JOHN

1

1 Be sĩ́ bàlà boo à kalá dàà togó, Mon Belá beè dì. Mon Belá beè di ló Bàrì vaá ẹ̀ẹ̀ beè Bàrì. 2 A beè di ló Bàrì aa dàà togó. 3 Dénè nu beè dẽ̀à teníé bá. Tọ́ọ̀ nu e ba è dèm náa beè teníe nvée dẽ̀à. 4 M ẹlẹ ní e dùm beè dì e, vaá na kà dùm ní e a è dú ẹ́ẹ́ dee nè gbò nen é. 5 Ẹ́ẹ́ deeá mo téní gbàà gín vaá gín náa láá tenmàe bá ló. 6 À íe ene kà gbálà e Bàrì beè lẹ̀ẹ̀là, e bà kólíe Jọ́ọ̀n. 7 Gbálài beè dú ló gè kọ́ kpẹa e a kil ló ẹ́ẹ́ deeí nè gbò nen, kọ bé dénè nen láá di boo kpẹa e a dúé gã́ vaá zìgà. 8 Jọ́ọ̀n beè dú ló gè kọ́ kpẹa e a kil ló ẹ́ẹ́ deeí; sõò níì ẹlẹ, Jọ́ọ̀n, ní e a beè dú ẹ́ẹ́ deeá é nì. 9 Lèlà sĩ́ ẹ́ẹ́ dee, e a ólò ẹẹlẹ̀ ló kọ̀láá není, géè bã bàlà boo. 10 A beè di bàlà booí. Bàlà booí beè dẽ̀à teníé bá, sõò bàlà boo náa beè nyímáe ló. 11 À íná ló pá ńlẹ vaá bà náa túe. 12 Sõò kùbmà gbò e bà túe vaá dú gbò e bà dẹlẹ́e nyíe boo, ní e a nè kpóó kọ bà á dú pá nvín Bàrì e. 13 Bà meà dú pá nvín Bàrì m dõòna sĩ́ deè e a dú kele ló bé e nen beè mèà naa. Náa dú ló mii, à bè tàn nom kpá ló, à bè lèèma dóm va, sõò na kà ge mèà dú ní e a aa bá Bàrì. 14 Mon Belá beè mèà dú nen vaá tõoí zẹ̀ẹ̀. Sàn nyíe nè kà kà bel beè mmáé m. E monì bé e a mo vaá nvèè dù̃ùnè dìgà belí áá kà Sã́áná e a di bá a Tẹ̀ naa. 15 Jọ́ọ̀n beè kọ́ kpẹa e a kilíe ló nè gbò nen, vaá vee kọ, “Níí ẹlẹ e m géè kọ́ nu e a kil ló nèiá, kọ, ʽNen e a gé dúm̄ nvée elím̄ kpãa, boo bée kọ bé nda gá mèà ẹlẹ beè dì.’ ” 16 À olòó dọọvẹ a sàn nyíe boo dénè bẹ̀ì lọl ló bé e sàn nyíe ḿmaé m naa. 17 Boo bée kọ Bàrì beè nèi Log tenmá bá Mózìs, sõò è íè sàn nyíe nè kà kà bel tenmá bá Jíìzọ̀s Kráìst. 18 Tọ́ọ̀ nen gáà mòn Bàrì. Áá Sã́áná, e ẹ̀ẹ̀ Bàrì vaá à di ló Tẹ̀a, ní e a kọ́e tẹlẹ bàlà kẽ nè gbò nen é. 19 Gbò tule pá Júù beè lẹ̀ẹ̀là gbò vààla gyọ́ọ nè pá gã Lívàì lọl Jerúsàlẹ̀m kọ bà á sí ló Jọ́ọ̀n gé bĩináe kọ, “Olo mée?” 20 Jọ́ọ̀n náa beè bà gã́ ló, sõò a beè palà ge taalẹ gã́ ló vaá kọ́ nèva, kọ: “Níì nda ní Méné e Bàrì Sa é nì.” 21 Bà gboó bĩináe kọ, “Olo mée é, sõò? É kọ olo Ẹláíjà?” Jọ́ọ̀n à aalá nèva kọ, “Nda níì Ẹláíjà nì.” Bà bĩináe kọ, “É kọ olo ní Nen Kọ́ Bùlà Bàrì e e géè ẹ̀bmà dẽe é?” À naa, “Ẽ́èe.” 22 Bà kọ́ nèe kọ, “Ni kọ́ íb nen e o kọlà nèi kọ bé è láá ié aala e è é má gbò e ba beè lẹ̀ẹ̀lài. Éé ní e o é láá kọ́ kilma ló o bá nèi é?” 23 À kọ, “Nda ʻene kà mon e a tõó boo kpáá bàlà ól vee nu kọ: Naanii kọ èèlè e Dõò é téní boo á lèlà,’ ” dì belí bé e nen kọ́ bùlà Bàrì, e a kọlà Aizáíà, beè kọ́ naa. 24 Sìgà pá Fárèsì e a beè di gbàà gbò e ba è lẹ̀ẹ̀làa 25 beè gboó bĩiná Jọ́ọ̀n kọ, “Éé à naa vaá ò logmà múú nen be ọ̀ọ̀ níì Méné e Bàrì Sa, à bè Ẹláíjà, à bè Nen Kọ́ Bùlà Bàrì e ba è kọ à é dúá nì e?” 26 À aalá kọ, “Nda gé tú múú logmá gbò nen, sõò ene nen e bè nóo nyímàì ló di élaí zẹ̀ẹ̀. 27 Ẹlẹ gé dú nvée nda, sõò bãànà ge taalá díí e a di boo a kpá ká tọ, ním̄ bọ́ ló.” 28 Dénè nuí beè lẹ̀ẹ̀à gbẹá Bẹ́tànì e a di na sĩ́ Pene Jọ́dàn e a kpeeà báà nàànì, e a dú kĩ e Jọ́ọ̀n beè dì e a géè logmà múú nená. 29 Dee e a bẽene, Jọ́ọ̀n beè mòn Jíìzọ̀s e a gé dúé ló. À gboó kọ, “Neenii Nvín Naanà Ból Bàrì e a tóólá náà kyọ̀ bàlà boo lọlá ela! 30 Ẹlẹ ní e m géè kọ̀, kọ, ʻÀ íe nen e a gé dúm̄ nvée e a elím̄ kpãa, boo bée kọ bé nda gá mèà ẹlẹ beè dì.’ 31 Kà vú bá nda ním̄ beè nyimáe ló. Vaá boo bée vó ní e m beè dù gé tú múú logmá gbò nen é, bé e a é náa vaá à dú gè gbĩ́e tẹlẹ bàlà kẽ vaá pá Ízràẹ̀l nyímáe ló.” 32 Jọ́ọ̀n à gboó kọ́ kpẹa kọ: “M̀ monì Nyómá Káí e a aa káála dú m bela kúkuú kẽ vaá tõoé boo. 33 Bãànà nda ním̄ beè nyimáe ló. Sõò Bàrì, e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ kọ ḿ tú múú logmá gbò nen, beè kọ́ nèm̄ kọ, ʻÒ é mon Nyómá Káí e a é aa gbàn deè dù vaá tõó boo ene nen. Na nen ní e a é tú Nyómá Káí nè gbò nen é.’ 34 Nda è mònmà dẽe dénè nuí vaá m̀ gé gboó kọ́ nèi kọ ẹlẹ ní Sã́áná Bàrì e.” 35 Dee e a bẽene, Jọ́ọ̀n nè bàà nen e a ólò nyoonée nvée beè dìnà gé élá, 36 vaá tṍó e a mon Jíìzọ̀s e a gé kyãà tení, Jọ́ọ̀n à gboó kọ, “Neenii Nvín Naanà Ból Bàrìa èla!” 37 Pálàa nen e a ólò nyoonée nvéeí beè dã́ tṍó e a kọ́ naa vó vaá bà gboó nyoone nvée Jíìzọ̀s. 38 Tṍó e Jíìzọ̀s kiia ló kẽ vaá mònva e bà gé nyoonée nvée, a beè gboó bĩináva kọ, “Ò gbĩ́ì éé?” Bà aalá kọ, “Rábàì (e a gè tàb kọlà Nen Dò Bá), ãà ní e o tõò e?” 39 À aalá nèva kọ, “Dui gé ẹvii.” (Dénè tṍóá beè láá dú ténì tóm ló èlà.) Bà zọ́e gbá tọ àà vaá mòn kĩ e a tõo. Bà gboó gbẹaé ló deeá. 40 Ene nen gbàà pálàa nen e ba è dã́ tṍó e Jọ́ọ̀n ló belá vaá bà gboó nyoone nvée Jíìzọ̀s beè kọ̀là Ándrù, e a dú vígà Sáímọ̀n Pítà. 41 Ándrù beè gyà sĩ́ mòn a vígà Sáímọ̀n vaá kọ́ nèe kọ, “Beele è mon é ʽMẹsáìà’(e a gè tàb kọlà Méné e Bàrì Sa.)” 42 A beè gboó faalá Sáímọ̀n inmá ló Jíìzọ̀s. Jíìzọ̀s beè biíe bá ló ẹ̀b vaá gboó kọ́ nèe kọ, “Ọ̀ọ̀ Sáímọ̀n, nvín Jọ́ọ̀n. O bée é kọlà Sífàs” (e a gè tàb kọlà Pítà, e a náámá “báà dem.”) 43 Dee e a bẽene, Jíìzọ̀s beè gboó kọ à é síe Gálìlì. À mon Fílìp deeá vaá kọ́ nèe kọ, “Dù gé nyooném̄ nvée!” 44 (Fílìp dú Bẹtsáídà, e a náámá bon e Ándrù nè Pítà dú.) 45 Fílìp mon Natánìẹ̀l vaá kọ́ nèe kọ, “Beele è mon nen e Mózìs beè emí nu e a kilie ló m Kpá Log vaá gbò kọ́ bùlà Bàrì à emina gé nu e a kilie lóá. Níé Jíìzọ̀s, nen Názàrẹ̀t, e a tẹ̀ kọlà Jósẹ̀f.” 46 Natánìẹ̀l beè gboó bĩináe kọ, “É kọ à íe gé lé nu e a é láá aa Názàrẹ̀t?” Fílìp à aalá kọ, “Dù gé ẹ̀b.” 47 Jíìzọ̀s mon Natánìẹ̀l e a gé kyãà dù vaá gboó ló bel kìlmàé ló kọ, “Ẹlẹí ní kà lèlà sĩ́ nen Ízràẹ̀l e. Tọ́ọ̀ kà kẹ̀lẹ̀ á géé m!” 48 Natánìẹ̀l à bĩináe kọ, “Ò náà và nyimám̄ ló é?” Jíìzọ̀s à aalá kọ, “M beè mònni tṍó e o di kè té fíìg, kọ bé Fílìp à kalá kolíniá.” 49 Natánìẹ̀l à kọ, “Nen Dò Bá, olo ní Sã́áná Bàrì e! Olo ní Méné Ízràẹ̀l e!” 50 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Kóló gè kọ m̀ kọ́ nèni kọ m beè mònni tṍó e o di kè té fíìg, ò gboó láá dẹlẹ́m̄ nyíe boo? Ò é beè mòn gbò nu e a bọọ èl vó!” 51 À gboó kọ́ nèe kọ, “M̀ gé ló kà kà bel nèi kọ ò é beè monii káála e a kuuà, vaá ò monii gbò nyómá tóm Bàrì e bà gé gẹ́ẹ aa ló nda, Sã́áná Nen, kil gbàn deè vaá bà gẹ́ẹna gé aa gbàn deè dúm̄ ló.”

2

1 Ní e a égè taa dee, a beè ié bõ̀òna tõ̀ò ílà dóm nè va e a beè di ene kà bon Gálìlì e a kọlà Kénà. Kà Jíìzọ̀s beè sí kĩé, 2 vaá ba è kolina gé Jíìzọ̀s nè gbò e bà ólò nyoonée nvée kọ bà á dú ke bõ̀òna tõ̀ò ílà dóm nè vaí. 3 Tṍó e gbò e a di tõ̀ò ílà dóm nè vaá ni ṍ dénè míí e a beè dì lọ̀l, kà Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèe kọ “Míí a tává bá.” 4 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Vaá ò gboó dúm̄ ló kọ nda á naa và, e pá bia é? Nà tṍó gáà lee.” 5 Kà Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nè gbò e bà géè sí tóm ke bõ̀òna tõ̀òa kọ, “Naanii kọ̀láá nu e a kọ́ nèi.” 6 A beè ié ọ̀ọ̀lẹ̀ kà pọ̀b kà káná múú e ba è tú dem dèmmà e a beè di kĩé nyòòmà bé e pá Júù ólò logá ló vaá lógí ló dénè nu õ̀ònà naa, naamá ba nàà nu kunu kẽ, boo bée bé e a é náa vaá bà léèmàè Bàrì. Ene kà kánáá é láá bã̀ òb à bè òb nè vòò pọ̀b gyóògò. 7 Jíìzọ̀s à gboó kọ́ nè gbò e a géè sí tómá kọ, “Tõi múú mmeí m gbò kánáí.” Ba beè gboó tṍ múúá inmági gbṍó gã́, 8 vaá à gboó kọ́ nèva kọ, “Ni zẹẹ́ ivii sìgà múú lọlii m kánáá mai nen e a di togó ge ẹ̀b bõ̀òna tõ̀òi.” Ba beè gboó ivi máe. 9 Tṍó e nen e a di togó bõ̀òna tõ̀òa dáálá dém ló múú e Jíìzọ̀s beè kiilà naamá mííí vaá náa nyímá kĩ e bà tú lọl domá (náa kal ló bée kọ gbò tóm e a beè ivi máeá nyímá), a beè gboó kolí dóm e a gé ílí vaá 10 vaá kọ́ nèe kọ, “Kọ̀láá nen ólò gyà sĩ́ tú lé míí nè gbò nen kọ bà á õ̀, vaá tṍó e ba ni ṍ mmè gbàà, à gboó tú ọ̀ọ̀là gã́ míí nèva. Sõò olo gbóò kùmà lé míí sẹ̀ẹ̀ kátogóí!” 11 Níí túá kà tóm dù̃ùnè e Jíìzọ̀s beè sì e. A beè sí tóm dù̃ùnèi gbẹá bon Kénà e a di Gálìlì, vaá naa ní e a dù̃ùnè dọ́ bàlà kẽ. Gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó dẹlẹ́e nyíe boo. 12 Tṍó e níí ni téní, Jíìzọ̀s nè a kà nè pá a vígà pá gbálà nè gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó àà kil Kapánìọ̀m gé tõo sìgà dee. 13 Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí pá Júù beè iná boo gè lee, vaá Jíìzọ̀s à gboó sí Jerúsàlẹ̀m. 14 À íná boo be Tọ Káí vaá mòn gbò e bà gé óo láo nè naanà ból nè bẹ̀ẹ̀ kukuu. A monna gé gbò nyáànà kpègè e bà dì ĩ́ì tẽ́ kĩé. 15 A beè gboó lò pyob pyob díí e a tú kpomá dénè ba naanà ból nè ba láo nè ọ̀và lọl boo be Tọ Káíá. A beè tãagi bá kpò té e gbò nyáànà kpègè beè sẹlẹ kpègè boo uú kẽ, naa ní e ba kpègè zaala kẽ. 16 À gboó kọ́ nè gbò e bà géè oo bẹ̀ẹ̀ kukuuá kọ, “Õaíva lọlii kĩí! Ó gá kiilai tọ nà Tẹ̀ naamai kè ki!” 17 Gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó kẽea boo nu e ba è emí m Kpá Káí kọ, “Bùlà o tọ, e Bàrì, é déèm̄ lọl kẽ.” 18 Gbò tule pá Júù beè gboó bĩiná Jíìzọ̀s kọ, “Mó kà nu kùùmà dẽe ní e o é zógèi vaá kọ é zìgà kọ ò íè kpóó e a kọ́ ó naa bé e o náàa é?” 19 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “Kumii Tọ Káíí uulií kẽ, mè nda é éleè èla m taa dee.” 20 Bà gboó kọ́ nèe kọ, “Tọ Káí e ba è tú bàà tub nè ọ̀ọ̀lẹ̀ gbáá tìbmà ní e olo kọ́ ò é láá elèè èla m taa dee é?” 21 Sõò tọ káí e Jíìzọ̀s géè kọ̀ beè a nom kpá ló. 22 Tṍó e Bàrì ni kẽeée lọl ke mà ú, gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó kẽea boo kọ a è kọ́ vó vaá bà gboó zìgà ló nu e a beè ẽá m Kpá Káí nè ní e Jíìzọ̀s beè kọ̀. 23 Boo tṍó e Jíìzọ̀s di Jerúsàlẹ̀m ló Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí, gbele tõ̀ò nen beè dẹlẹ́e nyíe boo tṍó e bà mon tóm dù̃ùnè e a sí. 24 Sõò Jíìzọ̀s náa beè tẹlẹ̀ ló kẽ nèva, boo bée kọ à nyímá ló dénè nen leevè. 25 Náa è dú bíi kọ nen á kọ́ nu e a kil ló gbò nen nèe, boo bée kọ ẹlẹ beè nyimá nu e a di nyíe nen.

3

1 À íe ene kà gbálà, e a dṹùnà pá Fárèsì, e a kọlà Nikọdímọ̀s. A beè di gbàà gbò tule pá Júù. 2 Gbálài beè tú bílá dee simá ló Jíìzọ̀s vaá kọ́ nèe kọ, “Nen Dò Bá, è nyímà kọ ọ̀ọ̀ nen dò bá e o aa bá Bàrì, boo bée kọ tọ́ọ̀ nen e Bàrì á géé ló náa é láá sí íb gbò tóm dù̃ùnè e o gé síí.” 3 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “M̀ palà ge ló kà kà bel nèni kọ nen e bè náa kpáá mèà náa é láá di zẹ̀ẹ̀ gbò e Bàrì gé lẹẹlà bel ló.” 4 Nikọdímọ̀s beè gboó bĩináe kọ “Mó sĩ́ deè ní e nen é téní vaá láá mèà boo tṍó e a ni dú kà nen é? É kọ à válí kọ á kpáá bã gbàà a kà vaá mèà?” 5 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “M̀ gé ló kà kà bel nèni kọ nen e bè náa kpáá mèà tení bá múú nè Nyómá Káí náa é láá bã zẹ̀ẹ̀ gbò e Bàrì gé lẹẹlà bel ló. 6 Kọ̀láá nen e a beè mèà tení bá nom kpá ló dú nom kpá ló, sõò nen e a ni meà tení bá Nyómá Kái ní nyómá é. 7 Á gá bọọní ló kọ m̀ kọ́ nèni kọ ò íè ge kpáá mèà. 8 Kĩ e a léémá fọ́ọ́lọ́ ní e a ólò ùlà e. Ò é dã́e gé mon, sõò nóó nyímà kĩ e a aà dù nè kĩ e a gé má sĩ́. Vóá bé e a dì naa kilma ló kọ̀láá nen e a meà tení bá Nyómá Káí é.” 9 Nikọdímọ̀s beè gboó bĩiná kọ, “Mó sĩ́ deè ní e níá gã́niá é láá lẹ̀ẹ̀à e?” 10 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Olo nen dò bá pá Ízràẹ̀l ní e bè nóo nyímà gbò nu e a dì belí vó é? 11 M̀ palà ge ló kà kà bel nèni kọ beele gé kọ́ nu e e nyímà, vaá è gé nè kpẹa nu e e ni monmà dẽe, sõò nóo tomìì ge tui bẹẹ kpẹa. 12 Begè dẽe tṍó e m ni tú nu e a di boo bàlà boo lomá bel nèi vaá nóo zigàìa. Be m̀ gboó tú nu e a di káála lomá bel nèi, ò é náà và zigai é. 13 Tọ́ọ̀ nen gáà ina káála, daalá lọl ló nda, Sã́áná Nen, e m beè aa káála dù. 14 “Vaá dì belí bé e Mózìs beè lùl naanà kpé ló kpóó té vaá dàlàe elí boo gbẹá boo kpáá bàlà ól naa, vóá bé e bà íè ge dàlàna gé nda, Sã́áná Nen, elí boo naa é, 15 kọ bé kọ̀láá nen e a dẹlẹ́m̄ nyíe boo íé dùm e bè náa tá. 16 “Vóá bé e Bàrì vulè bàlà boo naa vaá gboó lọ̀à áá kà a Sã́áná bá nè e, kọ bé kọ̀láá nen e a dẹlẹ́e nyíe boo náa é pè; tãa vó, à íe dùm e bè náa tá. 17 Boo bée kọ tṍó e Bàrì lẹẹlà a Sã́áná domá bàlà boo, náa kọ́ á gé bẽgè bel gbò nen; tãa vó, à kọ́ gbò nen á dùùà tení dúé bá. 18 “Bàrì náa bẽ́gè bel tọ́ọ̀ nen e a dẹlẹ nyíe boo a Sã́áná, sõò bel bẽ́è kọ̀láá nen e bè náa dẹlẹ́e nyíe boo lọ̀l, boo bée kọ náa dẹlẹ nyíe boo áá kà Sã́áná e Bàrì íe. 19 Bàrì bẽ́gè bel gbò nen kọ ẹ́ẹ́ dee beè dú bã bàlà boo vaá gbò nen à vùlè gín gbẹẹ ẹ́ẹ́ dee, boo bée kọ ba láb dú pọ́lọ́. 20 Kọ̀láá nen e a gé sí pọ́lọ́ ólò ọví ẹ́ẹ́ dee, vaá náa ólò zìgà ge bã kĩ e ẹ́ẹ́ dee dì, mè á di vó a pọ́lọ́ ẹẹae bàlà kẽ. 21 Sõò kọ̀láá nen e a gé náa nu e a lelà ólò bã kĩ e ẹ́ẹ́ dee dì, kọ bé dẽe dénè nen moà kọ Bàrì beè di nvée kọ̀láá kà tóm e a géè siè.” 22 Tṍó e níí ni téní, Jíìzọ̀s nè gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó bã Judíà. A beè zọ̀va tõó kĩé vaá logmà múú gbò nen. 23 Jọ́ọ̀n beè di Áínọ̀n e a géè logmànà gé múú gbò nen, boo bée kọ gbele tõ̀ò múú beè di kĩé. Áínọ̀n beè di ku ló Sélìm. Gbò nen beè dúé ló vaá à tú múú logmáva. 24 (Boo tṍóá, bà gáà beè nvèè Jọ́ọ̀n kpọ́gọ́lọ́.) 25 Sìgà gbò e bà ólò nyoone nvée Jọ́ọ̀n beè zọ̀ ene nen Júù dula boo ba nàà nu ge logá ló kọ bé bà léèmàè Bàrì. 26 Ba beè gboó sí ló Jọ́ọ̀n vaá kọ́ nèe kọ, “Nen Dò Bá, ò kẽea boo gbálà e o beè kọ́ nu e a kil ló e a beè dìní ló na sĩ́ Pene Jọ́dàni booá? À dì e a gé lógmà múú gbò nen, vaá dénè nen gé kõoà síé ló!” 27 Jọ́ọ̀n à aalá kọ, “Tọ́ọ̀ nen náa é láá ié tọ́ọ̀ nu e bè náa dú kọ Bàrì ní e a née é. 28 Boolo é láá sii nen di tõ̀ò nèm̄i kọ m beè kọ́ nèi kọ, ʽNíì nda ní Méné e Bàrì Sa é nì, sõò mè Bàrì beè lẹ̀ẹ̀làm̄ kọ ḿ gyàé sĩ́.’ 29 Dóm e a gé ílí va ní e vaá dì nè e. Tṍó e kóò dóm vaá di ela, vaá dã́ mon a kóò e a gé dú, nyíee ólò gboó palà ge ẹẹ. Níá íb nu e a lẹẹàm̄ ló vaá kọ́ nyíem̄ á aa deè ẹẹ é. 30 Ẹlẹ é íè ge dààa boo vaá nda kil kẽ. 31 “Nen e a aa gbàn deè dù el boo dénè nen. Nen bàlà boo é bélí pá bàlà boo vaá ló bel e a kil ló nu bàlà boo, sõò nen e a aa káála dù el boo dénè nen. 32 À kọ́ nu e a beè mòn vaá dã̀, sõò tọ́ọ̀ nen náa tú a bel. 33 Kọ̀láá nen e a tú a bel nveè kpò tẽ́ kọ Bàrì dú nen kà kà bel. 34 Nen e Bàrì beè lẹ̀ẹ̀là ólò ló bel e a dú gã́ Bàrì, boo bée kọ Bàrì ólò tú a Nyómá Káí mmèé m. 35 Tẹ̀ vulè a Sã́áná vaá à tú dénè nu nvèèé bá. 36 Kọ̀láá nen e a dẹlẹ nyíe boo Sã́áná Bàrì íe dùm e bè náa tá, sõò kọ̀láá nen e a lọl togó kè kẽ a Sã́ánáí náa é íe dùm; tãa vó, kpọ̀ té Bàrì dìé boo.”

4

1 Pá Fárèsì beè dã́ kọ gã́ bug nen e Jíìzọ̀s kólí vaá bà nyoonée, naa ní e a lógmàva múú, beè èl gã́ bug ní Jọ́ọ̀n. 2 (Náa kal ló bée kọ níì beè ẹlẹ, Jíìzọ̀s, nì, mè gbò e bà ólò nyoonée nvée ní e a géè logmà múú gbò nen é.) 3 Tṍó e Jíìzọ̀s nyímá kọ pá Fárèsì dã́ naa vó, a beè gboó aa Judíà vaá kpáá tãanè Gálìlì. 4 A beè dì bíí kọ á iè ge tení Samérìà. 5 Tṍóá, a beè gboó kyãà iná ene kà bon Samérìà e a kọlà Sáíkà. Boná beè di ku ló kunu kẽ e Jékọ̀b beè dõo nè a nvín Jósẹ̀f. 6 Bànà múú Jékọ̀b beè di kĩé, vaá bé e ló Jíìzọ̀s ni ọọ boo kyẽ̀èa, a beè gboó ĩì tẽ́ kpàn bànà múúá. Tṍóá beè láá dú lèlà nàànì. 7 Ene kà ńnváá Samérìà beè dú ló gè tàb múú, vaá Jíìzọ̀s à gboó kọ́ nèe kọ, “Dõo múú nèm̄, mè ḿ ṍ.” 8 (Gbò e bà ólò nyoonée nvée beè di zẹ̀ẹ̀ tọ boo tṍóá e bà géè zálí nu ge dè.) 9 Ńnvááá beè gboó aalá kọ, “Éé nááá e olo, nen Júù, bannà múú bá nda, pá bia Samérìà, e?” (Boo bée kọ pá Júù náa ólò zọ̀ pá Samérìà naaá tọ́ọ̀ íb nu.) 10 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Bà á kọ ó nyimá ló nu e Bàrì é láá nè, nè íb nen e a gé banni múú báí, ò gá è láá bànie vaá à néni múú dùm.” 11 Ńnvááá à kọ, “Tẹ́ẹ̀, bànà múúí bọọ kè tẽ́ vaá nóo íè nu ge tàbmà múú. Ãà ní e o é tú na kà múú dùm lọl é? 12 É kọ olo bọọ èl beéle nómá tẹ̀ Jékọ̀b e a beè ùb bànà múúí gbẹẹ́ kẽ nèi, vaá bãànà ẹlẹ beè ṍ múú e a dú m, vaá pá a nvín nè a gònò nom à õna gé?” 13 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Nen é ṍ múú bànà múúí lọ̀l vaá òòe kpáá kãana gé, 14 sõò òò nen e a ṍ na kà múú e nda é neí náa é kã́ana tọ́ọ̀ dee. Tãa vó, múú e nda é née é díé m belí dẹ̀ múú e a é bú teníé m vaá túe sẹlẹ́ dùm dọ̀ dee e bè náa tá.” 15 Ńnvááá à gboó kọ, “Tẹ́ẹ̀, dõo na kà múú nèm̄ kọ bé òòm̄ náa kã́ana, naa ní e ḿ kpáá olòó dú kĩí gé ivi múú.” 16 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Sì gé kolí o dóm vaá ò gbái dui.” 17 À aalá kọ, “Ním̄ íè dóm.” Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “À dú kà kà belí bé e o kọ́ naa kọ nóo íèè dóm. 18 Boo bée kọ vòò nen e o ni íá, vaá nen e o di ló kátogóí náa ílíni. Ò ló kà kà bel na sĩ́ deè.” 19 Ńnvááá à gboó kọ, “Tẹ́ẹ̀, m̀ monì kọ ọ̀ọ̀ nen kọ́ bùlà Bàrì. 20 Boo gùi ní e beéle gbò nómá tẹ̀ beè tõo tãàga ló Bàrì e, sõò boolo, pá Júù, kọ́ì kọ Jerúsàlẹ̀m ní e nen íe gè tõo tãàga ló Bàrì e.” 21 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Palà ge dã̀, e pá bia, mè tṍó gé dú e bè nóo é beè tunai boo gùi à bè Jerúsàlẹ̀m naamai ke tõ̀ò ge tõo tãaga ló Tẹ̀. 22 Boolo, pá Samérìà, nóo nyímàì ló nu e o gé tãagai ló. Beele, pá Júù, nyímà ló nu e e gé tãaga ló, boo bée kọ dùùà beè tení bá pá Júù. 23 Sõò tṍó gé dú, vaá a lée, e lèlà sĩ́ gbò e bà gé tãaga ló Tẹ̀ é tãagàé ló m nyómá nè kà kà bel, boo bée kọ gbò e a bélí vó ní e a di bíi ló Tẹ̀ kọ bà á tãagàèé ló é. 24 Bàrì dú nyómá, vaá gbò e bà gé tãagàé ló íe ge mòn kọ bà tãagàèé ló m nyómá nè kà kà bel.” 25 Ńnvááá à gboó kọ́ nèe kọ, “M̀ nyímà kọ Méné e Bàrì Sa, e a kọlà Kráìst, gé dú. Tṍó e a é dú, à é kọ́ dénè nu nèi.” 26 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Níé nda, e m gé zọ́ni loá belí.” 27 Kà lèlà na tóm ní e gbò e bà ólò nyoonée nvée ooa kẽ dù e. A beè palà ge bọọvá ló ge mòn pá bia nè ẹ̀ẹ̀ e bà gé lóá bel. Sõò tọ́ọ̀ ọ̀và náa bĩ́íná kọ, “Éé ní e o gbĩ́ì e?” à bè ge bĩiná kọ, “Éé náa vaá ò gé zọ pá biaí loá bel é?” 28 Ńnvááá beè gboó gbẹẹ a káná múú kẽ vaá àà bã zẹ̀ẹ̀ tọ, gé kọ́ nè gbò nen kọ, 29 “Dui gé monii nen e a kọ́ kọ̀láá nu e m beè naa nèm̄. É kọ náa é dú kọ ẹlẹ ní Méné e Bàrì Sa é?” 30 Gbò nen beè gboó aa zẹ̀ẹ̀ tọá vaá dú ló Jíìzọ̀s. 31 Boo tṍóá, gbò e bà ólò nyoonée nvée beè dì e bà gé baníe kọ, “Nen Dò Bá, zẹẹ́ gé dé gyã́á.” 32 Sõò à kọ́ nèva kọ, “Nda íè gyã́á ge dè e boolo nóo nyímàì nu e a kil ló.” 33 Gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó gbẹá zẹ̀ẹ̀ áá baala bĩiná kọ, “É kọ à íè nen e a è máe gyã́á?” 34 Jíìzọ̀s à kọ́ nèva kọ, “Nà gyã́á kọlà ge naa bùlà nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄, nè ge sí tóm e a beè nèm̄ lọ̀l dẽe. 35 É kọ náa íe bel e o ólò loi kọ, ʻÀ sigè ténì ẽ́ vaá nu léèvè’? Sõò nda gé kọ́ nèi kọ ó dalai dẽe ẹbmai boo bàlà ól vaá ò ẹvii bé e nu ni léèvè vaá lee gè bùùlà naa! 36 Nen e a buulà nuá íe a kpẽ́, vaá ié ból súú e a léèvè e ẹlẹ bṍònè ló nvee m dùm e bè náa tá, naa ní e nyíe nen e a è fò nè ní nen e a buulà é gbá ẹ́ẹ́. 37 Bel e gbò nen ólò lòa gboó dú kà kà, kọ, ʽEne nen fó, dõòna nen à bùùlà.’ 38 Nda beè lẹ̀ẹ̀lài kọ ó gé buulai nu e bè nóo beè sii tóm ló. Dõòna gbò ní e a è sí tóm ló é, vaá tóm e ba è sì à bã̀ úlù nè boolo.” 39 Gbele tõ̀ò pá Samérìà e a di boná beè dẹlẹ́e nyíe boo lọl ló kpẹa e bà dã́ gã́ ńnvááá kọ, “À kọ́ kọ̀láá nu e m beè naa nèm̄.” 40 Boo bée vó, tṍó e pá Samérìà ínaé ló, ba è gboó palà ge bàn kọ á gbẹae ba bon. Jíìzọ̀s beè gboó tú bàà dee tõ̀òma kĩé. 41 Dõòna kà gã́ bug nen beè di boo bée bel e bà dã́ gã́ ẹlẹ vaá dẹlẹ́e nyíe boo, 42 naa ní e bà kọ́ nè ńnvááá kọ, “Bẹẹ gè dẹlẹ́e nyíe boo náa fulàna boo bel e a aa gã́ olo, boo bée kọ beele e tú beéle tṍ dãmá bel e a dúé gã́, vaá è gboó nyimá kọ kà kà e ẹlẹ ní Nen Dùùlà bàlà boo é.” 43 Tṍó e Jíìzọ̀s ni tú pálàa deeá tõ̀òma boná lọ̀l, a beè gboó àà má sĩ́ Gálìlì. 44 Sõò ẹlẹ, Jíìzọ̀s, beè kọ́ naa vó, kọ “Gbò e a zọ nen kọ́ bùlà Bàrì duá t̃ẽ̀ènè kà bon náa ólò nvèèe ka ló.” 45 Boo bée vó, tṍó e a íná Gálìlì, gbò e a di kĩé beè zààvàé ló lọl ló kọ baala nè ẹ̀ẹ̀ beè gbá di Jerúsàlẹ̀m ló Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí vaá bà mòn kọ̀láá nu e a beè naa gbẹá kĩé boo tṍóá. 46 Jíìzọ̀s beè kpáá iná bon Kénà e a di Gálìlì. Kĩé ní e a beè tõo vaá kììlà múú naamá míí é. Ene kà pọ̀b nen e a ólò sí tóm tọ méné beè di Kapánìọ̀m, vaá ló a nvín pá gbálà beè gboó zọ̀. 47 Tṍó e a dã́ kọ Jíìzọ̀s a aa Judíà vaá iná Gálìlì, a beè gboó síé ló gé bànie kọ á dú Kapánìọ̀m gé boè a nvín, mè a íná boo gè ù. 48 Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèe kọ, “Be boolo nóo monmai dẽe tóm dù̃ùnè nè nu kùùmà dẽe nóo zigàì!” 49 Nen tómá à aalá kọ, “Tẹ́ẹ̀, be nóo gbẹ́a boo zọ̀m̄ gbá tọ àà, nà nvín é ú.” 50 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Àà, mè o nvín é dum.” Gbálàa beè ziga ló mon bel e Jíìzọ̀s kọ́ nèe vaá gboó àà. 51 Pá a gyóòlo beè sì gé zọ̀e nyòòna èèlè e a gé dú, vaá gboó kọ́ nèe kọ a nvín pá gbálà a bóá. 52 A beè gboó bĩináva tṍó e ló nvíná beè dalà togó valí, vaá bà kọ́ nèe kọ, “Boo ene tóm fèèbe sṍóeá ní e sì sã́á beè táé ló é.” 53 A tẹ̀ à gboó kẽea boo kọ níá kà lèlà tṍó e Jíìzọ̀s géè kọè neèe kọ, “O nvín é dum” é. Ẹlẹ nè dénè pá a tọ beè gboó dẹlẹ nyíe boo Jíìzọ̀s. 54 Níí kátogóí egè bàà tóm e Jíìzọ̀s aa Judíà iná Gálìlì vaá sì tóm dù̃ùnè.

5

1 Tṍó e níí ni téní, Jíìzọ̀s beè gboó sí Jerúsàlẹ̀m ló ene kà vààla gyọ́ọ pá Júù. 2 Ene kà pọ̀b kà bànà e múú ólò di m beè di kpàn Gbàn Sĩ́ Naanà Ból e a di Jerúsàlẹ̀m. Bée bànàa beè kọ̀là Bẹtzátà m mon bel Híbrù. Vòò kà ke kọ̀ọ̀lọ̀ beè di ló bànàa 3 vaá gbele tõ̀ò gbò zọ̀ ló nè gbò gímá dẽe nè gbò kọ̀và bii ló gbò e ene báà sĩ́ ú tává ló beè olòó ma ke kọ̀ọ̀lọ̀a. ((Bà géè elá bànà kọ múúá á zùgà, 4 boo bée kọ nyómá tóm Dõò beè olòó dù gé bã m múúá vaá zùgè lọl tṍó tẹlẹ tṍó. Kọ̀láá nen e a gya sĩ́ saá m múúá ní e a géè gboó boá aa bá kọ̀láá íb zọ̀ ló e a beè dìé ló é.)) 5 Ene kà gbálà e a ni tú tub nè òb nè aatáá gbáá tõ̀òma kè mà kom beè di kĩé. 6 Tṍó e Jíìzọ̀s mon gbálài e a di ma kĩé vaá nyimá kọ a tú gbele tõ̀ò gbáá tõ̀òma kè bá komá, a beè gboó bĩináe kọ, “É kọ à tanni ge boá?” 7 Gbálà e ló zọá à aalá nèe kọ, “Tẹ́ẹ̀, ním̄ íè tọ́ọ̀ nen e a dalàm̄ tẹlẹ m múúí boo tṍó e a gé zugà. Bé m̀ gá kọ́ ḿ dọe m, dõòna nen ólò gyààm̄ sĩ́ kẽ dọ m.” 8 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Aa boo, ulí o búl, vaá ò kyãà.” 9 Kpá ló gbálàa beè gbẹá boo valí. À gboó ulí a búl vaá dàlà togó kyãà. Nuí beè naaá dee bò séi pá Júù, 10 vóá gbò tule pá Júù beè gboó kọ́ nè gbálà e Jíìzọ̀s beè bòa kọ, “Nieí dee bò séi vaá náa lelà kọ ó kẹ̀là o búl.” 11 Sõò gbálàa beè aalá nèva kọ, “Nen e a è bóm̄ ní e a beè kọ́ nèm̄ kọ, ʽUlí o búl vaá ò kyãà’e.” 12 Bà gboó bĩináe kọ, “Níá mée e a kọ́ nèni kọ ó ulí o búl vaá ò kyãà e?” 13 Gbálà e a beè boáá náa nyímá ló nen e a beè bóe, boo bée kọ gbò nen beè di ḿmá kĩé vaá Jíìzọ̀s beè sọọá bã̀vá gbàà. 14 À zila fẹ́ẹ̀gẹ̀ ló vaá Jíìzọ̀s a zọ̀ gbálàa nyòònà gbẹá Tọ Káí vaá gboó kọ́ nèe kọ, “Gbàn tṍ, mè lóni a válí kátogóí! Ó gá siná pọ́lọ́, mè á di vó vaá pọ́lọ́ nu e a el vó dọ́ní boo.” 15 Gbálàa beè gboó àà gé kọ́ nè gbò tule pá Júù kọ Jíìzọ̀s ní e a beè boèe é. 16 Boo bée vó, gbò tule pá Júù beè dàlà togó biigè ló Jíìzọ̀s, vaá gbĩ́ gè fẹ́e, kọ à bó nen dee e baala ólò bomàè séi. 17 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “Nà Tẹ̀ dì e a gé sí tóm lee, vaá nda gé síná gé tóm.” 18 Níí beè naa kọ gbò tule pá Júù á kpáá palà ge ã̀ ge fẹ́e. Níì áá boo bée gè kọ a gbáálá log e a bẹl dee bò séi nì, sõò boo bée kọ à kọ́ná gé kọ Bàrì dúè a Tẹ̀, e a náa kọ à gé kọ́ mè Bàrì nè ẹ̀ẹ̀ kunae ló. 19 Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèva kọ, “M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ nda, Sã́áná, ním̄ láá dọ kẽ naa tọ́ọ̀ nu e bè náa dú nu e m moni bá nà Tẹ̀ e a gé náa. Boo bée kọ kọ̀láá nu e ẹlẹ gé náa ní e nda gé náana gé é. 20 Boo bée kọ nà Tẹ̀ vulè nda, a Sã́áná, vaá à zogèm̄ kọ̀láá kà nu e a gé náa. À é zógèm̄ kọ ḿ naa bãànà nu e a el vóí, e a é bọọ ló dénè bọ̀ì. 21 Gbõ̀ònà bé e nà Tẹ̀ ólò kẽee gbò íí vaá nèva dùm naa, bé e nda, Sã́áná, nenà gé dùm gbò e a dú nà bùlà naa é. 22 Nà Tẹ̀ náa gé béélá bel ló tọ́ọ̀ nen, sõò a beè tú dénè nu e a kil ló bèèla bel nvee bá nda, a Sã́áná, 23 kọ bé dénè nen nveèm̄ ka ló, belí bé e bà nveè ka ló nà Tẹ̀ naa. Nen e bè náa nveèm̄ ka ló náa nveè ka ló nà Tẹ̀ e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 24 “M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ nen e a dã́ nu e m gé kọ́ vaá dẹlẹ nyíe boo nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄, íe dùm e bè náa tá. Bà náa é túe nvee m bèèla bel, sõò a aa bá ú bã bá dùm. 25 M̀ gé palà ge ló kà kà bel nèi kọ tṍó gé dú, vaá a lée, e gbò íí é dã́ mon nda, Sã́áná Bàrì, vaá gbò e bà dã́ é kẽeà bã bá dùm. 26 Boo bée kọ dì belí bé e Tẹ̀ íe dùm e a di m ẹlẹ naa, vóá bé e a nè kọ Sã́ánáá á iena gé dùm e a dìé m naa é. 27 Vaá a beè tú kpóó nèe kọ á beelá bel ló gbò nen, boo bée kọ ẹlẹ ní Sã́áná Nen é. 28 “Níí á gá bọọí ló, boo bée kọ tṍó gé dú e dénè gbò e ba è ù é dã́m̄ mon 29 vaá bà aa m ba bànà ú. Gbò e ba è naa lé é kẽeà bã bá dùm, sõò gbò e ba è naa pọ́lọ́ é kẽeà bã bá bèèla bel. 30 “Áá nda ním láá dọ kẽ naa tọ́ọ̀ nu. Kọ̀láá bé e m dã́ gã́ nà Tẹ̀ kọ ḿ beelá bel naa, ní e m ólò beelá é. Vó náa kọ nà bèèla bel á lèlà, boo bée kọ ním̄ gé bé boo gè naa nà lee ló, sõò m̀ di boo gè naa lee ló nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 31 “Be áá m̀m̀ élá nen di tõ̀ò nè nà bá, bé ò nyímá kọ nà bel náa tã́áná. 32 À íe dõòna nen e a élá nen di tõ̀ò nèm̄, vaá m̀ nyímà kọ kpẹa e a gé nè kìlmàm̄ ló dú kà kà. 33 Boolo ní e o beè lẹẹlai tóm simai ló Jọ́ọ̀n vaá à ló kà kà kpẹa e a kilím̄ ló nèi é. 34 Ním̄ gé kọ́ vó nèi kọ nen ní e a gé élá nen di tõ̀ò nèm̄ é, sõò m̀ gé kọ́ vó nèi kọ bé ò duuai. 35 Jọ́ọ̀n beè dì belí té sã́ e a bẹ́ ẹẹlẹ̀ kẽ, vaá a beè tàn boolo, m gbálà ńkem tṍó, kọ ẹ́ẹ́ dee e a dúé ló á màn záá zaà ló neèi. 36 “Sõò m̀ íè nu e a élá nen di tõ̀ò nèm̄ vaá èl ní e Jọ́ọ̀n beè elá: Tóm e nà Tẹ̀ beè nvèèm̄ bá kọ ḿ sí õ̀ònà dẽe, bãànà dénè tóm e m gé síí, ní e a élá nen di tõ̀ò nèm̄ kọ nà Tẹ̀ ní e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ é. 37 “Vaá ẹlẹ, nà Tẹ̀, e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄á beè elana gé nen di tõ̀ò nèm̄. Boolo gáà dãie mon boo tṍó e a gé ló bel à bè ge monmai dẽe bé e a meà naa tọ́ọ̀ dee, 38 vaá nóo neì deè kọ a mon bel á gbẹaeí m, boo bée kọ nóo tomìì ge zigai ló kpẹa e a dú gã́ nen e a beè lẹ̀ẹ̀là. 39 “Ò túì tṍó nomai Kpá Káí boo bée kọ ò íèì bùlà kọ dùm e bè náa tá di m. Vaá mè é Kpá Káíá gé kọ́ nu e a kil ló nda. 40 Sõò nóo zigàì ge dum̄í ló, naa ní e o é íei dùm. 41 “Ním̄ gé gbĩ́ ka e a aa bá nen. 42 Sõò nda nyímài ló kọ bọọ nyíe náa vulè Bàrì. 43 M̀ ela boo bée nà Tẹ̀ vaá dúí ló, vaá nóo túm̄i. Sõò be dõòna nen gboó elá boo ńlẹ bée vaá dúí ló, ò é túi na kà nen. 44 Boolo e o gé gbẹ́ẹlii ka e a aa bá Bàrì, e a bela á gé, vaá gbĩi ka e a aa bá ene, à é náà và vaá ò láá dẹlẹ́m̄i nyíe boo é? 45 “Ó gá iei bùlà kọ nda ní e m é lói bel ló nè nà Tẹ̀ e. Mózìs, e bọọ ból dẽe sĩ́ di booá, ní e a lói bel ló é. 46 Boo bée kọ be ó zigai ló nu e Mózìs beè kọ, ò gá è beè ziganai gé ló nu e nda gé kọ́, boo bée kọ nu e a beè emí kil ló nda. 47 Sõò tã́gíní bé e bè nóo zigai ló nu e a beè emíá, à é téní naa và vaá ò zigai ló nu e m gé kọ́ é?”

6

1 Tṍó e níí ni téní, Jíìzọ̀s beè gboó fùl Pene Gálìlì, e a kọlànà gé Pene Taibérìọ̀s. 2 Gbele tõ̀ò nen beè kõ̀òà bììàé nvée, boo bée gbò tóm dù̃ùnè e ba è mòn kọ à sí boo gbò e lóva beè zọ̀. 3 Jíìzọ̀s nè gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó dẽ́e bã boo gù vaá ĩì tẽ́. 4 Tṍó Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí, e pá Júù ólò dé zààvà, beè iná ku ló. 5 Tṍó e Jíìzọ̀s dàlà dẽe boo vaá mòn gbele tõ̀ò nen e a gé dúé ló, a beè gboó bĩiná Fílìp kọ, “É sí ãà gé zalí gyã́á e dénè gbòi é dé é?” 6 (A è kọ́ vó naamá ge ẹ̀bmà Fílìp, boo bée kọ a beè nyimá bé e ẹlẹ é náa.) 7 Fílìp à aalá kọ, “Kà bè è tú gã́ bug kpègè e bà ólò kpẽ́ nè nen e a tú aatáá ẽ́ simá zílà tóm zalmá gyã́á nè gbòi, náa é gbõoma, naa ní e bu ọ̀và é dõonà sã́gá sã́gá.” 8 Ene nen e a ólò nyoonée nvée e a kọlà Ándrù, vígà Sáímọ̀n Pítà, beè gboó kọ́ nèe kọ, 9 “Ene kà nvín pá gbálà e a di kĩí íe vòò kpò fétúlú e ba è gbẽ̀ nu e a kọlà báálì, e a bélí kpá kyàlà, bùlmà. Bàà pa gyã́à dìnàe gé bá. Sõò níé é íná ãà ló íb gã́ bug není é?” 10 Jíìzọ̀s beè lẹ̀ẹ̀là kọ bà á kọ gbòa á ĩì tẽ́ kẽ. (Gbele tõ̀ò víl beè di kĩé.) Dénè gbòa beè gboó ĩì tẽ́ kẽ, vaá gã́ bug kà nen pá gbálà e a dìvá gbàà beè láá toolá òb nè bàà bóó nè òb tub (5,000). 11 Jíìzọ̀s tú gbò fétúlúá, vaá tṍó e a ni ṍá Bàrì zaá boo lọ̀l, à gboó kọ bà á nè gbò e a di ĩ́ì tẽ́ kẽá. Vóá bé e a è naana gé gyã́àa naa é, naa ní e dénè ọ̀và beè dé belí bé e a biíva naa. 12 Tṍó e dénè ọ̀và ni dé vaá gbààva à ḿmá, a beè gboó kọ́ nè gbò e bà ólò nyoonée nvée kọ, “Bõonei ló ní e a sígavá ló, naa ní e tọ́ọ̀ kà náa é gbẹá kẽ kyọ̀à.” 13 Bà gboó bṍònè ló ní e gbòa dé vaá à sigavá ló dẽe vòò kpò fétúlúá vaá à ḿmá m òb nè bàà kà kùn. 14 Tṍó e gbò e bà di kĩé ni mon tóm dù̃ùnè e Jíìzọ̀s síí, ba beè gboó kọ, “Tọ́ọ̀ kà dàg á gé ló kọ ẹlẹí ní Nen Kọ́ Bùlà Bàrì e ba è kọ à é dú bàlà boo é!” 15 Tṍó e Jíìzọ̀s mon kọ bà é gé tuè bá kpóó siimàèe naamàè méné, à gboó kpáá má sĩ́ boo gù kĩ e a é dú áá ẹ̀ẹ̀. 16 Tṍó e a ni dú ló èlà, gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó kyãà tãanè nu gã́ pene 17 vaá bã faà, e bà gé ful má sĩ́ Kapánìọ̀m. Dee beè bílá vaá Jíìzọ̀s gáà òòà gé kẽ inavá ló. 18 Dénè tṍóá, gbele kpóó ló fọ́ọ́lọ́ géè ùlà vaá tãage peneá. 19 Boo tṍó e ba ni ọ́ví begè dẽe bé e a é láá tõ̀ò ge fùl tub nè vòò à bè tub nè òb kélè ól, ba beè gboó mòn Jíìzọ̀s e a ni kyãa boo peneá vaá iná ku ló ba faà. Pọ̀ beè sííva 20 vaá Jíìzọ̀s à gboó kọ́ nèva kọ, “Pọ̀ á gá siíi, mè níá nda!” 21 Nyíeva beè gboó ẹẹ kọ á bã faàa. Vaá boo t̃ẽ̀ènè tṍóá ní e ba faà gbẹ́á boo iná nu múú kĩ e bà géè tãanè e. 22 Dee e a bẽene, gbò e ba è elá na bá pene e gbò e bà ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s beè ọví faà ààa beè gboó kẽea boo kọ t̃ẽ̀ènè kà faà ní e a beè di nu múúá é. Bà nyímá kọ áá gbò e bà ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s ní e ba è bã faà àà e, naa kọ Jíìzọ̀s náa beè zọ̀va bã faà boo tṍó e bà géè àà. 23 Sõò a beè ié gbò faà e a beè teági aa Taibérìọ̀s vaá iná ku ló kĩ e gbò nen beè tõo dé fétúlú e Dõò beè õá Bàrì zaá booá. 24 Tṍó e gbòa mon kọ Jíìzọ̀s à bè gbò e bà ólò nyoonée nvée á gé kĩé, baala beè gboó bã m gbò faàa vaá má sí Kapánìọ̀m gé gbĩ́ Jíìzọ̀s. 25 Tṍó e bà mon Jíìzọ̀s na bá peneá, ba beè gboó bĩináe kọ, “Nen Dò Bá, mó tṍó ní e o beè iná kĩí é?” 26 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ níì bé e o tavẹ̀ì nà tóm dù̃ùnè naa ní e a kọ́ ó gbĩ́m̄i é nì. Sõò ò gbĩ́m̄i boo bée kọ m beè nèi gyã́á vaá à sigáí ló. 27 Ó gá gbolai boo gyã́á e a é kyọà. Tãa vó, ò gbólai boo gyã́á e a é di lee vaá sẹlẹí dùm dọ̀ dee e bè náa tá. Na kà gyã́á ní e nda, Sã́áná Nen, é néi é, boo bée kọ Bàrì Tẹ̀ beè tú a kpĩ́i nvèèm̄ ló.” 28 Bà gboó bĩináe kọ, “Éé ní e é náa vaá à dú gè kọ è gé sí tóm e Bàrì gbĩ́ gè kọ é sì e?” 29 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “Tóm e Bàrì gbĩ́í bá kọlà kọ ó dẹlẹi nyíe boo nen e ẹlẹ beè lẹ̀ẹ̀là.” 30 Bà aalá kọ, “Mó kà tóm dù̃ùnè ní e olo é sí, kọ bé beele mon vaá è dẹlẹ́ni nyíe boo é? Éé ní e o é náá nèi é? 31 Bẹẹ gbò nómá tẹ̀ beè dé mánà gbẹá boo kpáá bàlà ól, belí bé e ba beè emí naa, kọ, ʻÀ néva gyã́á e a aa káála kọ bà á dè.’ ” 32 Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèva kọ, “M̀ gé ló kà kà bel nèi kọ, níì Mózìs ní e a beè nèi gyã́á e a aa káála é nì. Sõò nà Tẹ̀ ní e a néi kà lèlà sĩ́ gyã́á e a aa káála é. 33 Boo bée kọ nen e a aa káála dù vaá nè dùm gbò nen ní gyã́á e Bàrì nè e.” 34 Bà gboó bànie kọ, “Nei na kà gyã́á lee, e Tẹ́ẹ̀.” 35 Jíìzọ̀s à kọ́ nèva kọ, “Nda ní gyã́á dùm e. Tá kói náa é tá ló nen e a dúm̄ ló, vaá òò nen e a dẹlẹ́m̄ nyíe boo náa é kã́a tọ́ọ̀ dee. 36 Sõò m beè kọ́ nèi kọ o beè moním̄i vaá mè nóo dẹlẹ̀m̄i nyíe boo. 37 Dénè gbò e nà Tẹ̀ ném̄ é dúm̄ ló. Ním̄ é kpó tọ́ọ̀ nen e a dúm̄ ló, 38 boo bée kọ ním̄ beè aa káála dú ló gè naa nà bùlà, sõò m beè dú ló gè naa bùlà nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 39 Vaá bùlà nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ níì ge kọ ḿ pee tọ́ọ̀ nen lọl dẽe gbò e a beè nvèèm̄ bá nì, sõò ge kọ ḿ kẽeéva lọl ke mà ú tṍó e a é íná dee dee nvée dee. 40 Boo bée kọ bùlà nà Tẹ̀ kọlà kọ kọ̀láá nen e a mon nda, a Sã́áná, vaá dẹlẹ́m̄ nyíe boo, á ié dùm e bè náa tá. Nda é kẽee na nen lọl ke mà ú dee dee nvée dee.” 41 Pá Júù beè gboó nuumíe bel ló boo bée kọ a beè kọ, “Nda ní gyã́á e a aa káála dù e.” 42 Ba beè kọ, “É kọ níí náa dúna Jíìzọ̀s, nvín Jósẹ̀f, e beele nyímà ló a tẹ̀ nè a kàa? Éé náa à zìlàna kátogóí vaá kọ ẹlẹ aalie káála duè e?” 43 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “Gboó gbẹẹlii vó gè nuumii bel gbẹaí zẹ̀ẹ̀i. 44 Áá nen e nà Tẹ̀, e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄, duulàe mám̄ ní e a é láá dúm̄ ló é, vaá nda é kẽee na kà nen lọl ke mà ú tṍó e a é íná dee dee nvée dee. 45 Gbò kọ́ bùlà Bàrì beè emí kọ, ʽBàrì é beè noomà nu dénè ọ̀và.’Kọ̀láá nen e a ni dã́ nu e nà Tẹ̀ kọ́, vaá nó nu lọlie bá, ólò dúm̄ ló. 46 Níì gè kọ à íe nen e a ni mon nà Tẹ̀ daalá lọl ló nda e m aa ló ẹlẹ, Bàrì, dù nì. Áá nda ní e m ni moníe é. 47 M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ nen e a dẹlẹ́m̄ nyíe boo íe dùm e bè náa tá. 48 Nda ní gyã́á dùm e. 49 Bọọ gbò nómá tẹ̀ beè dé mánà gbẹá boo kpáá bàlà ól, sõò bà ú. 50 Níí gyã́á e a aa káála dù, kọ gbò nen á dè bé bà náa ú. 51 Nda ní gyã́á dùm e a aa káála dù e. Nen e a dé na kà gyã́áí é dí dùm lee. Nà nom kpá ló ní gyã́á e m é nè kọ á nè dùm gbò nen é.” 52 Na kà belí beè tú dùlà bel nvèèvá zẹ̀ẹ̀, kọ, “Gbálài é láá nei a nom kpá ló kọ é bà naa và e?” 53 Jíìzọ̀s à kọ́ nèva kọ, “M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ áá be kọ ó baì nom kpá ló nda, Sã́áná Nen, vaá ò ṍi nà mii, dùm náa é díí m. 54 Kọ̀láá nen e a ba nà nom kpá ló vaá ṍ nà mii íe dùm e bè náa tá, vaá nda é kẽeée lọl ke mà ú tṍó e a é íná dee dee nvée dee. 55 Boo bée kọ nà nom kpá ló ní e a dú lèlà sĩ́ gyã́á é, vaá nà mii ní e a dú lèlà sĩ́ míí é. 56 Kọ̀láá nen e a ba nà nom kpá ló vaá ṍ nà mii ólò tõoḿ m vaá nda tõoé m. 57 Dì belí bé e Tẹ̀ e a di dùm beè lẹ̀ẹ̀làm̄ vaá nda à ié dùm tení dúé bá naa, vóá bé e nen e a dé nda é íena gé dùm tení dú bá nda naa é. 58 Níí gyã́á e a aa káála dù, vaá na kà gyã́áí á gé belí ní e bọọ gbò nómá tẹ̀ beè dè vaá bà ùa. Nen e a dé na kà gyã́áí é dí dùm lee.” 59 Jíìzọ̀s beè ló belí boo tṍó e a géè noomà nu gbẹá tọ Bàrì pá Júù e a di Kapánìọ̀m. 60 Tṍó e gbele tõ̀ò gbò e bà ólò nyoonée nvée dã́ belá, ba beè gboó kọ, “Na kà belá agà, mée é láá tú bé e a kọ́ é?” 61 Sõò Jíìzọ̀s beè nyimá boo a ló kọ gbò e bà ólò nyooneèe nvée géè nuumi bel ló belá, vaá à gboó bĩináva kọ, “É belá tãagéi? 62 Vaá be ò gboó monii nda, Sã́áná Nen, e m gé gẹ́ẹ kil gbàn deè, vaá tãanè kĩ e m beè olòó dì à? 63 Nyómá Káí ní e a ólò nè dùm e. Tọ́ọ̀ kà bélè e nom kpá ló dọ á gé. Gbò mon bel e m géè ló nèií dú nyómá vaá à dú dùm. 64 Sõò à íe sìgà bọ̀ì e bè nóo zigàì.” (Jíìzọ̀s beè nyimá ló gbò e bà náa dẹlẹ́e nyíe boo nè nen e a é ténié ló nvee bá ọ́b.) 65 À gboó kọ, “Vó ní e a náa vaá m beè kọ́ nèi kọ tọ́ọ̀ nen e nà Tẹ̀ náa nè kpóó kọ á dúm̄ ló náa é láá dù e.” 66 Boo bée vó ní e gbele tõ̀ò nen e a è olòó nyoonée nvée beè gboó ààé ló àà vaá bà náa è bììànàé nvée é. 67 A beè gboó bĩiná òb nè bàà nen e a ólò nyoonée nvéeá kọ, “É kọ boolo é aanai gé?” 68 Sáímọ̀n Pítà à gboó aalá nèe kọ, “Dõò, vaá è gboó má sĩ́ ló mée? Mon bel e a nè dùm e bè náa tá dìní gã́. 69 Beele è zìgà vaá nyimá kọ ọ̀ọ̀ Nen Káí Bàrì.” 70 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “É kọ ene nen náa aa dẽe òb nè bàà bọ̀ì e m beè sà vaá dú zọ e a dìí gbàà?” 71 (À géè ló belí kilma ló Júdàs, nvín Sáímọ̀n Iskárìọ̀t, boo bée kọ ẹlẹ, e a dṹùnà òb nè bàà nená, ní e a é beè teníé ló nvee bá ọ́b é.)

7

1 Tṍó e níí ni téní, Jíìzọ̀s beè gboó kyãà beeá ló Gálìlì. Náa beè tànie gè kyãa Judíà, boo bée kọ gbò tule pá Júù géè ã̀ ge fẹ́e. 2 Sõò vààla gyọ́ọ pá Júù e a kọlà Vààla Gyọ́ọ Tọ La beè iná ku ló. 3 Boo bée vó, pá a vígà pá gbálà beè gboó kọ́ nèe kọ, “Aa kĩí tãanè Judíà kọ bé gbò e bà ólò nyoonéni nvée mon tóm e o gé sí. 4 Boo bée kọ nen e a gbĩ́ kọ gbò nen á nyimàèe ló náa ólò gṍ tóm e a gé sí ló gbò nen. Be ò gé sí tóm naa vó, ò náa ní e bàlà boo é nyímáni ló!” 5 (Boo bée kọ bãànà pá a vígà náa beè dẹlẹ́e nyíe boo.) 6 Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèva kọ, “Tṍó e nda é náa vó gáà lee, sõò kọ̀láá tṍó dì nè boolo. 7 Pá bàlà boo náa é láá ọví boolo, sõò bà ọ́ví nda, boo bée kọ m̀ ló kà kà bel nèva kọ èèlè e bà gé kyãa boo dú pọ́lọ́. 8 Boolo sii. Nda ním valẹ sí ló vààla gyọ́ọá, boo bée kọ kà lèlà bá tṍó e a kuúm̄ gáà lee.” 9 À kọ́ vó lọ̀l vaá gboó gbẹá Gálìlì. 10 Sõò tṍó e pá a vígà pá gbálà ni aà sí vààla gyọ́ọá, Jíìzọ̀s beè gboó sina gé. Náa beè naa ní e dénè nen é moníe, sõò a beè gũá sì. 11 Gbò tule pá Júù géè gboó gbĩ́e gbẹá ke vààla gyọ́ọá, vaá olòó bĩiná kọ “É gbálài di ãà e?” 12 Gbele tõ̀ò tù̃ù tù̃ù bel e a kilíe ló géè loá zẹ̀ẹ̀ gbò e a di kĩé. Boo tṍó e sìgà gbò gé kọ́ “Ẹ̀ẹ̀ lé nen,” na gbòa gé kọ́ “Níì kà kà nì. À gé dagẹ̀ gbò nen.” 13 Sõò pọ̀ beè siíva ló gbò tule pá Júù, naa ní e tọ́ọ̀ ọ̀và náa beè dọ́ bàlà kẽ kọ́ ba bùlà e a kilíé ló. 14 Boo tṍó e gã́ bug dee e a dú gè tú vààla gyọ́ọá inmá a bàà kune bá kẽ ni téní, Jíìzọ̀s beè bã boo be Tọ Káí vaá noomà nu gbò nen. 15 Bé e a nóòmà nu naa beè bọọ ló gbò tule pá Júù, naa ní e bà kọ, “Gbálà e bè à gáà teni bá tọ́ọ̀ nen dò báá èla náa và vaá láá nyimá gbele tõ̀ò nu é?” 16 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Ním̄ nóomà nu e a aa bá nda, sõò m̀ nóomà nu e a aa bá Bàrì, e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 17 Kọ̀láá nen e a gbĩ́ gè naa bùlà Bàrì é nyímá be nu e m gé nóomà aa bá Bàrì à bè kọ m̀ gé dọ kẽ tú nà kpóó lomá bel. 18 Nen e a tú a kpóó lomá bel gé gbĩ́ bé e a é náa vaá bà nveenìèe ka ló. Sõò nen e a gbĩ́ ka e a kuu nen e a beè lẹẹlàe di lèlà vaá náa íe tọ́ọ̀ kà kẹ̀lẹ̀ e a dìé m. 19 É kọ Mózìs náa beè nèi Log kọ ó sẹlẹi? Sõò tọ́ọ̀ bọ̀ì nóo sẹlẹ̀ì. Ò gbĩ́ì ge fẹ́m̄i boo éé?” 20 Gbòa à aalá kọ “Dáa dìní dẽe! Mée gbĩ́ gè fẹ́ni é?” 21 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “T̃ẽ̀ènè kà tóm dù̃ùnè e nda è si ní e a bọọ ló dénè bọ̀ì e? 22 Mózìs beè lẹ̀ẹ̀là kọ ó koolii bọọ nvín pá gbálà (níì gè kọ a beè dalà togó aa boo kpóó tọ Mózìs nì, sõò à dú tã́gíní tṍó bọọ gbò nómá tẹ̀), vaá boo bée vó, ò ólò koolii nen bãànà dee bò séi. 23 Be ò láá dií boo kọ nóó lọẹi nu e Mózìs beè kọ́ m a Log vaá koolii bọọ nvín bãànà dee bò séi, éé náa ò bãm̄i sṹg ló kọ m̀ éla dee bò séi bó nen vaá dénè ke tõ̀ò e a dìé ló à valí é? 24 Ó gá tui bé e nu tõoí ló naa beemai bel. Tãa vó, ò túi lèlà bé e nu dì naa beemai bel.” 25 Sìgà pá Jerúsàlẹ̀m beè gboó kọ, “É kọ níí níì gbálà e gbò tule gé ã kọ bà á fẹ́eá nì? 26 Níì ẹ̀ẹ̀ ní e a gé dọ́ bàlà kẽ ló bel vaá bà náa láá ló tọ́ọ̀ bel neeá ela nì? É kọ náa é dú kọ baala mon kọ kà kà e ẹlẹ ní Méné e Bàrì Sa é? 27 Sõò beele nyímà kĩ e a dú. Tṍó e Méné e Bàrì Sa é dọ́ bàlà kẽ, tọ́ọ̀ nen náa é nyímá kĩ e a aà dù.” 28 Boo bée vó, Jíìzọ̀s beè gboó elá boo be Tọ Káí, e a gé nóòmà nu gbò nen, vaá dàlà mon boo kọ, “Ò kọ́ ò nyímàm̄i ló vaá nyimai kĩ e m dú? Sõò ním̄ beè dú boo nà ló. Nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ di lèlà. Boolo nóo nyímàìe ló, 29 sõò nda nyímàe ló, boo bée kọ nda aàé ló dù, vaá ẹlẹ ní e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ é.” 30 Ba beè gboó ã̀ ge siíe, sõò tọ́ọ̀ nen náa beè daáe bá ló, boo bée kọ a tṍó gáà beè lee. 31 Náa kal ló bée vó, gbele tõ̀ò nen e a di kĩé beè dẹlẹ́e nyíe boo vaá kọ, “É kọ na kà Méné e Bàrì Sa e a é dúá é sí tóm dù̃ùnè e a el boo ní e ẹlẹí ni sí?” 32 Pá Fárèsì beè dã́ tṍó e gbòa gé ló gbò belí kilma ló Jíìzọ̀s vaá gbò togó vààla gyọ́ọ nè ọ̀và à gboó lẹ̀ẹ̀là gbò kù dẽe ló kọ bà á gé siíe. 33 Jíìzọ̀s beè gboó kọ, “Gbálà ńkem tṍó e nda é di dií ló vaá m̀ gboó àà má sĩ́ ló nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 34 Ò é beè gbĩ́m̄i vaá nóó moním̄i, boo bée kọ nóó láá inaí kĩ e m dì.” 35 Gbò tule pá Júù beè gboó kọ́ nè ene kọ, “Ãà ní e gbálài gbĩ́ gè má sĩ́ vaá beele née é moníe é? É kọ à é aa be tãanè kĩ e pá bẹẹ bon zaala zẹ̀ẹ̀ pá Gríìs vaá à nóomà nu gbò e bè níì pá Júù nì? 36 Sẹ̀ à gé kọ́ và tṍó e a kọ́ ʻÒ é beè gbĩ́m̄i vaá nóo é moním̄i,’nè ge kọ, ʽNóo é láá inaí kĩ e m dì’ e?” 37 Dee e vààla gyọ́ọá íná kùbmà, e a dú dee e a palà ge bọọ, Jíìzọ̀s beè gboó elá èla vaá dàlà mon boo kọ, “Kọ̀láá nen e òòe kã́a á dù, mè m̀ é née nu gè õ̀. 38 ʽPene múú dùm é bú aa kè tẽ́ fá gbàà nen e a dẹlẹ́m̄ nyíe boo,’ dì belí bé e Kpá Káí kọ́ naa.” 39 A beè ló belí kilma ló Nyómá Káí e gbò e bà dẹlẹ́e nyíe boo é beè ié. Bàrì gáà beè nè Nyómá Káí boo tṍóá, boo bée kọ à gáà beè dàlà Jíìzọ̀s nvee m a ka. 40 Boo tṍó e ba ni dã́ dénè belí, sìgà ọ̀và beè kọ “Níí íe ge dú Nen Kọ́ Bùlà Bàrì e ba è kọ̀a!” 41 Dõòna gbò beè kọ “Ẹlẹ ní Méné e Bàrì Sa é!” Sõò a beè ié sìgà gbò e ba è kọ, “Vaá Gálìlì ní e Méné e Bàrì Sa é aà e? 42 É kọ Kpá Káí náa è kọ́ mè Méné e Bàrì Sa é aa tọ Dévìd, vaá mè à é mea bon Dévìd, e a kọlà Bẹ́tlèhẹ̀m?” 43 Pòòà beè gboó bãvá zẹ̀ẹ̀ kilma ló Jíìzọ̀s. 44 A beè tàn sìgà ọ̀và ge siíe, sõò tọ́ọ̀ ọ̀và náa beè daáe bá ló. 45 Gbò kù dẽe ló e gbò togó vààla gyọ́ọ nè pá Fárèsì beè lẹ̀ẹ̀làa beè gboó òòa kẽ inavá ló, vaá bà bĩináva kọ, “Éé nááá e bè nóo síìlììe domai é?” 46 Gbò kù dẽe lóá à aalá kọ, “Beele gáà mòn nen e a ló bel belí gbálàa!” 47 Pá Fárèsì à gboó bĩináva kọ, “A dagẹ̀nà gé boólo? 48 É kọ à íe ene kà bẹẹ nen tule à bè nen Fárèsì e boolo ni monii kọ à zigàé ló? 49 Sõò dénè na gbò e bà dọ kẽ dìa èla náa nyímá nu e Log Mózìs nóomà--vóá kpọ̀ té Bàrì dìvá boo!” 50 Nikọdímọ̀s, e a beè sì gé mòn Jíìzọ̀s ene tṍó e a kil nvéeá, beè dú ene nen gbàà pá Fárèsì e a beè di kĩé. A beè kọ́ nè na gbòa kọ, 51 “É kọ bẹẹ Log kọ́ é beelá bel ló nen e bè è gáà zẹẹ nèe deè kọ á ló bel vaá è kpó tẽ́ nu e a beè naa?” 52 Bà gboó bĩináe kọ, “Olo dúnà gé Gálìlì? Palà ge gbì̃, mè ò é mon kọ tọ́ọ̀ nen kọ́ bùlà Bàrì náa aa Gálìlì.” (( 53 Bu ọ̀và beè gboó àà má sĩ́ ba tọ,

8

1 sõò Jíìzọ̀s beè tãanè boo gù Ọ́lìv. 2 Jíìzọ̀s zila ààmà lọ̀ọ̀le vaá kpáá tãanè boo be Tọ Káí. Dénè nen beè dúé ló vaá à gboó ĩì tẽ́ kẽ noomàva nu. 3 Gbò nóòmà Log nè pá Fárèsì beè gboó tú ene kà ńnváá e ba síí ló kúnà gã̀ domá vaá túe ele kè sĩ́ dénè gbòa. 4 Bà gboó kọ́ nè Jíìzọ̀s kọ, “Nen Dò Bá, è síì ńnvááí e a gé kúná gã̀. 5 Mózìs beè lẹ̀ẹ̀là m bẹẹ Log kọ é tú dem tobmá kọ̀láá kà pá bia e a náa vó, fẹ̀. Kátogóí olo kọ́ và e a kilíé ló é?” 6 Bà géè tú belí ẹ̀bmàe vaá gbĩmá nu e bà gá lómáe bel ló. Sõò a beè gboó uu ló kẽ vaá tú nvéé bá emmá nu kunu kẽ. 7 Boo tṍó e bà gé kil sĩ́ boo ba bívá, a beè gboó lèlà elá èla vaá kọ́ nèva kọ, “Nen e bè à gáà si tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́, e a dií gbàà, á gyà sĩ́ tobmàe dem.” 8 À gboó kpáá uu ló kẽ vaá tú nvéé bá emmá nu kunu kẽ. 9 Sõò bà dã́ belí vaá bà gboó lavá áá áá, dàlà togó lọl boo gbò kà nen e a beè dìvá gbàà, dọ̀ tṍó e bà gbẹ́ẹ áá Jíìzọ̀s nè ńnvááá e a dì gé élá kĩé. 10 Jíìzọ̀s beè dàlà sĩ́ boo vaá kọ́ nè ńnvááá kọ, “Ọ̀và zaà, e pá bia, é? Naa kọ tọ́ọ̀ ọ̀và náa bẽ́gènani bel?” 11 Ńnvááá à aalá kọ, “Tọ́ọ̀ ọ̀và náa élá vaá bẽgèm̄ bel, e Tẹ́ẹ̀.” Jíìzọ̀s à gboó kọ́ nèe kọ, “Vóá bé e nda ním̄ bẽ́gènàni gé bel naa é. Àà, vaá ó gá siná pọ́lọ́.”)) 12 Jíìzọ̀s beè kpáá ló bel nèva, vaá kọ, “Nda ní ẹ́ẹ́ dee bàlà boo é, kọ̀láá nen e a nyooném̄ nvée é íe ẹ́ẹ́ dee dùm vaá náa é kyãana m kùkùù gín.” 13 Pá Fárèsì beè gboó kọ́ nèe kọ, “Áá olo élà nen di tõ̀ò nèà o bá. O bel náa lelà.” 14 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Kà bè áá m̀m̀ élà nen di tõ̀ò nèà nà bá, nà bel lelà. Boo bée kọ m̀ nyímà kĩ e m aà dù nè kĩ e m gé má sĩ́, sõò boolo nóo nyímàì kĩ e m aà dù nè kĩ e m gé má sĩ́. 15 Boolo túi bùlà nen beemai bel. Nda ním̄ béèla bel ló tọ́ọ̀ nen. 16 Sõò be m̀ kọ́ ḿ béélá bel, nà bèèla bel é lelà, boo bée kọ áá m̀m̀ ním̄ gé béélá. Tẹ̀ e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ gé zọ́m̄ beelá. 17 Bà émí m bọọ Log kọ kpẹa e a dú gã́ bàà nen lelà. 18 M̀ élà nen di tõ̀ò nèà nà bá vaá Tẹ̀ e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ à elá nen di tõ̀ò nèm̄.” 19 Bà gboó bĩináe kọ, “O tẹ̀ di ãà e?” Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “Nóo nyímàì ló nda à bè nà Tẹ̀. Bà á kọ ó nyimai ló nda, ò gá beè nyimanai gé ló nà Tẹ̀.” 20 Jíìzọ̀s beè ló gbò belí boo tṍó e a gé nóomà nu gbẹá kĩ e ba sẹlẹ kpó gè tẹlẹ kpègè m, e a di boo be Tọ Káíá. Tọ́ọ̀ nen náa beè siíe, boo bée kọ a tṍó gáà beè lee. 21 Jíìzọ̀s beè kpáá kọ́ nèva kọ, “M̀ gé aà. Ò é beè gbĩmám̄i dẽe vaá ò úi gbẹaí m bọọ pọ́lọ́. Nóo é láá dui kĩ e m gé tã́ànè.” 22 Gbò tule pá Júù beè gboó kọ, “À kọ́ née é láá due kĩ e a gé tã́ànèè. É kọ à é fẹ́à a bá?” 23 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Boolo dúi kunu kẽí, sõò nda aa gbàn deè dù. Boolo dúi bàlà booí, sõò nda ním̄ dú bàlà booí. 24 Vó ní e a náa m̀ kọ́ nèi kọ ò é úi gbẹaí m bọọ pọ́lọ́ é. Vaá ò é úi gé gbẹaí m bọọ pọ́lọ́ be nóo tomìì ge zigai kọ ʽNda Nda é’.” 25 Bà gboó bĩináe kọ “Olo mée?” Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “M beè kọ và nèi domá túá ból é? 26 M̀ íe gbele tõ̀ò nu e m gá láá lomái bel ló à bè ge beemái bel ló. Sõò áá nu e m beè dã́ gã́ nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ ní e m ólò kọ́ nè gbò nen é, vaá nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ di lèlà.” 27 Bà náa beè tavẹ kọ nen e Jíìzọ̀s géè kọ́ nèvaá beè a Tẹ̀. 28 Vóá à gboó kọ́ nèva kọ, “Tṍó e o ni dalai nda, Sã́áná Nen, elíí boo ní e o é nyímai kọ ʽNda Nda é,’ vaá mè ním̄ ólò naa tọ́ọ̀ nu boo nà ló, sõò mè nu e nà Tẹ̀ beè lẹ̀ẹ̀là kọ ḿ kọ ní e m ólò kọ̀ e. 29 Vaá nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ dìm̄ ló. Náa sãanàm̄ bá ló, boo bée kọ m̀ ólò naa nu e a léémáe lee.” 30 Gbele tõ̀ò nen e a dã́ tṍó e Jíìzọ̀s ló gbò mon belí beè gboó dẹlẹ́e nyíe boo. 31 Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nè pá Júù e bà dẹlẹ́e nyíe booá kọ, “Ò dúì kà kà gbò e a gé nyooném̄ nvée be ò biilii bá ló nà mon bel. 32 Ò é gboó nyimai kà kà bel, vaá kà kà bel é náa kọ ó dií pọ́ì.” 33 Bà aalá kọ, “Beele pá nvín Ébràhàm, vaá è gáà du gyóòlo nè tọ́ọ̀ nen. Ge di pọ́ì e o gé kọ́á kuu ńmoní é?” 34 Jíìzọ̀s à kọ́ nèva kọ, “M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ kọ̀láá nen e a gé sí pọ́lọ́ dú gyóòlo nèe. 35 Gyóòlo náa ólò gbẹá tọ a tẹ̀ íe lee, sõò nvín e a dú tọá ólò di m lee. 36 Be nda, Sã́áná, náa kọ ó dií pọ́ì, ò é palà ge dií pọ́ì. 37 M̀ nyímà kọ bọ̀ì pá nvín Ébràhàm. Sõò ò gé gbĩnai gé gè fẹ́m̄i, boo bée kọ nóo túì nà mon bel nveaí m. 38 M̀ gé kọ́ nu e nà Tẹ̀ beè zogèm̄ tẹlẹ bàlà kẽ, sõò boolo gé náanii nu e boólo tẹ̀ beè kọ́ nèi.” 39 Bà gboó aaláé gã́ kọ, “Ébràhàm ní beéle tẹ̀ e.” Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Be ò dúì pá nvín Ébràhàm, ò lávii láb belii Ébràhàm. 40 Tọ́ọ̀ nu e m náà èl boo gè kọ́ kà kà bel e m beè dã́ lọl gã́ Bàrì nèi á gé, sõò ò dii e o gé ãi gè fẹ́m̄i. Ébràhàm náa beè naa tọ́ọ̀ nu e a bélí vó! 41 Ò gé ténií boo lab dògò bọọ tẹ̀.” Bà aaláé gã́ kọ, “Áá Bàrì ní e a dú Tẹ̀ e beele íè e. Beele níì nvín gã̀ nì.” 42 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “Be Bàrì beè dú bọọ Tẹ̀, ò gá è vulem̄i, boo bée kọ nda aa kĩ e Bàrì dì vaá dú kĩí. Ním̄ beè dọ kẽ dù, ẹlẹ ní e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ é. 43 Éé náa vaá nóo tavẹ̀ì nu e m gé kọ́ é? Nu e a náa kọlà kọ nà bel tã́gíì ló. 44 Boolo dṹùnàì bọọ tẹ̀, Pọ́lọ́ Nyómá, vaá nu e a léémáe ní e o gbĩ́ì ge naanii é. Ẹ̀ẹ̀ beè nen fẹ̀ nen domá dàà togó, vaá náa ólò zọ̀ kà kà bel dù, boo bée kọ kà kà bel á géé m. Tṍó e a kpọ́ kyáá bel dú kọ à gé náa a nàà nu, boo bée kọ ẹ̀ẹ̀ nen kyáá bel vaá ẹ̀ẹ̀ tẹ̀ kyáá bel. 45 Sõò nda ólò ló kà kà bel. Vó ní e a kọ́ ó gá zigai nu e m gé kọ́ é. 46 Mée e a dìí zẹ̀ẹ̀ ní e a é láá kọ à íe pọ́lọ́ e m ni sí é? Tṍó e m ló kà kà bel nèi, éé náa vaá nóo zigai é? 47 Nen e a aa bá Bàrì ólò gbàn tṍ ló mon bel Bàrì. Gè kọ nóo aalii bá Bàrì ní e a náa vaá nóó gbanii tṍ ló a mon bel é.” 48 Gbò tule pá Júù beè gboó bĩiná Jíìzọ̀s kọ, “Tṍó e e kólìni nen Samérìà vaá kọ dáa dìní dẽe, é kọ è lọ géá?” 49 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Dáa á gém̄ dẽe. Sõò boo tṍó e nda gé nvèè ka ló nà Tẹ̀, boolo gé lọlím̄i fàà ló. 50 Ním̄ gé gbĩ́ ka nèà nà bá. Ene nen dì e a gé gbĩ́ ka e a kuúm̄, vaá ẹlẹ ní e a é béélá é. 51 M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ kọ̀láá nen e a gban tṍ ló nà mon bel náa é ú tọ́ọ̀ dee.” 52 Gbò tule pá Júù beè gboó kọ́ nèe kọ, “E palà ge nyimá kọ dáa dìní dẽe sõò! Ébràhàm beè ù, gbò kọ́ bùlà Bàrì à ù, sõò olo dì e o gé kọ́ kọ kọ̀láá nen e a gban tṍ ló ńlo mon bel náa é ú tọ́ọ̀ dee. 53 É kọ olo elì bẹẹ tẹ̀ Ébràhàm e a ú? Gbò kọ́ bùlà Bàrì beè una gé. Ò íè bùlà kọ olo mée?” 54 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Be m beè gbĩ́ ka nèà nà bá, nà ka náa gá è bã tọ́ọ̀ kà úlù. Nà Tẹ̀, e boolo kọ́ì kọ ẹ̀ẹ̀ boólo Bàrìa, ní e a gé nveèm̄ ka ló é. 55 Boolo gáà nyimaie ló, sõò nda nyímàe ló. Be m beè kọ ním̄ nyímàèe ló, m̀ gá è dú nen kyáá bel belíi. Sõò nda nyímàe ló, vaá m̀ ólò gbàn tṍ ló a mon bel. 56 Bọọ nómá tẹ̀ Ébràhàm beè ṍ kààgà kọ à é monìè tṍó e ḿ dú. A beè mòn, vaá nyíee à ẹẹ.” 57 Gbò tule pá Júù beè gboó kọ́ nèe kọ, “Olo e bè ò gáà toola bàà tub nè òb gbáá ní e o kọ́ o beè mònìè Ébràhàm e?” 58 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ: Bé Ébràhàm gá meà, ʽNda beè dì.’ ” 59 Ba beè gboó láví dem kọ bà á tóbmàèe, sõò Jíìzọ̀s beè gboó gũá aa boo be Tọ Káíá.

9

1 Jíìzọ̀s géè tení vaá à gboó mòn ene kà gbálà e dẽée beè gimí aa tã́gíní bé e a beè mèà. 2 Gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó bĩináe kọ, “Nen Dò Bá, dẽe gbálà e a gímí aa tã́gíní bé e a beè mèài dú boo pọ́lọ́ e mée beè sì e? É kọ à dú boo pọ́lọ́ e ẹlẹ beè sì, sẹ̀ à dú boo pọ́lọ́ e a tẹ̀ nè a kà beè sì e?” 3 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Náa dú boo pọ́lọ́ e gbálài beè sì, à bè kọ à dú boo pọ́lọ́ a tẹ̀ nè a kà, sõò dẽée beè gimí, kọ bé tṍó e Bàrì é bóe, gbò nen mon íb tóm e Bàrì é láá sì. 4 È íè ge sí tóm nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄, boo tṍó e dee di dí ẹ́ẹ́í. Bílá dee gé dú, e tọ́ọ̀ nen náa é láá siná tóm. 5 Begè dẽe tṍó e nda di bàlà booí, nda ní e m dú ẹ́ẹ́ dee nè gbò nen é.” 6 Boo tṍó e Jíìzọ̀s ló belí lọ̀l, a beè gboó tumí múú kyáá gbàà sãa e a di kunu kẽ vaá kyọọ naamá gbá. À tú gbáá lẹlẹ boo dẽe gbálàa 7 vaá kọ́ nèe kọ, “Àà gé logá sĩ́ni m bànà múú Sailóàm.” (Ge tàb Sailóàm kọlà “Bà lẹẹlà.”) Gbálàa beè gboó àà gé logá sĩ́e vaá à gboó láá mòn nu boo tṍó e a gé aa kĩé. 8 Pá a ke gyṍó nè gbò e a beè mòn kọ a è olòó bàn nu beè gboó bĩiná kọ, “É kọ níí níì gbálà e a beè olòó ĩì tẽ́ kẽ bàn nuá nì?” 9 Sìgà gbò beè kọ, “Níá ẹ̀ẹ̀,” sõò dõòna gbò beè kọ, “Níá níì ẹ̀ẹ̀ nì. Níá nen e a bélíe.” Ẹlẹ beè gboó kọ, “Nda ẹ̀ẹ̀.” 10 Bà gboó bĩináe kọ, “Mó sĩ́ deè ní e dẽéni téní vaá láá mùùà, naa ní e o mon nu é?” 11 À aalá kọ, “Gbálà e a kọlà Jíìzọ̀sa beè kyọọ gbá lẹlẹ̀m̄ boo dẽe vaá kọ ḿ àà sí Sailóàm gé logá sĩ́m̄. M beè àà sí kĩé gé logá sĩ́m̄, vaá dẽém̄ à gboó mùùà.” 12 Bà bĩináe kọ, “Ẹlẹ di ãà e?” À aalá kọ, “Ním̄ nyímà.” 13 Ba beè faalá gbálà e dẽée beè gimíá vaá túe ele sĩ́ pá Fárèsì. 14 Dee bò séi pá Júù ní e Jíìzọ̀s beè kyọọ gbá vaá bomá dẽe gbálàa é. 15 Pá Fárèsì beè bĩinana gé gbálàa kọ á kọ́ bé e a è naa vaá láá mòn nu. Gbálàa beè kọ́ nèva kọ, “A beè tú gbá lẹlẹ̀m̄ boo dẽe, vaá m̀ gboó logá sĩ́m̄, vaá m gboó mòn nu.” 16 Sìgà pá Fárèsì beè kọ, “Gbálàa náa é láá dú nen e Bàrì beè lẹ̀ẹ̀là, boo bée kọ náa sẹlẹ log e a bẹl dee bò séi.” Sõò dõòna gbò beè kọ, “Nen pọ́lọ́ é téní naà láá sí íb gbò tóm dù̃ùnèi é?” Pòòà beè gboó bã̀vá zẹ̀ẹ̀. 17 Pá Fárèsì beè kpáá bĩina bel gbálàa kọ, “Éé ní e olo bulà e a kilíé ló, tã́gíní bé e ẹlẹ ní e a beè mùùnàni dẽe é?” Gbálàa à aalá kọ, “Ẹ̀ẹ̀ nen kọ́ bùlà Bàrì.” 18 Gbò tule pá Júù náa beè zìgà kọ kà kà e dẽée beè gimí vaá mè bà bóe dẽe kọ bé à kalá mòn nu, dọ tṍó e bà kólí a tẹ̀ nè a kà 19 vaá bĩináva kọ, “Kọ́ níí bọọ nvíná? Ò kọ́ì kọ dẽée beè gimí aa tã́gíní bé e a beè mèà. Vaá à téní naa và láá mòn nu kátogóí é?” 20 A tẹ̀ nè a kà à aalá kọ, “È nyímàe ló kọ níá beéle nvín. È nyimana gé kọ dẽée beè gimí lọl tã́gíní bé e a beè mèà. 21 Sõò née nyímà bé e a náa vaá à láá mòn nu kátogóí, à bè ge nyimá ló nen e a muunàe dẽe. Bĩinaíe, mè ẹlẹ a tulà togó nen e a é láá loà bel boo!” 22 A tẹ̀ nè a kà beè aalá belá naa vó nyòòmà bá bé e pọ̀ beè siíva ló gbò tule pá Júù naa, boo bée kọ gbò tule pá Júù beè kũune mon boo kọ bà á kpó kọ̀láá nen e a zigà kọ Jíìzọ̀s ní Méné e Bàrì Sa é lọl tọ Bàrì. 23 Vó ní e a náa a tẹ̀ nè a kà à kọ, “Bĩinaíe, mè ẹlẹ a tulà togó nen é.” 24 Ba beè kpáá kolí gbálà e dẽée beè gimíá vaá kọ́ nèe kọ, “Nvèè ka ló Bàrì vaá ò ló kà kà bel! Beele nyímà ló gbálàa kọ ẹ̀ẹ̀ nen pọ́lọ́.” 25 Gbálàa à aalá kọ, “Ním̄ nyímà be ẹ̀ẹ̀ nen pọ́lọ́ à bè ẹ̀ẹ̀ níì nen pọ́lọ́ nì. Áá nu e m nyímà kọlà kọ dẽém̄ beè gimí vaá mè m̀ mon nu kátogóí.” 26 Bà bĩináe kọ, “Gbálàa beè naáni éé ló vaá dẽéni à gboó mùùà e? A beè mùùnàni dẽe naa và e?” 27 À aalá kọ, “M beè kọ́ nèi, sõò nóo beè gbĩi gè dãi. É kọ́ á kpáá biíi gè dã̀ e? É kọ náa é dú kọ boolo gbĩ́ì ge nyoonenaíe gé nvée?” 28 Ba beè gboó nvèèmàe lẹ́ kọ, “Olo ní e o gé nyoone nvée na kà gbálàa é. Beele di nvée Mózìs. 29 È nyímà kọ Bàrì beè ló bel nè Mózìs. Sõò tãa bá na kà gbálàa, née nyímà kĩ e a aà dù!” 30 Gbálàa à aalá nèva kọ, “É kọ níá níì nu e a é bọọ ló nen nì, kọ boolo nóo nyímàì kĩ e a aà dù, vaá mè à láá naa kọ dẽe nda á mùùà? 31 È nyímà kọ Bàrì náa ólò naa nu e gbò pọ́lọ́ bĩ́íná. Sõò be à íe nen e a fã Bàrì vaá naa a bùlà, na nen ní e Bàrì ólò dã́ mon é. 32 Tã́gíní bé e bàlà boo beè dàà togó, è gáà beè dã tọ́ọ̀ dee kọ à íe nen e a náa kọ dẽe nen, e a beè gimí aa tã́gíní bé e a beè mèà, á mùùà. 33 Be gbálài beè dú nen e Bàrì náa è lẹ̀ẹ̀là, náa gá è láá naa tọ́ọ̀ nu.” 34 Bà aalá kọ, “Olo, e dẽe dẽe pọ́lọ́ ní e o beè mèà m é--kọ́ ó nóòmànàè nu beéle?” Bà gboó kpóe lọa zẹ̀ẹ̀va. 35 Jíìzọ̀s beè dã́ kọ bà kpó gbálàa lọa zẹ̀ẹ̀va, vaá tṍó e a ni gbĩ́e mòn, a gboó bĩináe kọ, “Ò dẹlẹ̀ gé nyíe boo Sã́áná Nen?” 36 Gbálàa à aalá kọ, “Dòe bá nèm̄, e Tẹ́ẹ̀, kọ bé m̀ láá dẹlẹ́e nyíe boo!” 37 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “O moníe, vaá ẹlẹ ní e a gé ló bel nènií.” 38 Gbálàa à gboó kọ, “M̀ dẹlẹ̀ni nyíe boo, e Dõò!” vaá gboó kumíe dúnú ke gbàà. 39 Jíìzọ̀s à kọ́, “M beè dú bàlà booí ló gè beelá kọ gbò e bà náa mon nu á mòn nu vaá dẽe gbò e bà mon nu á gimí.” 40 Sìgà pá Fárèsì e ba è dìé ku ló beè dã́ tṍó e a gé kọ́ vó, vaá bà gboó bĩináe kọ, “Naa kọ ò gé kọ́ mè dẽe beele gímíná gé?” 41 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Be dẽéi beè gimí, bel náa gá è bẽèi, sõò tã́gíní bé e o gé kọ́i kọ ò monìì nuá, bẽge bel di dií boo.”

10

1 Jíìzọ̀s kọ́, “M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ nen e a dẽ́e téní dõòna sĩ́ bã̀ma ló gbò naanà ból, e bè náa téní nu tọ gònò bã̀màvá ló, mè ẹ̀ẹ̀ nen zib e a ólò tú bá kpóó tumá nu nen. 2 Nen e a gé ku dẽe ló gbò naanà ból ólò tení nu tọ bã̀màvá ló. 3 Ẹlẹ ní e nen e a di gã́ gònò ólò kùùlà nu tọ nè e. Gbò naanà bólá ólò dã́e mon, vaá à ólò tú bée bu ọ̀và kolmáva vaá tulèva dọ̀ma dẹi. 4 Tṍó e a ni túva inmá ke dẹi, à ólò gboó gyàvá sĩ́ vaá bà nyoonée nvée, boo bée kọ bà nyímáe ló mon. 5 Bà náa é tóm gè nyoone nvée dõòna nen. Tãa vó, bà é téáe, boo bée kọ bà náa nyímáe ló mon.” 6 Jíìzọ̀s beè ló bel doole ló nu naaá nèva, sõò bà náa beè tavẹ nu e a gé kọ́. 7 Jíìzọ̀s à kpáá kọ, “M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ nda ní nu tọ e gbò naanà ból é téní é. 8 Dénè na gbò e ba è tení kẽ nda dùa beè gbò zib nè gbò ge tú bá kpóó tumá nu nen, sõò gbò naanà bólá náa beè gbànva tṍ ló. 9 Nda ní nu tọ é. Kọ̀láá nen e a téním̄ ló bã tọ é duuà. À é bã́ tọ vaá à dọ́ dẹi, vaá à íe nu gè dè. 10 Nen zib náa é dọ kẽ dù e bè níì ló ge zìb, à bè ge fẹ̀, à bè ge kyọ̀ nu nì. Nda beè dù kọ bé bà íe dùm, nè ge kọ bà á ié dùm bọ̀ọ̀vẹ̀. 11 “Nda ní lé nen kù dẽe ló naanà ból é. Lé nen kù dẽe ló naanà ból ólò di boo bée a naanà ból vaá tú a dùm gban kẽ. 12 Nen e ba è tú zíla kọ á kù dẽe ló naanà ból, e bè náa dú nen kù dẽe ló naanà ból vaá náa dúna gé ba tẹ̀ íe, ólò mòn nyà e a gé dú vaá à gboó teelá sãànà bá ló gbò naanà bólá. Nyàa ólò gboó siíva, naa ní e bà é téá zààlà. 13 Nen e ba è tú zílaá ólò teelá, boo bée kọ ẹ̀ẹ̀ pọ́ì nen tóm kpègè, vaá a bùlà á gé boo gbò naanà bólá. 14 “Nda ní lé nen kù dẽe ló naanà ból é. Nda nyímà ló pá ńda vaá pá ńda à nyimám̄ ló-- 15 dì belí bé e Tẹ̀ nyímá ló nda vaá nda à nyimá ló Tẹ̀ naa--vaá m̀ di boo bée gbò naanà bólá vaá tú nà dùm gban kẽ. 16 M íè dõonà gbò naanà ból e a di kele aa ló na kà gònò naanà bólí. M̀ íè ge tuna gé baála domá, vaá bà é dã́ nà mon. Bà é gbáá ló dú t̃ẽ̀ènè gònò naanà ból e a é íe t̃ẽ̀ènè nen kù dẽe ló. 17 “Nu e a kọ́ nà Tẹ̀ á vùlèm̄ kọlà kọ m̀ tú nà dùm gban kẽ kọ bé m̀ kpáá túe òòma kẽ. 18 Náa íe nen e a tú nà dùm lọlim̄ bá, sõò nda éla boo nà ló vaá túe gban kẽ. M̀ íè kpóó gè túe gban kẽ, vaá m̀ ié kpóó ge òòmàé kẽ. Níé lẹ̀ẹ̀là e nà Tẹ̀ beè nèm̄ é.” 19 Boo bée gbò bel e Jíìzọ̀s lóí, dõòna tóm pòòà beè gboó bã zẹ̀ẹ̀ pá Júù. 20 Gbele tõ̀ò ọ̀và beè kọ, “Zọ dìé m! Dáa dìé dẽe! Éé kọ́ ó pãaneíe tṍ ló é?” 21 Sõò dõòna gbò beè kọ, “Nen e zọ dìé m náa é láá ló bel naaá! É kọ zọ é láá mùùnà dẽe nen gímá dẽe?” 22 A è bèè tṍó tọ́ọ, vaá Vààla Gyọ́ọ ge Uu Kói Tọ Káí beè di Jerúsàlẹ̀m. 23 Jíìzọ̀s géè kyãa boo be Tọ Káíá vaá tení ke kọ̀ọ̀lọ̀ e bà tú bée Sólomọ̀n kolí ló. 24 Pá Júù beè dù gé mmá beeáé ló vaá bĩináe kọ, “Dọ̀ mó dee bé ò lọà bel gã́ nèi é? Dọ bàlà kẽ kọ́ nèi be olo ní Méné e Bàrì Sa é.” 25 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “M beè kọ́ nèi, sõò nóo zigàì. Gbò tóm e m élá boo bée nà Tẹ̀ sií élá nen di tõ̀ò nèm̄. 26 Sõò boolo nóó zigai, boo bée kọ nóo dṹùnàì nà gònò naanà ból. 27 Nà naanà ból ólò dã́ nà mon. M̀ nyímàva ló, vaá bà ólò nyooném̄ nvée. 28 M̀ nèva dùm e bè náa tá, vaá bà náa é ú lee. Tọ́ọ̀ nen náa é láá tì̃gàva lọlim̄ bá. 29 Nà Tẹ̀ e a beè túva nvèèm̄ bá bọọ èl boo dénè nen, vaá tọ́ọ̀ nen náa é láá tì̃gàva lọl bá nà Tẹ̀. 30 Nda nè nà Tẹ̀ t̃ẽ̀ènè kà.” 31 Gbòa beè gboó kpáá laví dem kọ bà á tóbmàèe. 32 Jíìzọ̀s à kọ́ nèva kọ, “M̀ sí gbele tõ̀ò lé tóm e a aa bá nà Tẹ̀, vaá ò monmai dẽe. Ńmoní e a di gbàà ní e o gbĩ́ì ge tobmám̄i dem boo é?” 33 Bà aalá kọ, “Née gbĩ́ì ge tobmàni dem kọ o beè sí lé tóm, sõò è gbĩ́ì ge tobmàni dem kọ ò on Bàrì! Boo bée kọ olo, nen, kọ́ olo Bàrì!” 34 Jíìzọ̀s à bĩináva kọ, “É kọ bà náa émí m boólo Log kọ Bàrì beè kọ, ʽBoolo gbò ńbàlì?’ 35 È nyímà kọ tọ́ọ̀ nen náa é láá gbaalá nu e ba è emí m Kpá Káí. Vaá be Bàrì beè kolí gbò e a tú a mon bel nè kolíva gbò ńbàlì, 36 éé kọ́ boolo ó elaí ló nen e Tẹ̀ beè kpòòlà sẹlẹ káí vaá lẹ̀ẹ̀làe tẹlẹ bàlà boo, kọ ʻÀ gé on Bàrì,’ boo bée kọ m̀ kọ́ nèi kọ ʽNda Sã́áná Bàrì’e? 37 Be à dú kọ ním̄ gé sí tóm e nà Tẹ̀ beè nèm̄, bé ò aalíí ló gè dẹlẹ́m̄i nyíe boo. 38 Sõò be m̀ gé sí gé, kà bè nóo dẹlẹ̀m̄i nyíe boo, ò zigai gé ló tóm e m gé sí, kọ bé ò nyímai vaá tavẹi kọ nà Tẹ̀ di m nda vaá nda à di m nà Tẹ̀.” 39 Ba beè gboó kpáá gbĩna gé gè siíe, sõò a beè kìl ààvá bá. 40 Jíìzọ̀s beè kpáá fùl Pene Jọ́dàn vaá òòa kẽ má sĩ́ túá kĩ e Jọ́ọ̀n beè tõo logmà múú gbò nená. A beè gboó gbẹá kĩé. 41 Gbele tõ̀ò nen beè dúé ló. Ba beè kọ, “Jọ́ọ̀n náa beè sí tọ́ọ̀ kà tóm dù̃ùnè, sõò kọ̀láá nu e a beè kọ́ kilma ló gbálài dú kà kà.” 42 Gbele tõ̀ò nen e a di kĩé beè gboó dẹlẹ́e nyíe boo.

11

1 Ene kà gbálà e a kọlà Lázàrọ̀s beè dì e lóe géè zọ̀. Gbálài dú Bẹ́tànì, e a náámá bon bà Mérì nè a vígà Mátà. 2 (Mérìi ní e a beè tṍ kpée kpéè nu ló nóo boo ká tọ Jíìzọ̀s vaá tú gyáa e a di ból ẹlẹ fãàmà e. Lázàrọ̀s e kpá ló zọí beè a vígà pá gbálà.) 3 Pá a vígà pá bia beè gboó lẹ̀ẹ̀là tóm má Jíìzọ̀s kọ, “Dõò, ẹ̀b mè kpá ló o kóò, e o vulè, zọ.” 4 Tṍó e Jíìzọ̀s dã́, à gboó kọ, “Zọ̀ lóí náa bã́é ló boo bée gè fẹ́e, sõò à bã́é ló boo bée bé e a é náa vaá gbò nen mon dù̃ùnè Bàrì, vaá naa ní e nda, Sã́áná Bàrì, é íe ka lọl ló.” 5 Jíìzọ̀s beè vùlè Mátà, vaá à vùlènà gé a vígà pá bia nè Lázàrọ̀s. 6 Tṍó e a dã́ kọ ló Lázàrọ̀s zọ, a beè kpáá tú bàà dee tõ̀òma kĩ e a beè dì. 7 Tṍó e a lée, à gboó kọ́ nè gbò e bà ólò nyoonée nvée kọ, “Naanii é kpáá má sĩ́ Judíà.” 8 Gbò e bà ólò nyoonée nvée à kọ́ nèe kọ “Nen Dò Bá, kóló kátogóí e pá Júù, e bà di kĩé, géè gbĩ́ ge tobmàni demí. Ò gé kpáá mana gé sĩ́ kĩé?” 9 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “É kọ zivè báà sĩ́ dee níì ẹ́ẹ́ èlà nì? Nen e a kyãa ẹ́ẹ́ èlà kúm náa ólò kònie sivè. À ólò mòn kĩ e a gé téní, boo bée kọ ẹ́ẹ́ dee di dénè kẽ. 10 Sõò nen e a kyãa bílá dee kúm é koníe sivè, boo bée kọ náa íe ẹ́ẹ́ dee.” 11 Jíìzọ̀s kọ́ vó lọ̀l vaá gboó kọ, “Bẹẹ lé kóò, Lázàrọ̀s, gé dáa, sõò nda é sí gé kẽeée lọl boo.” 12 Gbò e bà ólò nyoonée nvée à kọ, “Be à di dáa, e Dõò, à é beè íé a ló.” 13 Nu e Jíìzọ̀s géè kọ́ nèva kọlà kọ Lázàrọ̀s ú, sõò baala beè íè bùlà kọ pọ́ì dáá ní e a géè kọ̀ e. 14 Tṍóá, Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèva m sĩ́ deè e bà é dã́, vaá kọ, “Lázàrọ̀s ú. 15 Vaá gè kọ ním̄ beè di kĩé ẹ́ẹ́lẹ̀m̄ nyíe kilma kĩ e boolo dii, boo bée kọ vó é nveè bá kọ ó dẹlẹ́m̄i nyíe boo. Sõò naanii mè é sí kĩ e a dì.” 16 Tọ́màs (e a kọlànà gé Bàà Nvín Kà) beè gboó kọ́ nè gbò e bà ólò gbá nyoone nvée Jíìzọ̀sa kọ, “Naanii é nyoonée sì, kọ bé tṍó e a é ú, è zọ́e ù!” 17 Jíìzọ̀s dú vaá mòn kọ ténì dee a téní ló dee e ba è lì Lázàrọ̀s. 18 Bẹ́tànì beè di ku ló Jerúsàlẹ̀m. Kóló nu e a é tóólá òb nè vòò kélè ól ní e a è tenivá zẹ̀ẹ̀ e, 19 vaá gbele tõ̀ò pá Judíà beè dú ló Mátà nè Mérì, boo bée gè nèva agẹ nyíe ló ú ba vígà pá gbálà. 20 Tṍó e Mátà dã́ kọ Jíìzọ̀s gé dú, a beè gboó àà gé zọ̀e nyòòna, boo tṍó e Mérì beè gbẹá ĩ́ì tẽ́ tọ. 21 Mátà beè gboó kọ́ nè Jíìzọ̀s kọ, “Be o beè di kĩí, e Dõò, nà vígà náa gá è beè ù! 22 Sõò m̀ nyímà kọ bãànà kátogóí, mè Bàrì é néni kọ̀láá kà nu e o bĩ́ìnàé bá.” 23 Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèe kọ, “O vígà é kẽ̀èà vaá kpáá di dùm.” 24 Mátà à aalá nèe kọ, “M̀ nyímà kọ a é kẽ̀èà vaá kpáá di dùm dee dee nvée dee.” 25 Jíìzọ̀s à gboó kọ́ nèe kọ, “Nda ní nen e a ólò kẽee gbò e ba è ù vaá nèva dùm e. Kọ̀láá nen e a dẹlẹ́m̄ nyíe boo é dí dùm, bãànà be a è ù. 26 Vaá kọ̀láá nen e a di dùm vaá dẹlẹ́m̄ nyíe boo náa é ú lee. É kọ o zigà gé naa vó?” 27 Mátà beè aaláé gã́ naa “Ẽè, e Dõò, m̀ zígà kọ olo ní Méné e Bàrì Sa é, vaá olo ní Sã́áná Bàrì e ba è kọ à é dú bàlà boo é.” 28 Mátà kọ́ vó lọ̀l vaá gboó àà gé kolí a vígà Mérì. A beè gẹẹlẹ ló saagá nèe kọ, “Nen Dò Bá beè dù, vaá à gé bĩ́ínáni.” 29 Mérì dã́ naa vó vaá gboó gbalá aa boo àà gé zọ̀e nyòònà. 30 (Jíìzọ̀s beè di dí kĩ e Mátà beè zọ̀e nyòònàa, e bè à gáà iná boná.) 31 Pá Júù e ba è di tọ ló Mérì, e bà géè nèe agẹ nyíe, beè mòn tṍó e a gbálá aa boo dọ dẹi vaá gboó bììàé nvée. Ba beè ié bùlà kọ à gé tã́ànè gã́ bànà úá gé tò. 32 Tṍó e Mérì íná kĩ e Jíìzọ̀s dì vaá mònie, a beè gboó tooá dọ̀é ke gbàà vaá kọ, “Dõò, be o beè di kĩí, nà vígà náa gá è beè ù!” 33 Jíìzọ̀s mon bé e a tó naa, nè bé e pá Júù e a beè zọ̀e gbá tọ dùa tóná gé naa. Nyíee à gboó tũugá vaá palà ge tãagà. 34 À gboó bĩináva kọ, “Ãà ní e o beè tuíe lii é?” Bà aalá nèe kọ, “Dù gé ẹ̀b, e Dõò.” 35 Jíìzọ̀s tó. 36 Pá Júù à gboó kọ, “Ẹ̀b bé e a beè palà ge vùlèe naa!” 37 Sõò sìgà ọ̀và beè gboó kọ, “Nda gá kọ́ a beè naa kọ nen gímá dẽe á mòn nu à? É kọ náa gá è láá kpèg kọ gbálài á gá ù?” 38 Nyíe Jíìzọ̀s beè kpáá palà ge tũugá, vaá à gboó kyãà sí ló bànà úá. Ene kà kóló dem e bà tú gbele báà dem muune gã́ ní e ba è túe li m é. 39 Jíìzọ̀s à gboó lẹ̀ẹ̀là kọ, “Tui demá lọlii!” Mátà, e a dú vígà pá bia gbálà e a úá, beè gboó kọ́ nèe kọ, “À bem, e Dõò. Ténì dee e a ni tení ló tṍó e a è ù!” 40 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “É kọ ním̄ beè kọ́ nèni kọ ò é mon dù̃ùnè Bàrì é, be ò dẹlẹ́m̄ nyíe boo?” 41 Ba beè tú demá lọl. Jíìzọ̀s à gboó dàlà dẽe ẹ̀bmà gbàn deè vaá kọ, “M̀ ṍàni zaa, e Tẹ̀, kọ o dã́m̄ mon. 42 M̀ nyímà kọ ò ólò dã́m̄ mon lee. Sõò boo bée gbò e a di kĩí, bé e a é náa vaá bà zigà kọ olo ní e o beè lẹ̀ẹ̀làm̄ é, ní e m dì vaá ló belí é.” 43 Tṍó e a ni kọ́ vó lọ̀l, a beè gboó kòòlà kpã́ kól, kọ, “Lázàrọ̀s, aa m bànàa dù!” 44 Lázàrọ̀s, e a è ùa, beè gboó aa m bànà úá. Kàn e ba è pigie ló bá nè tọ nè ní e ba è kọ̀lmàe sĩ́ beè dìé ló. Jíìzọ̀s à gboó kọ́ nèva kọ, “Taalai kàna lọliié ló vaá ò lọíe bá.” 45 Gbele tõ̀ò gbò e ba è dù gé kãa Mérì beè mon nu e Jíìzọ̀s náa vaá bà gboó dẹlẹ́e nyíe boo. 46 Sõò sìgà ọ̀và beè àà sí ló pá Fárèsì gé kọ́ íb nu e Jíìzọ̀s náa. 47 Pá Fárèsì nè gbò togó vààla gyọ́ọ beè gboó gé zọ̀ gbò tule pá Júù nyòònà vaá kọ, “È é náa và e? Gã́ bug tóm dù̃ùnè e gbálài ni sí a bọọ! 48 Be è sọ́e bá kọ á kil sĩ́ belí bé e a gé naaá, dénè nen é dẹlẹ́e nyíe boo, vaá gbò tule pá Róm̀ é gboó aa kẽ dù gé kyọ̀ sĩ́ bẹẹ ke tõ̀ò káí nè bẹẹ kpá dó!” 49 Ene kà gbálà e a kọlà Káíàfàs beè dìvá ló. Ẹlẹ beè ba Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ gbááá, vaá a beè gboó kọ́ nèva kọ, “É kọ boolo nyímàì gé nu? 50 Nóo nyímàì kọ tãá e bà kyọ̀ sĩ́ zivè kà kpá dóí, mè à é dú lé kọ ene nen á ú tenmáí ból?” 51 Náa beè tõá nyíe ló kọ́ vó, sõò dì belí Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ gbááá, Bàrì géè túe kọmá nu e a é nááá, kọ Jíìzọ̀s é ú boo pá Júù, 52 vaá níì boo áá baála nì, sõò boo bée gè bõonènà gé ló dénè pá nvín Bàrì, e a di zaala boo bàlà booí, naamá t̃ẽ̀ènè kà. 53 Lọl deeá ààmà, gbò tule pá Júù beè gboó noo ge fẹ́ Jíìzọ̀s. 54 Boo bée vó, Jíìzọ̀s náa è taalẹna ló kyãa zẹ̀ẹ̀ pá Júù. Tãa vó, a beè gboó àà gé zọ̀ gbò e bà ólò nyoonée nvée gé tõó ene kà bon e a kọlà Ẹ́frẹ̀m. Ẹ́frẹ̀m beè di ene bálá sĩ́ kĩ e a kpeeà kpáá bàlà ól. 55 Tṍó Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí beè iná ku ló, vaá gbele tõ̀ò gbò beè aagi ba bon má sĩ́ Jerúsàlẹ̀m gé logá ló sẹlẹ́ káí tõo bànà vààla gyọ́ọá. 56 Bà gbĩ́mà dẽe Jíìzọ̀s boo tṍó e bà di bṍóná Tọ Káíá vaá olòó bĩiná ene kọ, “Ńlo bùlà kọ́ và e? Nóo bulà kọ à é dú ló vààla gyọ́ọí?” 57 Gbò togó vààla gyọ́ọ nè pá Fárèsì beè lẹ̀ẹ̀là kọ kọ̀láá nen e a nyímá kĩ e Jíìzọ̀s dì á mòn kọ à kọ́è, naa ní e bà é láá siilìèe.

12

1 A è sigè ọ̀ọ̀lẹ̀ dee à dọ dee Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí, vaá Jíìzọ̀s à gboó sí Bẹ́tànì. Bẹ́tànì ní e Lázàrọ̀s, e Jíìzọ̀s beè kẽee lọl ke mà úá, beè dì e. 2 Ba è naa gyã́á nèe gbẹá kĩé. Lázàrọ̀s beè di ló gbò e ba è ĩì tẽ́ ló gyã́áá, vaá Mátà ní e a géè dàlà gyã́á máva é. 3 Mérì beè faalá ene lóló kpée kpée nu ló nóo e a sí gbele tõ̀ò kpègè domá, e bà náa lọl ló víl e a kọlà náàd. Mérì beè tṍ nóoá boo ká tọ Jíìzọ̀s, vaá tú gyáa e a di ból ẹlẹ fààmàe ká tọ. Nu ló nóoá beè gãá siga ló tọá. 4 Sõò Júdàs Iskárìọ̀t, e a dṹùnà gbò e bà ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s, beè di kĩé. (Ẹlẹ ní nen e a é beè teni ló Jíìzọ̀s nvee bá ọ́b é.) A beè kọ, 5 “Éé e bè náa è oo nóoí ló gã́ bug kpègè e nen tóm ólò dé ló gbáá vaá nvèèmà bá nè gbò tãa é?” 6 Náa beè kọ́ vó boo bée kọ à bulà gbò tãa, sõò a è kọ́ vó boo bée kọ ẹlẹ ní e a è olòó faalá ba kpò kpègè e, naa kọ à ólò gboó bã m zìb kpègè, boo bée kọ ẹ̀ẹ̀ beè nen zib. 7 Jíìzọ̀s beè gboó kọ, “Ààé ló á tú sẹ̀ẹ̀ dee e bà é lím̄. 8 Gbò tãa é olòó dìí ló lee, sõò nda ním̄ é gbẹ́aí ló lee.” 9 Tṍó e gbele tõ̀ò pá Júù dã́ kọ Jíìzọ̀s di Bẹ́tànì, ba beè gboó sí kĩé. Bà náa è di boo áá Jíìzọ̀s sí kĩé, sõò ba è sina gé kĩé boo gè mòn Lázàrọ̀s, e Jíìzọ̀s beè kẽee lọl ke mà úá. 10 Gbò togó vààla gyọ́ọ beè gboó noo kọ bà é fẹ́nàè gé Lázàrọ̀s, 11 boo bée kọ boo ẹlẹ ní e gbele tõ̀ò pá Júù dì vaá teá àà gé dẹlẹ nyíe boo Jíìzọ̀s e. 12 Dee zilà vaá gbele gã́ bug gbò e ba è dú ló Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí à gboó dã́ kọ Jíìzọ̀s gé dú Jerúsàlẹ̀m. 13 Ba beè fùlgì la gyoo sẹ̀ẹ̀a bá vaá àà gé zọ̀e nyòònà. Ba viige la gyooá vaá vulí kọ, “Lèèlà á dì nè Bàrì! Bàrì á tãanè dee bá nen e a dú boo bée Dõo! Bàrì á tãanè dee bá Méné pá Ízràẹ̀l!” 14 Jíìzọ̀s beè mòn ene kà nom tee vaá gboó bã boo belí bé e Kpá Káí kọ́ naa, kọ, 15 “Pọ̀ á gá siíni, e olo bon Záíọ̀n! Nee o méné e a di boo põonì nom tee e a gé dúí.” 16 Gbò e bà ólò nyoonée nvée náa beè vàlẹ̀ tavẹ nu e a géè naaá. Sõò tṍó e Bàrì ni kẽee Jíìzọ̀s vaá dàlàe nvee m a dù̃ùnè, baála beè gboó kẽea boo kọ níá nu e ba è emí m Kpá Káí kìlmàé ló, vaá mè à lẹẹàé ló naa vó. 17 Kùbmà gbò e ba è di ló Jíìzọ̀s boo tṍó e a gé kólí Lázàrọ̀s lọl m bànà ú vaá kẽeée lọl ke mà ú beè kil sĩ́ gè kọ́ nu e bà mon nè dõòna gbò. 18 Boo bée tóm dù̃ùnè e gbò nen dã́ kọ a è sìi, ba beè kõ̀òà dúé ló. 19 Pá Fárèsì beè gboó kọ́ nè ene kọ, “Ò monìì gé kọ tọ́ọ̀ bé e è é láá naa á gé! Ẹ̀b, mè dénè bàlà boo a biiàé nvée!” 20 Sìgà pá Gríìs beè di gbàà gbò e ba è sí Jerúsàlẹ̀m, ke Vààla Gyọ́ọá Ténì Zelíá, gé tãàga ló Bàrì. 21 Ba beè dú iná ló Fílìp, e a dú bon Bẹtsáídà e a di Gálìlì, vaá kọ, “Tẹ́ẹ̀, è gbĩ́ ge mòn Jíìzọ̀s.” 22 Fílìp beè gboó àà gé kọ́ nè Ándrù, vaá pálàa ọ̀và à gboó gé kọ́ vó nè Jíìzọ̀s. 23 Jíìzọ̀s áálá nèva kọ, “A lée tṍó e Bàrì é gé nvèè dù̃ùnè ló nda, Sã́áná Nen. 24 M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ áá be súú kpá kyàlà á dọ́ kunu kẽ vaá bèm, náa é bọọ gã́ bug zelí ló ene súú. Sõò tṍó e a bem vaá sí mée ní e a ólò gboó domà gbele tõ̀ò súú é. 25 Nen e a vulè a dùm gé pee a dùm, vaá nen e a ọ́ví a dùm boo bàlà booí é kumàe nvee m dùm e bè náa tá. 26 Nen e a gé sí tóm nèm̄ á nyooném̄ nvée. Kĩ e nda dì ní e nen e a gé sí tóm nèm̄ é dinà gé é. Vaá nà Tẹ̀ é nveè ka ló kọ̀láá nen e a sí tóm nèm̄.” 27 “Nyíem̄ tãagà kátogóí. Vaá ḿ kọ và e? É kọ ḿ kọ ʽTẹ̀, dùùlàm̄ lọl bá tṍó tãàgài’? Sõò mè boo bée ge téní bá tṍó tãàgài ní e m beè nyoone dù e. 28 Tẹ̀, nvèè dù̃ùnè ló o bée!” Mon beè gboó sìlà aa káála kọ, “M beè nvèè dù̃ùnè ló, vaá m̀ é kpáá nvèènà gé dù̃ùnè ló.” 29 Gbò e a è di élá kĩé beè dã́ moná, vaá sìgà ọ̀và à kọ “Níá kòvà náa káála.” Dõòna gbò beè kọ, “Nyómá tóm Bàrì ló bel nèe!” 30 Sõò Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèva kọ, “Belá náa lóá boo bée nda, sõò à lóá boo bée boolo. 31 A lée tṍó e Bàrì é béélá bel ló bàlà boo. Bàrì é gboó gé kpó Pọ́lọ́ Nyómá e a gé bẹl bàlà booí lọl. 32 Tṍó e ba ni dalà nda lọl kunu kẽí vaá elí boo, m̀ é gboó tàb dénè nen nèa.” 33 (A beè ló belí naamá gè zogè sĩ́ deè e a é úmá.) 34 Gbòa à aalá kọ, “E beè dã́ m bẹẹ Log kọ Méné e Bàrì Sa dì dọ̀ dèdè. Olo náà và kọ bà é dalà Sã́áná Nen elí boo é? Mée ní Sã́áná Nen é?” 35 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Gbálà ńkem tṍó e ẹ́ẹ́ dee é di dií ló. Kyãanii boo tṍó e ẹ́ẹ́ dee dìí lóí, mè á di vó vaá gín dú gé kọ̀lii. Nen e a kyãa kùkùù gín náa ólò nyimá kĩ e a gé má sĩ́. 36 Dẹlẹi nyíe boo ẹ́ẹ́ dee, boo tṍó e a dìí lóí, kọ bé ò dúi pá nvín ẹ́ẹ́ dee.” Jíìzọ̀s ló belí lọ̀l vaá gboó àà má sĩ́ ke gù̃a. 37 Bãànà bé e a sí dénè tóm dù̃ùnè vaá bà mònmà dẽeí, bà náa beè dẹlẹ́e nyíe boo. 38 A beè naaá naa vó kọ bé à ḿmè nu e nen kọ́ bùlà Bàrì e a kọlà Aizáíà beè kọ́, kọ: “Dõò, mée tú bẹẹ kpẹa é? Mée à mòn kpóó e Bàrì símá tóm tẹlẹ bàlà kẽ é?” 39 Bà náa beè gboó láá dẹlẹ́e nyíe boo, boo bée kọ Aizáíà beè kọna gé kọ: 40 “Bàrì gímèva dẽe kọ bà á gá mòn nu; vaá agẹlẹ́va nyíe kọ bà á gá tavẹ nu. Mè á di vó bà kiia kẽ dúm̄ ló, kọ ḿ boèva.” 41 Aizáíà beè ló belí boo bée kọ a beè mòn dù̃ùnè e a dú ló Jíìzọ̀s vaá ló bel e a kilíé ló. 42 Bãànà vó, gbele tõ̀ò gbò tule pá Júù beè dẹlẹ nyíe boo Jíìzọ̀s, sõò boo bée kọ pọ̀ beè siíva ló pá Fárèsì, bà náa beè tẹlẹ̀ ló bàlà kẽ vaá kọ́ vó, mè á di vó bà kpóèva lọlie ba tọ Bàrì. 43 Ba beè vùlè dẽe ló ka e a aa bá nen èlmà ka e a aa bá Bàrì. 44 Jíìzọ̀s koolà kpã́ kọ, “Kọ̀láá nen e a dẹlẹ́m̄ nyíe boo, níì áá nda ní e a dẹlẹ nyíe boo é nì, sõò à dẹlẹna gé nyíe boo nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 45 Kọ̀láá nen e a ni moním̄ a monna gé nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 46 M beè dú bàlà booí di belí ẹ́ẹ́ dee, kọ bé kọ̀láá nen e a dẹlẹ́m̄ nyíe boo náa gbẹ́ána m gín. 47 “Be à íe nen e a dã́ nà mon bel vaá náa sẹlẹ, nda ním̄ gé bééláe bel ló. Ním̄ beè dú ló gè beelá bel ló bàlà boo, sõò m beè dú ló gè dùùlà bàlà boo. 48 Kọ̀láá nen e a kiním̄ vaá náa tú nà mon bel íe nu e a é bééláe bel ló. Gbò mon bel e a dúm̄ gã́í ní e a é bééláe bel ló dee dee nvée dee é! 49 Ním̄ dọ kẽ tú nà kpóó lomá belá, sõò Tẹ̀ e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄ beè nèm̄ lẹ̀ẹ̀là e a kuu nu e m é kọ́ nè bel e m é ló. 50 Vaá m̀ nyímà kọ a lẹ̀ẹ̀là ólò domà dùm e bè náa tá. Nu e nà Tẹ̀ beè kọ ḿ kọ̀ ní e m gboó di ló e m gé kọ́ é.”

13

1 À gboó dú dee e a é zilà sṍóe vaá dú dee Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí. Jíìzọ̀s beè nyimá kọ a lée tṍó e a é gé aalie bàlà booí vaá maè sĩ́ ló a Tẹ̀. A beè olòó vùlè pá ńlẹ e a di boo bàlà booí vaá a beè gboó vùlèva tẹlẹ kùbmà. 2 Jíìzọ̀s nè gbò e bà ólò nyoonée nvée géè dé gyã́á èlà, vaá Pọ́lọ́ Nyómá beè tú nvee boo nyíe Júdàs, nvín Sáímọ̀n Iskárìọ̀t, kọ á tení ló Jíìzọ̀s nvee bá ọ́b. 3 Jíìzọ̀s beè nyímá kọ a Tẹ̀ beè tuè dénè nu nveenìèé báá nè ge kọ mè ẹlẹ beè aalie ló Bàrì duè, vaá mè ló Bàrì ní e a gé tã́ànènàè gé é. Boo bée vó, 4 a beè gboó aa boo gyã́áá elá èla, vaá lọ̀à a kọ̀là ló ló sẹlẹ́ kẽ. À gboó tú báà kàn pììa ló. 5 A beè tṍ múú m fẹ́ẹ́lẹ́ vaá dàlà togó tú múúá logmá ká tọ gbò e bà ólò nyoonée nvée. À gboó tú báà kàn e a è pììa lóá fãàmàva ká tọ. 6 À náa vó iná ló Sáímọ̀n Pítà, vaá Pítà à gboó bĩináe kọ, “Olo é lógí tọ nda, e Dõò?” 7 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Olo nóo nyímà nu e nda gé náa kátogóí, sõò tṍó e a é lée, ò é beè tavẹ.” 8 Pítà à kọ́ nèe kọ, “Ním̄ é zigà kọ ó logím̄ tọ tọ́ọ̀ dee!” Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Be ním̄ lógìni, nóo é zọ nda dõ̀ònà tọ́ọ̀ nu.” 9 Sáímọ̀n Pítà à aalá nèe kọ, “Á gá duná áá ká tọ́m̄, e Dõò, sõò loginám̄ gé bá nè togó!” 10 Jíìzọ̀s à kọ nèe kọ, “Maaná ká tọ lọl, bíi á gé kọ nen e a è bìlà múú á gé logá ló, boo bée kọ dénè kpá lóe é dí õ̀òà. Ò õoàì, sõò níì dénè bọ̀ì nì.” 11 (Jíìzọ̀s beè nyimá ló nen e a é ténié ló nvee bá ọ́b. Vó ní e a è naa vaá à kọ, “Ò õoàì, sõò níì dénè bọ̀ì nì” e.) 12 Tṍó e Jíìzọ̀s ni lógíva ká tọ lọ̀l vaá òòmà a kọ̀là ló lọl kẽ nvèa ló, a beè gboó kpáá gé ĩì tẽ́ kẽ. À gboó bĩináva kọ, “É kọ ò nyímàì nu e m géè naaí lóá? 13 Boolo ólò kolím̄i Nen Dò Bá nè Dõò, vaá nóo lọì, boo bée kọ níé nu e m dú é. 14 Nda, bọọ Dõò nè bọọ Nen Dò Bá, géè logíi ká tọ. Boolo íè ge loginai gé ká tọ ene. 15 Nda a zógèi nu dòmà bá. Boolo naanai gé bé e nda náà ló boolo naaá. 16 M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ tọ́ọ̀ nen gyóòlo náa el boo a tẹ̀ tọ, vaá tọ́ọ̀ kà nvín lẹ̀ẹ̀la tóm náa el boo nen e a beè lẹ̀ẹ̀làe. 17 Tṍó e o nyímàì gbò nuí, léé sĩ́ dìí ból be ò náanii. 18 “Ním̄ gé ló bel kilma ló dénè bọ̀ì. M̀ nyímà ló gbò e m beè sà. Nyòòmà bé e a é náa vaá nu e Kpá Káí beè kọ̀ ḿmá, ʽNen e a è zọm̄ nvèà bá m bù̃ ní e a dìm̄ nvée gòmà e.’ 19 M̀ tú nuí gbẹẹ́ deè sĩ́ kọ́ nèi, kọ bé tṍó e a é nááá, ò zigai kọ ʽNda Nda.’ 20 M̀ gé ló kà kà bel nèi kọ kọ̀láá nen e a tú nen e m lẹẹlà túná gé nda, vaá kọ̀láá nen e a tú nda tú nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄.” 21 Tṍó e Jíìzọ̀s ni kọ́ vó lọ̀l, nyíee beè palà ge tãàgà vaá à gboó dọ bàlà kẽ kọ, “M̀ gé ló kà kà bel nèi kọ ene nen e a dìí zẹ̀ẹ̀ ní e a é ténim̄ ló nvee bá ọ́b é.” 22 Gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó ẹ̀b sĩ́ ene, boo tṍó e bà náa nyímá ló nen e a gé kọ́. 23 Ene nen e Jíìzọ̀s ólò palà ge vùlè, e a di gbàà gbò e bà ólò nyoonée nvée, beè dìe ĩ́ì tẽ́ kpàn. 24 Sáímọ̀n Pítà beè gboó naáe bá kọ́vẹ vaá kọ, “Bĩináe kọ á kòl bée nen e a gé kọ́.” 25 Nen e Jíìzọ̀s palà ge vùlèi beè gboó dù̃ùà bã ló Jíìzọ̀s vaá bĩináe kọ, “Níé mée, e Dõò, e?” 26 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Nen e m tú fétúlúí nè, boo tṍó e m ni tú diile m bù̃ lọ̀l, ní ẹ̀ẹ̀ e.” À tú fétúlúá diile m bù̃ lọ̀l vaá gboó tú nè Júdàs, nvín Sáímọ̀n Iskárìọ̀t. 27 Júdàs gé tú gé fétúlúá, Sétàn à gboó bã̀é m. Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Nu e o é gé naa, ò valẹ bá naa!” 28 Tọ́ọ̀ kà dõòna nen e a géè zọ̀va dé gyã́áá náa beè nyimá nu e a man kọ Jíìzọ̀s á kọ́ vó nèe. 29 Tã́gíní bé e Júdàs ní e a ólò kùmà kpègèa, sìgà gbò e bà ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s beè ié bùlà kọ Jíìzọ̀s géè kọ́ nèe kọ á gé zalí nu e bà é náámá vààla gyọ́ọ, à bè ge kọ á gé gbĩ́ nu nè gbò tãa. 30 Júdàs tú fétúlúá vaá gbẹá boo dọ dẹi. A è bèè bílá dee. 31 Tṍó e Júdàs ni aà, Jíìzọ̀s beè gboó kọ, “Kátogóí ní e dù̃ùnè e a di ló Sã́áná Nen dọ́ bàlà kẽ é, vaá dù̃ùnè Bàrì gé dọ́ bàlà kẽ tenmáé ló. 32 Be dù̃ùnè Bàrì dọ́ bàlà kẽ tenmáé ló, vóá bé e Bàrì é nveèe dù̃ùnè ló áá tóm gbẹá m ẹlẹ naa é. 33 “Pá nà nvín! Gbálà ńkem tṍó e m é di dií ló. Ò é beè gbĩ́m̄i. Vaá nu e m beè kọ́ nè gbò tule pá Júùa ní e m gé kọ́ná gé nè boolo é, kọ, ʽNóo é láá dui kĩ e m gé tã́ànè.’ 34 “Sõò ãa lẹ̀ẹ̀là e m gé néi kọlà kọ ó vulei ene. Vulei ene belí bé e nda beè vùlèi naa. 35 Bé e o vulèì ene naa, ní e a é náa kọ dénè nen á nyimá kọ ò gé nyooném̄i nvée é.” 36 Sáímọ̀n Pítà à gboó bĩiná Jíìzọ̀s kọ, “Ãà ní e o gé tã́ànè, e Dõò, e?” Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Kĩ e m gé tã́ànè níì kĩ e o é láá zọ̀m̄ gbá tọ kátogóí nì. Sõò tṍó e a gé dú, ò é beè nyooném̄.” 37 Pítà à bĩináe kọ, “Éé náa vaá ním̄ é láá nyoonéni kátogóí, e Dõò, e? M̀ kpenà ló gè tú nà dùm gban kẽ boóni!” 38 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Ò kpènà ló gè tú o dùm gban kẽ boo nda? M̀ palà ge ló kà kà bel nèni kọ, bé kõ̀ò kálá kù kpã́, ò é amàm̄ sàn taa tóm.”

14

1 Jíìzọ̀s beè kọ́ nèva kọ, “Nyíei á gá tãàgà. Dẹlẹi nyíe boo Bàrì vaá ò dẹlẹi nyíe boo nda. 2 Gbele tõ̀ò àn e a di ló tọ nà Tẹ̀, vaá m̀ gé sí kĩé gé kpoogè dee ló ke tõ̀ò sẹ̀ẹ̀i. Be náa beè dì naa vó, m̀ gá è kọ́ nèi. 3 Tṍó e m ni sí kĩé gé kpoogè dee ló ke tõ̀ò sẹ̀ẹ̀i lọ̀l, m̀ é kpáá ooa kẽ dù gé túi nvea ló, kọ bé ò dim̄í ló kà lèlà kĩ e nda é di. 4 Boolo nyímàì èèlè e a dọ kĩ e m gé tã́ànè.” 5 Tọ́màs à gboó kọ́ nèe kọ, “Dõò, née nyímà kĩ e o gé tã́ànè. À é náa và vaá è nyímá èèlè e a dọ é?” 6 Jíìzọ̀s a aalá kọ, “Nda ní èèlè e, vaá m̀ dú kà kà bel nè dùm. Tọ́ọ̀ nen náa é láá iná ló Tẹ̀ e bè náa téní domám̄ ló. 7 Be ò nyímai ló nda, ò é nyímai ló nà Tẹ̀, vaá lọl kátogóí ààmà o nyímaíe ló vaá o moniíe.” 8 Fílìp à kọ́ nèe kọ, “Dõò, dò bá Tẹ̀ nèi, mè níé é gboó gbõomaí ló.” 9 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Dénè tṍó e nda ni tõomaí lóí, ò gáà nyimam̄ gé ló, e Fílìp? Nen e a ni mon nda a mon Tẹ̀. Éé náa ò kpáá kọ, ʽDò bá Tẹ̀ nèi’é? 10 É kọ nóo zigà kọ nda di m nà Tẹ̀ vaá nà Tẹ̀ à di m nda? Ním̄ dọ kẽ tú nà kpóó lomá bel nèi. Sõò nà Tẹ̀, e a tõoḿ m, ní e a gé sí a tóm é. 11 Zigai kọ m̀ di m nà Tẹ̀ vaá nà Tẹ̀ à di m nda. Bè náa dì tọ́ọ̀ nu, ò dii gé boo bée tóm e m gé sí vaá ò zigai. 12 M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ nen e a dẹlẹ́m̄ nyíe boo é sí kọ̀láá íb tóm e m gé síí, vaá à é síná gé ní e a el vó, boo bée kọ m̀ gé má sĩ́ ló nà Tẹ̀. 13 Vaá m̀ é náá kọ̀láá nu e o bĩ́ìnai boo nà bée nèi, kọ bé dù̃ùnè nà Tẹ̀ dọ́ bàlà kẽ m a Sã́áná. 14 Be à dì nu e o bĩ́ìnàm̄í bá boo nà bée, m̀ é náa nèi.” 15 “Be ò vulem̄i, ò é sẹlẹi nà lẹ̀ẹ̀là. 16 M̀ é ban nà Tẹ̀ vaá à lẹẹlà dõòna nen nvèè bá, e a é tõoí ló dọ̀ dèdè, mái. 17 Níé Nyómá kà kà bel e pá bàlà boo náa gé láá ié, boo bée kọ bà náa gé láá mònie à bè ge nyimáe ló. Sõò boolo nyímàìe ló, boo bée kọ à zọ́i tõ̀òà vaá à é dìí m. 18 “Ním̄ é sãanài bá ló belí nvín e tẹ̀ nè kà á gé ló. M̀ é beè ooa kẽ dúí ló. 19 Gbálà ńkem tṍó e a sígá vaá pá bàlà boo náa é monnám̄, sõò boolo é moním̄i. Vaá ò é dií dùm boo bée kọ nda di dùm. 20 Tṍó e deeá é lée, ò é nyímai kọ nda di m nà Tẹ̀ vaá boolo ò dií m nda, belí bé e nda di m boolo naa. 21 “Nen e a tú nà lẹ̀ẹ̀là vaá gbàn tṍ ló ní e a vulèm̄ é. Nà Tẹ̀ é vulè nen e a vulèm̄. Nda é vulènàe gé vaá tú nà ló tẹlẹ bàlà kẽ nèe.” 22 Júdàs (níì Júdàs Iskárìọ̀t nì) beè gboó bĩináe kọ, “Dõò, éé náa vaá ò é tú o ló tẹlẹ bàlà kẽ nè beele, sõò nóó tẹ́lẹ bàlà kẽ nè pá bàlà boo é?” 23 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Kọ̀láá nen e a vulèm̄ é sẹlẹ nà dò bá nu. Nà Tẹ̀ é vulèe, vaá nda nè nà Tẹ̀ é gbá dúé ló gé zọ̀e tõ̀òà. 24 Nen e bè náa vulèm̄ náa ólò sẹlẹ nà dò bá nu. Vaá mon bel e o gé dã́ií náa aa bá nda, sõò à aa bá Tẹ̀ e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 25 “M̀ kọ́ gbò nuí nèi tṍó e m di dií lóí. 26 Nen Nvèè Bá, e a náámá Nyómá Káí, e nà Tẹ̀ é lẹẹla boo nà bée, é nóomài dénè nu, vaá tú dénè nu e m ni kọ́ nèi kẽeeí nyíe. 27 “Fẹ́ẹ́ fẹẹ̀ ló ní e m gbẹ́ẹ̀í ló é. Fẹ́ẹ́ fẹẹ̀ ló e a aa bá nda ní e m neèi é. Ním̄ neè belí bé e bàlà boo ólò nè naa. Nyíei á gá tãàgà. Pọ̀ á gá siíi. 28 O beè dãi tṍó e m kọ́ nèi kọ, ʻM̀ gé aà, sõò m̀ é ooa kẽ dúí ló.’Bà á kọ ó vulem̄i, nyíei gá è ẹẹ kọ m̀ gé má sĩ́ ló nà Tẹ̀, boo bée kọ ẹlẹ el boo nda. 29 Kátogóí, m tú gbẹẹ́ deè sĩ́ kọ́ nèi, kọ bé tṍó e a é nááá ò zigai. 30 Ním láá zọ̀nài loá gbele tõ̀ò bel, boo bée kọ Pọ́lọ́ Nyómá e a gé bẹl bàlà booí gé dú. Náa íém̄ tọ́ọ̀ kà kpóó ló, 31 sõò bàlà boo é íe ge nyimá kọ nda vulè nà Tẹ̀. Vó ní e a kọ́ ḿ naa kọ̀láá bé e nà Tẹ̀ beè lẹẹlàm̄ naa é. “Aalíí boo, mè é aa kĩí àà.

15

1 “Nda ní e m dú lèlà sĩ́ té é. Nà Tẹ̀ ní e a dú nen e a gé ẹ̀b té e a di m ól é. 2 À ólò gbọ́ kọ̀láá kà gbónó e bè náa múmi ból súú e a dìm̄ boo, vaá à lálá kọ̀láá kà gbónó e a múmí ból súú, kọ bé à kpáá palà ge mumí. 3 Gbò mon bel e m ni ló nèi a õonài. 4 Tõoníí m nda, mè nda é tõoí m. Dì belí bé e gbónó e bè náa tõo ló té náa é láá mumí ból súú naa, vóá bé e boolo é dinai gé naanii, be nóo tõonim̄í m, é. 5 “Nda ní e m dú té é, vaá boolo ní e o dúì gbónó é. Nen e a tõom̄ m, vaá nda à tõoé m, é palà ge mumí ból súú. Boo bée kọ be nda á géi ló nóo é láá naanii tọ́ọ̀ nu. 6 Nen e bè náa tõom̄ m é dú gè tovíe gbẹẹ vaá à kã́a belí gbónó té e bà ful tẹlẹ kẽ. Bà ólò gboó bõonè ló gbò gbónó té e a dì belí vó vaá tovíva tẹlẹ dáà sã́, naa ní e bà é bẹ́. 7 Be ò tõonim̄í m vaá nà mon bel à tõoí m, bĩinai kọ̀láá kà nu e a léémái, mè ò é íei. 8 Tṍó e o palà ge mumii ból súú ní e o zógèì bé e nà Tẹ̀ dú dù̃ùnè naa nè ge kọ ò gé nyoonei nvée nda é. 9 Bé e nà Tẹ̀ vule nda naa, bé e nda vulènà gé boolo naa é. Tõonii m nà vulà. 10 Ò é tõonii m nà vulà be ò sẹlẹi nà lẹ̀ẹ̀là, dì belí bé e nda è sẹlẹ lẹ̀ẹ̀là nà Tẹ̀ vaá nda à tõo m a vulà naa. 11 “M̀ ló gbò belí nèi kọ bé nà ṍ kààgà dií m, nè ge kọ boólo ṍ kààgà á gbõoma. 12 Nà lẹ̀ẹ̀là e m gé néi kọlà vóí: Vulei ene, belí bé e nda vulè boolo naa. 13 Kùbmà nvée vulà e nen é láá ié ló a kóò kọlà ge di kpènà ló gè úé boo. 14 Boolo dúì pá nà kóò be ò náanii nu e m lẹẹlà kọ ó naanii. 15 Ním̄ kólìnài gyóòlo, boo bée kọ gyóòlo náa ólò nyimá nu e a tẹ̀ tọ gé náa. Tãa vó, m̀ kólìi kóò, boo bée kọ m kọ́ kọ̀láá kà nu e m beè dã́ gã́ nà Tẹ̀ nèi. 16 Boolo nóo beè sai nda, sõò nda ní e m beè sà boólo vaá nvèèi tóm bá kọ ó aalii gé palà ge mumii ból súú, vaá bọọ ból súú á dú ní e a é di lee é. Nà Tẹ̀ é gboó di boo bée vó vaá nèi kọ̀láá kà nu e o bĩ́inàì boo nà bée. 17 Na kà lẹ̀ẹ̀lài ní e m gboó nèi é: Vulei ene. 18 “Be pá bàlà boo ọ́víi, ò kẽeaí boo kọ ba beè zẹẹ́ ọví nda. 19 Be o beè dũunai pá bàlà boo, bà gá è beè vùlèi dì belí gbò e a dì nè baala. Sõò nda beè sài lọl gbàà pá bàlà boo, vaá nóo dṹùnàìva. Vó ní e a kọ́ bà á ọvíi é. 20 Kẽeaí boo nu e m beè kọ́ nèi, kọ, ʽTọ́ọ̀ nen gyóòlo náa el boo a tẹ̀ tọ.’Be ba è biigè ló nda, bà é bíìgènà gé ló boolo. Be ba è tú nà mon bel, bà é túná gé boólo mon bel. 21 Sõò bà é dí boo bée nda vaá náái dénè nuí ló, boo bée kọ bà náa nyímá ló nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 22 Be ním̄ beè dù gé ló bel nèva, bel náa gá è bẽèva. Sõò tọ́ọ̀ kà bé e bà é kọ́ vaá bel aa ló gè bẽèva kátogóí á gé. 23 Nen e a ọ́vím̄ ọ́víná gé nà Tẹ̀. 24 Bel náa gá è bẽèva be ním̄ beè elává zẹ̀ẹ̀ vaá sí tóm e tọ́ọ̀ kà dõòna nen gáà sì. Kátogóí, bà a téní gbàà dénè tóm e ba ni mon kọ m sí, vaá gbá nda nè nà Tẹ̀ ọví. 25 Níí nááá boo bée gè mmè nu e a è ẽá m ba Log, kọ, ʽBà dọ kẽ ọvím̄, e bè ním̄ náàva tọ́ọ̀ nu.’ 26 “M̀ é beè lẹ̀ẹ̀là Nen Nvèè Bá, e a dú Nyómá kà kà bel, e a aa bá nà Tẹ̀, mái. Tṍó e a é dú, à é élá nen di tõ̀ò nèm̄. 27 Boolo dúnàì gé pá nà nen di tõ̀ò, boo bée kọ boolo beè dim̄í ló lọlii dàà togó.

16

1 “M̀ kọ́ dénè nuí nèi kọ bé ò aalii ló gè dọi. 2 Bà é kpói lọl tọ Bàrì. Kà sĩ́, tṍó gé dú e nen e a fẹ́i é túmá kọ à gé síè tóm neè Bàrì. 3 Sõò bà é náa dénè gbò nuí boo bée kọ bà gáà nyima ló nà Tẹ̀ à bè nda. 4 M̀ kọ́ nuí nèi, kọ bé tṍó e a ni lée e bà é náa gbò nuí, ò kẽeaí boo kọ m beè kọè neèi. “Ním̄ beè kọ́ gbò nuí nèi túá ból, boo bée kọ m beè dìí ló. 5 Kátogóí, m̀ gé má sĩ́ ló nen e a beè lẹ̀ẹ̀làm̄, vaá tọ́ọ̀ bọ̀ì nóo bĩ́ìnàm̄i kọ, ʽÃà ní e o gé má sĩ́ é?’ 6 Tãa vó, ò gboó gé biilei nyíe, boo bée kọ m̀ kọ́ gbò nuí nèi. 7 Sõò kà kà bel ní e m gé kọ́ nèi é, kọ à é dúi lé ló kọ ḿ àà. Boo bée kọ be ním̄ aà, Nen Nvèè Bá náa é dúí ló. Sõò be m̀ aà, m̀ é lẹẹlàe mái. 8 Vaá tṍó e a é dú, à é baa dẽe pá bàlà boo e a kil ló pọ́lọ́ lab dògò, nè lé lab dògò, nè lèlà bèèla bel. 9 À é baáva dẽe e a kil ló pọ́lọ́ lab dògò, boo bée kọ bà náa tom ge dẹlẹ́m̄ nyíe boo. 10 À é baáva dẽe e a kil ló lé lab dògò, boo bée kọ m̀ gé má sĩ́ ló nà Tẹ̀ vaá nóo é monnám̄i. 11 À é baáva dẽe e a kil ló lèlà bèèla bel, boo bée kọ Bàrì a béélá bel ló Pọ́lọ́ Nyómá e a gé bẹl bàlà booí. 12 “M̀ íè gbele tõ̀ò nu gè kọ́ nèi e a sígá, sõò be m̀ kọ́ nèi nóó láá toolai kátogóí. 13 Tṍó e Nyómá kà kà bel é dú, à é leléi deè bá kọ ó nyimai dénè nu e a dú kà kà. Náa é tú a kpóó lomá bel. Sõò kọ̀láá nu e a dã́ ní e a é kọ́ é, vaá à é kọ́ nu e a gé dú sĩ́ nèi. 14 Ẹlẹ é zógè bé e nda dú dù̃ùnè naa, boo bée kọ à é tú nu e nda íè vaá gé kọ́ nèi. 15 Dénè nu e nà Tẹ̀ íe dì nè nda. Vó ní e a náa m kọ mè Nyómá Káí é tú nu e nda íè vaá gé kọ nè boolo é. 16 “Gbálà ńkem tṍó e a sígá vaá nóó monnám̄i, sõò gbele tõ̀ò tṍó náa é téní vaá ò kpáá moním̄i.” 17 Sìgà gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó bĩiná ene kọ, “Íb mó kà bel e a kọ́ nèií é, kọ ʽGbálà ńkem tṍó e a sígá vaá nóó monnám̄i, sõò gbele tõ̀ò tṍó náa é téní vaá ò kpáá moním̄i,’nè ge kọ, ʽboo bée kọ m̀ gé má sĩ́ ló nà Tẹ̀’e? 18 Éé ní e ʻgbálà ńkem tṍó’e a gé kọ́á kọlà e? Née nyímà nu e a gé ló bel kilma ló!” 19 Jíìzọ̀s beè nyimá kọ bà gbĩ́ ge bĩinàèe bel. Vóá à gboó kọ́ nèva kọ, “M̀ kọ́, ʽGbálà ńkem tṍó e a sígá vaá nóó monnám̄i, sõò gbele tõ̀ò tṍó náa é téní vaá ò kpáá moním̄i.’Vó ní e o gé bĩ́inai ene kọ ó nyímai nu e a kọlà e? 20 M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ ò é tói vaá ò bãagai, sõò pá bàlà boo é íe ẹ́ẹ́ nyíe. Ò é íei bììla nyíe, sõò bọọ bììla nyíe é beè kììà dú ṍ kààgà. 21 Nyíe pá bia e a é gé màn nvín ólò bììlà, boo bée kọ a tṍó tãàgà a lée. Sõò tṍó e nvíná ni meà, tãàgà e a è mòn ólò táé nyíe, boo bée kọ nyíee ólò ẹẹ kọ nen meà dọ bàlà booí. 22 Vóá bé e a di naa ló boolo é: Nyíei gé biila kátogóí, sõò m̀ é beè kpáá mònii, vaá nyíei é gboó ẹẹ iná kĩ e tọ́ọ̀ nen náa é láá naana kọ nyíei á bììlà. 23 “Tṍó e deeá é lée, nóo é bĩ́inam̄i tọ́ọ̀ nu. M̀ palà ge ló kà kà bel nèi kọ be ò bĩ́inai ene kà nu bá nà Tẹ̀, à é néi boo nà bée. 24 Tẹlẹ vóí ò gáà bĩinai tọ́ọ̀ nu boo nà bée. Bĩinai mè Bàrì é néi, kọ bé ò íei ṍ kààgà e a gbõoma. 25 “M̀ ló nà bel gbẹẹ́ m nèi. Sõò tṍó gé dú e bè ním̄ é lóná bel gbẹẹ́ m nèi, sõò m̀ é gboó taalẹ gã́ ló nu e a kil ló nà Tẹ̀ nèi. 26 Tṍó e deeá é lée, ò é bĩ́inaíe nu bá boo nà bée. Ním̄ gé kọ́ nèi kọ nda é bĩ́ìnàè nu bá nà Tẹ̀ tenmàèí ból, 27 boo bée kọ kà lèlà sĩ́ ẹlẹ, Tẹ̀, vulè boolo. À vulèi boo bée kọ ò vulèm̄i vaá ò zigai kọ m beè aa ló ẹlẹ, Tẹ̀, dù. 28 M beè aa ló Tẹ̀ dú bàlà booí, vaá kátogóí m̀ gé aa bàlà booí má sĩ́ ló Tẹ̀.” 29 Gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó kọ́ nèe kọ, “Kátogóí, o palà ge ló o bel taalẹ gã́ ló. Nóo lónà bel gbẹẹ́ m. 30 Kátogóí è nyímà kọ ò nyímà dénè nu. Náa dúni bíi ló kọ nen á zẹẹ́ bĩináni bel bé ò kálá nyimá bíb e a è dìé nyíe. Vó ní e a kọ́ é zìgà kọ ò aa ló Bàrì dù e.” 31 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “O zigai kátogóí? 32 Tṍó gé dú, vaá a lée, e dénè bọ̀ì é téai zaalai gbẹẹlii áá m̀m̀, vaá ní e a dì é tã́ànè a tọ. Kà bè vó, náa dú áá m̀m̀, boo bée kọ nà Tẹ̀ dìm̄ ló. 33 “M̀ kọ́ vóí nèi kọ bé ò dim̄í m vaá iei fẹ́ẹ́ fẹẹ̀ ló. Pá bàlà boo é bíìgèi ló. Sõò iei agẹ ló! Nda beè bé bàlà boo èl bá!”

17

1 Tṍó e Jíìzọ̀s ni ló belí lọ̀l, a beè gboó dàlà dẽe ẹ̀bmà káála vaá kọ: “Tṍó a lée, e Tẹ̀. Tú dù̃ùnè e a di ló Sã́áná tẹlẹ bàlà kẽ, kọ bé Sã́áná láá tú dù̃ùnè e a di ló olo tẹlẹ bàlà kẽ. 2 O beè nèe kpóó ge lẹ̀ẹ̀mà bel ló dénè nen, kọ bé à tú dùm e bè náa tá nè dénè nen e o beè nvèèé bá. 3 Vaá dùm e bè náa tá kọlà ge nyimá ló olo, e áá olo ní e o dú kà kà Bàrì e a dì e, nè ge nyimá ló Jíìzọ̀s Kráìst e o beè lẹ̀ẹ̀là. 4 M beè tú o dù̃ùnè tẹlẹ bàlà kẽ boo bàlà booí, vaá sí tóm e o beè nvèèm̄ bá õ̀ònà dẽe. 5 Kátogóí, nvèèm̄ dù̃ùnè ló gbẹá kè sĩ́ni, e Tẹ̀--lèlà dù̃ùnè e m beè dìní ló vaá ié be sĩ́ ò kalá naa bàlà booí. 6 M náa kọ gbò e o beè tú lọl gbàà bàlà boo vaá nvèèm̄ báá á nyimáni ló. Ọ̀và beè pá ńlo, vaá ò gboó túva nè nda. Bà a sẹlẹ o mon bel, 7 vaá bà nyímá kọ kọ̀láá nu e o beè nèm̄ aa bá olo. 8 M ló bel e o beè nèm̄á nèva, vaá bà tù. Bà nyímá kọ kà kà e nda aa ló olo dù, vaá bà zìgà kọ olo ní e o beè lẹ̀ẹ̀làm̄ é. 9 Nda gé tãagàní ló boóva. Ním̄ gé tãagàní ló boo pá bàlà boo, sõò m̀ gé tãagàní ló boo gbò e o beè nvèèm̄ bá, boo bée kọ ọ̀và pá ńlo. 10 Kọ̀láá kà nu e m íè dì nè olo, vaá kọ̀láá kà nu e olo íè dì nè nda. Vaá nà dù̃ùnè a dọ́ bàlà kẽ tení dúvá ló. 11 Kátogóí nda gé dú kĩ e olo dì. Ḿ géná bàlà booí, sõò baala dì. Tẹ̀ e a di Káí! Tú o bée e o beè nèm̄á sẹ̀ẹ̀màva, kọ bà á dú t̃ẽ̀ènè kà, belí bé e olo nè nda dú t̃ẽ̀ènè kà naa. 12 Tṍó e m beè dìvá ló bàlà booí, m beè tú o bée e o beè nèm̄á sẹ̀ẹ̀màva. M kpenàva vaá tọ́ọ̀ nen náa pe ààvá dẽe. Áá nvín pè e a è dìvá gbàà ní e a pe é, kọ bé nu e Kpá Káí beè kọ̀ ḿmá. 13 Kátogóí m̀ gé dú kĩ e olo dì, vaá m̀ gé kọ́ gbò nuí tṍó e m di dí bàlà booí, kọ bé bà íe nà ṍ kààgà mme ḿva. 14 M beè tú o mon bel nèva. Sõò bàlà boo beè gboó ọvíva, boo bée kọ bà náa dṹùnà bàlà boo belí bé e nda ním̄ dṹùnànà gé bàlà boo naa. 15 Ním̄ gé ban kọ ó túva lọl bàlà boo, sõò m̀ gé ban kọ ó kùmàva lọl bá Pọ́lọ́ Nená. 16 Bà náa dṹùnà bàlà boo, belí bé e nda ním̄ dṹùnànà gé bàlà boo naa. 17 Kpòòlàva sẹlẹ káí tení dú ló o kà kà bel. O mon bel ní e a dú kà kà bel é. 18 Nda lẹẹlàva tẹlẹ bàlà boo belí bé e olo beè lẹ̀ẹ̀là nda tẹlẹ bàlà boo naa. 19 M̀ dìvá boo bée vaá kpòòlà nà ló sẹlẹ káí nèni, kọ bé baala láá kpòòlànà gé ba ló sẹlẹ káí nèni m kà kà. 20 Ním̄ gé tãagàní ló boo áá baala, sõò m̀ gé tãagànàni gé ló boo gbò e bà téní dú ló kpẹa e a dúvá gã́ vaá dẹlẹ́m̄ nyíe boo. 21 M̀ gé ban kọ dénè ọ̀và á dú t̃ẽ̀ènè kà, e Tẹ̀, dì belí bé e olo di m nda vaá nda à di m olo naa. M̀ gé ban kọ baala á dìnà gé m beele, naa ní e bàlà boo é zigà kọ olo beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 22 Nda beè tú íb dù̃ùnè e o beè nèm̄á nèva, kọ bé bà dú t̃ẽ̀ènè kà belí bé e olo nè nda dú t̃ẽ̀ènè kà naa: 23 Nda é dívá m vaá olo dí m nda, kọ bé bà aa deè dú t̃ẽ̀ènè kà, naa ní e bàlà boo é nyímá kọ olo beè lẹ̀ẹ̀làm̄, vaá mè ò vulèva belí bé e o vulè nda naa. 24 Tẹ̀! À taním̄ kọ gbò e o beè tú nvèèm̄ báá á dìm̄ ló kĩ e m dì, vaá bà mon nà dù̃ùnè e o beè tú vulà e o íèm̄ ló nèmàm̄ be sĩ́ ò kalá dò díí kẽ bàlà booí. 25 Tẹ̀ e a lelà! Náa kal ló bée kọ pá bàlà boo náa nyímáni ló, nda nyímàni ló, vaá baalaí a nyímá kọ olo beè lẹ̀ẹ̀làm̄. 26 M beè naa kọ bà á nyimáni ló, vaá m̀ é kil sĩ́ ló ge naa vó, kọ bé íb vulà e o beè ié ló nda láá dìvá m, vaá naa ní e nda é dinàva gé m.”

18

1 Tṍó e Jíìzọ̀s ni ló gbò belí lọ̀l, a beè gboó faalá gbò e bà ólò nyoonée nvée fùlmà dọ̀ múú Kídrọ̀n. Jíìzọ̀s nè gbò e bà ólò nyoonée nvée beè gboó bã ene kà ól e a di kĩé. 2 Júdàs, e a beè teníé ló nvee bá ọ́vá, beè nyimá kĩé, boo bée kọ Jíìzọ̀s ólò bọ̀ọ̀ gè zọ̀ gbò e bà ólò nyoonée nvée bõoná kĩé. 3 Júdàs beè gboó faalá ene gbọọ gbò bé pá Róm̀ nè sìgà gbò kù dẽe ló pá Júù, e a dú ní e gbò togó vààla gyọ́ọ nè pá Fárèsì beè lẹ̀ẹ̀là, vaá túva simá m ólá. Ba beè faalági nu bé bii ló té sã́ nè dũ sã́. 4 Jíìzọ̀s beè nyimá dénè nu e a é gé lẹ̀ẹ̀àé ló, vóá à gboó kyãà elavá sĩ́ vaá bĩináva kọ. “Mée ní e o gé gbĩ́i é?” 5 Bà aalá nèe kọ, “È gé gbĩ́ Jíìzọ̀s, nen Názàrẹ̀t.” Ẹlẹ à kọ, “Nda ẹ̀ẹ̀ e.” (Júdàs, e a ténié ló nvee bá ọ́b, beè di élavá ló.) 6 Tṍó e Jíìzọ̀s kọ́ nèva kọ, “Nda ẹ̀ẹ̀ e,” ba beè gboó zììà kil nvée vaá fiiá dọ kẽ. 7 Jíìzọ̀s à kpáá bĩináva kọ, “Mée ní e o gé gbĩ́i é?” Bà aalá nèe kọ, “È gé gbĩ́ Jíìzọ̀s, nen Názàrẹ̀t.” 8 Jíìzọ̀s à aalá nèva kọ, “M beè kọ́ nèi kọ Nda ẹ̀ẹ̀ e. Be nda ní e o gé gbĩ́i é, ò sọi bá kọ baalaí á àà.” 9 (À kọ́ vó naamá ge mmè bel e a beè lò, kọ, “Tẹ̀, ním̄ peè bãànà ene nen lọl dẽe gbò e o beè nvèèm̄ bá.”) 10 Sáímọ̀n Pítà beè faalá gẹ̀ bé. À gboó mììnà vaá tú kùmà gyóòlo Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ, naa ní e a ful tṍ bá lè lọlie ló. Bée gyóòloá beè kọ̀là Málkọ̀s. 11 Jíìzọ̀s à kọ́ nè Pítà kọ, “Òòmà o gẹ̀ nvee bọ́ọ̀! Ò íè bùlà kọ nda é aa ló gè ṍ non e nà Tẹ̀ ni sẹlẹ́m̄ sĩ́í?” 12 Tṍóá, gbò bé pá Róm̀ nè ba nen tule, bii ló gbò kù dẽe ló pá Júùa, beè gboó sii Jíìzọ̀s vaá bọvíe. 13 Ba beè zẹẹ́ túe inmá ló Ánàs boo bée kọ ẹlẹ beè tẹ̀ va Káíàfàs, e a è dú Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ gbááá. 14 Káíàfàs ní e a beè kọ́ nè gbò tule pá Júù kọ à dú lé kọ ene nen á ú tenmá ból dénè na gbòa é. 15 Sáímọ̀n Pítà beè biia nvée Jíìzọ̀s. Dõòna nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s à naana gé vó. Tã́gíní bé e Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ nè na nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀si beè palà ge nyená lóá, ẹlẹ beè gboó zọ̀ Jíìzọ̀s bã m be Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọá. 16 Sõò Pítà beè elá ke dẹi, nvée gbàn sĩ́. Na nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s, e Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ nè ẹ̀ẹ̀ beè palà ge nyená lóí, beè gboó ooa kẽ aa m beá vaá gé bàn nvín pá bia e a di ló gbàn sĩ́á, naa ní e a láá tú Pítà nvee m beá. 17 Nvín pá bia e a di ló gbàn sĩ́á beè kọ́ nè Pítà kọ, “É kọ olo nóo dṹùnànà gé gbò e bà ólò nyoone nvée gbálài?” Pítà à aalá kọ, “Níì nda nì.” 18 Gbò tóm e a di beá nè gbò kù dẽe ló pá Júù beè kpaagá gẹ̀lẹ̀ gẹ̀lẹ̀ sã́ vaá di élá ló e bà gé zivà, boo bée kọ tọ́ọ beè dì. Pítà beè gé elavá ló vaá zọ̀va zìvà sã́á. 19 Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ beè gboó bĩiná bel Jíìzọ̀s e a kil ló gbò e bà ólò nyoonée nvée nè a dò bá nu. 20 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “M beè olòó ló nà bel tẹlẹ bàlà kẽ kọ bàlà boo á dã̀. M tọ Bàrì nè boo be Tọ Káí, e dénè pá Júù ólò bõoná, ní e m beè olòó tõo noomà nu é. Ním̄ beè olòó gũá ló bel. 21 É kọ́ ó bĩinám̄ bel é? Bĩiná gbò e ba è dã́m̄ bel gã́ kọ bà á kọ́ nu e m beè kọ́ nèva. Bĩináva, mè bà nyímá nu e m beè kọ̀.” 22 Tṍó e Jíìzọ̀s ni ló gbò belí, ene nen kù dẽe ló pá Júù e a è di élá kĩé beè gboó magíe bá vaá kọ, “Pọ̀ náa siíni gè aalá bel naaá nè Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ!” 23 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Be à íe lọ̀ bel e m ni ló, ò kọ́ naa ní e dénè nen e a di kĩí é nyimá. Sõò be bel e m gé ló lelà, éé náa ò magím̄ bá é?” 24 Ánàs beè gboó túe gbẹẹ bé e ba è bọvíe naa vaá lẹ̀ẹ̀làe má Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ, e a kọlà Káíàfàs. 25 Sáímọ̀n Pítà beè dì gé élá kĩé e a gé zivà sã́á. Bà gboó kọ́ nèe kọ, “É kọ olo nóo dṹùnànà gé gbò e bà ólò nyoone nvée gbálài?” Sõò Pítà beè amà sàn kọ, “Níì nda nì.” 26 Ene kà nen tóm Pọ̀b Nen Vààla Gyọ́ọ, e a dṹùnà gbálà e Pítà beè fùl tṍ lọl lóá, beè gboó ló bel vaá bĩina Pítà kọ, “É kọ níì olo ní e nda è mon ló Jíìzọ̀s m ólá nì?” 27 Pítà beè kpáá àmànà gé sàn, vaá boo t̃ẽ̀ènè tṍóá, kõ̀ò à gboó kù kpã́. 28 Dee gé zilà gé, gbò tule pá Júù beè tú Jíìzọ̀s lọl tọ Káíàfàs kilma pọ̀b tọ nen e Méné Róm̀ beè sẹlẹ togó kĩé. Baala náa beè bã tọá kọ, mè á di vó, bà kyọè ba dì tõ̀ò káí vaá naa kọ bà á gá láá denàè Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí. 29 Páílẹ̀t beè gboó sívá ló ke dẹi gé bĩináva kọ, “Mó kà log ní e o kọ́ì kọ gbálài dọ é?” 30 Bà aalá nèe kọ, “Be gbálài náa beè dú nen pọ́lọ́ née gá è beè túe domaní ló.” 31 Páílẹ̀t beè gboó kọ́ nèva kọ, “Be vó boolo tuíe aamai gé túi boólo log beemáíe bel ló.” Pá Júù à kọ, “Boolo pá Róm̀ nóo lọì tọ deè kọ beéle é láá beelá ú nè nen.” 32 (Níí beè naaá naa vó kọ bé à ḿmè bel e Jíìzọ̀s beè lò vaá kọ íb bá e a é úmàè.) 33 Páílẹ̀t beè ooa kẽ bã tọá vaá kolí Jíìzọ̀s. À gboó bĩináe kọ, “É kọ olo ní e o dú méné pá Júù e?” 34 Jíìzọ̀s à bĩináe kọ, “É kọ o beè aa deè kọ ó gé bĩinàèm̄ bel e a dì belí vó, sẹ̀ be gé à aa ló nu e ba è kọ́ nèni e a kilím̄ ló é?” 35 Páílẹ̀t à aalá kọ, “É kọ nda pá Júù? Pá o kpá dó nè gbò togó vààla gyọ́ọ ní e a beè faaláni mám̄ é. Éé ní e o beè naa é?” 36 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Nà ge dú méné e a gé bẹl náa aa bàlà booí. Be a beè belí ní e a aa bàlà booí, à gá è ié gbò e bà gé sí tóm nèm̄ e bà gá è bé bé kọ ḿ gá bã bá gbò tule pá Júù. Sõò nà ge dú méné e a gé bẹl náa aa bàlà booí!” 37 Páílẹ̀t beè gboó bĩináe kọ, “Naa kọ ọ̀ọ̀ méné?” Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Olo gé tú o gã́ kọmá kọ m̀m̀ méné. M beè dú bàlà booí gé mèà boo bée ge elá nen di tõ̀ò nè kà kà bel. Kọ̀láá nen e a dṹùnà kà kà bel ólò pãaném̄ tṍ ló.” 38 Páílẹ̀t à bĩiná kọ, “Éé ní e a dú kà kà bel é?” Páílẹ̀t kọ́ vó lọ̀l vaá kpáá òòa kẽ sí ke dẹi ló gbòa gé kọ́ nèva kọ, “Ním̄ gbĩ́ tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́ mòníé bá. 39 Sõò di belí bé e bọọ nàà nu kunu kẽ dì naa, kọ̀láá tṍó Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí m̀ ólò lọl ene nen kpọ́gọ́lọ́ nèi. É kọ ò gbĩ́ì kọ ḿ sọ̀ bá méné pá Júù?” 40 Bà vulí kpã́ kọ, “Ó gá sọ̀ bá ẹlẹ. Tãa vó, ò sọ bá Barábàs!” (Sõò Barábàs beè nen gbóò togó.)

19

1 Páílẹ̀t beè gboó lẹ̀ẹ̀là kọ bà á tú té kpọ́ ló Jíìzọ̀s. 2 Gbò béá beè iilà gẹ́l suu m bela pẹ̀gẹ̀lẹ̀ méné uué ból. Bà gboó tú do do dẽe pọ̀b kọ̀là ló nvèèé ló 3 vaá olòó dúé ló gé kọ́ nèe kọ, “È kãageni, e Méné pá Júù!” Bà gboó kyãà bã̀é ló vaá magíe bá. 4 Páílẹ̀t beè kpáá dọ dẹi ló bõona gbòa vaá kọ́ nèva kọ, “M̀ gé túé mái ke dẹi kọ boolo ó nyimai kọ ním̄ gbĩ́ tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́ mòníé bá.” 5 Pẹ̀gẹ̀lẹ̀ méné e ba è tú gẹ́l suu iilaá beè di ból Jíìzọ̀s vaá pọ̀b do do dẽe kọ̀là lóá à dìé ló boo tṍó e a íná ke dẹi. Páílẹ̀t à gboó kọ́ nèva kọ, “Neenííeá ela!” 6 Tṍó e gbò togó vààla gyọ́ọ nè gbò kù dẽe ló moníe, ba beè gboó vulí kọ, “Káé kú té! Káé kú té!” Páílẹ̀t à kọ́ nèva kọ, “Boolo tuíe aamai gé kaíé. Tãa bá nda, ním̄ gbĩ́ tọ́ọ̀ kà pọ́lọ́ mòníé bá.” 7 Bõona gbòa à aaláé gã́ kọ, “Beele íè beéle log, vaá nyòòmà bé e logá kọ́ naa, à íe ge ù, boo bée kọ à tú a ló kọ ẹlẹ Sã́áná Bàrì.” 8 Tṍó e Páílẹ̀t dã́ naa vó, pọ̀ beè kpáá palà ge siíe. 9 À gboó òòa kẽ bã tọ vaá bĩiná Jíìzọ̀s kọ, “Ò dú ãà e?” Sõò Jíìzọ̀s náa áálá. 10 Páílẹ̀t à kọ́ nèe kọ, “Naa kọ nóó ló bel nè nda? Ò nyímà gé kọ nda íè kpóó ge sọ̀ni bá vaá m̀ ié kpóó ge kọ bà á káni kú té?” 11 Jíìzọ̀s à aalá kọ, “Be náa è dú kọ Bàrì néni na kà kpóó, nóo gá è iém̄ kpóó ló. Sõò nen e a ténim̄ ló nvèèní bá ní e a bọọ gè sí pọ́lọ́ é.” 12 Tṍó e Páílẹ̀t ni dã́ naa vó, a beè gboó pììgà kọ á sọè bá Jíìzọ̀s. Sõò gbòa beè gboó vulí kpã́ vaá kọ́ nèe kọ, “Be ò sọ bá gbálài, è é nyímá kọ ọ̀ọ̀ níì kóò Méné Róm̀ nì! Boo bée kọ kọ̀láá nen e a tú a ló kọ ẹlẹ méné gé bé Méné Róm̀!” 13 Tṍó e Páílẹ̀t ni dã́ gbò belí, a beè gboó tú Jíìzọ̀s kilma ke dẹi, vaá gé ĩì tẽ́ boo kpò té bèèla bel e a di kĩ e a kọlà “Kĩ e bà tṍ dem.” (Vaá à kọ̀là “Gábàtà” m mon bel Híbrù.) 14 Tṍó e a é gé dú fèèbe dee e a é zilà vaá à dọ dee Vààla Gyọ́ọ Ténì Zelí, Páílẹ̀t beè gboó kọ́ nè gbòa kọ, “Neenii bọọ ménéí!” 15 Tṍó e a kọ́ vó, ba beè gboó vulí kpã́ vaá kọ́ nèe kọ, “Túe lọl! È kọ́ ó túe lọl! Káé kú té!” Páílẹ̀t à bĩináva kọ, “Ò kọ́ì kọ ḿ ká bọọ méné kú té?” Gbò togó vààla gyọ́ọ à aalá kọ, “Née íè dõòna kà méné èlmà Méné Róm̀!” 16 Páílẹ̀t beè gboó lọ̀à Jíìzọ̀s bá nèva kọ bà á gé káe. Ba beè gboó faalá Jíìzọ̀s ààmà. 17 Jíìzọ̀s beè bẹ̀ẹ̀là a bàà gbànà té zelmá boná, vaá iná kĩ e a kọ̀là “Ke Tõ̀ò Kóó Togó.” (Vaá à kọ̀là “Gọlgọ́tà” m mon bel Híbrù.) 18 Kĩé ní e bà káe é. A beè iena gé dõòna kà bàà nen e bà káé pálàa bá vaá tú ẹlẹ kává èèlè nyíe zẹ̀ẹ̀. 19 Páílẹ̀t beè emí ene kà togó bel vaá kọ bà á ká ló bàà gbànà téá. A beè emí kọ: Jíìzọ̀s, nen Názàrẹ̀t, Méné pá Júù. 20 Gbele tõ̀ò nen beè bugi, boo bée kọ kĩ e ba è ká Jíìzọ̀s náa beè dú kpã́á aa ló bon. Ba beè emí nuá m mon bel Híbrù, mon bel Látìn, nè mon bel Gríìk. 21 Gbò togó vààla gyọ́ọ beè kọ́ nè Páílẹ̀t kọ, “Ó gá emí ʽMéné pá Júù.’Tãa vó, ò émí kọ, ʽGbálài beè kọ, Nda Méné pá Júù.’ ” 22 Páílẹ̀t à aalá kọ, “Nu e m ni émí, m émí lọ̀l.” 23 Tṍó e gbò béá ká Jíìzọ̀s kú té lọ̀l, ba beè gboó tú a kọ̀là ló vaá dõ̀òmà ténì ke tõ̀ò. Bu nen bé beè tú ene ke tõ̀ò. Ba beè tuna gé a pọ̀b kọ̀là ló e ba è lò vaá dẽe gbà gbá náa è di ló. 24 Gbò béá à gboó bila ló kọ, “Naanii mè néé baa. Tãa vó, è é úúá ńnóm vaá nen e a dọ nè á tù.” Níí beè naaá ge mmè nu e Kpá Káí beè kọ̀, kọ, “Bà dõonà nà kọ̀là ló vaá uuá ńnóm boo nà pọ̀b kọ̀là ló.” Níá kà lèlà bé e gbò béá náa é. 25 Kà Jíìzọ̀s, nè vígà pá bia a kà, nè Mérì, e a íá Klópàs, nè Mérì, e a dú bon Mágdàlà, beè di élá kpàn bàà gbànà té e ba è ká Jíìzọ̀s booá. 26 Jíìzọ̀s beè mòn a kà nè nen e a palà ge vule gbàà gbò e bà ólò nyoonée nvée, e bà di élá kĩé. À gboó kọ́ nè a kà kọ, “Pá bia, tú ẹlẹí naamá o nvín!” 27 À kọna gé nè nen e a ólò nyoonée nvéeá kọ, “Tú pá biaí naamá o kà!” Lọl tṍóá ààmà, nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀sa beè gboó tú kà Jíìzọ̀s kilma ńlẹ be. 28 Tṍó e níí nááá lọ̀l vaá Jíìzọ̀s a nyímá kọ dénè tṍóá mè a tóm a táè, a beè gboó ló bel, naamá gè mmè nu e Kpá Káí beè kọ̀, vaá kọ, “Òòm̄ ká kpáá.” 29 Ene kà nu e agẹ míí di m beè di kĩé. Ba beè gboó tú sàpó diile m mííá vaá tú nvee bĩ́ó ene kà kpóó té e a dú ló té e a kọlà hésọ̀p, vaá nììnà nvèèé gã́. 30 Jíìzọ̀s ṍ mííá lọ̀l, vaá gboó kọ, “À tá!” À gboó uu men kẽ vaá ù. 31 Gbò tule pá Júù beè gboó bàn Páílẹ̀t kọ bà gá è bunìè kpóó tọ gbò e ba è kàa, vaá bà túèva lọlie boo bàà gbànà téá aamàè. Ba beè naa vó boo bée kọ a è bèè dee vòò dee ló Dee Bàrì, e dee e a bẽenée dú dee bò séi pá Júù, vaá bà náa beè gbĩ́ kọ gbòa á di boo bàà gbànà té dọ̀ dee bò séi, boo bée kọ na dee bò séi beè pọ̀b dee. 32 Gbò bé beè gboó àà gé buni tọ túá nen nè ní e a égè bàà nen e ba è gbá Jíìzọ̀s nè ọ̀và kàa. 33 Sõò tṍó e bà íná ló Jíìzọ̀s vaá mòn kọ a beè ú tenmá, bà náa gboó buníe tọ. 34 Ene kà nen béá beè gboó tú a kṍò tìbmà gbàà kú Jíìzọ̀s, vaá múú nè mii à gboó gbẹá boo kolá ààé ló. 35 (Nen e a beè mòn tṍó e nuí gé nááá ní e a élá nen di tõ̀ò ló é, boo bée bé e a é náa vaá boolo ziganai gé. Nu e a kọ́ dú kà kà, vaá à nyimá kọ kà kà bel ní e a gé lóè e.) 36 Níí beè naaá ge mmè nu e Kpá Káí beè kọ̀, kọ, “Tọ́ọ̀ kà a kpóó náa é búná.” 37 Vaá dõòna ke tõ̀ò m Kpá Káí à kọna gé kọ, “Bà é beè dàlà dẽe ẹ̀bmà nen e ba è tú kṍò tìbmàa.” 38 Tṍó e níí téní, Jósẹ̀f, e a dú bon Arimatíà, beè dù gé bàn íí Jíìzọ̀s bá Páílẹ̀t. Páílẹ̀t beè zìgà nèe. À gboó dù gé tú íí Jíìzọ̀s ààmà. (Jósẹ̀f beè olòó gũá nyoone nvée Jíìzọ̀s, vaá náa beè tẹlẹ̀ ló bàlà kẽ boo bée pọ̀ gbò tule pá Júù.) 39 Nikọdímọ̀s, e kà túá dee e a sí ló Jíìzọ̀s a beè kyãàmà bílá dee, beè zọ̀ Jósẹ̀f gbá tọ. A beè faalá kà tõ̀ò máà nè álò e ba è gbà. (Pálàa kà nóoí beè kpée kpée nu ló biè e bà ólò lolmá íí kọ á gá bèm.) 40 Pálàa gbálài beè gboó tú ẹ́ẹ́ páà kọ̀lmà íí Jíìzọ̀s vaá tú gbò kpée kpée nu ló nóoá nvee gbàà kàn e bà kọlmàe, belí bé e pá Júù ólò lolí íí e bà é gé lì naa. 41 Ene kà ól beè di kĩ e ba è fẹ́ Jíìzọ̀s gbẹẹá, vaá ene kà kóló dem e ba beè ãàa kení vaá tòg naamá bànà ú lọ̀l, kĩ e bà gáà beè lì tọ́ọ̀ nen, beè di ólá. 42 Tã́gíní bé e dee e a nyoone deeá beè dú dee bò séi pá Júù, vaá à dú kọ na kà bànà ú beè di ku ló kĩéá, ba beè gboó lì Jíìzọ̀s m.

20

1 Kà bom dee Dee Bàrì, boo tṍó e dee gáà ẹẹ, Mérì, e a dú Mágdàlà, beè sí ló bànà úá vaá mòn kọ ba è tú dem e a è di gã́á lọl. 2 A beè gboó teelá sí ló Sáímọ̀n Pítà nè na nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s e Jíìzọ̀s beè palà ge vùlèa, vaá kọ́ nèva kọ, “Bà dalà bẹẹ Dõò lọl m bànà úá vaá née nyímà kĩ e bà túe sẹlẹ!” 3 Pítà nè nená beè gboó sí ló bànà úá. 4 Pálàa ọ̀và beè teelá, sõò na nená beè teá èl Pítà vaá gyà sĩ́ iná ló bànà úá. 5 A beè uu ló kẽ vaá mòn ẹ́ẹ́ páàa e a di m bànàa, sõò náa beè bã m. 6 Pítà beè dúé nvée, sõò ẹlẹ beè gboó lele tọ bã m bànàa. À mon ẹ́ẹ́ páàa e a di kẽ. 7 À mònna gé báà kàn e a è dìé togóá. Na kà kàn nè ẹ́ẹ́ páàa náa beè gbá pìgà, sõò níé beè sãànà ló tõo. 8 Na kà nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s, e a beè zẹẹ́ iná ló bànà úá, beè gboó bã̀nà gé m. Ẹlẹ monna gé vaá zìgà. 9 (Dénè tṍóá, baala gáà beè tavẹ gé nu e Kpá Káí beè kọ̀, kọ mè à é kẽeà aa ke mà ú.) 10 Gbò e bà ólò nyoone nvée Jíìzọ̀sa beè gboó àà kil be. 11 Mérì beè di élá gã́ bànà úá e a géè tò. Boo tṍó e a gé tóá, a beè uu ló kẽ ẹ̀b m bànà úá. 12 À gboó mòn bàà kà nyómá tóm Bàrì e ba nvèà ẹ́ẹ́ kọ̀là ló vaá ba di ĩ́ì tẽ́ kĩ e ba è tú Jíìzọ̀s mameá. Ene ọ̀và beè di kĩ e togóe beè kpèèà, ńna ọ̀vàa à di kĩ e kpóó tọ́e beè kpèèà. 13 Bà gboó bĩináe kọ, “Pá bia, ò tó ló éé?” À aalá kọ, “Bà dalà nà Dõò ààmà, vaá ním̄ nyímà kĩ e bà túe sẹlẹ!” 14 A gè kiia ló kẽ, à gboó mòn Jíìzọ̀s e a di élá kĩé, sõò náa beè nyimá kọ níá Jíìzọ̀s. 15 Jíìzọ̀s à bĩináe kọ, “Pá bia, ò tó ló éé? Mée ní e o gé gbĩ́ é?” A beè gboó ié bùlà kọ níá nen e a ólò sí tóm m ólá. Vóá à gboó kọ́ nèe kọ, “Tẹ́ẹ̀, be ò beè dàlàe lọl kĩí, ò kọ́ kĩ e o beè sẹlẹ́e nèm̄, mè m̀ é sí gé túe.” 16 Jíìzọ̀s à kolíe kọ, “Mérì.” À gboó kììlà sĩ́ kpeée vaá kolíe m mon bel Híbrù kọ “Rabónì!” (A ge tàb kọlà “Nen Dò Bá.”) 17 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Ó gá siím̄ bá ló, mè m̀ gáà ina gbàn deè ló nà Tẹ̀. Sõò àà sí ló pá nà vígà vaá ò kọ́ nèva kọ m̀ gé sí gbàn deè ló nà Tẹ̀ nè bọọ Tẹ̀, nà Bàrì nè bọọ Bàrì.” 18 Mérì, e a dú Mágdàlà, beè gboó àà gé kọ́ nè gbò e bà ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s kọ, “Nda beè mòn bẹẹ Dõò!” Tṍóá à gboó kọ́ nu e Jíìzọ̀s beè kọ́ nèe nèva. 19 Deeá beè Dee Bàrì, vaá boo ló èlà deeá, gbò e bà ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s beè bṍóná vaá kùà nu tọ ló, boo bée pọ̀ gbò tule pá Júù. Jíìzọ̀s beè gboó dù gé elavá zẹ̀ẹ̀ vaá kọ, “Fẹ́ẹ́ fẹẹ̀ ló á dìí ló.” 20 Tṍó e a ni kọ́ vó lọ̀l, à gboó tú pálàa báe nè gbàà kúe zogèva. Nyíe gbò e bà ólò nyoonée nvée beè palà ge ẹẹ ló gè mòn ba Dõò. 21 Jíìzọ̀s à kpáá kọ́ nèva kọ, “Fẹ́ẹ́ fẹẹ̀ ló á dìí ló. M̀ lẹẹlài belí bé e nà Tẹ̀ beè lẹ̀ẹ̀làm̄ naa.” 22 A beè gboó sẹẹgẹ́va séi boo vaá kọ, “Tui Nyómá Káí. 23 Gbò e boolo iai ló ba pọ́lọ́, Bàrì ia ló. Gbò e boolo nóo iai ló ba pọ́lọ́, Bàrì náa ia ló.” 24 Tọ́màs (e a kọlànà gé Bàà Nvín Kà), e a dṹùnà òb nè bàà nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s, náa beè dìvá ló boo tṍó e Jíìzọ̀s dú. 25 Na gbòa beè gboó kọ́ nèe kọ, “Beele beè mòn bẹẹ Dõò!” Tọ́màs à kọ́ nèva kọ, “Áá be ḿ mon dẽe túlú e a dìé pálàa bá vaá m̀ tú nvéé bám̄ diilé m, nè ge kọ ḿ túná gé bám̄ ọlẹ m deè e a dìé gbàà kú, ním zigà.” 26 Àlàbà dee téní vaá gbò e bà ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s beè kpáá di bṍóná tọ. Tọ́màs beè gboó dìvá ló. Nu tọá beè di kua, sõò Jíìzọ̀s dú gé elavá zẹ̀ẹ̀ vaá kọ, “Fẹ́ẹ́ fẹẹ̀ ló á dìí ló.” 27 À gboó kọ́ nè Tọ́màs kọ, “Tú nvéé báni domá vaá ò ẹvím̄ kè ká bá. Nììnà báni domá vaá ò ọ́lẹ̀m̄ gbàà kú. Gboó zìgà vaá ó gá iená bàà bàà bùlà!” 28 Tọ́màs à gboó aalá nèe kọ, “Nà Dõò nè nà Bàrì!” 29 Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Kọ́ o zigà boo bée kọ ò monmàm̄ dẽe à? Léé sĩ́ di ból gbò e bà náa élá bànà ge mòn bé bà kálá zìgà!” 30 Jíìzọ̀s beè sí gbele tõ̀ò tóm dù̃ùnè e bè náa ẽ́á m kpáí. Gbò e bà ólò nyoonée nvée beè mònmà dẽe. 31 Sõò gbò níí ẽ́á boo bée bé e a é náa vaá ò zigai kọ Jíìzọ̀s dú Méné e Bàrì Sa, e a dú Sã́áná Bàrì, vaá mè ò é dií boo a bée vaá iei dùm boo tṍó e o dẹlẹíe nyíe boo.

21

1 Níí téní vaá Jíìzọ̀s à kpáá tú a ló zogè gbò e bà ólò nyoonée nvée gbẹá boo Pene Taibérìọ̀s. Nee bé e a beè lẹ̀ẹ̀à naaí: 2 Sáímọ̀n Pítà, nè Tọ́màs (e a kọlànà gé Bàà Nvín Kà), nè Natánìẹ̀l (e a dú Kénà e a di Gálìlì), nè pá nvín pá gbálà Zẹ́bìdì, nè dõòna kà bàà nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s, beè bõoná di t̃ẽ̀ènè ke tõ̀ò. 3 Sáímọ̀n Pítà beè gboó kọ́ nè na gbòa kọ, “Nda é gé sí dọọ̀.” Baala à kọ́ nèe kọ, “Beele é zọ́ni gbá tọ.” Ba beè gboó bã faà àà, sõò bà náa síi tọ́ọ̀ nu zivè kà bílá dee deeá. 4 Dee gé zilà gé, Jíìzọ̀s beè gboó elá nu gã́ peneá, sõò gbò e bà ólò nyoonée nvée náa beè nyimáe ló. 5 À gboó kolíva kọ, “Pá nà nvín, ò gáà siilii tọ́ọ̀ nu?” Bà aalá kọ, “Ẽè, è gáà sii tọ́ọ̀ nu.” 6 À kọ́ nèva kọ, “Tovii gbṍò boo bá lèi, mè ò é síilii gyã́à.” Ba beè gboó toví gbṍòa, vaá bà náa láá dùùlànà nvee faà, boo bée gã́ bug gyã́à e a di dẽe. 7 Nen e Jíìzọ̀s ólò palà ge vule gbàà gbò e bà ólò nyoonée nvéeá beè gboó kọ́ nè Pítà kọ, “Níá Dõò!” Tṍó e Pítà dã́ kọ níá Dõò, a beè gboó tú a pọ̀b kọ̀là ló zààa ló (boo bée kọ a beè lọ̀à nu ló). À gboó pẹẹ dọ múú. 8 Sõò bé e faàa náa beè di kpã́á aa ló boo kpòa (a è láá tõ̀ò gè zelí ene kélè ól), na gbòa beè ọví faàa vaá dùùlà gbṍò e gyã́à di ḿmá dẽeá dọ̀ tṍó e bà tú faàa kọọla kẽ. 9 Tṍó e bà aa m faà dọ ela, ba beè mòn gẹ̀lẹ̀ gẹ̀lẹ̀ sã́ e gyã́à di dáa vaá bà mònnà gé fétúlú. 10 Jíìzọ̀s beè kọ́ nèva kọ, “Tui sìgà gyã́à e o síìlììa domai.” 11 Sáímọ̀n Pítà beè gboó sí m faàa gé dùùlà gbṍòa tẹlẹ boo kpò. Gbele gbele pa gyã́à e a gbá toolá àlàbà tub nè òb nè taa (153) pa beè di dẽe, sõò bãànà bé e gyã́à ḿmá dẽe naaí, gbṍòa náa beè bààlà. 12 Jíìzọ̀s beè kọ́ nèva kọ, “Dui gé dei nu.” Tọ́ọ̀ nen e a di gbàà gbò e bà ólò nyoonée nvéeá náa beè dò ge bĩináe kọ “Olo mée?” boo bée kọ ba beè nyimá kọ níá Dõò. 13 Jíìzọ̀s beè gboó dù gé tú fétúlúá nèva kọ bà á dè. T̃ẽ̀ènè áá báá bé e a túná gé gyã́àa nèva kọ bà á bà naa é. 14 Níí ní e a è egè taa tóm e Jíìzọ̀s beè tú a ló zogè gbò e bà ólò nyoonée nvée tṍó e a ni kẽeà aa ke mà ú é. 15 Tṍó e ba ni dé nu lọ̀l, Jíìzọ̀s beè kolí Sáímọ̀n Pítà kọ, “Sáímọ̀n, nvín Jọ́ọ̀n, ò vulèm̄ gé èl bé e dénè baalaá èla vulèm̄ naa?” À aalá kọ, “Ẽei, e Dõò, olo nyímà kọ m̀ vulèèni.” Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Bumá nà gònò naanà ból.” 16 Jíìzọ̀s kólíe ní e a égè bàà tóm kọ, “Sáímọ̀n, nvín Jọ́ọ̀n, ò vulèm̄ gé?” Pítà à aalá kọ, “Ẽei, e Dõò, olo nyímà kọ m̀ vulèèni.” Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Bumá nà gònò naanà ból.” 17 Jíìzọ̀s kólíe ní e a égè taà tóm kọ, “Sáímọ̀n, nvín Jọ́ọ̀n, ò vulèm̄ gé?” Nyíe Pítà beè gboó tãàgà kọ Jíìzọ̀s bĩ́ìnàèe égè taa tóm kọ, “Ò vulèm̄ gé?” Vóá à gboó kọ́ nèe kọ, “Dõò, olo nyímà dénè nu, olo nyímà kọ m̀ vulèèni!” Jíìzọ̀s à kọ́ nèe kọ, “Bumá nà gònò naanà ból. 18 M̀ palà ge ló kà kà bel nèni kọ, tṍó e o beè di ãa, o beè olòó nvèà nu vaá sí kọ̀láá kĩ e a léémáni. Sõò tṍó e o ni ána, ò é niinà báni vaá dõòna nen bọ́víni vaá faaláni tãamà kĩ e bè náa léémáni.” 19 (Jíìzọ̀s beè ló belí naamá gè zogè sĩ́ deè e Pítà é ú vaá à nveè ka ló Bàrì.) Jíìzọ̀s beè gboó kọ́ nèe kọ, “Nyooném̄ nvée!” 20 Pítà kiia ló kẽ vaá mòn nen e Jíìzọ̀s ólò palà ge vulè gbàà gbò e bà ólò nyoonée nvéeá. (Ẹlẹ ní e a beè di kpàn Jíìzọ̀s dee e bà géè dé nu vaá à bĩiná Jíìzọ̀s kọ, “Dõò, mée ní e a é teniní ló nvee bá ọ́b é?”) 21 Tṍó e Pítà moníe, à gboó bĩiná Jíìzọ̀s kọ, “Dõò, vaá ẹlẹí à?” 22 Jíìzọ̀s à aalá nèe kọ, “Be m̀ gbĩ́ kọ á gbẹá dùm dọ̀mà tṍó e nda é dú, éé ní e a kuúni e a di ló é? Olo nyooném̄ nvée!” 23 Belí beè gboó zaala gbàà pá vígà m Kráìst kọ na nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s náa é ú. Sõò Jíìzọ̀s náa beè kọ́ nèe kọ náa é ú, sõò a beè kọ, “Be m̀ gbĩ́ kọ á gbẹá dùm dọ̀mà tṍó e nda é dú, éé ní e a kuúni e a di ló é?” 24 Na nen e a ólò nyoone nvée Jíìzọ̀s ní e a élá nen di tõ̀ò ló gbò nuí vaá emí é. Vaá è nyímà kọ nu e a kọ́ dú kà kà. 25 Jíìzọ̀s beè naana gé dõòna kà gbele tõ̀ò nu. Be bà á emí dénè ẹ̀ẹ̀, ním̄ bulà kọ zivè kà bàlà booí gá è tá gã́ bug kpá e a gá è bã dẽe.