Kinyaturu

YOHANA


1

1 Mwandyo na urëfo Ukhani, na Ukhani naa wë itambëëmwe na Muungu. Ukhani naa Muungu. 2 Ufuma mwandyo naa wë itambëëmwe na Muungu. 3 Mantu oong'e ëgatëndwa ukëërëa mweeso. Ësana ti mweeso naa rëtiutëndeka intu mba rëmwe. 4 Mukhatë akwe na guna ufanga. Na ufanga u naa weru wa antu. 5 Weru ugumwëkaa mu kitë na kitë gëtiuwuhuma. 6 Muungu agamutuma muntu rina rakwe Yohana. 7 Mweeso wajie gusoko a usudanga. Na ugusudangëa sayu a weru gusoko voong'e vëdahe uhuvëa ukëërëa mweeso. 8 Mweeso na ti weru, ëgweeso wajie asudangëe sayu a weru. 9 Weru tutë nëugumumwëkëa mu muntu naa wajie mu urëmi. 10 Mweeso naa wë mu urëmi, na urëmi watëndiwe ukëërëa mweeso, na kë urëmi winamumanyaa mweeso. 11 Mweeso agaja gwa antu va ukhawe, na antu vakwe mughonjo vinamughenyifaa mweeso. 12 Ëgweeso gwa voong'e unë vëgamughenyifa mweeso, unë vëgarehuvëa rina rakwe, mweeso agavafa udaho wa utëndeka vana va Muungu. 13 Avaa naa vafafiwe ti gwa saghami mbesa gwa mafenji a mwëërë mbesa gwa mafenji a muntu ëgweeso Muungu mweeso mughonjo. 14 Na ukhani ugatëndeka muntu na ugagikhaa mukhatë itu, wëjue mboto nanë tutë. Sese gwawugune üküü wakwe, üküü mwino wa Mwana umwedu ufumie kunë Tata. ( 15 Yohana agamusudangëa mweeso, na agahanya, “Uyuu në mweeso unë nene ngahanya, ‘Mweeso unë ujie unyuma ane në müküü ukëra nene, gusoko në nene naa ëkëë ntinafafwa mweeso naa urëfo.)’” 16 Na ufuma uwëjuo wakwe sese soong'e gugaghenyifa, mboto gunto a mboto. 17 Gusoko seria ajie ukëërëa kunë Musa; mboto nanë tutë yajie ukëërëa kunë Yesu Kiristo. 18 Gutëe muntu nëwamughune Muungu mbanduvë. Mwana në umwedu unë wë mugëkuva gamwa Tata, mweeso unë wamuraghëëre Muungu daaji. 19 Na uruu në usudangei wamwa Yohana itungo nënaa Ayahudi vatuma akumbëki nanë Alawë ufuma uYerusalemu umuwëëya, 20 Mweeso agakumwua, ainakhana, ëgweeso agakumuua, 21 Na vëgamuwëëya, “Ntuni kangë? Veve wë Eliana?” Mweeso agasucha, “Nene nti mweeso.” Vëgamuwëëya, “Veve u munyagëdaghuna?” Na mweeso agasucha, “A, a!” 22 Veeso vëgahanya kunë mweeso kangë, “Wurë, veve wë anyu? Nëguhange isucho gusoko avoo unë vagutumaa sese.” 23 Mweeso agahanya, “Nene unë ruri wa muntu nëugwaanga umbugha, ‘Ghoori njëa a Müküü’ mwino munyagëdaghu Isaya wahanyiye.” 24 Afarisayo unë naa vaatuma atumwa vasaa. 25 Veeso vëgamuwëëya, “Asikë në veve ugubadisa, nësa uti Kiristo, na nësa uti Elia, na mba munyagëdaghu?” 26 Yohana agavasucha, “Nene ngubadisa gwa majë; ëgweeso mukhatë anyu wemëkie umwedu unë nyenye mutimumanyie. 27 Wasuu unë ujie unyuma ane, nene ntinoneye uwudondoa mukhova wa iratu rakwe.” 28 Asaa ëgatëndeka uBetania, untumbë a uYorodani, kunë na Yohana ugubadisa. 29 Itiku nërëhongie agamwona Yesu ugwenda ujie usonge akwe, na agahanya, “Raraava, Mwankhoo wa Muungu, unë uguheya ihutye ra urëmi! 30 Uyuu unë naa namuhanyiye mwino, ‘Nëujie unyuma ane, naa ugusonge ane, gusoko naa untongeree nene!’ 31 Nee noo nantimumanyie mweeso, ëgweeso gusoko ëyee nene najie ngubadisa gwa majë, gusoko mweeso adahe udwëëra kunë Isiraeli.” 32 Na Yohana agasudangëa, “Nene ngamwona Mwahu ugutununta mwino nkurwë ufuma gërunde na agamugwëëra. 33 Nene mughonjo naa ntimumanyie mweeso, ëgweeso wasuu nëwantumie ubadisa gwa majë agahanya kunë nene, ‘wasuu nëugumwona Mwahu ugumutununtëa ufuma gërunde uyuyo unë ugubadisa gwa Mwahu Mweru.’ 34 Na nene namugune na ngusudangëa mwino uyuu në Mwana wa Muungu.” 35 Itëku nërëhongie kangë Yohana naa wëmëkie itambëëmwe na asëywi vakwe vavëë. 36 Na agamuraraava Yesu mwino naa ugwendenda, na agahanya, “Kengei Mwankhoo wa Muungu.” 37 Asëywi vasaa nënaa vatëgheeya mwino Yohana uguhanya vëgamuhonga Yesu. 38 Yesu agikengeya, na agavoona vëmuhongie, na agavawëëya, “Muufenja ntuni?” Na veeso vëgamuwëëya mweeso “Rabi” (ryana rayo Musëyi) “ugikhaafë?” 39 Agavëëra, “Njii nyeenoo mwone.” Veeso vegenda na vegoona kunë ugikhaa. Vëgikhaa inawe itiku rasëë, gusoko naa ahumberaa yuvaampëndë. 40 Mu antu vasaa në vavëë nënaa vamutëghëëya Yohana ugurëghëëtya, na umuhonga Yesu, naa Andrea muuna wamwa Simioni Fetero. 41 Mweeso agamwona muuna akwe Simioni tanju, agamwëëra, “Sese gwamwona Masihi” (ryana rayo Kiristo). 42 Mweeso agamutoa kunë Yesu, Yesu agamwihenga Fetero, na agahanya, “Uvii veve wë Simioni mwana wamwa Yohana? Veve ugutanwa Kefa (ryana rayo, Gëyunani në Italaghwe”). 43 Itiku nërëhongie Yesu agaramwua gwenda uGalilaya. Na agamuhanga Filifo na agamukhanëa, “Ng'onga nene.” 44 Filifo naa muntu wa uBetisaida, muji wavaa Andrea nanë Fetero. 45 Filifo agamuhanga Natanaeli, na agamukhanëa, “Sese gwamwoona wasuu unë Musa mung'ë a seria nanë anyagëdaghu noo vaandëkie, Yesu wa uNazareti, mwana wamwa Yosefu.” 46 Natanaeli agamukhanëa, “Intu nëija rëdahitë wurë udwëëra u-Nazareti?” Filifo agamukhanëa, “Njuu woone.” 47 Yesu agamwona Natanaeli ugwenda winjë kunë mweeso, agahanya, “Raraava Mwisiraeli tutë tuutë, nëatina ihondo.” 48 Natanaeli agamukhanëa Yesu, “Wamanyaa nene wurë?” Yesu agamusucha, “Nëaja Filifo akëë ainagwitaana, itungo nëaja wikhee gitina ra mutini aja nëgugune,” 49 Natanaeli agamusucha, “Rabi, veve wë Mwana wa Muungu! Veve wë Mutëmi wa Isiraeli.” 50 Yesu agamusucha, “Gusoko nene nëaja nagukhanëa veve, Nene nagoona wë gitina ra mukuyu wahuvëa? Ugoona mantu maküü ukëra ayaa.” 51 Yesu agamukhanëa Natanaeli, “Tutë tuutë, nene ngugukhanëa veve, veve ugoona irunde rëurughuka, na va malaika va Muungu vëunatëa na utununta gunto a Mwaamuntu.”



2

1 Itiku ra gatatu naa gwina uvire uKana a uGalilaya. Na nyinya wamwa Yesu naa wë hafo. 2 Yesu noo na usambëwe guuvire, itambëëmwe na asëywi vakwe. 3 Itungo nënaa divai ahira, nyinya amwa Yesu agamukhanëa Yesu, “Veeso vëtikweti divai.” 4 Na Yesu agamukhanëa nyinya, “Yiu wina ntuni na nene? Itungo rane këë rënafika.” 5 Nyinya agavëëra atumami, “Roong'e nëwamukhanëa nyenye mutënde.” 6 Faafo na irëfo siiva imutandatu, gusoko a ntende a gëYahudi a gëoya. Mu siiva na ina mwijuo wa masuda makumi avëë mba makumi atatu. 7 Yesu agavëëra, “Yijuyi siiva majë.” Na veeso vëgayijuya chaki! 8 Mweeso agavëëra, “Itungwee tafi, na mumutweere Müküü wa mesa.” Uvii veeso vëgatoa. 9 Itungo nënaa Müküü wa mesa wayasoya majë asaa nëafëuka divai, agadëa umanya kunë adwëëra (ëgweeso atumami unë naa vatafaa majë naa vamanyaa). Müküü wa mesa agamutaana muroghoi, 10 na agamwëëra, “Mu muntu uguduya divai në njija tanju; itungo në antu vanywa vikuta, afu weta nënsusu. Ëgweeso veve wamëvëka divai në njija faka itungwee.” 11 Ikura ërëë ra mwandyo Yesu warëtëndie ukoo uKana a uGalilaya; na agadwëëya üküü wakwe. Na asëywi vakwe vëgamuhuvëa mweeso. 12 Nënaa asaa akëra, Yesu agatununta uKaferinaumu, itambëëmwe ina nyinya nanë auna vakwe nanë asëywi vakwe. Na kuuko vëgikhaa matiku makeevuu. 13 Fasaka a Ayahudi naa ahumbeera, na Yesu agenda uYerusalemu. 14 Mung'ë a hekalu agavahanga avoo unë naa vëurinja njiku nanë nkhoo nanë nkunda, nanë anya ukhavisia hela mung'ë a mwëmo wawe. 15 Agatënda ntamahu a miisi. Agavaduya voong'e gunji a hekalu, itambëëmwe nanë nkhoo nanë njiku. Agahunua gunji hela ya anya ukhavisia hela nanë ufenenguanga mesa yawe. 16 Na agavëëra vasaa nënaa vëurinja nkunda, “Yaheyi mantu ayaa afaa. Mutamëtënde nyumba amwa Tata wanë sokoni.” 17 Asëywi vakwe vëgakëmbukwa mwino Maandëko ëhanyiye, “Wiru gusoko a nyumba ako ugumburagha nene.” 18 Ayahudi vëgamukhanëa, “Ugutenda ndolyokë nëëguguraghëëra sese mwino veve unoneye utenda ayaa?” 19 Yesu agavasucha, “Rekhononti hekalu ërëë, na nene ngurëjenga gwa matëku atatu.” 20 Kangë Ayahudi vëgahanya, “Hekalu ërëë rajengiwe gwa mëakha makumi anë na mutandatu. Wurë, veve ugurëjenga gwa matëku atatu?” 21 Ëgweeso, mweeso naaugurëghëëtya hekalu ra mwëërë wakwe. 22 Uvii itungo nënaa wafëtya ufuma gwakuyi, asëywi vakwe vëgakëmbuka mwino naa warëghëëtëye ërëë. Na vëgahuvëa maandëko nanë ukhani unë naa Yesu waurëghëëtëye. 23 Itungo nënaa Yesu wë uYerusalemu u sigunkuu a Fasaka, antu vingë vëgamuhuvëa mweeso itungo nënaa veeso vayëona ndolyo unë na mweeso waitëndie. 24 Ëgweeso Yesu ainavahuvëa veeso, 25 gusoko naa uvamanyie voong'e. Gutie muntu nëudahëte usundangëa sayu ya muntu; gusoko mweeso mughonjo umanyie ntuni në ëmukhatë a muntu.



3

1 Naa gwina muntu wa ikako ra Afarisayo, rina rakwe Nikodemo, muntu nënaa umanyikie mung'ë a Ayahudi. 2 Muntu uyuu agamwendea Yesu utiku na agamukhanëa, “Rabi, sese gumanyie mwino veve wë musëyi wajie ufuma kunë Muungu. Gusoko gutië muntu nëudahëtë utënda ndolyo, ëgweeso Muungu wë itambëëmwe inakwe.” 3 Yesu agamusucha, “Tutë tuutë, nene ngugukhanëa veve, ëgweeso muntu në wadëa ufafwa ufafo në ufya mweeso atëuwona utëmi wa Muungu.” 4 Nikodemo agamuwëëya, “Muntu ugudaha wurë ufafwa itungo në wajaa munyampaa? Mweeso ugudaha gëngëa muhënjo wa gavëë u nda amwa nyinya na ufafwa?” 5 Yesu agasucha, “Tutë, tuutë nene ngugukhanëa veve, ëgweeso muntu nëwadëa ufafwa gwa majë nanë Mwahu, atëgëngëa utëmi wa Muungu. 6 Rasëë unë rafafiwe gwa mwëërë në mwëërë unë rafafiwe gwa Nkhoo në nkhoo. 7 Utatake mwino nagukhanëa veve, ‘inoneye ufafwa ufafo wa gavëë.’ 8 Mpefo ëgukunkaa kunë ahangëa, na ruri wayo uguutëgheeya, ëgweeso utëgune kunë ëfumie na kunë injë. Uvii ikhwetë na mu muntu nëugufafwa gwa Nkhoo.” 9 Nikodemo agasucha agamukhanëa, “Intu ërëë rëudaha udwëëra wurë?” 10 Yesu agamusucha, “Wurë, veve u musëyi wa Isiraeli, kë ukë utirëmanyie ërëë? 11 Tutë, tuutë nene ngugukhanëa veve, sese gurëghëëtya rasëë nëgurëmanyie, na gusudangëa rasëë në sese gwarëgune. Ëgweeso veve utëughenyifa usudangei wëtu. 12 Mbesa nene ngugukhanëa veve mantu a mu urëmi na utëuhuvëa, ugudaha wurë uhuvëa mbesa nene ngugukhanëa veve mantu a gërunde?” 13 Gutië nëwanatëe girunde ëgweeso unë mweeso nëwatununtie ufuma girunde, u Mwaamuntu. 14 “Na mwino chu Musa naa wamëhumbue njokha a ichuma umbugha, vii uvii imunoneye Mwaamuntu ahumbuwe gunto, 15 Mu Muntu nëwamuhuvëa mweeso adahe uhanga ufanga wa khae na khae.” 16 Gusoko uvii Muungu agauyanja urëmi uvii agamuduya Mwanakwe në umwedu, gusoko mu muntu nëwamuhuvëa mweeso ataje akuye gënkhoo ëgweeso ahange ufanga wa khae na khae. 17 Gusoko Muungu ainamutuma Mwanakwe mu urëmi, tëesa uwuramwua urëmi, ëgweeso urëmi udahe utywewa ukëërëa kunë mweeso. 18 Mweeso unë wamuhuvëa Mweeso atiuramuiywa. Mweeso unë atiumuhuvëa wadahie uramwuwa, gusoko muntu wasuu ainarëhuvëa rina ra Mwana wa Muungu në umwedu. 19 Na ërëë unë iramwuwa, mwino weru wajie mu urëmi, na antu vëgayanja kitë ukëra weru gusoko ntendo yawe naa mbëë. 20 Gusoko mu muntu nëugutendaa në mabë uwuhwëëtë weru, na atëjie u weru gusoko ntendo yakwe itajee ukunukuwa. 21 Ëgweeso wasuu nëugutenda tüte ugujaa u weru, gusoko weru udahe uraghëëra mwino muntu wasuu waitendie ntendo yakwe gwa umooghofa Muungu. 22 Nënaa rasëë rakëra Yesu nanë asëywi vakwe vegenda uYahudi. Agaduva kuuko itambëëmwe inawe na naaugubadisa. 23 Yohana noo naaugubadisa uko Ainoni fifë na Salimu, gusoko kuuko naa gwina majë mingë. Na antu vëgamwendea mweeso na mweeso naa uguvabadisa. 24 Gusoko Yohana naa këë ainatungwa ugëtungo. 25 Wikungumi ugadwëëra mu asëywi vamwa Yohana na Ayahudi vëgëtunga mukhatë a weryo. 26 Asëywi vasaa vëgamwendea Yohana na umukhanëa, “Rabi, muntu uyoo nënaa mwënakwe u ntumbë a Yorodani, wasuu nënaa wamusudangëe, itungwee mweeso ugubadisa, na antu voong'e veumwendea.” 27 Yohana agasucha, “Gutië muntu nëugudaha ughenyifa ëgweeso rasëë në mweeso ugufewa ufuma girunde. 28 Nyenye aghonjo munsudangëa nene, mwino nahanyiye, nene nti Kristo, ëgweeso nene ntumiwe usonge usonge akwe. 29 Mweeso unë wina musyëda në mukhamwëëma. Munyambuya wa mukhamwëëma, unë wimëkie na umutëgheeye mweeso. Mweeso ugurumbëcha nanguu nëumutëgheeye mukumwëëma nëugurëghëëtya. Uvii nene nayanjëcha go. 30 Inoneye mweeso aküre, ëgweeso nene nënyumpe.” 31 Mweeso unë ujie ufuma gunto wë gunto a oong'e. Mweeso unë wa mu urëmi në wa mu urëmi, na ugurëghëëtya në a mu urëmi. Mweeso unë ugujaa ufuma girunde wë gunto a oong'e. 32 Mweeso ugusudangëa gwa rasëë në mweeso wadahie urëonaa na utegheeya, këë gutëë muntu nëugughenyifa usudanga wakwe. 33 Mweeso unë ugughenyifa usudanga wakwe uguraghëëraa daaji mwino Muungu në tutë. 34 Gusoko mweeso unë watumiwe na Muungu ugurëghëëtya nkhani ya Muungu, gusoko Muungu ugumufaa muntu wasuu Mwahu wakwe ti gwa ngeero. 35 Tata umuyanjëte Mwana na wamufee mantu oong'e u mëkhono akwe. 36 Mweeso unë umuhuvëe Mwana wina ufanga wa khae na khae. Mweeso unë atimukuriye Mwana atëuwuhanga ufanga, ëgweeso ikuwo ra Muungu rëmwikheere gunto akwe.



4

1 Itungwee nënaa Müküü wamanya mwino Afarisayo vëgatëgheeya mwino chu Yesu naa uguhangaa asëywi vingë ukëra Yohana na mweeso naa ugubadisa, ( 2 mbesa Yesu mughonjo naa atiubadisa, ëgweeso asëywi vakwe naa vëubadisa.) 3 Yesu nënawateghëëya asaa, agadua Uyudea agaenda kangë uGalilaya. 4 Mweeso naa imunoneye ukëërëa uSamaria. 5 Uvii agaja u muji wa uSukari, në wë mukhatë a itumbë ra u muji wa uSamaria, fifë na muunda unë Yakobo wamufee mwanakwe Yosefu. 6 Rujë wamwa Yakobo na wë faafo, na Yesu narë wakhataa gusoko a muhënjo, uvii agëkhaa umpeo a rujë. Naa ahumbeera itungo ra mumwëkhatë gëfaghato. 7 Agaja mukhema wa Gësamaria utafa majë. Yesu agamwëëra, “Mpa majë nënywe.” ( 8 Gusoko asëywi vakwe naa venda umujini ughua malëwa.) 9 Mukhema wa Gësamaria agamwëëra, “Veve wë Muyahudi, nene në mukhema wa Gësamaria! Udahitë wurë unomba nene majë? Gusoko Ayahudi naa vëtina ukhuvëi na Asamaria.” 10 Yesu agamusucha, “Mbesa veve umanyie gëfewa ga Muungu na unë nyanyu nëugurëghëëtya na veve, ‘Mpa nene majë nënywe,’ veve ajaunoneye umuromba majë a unywa na aja unoneye ugufa veve majë a ufanga.” 11 Mukhema agamukhanëa, “Müküü, veve utigwëëtë gëntu ga utafëa majë, na rujë në urundu; veve ugudaha wurë uhanga majë a ufanga? 12 Veve u müküü nanguu ukëra tata witu Yakobo, unë wagufee sese rujë, na gwanywee ufuma u weeso, na anakwe noo vanywee, nanë mëtugho akwe noo anywee?” 13 Yesu agamukhanëa, “Mu muntu nëugunywa majë ayaa ugoona nyweta kangë, 14 ëgweeso wasuu nëugunywa majë unë nene ngumufa atëgoona nyweta kamwe. Majë unë nene ngumufa ëgutendeka murihë wa majë mukhatë akwe na umufa ufanga wa khae na khae.” 15 Mukhema agamukhanea, “Müküü mpa nene majë asaa, uvii nene ntaone nyweta, mba ntaje afaa utafa majë.” 16 Yesu agamukhanëa, “Enda, mutaane mughosya wako na aje afaa.” 17 Mukhema agamusucha, “Nene ntikweti mughosya.” Yesu agamukhanëa, “Veve wahanya vija, ‘Nene ntikweti mughosya; 18 gusoko wadahie uroghowa na aghosya vatano, na uyuu në mwënakwe itungwee të mughosya wako; gwa uvii veve warëghëëtya tutë.’” 19 Mukhema agamukhanëa, “Müküü, namanyaa mwino veve wë munyagëdaghu. 20 Vaa tata vitu vakuriye gunto a gëtanto ëkëë na nyenye muhanyaa mwino uYerusalemu në itumbe nërënoneye antu gwa ikuryo.” 21 Yesu agamukhanëa, “Mukhema, ng'uvëa nene, itungo rëjië në nyenye mbesa mutijie umukurya Tata gunto a gëtanto ëkëë mba uYerusalemu. 22 Nyenye mukurya rasëë nëmutirimanyie; sese gukurya rasëë nëgurëmanyie; gusoko utyoi në ufuma gwa Yahudi. 23 Ëgweeso itungo rëjie, na itungwee tërë, itungo në anyaumukurya Tata vëjie umukurya gwa nkhoo na gwa tutë, gusoko Tata ugufenja antu vëmukurye mweeso uwu. 24 Muungu në nkhoo, na vasaa unë vëumukurya mweeso ivanoneye umukurya gwa nkhoo na tutë.” 25 Mukhema agamukhanëa, “Nene nëmanyie mwino Masihi ujie (wasuu unë ugutanwaa Kristo); itungo në mweeso ujie, mweeso ujie uguraghëëra sese mantu oong'e.” 26 Yesu agamukhanëa, “Nene nëngurëghëëtya ginako unë mweeso.” 27 Gënyafafo asëywi vakwe vëgaja. Veeso vëgataka mwino mweeso naa ugurëghëëtya itambëëmwe na mukhema, ëgweeso gutië nëwahanyiye, “Veve ugufenja ntuni ufuma kunë mukhema uyuu?” Mba, “Gusoko ke nëugurëghëëtya itambëëmwe na mweeso?” 28 Uvii mukhema agarëka siiva a majë agenda mung'ë a muji, na agavakhanëa antu, 29 “Njii, mwone muntu unë wankhanëa nene oong'ë nënayatendie udahëtë uyu në Kristo?” 30 Veeso vëgadua gunji a muji naa narë vejie kunë mweeso. 31 Nënaa itungo ikufë rakëra asëywi vakwe vëgamunena mweeso vëuhanya “Rabi, la.” 32 Ëgweeso mweeso agavakhanëa veeso “Nene nina malëwa a ula unë nyenye mutiamanyie.” 33 Uvii asëywi vëgagikhanëa veeso gwa, “Muntu urëfo nëwamwetëa malëwana?” 34 Yesu agavakhanëa, “Malëwa anë në utënda mafenji amwa wasuu unë wantumie nene, na utenda mwëmo wakwe. 35 Mutiuhanyaana, ‘Kë mëeri ënë fu ntënange ëje? Nene ngumukhanëa nyenye, humbui miho anyu, na mwone mwino mëunda avëyaa na akhondaa gwa ntënange. 36 Mweeso unë ugutënanga uguhanga gënyamwëmo, na uguhangwëya nkhari gusoko a ufanga wa khae na khae, uvii mufandëi nanë mutinangi vëdahe uyanja itambëëmwe.’ 37 Gusoko afaa murëghëëtyo waja ntente, ‘Muntu umwedu ugufandëa ungëja ugutënanga.’ 38 Nene namutumie nyenye mutënange rasëë unë nyenye mwinatëndaa mwëmo, vangëja vatendie mwëmo, na nyenye mwadahie gëngëa mung'ë a mwëmo wawe.” 39 Asamaria vingë u muji wasuu vëgamuhuvëa mweeso gusoko a usudanga wa mukhema, “Mweeso wankhanëe nene oong'e asaa nënaa nene nayatendie.” 40 Uvii itungo narë Asamaria vaja kunë mweeso, veeso vëgamuromba mweeso ikhae itambëëmwe na mweeso. Na mweeso agagikhaa kuuko matiku avëë. 41 Na vingë nanguu vëgahuvëa gusoko a ukhani wakwe. 42 Vëgamukhanëa mukhema, “Sese gwinahuvëa gusoko a nkhani yako, gusoko sese aghonjo gwatëgheeya na sese gwamanyaa mwino uyuu në tutë Mutyoi wa urëmi.” 43 Nënaa matiku avëë akëra mweeso agatunguya wenda uGalilaya. 44 Gusoko Yesu mughonjo wasudangëe mwino munyagëdaghu atiuhanga ikuryo ung'ë akwe mughonjo. 45 Uvii itungo nënaa mweeso waja uGalilaya, Agalilaya vëgamughenyifa mweeso. Veeso naa vagune oong'e asaa nënaa mweeso wayatëndie uYerusalemu, gusoko veeso noo naa vendie usigunkuu. 46 Uvii agaja kangë uKana a uGalilaya fafo fana naa wakhanëkëye majë atënda divai. Na uKaperinaumu na urëfo müküü unë mwanakwe naa uruë. 47 Itungo nënaa mweeso wategheeya mwino Yesu waja ufuma Uyahudi faka uGalilaya, mweeso agaenda na agamuromba Yesu ende uKaperinaumu amuforie mwanakwe, nënaa wë fifë ukuya. 48 Uvii Yesu agamukhanëa, “Nyenye në mwinoona ndolyo na mantu a utacha mutëuhuvëa.” 49 Müküü wasuu agamwëëra, “Müküü, nju në mwanane akëë ainakuya.” 50 Yesu agamwëëra, “Enda mwanako waforaa.” Muntu wasuu agahuvëa ukhani nënaa Yesu waurëghëëtya kunë mweeso na agënda kunë winjë. 51 Nënaa wë munjia winjë ukhakwe, atughwa vakwe vëgatang'ana inakwe na vëgamukhanëa mweeso mwino mwanakwe waforaa. 52 Uvii müküü wasuu agavawëëya veeso itungo nëaja waja ufora. Na veeso vëgamukhanëa, “Urue watënëka ighoo itungo saa saba a mumwë.” 53 Tata wasuu agamanya mwino në itungo ërëo nëaja wamukhanëa mweeso “Mwanako ugofora.” Na mweeso agahuvëa na antu voong'e va ukhakwe. 54 Ëyëë në ndolyo a gavëë në Yesu agamëtenda nënaa ufumie Uyahudi winjë Ugalilaya.



5

1 Nënaa asaa akëra naa gwina sigunkuu a Ayahudi, na Yesu agenda faka uYerusalemu. 2 Kuuko uYerusalemu Mugënyamwango ga nkhoo naa gwina garambo, gëutanwaa gwa Gëebrania Betisata, unë naa gina nkhambi itano. 3 Mung'ëë a nkhambë yasii na gwina arue vingë vëree: afoku, anya viteve nanë anyaukuya ighandi na vindëëre majë ëkuughaniwe, 4 gusoko faka malaëka wa Müküü naa ugutununta mugarambo na uyakuughania majë. Murue wa mwandyo gëngëa mung'ë a garambo në majë akuughaniwa agafora gërue goong'e nënaa gamuhangie. 5 Muntu umwedu faafo, unë nëwarue gwa mëakha makumi atatu na munana. 6 Yesu nënaa wamwona mweeso na umanyie mwino waree faafo gwa intungo irëfu, agamuwëëya, “Veve ugufenja uforiwana?” 7 Murue wasuu agamusucha, “Müküü, nene ntikweti muntu wa ung'umëa mukhatë a garambo itungo në majë akuughaniwa. Mu iyoma nënasoya gëngëa muntu ungëja uguntangulya nene.” 8 Yesu agamwëëra, “Imëka, hora ndëë ako, na wenende.” 9 Na gënyafaafo muntu wasuu agaforiwa, na agahora ndëë akwe na agaenenda. Itiku rasëë naara sabato. 10 Uvii Ayahudi vëgamukhanëa muntu wasuu unë naa waforiwa, “Rëo në sabato, gwa uhonga na seria ëtigunoneye veve ukenka ndëë ako.” 11 Ëgweeso mweeso agavasucha, “Muntu wasuu unë wamporia nene wankhanëa nene, ‘Hora ndëë ako, na wenende.’” 12 Veeso vëgamuwëëya, “Muntu kë wasuu nëwagukhanëa veve, ‘Hora ndëë ako, na wenende?’” 13 Muntu wasuu unë naawaforiwa naa ainamumanya muntu nëwamuforya, gusoko Yesu naa agahegha faafo, gusoko na gwina iburi iküü ra antu faafo. 14 Itungo ikufë nënaa rakëra, Yesu agamuhanga muntu nënaa waforiwa mung'ë a hekalu. Na Yesu agamukhanëa, “Raraava veve waforaa, utatende mahutye kangë tajëë rëje uguhanga intu në ibë nanguu.” 15 Muntu wasuu agenda na agavakhanëa Ayahudi mwino në Yesu unë wamuforia mweeso. 16 Na ëyëë në soko nëavatendie Ayahudi vemukhasie Yesu, gusoko watëndie ërëë itiku ra sabato. 17 Ëgweeso Yesu agavasucha, “Tata wane ugutendaa mwëëmo faka itungwee, na nenenoo ngutënda mwëmo.” 18 Ëyëë në soko nëavatendie Ayahudi vëfenje gwa nguu umuragha. Vëgatenda wuu ti gusoko wamëruvangie sabato gutufu, ëgweeso noo wamwëtanie Muungu ihe, ugitenda vining'anëre na Muungu. 19 Yesu agavakhanëa, “Tutë tuutë nene ngumukhanëa nyenye, Mwana atiudaha utenda intu mweeso mughonjo, ëgweeso gutufu rasëë nëugoona Tata ugurëtenda. Rasëë në mweeso ugurëtenda mwananoo ugurëtenda. 20 Gusoko Tata umuyanjëte Mwana, na ugumuraghëëra mantu oong'e asaa në Tata mughonjo uguyatëndaa. Mëëmo në mëkuu ukëra ëyëë Tata winjë umuraghëëra, uvii nyenye mudahe utaka. 21 Uvii mwino Tata ugufëtya akuyi na uvafa veeso ufanga, uvii Mwana noo uguvafaa ufanga vasaa në nënëmusëghëte. 22 Tata atiuramwua muntu mba umwe, ëgweeso wamufee Mwana uramwui woong'e. 23 Uvii voong'e vëdahe umukurya Mwana, mwino veeso vëmukuriye Tata. Mweeso unë atimukuriye Mwana atimukuriye Tata unë mweeso wamutumie. 24 “Tutë, tuutë nene ngumukhanëa nyenye, mweeso unë ugutegheeya nkhani na umuhuvëa mweeso unë wantumie nene, wina ufanga wa khae na khae. Mweeso atigëngia mu iramwui, ëgweeso wakëire ufuma mwikuya gëngia mu ufanga. 25 Tutë, tuutë, nene ngumukhanëa nyenye, itungo rajaa, na itungwee tërëë, itungo në akuyi vinjë utëgheeya ruri wa Mwana wa Muungu, na vasaa unë vëutigheeya vinjë uduva. 26 Gusoko mwino Tata wina ufanga mukhate akwe, uvii wamufee Mwana utenda wina ufanga mukhatë akwe. 27 Na mweeso wamufee Mwana udaho wa uramwua, gusoko mweeso në Mwamuntu. 28 Mutatake gusoko a ërëë; gusoko itungo raja voong'e në vëumbëlëlo vëjie utigheeya ruri wakwe. 29 Veeso vëjie udua gunji, vasaa unë vatindie në maja, vëjie ufëtiwa na ufewa ufanga, na avoo unë vatindie në mabë, vëjie ufëtiwa na uramwuwa.” 30 “Nene ntiudaha utenda intu mba rëmwe gwa udaho wane mughonjo. Mwino nene ngutegheeya, nene unë nguramwua, na uramwui wane në wa tutë, gusoko nene ntiufenja mafenji ane mughonjo, ëgweeso mafenji amwa mweeso unë wantumie nene. 31 Mbesa nene ngisudangëa mughonjo, usudangëi wane ti watutë. 32 Urëfo ungëja nëugunsudangëa nene, na nene nëmanyie mwino usudangëi unë mweeso uguuduya në watutë. 33 Nyenye mwatumie atumwa kunë Yohana, na mweeso wendie urëghëëtya asaa në a tutë nëëngokee nene. 34 Nene ntihanghamëe usudanga ufuma gwa antu; ëgweeso nene ngurëghëëtya ërëë usi nyenye mudahe uhuvëa. 35 Mweeso na gëmwe nëgëakie na umwëka, na nyenye mwendie uyanja gwa itungo mung'ë a weru wakwe. 36 Ëgweeso usudanga unë nene nëwukweti üküü nanguu ukëra wamwa Yohana. Gusoko mëëmo unë Tata wampee nene nëmëtende, mëëmo ëyeyëë unë nene ngumëtenda, ëgusudangëa mwino Tata wantumie nene. 37 Na Tata unë mweeso mughonjo wantumie nene wadwëëye usudanga kunë nene. Nyenye mwinategheeya ruri wakwe kamwe, mba mwinaonaa ikeru rakwe kamwe. 38 Ukhani wakwe utiikhee mukhatë anyu, gusoko nyenye mutimuhuvëe mweeso unë wantumie nene. 39 Nyenye mugisëya Maandëko, gusoko nyenye mughema mwino mung'ë a asaa gwina ufanga wa khae na khae. Maandëko ayaya unë ëkweti nkhani nëëngokee nee. 40 Nyenye kë muhita uja kunë nene usi nyenye mudahe uhanga ufanga. 41 Nene ntiulwa uwuhanga üküü ufuma mu anantu. 42 Ëgweeso nene nëmanyie mwino nyenye mutikweti uyanjo wa Muungu mukhatë anyu. 43 Nene najie mwino muntu nëwatumiwe na tata gwa rina rakwe, na nyenye mutiunghenyifa nene. Mbesa muntu ungëja aje na arëghëëtye nkhani yakwe mughonjo, nyenye mumughenyifa mweeso. 44 Nyenye mudaha wurë uhuvëa, unë mufenja gëkurya nyenye gwa nyenye na mutiufenja üküü ufuma kunë Muungu gutufu! 45 Mutasëghee mba nene ngumutoneraa nyenye kunë Tata, urëfo nëugumutoneraa nyenye. Musa unë nyenye mumughonjiye ugumutonera. 46 Mbesa nyenye mumuhuvëe Musa, nyenye mudaha ung'uvëa nene, gusoko wandëkie sayu ane. 47 Ëgweeso mbesa nyenye mutihuvëe Maandëko amwa Musa, mudaha wurë uhuvëa nkhani yane?”



6

1 Nënaa asaa akëra, Yesu agenda u ng'ande ëngëja a irambo ra Ugalilaya unë rina rëngëja në Tiberia. 2 Na mwirundo üküü wa antu vëgamusambëëya, gusoko naa vayionaa ndolyo nenaa mweeso watendaa gwa uvaforya arue. 3 Yesu agenda gunto a gëtanto, na kuuko agagikaa itambëëmwe na asëywi vakwe. 4 Pasaka, sigunkuu a Ayahudi, naa ahumbeera. 5 Yesu nënaa wararava, uvii, agaona mwirundo wa antu naa ujie kunë mweeso, mweeso agamukhanëa Filifo, “Gughurefe malëwa, usi antu avaa vëdahe ula?” 6 Yesu agarëghëëtya rasëë gwa umughema Filifo, gusoko mweeso mughonjo naa umanyie rasëë nënaa mweeso ugudaha urëtinda. 7 Filifo agamusucha, “Dinari maghana avëë itiudaha ughura mëkatë gwa mu muntu ahange nduvëngë.” 8 Umwe wa sëywi vakwe, Andrea, muuna amwa Simoni Fetro agamwëëra Yesu, 9 “Urëfo mung'ënya afaa në wina mëkaatë ëtano a shayiri nanë somba ivëë, ëgweeso ayaa u ntuni gwa antu në vingë mwino avaa?” 10 Yesu agahanya, “Vikhayi antu.” Faafo gëtumbë rasëë na gwina mahwa mingë. Uvii aghosya vëgikhaa fang'ë vëkhondie maghana a njou atano. 11 Uvii Yesu agahora mekaatë na nënaa wafunya asi kunë Muungu, agavafa asëywi vakwe vëvaghanie gwa antu nënaa vikhee. Agatenda uvi uvi gwa somba. Vëgala faka vikuta. 12 Na itungo nënaa veeso vala vikuta, Yesu agaveera asëywi vakwe, “Hangwëëyi manyinyukango neasaghaa, rëtayaghee mba rëmwe.” 13 Veeso vëgahangwëëya manyinyukango a mëkaatë ëtano a shayiri nënaa vasayaa antu vasaa nënaa valaa. Vëgëjuya makaafu ikumi na avëë. 14 Itungo nënaa antu vaona ndolyo unë na mweeso wamëtendaa, vëgahanya, “Tutë uyuu unë munyagëdaghu nëujie mu urëmi.” 15 Yesu naa wona mwino veeso vëufenja umukwata gwa nguu na umutenda mutëmi, agahegha kangë agënda gunto a gëtanto imwene. 16 Nënaa mpëndë afika, asëywi vakwe vëgatununta gërambo. 17 Vëganatëa u masua, vëgaandya utambuka irambo faka Ukaferinaumu. Naagwirooraa, na Yesu naa akëë aina vafika veeso. 18 Irambo rëgagikuugha gusoko mpefo nküü naa ëgukunka. 19 Itungo nënaa veeso vëndesya masua ga munyanya ga kilomita itano mba mutandatu vii, vëgamwona Yesu ugwenenda gunto a irambo na ugwenda winje fife na masua. Veeso vëgooghofa. 20 Ëgweeso mweeso agavakhanëa, “Në nene, mutaoghofe.” 21 Uvii veeso vëgayanja, na vëgamurekea ingëe mung'ë a masua. Gënyafaafo masua ëgafika kunë na veeso vinjë. 22 Itiku nërëhongie, antu nënaa vasaghaa u ntumbe ëngëja në a irambo vëgaona mwino na irëfo masua emwe gutufu kuuko. Naa vamanyaa mwino Yesu inaingëa mung'ëë a masua itambëëmwe na asëywi vakwe, ëgweeso asëywi vakwe na venda vimwene. 23 Mbesa uvii, masua nyingë ufuma u Tiberia igaja fifë na nitumbë fana naa valaa mëkaatë kunë naa arë Müküü wafunyiye asi kunë Muungu. 24 Uvii antu nënaa voona mwino Yesu atëfo faafo, mba asëywi vakwe, veeso aghonjo vëgëngia mung'ëë a masua yasii, na vëgenda faka u Kaferinaumu, vëumufenja Yesu. 25 Itungo nënaa veeso vamuhanga u ntumbë ëngëja a irambo, veeso vëgamukhanëa, “Rabi wajaa nanee afaa?” 26 Yesu agavasucha, “Tutë, tuutë, nene ngumukhanëa nyenye, nyenye mumpenja nene ti gusoko mwona ndolyo, ëgweeso nyenye mwalee mëkaatë na mwikuta. 27 Mutatendee mwëmo malëwa nëëguruvëka, ëgweeso malëwa nëëgumutenda nyenye muhange ufanga wa khae na khae. Unë Mwamuntu winjë umufa nyenye. Gusoko kunë mweeso Muungu wavëkie gëmanyëko gakwe.” 28 Uvii veeso vëgamuwëëya, “Sese gutende wurë gudahe utenda mëëmo a Muungu?” 29 Yesu agavasucha, “Uruu në mwëëmo wa Muungu, uvii nyenye muhuvëi mweeso unë Muungu wamutumie.” 30 Uvii veeso vëgamukhanëa, “Uvii ndolyo kë në veve ugumëtenda, usi sese goone, na uguhuvëa veve? Mwëmo kë në veve uguwutendaa? 31 Vaatata vitu valee mana u mbugha mwino eandëkiwe ‘Mweeso agavafa mukaatë ufuma girunde vële.’” 32 Uvii Yesu agavakhanëa, “Tutë, tuutë, nene ngumukhanëa nyenye ti Musa unë wamufee nyenye mukaatë ufuma girunde. Tata wane ugumufaa nyenye mukaatë ufuma girunde. 33 Gusoko mukaatë wa Muungu në wasuu unë ugutununta fang'ë ufuma girunde, na uguufa urëmi ufanga.” 34 Veeso vëgamukhanëa, “Müküü gufe sese mukaatë uruu matiku oong'e.” 35 Yesu agavakhanëa, “Nene në mukaatë wa ufanga: mweeso unë ujie kunë nene atiuhumwa njaa na mweeso unë ugung'uvëa nene atiuhumwa nyweta kamwe. 36 Ëgweeso nene namukhanëe nyenye mwino nyenye mwadahie unyona na mwinang'uvëa. 37 Voong'e vasaa në Tata ugumpaa nene vëjie kunë nene; na mweeso unë ujie kunë nene ntiumujughuta gunji. 38 Gusoko nene najie fang'ë ufuma girunde, ti utenda mafenji ane mughonjo, ëgweeso mafenji a mweeso unë wantumie nene. 39 Na ërëë në ëfenji rakwe mweeso nëwantumie nene, nene tajee nëmuyaghaye mba umwe mu vasaa në mweeso wampee nene, ëgweeso nëmufëtye itiku ra umpeo. 40 Gusoko ërëë në ifenji ramwa Tata, uvii mu muntu unë ugumwona Mwana na umuhuvëa mweeso atende wina ufanga wa khae na khae; nene ngumufëtya itiku ra mpeo.” 41 Uvii Ayahudi vëgamunang'anëa mweeso gusoko mweeso naa wahanyaa, “Nene unë në mukaatë nëufumie girunde.” 42 Veeso vëgahanya, “Uyuu ti Yesu, mwana wamwa Yosefuna? Sese gumumanyie tata wakwe nanë yiu wakwe. Wurë mweeso itungwee uguhanya, ‘Nene najie ufuma girunde?’” 43 Yesu agavasucha, “Khondii unang'ana nyenye gwa nyenye. 44 Gutie muntu nëudahëtë uja kunë nene në ainautwa na Tata nëwantumie nene. Na nene ngumufetya mweeso itiku ra mpeo. 45 Anyagëdaghu vaandëkie, ‘Na antu voong'e vëusëywa na Muungu.’ Mu muntu nëugumutegheeya Tata na gësëya ufuma kunë mweeso ugujaa kunë nene. 46 Gutie muntu nëwamughune Tata, ëgweeso mweeso në wafumie kunë Muungu; mweeso unë wamughune Tata. 47 Tutë, tuutë, nene ngumukhanëa nyenye mweeso unë uguhuvëa uguhanga ufanga wa khae na khae. 48 Nene në mukaatë wa ufanga. 49 Vaaho vanyu valee mana u mbugha na veeso vakuree. 50 Uruu në mukaatë unë ugujaa fang'ë ufuma girunde, muntu wasuu nëugudaha uwula mweeso na atiukuya. 51 Nene në mukaatë wa ufanga unë wajie fang'ë ufuma girunde. Mbesa mu muntu uguula mukaatë uruu, uguduva khae na khae. Na mukaatë unë nene nguduya gusoko a ufanga wa urëmi në mwëërë wane.” 52 Uvii Ayahudi vëgagikunguma veeso gwa veeso, vëuhanya, “Muntu uyuu ugudaha wurë ugufa sese mwëërë wakwe guule?” 53 Uvii Yesu agavakhanëa, “Tutë, tuutë, nene ngumukhanëa nyenye në nyenye mwadëa uwula mwëërë wa Mwamuntu na unywa saghami akwe, nyenye mutiuhanga ufanga mukhatë anyu. 54 Mweeso unë uguula mwëërë wane na unywa saghami ane uguhanga ufanga wa khae na khae, na nene ngumufëtya mweeso itiku ra mpeo. 55 Gusoko mwëërë wane në ilëwa ra tutë, na saghami ane në gënywewa ga tutë. 56 Mweeso unë uguula mwëërë wane na unywa saghami ane ugikhaa mukhatë ane, na nene mukhatë akwe. 57 Mwino Tata nëwantumie nene në mufanga, na nene nëduvie gusoko amwa Tata, uvii mweeso nëugundya nene uguduva gusoko ane. 58 Uruu në mukaatë unë wajie fang'ë ufuma girunde, ti mwino uroo në vatata vanyu valee na vakuree. Mweeso unë uguula mukaatë uruu uguduva khae na khae.” 59 Yesu agarëghëëtya asaa nënaa ugusëya mu sinagogi kuuko u Kaferinaumu. 60 Vingë va asëywi vakwe, nënaa vategheeya ërëë, vëgahanya, “Uruu në ukhani ukaku; anyu nëugudaha uwutegheeya?” 61 Ëgweeso Yesu, gwa umanya mughonjo mukhatë akwe mwino asëywi vakwe vëunang'ana soko a ukhani wasuu, agavakhanëa, “Wurë nyenye mwahurisiwa na ërëëna? 62 Guutënda gwë wurë nëmwamwoona Mwamuntu ugunatëa winjë kunë naa urë mwandyo? 63 Në mwahu unë uguduyaa ufanga, mwëëre utigwetaa ufanga. Nkhani në nene nendie umukhanëa nyenye në mwahu na ufanga. 64 Ëgweeso gwina vangëja mukhatë anyu nyenye nëvëtihuvëë.” Gusoko Yesu agamanya ufuma mwandyo në va anyu vasaa nëvëtihuvëe, nanë anyu nënaa ujie umutonera. 65 Gusoko ëyëë nene namukhanëe nyenye mwino gutie muntu nëugudaha uja kunë nene në mweeso ainafewa nguu na Tata. 66 Gusoko a asaa vingë mukhatë a asëywi vakwe vëgasuka unyuma na vinaenenda itambëëmwe ina mweeso kangë. 67 Yesu agavakhanëa avoo nëvikumi na vavëë “Wurë nyenyenoo mwaofenja utunguya mwendena?” 68 Simoni Fetero agamusucha, “Müküü, sese gwinjë kunë nyanyu? Veve wina nkhani ya ufanga wa khae na khae. 69 Na sese gwadahie uhuvëa, na sese gwamanyie, mwino veve wë Mweru wa Muungu.” 70 Yesu agavakhanëa, “Nene ntinamuhwania nyenye, ikumi na vavëë, na umwedu mukhatë anyu ni ibilisi?” 71 Mweeso agarëghëëtya asaa ugumuvaa Yuda mwana wamwa Simoni Isikariote, gusoko mweeso, umwedu wa ikumi na vavëë, naa ujie umutonera.



7

1 Nënaa asaa akëra naa ugwenendanga uGalilaya. Mweeso ainafenjaa gwënendanga Uyudea gusoko Ayahudi na vëufenja umuragha. 2 Sigunkuu a Ayahudi a Vibanda naa ahumberaa. 3 Uvii aruna vakwe vëgamukhanëa, “Hegha afaa wende Uyudea, uvii asëywi vako vëdahe umëona mëëmo ako në veve ugumëtendaa. 4 Gusoko gutië muntu nëugituma mwëmo gwa gëmpihe në mbesa ugufenja antu vëmumanye. Mbesa veve ugutenda mantu ayaa, ugëraghëëra veve mughonjo gu urëmi.” 5 Gusoko mbesa në aruna vakwe vinamuhuvëa. 6 Yesu agavakhanëa, “Itungo rane kë rinafika, ëgweeso itungo ranyu rërëfo faka. 7 Urëmi utiudaha umuhura nyenye ëgweeso ugung'ura nene gusoko nene nguusudangëa urëmi mwino mëëmo akwe mëbë. 8 Nyenye aghonjo endi u sigunkuu. Nene ntiinjë u sigunkuu ësëë, gusoko itungo rane nërënoneye këë rinafika.” 9 Nënaa warëghëëtya asaa, mweeso agasagha kuuko Ugalilaya. 10 Ëgweeso nënaa asaa akëra aruna vakwe vëgaenda u sigunkuu. Uvii mweeso noo agenda, ti gwa udwëëra gwa antu në vingë ëgweeso gwa gëmpihë. 11 Ayahudi naa vëumufenja mung'ëë a sigunkuu, na vëuhanya, “Mweeso wëgufe?” 12 Na gugaa gwina murighëëtyo wa gëfang'ëfang'ë mukhatë a antu guhusu mweeso. Vëgahanya, “Mweeso në muntu muja.” Vangëja vëgahanya, “Ti uwu, mweeso uguvayaghaya antu.” 13 Gusoko a choghofi ga Ayahudi gutie muntu nënaa agasoya urighëëtya sayu yakwe daaji. 14 Mukhatëkhatë a sigunkuu Yesu againgëa mung'ëë a hekalu na usëya. 15 Ayahudi vëgayataka masëyo akwe vëuhanya, “Muntu uyuu wamanyie wurë usoma, ngwë mweeso inendaa u sule?” 16 Uvii Yesu agavasucha, “Masëyo ane ti ane, ëgweeso a mweeso unë wantumie nene. 17 Mbesa muntu ugufenja utenda mafenji akwe, mweeso winjë umanya mbesa masëyo ayaa ëfumie kunë Muungu mba nene ngurighëëtya gwa udaho wane mughonjo. 18 Mweeso unë ugureghëëtya gwa udaho wakwe mughonjo ugufenja üküü wakwe mughonjo. Ëgweeso mweeso unë ugufenja üküü wamwa wasuu unë wamutumie mweeso, në tutë, na mukhatë akwe gutëe weegheghe. 19 Musa ainamufa seriana? Kë gutie mba umwe mukhatë anyu nëumëkwatëëre seria. Gusoko kë nyenye mufenja umburagha nene?” 20 Antu vëgamusucha, “Bwiya! Veve wina nyonyi. Anyu nëugufenja uguurangha veve?” 21 Yesu agavasucha, “Nene natendie ntendo ëmwedu, na nyenye mugataka gwa asëë. 22 Musa agamufa nyenye ngovi (naa ti nëëfumie kunë Musa, ëgweeso ufuma u vakuku). Na nyenye mumutoa muntu ngovi itiku ra sabato. 23 Mbesa muntu ugutowa ngovi itiku ra sabato, usi seria amwa Musa itajee uruvëka, asikë në nyenye munkhefea nene gusoko naa ngamuforya muntu itiku ra sabato? 24 Mutaramue uramui wa gwa gihenga ikeru ra muntu, ëgweeso duyi uramwui wa tutë.” 25 Uvii antu vangëja va uYerusalemu vëgahanya, “Ti muntu uyuu unë aja veeso vëufenja umuraghana? 26 Na mweeso wë afaa, na veeso vëtëurighëëtya ukhani mba nduvë! Ëdahëte atongeeri vëmanyie tutë mwino uyuu në Kiristo? 27 Kë sese gumanyie fana muntu uyuu udwëëre. Na itungo në Kiristo ugudwëëra, gutie muntu nëugumanya kunë mweeso ugufuma.” 28 Uvii Yesu agatanantya, mwino naa ugusëya u hekalu, “Nyenye mumanyie nee, na nyenye mumanyie kunë nene nëfumie. Nene ntinajaa gwa udaho wane. Mweeso unë wantumie nene në tutë, na nyenye mutimumanyie. 29 Nene nëmumanyie mweeso, gusoko nene nëfumie kunë mweeso, na mweeso wantumie nene.” 30 Uvii veeso vegafenja umukwata, ëgweeso gutië muntu nëagaghoora mukhono kunë mweeso, gusoko itungo rakwe naa rëkëë rinafika. 31 Këë antu vingë vëgamuhuvëa. Veeso vëgahanya, “Itungo nëikwe Kiristo wadwëëra, wurë ujie utenda ndolyo nyingë nanguu ukëra ndolyo në muntu uyuu waitendie?” 32 Afarisayo vëgategheeya mwirundo ugifwefweheera nkani nënaa ëmughokhee mweeso. Na akumbëki në aküü nanë Afarisayo vëgatuma aghoji vende umukwata Yesu. 33 Kangë Yesu agavakhanëa, “Nene kë nërëfo itambëëmwe nanyee gwa itungo ikufi, na kangë nene ninjë kunë mweeso unë wantumie nene. 34 Nyenye mwinjë umpenja nene, nyenye mutiung'anga nene. Kunë nene ninjë nyenye mutiudaha uja.” 35 Ayahudi vëgagikhanëa veeso gwa, “Muntu uyuu winjëfe në sese gutiudaha umuhanga? Winjë gwa Ayahudi Nëvëfaghatie mukhatëkhatë a Ayunani na uvasëya Ayunanina? 36 Mweeso wina ryana kë gwa uhanya, ‘Nyenye mumpenja nene na nyenye mutiung'anga nene,’ na kunë nene ninjë nyenye mutiudaha uja?” 37 Itiku ra umpeo ra sigunkuu, itiku në ikuu, Yesu agimëka na agatanantya, “Mbesa muntu wina nyweta, nëaje kunë nene anywe. 38 Mweeso unë ugung'uvëa nene, mwino Maandëko ëhanyiye, ufuma unkhoo akwe Miongo a majë a ufanga injë usemempa mukhatë akwe.” 39 Ërëë agarëhanya sayu a Mwahu, unë vasaa në vëjie umuhuvëa mweeso naa vëjie umughenyifa. Gusoko Mwahu naa kë ainadwëëywa, gusoko Yesu na akëë ainakuriwa. 40 Nënaa veeso vategheeya nkhani ëyëë, antu vangëja vëgahanya, “Tutë muntu uyuu në munyagëdaghu.” 41 Vangeja vëgahanya, “Uyuu në Kristo.” Ëgweeso vangëja vëgahanya, “Masihi ujie ufuma uGalilayana? 42 Maandëko ëtihanyiyena mwino Kiristo në ufuma u mwango wamwa Daudi, na ujie ufuma u Betelehemu gëtumbë fana Daudi urëna?” 43 Uvii gugadwëëra wibaghui mukhatë a antu gusoko akwe. 44 Antu vangëja vëgafenja umukwata mweeso, ëgweeso gutëe muntu nëagaghoora mukhono gunto akwe. 45 Uvii aghoji vëgasuka kunë akumbëki në aküü nanë Afarisayo. Akumbë në aküü nanë Afarisayo vëgavawëya aghoji, “Asikë në mwinamweta mweeso?” 46 Aghoji vëgasucha, “Ainarighëëtya muntu mba kamwe mwino uyuu ugurighëëtya.” 47 Afarisayo vëgavasucha, “Nyee no noo mwayaghaywa na? 48 Anyu mukhatë a atogeeri mba va Afarisayo nëumuhuvëe mweeso? 49 Ëgweeso mwirundo uruu, unë vëtimanyie seria vëjumiwe.” 50 Nikodemo, unë naa agamwendea Yesu songe, na unë në umwedu wa veeso agavakhanëa. 51 “Seria itu ëgumuramwua muntu nëëkëë gwinamutegheeya tanju na umanya nëugutendaana?” 52 Veeso vegamuwëëya, “Veve noo ufumie uGalilaya? Fenja woone mwino gutie munyagëdaghu në ujie ufuma Ugalilaya.” 53 Veeso vegeenda mu muntu ukhaakwe,



8

1 Ëgweeso Yesu ageenda uGëtanto ga Mëseituni. 2 Fadiu diu mweeso ageenda kangë u hekalu. Antu voong'e vëgaja kunë mweeso, na agikhaa fang'ë na agavasëya. 3 Asëyi va seria nanë Afarisayo vëgamweeta mukhema unë naa wakwatwa mung'ëë a ulehadi. Na veeso vëgamwëmëcha mukhatekhatë a antu. 4 Vëgamukhanëa Yesu, “Musëyi mukhema uyuu wakwatwaa mung'ëë a ntendo a ulehadi. 5 Mung'ëë a seria amwa Musa waguraghëëye uvatura magwe akhema mwino uyuu. Veve uguhanya wurë gwa ukhani wa mukhema uyuu?” 6 Veeso vëgahanya vii gwa umughema gusoko vëhange soko a umusitaka. Yesu againama, na agaandëka gwa chaa gakwe fang'ë. 7 Na mwino naa vëgatintara umuwëëya, Yesu agihumbua na agavakhanëa, “Muntu nëatikweti mahutye mukhatë anyu nëatënde wa mwandyo umutura igwe.” 8 Againama kangë na agaandëka gwa chaa gakwe fang'ë. 9 Ëgweeso nënaa veeso vategheeya vii, vëgadua umwemwe, gwandya na anyampaa. Na Yesu agarekwa imwene itambëëmwe na mukhema wëmëkie usonge akwe. 10 Yesu agimëka agararava, na agamukhanëa mukhema wasuu, “Mukhema, vëfe atoneeri vako? Gutie mba umwe nëwaguramwuëya veve?” 11 Mukhema wasuu agasucha, “Gutie mba umwe Müküü.” Na Yesu agamukhanëa, “Mbesa nene ntiuguramwëëya veve. Ënda, na utatende ihutye ërëë kangë.” 12 Kangë Yesu agarighëëtya na veeso, agahanya, “Nene në weru wa urëmi. Mweeso unë ugung'onga nene atiinjë ukiti, ëgweeso agaa wina weru wa ufanga.” 13 Kangë Afarisayo vëgamwëëra, “Veve ugikumwua mughonjo, ukumwui wako ti wa tutë.” 14 Yesu agasucha, “Nene mbesa ngikumwua mughonjo ukumwui wane wa tutë, gusoko nëmanyie kunë nëdwëëre na kunë ninjë, ëgweeso nyee mutigune kunë nëfumie nanë kunë ninjë. 15 Nyee muuramwua gwa uhonga gëmwëërë, nene ntiumuramwëya muntu mba umwe. 16 Na mbesa nene nëramwue, uramwui wane wa tutë, gusoko nene ntiuramwua nimwene, ëgweeso nene nanë mweeso unë wantumie nene. 17 Ëandëkiwe mu seria anyu mwino usudanga wa antu vavëë në wa tutë. 18 Nene ngisudangëa mughonjo, na Tata unë wantumie nene ugunsudangëa nene.” 19 Uvii veeso vëgamwëëra, “Tata wako wëgufe?” Yesu agavasucha veeso, nyenye muntimanyie nene, mbesa Tata wane. Mbesa naa mumanyie nee, naa mudaha umumanya Tata wane noo. 20 Yesu agarigheetya nkhani iyii nënaa ugusëya mu mwango wa mpamba. Ëgweeso gutie muntu mba umwe nëagamukwata mweeso, gusoko itungo rakwe naa rëkëë rinaja. 21 Kangë Yesu agavëëra, “Nene nooka kunë ninjë, na nyenye mumpenja nene, na nyenye mukuya mu mahutye anyu. Kunë nene ninjë mutiudaha ufika.” 22 Uvii Ayahudi vëgahanya, “Wure, ugiuragha mweeso mughonjo na? gusoko mweeso uguhanya, ‘Kunë nene ninjë, nyenye mutiudaha uja?’” 23 Yesu agavëëra, “Nyenye u mwë va fang'ë, nene nëfumie gunto. Nyenye mwë wa urëmi uruu, nene nti wa urëmi uruu. 24 Nene namukhanëe nyenye mwino nyenye mukuya mung'ë a mahutye anyu. Gusoko nyenye mukuya mung'ë a muhutye anyu nëmwadëa uhuvëa mwino nene unë nene.” 25 Veeso vëgamwëëra Yesu, “Veve wë anyu?” Yesu agavëëra, “Nene nadahie umukhanëa ufuma mwandyo. 26 Nene nëkweti mingë oohanya nëimughokee nyenye nanë nëkweti mingë a umwuramwua nyenye. Ëgweeso mweeso unë wantumie nene në wa tutë, na nene ngutanantya gu urëmi rasëë në nene nategheeye ufuma kunë mweeso.” 27 Veeso vënamanya mwino Yesu naaugurighëëtya na veeso sayu amwa Tata. 28 Uvii Yesu agavëëra, “Nëikwë nyenye mwamuhumbua Mwamuntu gunto, uvii nyenye mwinjë umanya mwino nene mughonjo në nene; na mwino ntiutendaa intu gwa udaho wane, ëgweeso ngurighëëtya ayoo mwino Tata wansëiye nene. 29 Na mweeso unë wantumie nene wë itambëëmwe na nene. Mweeso inandëkaa nene nimwene, gusoko matiku oong'e nene ngutendaa asaa nëëgumuyanjisya.” 30 Nënaawarighëëtya asaa antu vingë vëgamuhuvëa. 31 Uvii Yesu agavëëra Ayahudi unë naavëmuhuvëe, “Mbesa nyenye mufwaghëëra ukwatëëra ukhani wane, nyenye mwutenda mwë asëywi vane tutë. 32 Na nyenye mumëmanya tutë na tutë ësëë ëgumufa nyenye uhaghaaro.” 33 Veeso vëgamusucha, “Sese gwë ufafo wamwa Ibrahimu, na gwinatendaa gwa atughwa va muntu mba umwe. Veve wina ryana këë në veve uguhanya, ‘Nyenye muhanga uhaghaaro?’” 34 Yesu agavasucha, “Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, mu muntu nëugutëndaa mahutye në mutughwa wa mahutye. 35 Mutughwa atigikhaa ukhaya matiku oong'e; mwana unë ugufwaghëëra gikhaa ukhaya matiku oong'e. 36 Uvii mbesa Mwana wamufa nyenye uhaghaaro, nyenye muutenda mwina uhaghaaro tutë. 37 Nene nëmanyie mwino nyenye mwë mwango wamwa Ibrahimu. Këë nyenye mufenja umburagha nene, gusoko ukhani wane winahangaa ikhondo mukhatë anyu. 38 Nene ngurighëëtya rasëë në nene naritegheeye kunë Tata wane, na nyenye mutendaa rasëë në nyenye mwategheeye ufuma kunë tata wanyu.” 39 Veeso vëgamusucha, “Tata witu unë Ibrahimu.” Yesu agavëëra, “Nyenye mbesa mwë vamwa Ibrahimu, saa nyenye mwatendie asaa në Ibrahimu watendie. 40 Ëgweeso itungwee nyenye mufenja umburagha nene, muntu unë namukhanëe nyenye tutë unë namëtëgheeye ufuma kunë Muungu. Ibrahimu naa inatendaa vii. 41 Nyenye mwatendie asaa në tata wanyu watendie.” Veeso vëgamwëëra, “Sese gwina fafwaa gëhimbë, sese gukweti Tata umwedu, unë Muungu.” 42 Yesu agavëëra, “Mbesa Muungu naa Tata wanyu, nyenye saa munyanjëtë nee, gusoko nene najie ufuma kunë Tata. Nene ntinajaa gwa iyanje rane mughonjo, ëgweeso mweeso wantumie nene. 43 Asikë në nyenye mutiufenja umanya asaa në nene nguyahanya? Ne gusoko nyenye mutiudaha uwutegheeya ukhani wane. 44 Nyenye unë mwë vana vamwa tata wanyu ibilisi. Na mafenji anyu nëutenda nkumbu yamwa tata wanyu. Mweeso naa muuraghi ufuma mwandyo, na atiutenda tutë, gusoko gutie tutë mukhatë akwe. Itungo nëugweghegha, mweeso ugurighëëtya gwa uhonga mwino urë, gusoko mweeso në mwegheghe na tata wa wegheghe. 45 Ë gweeso, gusoko nene ngurighëëtya tutë, nyenye mutiufenja ung'uvëa nene. 46 Anyu mukhatë anyu nëugunkumwua nene mwino nëkweti mahutye? Në nene namëreghëëtya tutë asike në nyenye mutiung'uvëa nee? 47 Mweeso unë wa Muungu uguyitegheeya nkani ya Muungu, nyenye mutiutegheeya nkhani yasëë gusoko muti wa Muungu.” 48 Ayahudi vëgamusucha, “Sese gutiurighëëtya mwino veve wë Musamaria na kangënoo wina gënyonyinyonyi?” 49 Yesu agasucha, “Nene ntina gënyonyinyonyi; ëgweeso nene ngumukurya Tata wane, na nyenye mung'orya nene. 50 Nene ntigifenjeya üküü wane mughonjo; urëfo neugufenjaa na mweeso ujie utenda mwuramui. 51 Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, mbesa muntu woong'e waukwatëra ukhani wane, atiujaa aone ikuya kamwe,” 52 Ayahudi vëgamwëëra, “Itungwee sese gwamanyaa mwino veve wina gënyonyinyonyi. Ibrahimu wakure, anyagëdaghu noo vakuree; na veve uguhanya, ‘Mbesa muntu woong'e waukwatëra ukhani wane atiujaa asoye ikuya mba nduvë?’ 53 Veve u müküü ukëra tata witu Ibrahimu, unë wakure? Na anyagëdaghu noo vakure. Veve witendaa anyu?” 54 Yesu agasucha, “Mbesa nene ngikurya mughonjo, üküü wane ti gëntu. Në Tata wane unë ugunkurya nene, wasuu në nyenye muhanya atë në Muungu wanyu. 55 Ëgweeso nyenye mwinamumanyaa, nene nëmumanyie mweeso. Nene mba nëhanye, nene ntimumanyie mweeso, nene ngutenda nëmwegheghe mwino nyenye. Ëgweeso nene nëmumanyie na nene nëkwatëre ukhani wakwe. 56 Ibrahimu tata wanyu agarumbëcha areone itiku rane; mweeso agarëona na agayanja.” 57 Kangë Ayahudi vëgamwëëra, “Veve ukëë winaficha mëakha makumi atano, na veve wamugune Ibrahimu?” 58 Yesu agavëëra, “Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, Ibrahimu nënaa akëë ainafafwa nene naa nërëfo.” 59 Uvii vëgahora magwe vëmuture mweeso; ëgweeso agagifiha, na agadua gunji a hekalu.



9

1 Yesu nënaa ukëanëye, agamwona muntu mufoku ufuma unda amwa nyinya. 2 Na asëywi vakwe vëgamuwëëya, “Rabi, anyu nëwatendie mahutye, muntu uyuu namba afafi vakwe, uvii afafwe mufoku?” 3 Yesu agasucha, “Ti muntu uyuu nëwatendie mahutye, mba afafi vakwe, ëgweeso mëëmo a Muungu ëdahe gëragana mukhatë akwe. 4 Igunoneye sese gutende mëëmo amwa wasuu unë wantumie nene, nëkëë mumwë. Utiku wajaa, unë gutie muntu nëugudaha utenda mwëëmo. 5 Itungo në nene nëkëë nërëfo mu urëmi, nene në weru wa urëmi.” 6 Nënaa wareghëëtya asaa, agatya mate fang'ë na agakhondugha irongo na mate na agayavira mëho a muntu wasuu gwa irongo rasëë. 7 Yesu agamwëëra, “Enda yoye mu garambo ga uSiloamu ryana rayo,” Nëwatumiwe. Uvii mufoku wasuu agenda na agayoya mëho akwe na agasucha ukengee. 8 Anyafifë vakwe na vasaa unë naa vëmughune khae mwino na muntu nëuguromba mantu, vëgahanya, “Uyuu ti muntu nënaa ugikhaa na urombana?” 9 Vangë vëgahanya, “Në mweeso.” Vangëja vëgahanya, “Aa, ëgweeso mweeso wikhweti na mweeso.” Muntu wasuu nënaa mufoko agahanya, “Nene në mweeso.” 10 Veeso vëgamwëëra, “Uvii mëho ako aranguywa wurë?” 11 Mweeso agasucha, “Muntu nëugutaanwa Yesu wakhondugha irongo na wambira mëho ane na agambwëra, ‘Enda u Siloamu na wende goya mëho ako.’ Nene ngenda na nëgayoya mëho ane na nëgarangua.” 12 Veeso vëgamuwëëya, “Muntu wasuu wenda fee?” Mweeso agasucha, “Nene ntigune.” 13 Veeso vëgamutoa muntu nënaa mufoku afoo mwandyo kunë Afarisayo. 14 Naa itiku ra sabato itungo nënaa Yesu wakhondugha irongo na uyaranguya miho a mufoku uyoo. 15 Kangë Afarisayo vëgamuwëëya mweeso mwino wadaha urangua. Na agaveera, “Mweeso agambira irongo mu mëho ane, na nene nëgayoya, na itungwee nëraravie.” 16 Afarisayo vangëja vëgahanya, “Muntu uyuu atifumie kunë Muungu, gusoko mweeso atikwatëre iraghëëyo ra sabato.” Ëgweeso vangëja vëgahanya, “Ugudaha wurë muntu në wina mahutye utenda ndolyo ëyëë?” Gugadwëëra mutëmanuko mukhatë awe. 17 Uvii veeso kangë vëgamuwëëya muntu uyoo nënaa mufoku, “Veve wamuhanya wurë muntu uyoo nëwagurangwëëye veve miho?” Agahanya, “Mweeso në munyagëdaghu.” 18 Ayahudi vinahuvëa mwino muntu uyuu na mufoku na wadahie uranguywa miho akwe. Veeso vëgavaëtana afafi va muntu uyoo nënaa waranguywe miho. 19 Na Ayahudi vëgavawëya, “Uyuu në mwana wanyu, unë nyenye muhanya na wafafiwe mufoku?” 20 Afafi vakwe vëgasucha, “Sese gumanyie mwino uyuu në mwana witu, na naa wafafiwe mufoku. 21 Ëgweeso mwino itungwee ukengee sese gutimanyie, mba anyu wamuranguya miho sese gutimanyie. Muuri mweeso. Mweeso në muntu müküü, mweeso ugurighëëtya mughonjo.” 22 Afafi akwe vëgahanya uvii gusoko naa vëuvooghofa Ayahudi. Gusoko Ayahudi naa virumëye mwino muntu nëwamukumwua mweeso mwino Kristo, muntu wasuu ugubaghuwa mu sinagogi. 23 Gusoko asëë afafi akwe vëgahanya, “Mweeso muntu müküü mwurii mweeso.” 24 Muhënjo wa gavëë veeso vëgamwëtana muntu wasuu nënaa mufoku, na vëgamwëëra, “Mufe Muungu ukumwu. Sese gumanyie mwino muntu uyuu u munyamahutye.” 25 Mweeso agasucha, “Mba në munyamahutye, nene ntimanyie. Nene nënanyie intu rëmwedu, mwino nene naa në mufoku itungwee nëkengee.” 26 Veeso vëgamwëëra, “Wagutendee veve ntuni? Mweeso waguranguye wurë miho ako?” 27 Mweeso agavasucha, “Nene nadaha umukhanëa, na nyenye mwinategheeya. Asikë në nyenye mufenja utegheeya kangë? Nyeeno noo mufenja utenda asëywi vakwe na?” 28 Na veeso vëgamukenea mweeso, vëuhanya, “Veve wë museywi wakwe ëgweeso sese gwë asëywi vamwa Musa. 29 Sese gumanyie mwino Muungu agarighëëtya na Musa, ëgweeso gwa sayu a muntu uyuu, sese gutumanyie kunë mweeso ufumie.” 30 Muntu wasuu agasucha, “Aghwa ga gëtao! Nyenye mutigune kunë ufumie na wananguya nene miho. 31 Sese gumanyie mwino Muungu atiuvategheeya anyamahutye. Ëgweeso muntu në mbesa mukuti Muungu, na ugutënda iyanje rakwe, Muungu ugumutegheeya mweeso. 32 Ufuma mwandyo wa urëmi ëkëë antu vinategheeya mwino muntu wamuranguya muntu miho nënaa wafafiwe mufoku. 33 Mbesa muntu uyuu ainafumaa kunë Muungu, mweeso na atiudaha utënda intu mbarëmwe.” 34 Veeso vëgamusucha, “Veve wafafiwe muma mahutye, ugudaha wurë ugusëya sese?” Na vëgamuduya gunji a sinagogi. 35 Yesu agategheeya mwino vamufunya gunji, na nënaa wamuhanga muntu wasuu, Yesu agahanya, “Veve umuhuvëe Mwamuntuna?” 36 Muntu wasuu agamusucha, “Anyu wasuu Müküü unë nene nëmuhuvëe mweeso?” 37 Yesu agamwëëra, “Veve wamwona, na uyuu unë murighëëtya mwinakwe u mweeso.” 38 Mweeso agahanya, “Müküü, Nene nahuvëa.” Na mweeso agamukurya. 39 Yesu agahanya, “Gusoko uramwui wajie mu urëmi uruu, usi avoo une vëtigune vëdahe goona, na usi avoo unë vëgune vëdahe utënda afoku.” 40 Afarisayo vangëja nënaa vë fifë na mweeso vëgategheeya nkani ëyëë, na veeso vëgamuwëëya, “Sesenoo gwafokuna?” 41 Yesu agavasucha, “Nëmbesa nyenye naa mwafoku, nyenye sa mutikweti mahutye. Ëgweeso itungwee mwino nyenye muhanya, sese gugune ihutye ranyu rikhee.”



10

1 “Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, mweeso unë wadëa gingëa u mufita wa nkhoo, ëgweeso ugulalura ng'andë ëngë, muntu wasuu në muhëmbi na mufumpi. 2 Gweeso nëugingëëra u mufita u mudëmi wa nkhoo. 3 Mufinga mufëta ugumurugwëëra muntu wasuu; na nkhoo iguwutëgheeya ruri wakwe, na mweeso uguyiëtanaa nkhoo gwa mina ayo, na uguyitiuraa njeeso. 4 Në mweeso waitiura nkhoo yakwe yoong'e, uguyitongeera njeeso, na nkhoo yiumuhongaa mweeso, gusoko iwumanyie ruri wakwe. 5 Njeeso itiumuhonga mughenyi, ëgweeso yiumutëja, gusoko njeeso itiyimanyie nduri ya aghenyi.” 6 Yesu agaduya wikhori uruu kunë veeso, ëgweeso vinamanyaa rasëë në mweeso naauguvakhanëa. 7 Yesu agavëëra kangë, “Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, Nene unë mufita wa nkhoo. 8 Voong'e unë vantongeere nee në ahëmbi na afompi gusoko yinavategheeya veeso. 9 Nene në mufita. Mbesa muntu woong'e ugingëëra kunë nene mweeso ugutyweka. Mweeso ugingëa na udua na uguhanga udëmo. 10 Muhëmbi ugujaa ahëmbe, auraghe na uruva. Nene najie gusoko vëdahe uhanga ufanga, na vëtende vina ufanga në wingë. 11 Nene në mudëmi nëmuja. Mudëmi nëmuja uguwuduyaa uduvi wakwe gusoko a nkhoo. 12 Muntu wa gënyamwëmo na ti mudëmi, mweeso noo ti mughonjo wa nkhoo, nëwamëona mbughi ëjie, uguyirekaa nkhoo na umanka. Mbughi ëguyikwata nkhoo na uyifaghatya. 13 Mweeso ugumankaa gusoko në muntu wa gënyamwëmo, na nkhoo kunë mweeso ti gëntu. 14 Nene në mudëmi nëmuja. Nene nëimanyie nkhoo yane na nkhoo yane noo imanyie nee. 15 Mwino Tata umanyie nee na nee nëmumanyie Tata. Na nene nguduya uduvi wane gusoko a nkhoo. 16 Na nene nina nkhoo, unë itëfo gidae ërëë. Inoneye nene nëyiete isünoo, na njeeso yinjë utegheeya ruri wane. Uvii gutenda idae rëmwedu na mudëmi umwedu. 17 Gusoko ësëë Tata unyanjëtë nene, gusoko nene nguuduya uduvi wane, gusoko nëdahe uwuhora kangë. 18 Gutie muntu nëugung'egheya nene, ëgweeso nene nguuduya gwa iyanje rane mughonjo. Nene nëkweti udaho wa uduya uduvi wane, na nëkweti udaho wa uwuhora kangë.Iraghë'eyo ërëë narëghenyifie ufuma kunë Tata wane.” 19 Gugangëa kangë wibaghui mukhatë a Ayahudi gusoko a nkhani yasëë. 20 Vingë vëgahanya, “Mweeso wina gënyonyinyonyi, na mweeso në muhari; asikë në mumutegheeye mweeso?” 21 Vangëja vëgahanya, “Nkhani iyii ti ya muntu në wina gënyonyinyonyi. Muntu në wina gënyonyinyonyi ugudahana uranguya mufoku miho?” 22 Kuuko uYerusalemu na gwina sigunkuu a Uforiwa 23 Naa matungo a mpefo, na Yesu naa ugwenenda mu hekalu, mu nkhambi nëughare wamwa Solomoni. 24 Uvii Ayahudi vëgamukungëëya na vëgamuwëëya, “Ugugureka mu wisaghasaghei faka nanee? Nesa veve në Kristo, gukhanëa sese.” 25 Yesu agavasucha, “Nene namukhanëe nyenye, na nyenye mutiuhuvëe. Mëëmo në nene ngumitumaa gwa rina ramwa Tata wane igunsudangëa nene. 26 Gweeso nyee mutiuhuvëe gusoko nyee muti nkhoo yane. 27 Nkhoo yane ëgutegheeya ruri wane, na nene nëimanyie, na njeeso igung'ongaa nene. 28 Nene nguyifaa njeeso ufanga wa khae na khae, na njeeso itiuyaghaa kamwe, na gutie muntu nëuguyiheya njeeso u mukhono wane. 29 Tata wane unë wampee njeeso kunë nene, në müküü ukëra voong'e, na gutie muntu nëudahëte uyiheya njeeso ufumu u mukhono wamwa Tata. 30 Nee gwina Tata gwë itambëëmwe.” 31 Ayahudi vëgahora magwe kangë vëmuture mweeso. 32 Yesu agavëëra, “Nene namuraghëre mëëmo minge na mëja ufuma kunë Tata. Gwa mëëmo nëafe mukhatë a iyii në nyenye mufenja untura na magwe?” 33 Ayahudi vëgamusucha, “Gutiugutura veve magwe gusoko a mëëmo nëmëja ëgweeso gusoko a veve umujuma Muungu. Kangë veve në wë muntu, ugitenda mughonjo wë Muungu.” 34 Yesu agavasucha, “Ëtiandëkiwena mu seria anyu, ‘Nene nahanyiye, nyenye mwë arungu?’ 35 Mbesa mweeso wavaëtanie veeso arungu kunë veeso në ukhani wa Muungu wajie na maandëko ëtigwegheghe. 36 Wurë, nyenye muhanya kunë mweeso në Tata wamweriye na umutuma mu urëmi, ‘Veve ugujumana,’ gusoko nene nahanyiye, ‘Nene në Mwana wa Muungu?’ 37 Mbesa nene ntiutendaa mëëmo amwa Tata wane, uvii nyenye mutang'uvëe nene. 38 Ëgweeso mbesa nene ngitumaa mëëmo asëë, na mbesa uvii nyenye muting'uvie nene, huvie mëëmo asëë në nene ngumitumaa. Gusoko asëë nyenye mudahe umanya na ukhorekeya mwino Tata wë mukhatë ane na nene mukhatë amwa Tata.” 39 Kangë veeso vëgasoya umukwata, ëgweeso mweeso agarueka mu mëkhono awe. 40 Yesu agenda kangë gitumbë ra umongo wa Uyoradani fana na Yohana ugubadisa, agikhaa kuuko. 41 Na vingë vëgaja kunë mweeso; na veeso vëgahanya, “Yohana inatenda ikura mba rëmwe, ëgweeso mugëntu në Yohana wagëhanyiye nëgimughokee muntu uyuu nega tutë go.” 42 Antu vingë faafo vëgamuhuvëa.



11

1 Muntu umwe naa uremetwe, Lasaro wa uBetania, gëtumbë ra va Maria nanë Marita muhajaakwe. 2 Në Maria unë naa agamuvira Müküü urumba na umufyaghua mëguu akwe gwa ntuka yakwe, unë muunakwe Lasaro na uremetwe. 3 Ahaja vasaa vëgamutumëa Yesu sayu vëuhanya, “Müküü munyambuya wako uremetwe.” 4 Ëgweeso nënaa Yesu wategheeya vii mweeso agahanya, “Gërue ëkëë ti ga ukueyaa; në gusoko a üküü wa Muungu, gusoko Mwana wa Muungu adahe ukuriwa gwa njëa ëyëë.” 5 Yesu naa umuyanjëte Marita, Maria nanë Lasaro. 6 Nënaa wategheeya mwino Lasaro uremetwe agafwaghëëra gikhaa faafo fana naa urë matiku avëë usonge. 7 Uvii nënaa ërëë rakëra, Yesu agavëëra asëywi vakwe, “Kwendi kangë Uyudea.” 8 Asëywi vëgamwëëra, “Rabi, ijurijuri Ayahudi naa vëufenja ugutura veve magwe, na veve ugufenja gwenda kuuko kangë?” 9 Yesu agasucha, “Matungo a mumwë ëti ikumi na avëëna? Mbesa muntu ugwenenda mumwë, mweeso atiudaha ukumëa gusoko mweeso ugune weru wa urëmi uruu. 10 Gweeso mbesa muntu ugwenenda utiku, mweeso ugukumëa gusoko weru utifo mukhatë akwe.” 11 Nënaa mweeso warighëëtya ayaa, mweeso agavavëëra kangë asëywi vakwe, “Munyambuya witu Lasaro waraa, ëgweeso nene ninje nende umufëtya mweeso.” 12 Asëywi vëgamwëëra, “Mbesa mweeso waraa ugufora.” 13 Yesu agahanya në eghokee ikuya rakwe, ëgweeso veeso vëgaghema mwino mweeso naa wina ryana ra muntu uraa tuo. 14 Kangë Yesu agavakhanëa daaji, “Lasaro wakuyaa. 15 Na gusoko anyu nene nayanjaa mwino aja ntifo kuuko, uvii gusoko nyenye mudahe uhuvëa. Ëgweeso sese kwendi kunë mweeso.” 16 Tomaso nëugutanwaa Mafaha agavëëra asëywi vooyakwe “Kwendi seeno, gusoko sese gudahe ukuya itambëëmwe na mweeso.” 17 Nënaa Yesu wafika, agahanga Lasaro wikhaire mumbëlëlo matiku ane. 18 Betania naa ëfifë na Yerusalemu, ga munyanya ga kilomita itatu. 19 Ayahudi vingë naavafika kunë va Marita vina Maria gwa uvafefeheya uhonga na ikuya ra muhajaawe. 20 Marita nënaa wategheeya mwino Yesu ugwenda ujie, mweeso agenda na utang'ana vinakwe. Itungo rasëë Mariamu naawëkhee unyumba. 21 Marita agamwëëra Yesu, “Müküü nesa veve aja urëfo afaa muhajaane aja atiukuya. 22 Na mbesa uvii itungwee nene nëmanyie mwino rasëë në veve winje umuromba Muungu, Muungu winjë ugufa veve.” 23 Yesu agamwëëra, “Muhajaako ugufëtya kangë.” 24 Marita agamwëëra, “Nene nëmanyie mwino mweeso ujie ufëtya kangë mung'ë a ufëtyo wa itiku ra mpeo.” 25 Yesu agamwëëra, “Nene unë në ufëtyo na ufanga, mweeso unë ung'uvëe nene, mbesa mweeso akuye agaa uduva. 26 Na mu muntu nëuguduvaa na ung'uvëa nene atiukuya kamwe. Wurë, veve uhuvëe ërëëna?” 27 Marita agamwëëra Yesu, “Nhaa, Müküü; nene nëhuvëe mwino veve wë Kristo, Mwana wa Muungu, mweeso unë ujie mu urëmi.” 28 Nënaa Marita wadaha urighëëtya asaa, mweeso agenda na umwëtana Mariamu muhajaakwe, agamufwefwehera, “Musëyi wë afaa na mweeso ugugwëtana veve.” 29 Nënaa Maria wategheeya vii, agavuka ruvë na gwenda kunë mweeso. 30 Yesu na këë iningëa mu gëjiji, ëgweeso naa këë wë faafo fana na Marita vatang'ana vinakwe. 31 Ayahudi nënaa vëunyumba itambëëmwe ina Maria, vë umufefeheya, nënaa vamwona Mariamu wawuka ruvë udua gunjë, veeso vëgaghema mwino naa winje umbëlëlo urëa kuuko. 32 Uvii Mariamu, nënaa waja fana naa Yesu urë na umwona, agagwa u mëghuu akwe agamwëëra, “Müküü, nesa aja urëfo afaa muhajaane aja atiukuya.” 33 Nënaa Yesu wamwona mweeso ukutie, na Ayahudi unë naa vaja itambëëmwe na mweeso noo vëkutie, agahumwa na uvavi na nkhoo ëgafya. 34 Na mweeso agahanya, “Mwamuvëkaafe?” Veeso vëgamwëëra, “Müküü, nju na wone.” 35 Yesu agakuta. 36 Uvii Ayahudi vëgahanya, “Raravi mwino naa umwanjëte Lasaro.” 37 Ëgweeso vangëja mukhatë awe vëgahanya, “Uyuu nënaa waranguye miho a muntu nënaa mufoku, wadëa wurë umughiiya Lasaro akeukuya?” Yesu Ugumufëtya Lasaro 38 Uvii Yesu, nkhoo akwe ëgafya kangë, agaja umbëlëlo. Mbëlëlo asëë naa mpanga, na igwe naa rëkivëwe umomo wa mpanga. 39 Yesu agahanya, “Rëheyi igwe.” Marita, muhajaakwe uyoo nënaa wakuya, agamwëëra, “Müküü, itungo ërëë wanyunkaa, gusoko mweeso wikhaa mu mumbëlëlo matiku ane.” 40 Yesu agamwëëra, “Nene aja ntinagwëërana veve mwino mbesa winjë uhuvëa winjë goona üküü wa Muungu?” 41 Uvii veeso vëgariheya igwe. Yesu agararava ngunto na agahanya, “Tata, nene ngurumba gusoko veve wantegheeye nee. 42 Nene nëmanyie mwino veve uguntegheeya nene matiku oong'e. Ëgweeso nene nayarighëëtëye ayaa gusoko a antu nëvimëkie afaa, usi veeso vëdahe uhuvëa mwino veve wantumie nene.” 43 Nënaa mweeso warighëëtya vii, agaanga gwa rurë üküü, “Lasaro, dua gunji.” 44 Muntu nënaa ukure agadua gunji, mëkhono akwe nanë mëghuu ëtungiwe na masune, na usyu wakwe ukumbiwe na isaa. Yesu agavëëra, “Mutungwëërë mweeso, na mumureke ende kunë winjë.” 45 Vingë mu Ayahudi, nënaa vendaa kunë Maria na uyiona yasii nënaa mweeso wayitendaa, vëgamuhuvëa. 46 Ëgweeso vingë mu vasaa vëgenda kunë Afarisayo na uvakhanëa rasëë në Yesu waritendaa. 47 Akuu va akumbëki nanë Afarisayo vëgareeka chao, na uhanya, “Gutende wurë? Gusoko muntu uyuu ugutënda mantu mingë a utacha. 48 Nëmba gumureke afwaghëëre utenda vii, mu muntu winjë umuhuvëa mweeso. Uvii Arumi vëjie uruvanga itumbë ritu nanë ndughu itu.” 49 Muntu umwe mukhatë awe, Kayafa, unë naa mukumbëki në müküü mwakha usuu, agavëëra, “Nyenye mutimanyie itu mba nduvë. 50 Nyenye mutimanyie mwino inoneye kunë nyenye muntu umwe akuye gusoko a antu, na uvii ndughu oong'e ëtajee guuraghwa.” 51 Mweeso inahanyaa vii gwa ihaa rakwe mughonjo, ëgweeso gusoko mweeso na mukumbëki në müküü mwaka wasuu. Mweeso agadaghweya mwino Yesu ujie ukuya gusoko a ndughu awe. 52 Na ti gusoko a ndughu asëë gutufu, ëgweeso avahangwëëye itambëëmwe vana va Muungu nëvafaghatie ung'e ya gunji. 53 Uvii ufuma itiku rasëë na matiku në ëjie usonge vëgatenda mëfaango a umuragha Yesu. 54 Uvii Yesu ainaenenda kangë uchanya mukhatëkhatë a Ayahudi. Ëgweeso agahegha faafo faka ung'ë në ëfifë na mbugha, u muji nëugutanwaa Efuraimu. Agikhaa kuuko itambëëmwe na asëywi vakwe. 55 Pasaka a Ayahudi naa ahumbeera. Antu vingë vëgenda uYerusalemu nënaa Pasaka ëkëë inafika vëdahe gëerya. 56 Veeso naavëumufenja Yesu. Na nënaa vihangwëëya itambëëmwe mu hekalu vëgagiwëëya veeso gwa, “Nyenye mughema wurë? Mweeso atiijie mu sigunkuu ëyëëna?” 57 Akuu va akumbëki nanë Afarisayo naavadwëëye maraghëëyo mwino në muntu wamanya kunë Yesu urë, muntu wasuu nëavamanyisye veeso, usi veeso vëdahe umukwata Yesu.



12

1 Matiku mutandatu nënaa ëkëë Fasaka inafika, Yesu agafika u Betania, fana na Lasaro urë, mweeso unë Yesu naawamufëtëye ufuma gwakuyi. 2 Veeso vëgamughondanërëya malëwa a mpëndë. Marita agatumama, na Lasaro na wëtambëëmwe na vasaa nënaa vëumesa itambëëmwe ina Yesu. 3 Mariamu agahora galëmbo ga ikuta nërina urumba uja ra ughuri üküü agamëvira mëghuu amwa Yesu na umëfyaghua gwa ntuka yakwe. Na nyumba asëë ëgakhoera munyunku wa urumba. 4 Ëgweeso Yuda Isikariote, umwedu wa asëywi vakwe (mweeso unë ujie umutoneera mweeso), agahanya, 5 “Asikë në urumba uruu winarinjiwa, d maghana atatu na vëfewe atuki?” 6 Mweeso agarighëëtya ërëë, ti gusoko ukeere atuki ëgweeso gusoko mweeso na muhëmbi. Na mwino mweeso naa ukwete mpënda a hela, mweeso naa uguhoraa në ërëfo mu mpënda asëë. 7 Yesu agahanya, “Khondi umunyoma mukhema uyuu. Mureki ayavëke ayaa gusoko a itiku ra uvëkwa kunë nene. 8 Atuki mwinawe faka, ëgweeso mutiutenda mwë itambëëmwe na nee matiku oong'e.” 9 Nënaa idae iküü ra Ayahudi vamanya mwino naa mweeso wë u Betania, veeso vëgaja. Ti gusoko amwa Yesu gutufu, ëgweeso noo uja umwona Lasaro, unë Yesu naa wamufetëye ufuma gwakuyi. 10 Akuu va akumbëki vëgafanga umuragha Lasaro. 11 Gusoko akwe Ayahudi vingë vega umuhuvëa Yesu. 12 Itiku nërëhongie idae iküü ra Ayahudi unë naa vajaa u sigunkuu vëgategheeya mwino Yesu ugwenda ujie uYerusalemu. 13 Uvii veeso vëgahora makhanja a mëtende na vëgadua gunji vëmusëngëëye. Vëgaanga vëuhanya, “Hosana! Muforiwa mweeso unë ujie gwa rina ra Müküü. Aforiwe Mutëmi wa Isiraeli!” 14 Na Yesu agamuhanga mwandoghwe na agamureera. Gusoko gusoma vii mu Maandëko në Meru, 15 “Utaoghofee, muncha wa Sayuni; rarava, mutëmi wako ugwenda ujie, ureere mwandoghwe.” 16 Asëywi vakwe vinamanyaa ërëë ufuma mwandyo; ëgweeso nënaa Yesu wakuriwa, veeso vëgakumbukwa mwino asaa naa mweeso wandëkëwe, na antu naa vëumutendea uvii. 17 Mwirundo wasuu wa antu nënaa vëitambëëmwe na mweeso itungo nënaa agamutaana Lasaro adue gunji a mbëlëlo na umufëtya mweeso ufuma gwakuyi vëgasudangëa asaa. 18 Soko nëautendie mwirundo wa antu vende umusëngëya mweeso naa gusoko veeso naa vagune nënaa ugumufëtya Lasaro ufuma gwakuyi. 19 Uvii Afarisayo vëgagëkhanëa veeso gwa, “Nyenye mwoonaa mwino mutiudaha utenda intu mba rëmwe. Raravi, urëmi wamuhongaa mweeso.” 20 Mukhatë a antu unë naa venda uYerusalemu gëkuryo naa Ayunani vëgëtunga. 21 Uvii vasaa vëgaja kunë Filifo, muntu wa uBetisaida a uGalilaya, na vëgamwëëra, “Müküü, sese gufenja umwona Yesu.” 22 Filifo agenda na umukhanëa Andrea, Andrea agaenda itambëëmwe vina Filifo na veeso vëgamukhanëa Yesu. 23 Na Yesu agavasucha, “Itungo rafikaa kunë Mwamuntu gwenda ukuriwa. 24 Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye mpeke a ngano nëadëa ugwa fang'ë na ukuya, njeeso ëgusigha ëyëyo ëyëyo. Ëgweeso mbesa njeeso ëgukuya, ëgufa nkhari nyingë. 25 Mweeso unë uwuyanjëtë uduvi wakwe uguwuyaghaya, na mweeso unë uwuwëtë uduvi wakwe mu urëmi uruu uguuvëka gwa ufanga wa khae na khae. 26 Mbesa muntu woong'ë uguntumamëa nene, imunoneye mweeso ang'onge nee. Na faafo fana nene ngutënda nërë na mutumami wane noo ugutënda wë faafo. Mbesa muntu woong'e winjë untumwmëa nene, Tata wane winjë umufa ikuryo.” 27 “Itungwee nkhoo ane afyaa ntukuntuku. Na nene nëhanye ntuni? ‘Tata, ntua nene ufuma mwitungo ërëë.’ Aa, gusoko a ndolyo ëyëë nene najie mwitungo ërëë. 28 Tata, rëkurye rina rako,” Uvii ruri ugaja ufuma gërunde, “Nene narëkurya ryeso, na nene ngurëkurya ryeso kangë.” 29 Mwirundo wa antu nënaa vimëkie faafo vëgautegheeya ruri wasuu na vëgahanya weeso naa irunkumo. Vangëja vëgahanya, “Malaika warëghëëtya kunë mweeso.” 30 Yesu agasucha, “Ruri uruu wajaa gusoko anyu, ti gusoko anë. 31 Itungwee unë iramwuwa ra urëmi uruu. Itungwee mutemi wa urëmi uruu winjë ujughutwa gunji. 32 Na nene, itungo në nene nahumbuwa ufuma fang'ë, ninjë uvaruta antu voong'e kunë nene.” 33 Mweeso agahanya vii gwa uraghëëra gwa ikuya kë mweeso winjë ukuya. 34 Mwirundo wa antu vëgamusucha, “Sese gugwerwaa ufuma mu seria mwino Kiristo ugikhaa khae na khae. Ugudaha wurë uhanya mwino imunoneye Mwamuntu uhumbuwa gunto? Mwamuntu uyuu unë anyu?” 35 Yesu agavëëra, “Weru këë wëitambëëmwe nanyee gwa itungo ikufë. Enendi nëkëë mwina weru kitë gëtajee umukunëkëa nyenye. Mweeso unë ugwenenda mu kitë atimanyie kunë winjë. 36 Itungo në nyenye kë mwina weru, wuhuvëi weru, usi nyenye mudahe utenda vana va weru.” Itungo nënaa Yesu warighëëtya vii, mweeso agahegha na agagifiha mughonjo ufuma kunë veeso. 37 Mbesa mweeso watendie matako mingë usonge awe, kë veeso vinamuhuvëa. 38 Ërëë na gusoko ukhani nëwarighëëtëywe na munyagëdaghu Isaya ukhondekeke: “Müküü, anyu nëwamëhuvëe sayu itu, na kunë va anyu mukhono wa Müküü wendie udwëëra?” 39 Uvii veeso vinadaha uhuvëa. Gusoko Isaya kangë agahanya, 40 “Mweeso agayafokuya miho awe na agayitenda nkhoo yawe ikakufe du, usi veeso vëtaje vëone gwa miho awe na vëmanye gwa nkhoo yawe, na unsukëa kunë nene nëdahe uvaforya.” 41 Isaya agahanya vii gusoko mweeso agaona üküü nënaa Yesu ugutenda uwukweti matiku a usonge na agarighëëtya sayu akwe. 42 Hiya ayo atongeeri në vingë vinamuhuvëa mweeso. Gweeso gusoko a uvaoghofa Afarisayo veeso vinamukumwua, usi vëtajee ubaghuwa mu sinagogi. 43 Gusoko veeso naa vëanjëtë ukuriwa na antu ukëra ukuriwa na Muungu. 44 Na Yesu agaanga na agahanya, “Mweeso unë ung'uvëe nene, ating'uvëa nene ëgweeso umuhuvëe mweeso unë wantumie nene. 45 Na mweeso unë ugunyonaa nene ugumwonaa mweeso unë wantumie nene. 46 Nene najie mwino weru wa urëmi, usi muntu woong'e nëwang'uvëa nene atadahe gikhaa mu kitë. 47 Mbesa muntu watigheeya nkhani yane na wadëa uyikwatëëra njeeso, nene ntiumuramwëya mweeso. Gusoko nene ntinajaa uwuramwëya urëmi ëgweeso uwutua urëmi. 48 Mweeso unë ugung'ita nene na atiuyighenyifa nkhani yane ukweti muramwui. Ukhani në nene naurighëëtëye winjë utenda muramwëyi wakwe itiku ra mpeo. 49 Gusoko nene ntinarighëëtya nkhani iyii gwa udaho wane. Tata unë wantumie nene mweeso mughonjo wampee iraghëëyo nehanye ntuni na nërighëëtye ntuni. 50 Na nene nëmanyie mwino iraghëëyo rakwe rëgwetaa ufanga wa khae na khae. Uvii nene nguhanya asaa, në mwino Tata wandaghëëye nene nëhanye.”



13

1 Naa sigunkuu a Fasaka ëkëë inafika, Yesu naa umanyie mwino itungo rakwe roohegha mu urëmi gwenda kunë Tata rafikaa. Mweeso agavayanja antu nënaa vëmuhuvëe unë naa vëë mu urëmi, agavayanja faka mpeo a uduvi wakwe. 2 Na itungo ra malëwa a mpëndë, Setani na wadaha umutendea Yuda mwana wamwa Simion Isikareote nkhoo a umutoneera Yesu. 3 Yesu na umanyie mwino Tata wamufee mantu oong'e u mëkhono akwe. Na mwino mweeso naa wajie ufuma kunë Muungu na naa winjë kunë Muungu. 4 Nënaa këë vëula malëwa a mpëndë, Yesu agëmëka, agarua masaa akwe na uyavëka umpeo. Na agahora isune raufyaghwera mëkhono agitunga mu gëëno. 5 Uvii mweeso agafüngua majë mu gëfe, na agaandya goya mëghuu a asëywi vakwe. Agahora isune nënaa wikëndëkie mu gëëno na agafyaghua mëghuu awe. 6 Mweeso agaja kunë Simioni Fetero. Na Fetero agamwëëra, “Müküü, veve ugoya mëghuu ane?” 7 Yesu agamusucha, “Rasëë nëngurëtenda veve utiurëmanya itungwee, ëgweeso veve ujie urëmanya usonge.” 8 Fetero agamwëëra, “Veve utiunjoya mëghuu ane kamwe.” Yesu agamusucha, “Mbesa nene nëdëe ugoya veve, veve utina ukhuvëi ginako.” 9 Simioni Fetero agamwëëra, “Müküü, ti mëghuu ane gutufu, ëgweeso noo në mëkhono ane nanë itwe rane.” 10 Yesu agamwëëra, “Mweeso unë woghie atina nkumbu agogha, ëgweeso goya mëghuu akwe, gusoko mweeso në mweru mwëërë woong'e. Nyenye mwe veru, ëgweeso ti nyoong'e.” 11 Gusoko mweeso naa umanyie anyu nëujie umutonera. Soko ësëë mweeso agahanya, “Nyenye nyoong'e muti veeru.” 12 Nënaa mweeso wadaha uvoya mëghuu awe, agahora masaa akwe agayanja, na agikhaa fana nawëkhee. Mweeso agavëëra, “Nyenye mwamanyaa rasëë në nene namutëndea nyeena? 13 Nyenye muntanaa nene Musëyi na Müküü. Nyenye murighëëtya tutë, gusoko nene në mweeso. 14 Uvii mbesa nene, nene Müküü wanyu nanë Musëyi wanyu, namwoyaa mëghuu anyu, nyeenoo imunoneye gioya mëghuu nyenye gwa nyenye. 15 Gusoko nene namufaa nyenye nyinkhori, uvii nyeeno noo mutende mwino nene namutendea nyenye. 16 Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, mutumwa ti müküü ukëra müküü wakwe; mbesa mweeso unë watumiwe ti müküü ukëra mweeso unë wamutumie mweeso. 17 Nesa nyenye mwamanyaa mantu ayaa, bahu anyu mbesa nyenye mwinjë uyatenda asaa. 18 Nene ntiuyarighëëtya mantu ayaa gusoko anyu nyoong'e. Nene nëmanyie va anyu në nene navahwaniye. Ëyëë në gusoko Maandëko ëdahe ukhondekeka, ‘Mweeso unë walee ilëwa rane watendeka murughu wane.’ 19 Nene ngumukhanëa nyenye itungwee, nëkëë rinadwëëra, usi nërenda udwëëra nyenye mudahe uhuvëa mwino nene në mweeso. 20 Tute, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, mweeso unë ugumughenyifa wasuu unë nene ngumutuma ugung'enyifa nene. Na mweeso unë ugung'enyifa nene ugumughenyifa mweeso unë wantumie nene.” 21 Nënaa Yesu wadaha urighëëtya uvii, nkhoo akwe ëgafya, na agasudangëa, “Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, umwedu mukhatë anyu winjë untoneera nene.” 22 Asëywi vëgagirarava veeso gwa veeso, vëtimanyie naaugumuhanya anyu. 23 Umwe wa asëywi vakwe, unë Yesu naa umwanjëte, nauhaghamie mugëkuva gamwa Yesu. 24 Uvii Simioni Fetero agamuhinëa mweeso na agamuwëëya, “Muwëye, anyu wasuu në ugumuhanya,” 25 Uvii naa, uhaghamie mugëkuva gamwa Yesu, mweeso agamwëëra, “Müküü anyu wasuu?” 26 Yesu agasucha, “Në wasuu unë nene ngumufa ntonge në namësinëya mu chungu.” Uvii nënaa wamësinëya ntonge asëë mu nyanyi, agamufa Yuda, mwana wamwa Simioni Isikareote. 27 Uvii nënaa Yesu wadaha umësinëya ntonge asëë Setani agamwingea Yuda. Yesu agamwëëra, “Rasëë në winjë urëtenda, rëtende ruvë.” 28 Itungo rasëë na gutie mba umwe nënaa wikhee u mesa nënaa umanyie soko kë Yesu agamwëëra Yuda vii. 29 Vangëja vëgaghema mwino, gusoko Yuda naa uguhoraa mpënda a hela, Yesu naa ugumukhanëa, “Ghura asaa në sese guyasighëte mu sigunkuu; mba mweeso adahe uvafa atuki gëntu.” 30 Uvii nënaa Yuda wadaha umëhoa ntonge asëë, gënyafafo mweeso agadua gunji. Itungo rasëë na utiku. 31 Nënaa Yuda wadua gunji, Yesu agahanya, “Itungwee Mwamuntu wakuriwaa, na mukhatë a mweeso Muungu wakuriwaa. 32 Mbesa Muungu wakuriwa mukhatë akwe, Muungu noo winjë umukurya mweeso mukhatë akwe (Muungu) mughonjo, na ugumukurya mweeso gënyafaafo. 33 Nyenye unë nene nëmuyanjëte, ëkëë itungo ikufë nene nëitambëëmwe na nyee. Nyenye mwinjë umpenja nene; na mwino nene naa nahanyiye gwa Ayahudi itungwee nene nguhanya kunë nyenye, ‘kunë nene ninjë nyenye mutiudaha uja.’ 34 Nene ngumufa nyenye iraghëëyo në ifya, uvii nyenye mwiyanje nyenye gwa nyenye. Mwino nene namuyanjie nyee, uvii nyeeno noo mwiyanje nyenye gwa nyenye. 35 Gwa untenda vii antu voong'e vinjë umanya mwino nyenye mwë asëywi vane, mbesa nyenye mwinjë gëyanja nyenye gwa nyenye.” 36 Simioni Fetero agamwëëra Yesu, “Müküü, veve winjëfe?” Yesu agamusucha, “Kunë nene ninjë veve utiudaha uja itungwee; ëgweeso veve ujie ung'onga kheengë.” 37 Fetero agamusucha, “Müküü, asikë nene nëdëe uguhonga veve itungwee? Nene nguuduya ufanga wane gusoko ako.” 38 Yesu agasucha, “Veve uguduya ufanga wako gusoko ane? Tutë, tuutë, nene ngugwëëra veve, jololo ëtiukunkua, nëkëë veve winankhana nene mëhënjo ëtatu.”



14

1 Yesu agavakhanëa asëywi vakwe, “Nkhoo yanyu itakhasëke, Muhuvëi Muungu, ng'uvëi neeno noo. 2 Ukhaya amwa Tata wane gwina mikhao mëgharë. Mbesa tiuvii sa namukhanëe nyee. Nene noka ughondanëya mikhao gusoko anyu. 3 Na itungo në nene nenda ughondanëya mikhao gusoko anyu, nene nëjie kangë umuhora nyenye kunë nene nërë. Kunë nene ngutenda nërë nyenye noo sa mwurë faafo. 4 Kunë nene nënjë nyenye mumanyie njëa.” 5 Tomaso agamwëëra Yesu, “Müküü, sese gutimanyie kunë veve winjë, sese gudaha wurë umëmanya njëa?” 6 Yesu agamwëëra, “Nene në njëa, nanë tutë, nanë ufanga. Gutie muntu nëujie kunë Tata, ëgweeso ukërëa kunë nene. 7 Mbesa nyenye mwamanyie nee, nyenye naa mumumanya Tata wane noo. Ufuma itungwee nyenye mumumanyie mweeso na nyenye mwamuune Tata.” 8 Filifo agamwëëra Yesu, “Müküü, guraghëëre sese Tata, na sese gwënjë gikuta.” 9 Yesu agamwëëra, “Nene nikhaire itambëëmwe na nyee itungo irifu, na këë veve untimanyie Filipo? Mweeso unë wanyunee nee wamugune Tata. Veve ugudaha wurë uhanya, ‘Guraghëëre sese Tata?’ 10 Veve utihuvëena mwino nene në mukhatë amwa Tata na Tata wë mukhatë anë? Nkhani në nene namukhanëe nyee nene ntinayirighëëtya gwa udaho wane. Ëgweeso Tata nëuduvie mukhatë ane ugutendaa mëëmo akwe. 11 Nyenye ng'uvëi nene mwino nene në mukhatë amwa Tata na Tata wë mukhatë ane. Nesa tiuvii nyenye ng'uvëi nene gusoko a mëëmo nënamëtendie. 12 Tutë, tuutë, nene ngumwëëra nyenye, mweeso unë ugung'uvëa nene, mweeso noo winjë utenda mëëmo ne nene ngumëtendaa. Mweeso winjë utenda mëëmo mëkuu ukëra ëyëë në nene ngumëtendaa, gusoko nene noka kunë Tata. 13 Roong'e rasëë në nyenye muromba gwa rina rane, nene ngurëtenda intu rasëë, si Tata adahe ukuriwa mukhatë a Mwana. 14 Mbesa nyenye mwinjë uromba intu roong'e gwa rina rane, nene ngurëtenda intu rasëë.” 15 “Mbesa nyenye munyanja nene, nyenye mwinjë ukwatëëra Mufefeheyi ane. 16 Na nene ngumuromba Tata, na mweeso ugumufa nyenye Mufefeheyi ungëja, ugikhaa itambëëmwe mwinaanyu khae na khae. 17 Uyuu në Mwahu wa tutë, unë urëmi utiumughenyifa, gusoko weeso winamwoona, na mbesa utinamumanyaa. Nyenye mumumanyie mweeso, gusoko mweeso ugikhaa itambëëmwe na nyee, na ugutenda wë mukhatë anyu. 18 Nene ntiumureka nyenye ukëva; nene nëjie kunë nyee. 19 Ëkëë itungo ikufë, na urëmi utiunyona nene kangë. Ëgweeso nyenye munyona; gusoko nene në mufanga, nyeeno noo mutenda mwë afanga. 20 Mu itiku rasëë nyenye mujie umanya mwino në mukhatë amwa Tata wane, na nyenye mwë mukhatë ane, na nene në mukhatë anyu. 21 Mweeso unë wina maraghëëyo ane na uyakwatëëre, wasuu unë unyanjëte nene. Na mweeso unë unyanjëte nene Tata wane winjë umuyanja. Nene noo ngumuyanja na nene ngëdwëëya kunë mweeso.” 22 Yuda (ti Isikareote) agamwëëra, “Müküü, ëgutendeka wurë mwino veve winjë gëdwëëya mughonjo kunë sese, na ti mu urëmi?” 23 Yesu agamusucha, “Mbesa muntu wanyanja nene, mweeso winjë ukwatëëra ukhani wane, na Tata wane winjë umuyanja. Na nene nanë Tata gujie kunë mweeso na gikhaa itambëëmwe na mweeso. 24 Mweeso unë atinyanjëte nene atiukwatëëra nkhani yane. Na ukhani në nyenye muwutegheeya ti wane ëgweeso wamwa Tata unë wantumie nene. 25 Nene nayarighëëtëye mantu ayaa kunë nyenye, itungo në nene naa këë nëitambëëmwe ginaanyu. 26 Ëgweeso Mwarëëye, Mwahu Mweru në Tata ugumutuma gwa rina rane, mweeso ujie umusiya nyenye mantu oong'e, Mwahu Mweru winjë umukumbukëya oong'e në nene namukhanëe nyee. 27 Nene namurekea nyenye majëghana. Nene namufaa nyenye majëghana ane. Majëghana në nene ngumufa nyenye ti mwino urëmi winjë umufa. Nkhoo yanyu, itakhasëke kangë mutaoghofee. 28 Nyenye mwantegheeye ngumukhanëa nyenye, ‘Nene noka kunë ninjë, na nene nëjie kangë kunë nyenye. Nesa nyenye mwanyanjie nene, naa nyenye mwurumbëya, gusoko nene ninjë kunë Tata. Gusoko Tata në müküü ukëra nene. 29 Na itungwee nene namukhanëe nyee nëkëë inadwëëra, gusoko në asaa adwëëra nyenye mudahe uhuvëa.’ 30 Nene ntiurighëëtya mantu mingë kunë nyenye, gusoko mutëmi wa urëmi waja. Mweeso atikweti nguu kunë nene. 31 Ëgweeso nene ngutindaa mwino Tata wandaghëëye nene, si urëmi udahe umanya mwino nene nëmuyanjëte Tata. Wuki kwendi.”



15

1 “Nene në musabibu wa tütë, na Tata wane u murëmi wa mësabivu. 2 Mu ikhanja nërësafye kunë nene nërëtiufaa nkhari, mweeso ugurëtemaa. Na mu ikhanja nëreufaa nkhari mweeso uguritëngwëëra, gusoko rëdahe ufa nkhari në nyingë. 3 Nyenye mwatendekie mwë veru gusoko a ukhani në nene namukhanëe nyee. 4 Nyenye ikhai mukhatë ane, na nene nikhee mukhatë anyu. Mwino ikhanja nërëtiufa nkhari nërëyene, ëgweeso nërëkhaa mukhatë a musabibu. Viuyi na nyeenoo, mutiudaha ufa nkhari nëmwadëa gikhaa mukhatë ane. 5 Nene në musabibu, nyenye mwë makhanja. Mweeso unë wakhuvëa na nee, na nene nakhuvëa ginakwe, mweeso unë winjë ufa nkhari nyingë. Gusoko në nene ntifo kunë nyenye, nyenye mutiudaha utenda intu mbanduvë. 6 Mbesa muntu wadëa ukhuvëa na nee, ugujughutwa mwino ikhanja nërëutemwaa na rëguuma. Na makhanja ëguhangwëëywa, ëgughumëwa u moto na urungwëëra. 7 Mbesa nyenye mwinjë ukhuvëa na nee, na nkhani yane yikhee mukhatë anyu, nyenye rombi intu gëkaku, na nyenye mwinjë ufewa. 8 Gwa njëa ëyëë Tata wane winjë ukuriwa, gusoko nyenye mufa nkhari nyingë, na nyee mwinjë uraghëëra tutë mwino mwë asëywi vane. 9 Mwino Tata nëwanyanjie nee, uvii nene namuyanjie nyee. Ikhai mukhatë a uyanjo wane. 10 Mbesa nyenye mukwatëëra maraghëëyo ane nyenye mwinjë gikhaa mukhatë a uyanjo wane. 11 Nene narighëëtëye mantu ayaa kunë nyenye, gusoko uyanjo wane utende wë mukhatë anyu, na gusoko uyanjo wanyu ukhondekeke. 12 “Ërëë unë iragheeyo rane, mwino nyenye mwiyanje nyenye gwa nyenye mwino nene namuyanjie nyee. 13 Gutie muntu nëwina uyanjo üküü ukëra uruu, muntu uduya ufanga wakwe gusoko a vaambuyakwe. 14 Nyenye mutenda mwë vaambuyane mbesa nyenye mutenda asaa në nene namuraghëëye nyee. 15 Nene ntiufwaghëëra umutaana nyenye atumami, gusoko mutumami atimanyie rasëë në müküü wakwe ugurëtenda. Ëgweeso nene ngumutaana nyenye vaa mbuyane. Gusoko oong'e në Tata wane wankhanëe nene, nene nayaraghëëre kunë nyenye. 16 Nyenye mwinang'wania nene. Ëgweeso nene namuhwaniye nyee na ngamutuma nyenye gusoko nyenye mwende na ufa nkhari na nkhari yanyu idahe gikhaa. Uvii intu roong'e në nyenye mumuromba Tata gwa rina rane, mweeso ugudaha umufa intu rasëë. 17 Uvii nene ngumuraghëëya nyenye, iyanji nyenye gwa nyenye. Huri a Urëmi 18 “Nesa urëmi ugumuhura nyenye, manyi mwino weeso wendie ung'ura nene nënaa këë winamuhura nyenye. 19 Nesa nyenye naa mwë wa urëmi, urëmi na uguvanja nëvakwe. Ëgweeso gusoko nyenye ti mwë wa urëmi. Ëgweeso nene namuhwaniye nyenye ufuma mu urëmi, uvii urëmi umuhwëte nyee. 20 Kumbukwi ukhani në nene namukhanëe nyee, ‘Mutumami ti müküü ukëra müküü wakwe.’ Nesa veeso vankhasiye nee, veeso vinjë umukhasya nyenye. Nesa veeso vakwatëëre ukhani wane, veeso vinjë uwukwatëëra ukhani wanyu noo. 21 Ëgweeso ayaa oong'e veeso vinjë umutendea nyenye gusoko nyenye mwë vane. Ëyëë në gusoko veeso vëtëmumanyie mweeso unë wantumie nene. 22 Nesa naa nene ntinajaa na urighëëtya ginawe, sanaa vëtina mahutye. Ëgweeso itungwee veeso vëtina winegeo gwa ihutye rawe. 23 Mweeso unë ung'wëte nene mweeso umuhwëte Tata wane noo. 24 Nesa nene ntinatenda mëëmo mukhatë awe në gutie muntu ungëja nëwatendie, veeso sanaa vëtina ihutye. Ëgweeso itungwee vagunee na vang'uree nee vamuhura nanë Tata wane. 25 Ëyëë në utenda ukhani nëwandëkiwe mu seria ukhondeke, ‘Veeso vang'uree nosoo.’ 26 Ëgweeso itungo në Mwaarëëyi waja, unë nene ngumutuma kunë nyenye ufuma kunë Tata, Mwahu wa tutë, unë ugudua ufuma kunë Tata, mweeso ujie unsudangëa nene. 27 Na nyenye noo mwë masudanga, gusoko nyenye mwatendie mwë itambëëmwe na nee ufuma mwandyo.”



16

1 “Nene namukhanëe nyenye ayaa oong'e gusoko mwekeuvureka uhuvëi wanyu. 2 Veeso vinjë umujuncha nyenye na masinagogi. Tutë itungo rajaa në mu muntu nëugumuragha nyenye winjë ughema mwino mweeso ugumwëtumamëa Muungu. 3 Na veeso vinjë utenda ërëë gusoko vëtëmumanyie Tata, mbesa vëntimanyie nee. 4 Ëgweeso nene namukhanëe nyee mantu ayaa, gusoko në itungo rawe rafika nyenye mudahe ukumbukwa mwino nene namukhanëe nyee mantu nëivaghokee veeso.” “Nene ntinamukhanëa nyenye mantu ayaa ufuma mwandyo, gusoko nene naa nëitambëëmwe ginanyu. 5 Ëgweeso itungwee nene noka kunë mweeso në wantumie nene. Këë gutië mba umwe mukhatë anyu nëugumbwëëya nene, ‘Veve winjëfe?’ 6 Ëgweeso gusoko nene namukhanëe nyee mantu ayaa, nkhoo yanyu yijua uvai. 7 Ëgweeso nene ngumukhanëa nyenye tutë; ëyëë në gusoko a sao anyu gusoko nene nende. Gusoko nesa nene nëdëe gwenda, Mwaarëëyi atijie kunë nyenye. Ëgweeso nesa nene nende, nene ngumutuma mweeso kunë nyenye. 8 Na nikwë mweeso waja, mweeso ujie uwuraghëëra urëmi ihutye, nane tutë nane iramwuwa. 9 Mu sayu a ihutye, gusoko vëting'uvëe nene. 10 Mu sayu a tutë, gusoko nene noka kunë Tata, na nyenye mutiunyona nene kangë. 11 Mu sayu a iramwuwa, gusoko mutëmi wa urëmi uruu wadahie uramwuwa. 12 Ëkëë nene nëkweti mingë a umukhanëa nyenye, ëgweeso nkhani yane itiudaha uhanga iyoma mu matwe anyu. 13 Neikwë Mwahu wa tutë waja, ujie umutongeera nyenye mu tutë oong'e. Gusoko mweeso atiurighëëtya gwa ihaa rakwe mughonjo, ëgweeso rasëë roong'e në ugutigheeya kunë nene winjë umukhanëa nyenye. Na mweeso ugumukhanëa nyenye mantu ayoo nëejie. 14 Mweeso ujie unkurya nene, gusoko uguhora asaa në ane na umukhanëa nyenye. 15 Oong'e asaa në Tata uyakweti në ane. Uvii nene naa nahanyiye mwino uguhora asaa në ane na umukhanëa nyenye.” 16 “Ëkëë itungo ikufë, na nyenye mutiunyona nene kangë. Kangë ëkëë itungo ikufë, na nyenye mwinjë unyona.” 17 Asëywi vangëja vëgagiwëëya veeso gwa, “Ntuni ëyëë në mweeso ugugwëëra sese, ‘Ëkëë itungo ikufë, na nyenye mutiunyona nene, na kangë ëkëë itungo ikufë na nyenye munyona nene. Na gusoko nene noka kunë Tata?’ 18 Veeso vëgahanya, ‘Mweeso wina ryana kë gwa uhanya ëkëë itungo ikufë?’ Sese gutimanyie wina ryana kë.” 19 Yesu naawamanyaa mwino veeso naa vëufenja umuwëëya mweeso. Uvii mweeso agavëëra, “Uruu unë ukhani në nyenye mugiwëëya nyenye gwa nyenye, nene naa nina ryana kë gwa uhanya, ‘Ëkëë itungo ikufë, na nyenye mutiunyona nene, na kangë ëkëë itungo ikufë, na nyenye munyona nene na?’ 20 Tutë, tuutë, nene ngumukhanëa nyenye, nyenye mwinjë urëa na uhongeya, ëgweeso urëmi winjë uyanja. Nyenye mwinjë uhumwa na uvavi, ëgweeso uvavi wanyu winjë ufeuka uyanjo. 21 Itungo në mukhema ugitungua, mweeso ugoona uvavi, gusoko itungo rakwe ragëtungua rafikaa. Ëgweeso itungo në mweeso witungua mwana, mweeso atiufwaghëëra ukumbukwa uvavi, gusoko a uyanjo wa mwana ufafwa mu urëmi. 22 Uvii nyenye itungwee mwina uvavi, ëgweeso nene nëjie umwona nyenye kangë na nkhoo yanyu yënjë uyanja. Na gutie muntu në winjë umuhegheya nyenye uyanjo wasuu. 23 Na itiku rasëë nyenye mutiinjë unomba nene intu mbanduvë. 24 Tutë, tuutë, nene ngumukhanëa nyenye, nesa nyenye mwinjë umuromba Tata intu roong'e, mweeso winjë umufa nyenye gwa rina rane. 25 Faka itungwee nyenye kë mwinaromba intu roong'e gwa rina rane. Rombi na nyenye muhanga, gusoko uyanjo wane udahe gëjua chaki.” 26 “Nene namwëëre nyee mantu ayaa gwa wikhori. Itungo rajaa në nene ntijie urighëëtya na nyee kangë gwa wikhori ëgweeso nëjie umukhanëa daaji sayu amwa Tata. 27 Itiku rasëë nyenye mwinjë umuromba Tata gwa rina ranë; na nene ntiumwëëra nyenye mwino nene ninjë umurombea nyenye kunë Tata. 28 Nene najie ufuma kunë Tata na najaa mu urëmi. Kangë, nene nguhegha mu urëmi na ninje kunë Tata.” 29 Asëywi vakwe vëgahanya, “Aa itungwee veve ugurighëëtya daaji ti gwa wikhori. 30 Itungwee sese gwamanyaa mwino veve umanyie mantu oong'e, na gutie nkhumbu a muntu mba umwe uguwëëya veve intu. Gwa ërëë sese guhuvëa mwino veve wajie ufuma kunë Muungu.” 31 Yesu agavasucha, “Nyenye mwahuvëa itungwee? 32 Itungo rajaa, na tutë ryeso rëjie, në nyenye mujie ufaghata, mu muntu ukhakwe, na mujie undeka nene nimwenedu. Ëkëë nene ntiimwenedu, gusoko Tata wë itambëëmwe na nee. 33 Nene nahanyiye ërëë kunë nyenye, gusoko nene gukhuvëe ginanyu nyenye mudahe uhanga majëghana. Mu urëmi mwëna makhasëkoe; ëgweeso khomii nkhoo, nene nauhumie urëmi.”



17

1 Nënaa Yesu wadaha urighëëtya nkhani yasii, agararava gunto girunde na agahanya, “Tata, itungo rajaa; mukurye Mwanako gusoko Mwanako noo adahe ugukurya veve. 2 Gusoko veve wamufee mweeso udaho gunto a antu voong'e, uvafa ufanga wa khae na khae gwa voong'e unë veve na wamufee. 3 Na uruu unë ufanga wa khae na khae, uvii vëguumanya veve në wiyenedu Muungu wa tutë, nanë Yesu Kiristo unë veve wamutumie. 4 Nene nagukurëye veve mu urëmi, kunu naudahie mwëëmo unë veve wampee nee nëutende. 5 Na itungwee, Tata, veve unkurye nene itambëëmwe na vee, gwa üküü ururo nënaa nëukweti itambëëmwe ginako nënaa veve këë winautunda urëmi. 6 “Nene narëraghëëre rina rako gwa antu unë veve wampee nee ufuma mu urëmi. Veeso naa vako. Na veve wavampee veeso kunë nene, na veeso vakwatëëre ukhani wako. 7 Na itungwee vëmanyie mwino mu intu në veve wampee nee rëfumie kunë veve. 8 Gusoko nene navafee veeso nkhani unë veve wampee nee. Na vaighenyifie nkhani yasii na veeso vamanyie tutë mwino nene najie ufuma kunë veve. Na veeso vahuvëe mwino veve wantumie nee. 9 Nene nguvarombea veeso. Nene ntiuwurombea urëmi ëgweeso nguvarombea vasaa unë veve wampee nee, gusoko naa vako. 10 Mantu oong'e në ane u ako, na asaa në ako u ane. Gwa uvii nene ngukuriwa mukhatë a asaa. 11 Na itungwee nene ntifo mu urëmi. Ëgweeso vërëfo mu urëmi. Na nene nauja kunë veve. Tata në Mweru, vaghoje veeso mukhatë a rina rako, unë veve wavampee nee, gusoko veeso vëkhuvëe, mwino nene gukhuvëe ginako. 12 Nënaa në nëitambëëmwe na veeso, nene naaghojiye gwa rina rako unë veve naa wampee nee. Nene navaghojiye veeso, na gutie mukhatë awe nëwayaghae ëgweeso mwana uyoo wa uyaghao, gusoko andëko rëdahe ukhondekeka. 13 “Ëgweeso itungwee nene noja kunë veve. Na mantu ayaa nene nayarighëëtëye mu urëmi, gusoko veeso vëdahe gijuwa na uyanjo mukhatë awe. 14 Nene navafee veeso ukhani wako. Na urëmi wavahuree gusoko veeso ti va mu urëmi mwino nene nti wa mu urëmi. 15 Nene ntiuguromba veve uvaheye ufuma mu urëmi, ëgweeso veve uvaghoje veeso ufuma na mubë uyoo. 16 Veeso ti va mu urëmi, mwino nene nti wa mu urëmi. 17 Veerye veeso gwa tutë ako; ukhani wako unë tutë asëë. 18 Mwino veve wantumie nee mu urëmi, viuyi nene noo navatumie veeso mu urëmi. 19 Na gusoko awe nene nagidwëëye mughonjo, gusoko veeso noo vëdahe giduya gwa tutë. 20 “Nene ntiuvarombea avaa gutufu, ëgweeso noo nguvarombea në avoo unë veung'uvëa nene ukëërea ukhani wawe. 21 Veeso voong'e vëkhuvëe mwino veve, Tata ukhuvëe itambëëmwe na nee, na nene nëkhuvëe itambëëmwe na vee. Uvii vëdahe ukhuvëa itambëëmwe na see, gusoko urëmi udahe uhuvëa mwino veve wantumie nee. 22 Ukuu në veve wampee nee na nene navafee veeso, gusoko veeso vedahe ukhuvëa mwino nene gukhuvëe ginako. 23 Nene nëtende në mukhatë awe na veve utënde we mukhatë ane, gusoko veeso vëdahe utenda vina ukhuvëi wa tutë. Uvii urëmi udahe umanya mwino veve wantumie nee na veve wavayanjie veeso mwino veve wanyanjie nee. 24 Tata, nene nina nkumbu veeso noo, unë veve wampee nee, vëdahe utenda itambëëmwe na nee, kunë nene nërë. Veeso vëdahe uwuhanga üküü uroo unë veve wampee nee gwa uyanjo gusoko ane nënaa veve këë winavëka musingi wa urëmi. 25 Vee Tata munya tutë, urëmi winagumanyaa veve, ëgweeso nene nagumanyie vee. Na avaa vëmanyie mwino veve wantumie nee. 26 Nene narëtendie rina rako rëmanyëke kunë veeso, na nene ngurëtenda ryeso rëmanyëke. Uvii uyanjo uroo unë veve wendie unyanja nene utende wë mukhatë awe, na nene nëtende në mukhatë awe.”



18

1 Nënaa Yesu wadaha urighëëtya nkhani yasii, mweeso agenda itambëëmwe na asëywi vakwe gëtumbë ra ugayongo ga Kidironi. Kuuko na guna bustani, Yesu mweeso agingëa faafo itambëëmwe na asëywi vakwe. 2 Yuda, nënaa ugumutoneera Yesu naa umanyie itumbë rasëë, gusoko mëhënjo mingë Yesu naa ugutang'ana na asëywi vakwe kuuko. 3 Uvii Yuda, agahora gaburi ga asikee na atumami vëgëtunga ufuma gwa akumbëki në aküü nane Afarisayo. Veeso vëgenda kuuko vëkweti taa, viangango, mantu agëhomea. 4 Uvii Yesu, kunu umanyie oong'e nëëgumuhanga mweeso agaja usonge na agavawëëya, “Nyenye mumufenja anyu?” 5 Veeso vëgamusucha, “Sese gumufenja Yesu wa u Nasareti.” Yesu agaveera, “Unë nene,” Yuda, unë naa wamutoneere Yesu naa wimëkie itambëëmwe na antu vasaa. 6 Nënaa Yesu wavakhanëa, “Nene në mweeso,” vëgasuka gënyuma na vëgagwa fang'ë. 7 Kangë Yesu agavawëëya, “Nyenye mumufenja anyu?” Na vëgahanya, “Sese gumufenja Yesu wa u Nasareti.” 8 Yesu agavasucha, “Nene namukhanëa mwino nene në mweeso. Uvii, nesa nyenye mumpenja nene, vareki asëywi vane vende.” 9 Ëyëë na utenda ukhani nënaa mweeso waurighëëtëye ukhondeke, “Mukhatë a vasa unë veve wavampee nee, nene ntiumuyaghaya mba umwedu.” 10 Uvii Simioni Petro, na wina rufyu agawuhofoa na agamutema mutugwa wamwa mukumbëki në müküü ikutwë ra gëlëlo. Mutumami wasuu na ugwëtanwaa Malko. 11 Yesu agamwëëra Fetero, “Sucha rufyu wako mu mpëmbo. Wurë, nene nëke uhanga makhasëko gakuu në Tata wampee nenena?” 12 Uvii gaburi ga asikee nanë müküü wayo nanë atumami va Ayahudi vëgamukwata Yesu na vëgamutunga mweeso. 13 Veeso vëgamutoa tanju kunë Anasi. Gusoko mweeso na mukhwe wamwa Kayafa unë naa mukumbëki në müküü mwakha wasuu. 14 Në Kayafa mweeso unë naa agavafa Ayahudi ihaa mwino na inoneye muntu umwedu akuye gusoko a antu. 15 Simioni Fetero nanë musëywi ungëja vëgamuhonga Yesu. Musëywi ungëja na ugujaa umanyikie kunë mukumbëki në müküü uvii agingëa mu mwaango wa nyumba amwa mukumbëki në müküü itambëëmwe na Yesu. 16 Gweeso Fetero naa wimëkie gunji a gënyamwango. Uvii musëywi ungëja nënaa umanyikie kunë mukumbëki në müküü agadua gunji. Mweeso agareghëëtya na mutumami wa gëkhema nënaa ugughoja gënyamaango na gamwingëya Fetero mukhatë. 17 Mutugwa wa gëkhema unë naa mughoji wa gënyamwaango agamuwëëya Fetero. “Veve noo wë umwedu wa asëywi va muntu uyuuna?” Mweeso agasucha, “Ti nene.” 18 Atumami nanë atughwa naa vëtendie moto wa makhaa, gusoko naa guryuku. Veeso naa vëmëkie na vëgota moto. Fetero noo naa wëmëkie itambëëmwe inawe, noo ugota moto. 19 Uvii mukumbëki në müküü agamuwëëya Yesu sayu a asëywi vakwe nanë masëyo akwe. 20 Yesu agamusucha, “Nene narighëëtëye daaji na mu muntu. Nene naa ngusëya faka mu masinagogi nanë mu hekalu, fana Ayahudi vëutang'anaa. Nene ntinarighëëtya intu mba rëmwe gwa gëmpihë. 21 Asikë në veve ugumbweya nene? Vawëëye vasaa unë naa vantegheye nene, asaa në nene na nguveera veeso. Veeso vëmanyie asaa në nene naa nguyarighëëtya.” 22 Nënaa mweeso wahanya asaa, umwedu wa atumami naa wimëkie fifë ina Yesu, agamukhuva Yesu ikofi, uguhanya “Vii unë ugumusucha mukumbëki në müküüna?” 23 Yesu agamusucha, “Nesa nene narighëëtya vive, sudangëa ubë wasuu. Ë gweeso, nesa nene narëghëëtya tutë asikë në veve ugunkhuva nene ikofi?” 24 Uvii Anasi agamutoa Yesu kunë Kayafa mukumbëki në müküü kunu utungie. 25 Simioni Fetero naa wimëkie na ugota moto. Veeso vëgamuwëëya, “Veve noo uti umwedu wa asëywi vakwena?” Mweeso agakhana na uhanya, “Ti nene.” 26 Umwe wa atumami va mukumbëki në müküü, munyandughu wa muntu uyoo nënaa Fetero agamutema ikutwë agamuwëëya, “Nene aja ntinagoona veve mung'ëë a bustani itambëëmwe na Yesuna?” 27 Kangë Fetero agakhana. Na gënyafaafo jololo ëgakunkua. 28 Uvii vëgamuhora Yesu ufuma u nyumba amwa Kayafa faka ikulu. Naa diu chili. Veeso aghonjo viningëa mu ikulu, gusoko vëtajee vëhange munyuvë, ëgweeso veeso vëdahe ula fasaka. 29 Uvii Pilato agadua gunji kunë veeso na uhanya, “Nyenye mweeta masitaka kë u muntu uyuu?” 30 Veeso vëgamusucha, “Nesa muntu uyuu aja ti muhu, sese aja gutiudaha umweeta kunë veve.” 31 Pilato agavëëra, “Nyenye aghonjo muhori muntu uyuu na umuramwëëya gwa uhonga seria anyu.” Ayahudi vëgamwëëra, “Utëmi wa Gërumi utigufee sese udaho wa guuragha muntu mba umwe.” 32 Ëyëë na utenda ukhani nënaa Yesu waurighëëtëye ukhondeke uraghëëra në gwa ikuya kë nënaa mweeso ujie ukuya. 33 Pilato agingëa kangë gëkulu agamwëtana Yesu na agamuwëëya, “Veve wë mutëmi wa Ayahudina?” 34 Yesu agamusucha, “Veve uguhanya vii gwa ihaa rako, namba antu vangë vagwëëra vee sayu anë?” 35 Pilato agamusucha “Nene në Muyahudina? Ndughu ako nanë aküü va akumbëki vagweeta vee kunë nene. Watendaa ntuni?” 36 Yesu agasucha, “Utëmi wane ti wa mu urëmi uruu. Nësa utëmi wane aja wa mu urëmi uruu, atumami vane sa vanyinkhuvëa, gusoko nene ntadahe ughumëwa u mëkhono a Ayahudi. Ëgweeso utëmi wane utifumie mu urëmi.” 37 Pilato agamuwëëya, “Uvii veve u mutëmina?” Yesu agasucha, “Veve wahanyaa mwino nene në mutëmi. Gusoko ëyëë nene nafafiwe, na gusoko ëyëë nene naajie mu urëmi, nëmesudangëe tutë. Mu muntu unë wa tutë ugutegheeyaa ruri wane.” 38 Pilato agamwëëra, “Tutë u ntuni?” Nënaa Pilato wadaha urighëëtya asaa, agadua gunji gwa Ayahudi kangë, na agavakhanëa, “Nene ntinaona ihutye mba rëmwe kunë mweeso. 39 Ëgweeso nyenye mwina ntende në nene ngumutungwëëra muntu umwe gusoko anyu mwitungo ra Pasaka. Nyenye mufenja nëmutungwëëre gusoko anyu mutëmi wa Ayahudina?” 40 Veeso vëgakurya mukindo kangë, “Ti muntu uyuu, ëgweeso Baraba!” Baraba naa mufumpi.



19

1 Uvii Pilato agavaraghëëya asikee vëmuhore Yesu na umukhuva viboko vya makhanda. 2 Na asikee vëgatuma ngaa a maghuya, na vëgamuryecha gitwe. Na veeso vëgahora isaa ra ikeru ra sambarau na vëgamuryecha mweeso. 3 Veeso vëgaja kunë mweeso, vëuhanya “Amucha! Mutëmi wa Ayahudi.” Vëgamukhuva mpi. 4 Pilato agadua gunji kangë na agavëëra, “Raravi, nene namwetaa mweeso gunji kunë nyenye, gusoko nyenye mumanye mwino nene ntinaona ihutye mba rëmwe kunë mweeso.” 5 Uvii Yesu agadua gunji, urye ngaa a maghuya na kunu urye isaa ra ikeru ra sambarau. Pilato agavëëra, “Muraravi muntu uyuu!” 6 Nënaa aküü va akumbëki nanë atumami vamwona Yesu, vëgakurya mukindo, “Mukhome! mukhome! Mukhome,” Pilato agavëëra, “Nyenye aghonjo muhori na umukhoma, gusoko nene ntinaona ihutye mba rëmwe kunë.” 7 Ayahudi vëgamusucha, “Sese gwina seria, na gwa seria ësëë mweeso unoneye ukuya, gusoko mughonjo wagitendie Mwana wa Muungu.” 8 Pilato nënaa wategheeya nkhani yasii, agafwaghëëra googhofa. 9 Mweeso agingëa kangë mu nyumba a utënëa nkhani na agamuwëëya Yesu, “Vene ufumie fee?” Ëgweeso Yesu ainasucha ukhani mba rumwe. 10 Uvii Pilato agamuwëëya, “Veve utiufenja urighëëtya ginakona? Veve utimanyie mwino nene nina udaho wa ugutungwëëra veve na nina udaho wa ugukhomana?” 11 Yesu agamusucha, “Veve utina udaho kunë nene, nesa winafewa ufuma gunto. Uvii mweeso unë wandetaa kunë veve wina ihutye iküü nanguu.” 12 Gusoko ësëë Pilato agafenja umutungwëëra mweeso, ëgweeso Ayahudi vëgakurya mukindo, “Nesa veve ugumutungwëëra muntu uyuu, veve utimunyambuya wamwa Kaisari. Mu muntu unë ugitendaa mweeso mutëmi ugumufëngafënga Kaisari.” 13 Nënaa Pilato wategheeya nkhani yasii, agamuduya Yesu gunji na agikhaa gitumbë ra utënëa nkhani. Itumbë rasëë naarëutanwaa “Sakafu a Magwe,” na gwa Gëeburania rëutanwaa Gabata. 14 Naa itiku ra Maghondanëyo a Fasaka Naa itungo ra malëjanga. Pilato agavëëra Ayahudi, “Muraravi mutëmi wanyu.” 15 Veeso vëgakurya mukindo, “Muheye faafo, muheye faafo, mukhome!” Pilato agavëëra, “Nene nëmukhome mutëmi wanyuna?” Akuu va akumbëki vëgasucha, “Sese gutina mutëmi ëgweeso Kaisari.” 16 Uvii Pilato agamuhora Yesu na uvafa veeso vëdahe umukhoma. 17 Uvii vëgamuhora Yesu, na mweeso agadua gunji kunu wikenkeye musalaba wakwe, faka gitumbë nërëutanwa ikufa ra itwe, unë rëutanwaa gwa Gëeburania Goligota. 18 Faafo veeso vëgamukhoma Yesu, itambëëmwe na antu vangëja vavëë. Umwedu mukhono wa gëlëlo na wa gavëë mukhono wa gëmoho na Yesu mukhatëkhatë. 19 Pilato noo agaandëka gëmanyëko na agagëvëka gunto a musalaba. Naa gëandëkie vii, “Yesu wa u Nasareti, Mutëmi wa Ayahudi.” 20 Ayahudi vingë vëgasoma gëmanyëko ëkëë. Gusoko faafo fana na Yesu ukhomiwe naa fifë na muji. Na naa gëandëkie gwa Gëeburania, gwa Gëlatini, na gwa Gëyunani. 21 uvii aküü va akumbëki va Ayahudi vëgamwëëra Pilato, “Utaandëke ‘Mutëmi wa Ayahudi,’ ëgweeso ‘Muntu uyuu wahanyiye, Nene në Mutëmi wa Ayahudi.’” 22 Pilato agasucha “Rasëë në narëandëka nene narëandëka.” 23 Nënaa asikee vamukhoma Yesu veeso vëgahora masaa akwe na vëgayatemanua maburi ane, mu iburi musikee umwedu. Veeso noo vëgamëhora na khaanju. Nkhaanju asëë na ëtumiwe na mukhono ufuma gunto faka fang'ë. Na ëtikweti ëbedo mukhatë. 24 Uvii veeso vëgagikhanëa veeso gwa, “Sese gutamëhafue nkhaanju ëyëë, ëgweeso gumëtëndee mumpünda itende amwa anyu.” Ëyëë na utenda andëko rëkhondeke, nërëuhanya, “Veeso vëgayavaghania masaa ane mukhatë awe, na isaa rane vëgaritendea mumpiinda.” 25 Uvii asikee vëgatënda vii. Ëgweeso fifë na musalaba naa wimëkie nyinya amwa Yesu, nanë nyinya wakwe wamwa nyinya, Maria mukhema Kileopa, nanë Mariamu Magdalena. 26 Nënaa Yesu wamwona nyinya nanë musëywi unë na mweeso umwanjëte vimëkie fifë, Yesu agamwëëra nyinya, “Yiu, rarava mwanako!” 27 Kangë Yesu agamwëëra musëywi wasuu, “Murarave yiu wako!” Ufuma itungo rasëë musëywi wasuu agamuhora nyinya amwa Yesu agamutoa ukhaakwe. 28 Nënaa asaa akhonda, Yesu kunu umanyie mwino oong'e na adahëka, agahanya (ëyëë na utënda andëko rëkhondeke), “Nahumwa nyweta.” 29 Faafo na guna gëfe gijue changa. Uvii veeso vëgahombya sifongo muchanga, vëgamëtendea gunto a ukito na vëgamufeeya umomo. 30 Nënaa Yesu wamënywa changa asëë, mweeso agahanya, “Yakhondaa.” Na againamya itwe rakwe na agatëna nkhoo. 31 Gusoko naa itiku ra Maghondanëyo a Pasaka, gusoko mëërë ëtikhee u musalaba itiku ra sabato (gusoko sabato asëë na itiku ëkuu). Ayahudi vëgamuromba Pilato mwino mëghuu a antu vasaa nënaa vëkhomiwe u musalaba ëunangwe, gusoko mëëre awe ëdahe uheywa. 32 Uvii asikee vëgaja na umëunanga mëghuu a muntu wa mwandyo, na vëgamëunanga nane a muntu muuya unë naa vëkhomiwe itambëëmwe na mweeso. 33 Ëgweeso nënaa vaja kunë Yesu na umwona mwino naa wakuyaa, veeso vinamëunanga mëghuu akwe. 34 Ëgweeso umwedu wa asikee agamuhoma mu uvaru wakwe gwa mukoha, na gënyafaafo saghami nanë majë ëgadua. 35 Mweeso unë wagune rasëë wendie usudangëa, na usudanga wakwe wa tutë. Na mweeso umanyie mwino ugurighëëtya tutë, gusoko nyenye noo mudahe uhuvëa. 36 Uvii mantu ayaa ëndie udwëëra gusoko andëko rëdahe ukhondekeka, “Gutie ikufa rakwe nërëgaunwa.” 37 Na kangë andëko rëngëja rëuhanya, “Veeso vinjë umurarava mweeso unë vendie umuhoma.” 38 Nënaa ayaa akëra, Yosefu ufuma u muji wa Arimataya, mweeso unë naa musëywi wamwa Yesu, ëgweeso gwa gëëmpihe, gwa choghofi ga Ayahudi, agamuromba Pilato gusoko mweeso adahe uwuheya mwëërë wamwa Yesu u musalaba. Na Pilato agamuyanjëya. Uvii mweeso agaja na uwuheya mwëërë wamwa Yesu u musalaba. 39 Nikodemo noo unë naa afo mwandyo agamwendea Yesu utiku, agaja ukweti muhangënkhano wa urumba na musalaka, urito wayo në kilo makumi atatu. 40 Veeso vëgauhora mwëërë wamwa Yesu na vëgaukumba na sanda itambëëmwe na urumba, mwino na ntende a Ayahudi mwivëka. 41 Faafo fana Yesu naa ukhomiwe na guna bustani, na mu bustani asëë naaguna mbëlëlo mpya nënaa ëkëë inavëkwa muntu mba umwe mukhatë ayo. 42 Uvii gusoko a Maghondanëyo a Ayahudi, vëgamuvëka Yesu faafo, gusoko mbëlëlo asëë na ëfifë.



20

1 Itiku ra mwandyo ra ijuma Maria Magdalena akaja u mbëlëlo diu nënkuu, nënaa ëkëë kitë. Na agaona igwe rasëë rafingitiwa ufuma u momo wa mbëlëlo. 2 Uvii mweeso agamanka, na gwenda kunë Simioni Fetero nanë musëywi ungëja, uyoo unë Yesu naa umwanjëte, na agavëëra, “Veeso vamuheya Müküü ufuma mu mbëlëlo, na sese gutimanyie kunë veeso vamutoa.” 3 Uvii Fetero agadua gunji itambëëmwe na musëywi, vëgenda faka u mbëlëlo. 4 Voong'e vavëë vëgamanka. Ëgweeso ungëja agamankëcha na agamukëra Fetero, na agatenda wa mwandyo ufika u mbëlëlo. 5 Mweeso againama na uhungëëra mukhatë. Mweeso agaona masaa nënaa Yesu uvëkëërweë faafo, ëgweeso iningëa mukhatë. 6 Uvii Fetero agaja, umuhongie, na agingëa mukhatë a mbëlëlo. Mweeso agamëona sanda ëariwe. 7 Isaa nënaa utungëywe gitwe naa rëariwe itambëëmwe na sanda ëgweeso ryeso nëfaringëywe riyene. 8 Uvii musëywi ungëja, unë naawatongeera ufika umbëlëlo, noo agingëa mukhatë, na agaona na agahuvëa. 9 Gusoko veeso naa këë vinamanya andëko, mwino mweeso naa imunoneye ufëtya ufuma gwakuyi. 10 Uvii asëywi avaa vëgeenda umatwawe. 11 Ëgweeso Maria naa wimëkie gunjë a momo wa mbëlëlo kunu ugwëëra. Mwino naa ugwëëra mweeso aginama na uhungëëra mukhatë a mbëlëlo. 12 Na agaona vamalaika vavëë vërye emasaa meeru. Veeso naa vikhee fana na mwëërë wamwa Yesu urechiwe, umwedu wikhee gitwe na umwedu wikhee u mëghuu. 13 Vëgamuwëëya Maria, “Yiu asikë në veve ukutëe?” Mweeso agavëëra. “Gusoko vamuheya Müküü wane na nene ntigune kunë veeso vamutoa.” 14 Nënaa warighëëtya vii, mweeso agikengeya unyuma na agamwona Yesu wimëkie, ëgweeso naa atimanyie mwino naa Yesu. 15 Yesu agamuwëëya, “Mukhema, asike në veve uguhongeya? Veve ugumufenja anyu?” Maria naa wiiye mweeso naa mughonjo wa bustani. Maria agamwëëra, “Müküü, mbesa veve wamuheyaa, nkhanëa nene kunë veve wamutoa, na nene ninjë umuhora.” 16 Yesu agamwëëra, “Mariamu,” Mariamu agikengeya na agamwëëra gwa Gëeburania “Raboni!” (unë ryana rayo Musëyi). 17 Yesu agamwëëra, “Utankwate nene, gusoko nene nëkëë ntinanatëa kunë Tata. Ëgweeso enda kunë vaunaane na uveere veeso, nene nonatëa kunë Tata wane na Tata wanyu, nonatëa kunë Muungu wane na Muungu wanyu.” 18 Maria Magdalena agenda gwa asëywi na agavëëra, “Nene namwonaa Müküü. Na mweeso agavakhanëa mwino Yesu wamwëëra mantu oong'e.” 19 Mpëndë a itiku rasëë, itiku ra mwandyo wa ijuma, asëywi naa vëmunyumba, na naa veeso vëutëe vinyamwango gwa uvaoghofa Ayahudi. Yesu agaja na agëmeka mukhatëkhatë awe na agavëëra, “Majëghana ëtende kunë nyee.” 20 Nënaa mweeso wahanya vii, mweeso agavaraghëëra mëkhono akwe nanë uvaru wakwe. Uvii asëywi vëgayanja nënaa veeso vamwona Müküü. 21 Yesu agavëëra kangë, “Majëghana ëtende itambëëmwe nanyee. Mweeso Tata wantumie nene, viuyi viuyi nene noo ngumutuma nyenye.” 22 Nënaa mweeso wadaha urighëëtya asaa, agaveheera veeso na agavëëra, “Hori Mwahu Mweru. 23 Në nyenye mwavahegheeya antu mahutye awe, veeso vëuhegheeywa, nesa nyenye mwadëa uvahegheeya antu mahutye awe, veeso vëtiuhegheeywa.” 24 Tomaso, umwe wa ikumi na vavëë, nëugutanwa Salahuka, naa atifo nëëna Yesu wajaa. 25 Uvii asëywi vangëja vëgamukhanëa, “Sese gwamwona Müküü.” Ëgweeso mweeso agavëëra, “Në nene nadëa goona mavamba a mësumari mu mëkhono akwe, na utendea mwavya wane mu mavamba a mësumari, na në nene nadëa utendea mukhono wane mu uvavu wakwe, nene ntiuhuvëa.” 26 Nënaa matiku munana akëra, asëywi naa vë munyumba kangë, na Tomaso na wë itambëëmwe na veeso. Veeso naa vëutëe vinyamango. Ëgweeso agaja na agimëka mukhatëkhatë awe agahanya, “Majëghana ëtende itambëëmwe na nyee.” 27 Uvii agamweera Tomaso, “Tendea chaa gako afaa, na wone mëkhono ane, na ghoora mukhono wako na uwutendee mu uvaru wane. Veve utatendee muntu nëatiuhuvëa ëgweeso nëuhuvëe.” 28 Tomaso agamusucha, “Müküü wane na Muungu wane.” 29 Yesu agamwëëra, “Veve wahuvëa gusoko veve wanyonaa nenena? Bahu a vasaa unë vëtiunyona na këë vëuhuvëa.” 30 Yesu agatenda ndolyo ëngëja nyingë usonge a asëywi, unë yinaandëkwa mugëtabu ëkëë. 31 Ëgweeso ëyëë yaandëkiwe gusoko nyenye mudahe uhuvëa mwino Yesu në Kristo, Mwana wa Muungu. Na gwa uhuvëa nyenye muhange ufanga gwa rina rakwe.



21

1 Nënaa asaa akëra Yesu agedwëëya mugonjo kangë gwa asëywi mwirambo ra u Tiberia. Na mweeso mughonjo agëdwëëya gwa njëa chëyëë. 2 Simioni Petro, Tomaso nëugutanwaa Salahuka, Natanaeli wa u Kana a uGalilaya, vana vamwa Sebedayo, nanë vangëja mu asëywi vakwe, naa vëitambëëmwe. 3 Simioni Fetero agavëëra, “Nene noka ukura somba na makwatya somba.” Veeso vëgamwëëra, “Sese gwinjë itambëëmwe na vee.” Vëgenda na vëganatëa masua. Ëgweeso utiku wasuu veeso vinakwatia somba mba nduvë. 4 Nënaa gwandya utamuka ukiya, Yesu agëmëka u mpeo a irambo. Asëywi naa kë vinamumanya mwino naa Yesu. 5 Yesu agavëëra, “Abalanda, nyenye mwina somba mba ëmwena?” Vëgamusucha, “Sese gwinahanga somba mba ëmwe.” 6 Mweeso agavëëra, “Ghumëi ikwatya somba mu uvaru wa gëlëlo wa masua, na nyenye mukwatya somba.” Uvii vëgarëghumëa ikwatya somba, na vëgatumba urëuta mukhatë a masua, gusoko na rina somba nyingë. 7 Musëywi uyoo nënaa Yesu umuyanjëtë agamwëëra Fetero, “Uyuu Müküü!” Simioni Fetero nënaa wategheeya mwino uyuu në Müküü mweeso agitunga masaa akwe gusoko naa wëgëfuyu gusoko a mwëmo. Mweeso agighumëa mwirambo. 8 Ëgweeso asëywi vangëja vëgingëa mung'ëë a masua, vëgarëuta ikwatya somba naa rëjue somba. Gusoko veeso naa vëtikure ufuma ung'ë në nkaku, ëgweeso gënya sampi ighana rëmwedu. 9 Nënaa veeso vafika ung'ë në nkaku, vëgaona moto wa makhaa faafo, na gunto ayo na guna somba nanë mukaatë. 10 Yesu agavëëra, “Eti somba nkeevu në nyenye mwayikwata.” 11 Simioni Fetero ageenda mung'ë a masua na agarëuta ikwatya somba faka ung'ë në nkaku, rëjëjue somba nënkuu ighana na makumi atano na itatu. Na mbesa chu na nyingë vii, ikwatya somba rënahafuka. 12 Yesu agavëëra, “Nji mule ikhokho.” Gutie musëywi mba umwedu nëwendie usoya umuwëëya, “Veve wë anyu?” Veeso vëgamanya naa Müküü. 13 Yesu agaja na agahora mukaatë na agavafa, na vii agavafa nanë somba. 14 Uruu na muhënjo wa gatatu kunë Yesu agedwëëya gwa asëywi nënaa mweeso wafëtya ufuma mwakuyi. 15 Nënaa vadaha ula ikhokho, Yesu agamwëëra Simioni Fetero, “Simioni, mwana wamwa Yohana, veve unyanjëte nee ukëra avaana?” Simiomi agamusucha, “Nhaa Müküü; veve umanyie mwino nene nëguyanjëte vee.” Yesu agamwëëra, “Lesya anankhoo vane.” 16 Yesu agamuwëëya muhënjo wa gavëë, “Simioni, mwana wamwa Yohana, veve unyanjëte neena?” Mweeso agamusucha, “Nhaa, Müküü; veve umanyie mwino nene nëguyanjëte vee.” Yesu agamwëëra, “Lësya nkhoo yanë.” 17 Yesu agamwëëra muhënjo wa gatatu, “Simioni, mwana wamwa Yohana, veve unyanjëte neena?” Fetero naa wahuraa, gusoko Yesu agamwëëra mweeso muhënjo wa gatatu, “Veve unyanjëte neena?” Na Simioni agamwëëra Yesu, “Müküü, veve umanyie oong'e. Veve umanyie mwino nene nëguyanjëte vee.” Yesu agamwëëra, “Lësya nkhoo yane. 18 Tutë, tuutë, nene ngugwëëra veve, itungo nënaa vee umung'ënya, veve naa ugitungaa mughonjo. Ëgweeso itungo nëikwë wakhombifa, veve ugughoora mëkhono ako, na muntu ungëja ugugutunga veve, na ugutoa veve kunë utisëghëte gweenda.” ( 19 Yesu agarighëëtya ayaa uraghëëra në nkuya kë ne mweeso ujie umukurya Muungu). Na nënaa Yesu wadaha urighëëtya ayaa agamwëëra, “Ng'onga nene gwa nkhoo ako oong'e!” Yesu Ugurighëëtya Sayu a Musëywi Nënaa Umwanjëtë 20 Fetero agikengeya unyuma na agamwona musëywi uyoo unë naa Yesu umwanjëtë, uvahongie veeso unyuma. Uyoo unë naa uhaghamëe gëkuva gamwa Yesu itungo nënaa vëula malëwa a mpëndë. Uyoo unë naa Fetero agamuwëëya, “Müküü, në anyu wasuu në winjë ugutoneera veve?” 21 Nënaa Fetero wamwona, Fetero agamwëëra Yesu, “Müküü, hu wurë muntu uyuu?” 22 Yesu agamwëëra Fetero, “Nesa nene ngufenja asighe faka fana nene nëjie, veve wakhakhwa ntuni? Veve ng'onga nene!” 23 Ukhani ugakundanëa mukhatë a vauna va gënkhoo mwino musëywi uyuu naa atiukuya. Yesu naa atina ryana mwino musëywi wasuu atëukuya, ëgweeso “Nesa nene ngufenja asighe faka fana nene nejie, veve wakakwa ntuni?” 24 Uyuu në musëywi unë ugusudangëa mantu ayaa, na unë mweeso nëwandëkie nkhani iyi. Na sese gumanyie mwino usudanga wakwe wa tutë. Mpeoayo 25 Ëgweeso ërëfo noo mantu angëja mingë në Yesu wayatendie. Në mbesa aandëkiwe oong'e, rëmwe rëmwe, nene ngughema mwino urëmi naa ugutumba uvivëka vitaabu nënaa viudaha gwandëkwa.



AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE