Kako of Central African RepublicJOHN1 Piñó te yi Njambiyá tïì pa kusó mbokó na, yókó yi äo jeäa nde Lápif1 kó äaã káte. A äaã äená Njambiyá. Lápi te ndi Njambiyá. 2 Yókó yi äo jeäa nde Lápi kó äaã äená Njambiyá piñó te yi Njambiyá tïì pa kusó mbokó na. 3 Yókó yi äo jeäa nde Lápi kó kusá máyasi háná. Ká máyasi máte yi ëiyá káà, kiná nyá na, ko ma yaña wátá ná wátá tïì kusuna na. 4 A äaã njuku joñgwá, á joñgwá te äá májasi máte yi äomó. 5 Ma májasi máte ká panó ká móy yitil. Yasi wátá, yitil tïì jayá májasi na. 6 Njambiyá tomma wátá mbam njesá. Ëinó ëyená äaã nde Jañ. 7 A njaã, na nje pel yasi te yi nyá äáñma náè yi nyá duwaã ká kasi májasi maka, náà äomó háná kwaã ná nje yasi te yi nyá pelá káà yïù tikó ná temó ká májasi máte. 8 Ndi nde, gba nyá ná ñguru wená tïì äá májasi máte na. Yasi wátá, a njaàki, na nje lápi yasi te yi nyá äáñma náè yi nyá duwaã ká kasi májasi máte. 9 Májasi máte äaã gbate kpasa májasi máte yi nje ká to mánáti paniyá puyá nyá mumó háná. 10 Yókó yi äo jeäa nde Lápi kó äaã ká to mánáti. Sendi, Njambiyá kwañma ná nyá yïù kusó ná mánáti. Yasi wátá, äotu äe mánáti maka tïì duwá nyá na. 11 A kaã ká ëya ëyená. Ko ëete, äemañ tïì jayá nyá na. 12 Yasi wátá, äomó háná äe jayma nyá tikó temó ná nyá, a kelma nde, äo njaêki nje äá äónó äe Njambiyá. 13 Äotu äete tïî njaki nje äá äónó äe Njambiyá ná nje te yi mámbundó nda yi nyari ja ná mónósiká ho nda yi mbam kwaëyá äá ná äónósiká káà na. Yasi wátá, yo nde, yo Njambiyá nyá äo jónja joñgwá. 14 Yókó yi äo jeäa nde Lápi kó njaã yeñsa äá gba mumó ná mámbundó. Á nyá ëiyá ká njoka su. A äaã tondunate ná ñgikwa náè gbakasi. Á wusá äáñá nyañgwá mákele máná, nyañgwá mákele máte yi Da nya Kikó Mónó wená ëeti te yi keló. 15 Jañ lápima yasi te yi nyá duwaã ká kasi ná, á nyá kembiëya lápó nde: "Yo nyá yi mi ëikima lápó nde: 'Yókó á ta nje ká kóñ mbá kó kwaã mi, káto nyá káte kpo ná kpo. Yasi wátá, mi njaàki nje mbá njimá.' " 16 Wusá háná äoñma kwaló kimó máyasi háná te yi yo tondunate ká móy temó ná káà. 17 Njambiyá kwañma ná Móyisi yïù nyá ná wusá mámboñga máná. Yasi wátá, yïù teëye ñgikwa náè gbakasi nyá äomó, a njaã kwaã ná Yesus Krist. 18 Ko mumó wátá ná wátá tïì äáñá Njambiyá wátá yesó, soñá ndi Kikó Mónó Njambiyá, nyá á ëiyá äená Sañgwá nda kól äená jon kó, yo ndi nyá kelma nde, äomó duêkwá nyá. 19 Wátá yesó äaña äekum Äeyudán äe Yerusalám tomma äaña äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá náè äaña äotu äe kandó Levi káè diyá Jañ nde: "Wá, wá nda?" Á Jañ lápá yasi te yi nyá duwaã káà. 20 Á nyá yeñsa ná sañsañ kiná sóëyá yaña na lápó nde: "Mi yeti mbá Krist na." 21 Á äo nje diyá nyá nde: "Wá äa nda, wá Eli?" Á nyá lápá nde: "Ko na, mi yeti Eli na." Á äo káè mbómbu diyá nyá nde: "Wá mó punja málápi má Njambiyá te yi äo ëikima lápó nde, a ta nje kó?" Á nyá yeñsa nde: "Äá." 22 Á äo nje diyá nyá ndana nde: "Wá äa nda? Lápó nyá wusá, káto wusá yaêkañgwá káè lápó nyá äotu äete äe tomma wusá äaka. Ndana, wá ná ñguru wó láàpi nde, wá nda?" 23 Á Jañ lápá nde: "Mi mbá mó te yókó yi Esayi te mó punja málápi má Njambiyá lápima nde: 'Wátá mumó ká kembiëya ká móy koñgor nde: Wuná táêmbiëya nje Baba Mbokó ná ñgbeñ.' " 24 Äotu äete yi äo tomma äaka äaã ká njóñ Äefarisáã. 25 Á äo diyá Jañ nde: "Ñgá äá nde, we yeti Krist ho Eli ho mó punja málápi má Njambiyá, ma káto ñge yi wá nje tópá äomó ká móróku káà?" 26 Á Jañ yeñsa nyá äo nde: "Mi tóèpa mbá äomó ká móróku. Yasi wátá, yo ná wátá mumó ká njoka yun yi wuná yeti ká duwá na. 27 Mó te ta nje ká kóñ mbá. Yasi wátá, mi ti yaka wunjá kól mánakala ká kol ná na." 28 Máyasi máte kwaàñnañgwá ká wátá mbáy nde Betani ká ñginjá Yurdáã, ká mbáy te yi Jañ ëikima tópá äomó ká móróku káà. 29 Misi pupá Jañ äáàña Yesus ká nje ká yená. Á nyá lápá nde: "Ná äáêña Mónó Sam Njambiyá á soñá máäeyó má äotu äe mánáti maka kó! 30 Yo nyá yi mi ëikima lápó mbá kasi ná nde: 'Ká kóñ mbá, wátá mumó ta nje, nyá kwaã mi, káto nyá káte kpo ná kpo. Yasi wátá, mi njaàki nje mbá njimá.' 31 Ká yembá, mi tïì äá ká duwá tári ná na. Yasi wátá, mi njaã ká másay má tópuna äomó ká móróku, náà äotu äe kandó Isarayál duwá ná nyá." 32 Á Jañ káè mbómbu lápó ná sañsañ nde: "Mi äáñma Kimó Sisiñ ná misi mámbá ká piyá wulá ëyoäó nda pepó nje ëiyó ká yotu ná. 33 Ká yembá, mi tïì äá mbá ká duwá tári ná na. Yasi wátá, yókó á tomma mi nde, mi njaêki tópá äomó ká móróku kó lápima nyá mi nde: 'Mó te yi wá ta äáñá Kimó Sisiñ ká piyá nje ëiyó ká yotu ná kó, yo nyá ta tópá äomó ká Kimó Sisiñ.' 34 Mi äáñma mbá nyá ná gba misi mámbá, á mi lápá nde: Yókó Mónó Njambiyá!" 35 Ya tu wátá ká kóñte, á Jañ äá ndi ká kiya mbáy te yi nyá ëikima káè káte káà äená äaña äejeká äená yiäa. 36 Ndana, ká nyá ma kañá misi äáñá Yesus ká kwaã káà, á nyá lápá nde: "Ná äáêña, Mónó Sam Njambiyá kó!" 37 Äejeká äená äenóri yiäa wokuma yasi te yi nyá lápima káà, á äo támá äeñgwá Yesus. 38 Ká Yesus ma yeñsa káà, a äáàña, äo ká äeñgwá nyá. Á nyá diyá äo nde: "Wuná saàñ ñge?" Á äo yeñsa nyá nyá nde: "Rabi," yite nde yekele, "wá ëïùy ëiyó we?" 39 Á nyá lápá nyá äo nde: "Wuná njaêki äáñá." Ëete, á äo káè ká äáñá mbáy ná. Á äo kwañëye äukwá yesó te äená äe Yesus. Yo äaã ká póku ñgimó yini te yi äekoko. 40 Ká njoka äejeká äaka yiäa äe wokuma yasi te yi Jañ lápima, á äo támá äeñgwá Yesus äaka, Andere te mañ ná Simón Piyár äaã ká njokate. 41 Ká kóñte, á Andere kwaã nádó ká doló mañ wená Simón lápó nyá nyá nde: "Wusá äáñma Mási," yite nde Krist. 42 Á nyá äuã Simón káè nó ká yi Yesus. Á Yesus kañá misi äáñá Simón lápó nde: "Ëinó ëyó nde Simón, ëinó sóñgwá nde Jañ. Äo ta jeäa wá nde Sefas, yo Piyár, yite nde tari." 43 Misi pupá á Yesus pásá nde, a ká kwaã káè Galile. Á nyá sañgwa ná wátá mbam nde Filip. Á nyá lápá nyá nyá nde: "Äeñgwá mi." 44 Filip äaã mó ëya Betsayda, ëya äe Andere äená Piyár. 45 Ká kóñte, á Filip kwaã sañgwa äená Nataniyál. Á nyá lápá nyá nyá nde: "Wusá äáñma mó te yi Móyisi kátima yasi ká kasi ná ká mákana má mámboñga má Njambiyá te yi nyá kátima káà. Äotu äe punja málápi má Njambiyá lápima sendi kasi ná. Mó te, yo Yesus te mónó Yosáp, ëya ëyená ká Nasarát." 46 Á Nataniyál yeñsa nyá nyá nde: "Kimó yasi te nda yakama wulá ká Nasarát kó?" Á Filip nje yeñsa nyá nyá nde: "Inja nje äáñá." 47 Yesus äáñma Nataniyál ká káè ká yená. Á nyá lápá ká kasi ná nde: "Yókó gba mónó kandó Isarayál ná yotu. Ko mónó yekambiyá te yi seäila mumó yeti ká yotu ná na." 48 Á Nataniyál diyá nyá nde: "Wá duàkwá mi we?" Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Piñó te yi Filip tïì pa jeäa wá na, ká ñgimó te yi wá äaã ká njiõ figiye káà, mi äáñma wá." 49 Á Nataniyál yeñsa nyá nyá nde: "Yekele, wá Mónó Njambiyá, wá Kumande Isarayál." 50 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "'Yo káto mi lápima nyá wá nde, mi äáñma wá ká njiõ figiye, yori yi wá tiká ná temó ndana ná mi káà? Ma wá ta äáñá yiña nyañgwá mákele kwaã yiká." 51 Á Yesus káè mbómbu lápó nyá nyá nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Wuná ta äáñá ëyoäó nyasá, äáñá äejaki äe Njambiyá ká káè kwey piyá yaka ná to Mónó mumó." 1 Ya mátu yiäa ká kóñte, á yo äá ná yiña jesó gwaki ká Kana ká Galile. Nyañgwá ná Yesus äaã káte. 2 Äo jeäama sendi Yesus äená äejeká äená ká jesó gwaki te. 3 Ëiyó káà, á mánjam siyá ká mbáy jesó. Á nyañgwá ná Yesus nje lápó nyá nyá nde: "Mánjam siyma." 4 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Nyari, siná wá ná lápi te nda? Ñgimó te yembá tïì pa ëyaã na." 5 Á nyañgwá lápá nyá äotu äe másay nde: "Yasi háná te yi nyá ta lápó nyá wuná, náè wuná keêl yo." 6 Yinóri nyañgwá mámbe yitan jó wátá yi äo kelma ná tari káà äaã womáte. Mámbe máte ëikima äá ná móróku te yi Äeyudán ëikima kitó ná yotu nda yi mámboñga má misón yan ëikima teëye ká. Mbe te wátá yakama äuã mándaki nda gómay wátá ná numbu te. 7 Ndana, á Yesus lápá nyá äotu äe másay nde: "Wuná taêya móróku tonjá mámbe mánóri." Á äo tayá móróku tonjá mámbe ná látátá. 8 Á nyá nje lápó nyá äo nde: "Wuná taêya yo ndana ná mbát káè nyá mó te á ëiyá ná kaäina máëye kó." Á äo tayá káè nyá nyá. 9 Á nyá äoäá móróku mánóri yi ma liñgwá mánjam káà, ma a tïì duwá ná mbáy te yi mánjam máte wulma nje nó káà na. Yasi wátá, äotu äe másay, äo äotu äete äe tayma móróku äaka duwaã to te kimóte. Ndana, á nyá kwaã káè jeäa mbam te á kelma gwaki kó lápó nyá nyá nde: 10 "Ká kaäina mánjam háná, äo kaànda kaäó kimó mánjam nyá äomó. Ká kóñte, äo maà nje nyá äo yiká yi ti kumó nyóñó káà njimá, ká misi man má ká linja. Ma yasi wátá, wá äakiëya yó kimó mánjam yïù laëye ná ñgimó te yókó." 11 Ká njoka máyekambiyá háná te yi Yesus kelma káà, a kaànda ná yókó yi nyá kelma ndana ká Kana ká Galile kó. Ëete, a teëya nyañgwá ëeti ná, á äejeká äená tiká temó ká yená. 12 Ká kóñte, á Yesus sáliyá káè ká Kapárnawum äená nyañgwá náè äemañ náè äejeká äená. Äo kwañëya ndi mónó mátu ná mbát mate. 13 Ká ñgimó te yite jesó Paska Äeyudán äaã ká wuta. Á Yesus kwaã káè ká Yerusalám. 14 Ká nyá ma ëyaã ká mbanjó Njambiyá káà, a doàl äomó ká ëyañgwá máyasi, äe ëyañgwá äenday, äe ëyañgwá äesam náè äe ëyañgwá äepepó. A dolma sendi äotu äe sánjina móni ká ëiyó. 15 Ndana, á nyá äuã mákól äóyá keló ná njambala ëuëye äo háná punjá womáte äená äesam äan náè äenday äan. Á nyá si wanjó móni má äotu äe sánjina móni tindó máteäel äetá ká mánáti. 16 Á nyá lápá nyá äotu äe ëyañgwa äepepó nde: "Wuná lóêndu ná máyasi máte yiká waka. Wuná tïî yeñsañgwá tuã Sañmbá ná tuã májáñ na." 17 Ndana, á äejeká äená nje taká lápi te yi yo kátinate ká móy mákana má Njambiyá káà. Yo kátinate nde: 'Mi kwaëya tuã ëyó ná temó mbá háná. Yo ta keló nde, mi sóêmbu sóñ káto te.' 18 Ká äaña äekum Äeyudán ma äáñá ëete káà, á äo diyá nyá nde: "Yo kwaló máyekambiyá te nda yi wá ta keló yïù teëye ná wusá nde, äo nya wá ëeti te yi keló máyasi máte yi wá kelá káà?" 19 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Wuná yaêñgila mbanjó Njambiyá te yiká, ndi ká mátu yitati mi ta si sumó yo ná kókó." 20 Á äekum Äeyudán nje lápó nde: "Sumna mbanjó Njambiyá te yiká äoñma wusá póká másew kamóni jó yitan jó wátá. 'Wá láàpi gba nde, wá ta nje sumó yo ndi ká mátu yitati nde?" 21 Yasi wátá, Yesus ti láàpi kasi mbanjó Njambiyá na, a láàpi ná yotu ná ná ñguru wená. 22 Ndana, ká ñgimó te yi Yesus ma nje womiyá ká njoka äemuñ káà, á äejeká äená taká lápi ká yi nyá ëikima lápó káà. Á äo tiká temó ká máyasi máte yi yo kátinate ká mákana má Njambiyá káà, tikó temó sendi ká lápi te yiká yi Yesus lápima káà. 23 Ká ñgimó te yinóri yi Yesus äaã ká Yerusalám ká jesó Paska Äeyudán káà, á äuëya äomó tiká temó ná nyá, káto äo äáñma máyekambiyá máte yi nyá ëikima keló káà. 24 Yasi wátá, Yesus tïì tiká temó ká yan na, káto a äaã ká duwá äo háná kandá nyiñó to kumó nyáy kol. 25 Ká yená, yo tïì äá nde, wátá mumó paêñ pa lápó yiña yaña te yi mó te duwaã ká kasi wátá mumó nyá nyá na. Káto nyá ná ñguru wená duwaã yasi te yi ëiyá ká móy temó mumó káà. 1 Wátá mbam äaã ká njóñ Äefarisáã nde Nikódám. A äaã sendi wátá kum ká njoka Äeyudán. 2 Á nyá káè wátá yesó ná tu ká yi Yesus lápó nyá nyá nde: "Yekele, wusá duwaã nde, wá nyañgwá mó teëya mámboñga má Njambiyá. Njambiyá tomma wá njesá, káto mumó wátá ná wátá ti yaka keló kwaló máyekambiyá máte yi wá kelá káà, ñgá Njambiyá ti äá ká yená na." 3 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wá káà: Ñgá mumó ti jaëyá ná kókó na, a ti yaka äáñá Kandó Njambiyá na." 4 Á Nikódám nje diyá nyá nde: "Ñgá mumó si jombá, a yakama keló nan yïù jaëyá nó ná kókó? 'A yakama yókwá sendi nyiñá móy nyañgwá nje jaëyá ná kókó?" 5 Á Yesus yeñsa nyá nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wá káà: Ñgá mumó ti jaëyá ná kókó ná nje te yi móróku, jaëyá sendi ná nje te yi Kimó Sisiñ na, a ti yaka nyiñá ká Kandó Njambiyá na. 6 Yasi te yi wulá ká yi mumó ná nje te yi mámbundó äáàñnañgwá äóná ndi nde, yo wuàla ká yi mó mámbundó. Yasi wátá, yasi te yi wulá ká yi Kimó Sisiñ äáàñnañgwá äóná, ndi nde, yo wuàla ká yi Kimó Sisiñ. 7 Wá tïî ñgbakimañgwá lápi te yi mi lápima nyá wá nde: 'Wuná yaêkañgwá jaëyá ná kókó káà' na. 8 Pupó kwaàñ ká mbáy háná te yi nyá kwaëyá kwaã káte káà. Wá ká wokó nda yi yo muñgula nó káè. Ma yasi wátá, wá yeti ká duwá mbáy te yi yo wulma káte náè mbáy te yi yo káè káte káà na. Yo kwaàñnañgwá ndi sendi ëete ká yi mumó háná á jaëyá ná nje te yi Kimó Sisiñ kó." 9 Á Nikódám nje ëiyó diyá nyá nde: "Yo yakama kwañna nan?" 10 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Gba wá nyañgwá mó teëya mámboñga má Njambiyá ká kandó Isarayál, 'wá ká ndekima máyasi mánóri? 11 Gbakasi yi mi lápá nyá wá káà: Wusá láàpi yasi te yi wusá duwaã, yekiëye yasi te yi wusá äáñma. Ko ëete, ko wuná yeti ká jayá tikó temó ká málápi máte yi wusá nje lápó ká máyasi máte káà na. 12 Mi lápinama ká máyasi máte yi kwañna ká to mánáti waka ká nyá wuná, ma wuná tïì jayá tikó temó káte na. Ndana, ñgá äá nde, mi láêpinañgwá ká máyasi máte yi äáñá kasi ëyoäó káà nyá wuná, ñge ta nje keló nde, wuná jaêya tikó temó ká málápi máte? 13 Kiná mumó wátá ná wátá á äendima ká ëyoäó na, soñá ndi yókó á piya wulá ëyoäó kó. [Mó te, yo Mónó mumó á ëiyá ká ëyoäó kó.] 14 Ká ñgimó te yi Móyisi äaã nó ká koñgor káà, á nyá äuã yekambiyá nyóñá nyá ká jeti támbiëye ká kwey. Yo ndi ëete sendi yi äo yaêkañgwá keló ná Mónó mumó támbiëye ká kwey. 15 Yo yaêkañgwá kelna ëete, náà mumó háná á tiká temó ná nyá kó äá ná joñgwá te yi kpo ná kpo. 16 Yo nde, Njambiyá jekima kwaëyá äotu äe mánáti maka, á nyá nyá ná Kikó Mónó wená. Ëete, mumó háná á ta tikó temó ná nyá, a tïù gwe yambile na. Yasi wátá, a ta äá ná joñgwá te yi kpo ná kpo. 17 Káto, Njambiyá ti ma njeàsikwá Mónó wená ká mánáti maka, na nje jóse äomó na. Yasi wátá, a tomma nyá njesá nde, na kwaã ná nje ná joñgwá ná äo. 18 Mó te á tiká temó ná nyá, Njambiyá yeti ká jóse nyá na. Ma yasi wátá, yókó á ëiyá kiná tikó temó ná nyá, Njambiyá ma jóse nyá, káto a tïì tiká temó ká yi Kikó Mónó Njambiyá na. 19 To jósi te yo nde, májasi njaã ká to mánáti. Á äomó yókwá kwaëyá yitil sáñá májasi, káto äo kwaàëyikwá keló ndi äeya mákele. 20 Yo nde, mumó háná á kelá ndi äeya mákele ká äenó májasi. A ti njaàki ká puyá na, kambó mákele máná nje pundó puyá. 21 Yasi wátá, mumó háná á wokuna ná Njambiyá keló máyasi ná ñgbeñ, mó te njaàki ká puyá, náà äomó äáñ gbate nde, a keàl máyasi nda yi Njambiyá kwaëyá káà." 22 Ndana, ká kóñ máyasi mánóri, á Yesus támá kwaã äená äejeká äená káè ká mánáti má Yuda. Á nyá kwañëye äuëya mátu mate äená äo ëiki tópá äomó ká móróku. 23 Ká ñgimó te yite Jañ äaã sendi ká ëiki tópá äomó ká móróku ká wátá mbáy nde Enóñ ká káki Salim. Jañ ëikima káè mate, káto móróku äaã äuëyate mate. Ëete, äomó ëikima káè, á nyá ëiki tópá äo ká móróku. 24 Yo kwañnama ëete, káto ká ñgimó te yite äo tïì pa nyá Jañ ká jóäó na. 25 Ndana, á wátá mó Äeyudán äá ná mátandó äená äaña äejeká äe Jañ ká kasi máweya másámbó te yi mámboñga man teëye káà. 26 Á äo támá káè doló Jañ lápó nyá nyá nde: "Yekele äáña, mó te yi wuàná nyá äaã ká ñginjá Yurdáã yi wá ëikima lápó kasi ná nyá äomó kó má ná ká tópá äomó ndana ká móróku. Ma äomó háná ká si lekwá káè pá yená." 27 Á Jañ yeñsa nde: "Ñgá Njambiyá ti nyá mumó ëeti na, a ti yaka keló yaña na. 28 Wuná ná ñguru wun yakama lápó yasi te yi mi lápima káà. Wuná wokuma nda yi mi lápima nde: Mi yeti mbá Krist na. Yasi wátá, Njambiyá kandima tomó mi nde, mi kwaêñ mbómbu ná nyá." 29 Á Jañ káè sendi mbómbu lápó nde: "Nya gwaki woàkunañgwá ná mbam gwaki. Ma só ná mbam gwaki ëïùy ná ëiyó ká káki só wená yïù láñgwá mátó ká yasi te yi nyá lápá káà. A ná másosa äuëyate komá nyá woká mán mbam gwaki káà. Njena nyañgwá másosa yi mi nó ndana káà, yo kwaló másosa te yite." 30 Á Jañ káè mbómbu lápó nde: "Mákele máná ëóêku ëókó káè nó mbómbu, náè yembá yóêkwá siná sina." 31 "Yókó á wulá kwey nje nó kó kwaã äomó háná. Mó mánáti maka ndi mó mánáti, a láàpi ndi sendi yasi te yi äáñá mánáti. Yókó á wulá ëyoäó nje nó kó kwaã äomó háná. 32 Máyasi máte yi nyá äáñma náè yi nyá wokuma, yo yite yi nyá lápá nyá äomó. Ma ko mumó wátá ná wátá yeti ká jayá tikó temó ká málápi máte yi nyá lápá káà na. 33 Mumó háná á ma jayá tikó temó ká málápi máte yi nyá lápá káà ma pásó gbate nde, Njambiyá nyá yókó á lápá gbakasi. 34 Yo nde, yókó yi Njambiyá tomma kó láàpi ndi málápi má Njambiyá, káto Njambiyá tonja Sisiñ ná ká yotu ná ndi tu wátá. 35 Sañgwá ká kwaëyá Mónó, á nyá nyá nyá ëeti te yi namó máyasi háná. 36 Mó te á tiká temó ná Mónó, mó te ná joñgwá te yi kpo ná kpo. Ma yókó á kelá mbandó kiná tikó temó ná Mónó, mó te tïù äá ná joñgwá te na. Yasi wátá, ñgambi Njambiyá ta ëiyó ndi ká to ná, äóná káte." 1 Yesus duwaã nde, Äefarisáã wokuma nde, a ma äuã äomó äuëyate kánjá ká kóñ ná kwaã Jañ, wokó sendi nde, a ká tópá äomó äuëyate ká móróku kwaã nyá. 2 Ká yinóri háná, ko Yesus tïì tópá mumó ná äó ná ká móróku na, yo äaã äejeká äená. 3 Ndana, ká Yesus ma duwá ëete káà, á nyá ëuwá ká Yuda yókwá ná kókó káè Galile. 4 Yi yókwá káè nó Galile, á nyá pásá nde, a yaêkañgwá kwaã ná Samari. 5 Ndana, á nyá kwaã kumó ká káki wátá ëya nde Sikar ká Samari. Ëya te äaã ká káki pál mánáti máte yi Yakóp ma nyáàki mónó wená Yosáp ná likó ká mátu má mbómbu káà. 6 Ñgáã Yakóp äaã womáte. Nda yotu Yesus äaã katinate ná kándi káà, á nyá kwaã ëiyó mátiëyá ká káki ñgáã. Yo äaã ká póku äembe yesó. 7 Yaka nó, wátá nya Samari ká nje tayá móróku. Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Nyákó mi móróku, náà mi hóäiye." 8 Yinóri äejeká äená ma káè ká móy ëya káè äómó máëye. 9 Á nya Samari kó nje ëiyó lápó nyá nyá nde: "'Gba wá mó Äeyudán njaàki diyá mi ñgóndu Samari móróku ná nje te yin?" Nya kó láàpi ëete, káto Äeyudán äená äotu äe Samari äaã nda nja mbo äená ëitá. 10 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Wá maà dukwá yasi te yi Njambiyá nyá káà, duwá sendi mó te á lápá nyá wá nde: 'Nyákó mi móróku, náà mi hóäiye kó,' ma yo gba wá jómbá móróku ká äó ná. Ma nyá nya wá móróku máte yi kelá nde, mumó äáêki ná joñgwá káà." 11 Á nyari lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá mbam, mapi te yi wá ta tayá ná móróku yeti. Sendi, mbáy tayna móróku ná heäeäe. Ma wá ta nje äuã äa móróku máte yi kelá nde, äomó äáêki ná joñgwá káà we? 12 Sañmbambó wusu Yakóp tikima wusá ná ñgáã ká. Nyá ná ñguru wená náè äónó äená náè äetitár äená hóäiya ndi móróku má ñgáã kó. Ma ndana, 'wá taàka gba nde, wá kwaã nyá?" 13 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Mumó háná á hóäiye móróku máte yiká ta káè mbómbu gwe yásiëyá. 14 Yasi wátá, mó te á ta hóäiye móróku máte yi mi ta nyá nyá káà tïù gwe se yásiëyá wátá yesó na. Yo nde, móróku máte yi mi ta nyá nyá káà ta nje äá ká yotu ná nda ñgáã te yi sokula káà, keló nde, a äáêki ná joñgwá te yi kpo ná kpo." 15 Á nyari yeñsa nyá nyá nde: "Nyañgwá mbam, nyákó mi móróku máte yite, ma mi nje káè mbómbu gwe yesiëyá yïù kala nje sendi waka nje tayá móróku." 16 Á Yesus nje lápó nyá nyá nde: "Kán jeäa njoñó, nóè yóêkwá nje sendi waka." 17 Á nyari yeñsa nde: "Mi yeti ná mbam na." 18 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Yi wá lápá káà, gbakasi. Wá yeti ná mbam gbate na, káto ká joñgwá ëyó, wá ma äá ná äembam kumó yitan. Mbam te yi wuàná nyá joñna ndana kó, yeti njoñó na. Yasi te yi wá lápima káà, yo gbakasi." 19 Ndana, á nyari yeñsa nyá nyá nde: "Nyañgwá mbam, mi ká äáñá nde, wá wátá mó punja málápi má Njambiyá. 20 Äesañmbambó äusu ëikima kanó Njambiyá ká gba keki te yókó. Yasi wátá, wuná Äeyudán kpaàl lápó yun nde, mumó háná yaêkañgwá kanó Njambiyá ndi ká Yerusalám." 21 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Nyari, jaya yasi te yi mi lápá nyá wá káà kimóte. Ñgimó ká nje yi wuná tïù kanó se Sañgwá Njambiyá ko ká keki te yókó ko ká Yerusalám na. 22 Wuná äotu äe Samari yeti ká duwá yasi te yi wuná kaná káà na. Ma wusá kaàn su yasi te yi wusá ká duwá. Káto nje joñgwá wuàla ká yi Äeyudán nje nó. 23 Yasi wátá, ñgimó ká nje, yo ma si ëyaã, ñgimó te yi gba kpasa äotu äete äe kaná Sañgwá Njambiyá ta kanó nyá ná nje te yi sisiñ náè gbakasi. Káto sañgwá Njambiyá saàñ kwaló äotu äete äe kaná nyá ná nje te yite. 24 Njambiyá, nyá Sisiñ. Ëete, äomó äe kaná nyá, äo yaêkañgwá kanó nyá ná nje te yi sisiñ náè gbakasi." 25 Á nyari yeñsa nyá nyá nde: "Mi duwaã nde, Mási, yite nde Krist ta nje. Komá nyá ta nje káà, a ta námbá to máyasi háná nyá wusá." 26 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Gba mi kó, mó te yi wá lápá kasi ná kó, gba mi á lápina nyá wá kó!" 27 Yaka nó, äejeká äená ká yókwá. Á äo ñgbakima yi äáñá nde, Yesus ká lápina äená nyari. Ko ëete, mumó wátá ná wátá tïì äutá numbu lápó nde: 'Wá dïùya äa nyá ñge?' ho nde: 'Yo lápi te nda yi wuàná nyá lápá káà?' 28 Ndana, á nyari tiká mapi tayna móróku womáte kwaã káè ká móy ëya lápó nyá äomó nde: 29 "Wuná njaêki äáñá ndi wátá mbam. A lápima máyasi háná te yi mi kelma ká joñgwá ëyembá káà nyá mi. 'Mbam te yeti Krist na?" 30 Ndana, á äo pundá ëuwá ká móy ëya káè komá Yesus äaã káà. 31 Ká ñgimó te yite äejeká äaã ká ñgwáta ná Yesus lápó nde: "Yekele, pa ëyena wa." 32 Yasi wátá, á nyá yeñsa nyá äo nde: "Mi ná máëye te yi ëye, ma wuná yeti ká duwá máëye máte na." 33 Á äejeká lápá tandá yan nde: "'Yite nde, wátá mumó ma njesá nyá yiña máëye?" 34 Á Yesus nje lápó nyá äo nde: "Máëye mámbá, yo nde, mi keêl yasi te yi Mó te á tomma mi kó kwaëyá, tonjá sendi másay máná. 35 'Wuná ti láàpi lápó nde: 'Äukwaã ndi ñgwándá yini, náà äo kandi soñna nyambi ká ñgwañ na?' Ná láêñgwá mátó, mi ká lápó nyá wuná nde: Wuná kaêña misi äáñá ná máñgwañ. Nyambi ma ëetó, ñgimó soñnate ma yaka. 36 Mó te á soñá nyambi kó ká doló nduku másay máná ká äó masa másay. A soàña nyambi te yi ma ëetó káà, náà yo ëiy kpo ná kpo. Ëete, náà mó te á äá äákó kó äá ná kiya másosa äená yókó á soñá soña kó. 37 Lápi te yi äo lápá nda kanó nde: 'Mó te á äá äákó kó dálá, ma yókó á soñá soña kó dálá' káà, lápi te gbakasi. 38 Ká äá mi, mi tomma wuná káè soñá nyambi kiná pa äáñá bóná náè másay ná mbómbu na. Äaña äáñma bóná ná másay, á wuná nje káè yun mbómbu ná másay man." 39 Ká njoka äotu äe Samari, äuëyate tikima temó ká yi Yesus, káto lápi te yi nyari lápima káà. A lápima nyá äo nde: 'Mbam te lápima máyasi háná te yi mi kelma ká joñgwá ëyembá káà nyá mi.' 40 Ká äotu äe Samari ma káè doló Yesus káà, á äo ñgwáta ná nyá nde, a kwaêñëya mónó mátu äená äo ká ëya ëyan. Á nyá kwañëye mátu yiäa äená äo. 41 Á äaña äuëya äotu äe Samari nje tikó sendi temó ká yená, káto lápi te yi nyá lápima káà. 42 Á äo lápá nyá nyari nde: "Wusá ti tïùki temó ndana ká yená, káto yasi te yi wá yekiëya nyá wusá káà na, yo káto wusá wokuma yasi te yi nyá lápima káà ná mátó musu, duwá sendi nde, yo gba nyá Mó te á joñgwá äotu äe mánáti maka." 43 Ká kóñ mátu mánóri yiäa, á Yesus támá kwaã káè ká Galile. 44 A kwaàñ káè mate, káto nyá ná ñguru wená ëikima lápó nde, äo ti jaàya mó punja málápi ká ñgbak ñgbak ëya ëyená na. 45 Ndana, ká nyá ma ëyaã ká Galile káà, á äotu äe Galile äuã nyá kimóte, káto äo äáñma máyasi háná te yi nyá kelma ká Yerusalám ká ñgimó jesó Paska Äeyudán káà, káto äo sendi kaã ká jesó. 46 Á Yesus támá yókwá ná kókó káè Kana ká Galile ká mbáy te yi nyá ma yeàñsañgwá móróku ná mánjam káà. Wátá nyañgwá sója kumande ëya äaã ká Kapárnawum. Mónó wená, mónó mbam äaã ká kónó. 47 Ká nyañgwá sója kó ma wokó nde, Yesus wulma Yuda ëyaã ká Galile káà, á nyá támá káè äáñá nyá ñgwáta ná nyá nde, a káên káè joñgwá mónó wená, káto a äaã nádó ná sóñ. 48 Á Yesus nje lápó nyá nyá nde: "Ká yun, ká wuná tïì pa äáñá máyekambiyá náè nyañgwá mákele na, wuná tïù tikó temó ná mi na." 49 Á nyañgwá sója kó yeñsa nde: "Nyañgwá mbam, pa kumó nádó ká tuã mbá ká ñgimó te yi mónmbá ndi ká sosó káà." 50 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Kwañgó, mónó wó ma juã." Mbam kó tikima temó ká lápi te yi Yesus lápima nyá nyá káà. Á nyá tóká nje kwaã. 51 Ndana, ká ñgimó te yi nyá äaã ká nje ká ëuwá káà, á äotu äe másay äená nje sañgwa ná nyá lápó nyá nyá nde, mónó wená ma juã. 52 Á nyá nje diyá äo hawa te yi mónósiká kandima wokuna jáwna yotu káte káà. Á äo lápá nyá nyá nde: "Lolna yotu sïùy kwey ná yesó ká hawa wátá." 53 Á sañgwá ná mónó duwá nde, yo ká kiya ñgimó te yite yi Yesus lápima nyá nyá nde: 'Mónó wó ma juã' káà. Á nyá tiká temó ká yi Yesus, nyá ná ñguru wená náè äotu äe tuã ëyená háná. 54 Máyekambiyá yiäate yi Yesus kelma ká Galile káà, yo yókó yi nyá kelma ndana ká yókwaã Yuda káà. 1 Ká kóñte, á yo äá ná wátá jesó Äeyudán. Á Yesus kwaã káè Yerusalám. 2 Yiña mbáy móróku nda nyañgwá mató äaã ká Yerusalám ká káki numáy te yi äesam ëikima kwaã káte nyiñá nó ká móy ëya káà. Äo ëikima jeäa nyañgwá mató te ká numbu Hebere nde Betásda. Yo äaã ná mámbáy womáte yitan yi äomó ëikima kándó ho wáëya káte káà. 3 Äuëya äotu äekón äaã mátináñgwá ká mámbáy mánóri. Yo äaã ná äotu äe ëiäina misi náè äotu äe ndámbil náè äotu äete äe máäó ho äe mákol man ma jámá äá ná fáñgáláñ äaka. [Äo ëikima ëiyó womáte yïù laëye ñgimó te yi móróku kandá ná watinate káà. 4 Káto wátá jaki Njambiyá ëikima piyá yaka ná máñgimó ká nyañgwá mató yinóri nje wasá móróku. Ëete, bosa mumó te á piyá ëuku ká ñgimó te yi yo nduñgwá watinate káà, kón mó te siyma, ko yo äáêki kwaló kón te nda.] 5 Wátá mó jámti äaã ká njokate womáte má ká másew kamótati jó yitan jó yitati yi nyá äalma ná kón te káà. 6 Yesus äáñma nyá ká mátináñgwá, duwá sendi nde, mbam kó ma kwañëye äuëya másew ká tári te yinóri. Á nyá nje diyá nyá nde: "Wá ká kwaëyá nde, kón yó sïîy?" 7 Á mó jámti yeñsa nyá nyá nde: "Nyañgwá mbam, mi kiná mó te á ta äuã mi piëyá ká nyañgwá mató ká ñgimó te yi móróku watá káà na. Ká ñgimó te yi mi ndi ká káè káà, wátá mumó ma kandá piyá ná mi." 8 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Táma, äoñgó tañ yó, kándó." 9 Ndana ndana, á kón siyá, á nyá äuã tañ ná kandá kándi. Yo äaã yesó Saba. 10 Á Äeyudán lápá nyá mbam te yi Yesus siëya kón ná kó nde: "Muka, yo yesó Saba. Mámboñga má Njambiyá yeti ká nyá wá ëeti te yi äuã tañ yó kwaã nó na." 11 Á nyá yeñsa nyá äo nde: "Mó te á siëya kón mbá kó lápima nyá mi nde: 'Äoñgó tañ yó, kándó.' " 12 Á äo nje diyá nyá nde: "Yo mó te nda lápá nyá wá nde: 'Äoñgó tañ yó, kándó'?" 13 Yasi wátá, mbam kó tïì duwá mó te á siëya kón ná kó na, yo nde, Yesus kwañma jisá womáte, káto ñgil äaã womáte. 14 Ëiyó káà, á äená Yesus káè sañgwa ká mbanjó Njambiyá. Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Äáña, kón yó siyma. Ma wá tïî äasiëya keló se äeya yasi na, wá má nje sañgwa ná mábóná kwaã yiká yi wá sañgwama nó káà." 15 Ndana, á mbam kwaã káè lápó nyá äekum Äeyudán nde, yo Yesus siëyá kón ná. 16 Ëete, á äo kandá sañna Yesus ná málápi, káto a kelma mákele máte ká yesó Saba. 17 Yasi wátá, á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Sañmbá ndi ká keló másay kumó ká ñgimó te yókó ndana. Mi sendi ká keló másay." 18 Ká äekum Äeyudán ma wokó ëete káà, á äo ká mbómbu yïù saã mánje háná te yi wo nyá wokó. Äo sañma mánje máte ndana kwaã yi mbómbu, yeti ndi káto a tïì jásá yesó Saba na, yo káto a lápima sendi nde, Njambiyá gba sañgwá wená, äená nyá ndi wátá. 19 Á Yesus káè mbómbu lápó nyá äo nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Ñgá Mónó tïì pa äáñá yasi ná Da na, a ti yaka keló yasi nda yi nyá kwaëyá káà na. Káto yasi te yi Da kelá, yo ndi yite sendi yi Mónó kelá. 20 Káto Da ká kwaëyá Mónó. A ká teëye Mónó máyasi háná te yi nyá ná ñguru wená kelá káà. A ta káè mbómbu teëye nyá nyañgwá mákele kwaã yiká, náà gba wuná ñgbakima. 21 Nda Da ká womiyá äemuñ keló nde, äo äáêki ná joñ, ëete Mónó ká keló sendi nde, mumó háná te yi nyá kwaëyá nyá nyá joñgwá, a ká nyá nyá yo. 22 Yo sendi nde, Da yeti ná say pásina jósi mumó na. Yasi wátá, a äoñma másay máte háná nyá Mónó. 23 Da kelma ëete, náà äomó háná lukse Mónó nda yi äo lukse ná nyá káà. Mó te á ti lukse Mónó na, mó te yeti ká lukse sendi Da, mó te á tomma nyá kó na. 24 Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Mó te á woká yasi te yi mi lápá tikó temó ká yi Mó te á tomma mi kó, mó te ná joñgwá te yi kpo ná kpo, a tïù sañgwa ná jósi na. Yasi wátá, a ëuwaã ká sóñ káè ká joñgwá. 25 "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Ñgimó má ká wuta, yo ma si ëyaã, ñgimó te yi äemuñ ta wokó ná mán Mónó Njambiyá. Äotu äete äe ta wokó mán ná äaka ta juã. 26 Káto nda Da njuku joñgwá káà, ëete a kelma sendi nde, Mónó äáêki njuku joñgwá. 27 A nya sendi nyá ëeti te yi jóse äomó, káto nyá Mónó mumó. 28 Lápi te yi mi lápá káà tïî kel nde, wuná ñgbaêkimañgwá na, káto ñgimó má ká wuta yi äomó háná äe ká móy máäoñsóñ ndana äaka ta wokó mán Mónó mumó. 29 Äaka äe kelma kimó mákele ká joñgwá ëyan äaka ta womiyá yïù äá ná joñgwá te yi kpo ná kpo. Ma äaka äe kelma äeya mákele ká joñgwá ëyan äaka ta womiyá sañgwa ná jósi. 30 Mi ti yaka keló mbá yaña nda yi mi kwaëyá káà na. Mi jóèsa lápi äeñgwá yasi te yi mi woká ká numbu Da káà. Sendi, mi páàsi lápi ná ñgbeñ, káto mi ti saàñ, náà mi kel yasi te yi mi kwaëyá káà na. Yasi wátá, mi saàñ, náà mi kel yasi te yi Mó te á tomma mi kó kwaëyá káà." 31 Á Yesus káè mbómbu lápó nde: "Ká gba mi ná ñguru wombá lápá yasi te yi mi duwaã ká kasi mbá, yite mumó ti yaka jayá nde, mi láàpi gbakasi na. 32 Yo wátá mumó dálá ká lápó yasi te yi nyá duwaã ká kasi mbá. Mi duwaã nde, yasi te yi nyá lápá ká kasi mbá káà, gbakasi. 33 Gba wuná tomma äomó kánjá ká yi Jañ, á nyá lápá gbakasi. 34 Yasi wátá ká yembá, yo yeti ká diyá nde, wátá mumó paêñ lápó yiña yaña te yi nyá duwaã ká kasi mbá na. Ndi nde, yasi te yi mi lápima káà, mi láàpi, náà wuná äá ná joñgwá. 35 Jañ ëiyma nda lambo te yi juã nyá májasi káà. Á gba wuná äá ná nyañgwá másosa yaka mónó ñgimó ká móy májasi máná. 36 "Yasi wátá, mi mbá ná yasi te yi ká teëye mi nyá äomó kwaã yi Jañ teëya káà. Yasi te yi teëye yo káà, yo mákele máte yi Da nya mi nde, mi toênjukwá káà. Gba mákele máte yi mi kelá káà ká teëye gbate nde, yo Da tomá mi. 37 "Da, Mó te á tomma mi kó lápima gbakasi ká kasi mbá ná ñguru wená. Ko wuná tïì woká mán ná wátá yesó ho äáñá mbómbu ná na. 38 Ma wuná yeti ká äakiëye málápi máná ká móy mátemó mun na. Káto wuná yeti ká tikó yun temó ná mó te yi nyá tomma kó na. 39 "Wuná náàmba mákana má Njambiyá, káto wuná ká tikó temó nde, wuná ta doló nje joñgwá te yi kpo ná kpo ká móyte. Yo gbate nde, mákana máte ká lápó gbakasi ká kasi mbá. 40 Ko äákó ëete, wuná yeti ká kwaëyá äeñgwá mi, náà wuná äá ná joñgwá na. 41 Mi yeti ká saã nde, äomó luêksa mi na. 42 Ndi nde, mi duwaã wuná kandá nyiñó to kumó nyáy kol. Wuná yeti ká kwaëyá Njambiyá ká móy mátemó mun na. 43 Mi njaã mbá ná ëinó Sañmbá nde, yo nyá tomá mi, ko wuná yeti ká jayá mi na. Ma ñgá wátá mumó nje ná gba ëinó te wená ná ñguru wená nje lápó máyasi nyá wuná káà, wuná ta jayá nyá. 44 Nda yi wuná kwaëyá ndi nde, yókó luêksa jakósó kiná saã nde, Njambiyá nyápó luêksa wuná káà, 'wuná ta tikó temó ná mi nan? 45 Wuná tïî taka nde, mi ta pásó lápi nyá ká numbu yun ká mbómbu Da na. Mó te á ta keló ëete kó, yo ndi Móyisi nyápó, nyá yi wuná äá ná äiäina temó ná nyá kó. 46 Káto wuná maà tiki temó gbate ná Móyisi, ma wuná ta tikó sendi temó ná mi, káto a kátima máyasi ká kasi mbá. 47 Ma ñgá wuná ti tiká temó ká máyasi máte yi Móyisi kátima káà, wuná ma nje tikó temó ká málápi máte yi mi lápá káà ná nje te yin?" 1 Ká kóñte, á Yesus kwaã káè ká ñginjá nyañgwá mató te yi äo jeäa nde Mató te yi Galile ho nde Mató te yi Tiberiyad kó. 2 Á nyañgwá ñgil äomó äeñgwá nyá, káto äo ëikima äáñá máyekambiyá máte yi nyá ëikima keló ká yotu äotu äe kón káà. 3 Á Yesus äendá keki kwaã ëiyó mátiëyá äená äejeká äená. 4 Jesó Paska Äeyudán äaã ká wuta. 5 Ká Yesus ma kañá misi äáñá nde, nyañgwá ñgil ká nje ká yená káà, á nyá lápá nyá Filip nde: "Há ta äómó äa máëye we, náà äomó te äaka ëye?" 6 Yesus láàpi yinóri, na pa woku ná yasi te yi Filip ta yeñsa káà. Káto nyá ná ñguru wená ma duwá yasi te yi nyá ta keló káà. 7 Á Filip yeñsa nyá nyá nde: "Ko móni te yi yakama gbo mó másay ká máyesó gómay yiäa ti yaka äómó máëye yi yaka nde, mumó háná äáêki ná mónó mbulma yasi te yi ëye na." 8 Á wátá jeká Yesus nde Andere te mañ ná Simón Piyár lápá nyá nyá nde: 9 "Wátá mónó mbam waka ná mámampa yitan äuã äenjanjó yiäa. Ma yite yakama keló ñge ká nyañgwá ñgil te yiká?" 10 Á Yesus lápá nde: "Wuná láêpi nyá äomó nde, äo ëïîy mátiëyá." Póku te yi womáte äaã tandá mámbunjó. Á äomó ëiyá mátiëyá. Äembam ná äembam kumma nda äomó tomay yitan. 11 Ndana, á Yesus äuã mámampa. Ká nyá ma si nyá Njambiyá wosoko káà, á nyá äuã yo kaäó nyá äotu äete äe äaã womáte äaka, á nyá kelá sendi ëete ná äenjanjó. Mumó háná äoñma nda yi nyá kwaëya káà. 12 Ká äomó ma si ëyena ditó káà, á Yesus lápá nyá äejeká äená nde: "Wuná sïîki wesiëye máäukwá máte, ma yaña nje sambiyá ná gbálate." 13 Ká mámampa mánóri yitan yi äomó ëya káà, äo njaã wesiëye máäukwá máte tonjá mámakó kamó jó yiäa. 14 Ká äomó ma äáñá máyekambiyá máte yite yi Yesus kelma káà, á äo ëiki lápó nde: "Mbam kó gbate mó punja málápi má Njambiyá á äaã nde, a ta nje ká to mánáti kó." 15 Ká Yesus ma duwá nde, äomó ká kwaëyá nje äuã nyá káè támbiëye kumande ná ëeti káà, á nyá yókwá ná kókó káè ká to keki ndi nyá nyápó. 16 Ká äekoko ma ëyaã káà, á äejeká äe Yesus sáliyá káè ká goñ nyañgwá mató. 17 Á äo äendá wátá landi yïù saäiyá nó káè nó puló Kapárnawum. Yinóri tu ma keló. Sendi, Yesus tïì pa yókwá nje doló äo na. 18 Nyañgwá pupó äaã ká kwaã, á mákumbó kelá ká ëuku äuëyate. 19 Äo ëukuma landi kándó kumó nda kilomáta yitan ná yitan jó wátá. Äo äáàña Yesus ká kándó ká to ëuku káè nó puló landi. Á äo gwe wóã äuëyate. 20 Yasi wátá, á nyá lápá nyá äo nde: "Yo mi, wuná tïî gwaki wóã na." 21 Ndana, á äo äá ná másosa yïù nyinje nyá ká landi, yaka ná landi ká támá ká mbáy te yi äo kwaëya káè káte káà. 22 Misi pupá ñgil äotu äete äe tikama ká ñginjá ëuku äaka njaã taká duwá nde, landi äaã ndi wátá kwey mate. Äo duwaã sendi nde, Yesus tïì nyiñá landi äená äejeká äená na. Yo nde, äejeká kwañma ndi äo äepó. 23 Yasi wátá, ndana yiña málandi njaã ëyaã wulá ká Tiberiyad ká káki mbáy te yi äo ma ëyaàki mampa, yite Kumande Yesus pañma pa nyá Njambiyá wosoko káà. 24 Ká ñgil ma äáñá nde, ko Yesus ko äejeká äená tïì äá womáte káà, á äo äendá málandi mánóri kwaã káè ká Kapárnawum káè saã nyá mate. 25 Ká äo ma doló nyá mate ká ñginjá ëuku káà, á äo lápá nyá nyá nde: "Yekele, ó njaàki äa woñga ndenán?" 26 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Yo gba gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Wuná ti saàñ mi, káto máyekambiyá máte yi wuná äáñma káà na. Yasi wátá, wuná saàñ mi, káto wuná ëya mampa ditó. 27 Wuná tïî kel másay káto máëye máte yi ta äeyó gwe ná ñgbót káà na. Yasi wátá, wuná keêl másay káto máëye máte yi ta ëiyó keló nde, wuná äáêki ná joñgwá te yi kpo ná kpo. Máëye máte, yo Mónó mumó ta nyá wuná yo, káto yo ndi gba nyá yi Njambiyá tókuma." 28 Ndana, á äo nje diyá nyá nde: "Yo yasi te nda yi wusá yaêkañgwá keló, náà wusá kel mákele máte yi Njambiyá kwaëyá káà?" 29 Á nyá yeñsa nyá äo nde: "Yasi te yi Njambiyá kwaëyá nde, wuná keêl káà, yo nde, wuná tïîki temó ká yi mó te yi nyá tomma kó." 30 Á äo nje lápó nyá nyá nde: "Kwaló máyekambiyá te nda yi wá kelá yi wusá ta äáñá tikó ná temó ká yó káà? Yo másay te nda wá kelá káà? 31 Äesañmbambó äusu ëya man ká koñgor nda yi yo kátinate ká mákana má Njambiyá nde: 'A nya äo máëye máte yi wulá ká ëyoäó káà nde, äo ëyaêki.' " 32 Á Yesus lápá nyá äo nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Móyisi tïì nyá wuná máëye máte yi wulá ká ëyoäó káà na. Yasi wátá, yo Sañmbá ká nyá wuná gba máëye máte yi wulá ká ëyoäó káà. 33 Káto máëye máte yi Njambiyá nyá káà, yo yókó á piyá wulá ëyoäó nje nyá äotu äe mánáti maka joñgwá te yi kpo ná kpo kó." 34 Á äo nje lápó nyá nyá nde: "Nyañgwá mbam, nyákó wusá máëye máte yite mátu háná." 35 "Mi mbá máëye máte yi nyá mumó joñgwá. Mó te á nje ká yembá, mó te tïù gwe nja wátá yesó na. Sendi, yókó á tiká temó ná mi, mó te tïù gwe yásiëyá wátá yesó na. 36 Yasi wátá, mi ma lápó nyá wuná, ma ko äákó nde, wuná äáñma mi, wuná yeti ká tikó temó ná mi na. 37 Äomó háná äe Da nyá mi, äo ta nje ká yembá. Ko mi tïù sáñá mó te á nje ká yembá kó na, 38 káto mi ti pïùkwá wulá ëyoäó, náà mi nje kel yasi te yi mi kwaëyá káà na. Yasi wátá, mi njaàki nje keló yasi te yi Mó te á tomma mi kó kwaëyá káà. 39 Yo nde, Mó te á tomma mi njesá kó kwaàëyikwá nde, ká njoka äomó háná te yi nyá nya mi äaka, mi tïî ëimbiëya mumó wátá ná wátá na. Yasi wátá, mi woêmkwá äo háná ká njena yesó siyna mbokó. 40 Káto yasi te yi Sañmbá kwaëyá káà, yo nde, mumó háná á kañá misi äáñá ná mi Mónó tikó temó ná mi, mó te äáêki ná joñgwá te yi kpo ná kpo. Ma mi ta womiyá mbá nyá ká njena yesó siyna mbokó." 41 Ëete, á Äeyudán nyiñgila ná nyá, káto a lápima nde: 'Mi mbá máëye máte yi piya wulá ëyoäó.' 42 Á äo ëiki lápó nde: "'Yókó yeti gba Yesus te mónó Yosáp na? 'Wusá yeti ká duwá sañgwá äená nyañgwá na? Ma ñge äa yi nyá nje lápó nde, a pïùkwá wulá ëyoäó nje nó káà?" 43 Á Yesus nje yeñsa nyá äo nde: "Wuná tïîki mányiñgila. 44 Mumó ti yaka nje ká yembá kiná nde, Da, Mó te á tomma mi kó ëuêla nyá na. Ma mi ta womiyá mbá mó te ká njena yesó siyna mbokó. 45 Yo kátinate ká mákana má äotu äe punja málápi má Njambiyá nde: 'Njambiyá ta teëye äo háná máyasi.' Mumó háná á láñgwa mátó ká yasi te yi Da lápima äakiëye yo, mó te ká nje ká yembá. 46 Yeti nde, wátá mumó äáñma Da wátá yesó na, soñá ndi yókó á wulma pá yi Njambiyá nje nó kó. Yo ndi nyá äáñma Da. 47 Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Mó te á tiká temó ná mi, mó te ná joñgwá te yi kpo ná kpo. 48 Mi mbá máëye máte yi nyá mumó joñgwá. 49 Äesañmbambó äun ëya man ká koñgor. Ko äákó ëete, äo gwaã. 50 Máëye máte yi piya wulá ëyoäó káà keàl nde, mó te á ëye yo, a tïù gwe na. 51 Mi mbá máëye máte yi kelá nde, mumó äáêki ná joñgwá yi piya wulá ëyoäó káà. Ñgá mumó ëye máëye máte, a ta äá ná joñgwá kpo ná kpo. Yo nde, máëye máte yi mi ta nyá nyá káà, yo mámbundó mámbá. Mi ta nyá yo, náà äotu äe mánáti maka äá ná joñgwá." 52 Ëete, á Äeyudán kandá nyána máso tandá yan lápó nde: "Mbam kó yakama nyá wusá mámbundó máná nde, wusá ëyaêki ná nje te yin?" 53 Á Yesus nje lápó nyá äo nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Ñgá wuná ti ëye mámbundó má Mónó mumó, hóäiye sendi mákiyó máná na, wuná yeti ná joñgwá ká yotu yun na. 54 Mó te á ëye mámbundó mámbá, hóäiye sendi mákiyó mámbá, mó te ná joñgwá te yi kpo ná kpo. Mi ta womiyá nyá ká njena yesó siyna mbokó. 55 Yo nde, mámbundó mámbá gbate kpasa máëye. Mákiyó mámbá sendi gbate kpasa yasi te yi siëyá yásiëyá. 56 Mó te á ëye mámbundó mámbá, hóäiye sendi mákiyó mámbá, mó te ká temó mbá, mi sendi ká temó ná. 57 Da te á kelá nde, mumó äáêki ná joñgwá kó tomma mi. Mi joàñnañgwá jakimá nyá. Ëete sendi, mó te á ëye mi, mó te ta joñna sendi jakimá mi. 58 Máëye máte yi piya wulá ëyoäó káà, yori. Yo yeti nda man te yi äesañmbambó äun ëya, ko äákó ëete, á äo ëe ndi gwe káà na. Yasi wátá, mó te á ta ëye máëye te yiká kó ta ëiyó kpo ná kpo." 59 Yesus láàpi málápi maka ká ñgimó te yi nyá äaã ká teëye äomó málápi má Njambiyá ká mbanjó máwesiëya má Äeyudán ká Kapárnawum káà. 60 Ká äo ma si wokó málápi máte yi nyá lápima káà, á äaña äejeká äená äuëyate lápá ká kóñte nde: "Lápi te yiká ná ëitó äuëyate. Nda yakama äiye to te kó?" 61 Yesus duwaã ká móy temó ná nde, äejeká äená ká nyiñgila káto lápi te yi nyá lápima káà. Á nyá lápá nyá äo nde: "'Lápi ká ká njañgwá wuná? 62 Ma yo ta nje äá äa nan, ñgá wuná äáñá Mónó mumó ká äendó yókwá káè ká mbáy te yi nyá pañma ëiyó káte káà? 63 Yo Kimó Sisiñ nyá mumó joñgwá. Mámbundó yeti ná ëeti te yi keló yiña kimó yasi na. Málápi máte yi mi lápima mbá nyá wuná káà, yo málápi máte yi nyá mumó Sisiñ Njambiyá, nyá sendi nyá joñgwá. 64 Yasi wátá, äaña waka ká njoka yun yeti ká tikó temó ná mi na." Yesus láàpi ëete, káto a ma duwá äotu äete äe tïì tiká temó ná nyá äaka njombu yaña, duwá sendi mó te á ta ëyañgwá nyá kó. 65 Á nyá káè mbómbu lápó nde: "Yori yi mi lápima nyá wuná nde, mumó ti yaka nje ká yembá, ñgá Da ti nyá nyá ëeti na." 66 Kandá ká ñgimó te yite á äaña äejeká äená äuëyate ëuwá ká njóñ ná kiná kándó se äená äo na. 67 Á Yesus nje ëiyó lápó nyá äejeká te äari kamó jó yiäa nde: "'Wuná sendi, wuná ká kwaëyá kwaã?" 68 Á Simón Piyár yeñsa nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, há ta nje kwaã káè pá yi nda? Yo wá äá ná málápi máte yi nyá mumó joñgwá te yi kpo ná kpo. 69 Ma wusá ká tikó su temó ká yó, duwá sendi nde, wá pupuna mó te yi Njambiyá tókuma njesá." 70 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "'Wuná äaka kamó jó yiäa, yeti gba mi tóká wuná na? Ma wátá mumó ká njoka yun ná Satan." 71 Yasi yinóri, a láàpi ná Yudas te mónó Simón Iskariyot, káto yo gba nyá mó te á ta ëyañgwá nyá kó. A äaã ká njoka äejeká kamó jó yiäa. 1 Ká kóñ máyasi mánóri á Yesus kwaã káè máëya ná máëya ká Galile. A tïì kwaëyá káè ká máëya máte yi Yuda na, káto äekum Äeyudán ëikima saã nje te yi wo nyá. 2 Yinóri jesó Äeyudán yi äo ëikima sumó mábala ya káte káà äaã ká wuta. 3 Á äemañ ná Yesus lápá nyá nyá nde: "Wá tïî ëiy se waka na, kwañgó káè ká Yuda, náà äejeká äó äáñ sendi nyañgwá mákele máte yi wá kelá káà. 4 Káto ñgá mumó kwaëyá nde, äomó duêkwá nyá, a ti keàl yasi sóëyate na. Ma nda wá ká keló nyañgwá mákele ëete káà, punjukwá yotu yó ná ñguru wó ká misi má äomó." 5 Ko äemañ ná Yesus sendi tïì äá ká tikó temó ná nyá na. 6 Á nyá nje lápó nyá äo nde: "Ñgimó te yembá tïì pa ëyaã na. Yasi wátá ká yun, ñgimó háná kimóte. 7 Äotu äe mánáti maka ti yaka äenó wuná na. Yasi wátá, äo äeàn mi, káto mi ká äáñá mákele man lápó nde, yo äeyate. 8 Wuná kwaêñ yun káè jesó te. Ká äá mi, mi yeti ká káè mbá na, káto ñgimó te yembá tïì pa yaka na." 9 Ká nyá ma si lápó ëete nyá äo káà, á nyá kwaã ëiyó ndi ká Galile. 10 Ndana, ká äemañ ma si kwaã káè jesó káà, á nyá támá mbómbila kwaã káè sendi mate kiná punjá yotu na. 11 Äekum Äeyudán ëikima saã nyá ká jesó lápó nde: "A we?" 12 Äomó ëikima lápó kasi ná äuëyate ná hiõhiõhiõ ká njoka ñgil. Äaña ëikima lápó nde: 'Mbam te kimó mumó!' Äaña nde: 'Jaã, a ká seäile äomó kánjá ká äeya nje.' 13 Yasi wátá, ko mumó wátá ná wátá tïì äá ká lápó kasi ná ná gbas gbas ká misi má äomó na, káto äo ëikima kambó äekum Äeyudán. 14 Ndana, ká mátu má jesó ma kumó ká äembe káà, á Yesus kwaã káè ká mbanjó Njambiyá kandá teëya äomó málápi má Njambiyá. 15 Á Äeyudán ñgbakima lápó nde: "Mbam kó tïì kelá yiña nyañgwá sukul na. Ma a njaàki nje äá ná duwaã mákana máte yiká wulá nó we?" 16 Á Yesus nje yeñsa nyá äo nde: "Yasi te yi mi teëye káà ti wuàla ká ëyanó ëyembá ná ñguru wombá na, yasi wátá, yo wuàla ká yi Njambiyá, nyá Mó te á tomma mi kó. 17 Ñgá mumó jayá nde, a ta keló yasi te yi Njambiyá kwaëyá, mó te ta duwá, ho yasi te yi mi teëye káà wuàla ká yi Njambiyá, ho yo wuàla ká ëyanó ëyembá. 18 Mó te á lápá yasi te yi wulá ká ëyanó ëyená kó saàñ nde, äomó luêksa nyá. Yasi wátá, yókó á kelá yasi saã nde, äomó luêksa mó te á tomma nyá kó ká lápó gbakasi. Sendi, a yeti mó kótu mákele na. 19 'Móyisi tïì nyá wuná mámboñga má Njambiyá na? Ma ko mumó wátá ná wátá ká njoka yun yeti ká joñna äeñgwá mámboñga máte na. Káto ñge yi wuná saã nje te, náà wuná wo mi káà?" 20 Á äotu äete äe äaã womáte ná ñgil te äaka yeñsa nde: "Wá ná äeya sisiñ ká yotu. Mó te nda ká saã nje te yi wo wá kó?" 21 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Mi kelma ndi nyañgwá mákele wátá, ma wuná háná ká ñgbakima. 22 Móyisi nya wuná mboñga nde, wuná páêsi äónó äembam háná. Yasi yinóri ti kaànda ká yi Móyisi na, yo wuàla ná äesañmbambó äete. Yo káto mboñga te yite yi Móyisi nya káà, ko ká yesó Saba wuná ká pásó äónó äembam. 23 Wuná ká pásó äónó äembam ko ká yesó Saba, kambó wuná má nje jósiëye mboñga te yi Móyisi nya káà. Ñgá wuná kelá ëete, káto ñge yi wuná nje wokó ñgambi ná mi, káto mi siëya kón ndiñgálá mumó ká yesó Saba káà? 24 Wuná tïî pási jósi äeñgwá mbári misi má mumó na, yasi wátá, wuná páêsi jósi ná ñgbeñ." 25 Á äaña äomó äe Yerusalám ëiki lápó nde: "'Yeti mbam kó yi äomó saã nje te yi wo nyá kó na? 26 Ná äáêña ndi, a ká lápina ká misi má äomó ná gbas gbas, ko ëete, äo yeti ká lápó yaña nyá nyá na. 'Yite nde, äekum ma duwá gbate nde, nyá Krist? 27 Yasi wátá, ká mbam te yókó, wusá duwaã su mbáy te yi nyá wulma káte nje nó káà. Ndi nde, komá Krist ta nje káà, ko mumó tïù duwá mbáy te yi nyá wulma káte nje nó káà na." 28 Yesus äaã ká teëye äomó málápi má Njambiyá ká mbanjó Njambiyá. Á nyá lápá ná mán ká kwey nde: "'Wuná láàpi gba nde, wuná duwaã mi, duwá sendi mbáy te yi mi wulma káte nje nó káà? Ndi nde, mi ti njaàki ná ëeti te yembá na. Mó te á tomma mi kó, nyá mó te yi äomó yaêkañgwá tikó temó ná nyá, ma wuná yeti ká duwá nyá na. 29 Ndi mi ká duwá mbá nyá, káto mi wuàla pá yená nje nó. Yo nyá tomá mi." 30 Á äo saã nje te yi äiye nyá, ko äákó ëete, mumó wátá ná wátá tïì kánjá äó kpoká ná nyá na, káto ñgimó ná tïì pa ëyaã na. 31 Äomó äuëyate ká njoka ñgil tikima temó ká yená. Á äo ëiki lápó nde: "Komá Krist ta nje káà, a ta keló ka máyekambiyá kwaã yiká yi mbam kó kelma káà?" 32 Äefarisáã wokuma máyasi mánóri yi äomó ëikima nyiñgila ká njoka ñgil ká kasi Yesus káà. Á äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá náè Äefarisáã tomá äotu äe äakiëya mbanjó Njambiyá, náà äo káè äiy nyá. 33 Á Yesus lápá nde: "Mi ndi ná mónó ñgimó te yi kwañëye siná wuná, ká kóñte, mi maà yókwá káè pá yi Mó te á tomma mi kó. 34 Wuná ta saã mi, ko wuná tïù doló mi na. Sendi, wuná tïù kumó yun ká mbáy te yi mi ta ëiyó mbá káte na." 35 Á Äeyudán nje lápó tandá yan nde: "Yite nde, a ta káè äa we yi wusá ta ëiyó kiná doló nyá káà? 'Yite nde, a ta káè ká yi Äeyudán äete yi äo wanjima äo äe ëiyá ká njoka Äegrák äaka? 'A ta káè mate káè teëye Äegrák málápi má Njambiyá?" 36 Yiña nde: " 'Wuná ta saã mi, ko wuná tïù doló mi na,' sendi, 'wuná tïù kumó ká mbáy te yi mi ëiyá mbá káte na,' a kwaàëyikwá lápó komáte nde ñge?" 37 Yesó siyna jesó äaã nyañgwá yesó jesó kwaã bosa máyesó máte yiri háná. Yesó te á Yesus támá lápó ná mán ká kwey nde: "Mó te á gwe yásiëyá, a njaêki ká yembá nje hóäiye yasi te yi ta siëyá yásiëyá ná káà. 38 Mákana má Njambiyá ká lápó nde: 'Mó te á tiká temó ná mi, nyañgwá máëuku máte yi nyá joñgwá ta sokula wulá ká móy ná.' " 39 Yinóri Yesus láàpi ná kasi Kimó Sisiñ te yi äotu äete äe tiká temó ná nyá ta äá nó káà. Yo nde, ká ñgimó te yite Njambiyá tïì pa njesá Kimó Sisiñ na, káto a tïì pa yókiëye Yesus kánjá ëyoäó ká mbáy máluksa máná na. 40 Ká äaña äotu äete äe äaã ká njoka ñgil äaka ma wokó málápi máte káà, á äo lápá nde: "Mbam kó gbate mó punja málápi má Njambiyá te yi äo ëikima lápó nó kó." 41 Äaña ëikima lápó nde: "Yókó gba Krist." Äaña nde: "'Yo Krist ta wulá Galile nje nó? 42 'Mákana má Njambiyá ti láàpi nde, Krist ta wulá ká kandó kumande Davit ká ëyaã Betáláhám komá Davit ëikima ëiyó káà na?" 43 Á ñgil äaka ká äembe káto Yesus. 44 Äaña diyma káè äiye nyá. Yasi wátá, ko mumó wátá ná wátá tïì kpoká nyá na. 45 Ndana, á äotu äe äakiëya mbanjó Njambiyá yókwá káè doló äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá náè Äefarisáã. Á äo diyá äotu äe äakiëya mbanjó Njambiyá nde: "Ñge kelá yi wuná tïì nje ná nyá káà?" 46 Á äo yeñsa nde: "Ko mumó wátá ná wátá yeti ká duwá lápi nda mbam te na." 47 Á Äefarisáã nje yeñsa nde: "'Yite nde, wuná sendi, wuná jayma nde, a seêäila wuná? 48 'Wuná wokuma wátá yesó nde, wátá kum wusu ho Äefarisáã tikima temó ná nyá nde?" 49 Á äo káè mbómbu lápó nde: "Ndi nde, gba äotu äaka yeti ká duwá mámboñga má Njambiyá na. Njambiyá ma kita ná äo." 50 Wátá mbam nde Nikódám á kaã káè äáñá Yesus wátá ëyoäó ná tu kó äaã ká njoka Äefarisáã. Á nyá lápá nyá äo nde: 51 "'Yite nde, mámboñga musu láàpi nde, äo teêëya mumó mábóná kiná pa wokó mán mó te yi duwá ná májósó máte yi nyá kelma káà na?" 52 Á äo lápá nyá nyá nde: "'Ma yite nde, wá sendi, wá mó Galile? Námba kimóte, wá ta äáñá nde, ko wátá mó punja málápi má Njambiyá tïì wulá wátá yesó ká Galile na." [ 53 Ká kóñte, á mumó háná tóká nje ëuwá káè tuã ëyená. 1 Á Yesus kwaã ná káè ká Keki máoliviye. 2 Äemáñmáná sut, á nyá yókwá káè sendi ká mbanjó Njambiyá. Á ñgil äomó háná káè ká yená. Á nyá kwaã ëiyó mátiëyá kandá teëya äomó málápi má Njambiyá. 3 Ndana, á äotu äe kátina máyasi náè Äefarisáã äuã wátá nya te yi äo dolma nyá ká keló wanja kó káè nó ká yi Yesus. Á äo äuã nyá támbiëye ká mbómbu äomó kwaã lápó nyá Yesus nde: 4 "Yekele, wusá dóñgiëya nya kó ká gba kelna wanja. 5 Ká mámboñga máte yi Móyisi kátima káà, a pásima nde, wusá loêñ njál nyari nda yókó ná mátari wo. Ma ká yó, wá láàpi yó ná ñge?" 6 Äo láàpi yinóri yïù láäiye ná nyá, náà äo lápi nde, a lápinama äeyate. Yasi wátá, á Yesus äutuma kátina ká ñgbutu ná nyáy äó. 7 Nda yi äo kaã ndi mbómbu yïù diyá nyá mádiyan káà, á nyá támá lápó nyá äo nde: "Mó te á duwaã ká njoka yun nde, a tïì pa keló yiña äeya yasi wátá yesó kó kaênda äetá tari luã ná nya kó." 8 Ká kóñte, á nyá äutuma sendi ná kókó kátina ká ñgbutu. 9 Ká äo ma wokó ëete káà, á äo pundá wátá wátá kwaã kandá ná äetomba äete káè nó. Á Yesus tika nyápó äená nyari ká mbómbu wená. 10 Ndana, á Yesus támá lápó nyá nyari nde: "Nyari, äotu äete äe lápinama ná wá äaka má we? 'Ko mumó wátá ná wátá tïì teëye wá mábóná na?" 11 Á nyá yeñsa nde: "Ko na, nyañgwá mbam." Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Mi sendi, mi yeti ká teëye wá mábóná na. Kwañgó, yasi wátá, wá tïî äasiëya keló se äeya yasi na."] 12 Á Yesus nje äasiëye lápina nyá ñgil äomó lápó nde: "Mi mbá májasi máte yi paniyá puyá nyá äotu äe mánáti maka. Mó te á äeñgwá mi, mó te tïù kándó ká móy yitil na, yasi wátá, a ta äá ná májasi máte yi teëye mumó nda yi nyá yaêkañgwá joñna nó káà." 13 Á Äefarisáã lápá nyá nyá nde: "Wá ká lápó yasi te yi wá duwaã ká kasi yó káà ná ñguru wó. Ñgá äá ëete, yasi te yi wá lápá káà gba jaã." 14 Á nyá yeñsa nyá äo nde: "Ko gba mi láàpi yasi te yi mi duwaã ká kasi mbá ná ñguru wombá, yasi te yi mi lápá káà, gbakasi, káto mi duwaã mbáy te yi mi wulma káte náè mbáy te yi mi ká káte káà. Yasi wátá, wuná yeti ká duwá yun mbáy te yi mi wulma káte náè mbáy te yi mi káè káte káà na. 15 Wuná páàsi yun jósi ná nje te yi äomó. Yasi wátá, mi yeti ká pásó mbá jósi wátá mumó na. 16 Ñgá äá nde, gba mi páêsi jósi, pásina jósi mbá ká nje, káto mi yeti nyápó na, mi siná Da, Mó te á tomma mi kó. 17 'Yo yeti kátinate ká gba mákana má mámboñga mun nde, ñgá äomó yiäa nje lápó ndi kiya yasi ká yasi te yi äo äáñma náè yi äo wokuma káà, lápi te gbakasi na? 18 Gba mi ná ñguru wombá ká lápó yasi te yi mi duwaã ká kasi mbá. Sendi, Da, Mó te á tomma mi kó ká lápó yasi te yi nyá duwaã ká kasi mbá káà." 19 Á äo nje diyá nyá nde: "Sóñgwá we?" Á nyá yeñsa nde: "Ko mi ko Sañmbá, wuná yeti ká duwá mbaña na. Wuná maà dukwá mi gbate, ma wuná duwaã sendi Sañmbá." 20 A láàpi máyasi mánóri ká mbanjó Njambiyá ká ñgimó te yi nyá äaã ká teëye äomó málápi má Njambiyá ká mbáy te yi äomó ëiki nyá máyasi ná sadaka nyá Njambiyá káà. Ko mumó wátá ná wátá tïì nyá äó ká yotu ná na, káto ñgimó ná tïì pa ëyaã na. 21 Á nyá nje lápó sendi nyá äo nde: "Mi ká kwaã mbá, wuná ta saã mi, wuná ta gwe ndi ká móy máäeyó mun. Ká mbáy te yi mi káè mbá káte káà, wuná ti yaka káè yun mate na." 22 Á Äeyudán ëiki lápó tandá yan nde: "Yiña nde: 'Ká mbáy te yi mi káè mbá káte káà, wuná ti yaka káè yun mate na,' 'yite nde, a ta wo yotu ná ná ñguru wená?" 23 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Wuná wuàla yun ká mánáti waka, ma mi mbá mó kwey. Wuná äotu äe mánáti maka, mi yeti mbá mó mánáti maka na. 24 Yori yi mi lápima nyá wuná nde, wuná ta gwe ndi ká móy máäeyó mun káà. Káto ñgá wuná ti tiká temó nde, yo gba mi mó te yi mi lápá nó kó na, wuná ta gwe ndi ká móy máäeyó mun." 25 Á äo nje diyá nyá nde: "Wá yó äa nda?" Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Ma mi láêpi sendi nde ñge, 'yo yeti yasi te yi mi ëiki lápó nyá wuná mátu háná káà na? 26 Mi ná äuëya máyasi máte yi mi yakama lápó ká kasi yun, pásó sendi málápi máte yi äáñá wuná. Yasi wátá, Mó te á tomma mi njesá kó, yo Mó te á lápá ndi gbakasi. Máyasi máte yi mi wokuma ká numbu ná káà, yo ndi yite yi mi lápá mbá nyá äotu äe mánáti maka." 27 Äomó tïì äá ká duwá nde, a láàpi kasi Da nyá äo na. 28 Ëete, á Yesus lápá nyá äo nde: "Komá wuná ta si ñgba Mónó mumó ká jeti támbiëye ká kwey káà, yo komáte yi wuná ta nje duwá sendi nde, yo gba mi mó te yi mi lápá nó kó. Wuná maà nje duwá yáy nde, mi ti keàl yaña ná ëyanó te yembá na, yasi wátá, mi láàpi máyasi máte yi Da teëya mi káà. 29 Mi siná mó te á njesa mi kó. A tïì tiká mi nyápó na, káto mi ká keló yasi te yi nyá nyá másosa káà mátu háná." 30 Ká Yesus ma lápó ëete káà, á äomó äuëyate tiká temó ná nyá. 31 Ndana, á nyá lápá nyá Äeyudán äete äe tikima temó ná nyá äaka nde: "Ñgá wuná káè mbómbu tikó temó ká málápi mámbá mátu háná, yite wuná gba äejeká äembá. 32 Ëete, wuná ta duwá lápi te yi lápá gbakasi. Lápi te maà keló nde, wuná ëuêkwá ká ëiyó bala." 33 Á äo yeñsa nyá nyá nde: "Wusá äenday äe Abaraham, ko wusá tïì pa ëiyó bala mumó wátá yesó na. Káto nan yi wá nje lápó nde, wusá ta ëuwá ká gba ëiyó bala nje ëiyó ná yotu su ná ñguru wusu káà?" 34 Á nyá yeñsa nyá äo nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Mumó háná á joñna ká máäeyó, nyá bala máäeyó. 35 Yo nde, bala ti ëïùy kpo ná kpo ká móy kandó na, yasi wátá, yo mónó kandó ëiyá kpo ná kpo ká móy kandó. 36 Ñgá äá nde, mi Mónó mumó soêña wuná ká ëiyó bala, yite wuná ta ëuwá gbate ká ëiyó bala nje ëiyó ná yotu yun ná ñguru wun. 37 Mi duwaã nde, wuná äenday äe Abaraham, ko äákó ëete, wuná ká saã nje te yi wo mi, káto málápi mámbá yeti ká nyiñá ká móy mátemó mun na. 38 Mi láàpi mbá yasi te yi mi äáñma ká yi Sañmbá káà. Wuná keàl ndi sendi yun máyasi máte yi wuná wokuma ná sañgwá te wun káà." 39 Á äo yeñsa lápó nyá nyá nde: "Abaraham sañmbambó wusu." Á Yesus lápá nyá äo nde: "Wuná maà äáki äenday äe Abaraham, ma wuná ká keló máyasi nda nyá. 40 Ma ndana, gba mi mó te á lápima gbakasi nyá wuná ká máyasi máte yi mi wokuma ká numbu Njambiyá káà, wuná ká saã nje te yi wo mi. Yinóri Abaraham tïì kelá ëete na. 41 Wuná ká keló mákele má sañgwá wun." Á äo lápá nyá nyá nde: "Wusá yeti äónó äe wanja na. Wusá ndi ná sañgwá wátá, yo Njambiyá." 42 Á nyá yeñsa nyá äo nde: "Njambiyá maà äáki sañgwá wun, ma wuná ká kwaëyá mi, káto mi wuàla ká yená nje nó, mi njaã jakimá nyá, mi tïì nje ná ëeti te yembá na, yo nde, yo nyá tomá mi. 43 Ñge äa nje keló yi wuná ti woàku yun lápi te yi mi lápá káà? Yo káto wuná yeti ná ëeti te yi láñgwá mátó wokó na. 44 Gba sañgwá wun Kum äeya mákele. Ma wuná ká kwaëyá keló máyasi máte yi sañgwá wun äá ná másosa káte káà. Nyá mó wona äomó kandá njombu yaña. A yeti ná kasi ná gbakasi na, káto gbakasi yeti ká nyá na. Komá nyá kelá jaã káà, a láàpi ndi yasi te yi pundá ndi ká móy temó ná, káto nyá mó jaã, yo nyá bosa mó jaã. 45 Yasi wátá, ká äá mi, wuná yeti ká tikó temó ná mi na, káto mi láàpi yasi te yi äá gbakasi. 46 Nda ká njoka yun yakama teëye nde, mi kelma yiña äeya yasi kó? Ma ñgá äá nde, yasi te yi mi lápá káà gbakasi, káto ñge yi wuná ti tïùki temó ná mi káà? 47 Mó te á äá mó Njambiyá, mó te ká äiye to málápi má Njambiyá, yo nde, yi wuná ti äïùya yun to te káà, káto wuná yeti yun äotu äe Njambiyá na." 48 Á Äeyudán yeñsa nyá nyá nde: "Yi wusá lápima nde, wá gba Mó Samari, wá sendi ná äeya sisiñ ká yotu káà, 'wusá kelma jaã?" 49 Á nyá yeñsa nde: "Ko mi yeti mbá ná äeya sisiñ ká yotu na, yo nde, mi luàksa Sañmbá, ma wuná ká kpaló nje yáliyá yun mi. 50 Yasi wátá, ká äá mi, mi ti saàñ nde, äomó luêksa mi na. Yo ná wátá mumó te á saã nde, äomó luêksa mi, yo nyá ká pásó jósi äomó. 51 Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Ñgá mumó äakiëye málápi mámbá, ko a tïù gwe na." 52 Á Äeyudán nje lápó nyá nyá nde: "Há duwaã ndana yáy nde, wá ná äeya sisiñ ká yotu. Abaraham gwaã, äotu äe punja málápi má Njambiyá ma gwe sendi, ma ñge nje keló yi wá lápá nde: 'Ñgá mumó äakiëye málápi mámbá, ko a tïù gwe' káà? 53 Wá taàka nde, wá kwaã sañmbambó wusu Abaraham á gwaã kó nde? Äotu äe punja málápi má Njambiyá ma gwe sendi, wá taàka yó nde, wá äa nda?" 54 Á nyá yeñsa nde: "Ñgá gba mi ná ñguru wombá lukse yotu mbá, luksa yotu te yite gbálate. Yo Sañmbá te yi wuná lápá nde, nyá Njambiyá wun kó, yo nyá ká lukse mi. 55 Yasi wátá, wuná yeti ká duwá nyá na. Ká äá mi, mi ká duwá nyá. Ñgá mi lápá nde, mi yeti ká duwá nyá na, yite mi má mó jaã nda wuná. Yo nde, mi duwaã nyá, äakiëye sendi málápi máná. 56 Sañmbambó wun Abaraham ëikima taká nde, a ta äáñá ñgimó te yi mi ta nje káte káà, á nyá woká másosa äuëyate. Kumó káà, á nyá äáñá ñgimó te gbate, á nyá sosa." 57 Á Äeyudán lápá nyá nyá nde: "Wá tïì pa kumó gbála másew kamótan na, 'wá nde, wá äáñma Abaraham nde?" 58 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Piñó te yi äo tïì pa ja Abaraham na, mi má mbá káte." 59 Ndana, á äo tóká mátari, náà äo luã ná nyá. Yasi wátá, á nyá sóma kwaã pundó ká mbanjó Njambiyá. 1 Ndana, ká ñgimó te yi Yesus äaã ká tóká nje kwaã nó káà, á nyá äáñá wátá mbam te á jaëya ndi ná ëiäina misi kó. 2 Á äejeká äená diyá nyá nde: "Yekele, káto ñge yi mbam kó jaëya ná ëiäina misi káà? 'Yo káto yiña äeya mákele máná ná ñguru wená ho káto yiña äeya mákele má sañgwá äená nyañgwá?" 3 Á Yesus yeñsa nde: "Yeti nde, nyá ho sañgwá äená nyañgwá kelma yiña äeya mákele na. Yo nde, a jaàëyikwá ná ëiäina misi, náà Njambiyá punjá nyañgwá mákele máná ká yotu ná. 4 Ká ñgimó te yi yesó ndi káte káà, wusá yaêkañgwá keló másay má mó te á tomma mi kó. Tu má ká nje, ñgimó te yi mumó ti yaka keló se másay na. 5 Piñó te yi mi ndi ká mánáti maka, mi mbá májasi te yi paniyá puyá nyá äotu äe mánáti." 6 Ká nyá ma si lápó ëete káà, á nyá sa másári ká mánáti äuló yo ná másári lómbá ká misi má mó ëiäina misi 7 lápó nyá nyá nde: "Kándó ká weyá misi mó ká Silóy." To Silóy nde Mó te yi äo tomma nyá kó. Á nyá támá kwaã káè weyá misi. A yókwaã mate, a má ká äáñá yasi ná ñgálálá. 8 Ndana, á äotu äete äe ëikima ëiyó wátá äená mbam kó náè äotu äete äe ëikima äáñá nyá ká jómbó máyasi äaka lápá nde: "'Yeti gba mbam kó á ëikima ëiyó mátiëyá ëiki jómbó máyasi kó na?" 9 Á äaña ëiki lápó nde: "Yo nyá." Äaña nde: "Jaã, äená nyá äoàñnañgwá äoñnañgwá." Á nyá ná ñguru wená lápá nde: "Yo gba mi kó." 10 Á äo nje diyá nyá nde: "Yo kwañnama nan yi misi mó äutunama nó káà?" 11 Á nyá yeñsa nde: "Wátá mbam nde Yesus äulma mánáti lómbá ká misi mámbá nje lápó nyá mi nde: 'Kán ká Silóy káè weyá misi mó.' Mi kaã. Ká mi ma si weyá misi mámbá káà, á mi kandá äáñna yasi." 12 Á äo diyá nyá nde: "Mbam te we?" Á nyá yeñsa nde: "Mi ti duwá na." 13 Ndana, á äo äuã mó te á äaã mbómbu ná ëiäina misi kó káè nó ká yi Äefarisáã. 14 Yasi yinóri Yesus äuàl mánáti äutá ná misi má mbam kó ká yesó Saba. 15 Yori yi Äefarisáã diyma sendi mbam kó yasi te yi kwañnama yi keló nde, a äáêñnañgwá ndana káà. Á nyá lápá nyá äo nde: "A lómbuma másópó ká misi mámbá, á mi kwaã káè weyá misi, ma ndana mi ká äáñá yasi." 16 Á äaña Äefarisáã ëiki lápó nde: "Yeti Njambiyá njesá nyá na, káto a yeti ká jesó mboñga te á lápá kasi Saba káà na." Äaña ëikima lápó yan nde: "'Mó máäeyó yakama keló ka kwaló máyekambiyá máte yiká yi nyá kelma káà?" Á äo äaka ká äembe. 17 Á äo nje kwaã sendi wolo diyá mó te á äaã mbómbu ná ëiäina misi kó nde: "Wá láàpi yó ná ñge ká kasi mbam te? Wá láàpi ná ñge ká say te yi nyá kelma äutá ná misi mó káà?" Á nyá yeñsa nde: "Nyá mó punja málápi má Njambiyá." 18 Ko äekum Äeyudán tïì kwaëyá jayá nde, mbam kó äaã mbómbu ná ëiäina misi, jayá sendi nde, a njaàki nje äáñna ndana na. Ëete, á äo jeäa sañgwá äená nyañgwá. 19 Á Äefarisáã diyá äo nde: "Yókó mónó wun yi wuná lápá nde, a jaëya ná ëiäina misi kó? Yo kwañnama nan yi nyá má ká äáñá yasi ndana káà?" 20 Á äo yeñsa nde: "Wusá ká duwá nde, yókó mónó wusu, duwá sendi nde, a jaëya ná ëiäina misi. 21 Ndi nde, yïù lápó ná yasi te yi kwañnama nde, a äáêñnañgwá ndana náè mó te á äutuma misi máná kó, wusá yeti ká duwá yaña káte na. A má mumó, wuná dïîya ndi nyá, nyá ná ñguru wená ta yeñsa nyá wuná." 22 Sañgwá äená nyañgwá yeàñsañgwá ëete, káto äo äaã ká kambó äekum Äeyudán, káto äekum Äeyudán ma nyá ñgiñ nde, ñgá mumó jayá ká mbómbu äomó nde, Yesus nyá Krist, ko mó te tïù natá se mbanjó máwesiëya man wátá yesó na. 23 Yo káto te yite yi sañgwá äená nyañgwá lápima nde: 'A má mumó, wuná dïîya ndi nyá' káà. 24 Ëete, á Äefarisáã äasiëye jeäa mbam kó lápó nyá nyá nde: "Lápó gbakasi nyá wusá ká mbómbu Njambiyá. Há duwaã nde, mbam te mó máäeyó." 25 Á nyá nje yeñsa nde: "Ñgá äá nde, nyá mó máäeyó, mi yeti ká duwá na, siya yasi te yi mi duwaã, yo nde, mi tïì äá ká äáñá yasi ná mbómbu na, ma ndana mi má ká äáñá yasi." 26 Á äo diyá nyá nde: "A kelma yasi te nda ká yotu yó? A kelma nan äutá ná misi mó?" 27 Á nyá yeñsa nyá äo nde: "Mi ma si lápó yasi te yi kwañnama káà nyá wuná, ma wuná tïì kwaëyá wokó na. 'Wuná kwaàëyikwá nde, mi kaêlañgwá yekiëye sendi nyá wuná káto ñge? 'Wuná sendi ká kwaëyá nje äá äejeká äená?" 28 Á äo toyá nyá lápó nde: "Yo gba wá äá jeká wená, ká äá wusá, wusá su äejeká äe Móyisi. 29 Wusá duwaã su nde, Njambiyá lápinama nyá Móyisi. Ma ká äá mbam te yókó, ho a wuàla we nje nó, wusá yeti ká duwá na." 30 Á mbam te á äaã mbómbu ná ëiäina misi kó yeñsa nyá äo nde: "Yo gba yasi te yi ñgbakima yïù wokó nde, ho a wuàla we nje nó, wuná yeti ká duwá na, ma yo nyá äutá misi mámbá. 31 Wusá duwaã nde, Njambiyá ti jaàya máñgwáta má äotu máäeyó na. Yasi wátá, a jaàya máñgwáta má mó te á kaná nyá tu ná yesó, keló yasi te yi nyá Njambiyá kwaëyá káà. 32 Kandá ná äetomba mumó wátá ná wátá tïì pa wokó wátá yesó nde, wátá mumó äutuma misi má mó te á jaëya ná ëiäina misi kó na. 33 Maà äáki nde, yeti Njambiyá tomá mbam te njesá na, ma nyá tïì kelá yaña na." 34 Á äo yeñsa lápó nyá nyá nde: "Kandá yi äo ma jaàki ná wá kumó ndana wá ká móy máäeyó ná pitik, yasi te nda yi wá ta teëye wusá káà?" Á äo ëuëye nyá punjá kánjá sáã. 35 Yesus wokuma nde, äo ëuëya mbam te á äaã mbómbu ná ëiäina misi kó. Á Yesus sañgwa ná nyá kwaã diyá nyá nde: "'Wá ká tikó temó ká yi Mónó mumó?" 36 Á nyá yeñsa nde: "Nyañgwá mbam, Mónó mumó te mbáte äa nda? Lápó, náà mi tiki temó ná nyá." 37 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Wá ma äáñá nyá, yo gba nyá á ká lápina ndana nyá wá kó." 38 Á mbam lápá nde: "Nyañgwá mbam, mi ká tikó temó ná nyá." Á nyá kwaã kusá máäóñ ká mbómbu Yesus kanó nyá. 39 Á Yesus nje lápó nde: "Mi njaã ká mánáti maka, náà jósi äá káte, náà äotu äete äe yeti ká äáñá yasi äaka äáñ yasi, náà äotu äete äe ká äáñá yasi äaka nje äá ná ëiäina misi." 40 Ká äaña Äefarisáã äete äe äaã äená äe Yesus äaka ma wokó ëete káà, á äo diyá nyá nde: "'Yite nde, wusá sendi, misi musu ëiäinate?" 41 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Misi mun maà äáki ëiäinate, ma wuná yeti ná máäeyó na. Yasi wátá, wuná ká lápó ndana nde: 'Wusá ká äáñá yasi kimóte,' ëete máäeyó mun ta ëiyó äóná ká to yun." 1 Yesus njaã ká mbómbu lápó nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: "Mó te á ëiyá kiná kwaã ná numáy kakwá äesam yïù nyiñá nó ká móyte na, ñgá nyá kpaló kwaã ná wátá nje dálá, mó te mó guäó, nyá nyañgwá mó kelna äeya mákele. 2 Yo nde, mó te á kwaã ná numáy nyiñá nó ká móy kakwá, mó te mó äakiëya äesam. 3 Sanjele te á ëiyá ká numáy kakwá kó äuàta numáy nyá nyá, wá äáàña káà, äesam ká wokó mán ná. A maà jeäa äo wátá wátá ná ëinó ëyan ñgbósó äo pundó nó. 4 Ñgá nyá si punjá äesam äená háná ëete káà, a ma kwaã mbómbu, äo ká kóñ ná, káto äo ká duwá mán ná. 5 Yasi wátá, ko äo yeti ná ëeti te yi äeñgwá gbála mumó na, äo ta kambó nyá lóndó káè ná nañ, káto äo yeti ká duwá mán gbála äomó na." 6 Yesus lápinama ná nje kanó ëete nyá äo, yasi wátá, äo tïì äiye to yasi te yi nyá lápima nyá äo káà na. 7 Á Yesus nje lápó sendi nyá äo nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Mi mbá numáy te yi äesam kwaã káte yïù nyiñá nó ká móy kakwá káà. 8 Äomó háná äe kandima nje ná mi äaka äotu äe guäó, äo äotu äe nyañgwá kelna äeya mákele. Yasi wátá, äesam tïì láñgwá mátó ká mán yan na. 9 Mi mbá numáy, ñgá mumó nyiñá ná nje te wombá, a ta juã. A ta nyiñá pundó doló máëye te yi ëye. 10 Siya yasi te yi mó guäó nje keló, yo ndi guäuna yasi, ndi wonate náè girisate. Mi njaã mbá, náà äesam äá ná joñgwá, náà äo joñna ká móy nyáñgwá. 11 Mi mbá kimó mó äakiëya äesam. Kimó mó äakiëya äesam nyáàki joñgwá ëyená káto äesam äená. 12 Yasi wátá, mó te á nje äakiëye äesam káto móni kó yeti gba mó äakiëya äesam na, káto äesam yeti äesam äená na. Ñgá nyá äáñá ñgwáy ká nje, wá äáàña, a tikima äesam sáëyá kwaã, ñgwáy maà ëyaã äiye äaña, äari ma si wanja kwaã. 13 Mó te á nje äakiëye äesam káto móni kó sáàëyikwá kwaã, káto yo ndi káto móni yi nyá äakiëye äesam, yeti kasi ná ná äo na. 14 Mi mbá kimó mó äakiëya äesam. Mi ká duwá äesam äembá, äesam äembá ká duwá sendi mi. 15 Yo sendi ëete nda yi Da ká duwá mi, mi sendi ká duwá nyá. Mi ká nyá joñgwá ëyembá káto äesam äembá. 16 Mi ná äaña äesam äembá äe yeti ká móy kakwá te yiká na. Mi yaêkañgwá ñgbósó sendi äo nje nó. Äo ta wokó mán mbá, äo maà nje äá ndi kuru äesam wátá náè mó äakiëya yan wátá. 17 Da kwaàëyikwá mi, yo káto mi ká nyá joñgwá ëyembá yïù laëye äuã sendi yo ná kókó. 18 Kiná mumó wátá ná wátá á yakama pásó joñgwá ëyembá na. Yasi wátá, yo mi ná ñguru wombá ká nyá joñgwá ëyembá. Mi ná ëeti te yi nyá joñgwá ëyembá, mi sendi ná ëeti te yi äuã yo ná kókó. Yo Sañmbá lápá nde, mi keêl ëete." 19 Á málápi mánóri kelá nde, Äeyudán äaêkañgwá sendi wolo ká äembe. 20 Á äuëya äomó ká njokate lápá nde: "A ná äeya sisiñ ká yotu, a ká kónó ná äoku. Káto ñge yi wuná láñgwá mátó ká yasi te yi nyá lápá káà?" 21 Á äaña lápá yan nde: "Mó te á ná äeya sisiñ ká yotu kó ti láàpinañgwá ëeká na. 'Äeya sisiñ ná ëeti te yi keló nde, mó ëiäina misi äáêñnañgwá nde?" 22 Äo äaã ká keló jesó yïù taká ná yesó te yi äo kañma ná mbanjó Njambiyá te á Yerusalám nyá Njambiyá káà. Yo äaã ká ñgimó abekata. 23 Yesus äaã ká yombila ká móy mbanjó Njambiyá ká mbáy te yi äo ëikima jeäa nde Nje Salomóñ káà. 24 Ndana, á Äeyudán nje litó nyá lápó nyá nyá nde: "'Wá kwaàëyikwá nde, wusá ëïîy ná máso ká temó kumó ká ñgimó te yin? Ñgá äá nde, yo wá Krist, lápó ná sañsañ nyá wusá." 25 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Mi ma si lápó nyá wuná, ma wuná yeti ká tikó temó ká málápi máte na. Mákele máte yi Sañmbá nyá mi ëeti nde, mi keêl káà ká teëye mi nyá wuná. 26 Yasi wátá, wuná yeti ká tikó yun temó ká yembá na, káto wuná yeti ká njoka äesam äembá na. 27 Äesam äembá ká wokó mán mbá, mi ká duwá mbá äo, äo ká äeñgwá sendi mi. 28 Mi ká nyá mbá äo joñgwá te yi kpo ná kpo, ko äo tïù gwe yambile na. Sendi, ko mumó wátá ná wátá tïù sukó äo ká máäó mámbá na. 29 Sañmbá, mó te á nya mi äo kó kwaã äomó háná, ko mumó wátá ná wátá yeti ná ëeti te yi sukó äo ká máäó má Da na. 30 Siná Da ndi kiya yasi wátá." 31 Ndana, á Äeyudán tóká sendi mátari wolo, náà äo luã ná nyá wo. 32 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Mi kelma äuëya kimó mákele máte yi Da lápima nde, mi keêl káà ká misi mun, ma ká njoka mákele máte, wuná kwaàëyikwá luã mi ná mátari wo káto mákele te yán?" 33 Á äo yeñsa nyá nyá nde: "Wusá ti kwaàëyikwá luã wá ná mátari wo káto wátá kimó mákele na, yasi wátá, wusá kwaàëyikwá luã wá ná mátari wo, káto wá ká gbutó ná Njambiyá, káto gbála wá mumó ká kpaló lápó nde, wá Njambiyá!" 34 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "'Yo yeti gba kátinate ká mákana má mámboñga mun nde: 'Njambiyá lápima nde: Wuná äenjambiyá na?' 35 Wusá duwaã nde, mumó ti yaka soñá yasi te yi yo ma äá kátinate ká mákana má Njambiyá káà na. Ma ñgá Njambiyá jeäa äotu äete äe málápi máná lápinama nyá äo äaka nde äenjambiyá, 36 káto ñge yi wuná nje lápó gba ná mi mó te á Da tókuma tomó njesá ká mánáti maka kó nde, mi ká gbutó ná nyá, káto mi lápima nde, mi Mónó wená káà? 37 Ñgá mi ëiyá kiná keló mákele má Sañmbá na, komáte, wuná tïî tiki temó ná mi na. 38 Yasi wátá, ñgá äá nde, mi ká keló mákele má Sañmbá, ko äákó nde, wuná tïì tiká temó ná mi na, wuná yeêkiëya tikó temó ká mákele máte yi mi kelá káà, náà wuná duwá kimóte káè nó mbómbu nde, Da ká yembá, mi sendi ká yená." 39 Ndana, á äo kala saã nje te yi äiye nyá, yasi wátá, á nyá bóla kwaã. 40 Á nyá ëuwá ná kókó káè ká ñginjá Yurdáã, ká mbáy te yi Jañ ma kaànda tópuna äomó ká móróku káte káà. Á nyá kwaã ëiyó mate. 41 Á äomó äuëyate nje ká yená. Á äo ëiki lápó nde: "Jañ tïì kelá ko máyekambiyá wátá ná wátá na, yasi wátá, yasi háná te yi nyá lápima ká kasi mbam kó káà, gbakasi." 42 Á äomó äuëyate tiká temó ká yi Yesus ká mbáy yinóri. 1 Wátá mbam nde Lasar äalma ná kón. A äaã mó Betani, ëya Mariya äená mañ wená Marta. 2 Yo äaã Mariya te á lómbuma lóbinda ká mákol má Kumande Yesus titó yo ná nyiñó to ná kó. Yo ëyómbu ëyená Lasar kóná. 3 Á äeëyómbu äená äaka yiäa tomá mumó káè lápó nyá Yesus nde: "Nyañgwá Kumande äáña, sóñ temó wó ká kónó." 4 Ká Yesus ma wokó ëete káà, á nyá lápá nde: "Kón te yeti kón sóñ na, yasi wátá, yo kón te yi Njambiyá ta teëye nyañgwá ëeti máluksa máná, náà Mónó wená äá ná máluksa ká kón te." 5 Temó Yesus äaã ká yotu Marta äená mañ äuã ëyómbu ëyan Lasar. 6 Ká nyá ma si wokó kasi kón Lasar káà, á nyá nje kwañëye sendi mátu yiäa ndi ká mbáy te komá nyá äaã káà. 7 Ká kóñte, á nyá lápá nyá äejeká äená nde: "Wusá yóêkwá ná kókó káè Yuda." 8 Á äejeká lápá nyá nyá nde: "Yekele, kóñte tïì pa kikó na, Äeyudán kwaëya luã wá ná mátari wo, ma ndana 'wá ká kwaëyá yókwá ná kókó káè sendi mate nde?" 9 Á nyá yeñsa nde: "'Yesó wátá yeti ná hawa kamó jó yiäa na? Ñgá mumó kándá ná yesó, a yeti ká äomiyá äaki na, káto a ká äáñá májasi má yesó. 10 Ma yasi wátá, ñgá mumó kándá ná tu, a ká äomiyá äaki, káto a kiná májasi ká yotu ná na." 11 Ká nyá ma si lápó ëete káà, á nyá nje lápó nyá äo nde: "Só wusu Lasar ká jakó, yasi wátá, mi ta káè jemá nyá." 12 Á äejeká lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, ñgá äá nde, a ká jakó, yotu ná ta ñgbanjó lalá." 13 Yasi yinóri Yesus láàpi ná kasi sóñ Lasar. Yasi wátá, ká yan, äo takima yan nde, a láàpi ná gbála jakó. 14 Ëete, á Yesus nje lápó ná gbas gbas nyá äo nde: "Lasar ma gwe. 15 Ma ñgá mi äáñá wuná ëeká káà, mi ná másosa, káto mi tïì äá ká mbáy te na. Ëete, wuná ta nje tikó temó ná mi. Yasi wátá, há káên mate." 16 Ndana, á Tomasi te yi äo ëikima jeäa sendi nde Äeadan kó lápá nyá njóñ ná nde: "Wusá sendi, há káên mate, náà siná äe Nyañgwá Kumande káè gwe mate." 17 Ká Yesus ma ëyaã káà, a njaàki doló nde, yo má mátu yini yi äo pumbuma ná Lasar káà. 18 Betani äaã ká káki Yerusalám, njokate tïì kumá kilomáta yitati na. 19 Ëete, á Äeyudán äuëyate nje äáñá Marta äená Mariya ká sóñ ëyómbu ëyan yïù nyá äo máñgitá. 20 Ndana, ká Marta ma wokó nde, Yesus ká nje káà, á nyá kwaã káè sañgwa ná nyá, á Mariya ëiyá ná ká tuã. 21 Á Marta lápá nyá Yesus nde: "Nyañgwá Kumande, wá maà äáki waka, ma ëyómbu ëyembá tïì gwe na. 22 Yasi wátá, mi duwaã nde, ko ndana yasi háná te yi wá ta diyá Njambiyá, a ta nyá wá yo." 23 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Ëyómbu ëyó ta womiyá." 24 Á Marta yeñsa nyá nyá nde: "Mi duwaã nde, a ta womiyá komá äemuñ ta womiyá nó ká njena yesó siyna mbokó káà." 25 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Mi mbá mó womiya äemuñ, mi sendi joñgwá. Mó te á tiká temó ná mi, mó te ta juã, ko äákó nde, a gwaêki. 26 Sendi, mumó háná á joñna tikó temó ná mi, ko mó te tïù gwe na. 'Wá ká tikó temó ká lápi te nde?" 27 Á Marta yeñsa nyá nyá nde: "IÕ, Nyañgwá Kumande. Mi ma tikó temó nde, wá Krist, Mónó Njambiyá, yókó yi äaã nde, a yaêkañgwá nje ká mánáti maka kó." 28 Ká nyá ma si lápó ëete káà, á nyá kwaã mbómbila káè lápó nyá mañ wená Mariya nde: "Yekele ma ëyaã, a ká jeäa wá." 29 Ká Mariya ma wokó ndi ëete káà, á nyá támá ná ñgát kwaã káè pá yi Yesus. 30 Yinóri Yesus tïì pa nyiñá móy ëya na, a äaã ndi ká mbáy te yi Marta kaã sañgwa ná nyá káà. 31 Ndana, ká Äeyudán äete äe äaã äená äe Mariya ká tuã ká nyána nyá máñgitá äaka ma äáñá nde, a támma ná ñgát pundó káà, á äo äeñgwá nyá, taká nde, a káàn ká äoñsóñ káè leló. 32 Ká Mariya ma kumó ká mbáy te yi Yesus äaã káte, kañá misi äáñá ná nyá káà, á nyá äalá ká mákol máná lápó nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, wá maà äáki waka, ma ëyómbu ëyembá tïì gwe na." 33 Ká Yesus ma äáñá Mariya ká leló, äáñá Äeyudán äete äe njaã äená äe Mariya ká leló sendi káà, á ñgambi sóñ kwaã nyá, á mátakina nje nyá ká temó. 34 Á nyá diyá äo nde: "Wuná puàmbu nyá we?" Á äo yeñsa nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, inja äáñá." 35 Á Yesus lelá. 36 Á Äeyudán ëiyá lápó nde: "Ná äáêña ndi, a äaã ká kwaëyá nyá äuëyate." 37 Á äaña ká njokate lápá yan nde: "'Gba mbam kó á äutuma misi má mó ëiäina misi kó, ma nyá ti yaka keló nde, Lasar ti gwaàki na?" 38 Á ñgambi sóñ äasiëye kwaã Yesus, á nyá kwaã káè ká äoñsóñ. Äoñsóñ te äaã ñguku tari, äo äoñma wátá tari ëiäó ná numbu te. 39 Á Yesus lápá nde: "Wuná njeêña tari soñá." Á Marta te ëyómbu ná Lasar te á gwaã kó lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, a má ká numbó ndana, káto yo má mátu yini yi äo pumbuma ná nyá káà." 40 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "'Mi tïì lápá nyá wá nde, ñgá wá tiká temó ká lápi te yi mi lápá káà, wá ta äáñá nyañgwá ëeti máluksa má Njambiyá na?" 41 Ndana káà, á äo njeñá tari soñá. Á Yesus kañá misi kánjá kwey lápó nde: "Da, mi ká nyá wá wosoko, káto wá ma wokó máñgwáta mámbá. 42 Yo nde, mi duwaã mbá nde, wá ká wokó máñgwáta mámbá kpo ná kpo. Yasi wátá, mi láàpi yiká káto ñgil te yiká yi ma wesiëya ká káki mbá káà, náà äo tiki temó nde, yo wá tomá mi njesá." 43 Ká nyá ma si lápó ëete káà, á nyá kembiëya lápó ná mán ká kwey nde: "Lasar, pundó." 44 Á mó te á äaã ndana muñte kó pundá, máäó náè mákol äóynate ná málambó, to náè mbómbu äaã sendi äóynate ná wátá pál kandó. Á Yesus lápá nyá äomó nde: "Wuná soêña máyasi mánóri ká yotu ná, tikó nyá, na kwaã." 45 Äeyudán äuëyate äe njaã ká yi Mariya äaka äáñma yasi te yi Yesus kelma káà, á äo tiká temó ká yená. 46 Yasi wátá, äaña ká njokate kwañma káè doló Äefarisáã yekiëye yasi te yi Yesus kelma káà nyá äo. 47 Ndana, á äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá náè Äefarisáã wesiëye äotu äete äe äaã ká njoñ äotu äe nyañgwá jósi Äeyudán äaka lápó nde: "Há ta keló yiká nan, káto mbam kó ká keló äuëya máyekambiyá? 48 Ma ñgá wusá äáñá ná misi nde, a káàn mbómbu yïù keló mákele máte, äomó háná ta tikó temó ká yená, wá äáàña, äotu äete äe ëiyá ná mánáti má Rom äaka ta nje yañgile mbanjó Njambiyá su ná kandó ëyusu." 49 Ndana, á wátá ká njoka yan nde Kayif á äaã nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá ká sew te áte kó lápá nyá äo nde: "Ko gba wuná kiná ëyóñgó na! 50 'Wuná yeti ká duwá nde, yo kimóte pá yun nde, mumó wátá gwaêki ká numbu kandó, lañsa nde, äo gïîrisa ndiñgálá kandó na?" 51 Yinóri yi Kayif lápima káà, yo ti wuàla ká ëyanó ëyená ná ñguru wená na. Yo nde, a láàpi káto a äaã nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá ká sew te áte, á nyá punjá lápi te yi wulma ká numbu Njambiyá yi äaã nde, yo ta kelna káà. Á nyá kandá si lápó nde, Yesus yaêkañgwá gwe káto kandó ëyan Äeyudán. 52 Ma yo tïù äá ndi káto kandó Äeyudán äepó na, yasi wátá, yo ta äá sendi yïù sañgwá äónó äe Njambiyá äe ëiyá mámbáy ná mámbáy, náà äo nje äá ndi njóñ wátá. 53 Kandá yesó te, á äo nyá ñgiñ yïù saã ná nje te yi äo yakama wo ná Yesus. 54 Ëete, Yesus tïì yombila punjá se yotu ká njoka Äeyudán na. Yasi wátá, a njaã ëuwá komáte kwaã káè ká póku mánáti máte yi káè káki koñgor káà, ká wátá ëya nde Efrayim. Á nyá kwaã ëiyó mate äená äejeká äená. 55 Jesó Paska Äeyudán äaã ká wuta, á äuëya äomó támá ká máëya yïù káè pá Yerusalám, yite jesó tïì pa kandá na. Äo kandima kwaã, náà äo pa káè weya sámbó äeñgwá mámboñga má misón yan. 56 Á äo ëiki saã Yesus, ëiki lápó diyna tandá yan ká mbanjó Njambiyá nde: "Ná äáàña nan? Ná taàka gba nde, a ta nje ká jesó wa?" 57 Yinóri äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá náè Äefarisáã ma lápó nyá äomó nde, ñgá wátá mumó duwá mbáy te yi Yesus ëiyá káte káà, náè nyá káên lápó, náà äo káè äiy nyá. 1 Piñó te yi jesó Paska äukwaã mátu yitan jó wátá, á Yesus kwaã káè ká Betani, ká ëya te komá Lasar te yi nyá joñgwa ká njoka äemuñ kó ëikima ëiyó káà. 2 Kumó mate, á äo kelá máëye jeäa ná nyá. Marta äaã ná másay má kaäina máëye nyá äomó. Lasar äaã sendi ká njoka äotu äete yi äo äaã ká mbáy máëye äená äe Yesus äaka. 3 Ëiyó káà, á Mariya äuã wátá ndaki ná yiña lóbinda te yi ëye äuëya móni yaka lita ká äembe. Yo äaã ná sáñgáláñ, äo tïì pa pulá yo ná yiña yasi na. Á nyá äuã nje lómbá ká mákol má Yesus kwaã titó yo ná nyiñó to ná. Á tul te si ñgañgile ndiñgálá tuã. 4 Á Yudas Iskariyot te wátá jeká Yesus, yókó á ta ëyañgwá nyá kó lápá nde: 5 "Káto ñge yi äo tïì ëyañgwá lóbinda te yiká yi yaka äuyó móni te yi äo gbo ná mó másay ká mátu másay gómay yitati yïù kamá ná äotu äe ñgwátá káà?" 6 Yinóri yi Yudas lápima káà, yo yeti káto a ná kasi ná äotu äe ñgwátá na. A láàpi ëete, káto nyá mó guäó. Yo nyá ëiki äakiëye kpoñgi móni. A ëikima nyá äó ká yasi te yi äo ëikima komó ká móyte káà. 7 Á Yesus nje lápó nde: "Pa tikó nyá ná sám. Tikó, na äakiëye yo laëye ná yesó te yi äo ta nyá ná mi ká äoñsóñ káà. 8 Yo nde, wuàná äotu äe ñgwátá ká ëiyó mátu háná ká kiya mbáy. Ká äá mi, mi tïù ëiyó mbá siná wuná ká kiya mbáy mátu háná na." 9 Äeyudán äuëyate wokuma nde, Yesus womáte ká Betani. Á äo káè, yeti ndi káto Yesus nyápó na, yasi wátá, äo kaã sendi, náà äo káè äáñ Lasar te yi Yesus joñgwa ká njoka äemuñ kó. 10 Ndana, á äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá nyá ñgiñ nde, äo ta wo sendi Lasar, 11 káto nyañgwá mákele máte yi kelnama ká yotu ná káà ká keló nde, äuëya Äeyudán tuêm kóñ ndana ná äo tikó temó ká yi Yesus. 12 Misi pupá nyañgwá ñgil äete äe njaã ká jesó Paska äaka wokuma nde, Yesus ká nje ká Yerusalám. 13 Á äo pásá mbóru mábaña yïù káè sosa ná nyá. Á äo ëiki kembiëya nde: "Hosana! Baba Mbokó nyáêki mákombila nyá yókó á nje ná ëinó ëyená nje namó kandó Isarayál kó!" 14 Yesus dolma wátá mónó tofu, á nyá äendá nyá ëiyó te äeñgwá yasi te yi yo kátinate ká mákana má Njambiyá káà. 15 Yo kátinate nde: 'Ñgóndu Siyóñ,f1 wá tïî kambi yaña na. Äáña kumande wó äendima mónó tofu yïù nje nó.' 16 Ká ñgimó te yinóri äejeká äe Yesus tïì woká to máyasi máte yi äaã ká kwañna káà na. Yasi wátá, ká Yesus ma nje yókwá ká ëyoäó äuã máluksa máná káà, á äo nje taká duwá nde, yasi te yi mákana má Njambiyá ëikima lápó nó káà äaã ká kasi ná. Äo njaã duwá sendi nde, gba máyasi máte yi äo kelma káà, äo kelma yo káto ná. 17 Ká ñgimó te yi Yesus jeäama ná Lasar joñgwá ká njoka äemuñ punjá ká äoñsóñ káà, äuëya äomó äaã káte. Á äo ëiki yekiëye yasi te yi äo äáñma káà. 18 Yo káto te yite yi ñgil äomó kaã káè sosa nyá káà. Äo wokuma kasi máyekambiyá mánóri yi nyá kelma káà. 19 Ndana, á Äefarisáã lápá tandá yan nde: "Ná äáêña, yasi te yi wuná yakama keló sendi ndana yeti se na. Äomó háná ma lekwá káè ká kóñ ná." 20 Äaña Äegrák äaã ká njoka äotu äete äe kaã ká Yerusalám yïù káè kanó Njambiyá ká jesó Paska äaka. 21 Á äo káè ká yi Filip te mó Betsayda ká Galile. Á äo ñgwáta ná nyá lápó nde: "Nyañgwá mbam, wusá ká kwaëyá äáñá Yesus." 22 Á Filip káè lápó nyá Andere, á äo háná yiäa nje kwaã káè lápó nyá Yesus. 23 Á Yesus yeñsa nyá äo nde: "Ñgimó ma ëyaã, ñgimó te yi Njambiyá ta punjá ná máluksa má Mónó mumó yáy. 24 Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Ñgá mbumó mbusa tïì pa káè ká mánáti pa gwe na, yo ta äóná ndi wátá. Ma yasi wátá, ñgá yo pa gwe, yo ta nje wumó äuëya mámbumó. 25 Mó te á kwaëyá kambiëya ná joñgwá ëyená ná ñgom ñgom kó ta ëimbiëye yo. Ma yókó á ëiyá kiná kambiëya ná joñgwá ëyená ná ñguru wená kó ta äá ná joñgwá te yi kpo ná kpo. 26 Mumó háná á kwaëyá keló másay nyá mi, mó te yaêkañgwá äeñgwá mi. Ká mbáy te yi mi ëiyá káte, mó másay wombá ta ëiyó sendi káte. Ñgá mumó kelá másay nyá mi, Da ta lukse nyá. 27 "Ndana temó mbá ëeká ná haäuäu, mi duwaã nde, mi ta lápó ná ñge? 'Mi láàpi ka nde: Da joñgwá mi ká yasi te yi kwaëyá ëyaã mi ndana káà? Ko na, káto yo káto te yite yi mi njaã nó ká mánáti maka. 28 Da, keló nde, äomó luêksa ëinó ëyó." Ndana, á äo woká yiña mán ká wulá ëyoäó lápó nde: "Mi ma keló nde, äomó luêksa ëinó ëyembá. Mi ta äasiëye keló nde, äo luêksa sendi yo." 29 Ñgil äotu äete äe äaã womáte wokó mán yinóri äaka lápima nde: "Mbiyó lumma." Äaña nde: "Wátá jaki Njambiyá lápinama nyá nyá." 30 Á Yesus yeñsa nde: "Mán te yi lápinama wulá ëyoäó káà ti láàpinañgwá káto mbá na, yo láàpinañgwá káto yun. 31 Ñgimó te yi Njambiyá ta pásó ná jósi äotu äe mánáti maka káà ma ëyaã. Ndana Njambiyá ta ëuëye Kum mánáti maka soñá. 32 Pá yembá, ká äo si ñgba mi ká jeti támbiëye ká kwey, mi ta ëulá äomó háná njesá ká yembá." 33 Yesus láàpi yinóri yïù teëye ná kwaló sóñ te yi nyá ta sañgwa nó káà. 34 Á ñgil äomó yeñsa nyá nyá nde: "Wusá wokuma su ká mákana má mámboñga má Njambiyá nde, Krist ta ëiyó kpo ná kpo. Ma nan yi wá nje lápó yó nde, äo yaêkañgwá ñgba Mónó mumó ká jeti támbiëye ká kwey káà? Mónó mumó te áte äa nda?" 35 Á Yesus nje lápó nyá äo nde: "Májasi ndi ká njoka yun yi yaka mónó ñgimó. Piñó te yi yo ndi ká panó ëete káà, wuná káêndi ká puyá te, kambó yitil má nje ñgbaká wuná. Yo nde, mó te á kándá ká móy yitil kó káàndi tukute. 36 Ká ñgimó te yi májasi ndi ká panó ká njoka yun káà, wuná tïîki temó ká májasi máte, náà wuná äá äotu äe májasi." Ká Yesus ma si lápó máyasi mánóri káà, á nyá kwaã ëuwá womáte káè mbómbu yan káè sóma. 37 Ko äákó nde, a kelma äuëya máyekambiyá ëete ká misi má äomó, äo tïì tiká temó ná nyá na. 38 Yo kwañnama ëete, náà málápi máte yi Esayi te mó punja málápi má Njambiyá lápima káà si tondu. A lápima nde: 'Baba Mbokó, ma nda tikima temó ká yasi te yi wusá lápima káà? Sendi, 'Baba Mbokó teàëya nda ëeti ná?' 39 Ko, ma äo ti yaka tikó temó na, káto lápi te yi Esayi lápima sendi káà. A lápima nde: 40 'Njambiyá ma ëiäó misi man, ëesá mátemó man, kambó äo má nje äáñá máyasi, äo má nje äá ná ëyanó, äo má nje yeñsa temó, ma nyá nje siëyá kón yan.' 41 Esayi njaàki lápó máyasi mánóri ká kasi Yesus, káto a äáñma máluksa máná. 42 Ko äákó ëete, äaña Äeyudán äuëyate tikima temó ká yi Yesus. Yasi wátá, äo tïì jayá punjá yo ká misi má äomó na, kambó Äefarisáã má nje lápó nde, äo tïî nata se mbanjó máwesiëya na. 43 Äekum Äeyudán äaka kelma ëete, káto äo kwaëya nde, äomó luêksa äo kwaã máluksa máte yi Njambiyá yakama lukse ná äo káà. 44 Ndana, á Yesus lápá ná mán ká kwey nde: "Mó te á tiká temó ná mi, mó te ti tïùki temó ná mi na, yo nde, a tïùki temó ná Mó te á tomma mi njesá kó. 45 Sendi, mó te á äáñá mi, mó te äáñma Mó te á tomma mi kó. 46 Mi njaã mbá ká mánáti maka yïù paniyá puyá nda yi májasi paná nó káà. Ëete, mó te á tiká temó ná mi, mó te tïù ëiyó ká móy yitil na. 47 Ñgá mumó woká málápi mámbá pupá mátó, yeti mi jóse nyá na, káto mi ti njaàki nje jóse äotu äe mánáti maka na, yo nde, mi njaàki nje joñgwá äo. 48 Mó te á sáñá mi pupá mátó ká málápi mámbá, mó te ná mó te á ta jóse nyá. Gba lápi te yi mi lápima káà ta pásó jósi ná ká njena yesó siyna mbokó. 49 Yo nde, mi tïì lápina ná ëeti te yembá na. Yasi wátá, Da, nyá Mó te á tomma mi ná ñguru wená kó lápima nyá mi máyasi máte yi mi yaêkañgwá lápó náè máyasi máte yi mi yaêkañgwá teëye káà. 50 Ma mi duwaã nde, yasi te yi nyá lápá káà keàl nde, mumó äáêki ná joñgwá te yi kpo ná kpo. Ëete, máyasi máte yi mi lápá mbá káà, mi láàpi äeñgwá numbu Da." 1 Misi pupá yo äaã nde, äo ta keló jesó Paska. Yesus duwaã nde, ñgimó ná ma ëyaã, ñgimó te yi nyá ta ëuwá nó ká mánáti maka káè pá yi Da. A äaã ká kwaëyá äotu äená äe äaã ká mánáti maka äaka mátu háná. A kwaëya äo kumó ká njena mátu máná ká mánáti. 2 Yesus äaã ká ëyena äená äejeká äená äekoko. Yinóri Kum äeya mákele ma nyá äeya mátaká ká temó Yudas te mónó Simón Iskariyot nde, a ëyaêñgwá Yesus. 3 Yesus duwaã nde, Da ma nyá nyá ëeti te yi namó máyasi háná. A duwaã sendi nde, a wuàla ká yi Njambiyá nje nó, a ta yókwá káè pá yená. 4 Á nyá támá ká mbáy máëye soñá nyañgwá lambó te yi äaã ká yotu ná káè tikó ná nañ. Á nyá äuã yiña kum lambó wotó ká jon. 5 Ndana, á nyá äuã móróku kumbá ká wátá pan nyá äó ká weyna mákol má äejeká äená nje titó ná kum lambó te yi äaã ká jon ná káà. 6 Á nyá nje kumó ká yi Simón Piyár. Á Simón Piyár lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, yo gba wá ká kwaëyá weyá mákol mámbá?" 7 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Wá yeti ká äiye to yasi te yi mi kelá ndana káà na, yasi wátá, wá ta nje äiye yo wátá yesó." 8 Á Piyár lápá nyá nyá nde: "Ko wá tïù weyá mákol mámbá wátá yesó na." Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Ñgá mi ti weyá mákol mó na, nam siyma siná wá." 9 Á Simón Piyár lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, wá tïî weya ndi mákol siyá na, weya sendi máäó náè to." 10 Á Yesus nje lápó nyá nyá nde: "Ñgá mumó si weya ná yotu háná, siya yasi te yi nyá yaêkañgwá keló ká kóñte, yo ndi weyna gbála mákol, káto yotu ná má pupunate. Ma wuná má yun pupunate. Yasi wátá, yeti wuná háná na." 11 Yo nde, Yesus duwaã mó te á ta ëyañgwá nyá kó, yori yi nyá lápima nde: 'Wuná háná yeti pupunate' káà. 12 Ndana, ká Yesus ma si weyá mákol man káà, á nyá tóká lambó ná láñá nje kwaã ëiyó ká mbáy máëye lápó nyá äo nde: "'Wuná äiyma to yasi te yi mi kelma ndana ná wuná káà? 13 Yi wuná jeäa mi nde yekele ho nde kumande káà, yo gbakasi, mi gbate yekele náè kumande. 14 Ma ñgá äá nde, mi kumande, mi yekele weyma mákol mun, wuná sendi, wuná yaêkañgwá weyá mákol mun tandá yun. 15 Yo nde, mi teëya wuná nda yi wuná yaêkañgwá keló káà, náà wuná kel sendi nda yi mi kelma ná wuná káà. 16 Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Kiná wátá mó másay á kwañma masa wená na. Sendi, kiná wátá mó te yi äo tomá nyá tomó kwañma mó te á tomma nyá kó na. 17 Nda wuná ma duwá ëete káà, ñgá wuná kelá ëete, wuná ta äá ná másosa. 18 "Mi ti láàpi ná wuná háná na, mi duwaã gba äotu äete äe mi tókuma äaka. Yasi wátá, málápi máte yi yo kátinate ká mákana má Njambiyá káà yaêkañgwá si tondó. Yo kátinate nde: 'Mó te yi siná nyá ëyena ndi wátá kó äoñma ëyambi suñgwá ná mi.' 19 Ma yoká yi mi kandá lápó ndana nyá wuná ká ñgimó te yi äeya yasi tïì pa ëyaã káà. Simande ká ñgimó te yi yo ta ëyaã káà, náà wuná tiki temó nde, yo mi mó te yi mi ëikima lápó nó kó. 20 Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Mó te á äuã mumó háná te yi mi tomá kó kimóte, mó te äoàñ mi. Sendi, mó te á äuã mi kimóte, mó te äoàñ Mó te á tomma mi kó." 21 Ká Yesus ma si lápó ëete káà, temó ná tïì äá ná tá ká kóñte na, á nyá lápá ná sañsañ nde: "Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Wátá mumó ká njoka yun ta ëyañgwá mi." 22 Á lápi äaná äejeká, á äo äáñna tandá yan ná hálá hálá hálá kiná duwá mó te yi nyá lápá nó kó na. 23 Yinóri wátá jeká te yi Yesus ëikima kwaëyá äuëyate kó äaã mátiëyá ká mbáy máëye ká káki Yesus. 24 Á Simón Piyár yásiëyá misi nyá nyá nde, a dïîya Yesus, na lápi mó te yi nyá lápá nó kó. 25 Á jeká te láñgwá yotu kánjá puló Yesus diyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, wá láàpi yasi ká ná nda?" 26 Á Yesus yeñsa nde: "Mó te yi mi ta äuã mampa tópá ká mbe njay kañá nyá nyá kó, mó te ru." Á nyá äuã mampa tópá ká mbe njay kañá nyá Yudas te mónó Simón Iskariyot. 27 Ká Yesus ma kañá ndi yo nyá nyá ëeká káà, á Satan nyiñá temó Yudas. Á Yesus nje ëiyó lápó nyá nyá nde: "Yasi te yi wá taká keló káà, keló yo nádó." 28 Ko mumó wátá ná wátá ká njoka äotu äete äe äaã ká mbáy máëye äaka tïì äiye to lápi te yi nyá lápima nyá Yudas káà na. 29 Yo nde, äaña takima nde, nda yo Yudas äakiëye kpoñgi móni káà, Yesus láàpi yari nyá nyá nde, a äóêm máyasi máte yi yo ta kamá äo ká jesó káà, ho nde, a nyáêki yiña yasi nyá äotu äe ñgwátá. 30 Ká Yudas ma kánjá ndi äó äiye ná mampa yinóri káà, á nyá pundá ná put kwaã. Yo äaã ná tu. 31 Ká Yudas ma si pundó kwaã káà, á Yesus lápá nde: "Ndana Njambiyá ma punjá máluksa má Mónó mumó. Sendi, Njambiyá ma punjá máluksa máná ná ñguru wená ná nje Mónó. 32 Ñgá äá nde, Njambiyá ma punjá máluksa máná ná ñguru wená ná nje Mónó, a ta punjá máluksa má Mónó ká yotu ná, Njambiyá ná ñguru wená. Ñgimó te yi nyá ta punjá ná máluksa má Mónó káà äukwaã ná mbát. 33 Wuná äónó, mi ndi ná mónó ñgimó ná mbát yïù kwañëye siná wuná. Wuná ta saã mi. Mi lápima nyá Äeyudán nde, wuná yeti ná ëeti te yi káè ká mbáy te yi mi káè káte káà na. Yo ndi kiya málápi máte yi mi lápá sendi ndana nyá gba wuná káà. 34 Mi ká nyá wuná jónja mboñga, yo nde: Wuná kwaêëyañgwá tandá yun nda yi mi kwaëya ná wuná káà. Wuná sendi, wuná kwaêëyañgwá ëete. 35 Ñgá wuná kwaëya tandá yun, äomó ta duwá nde, wuná äejeká äembá." 36 Á Simón Piyár lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, yite nde, wá káàn we?" Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Wá yeti ná ëeti te yi äeñgwá mi ká mbáy te yi mi káè káte ndana káà na, yasi wátá, wá ta disó äeñgwá mi ká yiña máñgimó." 37 Á Piyár lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, ñge ta suñó nde, mi tïù äeñgwá wá ndana káà? Mi nádó te yi nyá joñgwá ëyembá káto yó." 38 Á Yesus yeñsa nde: "Wá láàpi gba nde, wá nádó te yi nyá joñgwá ëyó káto mbá nde? Gbakasi yi mi lápá nyá wá káà: Wá ta tonó kumó máñga yitati nde, wá yeti ká duwá mi na, mbam kuäá maà nje kókó njimá." 1 Á Yesus káè mbómbu lápó nyá äejeká nde: "Temó yun tïî kuëyukwá na. Wuná káên mbómbu yïù tikó temó ká yi Njambiyá, tikó sendi temó ná mi. 2 Mámbáy äuëyate ká tuã Sañmbá. Yo maà ëiy kiná äá ëete na, 'ma mi tïì lápá nyá wuná nde: Mi ká káè kombile mbáy tiká wuná na? 3 Ñgá mi si káè kombile mbáy tiká wuná, mi ta yókwá ná kókó nje äuã wuná, náà wuná ëiy sendi ká mbáy te yi mi ëiyá káte káà. 4 Wuná duwaã mbáy te yi mi káè mbá káte káà, wuná duwaã nje te." 5 Á Tomasi lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, wusá yeti ká duwá mbáy te yi wá káè káte káà na. Ma há ta keló nan yïù duwá ná nje te?" 6 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Mi mbá nje, mi gbakasi, mi sendi joñgwá. Kiná mumó á yakama kumó ká yi Da kiná kwaã ná mi na. 7 Wuná maà dukwá mi gbate, ma wuná ta duwá sendi Sañmbá. Kandá ndana wuná ma duwá nyá, wuná sima äáñá nyá sendi." 8 Á Filip lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, teëya wusá Da, yite ma yaka wusá." 9 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Wuy Filip, äuëya nyañgwá mátu máte yi mi sima kwañëye siná wuná káà, 'kumó ndana wá tïì pa duwá mi na? Mó te á äáñma mi, mó te sima äáñá Da. Ma nan yi wá nje lápó ndana nde: 'Teëya wusá Da' káà? 10 'Wá yeti ká tikó temó nde, mi mbá pá yi Da, ma nyá sendi pá yembá na? Málápi máte yi mi lápá mbá nyá wuná káà, mi ti láàpi ná ëeti te yembá na. Yo nde, Da, nyá á ëiyá ká yembá kó ká punjá nyañgwá mákele máná. 11 Wuná tïîki temó ká lápi te yi mi lápá nde: Mi pá yi Da, Da sendi pá yembá káà. Ñgá wuná ti tiká temó ná mi ká lápi te yite na, wuná yeêkiëya tikó temó káto mákele máte yiká yi mi kelá káà. 12 Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Mó te á tiká temó ná mi, mó te ta keló sendi kwaló mákele máte yi mi kelá káà. A ta keló nyañgwá mákele kwaã yiká, káto mi ká kwaã mbá káè pá yi Da. 13 Ma yasi háná te yi wuná ta diyá ná ëinó ëyembá, mi ta keló yo, náà Da äá ná máluksa ná nje Mónó wená. 14 Ñgá wuná diyá yaña ná ëinó ëyembá, gba mi ta keló yasi te." 15 "Ñgá wuná kwaëyá mi, wuná ta äakiëye mámboñga mámbá. 16 Ma mi ta ñgwáta mbá ná Da, a ta nyá wuná wátá Mó mákamna te á ta ëiyó wuàná äo kpo ná kpo. 17 Mó mákamna te, yo Sisiñ te á gbakasi. Äotu äe mánáti maka yeti ná ëeti te yi jayá nyá na, káto äo yeti ká äáñá nyá na. Sendi, äo yeti ká duwá nyá na. Yasi wátá, wuná ká duwá yun nyá, káto a ká ëiyó wuàná äo, äá sendi pá yun. 18 Mi tïù tikó wuná nda äónó äenyuru na. Mi ta yókwá nje ká yun. 19 Äukwaã ndi mónó ñgimó ná mbát, äotu äe mánáti maka tïù äáñá se mi na. Yasi wátá, ndi wuná ta äáñá yun mi, káto mi mbá ná joñ, ëete wuná sendi ta äá yun ná joñ. 20 Yesó te wuná ta duwá nde, mi mbá ká yi Sañmbá, wuná yun pá mi, mi pá wuná. 21 Mumó háná á jayá mámboñga mámbá äakiëye yo, yo mó te á ká kwaëyá mi. Mumó háná á kwaëyá mi, Sañmbá ta kwaëyá nyá. Mi sendi ta kwaëyá mó te punjá yotu nyá nyá." 22 Á Yudas, yeti Yudas te Iskariyot na lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, nan yi wá ta punjá ndi yotu nyá wusá kiná punjá nyá äotu äe mánáti maka káà?" 23 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Ñgá mumó kwaëyá mi, mó te ta äakiëye málápi mámbá, Sañmbá ta kwaëyá nyá. Siná Sañmbá ta káè ká yená äiye ëya ká yená. 24 Ñgá mumó ti kwaëyá mi na, mó te ti yaka äakiëye málápi mámbá na. Yo nde, málápi máte yi wuná woká yi pundá ká numbu mbá káà ti wuàla ká yembá ná ñguru wombá na, yasi wátá, yo wuàla ká yi Da, nyá mó te á tomma mi kó. 25 "Mi láàpi máyasi maka ndana nyá wuná ká ñgimó te yi mi ndi káte siná wuná káà. 26 Yo nde, Mó mákamna te á Da ta tomó ná ëinó ëyembá kó ta teëye wuná máyasi háná. A ta keló sendi nde, wuná taêka máyasi háná te yi mi lápima nyá wuná káà. Mó mákamna te, yo Kimó Sisiñ. 27 "Gba táte yi mi tiká ná wuná káà! Mi ká nyá wuná táte yembá. Mi yeti ká nyá wuná yo nda yi äotu äe mánáti maka nyá káà na. Temó yun tïî kuëyukwá na, wuná tïî gwaki wóã yaña na. 28 Wuná ma wokó yasi te yi mi lápima nyá wuná káà. Mi lápima nde: 'Mi ká kwaã, ma mi ta yókwá sendi nje ká yun.' Maà äáki nde, wuná ká kwaëyá mi gbate, ma wuná ná másosa yïù wokó nde, mi ká kwaã ká pá yi Da, káto Da kwaã mi. 29 Ma yoká yi mi kandá lápó ndana nyá wuná piñó te yi yo tïì pa kelna káà. Simande ká ñgimó te yi yo ta kelna káà, náà wuná tiki temó ká yembá. 30 Mi tïù lápina se äuëyate siná wuná na, káto Kum mánáti maka ká nje. A yeti ná ëeti te yi keló yiña yaña ná mi na. 31 Yo nde, máyasi ta kwañna ëete, náà äotu äe mánáti maka duwá gbate nde, mi ká kwaëyá Da, náà äo duwá sendi nde, mi keàl máyasi äeñgwá lápi te yi Da lápima nyá mi káà. Ná táêma, há jïîsa waka kwaã." 1 "Mi mbá kpasa njuku vinyá. Ma Sañmbá, mó kombilate. 2 Äó jeti háná á ëiyá ká mi kiná wumó mámbumó, Sañmbá ká pásó yo soñá. Ndi nde, a ká kombile soñá äeya mónó máäó má jeti máte yi lo ká äó jeti te á wumá mámbumó kó, náà yo wum kwaã yite. 3 Wuná má yun pupunate káto málápi máte yi mi lápima nyá wuná káà. 4 Wuná ëïîy mátu háná pá mi nda yi mi ëiyá mátu háná pá yun káà. Ñgá äó jeti ti ëiyá sañgwate ná njuku te na, a ti yaka ëiyó nyápó wumó mbumó na. Yo sendi ëete ná wuná. Ñgá wuná ti ëiyá mátu háná pá mi, wuná ti yaka wumó mámbumó na. 5 Mi mbá njuku jeti, wuná yun máäó máte. Mumó te á ëiyá mátu háná pá mi, mi sendi pá nyá, mó te ká wumó äuëya mámbumó, káto kiná mi, wuná ti yaka keló yaña na. 6 Ñgá mumó ti ëiyá mátu háná pá mi na, äo ká äuã nyá äetá ná váñ nda yi äo äetá ná äó jeti káà, ó äáàña, yo ma si sósó, äo maà nje äuã yo äetá ká ëitá si loëyá. 7 Ñgá wuná ëiyá mátu háná pá mi, sendi, ñgá málápi mámbá ëiyá mátu háná pá yun, komáte, wuná dïîya yasi háná te yi wuná kwaëyá, wuná ta äá ná yo. 8 Ñgá wuná wumá äuëya mámbumó, wuná ta teëye nde, wuná äejeká äembá. Ëete, máluksa má Sañmbá ká pundó ká puyá. 9 "Mi kwaëya wuná nda yi Da kwaëya ná mi káà. Wuná káên mbómbu yïù ëiyó sañgwate ná mi ká móy mákwaëya mámbá. 10 Ñgá wuná äakiëye mámboñga mámbá, wuná ta káè mbómbu yïù ëiyó mátu háná pá mi ká móy mákwaëya mámbá nda yi mi äakiëya ná mámboñga má Sañmbá yïù ëiyó nó mátu háná pá yená ká móy mákwaëya máná káà. 11 Mi láàpi máyasi mánóri nyá wuná, náà wuná äá ná másosa máte yi mi nó káà, náà másosa tondu ká temó yun. 12 "Mboñga te yi mi nyá wuná káà, yo nde: Wuná kwaêëyañgwá tandá yun nda yi mi kwaëya ná wuná káà. 13 Njena nyañgwá mákwaëya máte yi mumó yakama teëye, yo komá nyá nyá joñgwá ëyená káto äesó äená. 14 Ñgá wuná kelá yasi te yi mi lápá nyá wuná káà, yite wuná äesó äembá. 15 Mi yeti ká jeäa se wuná nde äotu äe másay na, káto mónó másay ti duàkwá yasi te yi masa wená kelá káà na. Mi ká jeäa wuná ndana nde äesó äembá, káto mi ma teëye wuná máyasi háná te yi Sañmbá lápima nyá mi káà. 16 Yeti wuná tóká mi na, yo mi tóká wuná tomó wuná, náà wuná káè wum mámbumó, náà mámbumó mun kiki. Ëete, yasi háná te yi wuná ta diyá Da ná ëinó ëyembá, a ta nyá wuná yo. 17 Yasi háná te yi mi kombile lápó nyá wuná, yo nde: Wuná kwaêëyañgwá." 18 "Ñgá äá nde, äotu äe mánáti maka ká äenó wuná, wuná duêkwá nde, äo kandima äenó mi ná wuná. 19 Wuná maà äáki sañgwate wuná äotu äe mánáti maka, ma äotu äe mánáti maka ta kwaëyá wuná, káto wuàná äo ndi ná mákele wátá. Yasi wátá, wuná yeti sañgwate wuàná äotu äe mánáti maka na. Mi tókuma wuná soñá ká njoka yan. Yo káto te yite yi äotu äe mánáti maka äená ná wuná káà. 20 Wuná taêka lápi te yi mi lápima mbá nyá wuná káà. Mi lápima nyá wuná nde: 'Kiná wátá mó másay á kwañma masa wená na.' Ñgá äá nde, äo teëya mi nyañgwá mábóná, äo ta teëye sendi wuná mábóná ëete. Ñgá äá nde, äo äakiëya málápi mámbá, äo ta äakiëye sendi málápi mun. 21 Yo nde, äo ta keló máyasi mánóri háná ná wuná káto ëinó ëyembá, káto äo yeti ká duwá Mó te á tomma mi njesá kó na. 22 Mi maà ëiy kiná nje, ëiyó sendi kiná lápina nyá äo na, ma máäeyó yeti ká to yan na. Ma ndana mi ma si nje lápina nyá äo. Ëete, äo yeti se ná gbála mónó yaña te yi äo yakama jóse ká kasi máäeyó man na. 23 Mó te á äená mi, mó te äenma sendi Sañmbá. 24 Mi maà ëiy kiná keló yiña mákele máte yi mumó wátá ná wátá tïì kelá ná toru, ma máäeyó yeti ká to yan na. Ma ndana äo äáñma nyañgwá mákele máte yi mi kelma káà, ko äákó ëete, äo ká äenó mi siná Sañmbá háná. 25 Yo nde, máyasi máte keàlnañgwá ëete yïù tonjá ná máyasi máte yi yo kátinate ká mákana má mámboñga man káà. Yo kátinate nde: 'Äo äenma mi kiná to te na.' 26 "Mó mákamna wun ta nje. Mi ta njesá nyá wulá pá yi Da. Yo Sisiñ te á gbakasi, Sisiñ te á pundá wulá ká yi Da. Ká ñgimó te yi nyá ta nje káà, a ta lápó yasi te yi nyá duwaã ká kasi mbá káà nyá wuná. 27 Ma wuná ta lápó sendi yasi te yi wuná duwaã náè yi wuná äáñma ká kasi mbá káà, káto siná wuná ká joñna wátá njombu yaña." 1 "Máyasi maka yi mi lápima nyá wuná káà, mi láàpi, kambó wuná má nje ëiyó kiná tikó se temó ná mi na. 2 Äo ta kiëyá wuná nde, wuná tïî nata se mámbanjó máwesiëya man wátá yesó na. Gba ñgimó ta ëyaã yi äo ta wo wuná, taká nde, yite yi äo kelá káà, äo ká kanó Njambiyá. 3 Äo ta keló máyasi mánóri, káto äo tïì duwá ko Da ko mi na. 4 Yo nde, mi láàpi máyasi maka nyá wuná, simande komá ñgimó te ta ëyaã káà, náà wuná nje taki duwá nde, mi ma kandá lápó nyá wuná. Yasi wátá, mi tïì lápá máyasi máte nyá wuná ká ñgimó te yi mi kandima ná teëya yun máyasi káà na, káto mi äaã ndi siná wuná. 5 "Ma ndana mi ká yókwá káè pá yi Mó te á tomma mi njesá kó. Ma ko mumó wátá ná wátá ká njoka yun yeti ká diyá mbáy te yi mi káè káte káà na. 6 Yasi wátá, temó yun ma tondó ná ñgambi káto lápi te yi mi lápima nyá wuná káà. 7 Yo nde, yo gba gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Yo ta äá kimóte pá yun nde, mi kwaêñ, káto ñgá mi ëiyá kiná kwaã na, Mó mákamna tïù nje pá yun na. Yasi wátá, ñgá mi kwaã, mi ta tomó nyá njesá wuná. 8 Ma komá nyá ta nje káà, a ta teëye äotu äe mánáti maka ná sañsañ nde, ká kasi máäeyó, mátaká man kótute. Ká kasi ñgbeñ mákele náè ká kasi pásina jósi te yi Njambiyá, mátaká man sendi kótute. 9 A ta teëye äo nde, mátaká man kótute ká kasi máäeyó, káto äo yeti ká tikó temó ná mi na. 10 Sendi, mátaká man kótute ká kasi ñgbeñ mákele, káto mi ká yókwá káè pá yi Da. Ëete, wuná tïù äáñá se mi na. 11 A ta teëye sendi äo nde, mátaká man kótute ká kasi pásina jósi te yi Njambiyá, káto Njambiyá sima pásó jósi Kum mánáti maka. 12 "Mi ndi ná äuëya máyasi máte yi mi yakama lápó nyá wuná, yasi wátá, wuná ti yaka wokó máyasi máte ndana na. 13 Komá Sisiñ te á gbakasi ta nje káà, a ta teëye wuná yasi háná te yi äá gbakasi káà. Yo nde, a tïù lápina ná ëeti te yená ná ñguru wená na, yasi wátá, a ta lápó yasi háná te yi nyá wokuma ká numbu Da káà. A ta nje pelá máyasi máte yi ta kwañna káà nyá wuná. 14 Yo nyá ta punjá máluksa mámbá, káto a ta äuã lápi ká numbu mbá nje pelá nyá wuná. 15 Yasi háná te yi Da nó, yo yembá. Yo káto te yite yi mi lápima nde: A ta äuã lápi ká numbu mbá nje pelá nyá wuná káà. 16 "Äukwaã ndi mónó ñgimó ná mbát, wuná tïù äáñá se mi na. Ëiyó ká kóñte sendi ná mbát, wuná maà nje äáñá sendi mi ná kókó." 17 Ndana, á äaña äejeká äená lápá tandá yan nde: "'A kwaàëyikwá lápó ná ñge nyá wusá? Yiña nde: 'Äukwaã ndi mónó ñgimó ná mbát, wuná tïù äáñá se mi na. Ëiyó ká kóñte sendi ná mbát, wuná maà nje äáñá sendi mi ná kókó,' yiña sendi nde: 'Káto mi ká yókwá káè pá yi Da,' a kwaàëyikwá lápó ná ñge nyá wusá?" 18 Á äo káè mbómbu lápó nde: "Yiña nde: 'Äukwaã ndi mónó ñgimó ná mbát,' to lápi te yi nyá lápá ëete káà ná ñge? Wusá yeti ká äiye su to te na." 19 Yesus duwaã nde, äo kwaëya diyá nyá yiña yasi. Á nyá lápá nyá äo nde: "Wuná ká diyna tandá yun ká lápi te yi mi lápima nde: 'Äukwaã ndi mónó ñgimó ná mbát, wuná tïù äáñá se mi, ëiyó ká kóñte sendi ná mbát, wuná maà nje äáñá sendi mi ná kókó káà.' 'Wuná dïùynañgwá káto te yite? 20 Ma gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Wuná ta leló gbate jaäa, äotu äe mánáti maka ta äá ná másosa. Wuná ta kpaló äá ná ñgambi, yasi wátá, ñgambi yun ta nje yeñsa äá másosa. 21 Ká ñgimó te yi nyari ká wa ná miõ káà, temó ná ëeká ná haäuäu, káto ñgimó mábóná máte yená ëyañma. Yasi wátá, ñgá nyá si punjá mónósiká ká puyá, a yeti ká taká se mábóná máte yite na, káto másosa máte yi nyá má nó káà, káto a jama mumó njesá ká mánáti. 22 Wuná sendi ndana ëete, mátemó mun ná ñgambi. Ndi nde, mi ta äasiëye äáñá wuná ná kókó, komáte, wuná ta äá ná másosa. Kiná mumó wátá ná wátá ta soñá másosa máte ká temó yun na. 23 Komá yesó te ta ëyaã káà, wuná tïù diyá mi mádiyan na. Gbakasi yi mi lápá nyá wuná káà: Ñgá wuná diyá Da yiña yasi ná ëinó ëyembá, a ta nyá wuná yo. 24 Kumó ndana wuná tïì pa diyá yiña yaña ná ëinó ëyembá na. Wuná dïîya, ná ta äá ná ya te. Ëete, másosa máte yi wuná äá nó káà ta tondó temó yun ná ñgbáñ. 25 "Mi lápima máyasi máte nyá wuná ná nje mákanó. Ñgimó ká nje, ñgimó te yi mi tïù lápina se nyá wuná ná nje mákanó na. Yasi wátá, mi ta kombile lápó kasi Da ná gbas gbas nyá wuná. 26 Komá yesó te ta ëyaã káà, wuná ta diyá Da yasi ná ëinó ëyembá. Mi yeti ká lápó nyá wuná nde, mi ta diyá Da yiña yaña ká numbu yun na. 27 Yo nde, Da ná ñguru wená ká kwaëyá wuná, káto wuná kwaëya mi tikó temó nde, mi wuàla ká yi Njambiyá nje nó. 28 Mi wuàla ká yi Da nje nó ká mánáti maka. Ma ndana mi ká ëuwá káè mánáti maka yókwá káè pá yi Da." 29 Á äejeká äená nje lápó nyá nyá nde: "Äáña, ndana wá ká lápina ná gbas gbas kiná lápina se ná nje mákanó na. 30 Ndana wusá duwaã nde, wá ká duwá máyasi háná. Wá ká kandá si duwá yasi te yi mumó ká kwaëyá diyá wá kiná nde, wátá mumó paêñ pa diyá wá yiña mádiyan na. Ëete, wusá ká tikó temó nde, wá wuàla ká yi Njambiyá nje nó." 31 Á nyá yeñsa nyá äo nde: "'Yo ndana yi wuná nje tikó temó ná mi yáy? 32 Ná äáêña, ñgimó ká nje, yo ma ëyaã, ñgimó te yi wuná ta wanja wátá wátá, mumó háná ká tóká nje tuã ëyená tikó mi nyápó. Ko äákó ëete, mi yeti nyápó na, káto Da pá mi. 33 Mi láàpi máyasi maka háná nyá wuná, náà wuná äá ná tá, káto wuná má sañgwate ná mi. Wuná ta sañgwa ná mábóná ká to mánáti maka. Yasi wátá, wuná tïî kambi yaña na, káto mi ma lañsa mbá ëeti mánáti maka." 1 Ká Yesus ma si lápó málápi mánóri káà, á nyá kañá misi kánjá kwey lápó nde: "Da, ñgimó ma ëyaã, punjukwá máluksa má Mónó wó, náà Mónó wó punjá máluksa mó, 2 káto wá nya nyá ëeti te yi namó äomó háná, na kel nde, äomó háná te yi wá nya nyá äaka äá ná joñgwá te yi kpo ná kpo. 3 Joñgwá te yi kpo ná kpo, yo nde, äo duêkwá wá, wá siya kpasa Njambiyá te á káte gbate, duwá sendi Yesus Krist, yókó yi wá tomma kó. 4 Mi punja máluksa mó ká mánáti maka, siëyá sendi másay máte yi wá nya mi nde, mi keêl káà. 5 Ma Da, ndana punjukwá máluksa mámbá ká káki yó. Punjukwá máluksa máte yi mi äaã nó ká káki yó yite mbokó tïì pa kusuna káà. 6 "Mi kelma nde, äotu äete äe wá soñma ká njoka äotu äe mánáti nyá mi äaka duêkwá ëinó ëyó. Äo äaã äotu äó, á wá kañá äo nyá mi, á äo äakiëye málápi mó. 7 Ma ndana äo ma duwá nde, máyasi háná te yi wá nya mi káà wuàla gbate ká yó, 8 káto málápi máte yi wá teëya mi káà, mi kwañëya yo nyá äo, á äo tiká temó káte. Äo duwaã gbate nde, mi wuàla pá yó nje nó, á äo tiká temó nde, yo gba wá tomá mi njesá. 9 Mi ñgwáàtañgwá ná wá káto yan, yeti káto äotu äe mánáti maka na. Mi ñgwáàtañgwá ná wá ndi káto äotu äete yi wá nya mi äaka, káto äo woàkunañgwá ná wá. 10 Máyasi háná te yi mi nó, yo yó. Sendi, máyasi háná te yi wá nó, yo yembá. Äotu äete äe wá nya mi äaka ká punjá máluksa mámbá. 11 Mi yeti se ká mánáti maka na, ndi äo ká tika ká mánáti maka. Ma mi ká yókwá mbá káè pá yó. Da, wá kiyó, äakiëya äo ná ëeti te yi wulá ká ëinó ëyó yi wá nya mi káà, náà äo äá ndi yasi wátá nda siná wá. 12 Ká ñgimó te yi mi äaã siná äo káà, mi äakiëya äo ná ëeti te yi wulá ká ëinó ëyó yi wá nya mi káà. Mi äakiëya äo nda mbumó misi mámbá. Ko wátá ká njoka yan tïì yambile na, soñá ndi yókó yi äaã kponate ká yená nde, a ta yambile kó. Yo keàlnañgwá ëete, náà máyasi máte yi äaã kátinate ká mákana má Njambiyá káà si tondu. 13 Ma ndana mi ká yókwá káè pá yó. Mi láàpi máyasi maka ká ñgimó te yi mi ndi ká mánáti maka káà, náà másosa tondu ká temó yan nda yi mi nó káà. 14 Mi kwañëya mbá lápi yó nyá äo, á äotu äe mánáti maka äená äo, káto äená äotu äe mánáti maka yeti sañgwate na nda yi mi sendi yeti sañgwate siná äotu äe mánáti maka káà. 15 Mi ti ñgwáàtañgwá ná wá nde, soña äo ká mánáti maka na. Yo nde, äakiëya äo, kambó ná Mó äeya mákele. 16 Äená äotu äe mánáti maka yeti sañgwate nda yi mi yeti sendi sañgwate siná äotu äe mánáti maka káà. 17 Keló nde, äo äáêki äotu äó ná nje málápi mó yi äá gbakasi. Gba málápi mó ndi gbakasi. 18 Mi ká tomó äo kánjá ká mánáti maka nda yi wá tomma ná mi njesá ká mánáti káà. 19 Yo ká gba to yan yi mi ná ñguru wombá ká kañá yotu mbá nyá wá, náà äo sendi kañ máyotu man gbate nyá wá. 20 "Yo nde, mi ti ñgwáàtañgwá ná wá ndi káto yan äepó na. Yasi wátá, mi ñgwáàtañgwá sendi ná wá, káto äotu äete äe ta tikó temó ná mi káto lápi te yi äo ta lápó káà. 21 Mi ñgwáàtañgwá ná wá, náà äo háná äá ndi yasi wátá nda yi wá Da ëiyá nó pá yembá, mi sendi pá yó káà. Mi ñgwáàtañgwá, náà äo sendi äá sañgwate siná äo, náà äotu äe mánáti maka jay nde, yo wá tomá mi njesá. 22 Mi kelma sendi nde, äo äáêki ná kiya máluksa máte yi wá kelma nde, mi äáêki nó káà, náà äo äá ndi yasi wátá nda yi siná wá ëiyá nó káà. 23 Mi pá yan, wá pá mi, náà äo äá sañgwate ndi wátá. Ëete, äotu äe mánáti maka ta duwá gbate nde, wá tomá mi njesá, náà äo duwá sendi nde, wá ká kwaëyá äotu äete nda yi wá kwaëyá ná mi káà. 24 Da, mi kwaàëyikwá gba nde, mi ëïîy gba siná äotu äete äe wá kañma nyá mi äaka ká mbáy te yi mi ëiyá káte káà. Mi kwaàëyikwá ëete, náà äo äáñ máluksa máte yi wá nya mi káà. Wá nya mi máluksa máte, káto wá kwaëya mi yite mbokó tïì pa kusuna na. 25 Da, wá yókó á kelá yasi ná ñgbeñ, yo nde, ko äotu äe mánáti maka tïì duwá wá na, ndi mi duwaã wá, á äaka duwá nde, yo wá tomá mi. 26 Mi teàëya äo ëinó ëyó. Mi ta káè mbómbu yïù teëye äo, náà mákwaëya máte yi wá kwaëya ná mi káà äá sendi pá yan, náà mi ná ñguru wombá äá pá yan." 1 Ká Yesus ma si lápina ëete káà, á nyá pundá kwaã äená äejeká äená káè ká ñginjá mónó soy te yi Sedróñ. Wátá ñgwañ äaã womáte, á Yesus kwaã nyiñá móy ñgwañ äená äejeká äená. 2 Yudas, mó te á ta ëyañgwá nyá kó duwaã sendi mbáy yinóri, káto Yesus äená äejeká äená ëikima káè wesiëya mate. 3 Á Yudas äuã njóñ äesója náè äotu äe äakiëya mbanjó Njambiyá ëyaã nó. Yo äe äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá náè Äefarisáã tomá äo. Äo kaã ná málambo náè mányan náè májólá má ëyambi. 4 Yesus ma duwá yasi háná te yi yaêkañgwá ëyaã nyá káà. Á nyá káè ká mbómbu yan diyá äo nde: "Wuná saàñ nda?" 5 Á äo yeñsa nyá nyá nde: "Wusá saàñ Yesus te mó Nasarát." Á nyá lápá nyá äo nde: "Yo mi." Yinóri Yudas mó te á ta ëyañgwá nyá kó äaã äená äotu äenóri. 6 Ká Yesus ma lápó nyá äo nde: 'Yo mi' káà, á äo yókwá ná kóñ äaló ká mánáti ná mbelele. 7 Á Yesus äasiëye diyá äo nde: "Wuná saàñ nda?" Á äo lápá nde: "Wusá saàñ Yesus te mó Nasarát." 8 Á nyá yeñsa nde: "'Mi tïì si lápó nyá wuná nde, yo mi na? Ñgá äá nde, wuná saàñ mi, wuná tïîki äotu äete äaka, náà äo kwaã." 9 A láàpi ëete, náà lápi te yi nyá ma láàpi káà si tondu. A ma láàpi nde: 'Ká njoka äotu äete yi wá nya mi äaka, mi tïì kelá nde, wátá ná wátá yaêmbila na.' 10 Simón Piyár äaã ná kafa. Á nyá sutá yo kótó ná mó másay má nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá pásó tó ná á mbam äó äetá ká mánáti. Ëinó mó másay te äaã nde Malkus. 11 Á Yesus lápá nyá Piyár nde: "Yókiëya kafa yó sómó ká äambi te. 'Wá taàka ka nde, mi ëïîy kiná hóäiye peló mábóná te yi Da nya mi nde, mi hóêäiya káà?" 12 Ndana, á äesója náè nyañgwá kum äesója náè Äeyudán äete äe ëikima äakiëye mbanjó Njambiyá äaka nje äiye Yesus wotó nyá. 13 Á äo äuã nyá pa káè nó ká yi Hana te ki ná Kayif. A äaã nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá ká sew te áte. 14 Yo Kayif te á nya Äeyudán ñgitá lápó nde: 'Yo kimóte nde, mumó wátá gwaêki ká numbu kandó.' 15 Simón Piyár äená wátá jeká äaã ká äeñgwá Yesus. Nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá duwaã jeká te kimóte. Á jeká te nyiñá ká tuã nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá äená Yesus. 16 Yasi wátá, á Piyár tika ká numáy ndoko. Á jeká te á nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá duwaã kó pundá káè lápina nyá nya te á äaã sana mate á äaã ká äakiëye numáy kó. Á jeká te nyinje Piyár ká móy ndoko. 17 Á nya te nje ëiyó lápó nyá Piyár nde: "'Wá yeti sendi gba wátá jeká mbam kó na?" Á Piyár lápá nde: "Ko na." 18 Ëuku äaã ká kwaã, á äotu äe másay äená äotu äe äakiëya mbanjó Njambiyá joñgwá ëitá ná máma má ëitá kwaã wátina. Á Piyár kwaã sendi ëiyó ká njoka yan wátina ëitá äená äo. 19 Ndana, á nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá kandá diyna Yesus mádiyan ká kasi äejeká äená náè ká kasi yasi te yi nyá ëikima teëye äomó káà. 20 Á nyá yeñsa nyá nyá nde: "Mi ëikima lápina ná gbas gbas nyá äomó ká puyá. Mi ëikima teëye äomó málápi má Njambiyá kpo ná kpo ká mbanjó máwesiëya náè ká mbanjó Njambiyá ká mbáy te yi Äeyudán háná ëiki wesiëya káà. Mi tïì lápá yiña yaña sóëyate na. 21 Káto ñge yi wá diyá mi mádiyan káà? Diya äotu äete äe wokuma mi ká lápina äaka, náà äo lápi yasi te yi mi lápima nyá äo káà. Äotu äete duwaã yasi te yi mi lápima káà kimóte." 22 Ká Yesus ma lápó ëete káà, á wátá mó äakiëya mbanjó Njambiyá te á äaã ká káki ná kó nyá nyá äanji ká pokó lápó nde: "'Yo ëete yi wá yeñsa nyá nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá?" 23 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Ñgá äá nde, mi lápinama äeyate, teëya yasi te yi mi lápima äeyate káà. Ma ñgá äá nde, mi lápinama kimóte, wá njaàki nyá mi äanji ká pokó káto ñge?" 24 Á Hana nje kwañëye Yesus ndi wotunate kánjá Kayif te nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá. 25 Ká ñgimó te yinóri Simón Piyár äaã ndi womáte ká wátina ëitá. Á äo lápá nyá nyá nde: "'Gba wá sendi yeti wátá jeká wená na?" Á nyá toná lápó nde: "Ko na." 26 Á wátá mó másay má nyañgwá kum äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá á äaã ná jaëyá äená mbam te á Piyár pásima tó ná kó lápá nde: "'Mi tïì äáñá gba wá wuàná nyá ká ñgwañ na?" 27 Á Piyár toná sendi, yaka ná mbam kuäá ká kókó. 28 Ká kóñte, á äo äuã Yesus wulá nó káè yi Kayif káè nó ká tuã Pilat te nyañgwá kum. Yinóri yo äaã äemáñmáná ná sut. Äo ná ñguru wan tïì nyiñá móy tuã na, kambó yo má nje äá yasi sámbó ká yan, äo má nje ëiyó kiná ëye máëye má jesó Paska yan na. 29 Á Pilat pundá káè doló äo mate lápó nde: "Yo kwaló äeya yasi te nda yi wuná lápá nde, mbam kó kelma káà?" 30 Á äo yeñsa nyá nyá nde: "A maà ëiy kiná äá nyañgwá mó kelna äeya mákele na, ma wusá tïì äuã nyá kañá nyá wá na." 31 Á Pilat lápá nyá äo nde: "Wuná ná ñguru wun äoêñ nyá káè pásó lápi ná äeñgwá mámboñga mun." Á Äeyudán yeñsa nyá nyá nde: "Mámboñga musu yeti ká nyá wusá ëeti nde, wusá woêku mumó na." 32 Äo lápinama ëete, náà lápi te yi Yesus lápima ká kasi kwaló sóñ te yi nyá yaêkañgwá sañgwa nó káà si tondu. 33 Ndana, á Pilat yókwá ná kókó nyiñá tuã jeäa Yesus diyá nyá nde: "'Yo wá, kumande Äeyudán?" 34 Á nyá yeñsa nyá nyá nde: "'Yo wá ná ñguru wó lápá ëete, ho nde, äaña äomó lápá ëete nyá wá ká kasi mbá?" 35 Á Pilat yeñsa nyá nyá nde: "'Wá äáñma nde, mi Äeyudán? Yo äotu äe kandó yó náè äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá äuã wá kañá nyá mi. Wá kelma yasi te nda?" 36 Á Yesus yeñsa nde: "Kandó ëyembá ti wuàla ká mánáti maka na. Kandó ëyembá maà wula ká mánáti maka, ma äotu äe másay äembá loñma ëyambi káto mbá, kambó äomó má nje äuã mi nyá ká móy máäó má Äeyudán. Yasi wátá, Kandó te yembá ti wuàla ká mánáti maka na." 37 Á Pilat diyá nyá nde: "'Wá gbate kumande?" Á Yesus yeñsa nde: "Yo nda yi wá lápá káà, mi kumande. Mi jaëya, mi njaã ká mánáti maka yïù nje teëye äomó máyasi ká kasi gbakasi. Mumó háná á äeñgwá lápi te yi äá gbakasi ká wokó yasi te yi mi lápá káà." 38 Á Pilat diyá nyá nde: "Gbakasi, yo ñge?" Ká Pilat ma si lápó ëete káà, á nyá äasiëye pundó káè doló Äeyudán lápó nyá äo nde: "Mi tïì dolá mbá yiña májósó ká yotu mbam kó yi yakama keló nde, a sóêmbu mábóná káto te na. 39 Yasi wátá, yo má ká mákiyó mun nde, ká jesó Paska yun háná, mi káê soña äó ná wátá mó jóäó yókiëye nyá nyá wuná. 'Ëete, wuná kwaàëyikwá nde, mi soêña äó ná kumande Äeyudán yókiëye nyá nyá wuná?" 40 Á äo kala kembiëya lápó nde: "Äá, yeti nyá na! Há kwaàëyikwá su Barabas." Barabas äaã nyañgwá mó äeya mákele. 1 Ndana, á Pilat nyá äesója ëeti nde, äo äoêñ Yesus káè njuró nyá ná njambala. 2 Á äo äuã yiña mákól ná másóru káte, jakó ná ëuñgwá te lánje nyá ká to, äuã sendi wátá kpasa tena nyañgwá gambo nyá nyá ká yotu. 3 Á äo ëiki nje ká káki ná lápó nde: "Kumande Äeyudán, há láêpi!" Á äo ëiki nyá nyá äanji ká pokó. 4 Á Pilat kala pundó lápó nyá Äeyudán nde: "Ndana mi ká äuã nyá punjá njesá sáã, náà wuná duwá nde, mi tïì dolá mbá yiña májósó ká yotu ná yi yakama keló nde, a sóêmbu mábóná káto te na." 5 Á Yesus pundá ná ëuñgwá másóru ká to náè tena kpasa nyañgwá gambo ká yotu. Á Pilat lápá nyá äo nde: "Ma mbam te kó!" 6 Ká äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá náè äotu äe äakiëya mbanjó Njambiyá ma kañá misi äáñá ná Yesus káà, á äo kembiëya lápó nde: "Ñgbakó nyá ká kroa! Ñgbakó nyá ká kroa!" Á Pilat lápá nyá äo nde: "Wuná ná ñguru wun äoêñ nyá káè ñgba ká kroa, káto mi tïì dolá mbá yiña yaña ká yotu ná yi yakama keló nde, a sóêmbu mábóná káto te na." 7 Á Äeyudán yeñsa nyá nyá nde: "Wusá ná wátá mboñga, mboñga te ká teëye nde, a yaêkañgwá gwe, káto a äoñma yotu ná nde, nyá Mónó Njambiyá." 8 Ká Pilat ma wokó ëete káà, á nyá gwe wóã kwaã to te. 9 Á nyá yókwá ná kókó nyiñá tuã diyá Yesus nde: "Wá wuàla we nje nó?" Ko Yesus kiná yeñsa yaña nyá nyá na. 10 Á Pilat lápá nyá nyá nde: "'Wá ëïùy kiná yeñsa ká numbu mbá? 'Wá yeti ká duwá nde, mi ná ëeti te yi soñá äó ná wá, mi sendi ná ëeti te yi lápó nde, äo ñgbaêki wá ká kroa na?" 11 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Ñgá Njambiyá ti nyá wá ëeti wulá ká kwey na, wá ti yaka keló yaña ná mi na, ëete mó te á ëyañgwa mi nyá wá kó kelma äeya yasi kwaã wá." 12 Kandá ká ñgimó te yite, á Pilat saã nje te yi soñá äó ná nyá. Yasi wátá, á Äeyudán ëiki kembiëya nde: "Ñgá wá soñá äó ná mbam kó, yite wá yeti só ná Sesar na! Mumó háná á lápá nde, nyá kumande, mó te ká luã ëyambi suñgwá ná Sesar." 13 Ká Pilat ma wokó málápi mánóri káà, á nyá äuã Yesus punjá kánjá sáã kwaã ëiyó mátiëyá ká mbáy pásina jósi. Äo kombila mbáy te ná mátari. Äo jeàäañgwá mbáy te ká numbu Hebere nde Gabata. 14 Yinóri yo äaã ñgimó kombila máyasi má jesó Paska Äeyudán. Yo äaã ká póku äembe yesó. Á Pilat lápá nyá Äeyudán nde: "Kumande wun ru!" 15 Yasi wátá, á äo kembiëya nde: "Soña ëyan ká misi máná! Soña ëyan ká misi máná! Ñgbakó nyá ká kroa!" Á Pilat lápá nyá äo nde: "Mi ñgbaêki kumande wun ká kroa?" Á äekum äe äotu äe nyána sadaka nyá Njambiyá yeñsa nde: "Wusá kiná wátá kumande na, ndi Sesar!" 16 Ndana, á Pilat kañá Yesus nyá äo, náà äo káè ñgba nyá ká kroa. Á äo äuã nyá kwaã nó. 17 Á Yesus ná ñguru wená soäá kroa ná yïù kwaã nó ëuwá ká móy ëya kumó nó ká wátá mbáy nde Gboñgo to, äo jeàäañgwá ká numbu Hebere nde Golgota. 18 Kumó mate, á äo ñgba nyá ká kroa, ñgba sendi äaña äomó yiäa ká mákroa máte yan. Wátá ká kroa te wená puló kaka, wátá puló kaka, tikó Yesus ká äembe. 19 Pilat lápima nde, äo káêti yiña yasi ñgba ká to kroa Yesus. Á äo kátá nde: 'Yesus te mó Nasarát, kumande Äeyudán.' 20 Äeyudán äuëyate tólma yasi yinóri, káto mbáy te yi äo ñgbama Yesus ká kroa káte káà äaã ká káki ëya. Sendi, äo kátima yo ká mánumbu yitati: Ká numbu Hebere, ká numbu Latáã náè ká numbu Grák. 21 Á äekum äe äotu äe nyána sadaka äe Äeyudán lápá nyá Pilat nde: "Wá tïî káti nde: 'Kumande Äeyudán' na, yasi wátá, kpaló kátó nde: 'Nyá ná ñguru wená lápima nde: Mi kumande Äeyudán.' " 22 Á Pilat yeñsa nde: "Yasi te yi mi ma kátó siyma ndi ëete." 23 Ká äesója ma si ñgba Yesus ká kroa káà, á äo äuã málambó máná kaäó ká máñgaäiyá yini yaka ná äo, äuã sendi lambó te yi nyá ëikima láñá ká njiõ málambó máte yiri káà. Lambó te mbáte tïì äá ná nje fulnate na kandá kwey kumó njiõ. 24 Á äo lápá tandá yan nde: "Wusá tïî nyal yo nyaló na, yasi wátá, wusá loêñ loñgó ká mbari yïù duwá ná mó te á ta namó yo kó." Yo kelnama ëete, náà málápi máte yi äaã kátinate ká mákana má Njambiyá káà si tondu. Yo kátinate nde: 'Äo kaäiëyama málambó mámbá, luã sendi lambó te yi mi ëikima láñá ká njiõ málambó máte yiri káà ká mbari.' Yasi te yi äesója kelma, yori. 25 Yinóri náè nyañgwá ná Yesus náè mañ ná nyañgwá náè Mariya te nya Kolopas äuã Mariya te ñgóndu Magdala äaã womáte ká ñgimó te yi Yesus äaã ká kroa káà. 26 Ká Yesus ma äáñá nyañgwá wená, äáñá sendi jeká te yi nyá ëikima kwaëyá äuëyate kó womáte káà, á nyá lápá nyá nyañgwá nde: "Nyari, äáña mónó wó kó!" 27 Á nyá nje lápó nyá jeká te nde: "Äáña, nyóñgwá kó!" Kandá ká ñgimó te yite á jeká kó äuã nyañgwá ná Yesus káè nó ká tuã ëyená. 28 Ká kóñte, nda yi Yesus duwaã nde, máyasi háná ma si kelna káà, á nyá lápá nde: "Yásiëyá móróku ká keló mi." A láàpi ëete, náà máyasi máte yi äaã kátinate ká mákana má Njambiyá káà si tondu. 29 Wátá mapi äaã womáte ná yiña ëyanjina mánjam káte ná látátá. Á äesója äuã yiña yasi nda kusa sómó ká wátá jeti te yi äo jeäa nde yisóp, tópá ká ëyanjina mánjam mánóri kañá kánjá ká numbu ná. 30 Ká nyá ma si ëye ëyanjina mánjam mánóri káà, á nyá lápá nde: "Máyasi háná sima si kelna." Á nyá sókwá to yókiëye Sisiñ ná nyá ká máäó má Njambiyá. 31 Yo äaã yesó kombila máyasi má jesó Paska Äeyudán. Ëete, äekum Äeyudán tïì kwaëyá nde, äotu äete yi äo ñgbama ká kroa äaka ëïîy ndi ká kroa kumó yesó Saba na, káto yesó Saba te mbáte äaã nyañgwá yesó jesó. Á äekum Äeyudán káè ká diyá Pilat nde, äo sïîki leká mákol má äotu äete yi äo ñgbama ká kroa äaka piëyá äo soñá. 32 Ndana, á äesója ëyaã leká mákol má bosa mumó, kwaã leká sendi mákol má mó te yóru, äo háná yiäa yi äo ñgbama ká kroa nda Yesus äaka. 33 Ká äesója ma kumó ká yi Yesus káà, äo doàl nde, a sima gwe. Ëete, äo kiná leká se mákol máná na. 34 Yasi wátá, á wátá sója äuã kóã dumó ná nyá ká mbanjó. Ká nyá ma dumó ndi nyá ëete káà, á mákiyó ná móróku pundá. 35 Mó te á äáñma máyasi máte kó yekiëye yo. Yasi te yi nyá yekiëye káà, gbakasi. A duwaã nde, yasi te yi nyá lápá káà, yo gbate, náà wuná tiki sendi temó ká lápi te. 36 Yo nde, máyasi kwañnama ëete, náà lápi te yi yo kátinate ká mákana má Njambiyá káà si tondu. Yo kátinate nde: 'Ko äo tïì leká yesó ná wátá ná wátá na.' 37 Yo sendi kátinate ká wátá mbáy ká móy mákana má Njambiyá nde: 'Äo ta kañá misi äáñá ná mó te yi äo ma loàñ nyá ná kóã kó ná misi man.' 38 Ká kóñte, á Yosáp te mó ëya Arimate káè diyá muñ Yesus ká máäó má Pilat. Yosáp äaã ká äeñgwá málápi má Yesus, yasi wátá, a äaã ká äeñgwá yo sóëyate kambó äekum Äeyudán. Ká nyá ma diyá muñ Yesus ëete káà, á Pilat jayá. Á nyá kwaã káè äuã muñ Yesus. 39 Á Nikódám te á ma káàn wátá yesó ná tu káè äáñá Yesus kó nje sendi ná yiña kimó mutó te yi äo kelma ná yiña mámbunjó nde mir náè alowás káà. Ëitó yasi yinóri kumma nda kilo kamótati. 40 Á äembam äaka yiäa äuã muñ Yesus äóyá ná mándómbó sañgwá ná kimó mutó mánóri nda yi Äeyudán ëikima kombile ná äemuñ äan yïù pumbó ná äo káà. 41 Wátá ñgwañ äaã ká mbáy te yi äo ñgbama Yesus ká kroa káà. Wátá jónja äoñsóñ äaã ká ñgwañ te, äo tïì pumbá wátá mumó káte wátá yesó na. 42 Á äo pumbá Yesus womáte, káto yo äaã ñgimó te yi ëiki komsa jesó Paska yan káà. Sendi, äoñsóñ te äaã womáte nádó. 1 Ká bosa yesó te á kandá jónja sóndi ma ëyaã, á Mariya te ñgóndu Magdala támá äemáñmáná ná sut káè ká äoñsóñ, yite yasi ndi ná mbimbi mbilip. A dolma nde, äo ma soñá tari te yi äaã ká numbu äoñsóñ káà. 2 Á nyá sáëyá káè ká yi Simón Piyár, káè sendi ká yi jeká te á Yesus ëikima kwaëyá äuëyate kó lápó nyá äo nde: "Äo ma soñá muñ Nyañgwá Kumande ká äoñsóñ. Wusá yeti ká duwá mbáy te yi äo kaã tikó nyá káte káà na." 3 Á Piyár támá pundó äená jeká te yóru yïù káè ká äoñsóñ. 4 Äo háná yiäa äaã ká sáëyá, yasi wátá, jeká te yóru njaã sáëyá kwaã Piyár, á nyá kandá kumó ná ká äoñsóñ. 5 Ká nyá ma äutuma káà, á nyá äáñá málambó ká mánáti ká móy äoñsóñ. Yasi wátá, a tïì nyiñá káè mate na. 6 Simón Piyár äaã ká äeñgwá nyá kóñ ná kóñ. Á nyá ëyaã nyiñá ná ká äoñsóñ, á nyá äáñá málambó ká mánáti, 7 äáñá sendi kum kandó te yi äo äóyma ná to ná káà. Yasi wátá, kum kandó te yite tïì äá ká kiya mbáy wátá ná mándómbó máte yiri na. Yo njaã äá ná äóynate ká mbáy te wená dálá. 8 Ndana káà, á jeká te á kandima ëyaã kó nje nyiñá sendi ká äoñsóñ. Á nyá äáñá tikó temó ká málápi má Kumande Yesus. 9 Yo nde, kumó ká ñgimó te yite äejeká tïì äá ká äiye to málápi máte yi äaã kátinate ká mákana má Njambiyá nde, Yesus yaêkañgwá womiyá ká njoka äemuñ káà na. 10 Ndana, á äejeká äaka yiäa nje yókwá káè ká mbáy te yi äo ëikima ëiyó káte káà. 11 Yinóri Mariya äaã ná ká káki äoñsóñ ká puyá ká leló. Á nyá kwaã äutuma ndi ná ëukwe ká numbu yi äáñá ná móy äoñsóñ. 12 Á nyá äáñá äejaki Njambiyá yiäa mátiëyá ná wumna málambó ká yotu ká mbáy komá äo niñgwa muñ Yesus káà. Wátá äaã mátiëyá puló to, wátá puló mákol. 13 Á äo diyá nyá nde: "Nyari, wá leàl ñge?" Á nyá yeñsa nyá äo nde: "Äo soñma muñ Nyañgwá Kumande wombá, ma mi yeti ká duwá mbáy te yi äo kaã tikó nyá káte káà na." 14 Ká nyá ma lápó ëete káà, á nyá nje yeñsa äáñá puló kóñ ná. A äáàña Yesus támnate, yasi wátá, a tïì duwá nde, yo nyá na. 15 Á Yesus diyá nyá nde: "Nyari, wá leàl ñge? Wá saàñ nda?" Mariya takima nde, yo mó äakiëya ñgwañ, á nyá lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá mbam, ñgá äá nde, yo wá äuã nyá kwaã nó, teëya mi mbáy te yi wá tikima nyá káte káà, náà mi káè äuã nyá." 16 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Mariya!" Á Mariya yeñsa äáñá puló kóñ ná lápó nyá nyá ká numbu Hebere nde: "Rabuni!" Yite nde yekele. 17 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Wá tïî kpoka mi na, káto mi tïì pa äendó káè pá yi Sañmbá na. Yasi wátá, kán doló äenjóñ äembá lápó nyá äo nde: Mi ká äendó káè pá yi Sañmbá te Sañgwá wun sendi, káè pá yi Njambiyá wombá te Njambiyá wun sendi." 18 Á Mariya te ñgóndu Magdala kwaã káè lápó nyá äejeká nde: "Mi äáñma Nyañgwá Kumande." Á nyá lápá máyasi máte yi Kumande Yesus lápima káà nyá äo. 19 Ká kiya yesó te äekoko, ká bosa yesó te á kandá jónja sóndi äejeká äaã ká mbáy wátá ká tuã. Äo ndaëya mánumáy, káto äo äaã ká kambó äekum Äeyudán. Äo seàm semó nde, Yesus ëyañma támá ká njoka yan lápó nyá äo nde: "Wuná ëïîy ná tá!" 20 Ká nyá ma si lápó ëete káà, á nyá teëye äo máäó máná náè mbanjó ná. Á äejeká sosa äuëyate ká ñgimó te yi äo äáñma Kumande Yesus káà. 21 Á nyá äasiëye lápó nyá äo nde: "Wuná ëïîy ná tá! Mi ká tomó sendi wuná nda yi Da tomma ná mi káà." 22 Ká nyá ma si lápó ëete káà, á nyá wumbiëye äo lápó nde: "Kimó Sisiñ káên ká yotu yun. 23 Mumó háná te yi wuná ta tikó máäeyó máná ná ñgwátá, yo ká ëuwá ká to ná. Ma yókó yi wuná tïù tikó máäeyó máná ná ñgwátá na, yo ta äóná ndi ká to ná." 24 Yinóri ká ñgimó te yi Yesus njaã punjá ná yotu nyá äejeká äená káà, wátá jeká wená á äaã ká njoka äejeká äená kamó jó yiäa kó tïì äá äená äásó na. Yo äaã Tomasi te yi äo jeäa sendi nde Äeadan kó. 25 Á äejeká te äari nje lápó nyá nyá nde: "Wusá äáñma Nyañgwá Kumande." Yasi wátá, á nyá lápá nyá äo nde: "Ñgá mi tïì pa äáñá mbáy mápóndi ká máäó máná, nyá nyáy äó mbá ká mbáy mápóndi, nyá sendi äó mbá ká mbanjó ná na, ko mi tïù jayá nde, a womiya na." 26 Ya mátu yitan jó yitati ká kóñte, á äejeká kala wesiëya ká mbáy wátá ká móy tuã. Tomasi äaã äená äo, mánumáy äaã sendi ndaëyate. Äo seàm semó, Yesus ëyañma támá ká njoka yan lápó nde: "Wuná ëïîy ná tá!" 27 Ká kóñte, á nyá ëiyá lápó nyá Tomasi nde: "Sambila nyáy äó yó waka, nóè äáêña máäó mámbá. Sambila sendi äó yó äoäile ná mbanjó mbá. Ma wá tïî kán mbómbu yïù sáñá na, yasi wátá, jaya." 28 Á Tomasi yeñsa nyá nyá nde: "Wá Kumande wombá, wá Njambiyá wombá!" 29 Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Wá tïùki temó ndana, káto wá äáñma mi. Másosa ná äotu äete äe tiká temó kiná pa äáñá äaka." 30 Yesus kelma sendi yiña äuëya máyekambiyá ká misi má äejeká äená, ndi nde, äo tïì kátá yo háná ká mákana maka na. 31 Yo nde, äo káàti máyasi máte yiká, náà wuná tiki temó nde, Yesus, nyá Krist, Mónó Njambiyá. Yaka nó, ñgá wuná tiká temó ëete, wuná ta äá ná joñgwá káto ëinó ëyená. 1 Ká kóñ máyasi mánóri, á Yesus äasiëye punjá yotu nyá äejeká äená ká goñ nyañgwá mató te yi äo jeäa nde Mató te yi Tiberiyadf1 kó. Punja yotu te yi nyá punja káà kwañnama ëeká: 2 Äejeká äete äaã ká mbáy wátá. Yo äaã náè Simón Piyár náè Tomasi te yi äo jeäa nde Äeadan kó äuã Nataniyál te mó Kana ká Galile äuã äónó äe Seäede nje äuã sendi äaña äejeká äená yiäa. 3 Simón Piyár lápima nyá äo nde: "Mi ká káè äetá bulajama." Á äo lápá nyá nyá nde: "Siná wuná ta káè." Á äo támá pundó kwaã äendó landi. Äo kwañëya ndiñgálá tu kiná wo ko gbála mónó yaña na. 4 Ká ñgimó te yi májasi nje nó ná äáy äáy káà, á Yesus ëyaã támá ká ñgindi. Yasi wátá, äo tïì duwá nde, yo nyá na. 5 Ndana, á Yesus diyá äo nde: "Wuná äónó, 'wuná ná mónó yaña te yi wuná yakama ëye?" Á äo yeñsa nyá nyá nde: "Ko na." 6 Á nyá lápá nyá äo nde: "Wuná äeêta bulajama yaka ná landi puló mbam äó, wuná ta doló yaña." Ëete, á äo äetá bulajama ká ëuku. Ndana, äo tïì äá ná ëeti te yi ëalá yo na, káto äuëya äenjanjó äete yi yo kawula káà. 7 Á jeká te yi Yesus ëikima kwaëyá äuëyate kó lápá nyá Piyár nde: "Yo Nyañgwá Kumande." Ká Simón Piyár ma wokó ëete káà, á nyá tóká lambó ná láñá, káto a tïì äá ná lambó ká yotu na. Á nyá kwaã äeta ká ëuku. 8 Ndana, á äejeká te äari äuã landi nje nó yïù nje ëalá bulajama náè äenjanjó káte ná ñgbáñ káè nó ñgindi, káto äo tïì äá lóndunate ná ñgindi na. Lóndó te ná ñgindi yakama kumó nda máta gómay. 9 Ká äo ma kumó ká ñgindi, äo äáàña njanjó náè mampa kasate ká to ëitá. Ëitá te äaã tandá máma ná nyáñ nyáñ. 10 Á Yesus lápá nyá äo nde: "Wuná äoêñ äaña äenjanjó äete yi wuná woma ndana káà nje nó." 11 Á Simón Piyár äendá landi káè ëalá bulajama káè nó ñgindi. Nyañgwá äenjanjó gómay jó kamótan jó yitati äaã káte ná ñgbáñ, ko ëete, bulajama tïì nyaliyá na. 12 Á Yesus lápá nyá äo nde: "Wuná njaêki ëyena." Ko mumó wátá ná wátá ká njoka äejeká tïì äoäá diyá nyá nde: 'Wá äa nda?' Ko mumó tïì diyá ëete na, káto äo duwaã nde, yo Nyañgwá Kumande. 13 Ndana, á Yesus káè tóká mampa kañá nyá äo, keló sendi ëete ná njanjó. 14 Yo äaã máñga yitatite yi nyá punjá ná yotu nyá äejeká äená ká kóñ womiya ná káà. 15 Ká äo ma si ëyena káà, á Yesus diyá Simón Piyár nde: "Simón te mónó Jañ, wá ká kwaëyá mi gbate kwaã yi äaka kwaëyá ná mi káà?" Á nyá yeñsa nyá nyá nde: "IÕ, Nyañgwá Kumande. Wá duwaã nde, mi ká kwaëyá wá." Á nyá lápá nyá nyá nde: "Daló äónó äesam äembá." 16 Á Yesus äasiëye diyá nyá ká máñga yiäate nde: "Simón te mónó Jañ, wá ká kwaëyá mi gbate?" Á nyá yeñsa nyá nyá nde: "IÕ, Nyañgwá Kumande. Gba wá duwaã nde, mi ká kwaëyá wá." Á nyá lápá nyá nyá nde: "Äakiëya äónó äesam äembá." 17 Ká máñga yitatite, á Yesus diyá nyá nde: "Simón te mónó Jañ, wá ká kwaëyá mi?" Á yo kwaëye temó Piyár, káto a diyma nyá kumó máñga yitati nde: 'Wá ká kwaëyá mi?' Á Piyár lápá nyá nyá nde: "Nyañgwá Kumande, gba wá ká duwá máyasi háná, wá ma duwá nde, mi ká kwaëyá wá." Á Yesus lápá nyá nyá nde: "Äakiëya äónó äesam äembá. 18 Gbakasi yi mi lápá nyá wá káà: Ká ñgimó te yi wá äaã ndi gwanjó, wá ná ñguru wó ëikima nyá kanda ká jon yó, á wá ëiki káè ká mbáy háná te yi wá kwaëya káà. Ma komá wá ta si jombá káà, wá ta kañá máäó kánjá kwey, wátá mumó maà nje lánje wá kanda, káè ná wá ká mbáy te yi wá yeti ká góró na." 19 Yesus láàpi yinóri yïù teëye ná kwaló sóñ te yi Piyár ta sañgwa nó yïù nyá ná Njambiyá luksa káà. Ká nyá ma si lápó ëete káà, á nyá lápá nyá Piyár nde: "Äeñgwá mi." 20 Ká Piyár ma yeñsa, a äáàña jeká te á Yesus äaã ká kwaëyá äuëyate kó káè nje ká kóñ ná. Yo jeká te á ma láñgwá yotu wátá yesó kánjá puló Yesus ká mbáy máëye diyá nyá nde: 'Nyañgwá Kumande, yo nda á ta ëyañgwá wá kó?' 21 Ká Piyár ma kañá misi äáñá nyá káà, á nyá lápá nyá Yesus nde: "Nyañgwá Kumande, ñgá äá yókó, ñge ta ëyaã nyá káà?" 22 Á Yesus yeñsa nyá nyá nde: "Ñgá mi kwaëyá nde, a ëïîy kumó ká ñgimó te yi mi ta kala nje káà, yo äáàña wá ká ñge? Ká äá wá, äeñgwá mi." 23 Á lápi yinóri nyanja ká mátó má äenjóñ äan nde: 'Jeká te tïù gwe na.' Yasi wátá, Yesus tïì lápá nyá Piyár nde: 'Jeká te tïù gwe na,' a lápima nde: 'Ñgá mi kwaëyá nde, a ëïîy kumó ká ñgimó te yi mi ta kala nje káà, yo äáàña wá ká ñge?' 24 Yo jeká te ká yekiëye máyasi máte yi nyá äáñma káà. Yo nyá kátá sendi yo. Wusá ká duwá nde, máyasi máte yi nyá yekiëye káà, gbakasi. 25 Yesus kelma yiña äuëya máyasi sendi. Äo maà káti máyasi mánóri háná wátá wátá, mi taàka nde, ma mbáy ta sañna ká to mbokó yïù tikó mákana máte yi äo yakama kátó káà.
|