John

1

1 Uwumbɔr aah kaa nan kee naan dulnyaa na, ubaa nan bi, bi yi u ke Iliin. U nan bi Uwumbɔr chee, ki bi ke Uwumbɔr aah bi pu na. 2 N-yoonn mɔmɔk u nan bi Uwumbɔr chee. 3 Uwumbɔr nan cha u naan tiwan mɔmɔk. Tiwan nibaa aa gur waa naan ni. 4 Uma le ye limɔfaldaan. Limɔfal ngbaan tii binib nwiihn mu woln binimbil na. 5 Nwiihn ngbaan wiini mbɔmbɔɔn ni. Mbɔmbɔɔn aa junn nwiihn ngbaan. 6 Uwumbɔr nan tun ni uja ubaa, bi yi u Jɔnn. 7 U dan ke u nan tuk binib nwiihn ngbaan aabɔr, aan binib mɔmɔk ŋun waah len pu na aan ki gaa Yesu Kristo ki kii. 8 Jɔnn aa ye nwiihn ngbaan. U dan ke u nan tuk binib nwiihn ngbaan aabɔr la. 9 Nwiihn ngbaan le ye nwiihn bamɔnn, le ki dan dulnyaa wee ni ki woln binib mɔmɔk aanimbil. 10 Un bi yi u ke Iliin na, nan naan dulnyaa, ki dan nan bi dulnyaa ni; le dulnyaa aanib aa bee u. 11 U dan udo aatiŋ ni. Le udo aatiŋ ni yaab yii u. 12 Le binib bimɔk gaa u na, u tii bi nsan bin kpaln Uwumbɔr aabim. Bima le ye bin gaa u ki kii na. 13 Baah kpaln Uwumbɔr aabim na, naa ye ke binibɔm le ma bi Uwumbɔr aamaal ni, kaa ye binibɔm aageehn pu. Uwumbɔr le ma bi waamaal ponn ni. 14 Un bi yi u ke Iliin na, u nan kpaln unibɔn, ki nan bi timi bi nan bi waayoonn na aakaasisik ni. U gee binib chub, ki len mbamɔn baanja. Le ti kan waah kpa mpɔɔn pu na. U kpa mpɔɔn ke Ute Uwumbɔr aah kpa pu na; ba pu? u ye Uwumbɔr Aajapɔɔnbaan la. 15 Jɔnn tuk binib waabɔr, ki len, "M nan tuk nimi ke unii u ga paani mpuwɔb na jer mi; baah kaa nan kee ma mi na, u nan bi. Uma le na." 16 Uwumbɔr aah bi pu na, u mu bi kena la, le chub. Le ti mɔmɔk gaa waabimbin. U ŋa Uwumbɔr aanyoor ki ŋa ti pu, ki beenin ŋani timi tinyoor n-yoonn mɔmɔk la. 17 Uwumbɔr nan tuk Moses waakaal ke un tuk timi. Yesu Kristo dan nan tuk timi Uwumbɔr aah gee timi pu na, ki tuk timi tibɔr ti ye mbamɔn na. 18 Ubaa aa kee kan Uwumbɔr. Ujapɔɔnbaan Yesu Kristo, u bi ke Ute Uwumbɔr aah bi pu na, ki bi u chee na, uma le tuk timi Uwumbɔr aah bi pu na. 19 Le Juu yaab bi nan bi Jerusalem aatiŋ ni na, bi tun ni Uwumbɔr aatotoortiib ni Liifai yaab bin buen Jɔnn chee, ki ti baa u, "Aa ye ŋmaa?" 20 Le Jɔnn tuk bi mbamɔn, kaa gur tibaa. U tuk bi mbamɔn, ki len, "Maa ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo." 21 Le bi ki baa u, "Aa ye ŋmaa? Aa ye Elaija aa?" Le u bui bi, "Maa ye." Bi ki baa u, "Aa ye Uwumbɔr aabɔnabr ngbaan la aa?" Le u bui bi, "Aayii." 22 Nima pu na le bi ki baa u, "Aa ye ŋmaa? Tuk timi, aan ti ti tuk binib bi tun ni timi na. Aa ga len saabɔr ngbaan kinye?" 23 U bui ke "M ye nneel mu tar kipɔɔk ni na: 'Toor Tidindaan aasan man."' Uwumbɔr aabɔnabr Aisaya nan len kena la. 24 Binib bi baa Jɔnn mbaan ngbaan na nyan ni Farisii yaab chee la. 25 Le bi ki baa u, "Saah kaa ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo, kaa ye Elaija, kaa ye Uwumbɔr aabɔnabr ngbaan mu, ke ba pu aa muin binib nnyun ni?" 26 Le u bui bi, "Mma muin binib nnyun ni la. Ubaa mu bi nikaasisik ni. Nimi le aa nyi u. 27 U ye un paani mpuwɔb na. Maa ŋeer ke m chuu gbiln waanaatak aaŋmin ki tii u." 28 Bi len tɔb chee tibɔr ngbaan Betani aatiŋ ni, ki bi Jɔɔdan aamɔɔdaapuul, Jɔnn aah muin binib nnyun ni nin chee na. 29 Ki woln kitaak le Jɔnn kan Yesu choo u chee, le u bui ke "Lik, Uwumbɔr Aapihbo u di dulnyaa yaab aatunwambir ki di nyan na. 30 M nan len ke uja ubaa paani mpuwɔb ki mu tee jer mi; baah kaa nan kee ma mi na, u nan bi. Uma le na. 31 Min mbaa aa nan nyi u; m muin binib nnyun ni ke nimi Israel yaab bee u." 32 Le Jɔnn ŋa siiraa ki tuk binib, "M kan Uwumbɔr Aafuur nyaan nyan ni paacham ki naahn linanjil, ki nan kal u pu. 33 Min mbaa aa nan nyi u; Uwumbɔr u tun ni mi ke m nan muin binib nnyun ni na, uma le bui mi ke m ga kan Waafuur nyaan sunni ki bee uja ubaa pu, ke uma le ye un ga gbiin binib Uwumbɔr Aafuur nyaan na. 34 Le m kan kena, le ki ŋa siiraa ki tuk binib ke uma le ye Uwumbɔr Aajapɔɔn." 35 Ki woln kitaak le Jɔnn ni waadidiliib bilee nan bi nima, 36 ki kan Yesu chuun nima. Le Jɔnn lik u, le ki len ke "Lik, Uwumbɔr Aapihbo." 37 Jɔnn aadidiliib bilee ngbaan ŋun waah len pu na, le ki paa Yesu pu. 38 Le Yesu fenn, le ki kan bi paani u pu. Le u baa bi, "Ni ban ba?" Le bi baa u, "Tiicha, aa koo la chee?" 39 Le u bui bi, "Dan man ki ti lik man." Le bi dii u le ki ti kan waah koo nin chee na. Ni ye tikur tinaa la. Le bi ti bi u chee leyaadaal ngbaan. 40 Bijab bilee bi ŋun Jɔnn aah len pu na, aan ki dii Yesu na, bi yi bi ponn ni ubaa ke Andru, u ye Simon Piita aanaal na. 41 Libuul ngbaan ni le u ti kan ukpil Simon, ki tuk u, "Ti kan Masiya ngbaan." (Masiya aatataa le ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo.) 42 Le u di u dan Yesu chee. Le Yesu lik u, ki bui u, "Bi yi si le ke Simon, Jɔnn aajapɔɔn. Bi ga li yi si ke Siifas." (Siifas aatataa le ye ke litakpal. Siifas ni Piita ye liyimbibaan la.) 43 Ki woln kitaak le Yesu ban un buen Galilee aatiŋ ni, ki kan Filip, le ki bui u, "Li dii mi." 44 Filip do le ye Betseda aatiŋ ni. U ni Andru ni Piita nyan ni kitiŋ kibaa ni la. 45 Le Filip mu ti kan Natanael le ki tuk u, "Ti kan unii u Moses nan ŋmee waabɔr Uwumbɔr aakaal aagbaŋ ni na, Uwumbɔr aabɔnabtiib mu nan ŋmee waabɔr, Yesu u ye Nasaret aatiŋ aanii na, Josef aajapɔɔn." 46 Le Natanael baa u, "Tiwan nyaan ga ŋma nyan ni Nasaret aatiŋ ni ii?" Le Filip bui u, "Dan nan lik." 47 Le Yesu waa Natanael choo u chee, le ki bui ke "Lik, Israel aabo bamɔnn. Nnyaamɔn aa bi u ni." 48 Le Natanael baa u, "Aa ŋa kinye ki ti nyi mi?" Le Yesu bui u, "Saah ba bi likaakaln taab na, m puen kan si, Filip aa kee yin si." 49 Le Natanael bui u, "Tiicha, aa sil ye Uwumbɔr Aajapɔɔn. Aa ye Israel yaab Aabɔrkpaan la." 50 Le Yesu baa u, "Maah bui ke m kan si likaakaln taab na, nima le cha aa gaa mi ki kii ii? Aa ga kan lijinjiir aawan ki jer nimina. 51 M tuk nimi mbamɔn la, ni ga kan kitaapaak chuu piir, ki ga kan Uwumbɔr aatuuntiib cha paacham ki ki sunni min Unibɔn Aabo pu."

2

1 Iwiin itaa daal le bi nan ji ubɔndinn aajim Kana aatiŋ, ki bi Galilee ni na. Yesu aana mu nan bi. 2 Le bi yin Yesu ni waadidiliib bi mu dan nan ji. 3 Le ni joo cha, le ŋisubil aadaan na doo. Le Yesu aana bui u, "Baa ki kpa ndaan." 4 Le Yesu bui u, "Nna, saageehn ni maageehn aa kpaan. Maayoonn aa kee fuu." 5 Le una bui bitutuliib na, "U yaa tuk nimi pu na kan, ni ŋa kena." 6 Le iken saakpiin iluub si nima. Mubaa ga li ŋma joo galoŋ piitaa bee moninko. Juu yaab joo iken ngbaan ke bin ŋir bibaa aan ki dii baakaal. 7 Le Yesu tuk bitutuliib ngbaan, "Gbiin iken ngbaan nnyun." Le bi gbiin i mɔmɔk paapaa. 8 Le u tuk bi ke bin kab tii njim aaninkpil. Le bi kab tii u. 9 Baah kab nnyun ngbaan tii u na, le mu kpaln ndaan. Le u wub lik, kaa nyi mu aah nyan nin chee na. Bitutuliib bi kab tii u na le nyi. Le u yin uja u din upii na, 10 le ki bui u, "Binib mɔmɔk yaa ban bin tii ndaan kan, bi puen tii mu mɔ na la. Bi yaa nyu ti bab kan, le bi nin tii bi mu kaa mɔ na. Si ma kan, saah gbiln tii bi mu na le mɔ ki jer saah puen tii bi mu na." 11 Nima le ye njan aajinjiir aatuln le Yesu tun. U tun lituln ngbaan Kana aatiŋ ki bi Galilee na ni. Le binib kan waah kpa Uwumbɔr aapɔɔn pu na. Le waadidiliib gaa u ki kii. 12 Ubɔndinn aajim ngbaan aah doo na, le u ni una ni unaatiib ni waadidiliib buen Kapenaum aatiŋ ni, le ki ti ŋa iwiin ilee. 13 Ni nan gur siib, le Juu yaab ji Lakr-jer aajim bin ti teer bundaln Uwumbɔr aatuun u ku binib na nan jer cha bi na. Le Yesu buen Jerusalem, 14 ki koo Uwumbɔr aadichal ni, le ki kan binib ka nima ki kooh inaaja ni ipiih ni ŋinanjil ni ni. Binib bi kpelni ŋimombil na mu ka ni ni. 15 Le u di iŋmin ki di paa linaalab, le ki jenn nyan bi mɔmɔk lipaal, ni inaaja ni ipiih mɔmɔk, le ki labr bin kpelni ŋimombil na aateebl mam ki di chiŋ, le ŋimombil yaa tɔb chee. 16 Le u tuk binib bi kooh ŋinanjil na, "Di ŋinanjil ngbaan nyan lipaal man. Ni taa ki di Nte Uwumbɔr aadichal ki ŋa kinyaŋ." 17 Le waadidiliib teer ke ni ŋmee Uwumbɔr aagbaŋ ni, "Maageehn bi Uwumbɔr aadichal ni, ki wu mpoobil ke mmii na." Le bi bee ke ni ŋmee Yesu aabɔr la. 18 Le Juu yaab baa u, "Aa ga ŋa ba aajinjiir aawan ki mɔk timi ke aa kpa nsan aa ŋa saah ŋani pu na?" 19 Le u bui bi, "Gbaa wii Uwumbɔr aadiik kee. Iwiin itaa le m ga ki fiin ki." 20 Le bi bui ke "Ŋibin imonko ilee ni ŋiluub le bi nan di maa Uwumbɔr aadiik ngbaan. Le aa bui ke aa ga fiin ki iwiin itaa aa?" 21 Tɔ, u mu aa len Uwumbɔr aadiik aabɔr. Uma ubaa aawon le u len. 22 N-yoonn mu u fikr nkun ni na, le waadidiliib teer ke u nan len kena. Le bi pak waah len pu na, ni Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na. 23 Yesu aah bi Jerusalem aatiŋ ni njim ngbaan aayoonn na, le kinipaak kan waah tun lijinjiir aatun pu na, le ki gaa u ki kii. 24 U mu aa gaa bima ki kii; 25 ba pu? u nyi binib mɔmɔk aabimbin. Waa ban ke ubaa nyaa u binib aabɔr. Uma ubaa nyi binib aasui ni aabɔr.

3

1 Uja ubaa nan bi, bi yi u Nikodemus, u ye Farisii aanii la, ki ye Juu yaab aaninkpil ubaa. 2 Le u dan Yesu chee kinyeek, le ki nan bui u, "Tiicha, ti nyi ke aa ye tiicha u nyan ni Uwumbɔr chee na la; ba pu? ubaa aan ŋma tun lijinjiir aatun ke saah tun pu na, see Uwumbɔr bi u chee." 3 Le Yesu bui u, "M tuk si mbamɔn la, bi yaa kaa ma unii leelee kan, waan ŋma koo Uwumbɔr aanaan ni." 4 Nikodemus baa u, "Unii yaa por kan, bi ga ŋa kinye ki ki ma u leelee? U ga ŋma gir koo una aaponn ni, bin ki ma u uu?" 5 Le Yesu bui u, "M tuk si mbamɔn la, Uwumbɔr Aafuur nyaan yaa kaa ma unii leelee, le bi muin u nnyun ni kan, waan ŋma koo Uwumbɔr aanaan ni. 6 Unibɔn aah ma ni na ye unibɔn la. Uwumbɔr Aafuur nyaan aah ma ni na ye Uwumbɔr Aafuur nyaan yoo la. 7 M tuk si la, see bi ki ma nimi leelee. Maah tuk si pu na, taa cha ni gar nimi. 8 Libuln daar cha laah ban nin chee na, le aa ŋun laah kpa kifuuk pu na, kaa nyi laah nyan nin chee na, ki mu aa nyi laah cha nin chee na. Unii umɔk Uwumbɔr Aafuur nyaan ma u na kan, ni bi kena le ki tii u." 9 Le Nikodemus baa u, "Ni ga ŋa kinye aan ki ŋa kena?" 10 Le Yesu baa u, "Aa ye unii u mɔk Israel yaab Uwumbɔr aakaal na, le kaa bee maah len pu na aatataa aa? 11 M tuk si mbamɔn la, ti len taah nyi pu na la, ki tuk binib tinimbil aah kan pu na la, le naa gaa taah len pu na. 12 M tuk nimi dulnyaa aabɔr, le naa pak ti, ka m yaa tuk nimi paacham aabɔr kan, ni ga ŋa kinye ki pak ti? 13 Ubaa aa kee buen paacham see min Unibɔn Aabo u bi paacham ki nyan ni paacham na. 14 Moses aah nan di uwaa di fin ndɔ pu ki di chɔɔn paacham kipɔɔk ni pu na, see bi di min Unibɔn Aabo mu ki di chɔɔn paacham kena, 15 aan unii umɔk gaa mi ki kii na kan, u li kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na." 16 Uwumbɔr aah gee dulnyaa aanib saakpen pu na, nima le u di Ujapɔɔnbaan ki di tii ni, aan unii umɔk gaa u ki kii na taa koo mmii mu kaan junn na ni, u li kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. 17 Uwumbɔr tun ni Ujapɔɔn dulnyaa ni. Waa tun ni u ke u nan ji dulnyaa aanib tibɔr. U tun ni u ke un gaa dulnyaa aanib ke bin ŋmar. 18 Unii umɔk gaa u ki kii na, Uwumbɔr aa len ke waabɔr bii. Unii umɔk kaa gaa u ki kii na, Uwumbɔr len ke waabɔr bii a. Waah kaa gaa Uwumbɔr Aajapɔɔnbaan ki kii na, nima le cha Uwumbɔr len ke waabɔr bii a. 19 Uwumbɔr aah ga ji bi tibɔr pu na le ye ke nwiihn ngbaan dan dulnyaa ni, le binib yii nwiihn ngbaan, le ki gee mbɔmbɔɔn ni; ba pu? baatuln aa ŋan. 20 Unii umɔk tun lituln li kaa ŋan na, u nan nwiihn la, kaan dan nwiihn ponn ni, binib taa kan waah tun pu na. 21 Unii umɔk tun lituln li ŋan na kan, u dan nwiihn ponn ni, ke unii mɔmɔk kan waah tun pu na, ke u tun Uwumbɔr aah gee pu na. 22 Yesu aah len tibɔr timina ki ti doo na, le u ni waadidiliib buen Judea aatiŋ ni, le ki ti bi nima ki muin binib nnyun ni. 23 Jɔnn mu bi muin binib nnyun ni. U bi Enon aatiŋ ni, Salim aatiŋ chee, nnyun aah wiir nima chee pu na. Le binib choo u chee, le u muin bi nnyun ni. 24 (N-yoonn ngbaan, baa nan kee chuu u ŋa kiyondiik ni.) 25 Le Jɔnn aadidiliib ni Juu aanii ubaa kpak tɔb kinikpakpak baah muin binib nnyun ni pu na. 26 Le bi dan Jɔnn chee le ki nan tuk u, "Tiicha, lik, unii u nan bi aa chee Jɔɔdan aamɔɔdaapuul na, u aa nan tuk binib waabɔr na, uma le gur bi muini binib nnyun ni, le binib mɔmɔk gur cha u chee." 27 Le Jɔnn bui bi, "Ubaa aan ŋma ŋa nibaa see Uwumbɔr le tii u. 28 Nimi nibaa ŋun m len ke maa ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo; Uwumbɔr tun ni mi ke m li ye Kristo aasanluln ki toor nsan tii u. 29 Usaapɔɔn yaa kun uchal do kan, uchal le yeh u. Le uchal aajɔ ga sil ki pel waah len pu na, le ki li kpa mpopiin. Nima le cha m mu kpa mpopiin; ba pu? binib cha Kristo chee, ke usaapɔɔn aah kun tichal pu na. 30 Ni ŋan ke uma Kristo li moo kan mpɔɔn, le m gur." 31 Uma u nyan ni paacham na le jer binib mɔmɔk. Un nyan ni dulnyaa ni na, u ye dulnyaa ni aanii la, ki len dulnyaa ni aaliin la. Yesu u nyan ni paacham na, uma le jer binib mɔmɔk. 32 U tuk binib waah kan pu na, ni waah ŋun pu na. Ubaa mu aa gaa waah len pu na. 33 Unii umɔk gaa waah len pu na, u kii ke Uwumbɔr ye mbamɔndaan la. 34 Yesu u Uwumbɔr tun ni u na, Uwumbɔr gbiin u Mfuur nyaan, le naa kpa ŋŋaŋ, nima le u len Uwumbɔr aabɔr. 35 Uwumbɔr gee Ujapɔɔn Yesu ki di mpɔɔn mɔmɔk ŋa uŋaal ni. 36 Unii umɔk gaa Uwumbɔr Aajapɔɔn ki kii na le kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. Unii umɔk kaa kii Uwumbɔr Aajapɔɔn aamɔb na, waan kan limɔfal li kaa kpa ndoon na. Uwumbɔr gee liŋuul u pu n-yoonn mu kaa kpa ndoon na.

4

1 Le Farisii yaab ŋun ke Yesu ŋa binib waadidiliib ki muin bi nnyun ni ki jer Jɔnn aah ŋa pu na. 2 (Yesu ubaa mu aa muin binib nnyun ni. Waadidiliib na le muin bi.) 3 Waah bee ke Farisii yaab ŋun kena na, le u fii Judea aatiŋ ni, ki ki gir buen Galilee aatiŋ ni. 4 Waah cha na, le u gee ke u dii Samaria aatiŋ ni. 5 Le u ti fuu Samaria aatiŋ kibaa ni, bi yi ki ke Saika. Bukpaab bu Jakob nan tii ujapɔɔn Josef na, bu aa daa nima chee. 6 Jakob aanyumbun mu bi nima chee. Le Yesu aah chuun na, u bak a. Nima le u kal nnyumbun ngbaan pu. Nwiin bi kaasisik ni. 7 Le Samaria aapii ubaa dan u nan lu nnyun. Le Yesu bui u, "Pu mi nnyun m nyu." 8 Waadidiliib na puen buen kitiŋ ponn ni bin ti daa tijikaar. 9 Le upii ngbaan bui u, "Aa ye Juu aanii la, m ye Samaria aapii la. Ba pu aa bui m tii si nnyun?" Juu yaab ni Samaria yaab, baa kpaani tɔb chee. 10 Le Yesu bui u, "Aa yaa ba nyi Uwumbɔr aah tii binib pu na kan, ki yaa ba nyi unii u mee si nnyun na kan, aa ba ga bui u ke un tii si nnyun mu ye limɔfal aanyun na, le u ba ga tii si." 11 Le upii ngbaan bui u, "Maaninkpil, saa kpa goomaa, nnyumbun ngbaan nyoo, aa ga kan limɔfal aanyun ngbaan la chee? 12 Tiyaja Jakob ni ujapɔɔtiib ni waawankur nan nyu nnyumbun ngbaan ni la. Uma le nan tii timi nnyumbun ngbaan. Aa jer uma la aa?" 13 Le Yesu bui u, "Unii umɔk nyu nnyun mue na, nnyunyun ga ki chuu u. 14 Unii umɔk nyu maah ga tii u nnyun mu na, nnyunyun aan ki chuu u. Maah ga tii u nnyun mu na, mu ga li ye nnyumbun mu bu u ponn ni kaan foor na, mu ga tii u limɔfal li kaa kpa ndoon na." 15 Le upii ngbaan bui u, "Maaninkpil, tii mi nnyun ngbaan aan nnyunyun taa ki chuu mi, m taa ki dan du nan lu nnyun." 16 Le Yesu bui u, "Li cha ki ti yi ni aachal, aan ki gir ni." 17 Le u bui u, "Maa kpa chal." Le Yesu bui u, "Saah len ke saa kpa chal na, ni ye mbamɔn la. 18 Aa nan kpa chatiib biŋmu. Saah bi uja u chee dandana na, aachal aa ye. Saah len pu na, aa len mbamɔn la." 19 Le upii ngbaan bui u, "Maaninkpil, m bee ke aa ye Uwumbɔr aabɔnabr la. 20 Tiyajatiib nan dooni Uwumbɔr lijool limina paab la. Nimi Juu yaab bui ke ni ŋan binib li dooni Uwumbɔr Jerusalem aatiŋ ni la." 21 Le Yesu bui u, "Upii, pakn maah ga len pu na, n-yoonn choo, binib aan nan ki doon Tite Uwumbɔr lijool limina paab, ki mu aan ki doon u Jerusalem aatiŋ ni. 22 Nimi Samaria yaab, ni dooni Uwumbɔr u naa nyi u na. Timi Juu yaab, ti dooni Uwumbɔr u ti nyi u na la. Le un ga cha dulnyaa aanib ŋmar na, u nyan ni Juu yaab aakaasisik ni la. 23 N-yoonn choo, ki mu fuu ni a, le binib bi dooni Tite Uwumbɔr mbamɔm na ga li dooni u waah ban pu na bisui ni. Uwumbɔr ban binib na aaboln, bi li dooni u. 24 Uwumbɔr aa ye tiwon. Tinimbil aa ŋma kan u. Binib bi dooni u na, ni ŋan ke bi li dooni u waah ban pu na bisui ni." 25 Le upii ngbaan bui u, "M nyi ke Masiya u bi yi u ke Kristo, u ye Uwumbɔr Aanileekoo na ga dan. U yaa fuu ni kan, u ga nan tuk timi tiwan mɔmɔk aah bi pu na." 26 Le Yesu bui u, "Min u len aa chee na, m ye uma." 27 Libuul ngbaan ni le waadidiliib fuu ni. Baah nan mui u ni upii bi len tɔb chee tibɔr na, le ni gar bi pam; ubaa mu aa baa u, "Aa ban ba?" kaa baa Yesu, "Ba pu aa len u chee tibɔr?" 28 Le upii ngbaan di waanyumbuul di siin, le ki buen kitiŋ ni, le ki ti bui bi, 29 "Dan man nan lik uja u tuk mi maah nan tun pu na mɔmɔk na. Uja ngbaan ga li ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo la aa?" 30 Le bi nyan kitiŋ ni ki cha u chee. 31 Upii ngbaan aah gir buen kitiŋ ni na, le Yesu aadidiliib gaŋni u, "Tiicha, ji tijikaar." 32 Le u bui bi, "M kpa tijikaar m ji. Naa nyi ti." 33 Waah len kena na le waadidiliib baa tɔb, "Ubaa le taanin joo ni tijikaar nan tii u uu?" 34 Le u bui bi, "Maajikaar le ye ke m ŋa Uwumbɔr u tun ni mi na aah gee pu na, ki tun waatuln doo. 35 Naa len ke ni gur iŋmal inaa le ni ŋeer lijikaacheer aa? M tuk nimi la, ni yaar lik man tijikaar aah ŋeer licheer pu na. 36 Unii u chee na, u ga kan tipar, ki ga koon binib Uwumbɔr aanaan ni, bin kan limɔfal li kaa kpa ndoon na. Nima le ga cha un bun na ni un chee na mɔmɔk li kpa mpopiin. 37 Bi len ke 'Ubaa bun, le uken chee', le ti gbii; 38 ba pu? m tun nimi ni ti chee tijikaar ti naa tun taatuln na. Biken aatuln pu, le ni jin tinyoor." 39 Le upii ngbaan tuk Samaria yaab bi bi kitiŋ ngbaan ni na ke Yesu tuk u waah nan tun pu na mɔmɔk, nima le cha bi ponn ni pam gaa Yesu ki kii. 40 Le bi dan u chee, ki gaŋ u ke u li bi bi chee. Le u bi bi chee iwiin ilee. 41 Le binib bi gaa u ki kii waaliin pu na wiir ki jer bin gaa u ki kii upii ngbaan aaliin pu na. 42 Le bi tuk upii ngbaan, "Ti gaa u ki kii; naa ki ye saaliin pu le ti gaa u ki kii. Timi tibaa ŋun waah len pu na, ki bee ke u sil ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo, u ye dulnyaa aanib aaŋmardaan na." 43 Yesu aah bi bi chee iwiin ilee na, le u nyan nima ki buen Galilee aatiŋ ni. 44 Uma ubaa le len ke Uwumbɔr aabɔnabr ma kan, udo aatiŋ ni aanib aan nyuŋ u. 45 Waah fuu Galilee aatiŋ ni na le bi gaa u; ba pu? bi nan kan waah tun lijinjiir aatun ŋimɔk na Jerusalem ponn ni, njim ngbaan yoonn; bi mu nan buen nima bin ti ji njim ngbaan. 46 Le u ki dan Galilee aatiŋ kibaa ni, bi yi ki ke Kana, waah nan cha nnyun kpaln ndaan nin chee na. Le ubɔrkpaan aakpambalb ponn ni ubaa bi Kapenaum aatiŋ ni. Le ujapɔɔn bun. 47 Le uninkpil ngbaan ŋun ke Yesu nyan ni Judea aatiŋ ni ki bi Galilee aatiŋ ni. Le u buen Yesu chee, le ki ti gaŋ u ke un dan udo, ki nan teb ujapɔɔn; u ban un kpo la. 48 Le Yesu bui u, "Ni yaa kaa kan lijinjiir aatun kan, naan gaa mi ki kii." 49 Le uninkpil ngbaan bui u, "Ndindaan, dan mala. Aa yaa yunn kan aa ga nan mui maabo kpo a." 50 Le Yesu bui u, "Li dii saasan. Aajapɔɔn kan limɔfal la." Le uja ngbaan pak Yesu aah len pu na, le ki labr kun. 51 Waah paani nsan pu na le waatutuliib tooh ni u nsan ni le ki bui u ke waabo na kan limɔfal la. 52 Le u baa bi, "Bayoonn ni sɔŋ?" Le bi bui u, "Fon na, nwiin aah chɔnn buyoonn na, le uwon sɔŋ." 53 Le uja ngbaan mu bee ke n-yoonn mu Yesu fon bui u ke ujapɔɔn kan limɔfal na. Kena pu na cha u ni waachiln ni aanib mɔmɔk gaa Yesu ki kii. 54 Nimina nan ŋa lijinjiir aatuln leeler le u tun waah nyan ni Judea aatiŋ ni ki bi Galilee ni na.

5

1 Nee aapuwɔb le Juu yaab aajim mubaa nan bi. Le Yesu buen Jerusalem. 2 Jerusalem ponn ni le nnyumbun mu waa na bi ipiih aabisamɔb chee. Juu yaab aaliin ponn ni bi yi nnyumbun ngbaan ke Betsata. Le tinaamboln tiŋmu gob nnyumbun ngbaan. 3 Le bibum wiir le ki dɔ tinaamboln ngbaan ponn ni. Bi ye bijoom, ni biwɔb, ni biyaawon faan na, [ki dɔ kii buyoonn nnyun ga yeŋ na; 4 ba pu? nwiin nwiin le Tidindaan Uwumbɔr aatuun ubaa sunn ni ki koo nnyumbun ni, ki ti yeŋ nnyun. Bundaln u yaa ti dan nan yeŋ nnyun na kan, ubun u puen koo nnyun ni na kan, le u pɔɔk.] 5 Le uja ubaa bi nima ki bun ŋibin piitaa ni ŋiniin. 6 Le Yesu kan u, u dɔ nima, le ki bee ke u bun ni yunn. Le u baa u, "Aa ban aa pɔɔk aa?" 7 Le u bui u, "Ndindaan, nnyun yaa yeŋ kan, maa kpa unii u ga di mi ki di koon nnyun ni na. M yaa ban m koo nnyun ni kan, le ubaa puen mi ki koo." 8 Le Yesu bui u, "Fiin ki yoor saawandɔkaan ki li chuun." 9 Libuul ngbaan ni le u pɔɔk, le ki yoor waawandɔkaan, ki chuun. Leyaadaal ngbaan ye Juu yaab aakpakool daal. 10 Nima pu na le Juu yaab bui uja u pɔɔk na, "Din ye likpakool la. Saah yoor saawandɔkaan na, aa bii timi aakaal." 11 Le u bui bi, "Uja u teb mi na, uma le bui mi ke m yoor maawandɔkaan ki li chuun." 12 Le bi baa u, "Ŋmaa ye u bui si ke aa yoor saawandɔkaan ki li joo chuun na?" 13 Le uja u pɔɔk na aa nyi unii u ye na; ni ba ye kinipaak ni, le Yesu aah teb u na, u nyan bi ponn ni mala, ki buen. 14 Nee aapuwɔb le Yesu kan u Uwumbɔr aadichal ni le ki bui u, "Lik, aa pɔɔk a. Aa taa ki tun titunwambir aan ki taa ki kan falaa u jer saah kan u na." 15 Le uja ngbaan buen ti tuk Juu yaab ke Yesu le ye uja u teb u na. 16 Nima pu na le Juu yaab muk Yesu ke ba ŋa u teb ubun likpakool daal. 17 Le Yesu bui bi, "Nte Uwumbɔr beenin tun lituln le ki nan saa dandana wee, le m mu bi tun." 18 Waah len kena na, le Juu yaab moo ban bin ku u; ba pu? naa ye waah bii likpakool daal aakoobil na baanja, u yi Uwumbɔr ke Ute. Waah yi u ke Ute na, u di ubaa ŋaŋ Uwumbɔr la. 19 Le Yesu bui bi, "M tuk nimi mbamɔn la, min Uwumbɔr Aajapɔɔn aa ŋma ŋa nibaa mbaa pu. Maah kan Nte Uwumbɔr aah ŋani pu na, le m ŋani; waah ŋani pu na, le min Ujapɔɔn mu ŋani kena; 20 ba pu? Nte Uwumbɔr gee mi Ujapɔɔn, ki mɔk mi waah tun pu na mɔmɔk. U ga mɔk mi lituln li jer limina na, m tun, ni moo gar nimi. 21 Nte Uwumbɔr aah fikr binib bi kpo na nkun ni, ki tii bi limɔfal pu na, kena le min Ujapɔɔn mu tii maah lee bi na limɔfal. 22 Nte Uwumbɔr aa ji unii ubaa tibɔr, u cha min Ujapɔɔn le ji binib mɔmɔk aabɔr, 23 aan binib mɔmɔk nyuŋ min Ujapɔɔn, ke baah nyuŋ Nte Uwumbɔr pu na. Unii umɔk kaa nyuŋ min Uwumbɔr Aajapɔɔn na, waa nyuŋ Uwumbɔr u tun ni mi na le na. 24 "M tuk nimi mbamɔn la, unii umɔk ŋun maaliin ki gaa Uwumbɔr u tun ni mi na ki kii na, u kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. Uwumbɔr aan ji u tibɔr. U nyan nkun ni, ki kan limɔfal la. 25 M tuk nimi mbamɔn la, n-yoonn choo, ki mu fuu ni a, binib bi kpo na ga ŋun min Uwumbɔr Aajapɔɔn aaneel. Bin ŋun na ga kan limɔfal. 26 Nte Uwumbɔr ye Umɔfaldaan la, le ki ŋa min Ujapɔɔn mu Umɔfaldaan, 27 ki tii mi mpɔɔn ke m ji binib tibɔr; ba pu? m ye Unibɔn Aabo la. 28 Ni taa cha nimina gar nimi man. N-yoonn choo, le binib bimɔk bi ŋikaakul ni na ga ŋun maaneel, 29 ki nyan ni. Binib bi nan tun lituln li ŋan na dulnyaa wee ni na ga fikr ki kan limɔfal li kaa kpa ndoon na. Binib bi nan tun lituln li kaa ŋan na ga fikr ki kan ntafadaan." 30 "Maa ŋma ŋa nibaa mbaa pu. M ji binib tibɔr Uwumbɔr aah tuk mi pu na la. Maah ji bi tibɔr pu na, ni ŋan; ba pu? maa ban maageehn, m ban Uwumbɔr u tun ni mi na aageehn la. 31 "M yaa tuk nimi maah ye pu na kan, ni ga len ke taa gbii. 32 Ubaa mu bi ki len maah ye pu na. Uma le ye Uwumbɔr. M nyi ke waah len pu na, ti gbii. 33 Ni nan tun binib Jɔnn chee. U mu tuk nimi maah ye pu na, ki tuk nimi mbamɔn. 34 Un tuk nimi maah ye pu na, aa ye unibɔn, u ye Uwumbɔr la. M po teer nimi Jɔnn aah len pu na, aan ni ŋmar. 35 Jɔnn nan bi ke karyaa u kpa mmii ki wiin na la. Ni nan gee ke ni li bi waawiihn ni, ni yunn siib, ki nan kpa mpopiin. 36 Jɔnn nan tuk nimi maah ye pu na. Tiwan nibaa mu bi ki ŋani siiraa ki tii mi, ki jer Jɔnn aasiiraa. Nte Uwumbɔr tii mi lituln ke m tun li ki doo. Lima le m tun. Lituln ngbaan le ŋani siiraa ki tii mi, ke Nte Uwumbɔr tun ni mi dulnyaa wee ni. 37 Nte Uwumbɔr u tun ni mi na, uma ubaa le ŋa siiraa ki tii mi. Naa kee ŋun waaneel, ki mu aa kee kan unimbil wɔb. 38 Waaliin aa bi nisui ni; u tun ni mi ni chee, le naa pak maah len pu na; nima le mɔk ke waaliin aa bi nisui ni. 39 Ni karni Uwumbɔr aagbaŋ ke ni bee kaah len pu na; ba pu? ni dak ke naah kpa waagbaŋ pu na, ni kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. Kigbaŋ ngbaan len maabɔr le na. 40 Le naa kii ke ni dan m chee, aan ki kan limɔfal. 41 "Un nyuŋni mi na aa ye unibɔn. 42 M nyi nimi, ke naa gee Uwumbɔr. 43 M dan ni chee Nte Uwumbɔr aayimbil pu, le naa gaa mi. Ubaa mu yaa dan ni chee uma ubaa aayimbil pu kan, ni ga gaa uma. 44 Ni nyuŋni tɔb la, kaa ban ke Uwumbɔr, u ye Uwumbɔrbaan na, li nyuŋ nimi. Ni ga ŋa kinye aan ki gaa mi ki kii? 45 Ni taa dak ke m ga bii nimi Nte Uwumbɔr chee. Ubaa le bi ki ga bii nimi. Uma le ye Moses. Ni mak ke ni ga ŋmar waaliin pu. 46 Tɔ, ni yaa ba pak waaliin kan, ni ba ga pak m mu aaliin; ba pu? maabɔr le u ŋmee. 47 Ni yaa kaa pak waah ŋmee pu na kan, ni ga ŋa kinye ki pak maah len pu na?"

6

1 Yesu aah len kena ki ti doo na, le u puur Galilee aamɔɔdaapuul. Bi yi li Galilee, le ki ki yi li ke Tiberias. 2 Le kinipaak nan dii u. Baah kan waah tun lijinjiir aatun ki teei bibum pu na, nima le cha bi dii u. 3 Le u jon lijool paab, le u ni waadidiliib kal kitiŋ nima. 4 Ni nan kpee siib Juu yaab ji njim, bi yi mu ke Lakr-jer aajim. 5 Le Yesu yaar lik, le ki kan kinipaak choo u chee. Le u baa Filip, "Ti ga daa tijikaar la chee aan binib ngbaan ji?" 6 Uma ubaa nyi waah ga ŋa pu na, le ki baa Filip kena ke un lik ke u ga len kinye. 7 Le Filip bui u, "Ti yaa di pɔŋ ikub ilee ki daa tijikaar kan, taan fuu bi mɔmɔk kan siisii ki ji." 8 Le waadidiliib ponn ni ubaa, bi yi u Andru u ye Simon Piita aanaal na, bui u, 9 "Unachipɔmbo ubaa bi ki joo ŋiboroboro kpin ŋiŋmu ni njambim mulee; binib ngbaan aah wiir pu na, nimina ga ŋa bi ba?" 10 Le Yesu bui bi, "Cha binib ngbaan kal kitiŋ." Le timoosɔnn wiir nima chee. Le bi kal kitiŋ. Bijab ga nan li fuu ŋichur ŋiŋmu la. 11 Le u yoor ŋiboroboro kpin ŋiŋmu ngbaan, le ki doon Uwumbɔr, le ki geei geei ki tii binib bi kal kitiŋ na, le ki di njambim mulee na mu, ki geei geei ki tii bi, bimɔk aah ban pu na. 12 Le bi mɔmɔk ŋman ki ti bab. Baah ŋman ki ti bab na, le u bui waadidiliib, "Kuuni baah ji gur ni na man, nibaa taa bii." 13 Baah ŋman ŋiboroboro kpin ŋiŋmu ki ti bab ki gur ni na, le bi kuuni gbiin tibɔɔkur kipiik ni tilee. 14 Binib ngbaan aah kan Yesu aah tun lijinjiir aatuln ngbaan pu na, le bi bui ke, "Uja wee sil ye Uwumbɔr aabɔnabr u bi nan len ke u ga dan dulnyaa wee ni na la." 15 Le Yesu bee ke bi ban bin chuu u mpɔɔn ki di ŋa baabɔr. Nima pu na le u nyan bi chee, ki ki buen lijool ngbaan paab ubaa. 16 Kijook aah joor na, le waadidiliib buen limɔɔl ni, 17 ki ti koo buŋɔb ni, ki cha limɔɔdaapuul, Kapenaum aatiŋ ni. Ni nan mue, waa kee fuu ni bi chee. 18 Le libuln daar le ki pɔɔ saakpen, le tinyunkpeln feeni. 19 Baah ŋaar buŋɔb ki cha mal bitaa bee mal binaa na, le bi kan u chuun nnyun pu ki choo, ki duuni baaŋɔb chee. Le ijawaan chuu bi. 20 Le u bui bi, "Min ye. Taa san ijawaan man." 21 Waah len kena na, le bi yoor u ŋa buŋɔb na ni, ni mpopiin. Libuul ngbaan ni le bi fuu baah cha kitiŋ ki ni na. 22 Ki woln kitaak le kinipaak bi gur limɔɔdaapuul na, bi kan buŋɔb bubaa aa ki bi bi chee nima, ki nyi ke buŋɔb bubaa baanja le fon bi nima, ki nyi ke Yesu aa fon koo buŋɔb ngbaan ni waadidiliib chee, bi fon buen bibaa la. 23 Le iŋɔi nyan ni Tiberias aatiŋ ni, ki duuni nin chee Yesu aah fon doon Uwumbɔr ki tii bi tijikaar bin ji na. 24 Kinipaak ngbaan kan ke Yesu ni waadidiliib aa ki bi. Nima pu na le bi koo iŋɔi ni, ki cha limɔɔdaapuul Kapenaum aatiŋ ni, bin ti ban Yesu. 25 Le bi ti kan u limɔɔdaapuul, le ki baa u, "Tiicha, aa fuu ni du bayoonn?" 26 Le u bui bi, "M tuk nimi mbamɔn la, naa ban mi lijinjiir aatun pu. Naah fon ji tijikaar bab na, nima le ni ban mi. 27 Ni taa cha ninimbil li man tijikaar ti ga bii na pu. Ninimbil li man tijikaar ti ga tii nimi limɔfal li kaa kpa ndoon na pu. Min Unibɔn Aabo le ga tii nimi tijikaar ngbaan; ba pu? min Unibɔn Aabo le Nte Uwumbɔr mɔk ke m ye Waanileekoo." 28 Le bi baa u, "Ti ga ŋa kinye aan ki tun Uwumbɔr aatuln waah ban pu na?" 29 Le Yesu bui bi, "Ni gaa mi u Uwumbɔr tun ni u na ki kii man. Uwumbɔr aatuln le na." 30 Le bi baa u, "Aa ga tun lijinjiir aatuln bayaar, aan ti kan ki pak saah len pu na? Aa ga tun bayaar? 31 Tiyajatiib nan ji tijikaar ti bi yi ti ke mana na, kipɔɔk ni; ni ŋmee Uwumbɔr aagbaŋ ni ke 'U tii bi tijikaar ti nyan ni paacham na, ke bin ji."' 32 Le Yesu bui bi, "M tuk nimi mbamɔn la, naa ye Moses le nan tii bi tijikaar ti nyan ni paacham na. Nte Uwumbɔr le tii nimi tijikaar bamɔnn ti nyan ni paacham na. 33 Tijikaar ti Uwumbɔr tii nimi na le ye tijikaar ti nyan ni paacham ki tii dulnyaa aanib limɔfal li kaa kpa ndoon na." 34 Le bi bui u, "Tidindaan, tiin timi tijikaar ngbaan n-yoonn mɔmɔk." 35 Le u bui bi, "Min le ye limɔfal aajikaar. Unii umɔk dan m chee na kan, nkon aan ki chuu u. Unii umɔk gaa mi ki kii na, nnyunyun aan ki chuu u. 36 M nan tuk nimi ke ni kan mi, ki mu aa gaa mi ki kii. 37 Binib bimɔk Uwumbɔr di tii mi na, bi ga dan m chee. Unii umɔk dan m chee na, maan yii u, m ga gaa u. 38 M nyan ni paacham ke m ŋa Uwumbɔr u tun ni mi na aageehn. Maa dan m nan ŋa mbaa aageehn. 39 Uwumbɔr aah tii mi binib bimɔk na, u ban ke m taa cha bi ponn ni ubaa waŋ. U ban ke m fikr bi mɔmɔk nkun ni kookoo aataadaal. Waageehn le na. 40 U ban ke unii umɔk bee ke m ye Ujapɔɔn, ki gaa mi ki kii na, u li kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. Le m ga fikr u nkun ni kookoo aataadaal. Nte Uwumbɔr aageehn le na." 41 Le Juu yaab ŋul u pu, ke ba ŋa u bui ke u ye tijikaar ti nyan ni paacham na. 42 Le bi baa tɔb, "Yesu aa ye ee? Josef aajapɔɔn aa? Ti nyi ute ni una. Ba ŋa u len ke u nyan ni paacham?" 43 Le Yesu bui bi, "Ni taa ŋulni tɔb chee. 44 Unii ubaa aan ŋma dan m chee see Nte Uwumbɔr u tun ni mi na daa foor ni u m chee. Unii umɔk dan m chee na le m ga fikr u nkun ni, kookoo aataadaal. 45 Uwumbɔr aabɔnabtiib nan ŋmee ke Uwumbɔr ga mɔk bi mɔmɔk mmɔkm. Unii umɔk ŋun Nte Uwumbɔr aah len pu na, ki bae waakaal na, u ga dan m chee la. 46 Ubaa aa kee kan Nte Uwumbɔr. Min u nyan ni u chee na baanja le kan u. 47 "M tuk nimi mbamɔn la, unii umɔk gaa mi ki kii na, u kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. 48 Min le ye limɔfal aajikaar. 49 Niyajatiib bi nan ji mana ngbaan kipɔɔk ni na, bi kpo a. 50 Unii umɔk ji tijikaar ti nyan ni paacham na aan kpo. 51 Min le ye tijikaar ti nyan ni paacham ki tii binib limɔfal na. Unii yaa ji tijikaar ngbaan kan, u ga li bi n-yoonn mu kaa kpa ndoon na. Tijikaar ti m ga tii u na, tima le ye maawon. M ga di maawon ki di tii dulnyaa aanib, aan bi kan limɔfal." 52 Waah len kena na, le Juu yaab kpak tɔb kinikpakpak, "Uja ngbaan ga ŋa kinye ki tii timi waawon, aan ti ji?" 53 Le u bui bi, "M tuk nimi mbamɔn la, ni yaa kaa ji min Unibɔn Aabo aawon kan, kaa nyu maasin kan, naa kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. 54 Unii umɔk ji maawon ki nyu maasin na, u kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na, le m ga fikr u nkun ni, kookoo aataadaal. 55 Maawon ye tijikaar bamɔnn la. Maasin ye tiwanyukaan bamɔnn la. 56 Unii umɔk ji maawon ki nyu maasin na, u bi m ni, m mu bi u ni. 57 Nte Uwumbɔr u ye limɔfaldaan ki tun ni mi na, u pu le m kpa limɔfal. Unii umɔk ji mi na, m pu u mu ga li kpa limɔfal. 58 Timina le ye tijikaar ti nyan ni paacham na. Unii umɔk ji ti na ga li bi, ki nan saa n-yoonn mu kaa kpa ndoon na. Tijikaar timina aa bi ke tijikaar ti niyajatiib nan jin ti na; tijikaar ngbaan aa nan tii bi limɔfal li kaa kpa ndoon na." 59 Yesu nan bi mmeen aadiik ni, Kapenaum aatiŋ ni, le ki len kena. 60 Binib bi dii u na aah ŋun kena na, le bi ponn ni pam bui ke, "Ti ye tibɔr ti pɔɔ na la. Ubaa aa ŋma pel ti." 61 Le u bee usui ni ke bi ŋulni tibɔr ngbaan pu, le ki baa bi, "Timina le kiir nimi maasan ni ii? 62 Ni yaa ti kan min Unibɔn Aabo gir buen paacham maah nan bi nin chee na kan, ni ga len kinye? 63 Maafuur nyaan le tii binib limɔfal. Tiwon aan ter bi. Tibɔr ti m len ni chee na, m len Maafuur nyaan mu tii nimi limɔfal na aabɔr la. 64 Ni ponn ni bibaa mu aa gaa mi ki kii." (Yesu aah nan piin waatuln buyoonn na, u nyi binib bi kaa gaa u ki kii na, ki nyi udaan u ga nan di u di kooh waadim pu na.) 65 Le u ki bui bi, "Nima le cha m tuk nimi ke ubaa aa ŋma dan m chee, see Nte Uwumbɔr cha u dan." 66 Nee aapuwɔb le binib bi dii u na ponn ni pam gir puwɔb kaa ki dii u. 67 Le u baa waadidiliib kipiik ni bilee na, "Ni mu ban ni buen cha mi ii?" 68 Le Simon Piita bui u, "Ndindaan, ti ga buen ŋmaa chee? Sin le kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na aaliin. 69 Le ti pak saah len pu na ki bee ke aa ye Uwumbɔr Aanii u ye Chain na la." 70 Le u bui bi, "M lee nimi binib kipiik ni bilee. Le ni ponn ni ubaa ye Kinimbɔŋ aanii la." 71 U len Judas u ye Simon Iskariot aajapɔɔn na aabɔr la; uma Judas ye waadidiliib kipiik ni bilee na ponn ni ubaa, u ga nan di Yesu ki di kooh waadim pu na.

7

1 Nee aapuwɔb le Yesu bɔɔ dii Galilee aatingbaan ni. Waa gee u bɔɔ dii Judea aatingbaan ni; ba pu? Juu yaab bi bi nima na ban ke bin ku u. 2 Ni nan gur siib, Juu yaab ji njim mu bi yi mu ke ŋibɔk aajim na. 3 Le unaatiib bui u, "Siir du, ki li cha Judea aatiŋ ni, aan binib bi dii si na mu kan saah tun lijinjiir aatun pu na. 4 Unii u ban u li kpa liyimbil na, waan bɔr waah tun pu na. Aa yaa tun lijinjiir aatun kan, cha binib mɔmɔk kan saah tun pu na." 5 (Unaatiib mu aa gaa u ki kii.) 6 Le u bui bi, "Maayoonn aa kee fuu. Nimi aayoonn bi n-yoonn mɔmɔk la. 7 Dulnyaa aanib aa ŋma li nan nimi. Bi nan mi la; ba pu? m tuk bi ke baatuln aa ŋan. 8 Ni li cha ti ji njim ngbaan. Maan kee buen; maayoonn aa kee fuu." 9 U len bi chee kena, ki beenin bi Galilee aatiŋ ni, ni yunn pɔkaa. 10 Unaatiib aah buen bin ti ji njim ngbaan na, le u mu paan. Waa dii nsan binib aanimbil ni, ubaa aa nyi ubɔr. 11 Le Juu yaab aaninkpiib ban u binib bi ji njim na ponn ni, le ki baa ke u bi la. 12 Le kinipaak na looni len waabɔr tɔb chee. Bibaa len ke u ye unibamɔnn la. Biken len ke waa ye, u ŋmanni binib la. 13 Ubaa mu aa len waabɔr lipaal; baa kaar Juu yaab aaninkpiib. 14 Njim ngbaan aakpakool aakaasisik ni le Yesu koo Uwumbɔr aadichal ni, le ki tuk binib Uwumbɔr aaliin. 15 Le ni gar Juu yaab aaninkpiib, ke uja ngbaan aa bae mbaen; u ŋa kinye ki nyi kigbaŋ? 16 Le u bui bi, "Maah mɔk binib na, naa ye min mbaa aamɔkm, ni ye Uwumbɔr u tun ni mi na aamɔkm la. 17 Unii ubaa yaa ban ke un ŋa Uwumbɔr aageehn kan, u ga bee ke maah mɔk binib pu na, ni ye Uwumbɔr aamɔkm la, naa ye min mbaa aamɔkm. 18 Unii u len ubaa pu na, u ban ke binib nyuŋ u. Unii u ban ke binib nyuŋ unii u tun ni u na, uma le ye mbamɔndaan, kaa ŋmanni binib. 19 Moses nan tii nimi nkaal. Ni ponn ni ubaa aa dii nkaal ngbaan. Ba ŋa ni ban ni ku mi?" 20 Le kinipaak ngbaan bui u, "Aa kpa Kinimbɔŋ la. Ŋmaa ban un ku si?" 21 Le u bui bi, "Maah tun lijinjiir aatuln libaa likpakool daal na, le ni gar ni mɔmɔk. 22 Moses nan tii nimi nkaal ke ni li geei ŋichakpan. (Naa ye Moses le puen tii nimi nkaal ngbaan. Niyajatiib le puen tii nimi.) Likpakool daal ubo u ŋeer ni gii uchakpaln na kan, ni geei la. 23 Le ni geei ubo aachakpaln likpakool daal ke ni taa bii Moses aakaal. Ba ŋa ni gee liŋuul ki ŋa mi, ke m teb ubun ki tii u laafee mbamɔm likpakool daal? 24 Ni taa bii unii, kaa nyi tibɔr ti bi usui ni na. Puen bee nin bi usui ni na, aan ki nin len waabɔr mbamɔm." 25 Yesu aah len kena na, le Jerusalem yaab bibaa baa ke, "Uja wee le bi ban bin ku u na aa? 26 Lik waah len binib aanimbil ni pu na, le ubaa aa len tibaa. Ni ye ke timi aaninkpiib sil nyi ke uma le ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo ngbaan aa? 27 Kristo na yaa fuu ni kan, ubaa aan bee waah nyan nin chee na. Uja wee ma kan, ti mɔmɔk nyi waah nyan nin chee na." 28 Le Yesu bi Uwumbɔr aadichal ni, ki tuk binib waaliin, le ki len mpɔɔn pu, le ki baa bi, "Ni sil nyi mi ii? ni nyi maah nyan nin chee na aa? Maa dan mbaa pu. Un tun ni mi na ye mbamɔndaan la. Le naa nyi u. 29 Min le nyi u; uma le tun ni mi. M nyan ni u chee la." 30 Le waah len kena na, le bi ban bin chuu u. Ubaa mu aa ŋa u nibaa; ba pu? waayoonn aa kee fuu. 31 Kinipaak ngbaan ponn ni binib pam le gaa u ki kii, le ki bui ke, "Uwumbɔr Aanileekoo Kristo yaa fuu ni kan, waan tun lijinjiir aatun ki jer uja ngbaan aah tun pu na." 32 Le Farisii yaab ŋun kinipaak ngbaan looni len waabɔr kena. Le bi ni Uwumbɔr aatotoorninkpiib tun baatutuliib ke bin ti chuu ni u. 33 Le u bui kinipaak ngbaan, "M ga li bi ni chee ni yunn siib, le ki nin gir buen un tun ni mi na chee. 34 Ni ga nan ban mi, kaan kan mi. Maah ga ti li bi nin chee na, naan ŋma buen nima chee." 35 Le Juu yaab baa tɔb, "Uja ngbaan ga buen la chee, aan taan kan u? U ga buen Juu yaab aah yaa nin chee Griik yaab aatingbaan ni na, ki tuk Griik yaab Uwumbɔr aaliin aa? 36 U len ke ti ga ban u, kaan kan u, kaan ŋma buen waah ga li bi nin chee na. Waah len pu na aatataa ye kinye?" 37 Bundaln njim ga doo na, leyaadaal le ye njim saakpem. Leyaadaal ngbaan le Yesu sil ki len mpɔɔn pu, "Nnyunyun yaa chuu u na kan, udaan dan m chee ki nan nyu. 38 Uwumbɔr aagbaŋ len ke 'Unii umɔk gaa mi ki kii na, limɔfal aanyun ga puu nyan ni usui ni."' 39 Waah len pu na aatataa le ye ke binib bi gaa u ki kii na, bi ga gaa Uwumbɔr Aafuur nyaan. N-yoonn ngbaan Uwumbɔr aa nan kee tii binib Waafuur nyaan; ba pu? waa nan kee yoor Yesu paacham. 40 Kinipaak ngbaan aah ŋun Yesu aah len pu na, le bibaa bui ke "Uja ngbaan sil ye Uwumbɔr Aabɔnabr na la." 41 Bibaa mu bui ke u ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo la. Biken mu bui ke, "Waa ye, ke Kristo aan nyan ni Galilee aatiŋ ni. 42 Uwumbɔr aagbaŋ len ke u ga li ye tiyaja David aayabil, ki ga nyan ni Betlehem aatiŋ ni, kitiŋ ki ye David do na." 43 Le kinipaak ngbaan mɔk aamɔi bi ibaabaa la le Yesu aabɔr ni. 44 Bibaa ban bin chuu u. Ubaa mu aa ŋa u nibaa. 45 Uwumbɔr aatotoorninkpiib ni Farisii yaab aah tun bitutuliib ke bin ti chuu ni Yesu na, le bitutuliib ngbaan gir ni bi chee. Le bi baa bi, "Ba ŋa naa chuu ni u?" 46 Le bi bui bi, "Unii ubaa aa kee len ke waah len pu na." 47 Le Farisii yaab na baa bi, "U ŋmann ni mu la aa? 48 Timi Farisii yaab ni nimi aaninkpiib ponn ni ubaa gaa u ki kii ii? 49 Kinipaak ngbaan bi kaa nyi Uwumbɔr aakaal na ma kan, tibɔbil bi bi pu la." 50 Nikodemus u nan buen Yesu chee kinyeek na, u mu ye Farisii yaab ponn ni ubaa, le ki baa bi, 51 "Timi aakaal aah dii pu na, ti ga ŋma bii unii see ti puen ji u tibɔr ki bee waah tun pu na aa?" 52 Le Farisii yaab na baa u, "Aa mu nyan ni Galilee aatiŋ ni la aa? Aa yaa karn Uwumbɔr aagbaŋ ni kan, aa ga bee ke Uwumbɔr aabɔnabr ubaa aa nyan ni nima." 53 [Le bi mɔmɔk kun.

8

1 Le Yesu buen lijool libaa paab bi yi li ke Olif aasui aajool. 2 Le ki woln kitaak kichakpinaanyeek ni le u gir buen Uwumbɔr aadichal ni. Le kinipaak kuun u chee. Le u kal ki tuk bi Uwumbɔr aaliin. 3 Le Uwumbɔr aakaal aamɔmɔkb ni Farisii yaab joo ni upii u bi pii u, waah bi ŋani kidaagook pu na, le ki di u siin kinipaak ngbaan aanimbiin ni, 4 le ki bui Yesu, "Tiicha, upii wee bi ŋani kidaagook, le bi pii u. 5 Moses aakaal len ke unii yaa ŋa kena kan, bin yur u ŋitakpal ki ku u, ke aa len waabɔr kinye?" 6 Baah baa Yesu kena na, bi tɔŋni u, ke bin kan waataani aan ki galn u. Le u boon ki joo uŋaambil ki ŋmee kitiŋ. 7 Bi beenin baa u, le u yaar ki bui bi, "Ni ponn ni un kaa kpa taani na kan, un puen mee upii wee litakpal," 8 ki ki boon ki joo uŋaambil ki ŋmee kitiŋ. 9 Baah ŋun u len kena na, le bi mɔmɔk bolni ubaabaa; ba pu? baalandak galn bi. Un ye uninkpil na puen boln siir, le bi mɔmɔk bolni ubaabaa, ki ti cha upii ngbaan si Yesu aanimbiin ni. 10 Le Yesu yaar ki baa u, "Upii, bi bi la chee? Ubaa aa galn si ii?" 11 Le u bui u, "Ndindaan, ubaa aa galn mi." Le Yesu bui u, "M mu aan galn si. Li cha, ki taa ki tun titunwambir."] 12 Le Yesu ki len kinipaak ngbaan chee, "Min le ye dulnyaa ni aawiihn ki wolni binib aanimbil la. Unii umɔk dii mi na kan aan li bi mbɔmbɔɔn ni. U ga li kpa limɔfal ki ga li bi nwiihn ni." 13 Waah len kena na, le Farisii yaab bui u, "Aa ŋani siiraa ki tii aabaa la. Saasiiraa aa ye mbamɔn." 14 Le u bui bi, "M yaa ŋani siiraa ki tii mbaa kan, maasiiraa ye mbamɔn; ba pu? m nyi maah nyan nin chee na, ki nyi maah cha nin chee na mu. Nimi le aa nyi maah nyan nin chee na, kaa nyi maah cha nin chee na mu. 15 Ni len maabɔr binibɔm aah len tibɔr pu na la. Maa len unii ubaa aabɔr. 16 M yaa len binib aabɔr kan, m len mbamɔn la; ba pu? naa ye min baanja le len baabɔr, m ni Uwumbɔr u tun ni mi na le len. 17 Nimi aakaal ponn ni, ni ŋmee ke binib bilee yaa ŋa siiraa ki len tibɔrbaan kan, baasiiraa ye mbamɔn la. 18 M ŋani siiraa ki tii mbaa la. Nte u tun ni mi na, u mu ŋani siiraa ki tii mi." 19 Le bi baa u, "Aate bi la?" Le u bui bi, "Naa nyi mi, kaa nyi Nte mu. Ni yaa ba nyi mi kan, ni ba ga li nyi Nte mu." 20 Waah len kena na, u bi Uwumbɔr aadichal ni, baah tii Uwumbɔr ŋimombil nin chee na. Le ubaa aa chuu u; ba pu? waayoonn aa kee fuu. 21 Le u ki tuk bi, "M ga buen nibaa chee. Ni ga ban mi, kaan kan mi, ki ga nan kpo; le Uwumbɔr aan di cha pinn nimi. Maah cha nin chee na, naan ŋma buen nima chee." 22 Le Juu yaab baa tɔb, "U ga ku ubaa la aa? U len ke waah cha nin chee na, taan ŋma buen nima chee." 23 Le u bui bi, "Ni nyan ni taab la. M nyan ni paacham la. Ni ye kitiŋ pu yaab la. Maa ye kitiŋ pu yoo. 24 Nima le cha m tuk nimi ke ni ga kpo; le Uwumbɔr aan di cha pinn nimi; ba pu? ni yaa kaa gaa mi ki kii ke m ye maah tuk nimi pu na kan, ni ga kpo, le Uwumbɔr aan di cha pinn nimi." 25 Le bi baa u, "Aa ye ŋmaa?" Le u bui bi, "Maah tuk nimi n-yoonn mɔmɔk pu na, m ye kena la. 26 M ga ŋma len tibɔr saakpen ti ga bii nimi na. Un tun ni mi na ye mbamɔndaan la. Le m ŋun waah len pu na, ki tuk dulnyaa aanib." 27 Yesu aah len kena na, baa bee ke u len Ute Uwumbɔr aabɔr la. 28 Nima pu na le u bui bi, "Ni yaa nan yoor min Unibɔn Aabo paacham ndɔpuinkoo pu kan, ni ga bee ke m ye maah tuk nimi pu na. Ni ga bee ke maa tun nibaa mbaa pu. M len Nte Uwumbɔr aah tuk mi pu na la. 29 Un tun ni mi na bi m chee la. Waa cha m bi mbaa; ba pu? n-yoonn mɔmɔk m tun lituln li piir usui na la." 30 Yesu aah len kena na, le binib pam gaa u ki kii. 31 Le u tuk Juu yaab bi gaa u ki kii na, "Ni yaa beenin joo maaliin kan, ni sil ye maadidiliib la. 32 Le ni ga li bee tibɔr bamɔnn. Tibɔr bamɔnn tee le ga cha ni nyan tinaagbiir ni." 33 Le bi bui u, "Ti ye Abraham aayabitiib la. Ubaa aa kee chuu timi tinaagbiir. Ba ŋa aa len ke ti ga nyan tinaagbiir ni?" 34 Le u bui bi, "M tuk nimi mbamɔn la, unii umɔk tun titunwambir na kan, u ye titunwambir aanaagbiija la. 35 Unaagbiija aan li bi udindaan do n-yoonn mɔmɔk. Udindaan aajapɔɔn ga li bi n-yoonn mɔmɔk. 36 Nima pu na, min Uwumbɔr Aajapɔɔn yaa nyan nimi tinaagbiir ni kan, ni ga sil nyan tinaagbiir ni. 37 M nyi ke ni ye Abraham aayabitiib, le ki tee ban ni ku mi. Ni yii maaliin la. Nima le cha ni ban ni ku mi. 38 M tuk nimi maah kan Nte Uwumbɔr chee pu na la. Ni mu ŋani naah ŋun nite chee pu na la." 39 Le bi bui u, "Tite le ye Abraham." Le u bui bi, "Ni yaa ba ye Abraham aabilb bamɔnn kan, ni ba ga tun waah nan tun pu na. 40 M ŋun tibɔr bamɔnn Uwumbɔr chee, le ki tuk nimi. Le ni ban ni ku mi. Abraham aa nan ŋani kena. 41 Ni ŋani ke nite aah ŋani pu na la." Le bi bui u, "Taa ye mbɔmbim. Tite ye ubaa la. Uma le ye Uwumbɔr." 42 Le u bui bi, "Nite yaa ba sil ye Uwumbɔr kan, ni ba ga li gee mi; ba pu? m nyan ni u chee le ki dan du. Maa dan mbaa pu. Uma le tun ni mi. 43 Ba ŋa naa bee maah len pu na aatataa? Ni ye ke naa gee ni ŋun maaliin la. 44 Kinimbɔŋ aabim le ye nimi, uma le ye nite. Le ni ban ni li ŋani waah gee pu na. Dulnyaa aah nan piin buyoonn ki nan saa dandana na, u ye unikur la. Waa len mbamɔn. Mbamɔn aa bi u ni. U yaa len inyaamɔn kan, u len tibɔr ti bi u ni na la. U ye unyamɔndaan la. Uma le naan inyaamɔn. 45 Mma len mbamɔn la. Nima le cha naa pak maaliin. 46 Ni ponn ni, ŋmaa ga ŋma mɔk maatunwambir? M len mbamɔn la. Ba ŋa naa pak maah len pu na? 47 Unii umɔk ye Uwumbɔr yoo na kan, uma le ŋun waaliin. Nimi le aa ŋun waaliin. Ba pu? Naa ye waanib. Nima le cha naa ŋun waaliin." 48 Le bi bui u, "Taah len ke aa ye Samaria aatiŋ aanii ki kpa Kinimbɔŋ na, ti len mbamɔn la." 49 Le u bui bi, "Maa kpa Kinimbɔŋ. M nyuŋ Nte Uwumbɔr la. Le ni sii mi. 50 Min le aa nyuŋni mbaa; Uwumbɔr le nyuŋni mi. Uma le ga ji binib tibɔr. 51 M tuk nimi mbamɔn la, unii yaa joo maaliin kan, waan kpo." 52 Le bi bui u, "Dandana wee ti bee ke aa kpa Kinimbɔŋ la. Tiyaja Abraham nan kpo. Uwumbɔr aabɔnabtiib mu nan kpo, le aa len ke unii yaa joo saaliin kan, waan kpo. 53 Aa jer tiyaja Abraham la aa? U nan kpo. Uwumbɔr aabɔnabtiib mu nan kpo. Aa len ke aa ye ŋmaa?" 54 Le u bui bi, "M yaa nyuŋni mbaa kan, ni ye fam la; Nte le nyuŋni mi. Uma le ni len ke u ye nimi Aawumbɔr. 55 Le naa nyi u. Min le nyi u. M yaa len ke maa nyi u kan, m ga li ye unyamɔndaan la, ke naah ye binyamɔndam pu na. M sil nyi u, ki joo waaliin. 56 Niyaja Abraham nan kan maayoonn mue le ki mɔɔni. Waah kan maayoonn mue na, nima le u nan kpa mpopiin." 57 Le bi baa u, "Saa ye ŋibin piiŋmu aanii, ki bui ke aa nyi Abraham aa?" 58 Le u bui bi, "M tuk nimi mbamɔn la, baah kaa nan kee ma Abraham buyoonn na, m nan bi." 59 Le bi yoor ŋitakpal bin ti mae u. Le u miln ki nyan Uwumbɔr aadichal ni.

9

1 Waah chuun cha na, le u kan ujoon ubaa. Baah ma u na, u ye ujoon la. 2 Le Yesu aadidiliib baa u, "Tiicha, uja ngbaan le tun titunwambir aan ute ni una le tun, ke bi ma u ujoon." 3 Le Yesu bui bi, "Naa ye uja ngbaan aatunwambir pu, ki mu aa ye ute ni una aatunwambir pu. Uwumbɔr ban ke binib kan waah ga tun lijinjiir aatuln pu ki tii u na. 4 Ni ŋan ke ti tun Uwumbɔr u tun ni mi na aatuln nwiihn aah laa bi pu na; mbɔmbɔɔn choo, ubaa aan ki ŋma tun. 5 Maah laa bi dulnyaa ni na, m ye dulnyaa ni aawiihn ki wolni binib aanimbil la." 6 Waah len kena ki ti doo na, le u tii timɔɔtan, ki lii kitiŋ, le ki di uŋaal le ki lee, le ni ŋa titan, le ki di pɔl ujoon ngbaan aanimbil, 7 le ki bui u, "Li cha ki ti finn aanimbil nnyumbun mu bi yi mu ke Siloam na ni." Siloam aatataa le ye ke "Bi tun u." Le ujoon ngbaan buen ti finn unimbil, le ki likr, le ki gir ni. 8 Le udoyaab, ni binib bi nyi ke u ye uwanmeer na, bi baa tɔb, "Naa ye uja wee le nan ka ki mee na aa ?" 9 Bibaa bui ke u ye. Biken mu bui ke bi naahn la, waa ye. Le uma ubaa bui ke u ye. 10 Le bi baa u, "Aa ŋa kinye aan ki likr?" 11 Le u bui bi, "Uja u bi yi u Yesu na, uma le nan ŋa titan, le ki di pɔl nnimbil, le ki bui mi ke m li cha Siloam aanyumbun ni ki ti finn nnimbil. Le m buen ti finn le ki likr." 12 Le bi baa u, "U bi la chee?" Le u bui bi, "Maa nyi." 13 Le bi di u ki di buen Farisii yaab chee. 14 Bundaln Yesu ŋa titan ki likr unimbil na ye Juu yaab aakpakool daal la. 15 Le Farisii yaab baa uja u nan ye ujoon na, "Aa ŋa kinye aan ki ti likr?" Le u bui bi, "U di titan le di pɔl nnimbil pu, le m finn, le ki likr." 16 Le Farisii yaab bibaa bui ke, "Uja ngbaan aa joo likpakool daal aakaal, nima le mɔk ke waa nyan ni Uwumbɔr chee." Le biken mu bui ke, "Unii yaa ye titunwambirdaan kan, u ga ŋa kinye ki tun lijinjiir aatuln ke waah tun pu na?" Le bimɔk aamɔi bi ibaabaa. 17 Le bi ki baa uja u nan ye ujoon na, "Waah likr aanimbil na, aa len waabɔr kinye?" Le u bui bi, "U ye Uwumbɔr aabɔnabr la." 18 Le baa pak ke u nan ye ujoon le ki likr. Le bi yin ute ni una, 19 le ki baa bi, "Nijapɔɔn le na aa? Naah ma u na, u ye ujoon la aa? ke u ŋa kinye ki likr dandana wee?" 20 Le ute ni una bui bi, "Ti nyi ke tijapɔɔn ye. Taah nan ma u na, u ye ujoon la. 21 Ti mu aa nyi waah ŋa pu ki likr dandana wee na, ki mu aa nyi udaan u likr unimbil na. U mu aa ki ye ubo. Baa u man. U ga tuk nimi waabɔr." 22 Budabu cha bi len kena na le ye ke bi san Juu yaab aaninkpiib ijawaan; ba pu? Juu yaab aaninkpiib nan puen len ke unii yaa bui ke Yesu le ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo kan, bi ga nyan udaan mmeen aadiik ni. 23 Nima le ute ni una bui ke, "Waa ki ye ubo. Baa u man." 24 Le Farisii yaab ki yin uja u nan ye ujoon na, le ki nan bui u, "Nyuŋ Uwumbɔr. Ti nyi ke uja ngbaan le ye titunwambirdaan." 25 Le u bui bi, "M nyi u ye titunwambirdaan aan waa ye. Maah nyi ni na le ye ke m nan ye ujoon la. Dandana wee m likr la." 26 Le bi baa u, "U ŋa kinye ti likr aanimbil?" 27 Le u bui bi, "Dandana wee le m tuk nimi. Le naa gee ni ŋun. Ba pu ni ban ke m ki gir tuk nimi? Ni mu ban ke ni ŋa waadidiliib la aa?" 28 Waah len kena na, le bi sii u, le ki bui u, "Aa ye waadidiir la. Tima kan, ti ye Moses aadidiliib. 29 Ti nyi ke Uwumbɔr nan len Moses chee. Uja ngbaan ma kan, taa nyi waah nyan nin chee na." 30 Le u bui bi, "U likr nnimbil la. Le naa nyi waah nyan nin chee na. Ni gar mi pam. 31 Ti nyi ke Uwumbɔr aan ŋun titunwambirdam aameen. Unii yaa dii Uwumbɔr ki ŋa Uwumbɔr aageehn kan, uma le Uwumbɔr ga ŋun waameen. 32 Dulnyaa aah piin ki nan saa din na, baa kee ŋun ke unii likr unii u bi ma u ijoon ni na aanimbil. 33 Uja ngbaan yaa kaa nyan ni Uwumbɔr chee kan, waa ba ga ŋma ŋa nibaa." 34 Le bi bui u, "Bi ma si aa ye titunwambirdaan la. Aa ye ŋmaa ki mɔk timi?" le ki jenn nyan u mmeen aadiik ni. 35 Le Yesu ŋun ke bi nyan u. Le u ti kan u, le ki baa u, "Aa gaa Uwumbɔr Aajapɔɔn ki kii ii?" 36 Le u baa u, "Ndindaan, ŋmaa ye Uwumbɔr Aajapɔɔn? Mɔk mi aan m gaa u ki kii." 37 Le Yesu bui u, "Aa waa u. Uma le len aa chee tibɔr na." 38 Le u bui u, "Ndindaan, m gaa si ki kii," le ki gbaan unimbiin ni, le ki pak u. 39 Le Yesu bui ke, "M dan dulnyaa wee ni, m nan ji binib tibɔr, ki woln biyaanimbil kaa woln na aanimbil, ki job biyaanimbil woln na aanimbil." 40 Le Farisii yaab bi bi u chee na ŋun waah len pu na, le ki baa u, "Ti mu aanimbil aa woln aa?" 41 Le u bui bi, "Ni yaa kaa ba woln kan, naa ba ga li kpa ngalm. Le ni len ke ninimbil woln. Nima pu na, le ni kpa ngalm."

10

1 "M tuk nimi mbamɔn la, unii u loon ki koo ipiih aabɔɔkpuŋ ni, kaa dii mbisamɔb na, u ye unaayuk la, ki ga peel ipiih mpɔɔn. 2 Un dii mbisamɔb koo ni na, uma le ye upihdaan. 3 Un kii mbisamɔb na ga piir tii u. Le ipiih ŋun waaneel. U yi uma ubaa aapiih aayimbil, le i nyan ni. 4 U yaa nyan waapiih mɔmɔk kan, le u luln nsan, le i paa u pu; ba pu? i bee waaneel. 5 Yaan dii unii yaayan. I ga san u chee; ba pu? yaa nyi waaneel." 6 Yesu ŋak bi liyaataŋakl ngbaan la, le baa bee laatataa. 7 Baah kaa bee liyaataŋakl ngbaan aatataa na, le u ki bui bi, "M tuk nimi mbamɔn la, min le ye ipiih aabɔɔkpuŋ aabisamɔb. 8 Binib bimɔk puen mi dan na, bi nan ye binaayukb la, ki ban bin peel ipiih mpɔɔn. Ipiih aa nan pel baaneel. 9 Min le ye Uwumbɔr aanaan ni aabisamɔb. Unii yaa dii mi ki koo ni kan, u ga ŋmar, kaan ki li bi tinaagbiir ni. U ga kan waah ban pu na. 10 Unaayuk yaa dan kan, u ban ke un su ipiih, ki ku i, ki bii i. M dan m nan tii binib limɔfal li kaa kpa ndoon na. 11 "Min le ye upihdaan nyaan na. Upihdaan nyaan ga di waamɔfal di bil waapiih pu. 12 Unii u kpaa ipiih ŋimombil pu, kaa ye upihdaan na, u yaa kan lisaapol choo kan, u ga san cha i. Lisaapol ga chur i, ki cha i yaa. 13 U kpaa ipiih ŋimombil pu la. Utafal aa bi i ni. Nima le cha u san cha i. 14 Min le ye upihdaan nyaan na, ki nyi maapiih. Le maapiih mu nyi mi, 15 ke Nte Uwumbɔr aah nyi mi pu na, kena le m mu nyi u. Le m ga kpo maapiih pu; ba pu? m ye upihdaan nyaan na la. 16 M kpa ipiih iken i kaa ye kibɔɔkpuŋ kee ponn ni aapiih na. M ga li joo ni i mu. Le i ga ŋun maaneel. I mɔmɔk ga ŋa ipiih ibaa la, ki ga li kpa upihdaan ubaa la. 17 "M ga di maamɔfal di bil maanib pu, ki ga fikr nkun ni. Nima le cha Nte Uwumbɔr gee mi. 18 Ubaa aan nyan maamɔfal m chee. M ga di li ki di bil maageehn pu. M kpa mpɔɔn ke m di li ki di bil, ki kpa mpɔɔn ke m ki yoor li. Nte Uwumbɔr le tuk mi ke m ŋa kena." 19 Yesu aah len kena ki ti doo na, le Juu yaab aamɔi bi ibaabaa. 20 Bi ponn ni pam le bui ke, "Tiyaayar le joo u. U waar la. Ba ŋa ni pel waah len pu na?" 21 Le biken mu len ke waah len pu na, naa ye unii u tiyaayar joo u na aaliin, ke unii u tiyaayar joo u na aan ŋma likr bijoom. 22 N-yoonn ngbaan le Juu yaab ji njim Jerusalem ponn ni, ki teer baah nan toor Uwumbɔr aadichal buyoonn na. Ni ye kaakab aayoonn la. 23 Le Yesu chuun Solomon aakaakpaak ki bi Uwumbɔr aadichal ni na. 24 Le Juu yaab kuun ki si gob u, le ki baa u, "Aa ga cha ti li joo beeni ni yunn aa? Aa yaa ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo kan, tuk timi mbamɔn." 25 Le u bui bi, "M nan tuk nimi, le naa pak maah len pu na. M tun lituln Nte Uwumbɔr aayimbil pu. Lituln ngbaan le mɔk maah ye udaan u na. 26 Nimi, naa ye maapiih. Nima le cha naa pak maah len pu na. 27 Maapiih ŋun maaneel la. Le m nyi i. Le i dii mi. 28 Le m tii i limɔfal li kaa kpa ndoon na. Yaan koo mmii mu kaan junn na ni. Ubaa mu aan ŋma nyan i ŋŋaal ni. 29 Nte Uwumbɔr u di i ki di tii mi na, waapɔɔn jer mpɔɔn mɔmɔk. Ubaa aan ŋma nyan i uma Uwumbɔr aaŋaal ni. 30 M ni Nte Uwumbɔr ye unibaan la." 31 Waah len kena na, le Juu yaab ki yoor ŋitakpal bin ti mae u. 32 Le u bui bi, "M tun lituln nyaan pam Nte Uwumbɔr aapɔɔn pu ninimbil ni. Lilatuln pu ni ban ni mae mi ŋitakpal?" 33 Le Juu yaab bui u, "Naa ye lituln nyaan pu le cha ti ban ti mae si ŋitakpal. Aa sii Uwumbɔr la. Aa po ye unibɔn, le ki len ke aa ye Uwumbɔr la." 34 Le u bui bi, "Ni ŋmee nimi aakaal ponn ni, ke Uwumbɔr len ke ni ye waabim la. Ubaa aan ŋma ŋa Uwumbɔr aaliin yooli. 35 Binib bi u di waaliin ki di ŋa biŋaal ni na, u bui ke bi ye waabim. 36 Mma kan, Uwumbɔr lee mi ki tun ni mi dulnyaa wee ni. Le maah len ke m ye Ujapɔɔn na, ni bui ke m sii u uu? 37 M yaa kaa tun Nte Uwumbɔr aatuln kan, ni taa pak maah len pu na. 38 Ni yaa kaa po pak maah len pu na kan, m yaa tun Uwumbɔr aatuln kan, ni gaa mi ki kii man lituln ngbaan pu, aan ni bee ke Nte Uwumbɔr bi m ni, m mu bi u ni." 39 Waah len kena na, le bi ki ban bin chuu u. Le u miln bi chee. 40 Le u ki puur Jɔɔdan aamɔɔdaapuul, le ki fuu nin chee Jɔnn aah nan muin binib nnyun ni njan na, le ki bi nima. 41 Le kinipaak dan u chee, le ki bui ke, "Jɔnn aa nan tun lijinjiir aatuln; tɔ, u mu aah len uja wee aabɔr na, ti mɔmɔk gbii." 42 Le binib gaa u ki kii nima chee ki wiir.

11

1 Tɔ, uja ubaa nan bi, le ki bun, bi yi u ke Lasarus. U ni uninkpatiib Mari ni Mata nan bi kitiŋ kibaa ni, bi yi ki ke Betani. 2 (Mari ye upii u nan di nkpan mu ŋan na, ki di ŋmir Tidindaan Yesu aataa pu, ki di waayikpir ki di per. Uma le aaninja Lasarus bun.) 3 Waah bun na, le uninkpatiib tun unii un ti tuk Yesu, "Tidindaan, unii u aa gee u na bun." 4 Yesu aah ŋun kena na, le u bui ke, "Iween ngbaan aadoon aan li ye nkun. Yaadoon le ga cha binib nyuŋ Uwumbɔr aan ki nyuŋ min Ujapɔɔn mu." 5 Tɔ, Yesu gee Mata ni unaal ni Lasarus. 6 Waah ŋun ke u bun na, le u bee waah bi nin chee na iwiin ilee. 7 Iwiin ilee ngbaan aah jer na, le u bui waadidiliib, "Cha ti ki gir buen Judea aatiŋ ni." 8 Le waadidiliib baa u, "Tiicha, naa ye dandana le Juu yaab ban bin mae si ŋitakpal nima aa? Le aa ki ban aa gir buen nima aa?" 9 Le u baa bi, "Nwiin mbaa aa ye tikur kipiik ni tilee ee? Unii yaa chuun nwiin pu kan, waan gbeer ki lir; ba pu? dulnyaa aawiihn le cha u waa. 10 Unii mu yaa chuun kinyeek kan, u ga gbeer ki lir; ba pu? nwiihn aa ki bi u chee." 11 Yesu aah len kena ki ti doo na, le u ki len ke, "Tijɔ Lasarus dɔ geen. M cha m ti finn u la." 12 Le waadidiliib bui u, "Tidindaan, u yaa geen le kan, u ga pɔɔk." 13 Yesu mu aah len pu na le ye ke u kpo la. Waadidiliib ma nyi ke waah len pu na le ye ke u dɔ geen ngeen mbamɔm la. 14 Nima le Yesu nin tuk bi chub chub, "Lasarus kpo a. 15 Ni ŋa mi mpopiin maah kaa nan bi u chee aan u kpo na; ba pu? nima le ga cha ni moo gaa mi ki kii. Cha ti li cha u chee." 16 Le waadidiliib ponn ni ubaa, bi yi u ke Tomas u ye kijaan la, u bui biken, "Cha ti mu dii u man, bi yaa ti ku u kan, ti mu kpo u chee." 17 Le bi buen. Yesu aah fuu Betani aatiŋ ni na, le bi bui u, "Taah sub Lasarus na, iwiin inaa le na." 18 Jerusalem ni Betani, naa daa tɔb, naa pii mal bilee. 19 Juu yaab pam le nyan nima, ki dan Mata ni Mari chee, bi nan sɔŋ bisui, bininja aah kpo pu na. 20 Le Mata ŋun ke Yesu choo. Le u tooh u nsan ni. Mari beenin ka kidiik ni. 21 Le Mata bui Yesu, "Ndindaan, aa yaa ba bi du kan, nninja aa ba ga kpo. 22 Dandana wee mu, m nyi ke aa yaa mee Uwumbɔr tiwan nimɔk pu na kan, u ga tii si." 23 Le Yesu bui u, "Aaninja ga fikr nkun ni." 24 Le Mata bui u, "M nyi ke u ga fikr nkun ni kookoo aataadaal, bundaln binib mɔmɔk ga fikr nkun ni na." 25 Le Yesu bui u, "Un fikr binib nkun ni, ki tii bi limɔfal na, le ye min. Unii umɔk gaa mi ki kii na, u yaa kpo kan, u ga li kpa limɔfal. 26 Unii umɔk bi ki gaa mi ki kii na, waan kpo. Aa pak maah len pu na aa?" 27 Le u bui u, "Een, Ndindaan, m pak ke aa ye Uwumbɔr Aajapɔɔn. Aa ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo bi nan len ke u ga dan dulnyaa ni na." 28 Mata aah len kena na, le u buen ti loon yi unaal Mari, le ki bui u, "Tiicha fuu ni, ki yi si." 29 Mari aah ŋun kena na, le u kpaan fii mala, ki buen u chee; 30 Yesu aa kee fuu ni kitiŋ ni, u laa bi nsan ni Mata aah tooh u nin chee na. 31 Juu yaab bi bi lidichal ni Mari chee bin ti sɔŋ usui na, baah kan u kpaan fii nyan lipaal na, le bi fii paan u pu. Bi nyi ke u cha likaakul chee le u ti wii. 32 Le u fuu Yesu aah bi nin chee na. Waah kan u na, le u gbaan unimbiin ni, le ki bui u, "Ndindaan, aa yaa ba bi du kan, nninja aa ba ga kpo." 33 Le Yesu kan u bi wii. Juu yaab bi mu dii u na, mu bi wii. Le usui bii. Le u fuur kaa lii u ponn ni, 34 le ki baa bi, "Ni sub u la chee?" Le bi bui u, "Ndindaan, dan nan lik." 35 Le Yesu wii. 36 Le Juu yaab bui ke, "Lik waah gee u saakpen pu na." 37 Le bibaa mu bui ke, "Uja ngbaan u likr ujoon aanimbil na, waa ba ga ŋma teb Lasarus u taa kpo oo?" 38 Le Yesu ki fuur kaa lii u ponn ni, le ki fuu likaakul chee. Ni ye kitakpadandaŋ aakaakul la. Le litakpal lek mbisamɔb. 39 Le u bui bi, "Chuu lekr litakpal na man." Mata, u ye un kpo na aaninkpan na bui u, "Ndindaan, waah kpo na, iwiin inaa din. Naah saa pu na, u ga li nuŋ a." 40 Le Yesu baa u, "Maa tuk si ke aa yaa gaa mi ki kii kan, aa ga kan Uwumbɔr aah kpa mpɔɔn pu na aa?" 41 Waah len kena na, le bi chuu lekr litakpal na. Le u waan lik paacham le ki bui ke, "Nte Uwumbɔr, maah len aa chee pu na, aa ŋun la. Nima le m doon si. 42 M bee ke n-yoonn mɔmɔk aa ŋun maah len aa chee pu na. Kinipaak bi si du na, bima le pu, le m len kena, ke bin pak ke sin le tun ni mi." 43 Waah len kena na, le u teen mpɔɔn pu, "Lasarus, nyan ni." 44 Le utekpiir ngbaan fikr, ki nyan ni likaakul ni. Le likekeln beenin poo uŋaal ni utaa ni unimbil wɔb. Le Yesu bui bi, "Chuu poor likekeln na man, ki cha u li cha." 45 Tɔ, Juu yaab bi dii Mari ki kan Yesu aah tun lijinjiir aatuln ngbaan pu na, bi ponn ni pam le gaa u ki kii. 46 Bi ponn ni bibaa mu buen Farisii yaab chee ki ti tuk bi waah ŋa pu na. 47 Farisii yaab aah ŋun kena na, le bi ni Uwumbɔr aatotoorninkpiib yin kooti ni aaninkpiib, le bi kuuni bi chee. Le bi baa bi, "Ti ga ŋa kinye? uja ngbaan tun lijinjiir aatun pam. 48 Ti yaa cha u beenin ŋani kena kan, binib mɔmɔk ga gaa u ki kii; le Rom yaab ga dan nan bii timi aatiŋ, ki kuln timi aatimbol aanib mɔmɔk lii." 49 Bi ponn ni ubaa, bi yi u ke Kayafas, u ye Uwumbɔr aatotoorninkpil le libiln ngbaan, uma le tuk bi, "Naa nyi nibaa, 50 kaa bee ke uja ubaa yaa kpo binib mɔmɔk pu kan, ni ga li ŋan ki tii nimi, litimbol ngbaan mɔmɔk taa kuln." 51 Waah len pu na, naa ye ubaa pu le u len. U ye Uwumbɔr aatotoorninkpil le libiln ngbaan. Nima pu na le Uwumbɔr Aafuur nyaan cha u len ke Yesu ga kpo litimbol ngbaan aanib mɔmɔk pu. 52 Naa ye litimbol ngbaan baanja pu le u ga kpo. U ga kpo ki kuun Uwumbɔr aanib bi yaa ni kookoo na, ki kpaan bi, bin ŋa unibaan. 53 Uwumbɔr aatotoorninkpil ngbaan aah len kena na, leyaadaal ngbaan ki joo cha, le bi kpokl baah ga ŋa pu ki ku Yesu na. 54 Nima pu na le Yesu aa ki chuun mpaan pu Juu yaab aatiŋ ni. U nyan nima ki buen kitiŋ kibaa ni, bi yi ki ke Efrem, le u ni waadidiliib ti bi nima. Kaa daa kipɔɔk chee. 55 Tɔ, ni nan gur siib le Juu yaab ji njim, bi yi mu ke Lakr-jer aajim. Njim aawiin aa kee fuu ni le kinipaak nyan itingbaan ni le ki buen Jerusalem, bin ti ŋa bibaa chain. 56 Le bi ban Yesu. Baah si Uwumbɔr aadichal ni na, le bi baa tɔb, "Ni dak kinye? U ga tee dan njim mue ni aan waan dan?" 57 Le Uwumbɔr aatotoorninkpiib ni Farisii yaab nan bui bi ke unii ubaa yaa nyi waah bi nin chee na kan, un mɔk bi, aan bi buen ti chuu u.

12

1 Tɔ, ni nan gur iwiin iluub le Juu yaab ji njim ngbaan, le Yesu buen Betani aatiŋ ni. Lasarus, u Yesu nan fikr u nkun ni na, bi nima. 2 Le bi ŋa tijikaar ti ŋan na nima, ki tii Yesu. Mata yoor tijikaar ngbaan siin bi. Lasarus ye binib bi ji Yesu chee tijikaar na ponn ni ubaa la. 3 Le Mari yoor nkpan mu nu mɔ ki kpa kidaak saakpen na, ki di ŋmir Yesu aataa, ki di waayikpir ki per utaa. Le nkpan ngbaan aah nu mɔ na, mu aabaan gaa kidiik ni. 4 Le Yesu aadidiliib ponn ni ubaa, bi yi u ke Judas Iskariot, u ga nan kooh Yesu na, le baa ke, 5 "Ba ŋa baa di nkpan ngbaan kooh pɔŋ ikub itaa ki di tii bigiim?" 6 Judas aatafal aa bi bigiim ni. U ye unaayuk la, ki ye un joo ŋimombil aataakɔr na, ki sun baah di ŋimombil ŋi ki di ŋa li ponn ni na. Nima le cha u len kena. 7 Le Yesu bui Judas, "Di cha Mari. U joo nkpan mue un toor maasub daal la. 8 Bigiim ga li bi ni chee n-yoonn mɔmɔk. Mma aan li bi ni chee n-yoonn mɔmɔk." 9 Tɔ, le Juu yaab pam ŋun ke Yesu bi Betani aatiŋ ni. Le bi choo u chee. Naa ye Yesu baanja pu le bi dan. Bi ban bi kan Lasarus, u Yesu nan fikr u nkun ni na mu. 10 Nima pu na le Uwumbɔr aatotoorninkpiib kpokl ke bi ga ku Lasarus mu; 11 ba pu? u pu le Juu yaab pam gaa Yesu ki kii, kaa ki dii bima Uwumbɔr aatotoorninkpiib. 12 Ki woln kitaak le kinipaak bi bi Jerusalem bin ti ji njim na, bi ŋun ke Yesu choo. 13 Le bi yoor tibɔkpaafar ki ti tooh u nsan ni, le ki tar, "Hosana, Uwumbɔr aanyoor bi Israel yaab Aabɔrkpaan u choo Tidindaan Uwumbɔr aayimbil ni na pu." 14 Le Yesu kan ubonsar ki dik u pu, ke Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na: 15 "Sion aatiŋ aanib, taa san ijawaan man. Lik man, nimi Aabɔrkpaan choo la, ki dik ubonsar pu." 16 Kinipaak ngbaan aah tooh Yesu nsan kena na, n-yoonn ngbaan le waadidiliib aa bee naatataa. Uwumbɔr aah yoor Yesu paacham na, n-yoonn ngbaan le bi teer ke ni ŋmee Uwumbɔr aagbaŋ ni ke bi ga ŋa u kena, le ki teer kinipaak ngbaan aah nan ŋa u pu na. 17 Kinipaak bi nan bi Yesu chee bundaln u yin Lasarus ke un nyan likaakul na ni, ki fikr u nkun ni na, bima le mooni tibɔr ngbaan. 18 Le binib pam ŋun waah tun lijinjiir aatuln ngbaan pu na. Nima le cha bi tooh u nsan ni. 19 Farisii yaab aah kan kena na, le bi bui tɔb, "Ni kan aa? Taa ki kpa tinyoor tibaa. Dulnyaa aanib mɔmɔk dii uma la." 20 Binib bi dan Jerusalem bi nan ji njim ngbaan ki dooni Uwumbɔr na, bi ponn ni bibaa ye Griik yaab. 21 Le bi dan Filip chee. Filip ye Betseda ki bi Galilee na aatiŋ aanii. Le bi bui u, "Uninkpil, ti ban ti kan Yesu." 22 Le Filip buen ti tuk Andru. Le bi mɔmɔk bilee buen ti tuk Yesu. 23 Le u bui bi, "Buyoonn Uwumbɔr ga yoor min Unibɔn Aabo paacham na fuu ni a. 24 M tuk nimi mbamɔn la, bi yaa di lidibil libaa ki di bun kan, li ga kpo ki ŋa tijikaar saakpen; bi yaa kaa di li ki bun kan, laan kpo, ki mu aan ŋa tijikaar. Li po ga li ye libil libaa la. 25 Unii umɔk gee waamɔfal ki jer min Yesu na, waamɔfal ga bee yooli la. Unii umɔk gee min ki jer waamɔfal dulnyaa wee ni na, u ga li kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na, kaan bee yooli. 26 Unii yaa tun lituln tii mi kan, udaan li dii mi. Maah bi nin chee na, maatutuln mu ga li bi nima. Unii yaa tun lituln tii mi kan, Nte Uwumbɔr ga nyuŋ udaan." 27 "Dandana, nsui bii saakpen a. M ga len kinye? M ga len ke 'Nte, nyan mi falaa u choo na ni ii?' Maan len kena; ba pu? ŋitaa ŋi pu m dan dulnyaa wee ni na le ye ke m ji falaa ngbaan. 28 Nte, cha binib nyuŋ si." Waah len kena na, le nneel nyan ni paacham ki len, "M cha bi nyuŋ mi, ki ga ki cha bi nyuŋ mi." 29 Kinipaak bi si u chee ki ŋun nneel ngbaan na, bi ponn ni bibaa bui ke utaal le gbenni, biken mu bui ke Uwumbɔr aatuun le len u chee. 30 Le u bui bi, "Nneel ngbaan aa len m chee m pu baanja. Mu len ni mu pu la. 31 Dandana wee, Uwumbɔr ga ji dulnyaa aanib tibɔr, ki ga jenn nyan Kinimbɔŋ u ye dulnyaa aanib aayidaan na, ki ŋa u yooli. 32 Bi yaa yoor mi paacham ndɔpuinkoo pu kan, m ga daa foor binib mɔmɔk dan mbaa chee." 33 U len kena, ke bin bee waah ga kpo pu na. 34 Le kinipaak ngbaan bui u, "Ti ŋun Uwumbɔr aagbaŋ len ke Waanileekoo Kristo ga li bi n-yoonn mɔmɔk. Aa ŋa kinye ki len ke bi ga yoor Unibɔn Aabo paacham ndɔpuinkoo pu? Ŋmaa ye Unibɔn Aabo ngbaan?" 35 Le u bui bi, "Min u ye nwiihn na, maan ki li bi nikaasisik ni, ni yunn. Dii nwiihn man mu aah laa bi pu na, aan mbɔmbɔɔn taa pii nimi. Unii umɔk chuun mbɔmbɔɔn ni na kan, waa nyi waah cha niwɔb na. 36 Buyoonn min u ye nwiihn na, aah laa bi ni chee na, gaa mi ki kii man, aan ki ŋa nwiihn ni aabim." Yesu aah len kena na, le u nyan nima ki bɔr ubaa, ke bi taa ki kan u. 37 U nan tun lijinjiir aatun pam binimbil ni. Bi mu aa gaa u ki kii. 38 Baa gaa u ki kii, aan bi gbiin Uwumbɔr aabɔnabr Aisaya aah nan len pu na, ke "Ndindaan, ŋmaa pak taah len pu na? Ŋmaa bee saah kpa mpɔɔn pu na?" 39 Aisaya aah len kena na, le baa ŋma gaa Yesu ki kii; Aisaya mu ki len ke 40 "Uwumbɔr job binimbil, bi taa li waa; ki cha bitafal li pɔɔ, bi taa bee waaliin aatataa, bi taa fenn uwɔb ke un teb bi." 41 Aisaya nan len kena; ba pu? u nan kan Yesu aah nyuun saakpen pu na, le ki len waabɔr. 42 Tɔ, Juu yaab aaninkpiib pam gaa Yesu ki kii; Farisii yaab pu, le baa len lipaal ke bi gaa u ki kii. Bi yaa len ke bi gaa u ki kii kan, Farisii yaab ngbaan ga nyan bi mmeen aadiik ni. 43 Nima le mɔk ke Juu yaab aaninkpiib ngbaan gee binib aapak ki jer Uwumbɔr yaan. 44 Le Yesu teen, "Unii umɔk gaa mi ki kii na kan, naa ye min baanja le u gaa ki kii, u gaa un tun ni mi na mu ki kii. 45 Unii umɔk kan mi na kan, u kan Uwumbɔr u tun ni mi na mu. 46 M ye nwiihn le ki dan dulnyaa ni, ke m nan woln binib aanimbil, aan unii umɔk gaa mi ki kii na kan, waan ki li bi mbɔmbɔɔn ni. 47 Unii yaa ŋun maaliin, ki yaa kaa kii i kan, maan ji u tibɔr; maa dan ke m nan ji dulnyaa aanib tibɔr, m dan ke bin ŋmar. 48 Unii umɔk yii mi, kaa gaa maaliin na kan, tiwan nibaa bi ki ga mɔk ke waabɔr bii a. Maaliin le ga mɔk ke waabɔr bii, kookoo aataadaal; 49 ba pu? maa len mbaa pu. Nte Uwumbɔr u tun ni mi na, uma le tuk mi maah ga len pu na. 50 M bee ke unii umɔk kii waaliin na, ga li kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. Nima pu na waah tuk mi pu na, m len kena la."

13

1 Ni nan ye kitaak ki ga nan ji aan ki woln Lakr-jer aajim daal na. Le Yesu nyi ke ni ŋeer un nyan dulnyaa wee ni, ki buen Ute Uwumbɔr chee. N-yoonn mɔmɔk u nan gee waanib bi bi dulnyaa ni na. U gee bi mbamɔm ki ti saa ndoon. 2 Le ni ŋeer bin ji tijikaar kijook. Le Kinimbɔŋ dan nan koo Judas Iskariot u ye Simon aajapɔɔn na aasui ni, ke un kooh Yesu. 3 Le Yesu bee ke Ute Uwumbɔr tii u mpɔɔn mɔmɔk, ki bee ke u nyan ni Uwumbɔr chee, ki ga ki gir buen u chee la. 4 Le u ni waadidiliib kal bin ji tijikaar. Le u fii sil, le ki chuu peer waawanpeenkaan, le ki di linaapuul ki di buu uchaŋ ni, 5 le ki ban nnyun ŋa lisambil ni, le ki piin ki bi finni waadidiliib aataa, ki di linaapuul li bi uchaŋ ni na, ki joo per bitaa. 6 Le u ti fuu Simon Piita chee. Le Piita baa u, "Ndindaan, sin le tee lab finn ntaa aa?" 7 Le Yesu bui u, "Dandana, saa bee maah ŋani pu na aatataa. N-yoonn choo le aa ga nan bee." 8 Le Piita bui u, "Maan cha aa finn ntaa." Le Yesu bui u, "M yaa kaa finn si kan, saan ki kpaan m chee." 9 Le Simon Piita bui u, "Ndindaan, taa finn ntaa baanja. Finn ŋŋaal ni n-yil mu." 10 Le Yesu bui u, "Unii yaa fu nnyun kan, waan ki li ban un finn uwon, see utaa baanja le u ga finn; ba pu? uwon mɔmɔk bi chain. Nimi, ni bi chain la; ni mu aa ye ni mɔmɔk." 11 Yesu nyi ke udaan u ga kooh u na bi bi ponn ni, nima le cha u len ke naa ye bi mɔmɔk le bi chain. 12 Waah finn bitaa ti doo, ki ki peen waawanpeenkaan, ki gir kal waakakaa chee na, le u baa bi, "Ni bee maah ŋa pu na aatataa aa? 13 Ni yi mi ke Tiicha, ki ki yi mi ke Nidindaan. Ni len mbamɔn la; ba pu? m ye. 14 Tɔ, min u ye Nidindaan ni nimi Aatiicha na, maah finn nitaa pu na, ni ŋan ke ni mu li finni tɔb aataa kena. 15 M mɔk nimi limɔkl la, ke ni mu li ŋani tɔb ke maah ŋa nimi pu na. 16 M tuk nimi mbamɔn la, ututuln aa jer udindaan. Unii u bi tun ni u na, aa jer un tun u na. 17 Ni yaa bee maah len pu na aatataa, ki yaa ŋani kena kan, ni ga li kpa mpopiin la. 18 "Maa len ni mɔmɔk pu. M nyi maah lee bi na aasui ni aah bi pu na, ki lee nimi ke m gbiin Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na, ke 'M ni un kpaan lisambil na, u ye maadin la.' 19 M tuk nimi dandana tiwan ni ga ŋa na, naa kee ŋa, aan ni yaa ŋa kan, ni ga pak ke m ye maah tuk nimi pu na. 20 M tuk nimi mbamɔn la, unii yaa gaa maah ga tun unii u na, u gaa mi le na. Unii yaa gaa mi kan, u gaa Uwumbɔr u tun ni mi na le na." 21 Yesu aah len kena na, le usui bii saakpen a. Le u bui bi, "M tuk nimi mbamɔn la, ni ponn ni ubaa ga kooh mi." 22 Le waadidiliib lik tɔb, le kaa bee waah len u na. 23 Waadidiliib ponn ni ubaa, u Yesu gee u na, ka gbak u ki ji tijikaar. 24 Le Simon Piita di uŋaal mɔk u ke un baa Yesu ke u len ŋmaa. 25 Le un ka gbak Yesu na le baa u, "Ndindaan, ŋmaa ye?" 26 Le Yesu bui u, "M yaa war bisaa siib na, ki di ŋa tikpin ni ki di tii u na kan, uma le na." Waah len kena na, le u war bisaa le ki di ŋa tikpin ni, le ki di tii Judas, u ye Simon Iskariot aajapɔɔn na. 27 Judas aah gaa bisaa ngbaan na, le Kinimbɔŋ koo usui ni. Le Yesu bui u, "Saah ga ŋa pu na kan, ŋa mala." 28 Binib bi ji tijikaar na ponn ni ubaa aa nyi ŋitaa ŋi pu Yesu tuk u kena na. 29 Judas le joo ŋimombil aataakɔr na. Nima pu na le bibaa dak ke Yesu tuk u ke un buen ti daa baah ban njim aajikaar ti na la. Le biken mu dak ke Yesu tuk u ke un buen ti tii bigiim le ŋimombil. 30 Judas aah gaa bisaa ngbaan na, libuul ngbaan ni le u nyan kidiik ni. Ni nan ye kinyeek la. 31 Judas aah nyan ni na, le Yesu bui bi, "Dandana Uwumbɔr ga nyuŋ min Unibɔn Aabo. M pu, le binib ga nyuŋ Uwumbɔr. 32 Bi yaa nyuŋ Uwumbɔr m pu kan, Uwumbɔr mu ga nyuŋ mi ubaa chee. U ga nyuŋ mi dandana wee la. 33 Maabim, m ga li bi ni chee ni yunn pɔkaa la. Ni ga li ban mi. Maah nan tuk Juu yaab pu na, kena le m ki tuk ni mu dandana, ke naan ŋma buen maah cha nin chee na. 34 M tii nimi nkaalpɔɔn la, ke ni li gee tɔb. Maah gee nimi pu na, ni mu li gee tɔb kena. 35 Ni yaa gee tɔb kan, nima le ga cha binib mɔmɔk bee ke ni ye maadidiliib la." 36 Le Simon Piita baa u, "Ndindaan, aa ga buen la chee?" Le Yesu bui u, "Maah cha nin chee na, saan ŋma dii mi dandana. N-yoonn choo le aa ga buen." 37 Le Piita baa u, "Ndindaan, ba pu maan ŋma dii si dandana? M ga ŋma kpo aa pu." 38 Le Yesu baa u, "Aa ga sil ŋma kpo m pu uu? M tuk si mbamɔn la, aa ga len mfim mutaa ke saa nyi mi, le ukooja nin wii."

14

1 "Ni taa cha ilandak li muk nimi. Ni gaa Uwumbɔr ki kii man, ki gaa m mu ki kii man. 2 Tidir wiir Nte Uwumbɔr do. Ti yaa kaa ba wiir kan, m ba ga tuk nimi. M cha m ti toor nkookooyaan ki kiir nimi la. 3 M yaa buen ti toor nkookooyaan ki kiir nimi kan, m ga gir ni, ki nan yoor nimi buen mbaa chee, ni ti li bi maah ga li bi nin chee na. 4 Ni nyi maah cha nin chee na aasan la." 5 Le Tomas bui u, "Ndindaan, taa nyi saah cha nin chee na. Ti ga ŋa kinye le ki li nyi nsan mu cha nima na?" 6 Le Yesu bui u, "Min le ye nsan ngbaan, ni mbamɔn, ni limɔfal. Ubaa aan dan Nte Uwumbɔr chee, see u dii mi. 7 Ni yaa ba nyi mi kan, ni ba ga li nyi Nte Uwumbɔr mu. Dandana ni nyi u, ki kan u." 8 Le Filip bui u, "Ndindaan, mɔk timi Aate. Nima le tinimbil ga gbiin." 9 Le Yesu baa u, "Filip, m bi ni chee ni yunn kena, le saa bee mi ii? Unii umɔk kan mi na, u kan Nte Uwumbɔr mu le na. Ba pu aa bui mi ke m mɔk nimi Nte? 10 M bi Nte Uwumbɔr ni, Nte Uwumbɔr mu bi m ni. Saa pak kena aa? Maah tuk nimi iliin i na, maa len mbaa pu. Nte Uwumbɔr u bi m ni na le cha m tun waatuln. 11 "Ni li pak ke m bi Nte Uwumbɔr ni, Nte Uwumbɔr mu bi m ni. Ni yaa kaa pak maah len pu na kan, gaa mi ki kii man lituln ngbaan pu. 12 M tuk nimi mbamɔn la, unii umɔk gaa mi ki kii na kan, u ga tun lituln ke maah tun pu na. U mu ga tun lituln li jer lituln ngbaan na; ba pu? m cha Nte Uwumbɔr chee. 13 Ni yaa mee Uwumbɔr tiwan nimɔk maayimbil pu kan, m ga ŋa naah ban pu na ki tii nimi, aan binib nyuŋ Uwumbɔr min Ujapɔɔn pu. 14 Ni yaa mee mi tiwan maayimbil pu kan, m ga ŋa naah ban pu na, ki tii nimi." 15 "Ni yaa gee mi kan, ni ga kii maamɔb la, 16 le m ga mee Nte Uwumbɔr, le u ga tii nimi Uteter uken, u li bi ni chee n-yoonn mɔmɔk. 17 Uma le ye Uwumbɔr Aafuur nyaan mu ye mbamɔn na. Dulnyaa aanib aa ŋma gaa mu; ba pu? baa bee mu, ki mu aa nyi ke mu bi. Nimi le nyi mu; ba pu? mu bi ni chee, ki ga li bi ni ni. 18 "Maan di nimi ki lii nibaa. M ga gir ni ni chee. 19 Ni gur siib le dulnyaa aanib aan ki kan mi. Nimi le ga kan mi. Maah kpa limɔfal na, nima pu le ni mu ga li kpa limɔfal. 20 Leyaadaal ngbaan le ni ga bee ke m bi Nte Uwumbɔr ni, le ni mu bi m ni, le m mu bi ni ni. 21 "Unii umɔk nyi maakaal ki kii mu na, uma le gee mi. Un gee mi na, udaan ngbaan le Nte Uwumbɔr ga li gee. M mu ga li gee u, ki ga di mbaa ki di mɔk u." 22 Le Judas, naa ye Judas Iskariot, le baa u, "Ndindaan, ba pu aa ga di aabaa ki mɔk timi, kaan di mɔk dulnyaa aanib?" 23 Le Yesu bui u, "Unii yaa gee mi kan, u ga kii maaliin, le Nte Uwumbɔr ga li gee u, le ti ga dan u chee, ki ga li bi u chee. 24 Unii yaa kaa gee mi kan, waan kii maaliin. Maah tuk nimi iliin i na, yaa ye maaliin, i ye Uwumbɔr u tun ni mi na aaliin la. 25 "Maah laa bi ni chee na, le m tuk nimi tibɔr timina. 26 Le Nte Uwumbɔr ga tun ni Uteter maayimbil pu. Uteter ngbaan ye Waafuur nyaan la. Uma le ga mɔk nimi tibɔr mɔmɔk aatataa, ki ga teer nimi maah tuk nimi tibɔr timɔk na. 27 "M tii nimi nsuudoon la. Maah kpa nsuudoon pu na, kena le m tii nimi. Dulnyaa aawan aa ŋma tii nimi nsuudoon ke maah tii nimi pu na. Ni taa cha ilandak li muk nimi, ki taa san ijawaan man. 28 Ni ŋun m len ke m ga buen ki ga ki gir ni, ni chee. Ni yaa gee mi kan, ni ba ga li kpa mpopiin, ke m buen Nte Uwumbɔr chee; ba pu? Nte jer mi. 29 Dandana m tuk nimi tiwan ni ga ŋa na, naa kee ŋa, aan ni yaa ŋa kan, ni gaa mi ki kii. 30 Maan ki len ni chee tibɔr ni yunn; ba pu? dulnyaa aanib aayidaan Kinimbɔŋ le choo. Waan ŋma ŋa mi nibaa. 31 M ban ke dulnyaa aanib bee ke m gee Nte Uwumbɔr, nima le m ŋani waah tuk mi pu na mɔmɔk. "Fiin man, ti li cha."

15

1 "Min le ye wain aasupuul bamɔnn na. Nte Uwumbɔr le ye ukpaal u lik busub ngbaan na. 2 Ibon imɔk bi m pu kaa lu ŋisubil na, u ga per i ki lii. Ibon imɔk lu ŋisubil na, u ga toor i, i moo lu ŋisubil. 3 Maah tuk nimi maaliin na, ima le toor nimi aabimbin. 4 Ni li kpaan m chee man, m mu kpaan ni chee. Mbon yaa bi mubaa, kaa tuu busub pu kan, mu aan ŋma lu ŋisubil. Kena le ni mu yaa kaa kpaan m chee kan, naan ŋma li ŋani tinyoor tii Uwumbɔr. 5 "Min le ye wain aasupuul na. Le ni ye ibon. Unii umɔk kpaan m chee, m mu kpaan u chee na, udaan ngbaan ŋani tinyoor saakpen ki tii mi; ni mu yaa kaa kpaan m chee kan, naan ŋma ŋa nibaa. 6 Unii yaa kaa kpaan m chee kan, u ga ŋa yooli, ke mbon mu kaa tuu busub pu na aah kuur pu na. Le Uwumbɔr ga mee u lii ke binib aah peei ibokuun pu ki tuur mmii na. 7 Ni yaa kpaan m chee, ki yaa joo maaliin nisui ni kan, mee Uwumbɔr naah ban pu na man, le u ga ŋa kena ki tii nimi. 8 Ni yaa ŋani tinyoor saakpen tii Nte Uwumbɔr kan, nima le ga nyuŋ u, ki ga mɔk ke ni sil ye maadidiliib. 9 Nte Uwumbɔr aah gee mi pu na, kena le m mu gee nimi. Ni li beenin ye maah gee bi na. 10 M ŋani Nte Uwumbɔr aah tuk mi pu na, le u beenin gee mi. Ni mu yaa ŋani maah tuk nimi pu na kan, m mu ga li beenin gee nimi. 11 "M tuk nimi tibɔr timina, ke ni li kpa mpopiin, ke maah kpa mpopiin pu na. M ban ke ni li kpa mpopiin mbamɔm. 12 Maakaal le ye ke ni li gee tɔb ke maah gee nimi pu na. 13 Unii yaa kpo ujɔtiib pu kan, ubaa aa ki bi, ki kpa ngeehn ki ti jer kena. 14 Ni yaa ŋani maah tuk nimi pu na kan, ni ye njɔtiib la. 15 Maan ki yi nimi bitutuliib; m yi nimi ke njɔtiib la. Ututuln aa nyi udindaan aabɔr mɔmɔk; m tuk nimi tibɔr timɔk m ŋun Nte Uwumbɔr chee na. 16 Nimi le aa lee mi. Min le lee nimi, ki siin ke ni li ŋani tinyoor ti ga li bi n-yoonn mu kaa kpa ndoon na, ke ni yaa mee Nte Uwumbɔr tiwan maayimbil pu kan, u ga tii nimi. 17 Ni li gee tɔb. Maah tii nimi nkaal mu na le na." 18 "Dulnyaa aanib yaa nan nimi kan, ni bee ke bi puen nan mi la, le ki nin nan nimi. 19 Nimi aabimbin yaa ba bi ke dulnyaa aanib aabimbin aah bi pu na kan, bi ba ga li gee nimi ke baah gee tɔb pu na; nimi aabimbin mu aa bi ke dulnyaa aanib aabimbin aah bi pu na. M nyan nimi dulnyaa aanib aakaasisik ni, nima le cha bi nan nimi. 20 Teer man maah nan tuk nimi pu na, 'Ututuln aa jer udindaan.' Bi yaa nan ŋa mi falaa kan, bi ga ŋa ni mu falaa. Bi yaa nan kii maaliin kan, bi ga kii nimi aaliin mu. 21 Baa nyi Uwumbɔr u tun ni mi na. Nima le bi ga ŋa nimi falaa m pu. 22 M yaa kaa ba dan dulnyaa ni ki tuk bi maabɔr kan, baa ba ga li kpa taani; naah bi pu na, bi kpa taani; ba pu? maah tuk bi maabɔr na, baan ki ŋma len ke baa nyi. 23 Unii yaa nan mi kan, naa ye min baanja le u nan, u nan Nte Uwumbɔr mu la. 24 M tun lijinjiir aatun binimbil ni. Ubaa aa bi, ki ga ŋma tun lijinjiir aatun kena. M yaa kaa ba tun lijinjiir aatun ngbaan binimbil ni kan, baa ba ga li kpa taani; naah bi pu na, bi kpa taani; ba pu? bi kan maah tun pu na, ki nan m ni Nte Uwumbɔr mɔk. 25 Bi nan timi kena, ke bi gbiin Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na, ke 'Bi po nan mi fam la, naa ye ke m ŋa bi nibaa.' 26 "Tɔ, Uteter na ga fuu ni. Uma le ye Nte Uwumbɔr Aafuur nyaan mu ye mbamɔn, ki nyan ni Uwumbɔr chee na. Min le ga tun ni mu ni chee. Muma le ga tuk nimi maabɔr. 27 Ni mu ga tuk binib maabɔr; ba pu? ni nan bi m chee, maah piin maatuln buyoonn ki nan saa dandana na.

16

1 "M tuk nimi binib aah ga nan ŋa nimi falaa pu na, ke ni yaa ŋa kan, ni taa gir puwɔb. 2 Bi ga nyan nimi mmeen aadir ni; n-yoonn mbaa mu choo, unii yaa ku nimi kan, u ga li dak ke u tun Uwumbɔr aatuln le na. 3 Baa nyi Nte Uwumbɔr kaa nyi m mu. Nima le ga cha bi ŋa nimi kena. 4 M tuk nimi baah ga ŋa nimi pu na, ke n-yaayoonn yaa nan fuu ni kan, ni ga teer ke m nan tuk nimi." "Maah nan bi ni chee na, nima le cha maa nan tuk nimi tibɔr tee njan. 5 Dandana, m ga ki gir buen un tun ni mi na chee, le ni ponn ni ubaa aa baa mi ke m cha la chee. 6 Maah bui ke m ga buen cha nimi na, nima pu na le nisui bii saakpen. 7 M tuk nimi mbamɔn la, m yaa buen kan, ni ŋan ki tii nimi; ba pu? m yaa kaa buen kan, Uteter ngbaan aan dan. M yaa buen kan, m ga tun ni u ni chee. 8 U yaa fuu ni kan, u ga mɔk dulnyaa aanib ke bi ye titunwambirdam, ki ga mɔk bi ke m ye uninyaan la, ki ga mɔk bi ke Uwumbɔr ga ji bi tibɔr. 9 U ga mɔk bi ke bi ye titunwambirdam; ba pu? baa gaa mi ki kii. 10 U ga mɔk bi ke m ye uninyaan la; ba pu? m ga buen Nte Uwumbɔr chee, le naan ki kan mi. 11 U ga mɔk bi ke Uwumbɔr ga ji bi tibɔr; ba pu? u jin Kinimbɔŋ u ye dulnyaa aanib aayidaan na tibɔr. 12 "M kpa tibɔr pam ki ga tuk nimi; ti mu ye nnann aabɔr, naan ŋma gaa ti dandana. 13 Uwumbɔr Aafuur nyaan mu ye mbamɔn na yaa fuu ni kan, mu ga tuk nimi mbamɔn mɔmɔk; mu aan len mubaa pu; mu aah ŋun Uwumbɔr chee ti na, tima le mu ga len, ki ga tuk nimi budabu ga nan ŋa n-yoonn mu choo na. 14 Mu ga nyuŋ mi la; mu ga di maabɔr ki tuk nimi. 15 Nte Uwumbɔr aabɔr mɔmɔk ye maabɔr la. Nima le cha m bui nimi ke mu ga di maabɔr ki tuk nimi." 16 "Ni yaa kpee siib kan, naan ki kan mi. Le ni ki kpee siib kan, ni ga ki kan mi." 17 Le waadidiliib bibaa baa tɔb, "Waah len pu na aatataa ye kinye? U bui ke ni yaa kpee siib kan, taan ki kan u, ni ki kpee siib kan, ti ga ki kan u, ki bui ke u ga buen Ute Uwumbɔr chee. 18 'Ni kpee siib' aatataa ye kinye? Taa nyi waah len pu na aatataa." 19 Le u bee ke bi ban bin baa u tibɔr ngbaan aatataa. Le u bui bi, "M len ke ni yaa kpee siib kan, naan ki kan mi, ni ki kpee siib kan, ni ga ki kan mi. Ni baa tɔb maah len pu na aatataa la aa? 20 M tuk nimi mbamɔn la, nimi le ga li kaani ki wii; dulnyaa aanib mu ga li kpa mpopiin. Ni ga li kpa mpombiin; nimi aapombiin ngbaan mu ga nan kpaln mpopiin. 21 Upii yaa ban u ma ubo kan, u ga li kpa mpombiin waafalaa pu. U ti ma ubo kan, waan ki li teer falaa ngbaan aabɔr, u ga li kpa mpopiin la; ba pu? unipɔɔn koo ni udo. 22 Ni bi kena le ni mu chee. Dandana ni kpa mpombiin. M ni nimi ga nan ki kan tɔb, le ni ga li kpa mpopiin. Ubaa aan ŋma nyan mpopiin ngbaan nisui ni. 23 "Leyaadaal ngbaan, naan ki baa mi tibɔr tibaa aatataa. M tuk nimi mbamɔn la, ni yaa mee Nte Uwumbɔr tiwan nimɔk maayimbil pu na kan, u ga tii nimi. 24 Naa kee mee Uwumbɔr tiwan nibaa maayimbil pu, ki nan saa din. Ni li mee u, le ni ga kan, le ki li kpa mpopiin mbamɔm." 25 "M ŋak ŋiyaataŋak le ki tuk nimi tibɔr timina. N-yoonn choo, maan ki ŋak ŋiyaataŋak ki tuk nimi. M ga di iliin i diin na le ki tuk nimi Nte Uwumbɔr aabɔr. 26 Leyaadaal ngbaan le ni ga mee Uwumbɔr maayimbil pu. Maa len ke m ga mee Nte Uwumbɔr ki tii nimi; 27 uma ubaa le gee nimi; ba pu? ni gee mi la, ki pak ke m nyan ni u chee. 28 Tɔ, m nyan ni Nte Uwumbɔr chee, le ki dan dulnyaa ni. Dandana, m ga nyan dulnyaa ni, ki gir buen Nte Uwumbɔr chee." 29 Le waadidiliib bui u, "Dandana, aa len iliin i diin na. Saa ki ŋak ŋiyaataŋak. 30 Dandana ti bee ke aa nyi tiwan mɔmɔk. Binib aa kee baa si, le aa bee baah ban bin baa si pu na. Nima le cha ti pak ke aa nyan ni Uwumbɔr chee." 31 Le u baa bi, "Ni sil gaa mi ki kii dandana wee la aa? 32 N-yoonn mbaa choo, ki mu fuu ni a, le ni mɔmɔk ga yaa, ki kun, ki cha mi mbaa; m mu aa bi mbaa. Nte Uwumbɔr bi m chee la. 33 M tuk nimi tibɔr timina, ke ni li kpa nsuudoon m pu. Ni ga kan falaa dulnyaa ni. Ni li kpa mpopiin; ba pu? m nyaŋ dulnyaa la."

17

1 Yesu aah len kena na, le u waan lik paacham, le ki bui ke "Nte Uwumbɔr, n-yoonn fuu ni a. Nyuŋ min Aajapɔɔn, le m mu nyuŋ si Nte; 2 ba pu? aa ŋa mi binib mɔmɔk Aadindaan, ke m di limɔfal li kaa kpa ndoon na, ki di tii saah tii mi binib bi na mɔmɔk. 3 Si baanja le ye Uwumbɔr bamɔnn. Binib bi nyi si, ki nyi mi Yesu Kristo u aa tun ni u na, bima le kpa limɔfal li kaa kpa ndoon na. 4 M nyuŋ si dulnyaa wee ni; m tun saah tii mi lituln li na ki doo. 5 Nte Uwumbɔr, dulnyaa aah kaa nan kee bi buyoonn na, m nan bi aa chee, le aa nyuŋ mi. Nte, ki nyuŋ mi kena aa chee. 6 "M mɔk bijab bimina saah bi pu na. Aa nyan bi dulnyaa aanib ponn ni ki di tii mi la. Bi nan ye saanib la, le aa di bi ki di tii mi. Le bi joo saaliin. 7 Dandana bi nyi ke saah tii mi tiwan nimɔk na, ni nyan ni aa chee la; 8 ba pu? m tuk bi saah tuk mi tibɔr ti na, le bi gaa ti, ki nyi ke ni ye mbamɔn ke m nyan ni aa chee, ki pak ke si le tun ni mi. 9 "M mee si ki tii bi. Maa mee si ki tii dulnyaa aanib. M mee si ki tii binib bi aa tii mi bi na; ba pu? bi ye saanib la. 10 Maanib mɔmɔk ye saanib la. Le saanib mu ye maanib. Le bi nyuŋ mi. 11 Dandana m choo aa chee la. Maan ki li bi dulnyaa ni; bima le ga li bi dulnyaa ni. Nte Uwumbɔr u ye chain na, aa tii mi saayimbil la. Cha liyimbil ngbaan aapɔɔn li lik bi, bi li ye unibaan, ke m ni si aah ye unibaan pu na. 12 Maah bi bi chee buyoonn na, m lik bi saayimbil li aa tii mi li na aapɔɔn pu. M lik bi la, le bi ponn ni ubaa aa bee yooli, see yooli yooli aanii na baanja. Waah bee yooli na, ni gbiin Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na. 13 Dandana m choo aa chee la. Maah laa bi dulnyaa ni na, nima le m len aa chee tibɔr timina, ke bi li kpa mpopiin ke maah kpa pu na. 14 M tuk bi saaliin la. Maah kaa bi ke dulnyaa aanib aah bi pu na, kena le bi mu aa bi ke dulnyaa aanib aah bi pu na. Nima le cha dulnyaa aanib nan bi. 15 Maa mee si ke aa nyan bi dulnyaa ni. M mee si ke aa taa cha Kinimbɔŋ ŋa bi nibaa. 16 Maah kaa bi ke dulnyaa aanib aah bi pu na, kena le bi mu aa bi ke dulnyaa aanib aah bi pu na. 17 Ŋa bi chain. Cha saaliin i ye mbamɔn na, ŋa bi chain. 18 Saah tun ni mi dulnyaa wee ni pu na, kena le m mu tun bi dulnyaa ni. 19 Bi pu le m di mbaa ki di tii si, ke bi mu li ye saanib bi bi chain mbamɔm na. 20 "Maa mee si ki tii bijab bimina baanja. M mee si ki tii binib bi ga gaa mi ki kii baaliin pu na. 21 M mee si ke bi mɔmɔk li ye unibaan. Nte Uwumbɔr, aa bi m ni, le m mu bi aa ni. Cha bi mu li bi ti ni, aan dulnyaa aanib pak ke aa sil tun ni mi. 22 Saah tii mi saabimbin nyaan pu na, kena le m mu tii bi, aan bi li ye unibaan, ke m ni si aah ye unibaan pu na. 23 M bi bi ni, le aa mu bi m ni, ke bin kpaan unibaan mbamɔm, aan dulnyaa aanib bee ke aa tun ni mi, ki gee saanib ke saah gee mi pu na. 24 "Nte Uwumbɔr, saah tii mi binib bi na, m ban bi mu li bi maah bi nin chee na, ki kan saah nyuŋ mi pu na; saah kaa nan kee naan dulnyaa buyoonn na, aa nan gee mi. 25 Nte Uwumbɔr u ŋani ni ŋan na, dulnyaa aanib aa nyi si. Min le nyi si. Binib bimina bee ke aa tun ni mi la. 26 M mɔk bi saah bi pu na, ki ga li beenin mɔk bi, ke bi mu li gee tɔb ke saah gee mi pu na, aan m mu li bi bi ni."

18

1 Yesu aah len kena ki ti doo na, le u ni waadidiliib puur nkpen mu bi yi mu ke Kidron na. Isui i lu ŋisubil jikee na aasaak bi nima chee. Le bi koo kisaak ngbaan ni. 2 Le Judas, u ga kooh Yesu na, u mu nyi nima chee; Yesu ni waadidiliib nan kuuni nima chee kpaala kpaala. 3 Le Judas nan di sujatiib ni bitutuliib bi nyan ni Uwumbɔr aatotoorninkpiib ni Farisii yaab chee na, le ki buen kisaak ngbaan ni bin ti chuu Yesu. Bi joo ni karyaa mam, ni tijaawan. 4 Le Yesu nyi budabu ga ŋa u na. Le u tooh bi nsan ni, le ki baa bi, "Ni ban ŋmaa?" 5 Le bi bui u, "Ti ban Yesu u ye Nasaret aatiŋ aanii na la." Le u bui bi, "Min ye." Judas u kooh u na, u mu si sujatiib ngbaan chee. 6 Yesu aah len ke uma ye na, le bi sur puwɔb, le ki lir kitiŋ. 7 Nima le u ki baa bi, "Ni ban ŋmaa?" Le bi bui ke, "Yesu u ye Nasaret aatiŋ aanii na." 8 Le u bui bi, "M tuk nimi ke min ye. Ni yaa ban mi kan, ni cha maadidiliib na li cha." 9 (U len kena, ke un gbiin waah len pu na, ke Uwumbɔr aah tii u binib bi na, waa cha bi ponn ni ubaa bee yooli.) 10 Le Simon Piita joo kpaacha, le ki di gii nyan Uwumbɔr aatotoorninkpil aatutuln aatafalgiir. Bi yi ututuln ngbaan ke Malkus. 11 Le Yesu bui Piita, "Di saakpaacha ngbaan ki di fu kijuchook ni. Maan ji falaa u Nte Uwumbɔr siin mi na aa?" 12 Le sujatiib ni baaninkpil ni bitutuliib ngbaan chuu Yesu le ki buu uŋaal, 13 le ki pue di u di buen Anas chee le njan. Anas ye Kayafas aachoor la. Kayafas ye Uwumbɔr aatotoorninkpil le libiln ngbaan, 14 ki ye uja u nan tuk Juu yaab ke ni ŋan unibaan kpo binib mɔmɔk pu. 15 Baah di Yesu di buen na, le Simon Piita ni Yesu aadidiir ubaa paan u pu. Uwumbɔr aatotoorninkpil nyi Yesu aadidiir ngbaan. Nima le u dii Yesu ki koo ni Uwumbɔr aatotoorninkpil aachiln ni. 16 Le Piita sil mbisamɔb chee lipaal. Le Yesu aadidiir u Uwumbɔr aatotoorninkpil nyi u na, buen ti len usaapɔɔn u si kii mbisamɔb na chee, le ki di Piita ki di koo ni. 17 Le usaapɔɔn ngbaan baa Piita, "Aa mu ye uja ngbaan aadidiir ubaa la aa?" Le u bui u, "Maa ye." 18 Tiwoor nan bi la. Le Uwumbɔr aatotoorninkpil aatutuliib ni Juu yaab aatutuliib nan di nkoon ki di tuur mmii, le ki si wol. Le Piita mu si bi chee, ki si wol mmii. 19 Le Uwumbɔr aatotoorninkpil baa Yesu waadidiliib aabɔr, ki baa u waah mɔk binib pu na aabɔr. 20 Le Yesu bui u, "N-yoonn mɔmɔk, le m len binib mɔmɔk aanimbil ni, ki tuk bi Uwumbɔr aaliin, mmeen aadir ni, ni Uwumbɔr aadichal ni, Juu yaab mɔmɔk aah kuuni nin chee na. Maa len tibɔr tibaa libɔɔl ni. 21 Ba ŋa aa baa mi? Baa binib bi ŋun maah len pu na, ke m tuk bi kinye. Bi nyi maah len pu na." 22 Yesu aah len kena na, le ututuln u si u chee na di uŋaal faa u, le ki baa u, "Aa len Uwumbɔr aatotoorninkpil chee kena aa?" 23 Le Yesu bui u, "M yaa len tibɔbil kan, mɔk binib ngbaan taah bir pu na. Maah len pu na yaa ŋan kan, ba ŋa aa faa mi?" 24 Le Anas di Yesu di tun Kayafas u ye Uwumbɔr aatotoorninkpil na chee. Tikululn beenin buu uŋaal. 25 Simon Piita aah si wol mmii pu na, le bi baa u, "Aa mu ye waadidiliib ponn ni ubaa la aa?" Le u nee le ki bui ke waa ye. 26 Le Uwumbɔr aatotoorninkpil aatutuln ubaa, u ye uja u Piita gii nyan utafal na aana aabo ubaa na, le baa u, "Maa ba kan si Yesu chee kisaak ngbaan ni ii?" 27 Le Piita ki nee. Libuul ngbaan ni le ukooja wii. 28 Le bi nyan Yesu Kayafas aadichal ni, le ki di buen kitiŋ ngbaan aaninkpil aadichal ni, bi yi u ke Pailat. Ni ye lichakpitaawoln la. Juu yaab aaninkpiib aa koo ni lidichal ngbaan ni, bi taa bii baakoobil; bi ban bin ji Lakr-jer aajim. 29 Nima pu na le Pailat nyan lipaal bi chee, le ki baa bi, "Ni galn uja ngbaan kinye?" 30 Le bi bui u, "Uja ngbaan yaa kaa ba ye bakadaan kan, taa ba ga chuu u ki ŋa aaŋaal ni." 31 Le Pailat bui bi, "Nimi nibaa gaa u ki ji u tibɔr nimi aakaal aah dii pu na." Le bi bui u, "Taa kpa nsan ti ku unii." 32 Baah len kena na, ni gbiin Yesu aah nan len pu, ki mɔk binib waah ga nan kpo pu na. 33 Le Pailat ki labr koo lidichal ni. le ki yi Yesu, le ki baa u, "Sin le ye Juu yaab aabɔr aa?" 34 Le Yesu baa u, "Saah len pu na, aa len aabaa pu le aan binib le tuk si ke m ye Juu yaab aabɔr." 35 Le Pailat baa u, "M ye Juu yaab aanii la aa? Aa mamaŋ aanib ni Uwumbɔr aatotoorninkpiib le di si, ki di ŋa ŋŋaal ni. Aa ŋa ba?" 36 Le Yesu bui u, "Maanaan aa ye dulnyaa wee ni aanaan. Maanaan yaa ba ye dulnyaa wee ni aanaan kan, maadidiliib ba ga jan kijaak, Juu yaab taa chuu mi. Maanaan aa ye dulnyaa wee ni aanaan." 37 Le Pailat baa u, "Aa sil ye ubɔr la aa?" Le Yesu bui u, "Ni ye saah len pu na la. M dan dulnyaa wee ni, m nan tuk binib mbamɔn. Nima le cha bi ma mi. Unii umɔk ban mbamɔn na kan, u ga kii maah len pu na." 38 Le Pailat baa u, "Mbamɔn ye kinye?" Pailat aah len kena na, le u ki nyan lipaal Juu yaab chee, le ki bui bi, "Maa kan waataani ubaa. 39 Nimi aakaal le ye ke m nyan unaagbiija ubaa di lii Lakr-jer aajim yoonn. Ni ban ke m di Yesu, Juu yaab Aabɔr ngbaan, ki di lii ii?" 40 Le bi teen, "Taa di uja ngbaan di lii. Di Barabas di lii." (Barabas nan ye ufifiir la.)

19

1 Le Pailat di Yesu ki di ŋa waasujatiib aaŋaal ni, ke bin lue u ŋinaalab. 2 Le bi luu ikokon aayikpupuk le ki di chiŋ u, le ki di libɔkumaln di peen u, 3 le ki choo ki nan dooni u, le ki bui u, "Juu yaab Aabɔr, aa doon aa?" le ki joo biŋaal gbaa u. 4 Le Pailat ki nyan lipaal, le ki bui Juu yaab, "M ga di u nyan lipaal ni chee, ni bee ke maa kan waataani ubaa." 5 Le Yesu nyan ni lipaal, ki beenin chik ikokon aayikpupuk ki pee libɔkumaln ngbaan. Le Pailat bui bi, "Lik man, uja na sɔ." 6 Uwumbɔr aatotoorninkpiib ni baatutuliib aah kan u na, le bi teen, "Kpaa u ndɔpuinkoo pu, kpaa u ndɔpuinkoo pu." Le Pailat bui bi, "Nimi nibaa di u ki kpaa ndɔpuinkoo pu man. Maa kan waataani ubaa." 7 Le bi bui u, "Ti kpa nkaal la. Nkaal ngbaan aah dii pu na, u ŋeer nkun; ba pu? u len ke u ye Uwumbɔr Aajapɔɔn la." 8 Pailat aah ŋun ke Yesu bui ke u ye Uwumbɔr Aajapɔɔn na, le ijawaan moo chuu u. 9 Le u ki gir koo lidichal ngbaan ni, le ki ti baa Yesu, "Aa nyan ni la chee?" Le Yesu aa len tibaa. 10 Le Pailat baa u, "Saan gar mi tibaa aa? Li nyi! M kpa mpɔɔn, ki ga ŋma di si lii, ki kpa mpɔɔn ki ga ŋma kpaa si ndɔpuinkoo pu." 11 Le Yesu bui u, "Uwumbɔr yaa kaa tii si mpɔɔn kan, saan ŋma li kpa mpɔɔn ki ŋa mi nibaa. Nima pu na unii u di mi di ŋa aaŋaal ni na, waatunwambir jer siyaan." 12 Waah len kena na, nima le Pailat ban ke un di u lii; le Juu yaab teen, "Aa yaa di uja ngbaan di lii kan, saa ye Ubɔrkpaan Siisa aajɔ; unii umɔk len ke u ye ubɔr na, u ye Siisa aadin la." 13 Pailat aah ŋun kena na, le u ki nyan Yesu lipaal le ki nan kal ubɔjir aajal pu, bi yi nima chee "Ntaakpateer paab." (Juu yaab aaliin ponn ni, bi yi nima chee ke "Gabata.") 14 Ni nan ye Lakr-jer aajim yoonn la. Leyaadaal nan ye kitaak ki ga ji ki woln Juu yaab aakpakool na. Ni nan ye kichakpiik ni, ki naahn tikur tiluub yoonn. Le Pailat bui Juu yaab, "Lik man, nimi aabɔr sɔ." 15 Le bi teen, "Nyan u nima, nyan u nima, kpaa u ndɔpuinkoo pu." Le Pailat baa bi, "M di nimi aabɔr ki di kpaa ndɔpuinkoo pu uu?" Le Uwumbɔr aatotoorninkpiib bui u, "Taa ki kpa ubɔr ubaa ki kpee Siisa pu." 16 Baah len kena na, le u di Yesu ki di ŋa biŋaal ni, bin ti kpaa u ndɔpuinkoo pu. Le bi gaa u, 17 le ki cha u yoor waadɔpuinkoo, le bi di u nyan kitiŋ ponn ni, ki buen nibaa chee, bi yi nima chee ke "Kiyikpaŋ aapepel." (Juu yaab aaliin ponn ni, bi yi nima chee ke "Golgota.") 18 Le sujatiib ngbaan kpaa u ndɔpuinkoo pu nima chee, le ki di bijab bilee kpee, ki kpaa bi idɔpuinkoo pu. Bi kpaa ubaa uŋaaŋgan wɔb, ki kpaa uken uŋaaŋgii wɔb. Le Yesu bi bikaasisik ni. 19 Le Pailat ŋmee ŋŋmeen ke "Yesu u ye Nasaret aatiŋ aanii, ki ye Juu yaab Aabɔr na," le ki di ŋŋmeen ngbaan ki di tam waadɔpuinkoo pu. 20 Ni ŋmee Juu yaab aaliin ponn ni, ni Rom yaab aaliin ponn ni, ni Griik yaab aaliin ponn ni. Juu yaab pam le karn ŋŋmeen ngbaan; baah kpaa Yesu ndɔpuinkoo pu nin chee na, naa daa kitiŋ ni. 21 Le Juu yaab aatotoorninkpiib bui Pailat, "Taa ŋmee ke u ye Juu yaab Aabɔr. Ŋmeen ke uma le len ke u ye Juu yaab Aabɔr." 22 Le Pailat bui bi, "Maah ŋmee pu na, ni ŋmee la." 23 Le sujatiib bi kpaa u ndɔpuinkoo pu na, bi yakr waawanpeenkaan mfim munaa, bima binib binaa; le ki yoor waakpalk mu. Kikpalk ngbaan nan ye litaamuln, kaa kpa baah ŋal nin chee na. 24 Nima pu na le bi bui tɔb, "Taa cha ti kar kikpalk ngbaan. Cha ti too chacha, ki lik ke ulau ga ji ki." Baah ŋa pu na, ni gbiin Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na: "Bi di maawanpeenkaan ki yakr tɔb, ki too chacha maakpalk pu." Nima le cha sujatiib ngbaan ŋa kena. 25 Le Yesu aana, ni una aanaal, ni Mari u ye Klopas aapuu na, ni Mari Magdalene, nan si gbak Yesu aadɔpuinkoo chee. 26 Le Yesu kan una ni waadidiir u u gee u na, si gbak u. Le u bui una, "Nna, lik, aajapɔɔn le ye maadidiir wee," 27 le ki bui waadidiir ngbaan mu, "Lik, aana le ye upii wee." Leyaadaal ngbaan, le waadidiir ngbaan di Yesu aana, ki ti di koon waachiln ni. 28 Le Yesu bee ke u tun waatuln doo a. Le u bui ke "Nnyunyun chuu mi." Waah len kena na, ni gbiin Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na. 29 Le tiwanyukaan ni mɔɔn na gbii lisambil ponn ni ki si nima chee. Le bi di nkiisuu ki di bɔn ni ni, le ki di ŋa ndɔ pu, le ki di ŋa umɔb ni, ke un moor. 30 Waah moor ni na, le u bui ke, "Maatuln doo a," le ki gaa tiin, le ki cha waawiin nyan, ki kpo. 31 Ni ye kitaak ki ga woln Juu yaab aakpakool na la. Likpakool ngbaan ye nwiin saakpiin daal la. Nima le Juu yaab aa ban ke ŋininkpol li beenin bi idɔpuinkoo pu likpakool daal. Nima le bi bui Pailat ke un cha waasujatiib ti gbaa koor bitaa, aan bin kpo mala, aan bin chuu nyan bi idɔpuinkoo pu. 32 Le sujatiib dan nan gbaa koor bijab bi lee idɔpuinkoo pu Yesu chee na aataa. Bi gbaa koor ubaa aataa, ki ti gbaa koor uken mu aataa. 33 Le baah ti fuu Yesu chee na, bi mui u kpo a, nima le baa gbaa koor utaa. 34 Le suja ubaa di kigbalk ki di saa Yesu aasikakl. Libuul ngbaan ni, le nsin ni nnyun nyan. 35 (Uja u kan kena na tuk binib waah kan pu na. Waah len pu na, ti gbii la. Uwumbɔr mu bee ke u len mbamɔn la, aan ni mu pak ti.) 36 Bi ŋa Yesu kena, ke bin gbiin Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na, ke "Waakpab ponn ni libaa aan koo." 37 Uwumbɔr aagbaŋ ki len ke "Bi ga lik uja u bi saa u na." 38 Tɔ, uja ubaa nan bi, bi yi u ke Josef u ye Arimatea aatiŋ aanii, ki ye unii u dii Yesu na. U mu san Juu yaab ijawaan, kaa dii u lipaal. Udaan ngbaan le dan nan mee Pailat ke u cha u nyan Yesu aawon ndɔpuinkoo pu. Le Pailat kii. Le u buen ti nyan u ndɔpuinkoo pu. 39 Nikodemus, u nan dan Yesu chee njan kinyeek na, u mu fuu ni, ki joo ni tubalee. Ni nan ye tubalee bi yi u ke mir, ni tubalee bi yi u ke alos, le bi di ŋmar tɔb ni. Tubalee ngbaan aanyuunyuun ga pii bɔtɔmɔn. 40 Le bi di likekeln nyaan ni tubalee ngbaan, le ki di poo Yesu aawon. Juu yaab yaa ban bin sub lininkpol kan, bi ŋani kena la. 41 Baah kpaa Yesu nin chee na, isui aasaak bi nima. Bi nan gbii kitakpaluŋ kibaa nima chee. Baa nan kee sub unii ubaa ki ponn ni. 42 Kitakpaluŋ ngbaan aah kaa daa nima chee na, le bi di Yesu aawon ki di sub ki ponn ni. Ni ye kitaak ki ga woln Juu yaab aakpakool daal na la.

20

1 Juu yaab aakpakool daal aah ji woln kitaak na, le Mari Magdalene buen likaakul ngbaan chee. Ni ye lichakpitaawoln, ki laa bɔɔn. Waah fuu likaakul chee na, le u kan litakpal li bi nan di leŋ likaakul aamɔb na, aa ki bi. 2 Le u san buen Simon Piita ni Yesu aadidiir uken u Yesu gee u na chee, le ki bui bi, "Bi nyan Tidindaan aawon likaakul ni a. Taa nyi baah di ti ŋa nin chee na." 3 Le Piita ni Yesu aadidiir uken fii san buen likaakul na chee. 4 Le Yesu aadidiir uken san jer Piita ki puen fuu li chee, 5 le ki boon ki gbuun lik, ki mui ŋikeken ngbaan le dɔ. Waa koo likaakul na ni. 6 Le Simon Piita, u paani puwɔb na, mu fuu ni, le ki koo likaakul na ni, le ki mui ŋikeken ngbaan dɔ. 7 U mui likekeln li bi nan di poo uyil na kpab ki dɔ libaa. 8 Le Yesu aadidiir u mu puen fuu likaakul chee na, mu koo, le ki kan, le ki pak Yesu aah nan tuk bi pu na. 9 (Baa kee bee Uwumbɔr aagbaŋ aah len pu na aatataa, ke Yesu ga fikr nkun ni.) 10 Le bi gir kun. 11 Tɔ, Mari beenin si likaakul na chee ki wii. Waah wii na, le u boon ki gbuun lik li ponn ni, 12 le ki kan Uwumbɔr aatuuntiib bilee bi pee tiwanpiln na kal Yesu aawon aah ba dɔ nin chee na. Ubaa kal uyil aah ba bi ni wɔb na, le uken mu kal utaa aah ba bi ni wɔb na. 13 Le bi baa u, "Upii, ba ŋa si aa wii?" Le u bui bi, "Bi nyan Ndindaan aawon la. Maa nyi baah di ti ki ti ŋa nin chee na." 14 Waah len kena na, le u fenn lik upuwɔb, le ki mui Yesu sil, kaa nyi ke Yesu ye. 15 Le Yesu baa u, "Upii, ba ŋa si aa wii? Aa ban ŋmaa?" Mari dak ke uja u kii kisaak na ye. Le u bui u, "Maaninkpil, aa yaa di waawon ŋa nin chee na kan, mɔk mi, m ti yoor." 16 Le Yesu bui u ke, "Mari." Le u fenn, le ki bui u Juu yaab aaliin ni ke, "Raboni." (Naatataa le ye ke "Tiicha.") 17 Le Yesu bui u, "Taa meeh mi. Maa kee buen paacham Nte Uwumbɔr chee. Li cha ki ti tuk nnaabitiib ke m cha paacham Nte u ye Maawumbɔr na chee la, u ye ni mu Aate ki ye ni mu Aawumbɔr na." 18 Le Mari Magdalene buen ti tuk bi, "M kan Tidindaan a," le ki tuk bi Yesu aah tuk u tibɔr ti na. 19 Tɔ, Juu yaab aakpakool aah jin woln kitaak na aajook le Yesu aadidiliib bi kidiik ni, le ki laŋ; ba pu? bi san Juu yaab ijawaan. Le Yesu dan nan sil bikaasisik ni, le ki bui bi, "Ni li kpa nsuudoon man." 20 Waah len kena na, le u taln uŋaal ki mɔk bi baah nan kpaa uŋaal ponn ni ipiin pu na, le ki mɔk bi baah nan saa u usikakl kigbalk pu na. Waadidiliib aah kan u na, le bi kpa mpopiin. 21 Le u ki bui bi, "Ni li kpa nsuudoon man. Nte Uwumbɔr aah tun ni mi pu na, kena le m mu tun nimi." 22 Waah len kena na, le u fuur lii bi pu, le ki bui bi, "Gaa Uwumbɔr Aafuur nyaan man. 23 Ni yaa di cha pinn binib baatunwambir kan, bi ga kan chapinn. Ni yaa kaa di cha pinn bi kan, baan kan chapinn." 24 Tomas, bi yi u Kijaan, u ye Yesu aadidiliib kipiik ni bilee ponn ni ubaa na, waa nan bi bikaasisik ni buyoonn Yesu fuu ni na. 25 Le Yesu aadidiliib biken tuk u, "Ti kan Tidindaan a." Le u bui bi, "M yaa kaa kan baah nan kpaa uŋaal ponn ni ipiin pu na aabue, ki di ŋŋaambik baan ŋibue ngbaan ponn ni kan, ki di ŋŋaal baan baah nan saa u usikakl kigbalk pu na aabuer ponn ni kan, maan pak saah len pu na." 26 Tɔ, le iwiin iniin jer. Le Yesu aadidiliib ki bi kidiik ni. Tomas mu bi bi chee. Kidiik laŋ a. Le Yesu dan nan sil bikaasisik ni, le ki bui ke "Ni li kpa nsuudoon man," 27 le ki bui Tomas, "Di aaŋaambik ki baan ŋŋaal aabue ponn ni, ki di aaŋaal ki baan nsikakl aabuer mu ponn ni, aan ki gaa mi ki kii, aan ki taa ki beeni." 28 Tomas bui u, "Aa ye Ndindaan ni Maawumbɔr la." 29 Le Yesu bui u, "Saah kan mi na le aa gaa mi ki kii. Uwumbɔr aanyoor bi binib bi kaa kan mi aan ki gaa mi ki kii na pu." 30 Tɔ, Yesu tun lijinjiir aatun ŋiken pam waadidiliib aanimbil ni. Ni mɔmɔk le aa ŋmee ŋa kigbaŋ kee ni. 31 Bi ŋmee nimina ke ni pak ke Yesu le ye Uwumbɔr Aanileekoo Kristo ki ye Uwumbɔr Aajapɔɔn. Ni yaa gaa u ki kii kan, u pu le ni ga li kpa limɔfal.

21

1 Nee aapuwɔb le Yesu di ubaa ki di mɔk waadidiliib limɔɔl chee, bi yi limɔɔl ngbaan ke Tiberias. Kena le u di ubaa ki di mɔk bi. 2 Simon Piita ni Tomas bi yi u Kijaan, ni Natanael u nyan ni Kana ki bi Galilee aatiŋ ni na, ni Sebedee aajapɔɔtiib bilee, ni Yesu aadidiliib bilee biken nan bi tɔb chee. 3 N-yoonn ngbaan le Simon Piita bui bi, "M cha m ti chur ijan la." Le bi bui u, "Ti mu ga dii si la." Le bi buen ti koo buŋɔb ni, ni di ti woln baa kan nibaa. 4 Nwiin aah laa puuni na, le Yesu sil nnyun aagbaan. Le waadidiliib aa nyi ke Yesu ye. 5 Le u baa bi, "Binachipɔm, naa kan ijan aa?" Le bi bui u, "Taa kan." 6 Le u bui bi, "Di kipɔɔk ngbaan di mee buŋɔb na aaŋaaŋgii wɔb, le ni ga kan." Le bi di mee le ki chuu ijan pam le kaa ŋma yoor. 7 Le Yesu aadidiir u Yesu gee u na bui Piita, "Tidindaan ye." Baah ban ijan na bi yii ŋikpatambiln baanja la. Simon Piita aah ŋun ke Tidindaan ye na, le u yoor waabɔkul le ki di peen, le ki lir nnyun ni le ki cha u chee. 8 Le waadidiliib bi gur na bi buŋɔb na ni ki dar kipɔɔk ki gbii ijan na, ki choo nnyun aagbaan. Nnyun aagbaan aa daa. Ni naahn ŋisaŋ ikub ilee la. 9 Baah ti fuu nnyun aagbaan ki nyan buŋɔb ni na, bi mui nkoon aamii bi, ujan ni boroboro pu ni ni. 10 Le Yesu bui bi, "Li joo ni naah chuu ijan i na ngem." 11 Le Simon Piita ki koo buŋɔb na ni ki ti gbiln kipɔɔk na, le ki joo dar cha ngbaan. Le kipɔɔk na gbii ijan saakpiin. Ijan ngbaan ye nkub ni piiŋmu ni itaa. Yaah po wiir kena na, kipɔɔk na aa kar. 12 Le Yesu bui bi, "Dan nan ji man." Waadidiir ubaa aa kaar un baa u, "Si ŋmaa ye?" ba pu? bi nyi ke Tidindaan ye. 13 Le Yesu dan nan yoor boroboro ni ijan le ki di tii bi. 14 Nimina le ŋa mfim mutaa le u di ubaa di mɔk waadidiliib mui u fikr nkun ni ni jer a. 15 Baah ji doo na, le Yesu baa Simon Piita, "Simon, Jɔnn aajapɔɔn, aa gee mi ki jer bimina aah gee mi pu na aa?" Le u bui u, "Ndindaan, een, aa nyi ke m gee si." Le Yesu bui u, "Kpiin maapihbi," 16 le ki ki baa u leeler, "Simon, Jɔnn aajapɔɔn, aa gee mi ii?" Le u ki bui u, "Ndindaan, een, aa nyi ke m gee si la." Le Yesu bui u, "Li kii maapiih," 17 le ki ki baa u taatar, "Simon, Jɔnn aajapɔɔn, aa gee mi ii?" Le Simon Piita aasui bii; ba pu? u baa u mfim mutaa mɔk, "Aa gee mi ii?" Le u bui u, "Ndindaan, aa nyi tiwan mɔmɔk la. Aa nyi ke m gee si." Le Yesu bui u, "Kpiin maapiih. 18 M tuk si mbamɔn la, saah nan ye unachipɔɔn na, aa nan peen saawanpeenkaan, ki cha saah gee nin chee na. Aa yaa ti por kan, aa ga taln aaŋaal, unii ubaa ga peen si, ki yoor si ki cha saah kaa gee nin chee na." 19 U bui Piita kena ke un mɔk u, uma Piita aah ga kpo ki nyuŋ Uwumbɔr pu na. Waah len kena na, le u bui u, "Li dii mi." 20 Le Piita fenn upuwɔb, ki kan Yesu aah gee waadidiir u na paani bi pu. Waadidiir ngbaan ye un nan ka den Yesu aabiŋ na, baah nan ji tijiir buyoonn na, ki baa u, "Ndindaan, ŋmaa ga kooh si?" 21 Piita aah kan u paani bipuwɔb na, le u baa Yesu, "Ndindaan, ba ga ŋa uja wee?" 22 Le Yesu bui u, "M yaa gee ke u li bi ki nan saa buyoonn m ga nan gir ni na kan, ti ye saabɔr aa? Li dii mi." 23 Nima na le Yesu aanib bui ke waadidiir ngbaan aan kpo. Yesu ma aa bui ke waan kpo, u po bui ke "M yaa gee ke u li bi ki nan saa buyoonn m ga nan gir ni na kan, ti ye saabɔr aa?" 24 Waadidiir ngbaan le ye un tuk binib tibɔr tee, ki ŋmee ti kigbaŋ kee ni na. Ti bee ke waah len pu na gbii la. 25 Tiwan pam aaboŋ le Yesu ŋa, baa ŋmee ni mɔmɔk. Bi yaa ba ŋmee ni mɔmɔk kan, maa dak ke bi ba ga kan mpaan dulnyaa ni ki bil baah ŋmee tigbann ti na.