Kusaal

JOON


1

1 Pin'ilugin sa ka Pian'ad la da pun deŋim be, ka Pian'ad la da bene ne Wina'am, ka a Wina'am. 2 Hale pin'ilugin sa Pian'ad la da bene ne Wina'am. 3 Ka li yi o sa'an na ka Wina'am naam bun wusa, ka li ya'a ka'an one, bun line naam la wusa ku naaminee. 4 O sa'an ka nyovur be, ka nyovur la tis saalib neesim. 5 Ka neesim la nie nyain likin ka lik la pu nyaŋe kpiisi lii. 6 Wina'am da tum dau so' ka o yu'ur buon Joon. 7 Ka o kena ye o tu'as nidib neesim la yela, ye on zug ka ba wusa na niŋ Pian'ad la yadda. 8 O da ka' one a neesim laa, amaa o tuuma da ane ye o kena di neesim la kaset. 9 Yelmeŋir neesim line nie nyain tisid saalib wusa la da kenn dunia nwa ni. 10 O da be dunia ni, ka a one maal dunia, hale la'am ne wala dunia dim da pu di'e oo. 11 O kenn bane a o buudi dimin na, ka ba da pu di'e oo. 12 Amaa bane wusa di'e o ka niŋ o yadda la, o tisi ba paŋ kane ka ba na lieb Wina'am biis. 13 Ba da lieb Wina'am biis ka li pu wenne ninsaalibi du'ad si'em laa, amaa Wina'am a ba Ba'. 14 Ka Pian'ad la lieb ninsaal ka be ne ti. Ka ti nye o na'am paŋ beilim line nie ti sa'an ka nar on kane a ti Ba' Wina'am biyimir la. O ni ka yelsum ne sida be. 15 Joon yeli o yela, ka mooli yel ye, “So' be mam nya'aŋ ka mor kpi'euŋ gat man. Bozugo o da be ka man nan kae'.” 16 Ka li yine o yelsum tita'arin ka ti wusa di'e o popielim piini la yinni yinni. 17 Wina'am da ke ka Moses tis nidib wada ka lee ke ka popielim piini ne sida yi Yesu sa'an na tisi ti. 18 So' kae' nan mi' nye Wina'am. Wina'am biyimir one be o Ba' sa'an la ke ka ti baŋ o. 19 Saŋkan la ka Jew dim bane be Jerusalem da tum maalmaanib ne Levi dim Joon sa'an ye ba bu'os o ye, “Fu aa ano'one?” 20 Ka Joon lebisi ba nyain ye, “Li ka'a mane a Kiristo laa.” 21 Ka ba bu'os o ye, “Ka fu aa ano'one? Fu ane Elija bee?” Ka o lebis ye, “Ayei.” Ka ba lem bu'os o ye, “Ka fu ane Wina'am nodi'es la bee?” Ka o lem lebis ye, “Ayei.” 22 Ka ba lem bu'os o ya'as ye, “Ka fu aa ano'on be? Tisimi ti lebiskan ka ti na tis bane tumi ti la na. Fun meŋ aa ano'on kimm ne?” 23 Ka Joon lebisi ba wenne line ka Wina'am nodi'es Azaya da sob si'em la ye, “Man ane one be sian'arin n moon ye, ‘Maalimi Zugsob la suer su'uŋa.’ ” 24 Bane bu'os o la yine Farisee dimin na, 25 ka bu'os o ye, “Fu ya'a ka' Kiristo la, ka ka' Elija, ka ka' Wina'am nodi'es la, bo ka fu suud nidib la ku'om?” 26 Ka Joon lebis ye, “Mam suud ya ne ku'om. Amaa so' be ya soogin ka ya zi' o. 27 O ane one doli m nya'aŋ na ka lee gati m, hale ka li pu nar ye m pidigi o ta'adaa.” 28 Lini sob nwa niŋne Betani teŋin mo'ar Joodan nya'aŋ, zin'ikan ka Joon da suud nidib ku'om la. 29 Ka yimbeog ka Joon nye ka Yesu ken na, ka o yel ye, “Gosimi one a Wina'am pe'ebil one yiisid dunia tuumbe'edi basid la. 30 Oŋa ka m yel ye, ‘So' be m nya'aŋi ken na, ka o mor kpi'euŋ gati m, bozugo, o da be ka m kae'.’ 31 M da pu baŋ on a so'o, amaa line yela ka m daa suud nidib la ku'om ane ye li nie pa'al Israel dim ka ba baŋ o.” 32 Ka Joon yel ye, “M nye ka Wina'am Siig Suŋ naam arazana ni sigid na wen wuu dawan ne n zuen ne o zugin ka kpelimi o ni. 33 M daa zi' o, amaa Wina'am one tumi m na ye m suu nidib ne ku'om la pa'ali m ye, ‘One ka fu nye ka Wina'am Siig Suŋ la sigi o ni ka kpelim la, a one suud nidib ne Wina'am Siig Suŋ la.’ 34 M nye li ka dii li kaset ye one a Wina'am Biig la.” 35 Ka beog lem nie ka Joon da zi'e ne o nya'andolib ayi ya'as. 36 Ka Yesu n ken la ka o gos o ka ye, “Gosimi oŋa a Wina'am pe'ebil la.” 37 Ka nya'andoliba ayi la wum la, ka dol Yesu. 38 Ka Yesu gi'e nye ban dol o la ka bu'osi ba ye, “Ya bood bo?” Ka ba lebis o ye, “Rabbi,” (li gbin ane ye, pa'ana,) “Fu gbeend yaa ni?” 39 Ka o ye, “Kemi na gosi.” Ka ba keŋ nye on be si'el, ka gbenn o sa'an daakan, bozugo li da ane winkoor. 40 Nidiba ayi bane wum Yesu pian'ad ka dol o la yinni yu'ur buon Andrew ka a Simon Piita ba'abiig. 41 Ka line ka Andrew da niŋ yiiga ane, o keŋne ia Piita ka yel o ye, “Ti nye Messia la” (Li gbin ane Kiristo, one ka Wina'am gaŋ la.) 42 Ka o dol o kenn Yesu sa'an na, ka Yesu gos o ka ye, “Fu ane Joon biiga Simon. Ba na buon uf ye Kefas. (Li gbin ane ye Akugir bee Piita.)” 43 Ka beog kane nie la ka Yesu bood ye o keŋ Galilee teŋin ka nye Filip ka yel o ye, “Doli m.” 44 Filip da yine Besaida, teŋkan ka Andrew ne Piita me yi na la. 45 Ka Filip nye Nataniel ka yel o ye, “Ti nye one ka Moses da sob o yela, ka Wina'am nodi'esidib me da sob la, one a Josef biig Yesu one yi Nazaret la.” 46 Nataniel bu'os o ye, “Ka bunsuŋ si'a na nyaŋe yi Nazaret teŋin naa?” Ka Filip lebis o ye, “Kem na gos.” 47 Ka Yesu nye Nataniel ka o kenne n tu'a o na ka o pian'a o yela ye, “Gosimi, oŋa ane Israel nid ameŋa ka pu mor taala.” 48 Ka Nataniel yel ye, “Fu niŋ wala baŋi ma?” Ka Yesu lebis o ye, “Saŋkan ka fu pa'a be kekaŋ gbinin ka Filip buol uf la, ka mam pun nye uf.” 49 Ka Nataniel yel ye, “Pa'ana, fu ane Wina'am biig, ka a Israel dim na'ab.” 50 Ka Yesu yel o ye, “Mam yel ye, m nye uf ka fu be kekaŋ gbinin la zug, ka fu niŋi m yaddaa? Fu na nye yel nyalima bane gat ne'eŋa.” 51 Ka lem yel o ye, “Asida ka m yet uf ye, fu na nye ka arazana yo'og ka Wina'am maleknam dol Ninsaal Biig la sa'an n dut ka sigid na.”



2

1 Ka daba atan' daar la ka po'adiir di'ema daa be Kana teŋin Galilee so'olim ni. Ka Yesu ma be anina. 2 Ka ba buol Yesu ne o nya'andolib ye ba kenn di'ema la na. 3 Ka ban nu daam po'og la, ka Yesu ma yel o ye, “Ba daam naaeya.” 4 Ka Yesu lebis o ye, “M ma, bo ka fu yet man line ka m na maali? M saŋa nam pu paae.” 5 Ka o ma yel tumtumnib la ye, “Niŋim one yeli ya si'el wusa.” 6 Jew dim maluŋ line a nu'ug pier la zug, ka ba mor kuga siins ayuobu n be anina. 7 Ka Yesu yeli ba ye, “Pe'elim siins la ne ku'om.” Ka ba pe'eli ba hale ti paae noya ben. 8 Ka o yeli ba ye, “Kabigumi li n tis one gosid di'ema yela la.” Ka ba kabig n tis o. 9 Ka one gosid di'ema yela la, pu baŋ lin yi si'el naa, amaa tumtumnib bane wik ku'om la mi'. Ka on lem daam la, ka o buol po'apaal sid la, 10 n yel o ye, “So' wusa tisidne damalisiŋ di'ema pin'ilugin, ka ba ya'a ti nu tig la, ka ba yu'un tisid danbe'ed. Amaa fun kpiank ne damalisiŋ la, hale ti paae nannanna.” 11 Nwa a Yesu nyalima tuumkan ka o deŋim maal. Ka o maali li Kana teŋin, Galilee so'olim ni la. O nie pa'al o paŋ, ka o nya'andolib la niŋ o yadda. 12 Ka ne'eŋa nya'aŋ la, ka o keŋ Kapeenum teŋin ne o ma ne o mabiis ne o nya'andolib. Ka ba zin'in anina dabisa bi'ela. 13 Ka Jew dim maluŋ line a ku'um malek gaadug tienr la da li'elne ka Yesu keŋ Jerusalem 14 ka kpen' Wina'am pu'usum yin la ka nye ban kuosid niigi ne pe'es ne dawana ka nidib be anina tia'asid ligidi. 15 Ka o nok nwiisi maal wug kpa'asir n kadi ba wusa ne ba pe'es ne niigi yiis pu'usum yin la. Ka kpa'e nidib bane tia'asid ligidi la la'abaanlug widig, ka lebigi ba teebulnam la n pibil. 16 Ka yel bane kuosid dawana la ye, “Nokimi bama nwa n toomi sa. Da ke ka m Ba' yir la liebi ya kukpiuŋ yire.” 17 O nya'andolib la tienn ye li da sob ye, “M nini mu'e ne Wina'am yir si'em la wenne bugum n dit man ne.” 18 Ka Jew dim bu'os o ye, “Tuum nyalima zanbin bo ka fu na maal ka li pa'al ye fu mor suer n na niŋ anwa?” 19 Ka Yesu lebisi ba ye, “Sa'ami Wina'am pu'usum yir kaŋa nwa ka dabisa atan' daar ka m na due li zi'el.” 20 Ka Jew dim yel ye, “Li nokne yuma piisnaasi ne ayuobu ka ba me' yikaŋa ka fu na nyaŋe due li zi'el dabisa atan' daaree?” 21 Amaa Yesu pian'adne Wina'am pu'usum yir kane aa o niŋgbiŋ la. 22 Dinzugo, on da kpi ka vu'ug kumin la o nya'andolib tienn ye o deŋim yel ne'. Ka ba niŋ Wina'am gbauŋ yadda ne pian'akan ka Yesu pian'a la. 23 Ka on da be Jerusalem maluŋ la tienrin la, nidib bedego nye tuum nyalima zanbina ban ka o niŋ la, ka niŋ o yadda. 24 Ka Yesu pu pesigi o meŋ n tisi baa, 25 bozugo o mi' saalib wusa. O mi' line be saalib wusa sunya ni ka pu bood ye so' yel o saalib yelaa.



3

1 Farisee dim nid yinni da be, ka o yu'ur buon Nikodemus. O da ane Jew dim kpeenm. 2 Dau kaŋa da kenn Yesu sa'an na yu'uŋ n yel ye, “Pa'ana, ti mi' ye fu ane pa'an one yi Wina'am sa'an na, bozugo so' ku nyaŋe tum tuum ban ka fu tum nwaa, asee Wina'am be on sob ni.” 3 Ka Yesu lebis n yel o ye, “Ameŋa meŋa ka m yet uf ye, li ya'a ka' ka ba maligim du'a uf ya'ase, fu ku kpen' Wina'am so'olim la nii.” 4 Ka Nikodemus bu'os o ye, “So' na niŋ wala lem du'a nid kane kudug ya'ase. O na lem tun'e kpen' o ma poogin, n lem n du'a ya'ase?” 5 Ka Yesu lebis o ye, “Ameŋa meŋa ka m yet uf ye, nid kane n pu du'a ne ku'om ne Siiga, o ku nyaŋ kpen' Wina'am so'olim nii. 6 Bun kane du'a ne niŋgbiŋ ane niŋgbiŋ, ka bun kane n du'a ne Siig la ane siig. 7 Da ke ka li lidig uf ne man yel ye, li su'um ka fu lem du'a la zugo. 8 Pebisim da'ad n kenne lin bood si'el, ka fu wum lin vuud la, ka zi' lin yi zin'isi'a bee lin ken zin'isi'a. One du'a ne Siig me ane ala.” 9 Nikodemus lebis n bu'os o ye, “Bun kaŋa na niŋ wala maali?” 10 Ka Yesu lebis n bu'os o ye, “Fu ane Israel kpeenm one pa'an nidib, ka zi' nwaa? 11 Ameŋa meŋa ka m yet uf ye, ti pian'adne tinam mi' si'el, ka di kaseta n tis tinam n nye si'el. Amaa ya pu siaki ti pian'ad laa. 12 M ya'a yeli ya dunia nwa yela, ka ya pu siaki, wala ka m na yeli ya arazana yela, ka ya siaki? 13 So' nam zi' n du arazana n be anina, asee one yi arazana ni n sig na la, one a Ninsaal Biig la. 14 Wenne Moses n da be moog soogin la, ka zaŋ waaf n zakn agol si'em la, ala men ka ba na zank Ninsaal Biig la. 15 Ka one niŋ o yadda na nye nyovur dine ka naare.” 16 Wina'am noŋ dunia hale ka o tum o biyimir la n tis na. Ka one niŋ o yadda la, ku bodige, amaa o na nye nyovur dine ka' naare. 17 Ala zug Wina'am pu tum o Biig dunia ni na ye o koos dunia dim be'ede, amaa ye dunia nye faangir o ma'asim zug. 18 Ka one niŋ o yadda la, ba ku koos o be'ede. Amaa one pu niŋ o yadda la, Wina'am pun koos o ne be'ed, on pu niŋ Wina'am biyimir yadda la zug. 19 Ka antu'a kaŋa nwa yet ye, one ke ka dunia a nyain la kena, ka nidib bood lik n gaad o, ba tuumbe'ed la zug. 20 On mekama tum tuumbe'ed kis ne neesim la belim ka pu kenne li nii, o tuuma la na ti nie yela. 21 Amaa on mekama tum line a ameŋa la, kene neesim la ni na, ye o tuumsuma nie ka nidib baŋ ye li ane Wina'am tuuma. 22 Ne'eŋa nya'aŋ ka Yesu ne o nya'andolib la keŋ Juuda teŋin ka kpelimi anina ka su nidib ku'om. 23 Ka Joon me da be Aenon teŋin line kpi'e Salim teŋin n suud nidib ku'om, bozugo ku'om da be ani bedego. Ka nidib bedego kena ka o suu ba. 24 Saŋkan la ba da nam pu kpen'es o sarega nii. 25 Ka noŋgbanwa'ar yi Joon nya'andolibin ne Jew dim nid yinni ku'om suub yela. 26 Ka ba kenn Joon sa'an n yel o ye, “Pa'ana, gosima, one ka fu daa pian' o yela la, ka o daa kenn fu sa'an Joodan mo'ar nya'aŋ la suud nidib ku'om, ka nidib wusa kenne o sa'an.” 27 Ka Joon lebis o ye, “So' ku nyaŋe di'e si'ela asee line ka Wina'am tis o. 28 Ya meŋ na di kaset ye m yel ye, ‘Li ka'a mane a Kiristo laa. Amaa ba tumi m ka m gaadi o tuon na.’ 29 Po'adaan so'e o po'a paal la, ka po'adaan la zua n zi'e ka wum o pian'ad la, ka mor sumalisim bedego, bozugo on wum po'adaan la kukor la zug. M mor sumalisim bedego. 30 Li nar ka on du ka man sie.” 31 One yi agol na la gat si'el wusa, ka one be dunia ni ane dunia nid ka pian'ad dunia yela. One yi arazana ni na ka gat si'el wusa la, 32 pian'ad on wum ka nye si'el, amaa so' pu di'e o pian'ad laa. 33 One di'e o pian'ad la pa'al ye Wina'am a yelsida daan. 34 On ka Wina'am tum na la pian'adne Wina'am labaar, Wina'am tis o Siig Suŋ line ka'a makir la zug. 35 Ti Ba' Wina'am noŋi o Biig la ka zaŋ si'el wusa niŋi o nu'usin. 36 One niŋ o Biig la yadda mor nyovur line ka' benne. Ka one pu siak Biig la noore, ku nye nyovure, ka Wina'am supeen lee na bene on sob zugin.



4

1 Yesu daa ti baŋ ye Farisee dim wum ya ka on, Yesu, daa suud nidib ku'om n gaad Joon. 2 Amaa Yesu nya'andolib la daa suudi ba ku'om, ka ka' Yesu meŋa. 3 On ti baŋ la, o yi Juuda so'olimin n keŋ Galilee so'olimin. 4 Ka li su'um ye o doli yi Samaria so'olim. 5 Ka o keŋ paae Samaria teŋ si'a ka ba buon ye Sikar, line kpi'e poog kane ka Jakob da tis o biig Josef la. 6 Ka Jakob bulug be anina, ka Yesu paae ani ka geenlis mor o ka o zin'in bulug la zug, ka li ane nintaŋ soog. 7 Ka Samaria dim po'a so' kena ye o wik ku'om. Ka Yesu yel o ye, “Tisim ku'om ka m nu.” ( 8 Bozugo o nya'andolib la gaadne teŋ poogin ye ba da' diib na.) 9 Ka po'a la lebis n bu'os o ye, “Bo ka fun one a Jew nid, sosid man one a Samaria dim po'a ye, m tis uf ku'om.” (Bozugo Jew dim ne Samaria dim ne'esid taaba.) 10 Ka Yesu yel o ye, “Fu ya'a mi' Wina'am piini n a si'el, ka lem mi' one yet uf ye, tisi m ku'om la, fu naan sosin o ka o naan tisin uf vum ku'om.” 11 Ka po'a la lebis n yel ye, “M Zugsoba, fu pu mor lobidiŋ ye fu wike, ka bulug la me zulum. Yaa ni ka fu na paam vum ku'okaŋa? 12 Fu gat tinam yaab Jakobnee? one tis tinam bulug la, ka me nu bulug la ku'om ne o biis ne o bunkonbid laa?” 13 Ka Yesu lebis n yel o ye, “On wusa n nu bulkaŋa ku'om la, ku'onuud na lem gban' o. 14 Amaa one wusa na nu ku'okane ka m na tis o la, ku'onuud ku maligim gban'e on soba. Amaa ku'okan ka m na tis o la, na ti kilim wenne bulug on sob ni, ka li na bul n tis o nyovur kane ka' naare.” 15 Ka po'a la lebis n yel o ye, “M Zugsoba, tisim ku'okan, ka m na nu, ka ku'onuud ku lem gban'e ma, ka m ku lem kenn kpela na n wik ku'om.” 16 Ka Yesu yel o ye, “Kem ti buol fu sid na.” 17 Ka po'a la lebis n yel o ye, “M pu mor sida.” Ka Yesu yel o ye, “Fu pian' yelsida, fun yel ye fu ka' sid la. 18 Fu kul ne sidib anu nwa. Ka one ka fu be ne o nannanna la ka' fu sida. Li ane yelmeŋir ka fu yel.” 19 Ka po'a la yel Yesu ye, “M Zugsoba, m baŋ ka fu ane Wina'am nodi'es. 20 Ti yaanam da pu'usid Wina'am zuekaŋa zug. Ka yanam Jew dim yet ye, li su'um ka ti pu'us Wina'am ne Jerusalem.” 21 Ka Yesu yel o ye, “Po'aa, siakim m yelug ye, saŋa la kenna, ka ya ku pu'us zuekaŋa zug bee Jerusalem poogin n tisidi ti Ba' Wina'am ya'ase. 22 Yanam pu'usidne tisid bun kane ka ya zi'. Tinam pu'usidne tisid bun kane ka ti mi', bozugo faangir la yitne Jew dimin na. 23 Amaa saŋa la kenna, ka li paae ya, ka bane pu'usid ameŋa n tisid ti Ba' Wina'am na pu'us ne siig ne yelmeŋir. Ti Ba' Wina'am boodne bane pu'usid pu'uskan la buudi. 24 Wina'am ane siig. Ka li su'um ye bane pu'usid n tisid o la, pu'us o ne yelmeŋir ne ba siis la wusa.” 25 Ka po'a la lebis n yel o ye, “M mi' ye Messia, one ka Wina'am gaŋ la kenna, one ka ba buon ye Kiristo la. O ya'a ti kena, o na pa'ali ti si'elkam wusa.” 26 Ka Yesu yel o ye, “Man one pian'ad n tisid uf la, a on sob.” 27 Ka ban sonsi naae la, ka o nya'andolib la kena, ka li lidigi ba, on sonsid ne po'a la, ka so' lee pu bu'os ye, “Bo ka fun ne po'a la sonsida?” 28 Ka po'a la bas o yuur la, ka keŋ teŋ poogin la ni n yel nidib la ye, 29 “Kemi na gos dau kane yel man zugin yela wusa. One pa'ati a Kiristo la bee?” 30 Ka ba yi teŋ poogin la n ken o sa'an na. 31 Saŋkan la ka o nya'andolib la sos o ye, “Pa'ana, dim diib.” 32 Ka o yeli ba ye, “M mor diib na di, amaa ya zi'.” 33 Ka o nya'andolib la yel taaba ye, “So' mor diib na tis o bee?” 34 Ka Yesu yeli ba ye, “M diib ane ye m tum one tumi m la na boodim n naae. 35 Ya pu yet ye, ‘Li kpelim nwadisa anaasi ka ki bunib saŋa na kena?’ Gosimi, m yeti ya ye, godigimi ya nindaas n gos pood la. Ba sid peligne n gur ki bunub. 36 One bun di'edne yood, ka vaad zuud la ka li wenne nimbane niŋ yadda n kpen'ed nyovur line ka' naarin. Bozugo one bud ne one bun na la'as nye sumalisim. 37 Ala ka pian'uk la niŋ ameŋa ye, ‘Ayinni but ne. Ka ayinni me bun.’ 38 M tumi ya ne ye ya keŋ bun dine ka ya pu kuaa. Sieba daa kua. Amaa yanam di'e tuuma la yood.” 39 Samaria dim bedego bane be teŋkan la poogin daa niŋ Yesu yadda, po'a la yel si'el la zug, ye, “O yel man zugin yela wusa.” 40 Ka Samaria dim la n kenn o sa'an na la, ba sos o ye, o be ne ba. Ka o kpelim ne ba dabayi. 41 Nidib bedego daa niŋ o yadda ya'as, o yelug la zug, 42 ka yel po'a la ye, “Li lem ka' fun yel si'el la zug, ka ti niŋ o yaddaa. Tinam meŋ wum o yelug la, ka me mi' dau kaŋa a dunia faangir la ameŋa.” 43 Ka o Samaria beilim daba ayi nya'aŋ la ka o toomi anina n keŋ Galilee; 44 ka Yesu meŋ da yel ye, “Wina'am nodi'es ku nye na'asi o meŋ teŋin ne.” 45 Ka on paae Galilee la ba di'e o su'uŋa, ban nye on tum si'el Jerusalem teŋin ku'um malek gaadug tienr maluŋ la, bozugo ban me daa keŋ. 46 Ka o paae Kana line be Galilee so'olimin la, zin'ikan ka o daa tiak ku'om ka li lieb daam la. Ka dau ayinni one a na'ayir kpeenm n zin'i Kapeenum ka o biig ben'ed. 47 Ka on wum ye Yesu naam Juuda n kenn Galilee na la, o keŋ belim o ye o kena ti'ebi o biig; ka o bood ne ku'um. 48 Ka Yesu yel o ye, “Ya ya'a pu nye zanbina ne bunnyalimaa, ya ku niŋ m yaddaa.” 49 Ka na'ayir kpeenm la yel o ye, “M Zugsoba kem to'oto na ka biig la nam pu kpii.” 50 Ka Yesu yel o ye, “Kem, ka fu biig la na voe.” Ka dau la niŋ pian'uk kan ka Yesu pian' tis o la yadda ka keŋ. 51 Ka on gban'e suere kun la ka tumtumnib tu'us o ka yel o ye, “Fu biig la tiligeya.” 52 Ka o bu'osi ba saŋkan ka o biig la ban'as la pin'ili son'e ya. Ka ba lebis ye, “Su'os nintaŋ ka winigi gbi'e bi'ela, ka o niŋtuulum la bas o.” 53 Ka o ba' la baŋ ye li ane saŋkan ka Yesu sa yel o ye, “Fu biig la na voe la.” Ka on ne o yidim wusa niŋ Yesu yadda. 54 Ne'eŋa da a Yesu tuumnyalima zanbin ayi daan line ka o da niŋ on da yi Juuda n keŋ Galilee la.



5

1 Ne'eŋa gaad la, Yesu da keŋ Jerusalem ka Jew dim maluŋ yinni be. 2 Zaŋgoom kane gilig Jerusalem la mor za'anoya, ka yinni be ka ba buon ye Pe'es Za'anoor. Li baba ka beuŋbil be ka ba buon Betzata ne Jew dim pian'ad ka maal suga yalima anu be anina. 3 Ka ban'adnam bedego digi ba ni, ka sieba a zunzoos, ka sieba wabis ka sieba a ponda ((ka ba gur ku'om la damug saŋa. 4 Ka saŋa be ne ka Zugsob malek sig kolugin la dami dam ku'om la, ka one mekama sig yiiga on dam naae la o na nye laafe.)) 5 Ka dau yinni daa be anina n ben' yuma piistan' ne anii. 6 Ka Yesu nye o ka baŋ ye o yiti digi anina ka li yuug la, ka yel o ye, “Fu bood ye fu nye laafe?” 7 Ka ban'ad la lebis ye, “M Zugsoba, m ka'a so' one na zaŋimi sigis ku'omin la, ku'om damug saŋa laa, ka man ti ye m sig la, ka so' pun deŋim sig sa.” 8 Ka Yesu yel o ye, “Duom, zaŋimi fu debir la ka keŋ.” 9 Ka aniŋa niŋa ka dau la nye laafe ka noki o debir la ka keŋ. Daakan da ane Jew dim vu'usum daar. 10 Linzug ka Jew dim la yel dau la ye, “Zina ane vu'usum daar. Ti wada pu nar ye fu ze debire.” 11 Ka o lebisi ba ye, “Dau kane ti'ebi m la yel m ye, zaŋimi fu debir la ka keŋ.” 12 Ka ba bu'os o ye, “Daukan aa ano'one n yel uf ye, zaŋimi fu debir ka keŋe?” 13 Ka dau kane nye laafe la pu baŋ lin aan so' bozugo Yesu daa toom n kpen' nidib la soogin. 14 Ka lin nya'aŋ la ka Yesu nye pon'or kane ka o daa ti'eb la Wina'am pu'usum yin ka sa'al o ye, “Gosima, fu nye laafe. Da lem tum tuumbe'ed ya'ase ka si'el ti niŋ uf ka li a be'ed n gaad yiigin laa.” 15 Ka dau la keŋ yel Jew dim la ye Yesu a one ti'eb o la. 16 Linzug ke ka Jew dim la da namis Yesu, on da ti'eb dau la vu'usum daar la. 17 Ka Yesu lebis ba ye, “M Ba' nam kpelim tum, ka mam me tum.” 18 Ka Jew dim la bood hale ye ba ku o, bozugo li ka'ane vu'usum daar wada sa'uŋ la yela ma'anee amaa on buon Wina'am ye, o Ba', ka zemisid o meŋ ne Wina'am. 19 Ka Yesu lebisi ba ye, “M yeti ya line a sida ye, Biig la ku nyaŋe niŋ si'el ne o meŋ paŋa. O niŋid ne line ka o nye ka o Ba' niŋid la ma'aa. Ka o Ba' la niŋid si'em la ka o me niŋid. 20 Bozugo Ba' la noŋ Biig la ka pa'al o line wusa ka o niŋid. On na pa'al o tum kada ka li gat bama ka li na lidigi ya. 21 Ka wenne Ba' la vu'ugid kum ka tisid nyovur la, ala men ka Biig la tisid bane ka o bood la nyovur. 22 Ka Ba' la pu kad so' saria amaa o bas saria kadib la tis ne Biig la, 23 ye nidib wusa na'as o wuu ban na'asidi o Ba' la si'em la. One pu na'asid Biig la, me pu na'asid o Ba' kane tum o la naa. 24 “Asida ka m yeti ya ne'eŋa ye, one niŋi m pian'ad la yadda ka me niŋ one tumi m la yadda, mor nyovur line ka' naare. Ba ku kad o saria. Ka o yi ne kumin n kpen' nyovurin. 25 Asida ka m yeti ya ye saŋa la li'elne, li sid miriya, ka bane kpi la na wum Wina'am Biig la kukor, ka bane wum la na voe. 26 Ka ti Ba' Wina'am n so'e nyovur si'em la, ala men ka o ke ka o Biig la me so'e nyovur, 27 ka tis o paŋ ye o kad saria, on a Ninsaal Biig la zug. 28 “Da ke ka li lidigi ya. Saŋa la li'eliya ka bane wusa be yaadin na wumi o kukor 29 ka yi na. Bane tum su'um na vu'ug kumin ka nye nyovur, amaa bane tum be'ed na vu'ug ka Wina'am moŋi ba buod. 30 “M ku nyaŋe niŋ si'el ne m meŋ paŋa. M kat saria ka li dolne mam wum si'el Wina'am sa'an la. M bood ye m niŋ ne one tumi m la na boodim ka ka'ane m meŋ boodim, dinzugo m saria kadib ane yelsida. 31 M ya'a di m meŋ kaset, li ka' sidaa. 32 Amaa so' be n diti m kaset ka m mi' ye li ane sida. 33 “Ya daa tum so' Joon sa'an ka o tu'as sida la yela n tisi ya. 34 Li ka'ane ye li nar ye saal di kaset tisi ma, amaa m yel ne'eŋa ye ya nye faangir. 35 Joon daa ane wuu fitla line tisid neesim ka ya siak ye ya be neesim la ni ne sumalisim saŋa bi'ela. 36 “Kaset line pa'ali m yela la gat line ka Joon di la. Tuumban ka Wina'am ke ka m tum la, tuumban ka m sid niŋid la pa'an ye m Ba' Wina'am la tumi m na. 37 Ka m Ba' on tum man na la, o meŋ di kaset n tis man. Ya nam pu wumi o kukore, ka me nam pu nye on a si'em, 38 ka pu mor o pian'ad la ya nii, yaname pu niŋ on ka o tum ya ni la yadda la zug. 39 Ya ten'es ye nyovur kane ka' ben la be Wina'am gbauŋin, ka linzug ka ya ied ye ya baŋi li gbin. Gbauŋ la diti m kaset, 40 ka la'am ne wala ya zan'as ka pu keenn m sa'an na ye ya nye nyovure. 41 “M pu bood na'asi saalib sa'anee, 42 amaa m mi' ya poos ka ya pu mor Wina'am noŋir ya sunya nii. 43 Mam nokne m Ba' yu'ur n kena, ka ya pu di'e ma. Amaa so' ya'a nok o meŋ yu'ur n kena ya na di'e o. 44 Ya na niŋ wala niŋ Wina'am yadda, yanam bane di'esid na'asi ya taaba ni ka pu bood na'asi kane yit Wina'am yinni ma'aa la ni na? 45 “Da ten'es ye m na noki ya yelbe'ed keŋ m Ba' la sa'ane. Li ane Moses n yeli ya ala, on zug ka ya mor ti'ir la. 46 Ya ya'a siakin Moses ya naani siakin man men, on sobi m labaar la zug. 47 Ka ya ya'a pu siaki o sob la, ya na niŋ wala siaki m pian'ad la?”



6

1 Ka Yesu lo'oŋ Galilee beuŋ line a Tiberias beuŋ la. 2 Ka nidib bedego dol o, bozugo ba nye o tuumnyalima ban ka o maal n tis ban'adnam la. 3 Ka Yesu du zuer zug n zin'in anina ne o nya'andolib. 4 Ku'um malek gaadug tienr maluŋ dabisir saŋa daa li'elne. 5 Ka Yesu gorigi o zug, ka nye nidib bedego bane kenne o sa'an la na ka bu'os Filip ye, “Yaa ni ka ti na nye diib n da' n tis nidib nwa, ka ba di?” 6 O yel nwa ne ye o mak o n gos, bozugo o meŋ mi' on na niŋ si'em. 7 Ka Filip lebis o ye, “Ligidi ya'a kun zu'e si'em li ku nyaŋe da' diib ka nidib nwa nye bi'el bi'el n nyi'ige.” 8 Ka Yesu nya'andol yinni, on yu'ur buon Andrew, Simon Piita ba'abiig la, yel o ye, 9 “Biribiŋ be kpela n mor bodobodo anu ne zimbibis ayi. Ka nwa na niŋ nidib bedego nwa bo?” 10 Ka Yesu yel ye, “Keli ka nidib la zin'in.” Mood bedego daa be zin'ikan la. Ka dap la zin'in. Ba kal daa ane wuu tusa nu. 11 Ka Yesu di'e bodobodo la n pu'us Wina'am bareka, ka pudug n tis nidib bane zin'i la, ka niŋ ala ne zimi la men. Ka ba wusa dii tig. 12 Ka ban di tig la, ka o yel o nya'andolib la ye, “La'asem bodobodo line kpelim la, ka da ke ka si'el sa'am.” 13 Ka ba vaae dizoris la wusa. Ka li pe'el peed piinayi. Li ane bodobodo anu la dizoris ka ba vaae, nidib la di naae la nya'aŋ. 14 Dinzugo nidib bama nwa n nye Yesu tuumnyalima la, ka ba yel ye, “Ameŋa, o sid ane Wina'am nodi'es one ka ba da yel ye, o na kenn dunia ni na la.” 15 Ka Yesu baŋ ye ba na gban' o, n diis o na'am la, o leb n keŋ zueya baba o kon'o kon'. 16 Ka zaamnoor ka o nya'andolib la sig beuŋin na 17 ka kpen' aaruŋin lo'oŋid beuŋ la n tu'ae Kapeenum teŋin. Ka yu'uŋ sobid ka Yesu nam pu keŋi ba sa'ane. 18 Ka sisi'etita'ar da'ad ku'om la du'osid ku'opila. 19 Ka ban gaad ne ba aaruŋ la n keŋ wuu mail atan' bee anaasi la, ka nye ka Yesu ken ku'om la zug n li'el aaruŋ la ka li lidigi ba. 20 Yesu yeli ba ye, “Li ane man. Da zoti dabiem.” 21 Ka ba mor sumalisim ka siak ye o kpen' aaruŋ la. Ka to'oto yim ka ba kpelim paae zin'ikan ka ba da wa'ae la. 22 Ka beug nie ka nidib bane kpelim beuŋ la gbekaŋa la nye ka aaruŋ yinni ma'aa be, ka ba me mi' ye Yesu sa pu kpen' aaruŋ ne o nya'andolib la, amaa ba bas o ne ka keŋ. 23 Ka aaruma sieba yi Tiberias keŋ zi'e kpi'e zin'ikan ka Zugsob la sa tis Wina'am bareka pu'usug ka ke ka nidib di diib la. 24 Ka nidib la pu nye Yesu ka o be anina bee o nya'andolib la, dinzug ba kpen' aaruma ni n keŋ Kapeenum n ied o. 25 Ka nidib la nye Yesu ka o be gbekaŋa la ka bu'os o ye, “Pa'ana, saŋkane ka fu kenn kpela na?” 26 Ka o lebisi ba ye, “Asida ka m yeti ya ye, ya iedne man yanam onb bodobodo n tig la zug, ka li ka'ane m tuumnyalima ban ka ya nye la zugo. 27 Da tum ye ya di'e dikane na sa'am, amaa lee tumme n di'e dikane na yuug ka tisid nyovur kane ka' naare. Mam, Ninsaal Biig la, na tisi ya dikaŋa, bozugo m Ba' Wina'am gaŋi m ka li pa'al ye m paae o ya'am.” 28 Ka ba bu'os ye, “Ti na niŋ wala ka tum Wina'am tuuma?” 29 Ka Yesu lebisi ba ye, “Tuumkane ka Wina'am bood ane ye ya siak one ka o tum la na.” 30 Ka ba bu'os o ye, “Ka tuumnyaluŋ bo ka fu maal ka li zanbin ka ti na nye ka niŋ uf yadda? 31 Ti yaanam da di dikan ka ba buon ye manna la moogin wuu lin sob si'em ye, ‘O tisi ba dikane yi arazana ni na ka ba di.’ ” 32 Ka Yesu lebisi ba ye, “Asida ka m yeti ya ye, li ka'ane Moses n da tisi ya dikane yi arazana ni na laa, ka ane m Ba' Wina'am tisidi ya diib ameŋa line yi arazana ni na la. 33 Ka dikane ka Wina'am tisi ya la ane line yi arazana ni sig na, ka li tisid dunia dim nyovur.” 34 Ka ba yel o ye, “Zugsoba, tisimi ti dikaŋa saŋa wusa.” 35 Yesu lebisi ba ye, “Mane a nyovur diib la. One mekama keenn m sa'an na, ko'om ku gban'e oo, ka one me lem niŋi m yadda, ku'onuud ku mor oo. 36 M deŋim yeli ya ye ya nye m, ka la'am ne wala ya pu niŋi m yaddaa. 37 Ban wusa ka Wina'am tisidi m keenn m sa'an na. Ka one ken ne m sa'an na m ku kad o basi; 38 ka m yi arazana ni sig na ye m tum ne one tum man la boodim ka ka' m meŋ boodim. 39 Ka one tum man la boodim ane anwa, ye on tisi m ninsieba wusa la, ye m da ke ka baa yinni bodige. Amaa o lee bood ye m vu'ugi ba wusa dunia naar daar la. 40 Ka m Ba' la boodim ane ne'eŋa ye one mekama nye Biig la ka niŋid o yadda na nye nyovur kane ka' benne, ka m na vu'ug o dunia naar daar la.” 41 Ka Jew dim nyon ne o, on yel ye, “Mane a dikane yi arazana sig na la zug.” 42 Ka ba bu'os taaba ye, “Dau kaŋa nwa ka'ane Josef biig Yesu, one ka ti mi' o ba' ne o ma laa? Ka li niŋ wala ka o yu'un yel ye o yine arazana ni na.” 43 Ka Yesu yeli ba ye, “Da nyonini ya lema nii. 44 So' kae' na nyaŋe keenn m sa'an naa li ya'a ka'a ye m Ba' one tumi m na la niŋi li. Ka m na vu'ug o dunia naar daar la. 45 Ka Wina'am nodi'esidib da sob ye, ‘Wina'am na zamis nidib wusa.’ On mekama wum ka zamis m Ba' yela kenne m sa'an na. 46 So' kae' nye m Ba' laa, li ya'a ka'a one yi Wina'am sa'an na, on gullim nye o. 47 Asida sida ka m yeti ya ye, one niŋi m yadda mor nyovur kane ka' benne. 48 Mane a nyovur diib la. 49 Ya yaanam da di dikan ka ba buon ye manna la moogin ka la'am ne wala ba kpiya. 50 Dikane yi arazana ni sig la na ane anwa ye saal na dii li ka ku kpii. 51 Mane a dikane voe ka yi arazana ni sig na la ka so' ya'a di dikaŋa o na voe saŋa mekama. Ka dikane ka m na tis ka dunia dim mor nyovur ane m niŋgbiŋ.” 52 Ka Jew dim la nwa'as taaba yet ye, “Dau kaŋa na niŋ wala tisi ti o niŋgbiŋ ka ti di?” 53 Ka Yesu yeli ba ye, “Asida sida ka m yeti ya ye, asee ka ya di Ninsaal Biig la niŋgbiŋ ka nuu o ziim, ka ya'a ka alaa ya pu mor nyovure. 54 One di m niŋgbiŋ ka nuu m ziim mor nyovur line ka' naare, ka m na vu'ug o dunia naar daar la. 55 Ka m niŋgbiŋ ane diib ameŋa ka m ziim a bun nuudir ameŋa. 56 One di m niŋgbiŋ ka nuu m ziim kpelim a yinni ne mam ka mam me a yinni ne on. 57 M Ba' so'e nyovur ka tumi m na ka on zug ka m voe, ala men ka one di mam niŋgbiŋ, na voe mam zug. 58 Ne'eŋa a dikane yi arazana ni sig na, ka li ka'ane wuu dikane ka ya yaanam da di ka kpi laa. Amaa one di dikaŋa la, na voe saŋa wusa.” 59 O yel ne'eŋa ne on daa pa'an nidib Kapeenum la'asug doogin la. 60 Ka o nya'andolib la bedego n wumi li la, ba yel ye, “Pa'alkaŋa toe. Ano'on na tun'e di'e li?” 61 Ka Yesu baŋ o poten'erin ye o nya'andolib la nyoni li yela la ka yeli ba ye, “Ya noki li ka li ane po'ogire? 62 Ka ya ya'a nyeen ka Ninsaal Biig la dutin zin'ikan ka o da been la ya na niŋin wala? 63 One tisid nyovur la ane Wina'am Siig Suŋ, ka niŋgbiŋ la ane zaalim. Pian'akan ka m pian' tisi ya la tisid Siig ne nyovur. 64 Amaa ya sieba be ka pu siake.” Yesu yel nwa bozugo o deŋim baŋ pin'ilugin sa bane pu niŋ o yadda ne one na ti zam o la. 65 Ka o lem yel ye, “Ne'eŋa yela ka m daa yel ye, so' ku nyaŋe keenn m sa'an na asee m Ba' la na tis suer.” 66 Ka ne'enam nya'aŋ o nya'andolib tita'am sa buaki keŋ ka pu lem dol o ya'ase. 67 Yesu bu'os o nya'andolib piinayi la ye, “Yanam me na bood ye ya keŋe.” 68 Ka Simon Piita lebisi bu'os o ye, “Zugsoba, ti ye ti keŋe ano'on sa'ane? Fune mor pian'akane tisid nyovur kane ka' ben la. 69 Ka ti siaki li ka baŋ ye, fun ma'aa a niŋkane a su'um nyain ka yi Wina'am sa'an na la.” 70 Ka Yesu lebisi bu'osi ba ye, “Ka'a mane gaŋi yanam piinayi la la'am ne wala ya yinni a Sutaana nidaa?” 71 O da pian' ne'eŋa Judas one a Simon Iskariot biig la yela. O da ane nya'andolib piinayi la nid yinni one da na ti zam o.



7

1 Ka ne'eŋa nwa nya'aŋ la ka Yesu giligid Galilee teŋin ka pu bood ye o giligid Juuda teŋinee, Jew dimi bood ye ba kuu o la zug. 2 Ka Jew dim di'emkan ka ba maan suga n gbeend la, da li'elne. 3 Ka Yesu pitib yel o ye, “Toomim kpela ka keŋ Juuda teŋin ka fu nya'andolib la nye fu tuuma ban ka fu niŋid la. 4 Ka so' ya'a bood ye nidib baŋ o bedego o pu sua'adi tumi o tuumaa. Fu ya'a tum tuumbama kel ka nidib bedego baŋ.” 5 O pitib la pu niŋ o yadda, linzug ka ba yel o ala. 6 Ka Yesu yeli ba ye, “Mam saŋa nam pu paae, amaa saŋa mekama yanam mor ya'a. 7 Dunia dim ku nyaŋe kisi yaa, ka lee kisi m, man pa'an ye ba tuuma a be'ed la zug. 8 Yanam kem di'ema la. M nan ku keŋ di'em kaŋaa; ka m saŋa nan pu paae.” 9 On yel wala la ka kpelim Galilee teŋin. 10 Ka o pitib n gaadi naae la ka o me yuolim keŋ, ka pu neeli o meŋa. 11 Ka Jew dim ied o di'ema la ni ka bu'osid ye, “O be yaani?” 12 Ka nidib la bedego nya'am, ka sieba ye, “O ane ninsuŋ.” Ka sieba ye, “Ayei, o pa'an nidib la line a suebe'ed.” 13 Ka ban zot Jew dim la zug ka so' pu nyaŋe pian'a neele. 14 Ka di'ema la ti paae pusuk ka Yesu du kpen' Wina'am pu'usum yir n pa'an nidib. 15 Ka li lidig Jew dim la ka ba yet ye, “Dau kaŋa niŋ wala mor baŋir ka lee pu zamise?” 16 Ka Yesu lebisi ba ye, “M pa'alug la ka' m meŋ dinne, amaa li ane one tumi m la na din. 17 One bood ye o tum Wina'am boodim, o na baŋ ye m pa'alug la yi ne Wina'am sa'an na, bee m pa'an ne, ne m meŋ paŋ. 18 One pian'ad ne o meŋ paŋ la boodne o meŋ yu'ur. Amaa one bood ye one tum o la na di'e yu'ur la, ane sida sob ka pu mor zirii. 19 Ya pu di'e wada Moses sa'anee? Ka la'am ne wala ya so' pu doli li suere. Bo ka ya ied sueya ye ya kuu ma?” 20 Ka nidib la lebis o ye, “Kikirig n dol uf. Ano'onami bood ye ba kuu fo?” 21 Ka Yesu lebisi ba ye, “M daa tum tuumnyaluŋ yinni ka li lidigi ya. 22 Moses da yel ye, ya kpen'em baŋo, (amaa li da ka'ane Moses n da pin'ili lii, ka lee da yi ne ya yaanamin na.) Amaa ya kpen'esid biribis baŋo vu'usum daar. 23 Ka ya ya'a kpen'esid biribiŋ baŋo vu'usum daar ka li pu sa'am Moses wada la, bo ka ya sunya pelig ne m, mam daa ti'eb dau la vu'usum daar la? 24 Mit ka ya gelig ka zerig nid ne nini gosigo, amaa geligim ne line a yelsida.” 25 Dinzug ka Jerusalem ninsieba bu'os ye, “Li ka'ane dau kaŋa ka ba bood ye ba ku laa? 26 Ka gosimi ya, o pian'adne paalo ni ka ba pu niŋ o si'ela. Kpeenmnam sid siak ye o ane Kiristo on ka Wina'am gaŋ la bee? 27 Amaa ti mi' dau kaŋa n yi si'el na, ka Kiristo la ya'a ti nie so' ku baŋ on yi si'el naa.” 28 Linzug Yesu n daa be pu'usum yir n pa'an nidib la, o pian' ne kukortita'ar ye, “Ya mi' maa? Ka ya mi' mam yi si'el naa? Li ka'ane m tu'er ka m kenaa. Amaa one tum man na la a sida sob, ka ya zi' oo. 29 Ka mam lee mi' o, bozugo one tum man, ka o sa'an ka m yi na.” 30 Dinzug ka ba ied suer ye ba gban' o, ka so' pu si'is oo, bozugo o saŋa daa nan pu paae. 31 Ka la'am ne wala nidib la tita'am da niŋ o yadda, ka ye, “Kiristo la ya'a ti kena o na tum tuumnyalima gaad dau kaŋa tum si'el laa?” 32 Ka Farisee dim wum nidib la nya'am Yesu yela, ka ban ne Wina'am maalmaan kpeenmnam tum nidib ye ba gban'e Yesu. 33 Ka Yesu yel ye, “M na be ne ya yuug bi'ela ka lem leb one tum man na la sa'an. 34 Ya na ti iedi m ka ku nye ma, ka mam na be zin'isi'a la ya ku nyaŋe kenn aninaa.” 35 Ka Jew dim yel taaba ye, “Dau kaŋa gban'e ye o keŋ yaa ni ka ti ku nye oo? O gban'e ne ye o keŋ Greek dim teensin, zin'i kan ka Jew dim be la, ye o pa'al Greek dima? 36 Ka on yel ye, ti na ti iedi o ka ku nyee o, ka ye, on be zin'isi'a la ti ku nyaŋe kena la, li gbin a bo?” 37 Ka di'ema la naar dabisir line a dabistita'ar la, ka Yesu due zi'e ka pian'ad ne kukortita'ar ye, “Ku'onuud ya'a mor so', o kemi m sa'an na nu. 38 Li dolne Wina'am gbauŋ n sobi siilim si'em la ye, ‘One niŋi m yadda wenne ku'obulum line tisid nyovur.’ ” 39 O yel ne'eŋa ka li gbin pa'alne Wina'am Siig Suŋ la yela, ka bane niŋ o yadda la na ti di'e li. Bozugo saŋkan la Wina'am da nam pu tisi ba o Siig Suŋ laa, ka Yesu da nan pu nye zun'ore. 40 Ka ban wum pian'akan la, nidib la sieba yel ye, “Oŋa sid a Wina'am nodi'es la.” 41 Ka sieba ye, “Oŋa a Kiristo la.” Amaa ka sieba bu'os ye, “Kiristo la yi ne Galilee na bee? 42 Wina'am gbauŋ yel ne ye Kiristo la yi ne David gbinin na ka yi ne Betilehem teŋkan ka David da be la. Li ka' alaa?” 43 Ka bakir be nidibin la o yela. 44 Ka sieba bood ye ba gban' o amaa so' pu si'is oo. 45 Ka nimbane keŋ ye ba gban' o la leb maalmaan kpeenmnam ne Farisee dim la sa'an ka ba bu'os ye, “Bo ka ya pu gban'e o na?” 46 Ka ba lebis ye, “So' nan zi' pian' wenne dau kaŋaa.” 47 Ka Farisee dim la bu'osi ba ye, “Ka yanam me yidigi n dol suebe'ed la ne bee?” 48 Ka kpeenmnam la bee Farisee dim la sieba pu niŋ o yaddaa. 49 Nidib bedego bane zi' wada la, yelbe'ed doli ba. 50 Ka Nikodemus one daa deŋim keŋ Yesu sa'an la ka aa ba nid yinni bu'osi ba ye, 51 “Ti ya'a pu wum so' antu'a ka baŋ on tum si'ela, ti kat o saria bee?” 52 Ka ba lebis o ye, “Fu yi ne Galilee na menee? Iem Wina'am gbana ni ka fu na baŋ ye nodi'es kulim ku yi Galilee naa.”



8

1 Ka ba wusa widigi kul ka Yesu keŋ Olives zuerin. 2 Ka bekeeung ka o leb Wina'am pu'usum yin la ya'as ka nidib la wusa keŋi o sa'an na ka o zin'i pa'ani ba. 3 Ka gbauŋmi'idib ne Farisee dim mor po'a na on ka ba kuk ka o sa'am dau, ka zi'el o nidib la soogin, 4 ka yel Yesu ye, “Pa'ana, ti kuk po'a kaŋa ne dau. 5 Ka Moses wada la da zi'el ye, ti lob nimbamanam taaba ne kuga n ku. Ka fun ye wala?” 6 Ba yeli ala ye ba kpans o gos, ka nye yela bul o. Ka Yesu sunne noki o nu'ubili sobid teŋin. 7 Ka ban kpelim bu'osid o la, ka o gorigi yeli ba ye, “One nan pu tum tuumbe'ed ya soogin nokim kugir lobug o yiiga.” 8 Ka lem sun ya'ase noki o nu'ubili sobid teŋin. 9 Ka ban wumi ala la ka ba yi yinni yinni lin pin'il ne bunkuda la ni ka nya'al po'a la gullim ka o zi'e Yesu tuon. 10 Ka Yesu gorigi bu'os po'a la ye, “Bane mor uf la na be yaani? So' pu koosi fu yela la be'edee?” 11 Ka po'a la lebis o ye, “M Zugsoba, ayei.” Ka Yesu yel o ye, “Mam me ku koosi fu yela be'ede. Kem ka da lem tum tuumbe'ed ya'ase.” 12 Ka Yesu lem yel nidib la ye, “Mane a dunia neesim la. One doli m ku ken likin ne, amaa o na bene nyovur line a neesim la ni.” 13 Ka Farisee dim yel o ye, “Fu pian'adne fu meŋ yela. Fu pian'ad la ka' sidaa.” 14 Ka Yesu lebisi ba ye, “Hale baa m ya'a pian'adi m meŋ yela m pian'ad la a sida; ka m mi' mam yi si'el na ne mam ken si'el, amaa ya zi' mam yi si'el na ne mam ken si'ela. 15 Ya geligid so' tuuma ne ninsaal ya'am. Mam pu geligid so' yelaa. 16 Amaa m ya'a gelig so' yela, m geligir la a sida; ka li ka'ane mam ma'anee amaa mam ne one tum m la na n geligid. 17 Ya wada la ni li sob ye, nidib ayi kaset diib a ameŋa. 18 Mam dit kaset n tisidi m meŋ, ka m Ba' one tum man na la me dit kaset n tisidi m.” 19 Ka ba bu'os o ye, “Fu Ba' be yaani?” Ka Yesu lebisi ba ye, “Ya zi' man ne m Ba' la wusaa. Ya ya'a baŋin man, ya naan baŋin m Ba' la men.” 20 O pian' ne'enam ne one daa pa'an nidib la Wina'am pu'usum yin ka li kpi'e ligid la'asug zin'igin la. Ka so' pu gban'e oo, o saŋa nan pu paae la zug. 21 Ka o yeli ba ya'as ye, “M na yi ya sa'an, ka ya na ie man, amaa ya ku nye ma. Ya na kpi ya tuumbe'ed la ni. Man ken si'el la ya ku nyaŋe keenn aninaa.” 22 Ka Jew dim yel ye, “O ye o ku ne o meŋ bee? On sadigim yel ye, on ken si'el la, ti ku nyaŋe keŋ la.” 23 Ka Yesu yeli ba ye, “Yanam yi ne teŋin na, ka man yii agol na. Ya ane dunia nwa nidib, ka mam ka'a dunia nwa nida. 24 Linzug ka m yeli ya ye, ya na kpi ne ya tuumbe'ed la, ka ya ya'a pu niŋ yadda ne mane yel ye m a so' laa, ya sid na kpi ne ya tuumbe'ed la.” 25 Ka ba bu'os o ye, “Fu aa ano'one?” Ka o lebisi ba ye, “M ane on ka m yeli ya pin'ilugin sa la. 26 M mor yela bedego line ka m na pian' ka kadi ya saria. One tum man la a sida sob ka line ka m wum o sa'an la, lin ka m mooni n tisid dunia dim.” 27 Ka ba pu baŋ on pian' si'el la ane o Ba' Wina'am yela. 28 Dinzug ka Yesu yel ye, “Ya ya'a uk mam one a Ninsaal Biig la agol ya na baŋ man yel ye m a so' la. Ka lem baŋ ye m pu tum si'el ne m meŋ paŋa, amaa m pian'ad ne'eŋa wuu m Ba' Wina'am n pa'ali m si'em la. 29 Ka one tum man la be ne man ka pu basi ma, bozugo m maan line ma'edi o suunr daar wusa.” 30 Ka on pian' ne'eŋa la, ka nidib bedego niŋ o yadda. 31 Ka Yesu yel Jew dim bane niŋ o yadda la ye, “Ya ya'a kpelim mor m pian'ad la, ya na ane m nya'andolib ameŋa. 32 Ka ya na baŋ yelmeŋir la. Ka yelmeŋir la na tisi ya yolisim.” 33 Ka ba lebis n yel o ye, “Tinam ane Abraham yaas, ti ka' nid so' yamise. Ka wala ka fu yel ye, ti na nye yolisim?” 34 Ka Yesu lebisi ba ye, “Ameŋa ka m yeti ya ye, niŋkan wusa tum tuumbe'ed la ane tuumbe'ed yamug. 35 Yamug ku zin'i yin saŋa wusa, amaa yisob biribiŋ la zin'ine yin la saŋa wusa. 36 Dinzugo yisob biribiŋ la ya'a tisi ya yolisim, ya mor yolisim ameŋa. 37 M mi' ye ya ane Abraham yaas. Amaa ya boodne man ye ya ku, bozugo m pian'ad la pu kpen'edi ya sunya nii. 38 Man nye si'el m Ba' sa'an la, lin ka m tu'asid. Ka yanam me niŋidne bun lin ka ya wum ya ba' sa'an la.” 39 Ka ba lebis n yel o ye, “Abraham ane ti yaab.” Ka Yesu lebis n yeli ba ye, “Ya ya'a aan Abraham yaas, ya naan tumin Abraham tuuma la. 40 Amaa ya boodne man ye ya ku, man one tu'asi ya yelmeŋir kan ka m wum Wina'am sa'an la. Abraham da pu niŋ alaa. 41 Ya tumne ya ba' la tuuma.” Ka ba yel o ye, “Ti ka' po'agoonda biise. Ti mor Ba' yinni one a Wina'am.” 42 Ka Yesu lebis n yeli ba ye, “Wina'am ya'a aane ya Ba', ya naan noŋin man, bozugo m yine Wina'am ni n kena. M pu kene m tu'er naa, amaa o tumi m ne na. 43 Bo niŋ ka ya pu baŋ man yet si'el la gbin ne? Li ane ye yanam ku tun'e n siak m pian'ad la zug. 44 Ya ba' ane Sutaana. Ka ya tumne ya ba' boodim n a si'em la. O daa pun ane ninkuud hale pin'ilugin sa. O zi' yelmeŋire, bozugo yelmeŋir ka' o sa'ane. O ya'a ma'ad ziri la, o pian'adne wenne o meŋ n a si'em la, bozugo o ane ziri sob ne ziri wusa ba'. 45 Amaa mane tu'asidi ya yelmeŋir la, ya pu siaki. 46 Ano'one na tun'e n pa'al ye m tum tuumbe'ede. Man ya'a tu'asid ameŋa, wala ka ya pu siake ma? 47 One a Wina'am nid la kelisidne Wina'am pian'ad. Yanam ka' Wina'am nidib la zug, ka ya pu wumma.” 48 Ka Jew dim la lebis n yel o ye, “Tinam n yel ye, fu ane Samaritan nid la, ka kikirig dol uf la, ti ma'anee?” 49 Ka Yesu lebisi ba ye, “Kikirig pu doli ma, amaa m du'osidne m Ba' yu'ur su'uŋa, ka yanam po'ogid man. 50 Man meŋ pu ied m meŋ yu'ur du'osugo. So' be one iedi o meŋ yu'ur, one a saria kat la. 51 Ameŋa ka m yeti ya ye, nid kane siakim noor la, ku nye ku'um baa bi'elaa.” 52 Ka Jew dim yel o ye, “Nannanna ti baŋi ya ye kikirig dol uf. Abraham ne Wina'am nodi'esidib la kpiya. Ka fu yet ye, nid kane siaki fu noor la, ku kpii baa bi'ela. 53 Fu gaad ti yaab Abraham one kpi laa? Bee fu gaad Wina'am nodi'esidib bane kpi laa? Fu ten'esid ye fu ane ano'one?” 54 Ka Yesu lebis n yeli ba ye, “Man ya'a du'osidi m yu'ur la, li ane zaalim. Man Ba' la a one du'os m yu'ur, on ka ya yel ye, one a ya Wina'am la. 55 Amaa yanam zi' on a so'o. Ka man mi' on a so'. Man ya'a yelin ye, m zi' on a so', m naani aan ziri sob wen wuu yanam ne. Amaa m mi' on a so', ka siak o noor la. 56 Ya ba' Abraham da mor ti'ir ye o na ti nye man saŋa nwa. Ka o nye ka mor sumalisim.” 57 Dinzug ka Jew dim la yel Yesu ye, “Fu nan pu paae yuum piisnu, ka niŋ wala nye Abraham?” 58 Ka Yesu yeli ba ye, “Ameŋa ka m yeti ya ye, Abraham da nan kae' saŋsi'a la, ka man pun be.” 59 Alazug ka ba zaŋ kuga ye ba lob o. Ka Yesu sua' o meŋ, ka yi Wina'am pu'usum yin la.



9

1 Ka on ken la, o nye dau ka o zu'omi o biilimin sa. 2 Ka o nya'andolib bu'os o ye, “Pa'ana, dau kaŋa tum tuumbe'ed bee o ba' ne o ma n tumi li, ka du'a o ka o a zunzoŋa?” 3 Ka Yesu lebis ye, “O zu'oŋ la ka'ane ye o tumne be'ede bee o ba' ne o ma tum. Amaa li a ye, Wina'am pa'ali o paŋ tuuma zunzoŋ la ni. 4 Lin nan a nintaŋ la, asee ti tum one tum man na la tuuma. Yu'uŋ na sob ka so' ku nyaŋe tum ya'ase. 5 Mam nan be dunia ni la, mane a dunia neesim.” 6 Ka Yesu n yel ne'eŋa la o tubis nintoond n bu tan n bulig zu'om la nini, 7 ka yel o ye, “Kem Siloam bulugin n pie fu nini.” (Siloam gbin ane ye, Atum so'.) Ka o keŋ pie o nini ka leb na nyet. 8 O kpi'es ne bane deŋim mi' o ka o a sos la yel ye, “Ka'a dau kaŋa daa yiti sosid laa?” 9 Ka sieba yel ye, “Li ane on la.” Ka sieba me yel ye, “Ayei, li wen o ne ka li ka'a one.” Ka o meŋ yel ye, “Mane la.” 10 Ka ba bu'os o ye, “Li niŋ wala ka fu yu'un nyeta?” 11 Ka o lebisi ba ye, “Dau kane ka ba buon Yesu la bu tan n buligi m nini ka yeli m ye m kem Siloam bulugin pie. Ka m keŋ pie ka yu'un nyet.” 12 Ka ba bu'os ye, “O be yaani?” Ka o lebis ye, “M zi'.” 13 Ka ba dol one daa a zu'om la keŋ Farisee dim sa'an. 14 Ka daakan ka Yesu bu tan ke ka zu'om la nyet la, daa ane Jew dim vu'usum daar. 15 Ka Farisee dim la bu'os o ya'as ye, “Li niŋ wala ka fu nyeta?” Ka o lebisi ba ye, “O bu ne tan n buligi m nini, ka m pie ka nyet.” 16 Ka Farisee dim sieba yel ye, “Dau kaŋa nwa pu dol vu'usum daar la wadaa, linzug ka ti baŋ ye o pu yi Wina'am sa'an naa.” Ka sieba ye, “Dau kane a tuumbe'ed sob na niŋ wala tum tuumnyalim bama?” Ka bakir kenn Farisee dim la ni. 17 Ka ba lem bu'os dau la ye, “Fu na yeli o yela ye bo, on ke ka fu nyet la?” Ka o lebisi ba ye, “O ane Wina'am nodi'es.” 18 Ka Jew dim la pu siak ye o daa zu'om ne ka yu'un nyeta, asee ba buol o ba' ne o ma n bu'os. 19 Ka ba bu'osi ba ye, “Ya biig la nwa? On ka ya ye ya du'a o ka o a zu'om laa? Ka li niŋ wala ka o yu'un nyeta?” 20 Ka ba lebis ye, “Ti mi' ye o ane ti biig, ka lem mi' ye, ti du'a o ka o a zu'om, 21 amaa lin niŋ si'em ka o nyet la, ti ku baŋi, ka ti me lem zi' one ke ka o nyeta. Bu'osimi ne o, ka o ane dau, o lem ka'a biiga. O meŋ na pian'.” 22 Ban zot Jew dim kpeenmnam dabiem la zug, ke ka ba yel ala. Jew dim daa pun deŋim gban'e ye so' ya'a siak ye Yesu ane Kiristo la, ba na kad o ba la'asug doogin la. 23 Linzug, ka o ba' ne o ma la yeli ba ye, “Bu'osimi ne o, ka o ka'a biiga.” 24 Ka ba buol dau one daa a zu'om la noora ayi daan n yel o ye, “Pian'am Wina'am yu'ur fu laafe nyeeb la yela. Ti mi' ye dau kaŋa ane tuumbe'ed sob.” 25 Ka o lebis ye, “O ya'a ane tuumbe'ed sob bee o ka'a tuumbe'ed soba m zi'. Mam mi' si'el ane ye, m daa ane zu'om ka yu'un nyet.” 26 Ka ba bu'os o ye, “O niŋ uf bo? O niŋ wala laki fu nini?” 27 Ka o lebisi ba ye, “M pun deŋim yeli ya ka ya pu bood ye ya kelise, ka bo ka ya bood ye ya wum ya'ase? Ya me bood ye ya liebi o nya'andoliba?” 28 Ka ba tu'ud o ye, “Fune aa o nya'andol, ka tinam ane Moses nya'andolib. 29 Ti mi' ye Wina'am da pian' tisne Moses, amaa dau kaŋa nwa, ti zi' on yi zin'isi'a naa.” 30 Ka dau la yel ye, “Nwa ane lidigir. Ya zi' on yi si'el naa, ka la'am ne wala o lakim nini ka m nyet. 31 Ti mi' ye, Wina'am ku kelis one a tuumbe'ed sob sosugo, amaa ka so' ya'a pu'usid Wina'am ka niŋidi o boodim, o na wumi o sosug. 32 Dunia pin'ilugin sa so' nan zi' wum ye ba ke ka on ka ba du'a o ka o a zu'om nini nyeta. 33 Dinzugo dau kaŋa ya'a pu yiin Wina'am sa'an naa, o ku nyaŋe niŋin si'e si'el la.” 34 Ka ba lebis o ye, “Ba du'a uf ne tuumbe'edin, ka fu lee bood ye fu pa'ali tii?” Ka ba kad o yiis. 35 Ka Yesu n wum ye ba kad dau la yiis la, ka nye o la, o bu'os o ye, “Fu niŋ Ninsaal Biig la yaddaa?” 36 Ka o lebis ye, “M Zugsoba, Ninsaal Biig la a ano'on ka m na niŋ o yadda?” 37 Yesu yel o ye, “Fu nye o ka li ane one pian'ad ne fu la.” 38 Ka dau la yel ye, “M Zugsob, m niŋ uf yadda.” Ka na'as Yesu. 39 Yesu yel ye, “Saria kadib yela ka m keenn dunia ni, ka zunzoos na nyet, ka bane nyet la na lieb zunzoos.” 40 Ka Farisee dim sieba bane kpi'e ne o la n wum ne'eŋa la, ba bu'os o ye, “Din la tinam me ane zunzoosee?” 41 Ka Yesu lebisi ba ye, “Ya ya'a aan zunzoos ya ku moren taale. Ka yaname sadigim yel ye ya nyet la, ya taal kpelim be.”



10

1 Ka Yesu ye, “Asida ka m yeti ya ye, one pu dol pe'es za'anoorin la n kpen' buluugin laa ka du zaŋguomi kpen' ane one faand bee na'ayiig. 2 Amaa one dol za'anoorin la kpen' ane pe'es la konbkem. 3 Ka one gur za'anoor la na yo'ogi tis o. Ka o pe'es la mi' o kukor la zug, o buoni ba yuda ka gaad tuon ka ba dol o. 4 Ka on more o pe'es wusa yi na la, o gaadi ba tuon ka ba dol o, bozugo ba mi' o kukor. 5 Ba ku dol saana, ba na zo ka bas o, bozugo ba zi' o kukore.” 6 Siiliŋ kaŋa ka Yesu zaŋi siilimi ba, amaa ba pu gban'e o pian'ad la gbin ne. 7 Ka Yesu yeli ba ya'as ye, “Asida ka m yeti ya ye, mane aa pe'es la za'anoor. 8 Ban wusa deŋi m tuon ane bane faand bee na'ayiis, ka pe'es la pu kelisidi baa. 9 Mane a za'anoor la. Ka one dol za'anoor kan la kpen' na nye faangir. O na kpen' ka yi na n nye diib n di. 10 Na'ayiig la kenne ye o zu ka ku, ka sa'am ma'aa, ka mam kena ye ba nye nyovur line ka'a naare.” 11 “Mane a konbkem suŋ la. Konbkem suŋ la pesigi o nyovur pe'es la yela. 12 One ka' konbkem meŋire, ka gur pe'es bane ka' o meŋ dine ka li ane ligidi yela ka o guri ba la, o ya'a nye ka kunduŋ ken na ka o bas pe'es la, ka zo. Ka kunduŋ la gban'e ba ka widigi ba. 13 Ban ka' o meŋ pe'ese ka ane ligidi yela ma'aa la zug, ka o zo. 14 “Mane lee a konbkem suŋ la, ka mi' m meŋ konbid ka ba me mi' man 15 wenne m Ba' Wina'am mi'i man ka man me mi' o si'em la. Mane pesigi m nyovure tisi m pe'es la. 16 M mor pe'esieba bane ka' buluug nwa nii. Li nar ka m me more ba na ka ba kelisi m kukor, ka la'ase ba wusa gumm ka mor konbkem yinni. 17 Ka man pesigi m nyovur la zug ka m Ba' la noŋi m. Ka m na lem di'e li ya'as. 18 So' ku nyaŋe zaŋi m nyovure. M meŋ lee pesigi m nyovur. M mor paŋ ye m pesigi m nyovure kpi, ka lem mor paŋ ye m lem di'e li ya'as. M Ba' tisi m nozi'el kaŋa.” 19 Ka pian' bama zug ke ka bakir ya'an daa be Jew dim la soogin. 20 Ka ba tita'am sa yel ye, “Bo ka ya kelisid o, o ane geeŋ ka kikirig dol o.” 21 Ka sieba yel ye, “Li ka'a on ka kikirig dol o pian'ade nwaa. Kikirig na nyaŋe ke ka one zu'om nyeta?” 22 Ka di'ema saŋa line ka ba tiend Wina'am pu'usum yir pier Jerusalem teŋin la paae, ka li da a sapal. 23 Ka Yesu ken Wina'am pu'usum yir zin'ikan ka ba buon Solomon za'ambeŋ la. 24 Ka Jew dim la'ase gilig o ka yel o ye, “Bo ka fu ke ka ti bi'esid hale ne anwa? Fu ya'a ane Kiristo la, one ka Wina'am gaŋ la, fun yelimi ti nyain nyain.” 25 Ka Yesu lebisi ba ye, “M daa yeli ya, ka ya pu niŋi m yaddaa. Tuumban ka m tum m Ba' yu'urin la pa'al mam a si'em. 26 Amaa yaname ka' m pe'es la zug ka ya pu niŋi m yaddaa. 27 M pe'es wumi m kukor, ka m mi' ba, ka ba doli m, 28 ka m tisidi ba nyovur line ka' benne, ka ba kulum ku bodige, ka so' kae' na nyaŋe faann ba m nu'ugine. 29 M Ba' one noki ba tisi m la mor paŋ hale gaad si'el wusa, ka so' kae' na nyaŋe faann ba m Ba' la nu'ugine. 30 Mam ne m Ba' la ane yinni.” 31 Ka Jew dim lem ye ba lob o ne kuga n ku. 32 Ka Yesu yeli ba ye, “M pa'ali ya tuumsuma bedego line yi m Ba' la ni, ka tuumsuŋban yela ka ya lobidi m ne kugaa?” 33 Ka Jew dim la lebis o ye, “Li ka'ane tuumsuma yelaa amaa Wina'am yu'usa'uŋ la yela, bozugo fu ane ninsaal amaa fu ye fu ane Wina'am.” 34 Ka o lebisi ba ye, “Li sobi ya wada ni ye, ‘Mam, Wina'am yel ye, ya ane Winaa.’ 35 Ti mi' ye Wina'am gbauŋ la a sida saŋa wusa, ka bane ka o zaŋ o labaar la tis la, o buoni ba ye ba ane wina. 36 Ka la'am ne wala ka ya yet ye, mam kane ka Wina'am gaŋ la ka tumi m dunia nwa ni la sa'amid Wina'am yu'ur, mam yet ye, mam a Wina'am Biig la zug. 37 M ya'a pu tumi m Ba' tuuma, da niŋine m yadda. 38 Amaa m ya'a tumi li hale ka ya pu niŋi m yadda, siakimi m tuuma la, ka ya na nye ka baŋ ye, m Ba' la a yinni ne mam ka m me a yinni ne o.” 39 Ka ba lem zigid ye ba gban' o, ka o toomi ba ni. 40 Ka o toomi anina n keŋ lo'oŋ Joodan mo'ar n paae zin'ikan ka Joon da deŋim suud nidib ku'om la n kpelimi ani. 41 Ka nidib bedego kenn o sa'an na ka yel ye, “Joon pu tum tuumnyalima, ka lin wusa ka o da pian' dau kaŋa yela la ane sida.” 42 Ka nidib bedego niŋ o yadda anina.



11

1 Ka dau daa be Betani teŋin. Ka o yu'ur buon Lazarus. Ka o ka' laafe. Teŋ kan ni ka Meeri ne o bier Marta be la. 2 Li ane Meeri one daa kpa'e kpasoondim n walig Yesu ka eens o noba ne o zuobid la, on taunn n a Lazarus one n ka' laafe la. 3 Dinzug o tanp la daa tum n yel Yesu ye, “Zugsoba, fu zuanoŋir la ka' laafe.” 4 Ka Yesu n wumi li la, ka o yel ye, “Ban'akan ku kuu o. Amaa li ane ye Wina'am yu'ur na du bedego. Ka lin zug ka Wina'am Biig la yu'ur me na du.” 5 Ka Yesu noŋ Marta ne o pitu la ne Lazarus su'uŋa. 6 Ka on wum ye Lazarus ka' laafe la, o kpelim on daa be zin'isi'a la daba yi. 7 Ka lin nya'aŋ la ka o yel o nya'andolib la ye, “Keli ka ti keŋ Juuda ya'as.” 8 Ka o nya'andolib la yel o ye, “Pa'ana, Jew dim daa bood uf ye ba lob ne kuga n kuu uf. Ka wala ka fu yel ye, fun na lem n keŋ anina ya'ase?” 9 Ka Yesu lebis n bu'osi ba ye, “Li ka' daar yinni a nintaŋ tansib ne zaam ma'are? Nid ya'a ken nintaŋ win o ku tu'uge, bozugo dunia neesim be. 10 Amaa nid ya'a ken yu'uŋ o tu'ugidne, bozugo neesim kae'.” 11 Ka on yeli ba nwa n naae la, o yeli ba ye, “Ti zua Lazarus gbisidne. Amaa m na keŋ n nie o gbeenmin la.” 12 Ka o nya'andolib la yel o ye, “Zugsoba, o ya'a gbisidne, o na nye laafe.” 13 Amaa Yesu yeti ba ne Lazarus ku'um yela. Ka ba ten'esid ye o yeti ba ne o gbeenm yela. 14 Ka Yesu yeli ba nyain ye, “Lazarus kpi ne. 15 Man daa ka' o sa'an la yela, ke ka m mor sumalisim, yanam zug, bozugo ya na niŋ m yadda. Amaa keli ka ti keŋ o sa'an.” 16 Ka Tomas, one a liiba la yinni, yel o nya'andoltaab ye, “Keli ka ti la'am keŋ ne o. Ka li ya'a a ku'um, tinam la'am n kpi ne o.” 17 Ka Yesu n paae la, o nye ka Lazarus pun be yaugin ne daba anaasi sa. 18 Ka Betani teŋ daa pu lal ne Jerusalem. Li ane wuu maila ayi ne. 19 Ka Jew dim bedego kena ye ba belis Marta ne Meeri ba taunn kum la zug. 20 Ka Marta n wum ye Yesu kenna la, o due n yi ye o tu'os o. Ka Meeri kpelim n zin'i yin. 21 Ka Marta yel Yesu ye, “Zugsoba, fu ya'a daa been kpela, man taunn nwa naan ku kpii nee. 22 Amaa m mi' ye lin mekama ka fu sos Wina'am la, hale baa nannanna o na maal ala n tis uf.” 23 Ka Yesu yel o ye, “Fu taunn la na vu'ug ya'as.” 24 Ka Marta yel o ye, “M mi' ye o na ti vu'ug kumin dunia kaŋa naar daar.” 25 Ka Yesu yel o ye, “Mane a ku'um vu'ugir ne nyovur. One niŋ m yadda la, hale o ya'a ane ku'um, o na vu'ug. 26 Ka one mekama voe ka niŋi m yadda la, o kudum ku kpii. Fu niŋ nwa yadda bee?” 27 Ka Marta yel o ye, “M Zugsoba, m niŋ uf yadda ye fu ane Kiristo, Wina'am Biig, on ka ba da ye o na kenn dunia ni na la.” 28 Ka on yel nwa naae la, o sua' keŋ buol o pitu Meeri n yel o ye, “Ti Pa'an la be kpela yamma yamma ka buon uf.” 29 Ka on wum la ka o due to'oto n keŋ o sa'an. 30 Ka Yesu da nam pu paae teŋ la ni naa, amaa o kpelim bene zin'ikan ka Marta tu'os o la. 31 Ka Jew dim bane be yin n belisid Meeri la, n nye ka o due to'oto n yi la, ka ba dol o n ten'esid ye, o kenne yaugin la ye o kaas. 32 Ka Meeri paae Yesu n be zin'isi'a la, ka nye o, ka igin Yesu tuon n yel o ye, “M Zugsoba, fu ya'a daa been kpela man taunn nwa naan ku kpii nee.” 33 Ka Yesu n nye ka o kum ka Jew dim bane dol o la me kum la, ka o suunr sa'am hale, ka o sin'im bedego, 34 ka bu'osi ba ye, yaa ni ka ya sua' kum la? Ka ba yel o ye, “Ti Zugsoba, kem na n gos.” 35 Ka Yesu ninto'om yi. 36 Ka Jew dim la yel ye, “Gosimi, on noŋ o si'em.” 37 Ka sieba bu'os ye, “Dau kaŋa daa niŋ si'em n nie zunzoŋ nini la ku nyaŋen keen ka dau kaŋa tiliginee?” 38 Dinzugo Yesu lem sin'im ya'as on paae yaugin la. Yaug la ane tampiing voonr, ka kugir ligili li noor. 39 Ka Yesu yel ye, “Lakimi kugir la.” Ka one kpi la taunn Marta yel o ye, “M Zugsoba, o be ne yaugin daba anaasi nwa. Anwa o pun'e ya.” 40 Ka Yesu bu'os o ye, “M pu yel ye, fu ya'a niŋi m yadda, fu na nye Wina'am paŋa?” 41 Ka ba lak kugir la ka bas yaug la noor. Ka Yesu go'e gosidi agol, ka yel ye, “M Ba', man pu'usid uf bareka fun wumi m sosug la. 42 M mi' ye saŋa wusa fu wum ne m sosug. Amaa li ane nidib bane zi'e kpela nwa la zug, ka m yeli ala, ye ba niŋ yadda ye fun tum man na.” 43 Ka on n yel nwa wusa n naae la, ka o du'os o kukor n tans ye, “Lazarus, yim na.” 44 Ka one daa kpi la due. Ka o noba ne o nu'us vilig ne pien. Ka pien bil loo o nindaa. Ka Yesu yeli ba ye, “Yidigim pien la ka bas o ka o keŋ.” 45 Ka Jew dim bedego bane dol Meeri la'am kena ka nye Yesu n maal si'em la ba niŋ o yadda. 46 Ka sieba keŋ Farisee dim sa'an n yeli ba, Yesu n tum si'em la. 47 Ka maalmaan kpeenmnam ne Farisee dim la'as ba kpeenmnam ka yel ye, “Ti na niŋ wala? Dau kaŋa tum tuumnyalima bedego. 48 Ti ya'a ke ka o kpelim niŋidi ala nidib wusa na niŋ o yadda, ka Room dim na kena sa'ami ti zin'isuŋ ne ti so'olim wusa.” 49 Ka ba nid yinni, on yu'ur buon Kaifas one da a maalmaan kpeenm yuum kan la, yeli ba ye, “Ya zi' si'el si'ela. 50 Ya pu baŋ ye li a su'um ye dau yinni naani kpi nidib la yela n gaad ti buudi la wusa sa'uŋo?” 51 O pu yel ne'eŋa ne o meŋ ya'am, amaa on da a maalmaan kpeenm yuum kaŋa la n ke ka o di'e Wina'am pian'ad n tis nidib la, ye Yesu na kpi n tis Jew dim buudi la. 52 Ka ka'ane buudi kaŋa la yela ma'anee, amaa ye o la'as Wina'am biis bane widig la. 53 Dinzugo daar kan ka ba pin'ili gban'e ban na niŋ si'em ku o. 54 Lin yela ka Yesu pu lem neeli o meŋ Jew dim sooginee, ka toomi anina keŋ teŋ kane kpi'e moogin, ka kpen' Efiram teŋin n gbeenn anina ne o nya'andolib la. 55 Ka Jew dim di'ema lin ka ba buon kum malek gaadug tienr la da li'elne, ka ba bedego naam teŋin la keŋ Jerusalem ye ba maal maluŋ kane na ke ka ba a nyain la, ka dabisir la nyaan paae. 56 Ka ba ied Yesu. Ka ban be Wina'am pu'usum yin la ka bu'os taaba ye, “Ya ten'esid wala? Ya ten'es ka o ku kenn la'asug la naa?” 57 Ka maalmaan kpeenmnam ne Farisee dim la daa deŋim tis noor ye so' ya'a baŋ on be zin'i si'a, on yelimi ba ka ba gban' o.



12

1 Ka li kpelim daba ayuobu ka kum malek gaadug dabisir la paae, ka Yesu keŋ Betani, teŋ kan ka Lazarus on ka o daa vu'ug kumin la be. 2 Ka ba maal diib tis o, ka Marta pudug diib la, ka Lazarus paas bane dit ne o la ni. 3 Ka Meeri zaŋ tudaare kpaam line ka ba buon naad la, ka na pe'el kolibir, ka li ligidi zu'e bedego la, n kpa'e siin'e Yesu noba la ka nok o zuobid n duus li, ka yir la wusa taae ne tudaare kpaam la nyuug. 4 Ka Judas Iskariot one a Yesu nya'andolib la yinni, one na ti zam o la, yel ye, 5 “Bo ka o pu kuos tudaare kpaam la m mor ligidi la na ka ti tis noŋ dima? Ligid kan na paae nid yinni yuum yood.” 6 Li ka'ane on noŋ noŋdim la yela ka o yel ne'eŋa, amaa li ane on da mor ba ligidi kolug ka a na'ayiig la yela, ka yiti sua' yiis line be anina la. 7 Ka Yesu yel ye, “Basimi po'a la baanlim. Kel ka o tenr lin ka o maal la n guri m mum daar. 8 Noŋ dim na be ne ya saŋa wusa, amaa mam lee ku be ne ya saŋa wusa.” 9 Ka Jew dim nidib tita'am sa n wum ye o be ani la, ba kena ka li ka'ane Yesu yela ma'anee, amaa la'am ne Lazarus one ka Yesu vu'ug o kumin la nyeeb men. 10 Ka maalmaan kpeenmnam la gban'e ye ba ku Lazarus men. 11 Bozugo on yela ka Jew dim la bedego tiak ka niŋid Yesu yadda. 12 Ka yim beug ka nidib bedego bane keŋ maluŋ dabisir la ni wum ye Yesu ken Jerusalem la, 13 ka zaŋ kpukpar vaand n tu'osid o ka pian'ad ne kukortita'ar ye, “Hosaana, yelsum bene one ken na ne Zugsob la yu'ur la, ka a Israel dim na'ab la.” 14 Yesu nye buŋsia'asiŋ ka ban' o ka li dolne lin da sob si'em Wina'am gbauŋin ye, 15 “Jerusalem nidiba, da zoti dabiem. Gosimi ya, ya na'ab kenna ka ban'ad buŋsia'asiŋ.” 16 O nya'andolib da nam pu deŋim baŋi li gbin ne, amaa Yesu n ti nye zun'or la, ba tienn ye ne'eŋa da sobne o yela ka li me a line ka ba niŋi tis o la. 17 Ka nidib bedego bane da be o sa'an saŋkan ka o vu'ug Lazarus kumin ka o yi yaugin na la, n yel Yesu n daa niŋ si'em. 18 Ka on tum tuumnyaluŋ kaŋa ka nidib bedego wum la zug ba keŋ tu'os o. 19 Ka Farisee dim yu'un yet taaba ye, “Ti ku nyaŋe niŋ si'e si'ela. Gosimi ya, nidib la wusa dol o ne.” 20 Ka Greek dim sieba me daa be bane keŋ Jerusalem ye ba pu'us Wina'am maluŋ dabisir daar la. 21 Ka ba kenn Filip one yi Besaida, Galilee so'olimin la sa'an na n yel o ye, “Ti bood ye ti nye Yesu.” 22 Ka Filip keŋ yel Andrew ka ba dol taaba me keŋ yel Yesu. 23 Ka Yesu lebisi ba ye, “Saŋa la paae ya ye Ninsaal Biig la nye zun'or. 24 Asida ka m yeti ya ye kief ya'a pin' teŋin ka pu bule, li kpelim ane yinni, amaa li ya'a bul li na du'a ki bedego. 25 One noŋi o nyovur na ko'oŋi li, amaa one basi o nyovur dunia nwa ni la na nye nyovur line ka' naare. 26 One bood ye o tum tisi m, asee ka o doli m, ka mam be zin'isi'a la o me na be ani. So' ya'a tum tis man, m Ba' na zun'e o daana yu'ur. 27 “Nannanna m sunf sa'ameya, ka m na yel ye bo? M Ba'a faann m saŋkaŋa namisugin nwaa? Ayei, li ane ne'eŋa nwa yela ka m kena paae saŋkaŋa nwa. 28 M Ba'a, zun'omi fu yu'ur.” Ka kukor yi saazug n yel ye, “M zun'e m yu'ur ka na lem zun'e li ya'as.” 29 Ka nimbane zi'e kpi'e la wumi li la ka yel ye, “Saa dam,” ka sieba ye, “Maleki pian' tis o.” 30 Ka Yesu lebis ye, “Kukor kaŋa pian'ane ya yela, ka ka' mam yelaa. 31 Dunia nwa saria kadib paae ya, ka ba na kad one so'e li la bas. 32 Ka ba ya'a du'os man agol, m na buol nidib wusa kenn m sa'an na.” 33 Yesu yel ne'eŋa ne ye o pa'al ku'um kan buudi ka o na ti kpi. 34 Ka nidib la lebis o ye, “Ti wum wada gbauŋin ka li yel ye Kiristo la kpelim be ne saŋa wusa, ka bo ka fu yel ye, ba na du'os Ninsaal Biig la agole? Ka Ninsaal Bikaŋa a ano'one?” 35 Yesu siilimi ba ye, “Neesim la na be ne ya saŋa bi'ela. One a neesim n be la, kemi, ka neesim nan kpen be la da ke ka yu'uŋ sobi ya. One keŋ likin zi' on ken si'ela. 36 Yaname be neesim la sa'an la, niŋimini o yadda ka lieb neesim la biis.” Ka on yel ne'eŋa naae la ka toom n sua' o meŋ ba sa'an. 37 Hale baa on tum tuumnyalima bedego ka ba nye la, la'am ne wala ba pu niŋ o yaddaa. 38 Li da niŋi ala ye Wina'am nodi'es Azaya da pian'a si'el la niŋi ameŋa ye, “Ti Zugsoba, ano'on siaki ti labaar la? Ka ano'on sa'an ka Zugsob la nie o paŋi pa'ale?” 39 Ba da pu niŋ o yaddaa, bozugo Azaya da lem yel ya'as ye, 40 “O zu'omi ba nini ka digilimi ba sunya, ka ba da nyeta bee ba sunya baŋe ka ba lebi mam Wina'am sa'an na ka m ti'ebi ba.” 41 Azaya yeli ala bozugo o da nye Yesu na'am paŋ ka pian' o yela. 42 Ka la'am ne wala hale Jew dim tuongatib bedego niŋ o yadda ba sunya ni, ka Farisee dim zotim la yela ka ba pu neeli li ye ba na ti yiisi ba la'asug doogin n basi, 43 ban noŋ saalib zun'or n gat Wina'am zun'or la zug. 44 Ka Yesu pian' ne kukortita'ar ye, “One niŋid man yadda la, pu niŋid mam yadda ma'anee, amaa o la'am niŋid ne one tum man na la yadda men. 45 Ka one nyee man la me nye one tum man la na. 46 M ane neesim n kenn dunia ni na, ka one niŋi m yadda ku kpelim likin ne. 47 “Ka so' ya'a wumi m pian'ad la ka pu doli li sueya, m ku kadi o saria, bozugo m pu kena ye m kadne dunia dim saria amaa ye m faaenn ba. 48 One zan'as ka pu di'e m pian'ad la mor saria kadib. Ka pian'aban ka m pian'a la na ti kadi o saria naar daar la. 49 Ka m pu pian' ne m meŋ paŋa. Amaa m Ba' one tum m la na meŋ tis m noor mam na pian' si'em wusa. 50 Ka m mi' ye o noor zi'elug la ta'asid nyovur line ka' naare. Dinzugo m Ba' yeli m si'el la, lin ka m pian'ad.”



13

1 Ka ku'um malek gaadug tienr dabisir la da li'el la, ka Yesu baŋ ye o saŋa paae ye o yi dunia kaŋa ni ka keŋ o Ba' sa'an. O da noŋi o meŋ nidib bane be dunia ni, ka noŋi ba hale. 2 Ka Yesu ne o nya'andolib daa ditne ba yu'uŋ diib, ka Sutaana daa pun deŋim n kpen' Judas, Simon Iskariot biig la sunfin, ye o zam Yesu. 3 Yesu daa mi' ye o Ba' la zaŋ si'el mekama wusa niŋ o nu'ugin la, ka mi' ye o yine Wina'am sa'an na, ka lebidne Wina'am sa'an. 4 Ka o due diibin la n yeeg o fuug, ka zaŋ pien n lo o sia, 5 ka bue ku'om niŋ si'uŋun ka pin'il n pie o nya'andolib la noba, ka duusidi ba ne pien kan ka o lo o sia la. 6 O daa pie paae Simon Piita. Ka Piita bu'os o ye, “M Zugsoba, fu ye fu pie m nobaa?” 7 Ka Yesu lebis o ye, “Fun nan zi' man niŋid si'el la, amaa, nwa nya'aŋ fu na baŋi li.” 8 Ka Piita yel o ye, “Fu kudum ku pie m nobaa.” Ka Yesu lebis o ye, “M ya'a pu pie fu nobaa, fu lem ka' m nya'andola.” 9 Ka Simon Piita yel o ye, “M Zugsoba, alazugo piem m nu'us ne m zug, ka ka' m noba gullimnee.” 10 Yesu yel o ye, “One pun su sa, o noba pier gullim siaki ya, ka li maal o niŋgbiŋ wusa ka li a nyain. Ya ane nyain, amaa ka'a ya wusaa.” 11 Ka Yesu daa pun mi' one ye o zam o la zug, ka o yel ye ka' ya wusa a nyain ne. 12 Ka one pie ba noba naae la, ka o lem ye o fuug, ka leb n zin'i, ka bu'osi ba ye, “Ya baŋ man niŋ si'el laa?” 13 “Ya buon man ye, Pa'an ne Zugsob. Li ane ameŋa. M ane ala. 14 Lin sadigim ane ye man ane ya Zugsob ne ya Pa'an la, ka pie ya noba la, li su'um ye yanam me pie ya taaba noba. 15 M maal nwa ne ye m pa'ali ya, ye yanam me na maalne wuu man maali ya si'em la. 16 Ameŋa ka m yeti ya ye, tumtum ku gaad o zugsoba. Ka ban tum so' la ku gaad one tum o la. 17 Ya ya'a baŋ nwa, ka niŋ ala, yelsum be ya zutin. 18 “Li ka' ya wusa yela ka m yeta. M mi' mane gaŋ sieba la. Amaa asee Wina'am gbauŋ la sob si'em la niŋ ameŋa ye, ‘One dit ne man la, tuligi kis man.’ 19 “M yeti ya ne nannanna ka li nan pu maali. Ka li ya'a ti maal, ya na niŋ m yadda ye mane la. 20 Ameŋa ka m yeti ya ye, one di'e on ka m tum la di'edne man. Ka one di'ed man la di'edne one tum man la na.” 21 Ka Yesu n pian' ne'eŋa la ka o sunf sa'am ka o yel ye, “Asida ka m yeti ya ye, ya yinni na zam man.” 22 Ka o nya'andolib la gosid taaba ka ya'amisid on yela ka Yesu pian'ad la. 23 Ka Yesu nya'andol yinni one ka o noŋ hale la zin'i kpi'e ne Yesu. 24 Ka Simon Piita enbig nya'andol la ka yel o ye, “Bu'osim o, one ka o pian'ad la.” 25 Ka one nan kpelim zin'i kpi'e ne Yesu baba la, bu'os o ye, “Zugsoba, li aa ano'one?” 26 Ka Yesu lebis ye, “Li ane one ka m na zaŋ bodobodo nwa n suk laan la n tis o la na zam man.” Ka on suk diib la laan la ka zaŋi li tis Judas Iskariot. 27 Ka Judas n di diib la naae la ka Sutaana kpen' o ni. Ka Yesu yel o ye, “Fun na niŋ si'el la, niŋimi li to'oto.” 28 Ka bane wusa la'am dit ne o la pu baŋ lin yela ka o yel o alaa. 29 Ka sieba ten'es ye Judas n da more ba ligidi kolug la yela ka Yesu yet o ye o da'am la'aban ka ba bood maluŋ diib dabisir la yela, bee o suŋim noŋdim la. 30 Li daa ane yu'uŋ, ka Judas n di'e diib la naae la, ka kpelim yi. 31 Ka Judas n daa yi la, ka Yesu yel ye, “Ninsaal Biig la yu'ur na nye zun'or nannanna, ka on ni ka Wina'am yu'ur me na nye zun'or. 32 Wina'am yu'ur ya'a nye zun'or, o Biig la zug, Wina'am meŋ na zun'e o Biig la yu'ur, ka li ku yuuge. 33 “M biise, m na be ne ya, saŋa bi'ela nwa. Ka ya na ti ied man. Wenne man daa yel Jew dim si'em la, ye, man ken zin'isi'a la ya ku tun'e kenn aninaa. Ala men ka m deŋim yeti ya nannanna. 34 “Nooryelug paal nwa ka m tisidi ya ye, ya noŋim taaba. Wenne man noŋi ya si'em la, ala men ka ya na noŋ taaba. 35 Ya ya'a noŋ taaba, nidib wusa na baŋ ye ya ane m nya'andolib.” 36 Ka Simon Piita bu'os o ye, “M Zugsoba, fu ken yaani?” Ka Yesu lebis o ye, “Man na ken zin'isi'a la, fu ku nyaŋ dol man nannanna. Amaa fu na ti yuolim dol man n keŋ.” 37 Ka Piita bu'os o ye, “M Zugsoba, bo niŋ ka m ku nyaŋ dol uf nannanna? M na tun'e kpi fu zug.” 38 Ka Yesu lebis o ye, “Fu na kpi man zugoo? Ameŋa ka m yet uf ye, fu na ki'is man noor atan' ka noraug naan kaas.”



14

1 Ka Yesu yeli ba ye, “Da ke ka si'el daam ya sunyaa. Niŋim Wina'am yadda, ka niŋ man yadda men. 2 M Ba' yir mor dood bedego. Ya'a ka'ane alaa, m naan ku yeline ya ye, m kene ye m maal zin'ig ya zugo. 3 Ka m ya'a keŋ n maal zin'ig la naae, m na lem kena n di'e ya lebi m sa'an, ka ya na be zin'ikan ka m be la. 4 Ka man ken zin'isi'a la ya mi' ani, ka lem mi' li suer men.” 5 Ka Tomas yel o ye, “M Zugsoba, ti zi' fun ken zin'isi'a la. Ti na niŋ wala n baŋi li suere?” 6 Ka Yesu lebis o ye, “Mane a suer ne yelmeŋir ne nyovur. So' kae' na nyaŋ n keŋ m Ba' Wina'am sa'ane, asee o paae man. 7 Ya ya'a baŋin man ya naani baŋin m Ba' Wina'am men. Ka lin pin'il nannanna n zaŋ ken sa, ya baŋ o ka nyet o.” 8 Ka Filip yel o ye, “M Zugsoba, pa'alimi ti fu Ba', ka tinam bood si'eli la.” 9 Ka Yesu lebis o ye, “Filip, man be ne ya ka li yuug, ka fun nan kpelim zi' maa? Bozugo on wusa nyet man la, nyet m Ba' men. Ka bo zug ka fu lem yet ye, pa'alimi ti fu Ba' la? 10 Fu pu siak ye m a yinni ne m Ba' la, ka m Ba' la a yinni ne manne? Pian'aban ka m pian'ad tisi ya la ka' m meŋ pian'ade, amaa m Ba' kane be m ni la, one tumi o tuuma. 11 Niŋimi m yadda ye m a yinni ne m Ba' la, ka m Ba' la me a yinni ne man. Ka li ya'a ka' alaa, niŋim man yadda m tuuma la zug. 12 Yelmeŋir ka m yeti ya ye, one niŋ man yadda la na tum tuumbane ka man tum la. Hale o na tum tuumtitada ka ba gaad ala, bozugo m kenne m Ba' sa'an. 13 Lin wusa ka ya sos man yu'urin la, m na maali li, ye m Ba' yu'ur na nye zun'or o Biig la zug. 14 Ya ya'a sos si'el ne man yu'ur, m na maali li.” 15 “Ya ya'a noŋ man, ya na siak m noyelug la. 16 Ka m na sos m Ba', ka o na tisi ya Suŋid so'. Ka o na be ne ya saŋa wusa. 17 One a yelmeŋir Siig la. Ka dunia dim ku nyaŋ di'e o, bozugo ba pu nyet o, ka me pu baŋ oo. Yanam mi' o, bozugo o kpelim ya sa'an, ka na be ya ni. 18 “M ku basi ya wuu kpiibise. M na leb ya sa'an na. 19 Li kpelim bi'ela ka dunia nidib ku lem nyee m ya'ase, amaa yanam na nyeti m. Man voe la zug, yanam me na mor nyovur. 20 Daakan la ka ya na baŋ ye m a yinni ne m Ba' la, ka yanam me a yinni ne m, ka m a yinni ne ya. 21 “One di'e man noor zi'elug la, ka siaki li, one a one noŋi m. Ka one noŋ man la, m Ba' Wina'am me na noŋ o. Ka man na noŋ o, ka nie m meŋ n pa'al o.” 22 Ka Judas, ka'ane Judas Iskariot la, bu'os o ye, “M Zugsoba, wala ka fu na nie fu meŋ n pa'al tinam, ka ka'ane dunia nidiba?” 23 Ka Yesu lebis o ye, “Nid ya'a noŋ man, o na di'e m noor, ka m Ba' na noŋ o, ka tinam na kenn o sa'an na n kpelim o ni. 24 One pu noŋi m, pu di'edi m noore. Ka pian'ad kane ka ya wum la, ka' m meŋ pian'ade, amaa li ane m Ba' one tum man na la pian'ad. 25 “Pian'abama nwa ka m pian'ad tisidi ya, man nan be ne ya la. 26 Amaa Suŋid la, one a Wina'am Siig Suŋ ka m Ba' la na ti tum o ya sa'an na, ne m yu'ur la, o na pa'ali ya si'el wusa, ka tiens ya si'el wusa lin ka man daa pian' tisi ya la. 27 “M basi m sumalisim tisi ya, ka li ane m meŋ sumalisim ka m tisi ya, ka pu wenne dunia tisidi ya si'em la. Da ke ka ya sunya sa'am, bee ka dabiem kpen'e yaa. 28 Ya daa pun wum ka m yeli ya ye, m na yi ya sa'an, ka na lebi ya sa'an na. Ya ya'a noŋin m, ya naan maalin sumalisim, man kenne m Ba' sa'an la, bozugo m Ba' la gati m. 29 Ka nannanna m deŋim yeti ya ne ka li nan pu paae. Ka li ya'a ti paae ya na niŋ man yadda. 30 Ka lin yi nannanna n ken la, m ku lem pian' bedego ne yaa, bozugo Sutaana one a dunia na'ab la, kenna. Amaa o paŋ ku nyaŋe ma. 31 Li a tilas ka dunia dim baŋ ye n noŋi m Ba' la, ka m Ba' la noor zi'elug la ka man dol. “Duomi ka ti yi kpela keŋ.”



15

1 Ka Yesu pa'ali o nya'andolib la ne siiliŋ ye, “Mane a veen tiig la ameŋa. Ka m Ba' gur tiig la. 2 Wilkan be m ni ka pu wan na, m Ba' nwaadi li n basid. Ka wilkan wusa n wan la, o pesidi li ne n maali li su'uŋa ka li maligim wan bedego. 3 Pian'akan ka m pian' tisi ya la zug, ya ane nyain. 4 Kpelim be man ni ka man me na be ya ni. Tiig wil ku tun'e wale, asee o kpelim be tiigin la. Ala men ka ya ku tun'e niŋ si'ela asee ya kpelim be man ni. 5 “Mane a tiig la, ka yanam a wila la. One kpelim be man ni ka man me be o ni la, on sob na wal bedego, bozugo ya ku tun'e niŋ si'ela asee ya kpelim be man ni. 6 On kane pu kpelim be man ni wenne wilkan ka ba nwa'e n bas, ka li kudug la. Ba na la'as wilban n lob bugumin, ka bugum dii ba. 7 Ya ya'a kpelim be man ni, ka m pian'ad be ya ni, ya na sos yaname bood si'el wusa ka li na niŋ ala n tisi ya. 8 Ya tuumsuma bedego du'osid m Ba' Wina'am yu'ur. Ka ala men ka li na pa'al ye ya ane m nya'andolib. 9 “M Ba' noŋi m si'em la, ala men ka man noŋi ya. Kpelimi be ne m noŋir la poogin. 10 Ya ya'a siak m noor zi'elug la, yanan kpelimi m noŋirin la, wuu man siak m Ba' noor zi'elug la, ka kpelim o noŋirin si'em la. 11 “M yeli ya yelbama ye ya di'e m sumalisim. Ka ya sunya na pe'el ne sumalisim. 12 M noor zi'elug nwa ka m yeti ya ye, noŋimi taaba, wuu man noŋi ya si'em la. 13 Noŋir lem kae' gaad nidi naan kpi o zuanam zugo. 14 Ya ya'a siak m noor zi'elug la, ya ane m zuanam. 15 M yiti buoni ya ne ye, m tumtumnib. Amaa m ku lem buoli ya ala ya'ase, bozugo tumtum zi' o zugsob n niŋid si'ela. Amaa m buoni ya ne ye, m zuanam, bozugo m yeli ya, m Ba' yeli m si'em wusa la. 16 Ka' yaname gaŋi ma. Amaa mane gaŋi ya ye ya tum tuumsuma wuu tisuŋi n wan welsuma si'em la. Ka ya tuumsuma na kpelim. Ka ya ya'a sos m Ba' Wina'am si'el man yu'ur zug o na tisi ya. 17 M noor zi'elug ane ye, ya noŋimi taaba. 18 “Dunia dim ya'a kisi ya, yanam baŋimi ye ba deŋi n kisigne man yiiga. 19 Ya ya'a been dunia dim so'olimin la, dunia dim naan noŋini ba meŋ nidib. Amaa ya ka' dunia dim so'olim nii. M gaŋi ya ne n weligi ya dunia dim so'olim ni. Dinzug ka dunia dim kisi ya la. 20 Tienmi yelkan ka m yeli ya la ye, ‘Tumtum pu gaad o zugsoba.’ Ba ya'a namis man, ba na namisi ya men. Ka ba ya'a daa siak man pa'alug, ba me na siak ya pa'alug men. 21 Ba na niŋi ya ne'enam wusa man zug, bozugo ba zi' one tumi m la naa 22 Man ya'a pu keen na tu'asini ba, ba naan ku moren taale. Amaa lin a si'em la line na ligil ba taal la kae'. 23 One kis man la, o kisi m Ba' la men. 24 M ya'a pu tumin tuum kan ka so' nan zi' tumi ba sa'an la, ba naan ku moren taale ba tuumbe'ed zugo. Amaa lin a si'em la, ba nyeya ka kis man ne m Ba' la wusa. 25 Lin na niŋ si'em la, ane ye ban da deŋi sob si'el Wina'am gbauŋin la lieb ameŋa ye, ‘Ba kis man ne zaalim.’ 26 “Suŋid la na kena on ka m na tum o ya ni, one a yelmeŋir Siig la, one yi m Ba' Wina'am sa'an na la. O na dii m kaset. 27 Ka yanam me na dii man kaset, bozugo pin'ilugin sa ka ya be m sa'an.”



16

1 “M yeli ya ne'enam wusa ye ya da yi yadda la ni. 2 Ba na kadi ya yiis la'asug doodin, ka saŋa la sid kenna ka so' ya'a ku ya, o na ten'es ye o tum line ka Wina'am bood. 3 Ban zi' m Ba' ne m meŋ la zug, ka ba na niŋ ne'enam. 4 Ka m yeli ya ne'enam ye li saŋa la ya'a paae ya na tenr ye m daa yeli ya li yela. “M pu yeli ya ne'enam pin'iluginee, mam da be ya sa'an la zug, 5 amaa nannanna m ken one tum m la sa'an, ka ya so' pu bu'osi m ye, fu wa'ae yaa nii? 6 Ka mam yeli ya ne'eŋa la zug ka ya sunya sa'am bedego. 7 Ka la'am ne wala li ane sida ka m yeti ya ye, li ane ya su'um zug ka m ye m yi kpela, ka m ya'a pu keŋe, Suŋid la ku kenn ya ni naa. 8 Amaa o ya'a kena o na nie pa'al dunia nidibi yidig tuumbe'ed yela si'em ne ban yidig popielim yela si'em ne ban yidig saria kadib yela si'em la. 9 Ba yidig tuumbe'ed yela, bozugo ba pu niŋ man yadda. 10 Ba yidig popielim yela, bozugo man kenne m Ba' Wina'am sa'an ka ba ku nyee man la zug. 11 Ba yidig saria kadib yela, bozugo Wina'am moŋ dunia nwa na'ab buod si'em la zug. 12 “M mor yela bedego na pian'a tisi ya amaa ya ku nyaŋe baŋi li nannanna. 13 Ka one a yelmeŋir Siig la ya'a kena, o na suŋi ya ka ya baŋ yelsida la wusa; ka o ku pian' ne o meŋ yela, amaa o na pian' lin ka o wum la, ka me na pa'ani ya yel bane na ti kena. 14 O na zun'e man yu'ur; ka zaŋ man yela n yeli ya. 15 M Ba' la so'e si'el wusa la ane man din. Linzug ka m yel ye, o na zaŋ man yela n yeli ya la.” 16 Ka Yesu yel ye, “Li kpelim saŋa bi'ela ka ya ku lem nyee ma, ka li na niŋ bi'ela ya'as ka ya na nyee m.” 17 Ka nya'andolib sieba yet taaba ye, “On yet ye li kpelim saŋa bi'ela ka ti ku nyee o, ka li na niŋ bi'ela ya'as ka ti na nyee o la, ka lem ye, m kenne m Ba' sa'an la, li gbin a bo?” 18 Ka ba lem ye, “On yet ye, saŋa bi'ela la, li gbin a bo? Ti zi' li gbin ne.” 19 Ka Yesu baŋ ye ba bood ye ba bu'os o li gbin la, ka yeli ba ye, “Ya bu'osid ne taaba man yel ye, saŋa bi'ela ka ya ku nyee ma, ka saŋa bi'ela ya'as ka ya na nyee m la, gbin ne? 20 Asida ka m yeti ya ye, ya na kum ka fabin, ka dunia dim sunya lee na malis. Ya sunya na sa'am, ka ya susa'aŋ la na lieb sumalisim. 21 Po'a ya'a sa' du'am, li zabidne, o saŋa paae la zug, ka o ya'a du'a naae o sunf malis, on du'a biig la zug ka tam zabir la. 22 Ala men ya sunya sa'am nannanna amaa m na lem nyee ya ya'as, ka ya na mor sumalisim, ka so' ku ke ka ya sunya lem sa'am. 23 Saŋkan la ka ya ku lem bu'osi m bu'osa ya'ase. Asida ka m yeti ya ye, ya ya'a sos si'eli m Ba' la sa'an ne man yu'ur zug, o na tisi ya. 24 Ya nan pu sos si'el ne man yu'ur zugo. Sosimi ka ya na di'e ka ya sunya na pe'el ne sumalisim. 25 “M pian' ne'eŋa siilimi ya ne. Amaa saŋa la kenna ka m ku lem pian'ade ya ne siilise, ka lee na pian'ade ya m Ba' la yela nyain nyain. 26 Saŋkan la ka ya na sos Wina'am ne man yu'ur zug, ka m pu yel ye, m na sos o ya yelaa, 27 bozugo o meŋi noŋi ya la zug. O noŋi ya, yanam noŋi m ka siak ye m yi ne m Ba' la sa'an na zug. 28 M sid naam ne m Ba' la ni kenn dunia ni na, ka na lem naam dunia ni n lebi m Ba' la sa'an.” 29 Ka o nya'andolib la yel ye, “Eheenn, nannanna fu yu'un pian'ad ne nyain nyain, ka ka' siilima. 30 Ka ti yu'un baŋ ye fu mi' si'el wusa, ka li pu nar ye so' bu'os uf bu'osa. Ne'eŋa zug ka ti siak ye fu yine Wina'am sa'an na.” 31 Yesu lebisi ba ye, “Ya yu'un siaki ya? 32 Saŋa la kenna, ka li sid paae ya ka ya na widigi kul so' ne o yir o yir ka basi mane m kon'o kon', amaa m ka'a m kon', m Ba' be man sa'an la zug. 33 “M yeli ya ne'eŋa ye ya mor sumalisim man ni. Dunia kaŋa ni ya mor namisug, amaa more sukpi'euŋ; ka m nyaŋ dunia.”



17

1 Ka Yesu n pian' pian'abama naae la o godigi gos saazug ka yel ye, “M Ba'a, saŋa la paae ya. Zun'omi fu Biig la yu'ur, ka o me na zun'e fu yu'ur; 2 ka fu tis o paŋ ka o so'e saalib wusa ye o na zaŋ nyovur line ka' naare n tis ban wusa ka fu tis o la. 3 Ka nyovur line ka' naar la ane ye ba baŋ fun one sid a Wina'am yinni ma'aa la, ne man Yesu Kiristo one ka fu tum na la. 4 M tum tuum lin ka fu tisi m la naae ka zun'e fu yu'ur dunia ni. 5 Ka m Ba'a, fu me zu'omi m yu'ur fu meŋ tuon nannanna ne zun'or kan ka m more fu ni ka dunia nam kae' la. 6 “M pa'ali fu yu'ur n tis nimbane ka fu gaŋ dunia nwa ni n tisi m la. Ba da ane fu din ka fu zaŋi ba n tisi m ka ba siaki fu noor, 7 ka baŋ ye fun tis man si'el wusa la, yi ne fu sa'an na, 8 bozugo pian'aban ka fu tisi m la, m me tisi ba ka ba di'e, ka sid baŋ ye m yine fu sa'an na, ka lem siak ye fune tumi m na. 9 M sosid uf ba yela. Amaa m pu sosid uf ne dunia dim yelaa, amaa ban ka fu tisi m la yela, ban aa fu din la zug. 10 Man din wusa ane fu din, ka fu din me a m din, ka ba ni ka m yu'ur nyet zun'or. 11 Ka nannanna m kenne fu sa'an na ka pu lem be dunia nii, ka ban lee na kpelim be li ni. M Ba'asuŋo, guri ba ne fu paŋ kan ka fu tisi m la ka ba a yinni wuu tiname a yinni si'em la. 12 Man daa be ne ba la m guri ba ne paŋ kan ka fu tisi m la. M gosi ba ka ba so' pu bodige asee one ka li yeli zi'el ye o sa'am la, ye Wina'am gbauŋ sob si'em la niŋ ameŋa. 13 “Ka m yu'un kenne fu sa'an na ka pian' pian'abama dunia ni ye sumalisim wusa na be ba sunya ni. 14 M tisi ba fu pian'ad ka dunia dim kisi ba, ban ka' dunia din la zug, wuu mam me ka' dunia din si'em la. 15 M pu sos uf ye fu yiisi ba dunia nwa ni, amaa m sos ye fu da ke ba kpen' yelbe'ed nii. 16 Ka man ka'a dunia din si'em la, ala ka ba me ka'a dunia din ne. 17 Kel ka yelsida la maali ba ka ba liebi fu meŋ nidib n a nyain, bozugo fu pian'ad la a sida. 18 Fun tumi m dunia ni na si'em la, ala men ka m me tumi ba dunia ni. 19 Ka ban yela ka m pesig m meŋi tis uf, ye fu yelsida la ke ka ba me pesigi ba meŋ n tis uf. 20 “Li ka'ane bama yela ma'aa, ka m sosidi fo, amaa la'am ne bane na ti niŋ man yadda, ba labasuŋ moolug la zug. 21 M Ba' ye ba wusa a yinni wuu fu, m Ba', a yinni ne mam si'em la, ka m me a ne uf la, ala men ka ba me a yinni ne ti. Ka dunia dim na siak ye fune tum m na. 22 Ka zun'or kan ka fu tisi m la, m zaŋi li tisi ba ye ba a yinni wuu tiname a yinni si'em la. 23 M na be ne ba sunya ni ka fu be m ni, ye ba sid a yinni, ka dunia na baŋ ye fune tum man na ka noŋi ba wuu fun noŋ man si'em la. 24 “M Ba'a, m bood ye ban ka fu tisi m la be ne m ka nyee m zun'or line ka fu da tisi m fu noŋir zug, saŋkan ka dunia da nam kae' la. 25 “M Ba' one a popielim soba, dunia nan pu baŋi fo, ka man lee baŋ uf, ka nimbama baŋ ye fune tum man na. 26 “Man ke ka ba baŋi fu yu'ur ka na kpelim niŋidi ala, ye noŋir kan ka fu more m yela la, na bee ba ni, ka mam me be ne ba.”



18

1 Ka Yesu n pian' pian'abama naae la, o yi ne o nya'andolib la n keŋ lo'oŋ Kidron bon'og n paae lombon'og sia'a ni n kpen'. 2 Ka Judas one zam o la mi' zin'ig la, bozugo Yesu ne o nya'andolib la yiti la'ased anina. 3 Ka maalmaan kpeenmnam ne Farisee dim tis Judas ba tumtumnib ka sos Room dim sogianam n pa'as o zug, ka ba keŋ anina ne fitlanam ne mood bugum ne zaba la'ad. 4 Ka Yesu n mi' lin wusa na niŋ o la, o yi tuon na ka bu'osi ba ye, “Ano'on ka ya ieda?” 5 Ka ba lebis o ye, “Ti iedne Yesu one yi Nazaret na la.” Ka Yesu ye, “Mane nwa.” Judas one zam o la, la'am zi'e ne ba. 6 Ka Yesu n yel ye, “Mane nwa” la, ka ba leb nya'aŋi n lu teŋin. 7 Ka Yesu lem bu'osi ba ye, “Ano'on ka ya ieda?” Ka ba lebis ye, “Ti iedne Yesu one yi Nazaret teŋin la na.” 8 Ka Yesu lebisi ba ye, “M yeli ya ye mane la. Dinzugo ya ya'a iedne mane, lee keli ka nimbama keŋ.” 9 Ne'eŋa ke ka pian'akan ka o pian' la niŋi ameŋa ye, “Nimbane ka fun Wina'am tisi m la, m pu ke ka so' bodige.” 10 Ka Simon Piita fue su'ug n kia maalmaan kpeenm tumtum ka o yu'ur buon Malkus la tobiri fi'ig. 11 Ka Yesu yel Piita ye, “Lebisimi fu su'ug la li teongun. Nwam kane a namisug ka m Ba' tisi m la, m da di'e lii?” 12 Ka sogianam ne ba kpeenm la ne Jew dim tumtumnib gban'e Yesu n lo o, 13 ka mor o keŋ Annas sa'an yiiga, one a Kaifas diem dau la. Kaifas n da a maalmaan kpeenm yuum kan la. 14 Li ane Kaifas one da sa'al Jew dim ye, li ane ba su'um ye nid yinni n kpi nidib wusa zug. 15 Simon Piita ne nya'andol yinni daa be nya'aŋ n dol Yesu. Ka maalmaan kpeenm la n mi' nya'andol yinni la zug ka nya'andol la la'am dol Yesu n kpen' maalmaan kpeenm la zakin. 16 Ka Piita on zi'e za'anoor la yiiŋ, ka nya'andol oŋa la, one ka maalmaan kpeenm la mi' la, yi yel po'a kane gur za'anoor la ka dol Piita kpen'. 17 Ka po'a kane gur za'anoor la bu'os Piita ye, “Ka'a fune a dau kaŋa nya'andolib la yinni laa?” Ka o lebis ye, “Ayei, li ka'a mane.” 18 Ka waad be ka tumtumnib la ne yamis nyu'e bugum ka ba zi'e giligi li uosid. Ka Piita me keŋ la'ase ba me uosid. 19 Ka maalmaan kpeenm bu'os Yesu o nya'andolib la ne o pa'alug la yela. 20 Ka Yesu lebis o ye, “M pian' ne paalo n neeli tis nidib la. Saŋa mekama m pa'an la'asug doodin ne Wina'am pu'usum yin ka Jew dim wusa la'ased la. M pu sua' pian' si'ela. 21 Bo ka fu bu'osi ma? Bu'osim ne bane wumi m pian'ad la. Bane mi' mam yel si'el.” 22 Ka on pian' ne'e la ka tumtumnib la yinni zi'e kpi'e o ka nwe' Yesu ne tampiank ka yet ye, “Li ane ala ka fu lebisid maalmaan kpeenm?” 23 Ka Yesu lebis o ye, “Ka m ya'a pian'ane be'ed, fun dimi li kaset, ka m ya'a pian'ane line dol suer, wala ka fu nwe'edi ma?” 24 Ka Annas ke ka o loob la kpelim aa ala ka ba mor o keŋ maalmaan kpeenm Kaifas sa'an. 25 Ka Simon Piita nam kpelim zi'e uosid bugum la, ka ba bu'os o ye, “Fu me ka'ane o nya'andolib la yinnii?” Ka o ki'is ka yel ye, “Li ka' mane.” 26 Ka maalmaan tumtum yinni one a du'ad ne one ka Piita pa'a fi'igi o tobir la bu'os Piita ya'as ye, “Li ka'ane fun ka m nye uf ne o lombon'ogin laa?” 27 Ka Piita lem ki'is ya'as. Ka noraug kpelim kaas. 28 Ka bekeeung ka ba mor Yesu n yi Kaifas yin n keŋ gomena one zi'e Room na'ab noba zug la yin. Ka Jew dim bane mor o na la pu kpen' gomena la yin ne, bozugo ba pu bood ye ba sa'am ba maluŋ laa. Ban bood ye ba saa di ku'um malek gaadug tienr maluŋ diib la. 29 Ka Pilate yi ba sa'an na yel ye, “Tuumbe'ed bo ka dau nwa tum ka ya mor o na?” 30 Ka ba lebis o ye, “O ya'a ka'ane tuumbe'ed soba, ti naan ku gban'in o naa.” 31 Ka Pilate yeli ba ye, “Doli ne o keŋi n kadi o saria ne ya wada suere a si'em.” Ka Jew dim la yel o ye, “Li pu dol suer ye ti ku so'o.” 32 Ne'eŋa da niŋ ne ye pian'akan ka Yesu da pian'a n pa'al kum kan buudi ka o na kpi la, niŋi ameŋa. 33 Ka Pilate kpen' zakin la ya'as ka bu'os Yesu ye, “Fune a Jew dim na'ab laa?” 34 Ka Yesu lebis o ye, “Bu'oskaŋa yi ne fu meŋ sa'an na bee sieba yel uf m yela?” 35 Ka Pilate lebis bu'os o ye, “M ane Jew nida? Fu meŋ buudi ne ba maalmaan kpeenmnam gban'e uf tisi m. Bo ka fu maale?” 36 Ka Yesu lebis o ye, “M na'am ka' dunia nwa dine. Li ya'a aane ala m tumtumnib naani zabin ne Jew dim la ka ba ku gban'ini ma.” 37 Ka Pilate bu'os o ye, “Alaa fu ane na'aba?” Yesu lebis ye, “Fune yel ye, m ane na'ab. Ne'eŋa zug ka m kenn dunia nwa ni ka ba du'a m ye m pa'al yelsida la. On mekama a yelsida sob wumi m kukor.” 38 Ka Pilate bu'os o ye, “Yelsida a bo?” Ka Pilate yel ala nya'aŋ la, o lem yi keŋ Jew dim la sa'an n yeli ba ye, “M pu nye dau nwa taale. 39 Ka ya mor maluŋ ka yuum yuum ku'um malek gaadug tienr la saŋa ka m yiisid sarega nid yinni tisidi ya. Ya bood ye m yiis Jew dim na'ab laa?” 40 Ka ba tansid ne kukortita'ar ye, “Ka'a one. Ti boodne Barabbas.” Barabbas da ane na'ayiig kane faand.



19

1 Ka Pilate ke ka ba fieb Yesu. 2 Ka sogianam zaŋ gon'os wug na'am zugpibig n pid o ka yeel o fuzen'ug, 3 ka kenn o sa'an na yel o ye, “Naa, Jew dim na'aba,” ka nwe' o ne tampiank. 4 Ka Pilate lem yi nidibin la na ya'as n yeli ba ye, “Gosimi ya, m na mor o kenn ya sa'an na ka ya baŋ ye m pu nye taali o sa'ane.” 5 Ka Yesu pid gon'os zugpibig ka ye fuzen'ug n yi na. Ka Pilate yeli ba ye, “Dau la nwa.” 6 Ka maalmaan kpeenmnam ne ba tumtumnib la nye o la, ba tans ye, “Kpa'ami ne o dapuudir zug n ku. Kpa'ami ne o.” Ka Pilate yeli ba ye, “Ya meŋ zaŋim o n kpa', bozugo man pu nye o taale.” 7 Ka Jew dim la yel o ye, “Ti mor wada, ka li pa'al ye, li nar ka o kpi, bozugo o maali o meŋ ye o ane Wina'am Biig.” 8 Ka Pilate n wum pian'abama la, dabiem maligim kpen' o. 9 Ka o lem kpen' zakin la ya'as ka bu'os Yesu ye, “Fu yi yaa ni na?” Ka Yesu pu lebis oo. 10 Ka Pilate bu'os o ye, “Fu ku lebisi maa? Fu zi' ye m mor paŋ kane na bas uf, bee n kpa'a uf dapuudir zugo?” 11 Ka Yesu lebis o ye, “Wina'am ya'a pu tisin uf paŋa fu naani ku nyeen paŋi nyaŋeni ma. Dinzug one mor man na niŋi fu nu'usin la, tum tuumbe'ed n gaad uf.” 12 Pian'akaŋa yela ka Pilate ied suer ye o bas o, amaa Jew dim daa tansid n yet ye, “Fu ya'a bas dau kaŋa, fu ka' Room na'ab Kaisa zuaa. Bozugo on mekama nok o meŋi maal na'ab bood ye o zab ne Kaisa.” 13 Ka Pilate n wum pian'abama la, o mor Yesu n yi na zin'in saria kadib gbauŋ zug line be zin'ikan ka Jew dim buon ye Gabbata la, ka li gbin a kuglama la. 14 Daakan nintaŋ soos, ka ba ti'ebid ku'um malek gaadug tienr daar la. Ka Pilate yel Jew dim la ye, “Ya na'ab la nwa.” 15 Ka ba tansid n yet ye, “Mor o keŋ n kpa' o.” Ka Pilate bu'osi ba ye, “M kpa'ami ne ya na'ab laa?” Ka maalmaan kpeenmnam lebis ye, “Ti pu mor na'aba, asee Kaisa.” 16 Ka o yu'un kees o tisi ba ye ba kpa' o dapuudir zug n ku. 17 Ka ba mor Yesu yi teŋin la ka ke ka o zeedi o meŋ dapuudir n keŋ zin'ikan ka Jew dim buon ye Golgota la, ka li gbin a ye zunwana zin'ig. 18 Ka ba kpa' o n tabil dapuudir zug. Ka me kpa' nidib ayi n tabil dapuuda zug, ka yinni be o dagobug ka yinni be o datiuŋ. Ka Yesu bee ba soogin. 19 Ka Pilate sob o yela n tabil dapuudir la zug ka sobir la yel ye, “YESU ONE YI NAZARET, KA A JEW DIM NA'AB LA.” 20 Zin'ikan ka ba da kpa' Yesu la, da kpi'ene teŋ poogin la, ka Jew dim bedego karem sob la. Ka sob la da sob ne Jew dim pian'ad, ne Room dim pian'ad ne Greek dim pian'ad. 21 Ka Jew dim maalmaan kpeenmnam yel Pilate ye o da sob ye, “Dau kaŋa ane Jew dim na'aba, amaa ye o som ye, dau kaŋa yel ye, o ane Jew dim na'ab.” 22 Pilate lebis ye, “Mam sob si'em la line kpelim be.” 23 Ka sogianam kpa' Yesu naae la, ba zaŋ o fuud pudugi li zin'is anaasi n tis taaba. Fuug la da pu senn, amaa ba wugu line mum. 24 Linzug ka ba yel taaba ye ba da aenn lii, amaa ba maal bugulum bugulum gos one na di. Ne'eŋa da niŋi ala ye Wina'am gbauŋ la sob si'em la niŋ ameŋa ye, “Ba pudug m fuud n tis taaba ka maal bugulum bugulum ne m fuug la yela.” Ka sogianam la niŋi ala. 25 Ka Yesu ma ne o mapit, ne Kleopas po'a ne Meeri Magdalene, n zi'e kpi'e dapuudir la. 26 Ka Yesu n nye o ma ne o nya'andolkan ka o noŋ la ka ba zi'e kpi'e la, o yel o ma la ye, “M ma fu biig nwa.” 27 Ka me yel o nya'andol la ye, “Fu ma nwa.” Ka saŋkan ken sa ka o nya'andol la dol Yesu ma la kuli o yin. 28 Ka Yesu yu'un baŋ ye si'el wusa naae ya la ka yel ye, “Ku'onuud more m.” O yeli ala ye Wina'am gbauŋ n sob si'em la niŋi ameŋa. 29 Ka nwam zi'e ne danmi'isug. Ka ba zaŋ sooso los danmi'isugin la lo kikan'arin niŋi o noorin. 30 Ka on nu danmi'isug la ka ye, “Li naae ya,” ka sun o zug ka kpi. 31 Li da ane vu'usum daar ti'ebug, hale ka li a dabistita'ar, linzug ka Jew dim la pu bood ye niŋgbina la kpelim be dapuuda zugi li daare, ka ba sos Pilate ye o ke ka ba ko' ba noba, ka sigisi ba dapuuda la ni. 32 Ka sogianam keŋ ko' yiiga daan la noba, ne o tiraan one ka ba daa la'am kpa'a kpi'e Yesu la noba. 33 Ka ban kenn Yesu sa'an na n nye ka o kpi la, ba pu ko' o nobaa. 34 Ka sogia yinni zaŋ kpan n kunsi o lugir ka ziim ne ku'om kpelim yi na. 35 One nye line naam la, dii li kaset. O pian' ne yelsida, o meŋ mi' ye o pian' ne yelsida, ye ya me siaki li. 36 Ka ne'eŋa niŋ ne ye Wina'am gbauŋ la n sob si'em la lieb ameŋa ye, “Baa o konbir yinni, ku ko'oge.” 37 Ka Wina'am gbauŋ lem sob zin'i si'a ya'as ye, “Ba na gos on ka ba kuns la.” 38 Ne'eŋa nya'aŋ ka Josef one yi Arimatea teŋin ka a Yesu nya'andol n keŋ sos Pilate ye o zaŋim Yesu niŋgbiŋ la tis o. Josef daa ane Yesu nya'andol amaa on daa zot Jew dim la zug ka o pu neeli o meŋa. Ka Pilate n siak la ka o kena zaŋ niŋgbiŋ la keŋ. 39 Ka Nikodemus, one daa keŋ Yesu sa'an yu'uŋ la, me dol Josef ka mor bunnyubis line buon mir ne aloes ka ba gendig taaba, ka li zu'e bedego. 40 Ka ba zaŋ Yesu niŋgbiŋ n bobug ne fuud ne bunnyubisa la, wuu Jew dim kum maluŋo a si'em la. 41 Ka lombon'og be zin'ikan ka ba kpa' o la baba, ka Jew dim yaug be li poogin, ka ba nam pu mum so' li nii. 42 Ka dabisir la sadigim a vu'usum daar ti'ebug la ka yaug la me pu lal la, ka ba mum Yesu anina.



20

1 Ka Alasidaar ka Meeri Magdalene isigi keŋ yaugin la, ka li nam pu nie naae, ka o nye ka kugir line ligil yaug la bilig. 2 Ka o zo keŋ Simon Piita ne o nya'andol si'a sa'an, on ka Yesu noŋ la, ka yeli ba ye, “Ba zaŋ Zugsob la yaugin la yi ka ti zi' ban niŋ o si'ela.” 3 Ka ba zo keŋ yaugin, 4 ka nya'andol oŋa la zo gaad Piita n paae yaugin la yiiga, 5 ka kuni gos ka nye fuud la, ka lee pu kpen'e. 6 Ka Simon Piita paae n kpelim kpen', ka nye fuud la digi, 7 ne pien line ka ba da viligi o zug la. Li pu be ne fuud la, amaa li meŋi da'e keŋ n dig zin'isi'a. 8 Ka nya'andol one paae yiiga la, me kpen' yaugin la n nye li ka siak. 9 Lini sob Wina'am gbauŋin ye, asee ka o vu'ug kumin la, ba da nam zi' li gbin ne. 10 Ka nya'andolib la lebi kul ba yaan. 11 Ka Meeri zi'e yaug la yiiŋ n kum, ka sunne gos yaug la poogin, 12 ka nye maleknam ayi ka ba ye fupiela n zin'i zin'ikan ka Yesu daa be la. Ka yinni be zug baba ka yinni me be noba baba. 13 Ka ba bu'os o ye, “Po'aa, bo ka fu kaasida?” Ka o lebisi ba ye, “Ba noki m Zugsob la ka m zi' ban niŋ o si'el la.” 14 On pian' ne'eŋa la ka gi'e nye Yesu ka o zi'e ka o lee pu baŋ ye li ane one. 15 Ka Yesu bu'os o ye, “Po'aa, bo ka fu kaasida? Ka ano'on ka fu ieda?” Ka o ten'es ye o ane one gur lombon'og la ka yel o ye, “M diema, li ya'a ane fune zaŋi o niŋgbiŋ la, fun yeli m fun niŋ li si'el, ka m keŋ noki li.” 16 Ka Yesu buol o ye, “Meeri.” Ka o gi'e gos o ka pian' o ne Jew dim pian'ad ye, “Rabboni.” Li gbin ane ye, Pa'ana. 17 Yesu yeli o ye, “Da si'isi ma; ka m nan pu du m Ba' la sa'ane. Amaa kemi m ba'abiis la sa'an n yeli ba ye, m dutne one a m Ba' ne ya Ba' ni ka a m Wina'am ne ya Wina'am la ni.” 18 Linzug ka Meeri Magdalene keŋ yel Yesu nya'andolib la ye, “M nye Zugsob la.” Ka o yel ba lin wusa ka Yesu yel o la. 19 Ka daakan yu'uŋ sisobir, line a Alasidaar, ka Yesu nya'andolib la la'as taaba doogin, ka kpar za'anoya, bozugo ba da zotne Jew dim la dabiem. Ka Yesu kena zi'e ba sisoogin, ka yeli ba ye, “Sumalisim na be ne ya.” 20 Ka on daa yeli ba wala la, ka pa'ali ba o nu'us ne o lugir. Ka nya'andolib la mor sumalisim ban nye Zugsob la zug. 21 Ka Yesu yeli ba ya'as ye, “Sumalisim na be ne ya. Wenne m Ba' tum man na la, ala men ka man me tumi ya.” 22 Ka on yeli ala naae la, ka o vu'usi niŋi ba ni, ka yeli ba ye, “Di'em Wina'am Siig Suŋ. 23 Niŋkan wusa ka ya niŋ suguru ne o ka yiis o tuumbe'ed n bas la, Wina'am me na yiisi li bas. Ka niŋkan wusa ka ya pu niŋ o suguru ka yiis o tuumbe'ed base, Wina'am me ku yiis o tuumbe'ed n basi.” 24 Ka Tomas one ka ba buon Liibir ka a Yesu nya'andolib pii ne yi la nid yinni la daa ka' ba sa'ane Yesu n daa kena laa. 25 Ka nya'andolib la sieba yel o ye, “Ti nye Zugsob la.” Ka o yeli ba ye, “M ya'a pu nye bane kpa' o nu'ug la isa, ka si'isi li ne m nu'ubil, ka si'isi o lugire, mam ku siake.” 26 Ka daba anii lem paae, ka nya'andolib la la'as doogin ya'as, ka Tomas be ne ba. Ka la'am ne ban kpar za'anoya la Yesu kena zi'en ba soogin, ka yeli ba ye, “Sumalisim be ne ya.” 27 Ka o yel Tomas ye, “Zaŋimi fu nu'ubil n si'is m nu'us, ka zaŋ fu nu'ug n si'is m lugir. Da bi'esida amaa niŋim yadda.” 28 Ka Tomas lebis n yel o ye, “Fu ane m Zugsob ne m Wina'am.” 29 Ka Yesu bu'os o ye, “Fu niŋ yadda fun nye man la zugoo? Yelsum be ne bane pu nyee, amaa ka lee niŋ yadda.” 30 Yesu da tum tuumnyalima sieba bedego ka o nya'andolib la be ani. Ka tuumnyalima ban pu sob gbauŋ kaŋa nii. 31 Ka m sob ne'enam ye ya siak ye Yesu a Kiristo la, one a Wina'am Biig la, ka ya ya'a niŋ o yadda, ya na nye nyovur o yu'ur zug.



21

1 Lin nya'aŋ ka Yesu nie o meŋi ya'as n pa'al o nya'andolib la, Tiberias beuŋ baba, ka lin niŋ si'em ane anwa. 2 Simon Piita ne Tomas one ka ba buon Liibir la, ne Nataniel, one yi Kana, Galilee so'olim la ne Zebedee biis ne Yesu nya'andol sieba ayi da la'am bene taaba. 3 Ka Simon Piita yeli ba ye, “M wa'ene ye m gban' zimi.” Ka ba lebis ye, “Ti me na keŋ.” Ka ba keŋ kpen' aaruŋ, ka yu'uŋkan wusa ka ba pu gban'e si'el si'ela. 4 Ka beug yiligid la, ka Yesu zi'e beuŋ gbeug, amaa o nya'andolib la pu baŋ ye li ane one. 5 Ka Yesu bu'osi ba ye, “M biise, ya mor zimii?” Ka ba lebis o ye, “Ayei.” 6 Ka o yeli ba ye, “Lomini ya zimila'ad la aaruŋ la datiuŋ baba ka ya na gban'e. Ka ba lobi li ka zimi pe'eli galis ka ba mak ye ba teeg li niŋ aaruŋ la gu'uŋ.” 7 Ka nya'andol yinni, on ka Yesu noŋ la yel Piita ye, “Li ane Zugsob la.” Ka Piita n wumi ala la, ka on pu ye' fuug la zug, o ye' fuug ka ianki li ku'omin la keŋ Yesu sa'an. 8 Aaruŋ la pu lal ne beuŋ gbeugo, ka wen wuu fun na ya'as noba kobus ayi'iŋa ne, ka nya'andolib bama la be aaruŋin la n ve'ed la'akan ka zimi pe'el la. 9 Ka ban du gbeug la ba yi aaruŋin la na ka nye ka bugum saana dit, ka zimi pa'e ka bodobodo me be. 10 Ka Yesu yeli ba ye, “More zimbane ka ya gban'e la sieba na.” 11 Ka Simon Piita kpen' aaruŋ ka ve'ed zimila'ad la du'os gbeug. Ka zimbeda pe'eli li, ka ba kal a kobuga ne piisnu ne atan'. La'am ne ban zu'e la zimila'ad la pu aenn. 12 Ka Yesu yeli ba ye, “Kemi na di.” Ka nya'andolib la so'o so' pu mor sukpi'em na bu'os o ye, “Fu aa ano'one?” Bozugo ba baŋ ye on a Zugsob la. 13 Ka Yesu zaŋ bodobodo ne zimi la tisi ba, ka ba onb. 14 Ne'eŋa da a noor atan' daan ka Yesu nie o meŋ pa'al o nya'andolib la on da vu'ug kumin la. 15 Ka ban di naae la, ka Yesu bu'os Simon Piita ye, “Simon, Joon biiga, fu sid noŋ man n gat bamaa?” Ka o lebis o ye, “Eenn, m Zugsoba, fu pun mi' ye m noŋ uf.” Ka Yesu yel o ye, “Guri m pe'ebibis la.” 16 Ka Yesu lem bu'os o noor ayi daan ye, “Simon, Joon biiga, fu noŋi maa?” Ka o lebis o ye, “Eenn, m Zugsoba fu mi' ye m noŋ uf.” Ka o yel o ye, “Guri m pe'es la.” 17 Ka Yesu lem bu'os o noor atan' daan ya'as ye, “Simon, Joon biiga, fu noŋi maa?” Ka Piita sunf sa'am, on bu'os o noor atan' daan ye, “Fu noŋi maa la,” ka o lebis ye, “M Zugsoba, fu mi' si'el wusa, ka mi' ye m noŋ uf.” Ka Yesu yel o ye, “Guri m pe'es la.” 18 Ka Yesu lem yel o ye, “Asida ka m yet uf ye, fun da a dasaŋ la, fu da lood vilig n ken fun boode si'el, ka fun a bunkudug la, fu na tienn fu nu'us ka so' na lo uf vilig ka more fu keŋ zin'i kan ka fu pu booda.” 19 Yesu yel ne'eŋa ne ye o pa'al ku'um kan buudi ka Piita na kpi, ka li a zun'or n tis Wina'am. Ka ne'eŋa nwa nya'aŋ ka Yesu yel o ye, “Dol man.” 20 Ka Piita gi'e ka nye ka nya'andolkan ka Yesu noŋ la doli ba nya'aŋ, ka a one zin'i kpi'e ne Yesu ban daa dit la. Ka o me bu'os Yesu ye, “M Zugsoba, ano'on ye o zam uf la.” 21 Ka Piita nye o la ka bu'os Yesu ye, “Ka dau kaŋa mene?” 22 Yesu lebis o ye, “Li ya'a ane m boodim ye o kpelim be ka m ti leb na, fu ba'a bo be li nii? Fun ya'a dol man.” 23 Ka pian'ad la yadig paae yadda niŋidib la ye nya'andol kan la ku kpii, amaa Yesu meŋ pu yel ye o ku kpii, ka lee ye, “Li ya'a ane m boodim ye o kpelim be ka m ti leb na, fu ba'a bo be li nii?” 24 Nya'andol kaŋa di kaset yelbama nwa yela, ka sobi li. Ti baŋ ye o kaset la a yelsida. 25 Si'elnam bedego be ka Yesu maal. Ka ba ya'a ye ba sob li wusa, m ten'es ka paalo ku be dunia ni ka ba sob gbana la digile.



AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE