JOHN

1

1 Do dɔkin̰ kɛn Raa utu aalo kaal do naaŋa se, debm kɛn k'daŋin̰ Taara se, naan̰ utu tap. Ɔɔ naan̰ tiŋg te Raa ɔɔ naan̰ mala kic ɓo Raa. 2 Anum do dɔkin̰ kɛn Raa utu aalo kaal do naaŋa se, debm k'daŋin̰ Taara se, naan̰ iŋg te Raa tɛlɛ. 3 Nakgen kɛn Raa aalɗe paac se, naan̰ aalɗe te debm kɛn k'daŋin̰ Taara se ɔɔ ne ɗim kɛn Raa aalin̰ jaay te naan̰ ey se, gɔtɔ. 4 Debm kɛn k'daŋin̰ Taara se, naan̰ ɓo debm ɛɗ kaaja jeege tu. Ɔɔ kaajn̰ naan̰ ɛɗɗen se ɓo, wɔɔrɗen gɔtɔ. 5 Ɔɔ gɔtn wɔɔr se, wɔɔr maakŋ gɔtn kɛn ɔɔɗɔ naɓo gɔtn ɔɔɗ se ɔŋ gaasin̰ te eyo. 6 Ɓii kalaŋ se Raa ɔlo debm kaan̰ naabin̰a ɔɔ naan̰ se ron̰ Jan. 7 Naan̰ ɓaaɗo gɛn tɛɗn saaɗa, taa taaɗn saaɗn gɔtn wɔɔr se jeege tu, kɛn bin se jeege paac jaay booy ɔkga taarin̰ num, 'kuunu. 8 Jan se, naan̰ ɓo gɔtn wɔɔr eyo, num naan̰ se ɓaaɗo taaɗn saaɗn debm kɛn k'daŋin̰ gɔtn wɔɔr se ɓo jeege tu. 9 Debm k'daŋin̰ Taara se, naan̰ se ɓo gɔtn wɔɔr mala mala, kɛn naan̰ jaay ɓaaɗo do naaŋ ki se, wɔɔr gɔtɔ jeege tu paac. 10 Num debm k'daŋin̰ Taara se, naan̰ ɓaaɗoga do naaŋ ki ɔɔ Raa aalo do naaŋa se utu ro naan̰a, naɓo jee do naaŋ ki se, ɔŋ jeelin̰ te eyo. 11 Naan̰ ɓaaɗo gɔtn taasin̰ge tu, naɓo taasin̰ge mala kic ɓo baate dɔɔɗn kɔkin̰a. 12 Num gaŋ jee mɛtin̰gen took uunga taarin̰a ɔɔ aalga maakɗe don̰ ki se, naan̰ ɔɔɗɗenga ɗoobo taa naaɗe tɛɗn gaan Raage. 13 Kɛn naaɗe jaay tɛɗ gaan Raage se, naaɗe se jikilimge ɓo toojɗe eyo ɔɔ kɛse ute maakje jikilimge eyo, num Raa mala ɓo tɛɗɗen naaɗe se tɛɗga gɛnin̰ge. 14 Debm kɛn k'daŋin̰ Taara se, tɛɗga debkilimi ɔɔ naan̰ ɓaaɗo iŋg daanjege tu ɔɔ naaje se j'aakga nookin̰a; ɔɔ nookŋ naan̰ se Bubin̰ Raa ɓo ɛɗin̰o, naan̰ ɓo Goonin̰ kalaŋ lak se. Ɔɔ naan̰ se, debm bɛɛ aak eyo ɔɔ taaɗ taar mɛt ki ɔɔ kɛn taaɗ jeege tu jaay ɔlɗen naaɗe jeel Raa mala mala se kic ɓo, naan̰a. 15 Kɛn Jan jaay aakin̰ se naan̰ taaɗ saaɗn naan̰ se jeege tu ɔɔ: «Aakki! Kɛse ɓo gaabm maam taaɗseno taarin̰a m'ɔɔ: ‹Debm utu ɓaaɗo mɛtum ki se, naan̰ magal cirum maama ɔɔ naan̰ se do dɔkin̰ kɛn j'oojum te ey kic ɓo, naan̰ utu tap.›» 16 Taa naan̰ se ɓo aan gɔɔ naan̰ maakin̰ jiga do jeege tu se, tɛɗjekiga bɛɛ dɛn aak eyo. Ɔɔ bɛɛn̰ se ɓɔrse kic ɓo, utu tɛɗjeki tɛɗ rɔk. 17 Do dɔkin̰ se Raa ɔlo Musa ɓo ɓaaɗo taaɗ Ko Taarin̰ jeege tu. Num kɛn ɓaaɗo taaɗ bɛɛ Raa ute taar mɛt ki se, Isa al‑Masi. 18 Nam nam ɓii kalaŋ aak te Raa eyo. Num Goonin̰ kalaŋ lakŋ tiŋg te Bubin̰ tɛlɛ se ɓo, taaɗ jeege tu ɔlɗen naaɗe jeel Raa se. 19 Gɔtn se magal Yaudgen maakŋ gɛgɛr kɛn Jeruzalɛm ki ɔlo jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu ute Lɛbige ɓaaɗo tɔnd mɛtn Jan ɔɔ: «Naai tap ɓo naŋa?» 20 Ɔɔ Jan se ɔyɗen te taar ɗim eyo, ɗeekɗensin̰ naanɗe ki tal ɔɔ: «Maam se, m'al‑Masi eyo.» 21 Tɛr naaɗe tɔnd mɛtin̰ daala ɔɔ: «Bin se naai tap ɓo naŋa? Lɔ naai ɓo Ɛli do dɔkin̰ se la?» Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Maam se m'naan̰ eyo.» Tɛr naaɗe tɔnd mɛtin̰ kuuy daala ɔɔ: «Lɔ naai ɓo debm taaɗ taar teeco taar Raa ki kɛn taaɗo do dɔkin̰ se la?» Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Gɔtɔ.» 22 Gɔtn se naaɗe ɗeekin̰ ɔɔ: «'Taaɗjen tu naai tap ɓo naŋa? Taa naaje se, j'ɔljeno kɔl naaba gɔti ki taa naaje k'ɓaa taaɗn jeege tun ɔljeno se. Naai mala tap ɓo taaɗjen tu, naai tap ɓo naŋa?» 23 Jan‑Batist tɛrlɗen ute taar debm taaɗ taar teeco taar Raa ki k'daŋin̰ Ezayi kɛn taaɗo do dɔkin̰ ɔɔ: Maam ɓo mind debm kɛn taaɗ do kɔɗ‑ɓaar ki m'ɔɔ: Ɗoobm Mɛljege se 'tɛɗin̰sin̰ki jiga tooɗn tal. 24 Gaŋ jeegen magal Yaudge ɔlɗeno gɔtn Jan‑Batist ki se jee mɛtin̰ge se, Parizige. 25 Gɔtn se naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔn̰ eyo ɔɔ: «Kɛn naai ɓo al‑Masi eyo, ɔɔ Ɛli eyo, ɔɔ tɛr debm taaɗ taar teeco taar Raa ki kɛn utu aɗe ɓaa se eyo, num naŋa taa ɗi jaay ɔɔ batiz jeege se?» 26 Gaŋ Jan‑Batist tɛrlɗen ɔɔ: «Maam se m'batiz jeege ute maane sum. Anum debm kalaŋ utu maakse ki se, naase 'jeelin̰ki eyo. 27 Naan̰ ɓo debm kɛn utu ɓaaɗo mɛtum ki ɔɔ maam se, kɔl saan̰ kic ɓo m'aas gɛn no tuutin̰ eyo.» 28 Nakgen se paac deel maakŋ naaŋ Betani ki do ool Jordan kɛn kaam naane, gɔtn se ɓo gɔtn kɛn Jan‑Batist lee batizn jeege. 29 Mɛtbeen̰ki se, Jan‑Batist jaay aak Isa utu ɓaaɗo gɔtin̰ ki se, naan̰ ɗeek ɔɔ: «Aakki! Kɛse ɓo Goon Baatn Raa kɛn utu kɔɔɗn kusin̰ jeegen do naaŋ ki se. 30 Taa naan̰ se ɓo maam m'taaɗo m'ɔɔ: debm utu ɓaaɗo mɛtum ki se, naan̰ magal cirum maama. Kɛn do dɔkin̰ j'oojum te ey ɓɔrt se, naan̰ utu tap. 31 Maam mala kic ɓo m'jeelin̰ eyo kɛn kɛse ɓo naan̰a se, anum m'ɓaaɗo m'batiz jeege te maane se, taa m'an̰ taaɗin̰ gaan Israɛlge tu an̰ jeele.» 32 Tɛr Jan‑Batist taaɗ saaɗn gɛn Isa ɗeek ɔɔ: «Maam m'aako Nirl Raa bɔɔyɔ maakŋ raa ki aan gɔɔ dɛɛrɛ ɓaaɗo iŋg don̰ ki. 33 Ey num maam se, m'jeelin̰ eyo naɓo debm ɔlumo ɔɔ m'batiz jeege ute maane se, naan̰ ɓo debm taaɗumo ɔɔ: debm naai utu 'kaakŋ Nirl Raa 'bɔɔy ɓaaɗo kiŋg don̰ ki se, naan̰ se ɓo debm kɛn utu batizn jeege ute Nirl Salal. 34 Nakŋ se maam mala m'aako te kaamuma ɔɔ maam se m'saaɗa, naan̰ se Goon Raa ɗeere.» 35 Mɛtbeen̰ki se, Jan‑Batist ɓaaɗo iŋg te jee mɛtin̰ kɛn di se gɔtn ese daala. 36 Kɛn jaay Isa deel deel se, Jan‑Batist ɔndin̰ kaama tak ɔɔ ɗeek ɔɔ: «Aakki! Kɛse ɓo Goon Baatn Raa.» 37 Kɛn jee mɛtn Jan‑Batist kɛn di jaay booy naan̰ taaɗɗen se, naaɗe iin̰ ɔk mɛtn Isa. 38 Isa jaay tɛrl aakɗe naaɗe utu ɓaaɗo mɛtin̰ ki se, naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Naase 'jeki ɗio?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Raabi, naai iŋg gay?» (Raabi se, je ɗeekŋ ɔɔ: Debm dooy jeege.) 39 Gɔtn se Isa tɛrlɗen ɔɔ: «'Ɓaakiro aki ɓaa kaaka.» Ɔɔ naaɗe tumo te naan̰ tɛlɛ ɔɔ ɓaaɗo aak gɔtn kɛn naan̰ iŋg. Ɔɔ naaɗe ɔɔp iŋg te naan̰a. Kaaɗ kɛn naaɗe aan gɔt kɛn ese se tɛgɛr. 40 Gaŋ maakŋ jeege tun di kɛn booyo taar Jan‑Batist, jaay ɔko mɛtn Isa se, deb kalaŋ se ron̰ Andre; naan̰ ɓo gɛnaa Simon Piɛr. 41 Kɛn Andre jaay iin̰ ɔn̰ Isa se, naan̰ ɓaa ɔŋ gɛnaan̰ Simon Piɛr ɓo deete. Gɔtn se naan̰ ɗeekin̰ ɔɔ: «Naaje se, j'ɔŋoga al‑Masi. (Al‑Masi ute taar Grɛk se je ɗeekŋ ɔɔ: Krist).» 42 Andre se ɔk ɓaan te gɛnaan̰ gɔtn Isa ki. Kɛn naaɗe jaay aan se, Isa ɔnd kaama ro Simon ki ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Naai se Simon goon Jan, num naan ki se jaay daŋi Sepas.» (Ro Sepas se, ute taar Ɛbre se je ɗeekŋ ɔɔ: dɛlbɛ.) 43 Mɛtbeen̰ki se Isa uun doa gɛn ɓaa taa naaŋ Galile ki. Gɔtn se, naan̰ ɔŋ Pilip ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Naai se ɔk mɛtuma.» 44 Pilip se, naan̰ goon jee Betsaida ɔɔ Betsaida se ɓo, maakŋ naaŋ Piɛr ute gɛn gɛnaan̰ Andre kici. 45 Tɛr Pilip se ɓaa ɔŋ Natanaɛl ɗeekin̰ ɔɔ: «Naaje j'ɔŋoga debm kɛn Raa ɔl Musa raaŋin̰o maakŋ Ko Taar Raa ki ute kɛngen jee taaɗ taar teeco taar Raa ki raaŋo taarin̰ se kici. Naan̰ ɓo, Isan kɔɗ Nazarɛt kɛn goon Yusup se.» 46 Gɔtn se Natanaɛl tɛrlin̰ ɔɔ: «Maakŋ naaŋ kɛn Nazarɛt ki se ɓo, aɗe kɔŋ teecn̰ nakŋ bɛɛ kic ɗey la?» Gaŋ Pilip ɗeekin̰ ɔɔ: «'Ɓaaɗo aaka.» 47 Kɛn Isa jaay aak Natanaɛl utu ɓaaɗo gɔtin̰ ki se, naan̰ taaɗ jeege tu ɔɔ: «Aakki! Kɛse ɓo kɔɗ Israɛl mala. Naan̰ taaɗ taar mɛt ki salal.» 48 Gɔtn se Natanaɛl tɛrlin̰ ɔɔ: «A‑a naka, naai 'jeel ɔŋum gay?» Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Kɛn Pilip jaay utu ɓaai ɓaa daŋa se, maam m'aaki naai iŋg kiŋg mɛtn ko ba ki se.» 49 Natanaɛl tɛrlin̰ ɔɔ: «Debm dooy jeege, naai se Goon Raa; naai ɓo Gaar Israɛlge.» 50 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Taa maam taaɗiga taaɗ m'ɔɔ m'aakiga kaak mɛtn ko ba ki se ɓo, naai aal maaki dom ki la? Naan ki se, naai utu kaakŋ nakgen magal cir naan̰ se daala.» 51 Tɛr Isa taaɗin̰ ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: utu aki kaakŋ maakŋ raa utu kɔɔɗ waŋ ɔɔ ute ɗoobm Goon Deba se kɔɗn Raage utu ano bɔɔyo ɔɔ an kooko.»

2

1 Kɛn ɓii di jaay deele ɔɔ aan ɓii k‑mɔtɔge tu se, jeege ɓaa kɔkŋ mɛnda maakŋ naaŋ kɛn Kana kɛn taa naaŋ Galile ki. Ɔɔ ɓiin se ko Isa kic ɓo utu gɔtn ese. 2 Gɔtn se Isa kic ute jee mɛtin̰ ki, k'daŋɗeno ɓaaɗoga gɔtn kɔkŋ mɛnd kɛn se kici. 3 Gaŋ tɔtn koojn̰ bin̰ kɛn j'ɛɗ jeege tun ɓaaɗo se ɓaa naŋa. Gɔtn se ko Isa ɓaa taaɗ goonin̰ Isa ki ɔɔ: «Ɓɛrɛ, tɔtɗe se naŋga.» 4 Num gaŋ Isa tɛrl kon̰ ki ɔɔ: «Kaaya, naabm maam m'tɛɗ se, naai ɓo am taaɗ eyo, ɔɔ kaaɗn maam m'an tɛɗn naabm se lɛ, utu aan te ey ɓɔrtɔ.» 5 Gɔtn se ko Isa taaɗ jee tɛɗn naabge tu ɔɔ: «Nakŋ naan̰ utu asen taaɗ paac se, 'tɛɗin̰sin̰ki.» 6 Anum gɔtɗe ki se, ɔk dugulgen gɛn koa mɛcɛ kɛn Yaudge tɔmb maane gɛn lee tugŋ roɗe taa tɛɗn aak bɛɛ naan Raa ki ɔɔ dugulɗege se ɔs kɔɔyɔ sɔɔ ey lɛ ɔs kɔɔyɔ mii. 7 Isa taaɗ jee tɛɗn naabge tu ɔɔ: «Dugulge se ɓaa ɗoocɗeki ute maane.» Ɔɔ jee tɛɗn naabge se, ɓaa tak ɗooc maane dugulge tun se cɛlɛl cɛlɛl. 8 Kɛn naaɗe ɗooc dugulge aas se, Isa taaɗ jee tɛɗn naabge tu ɔɔ: «Ɓɔrse se, 'tak 'ɓaa ɛɗki debm kɛn j'ɔndin̰ naan gɛn kɔsɔ se.» Ɔɔ naaɗe tak ɓaa ɛɗin̰. 9 Kɛn naan̰ jaay uum naam maane se, naamin̰ dɛlga tɔtn koojn̰ bin̰. Num tɔtn se naan̰ jeel gɔtn k'ɓaansin̰ eyo. Anum jee tɛɗn naabgen tako maane se, naaɗe kalɗe ki sum ɓo jeel gɔtin̰a. Gɔtn se debm kɛn j'ɔndin̰ naan gɛn kɔsɔ se, naar daŋo gaabm mɛnda se, 10 ɔɔ naan̰ ɗeekin̰ ɔɔ: «Jeege paac kɛn jaay ɓaaɗoga gɔtn kɔkŋ mɛnd ki num, j'ɛɗɗen tɔtn koojn̰ bin̰ atak ɓo deete. Ɔɔ kɛn naaɗe aay dɛrɛŋga te maraadɗe jaay ɓo, j'ɛɗɗen tɔtn kɛn atak baat se, kaam mɔɔtn. Gaŋ naai num ɛɗ tɔtn atak baat se ɓo deete ɔɔ ɔn̰ kɛn atak tap ɓo kaam mɔɔtn.» 11 Kana kɛn taa naaŋ Galile ki se ɓo, gɔtn kɛn Isa baag tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓin̰gen deet deetn kɛn j'ansin̰ kaakŋ jeele. Nakŋ‑kɔɔɓgen naan̰ tɛɗ se, naan̰ taaɗ nookin̰ jeege tu ɔɔ jee mɛtin̰ ki se took aal maakɗe don̰ ki. 12 Kɛn nakgen se jaay deel se, Isa iin̰ te kon̰a, jee mɛtin̰ ki ɔɔ te gɛnaan̰ge bɔɔy ɓaa maakŋ gɛgɛr kɛn Kaparnayum ki. Naɓo, Kaparnayum ki se, naaɗe tiŋgo ɓii kandum sum. 13 Kɛn Isa jaay aak laa Paakŋ gɛn Yaudge ɔɔpga gɔɔr se, naan̰ iin̰ ook ɓaa Jeruzalɛm ki. 14 Kɛn naan̰ aan Jeruzalɛm ki, jaay ɛnd daan bɔɔr Ɓee Raa ki se, ɔŋ jee tɛɗn zo maraŋge, gɛn baatge, ute gɛn dɛɛrge ɔɔ gɔtn se, naan̰ ɔŋ jee lee pɛlɛkŋ gursgen gɛn taa naaŋgen kuuy utu iŋg kiŋg gɔtn ese kici. 15 Kɛn Isa jaay aakɗe se naan̰ tɔs kɔlɔ ɔɔ tɛɗin̰ ria. Gɔtn se naan̰ tuurɗe paac daan bɔɔr Ɓee Raa ki se, baatɗege ute maraŋɗege. Naan̰ tɔt tɔɔl tund te tabil jee pɛlɛkŋ gursgen ese, ɔɔ gursɗege se kic ɓo si wɔɔk kalaŋ kalaŋ. 16 Ɔɔ naan̰ taaɗ jee tɛɗn zo dɛɛrge tu ɔɔ: «Naksege se ɔɔɗ teecɗeki naatn gɔtn ara! Ɔn̰te 'tɛɗki ɓee Bubum se 'tɛɗn gɔtn tɛɗn suuk!» 17 Jee mɛtin̰ ki jaay saap do nakŋ naan̰ tɛɗ se, naaɗe saap ɔŋ taar kɛn k'raaŋin̰o do dɔkin̰ kɛn ɔɔ: Raama, maam se m'je ɓei. Maakje kɛn maam m'ɔk do ɓee naai ki se dɛn aak eyo ɔɔ tulum maakum ki aan gɔɔ pooɗo. 18 Gaŋ magal Yaudge taaɗin̰ ɔɔ: «Nakŋ kɔɔɓm gay kɛn naai ajen 'tɛɗ jaay naaje j'an kaakŋ jeel ro ki ɔɔ ajen taaɗn ɔɔ naai se ɔk ɗoobo gɛn tɛɗn nakgen se?» 19 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Ɓee Raa ɗaar se, 'tɔɔkin̰ki naatn, daan ɓiige tun mɔtɔ sum ɓo maam m'an̰ kiin̰in̰ gɔtin̰ ki.» 20 Gɔtn ese magal Yaudge tɛrlin̰ ɔɔ: «Ɓee Raa se, naaje j'ɔk ɓaara si‑sɔɔ‑kaar‑mɛcɛ jaay j'iin̰ j'aasin̰a. Gaŋ naai num ɔɔ daan ɓiige tun mɔtɔ ki sum ɓo an̰ 'kiin̰ kaasn gɔtin̰ ki bin ne?» 21 Kɛn Isa jaay taaɗɗen taa ɓee bin se, naan̰ aalɗen kaal naagŋ taara. Ey num naan̰ taaɗ te ron̰ mala. 22 Taa naan̰ se ɓo kɛn Isa jaay ooy duro daan yoge tu se, jee mɛtin̰ ki ɓaa saap ɔŋ taar kɛn naan̰ taaɗɗeno se ɔɔ tɛr naaɗe took do taar kɛn k'raaŋin̰o do dɔkin̰a ɔɔ ute taargen Isa taaɗɗeno. 23 Kaaɗ kɛn Isa utu Jeruzalɛm ki maakŋ laa Paak gɛn Yaudge se, naan̰ tɛɗoga nakŋ‑kɔɔɓge dɛna kɛn taaɗ jeege tu an kaakŋ jeel ro ki ɔɔ kɛn jeege jaay aak nakŋ‑kɔɔɓgen naan̰ tɛɗ se, maakɗe ki se, jeege dɛna aal maakɗe don̰ ki. 24 Gaŋ Isa aalɗe maak ki eyo, taa naan̰ se jeel naŋ maakɗe paac. 25 Nakŋ maakŋ debkilim ki se naan̰ je nam ɓo an̰ tɛɗn saaɗin̰ eyo, taa naan̰ mala se jeel naŋ nakŋ kɛn maakŋ debkilim ki.

3

1 Maakŋ jeege tun k'daŋɗe Parizige se, gaaba kalaŋ k'daŋin̰ Nikodem ɔɔ naan̰ se debm maakŋ magal Yaudge tu kici. 2 Ɓii kalaŋ naan̰ ɓaaɗo ɔŋ Isa nɔɔr tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Debm dooy jeege, naaje se k'jeeli naai se debm dooy jeege Raa ɓo ɔlio, taa nakŋ‑kɔɔɓgen naai 'tɛɗin̰ se, debm kɛn Raa te naan̰ ey num an̰ kɔŋ tɛɗin̰ eyo.» 3 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «'Booy bɛɛ m'ai taaɗa: debkilim jaay j'ooj k'ɗɔɔlin̰ te kuuy ey se, naan̰ kɔŋ kaakŋ maakŋ Gaar Raa eyo.» 4 Gɔtn se Nikodem tɛrlin̰ ɔɔ: «Debkilimi gɔɔlga gɔɔl kic ɓo j'an̰ kɔŋ koojn̰ ɗɔɔl la? Naan̰ 'kɔŋ kɛnd maakŋ kon̰ ki daal jaay j'an̰ koojn̰ ɗɔɔl ne?» 5 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «'Booy bɛɛ m'ai taaɗa: debm jaay j'oojin̰ te ute maane eyo ɔɔ te Nirl Raa ey se, naan̰ 'kɔŋ kɛnd maakŋ Gaar Raa ki eyo. 6 Debm kɛn debkilimi ɓo oojin̰ se, naan̰ goon debkilimi, num gaŋ debm kɛn Nirl Raa ɓo oojin̰ se, naan̰ se gɛn Nirl Raa. 7 Taar kɛn maam m'taaɗi m'ɔɔ: bɛɛki num j'asen koojn̰ ɗɔɔl kuuy se, ɔn̰te deel doi. 8 Kɛn kuulu jaay baagga kɔlɔ se, naan̰ ɔl ɓaa gɔtn naan̰ jen ro ki; naai se 'booy booy ɓo gɔtin̰ sum, ey num gɔtn naan̰ iin̰no ɔɔ gɔtn naan̰ ɔl ɓaa se, naai 'jeel eyo. Bin ɓo debm kɛn j'oojin̰ te Nirl Raa se, tec aan gɔɔ naan̰ se kici.» 9 Gɔtn se Nikodem ɗeekin̰ ɔɔ: «Nakŋ se 'tɛɗn ɔɔ ɗio?» 10 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai debm dooy Israɛlge kic ɓo, taar se naai 'jeel ɔk mɛtin̰ ey la! 11 'Booy bɛɛ maam m'ai taaɗa: naaje se k'taaɗ nakgen naaje k'jeel j'ɔk mɛtin̰a, ɔɔ k'taaɗsen nakŋ naaje j'aako te kaamje, gaŋ naase se ɔŋ 'tookki te do saaɗn naaje ki eyo. 12 Kɛn maam m'taaɗsen te nakgen do naaŋ ki se kic ɓo, naase 'tookki eyo. Ɔɔ kɛn m'baagsega taaɗn te nakgen maakŋ raa ki se, naase aakki kuun taarum ɔɔki ɗio? 13 Taa ɓii kalaŋ nam ook aan te maakŋ raa ki eyo; kɛn bɔɔyo maakŋ raa ki se, Goon Deba kalin̰ ki sum. 14 Aan gɔɔ Musa do kɔɗ‑ɓaar ki se, ɗaap wɔɔjn̰ maala ɔɔ uun ɗaarin̰ raan do kaag ki, maam Goon Deba kic ɓo j'utu j'am kuun kɔlum raan bini. 15 Bin ɓo debm kɛn aalga maakin̰ do maam ki se, naan̰ 'kɔŋ kaajn̰ gɛn daayum. 16 Taa Raa se, naan̰ je jeege dɛn aak eyo, naan̰ ɔlo Goon naan̰ kalaŋ lak, taa debm jaay aal maakin̰ do naan̰ ki se, naan̰ 'kɔŋ kut eyo, gaŋ naan̰ se kɔŋ kaajn̰ gɛn daayum. 17 Raa jaay ɔlo Goonin̰ do naaŋ ki se, gɛn kɔjn̰ bɔɔrɔ do jeege tu eyo. Num gaŋ naan̰ ɔlin̰o do naaŋ ki se gɛn kaajn̰ jeege. 18 Debm jaay aalga maakin̰ do naan̰ ki se, bɔɔrɔ koocn̰ don̰ ki eyo. Num gaŋ debm baate kaal maakin̰ do naan̰ ki se, naan̰ se bɔɔrɔ oocga don̰ ki. Taa naan̰ baatega kaal maakin̰ do Goon Raa kalaŋ lak se. 19 Kɛse ɓo bɔɔr kɛn Raa utu kɔjn̰ do jeege tu. Taa debm kɛn k'daŋin̰ gɔtn wɔɔr se ɓaaɗo do naaŋ ki, naɓo jikilimge se je gɔtn ɔɔɗ se ɓo cir gɔtn wɔɔrɔ taa nakgen naaɗe tɛɗ se, nakgen kusin̰a. 20 Taa debm tɛɗn nakŋ kusin̰ se, naan̰ je gɔtn wɔɔr eyo ɔɔ je aɗe ɓaa gɔt kɛn wɔɔr eyo taa naan̰ ɓeere sɔm nakgen naan̰ tɛɗ se mɛtin̰ teece. 21 Gaŋ debm kɛn lee te kɛn mɛt ki se, naan̰ ɓaa gɔt kɛn wɔɔrɔ taa j'kaakŋ naabm naan̰ tɛɗ se 'tooɗ tal ɔɔ naabin̰ naan̰ tɛɗin̰ se aan gɔɔ kɛn Raa jen ro ki.» 22 Kɛn nakgen se jaay paac deel se, Isa iin̰ ɓaa te jee mɛtin̰ ki taa naaŋ Jude ki. Naaɗe ɓaa tiŋg gɔtn ese ɔɔ Isa lee batiz jeege. 23 Kaaɗ kɛn se Jan‑Batist kici utu iŋg Aynon ki kɛn cɛɛ Salim ki, naan̰ kic lee batiz jeege, taa gɔtn se ɔk maane dɛna. Gɔtn se jeege ɓaaɗo gɔtin̰ ki ɔɔ naan̰ batizɗe. 24 Taa kaaɗ kɛn se, Jan‑Batist j'ɔkin̰ te daŋgay ki ey ɓɔrtɔ. 25 Gaŋ ɓii kalaŋ maakŋ jee mɛtn Jan‑Batist ki se, baag naajn̰ te kɔɗ Yaud kalaŋ bini taa tug ro kɛn debkilimi tɛɗn aak bɛɛ naan Raa ki se. 26 Jee mɛtn Jan‑Batist ki se, ɓaa ɔŋ Jan ɗeekin̰ ɔɔ: «Debm dooy jeege, debm kɛn iŋgo te naai do jɛŋ ool Jordan kɛn kaam naane se, ɔɔ kɛn naai 'taaɗo saaɗin̰ jeege tu se, ɓɔrse naan̰ kic baagga batizn jeege ɔɔ jeege se paac ru ɓaa ɓaa gɔtn naan̰ ki.» 27 Jan‑Batist tɛrlɗen ɔɔ: «Debkilimi se, kɛn Raa jaay undin̰ te kul ɗim ey se, naan̰ kalin̰ ki kɔŋ tɛɗn ɗim eyo. 28 Naase mala saaɗumge kɛn maam taaɗseno m'ɔɔ: maam se, m'al‑Masi eyo, num gaŋ maam Raa ɔlumo kɔl ɓo naanin̰ ki. 29 Naase kic 'jeelki, debm ɔk mɛnda se, naan̰ ɓo gaabm mɛnd se ɔɔ mɛɗn gaabm mɛnd iŋg cɛɛn̰ ki se booy taarin̰a ɔɔ taarin̰ se ɛɗin̰ maak‑raap dɛn aak eyo. Maam kic maakum‑raapo ɔɔ maak‑raapm se dɛn aak eyo. 30 Bɛɛki se, ɔn̰ naan̰ magal ɓaa ute naanin̰a ɔɔ maam m'kɔɔpm baata m'bɔɔy m'ɓaa ute naanuma.» 31 Jan taaɗ daala ɔɔ: «Debm kɛn bɔɔyo maakŋ raa ki se, naan̰ magal do nakge tun ɓaa se paac. Gaŋ debm kɛn j'oojin̰ do naaŋ ki se, naan̰ se debm do naaŋ ki ɔɔ naan̰ taaɗ kic ɓo te nakgen do naaŋ ki ese sum. Num debm kɛn bɔɔyo raan se, naan̰ magal do nakge tun ɓaa se paac. 32 Naan̰ se saaɗa do nakŋ kɛn naan̰ aako te kaamin̰a ɔɔ kɛn naan̰ booyo te bin̰a, naɓo nam jaay tookŋ do saaɗn naan̰ ki se gɔtɔ. 33 Gaŋ debm took do saaɗn naan̰ ki se, naan̰ jeel maakin̰ ki, Raa se taaɗ taar mɛt ki salal. 34 Taa debm kɛn Raa ɔlin̰o se, naan̰ taaɗ taar Raa, taa Raa ɛɗin̰ Nirlin̰a ɔɔ ɛɗin̰sin̰ te maraadin̰a. 35 Raa Bubu se je Goonin̰a ɔɔ naan̰ ɔn̰in̰ nakge paac kaam jin̰a. 36 Debm jaay aalga maakin̰ do Goon ki se lɛ, naan̰ kɔŋ kaajn̰ gɛn daayum. Ɔɔ debm jaay baate kaal maakin̰a do Goon kɛn se lɛ, naan̰ kɔŋ kaaj eyo, num gaŋ daayum Raa se maak‑taarin̰ iŋg don̰ ki.»

4

1 Kɛn Isa jaay booy ɔɔ Parizige booyga ɔɔ naan̰ jee mɛtin̰ ki tɛɗga dɛna ɔɔ naan̰ lee batiz jeege dɛn cir gɛn Jan se, 2 kɛn tap se, Isa mala ɓo lee batiz jeege eyo, num jee mɛtin̰ ki ɓo lee batiz jeege. 3 Gɔtn se Isa iin̰ ɔn̰ taa naaŋ Jude se ɔɔ ɔk tɛrl ɓaa taa naaŋ Galile ki daala. 4 Gɛn ɓaa Galile ki se, bɛɛki se, naan̰ utu 'kaal taa naaŋ Samari ki jaayo. 5 Kɛn naan̰ jaay aal kaal taa naaŋ Samari ki se, naan̰ aan maakŋ naaŋ kɛn k'daŋin̰ Siikar. Ɔɔ Siikar se, naan̰ cɛɛ maakŋ gɔt kɛn Yakub ɛɗo do dɔkin̰ goonin̰ Yusup ki. 6 Gɔtn ese ɔk buɗu ɔɔ buɗn se k'daŋin̰ buɗn Yakub. Kɛn Isa jaay aan gɔtn ese se, kaaɗa aasga katara tir ɔɔ naan̰ jaay lee ɔɔr se ɓaa iŋg cɛɛ buɗ kɛn ese. 7 Gɔtn se mɛnd Samari kalaŋ bini ɓaaɗo gɛn takŋ maane. Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Ɛɗumo tu maane m'kaaye.» 8 Kaaɗ kɛn se jee mɛtin̰ ki ɓaaga maakŋ gɛgɛr ki taa aɗeno ɓaa dugŋ nakŋ kɔsɔ. 9 Gaŋ mɛnd kɛn mɛnd Samari se ɗeek Isa ki ɔɔ: «Naai lɛ kɔɗ Yaud, num 'tɔnd mɛtn maan kaaye gɔtn maam mɛnd Samari ki se, gɛn ɗio?» (Taa Yaudge ute Samarige se lɛ, taarɗe ɓaa eyo.) 10 Gɔtn se, Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Kɛn naai jaay 'jeel nakŋ kɛn Raa utu kɛɗn jeege tu se num, debm kɛn ɗeeki ɔɔ ɛɗumo maane m'kaay se, ey num naai ɓo 'tɔnd mɛtn maan kaaye gɔtin̰ ki. Ɔɔ naan̰ se ai kɛɗn maan daayum tooɗ ɔɔy kɔl kɔl ɔɔ ɛɗ kaaja.» 11 Gaŋ mɛnda se ɗeekin̰ ɔɔ: «Naka, buɗu se lɛ jɛrlɛ ɔɔ naai lɛ ɔk dɛlɛ eyo. Num maan daayum tooɗ ɔɔy kɔl kɔl ɔɔ ɛɗ kaaja se an̰ kɔŋ gay? 12 Ɓugje Yakub kɛn uɗjeno buɗn se, naan̰ mala, gɛnin̰ge ɔɔ te maalin̰ge kic ɓo aayo buɗ kɛn ara. Num naai se, magal cir ɓugje Yakub la?» 13 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Debm kɛn aay maan buɗ kɛn ese se, tɛɗga sum ɓo maane utu an̰ tɔɔl kuuy daala. 14 Num debm kɛn jaay 'kaay maan maam m'an̰ kɛɗ se, mɔɔtn kuuy maane an̰ tɔɔl eyo, taa maan maam m'an̰ kɛɗ se, daayum tooɗn kɔɔy kɔl kɔl maakin̰ ki ɔɔ an̰ kɛɗn kaajn̰ gɛn daayum.» 15 Gɔtn se mɛnda ɗeekin̰ ɔɔ: «Naka, ɛɗumo maan se taa mɔɔtn kuuy maane am tɔɔlum eyo, ɔɔ maam lɛ mɔɔtn m'aɗe ɓaa ara gɛn takŋ maan ey sum.» 16 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «'Ɓaa daŋo gaabi ɔɔ tum 'ɓaakiro kalaŋ gɔtn ara.» 17 Gaŋ mɛnda se tɛrlin̰ ɔɔ: «Maam se m'ɔk gaab eyo.» Gɔtn se, Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Taar kɛn naai 'taaɗ ɔɔ maam se m'ɔk gaab ey se, kɛse mɛt ki. 18 Taa naai se 'tɔkoga gaabge mii, num gaabm kɛn naai iŋg ɓɔrse se gaabi eyo. Taa naan̰ se, taar naai 'taaɗ se taar mɛt ki.» 19 Gɔtn se mɛnda ɗeekin̰ ɔɔ: «Naka, maam m'aaki naai se, debm taaɗ taar teeco taar Raa ki. 20 Ey num bubm naajege se, eem Raa do ko kɛn ese, num naase Yaudge lɛ ɔɔki gɔtn keem Raa se, maakŋ gɛgɛr Jeruzalɛm ki kalin̰ ki sum.» 21 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Ko naka, 'took taar kɛn maam m'taaɗi se: kaaɗin̰ utu kaana gɛn keem Raa Bubu se, naase an̰ki ɓaa kɔŋ keem do ko kɛn ara ki eyo ɔɔ Jeruzalɛm ki eyo kici. 22 Naase jee Samari ki se lɛ, eemki Raa kɛn naase 'jeel ɔkki mɛtin̰ eyo. Num gaŋ naaje Yaudge se naaje k'j'eem Raa kɛn naaje k'jeel j'ɔk mɛtin̰a, taa debm utu kaajn̰ jeege se aɗe teecn̰ daan Yaudge tu. 23 Num kaaɗin̰ se utu 'kaana ɔɔ ɓɔrse kaaɗin̰ se aasga, Nirl Raa se utu tɛɗn jeege se 'jeel keem Raa mala mala. Jeegen eem Raa bin se ɓo kɛn Raa Bubu jen ro ki. 24 Raa se naan̰ ɓo Mɛl‑kaaja ɔɔ jee jaay an̰ keemin̰ naan̰ mala mala se, jee se kɛn Nirlin̰ tɛɗɗenga naaɗe aasga jee an̰ lee keeme. Naaɗe se ɓo kɛn naan̰ ɛɗɗenga kaaja.» 25 Gɔtn se mɛnda taaɗin̰ ɔɔ: «Maam se m'jeel debm k'daŋin̰ al‑Masi, kɛn ute taar Grɛk k'daŋin̰ Krist se, utu aɗe ɓaao. Kɛn naan̰ jaay ɓaaɗoga se utu ajen taaɗn tɔɔkŋ mɛtn nakgen se paac kalaŋ kalaŋ.» 26 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Debm kɛn taaɗi se ɓo, maama.» 27 Gɔtn se jee mɛtin̰ ki ɓaaɗo ɔŋin̰a. Kɛn naaɗe jaay aak Isa taaɗ taaɗ te mɛnda se, paac ɔkɗen taaɗ eyo. Num gaŋ debm kɛn jaay an̰ taaɗn ɔɔ naai 'je ɗi? Lɔ taaɗ te mɛnd se, gɛn ɗi se gɔtɔ? 28 Gɔtn ese mɛnda iin̰ ɔn̰ kɔɔyin̰a ɔɔ ɔk tɛrl ɓaa maakŋ gɛgɛr ki ɔɔ ɓaa taaɗ jeege tu ɔɔ: 29 «'Ɓaaɗo aakki tu. Maam m'ɔŋo gaabm naane se, taaɗ tɔɔɗumo mɛtuma do nakge tun maam tɛɗo se paac. Naan̰ se ɓo 'tɛɗn al‑Masi lɛ ɗaam?» 30 Jeege se teeco maakŋ gɛgɛr ki ɔɔ ɓaaɗo ɔŋ Isa. 31 Kaaɗ kɛn mɛnda jaay tɛrl ɓaa ɓeen se, jee mɛtn Isa ki taaɗ dɔɔkin̰ taara ɔɔ: «Debm dooyje, ɓaaɗo ɔs jaayo.» 32 Gaŋ naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Nakŋ kɔsn kɛn maam m'lee m'ɔs se naase 'jeelki eyo.» 33 Gɔtn se jee mɛtin̰ ki taaɗ te naapa ɔɔ: «Kaaɗn naane nam ɛɗin̰ga nakŋ kɔsɔ lɛ ɗaam?» 34 Tɛr Isa taaɗɗen daala ɔɔ: «Kɛse ɓo nakŋ kɔsuma: maam Raa ɔlumo se, taa m'an̰ 'tɛɗn nakŋ kɛn maakin̰ jen ro ki, ɔɔ naabm kɛn naan̰ ɛɗumsin̰ se m'an̰ tɛɗ kaas te ɗoobin̰a. 35 Naase lee 'taaɗki ɔɔki: ‹Kaaɗn kɔjɔ se, ɔɔpga laapa sɔɔ jaayo.› Num maam m'ɗeeksen m'ɔɔ: uunki kaam se, aakki maakŋ‑gɔtɔ se tɛɗga gɛn kɔjɔ. 36 Debm kɔjn̰ maakŋ gɔtɔ se ɓɔrse ɓo baagga kɔŋ bɛɗin̰a, taa naan̰ tus tus nakgen naan̰ ɔj se gɛn tiŋg gɛn daayum. Taa naan̰ se debm kɔɔcɔ ute debm kɔjn̰ maakŋ gɔtɔ se, naaɗe paac maakɗe raap aas kaasa. 37 Kaan̰ kaa taar ese se, taaɗ taar mɛt ki, kɛn ɗeek ɔɔ: ‹Deb kalaŋ ɓaaɗo ɔɔcɔ, debm kuuy ɓo ɓaaɗo ɔjɔ.› 38 Maam se m'ɔlse gɛn kɔjn̰ maakŋ gɔtn kɛn naase 'naamki te dubar naabin̰ eyo; jee kuuy naab dabaro, num gaŋ naase se, 'ɓaaɗo ɔŋki ɓo ɔjki kɔj sum.» 39 Maakŋ gɛgɛr kɛn ese se Samarige dɛna kɛn took aal maakɗe do Isa ki, do taar mɛnd kɛn ɗeekɗeno ɔɔ: «Naan̰ taaɗ tɔɔɗumo mɛtuma do nakge tun maam m'tɛɗo se paac.» 40 Kɛn Samarige jaay ɓaaɗo ɔŋ Isa se, naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Iŋg te naaje.» Gɔtn se Isa ɔɔp iŋg te naaɗe ɓii dio. 41 Gɔtn se do taar kɛn Isa taaɗɗen se, jee took aal maakɗe don̰ ki se dɛn cir daala. 42 Gɔtn se naaɗe taaɗ mɛnd ki ɔɔ: «Naaje j'aal maakje don̰ ki se, do taar naai ki sum eyo. Num naaje mala k'booyga te bije ɔɔ k'jeelin̰ga ɗeere, naan̰ se ɓo Debm Kaajn̰ jeegen do naaŋ ki.» 43 Gɔtn se Isa tɛɗ ɓii dio, jaay ɓo iin̰ ɔn̰ gɔtn ese ɔɔ ɔk tɛrl ɓaa taa naaŋ Galile ki daala. 44 Taa naan̰ mala taaɗga taaɗ te taarin̰a ɔɔ debm taaɗ taar teeco taar Raa ki se, jee maakŋ naaŋin̰ ki mala se aalin̰ maak ki eyo. 45 Num kɛn naan̰ jaay aan taa naaŋ Galile ki se, jee Galile ki dɔɔɗ ɔkin̰ jiga taa naaɗe kic iŋgo Jeruzalɛm ki gɛn laa Paak ɔɔ naaɗe kic aakkiga nakgen paacn̰ kɛn Isa tɛɗo se. 46 Gɔtn se Isa tɛrlo maakŋ naaŋ Kana ki kɛn taa naaŋ Galile ki; gɔtn se ɓo kɛn naan̰ dɛl maane tɛɗ tɔtn koojn̰ bin̰ se. Gaŋ maakŋ Kaparnayum ki se magala kalaŋ bin se goonin̰ gaaba kɔɔn̰ɔ. 47 Kɛn gaabm se jaay booy j'ɔɔ Isa iin̰o taa naaŋ Jude ki ɔɔ ɓaaɗoga taa naaŋ Galile ki se, gɔtn se naan̰ ɓaaɗo ɔŋin̰a ɔɔ tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Jaamus, 'bɔɔy 'ɓaaɗo ɛɗum lapia goonum kɛn ɔɔpga baata ɓaa ɓaa kooyo se.» 48 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Kɛn naase se, jaay aakki te nakŋ‑kɔɔɓ eyo, te nakŋ kɛn deel do debkilimi ey se, naase maakse 'took eyo.» 49 Magal se ɗeekin̰ ɔɔ: «Jaamus, kɔr goonum ooy te ey ɓɔrt se 'bɔɔy 'ɓaaɗo.» 50 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Iin̰ 'ɓaa, gooni gaaba se aajga.» Gaabm se aal maakin̰ do taar kɛn Isa taaɗin̰ se ɔɔ naan̰ uun ɗoobin̰a ɔk tɛrl ɓaa. 51 Kɛn gaabm se jaay uun ɗoobo tɛrl bɔɔy ɓaa ɓaa se, jee tɛɗn naabin̰ge an̰ ɓaaɗo dɔɔɗin̰a ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Gooni gaaba se aajga.» 52 Naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Goono se ɔŋ lapia kaaɗ ɗi?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Tɛrko katar do tɛgɛr ki sum ɓo ron̰ ɔŋ kɛɗɛk se tɔɔlin̰.» 53 Gɔtn se bubm goono saap ɔŋ kaaɗn ese ɓo, kaaɗn kɛn Isa taaɗin̰ ɔɔ: «Gooni kɛn gaaba se aajga.» Gɔtn ese se sum ɓo, naan̰ ute jee maakŋ ɓeen̰ ki se paac took aal maakɗe do Isa ki. 54 Kɛse ɓo nakŋ‑kɔɔɓm gɛn k‑dige, kɛn Isa tɛɗin̰ taa naaŋ Galile ki kaaɗ kɛn naan̰ iin̰o taa naaŋ Jude ki.

5

1 Kɛn nakgen se jaay deel se, ɓii kalaŋ Yaudge tɛɗ tɛɗ laaɗe, ɔɔ Isa ook ɓaa Jeruzalɛm ki taa laaɗe se. 2 Jeruzalɛm ki se ɔk taa ɗoobo, ɔɔ taa ɗoobm se k'daŋin̰ taa ɗoobm baatge, ɔɔ gɔɔr te gɔtn ese ɔk gɔɔ kɛn j'iin̰ k'ɗaapin̰ gɛn kɔkŋ maane. Gɔɔ se, k'daŋin̰ te taar Ɛbre Betzata, ɔɔ gɔtn se ɔk daabgen gɛn lɛkɛ, gɔtɔ kaam mii, kɛn ɔl gurug gɔɔ ese. 3 Ɔɔ mɛtn daabgen se, jee kɔɔn̰ge tooɗ ɗooc tak tak, jee kaam‑tɔɔkge jee cɛkɛɗge ute jee kɛn jiɗege ute jɛɗege ooyga kooyo. [Naaɗe se iŋg booy kaaɗn maane utu tɛɗ dagalec dagalec. 4 Taa tɛɗga num kɔɗn Raa kalaŋ lee bɔɔy bɔɔy maakŋ maan kɛn se, ɔɔ kɛn maane jaay baagga tɛɗn dagalec dagalec se, debm kɔɔn̰ jaay bɔɔy deet deet maakŋ maan kɛn se, kɛn kɔɔn̰in̰ se kɔɔn̰ ɔɔ ɗi kic ɓo, ɔŋ lapia.] 5 Taa naan̰ se ɓo gaaba kalaŋ bin se k'ruŋguyu, ɔɔ gɔtn naan̰ tɛɗ k'ruŋguyu sum se ɔkga ɓaara sik‑mɔtɔ‑kaar‑marta. 6 Kɛn Isa jaay aak gaabm se tooɗ tooɗo, ɔɔ Isa se jeele, gaabm se gɔtn naan̰ tɛrɛc k'ruŋguyu sum se, daanin̰ dɔkga. Naan̰ ɗeekin̰ ɔɔ: «Naai 'je kɔŋ lapi la?» 7 Gaŋ debm k'ruŋguyu se tɛrlin̰ ɔɔ: «Naka, kɛn maane jaay baagga tɛɗn dagalec dagalec se, nam am kuun kɔlum maak ki se gɔtɔ. Kɔr jaay m'ɔɔ m'kiin̰ ɓaa se lɛ, deb kuuy naar booy deet naanum ki.» 8 Gɔtn se Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Iin̰i! 'Teel raagi ɔɔ 'lee 'ɓaa.» 9 Gɔtn se sum ɓo gaaba se naar ɔŋ lapia, naan̰ uun raagin̰a ɔɔ baag lea. Gaŋ ɓii se, ɓii sebit. 10 Gɔtn se magal Yaudge ɗeek gaab kɛn ɔŋ lapi se ɔɔ: «Jaaki se ɓii sebit; naai ɔk ɗoobm gɛn kuun raagi eyo.» 11 Gaŋ gaabm se tɛrlɗen ɔɔ: «Gaabm kɛn ɛɗum lapi se ɓo ɗeekumo ɔɔ: Uun raagi se, iin̰ 'lee 'ɓaa.» 12 Gɔtn se naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Debm kɛn taaɗi ɔɔ: Uun raagi ɔɔ 'lee 'ɓaa se, naŋa?» 13 Num gaŋ gaabm se debm jaay ɛɗin̰ lapi se naan̰ jeelin̰ eyo. Taa Isa se, ɛndga maakŋ jeege tun dɛn se, naan̰ jeel te gɔtin̰ eyo. 14 Num gaŋ cɔkɔ se, Isa ɓaa ɔŋin̰ maakŋ bɔɔr Ɓee Raa ki ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «'Booyo, ɓɔrse naai ɔŋga lapia. Mɔɔtn ɔn̰te tɛɗn kusin̰ sum, ey num naan ki se naai utu 'kɔŋ nakŋ ɔɔn̰ cir naan̰ se daala.» 15 Ɔɔ gaabm se ɓaa taaɗ magal Yaudge tu ɔɔ kɛn ɛɗin̰ lapi se, Isa. 16 Gɔtn se magal Yaudge baag je tɛɗn kusin̰ Isa ki, taa naan̰ tɛɗga tɛɗ nakŋ se ɓii sebit ki. 17 Num gaŋ Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Bubum Raa se ɓɔrse kic utu tɛɗ tɛɗ naabin̰ rɔk, ɔɔ maam kic m'tɛɗn naabm ese kici.» 18 Taa naan̰ se ɓo magal Yaudge je ɔŋ ɗoobm taar kuuy kɛn 'cir naan̰ se daala kɛn an tɔɔl Isa. Taa Isa se aal deelga do taarɗe, ɔŋ bɔɔb te ɓii sebit se eyo; naan̰ se sum eyo, num gaŋ naan̰ taaɗga taaɗ kici ɔɔ Raa se bubin̰ mala. Bin se naan̰ tɛɗ ron̰ aas te Raa mala. 19 Isa tɛrl taaɗɗen daala ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: goono se kɔŋ kuun do kalin̰ ki jaay 'tɛɗn nakŋ gɛn don̰ eyo, num nakŋ kɛn Bubin̰ tɛɗ se ɓo, naan̰ aaka ɔɔ tɛɗin̰ kici. Taa nakŋ kɛn Bubu lee tɛɗ se ɓo, Goono kic lee tɛɗin̰ bin kici. 20 Taa Bubu se je Goonin̰a, ɔɔ taaɗin̰ nakgen naan̰ mala iŋg tɛɗ se paac ɔɔ naan̰ utu an̰ taaɗn nakgen magal cir kɛngen deel kɛn naase aakkiro se daala. Bin se naase utu aki kaak se asen kɔkŋ taaɗ eyo. 21 Aan gɔɔ Bubu dur jee ooyga kooyo ɔɔ ɛɗɗen kaaja se, Goono kic ɛɗ kaaja jeege tun aan gɔɔ kɛn naan̰ jen ro ki. 22 Bubu se naan̰ ɔj bɔɔrɔ do nam ki eyo, num gaŋ gɛn kɔjn̰ bɔɔr do jeege tu paac se, naan̰ ɔn̰in̰ kaam ji Goonin̰a. 23 Taa naan̰ se ɓo jee paac aal Goono maak ki se, kɛse aan gɔɔ naaɗe aal Bubu ɓo maak ki ɔɔ debm jaay baate kaal Goono maak ki se, Bubm kɛn ɔlin̰o se kic ɓo naan̰ aalin̰ maak ki eyo. 24 «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: debm jaay booy uun taar maama ɔɔ aal maakin̰ do deb kɛn ɔlumo se, naan̰ ɔŋga kaajn̰ gɛn daayum. Naan̰ se bɔɔrɔ koocn̰ don̰ ki eyo. Num gaŋ naan̰ se teecga naatn maakŋ yo ki ɔɔ ɔŋga kaaja. 25 «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: ɓii kalaŋ kaaɗin̰ utu 'kaana ɔɔ ɓɔrse kaaɗin̰ se aasga kɛn jeegen aan gɔɔ jee ooyga kooy naan Raa ki se utu booy mind Goon Raa ɔɔ jee kɛn booy uunga se, utu 'kɔŋ kaaja. 26 Taa aan gɔɔ Raa Bubu se naan̰ ɓo Mɛl‑kaaja, taa naan̰ se ɓo Goonin̰ kic naan̰ tɛɗin̰ tɛɗga Mɛl‑kaaja kici. 27 Gɛn kɔjn̰ bɔɔr do jeege tu se, naan̰ ɔn̰in̰sin̰ga kaam jin̰a taa naan̰ se Goon Deba. 28 Naase taar se ɔn̰te gɛn deel dose, ɓii kalaŋ kaaɗin̰ utu 'kaan se jeegen ooyga kooy paac se utu 'booy mindin̰a. 29 Jee kɛn tɛɗga nakŋ aak bɛɛ se, utu 'duru ɔɔ utu 'tiŋg gɛn daayum. Ɔɔ jee kɛn tɛɗ nakŋ aak kus se lɛ, naaɗe se kic utu 'duru, naɓo bɔɔrɔ utu koocn̰ doɗe ki. 30 Nakŋ maam tɛɗ se, m'uun dom ki kalum ki ɓo m'tɛɗ eyo, maam m'ɔj bɔɔrɔ te kɛn maam m'booyo ɔɔ kɔjn̰ bɔɔr maam se kɛn mɛt ki. Taa maam se, m'tɛɗ nakŋ do maak‑jem ki eyo, num gaŋ maam m'tɛɗ nakŋ kɛn do maak‑je deb kɛn ɔlumo.» 31 «Kɛn maam mala ɓo m'tɛɗ saaɗa gɛn dom sum num, saaɗ maam se 'kɔsn kaay eyo. 32 Num gaŋ deb kuuy ɓo tɛɗum saaɗuma, ɔɔ maam m'jeele saaɗn naan̰ se saaɗn kɛn mɛt ki. 33 Ɓii kalaŋ naase ɔlkiro jeege gɔtn Jan‑Batist ki ɔɔ saaɗn kɛn naan̰ taaɗseno ro maam ki paac se, kɛn mɛt ki. 34 Maam se m'je nam kuuy ɓo am taaɗn saaɗum eyo, num gaŋ kɛn ɔlum maam taaɗ bin se taa naase aki 'kɔŋ kaaja. 35 Ɔɔ Jan‑Batist se, naan̰ tecn̰ aan gɔɔ lɔɔmpɔn kɛn j'ɔɔcin̰ga num wɔɔr gɔtɔ se. Kaaɗ kɛn naane se, naase maakse raapo do gɔtn wɔɔr kɛn wɔɔrseno gɔtɔ se. 36 Num gaŋ saaɗ maam se cir gɛn Jan‑Batist. Kɛse ɓo naabm kɛn Bubum ɛɗumo ɔɔ m'an̰ tɛɗn kaasn ute ɗoobin̰ se. Naabgen se ɓo kɛn taaɗ saaɗn maama, ɔɔ naaɗe se ɓo taaɗ ɔɔ maam se Bu ɓo ɔlumo. 37 Bu kɛn ɔlumo se, naan̰ mala kic ɓo saaɗuma, naɓo naase se ɓii kalaŋ 'booyki te mindin̰ eyo ɔɔ aakin̰ki te te eyo. 38 Ɔɔ naase lɛ ɔkki taarin̰ maakse ki eyo, taa ɗi naase 'baate kaalki maakse do deb kɛn naan̰ ɔlin̰o se. 39 Naase iŋg 'dooyki taargen k'raaŋin̰o do dɔkin̰ ese, maakse ki se, 'saapki ɔɔki te naan̰ ese sum ɓo, naase aki 'kɔŋ kaajn̰ gɛn daayum. Gaŋ taar kɛn taaɗ taargen se, taaɗ te maama. 40 Kɛn akiro ɓaa gɔtum ki jaay, gɛn kɔŋ kaajn̰ gɛn daayum se lɛ, naase 'baateki. 41 «Maam m'je jeege ɓo am nook eyo. 42 Anum maam se m'jeelse naase se 'jeki Raa eyo. 43 Maam ɓaaɗo se, te ro Bubuma, num gaŋ naase 'baate 'tookki taaruma. Ɔɔ deb kuuy kɛn utu aɗe ɓaa gɛn don̰ se, naan̰ se naase utu aki tookŋ taarin̰a. 44 Ɔɔ naase se 'jeki ɓo tɔɔm naapa sum. Ey num naase se 'jeki Raa ɓo asen tɔɔm eyo. Bin se naase aki 'kɔŋ kaal maakse dom ki ɔɔ ɗio? 45 Ɔn̰te 'saapki ɔɔki maam ɓo m'asen ɓaa kɔkŋ mindse naan Bu ki. Num kɛn asen ɓaa kɔkŋ mindse se, Musan kɛn naase ɔndki dose don̰ ki se. 46 Kɛn naase jaay aalki maakse do Musa ki ɗeer num, naase aki kɔŋ kaal maakse do maam ki kici. Taa Musa se taar kɛn naan̰ raaŋo se, taaɗ te maama. 47 Num kɛn naase 'tookki te taar kɛn naan̰ raaŋo do dɔkin̰ ey se, naase aki tookŋ taar maam taaɗsen se ɔɔ ɗi?»

6

1 Kɛn nakgen se jaay deel paac se, Isa gaaŋ ɓaa taa baar Galile ki kɛn kaam naane ɔɔ baar Galile se ɓo k'daŋin̰ baar Tiberiad se kici. 2 Gɔtn se jeege dɛna ɔk mɛtin̰a, taa naaɗe aakga kaak nakŋ‑kɔɔɓgen Isa tɛɗo do jee kɔɔn̰ge tu se. 3 Taa naan̰ se ɓo, Isa ute jee mɛtin̰ ki se iin̰ ook ɓaa iŋg do kɔs ki. 4 Kaaɗ kɛn se, laa Yaudgen k'daŋin̰ Paak se, ɔɔpga gɔɔrɔ. 5 Gɔtn se, Isa uun kaamin̰a ɔɔ aak jee dɛnge utu ɓaaɗo gɔtin̰ ki. Naan̰ ɗeek Pilip ki ɔɔ: «'Je j'akiro ɓaa dugŋ mappa kaam gay jaay 'kaasn kɔsn jeegen se?» 6 Kɛn Isa jaay taaɗ bin se, naan̰ je naŋ taar maakŋ Pilip ki sum. Ey num Isa se jeele nakŋ kɛn jaay naan̰ ɓaan̰ tɛɗa se. 7 Gɔtn se Pilip tɛrlin̰ ɔɔ: «Kɛn j'uuno tamma kaar‑dio jaay k'dugŋ mappa ɔɔ k'nigɗesin̰ cɔkɔ cɔkɔ kic ɓo aɗen kɔŋ kaas eyo.» 8 Maakŋ jeege tun mɛtin̰ ki se deb kalaŋ ron̰ Andre, naan̰ se ɓo gɛnaa Simon Piɛr ɗeekin̰ ɔɔ: 9 «Goon gaaba utu ese se ɔk mappa mii kɛn k'tɛɗin̰ ute rujn̰ ɔrj ute kɛn̰jge sɛɛm sɛɛm dio. Num jee te dɛnɗe se kɛse aɗen kaasn ɗi?» 10 Gɔtn se ɔk mu zɛɛrɛ dɛna; Isa ɗeek jee mɛtin̰ ki ɔɔ: «Jee se 'taaɗɗeki j'iŋg naaŋ ki.» Gɔtn se naaɗe taaɗɗen ɔɔ naaɗe iŋg naaŋ ki. Ɔɔ jee se gaabge kalin̰ ki ɓo ɓaa ɓaa nakŋ dupu‑mii. 11 Gɔtn se Isa tɔs mappa jin̰ ki, tɔɔm Raa ɔɔ dup ɔl k'nigin̰ jeege tun se paac. Ɔɔ kɛn̰jge kic naan̰ tɛɗin̰ bini naaɗe ɔs dɛrɛŋ te maraadɗe. 12 Kɛn naaɗe jaay ɔs dɛrɛŋ te maraadɗe aas se, Isa ɗeek jeege tun mɛtin̰ ki ɔɔ: «Togŋ ɔɔp se 'tuunin̰ki, ɔn̰te kɔn̰ki kalaŋ 'kutn cɛrɛ.» 13 Togŋ mappan mii ute kɛn̰jgen naaɗe ɔs ɔɔp se, k'tɔsin̰ se ɗooc gɔrnɔ sik‑kaar‑dio. 14 Kɛn jeege jaay aak nakŋ‑kɔɔɓm kɛn Isa tɛɗ se, naaɗe ɗeek ɔɔ: «Ɗeere, kɛse ɓo debm taaɗ taar teeco taar Raa ki mala mala, kɛn j'ɔɔ te aɗe ɓaa do naaŋ ki se, kɛse ɓo naan̰a.» 15 Anum Isa se jeele, jee se utu an̰ kuun kɔl gaara taa tɔɔg se, gɔtn se naan̰ iin̰ iik cɛɛs ki ɓaa iŋg do ko ki kalin̰ ki. 16 Kɛn kaaɗn tɛgɛr jaay aan se, jee mɛtn Isa ki se, iin̰ bɔɔy ɓaaɗo taa baar ki. 17 Naaɗe ook maakŋ markab ki, gɛn ɓaa Kaparnayum ki, jɛŋ baar kɛn kaam naane. Kaaɗ kɛn se gɔtɔ tɛɗga nɔɔrɔ, ɔɔ Isa se aan ɔŋɗen te ey ɓɔrtɔ. 18 Gɔtn se kuulu dɔɔbɔ ɔɔ ɔl makɔn̰ɔ do maane ki. Ɔɔ ɔlin̰ maane se aal walak walak. 19 Kaaɗ kɛn se naaɗe ɓaaga nakŋ kilɔmɛtir mii lɔ mɛcɛ do maane ki kɛn jee mɛtn Isa ki jaay aak Isa lee do maane ki ɔɔ utu ɓaaɗo ɓaa cɛɛ markab ki se. Gɔtn se naaɗe ɓeere ɔkɗe. 20 Gaŋ Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Ɔn̰te 'ɓeerki, kɛse maama.» 21 Gɔtn se naaɗe je an̰ kuunin̰ maakŋ markab ki, naɓo markaba se naar aanga jɛŋ ki, gɔt kɛn naaɗe ɓaan ɓaa ro ki se. 22 Mɛtbeen̰ki se, jee dɛngen ɔɔpo do jɛŋ kɛn kaam naane se, naaɗe aako markaba se ɔɔpga kalaŋ sum, ɔɔ Isa ute jee mɛtin̰ ki se ook te maakŋ markab kɛn se eyo. Jee mɛtin̰ ki se ɓaaga kalɗe ki. 23 Kaaɗ kɛn se, markabgen kuuy iin̰o Tiberiad ɔɔ ɓaaɗo gɔɔr ute gɔtn kɛn Isa tɔs mappa jin̰ ki, jaay tɔɔm Raa ɔɔ ɛɗ jeege tu ɔs se. 24 Kɛn jee dɛnge jaay aak Isa ute jee mɛtin̰ ki, gɔtɔ gɔtn ese se, naaɗe took maakŋ markabge tu ɔɔ ɓaa Kaparnayum ki taa ɓaa je Isa. 25 Kɛn naaɗe jaay ɓaa ɔŋin̰ naaŋ baar kɛn kaam naane se, naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Debm dooy jeege, naai tap ɓo aan gɔtn ara nuŋ ki?» 26 Gɔtn se Isa tɛrlɗen ɔɔ: «'Booyki bɛɛ maam m'asen taaɗa: naase 'jemki se, taa nakŋ‑kɔɔɓm maam m'tɛɗ se ɓo naase 'jeel ɔkkiga kɔk mɛtin̰ eyo, num gaŋ naase 'jemki se, taa nakŋ kɔsn naase ɔs 'dɛrɛŋkiro te maraadse se. 27 Ɔn̰te 'tɛɗki naaba kalin̰ ki gɛn nakŋ kɔsn kɛn tɛɗga sum ɓo 'ruum se. Num 'tɛɗki naaba taa nakŋ kɔsn kɛn 'tiŋg gɛn daayum. Nakŋ kɔsn ese ɓo kɛn maam Goon Deba m'utu m'asen kɛɗa, taa Raa Bubu mala se ɛɗga tɔɔgin̰ goonin̰ ki.» 28 Gɔtn se naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naabm Raa se j'an̰ tɛɗn ɔɔ ɗi jaay ɓo j'aki tɛɗn aan gɔɔ kɛn naan̰ jen ro ki se?» 29 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛse ɓo naabm kɛn Raa je ɔɔ naase aki tɛɗa; naan̰ je ɔɔ aki kaal maakse do deb kɛn naan̰ ɔlin̰o.» 30 Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Num naai tap ɓo ajen 'tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓm ɗi jaay naaje k'kaaka, jaay ɓo j'kaal maakje doi ki se? Nakŋ naai 'ɓaa 'tɛɗa tap ɓo ne ɗi? 31 Do kɔɗ‑ɓaar ki se, bubjege ɔso nakŋ kɔsn kɛn k'daŋin̰ maan, kɛse ɓo taar kɛn k'raaŋin̰o taaɗo ɔɔ: Gɛn kɔsɗe se Raa ɛɗɗeno mappan bɔɔyɔ raan.» 32 Gaŋ Isa tɛrlɗen ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen ɗeeke: kɛn ɛɗseno mappan bɔɔyɔ raan se Musa eyo, num mappan mala mala kɛn bɔɔyɔ raan se, Bubum ɓo, ɛɗseni. 33 Ɔɔ mappan gɛn Raa se, naan̰ ɓo debm kɛn bɔɔyɔ raan, ɔɔ naan̰ ɓo debm ɛɗ kaaja jeege tun do naaŋ ki.» 34 Gɔtn se naaɗe ɗeekin̰ ɔɔ: «Jaamus, ɓii‑raa ɛɗjen mappan ese.» 35 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Maam ɓo mappan kɛn ɛɗ kaaja se, debm kɛn jaay ɓaaɗo gɔtum ki se, mɔɔtn ɓo an̰ tɔɔl eyo; ɔɔ debm jaay aal maakin̰ do maam ki se, mɔɔtn maane an̰ tɔɔl eyo. 36 Ey num maam m'taaɗsenoga, ɔɔ naase mala kic ɓo aakumkiroga naɓo naase 'baate 'kaalki maakse dom ki. 37 Jeegen paacn̰ Bu ɓo ɛɗumɗe se utu aɗe ɓaa gɔtum ki, ɔɔ debm kɛn ɓaaɗo gɔtn maam ki se, maam m'an̰ kɔŋ kɔɔɗn kund eyo. 38 Taa maam m'bɔɔyo raan se, gɛn tɛɗn nakŋ kɛn maam ɓo m'je eyo, num gaŋ m'ɓaaɗo se, gɛn tɛɗn nakŋ kɛn debm ɔlumo se ɓo jea. 39 Debm ɔlumo se, nakŋ naan̰ je se, jeegen naan̰ ɛɗumsin̰ paac se, m'ɔn̰te kutn deb kalaŋ. Num naan̰ je ɓii kɛn kaam mɔɔtn se, maam m'aɗen dur daan yoge tu. 40 Kɛse ɓo nakŋ kɛn Bubum jea. Debm jaay aak Goono ɔɔ aal maakin̰ don̰ ki se, naan̰ se ɔŋga kaajn̰ gɛn daayum. Ɓii kɛn kaam mɔɔtn se, maam m'an̰ durin̰ daan yoge tu.» 41 Gɔtn ese Yaudge baag mooy naaŋ ki dir dir utu naapa ro Isa ki, taa Isa taaɗga taaɗ ɔɔ: «Maam ɓo kɔsn kɛn bɔɔyo raan.» 42 Tɛr naaɗe taaɗ ɔɔ: «Kɛse Isan kɛn goon Yusup se ey la? Kɛn kon̰ ute Bubin̰ k'jeelɗeki se ey la? Tɛɗ ɔɔ ɗi jaay ɓɔrse num taaɗ ɔɔ: ‹Maam bɔɔyo raan se?›» 43 Gɔtn se Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Ɔn̰te 'taaɗki naaŋ ki ute naapa rom ki. 44 Bu kɛn ɔlumo se, nam nam jaay naan̰ tiik ɔlin̰ te gɔtum ki ey se, aɗe kɔŋ ɓaa gɔtum ki eyo. Ɔɔ debm kɛn Bu ɔlumsin̰ga se, ɓii kɛn kaam mɔɔtn se maam m'an̰ durin̰ daan yoge tu. 45 Jee taaɗ taar teeco taar Raa ki raaŋo do dɔkin̰ ɔɔ: Raa se, utu dooy jeege paac. «Ɔɔ debm kɛn jaay ɔndga bin̰ do taar Bubum ki, ɔɔ booy ɔkga taarin̰ kɛn naan̰ dooy jeege se, aɗe kɔŋ ɓaa gɔtum ki. 46 Taa nam, ɓii kalaŋ aak te Bu eyo. Debm kɛn iin̰o gɔtn Raa ki se naan̰ kalin̰ ki sum ɓo aakkiga Bua. 47 'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: debm jaay aalga maakin̰ do maam ki se, naan̰ ɔŋga kaajn̰ gɛn daayum. 48 Taa maam ɓo m'mappan kɛn ɛɗ kaaja jeege tu. 49 Do kɔɗ‑ɓaar ki, do dɔkin̰ naane se, bubsege ɔso nakŋ kɔsn kɛn k'daŋin̰ maan . Te naan̰ se kic ɓo naaɗe ooyga. 50 Num kɛse ɓo mappan bɔɔyo raan, debm jaay ɔsga naan̰ se num, naan̰ 'kɔŋ kooy eyo. 51 Maam ɓo kɔsn bɔɔyo raan ɔɔ kɛn ɛɗ kaaja. Debm jaay ɔsga kɔsn ese num, naan̰ utu tiŋg gɛn daayum daayum. Kɔsn kɛn maam m'utu m'asen kɛɗ se, kɛse daa rom mala; naan̰ se ɓo kɛn utu kɛɗn kaaja jeege tun do naaŋ ki.» 52 Kɛn Yaudge jaay booy taar se, naaɗe baag naajn̰ te naapa makɔn̰ɔ ɔɔ: «Gaabm se jaay ɔɔ ajeki kɛɗn daa ron̰ ɓo j'aki kɔs se, j'an̰ki kɔsn ɔɔ ɗio?» 53 Gɔtn se Isa ɗeekɗen ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: kɛn naase jaay ɔski te daa ro maam Goon Deb eyo, ɔɔ aayki te moosum ey se, naase aki kɔŋ kaajn̰ mala eyo. 54 Debm ɔs daa roma ɔɔ aay moosum se, naan̰ ɔŋga kaajn̰ gɛn daayum, ɔɔ kɛn naan̰ ooyga kic ɓo, ɓii kɛn kaam mɔɔtn se maam m'an̰ durin̰ daan yoge tu. 55 Ɗeere, daa rom se, kɛse ɓo nakŋ kɔsn mala mala, ɔɔ moosum se lɛ, naan̰ ɓo nakŋ kaay mala mala kici. 56 Ɔɔ debm tiŋg tɔs daa roma, ɔɔ tiŋg taay moosum se, naan̰ se iŋg dɔɔk ute maama, ɔɔ maam m'iŋg dɔɔk te naan̰a. 57 Aan gɔɔ Bua kɛn ɛɗ kaaja nakge tun ɓaa se paac se, naan̰ ɓo debm kɛn ɔlumo ɔɔ naan̰ ɓo debm ɛɗum kaaja maam ki kici. Taa naan̰ se ɓo, debm kɛn ɔs daa ro maam se 'kɔŋ kaaja gɔtum ki. 58 Kɛse mappan kɛn bɔɔyo raan. Naan̰ se tec aan gɔɔ kɔsn kɛn bubsege ɔso do dɔkin̰ do kɔɗ‑ɓaar ki se eyo. Ute naan̰ se kic ɓo naaɗe ooyga, num gaŋ debm ɔs mappan ese se, naan̰ 'kɔŋ kaajn̰ gɛn daayum.» 59 Taargen se ɓo, Isa dooy jeege maakŋ ɓee kɛn Yaudge lee tusn maak ki gɛn keem Raa kɛn maakŋ gɛgɛr kɛn Kaparnayum ki. 60 Jee mɛtin̰ ki, kɛn mɛtin̰ge se jaay booy taar Isa taaɗ bin se, maakɗe ki se jeege dɛna baag taaɗn ɔɔ: «Taar se, ɔɔn̰ aak eyo! Naŋa jaay 'kɔŋ 'booy taar se?» 61 Isa jeel maak‑saapɗe kɛn jee mɛtin̰ ki jaay baag mooy naaŋ ki ron̰ ki se, do taar kɛn naan̰ taaɗ se ɗeekɗen ɔɔ: «Naase maakse tujga do taar kɛn se la? 62 Num kɛn naase amki kaakŋ maam Goon Deba m'kookŋ ɓaa gɔtum kɛn deet se, naase tap ɓo aki taaɗn ɔɔki ɗi? 63 Kɛn ɛɗ kaaja jikilimge tu se, Nirl Raa; ey num jikilimge kalɗe ki se, 'kɔŋ kaajn̰ roɗe eyo. Taargen maam taaɗsesin̰o se, iin̰o gɔtn Nirl Raa kɛn lee ɛɗ kaaja jeege tu se. 64 Num gaŋ maakse ki se, jee mɛtin̰ge aal maakɗe dom ki eyo.» Taa gɔtn do dɔkin̰ tap ɓo Isa se, naan̰ jeel jeegen aal maakɗe don̰ ki ey se, ɔɔ debm kɛn utu an̰ kutin̰ se kic ɓo, naan̰ jeelin̰a. 65 Tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «Taa naan̰ se ɓo maam taaɗseno m'ɔɔ: debm kɛn Raa ɔɔɗin̰ te ɗoob ey se, naan̰ aɗe kɔŋ ɓaa gɔtum ki eyo.» 66 Kɛn jee mɛtin̰ ki jaay booy taar bin se, dɛnin̰ iin̰ rɛsin̰a ɔɔ baate ɓaa ute naan̰a. 67 Gɔtn se Isa tɔnd mɛtn jee mɛtin̰ kɛn ɔɔp sik‑kaar‑di se ɔɔ: «Num naase se, 'je aki ɓaa ey la?» 68 Gɔtn se Simon Piɛr tɛrlin̰ ɔɔ: «Mɛluma, naai ɓo ɔk taar kɛn ɛɗ kaajn̰ gɛn daayum. Kɛn jaay kɔn̰ naai se k'ɓaa gɔtn naŋ ki? 69 Taa naaje se j'aalga maakje do naai ki ɔɔ k'jeeli naai se Debm Salal kɛn iin̰o gɔtn Raa ki.» 70 Tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «Naasen sik‑kaar‑di ki se, maam ɓo m'bɛɛr tɔɔɗseno ey la? Num gaŋ maakse ki se, deb kalaŋ se, tec sitan te kaamin̰a.» 71 Kɛse naan̰ taaɗ te Judas goon Simon kɛn Iskariɔt; naan̰ ɓo debm kɛn maakŋ jeege tun sik‑kaar‑dio kɛn utu an̰ kut se.

7

1 Kɛn nakgen se paac jaay deel se kic ɓo, Isa utu lee lee taa naaŋ Galile ki rɔk. Ɔɔ naan̰ baate ɓaa lee taa naaŋ Jude ki taa magal Yaudge se je je ɗoobm an̰ tɔɔlɔ. 2 Kaaɗ kɛn se, laa Yaudgen kɛn k'daŋin̰ laa Daabge se, ɔɔpga gɔɔrɔ. 3 Gɔtn se gɛnaan̰ge ɗeekin̰ ɔɔ: «Bɛɛki num, naai 'kiin̰ ɓaa taa naaŋ Jude ki, taa nakŋ‑kɔɔɓgen naai 'tɛɗ gɔtn ara se, 'ɓaa tɛɗin̰ naane kici taa jee mɛti ki 'ɓaa kaaka. 4 Kɛn debm jaay je ɔɔ jeege jeel gɔtin̰ se, naan̰ tɛɗ nakge tal tal, ɔyin̰ kɔy eyo. Taa ɗi nakŋ‑kɔɔɓgen naai 'lee tɛɗ se, ɓaa tɛɗin̰ naan jeege tu, taa jeege paac ai kaakŋ jeele.» 5 Taa gɛnaa Isage mala kic ɓo, naaɗe aal maakɗe don̰ ki eyo. 6 Gɔtn se Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Gɛn tɛɗn nakŋ ese se, kaaɗum aas te ey ɓɔrtɔ. Num gaŋ gɛn naase lɛ, kaaɗn gay gay kic ɓo jigsen naase ki. 7 Jee do naaŋ ki se asen kɔŋ kɔɔɗn kund naase eyo; num gaŋ maam se naaɗe ɔɔɗ undum naata. Taa maam m'lee m'tɔɔɗɗen tɔɔɗ mɛtn kusin̰ɗege. 8 Gɛn ɓaa tɛɗn laa se, naase 'ɓaaki. Ɔɔ maam se m'ɓaa eyo, taa kaaɗum aas te ey ɓɔrtɔ.» 9 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, naan̰ ɔɔp iŋg taa naaŋ Galile ki. 10 Kɛn gɛnaan̰ge jaay iin̰ ɓaa gɛn tɛɗn laa se, naan̰ kic iin̰ ɓaa. Naɓo kɛn naan̰ ɓaa ɓaa se goon̰ goon̰o ɔɔ kɛn aan naane se kic ɓo tɔy tɔy ron̰a. 11 Maakŋ ɓiige tun Yaudge tɛɗ tɛɗ laa taal Daabge se, magal Yaudge lee je je Isa ɗeek ɔɔ: «Naan̰ tap ɓo gay?» 12 Jeege dɛna gɔtn se taaɗ naaŋ ki, ɔɔ naaj te naapa ro Isa ki. Jee mɛtin̰ge ɗeek ɔɔ: «Gaabm se, naan̰ debm jiga.» Ɔɔ kɛngen kuuy ɗeek ɔɔ: «Ɓɛrɛ naan̰ se, iig kiig ɓo jeege.» 13 Num gaŋ debm jaay 'taaɗn taa Isa tal naan jeege tu se gɔtɔ, taa naaɗe se ɓeer ɓeer magal Yaudge tu. 14 Kaaɗ kɛn jeege tɛɗ tɛɗ laa gɛn taal Daabge jaay aan daanin̰ ki se, Isa ɓaaɗo ɛnd daan bɔɔr Ɓee Raa ki ɔɔ baag dooy jeege. 15 Kɛn Yaudge jaay booy naan̰ iŋg dooy dooy jeege se, ɔkɗen taaɗ eyo, ɗeek ɔɔ: «Gaabm se lɛ, iŋgo te gɛn dooyo gam eyo, num jeel nakge dɛn bin se ɔŋin̰o gay?» 16 Num gaŋ Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Taargen maam dooy jeege se, m'tɛrɛc daan dom ki eyo, num taargen se, debm kɛn ɔlumo se ɓo taaɗumsin̰o. 17 Debm kɛn je tɛɗn nakŋ kɛn Raa maakin̰ ɓo jen ro ki se, kɔŋ 'jeele taargen maam dooy jeege se, m'tɛrɛc te daan dom ɓo m'taaɗ eyo num taargen se iin̰o gɔtn Raa ki. 18 Debm kɛn jaay tɛrɛc te daan don̰ sum ɓo, taaɗ se naan̰ je jeege ɓo an̰ nooko. Num gaŋ debm je jeege nookŋ debm ɔlin̰o naaba se, naan̰ se taaɗ taar mɛt ki ɔɔ ɔk taar‑kɔɔɓ eyo. 19 Kɛn ɓaaɗo taaɗsen Ko Taar Raa se, Musa ey la? Gaŋ maakse ki se, debm jaay ɔk Ko Taar Raa jiga se gɔtɔ, ey num kɛn naase jaay 'je amki tɔɔl se taa ɗi?» 20 Gɔtn se jee dɛnge tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai se ɔk sitan! Nam nam je aay tɔɔl naai se tap ɓo naŋa?» 21 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Ɓii kalaŋ se, maam tɛɗo nakŋ‑kɔɔɓɔ kalaŋ bini, ɔɔ nakŋ‑kɔɔɓm se deelo dose, ɔɔ ɔksen gɛn taaɗ eyo. 22 Musa se taaɗseno ɔɔ gaangen gaabge se 'tɔjɗeki pɔndɔ, num gaŋ kɔjn̰ pɔndɔ se iin̰o do bubge tun do dɔkin̰a, do Musa ki sum eyo. Taa naan̰ se ɓo kɛn aanga ɓii sebit ki kic ɓo, naase lee 'tɔjki pɔndɔ gɛnsege tu. 23 Taa naan̰ se ɓo, naase 'tɔjki pɔndɔ gɛnsege tu utu ɓii sebit kic ɓo tuj Ko Taar kɛn Raa ɛɗo Musa ki se eyo. Num gaŋ debkilimi ute magalin̰ ɓo maam m'ɛɗin̰ lapi ɓii sebit ki jaay naase maakse taarse se taa ɗi? 24 Kɛn jaay aki kɔjn̰ bɔɔrɔ do nam ki num, ɔn̰te kɔjki do nakge tun, kɛn naase aki ute kaamse sum eyo, num ɔjki bɔɔrɔ ute ɗoobin̰a.» 25 Gɔtn se jee Jeruzalɛm kɛn mɛtin̰ge ɗeek ɔɔ: «Kɛse ɓo gaabm kɛn k'je j'an̰ tɔɔl se ey la? 26 'Booyki naan̰ ɗaar tal taaɗ taaɗ naan jeege tu, ɔɔ tɔɔgjege se, nam tap ɓo taaɗin̰ taar ɗim eyo. Lɔ bin se naaɗe jeelin̰ga naan̰ al‑Masi ɗeer ne? 27 Num al‑Masi jaay utu aɗe ɓaa se, gɔtn naan̰ ano kiin̰ tap ɓo nam jeel eyo. Gaŋ gaabm se lɛ, naaje k'jeelki gɔtn naan̰ iin̰no ro ki.» 28 Kaaɗ kɛn Isa dooy dooy jeege daan bɔɔr Ɓee Raa ki se, kɛn naan̰ jaay booy taarɗe se, uun mindin̰ raan ɗeekɗen ɔɔ: «Ɗeere, naase 'jeelumki ɔɔ 'jeelki gɔtn maam m'iin̰no. Anum, maam se m'iin̰o gɛn dom ɓo m'ɓaaɗo eyo. Num deb kuuy ɓo ɔlumo, ɔɔ debm ɔlumo se taaɗ taar mɛt ki. Num gaŋ naan̰ se naase 'jeelin̰ki eyo. 29 Anum debm se maam m'jeelin̰a taa maam se m'iin̰o gɔtin̰ ki, ɔɔ naan̰ ɓo ɔlumo.» 30 Gɔtn se naaɗe je an̰ kɔkɔ naɓo nam ɔŋ ɔl te jin̰ ron̰ ki eyo, taa kaaɗin̰ aas te ey ɓɔrtɔ. 31 Gaŋ maakŋ jee dɛnge tu se, jee mɛtin̰ge took aal maakɗe don̰ ki ɔɔ naaɗe ɗeek ɔɔ: «Kɛn al‑Masi utu aɗe ɓaa se 'kɔŋ 'tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓgen dɛn cir gɛn gaabm ese tɛɗ se la?» 32 Gɔtn se Parizige ɓaa booy taar kɛn jeege lee taaɗ naaŋ ki ro Isa ki se, naaɗe ute magal jee tɛɗn sɛrkge se, ɔl asgargen lee bɔɔb Ɓee Raa se, gɛn ɓaa kɔkŋ Isa. 33 Gaŋ Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Maam se, ɔɔpumga baata kɛn m'kiŋg te naase ɔɔ tɛɗga ɓo maam ɓaa kɔŋ debm kɛn ɔlumo. 34 Naase utu amki jea, naɓo amki je kɔŋ eyo. Taa gɔtn maam ɓaan ɓaa se, naase aki kɔŋ kaan eyo.» 35 Gɔtn se Yaudge baag taaɗn te naapa ɔɔ: «Naan̰ tap ɓo ɓaa kaam gay, jaay naaje j'an̰ki kɔŋ kɔŋ ey se? Ɔɔ ɓaa tiŋg daan Yaudge tun wɔɔk maakŋ Grɛkge tu se la? Ɔɔ gɔtn naane se naan̰ ɓaa dooy Grɛkge la? 36 Ey num taar naan̰ taaɗ ɔɔ: ‹Naase utu amki jea, naɓo amki je kɔŋ eyo, taa gɔtn maam ɓaan ɓaa se, naase aki kɔŋ kaan eyo.› Taar se tap ɓo naan̰ je ɗeekŋ ɔɔ ɗio?» 37 Ɓii magal cir paacn̰ gɛn laa Daabge se, ɓiin kɛn kaam mɔɔtn. Ɓiin se ɓo Isa iin̰ ɗaara ɔɔ uun mindin̰ raan ɔɔ baag taaɗa ɔɔ: «Debm kɛn jaay maane tɔɔlin̰ se n̰'ɓaaɗo gɔtum ki ɔɔ n̰'kaaye. 38 Aan gɔɔ taar kɛn k'raaŋo do dɔkin̰ taaɗ ɔɔ: debm jaay aalga maakin̰ dom ki se, 'kɔŋ maan kɛn ɛɗ kaaja. Ɔɔ maan kɛn ɛɗ kaaja se, aɗe kiin̰ maakin̰ ki ɔɔ 'tooɗn kɔɔy maakin̰ ki kɔl kɔl aan gɔɔ maan maakŋ oolge tu.» 39 Kɛn Isa jaay taaɗ taar se, naan̰ je taaɗn taa Nirl Raa, kɛn tɛɗga num, jee aalga maakɗe don̰ ki se utu 'kɔŋɔ. Taa kaaɗ kɛn se, Nirl Raa bɔɔy te ey ɓɔrtɔ; taa Isa se ook ɓaa te raan gɔtn j'ansen nook ey ɓɔrtɔ. 40 Kɛn jeege jaay booy taar se, jee mɛtin̰ge ɗeek ɔɔ: «Gaabm se, ɗeere naan̰ se debm taaɗ taar teeco taar Raa ki mala mala.» 41 Jee mɛtin̰ge taaɗ ɔɔ: «Naan̰ se ɓo al‑Masi.» Gaŋ jee mɛtin̰gen kuuy taaɗ ɔɔ: «Al‑Masi ɓo aɗe kiin̰ taa naaŋ Galile ki ne? Kɛse gɔtɔ. 42 Ey num taargen do dɔkin̰ k'raaŋin̰ga raaŋ se ɗeek ɔɔ: Al‑Masi se, aɗe teecn̰ mɛtjil Daud ki ɔɔ aɗe kiin̰ Betleem ki, kɛn maakŋ naaŋ Daud ki ey la?» 43 Taa Isa se jee dɛn se, taarɗe ɓaa ɔk mɛtn naap eyo. 44 Gɔtn se jeege kandum maakɗe ki se je an̰ kɔkɔ naɓo nam ɔŋ ɔl te jin̰ ron̰ ki eyo. 45 Asgargen lee bɔɔb Ɓee Raa se ɔk tɛrlo ɓaaɗo ɔŋ magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu ute Parizige. Naaɗe taaɗ asgarge tu ɔɔ: «Gɛn ɗi jaay naase 'baate kɔkŋ ɓaansin̰kiro se?» 46 Gɔtn se asgarge tɛrlɗen ɔɔ: «Ɓii kalaŋ tap ɓo nam ɔŋ taaɗ te taara aan gɔɔ gɛn gaabm se eyo.» 47 Anum Parizige se, tɛrlɗen ɔɔ: «Naase kic gaabm se taaɗ bisenga dose kic la? 48 Maakŋ magalge tu ey lɛ maakŋ Parizige tu se aakkiga nam kalaŋ tookga taarin̰ la? 49 Num gaŋ jee dɛn took taarin̰ se naaɗe jeel Ko Taar kɛn Raa ɛɗo Musa ki se eyo, ɔɔ naaɗe se lɛ jee kɛn Raa naamɗega naama.» 50 Gaŋ maakŋ Parizige tu se gaaba kalaŋ ron̰ Nikodem, naan̰ se ɓii kalaŋ iŋgoga kiŋg gɔtn Isa ki kici ɗeekɗen ɔɔ: 51 «Ko Taar kɛn Raa ɛɗjekiro se, debkilimi jaay k'booy te taarin̰ eyo, ɔɔ j'aak te nakŋ kɛn naan̰ tɛɗ ey se, j'an̰ kɔkŋ mindin̰ j'ɔɔ ɗi?» 52 Gɔtn se naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai kic 'tɛɗn kɔɗ Galile la? 'Ɓaa dooy ɔk taargen k'raaŋɗeno do dɔkin̰ se jiga jaayo, ɓii kalaŋ tap ɓo debm taaɗ taar teeco taar Raa ki gam teeco te taa naaŋ Galile ki eyo.» 53 [Gɔtn se, naŋa naŋa kic ɓo iin̰ uun ɗoobm ɓeen̰a ɓeen̰a.]

8

1 Naan̰ kɛn se Isa iin̰ ɓaa do kɔsn ɔlib ki. 2 Mɛtbeen̰ki tanɔɔrin̰ nɔɔrin̰ se, naan̰ ɔk tɛrlo daan bɔɔr Ɓee Raa ki ɔɔ jeege paac ɓaaɗo ɔŋin̰a. Gɔtn se naan̰ booy iŋg naaŋ ki ɔɔ baagɗen dooyo. 3 Gɔtn se jee jeel taaɗn tɔɔkŋ mɛtn Ko Taar Raage ute Parizige se ɔk ɓaano te mɛnd gaaba kalaŋ bin se j'ɔkin̰o te gaabm kuuy. Naaɗe ɓaaɗo ɔndin̰ daan jeege tu. 4 Naaɗe ɗeek Isa ki ɔɔ: «Debm dooy jeege, mɛnd se tɛɗga nakŋ kusin̰a j'ɔŋin̰o tooɗ tooɗ te gaabm kuuy. 5 Maakŋ Ko Taar kɛn Raa ɛɗo Musa ki se taaɗjeki ɔɔ: ‹Mɛndgen bin se j'aɗen tund tɔɔl te koa.› Num gɛn naai ki num ɔɔ ɗi?» 6 Kɛn naaɗe jaay taaɗ bin se, je kɛn naan̰ taaɗga taar ɗim cɔkɔ sum ɓo, naaɗe an̰ goom kɔkɔ taa an̰ kɔkŋ mindin̰a. Num gaŋ gɔtn se, Isa no don̰ naaŋ ki ɔɔ baag raaŋ naaŋ ki ute goon jin̰a. 7 Aan gɔɔ naaɗe dɔɔk taara tɔnd mɛtin̰ ɔn̰ ey se, gɔtn se Isa uun don̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Maakŋ naase kɛn 'paacki se, nam nam ɓii kalaŋ jaay tɛɗ te nakŋ kusin̰ ey num, uun koa und mɛnd se deete.» 8 Gɔtn se tɛr naan̰ no don̰ naaŋ ki daala ɔɔ baag raaŋ naaŋ ki. 9 Kɛn naaɗe jaay booy taar ese se, naŋa naŋa kic ɓo uun ɗoobin̰ ɗoobin̰a. Jee magalge se ɓo baag kiin̰ ɓaa deet deet. Gɔtn se ɔɔp Isa kalin̰ ki te mɛnd kɛn naaɗe ɔk ɓaano daanɗe ki se. 10 Num gɔtn se Isa uun don̰ daala ɗeek mɛnd ki se ɔɔ: «Mɛnda, jee se ɓaaga gay? Maakɗe ki se, nam nam 'ɗaar jaay 'kɛnd teeli gɛn kuti se gɔtɔ ne?» 11 Mɛnda se ɗeekin̰ ɔɔ: «Jaamus, nam utum te eyo.» Gɔtn se Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Maam kic m'je kuti eyo. 'Ɓaao naɓo mɔɔtn ɔn̰te tɛɗn nakŋ kusin̰a.» 12 Isa ɗeek jeege tu daala ɔɔ: «Maam se, m'gɔtn wɔɔr gɛn jeege paac. Debm kɛn ɓaaɗoga mɛtum ki se, naan̰ se lee maakŋ gɔt kɛn ɔɔɗ eyo. Gaŋ naan̰ se 'kɔŋ gɔtn wɔɔr kɛn an̰ tɔɔɗn kɔl gɔtn kɛn naan̰ an kɔŋ kaaja.» 13 Gɔtn se Parizige ɗeekin̰ ɔɔ: «Naai ɓo 'tɛɗn saaɗn gɛn naai mala se, saaɗn naai se ɔs aay eyo.» 14 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn maam m'tɛɗn saaɗn maam mala kic ɓo, saaɗn maam se ɔs aaye. Taa maam m'jeel gɔtn maam m'iin̰no ɔɔ gɔtn maam m'an ɓaa. Num gaŋ naase gɔtn maam m'iin̰no lɛ, 'jeelki eyo ɔɔ gɔtn maam ɓaan ɓaa ro ki kic ɓo, naase 'jeelki eyo. 15 Naase ɔjki bɔɔrɔ do jeege tu aan gɔɔ kɛn jikilimge lee tɛɗa. Num maam lɛ m'ɔj bɔɔrɔ do nam ki eyo. 16 Kɛn jaay aanumga gɛn kɔjn̰ bɔɔrɔ kic num, kɔjn̰ bɔɔr maam se kɛn mɛt ki. Taa maam se m'kalum ki eyo, num Bu kɛn ɔlumo se kic utu te maama. 17 Maakŋ Ko Taar kɛn Raa ɛɗseno se, k'raaŋin̰ga raaŋ j'ɔɔ: kɛn jeege di jaay taaɗ taarɗe ɔk mɛtn naapa se saaɗn naaɗe se, ɔs aaye. 18 Maam mala ɓo m'taaɗn saaɗuma ɔɔ Bubum kɛn ɔlumo se kic taaɗ saaɗn maama.» 19 Gɔtn se naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Bubi naai 'taaɗn se gay?» Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Naase lɛ 'jeelumki eyo. Ɔɔ Bubum kic naase 'jeelin̰ki eyo. Kɛn naase jaay 'jeelumki maam num, Bubum kic ɓo naase an̰ki 'kɔŋ jeel kici.» 20 Isa taaɗ taargen se, kaaɗ kɛn naan̰ dooy dooy jeege daan bɔɔr Ɓee Raa ki. Naan̰ kɛn se, naan̰ iŋg cɛɛ nakŋ kɛn jeege lee tɔmb sɛrkɛ maak ki; num gaŋ gɔtn se, nam ɔŋ ɔl te jin̰ ron̰ ki eyo taa kaaɗin̰ aas te ey ɓɔrtɔ. 21 Isa taaɗɗen daala ɔɔ: «Maam se m'ɓaa ɓaao ɔɔ naase utu amki jea, naɓo naase se utu aki kooy maakŋ kusin̰se ki. Taa gɔtn maam m'an ɓaa se lɛ, naase aki kɔŋ ɓaa eyo.» 22 Gɔtn se magal Yaudge taaɗ te naapa ɔɔ: «Taar kɛn naan̰ taaɗ ɔɔ gɔtn maam m'ɓaan ɓaa se naase aki kɔŋ ɓaa eyo. Bin se, naan̰ kalin̰ ki ɓo ɓaa ɓaa tɔɔl ron̰ la?» 23 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Naase se, jee do naaŋ ki, num maam lɛ, m'iin̰o raan. Naase se, jee do naaŋ ki ara, num maam se, m'mɛtn jee do naaŋ ki ara ki eyo. 24 Taa naan̰ se ɓo maam taaɗseno m'ɔɔ, naase se utu aki kooy maakŋ kusin̰sege tu. Kɛn naase jaay 'baate 'kaalki maakse do maam kɛn m'iŋg daayum se, naase se utu aki kooy maakŋ kusin̰sege tu.» 25 Gɔtn se naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naai tap ɓo naŋa?» Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Do kupm mɛt ki tap ɓo maam m'ɔn̰ te eyo num m'taaɗsenoga. 26 Do naase ki se, maam m'ɔk taarge dɛna kɛn m'asen taaɗa ɔɔ gɛn kɔjn̰ bɔɔrɔ dose ki. Num gaŋ Debm kɛn ɔlumo se, naan̰ taaɗ taar mɛt ki. Ɔɔ taar kɛn maam taaɗ jeege tu se, m'booyo gɔtn naan̰ ki.» 27 Num taar jaay naan̰ taaɗɗen te Raa Bubu se, naaɗe ɔnd te mɛtin̰ eyo. 28 Gɔtn se Isa ɗeekɗen daala ɔɔ: «Kɛn naase jaay 'tup 'tɔɔlkiga Goon Deba ro kaag ki uun ɗaarin̰kiga raan se, kaaɗ kɛn se jaay naɓo naase aki jeele, maam se ɓo debm kɛn m'iŋg gɛn daayum. Ɔɔ maam se m'tɛɗ naka gɛn dom eyo, num maam taaɗ se m'taaɗ te nakŋ kɛn Bubum dooyumo. 29 Debm kɛn ɔlumo se, naan̰ utu te maama. Naan̰ ɔŋ ɔn̰um te kalum ki eyo, taa maam se daayum m'tɛɗ nakŋ kɛn tɔɔlin̰ naan̰ ki.» 30 Gɔtn se kɛn jeege jaay booy taar Isa taaɗ bin se, jeege dɛna took aal maakɗe don̰ ki. 31 Gɔtn se Isa taaɗ Yaudge tun aalga kaal maakɗe don̰ ki se ɔɔ: «Kɛn naase jaay ɔkki taarum maakse ki tɔɔg se, naase aki tɛɗn jee mɛtum kɛn mala mala. 32 Ute naan̰ se naase aki jeel taar mɛt ki, ɔɔ taar mɛt ki kɛn naase aki jeel se ɓo, asen kɔɔɗn dose maakŋ ɓul ki.» 33 Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Naaje se k'mɛtjil Abraamge ɔɔ ɓii kalaŋ naaje k'tɛɗ te ɓul nam gam eyo. Naai 'taaɗjen ɔɔ: naase aki kɔŋ tɛɗn ɓul ey sum se, taa ɗi?» 34 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: debm jaay tɛɗ nakŋ kusin̰ se, naan̰ ɔɔp tɛɗga ɓul gɛn kusin̰a. 35 Ɓulu se naan̰ kɔŋ kiŋg maakŋ ɓee ki gɛn daayum eyo, num goono ɓo debm 'kiŋg maakŋ ɓee ki gɛn daayum. 36 Taa naan̰ se ɓo kɛn Goon Raa jaay ɔɔɗsenga maakŋ ɓul ki num, naase aki kɔŋ dose ɗeer ɗeer. 37 Maam m'jeele naase se mɛtjil Abraamge. Naɓo naase 'baate 'kuunki taaruma ɔɔ taa naan̰ se ɓo naase 'je amki tɔɔlɔ. 38 Maam se m'taaɗsen nakŋ kɛn maam m'aako gɔtn Bubum ki. Gaŋ naase se 'tɛɗki nakŋ kɛn naase 'booykiro gɔtn bubse ki.» 39 Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Bubm naaje se, Abraam.» Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn naase jaay gaan Abraamge ɗeer num, naase aki tɛɗn nakgen aan gɔɔ Abraam tɛɗo se. 40 Num ɓɔrse naase 'je amki tɔɔlɔ. Taa maam m'taaɗsenga taaɗ taar mɛt ki kɛn maam booyo gɔtn Raa ki. Nakgen bin se Abraam ɔŋ tɛɗin̰ te eyo. 41 Num gaŋ naase se 'tɛɗki nakgen kɛn bubse lee tɛɗa.» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Naaje se k'gaan bumige eyo. Naaje j'ɔk Bubu kalaŋ sum, ɔɔ Bubm naaje se, Raa!» 42 Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Kɛn Raa jaay Bubse num kaaɗn naane, naase amki jea. Maam m'iin̰o gɔtn Raa ki ɔɔ m'ɓaaɗo kic ɓo taa naan̰a: maam se m'ɓaaɗo gɛn dom eyo, num naan̰ ɓo debm kɛn ɔlumo. 43 Gɛn ɗi naase 'booy ɔkki taarum ey se? Taa taar maam m'taaɗsen se naase aasin̰ki gɛn booy kɔkin̰ eyo. 44 Bubm naase se, naan̰ Bubm sitange. Ɔɔ naase 'jeki tɛɗn nakŋ kɛn bubse maakin̰ jea. Do dɔkin̰ kic ɓo, naan̰ ɓo debm tɛɛso gɛn tɔɔl jeege. Ɔɔ naan̰ se taaɗ taar mɛt ki eyo, taa nakŋ mɛt ki se gɔtn naan̰ ki gɔtɔ. Kɛn naan̰ baaga taaɗn taar‑kɔɔɓɔ se taargen se naan̰ uun don̰ ki ɓo taaɗa, taa naan̰ se debm taar‑kɔɔɓɔ ɔɔ bubm jee taar‑kɔɔɓge. 45 Num gaŋ maam se m'taaɗsen taar mɛt ki. Taa naan̰ se ɓo naase 'baate 'tookki taaruma. 46 Maakse ki se naŋa jaay am kɔŋ taaɗn kusin̰ kɛn maam tɛɗa ɔɔ kɛn maam m'taaɗ taar mɛt ki num, naase 'baate kuunki taarum se gɛn ɗi? 47 Debm gɛn Raa se, booy uun taar Raa. Num naase se, jee Raage eyo, taa naan̰ se ɓo naase 'baate 'booyki taaruma.» 48 Gɔtn se magal Yaudge taaɗ Isa ki ɔɔ: «Kɛn k'ɗeek j'ɔɔ naai kɔɗ Samari ɔɔ debm sitan se, taarje mɛt ki.» 49 Gaŋ Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Maam se debm sitan eyo. Num maam se m'nook Bubuma, gaŋ naase aalumki maak ki eyo. 50 Maam se m'je jeege ɓo am nook eyo, num deb kuuy ɓo je jeege am nooko, naan̰ ɓo debm utu 'kɔjn̰ bɔɔrɔ. 51 'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: debm jaay booy uun taar maam se, mɔɔtn naan̰ se 'kɔŋ kooy eyo.» 52 Gɔtn se, magal Yaudge ɗeekin̰ ɔɔ: «Ɓɔrse naaje k'jeeliga naai se debm sitan! Ey num Abraam te jee taaɗ taar teeco taar Raa ki kɛn do dɔkin̰ se kic ɓo ooyga, gaŋ naai 'taaɗ ɔɔ debm jaay booy uunga taar naai num, mɔɔtn 'kɔŋ kooy eyo. 53 Bin se bubjen Abraam kɛn ooyga se naai magal cirin̰ la? Ey num jee taaɗ taar teeco taar Raa ki se kic ɓo ooyga ɔɔ naai magal roi bin se 'je kaasn te naŋa?» 54 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn maam ɓo m'nook rom mala sum num, nookŋ ro maam se nakŋ cɛrɛ. Kɛn nookum maam se, Bubuma, ɔɔ naan̰ ɓo kɛn naase 'taaɗki ɔɔki naan̰ ɓo Raase se. 55 Gaŋ naase 'jeel ɔkin̰ki eyo ɔɔ maam se m'jeel m'ɔkin̰ mala mala. Kɛn maam jaay m'taaɗ m'ɔɔ m'jeel m'ɔkin̰ ey se, m'tɛɗn debm taar‑kɔɔɓɔ aan gɔɔ naase kici. Num maam se m'jeel m'ɔkin̰a ɔɔ m'ɔk taarin̰ se maakum ki. 56 Bubse Abraam se maakin̰ raapo ɔɔ naan̰ aak kaam ɓiin m'ano 'ɓaa do naaŋ ki. Kɛn naan̰ jaay aak naan̰ se sum se, naan̰ maakin̰ raap dɛn aak eyo.» 57 Do taar kɛn naan̰ taaɗ se magal Yaudge ɗeekin̰ ɔɔ: «Naai kɛn ɓaari si‑mii kic aas te ey sum ɓo aakga Abraam ne?» 58 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: kaaɗ kɛn j'ooj te Abraam ey se, maam m'utu tap.» 59 Gɔtn se naaɗe tɔs koa je an̰ tundu, naɓo naan̰ ɛnd iig daan jeege tu ɔɔ iin̰ teec daan bɔɔr Ɓee Raa ki se naatn.

9

1 Ɓii kalaŋ Isa deel deel se, aak gaaba kalaŋ bin se j'oojin̰ ɓo kaam‑tɔɔkɔ. 2 Gɔtn se jee mɛtin̰ ki tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Debm dooyje, kɛn tuj Raa ki jaay ɔl gaabm se j'oojin̰ kaam‑tɔɔkɔ se, naan̰ mala lɔɓu bubin̰ te kon̰ lɛ?» 3 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn ɔl jaay k'j'oojin̰ kaam‑tɔɔkɔ se, taa kusin̰ kon̰ te bubin̰ eyo, ɔɔ gɛn naan̰ mal eyo. Num ute naan̰ se, Raa ɓo 'je taaɗn naabin̰ jeege tu! 4 Kɛn kaaɗa jaay utu se, bɛɛki se, k'tɛɗki naabm gɛn debm ɔlumo. Ey num kɛn nɔɔrɔ jaay aanga num, nam 'kɔŋ tɛɗn naab ɗim eyo. 5 Kaaɗ kɛn maam m'utu do naaŋ ki ɓɔrt se, maam ɓo gɔtn wɔɔr gɛn jee do naaŋ ki.» 6 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, tup ɓoorin̰ naaŋ ki, deepin̰ te naaŋa ɔɔ uun ɔtin̰sin̰ kaam gaab kɛn kaam‑tɔɔkɔ se. 7 Ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Ɓaa tug kaami maakŋ gɔɔ kɛn ɔk maane ɔɔ gɔɔ se ɓo kɛn k'daŋin̰ Siloam se.» Siloam se je ɗeekŋ ɔɔ: j'ɔlin̰ga . Gɔtn se debm kaam‑tɔɔkɔ iin̰ ɓaa tug kaamin̰a ɔɔ kɛn naan̰ tɛrlo tɛrl se, naan̰ aak kaaka. 8 Jee do daamboogin̰ge ute jee jeelin̰ do dɔkin̰a jaay aakin̰o naan̰ lɛ, baayo baay se ɗeek ɔɔ: «Kɛse ɓo debm kaam‑tɔɔkŋ kɛn iŋg lɛ baayo se ey la?» 9 Jee mɛtin̰ge ɗeek ɔɔ: «Kɛse ɓo naan̰a.» Kɛngen kuuy ɗeek ɔɔ: «Gɔtɔ! Kɛse naan̰ eyo. Nam ɓo tecin̰ tece.» Gaŋ gaabm kaam‑tɔɔkɔ se taaɗɗen ɔɔ: «Kɛse maam mala.» 10 Gɔtn se naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Tɛɗ ɔɔ ɗi jaay kaami ɔɔɗ aak se?» 11 Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Gaabm k'daŋin̰ Isa se ɓo deep ɓoorin̰ te naaŋa ɔɔ ɔtumsin̰ kaamum ki ɔɔ ɗeekum ɔɔ: ‹'Ɓaa tug kaami maakŋ Siloam ki se.› Gɔtn se ɓo maam m'iin̰ ɓaa tug kaamuma ɔɔ kaamum ɔɔɗ aaka.» 12 Naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Gaabm se utu gay?» Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Maam jeel gɔtin̰ eyo.» 13 Gɔtn se j'ɔk k'ɓaan te gaabm, kɛn iŋgo kaam‑tɔɔkɔ se, gɔtn Parizige tu. 14 Gaŋ ɓii kɛn Isa deep naaŋa ute ɓoorin̰ jaay ɔt kaam gaab kɛn debm kaam‑tɔɔkɔ ɔɔ kaamin̰ ɔɔɗ aak se, ɓiin se ɓii sebit. 15 Taa naan̰ se ɓo Parizige kic tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Tɛɗ ɔɔ ɗi jaay kaami ɔɔɗ aak se?» Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Gaabm kɛn k'daŋin̰ Isa se ɓo, deep ɓoorin̰ ute naaŋa ɔɔ ɔtum kaamum ki ɔɔ m'ɓaa m'tug kaamuma ɔɔ kaamum ɔɔɗ aaka.» 16 Maakŋ Parizige tu se jee mɛtin̰ge ɗeek ɔɔ: «Gaabm se debm Raa eyo. Taa ɓii sebit kic ɓo naan̰ aalin̰ maak ki eyo.» Gaŋ jee kuuy ɗeek ɔɔ: «Debm kusin̰ naan Raa ki sum ɓo, 'kɔŋ tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓgen deel do bin ne?» Gɔtn se taarɗe ɓaa ɔk mɛtn naap eyo. 17 Gɔtn se tɛr naaɗe tɔnd mɛtn gaabm iŋgo kaam‑tɔɔkɔ se daala ɔɔ: «Maak‑saapm naai ki num, gaabm ɔɔɗio kaami se, naai ɔɔ ɗi?» Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Naan̰ se debm taaɗ taar teeco taar Raa ki.» 18 Gaŋ magal Yaudge se baate tooko kɛn gaabm se jaay j'oojin̰ ɓo kaam‑tɔɔkɔ ɔɔ ɓɔrse kaamin̰ ɔɔɗ aakga kaak se; taa naan̰ se ɓo, naaɗe daŋo kon̰ te bubin̰ se. 19 Gɔtn se naaɗe tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Gaabm se ɓo kɛse goonsen ɔɔki oojin̰ki kaam‑tɔɔkɔ se ne? Ɔɔ ɓɔrse 'tɛɗ ɔɔ ɗi jaay kaamin̰ ɔɔɗ aak se?» 20 Bubin̰ ute kon̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛse goonje mala. Naaje se ɗeere j'oojin̰ ɓo kaam‑tɔɔkɔ. 21 Gaŋ tɛɗ ɔɔ ɗi jaay kaamin̰ ɔɔɗ aak se, naaje j'ɔnd eyo ɔɔ nam nam ɔɔɗin̰ kaamin̰ se lɛ, naaje k'jeelin̰ eyo. Naan̰ lɛ debm magala, 'tɔndki mɛtin̰a naan̰ mala asen taaɗn mɛtin̰a.» 22 Kɛn ɔl kon̰ ute bubin̰ jaay taaɗ bin se, taa naaɗe ɓeer ɓeer magal Yaudge tu. Taa magal Yaudge se dɔɔkga dɔɔk taarɗe ɔɔ debm kɛn jaay taaɗga ɔɔ: «Isa ɓo al‑Masi se» naaɗe an̰ tuurin̰ maakŋ ɓee kɛn Yaudge lee tusn maak ki se naatn. 23 Taa naan̰ se ɓo kon̰ te bubin̰ ɗeek ɔɔ: «Naan̰ lɛ debm magala, tɔndki mɛtin̰a.» 24 Tɛr Parizige se daŋo gaabm kɛn iŋgo kaam‑tɔɔkɔ se, daala, ɗeekin̰ ɔɔ: «Naan Raa ki se, naai taaɗ taar mɛt ki. Gaabm se lɛ naaje k'jeelin̰ naan̰ se debm kusin̰a.» 25 Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn gaabm se ɓo debm kusin̰a, lɔ debm kusin̰ eyo, maam jeel eyo. Nakŋ maam jeel se, maam se j'oojum kaam‑tɔɔkɔ ɔɔ ɓɔrse kaamum ɔɔɗ aakga.» 26 Naaɗe taaɗ gaab kɛn se ɔɔ: «Naan̰ tap ɓo tɛɗi ɔɔ ɗi? Ɔɔ kaami se naan̰ tɛɗin̰ ɔɔ ɗi jaay ɔɔɗ aak se?» 27 Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Taar se maam taaɗsenga taaɗ mɛtin̰a. Naɓo naase mala, 'baate 'tookki taar se! 'Jeki m'asen taaɗ mɛtin̰ daal se gɛn ɗi? Lɔ naase 'je aki tɛɗn jee mɛtin̰ ki kic lɛ?» 28 Gɔtn se Parizige baagin̰ naaja ɗeekin̰ ɔɔ: «Naai ɓo mɛtn gaabm se ey num! Naaje se k'jee mɛtn Musa ki. 29 Naaje k'jeel se Raa se taaɗo Musa ki. Num gaŋ naan̰ se iin̰o gɔtn gay gay se, naaje k'jeel eyo!» 30 Gɔtn se gaabm iŋgo kaam‑tɔɔkɔ se tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn naase jaay ɔɔki 'jeelki gɔtn naan̰ iin̰o ey se taar se deel doa! Ey num gaabm se naan̰ ɓo debm ɔɔɗumo kaamuma. 31 Naaje k'jeelki Raa se, booy keem nɔɔ jee kusin̰ge eyo. Num gaŋ Raa se booy keem nɔɔ debm kɛn aalin̰ maak ki ɔɔ tɛɗ nakŋ kɛn Raa maakin̰ jen ro ki. 32 Ɓii kalaŋ jaay k'booy j'ɔɔ nam ɔɔɗga kaam debm j'oojin̰ ɓo kaam‑tɔɔkɔ se gɔtɔ. 33 Kɛn gaabm se jaay debm Raa ey se, naan̰ 'kɔŋ tɛɗn ɗim eyo!» 34 Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai ɓo j'ooji maakŋ kusin̰ ki tappi ɔɔ gaŋ tɛr 'je ajen dooy naaje ne?» Gɔtn se naaɗe tuur ɔɔɗin̰ naatn. 35 Kɛn Isa jaay booy ɔɔ naaɗe tuurin̰ga naatn se, gɔtn se naan̰ ɓaa je ɔŋin̰a ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Goon Deba se, naai aal maaki don̰ ki la?» 36 Gaabm se tɛrlin̰ ɔɔ: «Naka, 'taaɗum tu naan̰ naŋa jaay maam m'kaal maakum don̰ ki se?» 37 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Aaka! Debm kɛn naai aakin̰ ɗaar naani ki jaay taaɗi se, kɛse ɓo naan̰a.» 38 Gaabm se ɗeek ɔɔ: «Mɛluma, maam m'aalga maakum doi ki.» Gɔtn se naan̰ no naaŋ ki ɔɔ ɛrg naanin̰ ki. 39 Gɔtn se Isa ɗeek ɔɔ: «Maam m'ɓaaɗo do naaŋ ki se taa kɔjn̰ bɔɔrɔ, taa jee kaam‑tɔɔkge se kaamɗe kɔɔɗn kaaka, ɔɔ jeegen kaamɗe utu aak kaak se lɛ utu 'tɛɗn jee kaam‑tɔɔkge.» 40 Parizigen utu te naan̰ se, kɛn naaɗe jaay booy taar ese se ɗeekin̰ ɔɔ: «Kɛn bin se naaje kic k'jee kaam‑tɔɔkge la?» 41 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn naase jaay 'tɛɗkiga tɛɗ jee kaam‑tɔɔkge num, kaaɗn naane naase aki tɛɗn jee kusin̰ge eyo. Num gaŋ ɓɔrse naase 'ɗeekki ɔɔki: ‹Naaje se jee kaamje aak kaaka.› Taa naan̰ se ɓo naase utu iŋgki maakŋ kusin̰se ki se.»

10

1 Tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: debm ɛnd tɔrɗn baatge tu jaay aal te taa ɗoob eyo, gaaŋ aal gɔt kuuy se, naan̰ se debm ɓoogo ɔɔ debm tujn̰ jeege. 2 Num gaŋ debm aal te taa ɗoobo se, naan̰ se ɓo debm gaam baatge. 3 Ɔɔ debm kɛn iŋg bɔɔb taa ɗoobo se, ɔɔɗin̰ kaam taara ɔɔ baatge se booy mindin̰a. Ɔɔ baatn naan̰ge mala se, naan̰ daŋɗe te roɗe ɔɔ ɔɔɗ teecn̰ɗe naatn. 4 Kɛn naan̰ jaay ɔɔɗ teecn̰ɗega naatn se, naan̰ lee naanɗe ki, ɔɔ naaɗe ɔk mɛtin̰a taa naaɗe booy jeel mindin̰a. 5 Num naaɗe se kɔŋ kɔkŋ mɛtn nam kuuy eyo. Kɛn naaɗe booyga mindin̰ kic ɓo aan̰in̰ kaan̰a, taa deb kuuy se naaɗe booy jeel mindin̰ eyo.» 6 Isa se taaɗɗen te kaal naagŋ taara, num gaŋ jee se booy ɔk mɛtn taar kɛn naan̰ taaɗɗen se eyo. 7 Tɛr Isa taaɗɗen daala ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: maam se ɓo aan gɔɔ m'taa ɗoobm baatge. 8 Jeegen ɓaaɗo paac deet naanum ki se, naaɗe se jee ɓoogge ɔɔ jee tujn̰ jeege, naɓo baatge se took te taarɗe eyo. 9 Ɔɔ maam ɓo aan gɔɔ m'taa ɗoobo. Kɛn debm jaay ɛnd te ɗoobm maam se, naan̰ 'kɔŋ kaaja. Naan̰ kɔŋ kɛndɛ ɔɔ teecn̰ ɓaa gaam te maraadin̰a. 10 Debm ɓoogo ɓaaɗo se, gɛn ɓoogo, gɛn tɔɔlɔ, gɛn kutu. Num gaŋ maam m'ɓaaɗo se, taa jeege 'kɔŋ kaaja ɔɔ 'kɔŋ kaajn̰ gɛn taaɗ eyo. 11 «Maam se m'debm gaam bɛɛ: debm gaam bɛɛ kɛn utu kutn kon̰a taa baatin̰ge. 12 Ɔɔ debm kɛn gaam gɛn gurs sum se, naan̰ se mɛl baatge eyo ɔɔ baatge se lɛ gɛn naan̰ eyo. Kɛn aakga k‑sogsogi utu ɓaaɗo se, naan̰ an̰ rɛsn te baatge. Ɔɔ k‑sogsogi se ɓaaɗo ooc baatge ɔɔ wɔɔkɗe naatn. 13 Taa naan̰ lɛ tɛɗ naabm gɛn gurs sum, ɔlin̰ ɗim te baatge eyo. 14 Num maam se m'debm gaam bɛɛ, maam m'jeel baatumge ɔɔ baatumge kic ɓo jeelum maama 15 aan gɔɔ Bubum jeeluma ɔɔ maam jeelin̰ naan̰ se, maam m'utu kutn koma taa baatumge. 16 Ɔɔ maam m'ɔk baatgen kuuy kɛn te naatn kici. Naaɗe se kic ɓo m'utu m'aɗeno kɔgŋ ɓaao. Naaɗe se kic utu 'booy jeel minduma. Bin se naaɗe utu tum tɛɗn dɔɔl baatgen kalaŋ ɔɔ debm gaamɗe kic ɓo 'tɛɗn kalaŋ. 17 Bu se jema taa maam m'utu m'kɛɗn koma ɔɔ tɛɗga num maam m'utu m'duru. 18 Nam nam jaay am kɔɔɗn kɔmb taa tɔɔgɔ se gɔtɔ. Maam mala ɓo m'kɛɗn koma taa maam se m'ɔk tɔɔgɔ kɛn m'je lɛ m'kɛɗn koma ɔɔ m'ɔk tɔɔgɔ kɛn m'utu m'duru. Kɛse ɓo nakŋ kɛn Bubum taaɗumo ɔɔ m'tɛɗa.» 19 Gɔtn se Yaudge jaay booy taar Isa taaɗ bin se, taarɗe ɓaa ɔk mɛtn naap ey daala. 20 Maakɗe ki se, jee dɛn taaɗ ɔɔ: «Naan̰ lɛ debm sitan ɔɔ do lɛ tɛɗga gɛn naan̰ eyo. Num iŋg 'booyki taarin̰ se gɛn ɗi?» 21 Gaŋ jee mɛtin̰ge ɗeek ɔɔ: «Debm sitan 'kɔŋ taaɗn taargen bin eyo; ɔɔ sitan se 'kɔŋ tɔɔɗn kaam jee kaam‑tɔɔkge la?» 22 Kaaɗ kɛn se kaaɗn kuul ki, ɔɔ ɓii kɛn se Jeruzalɛm ki Yaudge tɛɗ tɛɗ maak‑raapɗe gɛn ɓii kɛn naaɗe ɗaapo Ɓee Raa tɛɗo salal. 23 Gɔtn se daan bɔɔr Ɓee Raa ki mɛtn daabm kɛn k'daŋin̰ daabm Salomon se, Isa lee ɓaa kaam ara kaam ara. 24 Yaudge ɓaaɗo ɔl gurugin̰a ɗeekin̰ ɔɔ: «Naaje tap ɓo j'ai booy bini nuŋ ki jaay naai ajesin̰ taaɗn tal se? Kɛn naai ɓo al‑Masi lɛ, 'taaɗjesin̰a!» 25 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Ey num maam m'taaɗsenga, naɓo naase 'baate 'tookki taaruma. Nakgen maam m'tɛɗ te ro Bubum paac se kic ɓo, taaɗ saaɗn maama. 26 Gaŋ naase 'baate tookki taarum se, taa naase se baatn maamge eyo. 27 Baatn maamge se booy jeel minduma, maam jeelɗe ɔɔ naaɗe se ɔk mɛtuma. 28 Ɔɔ maam m'aɗen kɛɗn kaajn̰ gɛn daayum. Ɔɔ naaɗe se 'kɔŋ kut eyo ɔɔ nam kuuy aɗen kɔŋ kujn̰ jim ki eyo. 29 Bubum kɛn ɛɗumɗeno se naan̰ magal do nakge tu paac, nam 'kɔŋ kujn̰ ne ɗim jin̰ ki eyo. 30 Maam te Bubum se, naaje k'kalaŋ.» 31 Kɛn Yaudge jaay booy taar se, naaɗe tɔso ko daala gɛn tund tɔɔlin̰a. 32 Gaŋ tɛr Isa taaɗɗen ɔɔ: «Nakgen jiga sum se, maam m'tɛɗga dɛna te ro Bubuma ɔɔ naase aakkiga te kaamse. Num taa nakŋ kɛn gay jaay naase je amki tund tɔɔl se?» 33 Yaudge tɛrlin̰ ɔɔ: «Taa nakŋ jigan naai tɛɗ se ɓo, naaje k'je j'ai tund tɔɔl eyo. Num gaŋ naai ɓo naaj Raa, taa naai debkilimi sum ɓo 'tɛɗ roi aan gɔɔ Raa.» 34 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Maakŋ Ko Taar Raa naase ki se, taar se k'raaŋin̰ga raaŋa j'ɔɔ: Naase se raage.» 35 «'Booyki, Raa jaay daŋ raage, jeegen kɛn naan̰ taaɗɗen taarin̰ se. Bin se, k'jeelki taar Raa k'raaŋin̰ga raaŋ se nam an̰ kɔŋ tɔɔl eyo. 36 Gaŋ maam kɛn Bu mala ɓo bɛɛr ɔɔɗumo ɔɔ ɔlumo do naaŋ ki, taa maam m'taaɗga taaɗ m'ɔɔ maam Goon Raa sum ɓo, naase ɔɔki maam m'naaj naaj Raa. 37 Kɛn maam jaay m'tɛɗn naabm gɛn Bubum ey num, ɔn̰te 'kaalki maakse dom ki. 38 Num kɛn naabm maam m'tɛɗ se jaay gɛn Bubum num, kɛn naase 'baate 'kaalki maakse do maam ki kic num, naase aalki maakse do naab kɛn maam m'tɛɗ se. Ute naan̰ se naase aki kɔŋ jeel Bubum se, utu te maama, ɔɔ maam m'iŋg te naan̰a.» 39 Gɔtn se magal Yaudge iin̰ daala, je an̰ kɔkɔ, gaŋ naan̰ iik uj jiɗe ki. 40 Naan̰ ɔk tɛrl ɓaa iŋg do ool gɛn Jordan kɛn kaam naane, gɔtn se ɓo kɛn Jan lee batizno jeege. 41 Gɔtn se jeege dɛna ɓaaɗo ɔŋin̰a, naaɗe ɗeek ɔɔ: «Ɗeere, Jan‑Batist ɔŋ tɛɗ te nakŋ‑kɔɔɓm gam eyo, num gaŋ taargen paacn̰ naan̰ taaɗ ro gaab kɛn se, kalaŋ kic ooc te naaŋ ki eyo.» 42 Gɔtn se jeege dɛna took aal maakɗe do Isa ki.

11

1 Gaaba kalaŋ k'daŋin̰ Lazar, naan̰ se gɛnaa Mari te gɛn Mart ɔɔ naaɗe se tiŋg Betani ki. Mari ese ɓo kɛn ɔtɔ uubm oot koot jɛ Mɛlje Isa ki, ɔɔ ɔtin̰sin̰ te bɛɛkin̰a. Gaŋ ɓii kalaŋ gɛnaan̰ Lazar se ooc kɔɔn̰ɔ. 3 Gɛnaan̰gen mɛndge se ɔl deba ɓaa taaɗ Isa ki ɔɔ: «Mɛlje ɓɛrɛ, debm naai 'jen̰ se oocga kɔɔn̰ɔ.» 4 Kɛn Isa jaay booy taar se, naan̰ ɗeek ɔɔ: «Kɔɔn̰ Lazar se an̰ kɔŋ tɔɔl eyo, num naan̰ se utu 'taaɗn nookŋ Raa. Ɔɔ ute kɔɔn̰ Lazar se, Goon Raa nookin̰ ute 'keeme.» 5 Ey num Mart te gɛnaan̰ Mari ɔɔ Lazar se, Isa jeɗe aak eyo. 6 Gaŋ gɔtn ese kɛn Isa jaay booy ɔɔ Lazar kɔɔn̰ɔ se, naan̰ ɔɔp tɛɗ ɓii dio gɔt kɛn k'ɓaaɗo j'ɔŋin̰ se. 7 Kɛn ɓii di jaay deel se, naan̰ ɗeek jee mɛtin̰ ki ɔɔ: «J'iin̰ k'tɛrl k'ɓaaki taa naaŋ Jude ki.» 8 Gɔtn se jee mɛtin̰ ki ɗeekin̰ ɔɔ: «Debm dooyje, gɔɔr gɔɔr ese sum ɓo Yaudge je ai tund tɔɔli te koa se ɓo, naai 'je tɛrl ɓaa gɔtn naane daal ne?» 9 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Gɔtɔ jaay iipga ɔɔ kaaɗa jaay ookga se naan̰ lɛk bini aan tɛgɛr jaay ooc ey la? Taa naan̰ se ɓo debm lee te kaam kaaɗa se naan̰ rɔɔk eyo, taa te kaam kaaɗa se naan̰ aak nakgen do naaŋ ki. 10 Anum debm lee nɔɔr se, naan̰ 'rɔɔkŋ kooco taa gɔtn wɔɔr kɛn an̰ wɔɔr gɔtɔ se gɔtɔ.» 11 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, naan̰ tɛr ɗeekɗen ɔɔ: «Ɓɛrɛ, mɛɗjege Lazar se, kaamin̰ ɔkga bia, gaŋ maam m'utu m'an̰ ɓaa duru.» 12 Jee mɛtin̰ ki se ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛlje, kɛn naan̰ jaay tooɗga bi se, naan̰ utu 'kɔŋ lapia.» 13 Ute naan̰ se Isa jeɗen taaɗn ɔɔ Lazar se ooyga. Gaŋ maak‑saapm naaɗe ki se, ɔɔ daan naane Isa taaɗɗen te tooɗn bi aan gɔɔ kɛn jeege lee tooɗ se sum. 14 Gɔtn se Isa taaɗɗesin̰ tal ɔɔ: «Ɓɛrɛ, Lazar se ooyga. 15 Num kɛn Lazar ooy jaay maam gɔtɔ gɔtn naane se, maam maakum‑raapo taa naase. Taa bin se naase aki kaal maakse dom ki paac. Ɓɔrse j'iin̰ k'ɓaa k'j'ɔŋin̰ki.» 16 Gɔtn se debm mɛtin̰ kɛn k'daŋin̰ Tɔma ɔɔ ron̰ Tɔma se je ɗeekŋ ɔɔ rɔŋɔ, naan̰ ɗeek jee mɛtn Isa kɛn mɛtin̰ge se ɔɔ: «Naaje kic ɓo j'iin̰ k'ɓaaki te naan̰a j'aki ɓaa kooy kalaŋ.» 17 Kɛn Isa jaay aan se, ɔŋ Lazar ɔkga ɓii sɔɔ maakŋ ɓaaɗ kɛn aan gɔɔ iiɓi se. 18 Aan gɔɔ Betani se gɔɔr te Jeruzalɛm, daanɗe se ɔk kilɔmɛtir ɓaa ɓaa nakŋ mɔtɔ sum se, 19 taa naan̰ se ɓo, Yaudge dɛna ɓaaɗo taa 'ɗaar ro Mari ute Mart ki taa yo gɛnaaɗe. 20 Kɛn Mart jaay booy ɔɔ Isa utu ɓaaɗo se, naan̰ iin̰ ɓaa ɔŋin̰a, gaŋ Mari se ɔɔp iŋg ɓeene. 21 Kɛn Mart jaay aan se ɗeek Isa ki ɔɔ: «Mɛluma, kɛn naai jaay utu gɔtn ara ki num, kaaɗn naane gɛnaam 'kooy eyo. 22 Gaŋ ɓɔrse kɛn naan̰ ooyga kic ɓo maam m'jeele nakŋ paacn̰ kɛn naai 'tɔndga mɛta gɔtn Raa ki se, Raa se naan̰ aisin̰ kɛɗa.» 23 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Gɛnaai se utu 'duru.» 24 Gɔtn se Mart tɛrlin̰ ɔɔ: «Mɛluma, maam m'jeele ɓiin dunia naŋ jaay jeege utu aɗe dur se, naan̰ kic utu aɗe duru.» 25 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Maam ɓo debm dur jeege daan yoge tu ɔɔ kɛn ɛɗ kaaja jeege tu. Debm kɛn jaay aal maakin̰ do maam ki se, ooyga kic ɓo utu 'kɔŋ kaaja. 26 Debm jaay iŋg ɔɔ aal maakin̰ do maam ki se, naan̰ se mɔɔtn 'kɔŋ kooy eyo. Num do taar kɛn se naai 'took la?» 27 Gɔtn se Mart tɛrlin̰ ɔɔ: «Yɛɛ Mɛluma, maam se m'aal maakum doi ki taa naai ɓo al‑Masi, Goon Raa, kɛn utu aɗe ɓaa do naaŋ ki se.» 28 Kɛn Mart jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, naan̰ iin̰ ɓaa ɔŋ gɛnaan̰ Mari ɔɔ taaɗin̰ naaŋ ki ɔɔ: «Debm dooyje se ɓaaɗoga ɔɔ naan̰ daŋi.» 29 Kɛn Mari jaay booy taar se, naan̰ naar iin̰ ɓaa gɔtn Isa ki. 30 Naan̰ kɛn se Isa ɛnd te Betani ki ey ɓɔrtɔ. Naan̰ utu iŋg kiŋg gɔt kɛn Mart ɔŋin̰o se. 31 Gaŋ Yaudge se iŋg kiŋg ɓeene ute Mari, naaɗe iŋg sɛlin̰ sɛlɛ. Kɛn naaɗe jaay aakin̰ naan̰ naar iin̰ teec se, naaɗe ɔk mɛtin̰a. Taa naaɗe saap ɔɔ: «Kaaɗn naane naan̰ ɓaa ɓaa taa ɓaaɗ ki se, gɛn ɓaa keeme.» 32 Kɛn Mari jaay aan ɔŋ Isa gɔt kɛn naan̰ iŋg se, jaay naan̰ aakin̰ se, ooc mɛtn jɛn̰ ki ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛluma, kɛn naai jaay utu gɔtn ara ki num, kaaɗn naane gɛnaam se 'kooy eyo.» 33 Kɛn Isa aak Mari te Yaudgen ɔko mɛtin̰a jaay baag keeme se, gɔtn se Isa maakin̰ ɔŋ ɗaar eyo, gɔtn se maakin̰ tuju. 34 Naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Naase aalin̰kiga kaam gay?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Mɛlje, 'ɓaaɗo kaaka.» 35 Gɔtn se Isa eeme. 36 Gaŋ Yaudge taaɗ ɔɔ: «Aakki tu! Lazar se naan̰ jen̰ dɛn aak eyo!» 37 Anum maakɗe ki se, jee kandum ɗeek ɔɔ: «Debm kaam‑tɔɔkɔ kic naan̰ ɔɔɗin̰ kaamin̰a, num Lazar ɓo n̰'ɔŋ gaasin̰ te yo ki ey la?» 38 Gɔtn se tɛr Isa maakin̰ ɔŋ ɗaar ey daala, naan̰ iin̰ ɓaa taa ɓaaɗ ki. Ɓaaɗn se aan gɔɔ iiɓi ɔɔ taarin̰ se naaɗe gaasin̰ te koa. 39 Gɔtn se Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Ko taar ki se ɔɔɗin̰ki naata.» Mart, gɛnaa debm ooy se, ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛluma, naan̰ se ɔkga ɓii sɔɔ maakŋ ɓaaɗ ki; ɓɔrse naan̰ tɛɗn ootga.» 40 Gaŋ Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Maam taaɗiga taaɗa m'ɔɔ kɛn naai jaay aalga maaki do maam ki num naai utu 'kaakŋ nookŋ Raa ey la?» 41 Gɔtn se naaɗe ɔɔɗ und te ko taar ki se naata, Isa uun kaamin̰ raan ɔɔ ɗeek ɔɔ: «Bua, m'tɔɔmi taa naai 'booyumga. 42 Ɗeere, maam se m'jeele daayum nakŋ maam m'tɔndga mɛti ɓo, naai 'lee 'booyum booyo. Anum m'taaɗ se taa jee dɛn gurug aalum se, naaɗe 'jeele naai ɓo ɔlumo.» 43 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, naan̰ ɔɔɗ ɔɔy makɔn̰ɔ ɔɔ: «Lazar 'teeco!» 44 Gɔtn ese debm ooyga kooy se teeco, ɔɔ teeco se jin̰ge te jɛn̰ge se k'teelin̰ga teel te kala ɔɔ daan kaamin̰ se naaɗe deebin̰ kala. Gɔtn se Isa ɗeek jeege tu ɔɔ: «'Tuutin̰ki kalin̰gen ron̰ ki se naata ɔɔ ɔn̰in̰ki naan̰ ɓaa.» 45 Yaudgen ɓaaɗo ɗaar ro Mari ki se, naaɗe jaay aak nakŋ Isa tɛɗ se, dɛnin̰ took aal maakɗe don̰ ki. 46 Gaŋ jee mɛtin̰ge se ɓaa ɔŋ Parizige ɔɔ taaɗɗen nakŋ kɛn Isa tɛɗo se. 47 Gɔtn se magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu ute Parizige, naaɗen jee kaakŋ mɛtn taargen Yaudge se paac tuso ɔɔ taaɗ ɔɔ: «Gaabm se j'an̰ki tɛɗn ɔɔ ɗi? Naan̰ lɛ tɛɗn nakŋ‑kɔɔɓge dɛna ɔn̰ eyo. 48 Kɛn jaay j'ɔn̰in̰ te naan̰ se lɛ, jeege paac utu 'tookŋ taar naan̰a. Ɔɔ ɓɛrɛ sɔm Rɔmɛge se utu aɗe ɓaao ɔɔ utu an tɔɔkŋ te Ɓee Raajege ɔɔ utu an tɛrɛcn̰ te naaŋjege.» 49 Maakɗe ki se gaaba kalaŋ k'daŋin̰ Kayip. Ɓaar se, naan̰ ɓo magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu, naan̰ ɗeek ɔɔ: «Naase se 'jeelki ɗim eyo. 50 Naase 'saapki kic ɓo ɔŋin̰ki eyo, ey num bɛɛki se, deb kalaŋ ɓo 'kooyo 'kɔn̰ jee dɛna. Bin se naaŋjege se 'kɔŋ tɛrɛcn̰ te magalin̰ eyo.» 51 Taa ɓaar se naan̰ ɓo magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu, bin se taar naan̰ taaɗ se iin̰o maak‑saapm naan̰ malin̰ ki eyo, gaŋ taar naan̰ taaɗ se, iin̰o gɔtn Raa ki. Ɔɔ taar naan̰ taaɗ se je taaɗn ɔɔ: Isa se utu kooy taa Yaudgen te dɛnin̰, 52 ɔɔ naan̰ utu kooy se taa Yaudge kalin̰ ki sum eyo, num gaŋ kooy naan̰ se utu 'tusn gaan Raagen gɔtn ɓaa se paac 'tɛɗn kalaŋ. 53 Ɓii kɛn se sum ɓo, magal Yaudge uun doa taa tɔɔl Isa. 54 Taa naan̰ se mɔɔtn Isa baate lee maakŋ Yaudge tu, naan̰ iik tɔk ɓaa maakŋ naaŋ ki kalaŋ bini k'daŋin̰ Epraim, kɛn gɔɔr te kɔɗ‑ɓaara. Gɔtn ese ɓo naan̰ ɓaa iŋg te jee mɛtin̰ ki. 55 Jeege dɛna iin̰o taa naaŋge tun kuuy ɔɔ ɓaaɗo Jeruzalɛm ki, gɛn tugŋ ɗaapm roɗe naan Raa ki, taa laa Paakŋ gɛn Yaudge se ɔɔpga gɔɔrɔ. 56 Daan bɔɔr Ɓee Raa ki se naaɗe lee je Isa ɔɔ gɔtn se naaɗe taaɗ te naapa ɔɔ: «Naase tap ɓo 'saapin̰ki ɔɔki ɗio? Ɓɛrɛ, ɗaam jaay ey num, Isa se aɗe kɔŋ ɓaa laa ki se eyo.» 57 Taa magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu ute Parizige se, taaɗga taaɗ jeege tu ɔɔ: «Debm kɛn jaay jeel gɔtn Isa num, aɗen taaɗn gɔtin̰a taa naaɗe an̰ ɓaa kɔkɔ.»

12

1 Kɛn Isa jaay aan Betani ki gɔtn kɛn naan̰ duro Lazar daan yoge tu se, ɔɔpga ɓii mɛcɛ sum ɓo, Yaudge 'tɛɗn laa Paak. 2 Gɔtn se k'tɛɗ kɔsɔ taa naan̰a ɔɔ Mart uuno kɔsɔ se, ɓaaɗo tɔndɗesin̰a. Gaŋ maakŋ jeege tun iŋg ɔs kɔs te Isa se, Lazar kic utu maakɗe ki. 3 Gɔtn se Mari uuno itir aas kaam ɗoocn̰ kurku ɔɔ itir se k'daŋin̰ nard ɔɔ naan̰ se itir salal ɔɔ ɔɔn̰ɔ. Naan̰ jɛɛr itir se do jɛ Isa ki ɔɔ ɔtin̰sin̰ ute bɛɛkin̰a ɔɔ ɓee naaɗe iŋg maak ki se, oot itir itir sum. 4 Gɔtn ese maakŋ jee mɛtin̰ ki se, debm kɛn k'daŋin̰ Judas Iskariɔt se, naan̰ ɓo kɛn tɛɗga num utu an̰ kut se, ɗeek ɔɔ: 5 «Bɛɛki se, itir se jaay k'dugin̰ga utu tamma kaar‑mɔtɔ ɔɔ gursn se k'nigŋ jee daayge tu num bɛɛ ey la?» 6 Kɛn Judas jaay taaɗ bin se, taa naan̰ saap ɓo do jee daayge tu eyo, num gaŋ taa naan̰ debm ɓoogo; aan gɔɔ naan̰ debm kɔkŋ gursɗe ɗey se, naan̰ iin̰ga num lee tuun tuun mɛtn gursn ese. 7 Gɔtn se Isa ɗeek ɔɔ: «Mɛnda se ɔn̰in̰ kaam kalaŋ! Nakŋ naan̰ tɛɗum se kɛse ɓo aasga gɛn ɓii duubuma. 8 Jee daayge se daayum utu te naase. Num gaŋ maam se, daayum m'kɔŋ kiŋg te naase eyo.» 9 Kaaɗ kɛn se Yaudge dɛna kɛn booy jaay j'ɔɔ, ɔɔ Isa utu Betani ki se, naaɗe iin̰ ɓaaɗo. Naaɗe ɓaaɗo se taa Isa sum eyo, num naaɗe ɓaaɗo se taa kaakŋ Lazar kɛn naan̰ durin̰o daan yoge tu se kici. 10 Gɔtn se magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu uun doa gɛn tɔɔl Lazar kici. 11 Taa Lazar se, Yaudge dɛna iin̰ rɛsɗe ɔɔ ɓaaɗo uun taar Isa. 12 Mɛtbeen̰ki se, jee dɛn ɓaaɗo gɛn tɛɗn laa Paak se, booy ɔɔ Isa utu ɓaaɗo Jeruzalɛm ki. 13 Naaɗe gaaŋo doomo jiɗege tu, ɔɔ teec ɓaaɗo dɔɔɗ Isa. Naaɗe dɔɔɗin̰ se, ɗɔɔb ɔɔy ɔɔ: «Ozaana, Raa tɛɗn bɛɛn̰ do deb kɛn ɓaaɗo te ro Mɛljege Raa, naan̰ se ɓo Gaar Israɛlge.» 14 Isa ɔŋ goon buur gaaba se ook iŋgo do ki, aan gɔɔ taar kɛn k'raaŋo do dɔkin̰a kɛn ɗeek ɔɔ: 15 Jee maakŋ gɛgɛr kɛn Sion ki, ɔn̰te 'ɓeerki, aakki gaarse ookoga do goon buur kɛn gaaba utu ɓaaɗo. 16 Nakgen deel mɛtn‑jiki paac se kaaɗ kɛn se, jee mɛtin̰ ki se ɔŋ jeel ɔk te mɛtin̰ eyo. Num gaŋ kɛn Isa Raa nookin̰ se jaay ɓo, naaɗe saap ɔŋin̰a nakŋ Isa tɛɗ se, taa nakŋ se k'raaŋin̰oga raaŋa do dɔkin̰a ɔɔ kɛse ɓo nakgen kɛn jeege tɛɗin̰sin̰ se. 17 Anum jee dɛn iŋgo te Isa jaay aako kɛn naan̰ daŋo Lazar maakŋ ɓaaɗ ki jaay Lazar duro daan yoge tu se, naaɗe se ɓo ɓaaɗo ɔɔs maanin̰ jeege tu. 18 Aan gɔɔ naaɗe booyga booy nakŋ‑kɔɔɓm naan̰ tɛɗo se, taa naan̰ se ɓo jeege teec ɓaaɗo dɔɔɗ Isa. 19 Gɔtn se Parizige baag taaɗn te naapa ɔɔ: «Aakki! Naan̰ se lɛ cirga dojege, ɔɔ ɓɔrse se lɛ, jeege paac ɓaaga mɛtin̰ ki.» 20 Ɓii laa Paak ki se, Grɛkgen mɛtin̰ge ɓaaɗo Jeruzalɛm ki gɛn keem Raa. 21 Naaɗe se ɓo ɓaaɗo ɔŋ Pilip kɛn iin̰o Betsaida kɛn taa naaŋ Galile ki se ɔɔ naaɗe tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naka, naaje se k'je kaakŋ Isa.» 22 Pilip ɓaa ɔŋ Andre ɔɔ taaɗin̰ ɔɔ naaɗen di se paac ɓaa taaɗ Isa ki. 23 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Ɓɔrse kaaɗn kɛn Goon Deba nookin̰ keem se, aanga. 24 'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: kaam teen̰e jaay j'ɔɔcin̰ te ey se, naan̰ iŋg gɔtin̰ ki sum. Num gaŋ kɛn j'ɔɔcin̰ga num, kaamin̰ se ut naatn, ɔɔ kɛn teeco se ɓaaɗo ooj dɛna. 25 Debm je ron̰ se, utu kutn kon̰a ɔɔ debm do naaŋ ki ara jaay je Raa cir ron̰ se, naan̰ se utu 'kɔŋ kaajn̰ gɛn daayum. 26 Debm jaay je tɛɗn naabm maam se, 'kɔkŋ mɛtuma. Gɔtn maam m'utu se, debm tɛɗn naabum se kic 'kiŋg te maama. Kɛn debm jaay tɛɗum naabm maam se, Bubum utu an̰ magala.» 27 Tɛr Isa taaɗ ɔɔ: «Ɓɔrse maam m'iŋg se nirlum aayuma, num gaŋ m'taaɗn m'ɔɔ ɗi? M'taaɗn m'ɔɔ: Bua, aajuma gɛn kaaɗn dubar utu 'kaan dom ki se 'sookumsin̰ naatn rom ki bin ne? Gɔtɔ! Maam ɓaaɗo tap ɓo taa naan̰ se. 28 Bua, 'nookŋ roi.» Gɔtn se k'booy mindi taaɗ maakŋ raa ki ɔɔ: «Maam se m'nookin̰ga ɔɔ m'utu m'an̰ nookŋ daala.» 29 Jee dɛn iŋg gɔtn ese jaay booy se, taaɗ ɔɔ: «Kɛse Raa ɓo aata.» Gaŋ jee mɛtin̰ge ɗeek ɔɔ: «Kɛse kɔɗn Raa gam ɓo taaɗin̰.» 30 Gaŋ Isa tɛrl taaɗɗen daala ɔɔ: «Mind taaɗ se taaɗ te maam eyo, anum naan̰ se, taaɗ te naase. 31 Ɓɔrse kaaɗn kɛn Raa an kɔjn̰ bɔɔrɔ do jeege tun do naaŋ ki se aanga. Ɓiin se ɓo Ɓubm sitange, naan̰ ɓo Gaar jee kusin̰gen do naaŋ ki se, j'an̰ tuurin̰ naatn. 32 Kɛn maam se jaay j'uun k'ɗaarumga raan se, maam m'tɛɗn jeege paac aɗe ɓaa gɔtum ki.» 33 Kɛn naan̰ jaay taaɗ taargen se, naan̰ je taaɗn ɔɔ te ɗoobm gay jaay naan̰ utu 'kooyo. 34 Jee dɛnge se ɗeekin̰ ɔɔ: «Naaje k'booy maakŋ Ko Taar kɛn Raa ɛɗo Musa ki se ɔɔ: al‑Masi se ɓaaɗoga num naan̰ se 'tiŋg gɛn daayum. Anum gɛn ɗi jaay naai taaɗ ɔɔ: Goon Debm j'an̰ tupm tɔɔl ro kaag ki ɔɔ j'an̰ kuun ɗaar raan se? Goon Debm ese kɛn gay daala?» 35 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Gɔtn wɔɔr kɛn lee wɔɔrsen gɔtɔ se, kaaɗin̰ ɔɔpga gɔɔrɔ. Kaaɗ kɛn naan̰ utu se, 'leeki maakŋ gɔt kɛn wɔɔr se, taa bin se gɔtn ɔɔɗ se asen naar kɔkŋ do jise ki eyo. Taa debm lee maakŋ gɔt kɛn ɔɔɗ se lɛ, naan̰ jeel gɔtn naan̰ ɓaan se eyo. 36 Kaaɗn gɔtn wɔɔr utu se, 'tookki 'leeki utu gɔtn wɔɔr se. Taa bin se naase aki tɛɗn gaan gɔt kɛn wɔɔrɔ.» Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, naan̰ iin̰ ɔn̰ɗe ɔɔ ɓaa oom gɔtn dɔk te naaɗe. 37 Ute nakŋ‑kɔɔɓgen Isa tɛɗ dɛn naanɗe ki se kic ɓo, Yaudge baate kaal maakɗe don̰ ki rɔk. 38 Taa naan̰ se ɓo taar kɛn debm taaɗ taar teeco taar Raa ki ron̰ Ezayi taaɗno se aanga ɗoobin̰ ki kɛn ɔɔ: Mɛljege Raa, taari naaje jaay k'lee k'taaɗ jeege tu se, naŋa took uunga ɔɔ Mɛljege Raa tap ɓo 'tɔɔgin̰ se, naan̰ taaɗga naŋ ki? 39 Yaudge jaay ɔŋ aal maakɗe do Isa ki ey se, taa Ezayi se taaɗga taaɗ taar ese se kici kɛn ɔɔ: 40 Ɗeere, jee se Raa turumɗenga kaamɗege ɔɔ tɛɗɗen naaɗe tɛɗga jee do‑mɔŋgge taa kaamɗe kaakŋ kɔkŋ gɔt eyo ɔɔ biɗe booy kɔkŋ taar eyo ɔɔ ute maakɗe kic naaɗe kɔŋ booy kuun jaay aɗe tɛrl ro maam ki, ey num kaaɗ kɛn naane se, maam Raa m'aɗen kaaja. 41 Kɛn Ezayi jaay taaɗ bin se, taa naan̰ aakga kaak nookŋ Isa ɔɔ taargen naan̰ taaɗo se, taaɗ ute naan̰a. 42 Ute naan̰ se kic ɓo maakŋ magal Yaudge tu se, jeege dɛna aal maakɗe do Isa ki. Naɓo taa Parizige se, naaɗe ɔŋ taaɗin̰ tal naan jeege tu eyo, taa naaɗe ɓeer ɔɔ sɔm Parizige aɗen tuur naatn, maakŋ ɓee kɛn Yaudge lee tusn maak ki se. 43 Taa naaɗe je tɔɔm kɛn jikilimge lee tɔɔmɗe se ɓo, bɛɛ cir kɛn Raa ɓo aɗen tɔɔmɔ. 44 Gaŋ gɔtn se Isa uun mindin̰ raan taaɗ ɔɔ: «Debm jaay aal maakin̰ do maam ki se, naan̰ aal maakin̰ do maam ki sum eyo, num naan̰ se aal maakin̰ do Deb kɛn ɔlumo. 45 Ɔɔ debm kɛn aakumga maam se, aakga Debm kɛn ɔlumo se kici. 46 Maam se m'gɔtn wɔɔr kɛn ɓaaɗo do naaŋ ki se, taa debm jaay aalga maakin̰ do maam ki se, naan̰ 'kɔŋ kiŋg maakŋ gɔt kɛn ɔɔɗ eyo. 47 Kɛn debm jaay booy taaruma ɔɔ ɔkin̰ maakin̰ ki ey se, maam ɓo m'an̰ kɔjn̰ bɔɔrɔ don̰ ki eyo. Taa maam m'ɓaaɗo se, gɛn kɔjn̰ bɔɔrɔ do jeege tun do naaŋ ki eyo, num m'ɓaaɗo se gɛn kaajn̰ jeegen do naaŋ ki. 48 Debm jaay ɔɔɗ unduma ɔɔ baate tookŋ taarum se, bɔɔrɔ utu koocn̰ don̰ ki. Taa ɓiin dunia an naŋ se, taargen maam m'taaɗin̰ se ɓo utu an̰ kɔjn̰ bɔɔrɔ don̰ ki. 49 Taargen maam taaɗ se, m'tɛrɛc te dom eyo. Kɛse Bu kɛn ɔlumo se ɓo ɔlum m'taaɗ taargen se ɔɔ m'dooy jeege. 50 Maam m'jeele taar kɛn naan̰ taaɗumo gɛn tɛɗa se, kɛse ɓo taar kɛn ɛɗ kaaja gɛn daayum. Taar kɛn maam m'taaɗ se, m'taaɗin̰ aan gɔɔ kɛn Bu taaɗumsin̰o.»

13

1 Aan gɔɔ ɔɔpga ɓii kalaŋ sum ɓo Yaudge 'tɛɗn laa Paak se, Isa jeelga kaaɗn kɛn naan̰ 'kiin̰ kɔn̰ do naaŋa an ɓaa gɔtn Bubin̰ ki se aasga. Ɔɔ jeen̰gen do naaŋ ki se daayum naan̰ jeɗen aak eyo. Ɔɔ naan̰ jeɗen ute maakin̰ paac. 2 Kɛn aan kaaɗn kɔs ki jaay naaɗe baag kɔsɔ se, kaaɗ kɛn se Ɓubm sitange ɛndga kɛnd maakŋ Judas goon Simon Iskariɔt ki, gɔtn se naan̰ saap je ɗoobm an kutn Isa. 3 Aan gɔɔ Isa se jeel Bu se ɛɗin̰ga nakge paac kaam jin̰a, taa naan̰ iin̰o gɔtn Raa ki ɔɔ tɛɗga num utu 'tɛrl ɓaa gɔtn Raa ki se, 4 kɛn naaɗe utu ɔs kɔs se Isa iin̰ ɔɔɗ aal kal magalin̰a ɔɔ uun dɔɔk maakin̰ ute kal kɛn k'lee k'j'ɔtn jɛ jeege. 5 Tɛr naan̰ ɔmb maane maakŋ baay ki ɔɔ baag tugŋ jɛ jee mɛtin̰ ki ɔɔ ɔtɗesin̰ te kal kɛn naan̰ uun dɔɔkŋ maakin̰ ki se. 6 Kɛn jaay aan do Simon Piɛr ki se, Simon Piɛr ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛluma, naai ɓo am tugŋ jɛ maam ne?» 7 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Nakŋ maam tɛɗ se, ɓɔrse naai 'kɔŋ jeel mɛtin̰ eyo, num gaŋ tɛɗga jaay sɔm naai utu 'jeel kɔkŋ mɛtin̰ bɛɛ.» 8 Gɔtn se Simon Piɛr ɗeekin̰ ɔɔ: «Naai ɓo am tugŋ jɛ maama! Gɔtɔ!» Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Kɛn maam jaay m'tugi te jɛi ey se, ɗim jaay ai tum te maam se gɔtɔ.» 9 Gɔtn se Simon Piɛr tɛrlin̰ ɔɔ: «Mɛluma, jɛm sum eyo, num tugum jimge ute dom paac kici.» 10 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Debm jaay roogga roog se, kɔŋ roogŋ kuuy ey sum kɛn ɔɔpin̰ se 'tugŋ jɛn̰ sum taa debm roogga se ron̰ paac aacga walak ɔɔ naan̰ tɛɗga aak bɛɛ naan Raa ki. Ɓɔrse naase 'tɛɗkiga jee aak bɛɛ naan Raa ki, naɓo 'paacki eyo.» 11 Taa debm kɛn jaay utu an̰ kut se, Isa jeelin̰a. Taa ɗi naan̰ ɗeek ɔɔ: «Naan Raa ki se naase aakki bɛɛ 'paacki eyo.» 12 Kɛn Isa jaay tug jɛ jeen̰ge aas se, naan̰ uun uus kal magalin̰a, ɔɔ ɓaaɗo iŋg gɔt kɛn naaɗe iŋg ɔs kɔs se. Gɔtn se naan̰ tɔnd mɛtɗe ɔɔ: «Nakŋ maam m'tɛɗsen se, naase 'jeel ɔkki mɛtin̰ ɗey la? 13 Kɛn naase jaay 'daŋumki ɔɔki: ‹Debm Dooyje› ɔɔ ‹Mɛlje› se, taarse se mɛt ki. Ɗeere, maam ɓo m'Debm Dooyse ɔɔ Mɛlse. 14 Kɛn maam Mɛlse ɔɔ m'Debm Dooyse jaay ɓo m'tugsen jɛsege se, bɛɛki se, naase kic 'lee 'tugki jɛ naapge bin kici. 15 Kɛn maam jaay m'tɛɗsen naan̰ se, taa naase kic ɓo aki kɔŋ tɛɗn aan gɔɔ gɛn maam m'tɛɗseno se kici. 16 'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: debm tɛɗn naaba gɔtn deb ki se, naan̰ se magal cir debm kɛn naan̰ lee tɛɗin̰ naaba eyo ɔɔ debm aan̰ naaba deb ki se, naan̰ magal cir debm kɛn lee ɔlin̰ naaba eyo. 17 Nakgen se, ɓɔrse naase 'jeel ɔkkiga mɛtin̰a kɛn naase jaay 'tɛɗin̰kiga naan̰ se num, maakse 'raapo. 18 Taar kɛn maam m'taaɗse, m'taaɗ te naase paacki eyo, taa jeegen kɛn maam ɓo m'bɛɛr m'tɔɔɗɗe se, maam jeelɗe. Gaŋ taar kɛn k'raaŋin̰ do dɔkin̰ se, aanga ɗoobin̰ ki kɛn ɔɔ: Debm kɛn lee ɔs mappa te maam se, 'tɛrlumga naaga. 19 «Kɔr nakŋ se jaay ute kaan se, maam m'taaɗsesin̰ ɓɔrse. Bin se nakŋ se jaay aanga kic num, naase aki 'jeele maam se debm kɛn tiŋg gɛn daayum. 20 'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: debm dɔɔɗ ɔk debm kaan̰ naabum jiga se, naan̰ se dɔɔɗ ɔkum maam mala, ɔɔ debm dɔɔɗ ɔkum maam se dɔɔɗ ɔk Debm kɛn ɔlumo.» 21 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, gɔtn se maakin̰ tuju. Ɔɔ naan̰ taaɗɗesin̰ tal ɔɔ: «'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: maakse ki se deb kalaŋ utu am kutu.» 22 Gɔtn se jee mɛtin̰ ki baag tɛrl kaakŋ naapa ɔɔ saap maakɗe ki ɔɔ: «Naan̰ tap ɓo taaɗ te naŋa?» 23 Deb kalaŋ maakŋ jee mɛtin̰ ki se, naan̰ se ɓo debm kɛn Isa jen̰ se utu iŋg cɛɛn̰ ki. 24 Gɔtn se Simon Piɛr tɛɗin̰ nakŋ kɛn naan̰ an kaakŋ jeel ro ki ɔɔ: «N̰'tɔnd mɛtin̰ naan̰ tap ɓo n̰'taaɗ te naŋa?» 25 Gɔtn se debm kɛn mɛtn Isa kɛn ese se dɛj kaaɗn Isa ki tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Mɛluma, kɛse tap ɓo naŋa?» 26 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Kɛse debm kɛn maam m'utu m'dupm mappa ɔɔ m'kɔl maakŋ baay ki jaay m'an̰ kɛɗ se.» Gɔtn se Isa dup mappa ɔl maakŋ baay ki ɔɔ ɛɗ Judas goon Simon Iskariɔt ki. 27 Kɛn Judas jaay ɔk mappan ji Isa ki se, gɔtn ese sum ɓo Ɓubm sitange ɓaaɗo ɛnd maakin̰ ki. Gɔtn se Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Nakŋ naai 'je 'tɛɗa se 'naar tɛɗin̰ yɔkɔɗɔ.» 28 Gaŋ jee iŋg gɔtn ese se maakɗe ki se, mɛtn taar kɛn naan̰ taaɗ se, nam tap ɓo booy jeel te mɛtin̰ eyo. 29 Aan gɔɔ Judas ɓo debm bɔɔbm gursɗe ɗey se, jee mɛtin̰ge saap ɔɔ kaaɗn naane Isa jen̰ taaɗn ɔɔ n̰'ɓaa n̰'dugo nakŋ tɛɗn laa, ey lɛ jen̰ taaɗn ɔɔ n̰'ɓaa n̰'ɛɗ naka jee daayge tu. 30 Gaŋ gɔtn se, Judas jaay ɔk mappan k'dup k'j'ɛɗin̰sin̰ sum se, naan̰ naar teec naatn. Ɔɔ kaaɗ kɛn se gɔtɔ tɛɗga nɔɔrɔ. 31 Kɛn Judas jaay teec sum se, Isa ɗeek ɔɔ: «Ɓɔrse se Goon Deba se nookin̰ ute 'keeme ɔɔ ute ro Goon Deba se Raa kic nookin̰ ute keeme. 32 Aan gɔɔ Raa nookin̰a utu 'keem ute ɗoobm Goon Deba se, bin se Goon Deba kic ɔɔpga baata Raa utu an̰ nooko. 33 Gɛnumge maam se m'kɔŋ kiŋg dɛn ute naase ey sum. Naase utu amki jea naɓo aan gɔɔ kɛn m'taaɗo Yaudge tu se, m'taaɗsen naase ki kici, gɔtn maam m'an ɓaa se, naase aki kɔŋ ɓaa eyo. 34 Ɓɔrse maam m'taaɗsen nakŋ naase utu aki tɛɗ se kɛn kiji: 'jeki naapa. Aan gɔɔ kɛn maam m'jeseno se, bin se naase kic 'jeki naapa. 35 Kɛn naase jaay 'jeki naapa ɗeer num, ute naan̰ se jeege paac 'jeele, naase se jee mɛtn maam ki.» 36 Gɔtn se Simon Piɛr tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Mɛluma, naai 'ɓaa gay?» Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Ɓɔrse gɔtn maam m'an ɓaa se, naai am kɔŋ daan eyo. Num kaaɗn naai am daan se, mɔɔtn kuuy jaayo.» 37 Piɛr tɛrlin̰ ɔɔ: «Mɛluma, gɛn ɗi jaay naai ɔɔ ɓɔrse maam m'ai kɔŋ daan ey se? Taa naai se, maam m'kooyo!» 38 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai se ɓo 'kooy taa maam ne? 'Booy bɛɛ m'ai taaɗa: kɔr kɔrɔn̰jɔ 'kɔɔy ey sum ɓo, naai 'naajn̰ ɗɔɔl mɔtɔ ɔɔ naai 'jeelum eyo.»

14

1 Ɔn̰te 'kuunki nirlse, naase aalki maakse do Raa ki ɔɔ aalki maakse do maam ki kici. 2 Gɔtn kiŋgi utu dɛna raan maakŋ ɓee Bubum ki. Kɛn jaay gɔtɔ num, kaaɗn naane maam m'taaɗsenga. Maam ɓaa ɓaa se taa m'asen ɓaa ɗaapm gɔtɔ. 3 Kɛn jaay m'ɓaa ɗaapsenoga gɔtɔ num, maam m'aɗe tɛrlɛ m'utu m'asen tɔsɔ taa j'aki ɓaa kiŋg tɛlɛ. 4 Naase 'jeelki ɗoobm kɛn maam m'an ɓaa se. 5 Gɔtn se Tɔma ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛlje, gɔtn naai 'ɓaan ɓaa se naaje k'jeel eyo, ɔɔ ɗoobm se tap ɓo j'an̰ jeel ɔɔ ɗi?» 6 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Maam ɓo ɗoobo, m'taar mɛt ki ɔɔ debm kɛn ɛɗ kaaja jeege tu. Ɔɔ debm jaay ɓaa gɔtn Bubum ki se kaal te ɗoobm maam jaayo. 7 Kɛn naase 'jeelumki maam se, Bubum kic num naase an̰ki 'jeele. Ɓɔrse, naase 'jeelin̰ki ɔɔ aakin̰kiga te kaamse.» 8 Pilip ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛlje, 'taaɗjen tu Bua, naɓo bɛɛjega sum.» 9 Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Do dɔkin̰ maam m'tiŋg ute naase se ɓo ɔɔ naai 'jeelum ey ne Pilip? Debm aakumga maam se, naan̰ se aakga Raa Bubu. Gɛn ɗi jaay ɗeekum ɔɔ: ‹'Taaɗjen tu Raa Bubu se?› 10 Naai 'took ey la kɛn maam m'iŋg ute Bua ɔɔ Bu iŋg te maam se, taargen maam m'taaɗsen se maam m'tɛrɛc ute dom eyo, gaŋ Bu kɛn naaje k'kalaŋ se ɓo lee tɛɗn naabin̰a. 11 'Tookki taaruma kɛn maam m'iŋg ute Bua ɔɔ Bu iŋg ute maam se, kɛn 'tookki taarum ey kic num, 'tookki taa nakŋ‑kɔɔɓgen maam m'lee m'tɛɗ se. 12 'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: debm aal maakin̰ do maam ki se, 'kɔŋ tɛɗn nakgen aan gɔɔ maam m'lee m'tɛɗ se, ɔɔ naan̰ se utu 'tɛɗn nakgen cir gɛn maam se daala, taa maam ɓaa ɓaa gɔtn Bubum ki. 13 Nakgen paacn̰ naase utu aki tɔnd mɛta te ro maam se, maam m'utu m'an̰ tɛɗa bin ɓo maam Goono se m'taaɗn nookŋ Bubuma. 14 Nakŋ kɛn naase 'tɔndki mɛta ute ro maam se, maam m'utu m'an̰ kɔŋ tɛɗa.» 15 «Kɛn naase jaay 'jemki num, naase aki kɔŋ tɛɗn nakŋ kɛn maam m'taaɗsen gɛn tɛɗa se. 16 Maam m'utu m'tɔnd mɛtn Bubuma, ɔɔ naan̰ utu aseno kɔl debm kɛn asen kiŋg noogŋ daayum. 17 Debm kɛn naan̰ aɗe kɔl se, kɛse Nirl Raa mala kɛn taaɗ taar mɛt ki. Naan̰ se jee do naaŋ ki an̰ kɔŋ kɔŋ eyo, taa naaɗe se ɔŋ aakin̰ eyo ɔɔ jeelin̰ eyo. Gaŋ naase se 'jeelin̰ki taa naan̰ utu te naase ɔɔ utu iŋg maakse ki. 18 Maam m'asen kɔŋ kɔn̰ gɛnaalge eyo, maam m'utu m'asen tɛrl kɔŋɔ. 19 Ɔɔpga baata jee do naaŋ ki se am kaak ey sum, gaŋ naase se utu amki kaakum m'iŋg zɛɛrɛ, ɔɔ naase kic num aki kɔŋ kaaja. 20 Ɓii kɛn se, naase aki 'jeele maam m'iŋg te Bubuma ɔɔ Bubum iŋg ute maam se, naaje k'kalaŋ ɔɔ naase ute maam se, naaje k'kalaŋki kici. 21 «Taar kɛn maam m'taaɗsen gɛn tɛɗa jaay debm tɛɗin̰ se kɛse ɓo debm jema, ɔɔ debm jem maam se, Bubum kic an̰ jea ɔɔ maam kic m'utu m'an̰ jea ɔɔ m'an̰ taaɗn roma, taa naan̰ am jeele.» 22 Judn kɛn Judas Iskariɔt ey se, ɗeekin̰ ɔɔ: «Mɛlje, naai ɔɔ ajen taaɗn roi naaje ki sum ɔɔ jee do naaŋ ki jaay ai kaak ey se ajensin̰ taaɗn ɔɔ ɗi?» 23 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Debm jem maam se 'tookŋ kuun taaruma ɔɔ Bubum se utu an̰ jea maam te Bubum se k'ɓaa gɔtin̰ ki, ɔɔ k'kiŋg tɛlɛ ute naan̰a. 24 Debm kɛn jem ey se, naan̰ 'took taarum eyo. Taar kɛn naase iŋg 'booyki maam m'iŋg m'taaɗsen se m'tɛrɛc te dom eyo, gaŋ naan̰ se Bubum ɔlumo se ɓo taaɗa. 25 Maam m'taaɗsen nakgen se kaaɗ kɛn maam m'utu te naase. 26 Bubu se utu aɗe kɔl Nirl Salal ute ro maama, taa naan̰ asen noogo ɔɔ naan̰ asen dooy nakge paac, ɔɔ utu asen tɛɗn naase aki saapm jeel mɛtn taargen maam m'taaɗseno se. 27 «Ɔn̰te 'kuunki nirlse ɔɔ ɔn̰te 'ɓeerki. Maam m'ɓaa ɓaa se m'asen kɔn̰ tɔɔsuma kɛn asen tɔɔgŋ maakse, ɔɔ tɔɔsn se ɓo kɛn utu maakŋ maam ki kici. Maam m'asesin̰ kɛɗse aan gɔɔ gɛn jee do naaŋ ki eyo. 28 Naase 'booykiga taar kɛn maam m'taaɗsen m'ɔɔ m'ɓaa ɓaao num m'utu m'aɗe tɛrl m'asen kɔŋɔ. Kɛn naase jaay 'jemki num maam ɓaa ɓaa gɔtn Bubum ki se, bɛɛki num, maakse raapo taa Bubum se naan̰ magal cirum maama. 29 Maam m'taaɗsen ɓɔrse kɔr nakgen se aan te ey ɓɔrt se, kɛn naaɗe se jaay aanga kic num, naase aki tooko. 30 Naan ki se maam m'kɔŋ taaɗn dɛn te naase ey sum, taa gaar gɛn do naaŋa se utu 'ɓaaɗo. Naɓo ɗeere, naan̰ se ɔk tɔɔgɔ dom ki eyo. 31 Num gaŋ taa jee do naaŋ ki 'jeel maam se, m'je Bubuma ɔɔ m'tɛɗn nakŋ kɛn naan̰ taaɗumi. Iin̰ki gɔtn ara; k'ɓaaki!»

15

1 Isa taaɗ jeege tun mɛtin̰ ki daala ɔɔ: «Maam se aan gɔɔ ko bin̰ mala mala ɔɔ Bubum se, naan̰ ɓo mɛl ko bin̰ se. 2 Tɛlɛtgen paacn̰ dɔɔk ute maama ɔɔ kɛn ooj ey se, naan̰ gaaŋ tund naatn. Gaŋ tɛlɛtn kɛn ooj se naan̰ gaaŋ ɗaapin̰a taa koojn̰ dɛn cir kɛn se daala. 3 Taargen kɛn maam m'taaɗsen se, 'ɗaapsenga, akiga bɛɛ naan Raa ki. 4 Iŋg 'dɔɔkki ute maama aan gɔɔ kɛn maam m'utu m'iŋg m'dɔɔk te naase se. Aan gɔɔ tɛlɛtn ko bin̰ k'gaaŋ k'j'undga naatn num ɔŋ ooj ey se se bin ɓo kɛn naase jaay iŋg 'dɔɔkki ute maam ey se, naase aki kɔŋ tɛɗn nakŋ aak bɛɛ eyo kici. 5 Maam se m'ko bin̰ ɔɔ naase se 'tɛlɛtumge. Debm iŋg 'dɔɔk te maama ɔɔ maam m'iŋg m'dɔɔk te naan̰ se, debm se utu 'tɛɗn nakgen jiga dɛn aak eyo. Anum kɛn naase jaay 'dɔɔkki te maam ey se aki kɔŋ tɛɗn ɗim eyo. 6 Debm kɛn iŋg 'dɔɔk te maam ey se j'utu j'an̰ gaaŋ kund naatn aan gɔɔ tɛlɛtn ko bin̰ k'gaaŋ j'undin̰ se naan̰ utu tuutu ɔɔ j'an̰ tɔsn tɔɔcɔ. 7 Kɛn naase jaay iŋg 'dɔɔkki te maama ɔɔ taarum jaay iŋg maakse ki se, 'tɔndki mɛtn nakŋ naase 'jeki ɔɔ naase an̰ki kɔŋɔ. 8 'Tɛɗki nakgen bɛɛ dɛna, bin se naase aki 'tɛɗn jee mɛtum ki ɔɔ nakgen se 'nookŋ Bubuma. 9 Maam m'jese aan gɔɔ kɛn Bubum Raa 'jem maam se kici. Iŋg 'dɔɔkki te maama, bin se naase aki 'jeele maam se m'jese. 10 Kɛn naase jaay 'tɛɗki nakŋ maam m'taaɗsen gɛn tɛɗa se num, kɛse naase iŋg dɔɔkki ute maam maakŋ maak‑jem ki, aan gɔɔ maam m'tɛɗ nakgen kɛn Bubum taaɗum gɛn tɛɗa se jaay m'iŋg dɔɔk ute Bubum maakŋ maak‑jen̰ ki se. 11 «Maam m'taaɗsen nakgen se taa naase aki kɔŋ maak‑raapuma, ɔɔ maak‑raapse se 'tɛɗn maak‑raapm maraadin̰ ki. 12 'Booyki! Nakŋ kɛn maam m'taaɗsen gɛn tɛɗa se: 'jeki naapa aan gɔɔ kɛn maam m'jese se. 13 Debm kɛn jaay ɛɗ kon̰a taa mɛɗin̰ge se, naan̰ se jeɗe te maakin̰ cir paac. 14 Nakŋ maam m'taaɗsen se jaay, naase 'tɛɗin̰ki se, naase se ɓo mɛɗn maamge. 15 Maam se mɔɔtn m'asen kɔŋ daŋ ɓulumge ey sum, taa debm ɓulu se ɔŋ jeel nakŋ kɛn mɛlin̰ lee tɛɗ se eyo. Num naase se maam m'daŋse mɛɗumge, taa maam m'taaɗsenga nakgen paacn̰ kɛn maam booyo gɔtn Bubum ki. 16 Naase ɓo 'bɛɛr ɔɔɗumki eyo, anum maam ɓo m'bɛɛr m'tɔɔɗseno se taa m'asen kɔl naaba aki ɓaa tɛɗn nakŋ aak bɛɛ ɔɔ nakgen tiŋg gɛn daayum. Taa bin se nakŋ naase paac 'tɔndkiga mɛta ute ro maam se, Bubum asen 'kɔŋ kɛɗa. 17 Nakŋ maam m'taaɗsen m'ɔɔ aki tɛɗ se: 'jeki naapa.» 18 «Kɛn jee do naaŋ ki jaay ɔɔɗ undse se, 'jeelki naaɗe ɔɔɗ undumoga maam ɓo deete. 19 Kɛn naase jaay mɛtn jee do naaŋ ki num, kaaɗn naane naaɗe asen jea, taa naase aki 'tɛɗn mɛtn naaɗe. Gaŋ naase 'tɛɗkiga mɛtn naaɗe eyo, ɔɔ maam se m'bɛɛr m'tɔɔɗseno maakŋ naaɗe ki se, naase 'tɛɗkiga kalse ki, taa naan̰ se ɓo naaɗe ɔɔɗ undse naatn se. 20 'Saapki tu do taar kɛn maam m'taaɗseno m'ɔɔ: debm tɛɗn naaba gɔtn deb ki se, naan̰ se magal cir debm kɛn naan̰ tɛɗn naaba gɔtin̰ ki se eyo. Jee se jaay dabarumo maam se, naase kic, naaɗe utu asen dabara; ɔɔ naaɗe jaay uun taar maam se taar naase kic ɓo, naaɗe utu kuunu. 21 Naaɗe utu asen tɛɗn nakgen se paac dose ki se taa maama, taa naaɗe lɛ jeel debm ɔlumo se eyo. 22 Kɛn maam m'ɓaaɗo jaay m'taaɗɗen te taargen se ey num, naaɗe 'tɛɗn jee kusin̰ge eyo, num ɓɔrse maam m'ɓaaɗo m'taaɗɗenga jaay naaɗe baate kuun se, naaɗe 'kɔŋ ɗoobm kɛn naaɗe an kɔɔɗn doɗe eyo. 23 Debm ɔɔɗ undum maam se, ɔɔɗ und Bubum kici. 24 Nakŋ kɔɔɓgen maam m'tɛɗ daanɗe ki kɛn ɓii kalaŋ nam tɛɗin̰ te ey se, kɛn maam jaay m'tɛɗin̰ te ey num, naaɗe kɔŋ 'tɛɗn jee kusin̰ge eyo. Num ɓɔrse nakŋ‑kɔɔɓgen maam m'tɛɗɗesin̰ se naaɗe aakin̰ga ute kaamɗe. Ute naan̰ se kic ɓo naaɗe ɔɔɗ undum maam te Bubuma. 25 Nakŋ naaɗe tɛɗ se aanga ɗoobin̰ ki aan gɔɔ k'raaŋin̰ maakŋ Ko Taar kɛn Raa ɛɗo Musa ki kɛn ɔɔ: Jee se ɔɔɗ undum se, cɛrɛ sum.» 26 Tɛr Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Debm utu aɗe ɓaa jaay asen noogse, aɗe kiin̰ gɔtn Bubum ki, ɔɔ kɛn maam m'ɓaaga gɔtn Bubum ki num, m'asesin̰o kɔlɔ. Naan̰ se ɓo Nirl naan̰ Raa mala kɛn taaɗ taar mɛt ki ɔɔ kɛn iin̰o gɔtin̰ ki, kɛn naan̰ ɓaaɗoga se naan̰ mala utu am tɛɗn saaɗuma. 27 Naase kic ɓo utu amki tɛɗn saaɗumge taa gɔtn maam m'baag naabum sum se, naase utuki te maama.»

16

1 «Maam m'taaɗsen taar ese se, taa kaal maaksen naase aalki do Raa ki se an̰ki kɔn̰ eyo. 2 J'utu j'asen tuur maakŋ ɓee kɛn Yaudge lee tusn maak ki ɔɔ kɛn kaaɗin̰ utu kaan se, jeege utu asen tɔɔlɔ, maak‑saapm naaɗe ki num ɔɔ kaaɗn naane naaɗe tɛɗ tɛɗ naabm Raa. 3 Naaɗe utu 'tɛɗn naan̰ se, taa naaɗe jeelum maam eyo ɔɔ jeel Bubum eyo. 4 Gaŋ maam m'taaɗsen naan̰ se, kɛn kaaɗin̰ aanga kic num, naase aki saapm do taar kɛn maam taaɗseno se. Kaaɗ kɛn maam m'utu m'baag baag naabum se, maam m'ɔŋ m'taaɗseno te naan̰ se eyo, taa maam m'utu te naase.» 5 Ɓɔrse maam taaɗga taaɗ m'ɔɔ m'ɓaa ɓaa gɔtn deb kɛn ɔlumo, naɓo maakse ki se, debm jaay 'tɔnd mɛtum ɔɔ naai 'ɓaa gay kic ɓo gɔtɔ. 6 Num gaŋ taa taar maam m'taaɗsen bin se, tujsenga maakse. 7 Ey num taar maam m'taaɗsen se taar mɛt ki; kɛn maam m'ɓaaga se asen tɛɗn jiga naase ki; kɛn maam jaay m'ɓaa te ey num, Debm Noogo se aɗe kɔŋ ɓaa eyo. Num gaŋ kɛn maam m'ɓaaga num m'utu m'an̰o kɔlɔ. 8 Kɛn naan̰ ɓaaɗoga num, naan̰ utu 'taaɗn jeege tun do naaŋ ki se, naaɗe iigga do maak‑saapm kɛn naaɗe ɔkɔ do kusin̰ ki, do nak kɛn ute ɗoobin̰a, ɔɔ tɛr do kɔjn̰ bɔɔr kɛn Raa utu kɔjn̰ do jeege tu se kici. 9 Maak‑saap naaɗe ɔk do kusin̰ ki se lɛ taa naaɗe aal maakɗe dom ki eyo. 10 Ɔɔ maak‑saapm kɛn naaɗe ɔk do nak kɛn ute ɗoobin̰ se lɛ, taa maam ɓaa ɓaa gɔtn Bubum ki ɔɔ mɔɔtn naase amki kɔŋ kaak eyo. 11 Ɔɔ maak‑saapm kɛn naaɗe ɔk do kɔjn̰ bɔɔr kɛn Raa utu kɔjn̰ do jeege tu se lɛ, taa gaar do naaŋ ki se bɔɔrɔ oocga don̰ ki. 12 «M'ɔk nakge dɛna kɛn m'asen taaɗa, naɓo kɛn m'taaɗsesin̰ga ɓɔrse kic ɓo, naase an̰ki kɔŋ booy kɔk eyo. 13 Kɛn Nirl Salal kɛn taaɗ taar mɛt ki utu aɗe ɓaa se, naan̰ utu asen tɔɔɗɔ taa naase aki jeel taar mɛt ki se mala mala. Taa taar naan̰ utu 'taaɗ se, 'tɛrɛcn̰ don̰ ki ɓo 'taaɗ eyo, gaŋ naan̰ se utu asen taaɗn taar kɛn naan̰ utu aɗe booyo, ɔɔ utu asen taaɗn nakgen utu 'kaan se. 14 Nirl Salal se utu am nooko, taa nakgen jaay naan̰ aɗe booy gɔtum ki se utu asesin̰ taaɗn naase ki. 15 Nakgen paacn̰ Bubum ɔk se, nakgen se gɛn maam kici; taa naan̰ se ɓo maam m'taaɗsen m'ɔɔ: nakgen jaay naan̰ aɗe booy gɔtum ki se utu asesin̰ taaɗn naase ki.» 16 «Ɔɔpga baata naase utu amki kaak eyo, ɔɔ tɛɗga cɔkɔ jaay sɔm utu amki kaaka.» 17 Gɔtn ese maakŋ jeen̰ge tu se jee mɛtin̰ge se taaɗ te naapa ɔɔ: «Naan̰ tap ɓo je ɗeekŋ ɔɔ ɗio kɛn taaɗ ɔɔ: ɔɔpga baata naase utu amki kaak eyo, ɔɔ tɛɗga cɔkɔ jaay sɔm utu amki kaaka, tɛr ɗeek ɔɔ: maam ɓaa ɓaa gɔtn Bubum ki se? 18 Ɔɔ taarin̰ kɛn ɔɔ ɔɔpga baata se, je ɗeekŋ ɔɔ ɗio? Taar naan̰ taaɗ se naaje j'ɔnd te mɛtin̰ eyo.» 19 Isa se jeele kɛn naaɗe je tɔnd mɛtin̰ se, naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Naase je aki jeel ute naapa mɛtn taar kɛn maam m'ɗeeksen m'ɔɔ: Ɔɔpga baata naase utu amki kaak eyo, ɔɔ tɛɗga cɔkɔ jaay sɔm utu amki kaak se. 20 'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: naase maakse utu tuju ɔɔ aki keeme, gaŋ jee do naaŋ ki se maakɗe utu 'raapo. Maakse utu tujn̰ ɗeere, naɓo tɛɗga num, maak‑tujse se 'dɛl maak‑raapo. 21 'Saapki tu do mɛnd kɛn ɓaa ɓaa koojo se: kɛn kaaɗn koojin̰ jaay aanga se, naan̰ dabar bini jaay ooj goono. Kɛn naan̰ oojga num, dirigŋ te dubarin̰ se naatn ɔɔ naan̰ maakin̰ raapo taa goon naan̰ ooj se. 22 Taa naan̰ se, naase kic ɓɔrse utuki maakŋ maak‑tuj ki, ɔɔ tɛɗga num, maam m'utu m'asen kaaka ɔɔ bin se maakse utu raapo ɔɔ maak‑raapm naase se, nam an̰ kɔŋ tuj eyo. 23 «Bin ɓo, ɓii kɛn se, naase aki tɔnd mɛtn ɗim gɔtum ki ey sum. 'Booyki bɛɛ m'asen taaɗa: nakŋ naase 'tɔndki mɛta gɔtn Bubum ki te ro maam se, naan̰ utu asen kɛɗa. 24 Bini ɓɔrse kic ɓo, naase 'tɔndki te mɛtn ɗim te ro maam eyo; ɓɔrse 'tɔndki mɛta ɔɔ utu aki kɔŋɔ, bin se ɓo maakse 'raap maraadin̰ ki.» 25 «Taargen maam m'taaɗseno paac se, m'taaɗseno ute kaal naagŋ taara. Gaŋ kaaɗin̰ utu 'kaan se, maam m'utu m'asen taaɗn ute kaal naagŋ taar ey sum. Num naan ki se nakgen taaɗ taa Bubum se m'utu m'asesin̰ taaɗn tal tal. 26 Ɓiin se naase aki tɔnd mɛtn nakge paac ute ro maama. Maam m'asen taaɗa taa naase se maam m'kɔŋ tɔnd mɛtn Bu ey sum; 27 taa Bu mala se jese taa naase 'jemki maama ɔɔ naase 'jeelkiga maam se m'iin̰o gɔtn Raa ki. 28 Maam m'ɓaaɗo do naaŋ ki se m'iin̰o gɔtn Bubum ki; ɓɔrse maam m'kiin̰ do naaŋ ki se m'ɓaa gɔtn Bubum ki.» 29 Gɔtn se jee mɛtin̰ ki ɗeekin̰ ɔɔ: «'Booyo, ɓɔrse naai 'taaɗjen tal tal aaljen naagŋ taar ey sum. 30 Ɓɔrse naaje k'jeele, naai se 'jeel nakge paac ɔɔ 'je nam 'tɔnd mɛti ey sum. Taa naan̰ se ɓo naaje k'jeele naai se iin̰o gɔtn Raa ki.» 31 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Ɓɔrse naase 'jeelkiga sum la? 32 'Booyki! Kaaɗin̰ utu 'kaana, ɔɔ ɓɔrse kaaɗin̰ se aanga, naase utu aki 'kaan̰ wɔɔkɔ ɔɔ naŋa kic ɓo 'kuun ɗoobin̰ ɗoobin̰a ɔɔ utu amki kɔn̰ kalum ki, naɓo maam se m'kalum ki eyo, num Bu se utu te maama. 33 Taargen maam m'taaɗsesin̰ se, taa ute maam se naase aki 'kɔŋ tɔɔsɛ. Ɗeere, naase utu aki 'kɔŋ dubar do naaŋ ki, naɓo aayki kaamse taa maam cirga dunia.»

17

1 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, naan̰ uun kaamin̰ raan ɗeek ɔɔ: «Bua, ɓɛrɛ, kaaɗin̰ se aasga naai 'nook Gooni, taa Gooni kic ai nooko. 2 Naai ɛɗin̰ga jikilimge paac kaam jin̰a, taa naan̰ kɛɗn kaajn̰ gɛn daayum jeege tun naai ɛɗin̰sin̰ga se. 3 Kaajn̰ gɛn daayum kɛn ese se taa naaɗe ai jeeli naai Raa mala kɛn kalaŋ lak ɔɔ am jeel maam Isa al‑Masi kɛn naai ɔlumo. 4 Do naaŋ ki se maam nookiga ɔɔ naabi naai ɛɗum se, maam m'tɛɗ naŋin̰ga. 5 Ɓɔrse Bua, 'nookum naani ki aan gɔɔ kɛn naai 'nookumo kaaɗ kɛn naai aal te dunia ey ɓɔrt se. 6 «Maam m'taaɗɗenga naaɗe jeeliga naai jeegen kɛn naai 'bɛɛr tɔɔɗo do naaŋ ki jaay ɛɗumɗen se. Naaɗe se jee naaige, ɔɔ naai ɛɗumɗenga kaam jima, ɔɔ naaɗe booy uunga taar naai. 7 Ɓɔrse naaɗe jeele, nakŋ naai ɛɗumo paac se iin̰o gɔtn naai ki. 8 Taar kɛn naai 'taaɗumo se, maam m'taaɗɗesin̰ga kici. Ɔɔ naaɗe took uunga, naaɗe jeelga ɗeere, maam se m'iin̰o gɔtn naai ki ɔɔ naaɗe tookga naai ɓo ɔlumo. 9 «Maam m'tɔnd mɛti se taa naaɗe sum, ey num gɛn jee do naaŋ kɛn ɓaa se paac eyo. Anum m'tɔnd mɛti se gɛn jee naai ɛɗumɗeno kaam jima, taa naaɗe se jee naaige. 10 Nakŋ maam m'ɔk paac se gɛn naai ɔɔ nakŋ naai ɔk paac se lɛ, gɛn maama; ɔɔ ute ɗoobm naaɗe se ɓo, jeege 'kaakŋ nookuma. 11 Naan ki se maam m'kɔŋ kiŋg do naaŋ ki ey sum. Gaŋ naaɗe se utu kiŋg do naaŋ ki ɔɔ maam lɛ m'tɛrl tɛrl gɔtn naai ki. Bua, naai Debm Salal se, bɔɔbɗe ute tɔɔgi kɛn naai ɛɗum se. 'Bɔɔbɗe taa naaɗe 'tɛɗn kalaŋ aan gɔɔ maam ute naai naaje k'kalaŋ se. 12 Kaaɗ kɛn maam m'iŋgo te naaɗe se, maam lɛ m'bɔɔbɗeno ute tɔɔgŋ kɛn naai ɛɗumo se. Maam se m'bɔɔbɗenoga maakɗe ki se nam kalaŋ tap ɓo ut eyo, ɔɔ deb kalaŋ kɛn ut se lɛ, taa taar k'raaŋo do dɔkin̰ se 'kaan te ɗoobin̰a. 13 Ɓɔrse maam m'tɛrl tɛrl gɔtn naai ki ɔɔ kɛn ɓɔrse m'utu do naaŋ ki jaay m'taaɗɗen taargen se, taa naaɗe kɔŋ maak‑raapuma ɔɔ maak‑raapm naaɗe se, 'tɛɗn maak‑raapm maraadin̰ ki. 14 Maam m'taaɗɗenga taar naai, gaŋ jee do naaŋ ki se ɔɔɗ undɗenga taa naaɗe se mɛtn jee do naaŋ kɛn ɓaa se eyo, aan gɔɔ maam kic mɛtn jee do naaŋ kɛn ɓaa se ey se. 15 Maam m'tɔnd mɛti se taa aɗen tɔsn naatn do naaŋ ki eyo, num taa aɗen bɔɔbm ro Deb kɛn iŋg ɓo gɛn tɛɗn kusin̰ sum se. 16 Naaɗe se mɛtn jee do naaŋ kɛn ɓaa se eyo, aan gɔɔ maam kic mɛtn jee do naaŋ kɛn ɓaa se ey se. 17 Ute taar naai mɛt ki se, naai 'tɛɗɗen naaɗe 'tɛɗn jee naaigen mala mala; taa taar naai se taar mɛt ki. 18 Aan gɔɔ kɛn naai ɔlumo do naaŋ ki se, maam kic m'ɔlɗen do naaŋ ki. 19 Taa naaɗe se, maam m'ɛɗi rom paac, taa naaɗe kic ai kɛɗn roɗe paac ute taar mɛt ki. 20 «Kɛn m'tɔnd mɛti se taa naaɗe sum eyo, num m'tɔnd mɛti, taa jeegen utu 'tookŋ taarɗe ɔɔ utu 'kaal maakɗe dom ki se kici. 21 Ɔn̰ɗe naaɗe paac 'tɛɗn kalaŋ. Bua, 'tɛɗɗen naaɗe 'tɛɗn kalaŋ ute naaje kici, aan gɔɔ naai iŋg dɔɔk ute maama ɔɔ maam m'iŋg dɔɔk te naai se. 'Tɛɗɗe naaɗe 'tɛɗn kalaŋ kici, jaay jee do naaŋ ki se 'jeel naai ɓo ɔlumo. 22 Maam m'taaɗɗenoga nookŋ naai ɛɗumo se, ute naan̰ se naaɗe tɛɗn kalaŋ aan gɔɔ maam m'utu naai k'kalaŋ se. 23 Maam m'iŋg m'dɔɔk te naaɗe, aan gɔɔ naai iŋg dɔɔk te maam se. Bin se naaɗe 'kɔŋ dɔɔkŋ tɛɗn kalaŋ, jaay jee do naaŋ ki se 'jeele naai ɓo ɔlumo ɔɔ naai 'jeɗe aan gɔɔ naai 'jem maam se. 24 Bua, jee se naai ɓo ɛɗumɗeno ɔɔ m'je gɔtn maam m'iŋg se, naaɗe 'kiŋg ute maam kici. Taa naaɗe kaakŋ nookuma, nookŋ kɛn naai ɛɗumo. Taa naai 'jemoga kaaɗ kɛn naai aalo te do naaŋ ey ɓɔrtɔ. 25 Bua, naai se debm daan ki, naɓo jee do naaŋ ki se jeeli te eyo, gaŋ maam se m'jeeli, ɔɔ jee se kic jeelga kɛn naai ɓo ɔlumo. 26 Maam m'taaɗɗen naaɗe jeelga roi, ɔɔ maam m'utu m'aɗen tɛɗn naaɗe ai jeel kɔkɔ, taa maak‑jei kɛn naai ɔk dom ki se 'tɛɗn do naaɗe ki kici, bin se jaay maam m'kiŋg dɔɔkŋ te naaɗe.»

18

1 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, naan̰ iin̰ te jee mɛtin̰ ki gaaŋ kaam maane k'daŋin̰ Sedrɔn deel ɓaa jɛŋ kɛn kaam naane. Gɔtn se ɔk jinɛnɛ ɔɔ naan̰ ute jee mɛtin̰ ki se ɓaa ɛnd maak ki. 2 Gaŋ Judas je kutn Isa se, jeel gɔtn ese kici taa Isa ute jee mɛtin̰ ki se, lee ɓaaɗo tus tus gɔtn ese. 3 Naan̰ deelo naan dɔɔl asgar Rɔmɛge tu, ute asgargen kɛn lee bɔɔb Ɓee Raa. Naaɗe se Parizige ute magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu ɓo ɔlɗeno. Naaɗe ɓaaɗo jinɛnɛ ki se, ute jɛl pooɗge te lɔɔmpɗege ɔɔ ute nakŋ tɛɗn bɔɔrɗege. 4 Num gaŋ Isa jeel paac nakŋ utu kaan don̰ ki se, naan̰ iiko cɛɛɗe ki ɗeekɗen ɔɔ: «Naase 'jeki naŋa?» 5 Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Naaje k'je Isan kɔɗ Nazarɛt.» Gɔtn se Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛse ɓo maama.» Gaŋ Judas debm kɛn je kutin̰ se utu maakŋ jeege tun se kici. 6 Kɛn jee se jaay booy Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Kɛse maam se,» jee se tɛr te mɛtɗe diwir ɔɔ naaɗe paac si naaŋ ki. 7 Tɛr Isa tɔnd mɛtɗe daala ɔɔ: «Naase tap ɓo, 'jeki naŋa?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Naaje k'je Isan kɔɗ Nazarɛt.» 8 Isa tɛrlɗen ɔɔ: «Maam m'taaɗsenoga taaɗa m'ɔɔ kɛse ɓo maama. Kɛn naase jaay, 'jemki maam sum num, ɔn̰ki jee mɛtum ki se 'ɓaao.» 9 Taar kɛn Isa taaɗo se aanga ɗoobin̰ ki kɛn ɔɔ: Maakŋ jeege tun kɛn naai ɛɗumɗeno kaam jim paac se, nam kalaŋ maam m'utin̰ te eyo. 10 Gɔtn se, Simon Piɛr ɔɔɗ gɔrɗ‑jɛrlin̰ se, ɔɔ ɔg gaaŋ te bi debm tɛɗn naabm magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki. Naan̰ gaaŋ te bin̰ do ji daama ɔɔ gaabm se k'daŋin̰ Malkus. 11 Gaŋ Isa taaɗ Piɛr ki ɔɔ: «Gɔrɗ‑jɛrli se ɔlin̰ saapin̰ ki gɔtin̰ ki! Kɔɔpm dubar kɛn Bubum ɛɗumo se, maam m'an̰ kaayin̰ ey la?» 12 Gɔtn se dɔɔl asgar Rɔmɛge, ute bubɗe ɔɔ te asgargen kɛn lee bɔɔb Ɓee Raa kɛn Yaudge ɔlɗeno se, iij‑ɔk Isa ɔɔ dɔɔkin̰a. 13 Naaɗe ɔk ɓaansin̰o deet se gɔtn Annan ki. Ɔɔ Annan se ɓo moom Kayipm gaaba. Ɔɔ ɓaar kɛn ese Kayipm ɓo magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki. 14 Kayipm ese ɓo kɛn taaɗo magal Yaudge tu ɔɔ: kɛn asen tɛɗn jiga naase ki se, deb kalaŋ ɓo 'kooyo ɔɔ 'kɔn̰ jee dɛna. 15 Simon Piɛr ute debm mɛtn Isa kɛn kuuy se, naaɗe ɔko mɛtn Isa. Num debm mɛtn Isa kɛn kuuy se, magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se jeelin̰a, gɔtn se naan̰ ɛnd te Isa kalaŋ ɓaa daan bɔɔr ɓee magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se. 16 Gaŋ Piɛr se ɔɔp iŋg naatn taa ɗoob ki, anum debm mɛtn Isa kɛn kuuy, kɛn magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki jeelin̰ se teeco. Ɔɔ ɓaaɗo taaɗ mɛnd kɛn iŋg bɔɔb taa ɗoobo se, ɔɔ j'ɔn̰ Piɛr se ɛndo. 17 Ɔɔ mɛnd kɛn iŋg bɔɔb taa ɗoobo se, naan̰ ɗeek Piɛr ki ɔɔ: «Naai kic ɓo maakŋ jeege tun mɛtn gaab kɛn se la?» Piɛr tɛrlin̰ ɔɔ: «Maam se mɛtn naaɗe eyo!» 18 Ɓii kɛn se kuulu ɔɔn̰ɔ, taa naan̰ se ɓo jee tɛɗn naabge ute asgargen kɛn lee bɔɔb Ɓee Raa se, gɔtn se naaɗe tuuy pooɗo ɔɔ ɗaar riib riibi. Gɔtn se Piɛr kic ɗaar riib te naaɗe. 19 Gaŋ magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se baag tɔnd mɛtn Isa se taa jee mɛtin̰ ki ɔɔ do taar kɛn naan̰ lee dooyɗe. 20 Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Jee te dɛnɗe se maam taaɗɗenga tal tal ɔɔ daayum maam m'lee dooyo jeege maakŋ ɓee kɛn Yaudge lee tusn maak ki ɔɔ m'dooyo jeege daan bɔɔr Ɓee Raa ki, gɔtn kɛn Yaudge paac lɛ tusn se taar ɗim kalaŋ tap ɓo maam m'ɔyin̰ te eyo. 21 Naai tap ɓo 'tɔnd mɛtum bin se taa ɗio? Naai 'tɔnd mɛtn jeegen tiŋg booyo taar kɛn maam m'lee taaɗɗeno se. Ɔɔ mɛtn taar kɛn maam taaɗɗeno se lɛ, naaɗe jeelin̰ paac.» 22 Do taar kɛn se sum ɓo maakŋ asgarge tun kɛn lee bɔɔb Ɓee Raa se deb kalaŋ kɛn cɛɛn̰ ki se, ɔndin̰ mɛtn bin̰ ki ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki ɓo k'taaɗin̰ taar kɛn bin ne?» 23 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «'Taaɗum tu taar ɗi kɛn maam m'taaɗ m'tujin̰ se! Ɔɔ kɛn maam jaay m'taaɗga taar mɛt ki num, gɛn ɗi jaay naai ɔndum se?» 24 Isa jaay Annan ɔlin̰ gɔtn Kayipm kɛn magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se, Isa k'dɔɔkin̰ga dɔɔkɔ. 25 Kaaɗ kɛn Simon Piɛr ɗaar riib riib pooɗo gɔtn ese se, naaɗe ɗeekin̰ ɔɔ: «Maakŋ jeege tun mɛtn gaab kɛn se, naai kic ɓo maakɗe ki la!» Gɔtn se Piɛr naaj ɔɔ: «Maam se mɛtn naaɗe eyo.» 26 Gaŋ maakŋ jee tɛɗn naabm magal debm tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se, deb kalaŋ se taasn gaabm kɛn Piɛr ɔg gaaŋo te bin̰ se, naan̰ ɗeek Piɛr ki ɔɔ: «Naai se, maam m'aakioga te naan̰ maakŋ jinɛn ki ɗaamo?» 27 Gaŋ tɛr gɔtn se Piɛr naaj daala ɔɔ kaaɗ kɛn se sum ɓo gaŋ kɔrɔn̰jɔ naar ɔɔɗ ɔɔyɔ. 28 Tanɔɔrin̰ nɔɔrin̰ se, naaɗe ɔko Isa gɔtn Kayip ki ɔɔ ɓaansin̰ ɓee magal Rɔmɛge tu ron̰ Pilat. Gaŋ naaɗe baate kɛnd maak ki taa naaɗe ɗaapga ɗaap roɗe gɛn kɔsn laa Paak, taa naaɗe je tɛɗn kusin̰a roɗe ki eyo. 29 Gɔtn se Pilat teec ɔŋɗe naatn ɔɔ ɗeekɗen ɔɔ: «Gaabm se naase ɔkin̰ki mindin̰ gɛn ɗi?» 30 Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Gaabm se kɛn tuj te ɗim ey sum ɓo naaje j'ansin̰o kɔkŋ ɓaa gɔti ki la?» 31 Gɔtn se Pilat tɛrlɗen ɔɔ: «Naase mala ɔk ɓaansin̰ki, ɔɔ taar se, ɓaa aakin̰ki ute ɗoobm naase.» Gaŋ Yaudge tɛrlin̰ ɔɔ: «Naaje j'undjen te kulu gɛn tɔɔl deba eyo.» 32 Bin ɓo taar kɛn Isa taaɗo ɔɔ te ɗoobm gay kɛn naan̰ utu an kooy se, aanga ɗoobin̰ ki. 33 Gɔtn se Pilat tɛrl ɛnd maak ki daala, ɔl k'daŋo Isa, ɔɔ naan̰ tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naai ɓo Gaar Yaudge la?» 34 Num Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Taar naai 'taaɗ se, naai mala ɓo saap ɔŋin̰ lɔɓu, jeegen kuuy ɓo taaɗi taa maam lɛ?» 35 Pilat tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai aakum maam se, m'kɔɗ Yaud la? Kɛse jeeige mala naaɗen jee magal tɛɗn sɛrkɛ Raa ki se ɓo ɔk ɓaansio gɔtum ki je ai kutu. Naai tap ɓo tujga ɗio?» 36 Gɔtn se Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Gaar maam se gɛn do naaŋa ara eyo. Kɛn gaar maam jaay gɛn do naaŋa ara num, asgarumge am kɔŋ kɔn̰um Yaudge am kɔk eyo. Num ɓɔrse gaar maam se, gɛn do naaŋa ara eyo.» 37 Gɔtn se Pilat ɗeekin̰ ɔɔ: «Kɛn bin se, naai gaarge ɗaamo?» Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Yɛɛ aan gɔɔ kɛn naai 'taaɗin̰ se, maam se m'gaarge. Taa naan̰ se ɓo maam j'oojuma ɔɔ maam m'ɓaaɗo do naaŋ ki se taa m'tɛɗn saaɗa do taar kɛn mɛt ki. Ɔɔ debm jaay iŋg ute taar mɛt ki se, booy kuun taaruma.» 38 Pilat tɛrl Isa ki ɔɔ: «Taar mɛt ki se, taar gayo?» Num kɛn Pilat jaay taaɗ taar ese se, naan̰ tɛrl teec ɓaa ɔŋ Yaudge daala ɔɔ ɗeekɗen ɔɔ: «Gaabm se, maam m'ɔŋ te taar ɗim kusin̰ gɔtin̰ ki eyo. 39 Aan gɔɔ aanga laa Paakŋ gɛn Yaudge tak ɓo, maam m'lee m'tɔɔɗ tɔlsen tɔl maakŋ jee daŋgayge tu deba kalaŋ se, ɓɔrse naase 'jeki m'asen kɔɔɗn kɔl Gaar Yaudge se la?» 40 Tɛr gɔtn se naaɗe baag tɔɔyɔ ɔɔ: «Naaje k'je Barabas, ey num naan̰ se eyo!» Anum gaŋ Barabas se, naan̰ debm tujn̰ nakŋ jeege.

19

1 Gɔtn se, Pilat ɔl ɔɔ j'ɔk k'ɓaano te Isa ɔɔ k'tɔndin̰ ute mɛɛjɛ. 2 Ɔɔ asgarge se, uj ɗaapo jɛkɛ gɛn kɔrɔndɔ ɓaaɗo ɔndin̰ don̰ ki, tɛr naaɗe uun uusin̰ kal gaarin̰ge aac boŋ. 3 Naaɗe iiko cɛɛn̰ ki ɔɔ ɗeekin̰ ɔɔ: «Tɔɔsɛ naai ki, Gaar Yaudge!» Gɔtn se, naaɗe baagin̰ tɔnd mɛtn bin̰ ki. 4 Tɛr Pilat teeco kuuy daala ɔɔ ɗeek Yaudge tu ɔɔ: «'Booyki, gaabm se maam m'an̰o kɔɔɗn teecn̰ naatn. Taa naase aki jeele maam se m'ɔŋ te taar ɗim kɛn naase ɔkin̰ki mindin̰ ro ki eyo.» 5 Gɔtn se Isa teeco naatn ute jɛkŋ kɔrɔndɔ don̰ ki ɔɔ te kal gaarin̰gen aac se ron̰ ki. Anum Pilat ɗeekɗen ɔɔ: «Kɛse ɓo gaabm se!» 6 Num kɛn magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raa ki te jeeɗege jaay aakin̰ se, naaɗe baag tɔɔɗn tɔɔyɔ ɔɔ: «Naan̰ se tupu tɔɔlin̰ ro kaag ki! Tupu tɔɔlin̰ ro kaag ki!» Gaŋ Pilat taaɗɗen ɔɔ: «Naase mala ɔk ɓaa tupu 'tɔɔlin̰ki ro kaag ki; ey num maam se m'ɔŋ te taar ɗim kɛn naase ɔkin̰ki mindin̰ ro ki eyo.» 7 Yaudge tɛrlin̰ ɔɔ: «Naaje se j'ɔk Ko Taar kɛn Raa ɛɗo Musa ki ɔɔ maakŋ Ko Taar naajege se taaɗ ɔɔ debm bin se j'an̰ tɔɔlɔ. Taa naan̰ tɛɗ ron̰ Goon Raa.» 8 Kɛn Pilat jaay booy taarɗe se, ɓeere ɔkin̰ cir daala. 9 Pilat tɛrl ɓaa ɔŋ Isa maak ki tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naai tap ɓo iin̰o gay?» Num gaŋ Isa baate tɛrlin̰ taara. 10 Gɔtn se Pilat ɗeekin̰ ɔɔ: «Maam ara ɓo naai 'baate tɛrlum taara ne? Naai 'jeel ey la kɛn maam m'ɔk tɔɔgɔ ɔɔ kɛn m'je num, m'ai kɔɔɗn kɔlɔ ɔɔ kɛn gɔtɔ lɛ m'ɔk tɔɔgɔ kɛn m'ai tupm tɔɔl ro kaag ki se?» 11 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai se kɛn Raa jaay ɛɗi eyo te tɔɔg ey se, naai ɔk tɔɔgɔ dom ki eyo. Taa naan̰ se ɓo debm ɔk ɔlum ji naai ki se, tɛɗga kusin̰ ciri naai se daala.» 12 Naan̰ kɛn se sum ɓo, Pilat je ɗoobm an kɔɔɗn kɔl Isa. Num gaŋ Yaudge baag tɔɔɗn tɔɔyɔ ɗeek ɔɔ: «Kɛn naai jaay ɔɔɗ ɔlin̰ga num, naai se mɛɗn Sezar eyo. Taa debm jaay tɛɗ ron̰ gaarge se, naan̰ se debm taamooy Sezar.» 13 Kɛn Pilat jaay booy taargen se naan̰ ɔl k'j'ɔk k'j'ɔɔɗo Isa naatn, naan̰ ɓaaɗo ɔndin̰ gɔt kɛn j'iin̰ k'ɗaapin̰ga ɗaap te koa kɛn naan̰ lee ɔjn̰ bɔɔrɔ jeege tu. Gɔtn se k'daŋin̰ te taar Ɛbre: Gabbata . 14 Aan gɔɔr te katar se, Pilat taaɗ Yaudge tu ɔɔ: «Aakki, kɛse ɓo gaarse!» Naan̰ kɛn se, naaɗe ɗaap ɗaap roɗe gɛn tɛɗn laa Paak gɛn Yaudge tɛgɛr. 15 Num gaŋ Yaudge tɛrl baag tɔɔɗn tɔɔyɔ ɔɔ: «Naan̰ se, nakin̰ yoa, naan̰ se nakin̰ yoa! 'Ɓaa tupu tɔɔlin̰ ro kaag ki gam naane!» Pilat tɛrlɗen ɔɔ: «Gaarse ɓo, naase 'jeki m'an̰ tupm tɔɔl ro kaag ki la?» Magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raage tu tɛrlin̰ ɔɔ: «Naaje se Gaarje Sezar sum, gaar kuuy se naaje k'j'ɔk eyo!» 16 Gɔtn se sum ɓo, Pilat ɔk ɔlɗen Isa taa naaɗe an̰ ɓaa tupm tɔɔlin̰ ro kaag ki. Ɔɔ gɔtn se asgarge ɔk ɓaan te Isa. 17 Kɛn Isa teec teec maakŋ Jeruzalɛm ki se, naaɗe ɔn̰in̰ naan̰ mala uun kaagŋ j'ansin̰ tupm ro ki se, daamin̰ ki. Ɔɔ naaɗe ɓaansin̰ gɔt kɛn k'daŋin̰ kaaɗn do deba. Gɔtn se te taar Ɛbre se, ron̰ Golgota. 18 Ɔɔ gɔtn ese ɓo naaɗe tupin̰ ro kaag ki ɔɔ naaɗe tup jeege dio ro kaagge tu kici; deb kalaŋ j'uun k'ɗaarin̰ cɛɛsin̰ kɛn kalaŋ ɔɔ deb kuuy se j'uun k'ɗaarin̰ cɛɛsin̰ kɛn kuuy ɔɔ naaɗe ɔl Isa ɗaar daan ki. 19 Tɛr Pilat raaŋ ro kaag ki ɔl k'ɓaa k'tupin̰ raan kaam do kaag kɛn k'tupm Isa ro ki. Ɔɔ taar naan̰ raaŋ se taaɗ ɔɔ: «Isan kɔɗ Nazarɛt se, naan̰ Gaar Yaudge». 20 Gaŋ dɛn Yaudge se dooyga taar se, taa gɔtn k'tupm Isa ro kaag ki se, naan̰ gɔɔr te Jeruzalɛm. Ɔɔ taar naan̰ raaŋin̰ se lɛ raaŋin̰ te taar Ɛbre, taar Laatin ɔɔ ute taar Grɛk kici. 21 Num magal jee tɛɗn sɛrkɛ Raa ki gɛn Yaudge se, ɗeek Pilat ki ɔɔ: «Ɔn̰te raaŋ ɔɔ: naan̰ se Gaar Yaudge, num raaŋ ɔɔ: naan̰ ɓo taaɗ ɔɔ naan̰ Gaar Yaudge.» 22 Gaŋ Pilat tɛrlɗen ɔɔ: «Taar maam m'raaŋin̰ga se, m'raaŋin̰ga sum.» 23 Kɛn asgarge jaay tup Isa ro kaag ki aas se, naaɗe tɔs kalin̰ge ɔɔ nigin̰ gɔtɔ kaam sɔɔ. Deba kic ɓo uun bɛɗin̰ bɛɗin̰a. Ɔɔp kalin̰ kalaŋ kɛn naan̰ uusin̰ga num lee tuusin̰ kalgen kuuy do ki se, ɔɔ kal se ɔnd raan bini bɔɔy aan naaŋ ki se ɔk gɔtn kur eyo. 24 Gɔtn se asgarge taaɗ te naapa ɔɔ: «Kal se j'ɔn̰te 'nɛɛpin̰ki, num gaŋ k'tɛɗin̰ salatia, debm kɛn oocin̰ga ɓo 'kuun sum.» Anum nakŋ se aanga ɗoobin̰ ki aan gɔɔ taar k'raaŋo do dɔkin̰ kɛn ɔɔ: Naaɗe nigga kalumge ute naapa, ɔɔ kalum maak ki se lɛ, naaɗe tɛɗin̰ga salatia. Ɔɔ kɛse ɓo naabm kɛn asgarge tɛɗa. 25 Cɛɛ kaag kɛn k'tupm Isa se, ko Isa ute gɛnaan̰ mɛnda, ɔɔ Mari mɛnd Kleopas ute Mari kɛn iin̰o Magdala ki, naaɗe utu ɗaar gɔtn ese. 26 Gɔtn se, Isa aak kon̰a ɗaar ɗaar cɛɛ debm mɛtin̰ kɛn naan̰ jen̰ se, naan̰ ɗeek kon̰ ki ɔɔ: «Kaaya aaka, kɛse ɓo gooni.» 27 Tɛr naan̰ taaɗ deb kɛn mɛtin̰ ki se, ɔɔ: «Aaka, kɛse ɓo koi.» Ɓii kɛn se sum ɓo debm mɛtn Isa ki se ɔk ɓaansin̰ ɓeen̰ ki. 28 Kɛn nakgen se jaay deel paac sum se, aan gɔɔ Isa jeel naabm kɛn naan̰ ɓaano ro ki se naŋga, num taa taar k'raaŋo do dɔkin̰ 'kaan ɗoobin̰ ki se, naan̰ ɗeek ɔɔ: «Maam se, maane tɔɔluma.» 29 Gɔt kɛn se ɔk k'jɛlɛŋɛ ɗooc te tɔtn koojn̰ bin̰ kɛn mooyo se. Naaɗe uuno kaagŋ nakŋ k'daŋin̰ isop ɔɔ uuno nakŋ uun maane se butin̰ taar ki. Naaɗe ɔlin̰ maakŋ tɔtn koojn̰ bin̰ kɛn mooy mooy se ɔɔ uun ɔlin̰ taar Isa ki taa n̰'suubu. 30 Kɛn Isa jaay suub naam tɔtn koojn̰ bin̰ kɛn mooy mooy se, naan̰ taaɗ ɔɔ: «Naabum aasga.» Gɔtn se naan̰ no don̰a ɔɔ ɔn̰ kon̰ teece. 31 Aan gɔɔ ɓiin se Yaudge ɗaap ɗaap roɗe gɛn tɛɗn laa Paak se, naaɗe je jee k'tupɗe ro kaage tu se, ɗaar bini kaan ɓii sebit ki eyo. Taa ɓii sebit ese se, ɓii laa magala. Gɔtn se naaɗe ɓaa tɔnd mɛtn Pilat ɔɔ: «Jee kɛn k'tupɗe ro kaagge tun se, k'ɓaa k'tɔnd k'tɛrɛcɗen jɛɗege taa ooyga num j'aɗeno tɔɔɗn bɔɔy ro kaagge tun k'tupɗeno ro ki se.» 32 Ɔɔ gɔtn se asgarge ɓaaɗo tɔnd tɛrɛc jɛ gaabm kɛn deete ɔɔ tɛr tɔnd tɛrɛc jɛ gaabm kɛn kuuy se kici. Jee se ɓo kɛn k'tup k'tɔɔlɗe te Isa kalaŋ se. 33 Kɛn naaɗe jaay aan do Isa ki se, naaɗe ɔŋin̰ naan̰ ooyga. Taa naan̰ se ɓo naaɗe baate tɔnd tɛrɛcn̰ jɛn̰ge. 34 Gaŋ maakŋ asgarge tun se, deb kalaŋ uuno bɔɔrɔ ɔɔ ɔsin̰ cɛŋkɛn̰ ki. Gɔtn se mooso te maane naar teeco. 35 Debm taaɗ taar ara se, naan̰ mala aakin̰ga te kaamin̰a ɔɔ saaɗn naan̰ se, taar mɛt ki. Ɔɔ naan̰ jeele saaɗn naan̰ se kɛn mɛt ki, taa bin se naase kic ɓo aki tookŋ do taar kɛn naan̰ taaɗ se. 36 Nakgen se paac jaay aan se, taa taar k'raaŋo do dɔkin̰ se, 'kaan ɗoobin̰ ki kɛn ɔɔ: Naan̰ se j'an̰ kɔŋ tɛrɛcn̰ cɛŋgin̰ gam eyo. 37 Ɔɔ tɛrl gɔt kuuy kic ɓo taar k'raaŋo do dɔkin̰ se taaɗga ɔɔ: Jee ɔsin̰o se, naaɗe utu an̰ kaakŋ ute kaamɗe. 38 Kɛn nakgen se jaay deel se, Yusup kɔɗ Arimate se, naan̰ kic maakŋ jeege tun mɛtn Isa ki naɓo taa Yaudge se, naan̰ ɓeere ɔɔ tɔy tɔy ron̰a. Naan̰ ɓo ɓaa tɔnd mɛtn Pilat taa ɓaa kɔɔɗn ro Isa ro kaag ki. Gɔtn se Pilat tookin̰, ɔn̰ Yusup ɓaa ɔɔɗ ro Isa. 39 Ɔɔ Nikodem kɛn ɓii kalaŋ iŋgo gɔtn Isa ki nɔɔr se, naan̰ kic ɓaano te itir kɛn k'tɛɗin̰ te maan kaagŋ k'daŋin̰ mir ute alues se aas ɓaa ɓaa ɗoocn̰ kɔr sik‑kaar‑mii. 40 Yusup te Nikodem se uun bɔɔyɔ ro Isa se ro kaag ki. Ɔɔ uuno darkɔyɔ ɔɔ tɛɗin̰ nakŋ oot nijimi ute itir se ro ki ɔɔ naaɗe teelin̰ tec aan gɔɔ gɛn Yaudgen lee duubm yoɗege. 41 Gɔtn k'tupm Isa ro kaag ki se, gɔtn se ɔk jinɛnɛ ɔɔ maakŋ jinɛn kɛn se, ɔk ɓaaɗa ɔɔ ɓaaɗn se aan gɔɔ iiɓi, taarin̰ se naaɗe gaasin̰ ute koa. Ɓaaɗn se j'ɔl k'naam te nam maak ki eyo. 42 Aan gɔɔ Yaudge ɗaap ɗaap roɗe gɛn tɛɗn laa Paak se, gɔtn ese kic lɛ, ɓaaɗa utu gɔɔr te naaɗe ɗey se, naaɗe uun ɔl ro Isa maak ki.

20

1 Ɓii dumas ki, tanɔɔrin̰ nɔɔrin̰ kɛn gɔtɔ utu ilim sum ɓo, Mari kɛn iin̰o Magdala ki iin̰ ɓaa taa ɓaaɗ ki. Kɛn naan̰ aan se, aak ko kɛn k'gaasn taa ɓaaɗ se, k'dircilin̰ga naatn. 2 Gɔtn se naan̰ ɔk tɛrl aan̰ ɓaa ɔŋ Simon Piɛr ute debm mɛtn Isa kɛn kuuy kɛn Isa jen̰ se, naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Mɛljege se, nam ɔɔɗin̰ga naatn maakŋ ɓaaɗ ki, ɔɔ gɔtn k'ɓaa j'ɔlin̰ se naaje k'jeel gɔtin̰ eyo.» 3 Kɛn Piɛr ute debm mɛtn Isa kɛn kuuy jaay booy taar se, gɔtn se naaɗe teeco ɔɔ iin̰ ɓaa taa ɓaaɗ ki. 4 Kɛn naaɗe jaay ɓaa ɓaa se, naaɗe di paac aan̰ kaan̰a, naɓo debm mɛtn Isa kɛn kuuy se, aan̰ deel Piɛr ɔɔ naan̰ ɓo ɓaa aan deet taa ɓaaɗ ki. 5 Ɔɔ kɛn naan̰ jaay aan se no aak maakŋ ɓaaɗa, naan̰ aak kalgen k'teelsin̰ se, utu tooɗ gɔtin̰ ki gaŋ naan̰ baate kɛnd maak ki. 6 Anum kɛn Simon Piɛr kɛn aan̰o mɛtin̰ ki jaay aan se, naan̰ ɛnd maakŋ ɓaaɗ ki. Ɔɔ naan̰ kic aak kalgen k'teelsin̰ se tooɗ tooɗ gɔtin̰ ki. 7 Ɔɔ naan̰ aak kal k'teelin̰ kaamin̰ se ɓo, tooɗ te kalgen k'teelin̰ ron̰ ki se kalaŋ eyo. Kal k'teelin̰ kaamin̰ se, naan̰ aakin̰ k'teel j'aalin̰ga cɛɛs ki. 8 Naan̰ kɛn se jaay debm mɛtn Isa kɛn aan̰ aan deet se, naan̰ kic ɛnd maakŋ ɓaaɗ ki se. Naan̰ aaka ɔɔ took aal maakin̰ paac. 9 Ey num jee mɛtn Isa ki se, booy ɔk te ey ɓɔrtɔ taar kɛn k'raaŋin̰o do dɔkin̰ kɛn ɗeek ɔɔ: Isa se, bɛɛki num, aɗe dur daan yoge tu. 10 Gɔtn se sum ɓo jee mɛtn Isa kɛn di se ɔk tɛrl ɓaa ɓeeɗege tu. 11 Gaŋ Mari ɗaar eem taa ɓaaɗ ki ɔɔ maakŋ keemin̰ ki se naan̰ no aak maakŋ ɓaaɗa. 12 Ɔɔ naan̰ aak kɔɗn Raage dio iŋg kiŋg te kalɗege raap raapo, gɔtn k'j'aalno ro Isa ro ki se. Deb kalaŋ iŋg kaam don̰ ki ɔɔ deb kalaŋ iŋg kaam gɔtn jɛn̰ge tu. 13 Naaɗe ɗeek Mari ki ɔɔ: «Mɛnd ara, naai eem gɛn ɗio?» Naan̰ tɛrlɗen ɔɔ: «Mɛlum se nam ɔɔɗin̰ga naata ɔɔ gɔtn k'ɓaa k'j'ɔl k'j'aalsin̰ ro ki se lɛ, maam m'jeel eyo.» 14 Kɛn naan̰ utu taaɗ taaɗ jaay tɛrl aak bin se, naan̰ aak Isa ɗaar ɗaar gɔtn ese. Naɓo naan̰ aak jeelin̰ eyo. 15 Gɔtn se Isa tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Mɛnd ara, naai eem gɛn ɗio? Naai 'je naŋa?» Num gaŋ Mari jaay aakin̰ se, naan̰ saap ɔɔ daan debm bɔɔbm jinɛnɛ se lɛ ɗaam. Gɔtn se naan̰ taaɗin̰ ɔɔ: «Gaabm ara kɛn naai ɓo ɔɔɗin̰ga lɛ, taaɗum gɔtin̰ kɛn naai aalsin̰ ro ki se ɔɔ maam m'an̰ ɓaa kuunu.» 16 Gaŋ Isa daŋin̰ ron̰ ki ɔɔ: «Mari.» Ɔɔ Mari tɛrl aakin̰a ɔɔ ɗeekin̰ te taar Ɛbre ɔɔ: Raabuni . Kɛse je ɗeekŋ ɔɔ: Debm dooy jeege. 17 Gɔtn se Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «Ɔn̰te 'kɔkuma, taa maam m'ookŋ m'ɓaa te gɔtn Bubum ki ey ɓɔrtɔ. Num naai se, 'ɓaa ɔŋ gɛnaamge se 'taaɗɗen ɔɔ, maam se m'ookŋ m'ɓaa ɓaa gɔtn Bubum ki, ɔɔ Bubum se, Bubm naase kici, ɔɔ m'ɓaa ɓaa gɔtn Raam ki ɔɔ m'Raam se Raa naase kici.» 18 Gaŋ naan̰ kɛn se jaay ɓo, Mari kɛn iin̰o Magdala ki se ɓaa ɔŋ jee mɛtn Isa ki se taaɗɗen ɔɔ: «Maam se m'aakiga Mɛljege utu kaamuma. Ɔɔ 'booyki kɛse ɓo taar kɛn naan̰ taaɗumo.» 19 Ɓii dumas kɛn se sum ɓo aan tɛgɛrin̰ ki se, jee mɛtn Isa ki se, ɛnd maakŋ ɓee ki ɔɔ ɗɛkɛl taara doɗe ki, taa naaɗe ɓeer ɓeer magal Yaudge tu. Gɔtn se naaɗe aak Isa mala ɓaaɗo ɗaar daanɗe ki. Ɔɔ naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Ɔn̰ tɔɔsn Raa se 'tɛɗn te naase!» 20 Kɛn naan̰ utu ɗaar taaɗɗen taaɗ se, gɔtn se naan̰ tuun taaɗɗen jin̰ge ute gɔtn cɛŋkɛn̰a. Kɛn jee mɛtin̰ ki jaay aak Mɛljege se maakɗe raap aak eyo. 21 Tɛr Isa ɗeekɗen daala ɔɔ: «Raa asen kɛɗn tɔɔsin̰a. Aan gɔɔ Bu ɔlumo do naaŋ ki se, maam kic m'ɔlsen naase.» 22 Kɛn Isa jaay taaɗ naŋ taarin̰ se, naan̰ iiɓɗen kuulu doɗe ki ɔɔ ɗeekɗen ɔɔ: «Ɔkki Nirl Salal. 23 Jee kɛn tɛɗga nakŋ kusin̰ jaay naase 'tɛɗɗekiga kalɗɛ se, Raa kic aɗen tɔɔl kusin̰ɗege. Ɔɔ jeegen naase ɔŋ 'tɛɗɗeki te kalɗɛ ey lɛ, Raa kic aɗen kɔŋ tɔɔl kusin̰ɗege ey kici.» 24 Gaŋ ɓii kɛn Isa jaay ɓaaɗo ɔŋ jeen̰gen mɛtin̰ ki maakŋ ɓee ki se, Tɔma kɛn k'daŋin̰ Didim kɛn maakŋ jee mɛtin̰ kɛn sik‑kaar‑di se, gɔtɔ te naaɗe. 25 Jee mɛtn Isa kɛn kuuy se, ɓaa taaɗ Tɔma ki ɔɔ: «Naaje se j'aakkiga Mɛljege utu kaamje!» Gaŋ Tɔma tɛrlɗen ɔɔ: «Kɛn maam jaay m'aak te dɔl kɛn k'tupin̰ te ponto jin̰ ki eyo, ɔɔ m'ɔl jim m'naam te gɔtin̰ eyo ɔɔ tɛrl cɛŋkɛn̰ ki jaay m'ɔl jim naamin̰ te ey se, maam kɔŋ tookŋ taarse se eyo.» 26 Kɛn aan ɓii dumas kɛn kuuy se, jee mɛtn Isa ki ɓaaɗo tus maakŋ ɓee kɛn se daala. Ɓii kɛn se Tɔma kic ɓo utu te naaɗe. Kɛn Isa ɔŋɗe se kaam taarɗe k'ɗɛkɛlin̰ga ɗɛkɛlɛ. Naan̰ naar ɗaar daanɗe ki ɔɔ ɗeekɗen ɔɔ: «Raa asen kɛɗn tɔɔsin̰a.» 27 Tɛr Isa ɗeek Tɔma ki ɔɔ: «Aak jimge, ɔɔ ɔl ji naam gɔtin̰a. Tɛr ɔl ji naam cɛŋkɛma. Ɔn̰te naajn̰ taara num aal maaki dom ki.» 28 Tɔma tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai se Mɛluma ɔɔ Raama!» 29 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Naai aal maaki dom ki se taa naai aakumga kaaka. Num maak‑raapo jeege tun aakum te ey jaay ɓo, aal maakɗe dom ki se.» 30 Isa se tɛɗga nakŋ‑kɔɔɓgen kuuy dɛna naan jeege tun mɛtin̰ ki. Naɓo kɛngen mɛtin̰ge se j'ɔŋ k'raaŋɗen te maakŋ Kitap kɛn ese se eyo. 31 Num nakgen k'raaŋin̰ maakŋ Kitap kɛn ese se, taa asen kɔl naase aki jeele Isa se, naan̰ ɓo al‑Masi, Goon Raa. Ɔɔ kɛn naase jaay aalki maakse don̰ ki se, naase aki kɔŋ kaaja ute ro naan̰a.

21

1 Kɛn nakgen se jaay deel se, Isa tɛrl ɓaaɗo teec naan jeen̰ge tun mɛtin̰ ki taa baar kɛn k'daŋin̰ Tiberiad. 'Booyki tɛɗ ɔɔ ɗi jaay naan̰ teec naanɗe ki se. 2 Jee gɔtn ese se naaɗe Simon Piɛr ute Tɔma rɔŋɔ se, Natanaɛl kɔɗ Kana kɛn iin̰o taa naaŋ Galile ki, gaan Zebedege ute jee mɛtn Isa kɛn kuuy dio. Naaɗe se iŋg kalaŋ. 3 Num gaŋ Simon Piɛr ɗeekɗen ɔɔ: «Maam se m'ɓaa ɓaa tɔkŋ kɛn̰jɛ.» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «Bin num naaje kic k'ɓaa te naai.» Naaɗe teec ɓaa ook maakŋ markab ki. Num kɛn naaɗe jaay aan se, maakŋ nɔɔr kɛn te magalin̰ se, naaɗe je kɛn̰jge bini ɔŋ te eyo. 4 Kɛn gɔtɔ jaay iip tɔɔk se, naaɗe aak Isa ɗaar ɗaar do jɛŋ baar ki. Naɓo jee mɛtin̰ ki se aakin̰a ɔɔ aak jeelin̰ eyo. 5 Gaŋ Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Naase gaange, kɛn̰jɛ cɔkɔ kic naase ɔkki ey ɗaamo?» Naaɗe tɛrlin̰ ɔɔ: «J'ɔk eyo.» 6 Gɔtn se naan̰ ɗeekɗen ɔɔ: «Uun undki gɛndse se kaam do ji daam aak markaba. Gɔtn se ɓo naase aki kɔŋɔ.» Naaɗe und gɛndɗe ɔɔ tɔsɔ maakŋ gɛndɗe ki se, kɛn̰jɛ dɛna num gɛn kiikin̰ kic ɓo naaɗe ɔŋ iikin̰ eyo. 7 Gɔtn se debm mɛtn Isa kɛn Isa jen̰ se, ɗeek Piɛr ki ɔɔ: «Kɛse Mɛljege!» Ɔɔ kɛn Simon Piɛr jaay booy j'ɔɔ kɛse Mɛljege se, naan̰ ɔɔɗga kɔɔɗ kalin̰ kic ɓo, uun uusin̰ gɔtin̰ ki, dɔɔk maakin̰ jaay aal ooc maan taa an̰ ɓaa kɔŋɔ. 8 Kaaɗ kɛn se, jee mɛtn Isa kɛn kuuy se, naaɗe kic ɔɔpɗenga gɔɔr kaam tal cili‑kaar‑di sum ɓo, kookŋ kaan jɛŋ ki. Kɛn naaɗe jaay ɓaaɗo ɓaa te markabɗe se, tiiko gɛndɗen kɛn ɗooc te kɛn̰jɛ se. 9 Kɛn naaɗe jaay aan taa baar ki se, bɔɔy naaŋ ki ɔɔ gɔtn se naaɗe aak naal pooɗo, ɔɔ do naal pooɗ kɛn se k'naŋ naŋ kɛn̰jɛ ɔɔ naaɗe aak mappa gɔtn ese kici. 10 Num Isa ɗeekɗen ɔɔ: «Kɛn̰jgen naase 'tɔkkiro se, 'ɓaankiro kandum.» 11 Gɔtn se Simon Piɛr ook maakŋ markab ki ɔɔ tiiko gɛnd ɗooc te kɛn̰jɛ se ɓaano do jɛŋ ki. Ɔɔ kɛn̰j maakŋ gɛnd kɛn se, k'mɛt k'j'ɔŋin̰ kɛn̰jgen magal magal salal ɓo kaar‑te‑si‑mii‑kaar‑mɔtɔ. Ɔɔ te dɛn kɛn̰jgen ese se kic ɓo, gɛndɗe nɛɛp te eyo. 12 Isa ɗeekɗen ɔɔ: «'Ɓaakiro aki kɔsɔ.» Gɔtn se jee mɛtin̰ ki paac se, nam jaay 'tɔnd mɛtin̰ ɔɔ: «Naai naŋa» kic ɓo gɔtɔ. Taa Mɛljege se, naaɗe paac aak jeelin̰ga. 13 Isa ɓaaɗo ɔŋɗe ɔɔ uun mappa se nigɗesin̰a, tɛr kɛn̰jɛ se kic naan̰ uun nigɗesin̰a. 14 Kɛn Isa jaay duro daan yoge tu se, te naan̰ se naan̰ teec ɗɔɔlga mɔtɔ naan jeege tun mɛtin̰ ki. 15 Kɛn naaɗe jaay ɔs aas sum se, Isa ɗeek Simon Piɛr ki ɔɔ: «Simon goon Jan, naai 'jem te maaki cir jee se paac la?» Gɔtn se Simon tɛrlin̰ ɔɔ: «Yɛɛ Mɛluma, naai 'jeele kɛn m'jei se.» Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «'Gaamum gaan baatumge.» 16 Tɛr naan̰ ɗeekin̰ gɛn k‑dige ɔɔ: «Simon goon Jan, naai 'jem te maaki paac la?» Naan̰ tɛrlin̰ ɔɔ: «Yɛɛ Mɛluma, naai 'jeele kɛn maam m'jei se.» Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «'Tɛɗn debm gaam baatumge.» 17 Tɛr Isa ɗeekin̰ gɛn k‑mɔtɔge tu daala ɔɔ: «Simon goon Jan, naai 'jem la?» Gɔtn se Piɛr maakin̰ tuj se ro kɛn kɛn Isa tɔnd mɛtin̰ ɗɔɔlin̰ mɔtɔ ɔɔ: «Naai 'jem la, 'jem la se?» Gɔtn se Piɛr tɛrlin̰ ɔɔ: «Mɛluma, naai 'jeel nakge paac ɔɔ 'jeelum maam se, m'jei.» Tɛr Isa ɗeekin̰ ɔɔ: «'Gaamum baatumge. 18 'Booy bɛɛ m'ai taaɗa: kɛn naai utu goon kɔɗɔ se, naai mala ɓo tuus kali ɔɔ 'dɔɔk maaki ɔɔ gɔtn naai maaki je ɓo ɓaa sum. Num kɛn naai jaay ɓaaɗo gɔɔlga num, utu kuun ji raan nam kuuy ɓo utu ai dɔɔkŋ maaki ɔɔ ai ɓaa kɔli gɔt kɛn naai maaki je eyo.» 19 Kɛn Isa jaay taaɗ bin se je taaɗn ɔɔ Piɛr se ute ɗoobm gay j'utu j'an̰ tɔɔlɔ ɔɔ yo naan̰ se utu nookŋ Raa. Do taar kɛn se, tɛr Isa taaɗin̰ ɔɔ: «Naai se ɔk mɛtuma.» 20 Gɔtn se Piɛr tɛrl aak mɛtin̰ ki se, naan̰ aak debm mɛtn Isa kɛn Isa jen̰ se utu ɓaaɗo mɛtɗe ki. Naan̰ se ɓo kaaɗ kɛn naaɗe ɔso kɔs jaay naan̰ dɛjo kaaɗn Isa ki ɔɔ ɗeekin̰o ɔɔ: «Mɛlje, kɛn utu ai kuti se naŋa?» 21 Kɛn Piɛr jaay aakin̰ se, ɗeek Isa ki ɔɔ: «Mɛlje, naan̰ se ɗi an̰ kaan don̰ ki kaca?» 22 Gaŋ Isa tɛrlin̰ ɔɔ: «Naan̰ se, kɛn maam je m'an̰ kɔn̰in̰ 'tiŋg bini maam m'utu m'aɗe ɓaa kic num, naai se ɔli ɗio? Naai se, 'ɓaaɗo 'daanuma.» 23 Taar se jaay gɛnaage ɓaa booyin̰ se, naaɗe taaɗ ɔɔ: «Debm mɛtn Isa kɛn ese se 'kooy ey sum.» Num gaŋ taar kɛn ɔɔ naan̰ 'kooy ey sum se, ɗeer num, Isa taaɗ te bini eyo. Num naan̰ taaɗ ɔɔ: «Kɛn maam je m'an̰ kɔn̰in̰ tiŋg bini maam m'utu m'aɗe ɓaa kic num, naai se ɔli ɗi?» 24 Debm kɛn taaɗ nakgen se ɔɔ jaay raaŋin̰ paac se, naan̰ se ɓo debm mɛtn Isa kɛn ese. Naaje k'jeele saaɗn naan̰ se, saaɗn mɛt ki. 25 Isa se tɛɗga nakge kuuy kic ɓo dɛna. Nakgen se jaay k'raaŋin̰ paac kalaŋ kalaŋ ɔɔ k'dirig te kalaŋ ey se, maam m'jeele taargen k'raaŋo se do naaŋa te magalin̰ kic ɓo an̰ kɔŋ kɔk eyo.