JOHN

1

1 Yanni Alla ni duninya dan, anu bi ale min kelela Kumɛ, a ye nyɔ nun. Alla ye kan min, ale Kumɛ fanan ye nyɔ. Ado anubɛ Alla, kelen de anu na. 2 Kebi fɔlɔfɔlɔ, Kumɛ anubɛ Alla, anu bi anu nyɔgɔn fɛ. 3 Alla ya fan bɛɛ dan ale le baraka rɔ. Ado Alla ma fenfen dan ale kɔma. 4 Nimaya-kunyɛ dabirɛ le ale Kumɛ wo la. Niyi wo ya waan raka mɔgɛnu ye. 5 Waan rakara pinpi rɔ. Ado pinpi ma ke a ladufenna. 6 Alla ya ala kilayɛ do sɔ. A tɔgɛ Yɔni. 7 Wo nara waanta kumɛ kɛ fɔ tinɛ mɔgɛnu ye. A nara kɛ fɔ tinɛ mɔgɛnu ye alako bɛɛ ni kumɛ wo lamɔɛn ka la a la. 8 A nara ka waanta koe fɔ kɔnɔ wan ma ale nyɛrɛ la. 9 Wo wati rɔ, wan-bɛrɛbɛrɛ ye nala duninya rɔ ka kilɛ yira mɔgɛ bɛɛ la. 10 Ale Kumɛ wo ye duninya rɔ nun. Ado Alla ya duninya dan ale le baraka rɔ kɔnɔ hali wo, duninya-mɔgɛnu ma a lɔn anutɛ la ka a gbiliya. 11 Ale Kumɛ nara ala mɔgɛnu bara kɔnɔ ala mɔgɛnu ma a rabira. 12 Kɔnɔ donu ya a rabira ka dɛnkɛninya a ma. Woletɔ a ya sɛnbɛ di wonu ma ka anu ma Allatalata dannu na. 13 Kɔnɔ anu ma ma Allala dannu na iko mɔgɛ ye dan sɔrɔnna nya min. Alla nyɛrɛ le anu Fa la. 14 Ale min keleta Kumɛ, wo mara mɔgɔni-fin la. A sigira ma tɛma. Ma ya ala gbiliyɛ yen. A fanɛ hinɛ anubɛ tonyɛ la. Gbiliyɛ wo, Allatalata Den kelen pe le ale la min kɛ, a ya wo sɔrɔn a Fa bolo. 15 Yɔni ya ala koe fɔ ka a mayon. A ko, “Ale le kɛ la, n bi min ma nun. N ya a fɔ nun ko mɔgɛ do ye nala n kɔma min kolo nde ko bawo yanni nde ni sɔrɔn, ale le ye nyɔ nun.” 16 A ara ata duwɛ layigi ma bɛɛ kuma ka bɔ ala hina waranɛ rɔ ka duwɛ kuma-sa ma ye. 17 Alla ya tɔn don Nɛbi Musa bolo kɔnɔ hinɛ anubɛ tonyɛ, ale Yisa Kirasiti le nara wonu na. 18 Mɔgɔ ma Alla yen bɛ. Allatalata Den kelen pe, Alla nyɛrɛ kɔni, wo ara a Fa yira ma la. Ado a gbɛrɛnnɛ a Fa ma. 19 Yahudiyanuna kun tigi minnu bi Yerusalɛm, wonu ya saraka masɔlɛnu anubɛ Lifayi bɔnsɔnnu nata Yɔni ma ka a manyinika ko, “Yon bi ile la?” Yɔni ya min fɔ, wo le kɛ la. 20 Yɔni ma a ban anu yabila kɔnɔ a ya a ragbɛ anu ye ko, “Alla ya mɔgɛ min yabɔ ma kisi-koe la, Kirasiti kɔni, wo ma nde la de!” 21 Anu ya a manyinika tun ko, “Yon bi ile la worɔ? Nɛbi Ilaya le ile la, wa?” Yɔni ya anu yabi ko, “Ade, wo ma nde la.” Anu tora a manyinikala ko, “Anu bi nɛbi min ma, nɛbi wo le ile la, wa?” A ya anu yabi ko, “Wo ma nde la.” 22 Anu ko, “Yon bi ile la worɔ. A fɔ ma ye. Minnu ya ma sɔ, fɔ ma ni ma dantɛgɛ wonu ye. I ye nfen fɔla i nyɛrɛla ko la?” 23 Yɔni ya anu yabi Nɛbi Aiseyala karan la. A ko, “Nde le gbele-gbelen kan wo la min bi bɔla wula-da-rakolɔn rɔ. A ye a fɔla ko, ‘Wo ni kilɛ bɛɛ matelen wota Mari ye!’ ” 24 Farisinu ya kilayɛ minnu sɔ, 25 wonu ya Yɔni manyinika ko, “Ni Allata-Mɔgɔ-Yabɔnɛ ma ile la, Ilaya ma ile la, nɛbi wo ma ile la, nfenna worɔ, i ye batasili kɛla?” 26 Yɔni ya anu yabi ko, “N bi mɔgɛnu batasila yi rɔ kɔnɔ mɔgɔ kelen de wo tɛma, wo ma min lɔn bɛ, 27 wo le ye nala n kɔma. Nde ma bɛn hali ka ala sanbara-yili fulen a ye.” ( 28 Kɛ bɛɛ mara Bɛtani soe da kɔrɔ, Yɔni ye batasili kɛla kan min nun, Yorodan bɛ kɔgɔma.) 29 Wo banda kɛ, Yɔni ya Yisa yen nala a wara la. A ko, “Allala Saga-Dan le kɛ la, min si duninya-mɔgɛ bɛɛ hakɛ bi ka ta a la! 30 N bi kɛ wara-koe fɔla wo ye nun, wo tumɛ n ya a fɔ ko, ‘Mɔgɛ do ye nala n kɔma min kolo nde ko’ bawo yanni nde ni sɔrɔn, ale ye nyɔ nun. 31 Nde ma wo mɔgɛ lɔn nun kɔnɔ n nara ka mɔgɛnu batasi yi rɔ alako wole, Isirɛla mɔgɛnu ni na a lɔn.” 32 Yɔni ya sereyɛ min bɔ, wo le kɛ la. A ko, “N ya Allata Ni Sɛnimɛ yen yigila a kuma ka bɔ Arinyɛni tɔ kangbɔɛla muninyɛ rɔ ka to a fɛ. 33 Ha bi, n nyɛrɛ ma a lɔn kɔnɔ Alla min ya n sɔ batasili kɛ tinɛ yi rɔ, wo le ya a fɔ n ye nun ko n si Allata Ni Sɛnimɛ yen yigila mɔgɛ min kuma ka to a fɛ, ale le wo la min si mɔgɛ batasi Allata Ni Sɛnimɛ rɔ. 34 Ado n ya a yen min mara a la. N bi a fɔla wo ye ko Allala dan le ale la.” 35 Wo banda kɛ tun, Yɔni anubɛ ala karan den filɛ sɔnɛ nyɔ. 36 Yɔni ya Yisa yen tenbila. A ko, “Allala Saga-Dan le kɛ la!” 37 Ala karan den filɛ, wonu ya a kan kɛ lamɔɛn min kɛ, anu bilara Yisa fɛ gbɛ! 38 Yisa ya a yɛ lasɛgi. A ya anu bilanɛ yen a fɛ. A ya anu manyinika, a ko, “Wo ye nyinina nfen ma?” Anu ya a yabi ko, “Karan-mɔgɔ, i siginɛ mintɔ?” 39 Yisa ya anu yabi ko, “Wo na a mafɛlɛn.” Woletɔ anu tara a fɛ ka a sigi tinɛ yen. Tele-mayigi-wati le nun. Anu ya tele toe wo kɛ a fɛ nyɔ. 40 Karan den filɛ minnu ya Yɔni kan lamɔɛn ka bila Yisa fɛ, wo kelan tɔgɛ Anduru, Saimon Pita na kelen nyɔgɛ kɔni. 41 Anduru ya min fɔlɔn ma, a tara a na kelen nyɔgɔn Saimon yen tinɛ. A ya a fɔ a ye ko, “Alla ya mɔgɛ min yabɔ ma kisi-koe la, anu bi min kelela ko Masiya, ma ara wo yen.” (Masiya kɔrɛ le ko, “Kirasiti.”) 42 Wo kɔma, a nara Saimon la Yisa wara. Yisa ya a mafɛlɛn tumɛ min, a ko, “Saimon le ile la, Yɔnila dan. I tɔgɛ si kele Sifasi.” (Tɔgɛ kɛ anubɛ Pita, tɔgɔ kelen de! A kɔrɛ le, “Farɛ.”) 43 Wo banda kɛ, Yisa ya a latɛgɛ ko a ni ta Kalili sigisɔn rɔ. A ya Filipi yen. A ya a fɔ a ye ko, “Bila n fɛ!” ( 44 Filipi, Bɛti-Sayida kɛ le, Anduru anubɛ Pita bɔra soe min tɔ.) 45 Filipi ya Nataniyɛli yen. A ya a fɔ a ye ko, “Musa ya mɔgɛ minna koe sɛbɛ tɔn-kitabu rɔ, ma ara wo yen. Ado nɛbinu fanan ya wola koe sɛbɛ. A tɔgɛ le Yisa, Yusufula dan ka bɔ Nasarɛti soe burɔ.” 46 Nataniyɛli ya a manyinika ko, “Ko-nyimɛ si ke bɔla Nasarɛti, wa?” Filipi ya a yabi ko, “Na, ile nyɛrɛ ni a ragbɛ.” 47 Yisa ya Nataniyɛli yen nala a wara tumɛ min, a ya kɛ fɔ ala ko la. A ko, “Ma benba Isirɛla bɔnsɔn mɔgɔ-bɛrɛ le ye nala kɛ la. A raduni ma hali doni!” 48 Nataniyɛli ya a manyinika ko, “I ya n lɔn kama?” Yisa ya a yabi ko, “Yanni Filipi ni i kele, n ya i yen sɔnɛ kɔlɔma kɔrɔ wulɔn.” 49 Nataniyɛli ya a yabi ko, “Karan-mɔgɔ, Allatalata dan le ile la, Isirɛla mɔgɛnuna mansɛ!” 50 Yisa ya a manyinika, a ko, “I lara wo la bawo n ya a fɔ i ye ko n ya i yen kɔlɔma kɔrɔ, wa? Ado i si kabana ko siyaman yen ka tenbi kɛ la!” 51 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, wo si Arinyɛnɛ dɛ lakanɛ yen. Allata melikanu bi yigi-ni-yɛlɛ kɛla nde, Hadama dan wara la!”

2

1 Tele fila a sawa nyɔgɛ, furu-kiri do kɛra Kena soe burɔ Kalili sigisɔn rɔ. Yisa na ye nyɔ nun. 2 Anu bara Yisa anubɛ ala karan dannu fanan kele nun furu-kiri wo rɔ. 3 Nɔnbɔ-gbɔ-yi banta anu bolo tumɛ min, Yisa na ya a fɔ a ye ko, “Nɔnbɔ-gbɔ-yi ara ban anu bolo de!” 4 Yisa ya a na yabi ko, “N na, wo bɔrɛ si taran male ye kama? Nta wati ma ke wɛ.” 5 A na ya a fɔ nyɔ-wɔli-kɛlɛnu ye ko, “A wa min fɔ wo ye, wo ni wo ma.” 6 Tɔn do ye Yahudiyanuna dina rɔ ku-kɛ-koe rɔ. Wo le ya a to, kuru-daga wɔrɔ siginɛ nyɔ yi-dagayɛ la. A kelen-kelennamɛ-bɛɛ nya kelen si kalɔn nya mogan nyɔgɔn bɔ, ni wo ma, bi-sawa. 7 Yisa ya a fɔ wɔli kɛlɛnu ye ko, “Wa dagɛ kɛnu nafa yi la.” Anu ya anu nafa pen! 8 Wo kɔma, a ya a fɔ anu ye ko, “Wo ni yi wo do bi ka ta a to furu-kiri-mɔgɔ-ba ma.” Anu tara a la a ma. 9 A ya yi wo mafɛlɛn. A ya a taran, a ara yɛlɛma nɔnbɔ-gbɔ-yi la. A ma nɔnbɔ-gbɔ-yi wo bɔ tinɛ lɔn kɔnɔ wɔli kɛlɛ minnu ya yi wo maduni, wonu ya a lɔn. Woletɔ a ya furu-kiri-kun-tigi kele. 10 A ya a fɔ a ye ko, “Mɔgɛnu duruta nɔnbɔ-gbɔ-yi diyamɛ le dila mɔgɛnu ma fɔlɔn. Ni anu bara mɛ anu minna, wo kɔma, a si do labɔ min ma ke doi rɔ. Kɔnɔ ile ara nɔnbɔ-gbɔ-yi diyamɛ wo mara ha a laban!” 11 Yisa ya ala kabana-ko-tamasere fɔlɔtɛ kɛ yira Kena soe burɔ Kalili sigisɔn rɔ min ya ala gbiliyɛ mayira. Ala karan dannu nara to lala a la. 12 Wo kɔma, Yisa wo, a na wo, a dɔgɛnu wo, anubɛ ala karan dannu tara Kapaniyam soe burɔ. Anu tora nyɔ wati-kunduni kɔrɔ. 13 Yahudiyanuna Kanan-Ko-Ladiyɛ ara gbɛrɛn nun, woletɔ Yisa tara ladiyɛ wo kɛ tinɛ Yerusalɛm soe burɔ. 14 A ya mɔgɛnu taran ninkinu anubɛ sagɛnu anubɛ kangbɔɛnu ferela Alla Bato Bɔn la. Wodi-felennɛnu fanan siginɛ anuna tebulunu dafɛ. 15 Yisa ya yili-kole ladan bosɛ la ka kolo-fan bɛɛ gben alako anu ni bɔ Alla Bato Bɔn la, a ninki wo, a saga wo. A ya wodi-felennɛnuna tebulunu nabui ka anuna wodinu tanyɛnsɛn. 16 Minnu bi kangbɔɛnu ferela, a ya a fɔ wonu ye ko, “Wa anu bɔ yan! Wo kana n Fala bɔn ma feri kɛ tinɛ la!” 17 Ala karan dannu ya anu yili to Allata kitabu ko bawo a sɛbɛnɛ ko, “E Alla, ila bɔnla hɔn koe ye n mintanna iko tɛ.” 18 Yahudiya mɔgɔ banu ya a manyinika ko, “I si kabana-ko-tamasere nyuman yira ma la ko yoe ye i bolo kɛ ma tinɛ?” 19 Yisa ya anu yabi ko, “Wo ni Bato Bɔn kɛ wayan, n si a sɔ tun tele sawa kɔrɔ.” 20 Anu ya a manyinika ko, “Ma ara san bi-nani ani san wɔrɔ bɔ Bato Bɔn kɛ min sɔ tinɛ, ile ko i si a sɔ tele sawa kɔrɔ tun, ba?” 21 Kɔnɔ Yisa ye Bato Bɔn min ma, a nyɛrɛ bagbuyi le wo la nun. 22 Woletɔ a wulita furinu tɛma tumɛ min, ala karan dannu ya anu yili to ala kumɛ wo ko. Anu lara Allata kitabu anubɛ Yisala kumɛ la. 23 Yisa ye Kanan-Ko-Ladiyɛ rɔ Yerusalɛm tumɛ min, mɔgɔ siyaman ya ala ko-makawanɛnu yen min kɛ, anu dɛnkɛninyara a ma. 24 Kɔnɔ Yisa ma a nyɛrɛ latenbi anu ma bawo a ya mɔgɛ bɛɛ sɔndɔmɛ lɔn tɛrr! 25 Mɔgɔ ti mɔgɔla ko rakaran Yisa ye bawo a ya mɔgɛ bɛɛ sɔndɔmɛ lɔn bɛrɛkɛ!

3

1 Nba, Yahudiyanuna kun tigi do ye nyɔ nun, a tɔgɛ Nikodimasi. Karan-mɔgɛ do le ale la ka bɔ Yahudiyanuna dina sibole do rɔ min tɔgɛ Farisi. 2 A nara Yisa wara suyi rɔ. A ya a fɔ a ye ko, “Karan-mɔgɔ, ma ya a lɔn ko karan-mɔgɛ le ile la Alla ya min sɔ. I ye kabana-ko-wɔlɛ minnu kɛla, mɔgɔ wo mɔgɔ ti ke wonu kɛla fɔ ni Alla ye a fɛ.” 3 Yisa ya a yabi ko, “N bi tonyɛ fɔla i ye, ni mɔgɔ ma sɔrɔn a kurɛ la, a ti ke Allala mansayɛ yenna.” 4 Nikodimasi ya a manyinika ko, “Mɔgɛ min bara koloya, wo si sɔrɔn a kurɛ la kama tun? A ti ke donna a na buyi rɔ ka sɔrɔn tun.” 5 Yisa ya a yabi ko, “N bi tonyɛ fɔla i ye, mɔgɔ wo mɔgɔ ti ke donna Allala mansayɛ rɔ, fɔ ni a sɔrɔnta yi anubɛ Allala Ni Sɛnimɛ la. 6 Mɔgɔni-finyɛ si mɔgɔni-finyɛ sɔrɔn. Kɔnɔ Allata Ni Sɛnimɛ le si niyi di mɔgɛ ma. 7 I kana kawa bawo n bara a fɔ i ye ko, fɔ wo dama ni sɔrɔn a kurɛ la tun. 8 Kan tinɛ min di fɔnyɔ ye, a ye tala nyɔ le. I ye a kan lamɔɛnna kɔnɔ i ma a bɔ-tinɛ lɔn, i ma a ta-tinɛ lɔn. Min bɛɛ sɔrɔnnɛ Allata Ni Sɛnimɛ bolo, anu bi wo nya le.” 9 Nikodimasi ya a manyinika tun ko, “Kɛ si ke mala kama?” 10 Yisa ya a yabi ko, “Isirɛla mɔgɛnuna karan-mɔgɔ-wɛ le ile la, i ko i ma kɛ lɔn, ba? 11 N bi tonyɛ fɔla i ye, ma ya min lɔn, ma ye wo lela koe fɔla. Ma ara min tayen, ma ye wo rakaranna. Hali wo, mɔgɔ kelen bɛrɛn sa wole rɔ, min lanɛ mala sereyɛ la. 12 Ni n bara duninya-koe kɛnu fɔ wo ye, wo ma la wo la, ni n ya Arinyɛnɛ koenu fɔ wo ye, wo si la wo la kama worɔ? 13 Mɔgɔ wo mɔgɔ ma yɛlɛ wɛ Arinyɛni tɔ fɔlɔ, fɔ nde, Hadama dan min yigira ka bɔ Arinyɛni tɔ. 14 “Iko Nɛbi Musa ya duguma-fen-misalɛ layɛlɛ kɔlɔma ma san ma wulɛ rɔ nya min, nde, Hadama dan fanan na si yɛlɛ wo nya. 15 Woletɔ mɔgɔ wo mɔgɔ wa dɛnkɛninya nde ma, wo si habadan-nimayɛ sɔrɔn.” 16 Ado Alla ya duninya keni ha a ya ala den kei kelen pe ni. Mɔgɔ wo mɔgɔ wa dɛnkɛninya a ma, wo ti halaki fɔ ka habadan-nimayɛ sɔrɔn. 17 Alla ma ala dan sɔ duninya rɔ alako a ni ma duninya-kiti-tɛgɛlɛ la, fɔ ka a ma duninya-kisilɛ la. 18 Min bara dɛnkɛninya Allala dan ma, kiti sa wo ma. Kɔnɔ min ma dɛnkɛninya a ma, wola kiti ara ban tɛgɛla bawo a ma dɛnkɛninya Allala den kei kelen pe ma. 19 Kiti ye kɛla ka le ko waan nara duninya rɔ kɔnɔ pinpi di mɔgɛnu ye waan ko bawo anu bi ko-yogomɛnu kɛla. 20 Nba, minnu bi ko-yogomɛnu kɛla, wan ma di wonu ye. Anu ti na ke waan ma bawo a ma di anu ye anuna ko-yogomɛnu ni bɔ gbɛ rɔ. 21 Kɔnɔ minnu bi ko-latelennɛnu kɛla, wonu si na ke waan ma alako waan ni a mayira ko anu bi Alla sako kɛla. 22 Wo kɔma, Yisa anubɛ ala karan dannu tara Yudiya nyamanɛ rɔ. A ya wati-kunduni kɛ anu fɛ nyɔ-mɔgɛnu batasi tinɛ. 23 Yɔni fanan ye batasili kɛla tenke-yi do rɔ nun Selɛm soe dafɛ bawo tenke wo rayan nun. Mɔgɛnu ba ta a wara, a si wonu batasi. ( 24 Anu ma Yɔni sa wɛ yele la nun.) 25 Yɔnila karan dan donu anubɛ Yahudiya mɔgɛ donu ya sɔsɔli-sɛ dabira ka a bɛn ku-kɛ-koe ma iko anuna dina ya a fɔ anu ye nya min. 26 Woletɔ anu tara Yɔni wara ka a fɔ a ye ko, “Karan-mɔgɔ, i ya minna ko fɔ, nba, wo ye mɔgɛnu batasila kaka. Ado mɔgɛ bɛɛ ye tala a wara!” 27 Yɔni ya anu yabi ko, “Mɔgɔ ti ke fenfen sɔrɔnna anu nyɛrɛ ma, fɔ Alla wa min di a ma. 28 Wole nyɛrɛ le n sere la ko n ya a fɔ ko Alla ya mɔgɛ min yabɔ ma kisi-koe la, Masiya kɔni, wo ma nde la kɔnɔ n sɔra a yarɔ dɔrɔn. 29 “Furu-kiri rɔ, kɔɛn kurɛ ye min bolo, musu-tigi le wo la. Musu-tigi wo dafɛ-sɔlɛ sɔnɛ ka a tole masɔ. A wa musu-tigi sewa-kan lamɔɛn tumɛ min, ale fanan si sewa. Nta sewɛ kɛ da fanɛ wo nya le. 30 Ale ni koloya, nde ni dɔgɔya.” 31 Yisa ya a fɔ tun ko, “Ale min bɔnɛ Arinyɛni tɔ, wo kolo bɛɛ ko. Nde min bi duninya kɛ rɔ, n ya duninya wara-koe lɔn. Nde si duninya wara-koe fɔ kɔnɔ ale min bɔnɛ Arinyɛni tɔ, ale tenbira koe bɛɛ la. 32 A ara min tayen ka a lamɔɛn, a ye wo le fɔla kɔnɔ mɔgɔ ma ala kumɛ bira. 33 Min ba ala kumɛ bira, wo ara a yira ko Alla ara min fɔ, tonyɛ le. 34 Alla ara min sɔ, wo si Allala kumɛ fɔ bawo Alla le si ala Ni Sɛnimɛ di a ma duk! 35 Ma Fa Alla ara nde, ala dan keni ka fan bɛɛ ladon nta sɛnbɛ kɔrɔ. 36 Ni min dɛnkɛninyara nde, Allala dan ma, habadan-nimayɛ ye wo bolo. Ni min ti ala danta kumɛ bira, wo tigi ti niyi sɔrɔn fɔ Allala diminyɛ min si to a kuma tɛban!”

4

1 Nba, Farisinu ya a lamɔɛn ko Yisa ye karan dannu sɔrɔnna Yɔni ko, ka anu batasi. 2 Kɔnɔ Yisa nyɛrɛ sa batasili kɛla fɔ ala karan dannu. 3 Yisa ya wo lamɔɛn tumɛ min, a bɔra Yudiya nyamanɛ rɔ ka sɛgi Kalili sigisɔn rɔ. 4 A tenbi tala, fɔ a wa tenbi Samariya nyamanɛ rɔ. 5 A kera soe do ma Samariya nyamanɛ rɔ min tɔgɛ Saika. Yakoba ya gbɛkole min di ala dan Yusufu ma, a fɛ ma yan soe wo la. 6 Ado tele latelen, a kera Yakobala kɔlɔn ma, a bandannɛ. A ya a sulen kɔlɔn wo dafɛ. 7 Samariya-musi do nara yi bi tinɛ. Yisa ya a fɔ wo ye ko, “I ti n kɔ yi rɔ? N bi n minna.” ( 8 Ala karan dannu tara soe burɔ dɔn-fen san tinɛ.) 9 Musi wo ya Yisa yabi ko, “Yahudiya le ile la. Samariya kɛ le nde la. I ye n tarala yi ma?” (Ado Yahudiyanu ti yi min Samariya kɛnuna yi-lafɛ rɔ.) 10 Yisa ya a yabi ko, “Ni i ya Allata kɔ-fan lɔn nun anubɛ min bi i tarala yi ma, ile fɔlɔn si wo tara yi ma nun. A ni ni-bila-yi di i ma.” 11 Musi wo ko, “N fa, yi-bi-miran sa i bolo. Kɔlɔn don, wo rayan. Ni-bila-yi kɛ ye i bolo mi? 12 Ma benba Yakoba le ya kɔlɔn kɛ di ma ma. Ale wo, ala dannu wo, ala kolo-fannu wo, wo bɛɛ ya a min yi kɛ le la. I miri ko i tenbira Yakoba la, wa?” 13 Yisa ya a yabi ko, “Min ba yi kɛ min, wo kan la si gbala tun. 14 Kɔnɔ nde si yi min di mɔgɔ ma, ni wo ya wo min, a kan la ti gbala tun mumɛ! A ye wo nya le bawo n si yi min di a ma, wo si ma a burɔ iko tenke, ka ma nimaya-yi la a ye. N si habadan-nimayɛ di a ma.” 15 Musi ko, “N fa, i yandi, yi wo di n ma, woletɔ n kan la ti gbala tun. N ti na yi bi tinɛ yan fanan tun.” 16 Yisa ya a fɔ a ye ko, “Ta ila kei kele. Wo ni na yan tɔ.” 17 Musi ko, “N sigini ma kei wara.” Yisa ya a yabi ko, “I wara tonyɛ le fɔ wo la ko i sigini ma kei wara. 18 I wara sigi kei loli le fɛ nun. Ado i ye kei min bolo kaka, ila kei-bɛrɛ ma wo la. I wara tonyɛ fɔ n ye.” 19 Musi ko, “N fa, n bara a ragbɛ ko nɛbi le ile la. 20 Male Samariya kɛnu, ma benbanu ya Alla bato kɔnkɛ kɛ kuma kɔnɔ wole Yahudiyanu ko a fisa, ma ni Alla bato Yerusalɛm. Ile ko kama?” 21 Yisa ya a fɔ a ye ko, “I ni la nna kumɛ kɛ la. Wati do ye nala, mɔgɛnu ti ma Fa Alla bato kɔnkɛ kɛ kuma tun. Ado anu ti a bato Yerusalɛm. 22 Wole Samariya kɛnu, wo ye min batola, wo ma wo lɔn. Kɔnɔ male Yahudiyanu bi min batola, ma ya wo lɔn bawo kisi-koe bɔnɛ Yahudiyanu denu bolo. 23 Wati ye nala, ado nfan, wo ara ke, Allala Ni Sɛnimɛ si a ma, mɔgɛnu ni sɛnbɛ sɔrɔn ka Alla bato a kila-bɛrɛbɛrɛ-wɛ fɛ. Ma Fa Alla ye nyinina batolɛ bɛrɛnu ma minnu si a bato wo nya. 24 Alla, niyi le. Minnu bi a batola, anu ni a bato a kila bɛrɛbɛrɛ fɛ ala Ni Sɛnimata dɛnbɛnɛ fɛ iko a ye nyinina a ma nya min.” 25 Musi wo ya a fɔ a ye ko, “Anu bi Allata-Mɔgɔ-Yabɔnɛ min kelela ko Kirasiti, n ya a lɔn ko wo ye nala. A wa na tumɛ min, a si koe bɛɛ faranfasi ma ye.” 26 Yisa ya a yabi ko, “Wo le nde la, min bi kumala i ye kɛ la.” 27 Wo wati nyɛrɛ rɔ, Yisala karan dannu nara. Anu ya Yisa anubɛ musi taran kumala min kɛ, anu kawara dɔgɔma ma de! Kɔnɔ anu fenfen ma musi wo manyinika ko, “I ye nyinina nfen ma?” Anu ma Yisa fanan manyinika ko, “I ye kumala a la nfenna?” 28 Nba, musi ya ala yi-bi-miran to nyɔ. A sɛgira soe ka a fɔ mɔgɛnu ye ko, 29 “Wo na kei do yen min bara n wara-koe bɛɛ fɔ n ye. Fɔsɔkɔrɛ Allata-Mɔgɔ-Yabɔnɛ le min bi nala ma kisi-koe la!” 30 Anu bɔra soe ka ta Yisa ragbɛ tinɛ. 31 Wo wati rɔ, ala karan dannu ya a madiya ko, “Karan-mɔgɔ, i ti fen-dɔn-kɛ?” 32 Kɔnɔ Yisa ya anu yabi ko, “Dɔn-fan ye n bolo, wo sa min kalama.” 33 Karan dannu wulita anu nyɔgɔn manyinikala ko, “Tumado, mɔgɛ do ara na dɔn-fan la a ye nun.” 34 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Min ya n sɔ ka ata wɔlɛ lakanbali ka wo sako kɛ, wo le si n buyi lafa. 35 “Wo kɛnɛna a fɔla ko a ara to karɛ nani, fui-fan-tɛgɛ ni ke kɔnɔ n bi a fɔla wo ye ko wo ni sɛnɛnu mafɛlɛn a kin na! Fui-fannu bara ban mɔla, a tɛgɛ-tumɛ ara ke! 36 Min bi fui-fan tɛgɛla, wo ye ala sarɛ sɔrɔnna. A si mɔgɛnu nadɛn habadan-nimayɛ ye iko mɔgɛ si fui-fan ladɛn nya min. Woletɔ mɔgɛ min ya dugi wɔrɔ, anubɛ min ya a tɛgɛ, wonu si sewa anu nyɔgɔn fɛ. 37 Tonyɛ le kumɛ kɛ la ka a fɔ ko, ‘Do si a wɔrɔ, do si a tɛgɛ.’ 38 N bara wo sɔ fui-fen tɛgɛ tinɛ sɛnɛ rɔ, wo ma wɔli kan min. Mɔgɔ gbɛrɛnu denu wɔlita nyɔ. Wole ara tɔnɛ sɔrɔn wonuna wɔli-kɛ-gbɛ rɔ.” 39 Samariya kɛ minnu bi soe wo burɔ, wonu siyaman dɛnkɛninyara Yisa ma ka a tɛgɛ musi wola kumɛ ma bawo a ara a wara-koe bɛɛ fɔ a ye. 40 Samariya kɛnu nara Yisa wara tumɛ min, anu ya a madiya ko a ni to anu fɛ. Woletɔ Yisa ya tele fila bɔ anu fɛ nyɔ. 41 Mɔgɔ siyaman dɛnkɛninyara a ma ala kawandilila ko la. 42 Minnu dɛnkɛninyara, wonu ya a fɔ musi wo ye ko, “Ma ara dɛnkɛninya kaka kɔnɔ ma ma dɛnkɛninya ila kumɛla ko la de! Ma lara a la bawo male nyɛrɛ ara a kan lamɔɛn. Male ya a lɔn serr, ko duninya-kisilɛ le ale la.” 43 Yisa ya tele fila bɔ Samariya tumɛ min, a bɔra nyɔ ka ta a warɛ Kalili sigisɔn rɔ. 44 A kera a warɛ Kalili tumɛ min, nyɔ-mɔgɛnu ya a rabira a kin na, hali ale nyɛrɛ ara a fɔ nun ko, “Nɛbi ti gbiliyɛ sɔrɔn a nyɛrɛta nyamanɛ rɔ.” Wo mara bawo anu fanan tara le nun Kanan-Ko-Ladiyɛ rɔ Yerusalɛm soe burɔ. A ya koe min bɛɛ kɛ ladiya-wati wo rɔ nyɔ nun, anu bara wo ragbɛ anu nyɛrɛ yɛ la. 46 Wo kɔma, Yisa tara tun Kalili-Kena soe burɔ a ya yi yɛlɛma nɔnbɔ-gbɔ-yi la kan min nun. Mɔgɔ-ba-sɛbɛnɛ do siginɛ Kapaniyam soe burɔ nyɔ minna dan kirɛ. 47 Ala dan ye faga koe rɔ tumɛ min, a ya a lamɔɛn ko Yisa ara bɔ Yudiya nyamanɛ rɔ ka na Kalili sigisɔn rɔ. Mɔgɔ-ba-sɛbɛnɛ wo tara Yisa wara. A ya a madiya ko a ni ta Kapaniyam ka ala dan lakɛndɛya. 48 Yisa ya a fɔ a ye ko, “Ni wo ma ko-wɛ anubɛ kabana-koenu tayen, wo fenfen ti dɛnkɛninya.” 49 Mɔgɔ ba wo ya a yabi ko, “N fa, i yandi, ma ta, nna dan kana faga.” 50 Yisa ya a fɔ a ye ko, “Ta, ko sa mala ila dan la!” Kei wo lara Yisala kumɛ la. A sɛgira. 51 A sɛgimatoe a warɛ tumɛ min, anubɛ ala wɔli kɛlɛnu bɛnta kilɛ la. Wonu ya a fɔ a ye ko, “Ila dan ara fisaya!” 52 A ya anu manyinika ala dan fisaya-wati ma. Anu ko, “Tele-kɔ-sa-wati la kunu, fɛrɛma-kaliyɛ ya a boloka.” 53 Yisa ya a fɔ a ye wati min tɔ ko, “Ko sa mala ila dan la,” a fa yili tora wo ko. Woletɔ ale anubɛ ala bonna-mɔgɛnu dɛnkɛninyara Yisa ma. 54 Yisata kabana-ko-tamasere fila nyɔgɛ le kɛ la, a ya min kɛ wo tumɛ a bɔra Yudiya nyamanɛ rɔ ka ta Kalili sigisɔn rɔ.

5

1 Wo kɔma, Yahudiyanuna dina ladiyɛ do kɛra Yerusalɛm. Yisa tara nyɔ. 2 Yi sigi tinɛ min manɛ iko dalɛ, anu bara wo sin Yerusalɛm soe burɔ. A tɔgɛ Hiburu kan rɔ ko, “Bɛti-Sayida.” Tarɛ-don-dɛ min tɔgɛ “Sagɛnutɛ,” wo ye yi wo dafɛ. Bugi loli sɔnɛ anu bolo nyɔ. 3 Kirayato siyaman sanɛ wonu kɔrɔ, fiyɔnnu wo, namarɛnu wo, anubɛ minnu fɛrɛ faganɛ a la. [Anu bi yi-ramagɛ makɔnɔna 4 bawo wati si na Marita melika si to nala yi wo ramagala. Nba, kirayatoe min fɔlɔn ba yigi yi wo rɔ, kirayɛ wo si a boloka feu!] 5 Kei do ye nyɔ nun min bara san bi-sawa ani san segin bɔ kirayɛ rɔ. 6 Yisa ya a sanɛ yen nyɔ. A ya a lɔn ko kei wo ara mɛ kirayɛ wo rɔ wo nya. Yisa ya a manyinika ko, “Kɛndɛya-sɔgɛ ye i la?” 7 Namarɛ ya a yabi ko, “Ɔn, kɔnɔ n fa, yi ra wa maga tumɛ min, mɔgɔ sa n bolo min si n nayigi yi rɔ. N tenbi nyinina yigila yi rɔ, mɔgɛ gbɛrɛkɛ fɔlɔn si yigi n ko.” 8 Yisa ya a fɔ a ye ko, “Nba, i lawuli. I ni ila nyandan lamini ka ta.” 9 Kei wo kɛndɛyara kelenna! A ya a lasɔ. A ya ala nyandan lamini. A wulita tagamana. Kɛ mara lunyɛ min, Yahudiyanuna Sulen-Tele le nun. 10 Woletɔ Yahudiyanuna kun tiginu ya a fɔ namarato-kɔrɛ wo ye ko, “Sulen-Tele le kɛ la. Ka ila nyandan lamini ka ta a la, i ye mala tɔn le tinyana wo la.” 11 A ya anu yabi ko, “Kei min ya n nakɛndɛya, wo le ya a fɔ n ye ko n ni nna nyandan lamini ka ta a la.” 12 Anu ya a manyinika ko, “Yon bi wo la min ya a fɔ i ye ko i ni ila nyandan lamini ka ta a la?” 13 Kɔnɔ namarato-kɔrɛ wo ma ala lakɛndɛyalɛ lɔn. Ado mɔgɔ siyaman don bi nyɔ nun, Yisa tununta minnu tɛma. 14 Wo kɔma, Yisa ya namarato-kɔrɛ wo yen Alla Bato Bɔn la. A ya a fɔ a ye ko, “I yɛ lana. I wara kɛndɛya kaka. Fara hakɛ la, ni wo ma, min yogo kɛ ko, wo kana ma i la.” 15 Wo kɔma, kei wo tara a fɔ Yahudiyanuna kun tiginu ye ko Yisa, wo le ya a lakɛndɛya nun. 16 Ka a tɛgɛ wo ma, Yahudiyanuna kun tiginu ya a lagbɛlɛyɛ dabira Yisa ma bawo a ya mɔgɛ lakɛndɛya Sulen-Tele ma. 17 Yisa ya anu yabi ko, “N Fa ye wɔlila tuma-wo-tuma, ado fɔ nde fanan ni wɔli wo nya.” 18 Ka a tɛgɛ kumɛ kɛ ma, Yahudiyanu ya fɛrɛ nyini a faga koe ma a bɛrɛbɛrɛ-wɛ ma. A ma Sulen-Tele dɔrɔn tinya kɔnɔ a ya a fɔ fanan ko Alla le a Fa la. A ara a nyɛrɛ sanka Alla ma a kuman kan wo la. 19 Yisa ya anu yabi ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, Allala dan ti ko-wo-ko kɛ a nyɛrɛ ma. A ya a Fa yen min mala, a ye wo le dɔrɔn mala. N Fa Alla ye wɔli min kɛla, nde, ala dan fanan bi wo le kɛla. 20 Ado n Fa Alla ara nde, ala dan keni. A ye min bɛɛ mala, a ara wo yira nde, ala dan la. A si ko wɛnu yira n na min kolo kɛ ko. Wo dama si kawa wonu ma. 21 N bi nyinina niyi dila furi minnu ma, n si niyi di wonu ma iko n Fa Alla ye furinu nawulila nya min tun ka niyi di anu ma. 22 “N Fa Alla ti mɔgɔ wo mɔgɔ kiti tɛgɛ. A ara kiti-tɛgɛ-sɛnbɛ wo bɛɛ di nde, ala dan ma. 23 Mɔgɛ bɛɛ si nde, Allala dan gbiliya iko anu bi n Fa Alla gbiliyala nya min. Minnu sa nde, Allala dan gbiliyala, n Fa Alla min ya n sɔ, wonu sa wo gbiliyala. 24 “N bi tonyɛ fɔla wo ye, min ba nna kumɛ lamɔɛn ka dɛnkɛninya n Fa Alla ma min ya n sɔ, habadan-nimayɛ ye wo bolo. Kiti sa wo tigi ma. A manɛ iko mɔgɛ min bara faga nun kɔnɔ kaka, a ara niyi kurɛ sɔrɔn tun. 25 “N bi tonyɛ fɔla wo ye, wati ye nala, ado nfan, a ara ke, furinu si nde, Allala dan kan lamɔɛn. Minnu ba n kan lamɔɛn, wonu niyi si sɛgi anu tɔ tun. 26 Iko n Fa Alla si niyi di mɔgɛ ma nya min, a ara sɛnbɛ di nde, ala dan ma ko n ni niyi di mɔgɛ ma wo nya na le. 27 “A ara kiti-tɛgɛ-sɛnbɛ di nde, ala dan ma bawo nɛbi-kɔrɔmɛnu bi min kelela ko, ‘Hadama dan,’ wo le nde la. 28 Wo kana kawa kɛ ma. Wati ye nala, furi min bɛɛ ye kanbɛnu tɔ, wonu si n kan lamɔɛn. 29 Anu si bɔ anuna kanbɛnu tɔ. Minnu ya ko-nyimɛ kɛ, wonu si wuli ka niyi sɔrɔn. Minnu ya ko-yogomɛ kɛ, wonu si wuli ka yilikiyi sɔrɔn.” 30 Yisa ko, “N ti ke ko-wo-ko mala n nyɛrɛ ma. N bi kiti tɛgɛla iko Alla ya a fɔ n ye nya min. Woletɔ nna kiti-tɛgɛ-nya telenta. N sa n tayala ka n nyɛrɛ diyana koenu kɛ. Min ya n sɔ, n bi wo diyana koenu denu kɛla. 31 “Ni n ya sereyɛ bɔ n nyɛrɛla ko la, mɔgɔ ti la nna kuman kan wo la. 32 Kɔnɔ mɔgɔ gbɛrɛ ye nyɔ min bi sereyɛ bɔla n ye. N ya a lɔn ko wo ye min fɔla nna ko la, tonyɛ le. 33 Wole kun tiginu ya wola kilayɛnu nata Yɔni-Batasi-Kɛlɛ ma. A ya sereyɛ min bɔ nna ko la, tonyɛ le wo la. 34 N sa nyinina mɔgɔni-finyɛla sereyɛ ma. N bi kɛ fɔla dɔrɔn alako wo si kisi nya min. 35 Yɔni-Batasi-Kɛlɛ nara waan la iko lɛnpu lamalannɛ. Wo sewara ala wan-takɛ wo la nun wati-kunduni kɔrɔ ka a diya bɔ. 36 Kɔnɔ sereyɛ ye n bolo n nyɛrɛla ko la min kolo Yɔnitɛ ko. N Fa ya kɛwɔlɛ minnu di n ma, wonu bi sereyɛ bɔla n ye ka a yira ko n Fa le ya n sɔ. 37 N Fa Alla min ya n sɔ, wo fanan ye sereyɛ bɔla n ye. Wo ma a kan lamɔɛn ado wo ma a yakɔrɛ yen mumɛ! 38 Ala kumɛ sigini ma wo yisi rɔ bawo a ara nde min sɔ, wo ma sɔn lala nde la. 39 Wo ye Allata kitabu karanna bawo wo miri ko wo si habadan-nimayɛ sɔrɔn wo rɔ. Kitabu wo ye sereyɛ bɔla n ye fanan! 40 Hali wo, wo sa sɔnna nala n bara alako wo si habadan-nimayɛ sɔrɔn nya min. 41 “N sa gbiliyɛ nyinina mɔgɔni-fin bolo. 42 Kɔnɔ n ya wo le su lɔn. N ya a lɔn ko Allala ko sa wo yisi rɔ. 43 N bara na n Fala sɛnbɛ rɔ kɔnɔ wo ma nde rabira. Ni mɔgɛ nara a nyɛrɛta sɛnbɛ rɔ, wo si wo rabira. 44 A di wo ye wo ni matɔgɔlɛ sɔrɔn wo nyɔgɔn bolo kɔnɔ wo sa wo rayala ka matɔgɔlɛ sɔrɔn Alla kelen pe bolo. Wo si ke lala nde la kama worɔ? 45 “Hali wo, wo kana wo miri ko nde si wo wara-koe fɔ n Fa ye. Wo yigi sanɛ Nɛbi Musa min kuma, wo le ara wo wara-koe fɔ nun. 46 Ni wo ara la Nɛbi Musa la nun bɛrɛkɛ, wo si la nde fanan na nun bawo ale le ya n wara-koe sɛbɛ. 47 Kɔnɔ bawo a ya min sɛbɛ, wo ma la wo la, wo si la nna kumɛ la kama?”

6

1 Wo kɔma, Yisa tenbira Kalili dala-belebele-wɛ kɔma. (Dalɛ wo tɔgɛ fanan Taibiriya.) 2 Nyama-wɛ bilara a fɛ bawo anu bara ala kabana-ko-tamaserenu yen kirayatoenu-nakɛndɛya-koe rɔ. 3 Yisa tara kɔnkɛ kuma. Anubɛ ala karan dannu sigira anu nyɔgɔn fɛ. 4 Yahudiyanuna Kanan-Ko-Ladiyɛ ara gbɛrɛn. 5 Yisa ya a yɛ lata. A ya nyama-wɛ yen nala a wara la. A ya a fɔ Filipi ye ko, “Ma si dɔn-fan san mintɔ mɔgɛ kɛ bɛɛ de-nyini koe la?” ( 6 A ya kɛ fɔ alako a ni Filipi burɛ lɔn. Ale ye nala min mala, a ara ban wo lɔnna nun, bi ma.) 7 Filipi ya a yabi ko, “Ka biredi kelen-kelen san mɔgɛ kɛ bɛɛla ko la, wo si tenbi karɛ segin sarɛ la.” 8 Ala karan dan Anduru, Saimon Pita na kelen nyɔgɛ wo ko, 9 “Dennɛ do ye yan, biredi lolɛ anubɛ yɛgɛ fila ye a bolo. Kɔnɔ wonu si nfen nyinya mɔgɛ kɛ bɛɛ ma?” 10 Nba, Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Wa mɔgɛnu nasigi.” Nba, mɔgɛnu ya anu mayigi binyɛ rɔ nyɔ. Kei minnu bi nyɔ, anu si mɔgɔ waga lolɛ nyɔgɔn bɔ nun. 11 Yisa ya biredi wo bi ka baraka bira Alla ye. A ya a rafara mɔgɔ siginɛ wonu tɛma. A ya yɛgɛ wo fanan ma wo nya le. Anu dama fara pen, iko a di anu ye nya min. 12 Anu dama wasara tumɛ min, a ya a fɔ ala karan dannu ye ko, “Wo ni dɔn-fan toenu nadɛn. Hali doni kana tinya.” 13 Woletɔ Yisa ya biredi lolɛ min fara nyama la, anu ya wo bɛɛ ladɛn ka sende tan-ni-fila lafa biredi kundu-kundi toenu na fen dɔnnɛnu ya min to. 14 Nyɔ-dugurannu ya Yisala kabana-ko-tamasere yen min kɛ, anu wulita a fɔla ko, “Anu ya nɛbi min bara-koe fɔ nun, wo le kɛ la serr!” 15 Yisa ya a yen ko anu bi nyinina a sigila mansayɛ la fɔrɔsɛ la, woletɔ a tara kɔnkɛ kuma a dan na tun. 16 Wurɛ kera tumɛ min, ala karan dannu yigira dalɛ dafɛ. 17 Anu ma Yisa yen min kɛ ha suyi kera, anu sigira kulɔn rɔ ka ta dala-belebele-wɛ wo kɔma, Kapaniyam soe ye kan min. 18 Dalɛ tɛma gbɛ, fɔn-belebele-wɛ bɔra ka yi ramaga bɛrɛkɛ! 19 Nba, karan dannu bara ta iko mɛli sawa, ha mɛli nani, anu tɛrɛnara Yisa la tagamana yi kuma kulɔn magbenna. Anu kilanta bɛrɛkɛ! 20 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Wo kana kilan! Nde le!” 21 Anu bi a ladon koe rɔ kulɔn rɔ tumɛ min, anu kera anu ta tinɛ kelenna! 22 Wo banda kɛ, nyama minnu tora dalɛ kɔma, wonu ya a lɔn ko kulun kelen de nara nun, ado Yisa ma ta ala karan dannu fɛ kulɔn wo rɔ. Ala karan dannu denu dɔrɔn tara. 23 Kulɔn donu bi bɔla Taibiriya soe burɔ, Mari ya baraka bira Alla ye kan min nun ka biredi di mɔgɛnu ma, kulɔn wonu sɔra kan tinɛ wo rɔ. 24 Nyama ya a yen tumɛ min ko Yisa sa nyɔ ado ala karan dannu sa nyɔ fanan, anu sigira kulɔn wonu tɔ ka ta a lanyini Kapereniyam soe burɔ. 25 Mɔgɛnu ya Yisa taran dalɛ kɔma tumɛ min, anu ya a manyinika ko, “Karan-mɔgɔ, i nara yan wati nyamintan?” 26 Yisa ya anu yabi ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, wo sa n nyinina nna kabana-ko-tamaserenu nya-yen koe ma. Wo ye n nyini tinɛ bawo wo ya biredi dɔn ka wo buyi lafa. 27 Wo kana wɔli dɔn-fanla ko la min si tinya. Wo ni wɔli dɔn-fanla ko la min si habadan-nimayɛ di wo ma. Nde, Hadama dan si dɔn-fan min di wo ma, wa wo raya ka wo sɔrɔn bawo n Fa Alla ara sɔn nta wɔli ma.” 28 Anu ya a manyinika worɔ ko, “Male si nfen ma ko ma ni Allala wɔlɛ kɛ iko a ye nyinina a ma nya min?” 29 Yisa ya anu yabi ko, “Alla ye a fɛ, wo ni wɔlɛ min kɛ, wo le ko wo ni la nde la, a ara min sɔ.” 30 Anu ya a manyinika tun ko, “I si nfen kabana-ko-tamasere yira ma la min si a ma, ma ni la i la? I si nfen ma? 31 Musa ya biredi su do di ma benbanu ma wulɛ rɔ ka bɔ Arinyɛni tɔ iko a sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ nya min.” 32 Yisa ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, Nɛbi Musa ma biredi di wo ma ka bɔ Arinyɛni tɔ kɔnɔ n Fa le ara biredi di wo ma ka bɔ Arinyɛni tɔ. 33 Ado Alla ye biredi-bɛrɛ min dila wo ma, wo le nde la min yigira ka bɔ Arinyɛni tɔ. N si to n niyi dila duninya-mɔgɛnu ma.” 34 Anu ya a matara ko, “N fa, to biredi wo dila ma ma tuma-wo-tuma.” 35 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Niyi ye biredi min tɔ, nde le wo la. Ni min nara ka dɛnkɛninya nde ma, kɔnkɛ ti wo tigi bira ado wo kan la ti gbala tun ni! 36 Nba, n bara a fɔ wo ye ko wo ara n yen kɔnɔ wo ma la n na. 37 N fa ara mɔgɛ min bɛɛ di n ma, wonu si ma n gba-fɛ-bilalɛnu na. Min ba ma n gba-fɛ-bilalɛ la, n ti wo gben mumɛ! 38 N ti a gben bawo n ma yigi ka bɔ Arinyɛni tɔ n nyɛrɛ sako kɛ tinɛ. Min ya n sɔ, n bi wo le sako kɛ tinɛ. 39 N Fa Alla min ya n sɔ, a ara mɔgɛ min bɛɛ don n bolo, a sa a fɛ, wo fenfen ni bɔ n bolo. Tele-laban-lun, n si anu bɛɛ lawuli ka niyi di anu ma. 40 N fa diyana koe le ko min bɛɛ wa nde, ala dan mafɛlɛn ka dɛnkɛninya n ma, wo si habadan-nimayɛ sɔrɔn. Nba, tele-laban-lun, n si anu nawuli ka niyi kurɛ di anu ma.” 41 Yahudiyanu ya da-kɔrɔ-kumɛ dabira Yisala ko la bawo a ko biredi le ale la min yigira ka bɔ Arinyɛni tɔ. 42 Woletɔ anu ya nyinikalɛ kɛ ko, “Yisa ma kɛ la, Yusufula dan? Ma ya a na anubɛ a fa lɔn. Nba, a ye a fɔla kama worɔ ko a yigira ka bɔ Arinyɛni tɔ?” 43 Yisa ya anu yabi ko, “Wa fara da-kɔrɔ-kumɛ la wo nyɔgɔn tɛma. 44 Mɔgɔ wo mɔgɔ ti na n bara fɔ n Fa min ya n sɔ, ale le si wo lana n ma. Nba, tele-laban-lun, n si wo lawuli ka niyi di a ma. 45 Nɛbinu ya a sɛbɛ ko, ‘Alla si mɔgɛ bɛɛ karan.’ Min bɛɛ wa a tole masɔ n Fa Allala kumɛ la ka a karan, wo si na n bara. 46 Nde min bɔnɛ Alla wara, nde le kelen pe ara n Fa Alla yen. Mɔgɔ gbɛrɛkɛ ma n Fa Alla yen mumɛ! 47 N bi tonyɛ fɔla wo ye, min ba dɛnkɛninya nde ma, habadan-nimayɛ ye wo bolo. 48 Niyi ye biredi min tɔ, wo le nde la. 49 Wo benbanu ya biredi dɔn min bɔra Arinyɛni tɔ kɔnɔ hali wo, anu bɛɛ fagara. 50 Kɔnɔ biredi min bi yigila ka bɔ Arinyɛni tɔ, min ba wo su dɔn, wo ti faga tun. 51 Niyi ye biredi min tɔ, wo le nde la min yigira ka bɔ Arinyɛni tɔ. Ni mɔgɔ wo mɔgɔ ya biredi wo dɔn, a si habadan-nimayɛ sɔrɔn. Nba, n si biredi min di wo ma, wo le n bagbuyi la. N bi wo nila duninya-mɔgɛnu beli koe la.” 52 Kumɛ kɛ ya diminyɛ anubɛ sɔsɔlɛ lawuli Yahudiyanuna kun tiginu tɛma. Anu ko, “Kei kɛ si ke a bagbuyi dila ma ma kama alako a si dɔn?” 53 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, ni wo ma nde, Hadama dan bagbuyi dɔn ka n yele min, wo ti niyi sɔrɔn. 54 Min ba n bagbuyi dɔn ka n yele min, habadan-nimayɛ ye wo tigi bolo. Tele-laban-lun, n si a lawuli ka niyi kurɛ di a ma. 55 Ado dɔn-fen-bɛrɛ le n bagbuyi la. Minni-fen-bɛrɛ le n yele la. 56 Min ba n bagbuyi dɔn ka n yele min, wo tonɛ nde rɔ, nde tonɛ ale rɔ. 57 N Fa min ya n sɔ duninya rɔ, wo ye a niyi la. Ado ale le ya niyi di nde fanan ma. Mɔgɛ min ba n bagbuyi dɔn, ale fanan si niyi sɔrɔn nde baraka rɔ. 58 Nde le wo biredi la min yigira ka bɔ Arinyɛni tɔ. Wo benbanu ya biredi min dɔn, anuta sa wo nya bawo anu ban wo dɔnna, anu fagara. Kɔnɔ min ba biredi kɛ dɔn, wo si to habadan!” 59 Yisa ya wo fɔ wo tumɛ a ye mɔgɛnu karanna Yahudiyanuna dina-bɔn la Kapereniyam soe burɔ. 60 Yisala karan den siyaman ya wo lamɔɛn tumɛ min, anu ko, “Karan kɛ gbɛlɛ de! Yon si ke bilala karan su kɛ fɛ?” 61 Yisa ya a lɔn ko ala karan dannu bi da-kɔrɔ-kumɛ fɔla kɛla ko la, woletɔ a ya a fɔ anu ye ko, “Kumɛ kɛ ara wo yigi tɛgɛ, wa? 62 Nde, Hadama dan bɔra kan min nun, ni wo ya n yen sɛgila nyɔ don? 63 Allata Ni Sɛnimɛ le ye niyi dila mɔgɛnu ma. Sɛnbɛ sa mɔgɔ wo mɔgɔ bolo ka niyi di mɔgɛ ma. N bara kumɛ minnu fɔ wo ye kɛ la, Allala Ni Sɛnimɛ min si niyi di mɔgɛ ma, wo le si niyi lana wo ma. 64 Hali wo, donu bi wo tɛma minnu ma dɛnkɛninya nde ma.” (Kebi ala karan dabira fɔlɛ, Yisa ya wonu denu lɔn minnu ti dɛnkɛninya a ma anubɛ min si a don a yogenu bolo tɔ.) 65 A ko tun, “Mɔgɔ wo mɔgɔ ti ke bilala n fɛ a nyɛrɛ ma, fɔ n Fa wa min madɛnbɛ. Wo le ya a to, n ya kɛ fɔ wo ye.” 66 Ka a tɛgɛ kumɛ kɛ ma, Yisa gba-fɛ-bilalɛ siyaman sɛgira. Anu ma sɔn bilala a fɛ tun. 67 Woletɔ Yisa ya a fɔ ala karan den tan-ni-filɛ ye ko, “Wole don, wo fanan bi a fɛ, wo ni bɔ n fɛ, wa?” 68 Saimon Pita ya a yabi ko, “Mari, ma si ta yon bara gbɛ? Habadan-niyi-kumɛ ye ile le bolo. 69 Nba, ma ara dɛnkɛninya i ma ka i lɔn Allatalata mɔgɔ-sɛnimɛ la.” 70 Yisa ya anu yabi ko, “Nde le ya wo mɔgɔ tan-ni-filɛ bɛɛ yabɔ. Hali wo, kelen bi wo tɛma, wo ye Setanɛla wɔli kɛla kaka!” 71 A ya kumɛ kɛ fɔ bawo a miri ye Saimon Yisikariyɔtila dan Yudasi ma bawo Yudasi Yisikariyɔti ye karan den tan-ni-filɛ tɛma nun. Kɔnɔ hali wo, ale le ye nala Yisa maburila.

7

1 Wo kɔma, Yisa ya Kalili sigisɔn ratagama. A ma sɔn tala Yudiya nyamanɛ rɔ bawo Yahudiyanuna kun tigi minnu bi nyɔ, wonu bi a faga koe rɔ. 2 Nba, wo ya a taran, Yahudiyanuna Lele-Sɔɛ-Ladɛn ara gbɛrɛn nun. 3 Woletɔ Yisa na kelen nyɔgɛnu ya a fɔ a ye ko, “Bɔ kan tinɛ kɛ rɔ. I ni ta Yudiya nyamanɛ rɔ, ila karan dannu si ila tamaserenu yen kan min. 4 Ni min bi a fɛ, mɔgɛnu ni a malɔn, a ti ala wɔlɛ kɛ dogɔn rɔ. Woletɔ i ye koe kɛ min bɛɛ kɛla, i ni a ma, duninya bɛɛ ni i wara-koe lɔn!” ( 5 Nba, hali a na kelen nyɔgɛnu ma dɛnkɛninya a ma.) 6 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Nta wati ma ke wɛ kɔnɔ wole, wati bɛɛ bɛnta wo ma. 7 A ma kɛn, wo ni gboya duninya ye kɔnɔ nde le gboyanɛ anu ye bawo tuma-wo-tuma n bi anu sɔn fɔla anu ye. 8 Wo ta ladiyɛ kɛ rɔ. Nde sa tala ladiyɛ kɛ rɔ bawo nta wati ma ke wɛ.” 9 A ban kɛ fɔla anu ye, a ma bɔ Kalili sigisɔn rɔ kelenna! 10 Yisa na kelen nyɔgɛnu tara ladiyɛ rɔ. Wo kɔma, ale fanan tara. Kɔnɔ a ma ta gbɛ rɔ, a tara dogɔn rɔ. 11 Yahudiyanuna kun tiginu bi Yisa nyinina ladɛn wo rɔ. Anu ko, “Kei kɛ ye mintɔ?” 12 Nyama wo ye sɔsɔli sala anu nyɔgɔn tɛma wɛwɛ-kumɛ rɔ. Donu ko, “Mɔgɔ-nyimɛ le.” Donu ko, “Ade, yanfante le dɔrɔn.” 13 Kɔnɔ mɔgɔ wo mɔgɔ ma sisi ka kuma gbɛ rɔ Yahudiyanuna kun tiginu yala. 14 Ladiyɛ wati wo ara fɔlɔ talala a tɛma tumɛ min, Yisa tara Alla Bato Bɔn la ka mɔgɛnu karan dabira. 15 Yahudiyanuna kun tiginu kawara kati! Anu ko, “Kei kɛ ya kɛ bɛɛ lɔn kama, a ma karan nun lun kelen bɛrɛn?” 16 Yisa ya anu yabi ko, “N sa mɔgɛnu karanna nta hɛnkili la. Kɔnɔ n bi min fɔla wo ye, Alla min ya n sɔ, wo le ya n nabila wo la. 17 N bi mɔgɛnu karanna min na, ni minnu bi a fɛ ka Allala diyana koe kɛ, wo tigi si a lɔn ni Allatɛ le, ni wo ma, ni n bi kumala n nyɛrɛta miriya rɔ. 18 Mɔgɛ min bi kumala a nyɛrɛta miriya rɔ, a di a ye, a ni matɔgɔlɛ sɔrɔn mɔgɛnu bolo. Kɔnɔ ni mɔgɛ min ye a fɛ ka a sɔlɛ gbiliya, tonya-fɔlɛ le wo la, foninya woo sa a da rɔ. 19 Nɛbi Musa ya Allala tɔn di wo ma nun, a sa wo nya le? Kɔnɔ hali wo, wo kelen bɛrɛn sa tɔn birala. Nfenna wo ye wo rayala n faga koe ma?” 20 Nyama ya a yabi ko, “Nyinatoe le ile la! Yon bi a rayala i faga koe ma?” 21 Yisa ya anu yabi ko, “N ya kabana-ko-tamasere kelen pe le kɛ, wo dama kawara. 22 Kɔnɔ Nɛbi Musa le ya a fɔ wo ye ko wo ni wola dannu nakemininya. Ado Musa ma nun, wo benbanu denu ya a dabira. Hali Sulen-Tele ma, wo si bilakorenu nakemininya. 23 Ni wo ya bilakore do lakemininya Sulen-Tele ma alako Musata tɔn kana tinya, nfenna wo ye diminyala nde ma ko n bara kei do lakɛndɛya Sulen-Tele ma? 24 Wo kana mɔgɛ yiliki a yen-nya la. Kɔnɔ wo ni kiti tɛgɛ a kilɛ fɛ.” 25 Yerusalɛm mɔgɛ donu ko, “Anu bi anu tayala min faga koe ma, ale le ma kɛ la? 26 I ma a yen! A ye kumala gbɛ rɔ. Mɔgɔ sa a makumala! Fɔsɔkɔrɛ mɔgɔ banu bara a lɔn de gbɛ ko Alla ya mɔgɛ min yabɔ ma kisi-koe la, ale nyɛrɛ le kɛ la. 27 Kɔnɔ ale wa na tumɛ min, mɔgɔ wo mɔgɔ ti a bɔ tinɛ lɔn. Kɔnɔ ma dama ya kei kɛ bɔ tinɛ lɔn.” 28 Yisa ye mɔgɛnu karanna Alla Bato Bɔn la tumɛ min, a ya a kuli mayɛlɛ kuma tinɛ, a ko, “Wo yili ye a ma ko wo ya n lɔn, nyɛ? Wo yili ye a ma ko wo ya n bɔ tinɛ lɔn, nyɛ? Nde ma na n nyɛrɛta sɛnbɛ la. Ado, min ya n sɔ, tonya-tigi le. Wole ma ale lɔn 29 kɔnɔ nde ya a lɔn bawo n bɔra a warɛ le. Ale le ya n sɔ.” 30 A ban wo fɔla, anu ya anu taya a bira koe ma kɔnɔ mɔgɔ wo mɔgɔ ma ke a birala bawo ala wati ma ke wɛ. 31 Mɔgɔ siyaman dɛnkɛninyara a ma nyama wo rɔ. Anu ko, “Allata-Mɔgɔ-Yabɔnɛ wa na tumɛ min, n ma la a la ni a si kabana-ko-wɔlɛ kɛ min tenbira kɛ la mumɛ!” 32 Farisinu ya a lamɔɛn nyama ye da-kɔrɔ-kumɛnu fɔla ka a bɛn Yisa ma, woletɔ anubɛ saraka masɔlɛnu ya Bato Bon kandannɛnu sɔ a bira tinɛ. 33 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “N bi wo fɛ yan fɔlɔn doni. Wo kɔma, min ya n sɔ, n si sɛgi wo wara. 34 Wo si n nyini kɔnɔ wo ti n yen bawo n bi tala kan min, wo ti ke tala nyɔ.” 35 Yahudiyanuna kun tiginu ya a fɔ anu nyɔgɔn ye ko, “A ye tala mintɔ, male ti a yen kan min? A si ta sibolo gbɛrɛnu karan anuna soenu tɔ mala mɔgɛnu siginɛ kan min? 36 A ara min fɔ kɛ la ko ma si a nyini kɔnɔ ma ti a yen, ko a ye kan min, ma ti ke tala nyɔ, a miriya ye nfen ma?” 37 Ladiya tele wola ban, min bi a bɛrɛbɛrɛ-wɛ la, Yisa ya a lasɔ. A kumara a kulu mayɛlɛnɛ la ko, “Ni min kan lagbalanɛ, a ni na nde wara ka a min. 38 Iko a sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ nya min, min ba dɛnkɛninya nde ma, yi min bi niyi dila mɔgɛnu ma, wo siyaman si bɔ wo tigi sɔndɔmɛ rɔ.” 39 Yisa ya kɛ fɔ ka a bɛn Ni Sɛnimɛla ko ma. Ni minnu dɛnkɛninyara a ma, wonu si niyi wo sɔrɔn. Nba, wo wati ya a taran, Alla ma ata Ni Sɛnimɛ di wɛ mɔgɛnu ma nun bawo Yisa ma yɛlɛ bɛ san kole rɔ a si ata gbiliyɛ sɔrɔn kan min. 40 Mɔgɔ siyaman min bi nyama tɛma, wonu ya a lamɔɛn kɛ fɔla. Woletɔ anu ko, “Ma ye nɛbi min makɔnɔna nun, wo le kɛ la serr!” 41 Donu ko, “Alla ya mɔgɛ min yabɔ ma kisi-koe la, ale le kɛ la, yɔ!” Kɔnɔ donu fanan ko, “Wo ti bɔ Kalili sigisɔn rɔ! 42 A sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ ko Allata-Mɔgɔ-Yabɔnɛ si bɔ Mansa Dawuda bɔnsɔn rɔ. A ko a si sɔrɔn Mansa Dawudala soe burɔ Bɛtalehɛm.” 43 Woletɔ dan-nafarɛ kɛra nyama tɛma Yisala ko la. 44 Donu bi a fɛ ka a bira kɔnɔ mɔgɔ wo mɔgɔ ma a bole tugu a la. 45 Bato Bon kandannɛ wonu sɛgira saraka masɔlɛnu anubɛ Farisinu bara. Wonu ya anu manyinika ko, “Nfenna wo ma a bira?” 46 Kandannɛ wonu ya anu yabi ko, “Ha bi, mɔgɔ wo mɔgɔ ma kuma iko kei kɛ kumara nya min!” 47 Farisinu ya anu manyinika ko, “A ya wole fanan mayuwaya, nyɛ? 48 Wo ya male kun tigi do lɔn min bara la a la, ni wo ma, Farisi donu? 49 Kɔnɔ nyama kɛ, anu ma wo fenfen lɔn mala tɔn wara-koe rɔ. Wonu bi Allala dankɛ kɔrɔ!” 50 Nikodimasi, min nara Yisa wara nun, anuna kun tigi kelen de ale la. Wo ya a fɔ anu ye ko, 51 “Iko mala tɔn ye nya min, yanni ma ni mɔgɔ yiliki, fɔ ma wa ma tole masɔ ale fanan kuman kan la alako ma ni a lɔn ni a ara min ma.” 52 Anu ya a yabi ko, “Kalili kɛ le ile fanan na, wa? I ni ta Allata kitabu karan, i si a lɔn ko nɛbi ti bɔ Kalili sigisɔn rɔ mumɛ!” [ 53 Mɔgɛ bɛɛ tara a warɛ.

8

1 Yisa tara Ɔlifi kɔnkɛ kuma. 2 Wo banda kɛ, Yisa suruta sɛgila Alla Bato Bɔn la. Mɔgɛ bɛɛ ya a lafoo. A sigira ka anu karan dabira. 3 Tɔn-karan-mɔgɛnu anubɛ Farisinu nara kei-wara-sigi musi do la anu ya minnubɛ kei do bira ala kei ma min na. Anu nara a la ka a sɔ anu tɛma. 4 Anu ya a fɔ Yisa ye ko, “Karan-mɔgɔ, anu bara kei-wara-sigi musi kɛ bira yɛlɛnyɛ rɔ! 5 Nɛbi Musala tɔn ko musi su kɛ, a kakɛn ka a mabon ha a ni faga. Nba, ile ko kama?” 6 Anu ya kɛ fɔ Yisa bira koe le la alako anu si a maburi nya min. Kɔnɔ Yisa ya a madu ka sɛbɛli kɛ dugi ma a bolo-nɔlɔnɛ la. 7 Anu tora nyinikalɛnu kɛla min kɛ, Yisa ya a lasɔ ka a fɔ anu ye ko, “Ni min ya a lɔn ko a ma hakɛ kɛ bɛ wo tɛma, wo fɔlɔn ni kuri lakɛ a ma.” 8 A ya a madu tun ka sɛbɛli kɛ dugi ma. 9 Anu ya kɛ lamɔɛn tumɛ min, anu dama bɔra kelen-kelenyɛ ma ka a dabira kinanu ma ka yigi. Yisa kelen pe le tora anubɛ musi wo sɔnɛ a yakɔrɔ. 10 Yisa ya a lasɔ ka musi wo manyinika ko, “I maburilɛnu bi mintɔ? Mɔgɔ ma to min si i yiliki?” 11 A ya a yabi ko, “N fa, hali kelen ma to.” Nba, Yisa ko, “Nde fanan ti i yiliki. I ni ta kɔnɔ i kana hakɛ kɛ tun.”] 12 Yisa kumara Farisinu ye tun ko, “Duninya-waan le nde la. Min ba bila n fɛ, wo si waan sɔrɔn min si niyi di mɔgɛnu ma. A ti tagama pinpi rɔ tun mumɛ!” 13 Farisinu ya a fɔ a ye ko, “I ye sereyɛ le bɔla i nyɛrɛla ko la kɛ la. I ye kuma-fuyi le fɔla wo la.” 14 Yisa ya anu yabi ko, “Ade, hali ni n ya n nyɛrɛla sereyɛ bɔ, n bi min fɔla, tonyɛ le bawo n ya a lɔn n bɔra kan min. N bi tala kan min, n ya nyɔ fanan lɔn. Wole ma n bɔ tinɛ lɔn. Wo ma n ta tinɛ lɔn. 15 Wo ye kiti tɛgɛla iko wola hadama denyɛ ye nya min. Nde sa mɔgɔ wo mɔgɔ kiti tɛgɛla. 16 Kɔnɔ ni n taranta kiti tɛgɛla nun, nna kiti tɛgɛ si ma tonyɛ la bawo n sa kiti tɛgɛla n nyɛrɛ ma. N Fa Alla, min ya n sɔ, wo le ye n fɛ. 17 A sɛbɛnɛ wola tɔn kitabu rɔ ko ni sereya filɛ bɛnta kuma kelan ma, tonyɛ le wo kumɛ la. 18 N bi n nyɛrɛta sereyɛ bɔla, min tugunnɛ wo la, n Fa min ya n sɔ, wo fanan ye sereyɛ bɔla nna ko la.” 19 Anu ya a manyinika ko, “I fa ye mi?” Yisa ya anu yabi ko, “Wo ma nde lɔn. Woletɔ wo ma n Fa lɔn. Ni wo ya nde lɔn nun, wo si n Fa fanan lɔn.” 20 Yisa ya kɛ bɛɛ fɔ wo tumɛ a ye mɔgɛnu karanna Alla Bato Bɔn la, sɔli-fen-kenkirɛnu siginɛ kan min. Nba, mɔgɔ wo mɔgɔ ma a bira bawo ala wati ma ke wɛ. 21 Yisa ya a fɔ Farisinu ye tun ko, “N ba ta, wo si n nyini kɔnɔ wole si faga wola hakɛnu tɔ. N bi tala kan min, wo ti ke tala nyɔ.” 22 Nba, Yahudiyanuna kun tiginu ya a fɔ anu nyɔgɔn ye ko, “A ko a ye tala kan min, ma ti ke tala nyɔ. Kɛ kɔrɛ ye nfen na? A ye nyinina a nyɛrɛ faga koe rɔ?” 23 Yisa ya anu yabi ko, “Wole bɔra yan de kɔnɔ nde bɔra san ma. Wole ye duninya kɛ le tɔ kɔnɔ nde ma bɔ duninya kɛ rɔ. 24 Woletɔ n ya a fɔ ko wo si faga wola hakɛnu tɔ. Nba, ni wo ma la a la ko ale le nde la, wo si faga wola hakɛnu tɔ serr!” 25 Anu ya Yisa manyinika ko, “Yon bi ile la?” Yisa ya anu yabi ko, “N ya min fɔ wo ye kebi fɔlɔfɔlɔ, wo le nde la. 26 Ko siyaman ye nyɔ, n si min fɔ ka a bɛn wole ma. Ado ko siyaman ye nyɔ, n si wo yiliki min na. Min ya n sɔ, tonya-tigi le wo la. N bara min namɔɛn ale bolo, n bi wo le fɔla duninya ye.” 27 Farisinu ma a nya-yen ko a ye kumala anu ye a Fa Alla wara-koe le tɔ. 28 Woletɔ Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Wo wa nde, Hadama dan layɛlɛ san ma kɔlɔma ma tumɛ min, wo si a lɔn wulɔn ko wo le nde la, n ya min fɔ n nyɛrɛla ko la. Wo si a lɔn fanan ko n sa fenfen mala n nyɛrɛta sɛnbɛ la, fɔ n Fa ara n karan min na, n bi wo le fɔla. 29 N Fa min ya n sɔ, wo le ye n fɛ yan. A ma n kelen pe to bawo n bi a diyana koe kɛla tuma-wo-tuma.” 30 Mɔgɔ siyaman ya Yisala kumɛ kɛnu namɔɛn min kɛ, anu dɛnkɛninyara a ma. 31 Wo kɔma, Yahudiya minnu dɛnkɛninyara a ma, Yisa kumara wonu ye. A ko, “Ni wo ya nna karan bira, nna karan den-bɛrɛ le wole la. 32 Wo si na tonyɛ lɔn. Ado tonyɛ wo si wo hɔrɔya.” 33 Anu ya a yabi ko, “Iburayima bɔnsɔn le male la. Ha bi, ma ma ma wɛ mɔgɔna-yɔɔn la. Ka a fɔ ko ma si hɔrɔya, i miriya ye kama?” 34 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, mɔgɔ wo mɔgɔ min bi hakɛ kɛla, hakɛla yɔɔn le wo tigi la. 35 Sɔ tina sa yɔɔn bolo a tigila kebilɛ rɔ habadan kɔnɔ a tigila dan, wo ye a fa warɛ habadan! 36 Ni nde, Allala dan ya wo hɔrɔya, wo si hɔrɔya feufeu! 37 N ya a lɔn ko Iburayima bɔnsɔn le wole la. Hali wo, wo ye wo rayala n faga koe ma bawo nna karan ma sigi tinɛ sɔrɔn wo yisi rɔ bɛ. 38 N Fa ya min yira n na, n bi wo le fɔ tinɛ. Kɔnɔ wo benba ya min fɔ wo ye, wo ye wo le ma tinɛ.” 39 Anu ya a yabi ko, “Ma benba le Iburayima la.” Yisa ya anu yabi ko, “Ni Iburayimala bɔnsɔn-bɛrɛ le wole la nun, wola ko-ladan-nyanu anubɛ atɛ si ma kelen na. 40 N bi tonyɛ fɔla wo ye tolon, iko n ya a lamɔɛn Alla bolo nya min. Kɔnɔ hali wo, wo ye wo rayala n faga koe ma. Ado, Iburayima ma ko su wo ladan nun. 41 Ade! Wo fa bɛrɛ ya min ma, wo ye wo le ma tinɛ tun.” Anu ya a sɔsɔ ko, “Male ma sɔrɔn yɛlɛnyɛ rɔ. Fa kelen de ma bolo, Alla nyɛrɛ kɔni.” 42 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Ni wo fa le Alla la serr, wo si n keni nun bawo n bɔra Alla warɛ le. N bi yan kaka. N ma na n nyɛrɛta sɛnbɛ la kɔnɔ ale le ya n sɔ. 43 N bi min fɔla, nfenna wo sa wo nya-yenna? Ado wo ti ke wo nya-yenna bawo wo sa sɔnna nna kumɛ lamɔɛnna. 44 Wo fa Setanɛla dannu le wole la. Nba, wo ye a fɛ ka wo fa diyana koenu kɛ. Kebi fɔlɔ, mɔgɔ fagalɛ le ale la. A ma sɔn tonyɛ ma bawo tonyɛ sa ale rɔ. A wa foninya fɔ, wo ye a yirala a ye nya min. Foninya-fɔlɛ le ale la. Ado ale Setanɛ, foninya-fɔlɛ bɛɛ fa le ale la. 45 Kɔnɔ wo ma la n na bawo n bi tonyɛ fɔla wo ye. 46 Yon bi wo tɛma min si a lagbɛ ko n bara hakɛ kɛ? N bi tonyɛ fɔla wo ye min kɛ, nfenna wo ma la n na? 47 Ni min bɔnɛ Alla warɛ, wo si a tole masɔ Allala kumɛ la. Nba, wole ma bɔ Alla warɛ, woletɔ wo sa wo tole masɔla n na.” 48 Yahudiyanuna kun tiginu ya Yisa manyinika ko, “Ma ya a fɔ min kɛ ko Samariya kɛ le ile la ado ko nyinatoe le ile la, ma ma tonyɛ le fɔ wo la, wa?” 49 Yisa ya anu yabi ko, “Nyinato ma nde la. N bi n Fa gbiliyala kɔnɔ wole ye n nafɛyala. 50 N sa gbiliyɛ nyinina n nyɛrɛ ye. Kɔnɔ dogbɛrɛ ye nyɔ min bi gbiliyɛ nyinina n ye. Ado kiti-tɛgɛlɛ le ale la. 51 N bi tonyɛ fɔla wo ye, min ba nna kumɛ bira, wo ti faga habadan!” 52 Yahudiyanuna kun tiginu ya a fɔ a ye ko, “Ma ara la a la serr, ko nyinatoe le ile la. Iburayima ara faga, nɛbinu bara faga, hali wo, ile ko min ba ila kumɛ bira, wo ti faga habadan! 53 Ma fa Iburayima fagara. I miri ko i tenbira Iburayima la, wa? Nɛbinu bara faga fanan. I miriya ye kama?” 54 Yisa ya anu yabi ko, “Ni n ya n nyɛrɛ gbiliya nun, nna gbiliyɛ ti ko-nyinya n ma. Dogbɛrɛ ye n gbiliyala, n Fa Alla kɔni. Ado wo ko wota Alla le ale la. 55 Wo ma ale lɔn mumɛ! Kɔnɔ nde le ya a lɔn. Ni n ya a fɔ ko nde ma a lɔn, n si ma foninya-fɔlɛ la iko wole. Kɔnɔ n ya a lɔn feu! Ado n bi ala kumɛ birala. 56 Wo benba Iburayima sewara bɛrɛkɛ, bawo Alla ya a yira a la n bi nala wati min. A ya a yen min kɛ, a sewara dɔgɔma ma de!” 57 Yahudiyanuna kun tiginu ya a fɔ a ye ko, “Ile ma san bi-loli lefan bɔ wɛ. I ko i ya Iburayima yen, ba?” 58 Yisa ya anu yabi ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, yanni Iburayima ni sɔrɔn, nde ye nyɔ nun.” 59 Anu ya kurinu bi ko ka a mabon kɔnɔ Yisa ya a dogon anu ma. A bɔra Alla Bato Bɔn la.

9

1 Yisa ye tagamana kilɛ fɛ tumɛ min, a ya kei do yen min sɔrɔnta fiyonyɛ rɔ. 2 Ala karan dannu ya a manyinika ko, “Karan-mɔgɔ, yon hakɛ ya a ma, kei kɛ sɔrɔnta fiyonyɛ rɔ, a nyɛrɛta hakɛ, ka, a sɔrɔnbagɛnu?” 3 Yisa ya anu yabi ko, “A nyɛrɛta hakɛ ma. A sɔrɔnnɛnuta hakɛ ma. A fiyonyara alako Allala sɛnbɛ ma si yira ale rɔ nya min. 4 Min ya n sɔ, fɔ ni ma tora wola wɔli kɛla tele rɔ. Suyi ketoe le. Ado suyi wa ke tumɛ min, wo si a taran, wɔli woo ti taran tun. 5 N tenbi duninya kɛ rɔ, duninya-waan le nde la.” 6 Yisa ya kɛ fɔ tumɛ min, a ya a nɔgɔ-yi kɛ dugi ma ka wo ma bore la ka bore wo sosa kei wo yɛ la. 7 A ya a fɔ a ye ko, “Ta i yɛ laku yi kundunɛ rɔ min tɔgɛ Sailom.” (Sailom wo kɔrɛ le, “Kilayɛ.”) Kei wo tara a yɛ laku nyɔ. A yɛ lakanɛ sɛgira a warɛ. 8 A sigi-nyɔgɛnu anubɛ minnu ya a yen tarali kɛla nun, wonu ya nyinikali kɛ ko, “Fiyɔn wo le ma kɛ la min bi sigila nun tarali kɛla?” 9 Donu ko, “Wo le kɛ la, yɔ!” Kɔnɔ dogbɛrɛnu ko, “Ade, anubɛ wo munta dɔrɔn.” Ale tarali-kɛla-kɔrɛ ko, “Kei wo le nde la yati!” 10 Anu ya a manyinika ko, “Ni tonyɛ le, i yɛ lakara kama?” 11 A ya anu yabi ko, “Ale min tɔgɛ Yisa, wo le ya bore do ladan ka a sosa n yɛ la. A ko n ni ta Sailom yi kundunɛ rɔ ka n yɛ laku. Woletɔ n tara. N ban n yɛ lakula nya min wo, n yɛ lakara kelenna!” 12 Anu ya a manyinika ko, “Kei wo ye mi?” A ya anu yabi ko, “Nde ma a lɔn a ye kan min.” 13 Nba, kei min sɔrɔnta fiyonyɛ rɔ nun, anu ya wo bi ka ta a la Farisinu bara. 14 Yisa ya bore ladan lunyɛ min ka kei wo yɛ laka, wo mara Yahudiyanuna Sulen-Tele le ma nun. 15 Nba, Farisinu ya kei wo manyinika tun, “I yɛ lakara kama?” A ya a fɔ anu ye ko, “A ya bore do sosa n yɛ la. N ya n yɛ laku. Kaka, n bi fen yenna.” 16 Farisi donu ko, “Min ya kɛ ma, wo ma bɔ Alla warɛ bawo a ma Sulen-Tele-tɔn bira.” Kɔnɔ dogbɛrɛnu ko, “Hakɛ-tigi ye min na, wo si ke kabana-ko-wɔli kɛ sifanu kɛla, wa?” Nba, dan-nafarɛ kɛra anu tɛma. 17 Woletɔ Farisinu ya kei wo manyinika tun ko, “I ko a ya i yɛ laka. Nba, ile ko kama wo rɔ ala ko la?” A ya anu yabi ko, “Kei wo, nɛbi le.” 18 Kɔnɔ hali wo, Yahudiyanu ma la a la ko fiyɔn le ale la nun, ado kaka a si fen yen. Anu ya kei wo sɔrɔnnɛnu kele 19 ka anu manyinika ko, “Wola dan le kɛ la, wa? Wo ko a sɔrɔnta fiyonyɛ le tɔ, wa? Nba, a mara kama a ye fen yenna kaka?” 20 A sɔrɔnnɛnu ya anu yabi ko, “Male ya a lɔn ko mala dan le. Ma ya a lɔn fanan ko a sɔrɔnta fiyonyɛ rɔ. 21 Kɔnɔ ma ma a lɔn min ya a ma, a ye fen yenna kaka. Min ya a yɛ laka, ma ma wo lɔn. Wa ale nyɛrɛ manyinika, denni ma. A si ke wo yabila le!” 22 A sɔrɔnnɛnu ya kɛ fɔ bawo anu kilannɛ Yahudiyanu na. Ado Yahudiyanu bara ban a rabɛnna nun ko ni mɔgɔ wo mɔgɔ ya a sɔn a la nun ko Yisa, Allata-Mɔgɔ-Yabɔnɛ le min nara anu kisi-koe ma, anu si wo gben anuta dina-bɔn la. 23 Wo le ya a ma, a sɔrɔnnɛnu ko anu ni ale nyɛrɛ manyinika, ko denni ma! 24 Kei min sɔrɔnta fiyonyɛ rɔ, anu ya wo kele tun ka a fɔ a ye ko, “Tonyɛ fɔ ma ye wobɛ Alla tɛma! Hakɛ-tigi le kei wo la. Ma ya wo lɔn feu!” 25 Fiyon kɔrɛ wo ya anu yabi ko, “Nde ma a lɔn ni hakɛ tigi le, ni hakɛ tigi ma. N ya ko kelen pe le lɔn ko n fiyɔn le nun kɔnɔ kaka, n bi fen yenna.” 26 Anu ya a manyinika ko, “A ya nfen ma i la? A ya i yɛ laka kama?” 27 A ya anu yabi ko, “N bara ban wo fɔla wo ye nun. Wo tole masɔni ma nun, ba? Nfenna wo ye a fɛ ka wo lamɔɛn tun? Fɔsɔkɔrɛ wole fanan bi a fɛ ka ma ala karan dannu na?” 28 Anu ya a rasɛ ka a fɔ a ye ko, “Aleta karan dan le ile la kɔnɔ Nɛbi Musala karan dan le male la. 29 Ma ya a lɔn ko Alla kumara Nɛbi Musa le ye. Kɔnɔ kei wo, male ma a bɔ tinɛ lɔn defan!” 30 Ale fiyon kɔrɛ wo ya anu yabi ko, “Nba, kabana ko le kɛ la! Wo ma kei wo bɔ tinɛ lɔn kɔnɔ a ara n yɛ laka! 31 Ma ya a lɔn ko Alla ti a wɔlɔ matɔlɔ hakɛ tigi kan la. Kɔnɔ a si a wɔlɔ matɔlɔ wo mɔgɛnu kan la minnu bi a gbiliyala ka a diyana koenu kɛ. 32 Kebi duninya danta, mɔgɔ ma a lamɔɛn bɛ ko mɔgɛ do ara fiyɔn yɛ laka min sɔrɔnta fiyonyɛ rɔ. 33 Ni kei kɛ ma bɔ Alla wara nun, a ti ke ko sifa kɛ ladanna nun.” 34 Anu ya a yabi ko, “Ile sɔrɔnta hakɛ rɔ. I makolota hakɛ rɔ. A sɔgɛ ye i la i ni male karan, ba?” Anu ya a gben dina-bɔn la. 35 Yisa ya a lamɔɛn ko anu bara kei wo gben tumɛ min, a tara a nyini. A ya a yen min kɛ, a ya fɔ a ye ko, “I wara dɛnkɛninya ale, Hadama dan ma, wa?” 36 Kei wo ya a yabi ko, “N fa, a fɔ n ye min bi ale la, woletɔ n si dɛnkɛninya ale, Hadama dan la.” 37 Yisa ya a fɔ a ye ko, “I wara ban ale yenna. Ale le ye kuma tinɛ i ye gbɛ!” 38 Kei wo ko, “Mari, n bara dɛnkɛninya.” A ya a nyɛnkin Yisa kɔrɔ. 39 Yisa ko, “N nara duninya kɛ rɔ ka dan-nafarɛ yira mɔgɛnu tɛma. Fiyɔn yɛ la si ka. Ado minnu mirinɛ ko anu yɛ lakanɛ, wonu si fiyonya.” 40 Farisi minnu bi a fɛ nyɔ, wo donu ya a kan lamɔɛn kɛ fɔla. Anu ya a manyinika ko, “A ye i kɔntɔ ko male fanan, fiyɔn le?” 41 Yisa ya anu yabi ko, “Ni fiyɔn le wole la nun, yiliki sa wo bolo nun. Kɔnɔ bawo wo ko wo ye fen yenna, woletɔ ha kaka, wo yilikinɛ, yɔ!”

10

1 Yisa ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, mɔgɔ min ti don saga-kulɛ la a dɛ la, fɔ ka yɛlɛ a ma kilɛ dogbɛrɛ fɛ, kankan anubɛ bui-ma-kɛlɛ le ale la. 2 Kɔnɔ mɔgɛ min bi donna a dɛ la, saga-fɛ-biralɛ le wo la. 3 Da-kandannɛ si dɛ laka a ye. A wa ala sagɛnu kele anu tɔgɛ la tumɛ min, anu si a kan lamɔɛn. A si anu nabɔ. 4 A wa anu nabɔ tumɛ min, a si sɔ anu yarɔ. Ado sagɛnu si bila a fɛ bawo anu ya a kan lɔn. 5 Anu ti bila mɔgɔ gbɛrɛkɛ fɛ fɔ ka anu buri a kɔrɔ bawo anu ma a kan lɔn.” 6 Yisa ya tili kɛ tɛgɛ anu ye kɔnɔ a ye min fɔ tinɛ, anu ma wo nya-yen. 7 Wo le ya a ma, Yisa ya a fɔ anu ye tun ko, “N bi tonyɛ fɔla wo ye, saga-kulɛla don-dɛ le nde la. 8 Min bɛɛ nara nde yarɔ, kankan le wonu na anubɛ bui-ma-kɛlɛnu. Kɔnɔ sagɛnu ma anu tole masɔ wonu kan la. 9 Nde le anu don dɛ la. Min ba don nde fɛ, wo si kisi. A si ta-ni-sɛgi kɛ a de-nyini tinɛ. 10 Kankan sa nala fenfenna ko la fɔ kankanyɛ anubɛ fagalɛ anubɛ tinyalɛ. Nde nara alako anu ni ni-kurɛ sɔrɔn. Ado anu si a sɔrɔn bui! 11 “Saga-fɛ-birala-nyimɛ le nde la. Saga-fɛ-birala-nyimɛ si sɔn ka faga ala sagɛnuna ko la. 12 Min bi a sarɛ birala dɔrɔn, mintan ma sagɛnu na kɔni, saga-fɛ-birala-bɛrɛ ma wo la. Wo wa suluki yen nala tumɛ min, a si anu boloka ka a buri. Nba, suluki si sagɛ do bira ka a toenu tanyɛnsɛn. 13 Min bi a sarɛ birala dɔrɔn, wo si a buri bawo a ye a sarɛ nyinina dɔrɔn! Ala ko sa sagɛnuna ko rɔ. 14 “Saga-fɛ-birala-nyimɛ le nde la. N Fa Alla ya nde lɔn nya min, nde fanan ya a lɔn wo nya le. Ado n ya nna sagɛnu lɔn wo nya na le. Anu fanan ya nde lɔn. N si sɔn ka faga anuna ko la. 16 Saga dogbɛrɛnu bi n bolo minnu sa saga-kulɛ kɛ rɔ. Fɔ n ni na wonu fanan na. Anu si anu tole masɔ n kan la. Wonu si ma kurun kelen na saga-fɛ-birala kelan wo kɔrɔ. 17 “N Fa Alla ya n keni bawo n si n niyi ni alako n ni a sɔrɔn tun. 18 Mɔgɔ wo mɔgɔ ti n niyi bi n bolo. N si n niyi ni n sako la. Sɛnbɛ ye n bolo ka n niyi ni. Sɛnbɛ ye n bolo ka a bi tun. N Fa Alla ara n sɔ kɛnu ma tinɛ.” 19 Nba, dan-nafarɛ kɛra Yahudiyanu tɛma tun kumɛ kɛnuna ko la. 20 Anu siyaman ya a fɔ ko, “Nyinatoe le! A ara yuwaya! Mɔgɔ si a tole masɔ wo la nfenna?” 21 Kɔnɔ dogbɛrɛnu ya a fɔ ko, “Nyinato ti kuma ka! Nyinɛ si fiyɔn yɛ laka, wa?” 22 Alla Bato Bɔn dantɛgɛ tumɛ ma, wo ladiyɛ kɛra Yerusalɛm dafere-kima-wati le ma nun. 23 Yisa ye tenbila nun tenbi-bolɔn la min tɔgɛ Mansa Silamɛnitɛ. 24 Mɔgɛnu nadɛnnɛ ala foolɛ rɔ tumɛ min, Yahudiyanu ko, “I si sikɛ kɛ bɔ ma rɔ tumɛ nyamintan? I ni tonya-bɛrɛ fɔ ma ye. Alla ya mɔgɛ min yabɔ ma kisi-koe la, wo le ile la, wa?” 25 Yisa ya anu yabi ko, “N bara ban wo fɔla wo ye nun kɔnɔ wo ma la n na. N ya kɛwɔlɛ minnu kɛ n Fala sɛnbɛ rɔ, kɛwɔlɛ wonu fanan bi sereyɛ bɔla nna ko la. 26 Kɔnɔ wo ti la n na bawo nna sagɛnu ma wole la. 27 Nna sagɛnu si anu tole masɔ n kan la. N ya anu lɔn. Ado anu si bila n fɛ. 28 N si habadan-nimayɛ di anu ma. Anu ti halaki mumɛ! Mɔgɔ wo mɔgɔ ti ke anu fɔrɔnna n bolo. 29 N Fa Alla min ya anu don n bolo, wo kolo bɛɛ ko. Nba, mɔgɔ wo mɔgɔ ti ke anu fɔrɔnna n Fa Alla bolo. 30 Mabɛ n Fa, kelen de ma la.” 31 Yahudiyanu ya kurinu bi tun ko ka a mabon. 32 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “N Fa ya n sɔ ka kɛwɔli-nyimɛ siyaman kɛ wo ye. Wo ya wonu yen serr! Kɛwɔli-nyimɛ kɛ bɛɛsi rɔ, wo ye nyinina n mabonna nyamintanna ko la?” 33 Yahudiyanu ya a yabi ko, “Ma sa i mabonna ila kɛwɔli-nyima-fenfenna ko la. Ma ye i mabonna bawo i ye Alla lafɛyala! Mɔgɛ le ile la dɔrɔn kɔnɔ i ye i nyɛrɛ mala Alla la!” 34 Yisa ya anu yabi ko, “A sɛbɛnɛ wola tɔn kitabu rɔ ko Alla ko Allala Dannu de wole la. 35 Ma ya a lɔn ko min sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ, tonyɛ le wo la tɛban! Nba, Allala kumɛ dira mɔgɛ minnu ma, Alla ya a fɔ wonu ma ko Allala Dannu. 36 Nba, nde don! N Fa ya n sɛninya ka n sɔ duninya kɛ rɔ. N ya a fɔ min kɛ ko Allala dan le nde la, wo ye a fɔla kama worɔ ko n bi n ya-donna Alla la? 37 Nba, ni n sa n Fala kɛwɔlɛnu kɛla nun, wo kana la n na worɔ. 38 Kɔnɔ ni n ya n Fala kɛwɔlɛnu kɛ, a kakɛn, wo ni la kɛwɔli wonu denu na. Wo ni la wonu na, hali wo ma la nde la. Wo si a lɔn worɔ ko n Fa ye nde rɔ. Nde fanan bi ale rɔ.” 39 Anu ya anu taya a bira koe ma tun kɔnɔ a tununta anu ma ka ta a ye. 40 Wo kɔma, Yisa tenbira Yorodan bɛ kɔma tun, Yɔni ya batasili kɛ kan min nun. A tora nyɔ. 41 Mɔgɔ siyaman nara a wara nyɔ. Anu ko, “Yɔni ma kabana-ko-wɔli fenfen kɛ kɔnɔ a ya koe min bɛɛ fɔ kei kɛla ko la nun, tonyɛ le.” 42 Mɔgɔ siyaman dɛnkɛninyara a ma nyɔ.

11

1 Kei do siginɛ Bɛtani soe burɔ Yudiya nyamanɛ rɔ, a tɔgɛ Lasarasi. A kirayara. A tirisan-musinu Mariyama anubɛ Marata siginɛ nyɔ fanan. (Mariyama kɛ le ye nala sɛnti-da-gbɛlɛ sosala Mari kian ma ka a mafiran a nyɛrɛ kun-sigi la.) 3 A tirisan-musinu ya kilayɛ lata Yisa ma Kalili sigisɔn rɔ ko, “Mari, i diyana-mɔgɛ kirɛ le.” 4 Yisa ya wo lamɔɛn tumɛ min, a ko, “Lasarasila kirayɛ ti a laban sayɛ ma. Kɛ mara alako Alla ni gbiliyɛ sɔrɔn. Alla si gbiliyɛ di ala dan ma kirayɛ kɛ fɛ.” 5 Marata anubɛ a na kelen nyɔgɛ musi anubɛ Lasarasi di a ye kɔnɔ hali wo, 6 a ya a lamɔɛn tumɛ min ko Lasarasi kirɛ le, a ya tele fila bɔ nyɔ tun. 7 Tele filɛ wo kɔma, a ya a fɔ ala karan dannu ye ko, “Ma sɛgi wona Yudiya nyamanɛ rɔ.” 8 Ala karan dannu ya a yabi ko, “Karan-mɔgɔ, a ma wati-yan bɔ, Yahudiyanu bi a fɛ ka i mabon kuri la nyɔ. I ye a fɛ, i ni sɛgi nyɔ tun?” 9 Yisa ko, “Ka a bɔ tele bɔɛ ha tele yigi, hawa tan-ni-fila le ma? Nba, ni mɔgɔ tagamanta tele rɔ, a ti a kian latugu bawo a ye duninya-waan le yenna. 10 Kɔnɔ ni a tagamanta suyi rɔ, a si a kian latugu bawo waan sa a bolo.” 11 Wo kɔma, Yisa ya a fɔ anu ye tun ko, “Ma diyana-mɔgɛ Lasarasi ara kinɔgɔ kɔnɔ n si ta a lakunden.” 12 Karan dannu ya a yabi ko, “Mari, ni a ye kinɔgɔ le tɔ, a si na kɛndɛya worɔ.” 13 Kɔnɔ Yisa ya wo fɔ ka a bɛn ale Lasarasila sayɛ le ma nun. Karan dannu miriya ko a ye kinɔgɛ le dɔrɔn ma. 14 Woletɔ Yisa ya a ragbɛ anu ye ko, “Lasarasi ara lakiraya. 15 Kɔnɔ n sewara wole, nna karan dannuna ko la bawo n sa nyɔ nun. Kɛ si a ma, wo ni la n na. Ma ta a wara wona.” 16 Tamasi, anu bi min kelela ko fɛran, wo ya a fɔ a karan-den-nyɔgɛnu ye ko, “Ma bila Yisa fɛ wona. Ma ni ta faga karan-mɔgɛ fɛ nyɔ!” 17 Yisa nara tumɛ min, a ya a taran, Lasarasila togɔn ara tele nani bɔ. 18 Bɛtani anubɛ Yerusalɛm tɛmɛ ma mɛli fila bɔ. 19 Yahudiya siyaman bara na nun Mariyama anubɛ Marata na kelen nyɔgɛ sa-kɔndɔli kɛ tinɛ. 20 Marata ya a lamɔɛn tumɛ min ko Yisa ye nala, a tara a labɛn tinɛ. Kɔnɔ Mariyama tora bɔn la. 21 Marata ya a fɔ Yisa ye ko, “Mari, ni i ye yan nun, n tirisan ti faga nun! 22 Kɔnɔ hali kaka, n ya a lɔn ko i wa Alla matara ko-wo-ko la, a si wo ma i ye.” 23 Yisa ya a fɔ a ye ko, “I na kelen nyɔgɛ si wuli tun ka a niyi lafɛ.” 24 A ya ale musi yabi ko, “N ya a lɔn ko tele-laban-lun, a si wuli ka a niyi lafɛ.” 25 Yisa ya a fɔ a ye ko, “Nde ye furinu nawulila ka niyi di anu ma. Min ba dɛnkɛninya n ma, hali a fagara, wo si sɛgi a niyi la. 26 Ado minnu bara habadan-nimayɛ sɔrɔn bawo anu dɛnkɛninyara n ma, wo ti halaki mumɛ! I lara wo la?” 27 Marata ya a yabi ko, “Ɔnde, Mari, n bara la a la ko Allata-Mɔgɔ-Yabɔnɛ min si ma kisi, wo le ile la, Allata dan kɔni. Nɛbinu ya i lana-koe fɔ duninya kɛ rɔ nun.” 28 Marata ya kɛ fɔ tumɛ min, a sɛgira a na kelen nyɔgɛ musi Mariyama kelela dogɔn rɔ. Marata ya a fɔ a ye ko, “Karan-mɔgɔ ye yan. A ye i manyinikala.” 29 Mariyama ya wo lamɔɛn tumɛ min, a wulita tiriya ka ta a labɛn. ( 30 Yisa ma ke wɛ soe burɔ nun. Marata ya a taran kan min, a ye nyɔ fɔlɔn.) 31 Yahudiya minnu bi bɔn la Mariyama kɔndɔn tinɛ nun, wonu ya a yen tumɛ min ko Mariyama ara a lasɔ tiriya ka bɔ, anu bilara a fɛ. Anu miri nun ko a ye tala kanbɛ dɛ la ka di nyɔ. 32 Yisa ye kan min, Mariyama ya a yen tumɛ min, a ya a sa a kɔrɔ. A ko, “Mari, ni i ye yan nun, n tirisan ti faga nun!” 33 Yisa ya a yen dila. Yahudiya minnu nara a fɛ, wonu fanan bi dila. A yisi lafinta ha ka a tɔrɔ. 34 A ya anu manyinika ko, “Wo ya a togon mi?” Anu ya a yabi ko, “Mari, na a mafɛlɛn.” 35 Yisa dira. 36 Woletɔ Yahudiyanu ko, “Wa a mafɛlɛn, ba! Kɛ si a yira ma la Lasarasi di a ye nya min” 37 Kɔnɔ donu ko, “Ale le ma fiyɔn yɛ laka nun? A ti ke a mala nun ko Lasarasi fanan kana faga?” 38 Yisa yisi lafinta tun. A tara kanbɛ dɛ la. Faran le nun. Kuri siginɛ nyɔ dɛ la. 39 Yisa ko, “Wa kuri bɔ a dɛ la!” Lasarasi min faganɛ, wo tirisan-musi, Marata ya a yabi ko, “Mari, kɔnɔ a tunu-sumɛ ye bɔla kɔrɛ! A togɔn ara tele nani bɔ!” 40 Yisa ya a fɔ a ye ko, “N ma a fɔ i ye nun ko ni i dɛnkɛninyara, i si Allala gbiliyɛ yen?” 41 Anu ya kuri bɔ a dɛ la. Yisa ya a yɛ layɛlɛ san ma, a ko, “N Fa, n bi baraka birala i ye bawo i si i wɔlɔ matɔlɔ n na. 42 N ya a lɔn ko i wɔlɔ matɔlɔnɛ n na tuma-wo-tuma kɔnɔ n bi kɛ fɔla mɔgɛ kɛnu denuna ko la yan. Woletɔ anu si la a la ko ile le ya n sɔ.” 43 A ya kɛ fɔ tumɛ min, a ya kelelɛ kɛ a kulu mayɛlɛnɛ la, a ko, “Lasarasi, i lawuli! Bɔ luyi ma!” 44 A bɔra faran rɔ. A bolenu anubɛ a kiannu makirinɛ kasankɛ la. A kunyɛ fanan makirinɛ kasankɛ la. Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Wa kasankɛ bɔ a ma. A ni ta.” 45 Yahudiya siyamɛ minnu nara Mariyama kɔndɔn tinɛ, Yisa ya min kɛ, wonu ya wo yen. Ka a tɛgɛ wo ma, anu dɛnkɛninyara a ma. 46 Kɔnɔ donu sɛgira Farisinu barɛ. Yisa ya min kɛ wo la, anu ya wo fɔ anu ye. 47 Woletɔ Farisinu anubɛ saraka-masɔla-wɛnu ya Yahudiya mɔgɔ ba wonu nadɛn. Anu ko, “Ma si nfen ma? Kei kɛ ye kabana-ko-wɔlɛ min bɛɛ kɛla, 48 ni ma ya a to ka, mɔgɛ bɛɛ si dɛnkɛninya a ma. Romu sɛnbɛ-tiginu si wuli ka mala Bato Bɔn tinya anubɛ ka mala mɔgɛ bɛɛ lato dogbe!” 49 Anuna mɔgɔ ba min tɔgɛ Kayafasi, wo ye saraka-masɔla-kun-tigi-wɛ la wo san la. Wo ya a fɔ ko, “Kuntan le wo damasi la! 50 Wo ma a lɔn ko yanni mala mɔgɛ bɛɛ la ni to, a fisa, mɔgɔ kelen ni faga mɔgɛ bɛɛla ko la?” ( 51 A ma kɛ fɔ a nyɛrɛta miriya ma kɔnɔ ale le ye saraka-masɔla-kun-tigi-wɛ la wo san la min kɛ, a ye wɔlɔyiyɛ kɛla Yisala sayɛ ma Yahudiyanuna ko la. 52 Ado a sa fagala Yahudiyanu dɔrɔnna ko la. Kɔnɔ a si faga alako Allala mɔgɛ bɛɛ min tanyɛnsɛnnɛ, a si wonu nadɛn kan-tina-kelen ka anu ma kelen na.) 53 Nba, ka a dabira wo tele ma, Yahudiya mɔgɔ banu ya Yisa faga koe rabɛn. 54 Woletɔ Yisa ma tagama gbɛ rɔ Yudiya nyamanɛ rɔ tun kɔnɔ a wulita ka ta kan tinɛ do rɔ, soe do rɔ min tɔgɛ Ifɛrɛm wula-da-rakolɔn dafɛ. Anubɛ ala karan dannu tora nyɔ. 55 Yahudiyanuna Kanan-Ko-Ladiyɛ ara gbɛrɛn nun. Yanni ladiyɛ wo ni ke, mɔgɔ siyaman bɔra so gbɛrɛnu tɔ ka ta Yerusalɛm anu sɛninya tinɛ. 56 Mɔgɛnu tora Yisa nyinina. Nba, anu ya anu kundɛn Alla Bato Bɔn la tumɛ min, anu ya anu nyɔgɔn manyinika ko, “Wo miriya ye kama? Wo miri ko a si na ladiyɛ kɛ rɔ, wa?” 57 Saraka-masɔla-wɛnu anubɛ Farisinu bara a fɔ nun ko Yisa ye kan tinɛ min, ni mɔgɔ wo mɔgɔ ya wo lɔn, a ni wo fɔ anu ye. Woletɔ anu si a bira.

12

1 Kanan-Ko-Ladiyɛ ara to tele wɔrɔ, Yisa tara Bɛtani soe burɔ. A ya Lasarasi min nawuli ka bɔ furinu tɛma, a tara wo warɛ. 2 Anu ya kima te a ye nyɔ. Marata ya anu dɛnbɛ ka kima wo rafara anu tɛma. Yisa anubɛ minnu bi fen dɔnna tebulu dafɛ, Lasarasi ye wonu tɛma nun. 3 Nba, Mariyama ya sɛnti-da-gbɛlɛ kilasi kelen bi min tɔgɔ naradi ka a sosa Yisa kian ma. A ya anu mafiran a nyɛrɛ kun-sigi la. Sɛnti-suma-diyamɛ wo ya bɔn wo bɛɛ bira-a-la tɛrr! 4 Kɔnɔ mɔgɔ kelen bi Yisala karan dannu tɛma, Yudasi Yisikariyɔti min si na Yisa maburi kɔni, kɔnɔ tɔ-a-la, wo ya a fɔ ko, 5 “Nfenna mɔgɔ ma sɛnti kɛ feri wodi ba la ka wo di bolo-kolɔnnu ma? Wo sɔnkɛ si san kelen nyɔgɔn sarɛ bɔ.” 6 Yudasi ma kɛ fɔ bawo a ye hɔnna bolo-kolɔnnu na kɔnɔ bawo kankan le ale la nun. Ado ale le ye wodi-bɔrɛ dununa karan dannu ye. Nba, a ye do bila wodi wo rɔ nun a nyɛrɛ makoe la. 7 Kɔnɔ Yisa ko, “Fara musi wo la! A ya sɛnti kɛ lamara nna sayɛla ko la nun. 8 Bolo-kolɔnnu bi wo fɛ tuma-wo-tuma kɔnɔ nde ti to wo fɛ wati bɛɛ.” 9 Yahudiya-nyama-ba ya a lamɔɛn ko Yisa ye Bɛtani, woletɔ anu tara nyɔ. Anu ma ta Yisa yen koe la dɔrɔn! Anu tara Lasarasi yen koe la fanan, Yisa ya min nawuli ka bɔ furinu tɛma. 10 Nba, saraka-masɔla-wɛnu ya Lasarasi faga koe fanan tabɛn 11 bawo Yahudiya siyaman bi anu denu bolokala nun ka dɛnkɛninya Yisa ma ka a bɛn Lasarasi lawuli koe ma. 12 Wo banda kɛ, nyama-wɛ minnu nara Kanan-Ko-Ladiyɛ rɔ, wonu ya a lamɔɛn min kɛ ko Yisa ye nala Yerusalɛm, 13 anu ya tin-yanbɛnu bi ka ta a labɛn tinɛ. Anu bi a fɔla kan ba la ko, “I ni sɛnɛ! Min bi nala Mari tɔgɛ rɔ, Allata duwɛ ni to wo kuma! Allala duwɛ ni to Isirɛla mansɛ fɛ!” 14 Yisa ya sofɛli-bulan yen ka a sigi wo la iko a sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ nya min nun ko, 15 “Yerusalɛm mɔgɛnu, wo kana kilan! Wola Mansɛ ye nala wo wara kaka, a siginɛ sofɛli-bulan la.” 16 Kɔnɔ wo wati ya a taran, ala karan dannu ma kɛ nya-yen. Yisa wulita furinu tɛma tumɛ min ka ata gbiliyɛ sɔrɔn, anu hɛnkili bilara ko kɛ bɛɛ sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ. Ado anu bara a yen ko wo bɛɛ mara a ye. 17 Minnu bi nyɔ nun, Yisa ya Lasarasi kele tumɛ min ka bɔ kuru-kanbɛ rɔ, wonu bi wo rakaranna mɔgɛnu ye min mara. 18 Nyama tara a labɛn bawo anu bara a lamɔɛn ko a ara kabana-ko-wɔlɛ kɛ. 19 Farisinu ya a fɔ anu nyɔgɔn ye ko, “Wo ma a yen, ma sa a nɔla hali! A mafɛlɛn, duninya-mɔgɛ bɛɛ bilanɛ a fɛ!” 20 Ladiyɛ kɛ wati rɔ, sibolo gbɛrɛ donu bi anu tɛma nun minnu tara batoli kɛ tinɛ Yerusalɛm. 21 Anu nara Filipi wara, min bɔra Bɛti-Sayida soe burɔ Kalili sigisɔn rɔ. Anu ko, “N fa, ma nara Yisa yen koe rɔ.” 22 Filipi tara a fɔ Anduru ye. Anu filɛ bɛɛ tara ka wo fɔ Yisa ye. 23 Yisa ya anu yabi ko, “Nde, Hadama danta gbiliya-wati ara gbɛrɛn. 24 N bi tonyɛ fɔla wo ye, sugu-kolo kelen ti siyaya fɔ ni anu ya a ki dugi rɔ. Ado anu ba a ki dugi rɔ, a si ma iko a ara faga. Wo kɔma, a si fɛrɛn ka siyaya. 25 Ni min ya a nyɛrɛ niyi keni, wo si na foo a niyi la. Kɔnɔ ni min niyi gboyara a ye duninya kɛ rɔ, wo ti foo a niyi la habadan! 26 Ni min bi a fɛ ka wɔli n ye, fɔ wo ni bila n fɛ. Woletɔ n bi kan min, nna wɔli kɛlɛ si taran n fɛ nyɔ. Min ba wɔli n ye, n Fa Alla si gbiliyɛ di wo tigi ma.” 27 Yisa ko, “N yisi tɔrɔnɛ kaka. N si nfen fɔ? N kana a fɔ ko, ‘N Fa, i yandi, tɔrɛ kɛ kana na n ma.’ Ado n nara wo lela ko la. 28 E n Fa, ila gbiliyɛ yira mɔgɛnu na!” Wo kɔma, kuman kan bɔra Arinyɛni tɔ, a ko, “N bara ban nna gbiliyɛ mayirala mɔgɛnu ye nun. Ado n si a mayira tun.” 29 Nyama min sɔnɛ nyɔ, wonu ya kuman kan kɛ lamɔɛn. Anu ko, “San ara sɛrɛn!” Donu ko, “Melika ara kuma a ye!” 30 Kɔnɔ Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Kuman kan kɛ ma bɔ ndela ko la nun, fɔ wolela ko la. 31 “Duninya-mɔgɛnu kiti-tɛgɛ-tumɛ ara ke. Dɛnkɛninyabɛlɛnuna kun tigi gben-tumɛ ara ke. 32 Anu ba n nayɛlɛ san ma tumɛ min ka bɔ duninya kɛ rɔ, n si mɔgɛ bɛɛ madon n na.” ( 33 A ya kɛ fɔ alako ka ala saya-tɔrɔya-su ragbɛ anu ye.) 34 Nyama ya a yabi ko, “A sɛbɛnɛ mala tɔn rɔ ko Allata-Mɔgɔ-Yabɔnɛ si to habadan! Ile ye a fɔla kama worɔ ko ale, Hadama dan la ni yɛlɛ san ma? Hadama dan kɛ ye yon na?” 35 Yisa ya anu yabi ko, “Waan si to wo fɛ watini fɔlɔn. Yanni pinpi ni burun wo ma, wo ni to tagamana waan wo rɔ. Ado min bi tagamana pinpi rɔ, wo ma a ta tinɛ lɔn. 36 Nba, wo ni dɛnkɛninya waan wo ma, a ye wo fɛ tumɛ min, woletɔ wo si ma waanta mɔgɛnu na.” Yisa banta kɛ fɔla tumɛ min, a tara kan tinɛ do rɔ mɔgɛnu ti a yen kan min. 37 A ara kabana-ko-tamasere kɛ bɛɛ kɛ anu yala kɔnɔ hali wo, anu ma dɛnkɛninya a ma. 38 Wo mara alako Nɛbi Aiseya ya min sɛbɛ, wo ni bɔ a la ko, “Mari, yon bara la mala kumɛ la? I wara ila sɛnbɛ-makawanɛ mayira yonnu ye?” 39 Wola ko la, anu ma ke lala a la bawo Nɛbi Aiseya ya a sɛbɛ fanan ko, 40 “Alla ara anu fiyonya alako anu kana fen yen. A ara anu yisi gbɛlɛya alako anu hɛnkili kana ko nya-yen. Wo le si a ma, anu ti na a wara anu nakɛndɛya koe la.” 41 Nɛbi Aiseya ya kɛ sɛbɛ bawo Alla ya Yisala gbiliyɛ yira a la nun ka ala koe sɛbɛ. 42 Hali wo, Yahudiyanuna kun tigi siyaman dɛnkɛninyara Yisa ma. Kɔnɔ anu ma sisi a fɔla gbɛ rɔ Farisinuna ko la alako wonu kana anu gben dina-bɔn la. 43 Mɔgɔta matɔgɔlɛ di anu ye Allata matɔgɔlɛ ko. 44 Yisa kumara a kulu mayɛlɛnɛ la ko, “Min ba dɛnkɛninya n ma, a ma dɛnkɛninya nde ma dɔrɔn, fɔ min ya n sɔ fanan. 45 Ni wo ara nde yen, wo ara wo fanan yen min ya n sɔ. 46 N nara duninya rɔ iko waan. Min ba dɛnkɛninya n ma, wo tigi ti to pinpi rɔ. 47 Min ba nna kumɛ lamɔɛn kɔnɔ a ma a bira, n ti wola kiti tɛgɛ bawo n ma na duninya kɛ rɔ mɔgɛnu yiliki tinɛ, fɔ ka anu kisi. 48 Min ba a ban n na, ado a ma nna kumɛ bira, nna kumɛnu si ma kiti-tɛgɛlɛ la min si wo tigi yiliki. N bi kumɛ minnu fɔla, wonu denu si wo tigi yiliki tele-laban-lun! 49 Tonyɛ le kɛ la bawo n ma kuma n nyɛrɛta sɛnbɛ la kɔnɔ n Fa min ya n sɔ, wo ara wo bɛɛ fɔ n ye nun. 50 N ya a lɔn ko n Fala kumɛ si habadan-nimayɛ lana mɔgɛnu ma. A ara min bɛɛ fɔ, wo le wonu na n Fa ya min fɔ n ye.”

13

1 Nba, a ara to nun tele kelen yanni Kanan-Ko-Ladiyɛ ni ke. Yisa ya a lɔn ko ala wati ara ke ka bɔ duninya rɔ ka sɛgi a Fa Alla warɛ. Atɛ ye minnu na duninya rɔ, wonu di a ye. Ado wonu di a ye ka a dan natenbi. 2 Nba, Setanɛ ara ban Yisa maburi-koe donna Saimonna dan Yudasi Yisikariyɔti yisi rɔ nun. Yisa ya a lɔn ko a Fa ara sɛnbɛ-kanbalinɛ di a ma nun. A ya a lɔn fanan ko a bɔra a Fa Alla wara ado a ye nala sɛgila nyɔ le tun. Nba, anubɛ ala karan dannu bi fen dɔn la tumɛ min, Yisa ya a lasɔ ka bɔ tebulu wara la. A ya ala duruku-ba bɔ a kan na ka fanɛ kiri a bu tɛma. 5 A ya yi kɛ panɛ rɔ. A wulita ala karan dannu kian makula. Fanɛ min kirinɛ a bu tɛma wo la, a ya anu kian mafiran wo la. 6 A ke Saimon Pita ma, wo ya a fɔ Yisa ye ko, “Mari, i ye nala n kian makula?” 7 Yisa ya a yabi ko, “N bi min kɛla, i ma wo lɔn kaka kɔnɔ tɔ-a-la, i si na a lɔn.” 8 Pita ya a gbɛ a ye, a ko, “N fa, wo ti ma! N ti sɔn ile ni n kian maku mumɛ!” Yisa ya a yabi ko, “Ni n ma i kian maku, i ti ma nna karan dan la tun!” 9 Saimon Pita ya a yabi ko, “Nba, Mari, i kana n kian dɔrɔn maku worɔ! I ni n bole anubɛ n kunyɛ fanan ku!” 10 Yisa ko, “Ni minnu bara bɔ ku kɛ tinɛ, hali a ma a ku tun! Wo makoe ye min na dɔrɔn, fɔ kin-maku-koe. Wole nna karan dannu, wo dama sɛninyanɛ fɔ mɔgɔ kelen.” ( 11 Yisa ara a lɔn nun min si na a maburi. Woletɔ a ko, “Wo dama sɛninyanɛ fɔ mɔgɔ kelen.”) 12 Yisa banta anu kian makula tumɛ min, a ya ala duruku-ba don a kan na tun ka ta sigi a gbɛ rɔ tebulu dafɛ. A ya anu manyinika ko, “N bara min ma kɛ la, wo ara wo hɛnkili sɔrɔn wo ma, wa? 13 Wo ye n kelela ko karan-mɔgɔ anubɛ Mari. Wo fɔɛ bɛnta bawo wo le nde la. 14 Wota Mari anubɛ wola karan-mɔgɔ le nde la. Nba, nde ara wo kian maku. Wole fanan ni wo nyɔgɔn kian maku. 15 N bara min ma wo ye kɛ la, wo si a yira ko wo ni wo nyɔgɔn ma wo nyɔgɔn ye. 16 N bi tonyɛ fɔla wo ye, yɔɔn ma tenbi a tigi la. Kilayɛ ma tenbi a sɔlɛ la. 17 Nba kaka, wo ara tonyɛ kɛ lɔn min kɛ, ni wo tora a kɛla, wo si ma mɔgɔ-sewanɛ la! 18 “N sa kɛ bɛɛ fɔla wo damasi ma. N bara minnu yabɔ, n ya wonu lɔn. Kɔnɔ min sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ, fɔ wo ni bɔ a la. A sɛbɛnɛ ko, ‘Mabɛ min bara ma bole layigi miran kelan rɔ, wo ara a kan-kɔ sɔ n na.’ 19 Yanni kɛ wati ni ke tumɛ min, n bi kɛ fɔla wo ye, woletɔ a wa ke tumɛ min, wo si la a la ko, ‘Ale, wo mɔgɛ le nde la.’ 20 “N bi tonyɛ fɔla wo ye, min ba nna kilayɛ rabira, wo ara nde fanan rabira. Min ba nde rabira, wo ara wo rabira min ya n sɔ.” 21 Yisa banta kɛ fɔla tumɛ min, a yisi ya a tɔrɔ bɛrɛkɛ! A kumara ka a gbɛ ko, “N bi tonyɛ le fɔla wo ye, mɔgɔ kelen bi wo tɛma min si n don n yogenu bolo tɔ serr!” 22 Karan dannu kɔndɔfilita ka anu nyɔgɔn mafɛlɛn, ni a ye wo fɔla minna ko la. 23 Yisa ya ala karan dan min keni bɛrɛkɛ, wo siginɛ Yisa dafɛ. 24 Saimon Pita ya a yɛ keri wo ye ko, “A manyinika ni a ye min ma.” 25 Woletɔ karan dan wo ya a gbɛrɛn Yisa ma ka a manyinika ko, “Mari, i ye yon ma?” 26 Yisa ya a yabi ko, “N ba min dɔgɔma, ale le wo la.” Woletɔ a ya dɔgɔma di Saimonla dan Yudasi Yisikariyɔti ma. 27 Yudasi ya dɔgɔma wo bira nya min wo, Setanɛ donta a yisi rɔ. Yisa ya a fɔ a ye ko, “A fɛrɛ sa, i ye min kɛla, wo kɛ tiriya!” ( 28 Yisa ya min fɔ a ye, karan dan toe wonu fenfen ma wo nya-yen. 29 Yudasi ye wodi-bɔrɛ marala nun min kɛ, karan dan donu ya anu miri ko Yisa ara a fɔ a ye ko a ni ta dɔn-fan san anu ye ladiyɛla ko la. Ni wo ma, a ara a fɔ a ye ko a ni fan do di bolo-kolɔnnu ma.) 30 Yudasi ya dɔgɔma bira. A bɔra tiriya! Ado suyi ara ke nun. 31 Yudasi tara tumɛ min, Yisa ko, “Nde, Hadama dan ta gbiliyɛ ara bɔ gbɛ rɔ. Ado Allala gbiliyɛ ara bɔ gbɛ rɔ ale baraka rɔ kaka! 32 Ni Allala gbiliyɛ ara bɔ gbɛ rɔ nde baraka rɔ, wo kɔma, Alla nyɛrɛ si nde, Hadama dan ta gbiliyɛ labɔ gbɛ rɔ. Ado a si wo ma kelenna! 33 “Nna dannu, n sa mɛla wo fɛ tun wati-yan. Wo si n nyini kɔnɔ iko n ya min fɔ Yahudiyanuna kun tiginu ye, n bi wo le fɔla wo ye ko, ‘N bi tala kan min, wo ti ke tala nyɔ.’ 34 “N bara tɔn kurɛ di wo ma ko wo ni wo nyɔgɔn keni. Wo ni wo nyɔgɔn keni iko n bara wo keni nya min. 35 Ni keninteyɛ ye wo nyɔgɔn tɛma, mɔgɛ bɛɛ si a lɔn worɔ ko nna karan dannu le wole la.” 36 Saimon Pita ya Yisa manyinika ko, “I ye tala mi?” Yisa ya a yabi ko, “N bi tala kan min, i ti ke bilala n fɛ nyɔ kaka kɔnɔ wati do, i si bila n fɛ.” 37 Pita ya a manyinika tun ko, “Mari, nfenna n ti ke bilala i fɛ kaka? N tabɛnnɛ hali ka faga ila ko la!” 38 Yisa ya a yabi ko, “I rabɛnnɛ ka faga nna ko la, wa? N bi tonyɛ fɔla i ye, yanni dondɔn ni keke sina sɔgɔma, i si a fɔ kinyama sawa ko i ma n lɔn.”

14

1 Yisa ya a fɔ ala karan dannu ye ko, “Wo yisi kana tinya. Wo ni dɛnkɛninya Alla ma ka dɛnkɛninya nde fanan ma. 2 Kan tina siyaman bi n Fa Alla warɛ. N bi tala ka kan tinɛ wonu tabɛn wo ye nyɔ. Ni a sa wo nya nun, n ti a fɔ wo ye ko n bi tala kan tinɛ wonu tabɛnna wo ye. 3 N ba ta kan tinɛ wonu tabɛn wo ye, n si na tun ka wo bi ka ta wo la n bolo. Woletɔ n ba ta kan min, wo fanan si to n fɛ nyɔ. 4 N bi tala kan min, wo si nyɔ masɔrɔn nya min, wo ya wo lɔn.” 5 Tamasi ya a fɔ a ye ko, “Mari, i ye tala kan min, ma ma nyɔ lɔn. Ma si nyɔ-kilɛ lɔn kama?” 6 Yisa ya a yabi ko, “Kilɛ le nde la anubɛ tonyɛ anubɛ niyi. Mɔgɔ wo mɔgɔ ti ta n Fa Alla warɛ nde kɔma. 7 Wo ara nde lɔn min kɛ, wo si na n Fa Alla fanan lɔn. Ado ka a bi bi ma, wo ara ale lɔn ka a yen.” 8 Filipi ya a fɔ a ye ko, “Mari, i Fa Alla yira ma la. Ni i ya wo dɔrɔn ma, wo si a bɔ ma ye.” 9 Yisa ya a yabi ko, “Filipi, ma ara mɛ ma nyɔgɔn fɛ wona kati! I ko ha bi, i ma n lɔn, ba? Min bara nde yen, wo ara n Fa Alla yen. Ile ye a fɔla kama worɔ ko n ni n Fa Alla yira wo la? 10 Filipi, ko n bi n Fa Alla rɔ, n Fa Alla fanan bi nde rɔ, i ma la wo la?” Yisa ya a fɔ ala karan dannu ye ko, “N bara kumɛ minnu fɔ wo ye, nta kuma ma wonu na. N Fa Alla min bi nde rɔ, wo le ye ata wɔli kɛ kɛla. 11 N ba a fɔ ko n bi n Fa Alla rɔ, n Fa Alla ye nde rɔ, wo ni la kumɛ wo la. Ni wo ma, wo ni la n na ka a tɛgɛ nta kɛwɔlɛnuna ko la. 12 “N bi tonyɛ fɔla wo ye, min ba dɛnkɛninya nde ma, n bi kɛwɔli minnu kɛla, wo tigi fanan si wonu kɛ. Ado a si donu kɛ minnu kolo kɛnu ko bawo n bi tala n Fa Alla warɛ. 13 Wo wa nde tara fenfen ma n tɔgɛ rɔ, n si wo ma wo ye. Woletɔ n Fa Allala gbiliyɛ ma si yira nde, ala dan baraka rɔ. 14 Ni wo ya ko-wo-ko matara n tɔgɛ rɔ, n si wo ma wo ye.” 15 “Ni nde di wo ye, wo si nna kumɛnu bira. 16 N si n Fa Alla matara. A si dɛnbɛnɛ-kɛlɛ-dogbɛrɛ lana, Allala Ni Sɛnimɛ kɔni. Ado a si to wo fɛ habadan! A si Alla wara-koe lagbɛ wo ye. Dɛnkɛninyabɛlɛnu ti ke a sɔrɔnna bawo anu ti ke a yenna. Ado anu ti ke a lɔnna lefan! Kɔnɔ wole ya a lɔn bawo a ye wo rɔ ado a siginɛ si to wo yisi rɔ. 18 “N ti wo to kelenniyɛ rɔ. N si na wo wara tun. 19 A ara to doni, dɛnkɛninyabɛlɛnu ti n yen tun kɔnɔ wole si n yen. Nba, n si to n niyi la tun min kɛ, wole fanan si niyi sɔrɔn. 20 Wo tele wa ke tumɛ min, wo si a lɔn ko n bi n Fa Alla rɔ, wole fanan bi nde rɔ iko n bi wole rɔ nya min. 21 Minnu ba nna kumɛ bira ka to a kɛla, n di wonu denu ye. Ado wonu si diya n Fa Alla ye fanan. Anu si diya nde ye ka n nyɛrɛ yira anu na.” 22 Yudasi doi wo, Yudasi Yisikariyɔti ma de, wo ko, “Mari, i si i nyɛrɛ yira male la kɔnɔ i ti i nyɛrɛ yira dɛnkɛninyabɛlɛnu na kama?” 23 Yisa ya a yabi ko, “Min ba n keni, wo tigi si nna kumɛ bira. N Fa Alla si wo tigi keni. Mabɛ n Fa Alla si na a wara ka to siginɛ a fɛ. 24 N gbo min ye, wo ti nna kumɛ bira. Wo ara kumɛ min namɔɛn kɛ la, nta kuma ma wo la. N Fa Alla min ya n sɔ, wota kumɛ le. 25 “N bi wo fɛ min kɛ kaka, wo le ya a ma, n bara kɛnu fɔ wo ye. 26 N Fa Alla ye nala min sɔla n tɔgɔ rɔ wo dɛnbɛn tinɛ, Allata Ni Sɛnimɛ kɔni, ale le si wo karan koe bɛɛ la. N bara min bɛɛ fɔ wo ye, a si wo hɛnkili labila wo bɛɛ ko. 27 “N bi yisi-kimɛ tola wo fɛ. N bi nta yisi-kimɛ min dila wo ma, n sa a dila wo ma iko duninya ye a mala nya min. Wo yisi kana tinya. Wo kana kilan. 28 Wo ara a lamɔɛn n bolo ko n bi tala kɔnɔ n bi nala wo wara tun. Ni wo ya n keni, wo si sewa ko n bi tala n Fa Alla wara bawo ale le kolo nde ko. 29 N bara kɛ fɔ wo ye kaka, yanni wo bɛɛ ni kɛ. Wo wa kɛ tumɛ min, wo si la a la. 30 Wati-yan sa n bolo tun ka kuma wo ye bawo dɛnkɛninyabɛlɛnuna kun tigi ye nala. Kɔnɔ sɛnbɛ sa wo bolo n kuma hali! 31 Dɛnkɛninyabɛlɛnu ni a lɔn ko n bara n Fa Alla keni. Woletɔ a ya min bɛɛ fɔ n ye, n bara wo bɛɛsi ma. “Ma ta wona ka bɔ yan.”

15

1 Yisa ko, “Kɔlɔma-kuru-bɛrɛ le nde la. A fɛ-biralɛ le n Fa Alla la. 2 Bolɔn min bɛɛ ye nde ma, minnu ti gbɔ, a si wonu gbendan a ma. Bolɔn min bɛɛ ye gbɔla, a si wonu matɛgɛ, woletɔ anu si gbɔ bɛrɛkɛ! 3 “N ya karan min fɔ wo ye, wo la ara telen wo fɛ kaka. 4 Wo ni to nde rɔ, nde fanan si to wole rɔ. Ni wo ma to nde rɔ, wo ti ke gbɔla. Wo si ma iko bolɔn min tugunni ma kɔlɔma-kuri la, wo sa gbɔla nya min. 5 “Kɔlɔma-kuri le nde la, a bolɔnnu le wole la. Minnu ba to nde rɔ, nde ye wonu denu tɔ. Wo si gbɔ wɛ kɛ bawo wo ti ke ko-wo-ko kɛla nde kɔma. 6 Minnu ti to nde rɔ, n Fa Alla si wonu nakɛ a rɔ iko mɔgɛ si kɔlɔma-bolon-gbalɛnu nadɛn nya min. Anu si to gbalala. Mɔgɛnu si bolɔn wonu nadɛn ka anu nakɛ tɛ rɔ anu si mintan kan min. 7 Ni wo tora nde rɔ, ado ni nna kumɛ sigira wo yisi rɔ, wo wa n tara ko-wo-ko la, wo si wo diyana koe wo sɔrɔn. 8 Ni wo gbɔra wɛ kɛ, n Fa Allala gbiliyɛ si bɔ gbɛ rɔ wo fɛ. Woletɔ wo si ma nna karan dan bɛrɛnu na. 9 “N Fa Alla ya n keni nya min, nde fanan ya wo keni wo nya le. Wo ni to nta keninteyɛ tɛma den! 10 Ni wo ya nna kumɛ bira, wo si to nta keninteyɛ tɛma wo rɔ iko n ya n Fa Allala kumɛnu bira nya min ka to aleta keninteyɛ tɛma. 11 “N bara kɛ fɔ wo ye alako mala sewɛ da-ni-fa ma nyɔgɔn fɛ. 12 Nna sereya le kɛ la ko wo ni wo nyɔgɔn keni iko n bara wo keni nya min. 13 Mɔgɔ wa faga a diyana-mɔgɛnuna ko la, keninteyɛ ti koloya wo ko. 14 Ni wo ya nna kumɛ bira, n diyana-mɔgɛnu de wole la. 15 N ti wo kele tun ko wɔli kɛlɛnu bawo wɔli kɛlɛ ma a lɔn ala kun tigi ye min kun na. N si wo kele n diyana-mɔgɛnu bawo n bara min bɛɛ lamɔɛn n Fa Alla bolo, n bara wonu fɔ wo ye. 16 Wole ma nde tɔnbɔn. Nde le ya wo yatɔnbɔn. N bara wo yatɔnbɔn alako wo ni ta gbɔ wɛ kɛ. Ado gbɔɛ wo si to a la. Nba, wo wa ko-wo-ko tara n tɔgɔ rɔ, n Fa Alla si wo di wo ma. 17 Woletɔ n bi a fɔla wo ye ko wo ni wo nyɔgɔn keni.” 18 “Ni wo gboyara dɛnkɛninyabɛlɛnu ye, wo ni wo yili to kɛ ko, nde le fɔlɔn gboyara anu ye. 19 Ni duninyatɛ le wole la nun, dɛnkɛninyabɛlɛnu si wo keni nun iko anu nyɛrɛtɛ. Kɔnɔ n bara wo yatɔnbɔn ka wo bɔ dɛnkɛninyabɛlɛnu tɛma. Anuta ma wole la. Wo le ya a to, wo gboyanɛ dɛnkɛninyabɛlɛnu ye. 20 N bara min fɔ wo ye, wo ni wo yili to wo ko. N ko yɔɔn woo sa nyɔ min tenbira a tigi la. Ni anu ya a lagbɛlɛya nde kuma, anu si a lagbɛlɛya wole fanan kuma. Ni anu ya nta kumɛ bira nun, anu si wole fananta kumɛ bira. 21 Kɔnɔ anu si koe kɛ bɛɛ ma wo la bawo ntɛ le wole la. Ado ale min ya nde sɔ, anu ma wo lɔn. 22 Ni n ma kuma anu ye nun, anu ti yiliki hakɛla ko la nun. Kɔnɔ kaka, masigima-ko-fɔ sa anu bolo tun ka a tɛgɛ anuna hakɛ ma. 23 N gboyara minnu ye, n Fa Alla fanan gboyara wonu denu ye. 24 Ni n ma kabana-ko-tamaserenu kɛ anu tɛma nun, mɔgɔ gbɛrɛ ma min nyɔgɔn kɛ wɛ, anu ti yiliki hakɛla ko la nun. Kɔnɔ kaka, n bara minnu kɛ, anu bara wonu yen woletɔ mabɛ n Fa Alla gboyara anu ye. 25 Ado fɔ a ni ma wo nya na le alako min sɛbɛnɛ anuta tɔn rɔ, wo ni bɔ a la. A sɛbɛnɛ ko, ‘N gboyara anu ye, a kɔrɔ woo sa a la.’ 26 “Dɛnbɛnɛ-kɛlɛ-dogbɛrɛ si na ka bɔ n Fa Alla warɛ, Allata Ni Sɛnimɛ kɔni. Wo le si tonyɛ lagbɛ wo ye Alla wara-koe rɔ. N si a sɔ ka bɔ n Fa Alla warɛ. Nba, a si nde fanan wara-koe fɔ wo ye. 27 Wole fanan si nna ko fɔ bawo wo taranta n fɛ kebi fɔlɔ.”

16

1 Yisa ko, “N bara kɛ bɛɛ fɔ wo ye alako wo kana wola dɛnkɛninyɛ boloka. 2 Wo yogenu si wo gben anuna dina-bɔnnu na. Ado wo wati si na, wo fagalɛnu si anu miri ko anu bi Allala wɔli le kɛ tinɛ. 3 Anu si koe kɛnu ma wo la bawo anu ma nde lɔn. Hali n Fa Alla fanan, anu ma wo lɔn. 4 N bara kɛ fɔ wo ye, woletɔ anu tenbi koe kɛnu mala wo la tumɛ min, wo si wo yili to nna kumɛ kɛnu ko.” “Fɔlɔ nun, n ma koe kɛnu fɔ wo ye bawo n bi wo fɛ wo wati rɔ. 5 Kɔnɔ kaka, min ya n sɔ, n bi tala wo warɛ kɔnɔ wo fenfen sa n manyinikala ni n bi tala kan min. 6 N bara wo fɔ wo ye min kɛ, wo yisi ara tinya. 7 Kɔnɔ n bi tonyɛ le fɔla wo ye, ni n tara, wo si fisaya wo ma bawo n bi min sɔla wo dɛnbɛn tinɛ, wo si na wo wara. Ni n ma ta, a ti na. 8 A wa na tumɛ min, a si hakɛ anubɛ ko-latelennɛ yira duninya-mɔgɛnu na. Ado a si a ma, anu ni a lɔn Alla si mɔgɛ bɛɛ kiti nya min. 9 Anu ma la nna kumɛ la min kɛ, anu si a lɔn worɔ ko anuta hakɛ fɔlɛ le wo la. 10 Anu si na a lɔn ko ko-latelennɛ si na bɔ n Fa warɛ, anu ti ke n yenna kan min tun. 11 Dɛnkɛninyabɛlɛnuna kun tigi, wola kiti wa ban tɛgɛla, anu si a lɔn Allala kiti ye nya min. 12 “Ko siyaman bi n yisi rɔ tun ka a fɔ wo ye kɔnɔ wo gbɛlɛ wo kuma kaka. 13 Kɔnɔ Allala Ni Sɛnimɛ min si tonyɛ labɔ gbɛ rɔ Alla wara-koe rɔ, wo wa na tumɛ min, a si tonyɛ bɛɛ yira wo la. A ti kuma a nyɛrɛta sɛnbɛ la fɔ a ya min namɔɛn yɛ, a si wo le fɔ wo ye. Koe minnu bi nala, a si wonu fanan fɔ wo ye. 14 A si nde gbiliya bawo nde ye min fɔla, a si wo latenbi wo ma. 15 Fan min bɛɛ ye n Fa Alla bolo, ntɛ le wo la. Wo le ya a to, n ko n si min fɔ Allala Ni Sɛnimɛ ye, a si wo latenbi wo ma.” 16 “N ti wati-yan bɔ wo fɛ tun. Wati-kundunɛ wa tenbi, wo si n yen tun.” 17 Ala karan dan donu ya a fɔ anu nyɔgɛnu tɛma ko, “A ya min fɔ ma ye kɛ la, wo kɔrɛ ye kama? A ko a ti wati-yan bɔ ma fɛ tun. Wati-kunduni wa tenbi, ma si a yen tun. Wo kɔrɛ ye kama ka a fɔ ko a ye tala a Fa warɛ?” 18 Anu ya nyinikali kɛ anu nyɔgɔn tɛma ko, “Ka a fɔ wati-kundini wo, wo kɔrɛ ye kama? A ye min fɔ tinɛ wo la, ma ma wo nya-yen!” 19 Yisa ya a lɔn ko a manyinika-sɔgɛ ye anu na, woletɔ a ya a fɔ anu ye ko, “N ti wati-yan bɔ wo fɛ tun. Wati-kunduni wa tenbi, wo si n yen tun. Wo sa wo nyɔgɔn manyinikala wo lela ko la? 20 N bi tonyɛ fɔla wo ye, wo si gbele-gbelen ka di kɔnɔ dɛnkɛninyabɛlɛnu si sewa. Wo yisi si tinya kɔnɔ wola yisi-tinyɛ la si ban sewɛ ma. 21 Ni musi ye a nyɛrɛ-masɔrɔn tinɛ, a yisi si gbala ata tɔrɔyɛla ko la. Kɔnɔ a wa dan sɔrɔn tumɛ min, a si nyina ala tɔrɔyɛ wo ko ka sewa bawo dan ara sɔrɔn a ye. 22 A ye wo nya le wole fanan bolo. Wo yisi si gbala kaka kɔnɔ n si wo yen tun. Wo yisinu si fa sewɛ sifa wo la, mɔgɔ ti ke min bila wo bolo. 23 Wo tele wa ke tumɛ min, wo ti n manyinika ko-wo-ko la. N bi tonyɛ fɔla wo ye, wo wa n Fa Alla tara ko-wo-ko la n tɔgɔ rɔ, a si wo kɛ wo ye. 24 Ha bi, wo ma fenfen tara wɛ n tɔgɔ rɔ. Wo ni tarali kɛ, wo si a sɔrɔn alako wola sewɛ ni wo munanfaga.” 25 “N bara kɛ bɛɛ fɔ wo ye sɔsɔlima-tilinu tɔ. Kɔnɔ wati ye nala, n ti tili sa wo ye tun. Wo wati rɔ, n si n Fa Allala koe fɔ wo ye kuma-latelennɛnu tɔ. 26 Wo tele wa ke tumɛ min, wo si n Fa Alla tara n tɔgɔ rɔ, hali n ma tarali kɛ wola ko la 27 bawo n Fa Alla nyɛrɛ ara wo keni. A ara wo keni bawo wo ara nde keni. Ado wo ara la a la ko n bɔra Alla warɛ le. 28 N bɔra n Fa Alla warɛ le serr, ka na duninya kɛ rɔ. Kaka, n bi bɔla duninya kɛ rɔ ka sɛgi n Fa Alla warɛ.” 29 Nba, ala karan dannu ya a fɔ a ye ko, “I ye kuma latelennɛ le fɔla ma ye kaka, i sa sɔsɔlima-tilinu tɛgɛla. Wo le di ma ye. 30 Ma ara a lɔn de gbɛ, ko min bɛɛsi ye mɔgɔ yisi rɔ, i ya wo lɔn, hali i ma a manyinika. Wo le ara a ma, ma ara la a la ko i bɔra Alla warɛ le.” 31 Yisa ya anu yabi ko, “Wo ara la n na gbɛ? 32 Wati ye nala, ado a ara ke, wo dama si nyɛnsɛn. Bɛɛ si ta a warɛ. N kelen pe si to. Kɔnɔ n kelen ma de bawo n Fa Alla ye n fɛ. 33 N bara kɛ fɔ wo ye woletɔ wo si yisi-kimɛ sɔrɔn nde baraka rɔ. Duninya-mɔgɛnu si wo tɔrɔ kɔnɔ wo ni wo wakila! N bara anu nɔ!”

17

1 Yisa banta kɛ fɔla tumɛ min, a ya a yɛ layɛlɛ san ma. A ko, “N Fa, wati ara ke. I ni nde, ila danta gbiliyɛ yira mɔgɛnu na alako nde fanan si ila gbiliyɛ lasɛgi i ma nya min. 2 I wara sɛnbɛ di n ma mɔgɛ bɛɛ kuma alako n si habadan-nimayɛ di wonu ma nya min, i ya minnu don n bolo kɔni. 3 Ni mɔgɛnu ya ile Alla kelen pe lɔn anubɛ nde, Yisa Kirasiti, i ya min sɔ, wo tigi si habadan-nimayɛ sɔrɔn. 4 N bara ila gbiliyɛ lagbɛ duninya-mɔgɛnu ye. Ado i ya wɔli min di n ma, n bara wo ban. 5 E n Fa, n bi i fɛ wati min yanni duninya ni dan, gbiliyɛ min bi n bolo wulɔn, i ni wo lasɛgi n ma kaka. 6 “I ya mɔgɛ minnu di n ma duninya kɛ rɔ, n bara a ma, wonu bara i lɔn. Itɛ le anu na kebi fɔlɔ kɔnɔ i ya anu di nde ma. Anu bara ila kumɛ bira. 7 Nba kaka, anu bara a lɔn de gbɛ, ko i ya fan min bɛɛ di n ma, wonu bɔnɛ ile le bolo. 8 I ya sarakanɛ min don n bolo, n bara wo lake anu ma. Anu bara sarakanɛ wo bira. Anu ya a lɔn yati, ko n bɔra ile le warɛ. Anu bara la a la gbɛ, ko ile le ya n sɔ. 9 “N bi madiyali kɛla anu ye. N sa madiyali kɛla dɛnkɛninyabɛlɛnu ye, fɔ i ya minnu di n ma bawo itɛ le anu denu na. 10 Min bɛɛsi ye ntɛ la, itɛ le wonu na. Min bɛɛsi ye itɛ la, nde fanantɛ le wonu na. Nna gbiliyɛ ma ara yira anu tɔ. 11 Nba kaka, n sa duninya kɛ rɔ tun. N bi nala i wara kɔnɔ anu denu si to n kɔma duninya kɛ rɔ. E, n Fa sɛnimɛ! I ya tɔgɛ min di n ma, i ni anu matanka tɔgɔ-sɛnbɛmɛ wo fɛ alako anu ni ma kelen na iko malebɛ ile manɛ kelen na nya min. 12 N bi anu fɛ tumɛ min, i ya tɔgɛ min di n ma, n ya anu matanka tɔgɔ-sɛnbɛmɛ wo fɛ. Hali kelen ma to-a-rɔ anu tɔ fɔ ale mɔgɔ kelen min bi nala halakila. A fɛrɛ sa fɔ wo ni ma alako min sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ, wo ni na bɔ a la. 13 “Nba kaka, n bi sɛgila i wara. Yanni n ni bɔ duninya kɛ rɔ, n bi koe kɛnu fɔla nna karan dannu ye alako anu si nna sewa-kanbalinɛ sɔrɔn anu yisi rɔ nya min. 14 N bara ila sarakanɛ fɔ anu ye. Nta karan dannu gboyanɛ duninya-mɔgɛnu ye bawo duninyata ma anu na. Ado duninyata ma nde fanan na. 15 N sa i madiyala ko i ni anu bɔ duninya kɛ rɔ kɔnɔ n bi i madiyala ko i ni anu tanka Setanɛ ma. 16 Iko duninyata ma nde la nya min, duninyata ma anu fanan na wo nya na le. 17 Anu dantɛgɛnɛ i ma ka a tɛgɛ ila kumɛ ma min bi tonyɛ la. 18 Iko i ya nde sɔ duninya kɛ rɔ nya min, nde fanan bi anu sɔla duninya kɛ rɔ wo nya le. 19 N bara n nyɛrɛ dantɛgɛ i ma anuna ko la alako anu fanan ni ma itɛ la fasai! 20 “N sa madiyali kɛla anu dɔrɔnna ko la kɔnɔ n bi madiyali kɛla wonu denuna ko la minnu bi nala dɛnkɛninyala nde ma nna karan dannuna kawandilɛnu fɛ. 21 N bi madiyali kɛla ko anu bɛɛ ni ma kelen na. E n Fa! Iko i ye nde rɔ nya min, ani nde ye ile rɔ nya min, anu fanan ni taran nde rɔ wo nya le. Wo le si a ma, duninya-mɔgɛnu si la a la ko ile le ya n sɔ. 22 I ya gbiliyɛ min di n ma, n bara wo di anu denu ma. N ya wo ma alako anu ni ma kelen na iko malebɛ ye nya min. 23 Nde ye anu tɔ, ile fanan bi nde rɔ. Alamɛ anu mara kelen na alako duninya-mɔgɛnu ni a lɔn ko ile le ya n sɔ. Anu ni a lɔn fanan ko i wara anu keni iko i wara nde keni nya min. 24 “E n Fa! I wara anu di n ma. N bi kan min, n bi a fɛ anu ni to n fɛ nyɔ. I ya gbiliyɛ min di nde ma, n bi a fɛ anu ni wo yen bawo yanni duninya ni dan, i ya n keni. 25 E n Fa min telennɛ! Duninya-mɔgɛnu ma i lɔn kɔnɔ nde ya i lɔn. Karan dan kɛnu bara a lɔn ko ile le ya n sɔ. 26 N bara a ma, anu bara i lɔn. Nba, n si to wo mala dɛɛ! N bi wo mala le alako i wara n keni nya min, keninteyɛ wo ni to anu tɔ. N bi wo mala le alako n si taran anu tɔ.”

18

1 Yisa banta madiyalɛ kɛ kɛla tumɛ min, anubɛ ala karan dannu tara ka Kidirɔn yi tɛgɛ. Ki-fannu bi kan tinɛ wo rɔ. Yisa anubɛ ala karan dannu donta ki-fan wonu kɔrɔ. 2 Yudasi min si na a maburi, wo ya nyɔ lɔn bawo Yisa anubɛ ala karan dannu duruta tala nyɔ. 3 Woletɔ Yudasi tara ki-fan wonu kɔrɔ. Saraka-masɔla-wɛnu anubɛ Farisinu ya Alla Bato Bɔn kandannɛnu anubɛ kɛlɛ dan donu nata a fɛ. Anu tara lɛnpunu anubɛ kala-mɛlannu na anu bolo. Anu tara kɛlɛ-kɛ-mirannu na anu bolo fanan. 4 Yisa ya koe bɛɛ lɔn min bi nala mala a la. Woletɔ a sɔra anu yakɔrɔ ka a fɔ anu ye ko, “Wo ye yon nyini tinɛ?” 5 Anu ya a yabi ko, “Yisa, Nasarɛti kɛ.” A ko, “Wo le nde la.” Yudasi, min si na Yisa don a yogenu bolo tɔ, wo ye anu tɛma nun. 6 Yisa ya a fɔ anu ye min kɛ ko, “Wo le nde la,” anu sɛgira anu kɔma ka bui dugu ma. 7 Yisa ya anu manyinika tun ko, “Wo ko wo ye yon nyini tinɛ?” Anu ko, “Yisa, Nasarɛti kɛ.” 8 Yisa ko, “N bara a fɔ wo ye nun ko wo le nde la. Ni wo ye nde le nyini tinɛ, nba, wo ni doi kɛnu to nyɔ, anu ni ta.” ( 9 A ya kɛ fɔ alako min fɔra nun, wo ni bɔ a la ko, “N Fa Alla ya min bɛɛ di n ma, hali wo kelen ma to-a-rɔ.”) 10 Faan ye Saimon Pita bolo nun. Saraka-masɔla-kun-tigi-wɛla yɔɔn taranta anu tɛma, wo tɔgɔ le Malaka. Pita ya faan wo sagan ka wo bolo-nyimama-tole tɛgɛ a la. 11 Yisa ya a fɔ Pita ye ko, “Ila faan lasɛgi a gbɛ rɔ! N Fa Alla ara yi-lafɛ min di n ma, i sa a fɛ n ni n min wo la, wa?” Wara 12 Kɛlɛ dannu anubɛ anuna kɛlɛ-den-kun-tigi anubɛ Bato Bon kandannɛnu ya Yisa bira ka a kiri lenlen! 13 Anu tara a la Kaifasi biran-kei, Anasi wara fɔlɔn. San wo la, Kaifasi le saraka-masɔla-kun-tigi-wɛ la nun. 14 Kaifasi le ya Yahudiyanu nalɔn nun ko a fisa, mɔgɔ kelen ni faga mɔgɛ bɛɛla ko la. 15 Saimon Pita anubɛ karan dan do bilara Yisa fɛ. Saraka-masɔla-kun-tigi-wɛ ya karan dan doi wo lɔn bɛrɛkɛ! Woletɔ a donta Yisa fɛ kata burɔ. 16 Pita sɔnɛ tora kɔma don dɛ dafɛ. Saraka-masɔla-kun-tigi-wɛ ya karan dan min lɔn, wo sɛgira ka kuma yɔɔn-musi wo ye min bi dɛ kandanna alako Pita ni don nyɔ. 17 Yɔɔn-musi min bi dɛ kandanna, wo ya a fɔ Pita ye ko, “Kei kɛla karan dan do ma ile la?” Pita ya a yabi ko, “Ade, wo ma nde la de!” 18 Dafere-kimɛ wati le nun, woletɔ wɔli kɛlɛnu anubɛ nyɔ-kandannɛnu ya tɛ ladɛn. Anu sɔnɛ ta-wɔlɔn wo fɛ anu gbala tinɛ. Pita fanan sɔra anu fɛ nyɔ a gbala tinɛ. 19 Saraka-masɔla-kun-tigi-wɛ ya Yisa manyinika ala karan dannuna ko la anubɛ ala karanla ko la. 20 Yisa ya a yabi ko, “N bara kuma gbɛ rɔ mɔgɛ bɛɛ ye. N bara mɔgɛnu karan dina-bɔnnu na anubɛ Alla Bato Bɔn la, Yahudiya bɛɛ la si dɛn kan min. N ma fenfen fɔ dogɔn rɔ. 21 I ye n manyinikala kama worɔ? Minnu ya n kan lamɔɛn, wonu manyinika. N ya min fɔ anu ye, anu ya wo lɔn. Anu denu manyinika tun.” 22 Yisa ya kɛ fɔ tumɛ min, Bato Bon kandannɛ minnu bi nyɔ, kelen ya a dɛ ratii. A ko, “I ye kumala saraka-masɔla-kun-tigi-wɛ ye ka le?” 23 Yisa ya a yabi ko, “Ni n bara min fɔ min ma telen, wo fɔ mɔgɛ bɛɛ ye yan. Kɔnɔ ni n ya tonyɛ le fɔ, i ye n gbesila nfenna worɔ?” 24 Wo kɔma, Anasi ya a kirinɛ lata Saraka-Masɔla-Kun-Tigi-Wɛ Kaifasi ma. 25 Pita sɔnɛ tora tɛ dafɛ nyɔ, a ye a gbala tinɛ. Wo kɔma, donu ya a manyinika ko, “Kei kɛla karan dan do ma ile la, wa?” Kɔnɔ Pita ya a masɔsɔ, a ko, “Ade, wo ma nde la de!” 26 Pita ya saraka-masɔla-kun-tigi-wɛla yɔɔn min tole tɛgɛ a la, wola mɔgɛ do ya Pita manyinika ko, “N ma ile le yen a fɛ ki-fannu kɔrɔ nun?” 27 A ya a ban Yisa la tun. A ye wo fɔɛ kun na, dondɔn kekera. 28 Wo kɔma, anu ya Yisa bi Kaifasi warɛ ka ta a la Romu-kun-tigi-wɛ warɛ min bi anu dama kun na kɔni. Subaga dɛ le nun. Yahudiyanu ma sɔn donna bɔn la bawo anu kana anu nyɛrɛ latinya. Ni anu ya wo ma, anu ti sɛninya ka Kanan-Ko-Ladiyɛ dɔn-fan dɔn. 29 Nba, Romu-Kun-Tigi-Wɛ Pailɛti bɔra luyi ma ka anu manyinika ko, “Kei kɛ ya tɔn nyuman tinya wo yala?” 30 Anu ya a yabi ko, “Ni kei kɛ ma ko-yogomɛ kɛ nun, ma ti na a la i wara nun.” 31 Pailɛti ya a fɔ anu ye worɔ ko, “Wole nyɛrɛ ni a kiti iko wola tɔn ya a fɔ nya min.” Yahudiyanu ya a yabi ko, “Wo sɛnbɛ sa male bolo ka mɔgɔ faga.” ( 32 Kɛ bɛɛ mara alako Yisa ya kumɛ min fɔ ala sayɛla ko la nun, wo ni bɔ a la.) 33 Pailɛti donta ala bɔn la. A ya Yisa kele ka a manyinika ko, “Yahudiyanuna mansɛ le ile la, wa?” 34 Yisa ya a yabi ko, “Nyinikalɛ kɛ bɔra i nyɛrɛ miriya le tɔ, ka, mɔgɛ gbɛrɛ le ya nna koe fɔ i ye?” 35 Pailɛti ya a fɔ a ye ko, “Yahudiya le nde la, wa? I nyɛrɛta mɔgɛnu anubɛ anuna saraka-masɔla-wɛnu ya i don n bolo. I ya nfen ma?” 36 Yisa ko, “Nta mansayɛ sa duninya kɛ rɔ. Ni a ye duninya kɛ rɔ nun, nna mɔgɛnu si kɛlɛ kɛ n ye. Anu ti sɔn n don koe la Yahudiyanuna mɔgɔ banu bolo. Nna mansayɛ sa yan tɔ mumɛ!” 37 Pailɛti ya a manyinika worɔ ko, “Nba, mansɛ le ile la worɔ, wa?” Yisa ya a yabi ko, “I wara tonyɛ le fɔ ko mansɛ le nde la. N nara duninya kɛ rɔ ko kelen pela ko la alako ka Allala tonyɛ fɔ mɔgɛnu ye. Min bɛɛ ye nyinina tonyɛ ma, wonu si anu tole masɔ n na.” 38 Pailɛti ya a manyinika tun ko, “Tonyɛ ye nfen na?” Nba, Pailɛti bɔra Yahudiyanu barɛ luyi ma tun ka a fɔ anu ye ko, “Ndeta miriya, kei kɛ ma ko-yogoma woo kɛ! 39 Kɔnɔ san-bo-san, n duruta mɔgɔ kelen bolokala wo ye yelela-mɔgɛnu tɛma Kanan-Ko-Ladiyɛ wati rɔ. Nba, wo ye a fɛ, n ni wole Yahudiyanuna mansɛ boloka, wa?” 40 Anu gbele-gbelenta ka a yabi ko, “Ade, i kana ale boloka! I ni Barabasi boloka!” (Nba, Barabasi, bui-ma-kɛlɛ le nun.)

19

1 Nba, Pailɛti ya Yisa bi ka a lata a gbesi tinɛ. 2 Kɛlɛ dannu ya mansaya-fulɛ ladan wɔnɛ la ka a don a salɛ la. Anu ya duruki yalawulan bila a kan na. 3 Anu nara a wara ka a mayɛlɛn, anu ko, “Yahudiyanuna mansɛ, alamɛ i mɛra!” Anu ya anu bole layigi a ma. 4 Pailɛti bɔra luyi ma tun ka a fɔ nyama ye ko, “Wa wo tole masɔ, n si a ma, anu ni Yisa labɔ wo ma alako wole fanan ni a yen ko n ma a yiliki-nya yen hali!” 5 Yisa bɔra luyi ma. Anu ya mansaya-fulɛ min nadan wɔnɛ la, wo donnɛ a salɛ la anubɛ duruki-yalawulan ye a kan na. Pailɛti ya a fɔ anu ye ko, “Wo ma a yen?” 6 Saraka-masɔla-wɛnu anubɛ Bato Bon kandannɛnu ya a yen tumɛ min, anu ya a lasɔnkɔ ko, “Wa a gbangban kɔlɔma ma! Wa a gbangban kɔlɔma ma!” Pailɛti ya a fɔ anu ye ko, “Wole nyɛrɛ ni a bi ka ta a gbangban kɔlɔma ma. Nde ma a yiliki-nya yen hali!” 7 Yahudiyanu ya a yabi ko, “Mala tɔn ko a kakɛn, a ni faga bawo a ara a nyɛrɛ ma Allatalata dan la.” 8 Pailɛti ya kɛ lamɔɛn tumɛ min, a kilanta ha ka a dan natenbi. 9 A donta bɔn la tun ka Yisa manyinika ko, “Ile bɔra mi?” Kɔnɔ Yisa ma fenfen fɔ. 10 Pailɛti ya a fɔ a ye ko, “I sa nyinina kumala n ye, wa? I yili ni to kɛ ko. Sɛnbɛ ye n bolo ka i boloka. Sɛnbɛ ye n bolo fanan ka i gbangban kɔlɔma ma.” 11 Yisa ya a yabi ko, “Sɛnbɛ ye i bolo n kuma bawo Alla le ya wo di i ma. Woletɔ minnu ya n don i bolo, wonu hakɛ kolo itɛ ko.” 12 Pailɛti ya kɛ lamɔɛn tumɛ min, Yisa boloka-sɔgɛ ya a bira kɔnɔ Yahudiyanu ya a lasɔnkɔ tun ko, “Ni i ya a boloka, Romu-nyamanita-mansa-wɛ diyana-mɔgɔ ma i la hali! Ado ni min bi a nyɛrɛ mala mansɛ la, kun tigi wo yoge le wo la, yɔ!” 13 Pailɛti ya kumɛ kɛnu namɔɛn tumɛ min, a ya Yisa labɔ luyi ma. A sigira kiti tɛgɛ waganɛ rɔ. Kan tinɛ wo tɔgɛ le ko, “Kilɛ min nadannɛ kurinu na.” (A tɔgɛ Hiburu kan rɔ ko, “Kabata.”) 14 A tora doni, tele latelan ni ke nun, yanni Kanan-Ko-Ladiyɛ ni ke wo banda kɛ. Pailɛti ya a fɔ Yahudiyanu ye ko, “Wo ma wola mansɛ yen!” 15 Anu ya a lasɔnkɔ tun ko, “Wa a faga! Wa a gbangban ka a faga kɔlɔma ma!” Pailɛti ya anu manyinika ko, “Wo ye a fɛ n ni wola mansɛ gbangban kɔlɔma ma, wa?” Saraka-masɔla-wɛnu ya a yabi ko, “Mansa gbɛrɛ sa ma bolo fɔ min bi Romu nyamanɛ kun na!” 16 Wo kɔma, Pailɛti ya Yisa don kɛlɛ dannu bolo a gbangban koe la. Kɛlɛ dannu ya Yisa bi. 17 Anu bi a gbangbanna kɔlɔma min ma, a nyɛrɛ ya wo duni ka ta a la ha ka ke kan tinɛ min tɔgɛ ko, “Kun kole.” (A tɔgɛ Hiburu kan rɔ ko, “Kɔlɔkata.”) 18 Anu ya a gbangban kɔlɔma ma nyɔ. Anu ya mɔgɔ fila fanan gbangban a dafɛ, kelen a bolo nyimɛ rɔ, kelen a bolo maran rɔ. Yisa tora anu tɛma. 19 Pailɛti ya fan do sɛbɛ walan ma ko anu ni a gbangban kɔlɔma ma a kun kan tɔ. Sɛbɛlɛ wo ko, “Yisa, Nasarɛti kɛ, Yahudiyanuna Mansɛ.” 20 Yahudiya siyaman ya a karan bawo Yisa gbangbanta kɔlɔma ma kan min, wo fɛ ma yan soe la. A sɛbɛnɛ kan sawa le tɔ nun, Hiburu kan anubɛ Latin kan anubɛ Kiriki kan. 21 Yahudiyanuna saraka-masɔla-wɛnu ya a fɔ Pailɛti ye ko, “I kana a sɛbɛ ko, ‘Yahudiyanuna Mansɛ.’ A sɛbɛ ko, ‘Ale le ko Yahudiyanuna mansɛ le ale la.’ ” 22 Pailɛti ya anu yabi ko, “N bara min sɛbɛ, wo ti yɛlɛma muk!” 23 Kɛlɛ dannu banta Yisa gbangbanna kɔlɔma ma tumɛ min, wo kɔma, anu ya ala kurɛnu fara sigi tina nani. Anu ya ala duruku-kɔrɔ-don fanan bi. Duruku-kɔrɔ-don wo, a dan gbere sa, a kara yili sa. 24 Kɛlɛ dannu ya a fɔ anu nyɔgɔn ye ko, “Ma kana a rafara wona. Ma ni korɔn lakɛ ala ko la. A si to min ye, ma ni wo lɔn.” Wo mara le alako min sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ, wo ni bɔ a la bawo a sɛbɛnɛ ko, “Anu ya nna kurɛnu fara anu nyɔgɔn tɛma ka korɔn lakɛ nna duruku-kɔrɔ-donla ko la.” Ado kɛlɛ dannu ya wo le ma. 25 Nba, minnu sɔnɛ Yisa faga-kɔlɔma kɔrɔ nun, wonu denu bi kɛnu na -- a na Mariyama wo, wo na kelen nyɔgɔn musi wo, Kaliyofala musi Mariyama wo, anubɛ Mariyama Magadala kɛ. 26 Yisa ya a na sɔnɛ yen nyɔ anubɛ a diyana karan dan. A ya a fɔ a na ye ko, “N na, ila dan le kɛ la.” 27 Wo kɔma, a ya a fɔ karan dan wo ye ko, “I na le kɛ la.” Ka a dabira wo tumɛ ma, karan dan wo ya Yisa na bi ka ta a la ala bɔn la. A ni ta to a fɛ nyɔ. 28 Wo kɔma, Yisa ya a lɔn ko Alla ara wɔli min bɛɛ di a ma, a ara wo bɛɛ kanbali feu! A ko, “N kan la ara gbala.” A ya wo fɔ alako min sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ, wo ni bɔ a la. 29 Miran do siginɛ nyɔ, wo lafanɛ gbɛɛ kunayanɛ la. Anu ya kɔlɔli-munke layigi gbɛɛ wo rɔ ka a kimɛ. Anu ya kɔlɔli-munke sɔ kɔlɔma do kun na ka a layɛlɛ alako a ni ke Yisa dɛ ma. 30 Yisa ya gbɛɛ wo min nya min, a ko, “Koe bɛɛ ara ban!” A ya a salɛ layigi ka a niyi latenbi a Fa ma. 31 Nba, Yahudiyanu ya Pailɛti madiya ko anu ni mɔgɛ wonu gbɛlannu takeri ka anu furinu nayigi kɔlɔmanu ma. Anu ya wo fɔ bawo Nyima le nun. Nba, anu sa a fɛ furinu ni to kɔlɔma ma Sulen-Tele ma. Anuna Sulen-Tele-kolomɛ le wo la anu bolo. 32 Mɔgɔ filɛ minnu gbangbannɛ kɔlɔma ma Yisa dafɛ, kɛlɛ dannu nara ka wonu kelen-kelennamɛ gbɛlannu takeri. 33 Kɔnɔ anu kera Yisa ma tumɛ min, anu ya a yen ko a ara faga, woletɔ anu ma a gbɛlannu takeri. 34 Hali wo, kɛlɛ dan do ya tanbɛ bi ka Yisa sɔgɔ a tɔnkɔn rɔ. Yele anubɛ yi tugura anu nyɔgɔn fɛ. 35 Kɛ bɛɛ mara nun alako min sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ, wo ni bɔ a la ko, “Hali a kolo kelen ra ti rakeri.” A sɛbɛnɛ fanan ko, “Anu ya ale min sɔgɔ, mɔgɛnu si wo mafɛlɛn.” (Kɛ bɛɛ mara min ya la, wo le ya wo bɛɛ rakaran. A ya min fɔ, wo bɛɛ tonyɛ le. A ya tonyɛ kɛ bɛɛ rakaran alako wo fanan ni dɛnkɛninya.) 38 Wo kɔma, Yusufu min bɔra Arimatiya soe burɔ, wo ya Pailɛti madiya ko ni a si Yisa furi bi. (Nba, Yusufu wo, Yisala karan dan do le wo la nun. Kɔnɔ a tora dogɔn rɔ bawo a kilannɛ Yahudiyanu na.) Pailɛti sɔnta ko a ni Yisa furi bi. Yusufu tara a layigi kɔlɔma ma ka ta a la. 39 Nikodimasi, min tara Yisa yen suyi rɔ fɔlɔ nun, wo tara Yusufu fɛ. Kɛnɛ-suma-diyamɛ dunu fila minnu tɔgɛ mira anubɛ alo, a ya wonu yabasan ka ta wo la a bolo. 40 Mɔgɔ filɛ wonu ya Yisa furi sa kasankɛ rɔ ka kɛnɛ wonu kɛ a ma bawo Yahudiyanuna namu le wo la ka furinu togon. 41 Nba, anu ya Yisa faga kan min, ki-fannu bi nyɔ. Faran-kanba-kurɛ ye nyɔ, mɔgɔ ma sa wɛ min tɔ nun. 42 Nba, Sulen-Tele le wo banda kɛ la min kɛ, ado kanbɛ wo fɛ ma yan nyɔ la nun, anu ya Yisa togon nyɔ.

20

1 Nba, Lɛhɛrɛ subaga dɛ ma, Mariyama Magadala kɛ tara kanbɛ dɛ la. Anu ya kanbɛ da-latogon kuri min na, a ya wo bɔnɛ taran kanbɛ dɛ la. 2 A burimatoe tara Saimon Pita warɛ anubɛ Yisa diyana karan dan. A ya a fɔ anu ye ko, “Anu bara Mari furi labɔ kanbɛ rɔ. Anu bara a sa kan min, ma ma nyɔ lɔn!” 3 Pita anubɛ karan dan doi wo tara kanbɛ dɛ la. 4 Anu filɛ bɛɛ ya anu buri ka ta kanbɛ dɛ la kɔnɔ karan dan doi wo kin natiri Pita ko. Ale fɔlɔn kera kanbɛ dɛ la. 5 A ya a madu ka kasankɛ sanɛ yen kɔnɔ a ma don kanbɛ burɔ. 6 Wo kɔma, Saimon Pita nara ka don kanbɛ burɔ kelenna! A ya kasankɛ sanɛ yen 7 anubɛ Yisa salɛ makirinɛ kurɛ min na nun. Kɔnɔ kurɛ wo sani ma kasankɛ dafɛ. A lamininɛ sanɛ a dan na. 8 Nba, karan dan doi wo min fɔlɔn kera kanbɛ dɛ la, wo fanan donta. A ya a yen min kɛ, a lara a la. ( 9 Anu ma a nya-yen nun ko a sɛbɛnɛ Allata kitabu rɔ ko Yisa si wuli ka bɔ furinu tɛma.) 10 Wo kɔma, karan dannu sɛgira anu barɛ. 11 Mariyama sɔra kanbɛ dɛ la, a ye dila. A ye dila tumɛ min, a ya a madu ka kanbɛ burɛ rafɛlɛn. 12 A ya melika fila yen. Kura gbɛ ye anu kan na, anu siginɛ Yisa furi sanɛ kan min nun. Kelen siginɛ a salɛ sa tinɛ, doi ye a tontɛ sa tinɛ. 13 Anu ya a manyinika ko, “N na, i ye dila nfenna?” A ya anu yabi ko, “Anu bara n Mari labɔ yan. Anu bara a sa kan min, n ma nyɔ lɔn!” 14 A ya kɛ fɔ tumɛ min, a ya a tintan ka Yisa sɔnɛ yen. Kɔnɔ a ma a lɔn ni Yisa le nun. 15 Yisa ya a manyinika ko, “N na, i ye dila nfenna? I ye yon nyini tinɛ?” A ya Yisa lɔn ki-fen fɛ-biralɛ la nun, woletɔ a ya a fɔ a ye ko, “N fa, ni ile le ya a labɔ yan, i tara a la kan min, wo fɔ n ye. N ni ta a labɔ nyɔ.” 16 Yisa ya a fɔ a ye ko, “Mariyama.” Mariyama ya a tintan ka a fɔ a ye ko, “Karan-mɔgɔ.” (A ya wo fɔ Hiburu kan rɔ ko, “Rabonai.” Wo kɔrɛ le, “Karan-mɔgɔ.”) 17 Yisa ya a fɔ a ye ko, “I kana i bole tugu n na bawo n ma yɛlɛ wɛ n Fa Alla warɛ. Kɔnɔ ta a fɔ n na kelen nyɔgɛnu ye ko n bi nala yɛlɛla san kole rɔ n Fa anubɛ wo Fa warɛ, nta Alla anubɛ wota Alla kɔni.” 18 Mariyama Magadala kɛ tara a fɔ karan dannu ye ko a ara Mari yen. Ado Mari ara min fɔ a ye, a ya wo bɛɛ rakaran anu ye. 19 Nba, Lɛhɛrɛ wurɛ la, karan dannu nadɛnnɛ anu nyɔgɔn fɛ bɔn la. Bɔn rasɔgɔnɛ anu bolo bawo anu kilannɛ Yahudiyanuna kun tiginu na. Yisa ya anu natɛrɛna ka sɔ anu tɛma. A ya anu kɔndɔn ka a fɔ ko, “Alamɛ wo ya yisi-kimɛ sɔrɔn.” 20 A ban kɛ fɔla, a ya a kɔɛn filɛ anubɛ a tɔnkɔn yira anu na. Mari yen karan dannu bolo, anu sewara kati! 21 Wo kɔma, Yisa ya a fɔ anu ye tun ko, “Alamɛ wo ya yisi-kimɛ sɔrɔn. N Fa Alla ya n sɔ nya min, nde fanan bi wo sɔla wo nya le.” 22 A ya kɛ fɔ tumɛ min, a ya a niyi lafɛ anu kuma. A ko, “Wo ni Allala Ni Sɛnimɛ sɔrɔn. 23 Ni wo ya minnu hakɛ makoto, wonu ma ara koto. Ni wo ma minnu hakɛ makoto, Alla ti wonu makoto.” 24 Yisala karan dan do ye nyɔ min tɔgɛ Tamasi (anu bi min kelela, “Fɛran”). Yisa nara tumɛ min, wo sa a ta-nyɔgɛnu fɛ nun. 25 Karan dan doinu ya a fɔ a ye ko, “Ma ara Mari yen!” Tamasi ya a fɔ anu ye ko, “Ni n ma lɔntuma pɛrɛ yen a kɔɛnnu tɔ ka n bolo-nɔlɔnɛ don lɔntuma gbɛ wonu tɔ anubɛ ka n bole ladon a tɔnkɔn rɔ, nde ti la a la.” 26 Lɔgɔkun kelen wo kɔma, karan dannu ya anu nadɛn bɔn la tun, Tamasi ye anu fɛ. Bɔn rasɔgɔnɛ anu bolo. Yisa nara sɔ anu tɛma tun. A ko, “Alamɛ wo ya yisi-kimɛ sɔrɔn.” 27 Wo kɔma, a ya a fɔ Tamasi ye ko, “I bolo-nɔlɔnɛ sa yan. N bolenu mafɛlɛn. I bole rasagan ka a don n tɔnkɔn rɔ. Sikɛ ni bɔ i rɔ. I ni la n na!” 28 Tamasi ya a yabi ko, “N Mari anubɛ nta Alla!” 29 Yisa ya a fɔ a ye ko, “I wara n yen min kɛ, wo le ara a ma, i wara la n na. Minnu ma n yen kɔnɔ anu lara n na, mɔgɔ-sewanɛ le wonu na de!” 30 Yisa ya kabana-ko-wɔli siyaman kɛ ala karan dannu yala minnu sɛbɛni ma kitabu kɛ rɔ. 31 Kɔnɔ kɛnu sɛbɛnɛ alako wo ni la a la ko Yisa kɛ, Allala dan le, Alla ya min yabɔ ma kisi-koe la. Wo wa dɛnkɛninya a ma, wo si habadan-nimayɛ sɔrɔn a tɔgɛ rɔ.

21

1 Wo kɔma, Yisa ya a nyɛrɛ yira ala karan dannu na tun Taibiriya dalɛ dafɛ. A ya a nyɛrɛ yira anu na nya min, wo le kɛ la. 2 Yisala karan dan minnu nadɛnnɛ nun, wo le kɛnu na -- Saimon Pita wo, Tamasi wo (anu bi min kelela ko, “Fɛran”), Nataniyɛli wo (min bɔra Kalili-Kena soe burɔ), Sɛbɛdila dannu wo, anubɛ ala karan den fila gbɛrɛ fanan. 3 Saimon Pita ya a fɔ a ta-nyɔgɛnu ye ko, “N bi tala yɛgɛ bira tinɛ.” Anu ya a fɔ a ye ko, “Male fanan bi tala le i fɛ.” Anu bilara a fɛ kulɔn rɔ. Kɔnɔ anu ma fenfen bira suyi wo rɔ. 4 Sun-tele-tumɛ, Yisa sɔra yi da la kɔnɔ karan dannu ma a lɔn Yisa la. 5 Yisa ya anu manyinika ko, “Nna dannu, wo ma fenfen bira?” Anu ya a yabi ko, “Ma ma fenfen bira de!” 6 A ya a fɔ anu ye ko, “Wa wola yalɛ lakɛ wo bolo nyimɛ rɔ. Woletɔ wo si do bira.” Anu ya yalɛ lakɛ nyɔ. Nba, anu ma ke a saganna bawo yalɛ lafanɛ yɛgɛ la pen! 7 Yisa diyana-karan-dan, wo ya a fɔ Pita ye ko, “Mari le.” Saimon Pita ya wo lamɔɛn tumɛ min ko Mari le, a ya ala duruku-ba mamɔrɔ a ma bawo a ara a labɔ a ma nun. A gbanta ka yigi yi rɔ. 8 Karan dan doinu nara kulɔn la gbele ma. Anu bi yalɛ saganna min fanɛ yɛgɛ la. Anu fɛ ma yan gbele la, nunkan-nya kɛmɛ fila nyɔgɔn le nun. 9 Anu kera gbele ma tumɛ min, anu ya ta-wɔlɔn ladɛnnɛ taran, yɛgɛnu bi ta-wɔlɔn wo kuma. Biredi fanan bi nyɔ. 10 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Yɛgɛ min bira-san wo bolo wo la, wo na do la wo bolo.” 11 Saimon Pita donta kulɔn rɔ ka yalɛ masagan gbele ma. A lafanɛ yɛgɛ-kinamɛ-gbansan la, yɛgɛ kɛmɛ ani yɛgɛ bi-loli ani yɛgɛ sawa (153). Yɛgɛ siyamɛ wo bɛɛ ma yalɛ rafara. 12 Yisa ya a fɔ anu ye ko, “Wo na wo da raka.” Karan dan fenfen ma sisi a manyinikala ko, “Yon bi ile la?” bawo anu ya a lɔn ko Mari le. 13 Wo kɔma, Yisa tara biredi anubɛ yɛgɛ do bi ka wo di anu ma. 14 Yisa lawuli kɔmɛ ka bɔ furinu tɛma, a sawa nyɔgɔn le kɛ la, a ya a nyɛrɛ yira ala karan dannu na. 15 Anu banta anu da rakɛ la tumɛ min, Yisa ya Saimon Pita manyinika ko, “Saimon, Yɔnila dan, ila keninteyɛ tenbira karan dan doi kɛnutɛ la, wa?” A ya a yabi ko, “Ɔnde, Mari, i ya a lɔn ko i keninɛ n bolo.” Yisa ya a fɔ a ye worɔ ko, “I ni nna mɔgɛnu fɛ-bira iko mɔgɛ si sagɛnu fɛ-bira nya min.” 16 Yisa ya a manyinika tun ko, “Saimon, Yɔnila dan, i ya n keni, wa?” A ya a yabi ko, “Ɔnde Mari, i ya a lɔn ko i keninɛ n bolo.” Yisa ya a fɔ a ye worɔ tun ko, “I ni nna sagɛnu de-nyini.” 17 A kinyama sawa nyɔgɛ, Yisa ya nyinikalɛ kɛ, a ko, “Saimon, Yɔnila dan, n di i ye, wa?” Pita ya a funu bawo Yisa ya a manyinika. A ko, “Mari, i ya koe bɛɛ lɔn, i ya a lɔn ko i keninɛ n bolo.” Yisa ya a fɔ a ye ko, “Nna sagɛnu fɛ-bira. 18 N bi tonyɛ fɔla i ye, i ye fonikeyɛ rɔ tumɛ min, i duruta i nyɛrɛ mabɛnna ka ta kan tinɛ rɔ min di i ye. Kɔnɔ i wa kɔrɔya tumɛ min, i si i bolenu tasagan. Mɔgɛ gbɛrɛ si i mabɛn ka ta i la kan tinɛ do rɔ min ma di i ye.” 19 (Yisa ya kɛ fɔ ka a mayira Pita faga-nya si Allala gbiliyɛ mayira nya min.) Wo kɔma, Yisa ya a fɔ Pita ye ko, “Bila n fɛ!” 20 Pita ya a tintan ka Yisa diyana-karan-dan yen a kɔma, ado wo siginɛ Yisa dafɛ fen dɔn tinɛ nun. Ale le ya nyinikali kɛ nun ko, “Mari, yon si i maburi?” 21 Pita ya wo yen tumɛ min, a ya a fɔ Yisa ye ko, “Mari, kei kɛ don?” 22 Yisa ya a yabi ko, “Ni n bi a fɛ ale ni to ha n ni na, ila ko le wo rɔ? Bila n fɛ tun!” 23 Nba, kumɛ kɛ nyɛnsɛnta Yisala karan dannu tɛma ko karan dan doi kɛ ti faga. Kɔnɔ Yisa ma a fɔ ko a ti faga. A ko, “Ni n bi a fɛ ale ni to ha n ni na, ila ko le wo rɔ?” 24 Karan dan wo ara koe kɛnu fɔ ka anu sɛbɛ fanan. Ma ya a lɔn ko a ya min fɔ, tonyɛ le. 25 Nba, Yisa ya ko siyaman kɛ. Ni wo bɛɛ sɛbɛra nun kelen-kelenyɛ ma, n bi n mirila ko kitabu minnu si sɛbɛ nun, wonu ti kun hali duninya kɛ bɛɛ rɔ nun.