɔli, o wa zi nyu a zini a nɔn. 25 Nibinsa chi ki duharɛ. Ba baga vɛ nyɛn ba miisa ni ali tɛɛnɛ nɔ maga ni, Koosa zi kpa o mi fali naa vɛ kpak bɔu a nyɛ ba. Ba baga ka nyɛn ba miisa ni di ba kpak o bar la peti ni, ba wa zi na kindɔŋ. 26 Ma la ŋɔ Grik tim ta ni di ba daŋni ba wa min tum tuma, ba wa tiŋ min, chen ni ba zi nyɛn doonani mu nyɛnu. Ba ya chen, mu nyan ti zi nyɛ ba jirimau." 27 Doonee Yesu fun burigi a ŋɔ ba naa nyɛn dooni, "Mu bambi bure min ni. Mu wa koti a sumi mu nyan ti di o lisi min ali kin naa kaa wa ya nan ni. O funɛ tum min di mu wa chem chene." 28 Doonee o fun sumi Koosa a ŋɔ, "Mu nyana, nyɛ nara ki nyɛ hin jirima chenani ba kaa ya min daha." Ba fun van nu ta ali buudaha ni ka o ŋɔ, "Mu funɛ nyɛ nara nyɛ min jirima ka mu zi bu nyɛ ba ya chen." 29 Zɛmɛ ba naa funɛ chiŋi doon chen bɔnɛ fun nu taa ti a ŋɔ dɔŋ ni, "O chi nasɛha tɛsɛɛ." Bɔnɛ ka ŋɔ, "Malaika ŋɔ un." 30 Yesu fun ŋɔ ba, "Taa naa ma nu chen, o ya ma kinnɛ. O wa ya mu kin. 31 Chenani Koosa zi di tɛɛne nɔ tim maga sɛriya a nyaŋi Sintana naa dɔ ba duglɛu. 32 Ba wa kpaasi min a mari daakakli ni di mu siu, nidamata bambe zi nyɛn min niu." 33 Chenani o sɛm ba nan biksi ba nyinbaan naa o zi wa siu. 34 Zɛmɛ ta nidigi fun ŋɔ un, "Ba funɛ sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni di Kristo naa Koosa fun vɔu di o tum chen zi nyɛnu hali saha naa vɛ kpak bɔ. Yɛrɛ i sɛm ya di nara zi kpak nibine beu a kpaasi mari daakakli ti ni o siu? Ya wa zim nibine naa ya un." 35 Yesu fun ŋɔ ba, "Mu chi fitinne a nyɛn ma wati. O wa zi vusi ka birsi wa tɔ min. Ma kpak fitina a val doonani ma daŋni ma val. Birsi ti wa tɔ un, ma zi nyuksi nyinbaanu. 36 Mu ha nyɛn ma wati wuzu bulɛ nan, ma nyɛ ma see su min, chen ni ma nyinbaan zi chaaniu saha maga." Yesu funɛ sɛm peti, o fun la sogli o titi. 37 O funɛ tum tum zeneu kinkan ali ba suwachak ni, amaa ba nidamata see wa fun su un. 38 Chendaha Koosa witiina Azaaya sɛma naa o fun sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni saha digi chen zi ya wutiu. O fun ŋɔ, "Koosa funɛ tum tum zeneu ba suwachak ni, amaa ba see wa fun su o laaboor weri naa ya fun sɛm ba." 39 Azaaya fun bu sɔbi ba naa see vɛ su Yesu wɛ a ŋɔ, 40 "Koosa funɛ nyɛ ba see tɔ a nyɛ ba bambe ya bambe sitɛ, chen ni ba wa zi koti a na aa zim chenani o ya. O vɛ ya chen, ba bambe zi chɛrigiu, chen ni o zi gil ba tum tagna a nyɛ ba." 41 Azaaya funɛ na Yesu jirima awa chaani kinkanu a chi o deesi. Chendaha o fun sɔbi nan. 42 Ju tim nihɛɛ damata funɛ nyɛ ba see su Yesu, amaa ba wa fun nyɛ ba see su un ali gbanpulim ni, domi ba funɛ ɔm Farisi tim tawa. Farisi tim ta zim chenani ba ya, ba zi duŋni bau ali ba bar lagmi dɛɛni ni. 43 Ba daŋni narawa ki nyɛ ba jirima a kaali chenani ba daŋni Koosa ki nyɛ ba jirima. 44 Doonee Yesu fun zer o taa buudaha a ŋɔ zɛmɛ ta ni, "Naa sii su min, o sii su Koosa naa tum min chen gbaanko. 45 Naa na min, o na Koosa naa tum min chen gbaanko. 46 Mu funɛ wa tɛɛnɛ nɔ magau di ba naa maga see su min wa zi val birsi ni. Mu chi fitinne a chaani ba nyinbaan. 47 Mu wa zi di ba naa maga nu mu sɛma a vɛ tiŋ a nɔ sɛriya. Mu wa fun wa di mu wa di tɛɛnɛ nɔ tim maga sɛriya. Mu ka funɛ wa di mu wa lisi ba ali ba tum tagni nɛɛ. 48 Tɛɛnɛ nɔ maga siili saha wa tel, sɛm nawara mu fun sɛm zi wa di ba naa funɛ vɛ min awa mu sɛma sɛriyau. 49 Chenani mu sɛm ma nan wa ya mu titi sɛma. Mu nyan naa tum min chen, kpa sɛm ta nyɛ min di mu wa sɛm ma. 50 Sɛm naa maga o fun kpa nyɛ min, mu kpa biksi mau. Ba naa maga nu o sɛm ta, o zi kpa o mi fali naa vɛ kpak bɔu a nyɛ ba."

13

1 O funɛ ka wuzu bɛgimnɛ di val la gali wuzu zen ti tel. Yesu funɛ zimu di o kpaki saha ti duglɛu di o li tɛɛnɛ nɔ maga ni a bur kila o nyan ti wati. Chenani o funɛ daŋni ba naa o dɔ wa funɛ bur gantɛl. 2 Yesu wa o gantɛl tiŋsi ta funɛ di dusum diwe ka Sintana fun lisi di Judas Iskariɔt, Simɔn be, zi li Yesu gantɛlu. 3 Yesu funɛ zimu di o nyan naa tum un tɛɛnɛ nɔ maga ni, funɛ kpa kina maga a du o nin ni. O gbaanko funɛ zimu di o nyɛn nyinbaan nɛɛ a bur a la Koosa wati. 4 A saha ti Yesu fun si diwe bar diili ti ni a ur o takta a zer bara ki fiisi a niŋi. 5 Doonee o fun weli nii a du katɛsa ni a funɛ sɛm o gantɛl tiŋsi ta naŋgere a kpa bara ki fiisi ti a fiisi ba naŋgere ta. 6 O fun wa pu Simɔn Pita. O fun pɛɛsi un, "Mu kunyana, o wa deŋli wa i sɛm mu naŋgere." 7 Yesu fun ŋɔ un, "I wa zim chenani mu kaa ya nyɛ hin nan mun lalaknɔ, amaa o gantɛl ni i zi wa zimu." 8 Pita fun ŋɔ un, "Mu wa zi kur nyɛ i sɛm mu naŋgere." Yesu fun ŋɔ, "I vɛ nyɛ mu sɛm a, i wa zi bu ya mu gantɛl tiŋsi ta digi." 9 Simɔn Pita fun fɛti o bambi a ŋɔ, "O ya di chene, ta chaksi mu naŋgere duŋduŋ. Chaksi mu nisa awa mu nyuha gbaanko." 10 Yesu fun ŋɔ un, "Nar sɔ nii, chene i bara maga wer, amaa i ka val la bar digi, i naŋgere duŋduŋnɛ i yaa sɛm." Doonee o fun burigi a ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni, "Lalaknɔwa ma maga bambe wer, amaa ma nibɛgim bambi vɛ weri." 11 Yesu funɛ piin zim naa kaa li o gantɛlu. Chendaha o fun ŋɔ di ba nibɛgim bambi wa wer. 12 Yesu funɛ sɛm ba naŋgere peti chen, o fun bur kaali o bar kani ti a la laari o takta ti a ŋɔ ba, "Mu zi ŋɔ ma chenani mu tum nyɛ ma nan munu. 13 Ma yaa yir min ma kunyana naa la biksi ma Koosa wɛ. Chen deŋlee, domi mu sir ya ma kunyannɛ. 14 Mu waa naa ya ma kunyan ti a biksi ma Koosa wɛ, fa chaksi ma naŋgere ta. Ma gbaanko ki chaksi dɔŋa naŋgere. 15 Maa tiŋ chenani mu biksi ma di ma tiŋ chen. 16 Ma nu mu sɛma nɛnɛ. Yom wato a zen a kaali o kunyana. Nitumi wato a zen a kaali naa tum un. 17 Ma zim chenani mu daŋni ma tumu. Ma ya chen, ma tusa zi sɔɔni kinkan. 18 "Sɛm naa mu sɛm ma nan, mu wa sɛm a a nyɛ ma maga nɛɛ. Min zim ba naa mu lisi ali ma tuhu niu. Ba funɛ sɔbiu ali Koosa sɛm tɔn ti ni a ŋɔ, 'Mu wa naa lagmi aa di diwe nan zi li mu gantɛlu.' Chenani ba sɔbi, sɛm nama nan zi ya wutiu. 19 Mu te ŋɔ mau, chen ni ka nan wa ya, ma see zi su di min ya naa ba fun sɔbi chen wɛ. 20 Ma bu nu mu wati nɛnɛ. Ba naa maga la naa mu tum a du, minnɛ ba la du chen. Ba naa maga la min a du, naa tum min chene ba la du." 21 Yesu funɛ sɛm nan peti, o bambi buri un ni kinkan. O fun ŋɔ ba, "Wutirɛ mu ŋɔ ma, ma nidigi ali ma tuhu ni zi li mu gantɛlu." 22 O gantɛl tiŋsi ta fun nyini dɔŋ see ni a la lisi, antirɛ o zi bi nan? 23 Naa Yesu funɛ daŋni kinkan ali ba ni funɛ kani a mari un. 24 Simɔn Pita fun baasi o nin di o nyɛ Yesu ŋɔ un chenani o du. 25 Naa Yesu funɛ daŋni kinkan fun tur la mari un a pɛɛsi, "Mu kunyana, anti chen?" 26 Yesu fun ŋɔ un, "Mu kaa kpa diwere a suk disa a nyɛ un. Waa ya naa mu bi chen." O fun kpa diwe ti a suk disa a nyɛ Judas Iskariɔt, Simɔn be, ni. 27 Judas funɛ la boroboro ti, Sintana fun van zu o bambi ni. Yesu fun ŋɔ un, "Kila lalaka a la tum chenani i kaa tum." 28 Ba naa funɛ lagmi di ba di diwe chen wa fun zim chenani Yesu sɛm un chen mun. 29 Ba maga malɛ funɛ nyɛn Judas nin nee. Ba bɔnɛ fun lisi di Yesu ŋɔ un di o la yau wuzu zen ti diwe. Bɔnɛ ka fun lisi di Yesu ŋɔ un di o lisi malɛ ta bɔnɛ a la nyɛ fara tim ni. 30 Judas funɛ la boroboro ti, o fun van si a li. O funɛ ya dusum saharɛ. 31 Judas funɛ kaali, Yesu fun ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni, "Nidamata zi pɛki Koosa kinkan a li chenani ba kaa ya min. Chenani Koosa zi kpa o jirima awa chaani kinkan a nyɛ mu waa nibine be ni duglɛu. O wa zi vusi ka o ya chen. 33 Mu bisa, mu wa ma wa zi nyɛn vusi. Mu wa kaali, ma zi dɛu mu bar nyɛniu. Ma lisi chenani mu fun ŋɔ Ju tim ta ni di ba wa ki koti a tiŋ min la doonani mu la chen. Chenani mu ŋɔ ba chen, ya ma gbaanko kinnɛ. 34 Chiksi fali nyɛnɛɛ mu daŋni ma tiŋ. Ma zimu di mu daŋni mau kinkan. O lawa ma gbaanko ki daŋni dɔŋau a chi chen. 35 Ma daŋni dɔŋa nan ni, nara maga zi zimu di ma ya mu gantɛl tiŋsiwa." 36 Simɔn Pita fun pɛɛsi un, "Mu kunyana, leene i la?" Yesu fun ŋɔ un, "I wa ki tiŋ min a la doonani mu la chen lalaknɔ. O zi ya tamnɛ i koti a tiŋ min." 37 Pita fun bu pɛɛsi un, "Mu kunyana, yɛrɛ mu vɛ ka koti a tiŋ hin lalaknɔ? Mu saksɛu di mu siu a nyɛ hin." 38 Yesu fun burigi a pɛɛsi un, "I sir saksɛ di i siu a nyɛ minuu? Nu mu wati nɛnɛ. I zi te ŋɔ nara niu dusum nɔ di i wa zim min nɔ butora ka zimal zi yeli."

14

1 Doonee Yesu fun ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni, "Ma ta nyɛ ma bambe buri. Ma see su Koosa. Ma ta nyɛ ma see suuli bur gantɛl ali min ni. 2 Damsi kinkan nyɛn doonani mu nyan ti nyɛn. Mu wa la dooni, mu zi kɔɔri bɔnɛu a chiksi ma. Nan vɛ yaali, mu fu wa zi ŋɔ ma. 3 Mu wa kɔɔri a peti, mu zi bur wa kpa ma lau, chen ni ma wa min zi bu lagmi nyɛnu. 4 Ma waa zim doonani mu la awa doon nyinbaan." 5 Tɔmas fun ŋɔ un, "Mu kunyana, ya ha wa kpak doonani i la chen ya bambe ni. Yɛrɛ ya kaa ya zim doon nyinbaan?" 6 Yesu fun ŋɔ un, "Min ya doon nyinbaan ti. Mu ya wuti tiina awa Koosa mi fali tiina. Nandigi wa kila mu nyan ti wati aa vɛ na min. 7 Ma fun zim chenani mu sir du, ma fu zi zim chenani mu nyan ti gbaanko duu. Zinan kpa la ma na unnu a zim un." 8 Filip ha wa fun vɛɛn zim o sɛm ta mun a ŋɔ un, "Mu kunyana, ma nyɛ ya pu i nyan ti. Chen duŋduŋnɛ ya daŋni." 9 Yesu fun ŋɔ un, "Filip, yɛrɛ i pɛɛsi min chen ni? Ma wa min nyɛn vusiu. I ha wa vɛɛn zim nibine naa ya minn? Nara maga na min, mu nyan tirɛ ba na chen. 10 Nyɛ i sii su di mu nyan ti nyɛn min nɛɛ ka mu ka nyɛn un ni. Chenani mu biksi ma a la tum chen wa li min ni. A maga li mu nyan naa nyɛn min ni watɛɛ." 11 Doonee Yesu fun ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni, "Ma nyɛ ma see su di mu nyan ti nyɛn min nɛɛ ka mu ka nyɛn un ni. Nan bɔm ma ni, ma lisi tum zene naa ma na ka mu tum chen. A waa la zi suŋi ma ma see su. 12 Wutirɛ mu ŋɔ ma, ba naa see su min, ba zi tum chenani mu tumu. Hali ba zi tumu tum zene a kaali chenani mu tum, domi mu zi wa bur la mu nyan ti watiu. 13 Mu waa naa ya Koosa be, mu daŋni narawa yaa ki nyɛ mu nyan ti wa jirima. Chendaha kin naa maga ma ŋɔ di mu tum a nyɛ ma ali mu sɔn ni, mu zi tum aau. 14 Ma nyɛ mu bu ŋɔ ma, kin naa maga ma ŋɔ di mu tum a nyɛ ma ali mu sɔn ti ni, mu zi tum aau." 15 "Maa daŋni min, ma zi tiŋ chenani mu ŋɔ mau. 16 Mu zi sumi mu nyan tiu o kpa o siim weri naa ya wuti tiina, a du ma bambe ni. O zi nyɛn dooniu hali saha naa vɛ kpak bɔ aa suŋi ma ma tiŋ chenani mu ŋɔ ma. 17 O wa zi wa nyɛn tɛɛnɛ nɔ tim maga bambe ni, domi ba wa zim di o nyɛnu. Ma ka zim di o nyɛnu, domi o zi wa nyɛn ma bambe niu. 18 "Mu wa zi gil ma duŋduŋ. Mu zi bur wa ma watiu. 19 Saha naa tɛɛnɛ nɔ tim maga vɛ kaa wa na min chen duglɛu, amaa ma waa ka zi bu na minnu. Domi mu zi wa si mu siu niu, ma gbaanko zi wa si ma siu niu. 20 A wuzu naa mu wa si mu siu ni, ma zi zimu di mu nyɛn mu nyan ti nɛɛ ka ma nyɛn min ni ka mu gbaanko nyɛn ma ni. 21 "Ba naa la nu mu sɛma a la tiŋ a, chen biksi di ba daŋni minnu. Mu gbaanko zi daŋni bau a kpa mu titi a biksi ba. Ba la daŋni min chen daha, mu nyan ti gbaanko zi daŋni bau." 22 Baal digi funɛ nyɛn doon. O sɔn ya Judas, amaa o laata fun ya Judas Iskariɔt. O fun ŋɔ Yesu ni, "Mu kunyana, yɛrɛ i kaa ya a kpa i titi a biksi ya a ta kpa i titi a biksi tɛɛnɛ nɔ tim maga?" 23 Yesu fun ŋɔ un, "Ba naa la daŋni min zi tiŋ mu nɔ sɛmau. Mu nyan ti gbaanko zi daŋni bau, ka mu wa un wa nyɛn ba bambe ni. 24 Ba naa vɛ daŋni min wa zi tiŋ mu nɔ sɛma. Chenani mu biksi ma wa li min ni. A maga li mu nyan naa tum min chen watɛɛ. 25 "Mu wa ma funɛ nyɛn ka mu sɛm ma kin nama. 26 Mu nyan ti wa tum o siim weri ti di o wa chiŋi mu bar chiŋi ni. Waa la zi biksi ma kin nama maga ma daŋni ma zim aa lisi ma chenani maga mu fun ŋɔ ma. 27 "Mu zi nyɛ ma bar sɔɔnau a chi chenani mu bara du. A wa kaali tɛɛnɛ nɔ tim maga bar sɔɔnau kinkan. Ma ta nyɛ ma bambe bure a ta ɔmi. 28 Mu piin te ŋɔ mau di mu zi la mu nyan ti watiu a bur wa. Ma sir a daŋni min, ma tusa zi sɔɔniu, domi mu nyan ti zen kaali min. 29 Mu te ŋɔ ma kin nama wɛwa ka a zi wa ya, chen ni a wa ya, ma see zi su minnu a gbaari. 30 Mu wa bura daŋni mu sɛm kinkan ma wati, domi Sintana naa dɔ tɛɛnɛ nɔ tim maga wau. Mu wa un wa kpak wudigi wa dɔŋ ni. 31 Mu nyan ti funɛ ŋɔ min chenani mu zi tum. Mu zi tiŋ o nɔu a tum a, chen ni tɛɛnɛ nɔ tim maga zi zimu di muu daŋni unnu. "Ma nyɛ ya si a la bar digi."

15

1 Doonee Yesu fun bu ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni, "Mu chi bugil pum naa ba yir 'van' chene a kpak wuti. Mu nyan ti chi naa la nyini un nɛ. 2 O yaa ŋmɛnsi hulsa a naa vɛ nɔni chenu a ta, a ŋmɛnsi a naa la nɔn chen a bura nɔn kinkan. 3 Chene o fun piin ya a chaksi ma tusa ali mu sɛm nawara mu fun sɛm ma ni. 4 Hulsi ta vɛ baŋsi bugil pum ti bara ni, a wa ki nɔn nɔna. Chen vɛɛna, ma wa min vɛ ya ni bɛgim a nyɛni, ma wa ki koti a tum tum were a nyɛ min. Chendaha o lawa ma wa min ya nibɛgimu a nyɛn. 5 "Mu piin ŋɔ mau di mu chi bugil pum naa ba yir 'van' chene. Ma chi mu hulsiwa. Ma wa min ya nibɛgim a nyɛn, ma zi kotiu a tum tum were kinkan a nyɛ min. Ma lisɛ ma titi ali min ni, ma wa ki koti a tum wudigi. 6 Ma ya chen, mu nyan ti zi teŋsi mau a ta ma siti. Nara zi wa haasi ma a lagmi dɔŋ ni a fu. 7 Ma wa min ya nibɛgim a nyɛn ka mu sɛm naa mu biksi ma nyɛn ma ni, ma zi kotiu a sumi Koosa kin naa ma daŋni o nyɛ ma. 8 Chenani maa tum tum were a nyɛ min a gbaari la zi biksi nara di ma ya mu gantɛl tiŋsiwa. Doonee ba zi bur a nyɛ mu nyan ti wa jirima kinkan. 9 Muu daŋni mau a chi chenani mu nyan ti daŋni min. Maa lisi chen wɛ, chen ni ya lagmi nyɛni nɔ wa zi bur gantɛl. 10 Mu funɛ tum chenani mu nyan naa la daŋni min, fun ŋɔ min di mu tum, chen ni ya lagmi nyɛni nɔ wa zi bur gantɛl. Chen vɛɛna ma tiŋ chenani mu naa la daŋni ma fun biksi ma, ya lagmi nyɛni nɔ wa zi bur gantɛl. 11 "Mu daŋni ma tusa sɔɔniu hali a wa peti a chi chenani mu tuha sɔɔni nan. Chendaha mu sɛm nan maga a nyɛ ma. 12 Chiksi fali nyɛnɛɛ mu daŋni ma tiŋ. Ma zimu di mu daŋni mau kinkan. O lawa ma gbaanko ki daŋni dɔŋau a chi chen. 13 Nar chiŋi a chɛna bar chiŋi ni a siu, chenani o daŋni un chen kaali a maga. 14 Ma tiŋ chenani mu fun biksi ma, mu zi zimu di ma ya mu chɛnsiwa. 15 Chenani maga mu nyan ti fun ŋɔ min, mu funɛ kpa a magau a ŋɔ ma. Chendaha mu gbaanko sɛm di ma ya mu chɛnsiwa. Mu wa zi bu ŋɔ di ma ya mu tumtumsiwa, domi tumtumsa wa zim chenani ba kunyana tum. 16 Ma wa fun lisi min di mu ya ma kunyana, amaa mu ka funɛ lisi ma di ma tum tum were naa la zi vɛ chɔki a nyɛ min. Ma tiŋ min chen, ma zi kotiu a sumi mu nyan ti ali mu sɔn ti ni kin naa ma daŋni o nyɛ ma. 17 Mu sɛm mau wa kpok ni, o lawa maa daŋni dɔŋau." 18 "Mu tiŋi nyɛ tɛɛnɛ nɔ tim maga ha ma, ma lisi di minnɛ ba te ha. 19 Ma wa tɛɛnɛ nɔ tim maga fu lagmi a nyɛn dɔŋ wati, ba fu zi daŋni mau. Mu funɛ lisi ma di ma wa ba ta lagmi nyɛn dɔŋ wati. Chendaha ba ha ma. 20 Ma lisi chenani mu fun ŋɔ ma di yom wato a zen a kaali o kunyana. Ba funɛ muksi minnu kinkan, adaha ba zi wa muksi ma gbaankou. Ba wa tiŋ mu biksisi ta, baa zi wa tiŋ ma gbaan biksisau. 21 Ba zi wa muksi mau a chi chen, domi ba wa zim naa funɛ tum min chen. Maa tiŋ min daha, ba gbaanko ya ma chen. 22 Mu funɛ wa ŋɔ ba di ba bur ali ba tum tagna tiŋi ni. Ba vɛ. Chendaha Koosa na ba galimsa. Ba wa zi wa koti a sɛm wudigi o suwachak ni. 23 Nar ha min, mu nyan tirɛ o ha. 24 Mu funɛ tum alaazibu tuma a naa nibine zi vɛ koti a tumiu, ba suwachak ni. Chendaha Koosa gbaanko na ba galimsa. Hali chenani maga ba na ka mu tum nyɛ ba, a maga ya yɔrirɛ ba wati ka ba ha min awa mu nyan ti. 25 Ba funɛ ha ya chene di chenani ba sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni chen zi ya watiu. Ba funɛ sɔbiu a ŋɔ, 'Ba ha minnu ka o vɛ kpak mun.' 26 "Mu funɛ piin ŋɔ mau di Koosa siim weri naa ya wuti tiina chen zi biksi nara mu wɛu. Mu wa bur la mu nyan ti wati, mu zi nyɛ o wa ma watiu a wa suŋi ma. 27 Ma funɛ nyɛn mu wati piili ti ni chen. Chendaha ma gbaanko zi biksi narau mu wɛ."

16

1 "Mu ŋɔ ma kin nama wɛu, chen ni ma wa zi bur a ni. 2 Ju tim ta zi wa duŋni mau ali ba bar lagmi dɛɛni ta ni. Hali saha zi wa wau, ba naa kpu ma kaa ki lisi di ba tiŋ Koosa tutɔrɛ. 3 Ba zi tum nanu a nyɛ ma, domi ba wa zim min koo mu nyan ti. 4 Mu ŋɔ ma kin nama wɛu, chen ni saha wa tel di ba ya nan nyɛ ma, ma zi lisi chenani mu ŋɔ mau. Ma wa min lagmi nyɛn nan, o wa deŋli di mu ŋɔ ma a wɛ." 5 "Lalaknɔwa mu saksi di mu bur la naa funɛ tum min ma chen wati. Ma nidigi ha wa wa pɛɛsi min di leene mu la. 6 Mu ŋɔ ma kin nama wɛu ka a nyɛ ma tusa chɔk kinkan. 7 Ma nyɛ mu sɛm ma wuti. O deŋlu di mu gil ma a bur la mu nyan ti wati, chen ni mu zi nyɛ o siim weri ti wa suŋi mau. Mu vɛ laali, o wa zi koti a wa. 8 O wa wa, o zi nyɛ tɛɛnɛ nɔ tim maga zim di ba tum tum tagnau. O zi wa biksi ba di Koosa daŋni ba nyɛni deŋliu o suwachak ni, chen ni o wa zi bu na ba galimsa. 9 Ba see wa su min. Chendaha ba yaa tum tum tagna. 10 Chenani mu zi chiŋi ba bar chiŋi ni a siu a nyɛ ba a bur la mu nyan ti wati, nan duŋduŋ la zi nyɛ ba deŋli Koosa suwachak ni. 11 Koosa fun piin na Sintana naa dɔ tɛɛnɛ nɔ tim maga, galimsa a ha vɛ ta un yɔri. Kin namawa Koosa siim weri ti kaa wa biksi ba. 12 "Mu kpak wu damatau a kaa ŋɔ ma, amaa ma wa ki koti a chiŋi a nu a maga. 13 Koosa siim weri naa ya wuti tiina, wa nyɛn ma bambe ni, o zi nyini mau ali wuti nyinbaan ni. O biksi ti wa zi wa li o titi ni. Sɛm naa o zi wa nu mu wa mu nyan ti wati, o zi kpa aau a sɛm ma. O gbaanko zi biksi ma kin nawara zi wa yau wɛ. 14 O zi nyɛ min jirima kinkanu, domi o zi nu mu sɛmau a kpa a a sɛm ma. 15 Mu nyan ti sɛma awa mu sɛma ya ki bɛgimnɛ. Chendaha mu ŋɔ ma di o siim weri ti zi nu mu sɛmau a kpa a a sɛm ma." 16 "Mu wa zi nyɛn ma wati a vusi a bur la mu nyan ti wati. Mu wa la o wati, o wa zi vusi ka ma bu na min." 17 Yesu funɛ sɛm ba peti, o gantɛl tiŋsi ta bɔnɛ fun ŋɔ dɔŋ ni, "O fa ŋɔ ya di o wa zi nyɛn ya wati a vusi kaa bur la o nyan ti wati. O wa la o wati, o wa zi vusi ka ya bu na un. O sɛm ta mun ya baŋa? 18 Ya wa zim chenani o fa ŋɔ ya di o wa zi vusiu chen mun." 19 Yesu funɛ zimu di ba daŋni o suŋi bau. O fun ŋɔ ba, "Ma na dɔŋwa a li chenani mu fa sɛm ma chen, mu wa zi nyɛn ma wati a vusi a bur na ma lalaka. 20 Wutirɛ mu ŋɔ ma, mu bu vɛ wa nyɛn ma wati, tɛɛnɛ nɔ tim maga tusa zi wa sɔɔniu kinkan, amaa ma tusa ka zi wa chɔku kinkan. Ma tu chɔk ti wa zi wa vusi, amaa a zi wa ya tu sɔɔnau lalaka. 21 Nihaan wa duurɛ, o tuha ya chɔk. O wa lul peti, o ya sugliu wiili tiu ka o tuha sɔɔni aku o be ti daha. 22 Ma tusa chɔku lalaknɔ. Ma bu wa na min, ma tusa ka zi bu sɔɔniu kinkan. Nandigi wa ki lisi ma tu sɔɔn ti ali ma ni. 23 "Chen saha ti ma wa zi wa mu wati di ma wa pɛɛsi min kindɔŋ wɛ. Wutirɛ mu ŋɔ ma, ma zi kotiu a sumi mu nyan ti kin naa ma daŋni mu sɔn daha o nyɛ ma. 24 Hali wa zinan ma ha wa sumi un kindɔŋ mu sɔn daha. Maa sumi un o zi nyɛ mau ka ma tusa sɔɔni hali a la gali." 25 "Kin naa mu ŋɔ ma a wɛ nan, o bɔmu wa ma zim a mun. Saha wau di mu zi wa biksi ma mu nyan ti wɛ gbanpulim ni ka o ta bu bɔm ma ni. 26 Saha ti wa tel, ma wa zi bu nyini mu see ni di mu nyɛ mu nyan ti nyɛ ma kin naa ma daŋni. Ma zi wa sumi o titi watiu ali mu sɔn ti ni o kpa a a nyɛ ma. 27 Mu nyan ti daŋni mau kinkan a la zi ya chen a nyɛ ma. Ma daŋni minnu ka ma see su di mu funɛ li o watɛɛ. Chendaha o daŋni ma a chi chen. 28 Mu funɛ li o watɛɛ a wa tɛɛnɛ nɔ maga. Lalaknɔ mu saksi di mu li a bur a la o wati." 29 Doonee o gantɛl tiŋsi ta fun ŋɔ un, "Lalaknɔwa ya zim chenani i sɛm ya chen mun. O wa bu bɔm ya ni. 30 Ya gbaanko zimu di i zim kina magau, hali chenani ya lisi ya bambe ni. Chendaha ya see su di i li Koosa watɛɛ a wa ya wati." 31 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma see sir su minuu? 32 Ma nu mu wati. O wa zi vusi ka ma maga chɔ kaali ma damsa a ka min duŋduŋ, amaa mu nyan ti wa zi ya chen. O wa min zi nyɛnu. 33 Chenani ma nyɛn tɛɛnɛ nɔ maga ni zi nyɛ ma na namsiu kinkan. Chenani ma wa min ya ni bɛgim a nyɛn ka zi nyɛ ma bara sɔɔniu. Chendaha mu fun ŋɔ ma kin nama. Ma kpak ma bambe. Mu kpok ti ya ki zen a kaali tɛɛnɛ nɔ tim maga kpok."

17

1 Yesu funɛ sɛm peti, o fun nyini buudaha ni a ŋɔ, "Mu nyana, mu siwi saha ti duglɛu. Biksi nara i jirima awa i chaani naa i fun kpa a nyɛ min chen kinkan, chen ni mu zi nyɛ hin jirima kinkanu. 2 Hin funɛ nyɛ min nyinbaan di mu kpa i mi fali naa vɛ kpak bɔ a nyɛ tɛɛnɛ nɔ tim maga ni. Mu kpa un a nyɛ ba naa i fun lisi a nyɛ min chen. 3 Hin ya ni bɛgim a ya wuti tiina. Nar zim hin awa mu waa naa i fun tum chen, o kpak i mi fali naa vɛ kpak bɔu. 4 Tum naa i fun kpa nyɛ min di mu tum nyɛ tɛɛnɛ nɔ tim maga na i jirima awa i chaani kinkan. Lalaknɔ o petiu. 5 Mu nyana, i funɛ te kpa i jirima awa i chaani kinkan i wa min bɔni saha digi a zi naami tɛɛnɛ nɔ maga. Kpa chenani mu zi nyɛ hin jirima a gbaari un ni a biksi nara di a ya ki bɛgimnɛ. 6 "I funɛ lisi nara ali tɛɛnɛ nɔ tim maga ni a nyɛ i titi ni. I fun kpa ba a nyɛ min ka mu fun biksi ba i wɛ ba tiŋ i nɔ. 7 Lalaknɔ ba zim di kin naa maga mu kpak li i watɛɛ. 8 Sɛm naa i fun sɛm nyɛ min chen, mu funɛ kpa aau a ŋɔ ba. Ba see funɛ su di hin tum min ba wati. 9 "Mu wara sumi hin tɛɛnɛ nɔ tim maga daharɛ. Mu ka sumi hin ba naa see su min daharɛ. Hin dɔ ba a fun lisi ba a nyɛ min. 10 Mu nara maga ya i narawa. I nara maga ka ya mu nara. Chenani ba tiŋ min biksi nara di mu kpak jirima kinkan. 11 Lalaknɔ mu saksi di mu li tɛɛnɛ nɔ maga ni a wa i wati ka ba kpalimi gantɛl ni. Mu nyana naa ya tu chaan tiina, i funɛ lisi ba a nyɛ min. Kpa i kpok ti a nyini ba nɛnɛ a suŋi ba ba kpak nɔ bɛgim a chi ya. 12 Mu wa ba lagmi nyɛn dɔŋ wati nan, i kpokre mu fun kpa a nyini ba. Ba nibɛgim duŋduŋ ya nibin yɔri a fun lisi o nin ali ya ni. Chenani ba fun sɔbi o wɛ ali Koosa sɛm tɔn ti ni chen ya wutirɛ. 13 Lalaknɔ mu saksiu di mu bur wa i wati. Chendaha mu sumi hinnu ba daha di ba tusa sɔɔni hali a la gali a chi mu kin. 14 Sɛm naa maga i fun ŋɔ min chen, mu kpa aau a ŋɔ ba. Tɛɛnɛ nɔ tim maga ha bau, domi ba wa ba wa bu ya nibɛgim a chi chenani mu wa tɛɛnɛ nɔ tim maga wa ya nibɛgim. 15 Mu wara sumi hin di i lisi ba ali tɛɛnɛ nɔ maga ni. Mu ka sumi hin di i kok bau a li Sintana. 16 Ba wa tɛɛnɛ nɔ tim maga wa bu ya nibɛgim a chi chenani mu wa tɛɛnɛ nɔ tim maga wa ya nibɛgim. 17 I sɛm naa mu fun kpa a biksi ba chen ya wutirɛ. Ki suŋi ba baa tiŋ i wuti nyinbaan ti a ta bur la lagmi tɛɛnɛ nɔ tim maga ni. 18 Min tum ba di ba la biksi tɛɛnɛ nɔ tim maga i wɛ a chi chenani i fun tum min di mu wa biksi ba chen. 19 Mu lisɛ mu titiu ali ba ni di mu tiŋ i tutɔ a siu a nyɛ ba, chen ni ba zi kotiu a tiŋ i wuti nyinbaan a ta bur la lagmi tɛɛnɛ nɔ tim maga ni. 20 "Mu ha vɛɛn a sumi hinnu a nyɛ mu gantɛl tiŋsi ta ni a gbaari ba naa la zi nyɛ ba see su min ali ba biksi ti ni. 21 Ki suŋi ba ba ya nɔ bɛgim dɔŋ ni. Mu nyana, i wa min ya nibɛgimnɛ. Suŋi ba ba wa zim ya a gbaari, chen ni tɛɛnɛ nɔ tim maga see zi su di hin funɛ tum min ba wati. 22 I jirima awa i chaani naa i fun kpa nyɛ min chen, kinkan mu wa ba bɔnɛ un, chen ni ba zi ya nɔ bɛgimu dɔŋ ni a chi ya. 23 Domi i wa min ya nibɛgimnɛ ka ya nyɛn ba bambe ni, nyɛ chenani ba ya nɔ bɛgim chen ki gbaari. Ba ya chen, tɛɛnɛ nɔ tim maga zi wa zimu di hin funɛ tum min ba wati. Ba gbaanko zi zimu di ii daŋni bau a chi chenani ii daŋni min. 24 "Mu nyana, hin funɛ te daŋni min ka i wa min bɔni i jirima awa i chaani kinkan ti ka i zi naami tɛɛnɛ nɔ maga. Mu sumi hinnu di i nyɛ ba naa i fun lisi nyɛ min chen, wa lagmi min ni ya nyɛn i tɔha ti ni wuzu digi, chen ni ba zi wa na mu jirima awa mu chaani kinkanu. 25 Mu nyana naa ya tum were tiina, tɛɛnɛ nɔ tim maga wa zim hin. Mu ka zim hin ka mu gantɛl tiŋsi ta zim di hin funɛ tum min ba wati. 26 Mu funɛ biksi ba chenani i bambi duu a ha vɛ peti. Mu zi nyɛn ba bambe niu a suŋi ba baa daŋni nara a chi chenani ii daŋni min."

18

1 Yesu funɛ sumi o nyan ti peti, o wa o gantɛl tiŋsi ta fun li dooni a la ji pol we naa ba yir Kidrɔn a la zu ŋmawe digi. 2 Doonee Yesu wa o gantɛl tiŋsi ta yaa la. Chendaha Judas naa funɛ li Yesu gantɛl chen, zim dooni. 3 Koosa dam kɔkɔɔrsi ta awa Farisi tim ta fun lagmi lanjimasa awa ba naa la il Koosa bar jɛɛmi dam ti. Judas fun te ba suwachak a kpa ba kaali ŋmawe ti di ba la kpak Yesu. Ba fun kpa chisi zene awa fitinsa a suksi kɔvɔtɛ wa din ni a kaali. 4 Yesu funɛ zim chenani kaa wa yau a fun kaali di o la chem ba a pɛɛsi, "Antirɛ maa dɛu?" 5 Ba fun ŋɔ un, "Ya dɛu Yesu naa li Nazarɛt chene." O fun ŋɔ ba, "Minnɛ." Judas naa funɛ li o gantɛl chen funɛ lagmi zɛmɛ ta ni. 6 Yesu funɛ ŋɔ di waa ya naa ba dɛu chen, hansura fun van kpak zɛmɛ ta kinkan. Ba fun tur gantɛla a chesi tɛɛnɛ ni. 7 Yesu fun bu pɛɛsi ba, "Antirɛ maa dɛu?" Ba fun vɛɛn ŋɔ un, "Ya dɛu Yesu naa li Nazarɛt chene." 8 O fun ŋɔ ba, "Mu piin ŋɔ mau di min ya un. O ya di minnɛ ma kaa wa kpak, ma nyɛ mu gantɛl tiŋsi nama kila ka ma kpak min." 9 Yesu fun te ŋɔ o nyan ti ni di ba naa o fun lisi nyɛ un chen, o wa nyuksi ba nibɛgim. Chendaha o fun sɛm chen. 10 Doonee Simɔn Pita fun foŋ o chisi zen a teŋ Koosa dam kɔkɔɔrsi ta nihɛɛ ti yom digi nindil diŋna a toti. O sɔn funɛ ya Malkus. 11 Yesu fun ŋɔ Pita ni, "Kpa i chisi ti a bur du o lɔk ni. Ta tɔ nyinbaan naa mu nyan ti ŋɔ di mu namsi chen." 12 Doonee lanjimasi ta, ba nihɛɛ awa ba naa la il Koosa bar jɛɛmi dam ti chen, ba fun kpak Yesu a vɔu o nisa a ta o gantɛl ni. 13 Ba fun kpa un a kaali baal naa ba yir Anas chen dama. Koosa dam kɔkɔɔrsi ta nihɛɛ ti sɔn funɛ ya Kaifas. Anas funɛ ya o hila. 14 Kaifas funɛ ya naa funɛ te ŋɔ Ju tim ta ni di o deŋlu wa Yesu chiŋi ba maga bar chiŋi ni a siu nyɛ ba. 15 Anas funɛ zim Yesu gantɛl tiŋsi ta digiu nɛnɛ. O wa Pita fun tiŋ a la doonani zɛmɛ ta kpa Yesu a la, o fun la zu Anas dam sal. 16 Pita fun kpalimi bolzɔɔnɔ ni. O wa fun vusi ka Yesu gantɛl tiŋna naa Anas fun zim nɛnɛ, fun wa li sal ti bolzɔɔnɔ ti. O fun sumi nihabichɛl naa pɔ bolzɔɔnɔ ti chen di Pita zu sal ti. O fun la nɔɔni. 17 Pita funɛ si di o la zu sal ti, nihabichɛl ti fun ŋɔ un, "I wa ya baal ti gantɛl tiŋsi ta ni digirɛɛ?" Pita fun ŋɔ un, "Aayi, mu wa ya ba nidigi." 18 Dam bisa awa ba naa la il Koosa bar jɛɛmi dam ti, ba fun zɔk din hala a buksi din sal ti banbaan ni, domi wa funɛ nyɛn. Ba fun chiŋi a go un aa weeri. Pita fun la gbaari ba ni. 19 Doonee Anas fun pɛɛsi Yesu chenani o gantɛl tiŋsi ta awa o biksi ti du. 20 Yesu fun ŋɔ un, "Mu ha wa biksi nara tima a sogli. Mu ka yaa funɛ biksi ba gbanpulim nɛɛ ali ba bar lagmi dɛɛni ta awa Koosa bar jɛɛmi dam ti nɛɛ. Doon ma nɛɛ Ju tim ta yaa lagmi. 21 Ta pɛɛsi min. Pɛɛsi ba naa mu fun biksi chen. Ba waa zim chenani mu fun ŋɔ ba." 22 O funɛ sɛm chene, ba naa la il Koosa bar jɛɛmi dam ti digi fun mo un a ŋɔ, "Yɛrɛ i nyuha kpok i sɛm sɛma nan ni?" 23 Yesu fun ŋɔ un, "Mu sɛm wi naa vɛ deŋli, sɛm nara nama maga ni chenani o du, amaa a deŋlee, yɛrɛ i mo min?" 24 Yesu nisa ha funɛ vɛɛn vɔu a ta o gantɛl ni. Anas funɛ peti o sɛma, o fun tum un kaali Kaifas naa ya Koosa dam kɔkɔɔrsi ta nihɛɛ ti wati. 25 Pita ha funɛ vɛɛn nyɛn sal ti nɛɛ aa weeri din. Ba naa wa un funɛ lagmi dooni chen nidigi fun pɛɛsi un, "I wa ya baal ti gantɛl tiŋsi ta ni digirɛɛ?" O fun tɔ a ŋɔ, "Aayi, mu wa ya ba nidigi." 26 Kaifas yom digi funɛ gbaari ba ni. O funɛ ya yom naa Pita fun teŋ o diŋna toti chen maannɛ. O fun ŋɔ Pita ni, "I wa baal ti laata mu na ŋmawe ti ni chen?" 27 O fun bu tɔ di o laata. O funɛ sɛm chene ka zimal van yeli. 28 Chɔɔsa fininirɛ Kaifas awa Yesu fun na dɔŋa peti. Ju tim ta funɛ saksiu di ba di ba wuzu zen wuzu naa ba yir val la gali ti diwe. Lanjimasi ta funɛ kpa Yesu a kaali gɔmna nyuhu tiina sɛriya bar diili dama. Ju tim ta fun kpalimi sal ni, domi o funɛ chiu di ba tiŋ zu. 29 Gɔmna nyuhu tiin ti sɔn funɛ ya Pailɔt. O fun li sal ti a la pɛɛsi Ju tim ta, "Baŋ nyuhu nee ma fiksi baal nɔ?" 30 Ba fun ŋɔ un, "O fu vɛ tum wudigi, ya fu wa zi kpa un a wa i wati." 31 Pailɔt fun ŋɔ ba, "Ma kpa un kila a la di un sɛriya a li chenani ma yaa di ma nara." Ba fun ŋɔ un, "I wa nyɛ ya nyinbaan di ya di nara siwi sɛriya." 32 Chenani Ju tim ta funɛ daŋni Pailɔt kpa Yesu a kpaasi mari daakakli ni o siu chen nyɛ chenani o fun ŋɔ o gantɛl tiŋsi ta ni chen ya wuti. 33 Doonee Pailɔt fun bur kaali sɛriya bar diili dɛ ti a ŋɔ o lanjimasi ta ni ba kpa Yesu wa nyɛ un. O fun ŋɔ un, "Hin ya Ju tim koor chenn?" 34 Yesu fun burigi a pɛɛsi un, "Pɛɛsi nɔ li i watɛɛ koo nara ŋɔ hin di i wa pɛɛsi minn?" 35 Pailɔt ŋɔ un, "Mu wa ya Ju tim nar ba ŋɔ min chenani mu zi pɛɛsi hin. I titi nara awa i Koosa dam kɔkɔɔrsi ta kpa hin a du mu nin ni. Tum tagna baŋwa i tum?" 36 Yesu fun ŋɔ un, "Mu koor ti wato tɛɛnɛ nɔ maga ni. O fu nyɛnɛɛ, mu nara fu zi you a kok min, chen ni Ju tim ta wa zi kpak min. Mu bura ŋɔ hinnu, mu koor ti wato tɛɛnɛ nɔ maga ni." 37 Pailɔt fun ŋɔ un, "Chenani i sɛm nan ya wuti, i sir ya koorree?" Yesu fun ŋɔ, "Chenani i kur ŋɔ chen. Ba funɛ lul minnu mu wa tɛɛnɛ nɔ maga di mu waa biksi nara wuti ti wɛ. Ba naa la daŋni ba ya wuti tima nu mu sɛma." 38 Pailɔt fun pɛɛsi un, "Baŋa ya wuti ti?" O fun bur kaali sal ti a la ŋɔ Ju tim ta ni, "Mu wa na wu tagin naa o tum. O nin wa toli." 39 Doonee Pailɔt fun bu ŋɔ zɛmɛ ta ni, "Ma wuzu zen wuzu naa ba yir val la gali ti wa tel bun maga, mu yaa lisi ba naa mu tɔ dɛ chen nibɛgimu a nyɛ ma. Ma daŋni mu lisi naa ya Ju tim koor tirɛ a nyɛ maa?" 40 Ba maga funɛ chɛɛmi a ŋɔ un, "Ya wara daŋni un. Ya daŋni baal naa ba yir Barabas chene." Barabas funɛ ya nifuksirɛ. Chendaha Pailɔt fun tɔ un dɛ.

19

1 Doonee Pailɔt fun ŋɔ o lanjimasi ta ni ba kpak Yesu a tuk un wa vurmsi ni. 2 Kaa fun kpa sɔta a wa sɔ a chi koora nyuchika a kpa o chik o nyuha a zer ba gar sɛɛm digi a wa a wa laari un, 3 a zaami un a ŋɔ, "Ju tim koora, ya zaami hinnu," kaa laa mosi o lɛha. 4 Ba funɛ ya chene, Pailɔt fun bu li Ju tim wati a ŋɔ ba, "Mu bu kaa la kpa un wa biksi mau, chen ni ma zi zimu di mu nyini un di o wa kpak galimsa." 5 Doonee lanjimasi ta fun kpa Yesu a nyɛ o kaali zɛmɛ ta suwachak. O ha funɛ vɛɛn chik sɔta nyuchika ti awa gar sɛɛm tirɛ. Pailɔt fun ŋɔ zɛmɛ ta ni, "Ma na, baal ti nɛɛnɛ." 6 Koosa dam kɔkɔɔrsi ta awa ba naa la il Koosa bar jɛɛmi dam ti funɛ na Yesu, ba fun tɛsi a ŋɔ Pailɔt ni, "Nyɛ ba kpaasi un a mari daakakli daha ni o siu." Pailɔt fun ŋɔ ba, "Mu nyini un di o wa kpak galimsa. Ma kpaasi un a mari daakakli ti daha ni o siu." 7 Zɛmɛ ta fun ŋɔ un, "Ya chiksɛ ta biksi ya di o siu, domi o kpa o titirɛ a burigi Koosa be." 8 Hansura funɛ piin kpak Pailɔt. O funɛ nu ba sɛm ta, o hansura ti fun bukoo gbaari. 9 O fun nyɛ o lanjimasi ta kpa Yesu a te o suwachak a kaali sɛriya bar diili dɛ ti. O fun pɛɛsi Yesu ni, "Leene i li?" O fun moori. 10 Pailɔt fun bu pɛɛsi un, "I wa kpak wudigi a la zi sɛm? Mu kpak kpoku a la zi nyɛ i la yɔri. Kpok ka vɛɛn nyɛnu mu zi ŋɔ mu lanjimasi ta ni ba kpaasi hin a mari daakakli ti ni i siu." 11 Yesu fun ŋɔ un, "Koosa fu vɛ nyɛ hin i kpok nɔ, i fu wa ki koti a ya min wudigi. Chendaha mu siwɛɛ, naa funɛ kpa min a du i nin ni, o galimsa la zi wa kaali i kin." 12 Pailɔt funɛ nu Yesu sɛma, o fun bu chiŋsi o bambi bar bɛgim a yisi un. Zɛmɛ ta funɛ nu chen, ba fun bu tɛsi a ŋɔ Pailɔt ni, "I nyɛ baal nɔ kaali, i wa tiŋ Siiza naa ya koorsi nihɛɛ chen nɔɔ, domi nar kpa o titi a burigi koora, o vɛ Siiza nɔɔrɛ." 13 Pailɔt funɛ nu ba sɛma, o fun nyɛ o lanjimasi ta kpa Yesu a te o suwachak a kaali doonani chi biŋbiŋa. Ju tim ta funɛ yir dooni Gabata ali ba titi sɛm ni chen. Ba funɛ la tel dooni, Pailɔt fun kani sɛriya bar diili kor ti ni. 14 Nha funɛ wa tel salbaan nyuha. Ju tim ta funɛ saksi ba wuzu zen wuzu naa ba yir val la gali ti chen. Pailɔt fun ŋɔ zɛmɛ ta ni, "Ma na, ma koor ti nɛɛnɛ." 15 Ba fun tɛsi a ŋɔ un, "Nyɛ ba kpa un a la kpaasi mari daakakli ti ni o siu." Pailɔt fun ŋɔ ba, "Ma tusa tɔɔru di mu nyɛ ba ya ma koor ti chenn?" Koosa dam kɔkɔɔrsa ba naa funɛ nyɛn zɛmɛ ta ni, ba fun tɛsi a ŋɔ un, "Ya wa kpak koor digi a gbaari Siiza ni." 16 Doonee Pailɔt fun ya chenani ba daŋni a nyɛ ba, a ŋɔ o lanjimasi ta ni ba kpa Yesu a kaali a la kpaasi a mari daakakli ti ni o siu. 17 Ba fun zer daakakli ti a nyɛ Yesu ni o baasi a la doonani Ju tim ta yir Gɔlgɔta ali ba titi sɛm ni. Chen mun ya, "Nyukɔkri bar". 18 Ba funɛ la tel dooni, lanjimasi ta fun kpaasi un a mari daakakli ti ni di o siu. Ba fun kpaasi nara balɛ gbaanko a gbaari Yesu ni, digi o nindil ni, digi o ningal ni. 19 Pailɔt fun ŋɔ o lanjimasi ta ni ba sɔbi o yaali a mari o daakakli ti ni. Chenani ba fun sɔbi ya, "Yesu Nazarɛt narrɛ. Waa ya Ju tim ta koora." 20 Yesu bar kpaasi ti wa fun bol wa Jerusalɛm ni. Ju tim nidamata fun wa nyini chenani la ya a la karimi chenani ba sɔbi a mari daakakli ti ni. Sɛm ta butorawa ba fun sɔbi, a waa ya Ju tim ta sɛma, Grik tima awa Rom tima sɛma. 21 Koosa dam kɔkɔɔrsi ta funɛ karimi sɛm ta, ba fun bur kaali Pailɔt wati a la ŋɔ un, "I fu wa lawa i ŋɔ i lanjimasi ta ni ba sɔbi di waa ya Ju tim koora. I ka fu lawa i ŋɔ ba ba sɔbi di o ŋɔ di waa ya Ju tim koora." 22 Pailɔt fun ŋɔ ba, "Chenani mu nyɛ ba sɔbi, o du chen." 23 Ba naa funɛ kpaasi Yesu chen ya nara banaasiwa. Ba funɛ peti, ba fun kpa o kilaarɛ a purigi bɔni dɔŋa. O takta we funɛ ya ti bɛgimnɛ. 24 Ba fun ŋɔ dɔŋ ni, "Ma ta nyɛ ya chɛɛsi un. Ma nyɛ ya yo walɛ a naa anti kaa di un." Lanjimasi ta funɛ ya chene, di chenani ba fun sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni saha digi zi ya wutiu. Ba funɛ sɔbiu a ŋɔ, "Ba kpa mu ki laarɛu a purigi bɔni dɔŋa a ka mu takta we di ba yo walɛ a naa anti kaa di un." 25 Yesu niina, o towe, Mɛri naa ya Kilɛɔfas haan awa Mɛri Magdala funɛ chiŋi a dugli Yesu. 26 Yesu fun na o niin ti dooni awa o gantɛl tiŋna naa o daŋni kinkan ka o wa o niin ti dugli dɔŋa. O fun ŋɔ o niin ti ni, "Mu niina, kina be naa kaa chiŋi mu bar chiŋi ni." 27 Doonee o fun ŋɔ o gantɛl tiŋna naa o daŋni kinkan chen, "Ki nyini mu niin nɔ." Saha ti kpa la, waa funɛ nyini un. 28 Nan gantɛl nɛɛ Yesu fun zim di o tum petiu. O fun ŋɔ, "Nnyɔksa kpak min." O fun ŋɔ sɛm ta chenani ba fun sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni chen zi ya wutiu. 29 Ki nyɔɔli haasi funɛ nyɛn gbaŋ ni. Ba naa funɛ chiŋi dooni nidigi fun zer ki zɛrigi a tau un ni a kpa sak da ni a tɛ un di o nyɔ. 30 Yesu funɛ nyɔ un a ŋɔ, "Mu tum petiu." O fun gur o nyuha a siu. 31 Ju tim ta wa funɛ daŋni di Yesu wa nara balɛ ta kpalimi dooni ba wuzu zen wuzu ti daha. Wuzu zen wuzu ti gbaanko funɛ ya ba hiisi wuzurɛ. Chendaha ba fun vɛ daŋni chen yaali. Ba bɔnɛ fun bur kaali Pailɔt wati a la sumi un di o nyɛ o lanjimasi ta la borigi ba naŋgere a lisi ba. 32 O fun la nɔɔni a nyɛ ba kaali. Ba fun la borigi nara balɛ ba naa ba fun kpaasi a gbaari Yesu ni chen naŋgere. 33 Ba fun la di ba borigi Yesu naŋgere a na di o piin siwu. Chendaha ba fun gil un. 34 Lanjimasi ta nidigi fun kpa o tim a tau o lɔgum hɛna. O funɛ tau un chen, chɛl awa nii funɛ li. 35 Mu waa, Jɔn, funɛ na ka chen ya. Chendaha mu sɛma ya wuti. Min la ŋɔ ma o wɛ, chen ni ma see zi su unnu. 36 Lanjima ti funɛ ya chene, di chenani ba fun sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni chen zi ya wutiu. Ba funɛ sɔbiu a ŋɔ, "Hali hok bɛgim wa zi boti ali o bara ni." 37 Ba gbaanko funɛ sɔbiu ali Koosa sɛm tɔn ti ni a ŋɔ, "Ba zi nyiniu a na naa ba kpa tim a tau chen." 38 Baal digi funɛ nyɛn doon. Ba yir un Josɛf ali tɔha naa ba yir Arimatia ni. O funɛ ya Yesu gantɛl tiŋsi ta digirɛ, amaa Ju tim ta nihɛɛti daha o fun sogli a tiŋ un. O fun kaali Pailɔt wati a la sumi di ba lisi Yesu ali daakakli ti ni a nyɛ un o la sogli. Pailɔt fun a nyɛ un nyinbaan o lisi un. 39 Nikɔdimus funɛ kpak tulaale naa ba yir "mɛr" awa "alos". O sɔɔra fun wer ka o yukyuk ya bu kɔkwa. O fun kpa un a wa gbaari Josɛf ni. Nikɔdimus funɛ ya naa te wa Yesu wati dusum. 40 Josɛf awa Nikɔdimus fun kpa tulaale ti a misi gar pilim a kpa mɛɛsi Yesu. Chene Ju tim ta yaa ya ba nara a sogli. 41 Ŋmawe funɛ dugli doonani ba fun kpa Yesu a mari daakakli ti ni. Gbɛntɛl bɔ fali funɛ nyɛn doon. Ba ha wa fun sogli nar un ni. 42 Ju tim ta wuzu zen wuzu ti funɛ dugli kinkan daha, ba funɛ daŋni ba sogli Yesu lalaka. Chendaha ba lisi dooni a sogli un.

20

1 Aleedi wuzu chɔɔsa ha funɛ vɛ pisi peti, Mɛri Magdala fun si a la doonani ba sogli Yesu chen. O fun la tel dooni a na di bunkol naa ba fun kpa tɔ hugil ti nɔ chen bilimsu a ka zɔɔnɔ ti. 2 O fun burigi a chɔ kaali Simɔn Pita awa Yesu gantɛl tiŋna naa o funɛ daŋni kinkan chen wati a la chen ŋɔ ba, "Nara bɔnɛ wa yisi ya kunyana ali o hugil ti ni. Mu wa zim doonani ba kpa un kaali." 3 Pita awa Yesu gantɛl tiŋna ti fun van si a chɔ la dooni. 4 Yesu gantɛl tiŋna naa o funɛ daŋni kinkan chen, fun te Pita a chɔ la tel dooni, 5 a kugili nyini zɔɔnɔ ti ni a na gar pilim naa ba fun kpa mɛɛsi Yesu chen, ka o chɔ bɔ ti tuha ni. 6 Simɔn Pita fun wa gali un ni a zu kaali a vɛɛn la na gar pilim ti ka o chɔ dooni. 7 O fun vɛɛn na gar naa ba fun kpa mɛɛsi Yesu nyuha ka o guti chɔ a duŋduŋ. O wa gar pilim ti wa fun lagmi chɔ. 8 Doonee Yesu gantɛl tiŋna naa funɛ te chɔ wa tel chen, fun zu gbaari Pita ni. O fun nyini a go a nyɛ o sii su di chenani Mɛri sɛm ba chen ya wutirɛ. 9 Ba ha wa fun zim chenani ba fun sɔbi ali Koosa sɛm tɔn ti ni chen mun. Ba funɛ sɔbiu a ŋɔ, "O lawa Kristo si o siu niu." 10 Doonee Pita awa Yesu gantɛl tiŋ ti fun li dooni a kaali dama. 11 Mɛri Magdala naa funɛ tiŋ ba a bur kaali hugil ti chen, fun kpalimi hugil ti sal ni a wi. O gbaanko fun kugili a nyini hugil ti zɔɔnɔ ti ni, 12 a na Koosa malaikasa alɛ ka ba laari ki pilima. Ba funɛ kani doonani ba fun kpa Yesu a dau chen, digi o nyuha bar dau ni, digi o naŋgere bar dau ni. 13 Ba fun ŋɔ un, "Yɛrɛ ii wi?" O fun ŋɔ ba, "Nara bɔnɛ wa lisi mu kunyan ti. Mu ka wa zim doonani ba kpa un kaali." 14 O funɛ van sɛm chene a burigi a na Yesu ka o chiŋi. O wa fun zim un. 15 Yesu fun ŋɔ un, "Yɛrɛ ii wi? Antirɛ ii dɛu?" Mɛri fun baadi o ya ŋmawe ti tumtumnɛ a ŋɔ un, "Hin yisɛ mu kunyan ti ali o hugil ti nii? I ya tiina, ŋɔ min doonani i kpa un a dau, chen ni mu zi nyɛ ba la zer unnu." 16 Yesu fun ŋɔ un, "Mɛri." Mɛri fun zer o nyuha a nyini o see ni a ŋɔ "Raboni" ali o titi sɛm ni. Chen mun ya, "Mu kunyana." 17 Yesu fun ŋɔ un, "Ta gbaŋsi min, domi mu saksiu di mu bur kila mu nyan ti wati. Kila mu gantɛl tiŋsi ta wati a la ŋɔ ba di o wa zi vusi ka mu bur la mu Kunyan Koosa ti wati. Mu Kunyan Koosa ti awa ma Kunyan Koosa ti ya nibɛgimnɛ." 18 Doonee Mɛri fun kaali o gantɛl tiŋsi ta wati a ŋɔ ba di o na ba kunyana awa chenani o sɛm un di o ŋɔ bau. 19 Aleedi wuzu dusum, Yesu gantɛl tiŋsi ta fun lagmi dɔŋ ni dam ni a kpari bolzɔɔnɔsa. Ba funɛ far bolzɔɔnɔsi ta chene, domi ba funɛ ɔm Ju tim tawa. Doonee Yesu fun wa chiŋi ba banbaan ni a ŋɔ, "Koosa nyɛ ma bara sɔɔna." 20 O fun pogli o nisa a biksi ba a burigi o chakpala di ba na. Ba funɛ zim di waa ya ba kunyan ti, ba tusa sɔɔni kinkan. 21 Doonee Yesu fun bukoo ŋɔ ba, "Koosa nyɛ ma bara sɔɔna. Mu nyan ti funɛ tum min tɛɛnɛ nɔ maga ni. Chen vɛɛna, lalaknɔ mu tum ma tɛɛnɛ nɔ tim maga wati." 22 O funɛ sɛm peti a hiisi du ba a ŋɔ, "Ma la Koosa siim weri nɔ. 23 Tum tagna naa nara tum a nyɛ nara ni ka ma gil a a nyɛ ba, mu gbaanko zi gil a a nyɛ bau. Tum tagna naa ba tum a nyɛ nara ni ka ma vɛ gil a a nyɛ ba, mu gbaanko wa zi gil a a nyɛ ba." O funɛ sɛm chene a peti a kaali. 24 Yesu funɛ wa o gantɛl tiŋsi ta wati naa ba funɛ yir Tɔmas ka o ya leu chen, wa fun to ba wati. Warɛ Yesu fun te yir ali ba nara fidaalɛ ta ni. 25 O funɛ bur wa doonani Yesu gantɛl tiŋsi ta lagmi chen, ba fun ŋɔ un, "Ya na ya kunyan tiu." Tɔmas fun ŋɔ ba, "Mu sii wa zi su di o si o siu niu see mu na doonani ba fun kpaasi o nisa ni chen a kpa mu nin a gbaŋsi a a bu kpa mu nin a tau o lɔgum hɛn ti ni." 26 Wuzu bunɔpɛ gantɛl ni, Yesu gantɛl tiŋsi ta awa Tɔmas fun bu lagmi dam ti ni a kpari bolzɔɔnɔsi ta. Yesu fun bu wa chiŋi ba banbaan ni a ŋɔ, "Koosa nyɛ ma bara sɔɔna." 27 Yesu fun chiŋi a ŋɔ Tɔmas ni, "Kpa i nin a gbaŋsi doonani ba fun kpaasi chen a bu kpa i nin a tau mu lɔgum hɛn ti ni. Ta beeli a nyɛ i sii su di mu si mu siu nɛɛ." 28 Tɔmas fun ŋɔ un, "Hin ya mu Kunyan Koosa." 29 Yesu fun ŋɔ un, "Tɔmas, i na minnu i sii su di o ya minnɛ. Ba naa la zi vɛ na min ka ba see su min, Koosa zi sɔɔni ba tusau." 30 Min, Jɔn, ŋɔ ma wutirɛ di ya naa ya Yesu gantɛl tiŋsa funɛ na ka o tum tum zɛnɛ kinkan a gbaari chenani mu fun sɔbi a nyɛ ma ali tɔn nan ni chene. 31 Mu funɛ lisi a namau a dau a du tɔn ti ni, chen ni ma see zi suu di Yesu ya Kristo naa Koosa fun ŋɔ di o zi wa tumu wuzu digi chen. Mu gbaanko funɛ lisi aau a dau, chen ni ma see zi suu di o ya Koosa bere. Ma ya chen, o zi kpa Koosa mi fali tiu a nyɛ ma.

21

1 A gantɛl nɛɛ Yesu fun bu pu o gantɛl tiŋsi ta ali Galili bɛɛŋ nɔ ni. Bɛɛŋ ti sɔn digi ya Tibɛrias. Nannɛ o ya. 2 O gantɛl tiŋsa ba naa funɛ lagmi dooni ya Simɔn Pita, Tɔmas ka o ya leu chen, Nataniɛl naa li Kena ali Galili pulim ni, Zɛbɛdi bisa alɛ awa nara balɛ. 3 Wuzu digi Simɔn Pita fun ŋɔ ba, "Mu la nyinsa bar kpaksirɛ." Ba fun ŋɔ un, "Ya zi wa gbaari hin niu." Ba fun van la zu arŋa a lɔrigi nii ti aa la. A wuzu ti dusum ba wa fun kpaksi nyinsa. 4 Chɔɔsa funɛ wa pisi, ba fun bur a wa. Yesu fun chiŋi nii ti nɔ ni a pɔ ba, amaa ba wa fun zim un. 5 Ba funɛ wa dugli, Yesu fun pɛɛsi ba, "Mu bisa, ma kpaksi nyinsauu?" Ba fun ŋɔ un, "Ya wa kpak kindɔŋ." 6 O fun ŋɔ ba, "Ma kpa ma cham ti a yo nindil wati ma zi kpaksi nyinsau." Ba fun ya chenani o ŋɔ ba chen a kpaksi nyinsa hali a vɛ koti a lɛrigi cham ti wa nyinsi ta zini. 7 Yesu gantɛl tiŋna naa o daŋni kinkan chen, fun na chenani yɛɛ, o fun ŋɔ Pita ni, "Naa chiŋɛ dooni chen ya ya kunyannɛ." Simɔn Pita funɛ nu o sɛm ta, o fun vɔu takta naa o kpa lɔrigi ni chen a mari o bara kaa za chiksi nii ti ni a la zaami un. 8 Arŋ ti funɛ ya naŋgere kɔksa torawa nii ti nɔ ni. Yesu gantɛl tiŋsa ba naa funɛ ka a nyɛn ariŋ ti tuhu ni, ba funɛ lɛrigi cham ti hali a wa li nii ti nɔ. 9 Ba funɛ li ariŋ ti ni a chiŋi, ba fun na ka Yesu zɔŋ nyinsa ali din hala ni a kpa boroborosa a dau dooni. 10 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma la lisi nyinsi ta bɔnɛ ali cham ti ni a wa." 11 Simɔn Pita fun te la kpak cham ti ba wa gbaari a lɛrigi un wa nii ti nɔ. Ba fun lugsi a a dau a gur di a ya nyin zene kɔkwa awa fumnyuun daatorawa. A funɛ ya ki damata chen maga di cham ti wa chɛɛsi. 12 Yesu fun ŋɔ ba, "Ma wa di diwe." Ba maga funɛ zimu di o ya ba kunyan tirɛ. Chendaha ba nidigi wa fun pɛɛsi naa ya un. 13 Yesu fun kpa nyinsi ta awa boroborosi ta a bɔni ba ba se. 14 O funɛ si o siu ni, butora tiin nɛ o gantɛl tiŋsi ta fun na un. 15 Ba funɛ wa se peti, Yesu fun pɛɛsi Simɔn Pita, "Simɔn, Jonas be, hin la daŋni min a kaali i dɔŋtim taa?" Pita fun ŋɔ un, "Mu kunyana, i zimu di muu daŋni hinnu a kaali ba." Yesu fun ŋɔ un, "Ki dɛɛsi ba naa la tiŋ min chen a chi chenani piisi gbaŋna dɛɛsi o piisi bisa." 16 Yesu fun bu pɛɛsi un, "Simɔn, Jonas be, ii daŋni minuu?" Pita fun ŋɔ, "Mu kunyana, i zimu di muu daŋni hinnu." Yesu fun ŋɔ un, "Ki dɛɛsi ba naa la tiŋ min chen a chi chenani piisi gbaŋna dɛɛsi o piisisa." 17 Yesu fun bu pɛɛsi un butor tiina, "Simɔn, Jonas be, ii daŋni minuu?" Pita funɛ nu ka Yesu pɛɛsi un butor tiina, o tuha fun chɔk. O fun ŋɔ, "Mu kunyana, hin zim chenani mu bambi du. I zimu di muu daŋni hinnu." Yesu fun bu ŋɔ un, "Ki dɛɛsi ba naa la tiŋ min chen a chi chenani piisi gbaŋna dɛɛsi o piisisa. 18 Ki nu mu wati nɛnɛ. I ha funɛ ya bunɔɔn, i ya funɛ di bunɔɔtau a gba i tutɔ ni. I wa hɛɛsi, i zi kpa i nisa a tɛu ka ba laari hin takta a kpa hin a la doonani i vɛ daŋni." 19 Chene Yesu fun sɛm Pita ni di o biksi un chenani o zi wa siu a nyɛ Koosa wa jirima. O funɛ sɛm nannɛ a fun ŋɔ un, "Ki tiŋ min." 20 Yesu wa Pita fun gba a la, Pita fun burigi a na Yesu gantɛl tiŋna naa o daŋni kinkan chen, ka o tiŋ ba gantɛl. O waa funɛ ya naa tur la mari Yesu Ju tim ta wuzu zen wuzu ti a pɛɛsi un, "Anti kaa wa li i gantɛl chen?" 21 Pita funɛ na un ka o tiŋ gantɛl a wa, o fun ŋɔ Yesu ni, "Mu kunyana, baŋa kaa wa ya baal nɔ?" 22 Yesu fun ŋɔ un, "O ya mu tutɔ di o ha vɛɛn kpak miisa ka mu wa bur wa, o wa ya i wi. I waa tiŋ min." 23 Chenani Yesu fun sɛm nyɛ o gantɛl tiŋsi ta fun ŋɔ dɔŋ ni di naa o daŋni kinkan wa zi wa siti. Yesu wa fun sɛm o wɛ di o wa zi siu. O ka funɛ ŋɔ Pita ni, "O ya mu tutɔ di o ha vɛɛn kpak miisa ka mu wa bur wa, o wa ya i wi." 24 Mu waa, Jɔn, naa sɔbi tɔn nɔ nan, minnɛ Yesu daŋni kinkan. Mu funɛ na kin naa maga mu sɔbi a du tɔn nɔ tuha. Ya maga zimu di mu sɛm ya wutirɛ. 25 Yesu funɛ tum tum damatau a gbaari chenani mu sɔbi a du bar nɔ ni. See mu sɔbi tɔn damata a nyɛ ma, mu wa ki koti a sɛm ma a maga.