JOHN

1

1 Tí tī Rimam mam-wū utēnse kéka bē, Irá Unju-wū tá pú yī atáng. Irá Unju-wū ne, awū tí Rimam tá té átsō. Irá Unju-wū wūne té Rimam si ikén kínjō. 2 Bāg tī kucang, Irá Unju Rimam té Rimam tá té átsō. 3 Irá Unju Rimam wūne tī si fengó tī Rimam kyāe mēmē ikén uwae utēnse iké. Rimam kyāe-wū kíkīn bē, sé uwōg Irá Unju-wū awūne. 4 Mēmē ikén tī sité unyāng tu unyāng-yī uwōg Irá Unju Rimam wūne. Unyāng wūne ámá shir uwōg tī sāen kyag rū bá uwōg ande tī utēnse. 5 Uwōg tī sāen kyag wūne kú cwé uwōg tī kufub, ámá kufub jīm fob-wū awū bē. 6 Rimam tōm unde íkī rū bá, rinyí unde wū si Yohana. 7 Awū rū bá tī awū nā ú rī té ande irá risū uwōg tī sāen kyag. 8 Awū tí risū-wū si-wū Uwōg tī Sāen Kyag bē, awū rū bá tī awū nā rī irá risū unde wū tī si Uwōg tī Sāen Kyag. 9 Kiyé wū, Uwōg tī Sāen Kyag tī kubēntī sáng kú bá yī uwae utēnse. Awū tī kú mbubtā na ande mēmē ayíb. 10 Tī kucang, awū tá pú wū uwae utēnse. Kó tī ā kyāe utēnse rū yé uwōg-wū, ámá ande tī utēnse núng ye-bā wū bē. 11 Ī si utēn náwū tī awū rū bá sáng, ámá ande tī utēn-wū kyangté-bā wū bē. 12 Amáa mēmē ande tī paembé wū ú rū uwae kínjō uwōg-wū, awū nda bā kūkō tī abā nā kāfe anyīsū Rimam. 13 Ī si-yī undá íkī tī kyaen rishwū ú mbae bā bē, irá unde fā-yī uwae itīmbae-bā ayī bē. Rimam tí risū-wū tī si Itsē-bā. 14 Irá Unju Rimam wū sa ijwē rimēnn-tī ande ú rū bá som kitángpwā-tī uwae kiyé kpāng. Atī ámá núng ye pú tī riyinn-wū. Ayī si riyinn tī si aná Umbae kínjō tī rū yé uwōg Itsē-wū bá. Awū munn tí ayíb risi tí kubēntī. 15 Yohana rī irá risū-wū ú yā iskin bāa, "Awūne si Unde wū tī ame rī té nī bāa, awū nā kú bá isim-m, amáa awū si undufū-m, ikyāen imí tí tī ā mbae-bā ame kéka bē, awū tá pú wū atáng." 16 Awū kú nda tī rínyanguwae risū rínyanguwae, yáka tí ucwē, rū yé uwae itīnyang náwū tī itītsikunn-yī tá-yī bē. 17 Atī tu Icwe Rimam rū yé uwōg Musa, amáa rínyanguwae Rimam tí irá tī kubēntī rū yé uwōg Yesu Kristi rū bá uwōg-tī. 18 Unde íkī tá-wū tī núngjí pú wū Rimam bē; Umbae-wū kínjō ámām, awū tí risū-wū tī si Rimam, awū tī som rinwān Itsē-wū. Awū tī nda ande núng ye Rimam. 19 Kiyé íkī ande ndufū Mbayahuda tī tá Urushalima tōm ande tī imbyí-bā tí ande tī kú nde wánde kusóg Rimam rū yī uwōg Yohana tī abā nā rū ka rang wū irá bāa, "Afu si ayē?" 20 Awù tam-wū abā irá íkī bē, awū rī té bā fārāng bāa, "Ame si-m Kristi Unde tī Rimam Tsáb Tsi bē." Awū rī irá yīne uwé ande mēmē. 21 Ámá abā rang kyī wū irá cwúcwo bāa, "Ayī a si ahán, afu si Iliya a?" Awū rī bāa, "Ame si-m Iliya bē." Abā rang wū cwúcwo bāa, "Afu si unde wū tī kú yā iskin irá Rimam né atī som kú jí wū a?" Awū rī bāa, "Iyéē." 22 Ámá abā rang kyī wū bāa, "Afu si-fu ayē ámá? Atī kú shā tī atī nā ú tu ámsa tī atī ú sa rū ka rī té ande tī tōm tī rū bá. Afu rī bāa imí risū-fu?" 23 Ámá Yohana sa irá Ishaya átōm Rimam ú sa rī té bā bāa, "Ame si unde tī tsi uwae kutúr ú kú yā iskin bāa, Itsēkurū-tī nā kú bá, nī ndab nyang fengó ikyāen-wū." 24 Ande tī tōm ande bāne rū bá si ande tī kumbúb Farísi. 25 Abā rang wū bāa, "Asití afu a si-fu Kristi bē ú si-fu Iliya bē ú si-fu unde wū tī ú rū bá yā iskin irá Rimam bē ámá, ímí tī nde né afu kú nde na ande batísma?" 26 Yohana rī té bā bāa, "Ame kú nde batísma-m tí ámbyī, amáa unde íkī tá kitángpwā-nī tī anī núng-nī awū bē. 27 Awū tī si unde tī ú rū bá isim-m. Ame kō-m tī ame ú tūnn apwā afxen-wū bē." 28 Ikén yīne nde kiyé tī Yohana tá Betanya ú tsi ukūnn unyīm tī Urdun ú kú nde na ande batísma atáng. 29 Ucwēfam kiskínn Yohana núng Yesu rū kú bá yī uwōg-wū, awū rī bāa, "Awūne tī si umbae mbawén ná Rimam tī ú sú ikéntītíbī ná ande tī utēnse rū. 30 Awūne si unde wū tī ame rī irá risū-wū bāa, unde íkī nā rū kú bá isim-m tī rūrōb náwū skeb pú wū aná-m, ikyāen imí tí tī ā mbae-bā ame kéka bē, awū tá pú wū atáng. 31 Tī kucang ame tí risū-m núng-m awū bē. Rimam sa na m rū bá ú kú nde na ande batísma ikyāen tī ande tī Isréla nā núng ye wū." 32 Yohana rī irá risū-wū uwé ande bāa, "Ame núng Kusung Rimam sī apupwen bá pāngmá kíkwāe ú bá som tsá risū-wū. 33 Ítawé-yī, ame tí risū-m núng ye-m awū bē. Rimam tī tōm me rū bá uwōg-wū. Tī kucang awū rī bāa, ame nā nde na ande batísma tí ámbyī. Ámá awū rī bāa, ‘Unde tī afu núng Kusung-m sī bá som tsá risū-wū, si unde wū tī ú nde na ande batísma tí Kusung-m.' 34 Ame núng pú m ikén yīne tí ayíb-m. Ame kú rī té nī kubēntī bāa, unde wūne si Umbae Rimam." 35 Ucwēfam-yī Yohana tsi té ande ifaen tī awū kú kwén na bā ikén. 36 Tī awū núng Yesu kyang ikyin kú rū awū rī bāa, "Nī núng umbae mbawén ná Rimam tá akwēn ne." 37 Tī ande ifaen abāne fxēn irá yīne abā nwúnn ú rū ka pūtsá Yesu. 38 Yesu kāfe uwé ú sáe bā, abā pūtsá wū, awū rang bāa, "Imí tī anī kú shā?" Abā rang wū bāa, "Rabbi, afu kú náe-fu akā?" (Imbyí "Rabbi" bāa, unde tī kú kwén na ande.) 39 Awū rī té bā bāa, "Nī rū bá núng." Ī si aser inje tī uréb tī abā kú rī irá yīne. Abā rū bá núng uwōg tī awū kú náe atáng ú som té wū atáng pū usir tē. 40 Unde kínjō uwae ande ifaen abā tī fxēn irá tī Yohana rī risū Yesu tītawé ú rū bá pūtsá-wū, rinyí-wū si Andarawu. Awū si ínjā Siman Bitrus. 41 Tī awū fxēn irá Yohana ne, awū nwúnn tí ritsen ú rū ka tu ínjā-wū Siman ú rī té wū bāa, "Atī tu pú tī Mesiya wū." (Imbyí "Mesiya" si awū tī ā tsáb tsi.) 42 Ámá awū pū wū rū bá tu Yesu. Yesu sáe Bitrus sáe sáe ú rī bāa, "Rinyí-fu si Siman, umbae Yohana. Tīnine ā ú kūnn fu bāa, Kefas." Kefas yīne tí Ritrus si ikén kínjō. (Imbyí "Kefas" bāa kutxom.) 43 Ucwēfam-yī Yesu sa uwae tsi bāa, awū nā ú nwúnn rū yī utēn tī Galili. Tī awū kú rūrū, awū tu unde íkī tī rinyí-wū si Filibus ú rī té wū bāa, "Pūtsá m!" 44 Filibus wūne si unde tī utēn tī Betseda, utēn ná Andarawu tí ínjā-wū Bitrus. 45 Filibus ámá rū ka tu Nataniyel ú rī té wū bāa, "Atī tu pú tī unde tī Musa tí ande tī kú yā iskin irá Rimam báe irá risū-wū tī kutē. Awū si Yesu unde tī Nazáréti; íte-wū si Yusufu." 46 Nataniyel rang wū bāa, "Kíkīn tī tīnyang ú rū yé uwae utēn tī Nazáréti njáa?" Filibus rī té wū bāa, "Rū bá núng." 47 Tī Yesu núng Nataniyel rū kú bá yī uwōg-wū, awū rī irá risū-wū bāa, "Nī núng umbae Isréla tī kubēntī. Irá tī tīkōng tá-yī unju-wū bē." 48 Nataniyel rang wū bāa, "Afu kyang rímāng ú núng ye m?" Yesu rī té wū bāa, "Ame núng fu kiyé tī afu som umbyí kútútūng tí tī Filibus kūnn-wū afu irá kéka bē." 49 Nataniyel rī té wū bāa, "Unde tī uwé, afu tī si Umbae Rimam. Afu tī si Ukwe ná Isréla!" 50 Yesu rang wū bāa, "Afu rū uwae kínjō uwōg-m ikyāen tī ame rī bāa, ame nā núng fu imbyí kútútūng a? Afu ú núng ikén tī kú fur ayíb yāng-yī tī skeb ayīne." 51 Yesu rī té wū ámá bāa, "Ame kú rī té fu irá tī kubēntī. Afu ú núng apupwen ú mbubtā, afu ú núng átōm Rimam kú tsūtsō kú sīsī risū Umbae Unde."

2

1 Uwae usir tī fā tī itā ā pū undá ishé uwae utēn tī Kána tī tá uwae utēn tī Galili. Íya Yesu tá uwōg ukwāb atáng ámá. 2 Ā yáe Yesu tí ande tī awū kú kwén na bā, ā rū bá atáng ámá. 3 Kiyé tī ikén tī ngwā mām fé, Meriyamu íya Yesu rū bá rī té wū bāa, "Ikén tī ngwā mām tág pú yī." 4 Yesu rī té wū bāa, "Ikyāen imí tī afu shir m kú sáng atáng, Íya? Kiyé wánde-m rū bá-yī kéka bē." 5 Íya-wū rī té itāen tī kú nde wánde atáng bāa, "Ikén tī awū a rī té nī mēmē nī nde yī!" 6 Atsáen ámbyī itsóngnjō tsi uwae kununn atáng. Mbayahuda kú nde wánde té yī ikyāen icwe-bā ná ijwē tī tī jwó. Kó kínjō uwae-bā kú sī atútong ámbyī rikōm kó rijwēr itā. 7 Yesu rī té itāen tī kú nde wánde atáng bāa, "Nī ka txí ámbyī sī munn atútong yīne mēmē." Abā txí ámbyī munn tsō bá fob tí atóng atsáen yī. 8 Tírī awū rī bāa, "Anī txí tsō iríkī rū ka na unde tī uwé ukwāb." Abā txí rū ka na wū. 9 Abā itāen tī kú nde wánde núng pú bā uwōg tī ā txí ámbyī yīne atáng, ámá unde tī uwé ukwāb núng-wū bē. Tī awū mbwa fé, awū kūnn ubāen undá ishé rū bá 10 ú rī té wū bāa, "Ā kú sa ámbyī tī tīnyang rū bá uwé tī ande ā ngwā. Amáa afu sa tī nyinyang tam-fu tam ú ka sa rū kú bá tīnine!" 11 Ikén tī Yesu nde uwae utēn tī Kána tī Galili wūne, si ikén tī kú fur ayíb tī kucang tī Yesu nde tī awū nā tsó kūkō-wū atáng. Ikyāen ikén yīne tī awū nde, ande tī kú pūtsá wū rū uwae kínjō uwōg-wū. 12 Isim ikén yīne Yesu té íya-wū té ameínjā-wū tī kú pūtsá wū rū yī utēn tī Kaparnahum ú som atáng usir kpāng ahán. 13 Kiyé wū Mbayahuda kú kyāe ijwē-bā ikyāen ukwāb tīyāng nábā tī ā kūnn wū bāa Páska. Yesu nwúnn ú tsō yī Urushalima ámá. 14 Kiyé tī awū rū ka fob Kusóg Rimam tīyāng, awū tu ande tī kú jāeb cī tí indag tí iwén tí ákwāe, fā tí ande tī kú fen aser som kyī usú-bā. 15 Awū shab kimbáb ují ú ndur wū ndur ú byīnn jāe tág bā mēmē fā tí indag tí iwén yīne rū yé uwae kusóg Rimam atáng. Awū fxāe bur tág tébur ande bā tī kú fen aser ú pū aser-bā yī yāen mbúb. 16 Awū rī té ande bā tī kú jāeb cī tí ákwāe bāa, "Nī pū ikén yīne rū yíyé iké. Anī nde rímāng ú sa kusóg Itsē-m kāfe ritúg?" 17 Tī ande tī pūtsá wū núng ikén yīne, abā tángsom tí irá tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam bāa, "Uré tī ame sité risū kusóg Rimam si pāngmá urwā tī kú ten uwae utōb-m." 18 Ámá ande ndufū Mbayahuda tī tá atáng byīb wū bāa, "Afu tu kūkō tī afu kú nde ikén yīne akā? Tātsó tī kíkīn tī ú tsó pāenine bāa, afu nā sité kūkō tī afu nde itso ikén yīne." 19 Yesu rī té bā bāa, "Asití anī a mbúb kusóg wūne sī ribén, uwae usir itā ame ú mbye cwūnn wū tí atáng." 20 Ande ndufū Mbayahuda abā rī bāa, "Kusóg Rimam awūne, ā mbye wū uwae asang tí asang mae ifaen asū itsóngnjō ámá afu rī bāa, afu nā ú mbye cwūnn wū uwae usir itā áné?" 21 Ámá irá tī súnn tī Yesu súnn té bā, awū sa kusóg Rimam kú myae tí rimēnn ijwē-wū. 22 Ámá ande tī pūtsá wū núng ye-bā imbyí irá-wū ayī bē, sé isim tī ā kūnn nwúnn wū uwae kuskab, tītawé abā tángsom bāa, awū rī ahán kiyé tī awū tá ise iké. Abā rū uwae kínjō tí irá yī tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam fā tí irá tī Yesu tsag té bā mēmē. 23 Kiyé tī Yesu tá Urushalima kiyé ná ukwāb tīyāng, awū nde ikén tī kú fur ayíb uwé ande atáng. Ande yāng-bā akwēn núng ikén yī ú rū kubēntī uwōg-wū. 24 Ámá awū cwé-wū tī wū rī té bā ikén tī tá utōb-wū bē. Ikyāen imí awū núng pú wū ande mēmē. 25 Ī si-yī tī unde ú rī té Yesu ikén tī tá uwae utōb-wū bē, ikyāen imí Yesu núng pú wū ikén tī tá uwae utōb ande. Awū tí risū-wū núng tág pú wū itso tī utōb ande tsi.

3

1 Unde tī uwé Mbayahuda íkī tá utēn atáng tī ā kú kūnn rinyí-wū bāa, Nikodimu. Awū si kínjō uwae kumbúb Farísi. 2 Utítáng usir íkī awū rū bá uwōg Yesu ú rī bāa, "Unde tīyāng, atī núng pú tī bāa, afu nā si unde tīyāng tī Rimam tōm rū bá. Unde íkī ú nde fob-wū wánde tīyāng tī afu kú nde ne bē, sé unde tī Rimam a té wū som tétsō tawé." 3 Yesu rī té wū bāa, "Ame kú rī té fu kubēntī, unde tá-wū tī awū ú sáng Kujwó Ukwe Rimam bē, sé ikén tī a mbae shem pú bā awū tawé." 4 Nikodimu rang wū bāa, "Ā ú nde rímāng tītawé ā ú mbae shem unde tī kwen mām pú wū? Awū ú kāfe sáng kyī tí uwae rishwū íya-wū ítawé a mbae shem wū a?" 5 Yesu rī té wū bāa, "Ame kú rī té fu kubēntī, unde íkī ú sáng-wū Kujwó Ukwe Rimam bē sé unde tī a mbae pú bā awū yī fengó ná ámbyī tí kūkō ná Kusung Rimam. 6 Unde kú mbae unde, Kusung kú mbae kusung. 7 Ayíb ā fur-yī afu bē ikyāen tī ame rī té fu bāa, sé ikén tī ā mbae shem ande tīshé. 8 Ufunn kú kae kú rū yī uwōg tī awū kú shā, ande kú fxēn ujwín tī awū kú kūnn amáa abā ú núng-bā uwōg tī awū rū atáng kú bá bē, ú núng-bā uwōg tī awū kae kú rū yī atáng bē. Ayī si ahán uwōg unde tītínī tī a mbae wū uwae Kusung Rimam." 9 Nikodimu rang wū bāa, "Ayī nde rímāng tawé ayī ú nde fob?" 10 Yesu rī té wū bāa, "Afu tī si undufū tīyāng ná Isréla, ámá afu kyang rímāng ú núng ye-fu irá yīne bē? 11 "Ame kú rī té fu kubēntī bāa, atī kú rī irá risū ikén tī atī núng ye ú kú rī té nī irá risū ikén tī atī sáe tí ayíb-tī, ámá unde íkī uwae-nī paembé-wū irá-tī ayī bē. 12 Ame kú rī té fu irá risū ikén tī utēnse iké. Amáa asití afu a rū-fu uwae kínjō atáng bē afu ú nde rímāng ú rū uwae kínjō kiyé tī ame a kú rī té fu irá risū ikén tī apupwen? 13 "Unde íkī tá-wū tī tsō ka pú wū apupwen bē, sé Umbae Unde ámām. Awū tī núng ikén tī apupwen, ikyāen imí awū sī apupwen bá. 14 Pāngmá kiyé tī Musa tí ande-wū tá uwae kutúr Musa sa kiser ú kyāe ikéntíbī ú sa kwēr risū ukum ú sa wū sim ribén ikyāen itīnwángrū uwae itīcwū, ī si ahán ámá, ā ú yera Umbae Unde kwēr risū kutúkū 15 ikyāen tī unde tītínī tī a rū uwae kínjō uwōg-wū, awū ā tu unyāng tī tsi kukunn. 16 "Ī si ikyāen tī Rimam ye uré té ande tī utēnse kō kēn tág, né ikén tī nde awū nda Umbae-wū tī si nyáng kínjō-wū ámām rū bá ikyāen tī kó unde tītínī tī a rū uwae kínjō uwōg-wū, awū nā ú tenji-wū bē amáa awū nā ú tu unyāng tī tsi kukunn. 17 Rimam tōm Umbae-wū rū bá-wū utēnse iké ikyāen tī awū nā rū bá pwen ande rikwén bē, amáa ī si ikyāen tī awū nā rū bá nwángrū bā. 18 "Kó unde tītínī tī a rū uwae kínjō uwōg Umbae Rimam wū, rikwén ú ye-yī wū bē. Amáa unde tī a rū-wū kubēntī uwōg-wū bē, rikwén ye pú yī awū, ikyāen imí awū rū-wū uwae kínjō uwōg Umbae Rimam awū kínjō-wū ámām bē. 19 Núng fengó tī ā kú pwen rikwén yī tá re: Uwōg tī sāen sáng bá pú wū uwae utēnse, amáa ande pyír-bā awū ú kú shā skeb-bā kufub ikyāen imí abā si ande tī kú nde ikéntītíbī. 20 Unde tī kú nde ikéntītíbī kú shā-wū uwōg tī sāen kyag bē, ikyāen imí awū kú shā-wū tī ikéntītíbī-wū nā náe ise bē. 21 Amáa kó unde tītínī tī a kú nde ikén tī si kubēntī awū kú tēr-wū uwōg tī sāen kyag bē, awū kú rū bá sáng uwae-yī ikyāen tī ayī ā tsó pāenine bāa, awū nā kú nde wánde-wū yī uwae kūkō ná Rimam." 22 Isim ayīne Yesu tí ande tī kú pūtsá wū nwúnn rū yī utēn tī Yahuda. Awū nde usir ifaen té bā atáng ú kú nde na ande batísma. 23 Tī uwae kiyé wū ámá, Yohana tá utēn tī Ayínon tī fīfēr tí Salim ú kú nde na ande batísma atáng, ikyāen imí ámbyī tá atáng kō tímambē. Ande kú rū bá uwōg-wū atáng awū kú nde na bā. 24 Kiyé wūne ā ye Yohana sáng-bā kusóg púrsuna kéka bē. 25 Uwae kiyé wūne ande ná Yohana kú shaen ishaen tí uráe Mbayahuda íkī risū icwe ná ijwē tī tī jwó tī Mbayahuda kú pūtsá. 26 Abā ande ná Yohana kāfe rū bá uwōg Yohana ú rī té wū bāa, "Kúkwén, unde wū tī tu fu unju unyīm tī Urdun akwēn, né afu rī irá risū-wū, awū tá iké ú kú nde na ande batísma, ámá ande mēmē kú tēr kú rū yī uwōg-wū." 27 Yohana rī té bā bāa, "Unde ú tu-wū kíkīn bē, sé tī Rimam a sa na wū. 28 Anī tí risū-nī fxēn pú nī irá tī m rī bāa, ame nā si-m Unde wū tī Rimam Tsáb Tsi bē, ame si nyáng átōm tī Rimam tōm rū bá uwé. 29 Uwōg ukwāb ī si ubāen undá ishé tī kú mbé undá ishé wū. Urwán ubāen undá ishé tsi té wū atáng ú kú fxēn wū ámām. Amáa awū kú tsēn utōb kiyé tī awū a kú fxēn afxenjwín ubāen undá ishé wū. Utōb tī tsēn yīne si aná-m tīnine. Ijwē-m sī fā pú yī. 30 Ī si kéng tī awū ā sī kō fūfā tī ame ú kō kú sīsī. 31 "Awū unde tī rū uwōg Rimam apupwen sī bá, awū skeb tág ikén mēmē. Ame si unde ámām. Ame si aná utēnse iké. Irá-m tī ame kú rī mēmē si aná utēnse iké. Awū tī rū apupwen sī bá skeb pú wū ande mēmē. 32 Awū kú rī irá risū ikén tī awū núng tí ayíb, tí ikén tī awū fxēn tí atóng, ámá ande kyangté-bā irá-wū ayī bē. 33 Amáa unde tītínī tī paembé irá-wū ayī kú tsó bāa, Rimam nā si Rimam tī kubēntī. 34 Awū tī Rimam tōm wū tōm bá, irá-wū tī awū kú rī, si aná Rimam, ikyāen imí Rimam sa na wū kūkō ná Kusung-wū tī itītsikunn-yī tá-yī bē. 35 Awū Itsē sité uré tí Umbae-wū kō tímambē. Awū sa ikén mēmē fāe sī wū kujwó. 36 Kó unde tītínī tī a rū uwae kínjō uwōg Umbae Rimam wū sité unyāng tī tsi kukunn. Unde tītínī tī a pyír irá Umbae Rimam, awū ú tu-wū unyāng tī tsi kukunn bē. Rináe Rimam ú tsikunn risū-wū rū fífé yī uwé."

4

1 Ande íkī tī kumbúb Farísi fxēn bāa, Yesu nā kú nde na ande batísma, ámá ande yāng akwēn nā kú pūtsá wū skeb pú bā ande tī kú pūtsá Yohana. 2 Yesu tí risū-wū nde na-wū unde íkī batísma bē, sé ande tī pūtsá-wū ámām tī kú nde na ande batísma. 3 Kiyé tī Itsēkurū-tī núng bāa, irá yīne nā ka pú yī atóng ná ande tī kumbúb Farísi, awū nwúnn ú yá utēn tī Yahuda tā tī awū nā kāfe rū tí yī utēn tī Galili. 4 Awū kú pūtsá fengó tī Samariya tawé awū rū ka Galili. 5 Tī awū kyang kú rū tsá utēn tī Samariya, awū rū bá fob uwae uka íkī tī ā kú kūnn rinyí-wū bāa Sikar. Sikar wūne tá fēr tí ribén tī Itsē-tī Yakubu sa na uyīn-wū Yusufu tī kutē. 6 Ríjiyā tī Yakubu mūm tá atáng. Ikyin tī Yesu kyang nda wū ijwē-wū num. Ikyāen yīne awū rū bá som unju ríjiyā atáng. Usir tá kitáen pam papam. 7 Ande tī pūtsá wū nwúnn rū ka sáng uwae uka tī abā nā jāeb ikén tī cī. Undá íkī tī utēn tī Samariya atáng rū bá tī awū nā ú bá txí ámbyī. Yesu rī té wū bāa, "Txí ámbyī na m tī m ngwā." 9 Undá wū rī bāa, "Á! Á! Afu si uráe Mbayahuda, ame ámá si-m undá tī Samariya, afu kyang rímāng kú jwám ámbyī kujwó-m?" Awū rī ahán ikyāen tī Mbayahuda kú cwé-bā tī abā ú ngwā ikén uwae kitú tī uráe Samariya ngwā ikén atáng bē. 10 Yesu rī té wū bāa, "Á bāa, afu nā núng rínyanguwae Rimam kó afu nā núng unde wū tī kú jwám fu ámbyī ne ahán, afu ú jwám pú fu awū, awū ámá ú sa na fu ámbyī tī kú nda unde unyāng tī tsi kukunn." 11 Undá wū rī té wū bāa, "Unde tīyāng, ríjiyā wū jang tímambē, afu ámá si-fu té ikén tī kú shir ámbyī atáng bē, afu ú tu-fu ámbyī ayīne akā kú sa na ande unyāng tī tsi kukunn? 12 Ī si Itsē-tī Yakubu tī mūm ríjiyā wūne na tī. Awū tí anyīsū-wū tí asínn-wū mēmē ngwā ámbyī ríjiyā wūne. Afu skeb pú fu awū a?" 13 Yesu rī té wū bāa, "Asití unde a ngwā ámbyī ná ríjiyā wūne, unwāen ú ye kyī wū cwúcwo. 14 Amáa unde tī a ngwā ámbyī tī ame kú rī ne, awū ú fxēn-wū unwāen cwúcwo bē, ikyāen imí ámbyī yī tī ame ú sa na wū ú bá kāfe pāngmá ámbyī tī kú tsō ribén tī ayī ú sa na wū awū ú sité unyāng tī tsi kukunn." 15 Undá wū rī bāa, "Íte, nda m ámbyī wūne ámá ikyāen tī unwāen ā ye-yī ame cwúcwo bē, ame ú rū bá txí-m ámbyī iké cwúcwo bē!" 16 Yesu rī té wū bāa, "Rū ka kūnn ubāen-fu tī nī rū bá tu m iké." 17 Undá wū rī bāa, "Ame si-m té uróm bē." Yesu rī bāa, "Afu rī tsó pú fu kubēntī kiyé tī afu rī bāa, afu nā si-fu té uróm bē. 18 Afu bāen ande fob pú fu atsēpú itsóng, ámá unde tī afu tá uwae kununn-wū tīnine si-wū ubāen-fu bē. Irá tī afu rī ne si kubēntī." 19 Undá wū rī té wū bāa, "Íte, ame kú táng bāa, afu si unde tī kú yā iskin irá Rimam. 20 Tī kutē abítsē-m tī Samariya kú fén Rimam risū rikwen awūne, ámá anī Mbayahuda kú rī bāa, Urushalima ámām tī nā si uwōg tī ā nā ú fén Rimam atáng." 21 Yesu rī té wū bāa, "Undá, ame ú rī té fu kubēntī. Kiyé kú bá tī ande ú fén-bā Itsē-m Rimam risū rikwen wūne kō uwae Urushalima bē. 22 Anī ande tī Samariya núng nyang-nī ikén tī anī kú fén wū bē; atī Mbayahuda kú fén ikén tī atī núng ikyāen imí, itīnwángrū ú rū uwōg Mbayahuda bá. 23 Kiyé rū kú bá tī ande ú fén Itsē-tī Rimam uwae kusung ú fén wū tí kubēntī. Ī si ande tī kú fén wū ahán tī Rimam kú shā. 24 Rimam si Kusung, ikyāen yīne ande tī kú shā tī ā fén wū, abā ā fén wū uwae kusung tí kubēntī. Abā ā fén wū tí kubēntī." 25 Undá wū rī té wū bāa, "Ame núng pú m bāa, Unde tī Rimam Tsáb Tsi tī ā kú kūnn rinyí-wū bāa Kristi nā rū kú bá. Kiyé tī awū a rū bá pú wū, awū ú bá kwén tsó tī ikén mēmē." 26 Yesu rī té wū bāa, "Ame tī kú rī irá té fu né, ame tī si awū." 27 Tī irá unju ahán ande tī pūtsá-wū kāfe rū kú bā. Ayíb fur bā tī awū kú rī irá té undá wū, amáa unde íkī rang-wū undá wū bāa, "Afu kú shā imí?" bē. Unde íkī rang-wū Yesu bāa, "Ikyāen imí tī afu kú rī irá tí undá wūne?" bē. 28 Undá wū yá kitútong ámbyī-wū tā tí atáng ú tēr rū yī uwae uka ú rū ka rī té ande bāa, 29 "Nī rū bá núng unde íkī tī rī té me ikén tī ame nde mēmē, kó íkī bē awū tī si Unde wū tī Rimam Tsáb Tsi?" 30 Ande bā nwúnn rù yé uwae uka ú ye fengó tī kú bá uwōg tī Yesu tá atáng. 31 Tī abā tá fengó kú bá ande ná Yesu ámá kú rī té Yesu iké bāa, "Kúkwén, cī wúcī!" 32 Amáa awū rī té bā bāa, "Ame sité wúcī íkī tī anī núng-nī irá íkī risū-yī bē." 33 Ande-wū abāne kú rang átsō bāa, "Unde íkī sa na wū wúcī njáa?" 34 Yesu rī bāa, "Iyéē, ikén tī kú sa na m ribōm ijwē si tī ame ú nde wánde tī unde tī tōm me rū bá kú shā, tī ame na ú nde tág wánde yī. 35 "Anī kú rī kōb bāa, 'Tsítsí isháen inje tī atī ú būnn wúcī uwae rúkōng.' Ame kú rī té nī bāa, nī sáe ayíb pakob tí nī núng bāa, uwae rúkōng nā munn tí wúcī tī bēn bēn ú kú shā tī ande ú būnn yī būnn tírī. 36 Unde tī kú būnn wúcī sité kujwójáng-wū. Awū kú pū ande rū bá tī abā nā tu unyāng tī tsi kukunn, ikyāen tī unde tī tsutso tí unde tī būbūnn nā rū bá pam upam tétsō mēmē. 37 Ī si pāngmá tī ande ndufū kú rī bāa, ‘Unde íkī tsutso, unde íkī amáa rū bá būbūnn.' 38 Ame tōm nī kú rū tī nī nā rū ka būnn ikén tī si-yī anī tī tso yī bē. Ande íkī tī tso yī, ámá anī rū bá būnn tīnyang ná wánde-bā ayī." 39 Tī awū kú rī irá yīne té ande-wū, abā ande tī utēn tī Samariya atáng bá kú fob uwōg tī awū tá atáng. Ande yāng uwae-bā rū pú bā uwae kínjō uwōg-wū ikyāen irá tī undá wū rī té bā bāa, Yesu nā núng tág ikén tī tá utōb-wū tí tī ā mbae wū. 40 Tī abā rū bá fob pú bā uwōg tī Yesu tá atáng, abā jwám wū tī awū nā som té bā atáng. Awū cwé ú som utēn atáng fob usir ifaen. 41 Ande yāng-bā akwēn skebra tī kucang rū uwae kínjō uwōg-wū ikyāen irá tī awū rī té bā. 42 Abā rī té undá wū bāa, "Ayī si-yī ikyāen irá náfu tī atī kú rū uwae kínjō cwúcwo bē, atī fxēn pú tī tí atóng-tī ú núng ye pú tī tīnine bāa, awūne tī si Unde tī ú Nwángrū Utēnse tī kubēntī." 43 Isim usir ifaen ayīne Yesu nwúnn ú rū yī ukyāeb utēn tī Galili, 44 ikyāen imí awū tí risū-wū rī bāa, "Unde tī kú yā iskin irá Rimam si-wū tí kūkō utēn-wū bē." 45 Ámá kiyé tī awū rū bá fob Galili atáng, ande tī Galili paembé wū tí ajwó ifaen, ikyāen imí abā ámá rū ka Urushalima tī abā nā rū ka cī ukwāb atáng ú núng ikén tī kú fur ayíb tī awū nde kiyé wū. 46 Kiyé wūne awū kāfe rū bá kyī tí Kána tī Galili, uwōg tī kutē awū sa ámbyī kāfe ámbyī ánab. Unde tī rūrōb íkī ná gómnáti tá atáng tī umbae-wū náe kicáeb uwae utēn tī Kaparnahum. 47 Kiyé tī unde wūne fxēn bāa, Yesu nā rū Yahudiya nā bá pú wū Galili, awū rū ka tu wū ú jwám wū tī awū nā sī bá Kaparnahum tī awū nā nde jīm kicáeb ná umbae-wū, ikyāen imí, umbae wū tá unju itīcwū. 48 Yesu rī té wū bāa, "Anánī, sé anī a núng wánde tī kú fur ayíb tawé anī kú rū uwae kínjō." 49 Unde tī uwé wūne jwám wū bāa, "Unde Tīyāng, rū bá fife, bē umbae-m ú cwū." 50 Yesu rī té wū bāa, "Kāfe rū yī uwae kununn. Umbae-fu ú sēr." Unde wū rū uwae kínjō tí irá tī Yesu rī té wū ú rū-wū ikén-wū. 51 Riyé tī awū tá fengó kú rū yī kununn, itaen tī kú nde na wū wánde kununn-wū tu wū fengó ú rī té wū bāa, rijwen nā sáng pú yī ijwē umbae-wū. 52 Awū rang bā kiyé tī umbae-wū tu ribōm ijwē. Abā rī té wū bāa, "Ijwē tī byāg ayī yá wū tā íré tí aser kínjō tí usirtaen." 53 Itsē umbae-wū núng ye pú wū bāa, ayīne nā si kiyé tī Yesu rī té wū íré bāa, "Umbae-fu ú sēr." Ámá awū tí ande tī kununn-wū mēmē-bā rū uwae kínjō. 54 Ayīne si wánde tī kú fur ayíb tī ifaen tī Yesu nde kiyé tī awū nwúnn utēn tī Yahuda rū bá Galili.

5

1 Isim ayīne, Yesu tsō kyī yī Urushalima ikyāen ukwāb íkī tī Mbayahuda sité atáng. 2 Urushalima atáng ámbyī íkī tá atáng fēr tí uwōg tī ande kú sáng uwae uka né ā kú kūnn wū bāa, Ufu Mbawén. Ā kú kūnn uwōg ámbyī wūne tí unju Mbayahuda bāa, Betseda. Unju ámbyī atáng ā sim afúg itsóng. 3 Ande tī acáeb yāng-bā akwēn kú náe uwae afúg yīne, ande tī mbúb ayíb tí ande tī pxib afxen tí ande tī wām afxen tí ajwó. 5 Unde íkī tá atáng tī náe kicáeb fob pú wū asang rijwēr itā asū itsóngtā. 6 Tī Yesu rū bá fob uwōg-wū, awū núng unde wūne náe atáng. Awū núng ye pú wū bāa, unde wūne nā náe rwēn pú wū tí uwae kicáeb-wū ayīne. Awū rang unde wū bāa, "Afu kú shā tī afu nā nwángrū uwae kicáeb a?" 7 Unde tī kicáeb awūne rī té Yesu bāa, "Unde Tīyāng, ame sité-m unde íkī tī ú ye m sī uwae ámbyī wūne kiyé tī awū a kú kyi ijwē bē. Kiyé tī ame a kú kwáb tī ame nā ú sī, unde íkī tēr bibir ú sī uwé-m." 8 Yesu rī té wū bāa, "Sūnwúnn ritsen tí fur kúcwō-fu tí kyang ikyin rū." 9 Tí ritsen ahán unde wū tu ribōm ijwē. Awū fur kúcwō-wū ú kyang ikyin árá. Usir tī ikén yīne nde si usir ikyīnn. 10 Ikyāen ná yīne, ande ndufū Mbayahuda rī té unde wū tī tu ribōm ijwē wūne bāa, "Á! Á! Yáka ne si usir ikyīnn. Icwe cwé-wū tī afu sú kúcwō-fu bē. Ayī si riraen." 11 Awū rī té bā bāa, "Unde wū tī nwángrū m uwae kicáeb-m rī té me bāa, ame nā fur kúcwō-m tī ame nā kyang ikyin." 12 Abā rang wū bāa, "Unde tī rī té fu bāa, afu nā fur kúcwō-fu tī afu nā kyang ikyin si ayē wū?" 13 Awū unde tī tu ribōm ijwē-wū núng ye-wū unde tī nwángrū wū bē, ikyāen tī Yesu nwúnn rū yé kitángpwā ande yāng-bā tī munn atáng. 14 Isim yīne Yesu rū ka tu unde wū Kusóg Rimam tīyāng ú rī té wū bāa, "Núng! Tīnine afu tu pú fu ribōm ijwē, yá ikéntītíbī-fu tā tírī, bē irá íkī tī béb siskeb kicáeb-fu ayī ú tu kyī fu cwúcwo!" 15 Unde wū nwúnn tírī ú rū ka rī té ande ndufū Mbayahuda bāa, unde tī nā nwángrū wū nā si Yesu. 16 Mbayahuda nwúnn kú nde Yesu rikāen, ikyāen tī awū kú nde itso ikén yīne usir ikyīnn. 17 Ámá Yesu rī té bā bāa, "Itsē-m kú nde wánde kó kiyé tītínī, ame ámá ú nde wánde kó kiyé tītínī." 18 Irá yī tī awū rī ne rū ka sa nwúnn rináe ande ndufu Mbayahuda yāng-bā akwēn skeb tī kucang. Tírī abā nwúnn kú pwen tī abā nā ú wēn wū wēn. Ikyāen imí, isim tī awū nyatsá mām fé icwe-bā ná usir ikyīnn, awū rū bá kú rī kyī cwúcwo bāa, Rimam nā si Itsē-wū ú kú myae risū-wū té Rimam pāng átsō. 19 Yesu rī té bā bāa, "Ame rī té nī irá tī kubēntī, Umbae Rimam kú nde-wū wánde tí kūkō tí risū-wū ámām bē, awū kú nde nyáng ikén tī awū núng Itsē-wū kú nde ámām. Ikén tī Itsē kú nde si ikén tī Umbae wū kú nde ámá. 20 Ikyāen imí Rimam sité uré tí Umbae-wū tímambē. Awū kú tātsó tág Umbae-wū ikén tī awū kú nde mēmē. Awū ú tātsó wū ikén tī awū ú nde tī kō skeb ayīne ámá, tī ayī ú fur nī ayíb. 21 Pāngmá tī Rimam kú kūnn nwúnn ande tī cwūcwū ú kú nda bā unyāng tí atáng, ayī si ahán ámá Umbae-wū kú nda ande tī nyang uwae-wū unyāng. 22 Uwae irá rikwén tí pwen ámá, awū Itsē tí risū-wū kú pwen-wū ande rikwén bē, awū nda Umbae-wū kūkō tī awū nā pwen ande rikwén. 23 Ikyāen tī ande mēmē nā nda Umbae wū kūkō pāngmá tī abā kú nda Itsē-wū Rimam. Asití unde a kú nda-wū Umbae Rimam kūkō bē, ayī kú tsó bāa, awū nā kú nda-wū Rimam kūkō bē, awū Rimam tī tōm Umbae-wū tōm rū bá. 24 "Ame kú rī té nī irá tī kubēntī, kó unde tītínī tī a fxēn irá ná-m ú rū uwae kínjō uwōg Itsē-m tī tōm m rū bá, awū ú sité unyāng tī tsi kukunn. Ā ú pwen-bā awū rikwén bē ámá awū rū yé pú wū unju itīcwū rū bá pú wū unju unyāng. 25 Ame kú rī té nī irá tī kubēntī, kiyé rū kú bá–ḿ m! Kiyé wū bá mām pú wū tī ande tī cwūcwū ú fxēn afxenjwín ná Umbae Rimam, ámá unde tītínī tī a fxēn afxenjwín wūne ú tu unyāng. 26 Pāngmá tī Itsē-tī tí risū-wū si uwōg tī unyāng rū yé atáng, awū nda Umbae-wū ámá tī awū ú si uwōg tī unyāng tá atáng. 27 Awū sa kūkō na pú wū Umbae-wū tī awū nā pwen ande rikwén ikyāen imí awū si Umbae Unde. 28 Irá yīne fur nī ayíb a? Kiyé rū kú bá tī ande tī cwūcwū tī tá uwae kuskab mēmē ú fxēn afxenjwín náwū 29 ú nwúnn uwae askab-bā. Ande tī nde itīnyang ú nwúnn ú tu unyāng tī tsi kukunn. Ande tī nde ikéntītíbī ámá ú nwúnn ú sáng yī rikwén ná Rimam. 30 "Ame ú nde fob-m kíkīn tí risū-m ámām bē, sé tí kūkō ná Rimam tī tōm m rū bá. Ikyāen yīne rikwén tī ame kú pwen si kubēntī, ikyāen imí ame kú kwáb-m tī ame nā ú nde ikén tī ame nā shā ámām bē, amáa ame kú nde ikén tī awū Unde tī tōm me tōm kú shā. 31 "Asití ame a kú rī irá risū-m tí ajwó-m, irá tī ame kú rī, ande ú paembé-bā ayī tí kubēntī bē. 32 Amáa unde íkī tá atáng tī kú rī irá risū-m, ame núng pú m bāa, irá tī awū kú rī risū-m si kubēntī. 33 Anī tōm átōm-nī rū ka uwōg Yohana, anī fxēn pú nī irá tī kubēntī tī awū rī risū-m. 34 "Ayī si-yī kéng tī unde íkī nā munn isim-m bāa, ame nā si unde tī kubēntī bē, amáa ame rī irá yīne ikyāen tī anī nā tu itīnwángrū. 35 Yohana si pāngmá urwā fitíla tī kú cwé ú kú nda uwōg sāen pāenine. Uwae kiyé kpāng, anī cwé irá-wū ú kú tsēn utōb tí uwōg tī sāen náwū. 36 Amáa ame sité irá tī rī íkī tī ame ú rī risū-m tī skeb pú wū irá tī Yohana rī risū-m. Irá yīne si wánde-m tī kú fur ayíb tī ame kú nde. Ayī si wánde tī awū Itsē-m nda m tí ajwó-wū. Wánde yīne kú rī irá risū-m ú kú tsó bāa, awū Itsē-m tī nā tōm m rū bá. 37 Awū Itsē-m tī tōm m ámá kú rī irá risū-m bāa, ame nā si Umbae-wū. Anī fxēn jí-nī afxenjwín-wū bē, ú núng jí-nī uwé-wū kéka bē ámá. 38 Anī sa irá-wū tsi-nī uwae utōb-nī bē, ikyāen imí anī rū-nī uwae kínjō uwōg unde tī awū tōm bá bē. 39 Anī kú núng kób irá uwae atsīngkén Rimam ikyāen tī anī bāa, ayī nā ú tātsó nī fengó ná unyāng tī tsi kukunn. Ayī atsīngkén tí risū-yī kú rī irá risū-m. 40 Amáa anī cwé-nī tī anī ú rū bá uwōg-m tī anī nā ú rū bá tu unyāng wū bē. 41 "Ame kú shā-m tī ande nā tēb rinyí-m bē. 42 Ame núng pú m bāa, anī nā si-nī tí uré té Rimam uwae utōb-nī bē. 43 Ame núng ikén yīne, ikyāen imí, ame rū bá pú m yī rinyí ná Itsē-m; anī paembé-nī ame bē. Kiyé tī unde íkī a rū bá tí kūkō tí risū-wū anī kú paembé wū. 44 Anī kú shā tī anī ú tu risū tīnyang uwōg átsō, amáa anī kú shā-nī tī nī ú tu risū tīnyang uwōg Rimam bē, awū tī si kínjō-wū ámām. Ayīne si ikén tī nde anī rū-nī uwae kínjō uwōg-m bē. 45 Ī si-yī ame tī ú kūnn nī rikwén bē. Ayī si Musa tī anī sa ijwē-nī konje rimēnn-wū tī ú kūnn nī rikwén uwōg Rimam bāa, anī nā kyangté nī irá-wū bē. 46 Á bāa, anī nā rū uwae kínjō tí kubēntī uwōg Musa, anī ú rū pú nī uwae kínjō uwōg-m ámá ikyāen imí awū tí risū-wū báe irá risū-m. 47 Ámá tī anī rū-nī uwae kínjō tí ikén tī awū Musa báe bē, anī ú nde rímāng tītawé anī ú rū uwae kínjō tí irá tī ame kú rī?"

6

1 Isim yīne Yesu yen rū yī ukūnn uyínn tī Galili tī uwé akwēn. (Uyínn wūne, aríkī kú kūnn wū bāa, uyínn tī Tibéríya.) 2 Ande jwúnn bá pūtsá wū ikyāen imí abā núng pú bā ikén tī kú fur ayíb tī awū nde uwōg ande tī acáeb tī rū bá uwōg-wū. 3 Yesu tí ande tī imbyí-wū tsō kubab rikwen íkī ú rū ka som atáng. 4 Kiyé wū, ayī tsítsí kiyé kpāng ámām tī Mbayahuda ú nde ukwāb tīyāng nábā tī ā kú kūnn wū bāa, Ukwāb Páska. 5 Tī Yesu pū ayíb tsō ritsen ú núng ye ande tī rū kú bá yī uwōg-wū, awū rang Filibus bāa, "Akā tī atī ú tu wúcī tī atī ú jāeb tī ayī ú kō ande abāne mēmē-bā?" 6 Awū rī irá yīne ikyāen tī awū ú myae Filibus myae ámām, ikyāen imí awū tí risū-wū núng pú wū ikén tī awū ú nde. 7 Filibus rī té wū bāa, "Asití atī a kú shā tī kó unde tītínī uwae-bā nā tu kpāng tī awū nā cī, aser tī atī ú wēn ú skeb dínári úkōb ifaen." 8 Unde kínjō uwae ande tī kú pūtsá Yesu, tī rinyí-wū si Andarawu, ínjā Siman Bitrus, rī té wū bāa, 9 "Umbae tī utāen íkī tá iké tī sité abyī burédi itsóng tí iwág ifaen, amáa ayī kō tī ande yāng-bā ne ú cī ú kyaen njáa?" 10 Irúm shab uwōg-wū tímambē, ikyāen yīne Yesu rī bāa, "Nī rī té ande bā tī abā ā som ribén." Ande bā som ribén. Aróm ámām uwae-bā fob kumbúb itsóng. 11 Kiyé tī abā som pú bā ribén Yesu sa wúcī yī ú nde na Rimam fxāefā ú kan na ande tī som ribén atáng tí iwág yī mēmē. Unde tītínī cī ú kyaen. 12 Kiyé tī abā cī kyaen pú bā awū rī té ande-wū bāa, "Nī byír amumunn tī tsítsí byír ikyāen tī ayī ā ndembéb yī tī ukáen ámén bē." 13 Abā byír amumunn burédi-yī tī ande bāne cī ne ahán; ayī munn ácíkā rijwēr asū ifaen. 14 Kiyé tī ande núng ikén yī tī kú fur ayíb tī awū nde ne abā rī bāa, "Kubēntī, awūne tī si Unde wū tī kú yā iskin irá Rimam tí kubēntī tī ā rī bāa, awū nā ú sáng bá utēnse." 15 Yesu núng ye pú wū tī abā kú shā tī abā nā ú bá ye wū tí ribōm tī abā nā ú náe wū ukwe. Ikyāen yīne awū nwúnn ú yá bā tā atáng ú tsō yī kitáen rikwen. 16 Usir pāng kujwó uréb, ande ná Yesu sī yī unju uyínn 17 ú rū ka sáng kuyāe ú kāfe yen kú rūrū yī uka tī Kaparnahum. Uwōg byi kyī, ámá Yesu rū bá tu-wū abā kéka bē. 18 Kiyé wūne ufunn íkī tī ribōm kú kae ú kú tur ámbyī rū uwé ú kú tur ámbyī rū isim. 19 Tī ande ná Yesu jwó kuyāe rū ka fob pāngmá lámba itā kó inje ahán, abā núng Yesu kú kyang ikyin risū ámbyī ú rū kú bá kú fēr kuyāe, ámá ikyén ricwú ye bā. 20 Yesu kūnn irá bāa, "Nī kyén-nī ikyén ricwú bē, ī si ame tī rū kú bá!" 21 Abā tsēn utōb ú ye wū sáng uwae kuyāe ámām. Tí ritsen kuyāe rū ka fob pú wū ukūnn uyínn uwōg tī abā kú shā. 22 Ucwēfam-yī ande tī náe tī ukūnn uyínn akwēn kú shā rifab Yesu, ikyāen imí abā núng bāa, kuyāe kínjō ámām tī tá atáng, ámá Yesu nā sáng-wū uwae kuyāe wū tī ande tī imbyí-wū sáng atáng bē. Nyáng abā ámām uwae kuyāe wū. 23 Ámá ayāe íkī rū bá. Ayī si ayāe tī rū utēn Tibéríya bá. Ayī si sí uwōg tī abā cī wúcī atáng tī kucang, né Yesu tsō fxāefā-wū na Rimam risū-yī. 24 Kiyé tī ande bā núng ye bāa, Yesu tí ande imbyí-wū mēmē nā tá-bā atáng bē, abā sáng kuyāe yīne ú yen kú shā rifab Yesu kú rū yī Kaparnahum. 25 Kiyé tī abā rū ka fob pú bā ukūnn uyínn akwēn, abā tu wū ú rang wū bāa, "Unde Tīyāng, afu rū bá iké ísīnn?" 26 Yesu rī té bā bāa, "Ame rī té nī kubēntī, anī kú shā rifab-m, si-yī ikyāen tī anī núng ye ikén tī kú tsō kūkō Rimam tī ame kú nde bē. Amáa ī si ikyāen wúcī tī ame nda nī ani cī ú kyaen. 27 Nī núng! Nī nde-nī wánde ikyāen wúcī tī kú māmām bē. Ámá nī kwáb tī nī tu itso wúcī tī ú tsi kukunn ú kú nda ande unyāng tī tsi yīyēr. Ayī itso wúcī wūne Umbae Unde ú nda nī, ikyāen imí Rimam Itsē cwé pú wū irá-wū pāenine ú tōm wū rū bá ikyāen wánde yīne." 28 Ámá abā rang wū bāa, "Atī ú nde rímāng tītawé atī ú nde ikén tī kú nyang uwae Rimam?" 29 Yesu rī té bā bāa, "Wánde tī kú nyang uwae Rimam si tī anī ā rū uwae kínjō uwōg-m, ame unde tī awū tōm rū bá." 30 Abā ámá jwám wū bāa, "Nde wánde tī kú fur ayíb tī atī ú núng ú rū uwae kínjō uwōg-fu! Itso wánde tī afu kú nde si imí? 31 Kiyé tī abítsē-tī som uwae kutúr tī kutē, Musa nda bā wúcī íkī tī ā kūnn yī bāa 'mána.' Pāngmá tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam bāa, ‘Awū nda bā wúcī tī sī apupwen bá!'" 32 Yesu rī té bā bāa, "Ame kú rī té nī kubēntī, unde tī nda abítsē-bā wúcī yī si-yī Musa bē, ī si Itsē-m. Wúcī yī ámá si-yī burédi tī sī apupwen bá bē. Burédi tī kubēntī tī kú sī apupwen bá, Itsē-m tī kú sa yī sī bá na nī tīnine. 33 Ikyāen imí burédi tī Rimam kú nda ande si unde wū tī sī apupwen bá ú kú nda utēnse unyāng." 34 Abā rī té wū bāa, "Itsēkurū-tī, nda tī itso wúcī yīne kó kiyé tītínī." 35 Yesu rī té bā bāa, "Ame tī si wúcī ná unyāng ayī. Kó unde tītínī tī awū a rū bá uwōg-m, awū ú fxēn-wū rimenn bē. Kó unde tītínī tī awū a rū uwae kínjō uwōg-m ámá ú fxēn-wū unwāen cwúcwo bē. 36 Ámá ame rī té pú m anī bāa, anī núng pú nī ame, ámá anī rū-nī uwae kínjō uwōg-m kéka bē. 37 Ande mēmē tī Itsē-m a sa bá na m kujwó, abā ú bá yī uwōg-m. Ámá kó unde tītínī tī a rū bá uwōg-m, ame ú jāe-m awū jāe bē. 38 Ame sī apupwen bá ikyāen tī ame nā ú nde ikén tī awū unde tī tōm m tōm kú shā, ī si-yī tī ame nā ú nde ikén tī utōb-m kú shā bē. 39 Ikén tī Itsē-m Rimam kú shā si tī ame nā ú núng kyī ande tī awū sa na m mēmē, tī kó kínjō nā yag tā-wū tā bē, ikyāen tī ame nā kūnn nwúnn bā uwae itīcwū usir tī rícwūnnkyī. 40 Ikén tī Itsē-m kú shā si tī kó unde tītínī tī a sáe Umbae-wū awū ú kú rū uwae kínjō uwōg-wū unde wū nā tu unyāng tī tsi kukunn. Ame ámá ú kūnn nwúnn wū uwae itīcwū uwae usir tī rícwūnnkyī." 41 Kiyé tī awū rī irá yīne Mbayahuda nwúnn kú pwen unju ikyāen tī awū rī bāa, awū tī si wúcī tī sī apupwen bá. 42 Abā kú rī bāa, "Awūne si-wū Yesu umbae Yusufu bē a? Íte-wū tí íya-wū ámá si-bā ande tī atī núnúng bē a? Imí tī nde tītawé awū kú rī bāa, awū nā sī apupwen bá?" 43 Yesu rī té bā bāa, "Nī fxāe kitsag tī tsag tí unju tī pwen-nī. 44 Unde íkī ú rū bá fob-wū uwōg-m bē, sé unde tī Itsē-m unde tī tōm me ā shir wū rū bá pú wū. Unde tītínī tī rū bá uwōg-m ámá, ame ú sa na wū nwúnn uwae itīcwū usir tī rícwūnnkyī. 45 Tī kutē ande tī kú yā iskin irá Rimam báe bāa, ‘Rimam tī ú kwén na bā mēmē.' Ande mēmē tī fxēn irá Itsē-tī ú kwén ye irá-wū ayī awū ú rū bá uwōg-m. 46 Unde íkī núng jí-wū Itsē kéka bē, nyáng awū unde tī rū uwōg Rimam bá ámām tī núng pú wū Itsē. 47 Ame kú rī té nī kubēntī, unde tī a rū uwae kínjō uwōg-m, awū sité pú wū unyāng tī tsi kukunn. 48 Ame tī si wúcī tī kú nda ande unyāng. 49 Kiyé tī abítsē-nī tá uwae kutúr, abā kú cī mána, amáa abā cwū pú bā. 50 Ámá wúcī tī kú sī apupwen bá, unde tītínī tī a cī wū, awū ú cwū-wū cwū cwúcwo bē. 51 Ame tí risū-m tī si wúcī tī sī apupwen bá, awū tī kú nda unde unyāng. Kó unde tītínī tī a cī wúcī awūne, awū ú som yīyēr. Wúcī tī ame ú nda ande tī abā nā tu unyāng si ibyē rimēnn-m, ámá unyāng wūne sī ikyāen tī awū ā som tí usēr tī utēnse ámá ú nwángrū." 52 Irá tī awū rī ne sa na ande ndufū Mbayahuda shaen ishaen ú tsō rináe té átsō. Abā kú rang átsō bāa, "Unde wūne ú nde rímāng ú sa ibyē rimēnn-wū na tī, atī nā kūb?" 53 Yesu rī té bā bāa, "Ame kú rī té nī kubēntī, asití anī a ú kūb-nī ibyē rimēnn ná Umbae Unde bē, ú ngwā-nī anyīng-wū bē, anī ú sité-nī tí unyāng bē. 54 Ámá kó unde tītínī tī a kūb ibyē rimēnn-m ú ngwā anyīng-m sité pú wū unyāng tī tsi kukunn, ámá ame ú kūnn nwúnn wū tí unyāng usir tī rícwūnnkyī. 55 Ikyàen imí ibyē rimēnn-m tī si wúcī tī kubēntī, anyīng-m ámá tī si ikén tī ngwā tī kubēntī. 56 Kó unde tītínī tī kūb ibyē rimēnn-m ú ngwā anyīng-m tá uwae-m, ame ámá tá uwae-wū. 57 Unde tī tōm m rū bá si Itsē-tī. Ame sité unyāng ikyāen tī awū sité unyāng. Ayī si ahán ámá uwōg unde tī a kūb ibyē rimēnn-m, awū ú som tí usēr ikyāen ná-m. 58 Ī si ijwē-m wūne tī si wúcī tī sī apupwen bá. Awū pāng-wū má itso wúcī tī abítsē-nī cī kucang ú cwūcwū ne bē. Unde tītínī tī awū a cī wúcī tī kubēntī tī ame kú nda ande, awū ú tu unyāng tī tsi kukunn." 59 Yesu kú rī irá yīne kiyé tī awū tá kusóg Rimam ná Mbayahuda uwae utēn tī Kaparnahum. 60 Ande-wū fxēn irá yīne ú rī bāa, "Ikén tī kwén ayīne bōm pāng-yī. Áyē tī ú kyangté irá yīne?" 61 Yesu núng ye pú wū bāa, ande tī pūtsá-wū nā kú pwen unju risū irá yīne riyāen utōb-bā. Awū rang bā bāa, "Kó irá-m yīne sa na nī kú shā tī anī ú tēr sáen m tā-nī ahóo? 62 Asití anī núng Umbae Unde a kāfe tsō-wū tí uwōg tī awū rū atáng bá, 63 ī si Kusung Rimam tī kú nda ande unyāng tī tsi kukunn. Unde ú tu-wū ayī tí ajwó-wū ámām bē. Irá tī ame kú rī té nī, si unyāng tī Kusung. 64 Ámá aríkī uwae-nī rū-nī uwae kínjō uwōg-m bē." Yesu rī irá yīne ikyāen imí tī kucang-yī, awū núng pú wū ande tī ú rū-bā uwae kínjō uwōg-wū bē, ú núng pú wū unde tī ú sa wū jāeb cī ámá. 65 Awū rī irá íkī som tsá atáng bāa, "Ayīne tī si ikén tī nde tawé ame rī té nī bāa, unde íkī nā ú rū bá fob-wū uwōg-m ahán ámén bē, sé unde tī Itsē-m Rimam a cwé náwū." 66 Ikyāen irá tī awū rī ne, ande tī kú pūtsá-wū yāng-bā akwēn kāfe tí isim ú pūtsá-bā awū cwúcwo bē. 67 Ámá Yesu rī té ande rijwēr asū ifaen tī awū tsáb bā tsi bāa, "Anī ámá re? Kó anī kú shā tī nī nā ú rū nī ámá ahóo?" 68 Siman Bitrus rī té wū bāa, "Itsēkurū-m, atī ú rū ka tu áyē? Afu tī sité irá tī kú nda ande unyāng tī tsi kukunn. 69 Atī rū uwae kínjō ú núng pú tī bāa, afu tī nā si Unde tī Rimam Tsáb Tsi tī sāen kyag tī rū uwōg Rimam bá." 70 Yesu rī té bā bāa, "Unde tī tsáb nī rijwēr asū ifaen si-yī ame bē a? Ámá kínjō uwae-nī si-wū umbae Shetann." 71 Yesu rī irá yīne risū Yahuda umbae Siman Iskáríyoti, ikyāen imí kó tī awū Yahuda si kínjō uwae ande tī Yesu tsáb bā, awū kú kwáb tī awū nā ú ye Yesu jāeb cī.

7

1 Isim tī irá yīne wur rū pú yī, Yesu kyang ikyin-wū uwae utēn tī Galili. Awū kú shā-wū tī awū nā ú kyang ikyin uwae utēn tī Yahudiya bē, ikyāen imí ande ndufu Yahudiya atáng kú pwen tī abā nā ú wēn wū wēn. 2 Kiyé kyang yáen kú pú yī tī Mbayahuda kú nde ukwāb-bā tī ā kú kūnn wū bāa Ukwāb ná Afúg. 3 Ameínjā Yesu bá rī té wū bāa, "Yá uwōg awūne tā tí rū yī Yahudiya ikyāen tī ande tī kú pūtsá-fu ā núng wánde tī kūkō tī afu kú nde. 4 Unde tī a kú shā tī ande nā núng wū, awū kú tam-wū wánde-wū tam bē. Afu kú nde itso wánde yīne, ayī nyang skeb tī ande mēmē ā núng fu." 5 Abā rī ahán ikyāen imí kó tī abā si ameínjā-wū, abā tí risū-bā rū-bā uwae kínjō uwōg-wū bē. 6 Yesu rī té bā bāa, "Kiyé tī tīnyang tī ame ú rū bá atáng bá-yī kéka bē; anánī anī ú nde tu tī nī rū-nī yī atáng kó kiyé tītínī. 7 Ande tī utēnse ú pyír-bā irá-nī bē, abā ú pyír irá ná-m ikyāen imí ame tsi kunn tī kú rī té bā bāa, abā nā kú nde ikéntītíbī. 8 Nī rū-nī uwōg ukwāb wū. Ame ú ka-m atáng bē, ikyāen imí kiyé tī ame ú rū ka atáng rū bá-yī kéka bē." 9 Kiyé tī awū rī mām fé irá yīne té bā awū som ikén-wū tí utēn tī Galili atáng. 10 Isim tī ameínjā-wū rū mām pú bā yī uwōg ukwāb, Yesu rū ka atáng ámá. Awū rū-wū fārāng bē, amáa awū rū ka atáng tí uwae kitam. 11 Uwōgukwāb atáng, ande ndufū utēn tī Yahudiya kú shā rifab-wū. Abā kú rang ande bāa, "Yesu tá akā?" 12 Ande tī funn atáng mēmē kú pwen asáe risū-wū. Aríkī kú rī bāa, "Awū si unde tī tīnyang." Aríkī ámá kú rī bāa, "Iyéē, awū kú kyāefā ande." 13 Ámá unde íkī tá-wū tī awū rī tsó ise irá risū Yesu fāng fāng atáng bē, ikyāen imí abā kú kyén ikyén ricwú ná ande ndufū Mbayahuda. 14 Uwae usir tīyāng uwae kiyé ukwāb wū, Yesu rū yī kusóg Rimam tīyāng, rū ka bāg ikén tī kwén atáng. 15 Ande ndufū Mbayahuda fxēn irá yī ayī fur bā ayíb. Abā kú rang irá bāa, "Unde wūne tī ka jí-wū mākārāntā usir íkī bē, awū kyang rímāng ú núng ikén tímambē?" 16 Yesu rī té bā bāa, "Ikén tī ame kú kwén si-yī ikén tī kwén-m bē, ayī rū uwōg Rimam bá, awū tī tōm me rū bá. 17 Kó unde tītínī tī kú shā tī awū nā ú nde ikén tī Rimam kú shā, awū ú núng ye bāa, ikén tī ame kú kwén rū uwōg Rimam bá kó ayī si aná-m tí risū-m ámām. 18 Ámá unde tī ā kú shā tī awū nā ú sa kūkō na unde tī tōm wū tōm, awū si unde tī kubēntī, irá tīkōng tá-yī unju-wū bē. 19 Unde tī sa Icwe na nī si awū Musa bē a? Ámá kó unde kínjō uwae-nī tī kú pūtsá tág Icwe yī tá-yī bē. Imí tī nde anī kú shā tī anī ú wēn m?" 20 Ande tī funn atáng rī té wū bāa, "Rijwen tītíbī tá risū-fu! Áyē wū tī kú shā tī awū nā ú wēn fu wēn?" 21 Yesu rī té bā bāa, "Ayíb fur nī risū ikyāen wánde kínjō tī ame nde usir ikyīnn. 22 Abítsē-nī tī kutē sa icwe tsi bāa, ā nā ú tsēn itxín ná anyīsū tī uróm. Musa ámá kwén na nī ahán bāa, anī nā tsēn umbae kutxín. Kó usir ikyīnn anī kú tsēn na umbae kutxín atáng, ikyāen tī anī pūtsá Icwe. 23 Anī kú nde ayīne ikyāen ná Icwe Musa, ámá ímí tī nde anī kú tsō rináe té m ikyāen tī ame nwángrū unde tī kicáeb usir ikyīnn? 24 Ame kú rī té nī bāa, nī sáe-nī unde yī rimēnn ijwē bē, amáa nī sáe wū yī afxen ikyínn-wū." 25 Ámá ande íkī tī tá uwae uka Urushalima atáng rang átsō bāa, "Awūne si-wū unde wū tī abā kú shā tī abā bá ú wēn wū wēn bē a? 26 Nī núng awū kú rī irá fāng fāng uwé ande iké, ámá ā byāng kyī-bā wū bē. Kó íkī bē ande tī uwé abāne núng pú bā tī awū si Unde wū tī Rimam Tsáb Tsi ahóo? 27 Ámá ayī ú si fob-yī ahán bē ámá ikyāen imí atī núng pú tī unde wū tí uwōg tī awū rū atáng bá mēmē. Kiyé tī Kristi a rū bá, unde íkī ú núng-wū uwōg tī awū rū atáng bá bē." 28 Ikyāen irá tī abā kú rī ne kiyé tī Yesu kú kwén ikén uwae kusóg Rimam tīyāng, awū rī irá tí ribōm-wū bāa, "Anī núng m bēn bēn ú núng uwōg tī ame rū atáng bá ámá njáa? Ame rū bá-m tí risū-m ámām bē. Unde íkī tī tōm m bá, awū si kubēntī, ámá anī núng-nī awū bē. 29 Ame tī núng wū ikyāen imí ame rū uwōg-wū bá, awū tī tōm m bá." 30 Isim irá yīne abā kú shā tī abā nā ú ye wū ye, ámá unde íkī tá-wū tī awū ú sa kujwó tēkunn wū bē, ikyāen imí kiyé tī Rimam sa tsi na wū rū bá-wū kéka bē. 31 Ande tī funn atáng yāng akwēn rū uwae kínjō uwōg-wū ú kú rang bāa, "Kiyé tī Unde wū tī Rimam Tsáb Tsi a rū bá awū ú nde kyī wánde tī ú skeb wánde tī unde wūne nde ne njáa?" 32 Tī ande tī kumbúb Farísi fxēn itso irá yī tī ande kú pwen asáe risū Yesu, abā tí ande ndufu tī kú fén Rimam tōm ande tī kú núng kyī kusóg Rimam tīyāng tī abā nā rū ka ú ye Yesu rū bá. 33 Yesu rī té bā bāa, "Usom tí som-m té nī kō-yī kō cwúcwo bē. Isim-yī, ame ú nwúnn rū ka tu unde tī tōm me rū bá. 34 Kiyé tī ande a rū, anī ú rū bá kú shā rifab-m, anī ú tu-nī ame bē, ikyāen imí uwōg tī ame ú rū ka som atáng anī ú rū ka fob-nī atáng bē." 35 Ande ndufū abā rī irá tī unghāe ú kú rang átsō bāa, "Ákā tī awū kú rū tī atī ú rū ka fob-tī atáng bē? Kó awū kú shā tī awū nā ú rū yī utēn ná ande tī Helene uwōg ande-tī tī shag rū ka atáng tī awū nā ú kwén na bā irá-wū ayī ahóo? 36 Awū rī bāa, atī nā ú shā rifab-wū, ámá atī nā ú tu-tī awū bē. Awū rī kyī cwúcwo bāa, atī nā ú ka fob-tī uwōg tī awū nā kú rū yī atáng bē. Imbyí irá yīne bāa imí?" 37 Kiyé ná ukwāb ná Mbayahuda, usir tī rícwūnnkyī tī si usir tī sité kūkō siskeb pátág bá pú yī. Uwae usir wūne Yesu nwúnn ritsen ú rī irá tsō tí ribōm-wū bāa, "Unde tītínī tī a kú fxēn tí unwāen ámbyī, awū ā rū bá tī awū rū bá ngwā uwōg-m. 38 Ā báe uwae kutsīngkén Rimam bāa, unde tītínī tī awū a rū uwae kínjō uwōg-m, ukab ámbyī unyāng ú pāng rū yé riyāen utōb-wū." 39 Irá yīne, Yesu rī yī risū Kusung Rimam tī Rimam nā ú nda ande tī rū uwae kínjō uwōg-wū. Kiyé yī tī awū rī irá yīne Rimam sa Kusung-wū na-wū abā kéka bē, ikyāen imí, Yesu nwúnn-wū tí kūkō ukwe-wū kéka bē. 40 Ande yāng akwēn uwae ande tī funn atáng fxēn wū tī awū rī irá yīne, ámá abā rī bāa, "Kubēntī! Unde wūne si kéng unde wū tī kú yā iskin irá Rimam tī ā báe irá risū-wū kutē." 41 Aríkī kú rī bāa, "Awū tī si Kristi, Unde tī Rimam Tsáb Tsi." Amáa aríkī pyír bāa, "Kristi ú rū Galili bá njáa? 42 Ā báe uwae Kutsīngkén Rimam bāa, Unde wū tī Rimam Tsáb Tsi, awū nā ú rū ushí kununn Dawuda bá. Abā nā ú umbae wū utēn tī Betilámi, utēn tī Dawuda náe atáng kucang." 43 Ande bā kú shaen ishaen té átsō risū Yesu ú kantā kumbúb ifaen. 44 Aríkī kú shā tī abā nā ú ye wū amáa unde tá-wū tī awū sa kujwó tēkunn wū bē. 45 Abā ande tī kú yīr imbyí kāfe rū ka tu ande tī uwé-bā tī abā ande tī kumbúb Farísi tī tōm bā bá. Abā ande tī uwé rang bā bāa, "Ímí tī nde anī cwōng-nī awū rū bá té wū bē?" 46 Abā ande tī kú yīr ande rī bāa, "Atī fxēn jí-tī unde íkī tī rī irá tī kūkō pāngmá tī unde wūne kú rī bē!" 47 Ande tī kumbúb Farísi abā rang bā bāa, "Á! Á! Awū kyāefā pú wū nī ámá a? 48 Anī núng jí pú nī unde íkī uwae kumbúb Farísi kó unde íkī uwae-tī ande tī uwé tī rū uwae kínjō uwōg-wū a? 49 Ande tī funn iké ne, ā núng-bā Icwe ná Musa bē. Rimam ú rī unju tītíbī risū-bā!" 50 Ámá unde kínjō uwae ande tī uwé bāne, rinyí-wū si Nikodimu, awū unde wū tī rū ka uwōg Yesu kucang, awū rī bāa, 51 "Ā báe uwae Icwe nátī bāa, atī nā fxēn irá unju unde tawé atī ú pwen wū rikwén, bē a?" 52 Ámá abā rī té wū bāa, "Á! Á! Afu si uráe Galili ámá a? Núng kutsīngkén Rimam nyinyang, tí núng bāa, ā báe-bā irá íkī risū unde íkī tī ú rū uwae Galili nā kú yā iskin irá Rimam bē." 53 Isim irá yīne kó unde tītínī rū yī uwae kununn-wū.

8

1 Ámá Yesu tsō yī risū Rikwen Zetunn. 2 Kiskínn fífáe tī ucwēfam-yī awū nwúnn ú kāfe rū yī Kusóg Rimam tīyāng. Mēmē ande rū bá funn pakob wū. Awū som ribén ú kú kwén na bā ikén. 3 Ande tī kú kwén na ande irá Icwe, tí ande tī kumbúb Farísi pū undá íkī tī abā ye wū tí iyag tī náe. Abā sa wū bá tsi uwé ande. 4 Ā rī té Yesu bāa, "Kúkwén, atī ye undá wūne kú náe iyag. 5 Ā báe uwae kutsīngkén na Icwe Musa bāa, itso ande abāne atī nā jwunn wēn bā tí atxom. Afu rī anáfu bāa imí?" 6 Irá yīne abā rī yī tí uwae utxáe tī abā nā ú ye Yesu tí riraen. Ámá awū pu kú ribén ú sa kukyíkyin kujwó-wū ú kú báe ikén ribén. 7 Tī abā tsikunn tī kú rang wū irá, awū nwúnn ritsen ú rī té bā bāa, "Unde tī nde jí-wū ikéntītíbī uwae-nī kéka bē, sa kutxom jwunn wū tawé." 8 Ámá awū kāfe kú tí ribén kú báe ikén ribén. 9 Tī abā fxēn irá yīne abā rū yé kínjō kínjō tsi kunn tí unde tī uwé rū bá tsi tī unde tī rícwūnnkyī. Abā yá Yesu tā té undá wū ushí uwōg wū. Undá wū tsi sī tī kitángpwā. 10 Yesu nwúnn ritsen cwúcwo ú rang undá wū bāa, "Undá, abā tá-bā akā? Unde íkī uwae-bā pwen fob-wū afu rikwén bē a?" 11 Undá wū rī bāa, "Iyéē, Itsēkurū." Ámá Yesu rī bāa, "Ame ámá pwen-m fu rikwén bē. Rū-fu ikén-fu. Tsikunn tí yáka ne rū fífé yī uwé nde-fu ikéntītíbī bē." 12 Yesu rī té ande tī kumbúb Farísi cwúcwo bāa, "Ame si uwōg tī sāen ná utēnse, kó ayē tī a pūtsá m awū ú kyang ikyin yī uwōg tī sīsāen. Kufub ú tā kyī fob-yī awū uwé bē." 13 Ikyāen yīne, abā Farísi rī té wū bāa, "Afu kú tsó risū-fu, irá tī afu rī mēmē tsó-yī kubēntī íkī bē." 14 Yesu rī té bā bāa, "Kó asití ame a kú tsó risū-m, ayī si irá tī kubēntī ikyāen imí ame núng pú m uwōg wū tī ame rū atáng bá, tí uwōg tī ame kú rū yī atáng. 15 Anī kú pwen rikwén ná utēnse. Ame ámá kú pwen-m unde íkī rikwén bē. 16 Á bāa, ame nā si unde tī kú pwen rikwén, rikwén-m si rikwén tī kubēntī, si-yī rikwén tī utēnse bē. Si-yī ame kínjō-m ámām bē, ame tí Itsē tī tōm me rū bá. 17 Á báe uwae kutsīngkén Icwe nánī bāa, asití unju ande ifaen a rū kwēr átsō, irá tī abā rī nā si kubēntī. 18 Ame kú rī irá risū-m ú kú kyāe nyang risū-m, ámá awū Itsē-m tī tōm me bá, awū ámá kú kyāe nyang irá risū-m ámá." 19 Abā rang wū bāa, "Itsē-fu awū tá akā?" Yesu rī té bā bāa, "Kó ame kó Itsē-m anī núng-nī unde kínjō uwae-tī bē. Á bāa, anī nā núng m, anī ú núng pú nī Itsē-m ámá." 20 Kiyé tī Yesu kú kwén na bā ikén yīne awū tá kusóg Rimam tīyāng. Awū tsi fēr tí uwōg tī ande kú pū rínyanguwae na Rimam tsi atáng. Ā ye-bā wū bē, ikyāen imí kiyé tī Rimam sa tsi wū rū bá-yī kéka bē. 21 Yesu rī té kyī bā cwúcwo bāa, "Ame kú rū rū yī uwōg íkī; isim tī ame a rū fé anī ú rū bá kú shā rifab-m, ámá anī ú rū ka fob-nī uwōg tī ame kú rū yī atáng bē. Ámá ikéntītíbī-nī ú tsi tí risū-nī rū ka fob kiyé tī anī ú cwū." 22 Ande ndufū bā kú rang átsō bāa, "Á! Á! Awū kú rū yī akā né awū rī bāa, atī nā ka fob-tī atáng bē. Kó awū ú wēn ijwē-wū tí ajwó-wū?" 23 Yesu rī té bā bāa, "Anī si aná utēnse iké; ame si-m aná utēnse iké ámá bē. Ame rū uwōg Rimam bá. 24 Ayīne tī si ikén tī nde tawé ame rī té nī bāa, anī nā ú cwū uwae ikéntītíbī-nī. Asití anī a cwé-nī bāa, Ame nā Si Unde-wū tī Ame Si bē, anī ú cwū kéng tí ikéntītíbī-nī ukwae-nī." 25 Abā rang wū bāa, "Afu si ayē?" Yesu rī té bā bāa, "Ame si unde wū tī ame rī té nī tí tī kucang. 26 Ámá irá tī ame rī té ande tī utēnse si irá tī ame fxēn uwōg unde wū tī tōm me rū bá. Awū tsi kunn kubēntī." 27 Abā núng-bā tī awū kú rī irá té bā risū Itsē-wū Rimam bē. 28 Ikyāen yīne, Yesu rī té bā bāa, "Kiyé tī anī a yera Umbae Unde nwúnn ritsen, kiyé wūne anī ú núng ye bāa, AME nā SI UNDE WŪ TĪ AME SI. Kiyé wū, anī ú núng ye ámá bāa, ame tí risū-m ame ú nde fob-m kíkīn bē, ámá ame kú rī nyáng irá tī awū Itsē-m kwén na m ámām. 29 Ámá unde wū tī tōm me tōm bá, awū té m tá tétsō, awū yá m tā-wū bē, ikyāen imí kó kiyé tītínī ame kú nde ikén tī nyang uwae-wū." 30 Ande yāng-bā akwēn tī fxēn irá-wū ayīne rū uwae kínjō uwōg-wū. 31 Yesu rī té Mbayahuda tī rū uwae kínjō uwōg-wū bāa, "Asití anī a tsi kunn kú fur risū ribén tí ikén tī kwén ná-m, anī si ande tī kú pūtsá m tī kubēntī. 32 Anī ú núng kubēntī, ámá kubēntī ayī ú sa na nī nwángrū uwae rikāen apyí." 33 Aríkī rī té wū bāa, "Atī si anyīsū tī rū rishi Ibrahim. Atī si jí-tī apyí ná ande íkī bē. Imbyí irá yī tī afu rī bāa, atī ná ú nwángrū uwae apyí ne bāa imí?" 34 Yesu rī té bā bāa, "Ame kú rī té nī kubēntī, kó unde tītínī tī a kú nde ikéntītíbī, awū si upyí ná ikéntītíbī. 35 Anī núng pú nī bāa, unde tī si upyí, awū ú som kunn-wū uwae kununn itsēkurū-wū bē, amáa umbae tī kununn itsē-wū ú som kukunn uwae kununn atáng rū fé yī uwé. 36 Ikyāen ná yīne, asití Umbae tī kununn wū a rū bá sáen fu tā uwae apyí ayī si kubēntī afu si-fu upyí cwúcwo bē. 37 Ame núng pú m bāa, anī nā si anyīsū tī rishi Ibrahim. Amáa anī kú kwáb tī nī nā ú wēn m wēn, ikyāen imí nī paembé-nī ikén tī kwén-m bē. 38 Ikén tī ame kú rī té nī si ikén tī ame núng uwōg Itsē-m. Ikén tī anī kú nde si ikén tī anī fxēn uwōg itsē nánī." 39 Abā rī té wū bāa, "Itsē-tī si Ibrahim." Yesu rī té bā bāa, "Á bāa, anī nā si anyīsū Ibrahim tī kubēntī, anī ú kú nde itso wánde tī awū nde. 40 Amáa kó tī ame kú rī té nī irá tī kubēntī tī ame fxēn uwōg Rimam, anī kú kwáb tī nī nā ú wēn kéng m kéng, Ibrahim nde fob-wū itso ikén wūne bē. 41 Ikén tī anī kú nde si ikén tī itsē-nī nde ámá." Abā rī bāa, "Rimam kínjō-wū ámām tī si Itsē-tī." 42 Yesu rī té bā bāa, "Á bāa, Rimam nā si Itsē-nī, anī ú ye pú nī uré té m, ikyāen imí ame rū uwōg-wū sáng bá utēnse iké. 43 Imí tī nde tītawé anī núng ye-nī imbyí irá tī ame kú rī té nī bē? Ayī si ikyāen tī anī sa uwae tsi-nī tī anī ú nā atóng ú fxēn irá-m bē. 44 Anī si aná itsē-nī, awū Ukwe Kukyāefā. Ikén tī anī kú shā sī ikén tī nyang uwae-wū, awū itsē-nī. Tī kucang-yī awū si unde tī kú wēn ande. Awū kú pūtsá-wū kubēntī ámá bē. Kiyé tī awū a kú yēr rífēn, ayī si-yī ikén tīshé bē, ayī si wánde náwū tī kucang-yī akwēn, ikyāen imí awū si unde tī kú yēr rífēn. Irá tītīkōng mēmē kú rū uwōg náwū bá. 45 Ikén tī nde tītawé anī rū-nī uwae kínjō uwōg-m bē si ikyāen tī irá-m tī ame kú rī si kubēntī. 46 Áyē uwae-nī tī ú cwé tsó bāa, awū nā ye m tí ikéntītíbī? Unde tá bē. Asití ame a kú rī té nī kubēntī ámá, ímí tī nde tītawé anī rū-nī uwae kínjō uwae irá-m bē? 47 Asití unde a rū uwōg Rimam bá, awū ú ná atóng tī awū ú fxēn irá Rimam. Anī rū-nī uwōg Rimam bá bē, ayī si ikén tī nde tītawé anī kú nā-nī atóng tī nī nā ú fxēn irá-m bē." 48 Ande ndufū rī té Yesu bāa, "Enhéen! Afu si unde tī Samariya pāngmá tī atī rī tī kucang. Afu sité rijwen tītíbī!" 49 Yesu rī té bā bāa, "Ame si-m té rijwen tītíbī bē. Ame kú sa na Itsē-m kūkō; anī kú sa na-nī ame kūkō ámá bē. 50 Ī si-yī ame tī kú shā kūkō ikyāen risū-m bē, unde íkī tá atáng tī kú shā tī ande nā nda m kūkō. Awū tī kú pwen rikwén risū ikén yīne. 51 Kubēntī tī ame kú rī té nī, asití unde íkī a fur risū ribén té irá tī ame kú rī, unde wūne ú cwū-wū cwū bē." 52 Abā ande ndufū rī té wū bāa, "Tīnine atī núng ye pú tī bāa, afu nā sité rijwen tītíbī árá kubēntī. Ibrahim itsē-tī kyáen ú cwūcwū, ande tī kú yā iskin irá Rimam tī kutē mēmē ámá cwū, amáa afu kú rī-fu anáfu bāa, asití unde a náe risū ribén tí irá-fu awū nā ú cwū-wū cwū bē. 53 Imbyí-yī bāa imí? Afu skeb itsē-tī Ibrahim tī cwūcwū a? Abā ande tī kú yā iskin irá Rimam cwū pú bā. Afu kú sáe risū-fu bāa, afu nā si imí njáa?" 54 Yesu rī té bā bāa, "Á bāa, ame nā kú sa na ijwē-m kūkō ayī ú si tī ukáen ámén. Unde tī kú sa na m kūkō si Itsē-m. Ī si awū tī anī kú rī bāa, awū nā si Rimam-nī. 55 Amáa anī núng jí-nī awū kéka bē, ame núng pú m awū. Á bāa ame nā rī bāa, ame nā núng-m awū bē, ame yēr rífēn pāngmá anī, ámá ame núng pú m awū ú kú fur risū ribén té irá-wū ámá. 56 Itsē-nī Ibrahim tsēn utōb kiyé tī Rimam rī té wū bāa, awū nā ú núng usir itībá ná-m. Awū núng usir wū ú tsēn utōb." 57 Abā ande ndufū abā rang wū bāa, "Asang-fu fob-yī mae ifaen ka mbé rijwēr kéka bē, ámá afu kyang rímāng ú rī bāa, afu nā núng pú fu Ibrahim?" 58 Yesu rī té bā bāa, "Ame kú rī té nī kubēntī, ame tá atáng tītawé ā mbae Ibrahim." 59 Ikyāen irá yīne tī rī pū atxom tī abā nā ú jwúnn wū tí ribén atáng, ámá awū tam byīnn ú yá kusóg Rimam atáng tā.

9

1 Usir íkī tī Yesu kyang pú ikyin-wū kú rū, awū núng ye unde íkī tī mbúb ayíb tí tī ā mbae wū. 2 Ande tī pūtsá Yesu rang wū bāa, "Kúkwén, ayī si ikéntītíbī náwū rēē, ré ayī si ikéntītíbī ná itsē-wū tí íya-wū?" 3 Yesu rī té bā bāa, "Ayíb tī mbúb náwū ayīne si-yī ikyāen ikéntītíbī ná itsē-wū kó aná íya-wū bē. Awū sité-wū ayíb bē ikyāen tī ande nā ú núng ikén tī kūkō tī Rimam ú nde risū-wū. 4 Tí tī usir tá tí atáng ayī nyang skeb tī atī ú nde kāng wánde ná Unde tī tōm me rū bá. Utítáng rū kú bá tī unde íkī ú nde fob-wū wánde cwúcwo bē. 5 Kiyé tī ame tá tí utēnse iké ame tī si uwōg tī sāen ná utēnse." 6 Tī awū rī fé irá yīne, awū tūb atsáng sī ribén ú pxag yī ú sa shīn unde wūne ayíb 7 ú rī té wū bāa, "Rū tí ka fū uwé-fu uwae ámbyī tī Silowam." (Imbyí rinyí Silowam yīne bāa, Ā Tōm wū Tōm.) Árá kubēntī unde wūne rū ka fū uwé yī. Tī awū kāfe rū kú bábá awū kú sáe uwōg tírī. 8 Ande ice-wū tí ande tī núng wū kucang kiyé tī awū si unde tī kú jwám ikén kú rang irá bāa, "Á! Á! Awūne si-wū unde tī kú som ú kú jwám ikén bē a?" 9 Aríkī cwé bāa, "Ēēn, ī si awū." Ámá aríkī kú rī bāa, "Iyéē, ī si-yī awū bē, awūne si unde íkī tī rū wū rū ahán ámén." Sé awū unde wū tí risū-wū tī rū bá rī té bā bāa, "Ame si unde wū tī anī kú rī ne." 10 Abā rang wū bāa, "Afu nde rímāng tītawé ayíb-fu mbubtā?" 11 Unde wū rī té bā bāa, "Unde íkī tī rinyí-wū si Yesu, awū pxag ísá ú pū shīn m tí ayíb ú rī té m bāa, ‘Rū yī Silowam tí rū ka fū uwé-fu atáng.' Ame rū árá kubēn ú rū ka fū uwé ayī, tí tī m fū mām uwé ahán ame núng ayíb-m mbubtā, ame kú sáe-m uwōg tírī." 12 Abā rang wū bāa, "Unde wū tá akā?" Awū rī té bā bāa, "Ame núng-m bē." 13 Ande abāne pū unde wū tī mbúb ayíb wūne rū ka uwōg ande tī kumbúb Farísi. 14 Usir tī Yesu pxag ísá yī ú nwángrū unde tī mbúb ayíb wū, si usir ikyīnn ná Mbayahuda. 15 Ikyāen yīne ande tī kumbúb Farísi abā rang kyī unde wū cwúcwo bāa, awū nde rímāng tītawé ú tu uwōg tī sáe bárā. Awū rī té bā bāa, "Awū sa ísá tī awū pxag ú sa shīn m tí ayíb, ame ámá rū ka fū uwé ámá tīnine ame kú sáe uwōg." 16 Aríkī uwae kumbúb Farísi rī bāa, "Unde tī nde wánde yīne, awū rū-wū uwōg Rimam bá bē, ikyāen imí awū ye sú-wū icwe ná usir ikyīnn bē." Ámá aríkī uwae-bā kú rī bāa, "Á bāa, unde wū nā si-wū unde tī rū uwōg Rimam bá bē, awū ú kyang rímāng tītawé awū kú nde itso wánde tī kūkō ahán?" Irá-yī sa na bā kantā kumbúb ifaen. 17 Ámá abā kāfe bá rang unde wū cwúcwo bāa, "Afu ámá re. Afu rī bāa, awū tī nā mbubtā fu ayíb. Afu rī anáfu bāa imí risū-wū?" Awū rī té bā bāa, "Awū si unde tī kú yā iskin irá Rimam." 18 Kó tī awū kú rī irá yīne ahán, abā ande ndufū Mbayahuda cwé-bā bāa, awū nā si unde tī mbúb ayíb kucang tītawé ú bá kú sáe uwōg tīnine bē. Ikyāen yīne abā kūnn itsē-wū tí íya-wū irá tī abā nā ú rang bā ámá. 19 Abā rang bā bāa, "Unde wūne si umbae-nī a? Anī mbae wū awū mbúb ayíb a? Awū nde rímāng tītawé awū kú sáe uwōg tīne?" 20 Itsē-wū tí íya-wū rī bāa, "Ikén tī atī núng si tí awū si umbae-tī árá. Kiyé tī atī mbae wū awū mbúb ayíb, 21 Ámá atī núng-tī ikén tī nde tītawé awū kú sáe uwōg tīne bē. Atī núng-tī unde tī mbubtā na wū ayíb yī bē. Nī rang sí awū, awū kō pú wū tī awū ú rī unju-wū tí ajwó-wū!" 22 Abā rī irá yīne ikyāen imí abā kú kyén ikyén ricwú ande ndufū, ikyāen imí ande ndufū abā yēr mām pú bā unju bāa, kó unde tītínī tī awū ā rī bāa, Yesu nā si Unde wū tī Rimam nā Tsáb Tsi, abā nā ú jāe wū rū yíyé Kusóg Rimam. 23 Ayīne tī si ikén tī nde tītawé itsē-wū tí íya-wū rī bāa, "Awū kō pú wū unde, nī rang sí awū!" 24 Ikyāen yīne abā kūnn kyī unde wū tī Yesu nwángrū wū kāfe bá kyī cwúcwo fā tī apū ifaen ú rī té wū bāa, ben uben uwé Rimam bāa, afu nā ú rī irá tī kubēntī té tī. Atī núng pū tī bāa, unde wū tī nwángrū fu ne nā si unde tī kú nde ikéntītíbī. 25 Unde wū rī té bā bāa, "Kó unde wūne ā si unde tī kú nde ikéntītíbī kó tī awū ā si-wū unde tī kú nde ikéntītíbī bē, ame núng-m ayī bē. Ikén kínjō tī ame núng si tī, tī kucang ame si unde tī mbúb ayíb ámá tīnine ame kú sáe uwōg." 26 Abā rang wū bāa, "Awū nde fu rímāng? Awū nde rímāng tītawé ú mbubtā ayíb-fu." 27 Awū rī té bā bāa, "Ame rī té pú m anī tī kucang, amáa anī kú shā-nī tī nī nā atóng ú fxēn-nī ame bē. Ímí tī nde tītawé anī kú shā tī nī nā ú fxēn kyī cwúcwo? Kó anī ámá kú shā tī anī nā pūtsá wū ahóo?" 28 Irá yīne sa na bā, abā txūn wū asú bāa, "Afu tī kú pūtsá unde wūne, anátī atī kú pūtsá Musa. 29 Atī núng pú tī bāa, Rimam nā rī irá té Musa, amáa aná unde-fu wūne, atī núng-tī uwōg tī awū kú rū yī atáng bá bē!" 30 Unde wū rī té bā bāa, "Irá-nī ne si ikén tī kú fur ayíb. Unde wū bá mbubtā ayíb-m! Amáa anī kú rī bāa, anī nā núng-nī uwōg tī awū rū atáng bá bē. 31 Atī núng pú tī bāa, Rimam kú nā atóng kú fxēn-wū irá ná ande tī kú nde ikéntītíbī bē, amáa asití unde a kú fén Rimam ú kú nde ikén tī awū kú shā ámá, Rimam kú ná atóng kú fxēn wū. 32 Atī núng pú tī bāa, tí tī Rimam mam utēnse, unde íkī mbubtā fob-wū ayíb unde tī ā mbae wū té ayíb tī mbúb bē; ayīne atī fxēn jí-tī usir íkī kéka bē. 33 Á bāa, unde wūne nā rū-wū uwōg Rimam bá bē, awū ú nde fob-wū itso ikén yīne bē." 34 Abā rī té wū bāa, "Afu umbae tí ā shi fu uwae ikéntītíbī, afu kú shā tī afu nā ú kwén na tī imí?" Rináe ye bā, abā jāera wū rū yé uwae kusóg Rimam atáng. 35 Yesu fxēn ye bāa, ā nā jāe pú bā unde wū kusóg Rimam. Awū shā tu wū ú rī té wū bāa, "Afu rū uwae kínjō yī uwōg ná Umbae Unde a?" 36 Unde wū rī bāa, "Unde Tīyāng, afu tī ú tātsó m unde wū, ikyāen tī ame nā rū uwae kínjō uwōg-wū!" 37 Yesu rī té wū bāa, "Afu núng mām pú fu awū. Awū si sí unde tī té fu kú rī irá ne." 38 Unde wū sī ka kú ribén ú rī té Yesu bāa, "Ame rū pú m uwae kínjō, Itsēkurū-m." 39 Yesu rī té wū bāa, "Ikén tī sa m rū bá utēnse ne si ikyāen tī ame nā ú kantā ande kumbúb ifaen. Ame bá ikyāen tī ande tī mbúb ayíb nā ú sáe uwōg ámá ande tī kú sáe uwōg ā kāfe ande tī mbúb ayíb." 40 Aríkī uwae kumbúb ande tī Farísi tī tá atáng fxēn wū tī awū rī irá yīne ú rang wū bāa, "Irá yī tī afu rī ne tātsó bāa, atī ámá nā si ande tī mbúb ayíb a?" 41 Yesu rī té bā bāa, "Á bāa, anī nā si ande tī mbúb ayíb, rikwén ú ye-yī anī cwúcwo bē. Tī anī rī bāa, anī nā kú sáe uwōg ayīne tātsó bāa, riraen-nī tá tí ukwae-nī."

10

1 "Ame kú rī nī kubēntī, asití unde a kú shā tī awū nā sáng rikug mbawén, awū a sáng-wū ufu rikug mbawén bē, ú rū ka tsō kiyé íkī, unde wūne si unde tī riyíb. 2 Unde tī a rū tsá ufu rikug wū sáng, awū tī si unde tī kú shi mbawén yī. 3 Unde tī kú tsi kyī ufu kusóg atáng kú mbubtā na unde wū ufu kó kiyé tītínī, ikyāen imí mbawén yī kú fxēn afxenjwín náwū. Awū kú kūnn yī tí rinyí-yī ú kú pū yī rū yé ise. 4 Kiyé tī awū a pū yī rū yé tág pú wū ise, awū kú tā uwé ayī kú pūtsá wū, ikyāen imí ayī núng pú yī afxenjwín-wū. 5 Ayī kú cwé-yī tī ayī ú pūtsá unde tī rikyen bē. Ayī ú tēr wū tēr ikyāen imí ayī fxēn ye yī afxenjwín-wū bē." 6 Yesu súnn na bā irá yīne amáa abā núng ye-bā imbyí yī bē. 7 Ikyāen yīne Yesu rī té bā bāa, "Ame kú rī té nī kubēntī; ame tī si ufu rikug mbawén ayī. 8 Ande tī rū bá uwé-m mēmē-bā si ande tī ayíb ámá mbawén yī fxēn-yī irá nábā bē. 9 Ame tī si ufu kusóg. Kó unde tītínī tī awū a rū tsá m ú sáng uwae, awū ú tu itīnwángrū, awū rū yé ú kāfe ú sáng. Kó kiyé tītínī awū tu uwōg tī shab pyáb pyáb. 10 Unde tī riyíb kú rū bá ikyāen tī awū ú yíb ikén. Awū kú wēn unde. Awū kú ye ikén ndembéb ndembéb ámá. Aná-m ame rū bá ikyāen tī ande nā tu unyāng, abā tu unyāng tī tsi tī rimunn-wū. 11 "Ame tī si ukwe asínn tī tí shi. Unde tī kú núng kyī asínn nyinyang kú cwé tī awū nā ú cwú ikyāen ikén tī shi náwū. 12 Unde tī a kūnn wū bá kú nde wánde ná aser si-wū unde tī kú shi ikén yī bē, ayī mbawén yī si-yī anáwū bē. Kiyé tī awū a núng mbúkū rū kú bá, awū ú tēr rū ú yá iwén yī tā. Ámá mbúkū kú rū bá kú ye mbawén ayī, ayī ámá kú tēr yaen shag kyī fé kutúr mēmē. 13 Awū unde wū kú tēr rū ikyāen imí awū si unde tī ā kūnn wū kūnn rū bá kú nde wánde ná aser ámām. Awū ú sa uwae tsi-wū risū iwén yī bē. 14 Ame tī si ukwe asínn tī tí shi. Ame núng pú m mbawén-m ayī. Ayī ámá núng pú yī ame. 15 Pāngmá tī Itsē-m núng me, ame ámá núng Itsē-m. Ame cwé tī ame nā ú cwū ikyāen tī abā nā nwángrū. 16 Mbawén-m íkī tá atáng tī tá-bā uwae kumbúb wūne bē. Ayī si kéng tī ame ú rū ka pū yī rū bá. Ayī ú fxēn afxenjwín-m, ayī ú rū bá té ayīne ú si ikén kínjō, unde tī kú shi yī shi ámá ú si kínjō. 17 "Itsē-m sité uré té m ikyāen imí ame cwé pú m tī ame nā ú cwū. Ame cwé ikyāen tī ame ú tu kyī unyāng-m cwúcwo. 18 Si-yī unde íkī tī ú sa unyāng-m rū bē. Ame tī cwé ú sa wū rū tí risū-m. Asití ame a kú shā tī ame nā ú sáen wū tā ame ú sáen wū tā. Asití ame a kú shā tī ame nā ú sa wū ame ú sa wū. Ayīne si ikén tī Itsē-m sa na m bāa, ame nā nde." 19 Irá yī tī awū rī ne sa na itīkantā sáng bá kyī kitángpwā ná Mbayahuda cwúcwo. 20 Aríkī yāng-bā akwēn uwae-bā kú rī bāa, "Awū sité rijwen tītíbī, risū-wū kā fife. Ímí tī nde tītawé atī kú fxēn irá tī awū kú rī?" 21 Ámá aríkī kú rī bāa, "Unde tī sité rijwen tītíbī ú nde rímāng tītawé ú kú rī irá tī unde wūne kú rī? Kusung tītíbī ú nde rímāng ú mbubtā fob ayíb ande tī mbúmbúb?" 22 Isháen ufam bá pú yī, Yesu kāfe bá tí Urushalima tī awū nā nde ukwāb ná Mbayahuda kú tángsom tí kiyé tī ā kyāenyang kusóg Rimam. 23 Usir íkī awū tá kusóg Rimam tīyāng ú kú kyang ikyin uwae ukág íkī tī Ukwe Solomon mbye ren fā kusóg Rimam. 24 Ande ndufū utēn bá funn pakob wū ú kú rī bāa, "Afu nde rímāng ú yá tī tā uwae kufub? Asití afu a si Unde wū tī Rimam Tsáb Tsi, rī té tī tī pāenine." 25 Yesu rī té bā bāa, "Ame rī té pú m anī tī kucang akwēn, ámá anī rū-nī uwae kínjō bē. Wánde tī kú fur ayíb tī ame kú nde yī rinyí ná Itsē-m, ayī tī kú tātsó nī itso unde tī ame si. 26 Ikén tī nde tītawé anī kú rū-nī uwae kínjō uwōg-m bē, si ikyāen tī anī si-nī aná-m bē. 27 Aná-m kú fxēn afxenjwín-m, ame ámá núng pú m ayī, ayī ámá kú pūtsá m. 28 Ame kú nda yī unyāng tī tsi kukunn, ayī ú cwū-yī cwū cwúcwo bē, ámá unde íkī tá-wū tī awū ú jāe mbé yī rū uwōg-m bē ámá. 29 Itsē-m, tī sa yī na m kujwó, skeb pú wū ikén mēmē tí kūkō. Ikyāen yīne, unde íkī tá-wū tī awū ú jāe mbé yī rū kujwó ná Itsē-m bē. 30 Ame tí Itsē-m si ikén kínjō." 31 Tī abā ande ndufū utēn fxēn irá yīne, abā tōb kyī atxom cwúcwo tī abā nā ú jwunn wū atáng. 32 Yesu rī té bā bāa, "Itsē-m nda m wánde tī ame nā nde, ámá ame nde pú m wánde tī tīnyang yāng-yī akwēn uwé-nī. Ītītínī uwae-yī tī anī kú shā tī anī ú jwunn-m atxom risū-yī?" 33 Abā ande ndufū rī té wū bāa, "Atī kú jwunn-tī afu atxom ikyāen wánde tī tīnyang bē, amáa atī kú jwunn fu atxom yīne ikyāen imí afu kú rīmbéb rinyí Rimam. Afu tī afu si unde ne ahán, ámá afu kú shā tī afu nā ú myae risū-fu tí Rimam!" 34 Yesu rī té bā bāa, "Uwae Kutsīngkén ná Icwe nánī ā báe atáng bāa, Rimam nā rī té ande íkī bāa, ‘Anī si anyīsū Rimam.' 35 Atī núng pú tī bāa, irá tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam si kubēntī. Ī si-yī irá tīkōng bē. Ikyāen yīne, asití Rimam rī bāa, abā ande bā tī awū sa na bā irá tī anáwū nā si anyīsū Rimam, 36 ame má rē? Awū Itsē-m tsábra m ú tōm m sáng bá yī utēnse, ámá anī nde rímāng tītawé ú rū bá kú rī-nī bāa, ame nā rīmbéb rinyí Rimam ikyāen tī ame rī bāa, ame nā si Umbae Rimam? 37 Asití ame a kú nde-m wánde ná Itsē-m bē, nī rū-nī uwae kínjō uwōg-m bē. 38 Amáa asití ame a kú nde wánde ná Itsē-m kó asití anī a rū-nī uwae kínjō uwōg-m bē, ayī nyang skeb tī nī rū uwae kínjō uwae wánde tī kú fur ayíb tī ame kú nde, ikyāen tī anī nā ú núng ye bāa, Itsē-m nā tá uwae-m, ame ámá nā tá uwae Itsē-m ámá." 39 Kiyé wūne abā kú kwáb tī abā nā ú ye kyī wū cwúcwo, ámá awū shinwángrū kitángpwā-bā. 40 Yesu nwúnn yá uwōg wūne tā ú yen uyínn tī Urdun ú kāfe rū tí yī uwōg tī Yohana kú nde na ande batísma atáng tī kucang ú rū ka som atáng. 41 Ande yāng akwēn rū bá tu wū atáng ú kú rī bāa, "Yohana nde-wū wánde íkī tī kú tsó kūkō ná Rimam bē, ámá mēmē irá tī awū rī risū unde wūne si kubēntī!" 42 Ikyāen yīne ande yāng-bā tī tá atáng rū uwae kínjō uwōg-wū.

11

1 Unde íkī tī ā kú kūnn rinyí-wū bāa Lazaru tá uwae utēn tī Betanya tí ambakayā-wū Meriyamu tí Marta. 2 Awū Meriyamu, awū tí si undá tī sa kindob tī kú nung kuyang yāen sī ijwē Itsēkurū-tī Yesu tī kucang, ú ye ikyínn risū-wū fén yī atáng. Rū bá fob kiyé íkī, Lazaru wūne náe kicáeb. 3 Abā ambakayā-wū tōm atóm rū ka uwōg Yesu bāa, "Itsēkurū, urwán-fu náe kicáeb." 4 Kiyé tī Yesu fxēn irá yīne awū rī té ande tī pūtsá wū bāa, "Rícwūnnkyī irá risū kicáeb yīne ú si-yī itīcwū ná Lazaru bē. Ikén yīne kú nde ikyāen tī ande nā núng kūkō ná Rimam atáng. Ayī si fengó tī Umbae Rimam ú tu rūrōb ná ukwe-wū." 5 Ikyāen yīne, kó tī Yesu sité uré té Marta tí kayā-wū tí Lazaru mēmē, 6 kiyé tī awū fxēn bāa, Lazaru nā náe kicáeb, awū som tí uwōg tī awū tá atáng fob kyī usir ifaen. 7 Isim ayīne awū rī té ande tī pūtsá wū bāa, "Ame kú shā tī atī nā kāfe rū tí yī utēn tī Yahudiya." 8 Ande tī pūtsá-wū abā rī té wū bāa, "Á! Á! Kúkwén, fengó rwēn-yī bē tí Mbayahuda tī tá akwēn kú shā tī abā nā ú jwunn wēn fu tī atxom, ámá afu kú shā tī afu ú kāfe rū tí yī atáng a?" 9 Yesu súnn irá té bā bāa, "Ande kú sáe uwōg tsi tī kiskínn fífáe rū bá fob uréb. Asití unde a kú kyang ikyin usir tāen awū ú kyén wū kufxen bē, ikyāen imí awū kú sáe uwōg tī sāen kyag ná usir. 10 Amáa asití awū a kú kyang ikyin utítáng awū ú kyén kufxen ikyāen imí awū sité-wū urwā bē." 11 Isim tī Yesu rī mām fé irá yīne awū rī kyī bāa, "Urwán-tī Lazaru sī pú wū kicwāg uwé akwēn. Ame ú rū ka atáng tī ame rū ka ú shwu wū shwu." 12 Ande tī pūtsá wū rī té wū bāa, "Itsēkurū, asití awū a náe kicwāg awū ú shwur pú-wū." 13 Imbyí irá yī tī Yesu rī, awū kú rī bāa, Lazaru nā cwū pú wū; amáa abā kú táng-bā bāa, ayī nā si kicwāg tī kicwāg ne. 14 Ikyāen yīne Yesu rī té bā fārāng bāa, "Lazaru cwū pú wū, 15 amáa ikyāen irá nánī ame kú tsēn utōb tī ame tá-m atáng té wū bē, ikyāen imí ikén yīne nde ikyāen tī anī nā rū uwae kínjō. Nī sūnwúnn tī tī rū yī uwōg-wū." 16 Toma tī ā kú kūnn wū bāa, Umbae Áshē rī té ande tī pūtsá Yesu tī tsítsí bāa, "Nī rū bá tī tī pūtsá-wū rū tī tī rū ka té wū cwū té átsō." 17 Kiyé tī Yesu rū bá fob Betanya atáng, awū núng ā sa Lazaru nji pú bā, awū náe uwae kuskab fob pú wū usir inje. 18 Fengó tī sa tsi Urushalima rū ka Betanya fob-yī lámba ifaen bē. 19 Ikyāen yīne Mbayahuda kō kēn tág nwúnn Urushalima tī abā nā ú rū bá núng Marta tí Meriyamu tī abā nā rī jīm bā utōb ikyāen itīcwū ná ínjā-bā. 20 Kiyé tī Marta fxēn ye bāa, Yesu nā rū kú bá, awū nwúnn rū yé ú ka kyangté wū fengó, ámá Meriyamu som tí uwae kusóg. 21 Marta rī té Yesu bāa, "Itsēkurū-m, á bāa, afu nā tá iké ínjā-m ú cwū-wū bē! 22 Amáa ame núng pú m bāa, tīnine, afu a jwám Rimam awū ú fxēn ikén mēmē tī afu kú shā." 23 Yesu rī té wū bāa, "Ínjā-fu ú kāfe bá tí unyāng-wū." 24 Awū rī bāa, "Ame núng pú m bāa, awū ú nwúnn uwae kuskab té unyāng, uwae usir tī rícwūnnkyī." 25 Yesu ri té wū bāa, "Ame tī si itīnwúnn uwae tīcwū. Ame tī si unyāng. Kó unde tītínī tī awū a rū uwae kínjō uwōg-m, awū ú tsi tí usēr kó tī awū a cwū. 26 Unde tītínī tī a sité unyāng ú rū uwae kínjō uwōg-m, awū ú cwū-wū cwū cwúcwo bē. Afu rū uwae kínjō tí irá yīne a?" 27 Awū rī té Yesu bāa, "Ēēn, Itsēkurū-m, ame rū pú m uwae kínjō bāa, afu tī si Kristi unde tī Rimam tōm bá na tī; afu ámá tī si Umbae Rimam tī ā rī bāa, awū nā rū kú bá yī utēnse." 28 Tī Marta rī mām irá yīne awū kāfe rū ka kūnn kayā-wū Meriyamu irá tī kitam ú rī té wū bāa, "Kúkwén tá iké ú kú rang fu rang." 29 Tī Meriyamu fxēn irá yīne awū nwúnn rū yé tí ritsen ú rū ka tu Yesu. 30 Kiyé tī Marta tu Yesu, Yesu sáng bá-wū uwae utēn atáng kéka bē, ámá awū tá tí isim utēn. 31 Kiyé tī Meriyamu nwúnn tī kife ú tēr rū yé yī ise, ande tī tá uwae kusóg atáng ú kú rī jīm wū utōb, rū yé ámá ú pūtsá wū. Abā kú táng-bā bāa, awū nā kú rū yī kuskab Lazaru tī awū nā ú rū ka jwúb irá atáng. 32 Kiyé tī Meriyamu rū ka fob uwōg tī Yesu tá atáng awū jwúnn íkyig uwé-wū ú rī bāa, "Itsēkurū, á bāa afu nā tá iké, ínjā-m ú cwū-wū bē." 33 Tī Yesu núng Meriyamu tí Mbayahuda tī té wū tá tétsō mēmē-bā kú jwúb irá, ayī tēn wū utōb. 34 Awū rang bā bāa, "Anī sa wū nji akā?" Abā rī té wū bāa, "Itsēkurū, rū bá tí bá núng." 35 Yesu jwúb irá. 36 Mbayahuda abā tī tá atáng kú rī bāa, "Nī núng itso uré tī unde wūne ye té Lazaru!" 37 Ámá aríkī uwae-bā rī bāa, "Unde tī mbubtā ayíb unde tī mbúb ayíb si sí unde wūne bē a? Imí tī nde awū nde-wū fengó tī Lazaru ú nwángrū bē? Awū nde tu-wū tī awū ú nde ahán bē a?" 38 Ikén yī tēn sáng ka kyī utōb Yesu cwúcwo, ámá awū nwúnn ú rū ka kuskab atáng. Kuskab wū si uwáe kutxom tī abā kāen kutxom íkī cwūnn kyī wū kyī. 39 Yesu rī té bā bāa, "Anī kāen kutxom wūne rū atáng." Marta, kayā unde tī cwūcwū wū rī bāa, "Uwōg wūne ú shinnkyī tí akong, Itsēkurū-m. Ayī nde pú yī usir inje tí tī ā nji wū." 40 Yesu rī té wū bāa, "Ame rī té pú m afu bāa, asití afu a rū uwae kínjō afu nā ú núng kūkō ná Rimam, kó ame rī-m ahán bē a?" 41 Ámá abā mbúbra kutxom wū rū. Yesu sáe ayíb tsō yī apupwen ú rī bāa, "Ame fxāefā té fu Itsē-m tī afu nā kutóng ú kú fxēn m. 42 Ame núng pú m bāa, afu nā kú fxēn m kó kiyé tītínī, ámá ame kú rī irá yīne ikyāen ande tī tá iké ne ikyāen tī abā ā núng ye bāa, afu tī nā tōm me bá utēnse." 43 Isim tī awū rī mām fé irá yīne, awū kūnn irá tī ribōm-wū mēmē bāa, "Lazaru, rū yé bá!" 44 Unde tī cwūcwū wū rū yé bá tsi, afxen-wū té ajwó-wū yīr kyī tí átúpwá itīcwū. Kútúpwá íkī yīr sáng kutxúwé-wū. Yesu rī té bā bāa, "Nī sáen átúpwá yīne rū tī nī yá wū tā tī awū rū." 45 Ande yāng-bā tī rū bá kú núng Meriyamu, núng ikén tī Yesu nde ú rū uwae kínjō uwōg-wū. 46 Ámá aríkī uwae-bā kāfe rū ka rī té ande tī kumbúb Farísi ikén tī Yesu nde. 47 Ikyāen yīne abā ande tī Farísi tí ande tī uwé ákwén Rimam rū ka kūnn byír ande tī kú myae irá mēmē ú rū ka rī té bā bāa, "Atī ú nde rímāng? Unde wūne kú nde wánde tī tsotso tī kú fur ayíb. 48 Asití atī a byāng kyī-tī awū bē, mēmē ande ú rū uwae kínjō uwōg-wū, ámá ande tī Roma ú rū bá mbúb kusóg Rimam-tī sī ú tenji utēn-tī mēmē." 49 Kínjō uwae-bā tī ā kú kūnn rinyí-wū bāa Kayafas, awū tī si kúkwén Rimam tīyāng uwae kusang wū, nwúnn ú rī bāa, "Anī núng-nī irá íkī bē! 50 Anī núng-nī tī ayī nyang skeb tī unde kínjō ā cwū ricwú ikyāen ande tī tsítsí mēmē bē a? Ayī a si-yī ahán bē, ande tī Roma ú rū bá tenji ande-tī pátág?" 51 Kubēntī, awū Kayafas rī-wū irá yīne tí risū-wū ahán ámén bē; awū rī irá yīne ikyāen imí awū tī si kúkwén Rimam tīyāng uwae kusang wū. Rimam sa na wū awū kú rī té ande ndufū utēn Yahuda bāa, yī nā kyang kú yáen kú pú wū tī Yesu nā ú cwū ikyāen Mbayahuda mēmē. 52 Si-yī nyáng abā ande tī utēn Yahuda ámām bē, ayī si ikyāen tī awū ú kūnn byír anyīsū ná Rimam mēmē tī shag fā shag fā tī abā nā rū bá ren tí uwōg kínjō. 53 Ikyāen irá yīne, ikén tī tsi usir wūne rū fé yī uwé, andufū kú kwáb tī abā nā ú wēn Yesu wēn. 54 Ikyāen yīne Yesu kú kyang-wū ikyin wūrīrī uwae utēn Yahudiya cwúcwo bē. Awū nwúnn ú rū yī uwōg íkī tī fēr tī kutúr ú rū yī utēn tī ā kú kūnn wū bāa, Ifraimu. Uwōg wūne awū té ande tī pūtsá wū rū ka som atáng. 55 Kiyé kyang kú yáen kú pú wū tī Mbayahuda kú nde ukwāb tī abā kú tángsom tí itīrūyé-bā uwae utēn tī Masar tī ā kūnn yī bāa Ukwāb Páska. Ande nwúnn rū yé kó umbae utēn tītínī uwae utēn atáng tsō yī Urushalima. 56 Tī abā rū ka fob pú bā atáng, abā kú shā rifab Yesu. Abā funn uwae kusóg Rimam ú kú rang átsō bāa, "Anī kú táng bāa, awū nā ú rū bá uwōg Ukwāb ayīne njáa?" 57 Abā ande ndufū tī kú fén Rimam tí Mbafarísi yā iskin té ande bāa, kó unde tītínī tī a núng pú wū uwōg tī Yesu nā tá atáng, awū nā rī té bā té tī abā nā ú ye wū.

12

1 Ámá Yesu rū ka utēn Betanya, uwōg tī Lazaru unde tī awū kūnn nwúnn wū uwae kuskab kú náe atáng. Ayī tsítsí usir itsóngnjō tītawé tī abā ú cī ukwāb upom. 2 Usir jwō uréb, Lazaru tí ambakayā-wū nde ikén tī cī na wū atáng. Marta tī kú káng wúcī yī na bā. Lazaru tí Yesu tí ande tī pūtsá wū som tétsō risū tébur atáng. 3 Tírī Meriyamu rū bá tí itúrbasā kindob íkī tī ā kyāe yī ijwē kutúkū íkī tī kú nung kuyang tímambē. Kindob yīne sité aser kō tímambē. Ámá awū sa yī yāen sī afxen Yesu ú pū ikyínn risū-wū fén yī atáng. Kuyang kindob yī shag kyī fé uwae kusóg atáng mēmē. 4 Ámá Yahuda Iskáríyoti tī si kínjō uwae ande tī pūtsá Yesu, awū unde wū tī ú rū bá ye Yesu jāeb cī rī bāa, 5 "Á! Á! Ā sa kindob yīne jāeb cī ú pū aser yī na ande tī rikāen, ayī nyang skeb. Unde ú nde wánde kusang kínjō tītawé ú tu aser tī fob aná kindob yīne!" 6 Amáa awū Yahuda rī irá yīne ikyāen imí awū si unde tī riyíb, ayī si-yī ikyāen tī awū kú núng risi ande tī rikāen bē. Awū tī si unde tī kú ye sú aser ná ande tī pūtsá Yesu. Kó kiyé tītínī tī awū a kú shā kiser awū kú cī kób aser íkī atáng ikyāen ikén tī awū kú shā. 7 Ámá Yesu rī té wū bāa, "Irá íkī tá-yī bē, Yahuda. Awū sa kindob yīne tsika ikyāen usir tī ā ú bá nji m atáng. 8 Kó kiyé tītínī ande tī rikāen té nī tá tétsō, amáa ame ú té nī tá-m tétsō kó kiyé tītínī bē." 9 Ande yāng-bā akwēn fxēn bāa, Yesu nā tá utēn Betanya. Abā nwúnn rū yī atáng. Ī si-yī ikyāen Yesu ámām tī ā tēr rū bá bē. Abā kú shā tī abā nā ú rū ka núng Lazaru unde tī Yesu kūnn nwúnn uwae kuskab. 10 Ikyāen yīne ákwén Rimam tīyāng kú myae irá risū Lazaru tī abā nā ú wēn wū wēn ámá. 11 Ikyāen imí, ayī si ikyāen náwū né ande yāng akwēn tēr sáen bā kú tā ú kú rū uwae kínjō uwōg Yesu. 12 Ucwēfam-yī, abā ande mēmē tī rū bá uwōg Ukwāb Upom fxēn bāa, Yesu nā tá fengó rū kú bá yī Urushalima. 13 Ikyāen yīne abā pyé asāen itu ú pū tī abā nā ú rū ka kyang té wū fengó. Abā nyāe irá bāa, "Nī tēb rinyí Rimam!" 14 Yesu shā tu umbae íkyinnsū ú tsō ka som tsá atáng, pāngmá tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam bāa: 15 "Kyén-fu ikyén ricwú bē, afu umbae Isréla! Ukwe-fu rū kú bá yī uwōg-fu tīnine. Awū tsō umbae íkyinnsū rū kú bá." 16 Riyé tī ikén yīne kú nde, ande tī pūtsá Yesu núng ye-bā imbyí irá yīne bē, amáa isim tī Yesu nwúnn pú wū uwae itīcwū tí kūkō ukwe-wū tītawé abā tángsom bāa, ā nā báe irá risū ikén yīne uwae Kutsīngkén Rimam, abā ámá nā nde pú bā ikén yīne ikyāen-wū. 17 Ande bā tī té Yesu tá té átsō kiyé tī awū kūnn nwúnn Lazaru, sa irá yī kyang ú rī té tág pú bā ande. 18 Ikén tī nde tītawé ande yāng akwēn rū bá byír uwōg wū, si ikyāen tī abā fxēn pú bā bāa, awū nā nde wánde tī kú fur ayíb wūne. 19 Tī ande tī kumbúb Farísi abā núng ikén yīne, abā kú rī té átsō bāa, "Nī núng, atī nde fob-tī kíkīn bē. Nī núng utēnse mēmē tēr pūtsá wū kú rū." 20 Ande tī Helene íkī tá uwae ande tī rū ka Urushalima ikyāen tī abā rū ka fén Rimam kiyé ná ukwāb. 21 Abā rū bá uwōg Filibus, awū unde wū tī rū utēn Betseda tī Galili bá. Abā rī té wū bāa, "Itsē, atī kú shā tī atī ú núng uwé Yesu." 22 Filibus nwúnn ú rū ka rī té Andarawu, ámá mēmē ifaen-bā rū ka rī té Yesu. 23 Yesu rī té bā bāa, "Kiyé rū bá pú yī tī ande ú núng kūkō ná Umbae Unde. 24 Ame kú rī té nī kubēntī, riyāen awúm ú wāen-wū awāen ahán ámén bē, sé ikén tī abā a sa wū tso ribén awū ā nde má awū nā rwa mbúb ítawé. Asití awū ā rwa mbúb ú rū pú ínjā tawé awū ú wāen awāen tīyāng. 25 Kó unde tītínī tī awū a sa uwae tsi skeb risū unyāng-wū utēnse iké, awū ú shā num unyāng-wū tī kubēntī. Amáa kó unde tītínī tī awū a kú pyír unyāng-wū utēnse iké, awū ú sité unyāng tī tsi kukunn. 26 Kó unde tītínī tī awū a bāa, awū nā ú nde na m wánde, awū ā pūtsá m, ikyāen tī kó akā tī ame a kyang atáng, awū umbae kufxen-m té me ú tá té átsō. Unde tītínī tī rū bá kú nde na m wánde, Itsē-m ú nda wū kūkō." 27 Yesu rī ámá bāa, "Ame kú yēr anyīng utōb tīnine. Ame ú rī aná-m bāa imí? Ame ú nde tu tī ame ú jwám Itsē-m bāa, ‘Itsē-m, sa rikāen ná kiyé wūne rū uwōg-m,' amáa ayī si ikyāen rikāen yīne né ame rū bá utēnse iké. 28 Afu Itsē-m, nde ikén tī afu ú tu rūrōb ukwe-fu atáng." Tí ritsen ahán Rimam rī irá apupwen bāa, "Ame tātsó pú m rūrōb ukwe-m, ámá ame ú nde yī cwúcwo." 29 Ande tī funn tsi atáng fxēn afxenjwín-wū, ā kú rī bāa, "Imam tī tāen!" Aríkī rī bāa, "Ayī si unde tī atóm ná Rimam tī rī irá té wū!" 30 Ámá Yesu rī té bā bāa, "Afxenjwín yī tī rī irá ne si-yī ikyāen ná-m bē, amáa ayī si ikyāen nánī. 31 Ayīne tī si kiyé tī ā pwen utēnse rikwén. Tīnine ā mbéra ukwe ná utēnse wūne kujwó Shetann. 32 Aná-m ámá, abā ú yera m nwúnn ritsen ámá ame ú shir ande mēmē rū bá yī uwōg-m." 33 Awū kú rī irá yīne ikyāen tī ande nā núng itso itīcwū tī awū ú cwū. 34 Ande tī funn atáng rī té wū bàa, "Ā báe uwae icwe nátī bāa, Unde wū tī Rimam Tsáb Tsi nā ú som kukunn tī unyāng. Imí tī nde tītawé afu kú rī bāa, abā nā ú ye wū nā nwúnn ritsen ú wēn wū? Umbae Unde tī afu rī ne awū si ayē?" 35 Yesu rī té bā bāa, "Uwōg tī sāen kyag ú té nī tá tétsō uwae kiyé kpāng ahán cwúcwo. Kiyé wūne tī uwōg tī sāen kyag awūne té nī tá tétsō, nī kyang-nī ikyin-nī tī uwōg tī sāen pāenine tí atáng, ikyāen imí unde tī kú kyang ikyin uwae kufub ú kú núng-wū uwōg tī awū kú rū yī atáng bē. 36 Ame kú rī té nī, rū uwae kínjō uwōg unde wū tī si Uwōg tī Sīsāen tí tī awū té nī tá tétsō, ikyāen tī anī ámá ā si uwōg tī sīsāen uwōg ande íkī." Isim tī Yesu rī mām irá yīne awū nwúnn ú rū ka tam uwōg tī ande nā ú núng-bā wū bē. 37 Kó tī awū nde wánde tīyāng tī tsotso uwé ande, abā rū-bā uwae kínjō uwōg-wū bē. 38 Ikén yīne nde ikyāen tī irá tī Ishaya báe nā ú bá kúmunn, Awū rī bāa: "Itsēkurū áyē tī rū kubēntī uwae irá tī atī rī? Afu tsō kūkō ukwe-fu. Áyē tī cwé?" 39 Ande bāne rū-bā uwae kínjō bē, pāngmá tī awū Ishaya rī kyī cwúcwo bāa: 40 "Rimam mbúb pú wū abā ayíb, awū sa na bā kpāg risū ikyāen tī abā nā sáe tu-bā uwōg cwúcwo bē, tī abā nā kāb ye-bā irá tí utōb-bā bē. Abā pyír ú kāfe bá-bā uwōg-m Rimam tī ame nā ú nwángrū bā bē." 41 Ishaya rī irá yīne ikyāen imí awū núng pú wū kūkō ukwe ná Yesu ámá ú kú rī irá risū-wū. 42 Kó tī ayī si ahán, ande tī uwé utēn yāng-bā akwēn rū uwae kínjō uwōg Yesu. Amáa ikyāen tī abā kú kyén ikyén ricwú ande tī kumbúb Farísi, ā rī-bā irá íkī risū-yī bē. Abā kú kyén ricwú bāa, abā nā ú jāe bā jāe kusóg Rimam. 43 Abā kú shā tī ande ú núng bā skeb pú bā tī Rimam núng bā. 44 Uwōg ne Yesu yā iskin bāa, "Kó unde tītínī tī awū a rū uwae kínjō uwōg-m, si-yī nyáng ame ámām tī awū rū uwae kínjō uwōg-m bē, awū rū uwae kínjō uwōg unde tī tōm me tōm bá ámá. 45 Kó unde tītínī tī a núng m tí ayíb, awū núng unde tī tōm me tōm bá. 46 Ame sáng bá uwae utēnse iké ikyāen tī ame ú si uwōg tī sāen, ikyāen tī kó unde tītínī tī a rū uwae kínjō uwōg-m awū nā ā som-wū uwae kufub cwúcwo bē. 47 Kó unde tītínī tī a fxēn irá tī ame kú rī ú pūtsá-wū ayī bē, awū ú sáng uwae rikwén. Ī si-yī ame tī ú pwen wū rikwén bē. Ame sáng bá-m utēnse ikyāen tī ame nā ú pwen ande rikwén bē, ī si ikyāen tī ame ú sa na bā unyāng. 48 Kó unde tītínī tī a pyír irá ná-m ú pae mbé-wū irá tī ame kú rī té wū bē, rikwén ú ye wū. Ayī si irá tī ame kú rī té wū tī ú ye wū usir tī rícwūnnkyī. 49 Irá yī tī ame kú rī, ame kú rī-m ayī tí risū-m bē, ī si awū Itsē-m tī tōm me rū bá, awū tī nda m irá tī ame ú rī. 50 Ame núng pú m ámá bāa, irá tī Itsē-m rī si ikén tī kú sa na ande unyāng tī tsi kukunn. Irá tī ame kú rī si ikén tī awū Itsē rī té m bāa, ame nā rī."

13

1 Ayī tsítsí usir kínjō tī Mbayahuda ú cī ukwāb tī ā kú kūnn yī bāa Páska. Yesu núng ye pú wū bāa, kiyé nā rū bá pú yī tī awū nā ú yá utēnse wūne tā tī awū nā ú kāfe tsō tí yī uwōg Itsē-wū. Tí tī kucang awū sité uré risū ande-wū tī tá utēnse iké, amáa tīnine awū ú tātsó bā bāa, uré-wū ayī nā sité-yī itīkunntsi bē. 2 Usir jwó uréb Yesu tí ande wū rijwēr asū ifaen tá uwōg ikén tī cī. Shetann sáng mām pú wū utōb Yahuda umbae Siman Iskáríyoti bāa, awū nā ú ye Yesu jāeb cī. 3 Yesu núng pú wū bāa, Itsē-wū Rimam nā sa na pú wū awū kūkō risū ikén mēmē. Awū núng pú wū bāa, awū nā rū uwōg Rimam bá, ámá nā ú kāfe kú rū tí yī uwōg Rimam. 4 Tī abā funn atáng, awū nwúnn uwōg tébur ú tūnn kútúpwá wū tī sī tsō ú pú kútúpwá íkī cwun umbyí. 5 Awū sa ámbyī yāen sī uwae kitú ú kú jwó na ande-wū afxen ú kú pū kútúpwá tī awū pū kyāe sáng umbyí-wū, kú fén wām yī atáng. 6 Tī awū rū bá fob uwōg Siman Bitrus, Siman Bitrus rī té wū bāa, "Afu tī si Itsēkurū-m, afu ú jwó na m afxen áné?" 7 Yesu rī té wū bāa, "Ikén tī ame kú nde ne, afu núng-fu umbyí-yī kéka bē. Kiyé rū kú bá tī afu ú bá núng ye." 8 Bitrus rī bāa, "Ame ú cwé-m tī afu nā jwó na m afxen bē, kó kiyé tītínī!" Yesu rī té wū bāa, "Asití ame a jwó ná-m afu afxen bē, afu ú si-fu unde tī aná-m cwúcwo bē." 9 Siman Bitrus rī té wū bāa, "Itsēkurū-m ayī a si ahán, jwó-fu kūm afxen-m ámām bē, ame kú jwám fu, jwó fā tí ajwó-m tí risū-m mēmē!" 10 Yesu rī bāa, "Asití unde a jwó pú wū ijwē, awū sāen pú wū, awū ú jwó-wū ijwē mēmē cwúcwo bē, sé afxen-wū ámām. Mēmē-nī si ande tī sīsāen, nyáng unde kínjō ámām tī sāen-wū sāen bē." 11 Yesu núng ye pú wū unde tī ú ye wū jāeb cī. Ayīne si ikén tī nde tītawé awū rī bāa, "Mēmē-nī si ande tī sīsāen, kūm unde kínjō ámām tī sāen-wū sāen bē." 12 Isim tī awū jwó mām fé afxen-bā, awū pū kútúpwá-wū sī tī rimēnn ú kāfe rū ka som tí uwōg tī som-wū risū tébur atáng ú rang bā bāa, "Anī núng ye imbyí ikén tī ame nde té nī ne a? 13 Anī kú kūnn me bāa, Kúkwén, ú kú kūnn me bāa, Itsēkurū. Ayī nyang tímambē, ikyāen imí ayī si ahán árá. 14 Ame tī si Itsēkurū-nī tí kúkwén-nī, amáa ame jwó na nī afxen. Ayī nyang skeb tī anī ámá ā jwó na átsō afxen. 15 Ame tātsó pú m anī fengó ikyāen tī anī nā ā nde pāngmá tī ame nde té nī. 16 Ame kú rī té nī kubēntī, upyí skeb-wū unde tī tōm wū tōm bē. 17 Tī anī núng pú nī ikén yīne, asití anī nde wánde té yī anī ú tsēn utōb tímambē. 18 "Irá tī ame kú rī ne si-yī ikyāen irá nánī mēmē bē. Ame núng pú m ande tī ame tsítsáb. Ámá ā báe uwae Kutsīngkén Rimam bāa, ‘Unde tī cī wúcī-m kāfe unde tī riká-m.' Irá ayīne ú kúmunn kéng. 19 Ame kú rī té nī irá yī tītawé tī ayī ú bá nde, ikyāen tī kiyé tī ayī a rū bá nde, anī ú rū kubēntī bāa, Ame nā si unde tī ame si. 20 Ame kú rī té nī kubēntī bāa, kó unde tītínī tī a kyangté unde tī ame a tōm, awū kyangté pú wū ame ámá. Kó unde tītínī tī ā kyangté m ámá awū kyangté pú wū unde tī tōm me sáng bá utēnse." 21 Isim tī Yesu rī irá yīne anyīng yēr wū utōb tímambē, ámá awū rī té bā pāenine bāa, "Ame kú rī té nī kubēntī, unde kínjō uwae-nī ú ye-m jāeb cī." 22 Ande tī pūtsá-wū kú sáe átsō sáe átsō ú núng-bā unde wū tī Yesu kú rī irá risū-wū bē. 23 Kínjō uwae ande rijwēr asū ifaen abā, unde wū tī Yesu cwé fé irá risū-wū bē, som fēr Yesu. 24 Siman Bitrus sam unde wūne kujwó ú jwám wū bāa, "Rang Yesu bāa, áyē tī awū kú rī irá yīne risū wū?" 25 Ámá unde wū ko rū ka fēr Yesu ú rang wū bāa, "Itsēkurū, unde wū si ayē?" 26 Yesu rī bāa, "Unde tī ame a sa burédi tī tá kujwó-m kwa ú sa na wū, awū tī si unde wū tī ú sa m jāeb cī." Ámá awū sa burédi ú kwa ú sa na Yahuda umbae Siman Iskáríyoti. 27 Tí ritsen tī Yahuda mbéra burédi yī, Shetann sáng ka riyāen utōb-wū. Yesu rī tē wū bāa, "Nde tī kife tí nde ikén tī afu kú shā tī afu ú nde ne!" 28 Ande tī tsítsí tī tá risū tébur atáng núng ye-bā imbyí irá yī tī Yesu rī té wū ne bē. 29 Tī ayī si Yahuda tī ye sú ukyíg aser-bā, aríkī uwae-bā kú táng bāa, Yesu nā rī té wū bāa, awū nā rū tī awū nā rū ka jāeb ikén tī abā kú shā ikyāen ná ukwāb ayī, kó awū nā rī té wū bāa, awū nā shā kíkīn nā na ande tī rikāen. 30 Tī Yahuda mbéra kubyī burédi yī uwōg Yesu, awū nwúnn ú rū yé yī ise. Uwōg byi kyī pú wū. 31 Isim tī Yahuda rū mām pú wū, Yesu rī bāa, "Kiyé rū bá pú yī tī Rimam ú tsó rūrōb ukwe-wū uwōg Umbae Unde. Umbae Unde ámá ú tsó rūrōb ukwe-wū na Rimam ámá, 32 Asití Rimam a kú tu rūrōb uwōg umbae-wū tīnine, ayī ú tsi-yī tsi bē Rimam ú pú wū rū yī uwōg tī awū tí risū-wū kú som atáng ú nda wū riyinn tí rūrōb atáng. 33 Anyīsū-m ayī tsítsí kiyé kpāng tī ame té nī tá tétsō. Pāngmá tī ame rī té ande ndufu, ame kú rī té nī tīnine ámá bāa, anī ú shā rifab-m, amáa anī ú ka fob-nī uwōg tī ame kú rū yī atáng bē. 34 Icwe tīshé tī ame sa kú na nī si tī nī ye uré tétsō. Itso uré tī ame ye té nī, nī ye uré tétsō ámá. 35 Asití anī a kú ye uré tétsō ande mēmē ú núng ye bāa, anī nā si ande tī kú pūtsá-m." 36 Siman Ritrus rang wū bāa, "Afu kú rū-fu yī akā Itsēkurū-m?" Yesu rī té wū bāa, "Uwōg tī ame kú rū yī atáng, afu ú pūtsá fob-fu ame tīnine bē, afu ú bá pūtsá m usir íkī." 37 Bitrus rang wū bāa, "Itsēkurū-m, imí tī ú nde tītawé ame ú pūtsá-m afu tīnine bē? Ame cwé tī ame ú cwū ikyāen ná fu!" 38 Yesu rī té wū bāa, "Afu rī bāa, afu nā cwé tī afu nā ú cwū ikyāen-m áné? Ame kú rī té fu kubēntī, utítáng ne, afu ú rī tsó atsēpú itā bāa, afu nā núng-fu ame bē, tītawé mbakúnn ú tā irá."

14

1 Yesu té bā bāa, "Nī yēr-nī anyīng utōb bē. Rū uwae kínjō uwōg Rimam! Rū uwae kínjō uwōg-m ámá. 2 Uwōg tīsom munnáe kununn Itsē-m akwēn, ámá ame kú rū tī ame ú rū ka kyāe na nī uwōg. Á bāa, ayī nā si-yī ahán bē, ame ú rī té pú m anī. 3 Isim tī ame a rū ka kyāe mām pú m uwōg wū ikyāen ná nī, ame ú kāfe rū bá pū nī rū yī uwōg tī ame tá atáng, ikyāen tī uwōg tī ame som atáng anī ámá ā som atáng. 4 Uwōg tī ame kú rū yī atáng, anī núng pú nī fengó." 5 Toma rī té wū bāa, "Itsēkurū, atī núng-tī uwōg tī afu kú rū yī atáng bē, atī ú nde rímāng tītawé ú núng fengó?" 6 Yesu rī té wū bāa, "Ame tī si fengó, ame tī si kubēntī, ame tī si unyāng. Unde íkī tá-wū tī awū ú rū ka uwōg Itsē-m bē, sé ikén tī awū a rū tsá uwōg-m. 7 "Asití anī a núng ye pú nī ame, anī ú núng ye pú nī Itsē-m ámá. Ikén tī tsi tīne rū fé yī uwé anī núng ye pú nī awū ú núng pú nī wū tí ayíb ámá." 8 Filibus rī té wū bāa, "Itsēkurū, tātsó tī Itsē-fu awū. Ayīne ámām tī si ikén tī atī kú shā." 9 Yesu rī bāa, "Filibus, ame té nī tā tétsō tī kucang akwēn, ámá afu núng ye-fu ame kéka bē a? Kó unde tītínī tī awū a núng pú wū ame, awū núng pú wū Itsē-m awū ámá. Ímí tī nde tītawé afu jwám bāa, ame nā tātsó nī Itsē-m awū? 10 Filibus, afu rū-fu uwae kínjō bāa, ame tá uwae Itsē-m, Itsē-m tá uwae-m, bē a? Irá tī ame kú rī té nī rū yī uwōg-m bá bē. Ayī si awū Itsē-m tī tá uwae-m, tī kú nde wánde-wū uwae ijwē-m. 11 Nī rū kubēntī té irá tī ame rī té nī bāa, ame tá uwae Itsē, awū Itsē ámá tá uwae-m. Kó asití anī a ú rū-nī uwae kínjō ikyāen irá-m yīne bē, nī rū uwae kínjō ikyāen wánde tī ame kú nde tī kú tsó kūkō na Rimam. 12 "Ame kú rī té nī kubēntī bāa, kó unde tītínī tī a rū uwae kínjō uwōg-m, awū ú nde ikén tī ame kú nde ámá. Awū ú nde wánde tī skeb aná-m skeb ámá, ikyāen imí ame kú rū yī uwōg Itsē-m. 13 Ámá kó ikén tītínī tī anī ajwám yī rinyí-m mēmē, ame ú nde yī ikyāen tī ande nā ú nda Itsē-m kūkō ikyāen Umbae-wū. 14 Asití anī a jwám kíkīn yī rinyí ná-m, ame ú nde yī na nī. 15 "Asití anī a ye uré té m anī ú ye sú icwe tī aná-m. 16 Ame ú jwám Itsē-m, awū ú nda nī unde tī ú rī bōm nī utōb ú té nī ú som tétsō itītsikunn-yī tá-yī bē. Awū si Kusung ná Rimam, awū tī kú tātsó ande kubēntī. 17 Ande tī utēnse wūne ú kyangté fob-bā awū bē, ikyāen imí abā sáe tu-bā wū bē, ú núng ye fob-bā wū bē. Amáa anī núng pú nī awū ikyāen imí awū ú bá té nī som tétsō ú kú som uwae utōb-nī. 18 Ikyāen ná yīne, ame ú yá nī tā-m uwae rikāen-nī bē. Ame ú kāfe bá tu nī. 19 Ayī ú tsí-yī tsí bē ande tī utēnse ú núng-bā uwé-m cwúcwo bē, amáa anī ú núng uwé-m. Ámá ikyāen tī ame som tí usēr, anī ámá ú som tí usēr. 20 Rū bá fob usir wū anī ú núng ye bāa, ame tá uwae Itsē-m. Anī ú núng ámá bāa, anī tí risū-nī tá uwae-m, ame ámá tá uwae-nī. 21 "Kó unde tītínī tī a paembé Icwe-m ú kú náe risū ribén té yī, ayī si unde wūne tī sité uré té m. Unde tī kú ye uré té m, Itsē-m ú ye uré té wū. Ame ámá ú ye uré té wū ú tsó risū-m uwōg-wū." 22 Uwōg ne Yahuda rang bāa, "Itsēkurū, ayī ú nde rímāng tī afu ú tsó risū-fu uwōg-tī ú tsó-fu risū-fu uwōg ande tī utēnse bē?" Yahuda tī rang irá yīne si-wū Yahuda Iskáríyoti bē, awū si Yahuda íkī. 23 Yesu rī té bā bāa, "Kó unde tītínī tī a kú ye uré té m, awū ú náe risū ribén té irá-m tī ame kú rī. Itsē-m ú ye uré té wū, ámá ame tí Itsē-m ú rū bá té wū som tétsō. 24 Kó unde tītínī tī a kú náe-wū risū ribén té irá ná-m bē, awū ye-wū uré té me bē. Nī tángsom ámá bāa, irá tī anī fxēn uwōg-m ne si-yī aná-m bē, ayī rū uwōg Itsē-m tī tōm me tōm bá. 25 "Irá yīne ame kú rī té nī tí kiyé tī ame té nī tá tétsō tí atáng. 26 Unde tī ú rū bá ndeya nī, awū Kusung tī Itsē-m Rimam ú tōm bá yī rinyí-m, awū ú kwén tātsó nī ikén mēmē, awū ú tángsom na nī ikén tī ame rī té nī mēmē. 27 "Tīnine, ame kú nda nī kujīmshwur. Itso kujīmshwur wūne si-yī pāngmá aná utēnse bē. Ikyāen ná yīne, nī yēr-nī anyīng utōb bē, nī kyén-nī ikyén ricwú bē. 28 Anī fxēn ame rī té nī bāa, ame na kú rūrū, ámá ame nā ú kāfe rū bá tí uwōg-nī. Asití anī a ye uré té m anī ú tsēn utōb tī ame kú rū yī uwōg Itsē-m, ikyāen imí awū Itsē-m skeb pú wū ame. 29 Irá yīne ame rī té pú m anī tīnine, tí tī ikén yī nde-yī kéka bē, ikyāen tī kiyé tī ayī a rū bá kú nde anī ú núng bāa, irá-m nā si kubēntī. 30 Ame ú rī-m irá kūkō té nī cwúcwo bē, ikyāen imí awū Shetann, awū tī kú náe ukwe uwae utēnse ne rū kú bá. Awū sité-wū kūkō íkī risū-m bē, 31 amáa ame kú shā tī ande tī utēnse ā núng ye bàa, ame nā ye uré té Itsē, kú nde ikén tī awū rī té m mēmē. "Nī nwúnn tī tī rū uwōg íkī."

15

1 "Kubēntī, ame si pāngmá kutúkū ánab tī tīnyang. Itsē-m tī si unde tī risāen. 2 Kujwó kutúkū tī a kú wāen-wū awāen bē, Itsē-m ú pyéra wū rūrū. Ámá awū kú kyāenyang ajwó tī kú wāen awāen tī ayī nā wāen awāen kōra fā. 3 Anánī, ā kyāe nyang pú bā anī yī fengó ná irá tī ame kwén na nī. 4 Nī tsikunn tí kú ren risū té m, ame ámá ú tsi kunn tī kú ren risū té nī. Kujwó kutúkū tī a ren fā-wū té rimēnn kutúkū wū bē, ú wāen fob-wū awāen bē. Ayī si ahán ámá, asití anī a ren fā-nī té m bē, anī ú wāen fob-nī awāen bē. 5 "Ame tī si rimēnn kutúkū wū, anī ámá tī si akyikya-wū. Kó unde tītínī tī awū a ren té m, ame ámá ú ren té wū, awū ú nde ikén tī tīnyang pāngmá kujwó kutúkū tī kú wāen awāen tímambē. Ámá asití anī a kantā té m anī ú nde fob-nī kíkīn íkī bē, sé ikén tī ame a té nī tā tétsō. 6 Asití unde a kantā té m, ā ú sa jwunn tíka, awū ú wām béb. Akyikya kutúkū tī pāngmá ayīne, ā kú byír yī rū ka jwunn sī uwae urwā, ayī kú ten mbúmbúb. 7 Asití anī a ren risū té m ú ye sú irá-m uwae utōb-nī, anī ú nde ye tī anī ú jwám ikén tī anī kú shā mēmē, ámá ā ú nde yī na nī. 8 Ikén tī kú nda Itsē-m kūkō tí rūrōb si tī anī ú wāen awāen tímambē. Ayīne tī kú tātsó ámá bāa, anī nā si pú nī ande tī aná-m tī kubēntī. 9 Ame sité uré té nī pāngmá tī Itsē ye uré té m. Nī tsikunn tí uwae uré tī aná-m yīne. 10 Asití anī a kú náe risū ribén té icwe-m, anī ú tsikunn tí kú som usom uwae uré tī aná-m, pāngmá tī ame náe risū ribén té icwe ná Itsē-m ú tsikunn tí kú som usom uwae uré tī anáwū ámá. 11 "Ame rī té pú m nī irá risū uré yīne ikyāen tī utōb tí tsēn ná-m ā tá uwae utōb-nī. Tí ikyāen tī utōb tī tsēn-nī ā tsi tī rimunn. 12 Ame kú fwā nī kusen bāa, nī tsikunn tí kú ye uré tétsō, pāngmá tī ame ye uré té nī. 13 Uré tī siskeb pátág tī unde ú ye té arwán-wū si tī awū ú cwū ricwú ikyāen-bā. 14 Asití anī a nde wánde té irá tī ame rī té nī, anī si arwán-m. 15 Ame kú kūnn-m anī bāa apyí cwúcwo bē, ikyāen imí upyí kú núng-wū ikén tī unde tī kununn-wū kú nde bē. Tīnine ame ú kūnn nī bāa arwán-m. Ayīne si ikén tī nde ame rī té pú m anī mēmē irá tī ame fxēn uwōg Itsē-m. 16 Ī si-yī anī tī tsáb m bē; ame tī tsáb nī ú tōm nī atóm bāa, anī nā rū ka wāen awāen, awāen tī ú tsi kukunn. Ayīne si ikyāen tī Itsē-m ú nda nī ikén mēmē tī anī jwám uwae rinyí-m. 17 Nī fxēn irá tī ame kú rī té nī: Nī ye uré té átsō. 18 "Asití ande tī utēnse a sa nī kuka, nī tángsom bāa, abā nā sa m kuka tītawé. 19 Á bāa, anī nā si ande tī utēnse, abā ú ye uré té nī ikyāen imí anī ú si ande tī anábā. Amáa ame tsábra nī rū yé pú m uwae-bā, anī ámá si-nī aná utēnse cwúcwo bē, ayīne tī si ikén tī nde tītawé abā kú sa nī kuka. 20 Nī tángsom té irá tī ame rī té nī kutē bāa, upyí nā kō skeb-wū unde tī kununn-wū bē. Ande abā tī nda m rikāen, abā ú nda kāng nī rikāen ámá. Ande tī a náe risū ribén té irá tī aná-m, abā ú náe risū ribén té irá tī anánī ámá. 21 "Mēmē rikāen tī abā ú nda nī si ikyāen tī anī si ande tī aná-m, ikyāen imí abā núng-bā unde wū tī tōm me rū bá bē. 22 Á bāa, ame nā rū bá rī-m irá té bā bē, riraen ná ikéntītíbī ú tá-yī ukwae-bā bē. Amáa tī ame rū bá pú m ne, abā si-bā tí kufur íkī risū ikéntītíbī-bā cwúcwo bē. 23 Kó unde tītínī tī awū a sa m kuka awū sa pú wū Itsē-m kuka ámá. 24 Á bāa ame nā nde-m wánde íkī kitángpwā-bā tí unde íkī nde fob-wū kéka bē, riraen íkī tá-yī ukwae-bā bē. Amáa tīnine abā núng pú bā ikén tī ame nde, ámá abā pyír m tí Itsē-m mēmē ú sa tī kuka. 25 Ayī si kéng tī ikén yīne ú nde, ikyāen tī ikén tī ā báe uwae Kutsīngkén ná Icwe-bā nā ú kúmunn. Ikyāen imí ā báe atáng bāa, ‘Abā sa me kuka sa ámén, imbyí-yī tá-yī bē.' 26 "Nī tángsom bāa, unde tī ú ndeya nī ya rū kú bá. Awū Kusung tī rū uwōg Itsē kú bá ú tsó nī irá tī kubēntī. Ame a ka pú m uwōg Itsē-m, ame ú tōm wū rū bá uwōg-nī, ámá awū ú sa na ande núng irá tī kubēntī risū-m. 27 Anī ámá si ande tī ú rī irá risū-m ámá, ikyāen imí anī té m som tétsō tī kucang rū bá kú fob tīnine.

16

1 "Ame rī irá yīne té nī ikyāen tī kiyé tī rikāen yī a rū bá tu nī, anī nā kāfe-nī tí isim bē. 2 Abā ú jāe nī rū yé uwae kusóg Rimam-bā. Amáa kiyé ú bá tī asití unde a wēn nī, awū ú kāb riyāen utōb-wū bāa, awū nā kú nde ikén tī Rimam kú shā. 3 Abā ú nde ikén yīne té nī ikyāen imí abā núng-bā Itsē-m bē, ā núng-bā ame bē ámá. 4 Amáa ame rī té nī irá yīne ikyāen tī kiyé tī abā a rū bá kú nde nī ikén yīne, anī ú tángsom bāa, ame nā rī té pú m anī. "Tī kucang ame rī té-m anī irá yīne bē, ikyāen imí ame té nī tá tétsō. 5 Amáa tīnine ame kāfe kú rū tí yī uwōg unde wū tī tōm me rū bá. Ame kú rū, amáa kó kínjō uwae-nī rang-wū ame uwōg wū tī ame kú rū yī atáng bē. 6 Utōb-nī ndembéb ndembéb ahán ikyāen irá yīne tī ame rī té nī. 7 Amáa ame kú rī té nī kubēntī, ayī nyang skeb uwōg-nī tī ame ú rū, ikyāen imí asití ame a rū-m bē unde tī ú ndeya nī ú rū bá-wū uwōg-nī bē. Amáa asití ame a rū, ame ú tōm wū rū bá yī uwōg-nī. 8 Kiyé tī awū ú rū bá, awū ú tātsó ande irá tī kubēntī ikyāen tī abā nā núng ye ikén tī si ikéntītíbī, tí ikén tī si ikén tī tīnyang uwé Rimam. Abā ú rū bá núng ye bāa, rikwén ná Rimam nā rū kú bá risū-bā. 9 Awū ú tātsó bā bāa, abā nā nde ikéntītíbī ikyāen imí abā rū-bā uwae kínjō uwōg-m bē. 10 Awū ú tātsó bā bāa, ame nā si unde tī kubēntī ikyāen imí ame ú nwúnn kāfe rū tí uwōg Itsē-m. Anī ú núng-nī uwé-m cwúcwo bē. 11 Awū ú tātsó bā bāa, Rimam nā ú pwen utēnse wūne rikwén ikyāen imí awū pwen mām pú wū rikwén risū unde wū tī náe ukwe uwae utēnse wūne. 12 "Ame sité irá kō kēn tág tī ame ú rī té nī amáa asití ame a rī tág yī tīnine, anī ú ye sú fob tág-nī ayī bē. 13 Kiyé tī Kusung Rimam a rū bá, awū tī kú tātsó ande irá tī kubēntī Rimam, awū ú sa na nī núng ye irá tī kubēntī risū ikén mēmē. Awū ú rī-wū irá tí risū-wū bē, ámá awū ú rī irá risū ikén tī awū fxēn uwōg Rimam. 14 Awū ú nda m rūrōb ukwe ikyāen imí ikén tī awū ú rī té nī mēmē, awū ú sa rū yé ikén tī aná-m. 15 Ikén tī Itsē-m sité mēmē, si aná-m. Ayī tī si ikén tī nde tītawé ame rī bāa, Kusung Rimam nā ú sa ikén tī si aná-m ú sa tātsó nī. 16 "Ayī ú tsi-yī tsi bē anī ú núng-nī uwé-m cwúcwo bē, amáa uwae kiyé kpāng isim-yī anī ú núng uwé-m." 17 Aríkī uwae ande tī pūtsá wū rang átsō irá bāa, "Imbyí irá ayīne si imí tí awū kú rī té tī bāa, 'Ā pājí kpāng anī ú núng-nī uwé-m bē, ā pājí anī ú bá núng uwé-m.' Ayī nā si ikyāen tī awū nā kú rū yī uwōg Itsē. 18 Imbyí irá yīne bāa imí? Ámá imbyí ná irá yīne tī awū kú rī bāa, ‘Uwae ná kiyé kpāng,' bāa imí? Atī núng ye-tī imbyí irá tī awū kú rī yīne bē." 19 Yesu núng pú wū tī abā kú shā tī abā nā ú rang wū irá yīne. Awū rī té bā bāa, "Ame rī bāa, ayī tsi-yī tsi bē anī nā ú núng-nī uwé-m bē, amáa isim kiyé kpāng anī nā ú núng m. Ayīne tī si ikén tī anī kú rang átsō irá risū-yī bē a? 20 Ame kú rī té nī kubēntī, anī ú jwúb irá ú tén átēn sī ayíb. Ande tī núng-bā ame bē ú tsēn utōb. Ámá isim-yī, utōb-nī tī tībyīr ú kāfe utōb tītsēn. 21 Undá tī kú pwé umbae kú byīr utōb ikyāen imí, kiyé ná rikāen tī ngwā náwū rū bá pú yī. Ámá isim tī awū a mbae mām pú wū umbae-wū, awū kú munnjí tí rikāen tī awū ngwā, ikyāen imí awū kú tsēn utōb tī ā mbae umbae rū bá pú bā ise. 22 Ayī si ahán ámá té nī. Anī kú byīr utōb tīnine, amáa kiyé kú bá tī ame ú bá núng kyī uwé-nī. Uwae kiyé wū utōb-nī ú tsēn tímambē. Utōb tī tsēn ayī, unde íkī ú fxāen mbé fob-wū ayī bē. 23 "Kiyé tī usir wū a rū bá, anī ú jwám-nī ame ikén íkī bē. Ame kú rī té nī kubēntī, ikén tī anī a jwám uwōg Itsē-m yī rinyí ná-m mēmē, awū ú nda nī. 24 Rū bá kú fob tīnine anī jwám-nī awū kíkīn yī rinyí-m kéka bē. Nī jwám wū, ikyāen tī utōb tī tsēn-nī ā tsēn tág. 25 "Ame rī té pú m anī irá yīne tí uwae irá tī súnn. Amáa kiyé rū kú bá tī ame ú rī-m irá risū Itsē wū uwae irá tī súnn cwúcwo bē, amáa ame ú rī irá té nī risū-wū tí uwae irá tī pāenine. 26 Kiyé tī usir wū a rū bá, anī ú jwám wū tí ajwó-nī yī rinyí-m. Ayī ú si-yī kéng tī ame nā ú jwám wū ikyāen irá-nī bē. 27 Ikyāen imí awū Itsē-m tí risū-wū sité uré té nī. Awū ye uré té nī ikyāen imí anī ye uré té me ú rū pú nī uwae kínjō bāa, ame nā rū uwōg-wū nā bá. 28 Ayī si kubēntī tī ame rū uwōg Itsē-m bá sáng uwae utēnse wūne árá. Tīnine ame yá utēnse kú tā ú kāfe kú rū tí yī uwōg Itsē." 29 Amáa ande tī pūtsá wū rī té wū bāa, "Enhéen! Tīnine afu kú rī irá fāng ú kú rī-fu irá tí uwae itīsúnn bē. 30 Atī núng ye pú tī tīnine bāa, afu nā núng pú fu ikén mēmē. Afu núng ikén tī ande kú kāb uwae utōb-bā tītawé abā ú rang fu irá risū-yī. Ayīne sa na tī rū uwae kínjō bāa, afu nā rū uwōg Rimam bá árá." 31 Yesu rī té bā bāa, "Áné! Anī rū pú nī uwae kínjō tírī a? 32 Kiyé rū kú bá, kubēntī, kiyé wū rū bá mām pú wū tī mēmē-nī ú tēr shag. Kó unde tītínī uwae-nī ú kāfe rū yī uwae kununn-wū, ámá anī ú yá m tā kūm ame kínjō-m ámām. Amáa ame ú si-m kínjō-m bē, ikyāen imí awū Itsē-m té m tá tétsō. 33 Ame rī irá yīne té nī ikyāen tī uwae ijwē tī ren tī anī ren té m anī ú tu utōb tī náe ribén uwōg-m. Utēnse ú nda nī rikāen. Amáa nī tsi tí ribōm utōb. Ame cī pú m riká risū utēnse wūne."

17

1 Isim tī Yesu rī mām fé irá yīne, awū pū ayíb tsō yī apupwen ú rī bāa, "Itsē, kiyé rū bá pú yī, sa na ande tī abā núng ye rūrōb ukwe ná Umbae-fu, ikyāen tī Umbae-fu ú tātsó ande rūrōb ukwe tī anáfu ámá. 2 Afu tī sa na wū kūkō risū ande mēmē tī afu sa bā na wū kujwó. 3 Unde tī sité unyāng tī tsi kukunn, awū ú núng ye fu Rimam, afu ámām tī si Rimam tī kubēntī. Cwúcwo, awū ú núng ye ame Yesu Kristi tī afu tōm rū bá. 4 Uwae utēnse wūne, ame tātsó pú m ande rūrōb ukwe-fu. Ame nde tág pú m wánde tī afu sa na m bāa, ame nā nde. 5 Tīnine ámá, Itsē-m, cwé na m tī m kāfe bá sáng rūrōb ukwe-fu ú té fu som té átsō uwae riyinn tī anáfu, pāngmá tī ame té fu som uwōg tī rūrōb té átsō kutē, tītawé utēnse wūne bāg. 6 "Ame sa fu tātsó pú m ande-fu, abā tī afu pū bā rū yé uwae utēnse wūne ú pū na m kujwó. Abā si anáfu, afu tī pū bā na m. Abā ámá náe pú bā risū ribén té irá-fu. 7 Tīnine abā rū bá núng pú bā bāa, mēmē ikén tī afu sa na m nā rū uwōg-fu bá. 8 Ame sa irá tī afu rī té m tsag té bā, abā ámá paembé yī. Abā núng pú bā bāa, ayī nā si kubēntī tī ame rū uwōg-fu bá, ámá abā rū uwae kínjō bāa, afu tī nā tōm me. 9 "Ī si abā tī ame kú jwám fu risū-bā. Ame kú jwám-m afu risū ande tī utēnse bē, amáa ame kú jwám fu risū ande tī afu pū na m kujwó, ikyāen imí abā si anáfu. 10 Mēmē ande bā tī si aná-m si anáfu. Ayī si ahán ámá mēmē ande abā tī afu sité si aná-m ámá. Uwōg nábā, ande kú núng kūkō ukwe-m uwae wánde tī anábā. 11 Tīnine ame rū kú bá yī uwōg-fu. Ame ú tá-m uwae utēnse cwúcwo bē, amáa abā ú tá tí uwae utēnse. Itsē-m, afu ámām tī si Rimam, núng kyī bā nyinyang té kūkō ná rinyí-fu, ayī kūkō tī afu sa na m ámá, ikyāen tī abā ā si ikén kínjō pāngmá tī ame té fu si ikén kínjō. 12 Kiyé tī ame té bā tá tétsō, ame ye sú bā nyinyang té kūkō ná rinyí-fu, ayī rinyí tī afu sa na m. Ame núng kyī bā, ámá kó kínjō uwae-bā yagtā-wū bē, sé kūm awū unde tī ayī si kéng tī awū nā tenjiji ámām. Anáwū ámá si ahán ikyāen tī irá tī ā báe uwae kutsīngkén kutē nā kúmunn kéng. 13 Tīnine ame rū kú bá yī uwōg-fu, ámá ame kú rī irá yīne kiyé tī ame tá tí uwae utēnse ikyāen tī abā nā ú tu utōb tī tsēn ná-m uwae utōb-bā, tī abā nā tu yī tí rimunn-yī. 14 Ame sa irá tī anáfu rī té pú m abā. Ande tī utēnse pyír irá-bā ikyāen imí abā si-bā aná utēnse bē, pāngmá tī ame si-m aná utēnse bē ámá. 15 Ame kú jwám-m afu tī afu nā pū bā rū yé uwae utēnse bē, amáa ame kú jwám fu tī afu nā núng kyī bā ikyāen tī awū kusung tītíbī nā nde-wū abā kíkīn bē. 16 Abā si-bā aná utēnse bē pāngmá tī ame si-m aná utēnse bē ámá. 17 Tātsó bā irá tī kubēntī ikyāen tī abā nā ā si ande tī anáfu ámām. 18 Pāngmá tī afu tōm me rū bá yī utēnse, ame tōm bā rū ka sáng kitángpwā ande tī utēnse ámá. 19 Ame sa unyāng-m kú na fu kujwó, ikyāen tī abā ámá ā sa unyāng-bā na fu. 20 "Ame kú jwám-m afu ikén yīne ikyāen ande bāne ámām bē, amáa ikyāen ande mēmē tī ú a rū uwae kínjō uwae irá tī abāne ú tsag té bā. 21 Ame kú jwám tī mēmē-bā nā si ikén kínjō. Itsē-m, ame kú jwám fu bāa, abā nā ren tétsō uwōg-tī, pāngmá tī afu tá uwae-m, ame ámá tá uwae-fu. Ame kú jwám yīne ikyāen tī ande tī utēnse nā ú rū uwae kínjō bāa, afu tī nā tōm me rū bá. 22 Pāngmá tī afu nda m rūrōb ukwe, ame nda bā rūrōb ukwe ámá ikyāen tī abā nā si ikén kínjō pāngmá tī ame té fu si ikén kínjō. 23 Pāngmá tī afu tá uwae-m, ame ámá tá uwae-bā, ikyāen tī abā mēmē-bā ā si ikén kínjō rikāen. Tí fengó wūne, ande tī utēnse ú núng bāa, afu tī nā tōm me, ámá afu nā sité uré té bā pāngmá tī afu nā sité uré té m. 24 "Itsē-m, ande bāne tī afu pū bā na m, ame kú shā tī abā nā tá té m uwōg tī ame tá atáng, tī abā nā núng kūkō riyinn ná ukwe-m, ayī riyinn tī afu sa na m, ikyāen imí afu ye uré té m tí tī utēnse wūne bāg kékā bē. 25 Itsē-m, afu tī kú nde nyáng ikén tī kubēntī ámām, ande tī utēnse núng-bā afu bē, amáa ame núng pú m afu. Ande-fu abā ne núng pú bā ámá bāa, afu tī nā tōm me. 26 Ame sa fu tātsó bā, ámá ame ú tsi kunn tī kú sa fu tātsó bā, ikyāen tī uré tī afu sité yī té m ā tá uwōg-bā ámá, tí ame ámá ú tá uwae-bā."

18

1 Isim tī Yesu jwám mām pú wū Rimam, awū tí ande tī pūtsá wū nwúnn uwōg wū ú yen ukab tī Kidurunn. Abā rū ka sáng uwae rúkōng íkī tī tá uwōg wū. 2 Yahuda, unde tī kú shā tī awū ye Yesu jāeb cī, núng pú wū uwōg wū ikyāen imí Yesu tí ande tī kú pūtsá wū ú kú rū bá kób uwōg wūne. 3 Amáa Yahuda wū rū ka uwōg ande tī kumbúb Farísi, tí ande tī uwé ákwén Rimam tīyāng ú rū ka jwám sója yāng-bā akwēn tí dogári íkī uwōg-bā ú pū bā rū ka uwae rúkōng atáng ámá. Abā ye sú ikén riká tí kimunn tí ā kú yen urwā atáng, tí urwā fitíla. 4 Yesu núng tág pú wū ikén tī ā ú nde té wū mēmē. Ikyāen yīne, kiyé tī abā Yahuda rū bá fob uwae rúkōng atáng awū rū yé ú rū ka tu bā ú rang bā bāa, "Anī kú shā ayē wū?" 5 Abā rī té wū bāa, "Atī kú shā Yesu unde tī Nazáréti." Awū rī bāa, "Unde wū si ame." Awū Yahuda tī ye wū jāeb kú cī tsi té ande bā atáng. 6 Kiyé tī Yesu rī té bā bāa, "Unde wū si ame," ayíb fe bā, abā rū tí isim tí isim ú rū ka sī ipu. 7 Yesu rang kyī bā cwúcwo bāa, "Anī kú shā ayē wū?" Abā rī té wū bāa, "Atī kú shā Yesu unde tī Nazáréti." 8 Yesu rī té bā bāa, "Ame rī té pú m anī bāa, ame tī si unde wū, asití ayī a si ame tī anī kú shā, nī yá tā tí ande-m bāne ā rū-bā ikén-bā." 9 Awū rī irá yīne ikyāen imí tī kucang-yī awū rī té Itsē-wū Rimam bāa, kó kínjō uwae ande tī awū nā pū na wū nā yag tā-wū bē. Ayī si kéng tī irá yīne nā ú kúmunn. 10 Uwōg wūne, Siman Bitrus nwāera kisīm riká-wū ú kwáb tī ú pyéra upyí ná kúkwén Rimam tīyāng, ámá awū pyéra nyáng kutóng-wū tí kujwó rícī rū ámām. Rinyí ná upyí wū si Malikus. 11 Yesu rī té Bitrus bāa, "Sa kisīm riká-fu kāfe sī tí uwae imbxa-wū. Rikāen yīne si kutūnn ná-m tī Itsē-m sa na m. Ame ú ngwā-m ayī bē a?" 12 Sója abāne tí unde tī uwé-bā rū bá ye Yesu tírī, ú cwōng wū ajwó. 13 Abā tawé pū wū rū yī uwōg unde tī uwé-bā tī rinyí-wū bāa, Anas. Awū unde wūne si uyēb ná Kayafas tī si unde tī uwé ná ákwén Rimam uwae kusang wū. 14 Awū Kayafas si unde wū tī rī té ande ndufū Mbayahuda tī kucang bāa, ayī nā nyang skeb tī unde kínjō nā cwū ricwú ikyāen ande mēmē. 15 Ámá Siman Bitrus tí unde ná Yesu íkī pūtsá Yesu. Awū unde ná Yesu tī ifaen wūne si unde tī undufū Rimam tīyāng núng pú wū awū, ikyāen yīne awū tí Yesu sáng fé yī uwae tabshí kununn undufū Rimam tīyāng. 16 Amáa Bitrus tsi tí ise unju ufu kununn. Awū kúkwén Rimam tīyāng núng pú wū awū kāfe bá ú bá rī irá té mbawándab tī kú núng kyī ufu atáng ú pū Bitrus sáng yī uwae tabshí. 17 Ámá mbawándab wū rang Bitrus bāa, "Afu si-fu kínjō uwae ande tī pūtsá awū Yesu bē a?" Bitrus rī té wū bāa, "Ei! Ame fā-m atáng bē." 18 Kiyé wū rijwen kú nde tímambē ámá apyí abā tí dogári kyāe urwā tsi ú kú wē. Bitrus rū ka tsi fēr bā atáng ú kú wē urwā ámá. 19 Uwōg wūne, awū unde tī uwé ná andufu byīb Yesu irá risū ande tī kú pūtsá wū tí risū ikén tī awū kú kwén na ande. 20 Yesu rī té wū bāa, "Ame kú rī irá-m uwé ande mēmē kó kiyé tītínī. Ikén tī kwén-m mēmē, ame nde yī uwae asóg Rimam kó akā tí Kusóg Rimam Tīyāng iké, uwōg tī mēmē Mbayahuda kú funn kób risū atáng. Ame rī jí-m irá íkī uwae kitam kéka bē. 21 Imí tī nde tītawé afu kú rang me irá risū ikén tī kwén-m? Rang ande tī fxēn ikén tī m kwén na abā. Rang bā ikén tī ame rī té bā. Abā núng pú bā yī." 22 Kiyé tī Yesu rī irá yīne, dogári íkī tī tsi atáng tāe wū kujwó ú rī bāa, "Afu nde rímāng ú kú rī itso irá yīne té kúkwén Rimam tīyāng?" 23 Yesu rī té wū bāa, "Asití ame a rī raen irá uwae irá tī m rī ne, rī té ande tī tá iké riraen yī. Asití ame a rī kubēntī ámá, imí tī nde tītawé afu tāe me kujwó?" 24 Ámá Anas tōm wū rū yī uwōg Kayafas, kúkwén tīyāng. Ijí tī ā cwōng wū ajwó tá tí atáng bwe. 25 Tī Bitrus tsi tí atáng bwe ú kú wē urwā, ande tī tsi té wū atáng rang wū bāa, "Afu si-fu kínjō uwae ande tī pūtsá unde wū tī tá akwēn ne bē a?" Amáa Bitrus shaen ishaen risū-yī bāa, "Iyéē, ame fā-m uwae-bā bē." 26 Kínjō uwae apyí ná undufū tīyāng tá atáng ámá, awū si ínjā ná unde tī Bitrus pyéra kutóng-wū. Awū rang Bitrus bāa, "Ame núng fu uwae rúkōng akwēn afu té wū tétsō rēē, ré si-yī afu bē?" 27 Bitrus pyír kyī cwúcwo bāa, ayī nā si-yī awū bē. Tī irá unju-wū ne, mbakúnn tā irá tírī. 28 Tī uwōg fam kú yáe abā nwúnn kununn Kayafas ú pū Yesu rū yī kununn unde tī uwé utēn. Awū si uráe Roma. Abā ande ndufū Mbayahuda sáng-bā uwae kusóg atáng bē, ikyāen imí abā kú cwé unju risū irá ukwāb-bā tī kú bá. 29 Ikyāen yīne unde tī uwé utēn wū, tī rinyí-wū si Bilatus, awū rū bá tu bā ise ú rang bā bāa, "Anī ye unde wūne tí riraen ná imí?" 30 Abā rī bāa, "Á bāa, awū nā raen-wū irá íkī bē, atī ú ye wū rū bá-tī iké bē." 31 Bilatus rī té bā bāa, "Nī pū wū rū tī nī ka pwen wū rikwén risū ikén tī Icwe-nī rī." Mbayahuda abā rī té wū bāa, "Ā cwé na-bā atī tī atī nā pwen unde rikwén tīcwū bē." 32 Ikén yīne nde ahán ikyāen tī Yesu nā ú cwū kāng itso itīcwū tī awū rī té ande kucang bāa, awū nā ú cwū. Ikyāen imí tī kucang awū rī pú wū irá risū itso itīcwū tī awū ú cwū. 33 Bilatus kāfe bá sáng yī kusóg ukwe ú sa na dogári pū Yesu rū bá tsi uwé-wū ú byīb wū bāa, "Afu tī si ukwe ná Mbayahuda a?" 34 Yesu rī té wū bāa, "Irá tī rang ayīne si anáfu tí risū-fu rēē, ré ande íkī tī rī irá risū-m té fu?" 35 Bilatus rī té wū bāa, "Afu kú kāb bāa, ame nā si uráe Yahudiya a? Ī si ande-fu tí ande tī uwé ná undufu tīyāng nábā tī ye fu rū bá sáng kujwó-m. Rī té m, imí tī afu nde?" 36 Yesu rī té wū bāa, "Kujwó ukwe-m si-yī aná utēnse iké bē. Á bāa kujwó ukwe-m nā si tī utēnse iké ande tī imbyí-m ú tā riká ikyāen tī ame nā sáng-m kujwó ande ndufū Mbayahuda bē. Kujwó ukwe-m si aná uwōg íkī." 37 Bilatus rang wū bāa, "Ayī a si ahán, afu si ukwe a?" Yesu rī té wū bāa, "Afu tī rī irá yī. Ikén tī nde tītawé ā mbae m sáng bá uwae utēnse wūne si ikyāen tī ame nā rī irá tī kubēntī. Unde tītínī tī si unde tī kubēntī, awū kú nā kutóng tī awū ú fxēn m." 38 Bilatus rang wū bāa, "Imí tī si kubēntī?" Tī awū rī mām irá yīne, awū nwúnn ú kāfe rū yé yī ise uwōg ande ndufū Mbayahuda ú rī té bā bāa, "Ame tu-m unde wūne tí riraen íkī bē. 39 Amáa pāngmá tī anī Mbayahuda kú nde kó kusang tí kusang, kiyé ná Ukwāb Páska, ame ú sáen tā na nī unde kínjō tī tá kusóg púrsuna. Anī kú shā tī ame nā sáen tā na nī ukwe a?" 40 Ámá abā tāen irá tí ribōm-bā mēmē bāa, "Í si-yī unde wūne tī atī kú shā bē! Atī kú shā tī afu nā sáen tā na tī Barabas atáng." Barabas tī abā rī ne si unde tī kú byīnn fxāen mbé ikén ande fengó.

19

1 Isim yīne tī Bilatus sa na bā byīnn Yesu kimbáb. 2 Sója abā ámá sa íkajwō ú cwīn yī cwīn pāngmá kibur ukwe ú sa sī Yesu risū. Abā pū kútúpwá íkī tī tībyāen pāngmá aná ukwe ú pū sī wū 3 ú rū bá uwōg-wū ú kú kūnnjí wū irá bāa, "Unyāng-fu a kōra rū yī uwé, afu Ukwe ná Mbayahuda!" Ámá abā táe wū kujwó. 4 Cwúcwo Bilatus kāfe rū yé ú ka tu ande bā tī funn atáng ú rī té bā bāa, "Nī núng, ame ú sa wū rū bá na nī ise iké tī nī nā núng ye bāa, ame nā núng-m kíkīn tī awū nde tī ame ú pwen wū rikwén bē." 5 Yesu rū yé ise tí kiríkāe íkajwō yīne risū-wū, tí kútúpwá tī tībyāen awūne rimēnn-wū. Bilatus rī té bā bāa, "Nī núng unde-nī awū tá re!" 6 Kiyé tī ande tī uwé ná andufu Rimam tí dogári rū bá núng ye wū ahán abā tsō ukúnn bāa, "Nī wēn wū! Nī sa wū kwēr fā rimēnn kutúkū tī tācice!" Bilatus rī té bā bāa, "Nī pū wū rū tī nī sa wū rū ka kwēr fā kutúkū tí ajwó-nī, ikyāen imí ame tu-m irá tītíbī íkī uwōg-wū tī ame ú pwen wū rikwén tīcwū bē." 7 Mbayahuda abā rī té wū bāa, "Uwae Icwe-tī, ā báe bāa, ayī nā si kéng tī itso unde wūne nā cwūcwū, ikyāen tī awū kú rī bāa, awū nā si Umbae Rimam." 8 Kiyé tī Bilatus fxēn yīne, ikyén ricwú ye wū si-yī tī tī rī bē. 9 Awū kāfe sáng tí yī kusóg ukwe-wū ú rū ka rang Yesu bāa, "Afu rū akā bá?" Ámá Yesu mbub-wū unju bē. 10 Bilatus rī té wū bāa, "Afu ú rī-fu irá té me bē a? Afu núng fu tī ame sité ríyāe tī ame ú sáen fu tā ú sité ríyāe tī ame ú kwēr fu ren fā rimēnn kutúkū tī tācice bē a?" 11 Yesu rī té wū bāa, "Rimam tī nda fu ríyāe wūne. Á bāa, ayī nā si-yī ahán bē, afu sité-fu tí ríyāe íkī risū-m bē. Ikyāen yīne, ikéntītíbī ná unde tī ye me bá sáng kujwó-fu béb skeb anáfu." 12 Kiyé tī Bilatus fxēn irá yīne, utōb-wū tsi kāng bāa, awū nā sáen Yesu tā, ámá Mbayahuda abā tsi kunn tí kú nyáe irá bāa, "Asití afu a sáen unde wūne tā ayī kú tsó bāa, afu si-fu urwán Ukwe Tīyāng bē. Unde tītínī tī awū a kú rī bāa, awū nā si ukwe, unde wūne si unde tī riká ná Ukwe Tīyāng." 13 Kiyé tī Bilatus fxēn fé irá yīne, awū pū Yesu rū yé yī ise ú rū ka som tí uwōg tī ā yēr rikwén atáng. Ā kú kūnn rinyí uwōg-wū bāa, Rishén Simínti. Mbayahuda kú kūnn uwōg wū tí unju-bā bāa, Gabata. 14 Usir tī ikén yīne nde si ribén usir tīyāng ná ukwāb-bā ayī. Usir tá kitáen pam pam. Ámá Bilatus rī té ande bā bāa, "Ukwe-nī awū tá re." 15 Abā nyáe irá bāa, "Nī sa wū rū! Nī wēn wū! Ye wū rū ka kwēr fā ijwē kutúkū tī cice!" Bilatus rang bā bāa, "Ame ú ye ukwe-nī rū ka kwēr áné?" Ande tī uwé ná ákwén Rimam rī té wū bāa, "Atī sité-tī ukwe íkī fā Kaisar ifaen bē." 16 Ámá Bilatus sa Yesu na bā kujwó tī abā nā ye wū rū ka kwēr. Abā sója ye wū rū tírī ú ye kutúkū tī ā ú kwēr wū atáng náe tsá wū ukwae. 17 Awū nwúnn ú sú wū kú rū yī kumbúkunn íkī tī ā kú kūnn wū bāa, Uwōg Kukótō Risū. (Uwae unju Mbayahuda ā kú kūnn wū bāa Gólgóta.) 18 Abā ye wū kwēr fā kutúkū wū atáng ú ye wū tsi ritsen. Abā ye ande íkī ifaen kwēr fā wū atáng ámá, kínjō tá kujwó ifé-wū, kínjō tá kujwó rícī-wū. Yesu tsi fā kitángpwā na bā. 19 Ámá Bilatus báe irá ijwē kíkīn ú sa bāe ijwē kutúkū wū. Irá yī tī awū báe si, "Yesu uráe Nazáréti, Ukwe Mbayahuda." 20 Mbayahuda yāng-bā rū bá sáe irá yīne, ikyāen imí uwōg tī ā kwēr Yesu atáng tá fīfēr tí uwae uka. Ā báe irá yī ámá tí unju Mbayahuda tí unju ná ande tī Roma, té kyī unju ná Mbahelene. 21 Kiyé tī ákwén Rimam tīyāng núng irá yī abā rī té Bilatus bāa, "Báe-fu bāa Ukwe Mbayahuda bē. Báe bāa, unde wūne rī bāa, awū nā si Ukwe ná Mbayahuda." 22 Bilatus rī bāa, "Ikén tī ame báe, ame báe pú m. Ayī ā tsi ahán." 23 Isim tī sója abā ye Yesu kwēr mām pú bā risū kutúkū, abā pū átúpwá-wū ú kantā yī kumbúb inje, unde tītínī uwae-bā tu anáwū. Ámá abā pū kútúpwá-wū tī uwae, tī ā ndxob wū ndxob ú sité-wū unju-wū uwōg tī ā kōb wū kōb atáng bē. 24 Ikyāen ná yīne, sója abā rī tétsō bāa, "Ayī nyang-yī tī atī ú shi yáen wū bē. Ī nyang skeb tī tī tā áfob ashwúpang tī tī núng unde tī ú sa wū." Ikén yīne nde ahán ikyāen ikén tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam nā ú bá kúmunn. Ā báe bāa, "Abā kantā átúpwá-m té átsō ú pū átúpwá-m kan na átsō yī fengó ná áfob ashwúpang tī tá." Ayīne si sí ikén tī sója bāne nde. 25 Ande íkī tsi fēr tī kutúkū tī ā kwēr Yesu fā atáng. Abā si íya Yesu tí kayā íya-wū, tí Meriyamu uwá Kiliyobas, tí Meriyamu Magadaliya. 26 Yesu núng íya-wū tí unde íkī tī pūtsá wū tsi atáng. (Awū tī Yesu cwé irá-wū tímambē.) Awū rī té íya-wū bāa, "Íya, núng umbae-fu tá re." 27 Awū rī té unde wū bāa, "Núng íya-fu tá re." Tsi tí usir wū, awū unde tī pūtsá Yesu wūne pū Meriyamu rū ka som uwae kununn-wū. 28 Isim ayīne, Yesu núng pú wū bāa, wánde-wū mēmē nā mām tág pú yī. Ámá ikyāen tī irá tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam nā si kéng kubēntī awū rī bāa, "Ame kú fxēn tí unwāen." 29 Kitútong íkī tsi atáng tī munn tí ámbyī awāen ánab tī fifab. Abā sa sasó rū ka tsi sī uwae ámbyī yīne ú sa wū fāe sī ukum ú sa tsō yī unju-wū bāa, awū nā shīb ngwā. 30 Awū shīb ámbyī tī fifab yīne, ámá rī bāa, "Ī mām pú yī!" Tírī awū fur risū-wū sī ribén ú sa cwū. 31 Tírī Mbayahuda abā kāfe rū ka jwám Bilatus bāa, awū a cwé irá abā nā ú mbēr afxen ande bā tī abā ye kūkwēr ikyāen tī abā nā ú nghāng bā sī yī ribén. Abā nde ikén yīne ikyāen imí usir wū si ribén usir ikyīnn-bā. Abā kú shā-bā tī akōm ande bāne nā tsi tí atáng rū bá tī usir ikyīnn bē. Usir ikyīnn wūne ámá sité rūrōb skeb tág tī tsítsí. 32 Ikyāen ná yīne sója abā rū ka mbēr afxen unde tī kucang, tí unde tī ifaen tī abā ye bā kwēr té Yesu. 33 Ámá kiyé tī abā rū bá fob uwōg Yesu, tī abā ú núnúng awū cwū mām pú wū, ikyāen yīne abā mbēr-bā afxen-wū cwúcwo bē. 34 Amáa kínjō uwae sója abā sa utī-wū tēr kāng Yesu tí ishi. Tí ritsen ahán, anyīng tí ámbyī cem kyī. 35 Unde tī rī irá yīne núng ikén yī tí ayíb. Irá tī wū rī si kubēntī, awū ámá núng pú wū pú bāa, awū nā kú rī kubēntī. Awū kú rī té nī irá yīne tī anī nā rū uwae kínjō. 36 Ikén yīne nde ikyāen tī irá tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam nā kúmunn. Ikyāen imí ā báe bāa, "Kó kínjō uwae akūb rimēnn-wū ú mbēr-yī mbēr bē." 37 Ā báe kyī atáng cwúcwo bāa, "Ande ú núng unde wū tī ā tēr wū utī." 38 Isim yīne unde íkī tī rū utēn tī Arimateya, tī rinyí-wū si Yusufu jwám Bilatus bāa, awū nā a cwé, awū nā nda wū ríyāe tī awū nā ú ye rukōm Yesu rū ka nji. Yusufu si unde tī kú pūtsá Yesu ámá, amáa awū kú nde anáwū tī kitam ikyāen tī awū kyén ikyén ricwú ná ande ndufū Mbayahuda. Bilatus cwé. Yusufu rū ka ye rukōm wū rū. 39 Nikodimu ámá, awū unde tī rū bá uwōg Yesu kucang utítáng ne, pūtsá Yusufu rū ámá. Awū kyang sú kindob íkī tī ā kú kūnn yī bāa, murr tí alo, tī nung kuyang tī tīnyang. Usú yīne, rūrōb-yī skeb mae itsóng. 40 Abā ande ifaen bāne ye rukōm Yesu ú cwīn tág wū té átúpwá pāngmá tī Mbayahuda kú nde kób té ande-bā tī cwūcwū, tītawé abā ú kú nji bā. 41 Uwae rúkōng fēr tī uwōg tī ā wēn Yesu atáng, uwáe kutxom tī tīshé tá atáng tī ā nji-bā unde íkī atáng kéka bē. 42 Tī usir wū si usir ribén usir ikyīnn ná Mbayahuda, cwúcwo ikyāen uwáe wū tá fēr pú wū abā tí atáng ámá, abā ye rukōm Yesu rū ka náe atáng.

20

1 Kiskínn fífáe usir tī kucang uwae kutsáb, tí ucwēfam kú yíyáe Meriyamu Magadaliya rū ka kuskab atáng. Tí awū nā ú núng ahán kutxom tī ā sa bur kyī ufu kuskab wū mbub rū mām pú wū. 2 Awū tēr inyae kāfe rū yī uwōg Siman Bitrus tí unde wū tī Yesu cwé irá-wū tímambē ú rī té bā bāa, "Ā yera Itsēkurū-tī rū pú bā uwae kuskab atáng. Atī núng-tī uwōg tī abā ye wū rū ka náe atáng bē!" 3 Amáa Bitrus tí unde wū nwúnn rū yī kuskab atáng. 4 Abā mēmē ifaen-bā kú tēr inyae, amáa awū unde tī ifaen awū tēr skeb Bitrus ú rū ka fob kuskab atáng uwé. 5 Awū pukú ú sáe uwae ú núng átúpwá atīkicwū cwú ribén atáng. Awū sáng-wū yī uwáe atáng bē. 6 Ámá Siman Bitrus rū bá isim-wū ú bá sáng fífé yī uwae atáng. Awū ámá núng átúpwá itīcwū yī cwú atáng, 7 tí kútúpwá tī ā pū cwīn sáng Yesu risū awū cwú-wū té átúpwá atīkicwū wū tī tsítsí bē, awū fur kyī ú náe kūm awū kínjō-wū ámām. 8 Ámá awū unde wū tī rū bá kuskab atáng uwé, sáng ka uwae kuskab atáng tírī. Tī awū rū ka sáe ahán, awū rū kubēntī bāa, Yesu nā nwúnn pú wū tí unyāng. 9 Tī kucang-yī abā núng ye-bā irá tī ā báe uwae Kutsīngkén Rimam bāa, awū nā ú cwū nā ú shwúshwúr bē. 10 Abā kāfe rū yī uwae kununn. 11 Meriyamu tsi ufu kuskab atáng ú kú jwúb irá. Tī awū kú jwúb irá, awū pukú tī awū nā sáe uwae kuskab wū 12 ú núng átōm Rimam ifaen som atáng, ā sī átúpwá tī tsēn, kínjō som risū, kínjō som umbyí uwōg afxen-wū. 13 Abā rang wū irá bāa, "Undá, afu kú jwúb imí?" Awū rī té bā bāa, "Ā súra Itsēkurū-m rū pú bā iké, ame núng-m uwōg tī abā sa wū ka náe atáng bē." 14 Isim tī awū rī mām irá yīne awū kāfe uwé ú núng Yesu tsi atáng, amáa awū núng-wū tī unde wū si Yesu bē. 15 Yesu rang wū bāa, "Undá, afu kú jwúb-fu imí? Afu kú shā rifab ayē?" Meriyamu kú táng bāa, Yesu nā si unde tī kú nde wánde uwae rúkōng wū ú rī té wū bāa, "Íte, ayī a si afu tī ye wū rū, rī té m uwōg tī afu ye wū rū ka náe atáng, ame ú rū ka ye-m awū." 16 Ámá Yesu kūnn wū tí rinyí bāa, "Meriyamu!" Meriyamu kāfe uwé tág wū ú rī tí unju Mbayahuda bāa, "Raboni!" (Imbyí-yī bāa, "Unde tī kú kwén ikén.") 17 Yesu rī té wū bāa, "Ye-fu ame bur utōb bē, ikyāen imí ame tsō ka-m uwōg Itsē-m kéka bē. Amáa rū yī uwōg ameínjā-m tī rū ka rī té bā bāa, ame kāfe kú tsō yī uwōg unde tī si Itsē-m ú si Itsē-bā ámá. Awū tī si Rimam-m ú si Rimam-bā." 18 Meriyamu nwúnn rū ka rī té ande tī pūtsá Yesu tī tsítsí bāa, awū nā núng pú wū Itsēkurū-bā Yesu tí ayíb, awū tī nā rī té wū irá tī awū nā sa rī kú té bā ne. 19 Tī uwōg byi kyī ahán tí usir tī kucang wū, ande tī pūtsá Yesu abā byír risū-bā tí uwōg kínjō ú cwūnn kyī ufu kusóg kyī ikyāen tī abā kú kyén ikyén ricwú ná ande ndufū utēn. Abā nā ú núnúng, Yesu rū bá tsi kitángpwā-bā ú kūnnjí bā irá bāa, "Kujīmshwur ā té nī som tétsō!" 20 Isim tī awū rī mām irá yīne, awū tātsó bā ajwó-wū tí ishi-wū. Tī abā núng Itsēkurū-bā atáng, abā tsēn utōb si-yī tī tī rī bē. 21 Ámá awū rī té kyī bā cwúcwo bāa, "Kujīmshwur ā té nī som tétsō." Amáa awū rī bāa, "Ame tōm nī kú rū pāngmá tī Itsē-m tōm me sáng bá utēnse wūne." 22 Awū rī irá yīne ú nyāng unyāng sī bā risū ú rī té bā bāa, "Nī mbé Kusung Rimam. 23 Asití anī a yátā na ande ikéntītíbī-bā, Rimam ámá yátā na pú wū abā. Asití anī a yátā na-nī abā bē, Rimam yátā na-wū abā bē ámá." 24 Kínjō uwae ande-wū abā, tī rinyí-wū si Toma Umbae Íshē tá wū atáng kiyé tī Yesu rū bá bē. 25 Ikyáen yīne abā rī té wū bāa, "Atī núng pú tī Itsēkurū-tī tí ayíb!" Toma rī té bā bāa, "Sé ikén tī ame a núng pú m amyimyim ribāng aná kúsa ajwó-wū ú sa kujwó-m tēkunn uwōg wū ú sa kujwó tēkunn kyī ribāng ishi-wū tītawé ame ú rū uwae kínjō." 26 Isim usir itsóngtā ande ná Yesu som kyī tí uwae kusóg atáng cwúcwo ú cwūnn kyī ufu kusóg kyī. Toma tá té bā atáng ámá. Ufu kusóg cwūcwūnn, amáa Yesu kpug fā bā atáng cwúcwo ú rū bá tsi kitángpwā bā ú kūnnjí bā irá bāa, "Kujīmshwur ā té nī som tétsō." 27 Ámá awū ū rī té Toma bāa, "Sa kujwó tēkunn ajwó-m iké tí sáe yī, ndab tā kujwó-fu tī tēkunn ishi-m iké. Yá uwae tī kāb-fu tā tí rū kubēntī!" 28 Toma rī té wū bāa, "Afu si Itsēkurū-m. Afu si Rimam-m." 29 Yesu rī té wū bāa, "Tīnine afu rū uwae kínjō ikyāen tī afu núng ame a? Tītīnyang ú si aná ande tī rū uwae kínjō kó tī abā núng-bā ame bē!" 30 Yesu nde wánde tī kú fur ayíb kō kēn tág ayíb ande tī pūtsá-wū tī ā báe-bā ayī uwae kutsīngkén wūne bē. 31 Amáa ikén tī ā báe tsi ā báe yī ikyāen tī anī nā rū uwae kínjō bāa, Yesu nā si Kristi ú si Umbae Rimam, ikyāen tī anī nā rū uwae kínjō yī rinyí-wū anī ámá ú tu unyāng tī kubēntī.

21

1 Kiyé íkī Yesu tsó kyī risū-wū uwōg ande tī pūtsá-wū cwúcwo unju uyínn tī Tibéríya. Fengó tī awū tsó risū tá re. 2 Siman Ritrus tí Toma tí Nataniyel, tī rū Kána utēn tī Galili bá, tí anyīsū ná Zebedi tí kyī ande ná Yesu ifaen íkī cwúcwo, mēmē-bā funn uwōg kínjō. 3 Siman Bitrus rī té bā bāa, "Ame kú rū uwōg iwág tī tí ye." Abā rī té wū bāa, "Atī ú pūtsá fu rū." Mēmē-bā rū ka sáng uwae kuyāe ú kú tā akyē-bā. Tí uréb tí uréb pū ucwēfam sī abā tu-bā kíkīn bē. 4 Tī usir pū kú tsō ahán, Yesu tsi ukūnn ámbyī, ámá ande-wū abā núng-bā tī ī si Yesu bē. 5 Awū rī té bā bāa, "Anyīsū tāen, anī ye-nī kíkīn a?" Abā rī bāa, "lyéē!" 6 Awū rī té bā bāa, "Nī pū kukyē-nī sī kujwó rícī ná kuyāe-nī awūne, anī ú tu kíkīn atáng." Abā pū kukyē sī, ámá iwág bá sáng munn atáng tíng tíng, abā shir kukyē tsō fob-bā cwúcwo bē ikyāen tī iwág munn atáng yāng tímambē. 7 Awū átōm tī Yesu sité uré té wū tímambē, rī té Bitrus bāa, "Unde wūne si awū Itsēkurū-tī!" Kiyé tī Siman Bitrus fxēn bāa, awū nā si Itsēkurū-bā, awū pū kútúpwá cwun sáng umbyí-wū ikyāen imí tī kucang-yī awū tūnn átúpwá-wū tūnn ú kú nde wánde. Tī awū cwun mām átúpwá, awū mbyae sī uwae ámbyī. 8 Abā ande ná Yesu tī tsítsí som tí uwae kuyāe atáng ú jwó rū kú bá ú kú fam kukyē-bā yī tī munn tí iwág kyang sú. Abā rū bá fēr pú bā tí ukúnn tírī, pāngmá afxen úkōb itā. 9 Tī abā tsō ukúnn ahán abā núng urwā tī ā jwū cwé té iwág íkī tī ā kú fxāb risū urwā yī tí burédi. 10 Yesu rī té bā bāa, "Nī pū iwág íkī tī anī ye tīnine bá." 11 Siman Bitrus tsō yī uwae kuyāe ú kú rū ka shir kukyē tí iwág yī tsō yī ukúnn. Iwág tīyāng munn atáng tíng tíng, mēmē-yī fob úkōb tí mae ifaen ka mbé rijwēr asū itā. Kó tí iwág yī kō tímambē uwae kukyē atáng ne ahán, kukyē wū shi yāen-wū bē. 12 Yesu rī té bā bāa, "Nī rū bá tī nī bá cī." Kó unde kínjō uwae ande-wū abā rang-bā awū irá bāa, awū nā si ayē bárā, ikyāen imí abā núng pú bā bāa, awū nā si Itsēkurū-bā. 13 Yesu rū ka sa burédi yī ú kan na bā, tí iwág yī mēmē. 14 Ayīne si tí atsēpú itā tī Yesu tsó risū-wū uwōg ande-wū isim tī awū nwúnn pú wū uwae itīcwū. 15 Isim tī abā cī mām pú bā wúcī, Yesu rang Siman Bitrus bāa, "Siman umbae Yohana, afu sité uré té m skeb ande bāne a?" Bitrus bāa, "Ēēn, Itsēkurū-m. Afu núng pú fu bāa, ame nā sité uré té fu." Yesu rī té wū bāa, "Núng kyī iwén tām-m." 16 Yesu rang kyī tī atsēpú faen cwúcwo bāa, "Siman umbae Yohana, afu sité uré té m a?" Siman rī té wū bāa, "Ēēn, Itsēkurū-m, afu núng pú fu ámá bāa, ame nā sité uré té fu." Yesu rī té wū bāa, "Núng kyī mbawén itām-m." 17 Yesu rī té kyī wū tí atsēpú itā cwúcwo bāa, "Siman umbae Yohana, ayī si kubēntī tī afu sité uré té m a?" Utōb Bitrus ndembéb tírī, ikyāen tī Yesu rang kyī wū irá tī atsēpú itā cwúcwo bāa, awū sité uré té wū bárā? Ámá awū rī té Yesu bāa, "Itsēkurū, afu núng tág pú fu ikén mēmē, afu núng pú fu ámá bāa, ame nā sité uré té fu." Yesu rī té wū bāa, "Ame kú shā tī afu nā núng kyī iwén-m. 18 Ame kú rī té fu kubēntī, kiyé tī afu si umbae kitínyīng afu cwun arwun-fu ú kú rū yī uwōg tī afu ā kú shā tī afu ú rū mēmē, amáa kiyé tī afu a kyáen pú fū, afu ú ndab tā kujwó-fu, unde íkī ú cwun na fu arwun ú shir fu rū yī uwōg tī afu kú shā-fu bē." 19 (Yesu kú rī irá yīne risū itso itīcwū tī Bitrus ú rū bá cwū tī awū ú shir rūrōb na Rimam.) Ámá Yesu rī té wū bāa, "Pūtsá m!" 20 Bitrus kāfe uwé ú sáe unde ná Yesu íkī tsi atáng, awū si unde wū tī Yesu sité uré té wū tímambē, awū unde tī ko fēr Yesu kiyé tī abā kú cī wúcī, awū tī rang Yesu bāa, áyē tī nā ú ye wū jāeb cī bárā. 21 Kiyé tī Bitrus núng ye unde wū, awū rang Yesu bāa, "Itsēkurū, unde wūne ámá ú nde anáwū rímāng?" 22 Yesu rī té wū bāa, "Asití ame a kú shā tī awū nā som tí usēr bā fob tí usir tī ame ú kāfe rū bá, irá-fu íkī fā atáng a? Pūtsá m!" 23 Ikyāen irá tī Yesu rī ne, irá shag kyī kitángpwā ná ande tī kú pūtsá Yesu bāa, unde awūne nā ú cwū-wū cwū bē. Amáa Yesu rī-wū bāa, awū nā ú cwū-wū cwū bē. Awū rī nyáng bāa, asití awū nā a kú shā tī unde wū nā som tí usēr rū bá fob tí usir tī awū nā ú kāfe bá, irá Bitrus nā fā-yī atáng bē. 24 Awū unde wū tī Yesu rī irá risū-wū, awū tī kú rī té nī irá yīne ú kú báe yī báe ámá. Atī ámá núng pú tī bāa, ikén tī awū báe nā si kubēntī. 25 Yesu nde ikén kō kēn tág; á bāa, ā nā báe tág yī mēmē tí kínjō tí kínjō uwae atsīngkén, ame kú táng bāa, utēnse nā ú ye sú fob-wū atsīngkén yī bē.