JOHN

1

1 Pho mwanzo phokala urumwengu k'audzangwe kuumbwa, Neno wa Mulungu wàkalako. Yiye wàkala u na Mulungu, na ta yiye naye wàkala ni Mulungu. 2 Ukati uo wa mwanzo, Neno wa Mulungu wàkala u kuko kare na Mulungu. 3 Vyumbe vyosi vyàumbwa kwa njiraye, na k'akuna ta chumbe chimwenga choumbwa phots'o yiye. 4 Yiye ndiye chanzo cha uzima, na uzima uo ndio mwanga wa anadamu. 5 Na mwanga uo unaamwirikira at'u ario dzizani. Anjine a o at'u ario dzizani àkala k'aawenzi na, achiheza kuuziza, ela achishindwa vivyo. 6 Ye ariye ndiye mwanga phokala u phephi na kudza, Mulungu wàmuhuma mut'u mumwenga aihiwaye Johana, 7 kudza-aambira at'u dzuluye, kwa ta at'u osi amukuluphire kuchirira ye Johana. 8 Yiye wàkala ts'iye uo mwanga, ela wàkudza tu ye, kudza-aambira at'u dzulu ya ye ariye ndiye mwanga. 9 Ye ariye ndiye mwanga wa jeri wàkala unadza duniani, na yiye unaamwirikira at'u osi. 10 Yiye wàkudza duniani, na ta yo dunia yàumbwa kwa njiraye, ela at'u a yo dunia k'aamumanyire. 11 Yiye wàlokera na kwa at'ue enye, ela anji a o at'ue enye k'aamukubalire. 12 Ela arat'u osi omukubali na kumukuluphira, wàahenda akale na haki ya kukala anangwa a Mulungu. 13 Ao k'aavyalirwe kulairirana na mulatso, hebu kwa konana chimwiri, na hebu kwa mut'u kuhenza apate ana, ela Mulungu mwenye ndiye Abayao. 14 Ye Neno wa Mulungu wàkala mudamu, na wàsagala naswi. Siswi hwàwona o ubomuwe, ubomu urio ni wa yiye Mwana wa hicheye yelaa kwa Baba Mulungu na yiyi u tele mbazi, na ujeri. 15 Yiye ndiye mut'u ariye Johana Mubatizi wà-aambira at'u dzuluye phogomba kwa laka ra dzulu kukala, "Yuyu ndiye yekala ninamuhadza phoamba, 'Yendekudza nyuma zangu una widimi muno kuriko mimi, maana, wàkalako hangu phokala ts'idzangwe kuvyalwa.' " 16 Na kwahivira wàkala u tele mbazi, udzenderera kuhwonera mbazi. 17 Maana, Mulungu wàlavya Shariya kuchirira Musa, na achonyesa mbazize na ujeriwe kuchirira Jeso K'irisito. 18 K'akuna ta mumwenga yekala udzimona Mulungu kare. Ela ye Mwana wa hicheye, ariye naye ni Mulungu na k'arichana na Mulungu, wàhumanyisa vyo Mulungu arivyo. 19 Vilongozi a Ayahudi ko Jerusalemu àahuma makuhani na Alawi kwa Johana akamuuze vivi, "We u ani?" 20 Johana ariphokwendauzwa,k'aremere kwaudzidza, ela wàgomba lwazu-lwazu kukala, "Mimi ts'imi ye K'irisito." 21 O achimwamba, "Ts'igo go, hwambire we u ani? Vidze, we u Eliya?" Johana achiudzidza achamba, "Ng'o, ts'imi Eliya mino." O achimuuza kahiri achimwamba, "Ukale ndiwe ye mugomvi wa Mulungu?" Johana achiudzidza achamba, "Ng'o, ts'imi mino!" 22 Ao achimuuza kahiri achimwamba, "Bee, we u yuphiye sambi? Hwambire uwe u ani kwa ta huka-aambire ohuhuma nao amanye." 23 Phapho Johana achiudzidza achamba, "Mimi ndimi mut'u niriye ninagomba kwa laka ra dzulu ko nyika kukala, 'Yiikeni tititi njira ya Bwana.' " Maneno dza gago gàgombwa chimbere ni mugomvi wa Mulungu Isaya. 24 Anjine a o at'u okala ahumwa, àkala ni Afarisayo. 25 Ndo ao achimuuza Johana vivi, "Uchikala we ts'iwe ye K'irisito, hebu Eliya, hebu ye mugomvi wa Mulungu, kwadze unabatiza?" 26 Johana achiaudzidza achiaamba, "Mino ninabatiza na madzi, maana, ye K'irisito u phapha kati yenu, ta its'iphokala ni k'amudzangwe kumumanya. 27 Yiye ndiye yendekudza nyuma zangu, na mimi ts'iwirya ta kukala muhendikaziwe wa kumuvula virahu." 28 Maneno gago gàhendeka ko Betania, ng'ambo ya muho wa Jorodani kokala Johana unabatiza at'u. 29 Kunadzachakwe, Johana wàmona Jeso unadza kwakwe, na achamba, "Asenani, yuyat'u ndiye Mwanagonzi wa Mulungu ausaye dambi za dunia! 30 Yuyat'u ndiye yekala ninagomba dzuluye niriphoamba, 'Yendekudza nyuma zangu una widimi muno kuriko mimi, maana, wàkalako hangu phokala ts'idzangwe kuvyalwa.' 31 Ta mimi mwenye nàkala ts'imumanya ni ani, ela nàkudza nichibatiza at'u na madzi, kwa ta nimumanyise kwa Aiziraeli." 32 Ndo phapho Johana achanza kwaambira at'u jisi arivyomumanya mut'u yiye. Yiye wà-aamba, "Mimi nidzona Roho wa Mulungu unatserera na umbo dza ra ngiya kulaa mulunguni, na akahurira dzulu-dzuluye. 33 Ta mimi ts'ingamumanyire ni ani, its'iphokala Mulungu phokala unanihuma nibatize at'u wànamba, 'Mut'u yendemona utserererwa ni Roho wangu, na ahurire dzulu-dzuluye, yiye ndiye yendeabatiza at'u na Roho wa Mulungu.' 34 Ndo vivyo nidzivyona, na ninamwambira kukala, yuyu ni Mwanangwa wa Mulungu." 35 Ts'iku yotuwiriza, Johana wàkala wimire phamwenga na anafunzie airi. 36 Ariphomona Jeso unachira, wà-aamba vivi, "Lolani! Yuyat'u ndiye Mwanagonzi wa Mulungu." 37 Ao anafunzi airi àgasikira maneno gago, na achimutuwa Jeso. 38 Jeso aripholola nyuma na kona ao anafunzi airi anamutuwa, wàauza vivi, "Mutsakulani?" O nao achimuuza achamba, "Rabi" (yiriyo maanaye ni mwalimu), "Kwani we usagalaphi?" 39 Jeso achiaamba, "Nituwani namwi mundakona." Ao anafunzi achimutuwa, na achiphaona pho phat'u phokala achisagala. Ukati uo, gari ni madzuwa ga dziloni, kwa vivyo, achimarigiza dzuwa naye phapho. 40 Mumwenga wa ao anafunzi airi omutuwa nyuma Jeso, wàkala ni Andireya nduguye Simoni P'etero. 41 Ndo Andireya wàanza kwendamutsakula nduguye Simoni mwanzo ta achimona. Ariphomona wàmwamba, "Hwàmona ye Masihi" (yiriyo maanaye ni K'irisito). 42 Chisha, achimuphirika Simoni kwa Jeso. Jeso naye achimulola Simoni, na achamba, "Uwe u Simoni mwanangwa wa Johana. Na vivi nidzikuhats'a rinjine ndiwe Kefa," (ririro kwa Chiyunani ni P'etero). 43 Kunadzachakwe, Jeso wàkwenda jimbo ra Galilaya. Kuko, wàkwendamona Filipu na achimwamba, "Filipu, nituwa." 44 Filipu wàkala ni muchina Betisaida, kadzidzi kolaa ano Andireya na P'etero. 45 Ndo Filipu naye achendamona Natanieli na achimwamba, "Natanieli, hudzimona Jeso mwana wa Jesefu, kulaa Nazareti. Yiye ndiye yehadzwa ni Musa na agomvi a Mulungu anjine kukala undakudza." 46 Ela Natanieli achimwamba, "Hangu rini chit'u chidzo chikalaa Nazareti?" Filipu achimwamba, "Unaambadze? Hebu hinde ukamone." 47 Jeso ariphomona Natanieli unaloka, wàamba, "Munamona ye alokaye! Yiye bee ni Mwiziraeli mwenye, na mwakwe ndani k'amuna ulongo." 48 Natanieli achimuuza achimwamba, "Udzinimanyadze?" Jeso achimwamba, "Uwe phodzokala u kolo ra mutini, na ta phodzokala Filipu k'adzangwe kukwiha, mino nidzikala ninakona vivyo." 49 Phapho Natanieli achimwamba, "Mwalimu, uwe u Mwanangwa wa Mulungu jeri. Uwe u Mufalume wa Iziraeli!" 50 Jeso achimwamba, "Vidze, udzikuluphira vino kwakukala, nidzikwamba, nidzikona hangu u kolo ra mutini? H'a bee manya kukala, undaona mabomu kuchira gaga." 51 Jeso achenderera kwamba, "Ninamwambira jeri-jeri, mundaona mbingu zifunuka, na mone malaikangwa a Mulungu anakwera, na kutserera kwa mimi Mut'u yelaa dzulu."

2

1 Ts'iku ya hahu, kwàkala na nyambura mudzi wa Kana ko jimbo ra Galilaya. Ameye Jeso wàkala u phapho, 2 na Jeso naye wàkala u pho nyamburani phamwenga na anafunzie, maana, àkala adzambirwa. 3 Ndo phapho divai yàsira, na Maryamu achimutuwa mwanawe Jeso achendamwamba, "Baba, divai yisira!" 4 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Mayo, gago ts'i gehu, maana, ukati wangu opangirwa ni Mulungu k'audzangwe." 5 Ela phapho Maryamu achiaamba o ahendikazi, "Rorosi rondoambwa ni Jeso, hendani." 6 Phapho phàkala phana masimikiro mabomu mahandahu ga mawe, garigo chila simikiro ràkala riudzala madaba mane, hebu matsano. Gago gàkala gadziikwa phapho kwa kutuwiriza jadi za Chiyahudi za kudzitakasa. 7 Ndo Jeso achiaamba o ahendikazi, "Gaudzazeni madzi go masimikiro," na ao achigaudzaza tele-tele. 8 Chisha achiaamba, "H'aya hekani machache mukamuphirikire ye mubomu wa nyambura." 9 Madzi gago gàkala gagaluka divai. Ndo mubomu wa nyambura ariphotsumbula yo divai, k'ayimanyire kokala yilaa. Ela o ahendikazi oheka go madzi àkala anamanya. Phapho mubomu wa nyambura achimwiha muloli 10 achimwamba, "Kawaida mut'u ausaye shuhuli wanza kulavya divai mbidzo mwanzo ta at'u achitosheka, ndo akalavya yiriyo ts'i mbidzo. Ela uwe ninaona udziyiika yo divai mbidzo ta vivi!" 11 Yiyi ndiyo dalili ya kwanza ya dalili za Jeso za kwangalaza, na wàyihenda ko mudzi wa Kana, jimbo ra Galilaya, na phapho achonyesa ubomuwe, nao anafunzie achimukuluphira. 12 Gariphochira gago, Jeso wàuka phamwenga na ameye, nduguze a chilume na anafunzie, achenda ta Kaparinaumu, ariko àsagala ts'iku ch'ach'e. 13 Ts'ikuk'uu ya Ayahudi ya P'asaka phokala yi phephi, Jeso wàkwenda Jerusalemu, achendaphenya boma ra hekaluni. 14 Mumo, wàona at'u okala anaguzirana ng'ombe, magonzi na ngiya manga, na okala anavunzirana p'esa asegere mwao mezani. 15 Jeso achihwala ng'ongo, achizisuka chikoto, na achialavya konze ya hekalu phamwenga na magonzi na ng'ombe zao. Achizimwaga zo p'esa za okala anavunzirana, na achizipetula-petula zo meza zao. 16 Chisha, arat'u okala anaguza ngiya manga achiaamba vivi, "Aa auseni phapha. Muts'iyihende chete nyumba ya Baba!" 17 Ndo gariphochira gago, anafunzie achikumbikira gàandikwa Maandikoni ga Mulungu kukala, "Mimi vyo niyihenzavyo nyumbayo Mulungu, bee vindanirya." 18 Vilongozi a Ayahudi anjine àtsukirwa na achimuuza Jeso vivi, "Kwani undahenda dalili yani yondohwonyesa kukala, Mulungu wàkuhuma jeri uhende maneno gano?" 19 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Ribit'eni hekalu riri, nami nindariunula kwa ts'iku t'ahu." 20 Phapho o Ayahudi achimwamba, "Hekalu riri rojengwa myaka mirongo mine na mihandahu (46), wambadze we kukala, undarijenga kwa ts'iku t'ahu?" 21 Ela Jeso ye wàkala unagomba dzulu ya hekalu ririro ni mwiriwe. 22 Ndo ariphokudzafufulwa kulaa kuzimu, anafunzie achikumbikira kukala, wàkala udzigagomba gago, na achigakuluphira Maandiko ga Mulungu, na garat'u maneno gokala Jeso achigagomba. 23 Jeso ariphokala u ts'ikuk'uuni ya P'asaka ko Jerusalemu, at'u anji àmukuluphira ariphoona zo dalilize za kwangalaza arizozihenda. 24 Ela Jeso k'aatuwire gao, maana, wàkala unaamanya at'u osi vyo arivyo. 25 Yiye wàkala k'atakiya kwambirwa ni mut'u dzulu ya at'u, maana, wàkala unagamanya lwazu-lwazu maazo gao.

3

1 Kwàkala chilongozi mumwenga wa Chiyahudi wa chirundu cha Afarisayo, aihiwaye Nikodemo. 2 Ts'iku mwenga na usiku yiye, wàkwenda kwa Jeso, achimulamusa chisha achimwamba, "Mwalimu, hunamanya kukala uwe u mwalimu uriyeolohewa ni Mulungu, kwakukala, k'aphana mut'u aidimaye kuhenda zizi dalili za kwangalaza uzihendazo phots'o Mulungu." 3 Jeso achimwamba, "Ninakwambira jeri-jeri uwe, mut'u ats'iphovyalwa luphya, k'aidima kuwona Ufalume wa Mulungu." 4 Nikodemo achimuuza vivi, "Kwani mut'u muzima unaidimadze kuvyalwa kahiri? Akale unaidima kuuya ndanini mwa ameye, na akavyalwa lwa phiri?" 5 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Ninakwambira jeri-jeri uwe, mut'u ats'iphovyalwa kuchirira madzi na kuchirira Roho wa Mulungu, bee k'aidima kamare kuphenya Ufalumeni kwa Mulungu. 6 Mwiri wa mudamu uvyalwa ni abaye na ameye, ela mazagazi ga chiroho gavyalwa ni Roho wa Mulungu. 7 Uts'angalale kwakukala, nidzikwambira kukala, ni seti muvyalwe luphya. 8 Vuto nikuvuma na kwenda rihenzako, na nikukala unarisikira vyo rivumavyo, ela k'umanya rilaako, hebu rendako. Ndo Roho wa Mulungu naye uvyala mazagazi ga chiroho dza vivyo." 9 Nikodemo achimuuza vivi, "Uu! Maneno gano ganaidimikikadze?" 10 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Uwe u mwalimu mwenye umanyikanaye kwa Ayahudi. Ndo kwadze k'ugamanya maneno gano? 11 Ninakwambira jeri-jeri uwe, mimi ninagomba nigamanyago, na gogaona na matso, ela mwi k'amuwenzi udzumbe wangu. 12 Nichikala nidzimwambira gano maneno ga phapha duniani tu namwi k'amukuluphira, fuje nichidzamwambira maneno ga mulunguni? 13 K'akuna mut'u yekwenda dzulu mulunguni, ela mimi Mut'u yelaa dzulu nàlaa kuko mulunguni. 14 Virat'u Musa arivyomuunula dzulu yuyat'u nyoka wa shaba ko nyika, mimi Mut'u yelaa dzulu nami, ni seti niunulwe dzulu dza vivyo, kwa ta chila anikuluphiraye akale na uzima uphya wa kare na kare." 16 Maana, Mulungu wàahenza at'u a dunia muno ta achimulavya Mwanawe wa hicheye, kwa chila amukuluphiraye ats'ihangamike, ela akale na uzima uphya wa kare na kare. 17 Maana, Mulungu wàmuhuma Mwanawe duniani kudzaakombola at'u, ela k'amuhumire adze aalamule. 18 Chila amukuluphiraye Mwana k'alamulwa, ela yets'emukuluphira, ulamulwa kare ni mulongo kwakukala, k'amukuluphirire Mwana wa hicheye wa Mulungu. 19 Na Mulungu unaalamula at'u ni alongo kwakukala, wàhuma Mwanawe, ariye ndiye mwanga, ela at'u ahenza dziza kuriko o mwanga kwakukala, mahendo gao gàkala ni mai. 20 Chila mut'u ahendaye mai umena mwanga, na k'adza pho phenye o mwanga, kwakukala, k'enzi mahendoge mai gamwirikwe. 21 Ela ahendaye ga haki unadza mwangani, kwa ta vimanywe lwazu kukala, gakwe gohenda wàidimiswa ni Mulungu. 22 Gariphochira gago, Jeso wàkwenda vidzidzi vya jimbo ra Judea phamwenga na anafunzie, achikala kuko ts'iku nyinji, na o anafunzie achibatiza at'u. 23 Johana naye wàkala unaenderera kubatiza at'u ko Ainoni, phephi na mudzi wa Salemu, kwakukala, kwàkala kuna madzi manji, na at'u àkala anenda kwenda kwa akabatizwe. 24 (Ukati uo, Johana wàkala k'adzangwe kufungwa.) 25 Ts'iku mwenga, kwàlairira k'ani kati ya anafunzi a Johana, na Muyahudi mumwenga dzulu ya kutakaswa ndani ya madzi. 26 Ndo ao anafunzi achimutuwa Johana achendamwamba, "Mwalimu, yuyat'u mut'u yekala naye ko ng'ambo ya muho wa Jorodani na ta wàkala uchiambira at'u dzuluye, bee vivi naye unabatiza, na at'u osi anamutuwa yiye." 27 Johana achiaudzidza achiaamba, "Mut'u k'aidima kupata chit'u chochosi phots'ohewa ni Mulungu. 28 Samba nàmwambira chimbere mwi kukala, 'Mimi ts'imi ye K'irisito, ela ni nàhumwa ni Mulungu nimulongolere'? 29 Mwimwi nimumanye kukala, mwari ni wa muloli, ela musena wa muloli aimaye na kusikira laka ra muloli, nikuhamirwa muno. Sambi, yiyo ndiyo raha nisikirayo mimi, na yichimira. 30 Yiye ni seti ahwale nguma, nami nguma yangu yiphunguke." 31 Adzaye kulaa dzulu, u dzulu kuchira osi; na alaaye duniani, ni wa phapha duniani, na ugomba ga phapha duniani. Ela adzaye kulaa mulunguni, u dzulu kuchira osi, 32 na ugomba dzulu ya garat'u arigogaona na kugasikira, ela ni at'u achache tu akuluphirao udzumbewe. 33 Mut'u aukuluphiraye udzumbewe, bee unakubali tsetsetse kukala, Mulungu ni mujeri. 34 Maana, ye mut'u ahumwaye ni Mulungu ugomba ga ye Mulungu, maana, Mulungu unamwajaliya mut'u yiye Rohowe phots'o chipimo. 35 Baba Mulungu unamuhenza ye Mwanawe, na maneno gosi wàmurichira yiye. 36 Kwa vivyo, amukuluphiraye ye Mwana, unao uzima uphya wa kare na kare. Ela yets'emukuluphira, k'andaupata uzima uo, maana, Mulungu unaenderera kumutsukirirwa.

4

1 Afarisayo àsikira nguma kukala, Jeso wàkala unabatiza na kwapata anafunzi anji kuriko Johana. (Ela ujeri ni kwamba, Jeso wàkala k'abatiza its'iphokala o anafunzie.) Ndo Jeso ariphomanya kukala, Afarisayo àkala asikira nguma zizo, wàlaa Judea achanza kuuya Galilaya phamwenga na anafunzie, 4 na charo chicho, chàmuhenda achire na jimbo ra Samariya. 5 Ndo achifika Sukari, kadzidzi ka ro jimbo ra Samariya, phephi na vuwe rokala Jakobo udzimup'a mwanawe Jesefu. 6 Phat'u phapho, phàkala phana chisima cha Jakobo, naye Jeso achisagala k'anda-k'anda ya cho chisima, maana, wàkala utsoka na charo, na dzuwa ràkala ri vitswani. 7 Anafunzie achimuricha phapho, achenda madukani kugula chakurya. Ndo muchet'u mumwenga wa Chisamariya achidza phapho kudzaheka madzi. Jeso achimwamba, "Mayo, nihekera madzi ninwe." 9 Ela ye muchet'u wa Chisamariya achimwamba, "Aa! Univoyadze madzi we Muyahudi, na mino ni muchet'u wa Chisamariya?" (Chijadi, Ayahudi k'aatsanganyikana na Asamariya.) 10 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Kala unamanya Mulungu ahenzacho kukup'a, na kala mimi nikuvoyaye madzi nami unanimanya ni ani, ungari udzinivoya kare, nami ningari nidzikup'a madzi ga uzima." 11 Ye muchet'u achimwamba, "Mutumiangwa, uwe k'una ndoo ya kuhekera madzi, na chisima chichi chi ndani. H'aya udzigapataphi go madzi ga uzima? 12 Hebu, we unadzihenda u mubomu kuchira mutumia Jakobo? Yiye ndiye yehusiyira chisima chichi, na ye mwenye, anae na mifugoye àkala achinwa madzi ga chisima chichi vivyo." 13 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Chila anwaye madzi gaga, undagwirwa ni ch'iru kahiri. 14 Ela yendenwa madzi gondomup'a mimi, bee k'andagwirwa ni ch'iru ta kare na kare. Maana, madzi gondomup'a gandakala dza dzitso ra madzi mo mwakwe ndani, na gandaenderera kumup'a uzima uphya wa kare na kare." 15 Phapho ye muchet'u achimwamba vivi, "Mutumiangwa, bee nip'a madzi gago kwa ta nits'isikire ch'iru kahiri, hebu kudzaheka madzi phapha." 16 Jeso ye achimwamba, "Enda ukamwihe mulumeo udze naye phapha." 17 Ye muchet'u achimuudzidza achimwamba, "Ts'ina mulume mino." Jeso naye achimwamba vivi, "Udzigomba ujeri kukala, k'una mulume. 18 Maana, uwe wàhwalwa ni alume atsano, na ye uriye naye vivi ts'i mulumeo. Kwa vivyo, vyodzogomba bee, ni ujeri kamare." 19 Phapho ye muchet'u achimwamba, "Mutumiangwa, ninaona uwe u mugomvi wa Mulungu. 20 Sambi ni hivi baba, akare ehu àkala achivoya dzulu ya chirima chichi, na ta siswi vivi huvoya phapho. Ela mwi Ayahudi munaamba kukala, Mulungu ni seti avoywe ko Jerusalemu! Ndo ajeri ni aphio?" 21 Phapho Jeso achimwamba, "Mayo, nikuluphira. Ukati unadza urio k'undatakiya kumuvoya Baba Mulungu dzulu ya chirima chichi, hebu ko Jerusalemu. 22 Mwimwi Asamariya munamuvoya yets'emumanya, ela sino Ayahudi hunamumanya ye humuvoyaye. Maana, wokofu wàng'azwa kuchirira siswi Ayahudi. 23 Ela ukati unadza, na mwanzo ta ni ufika kare vivi, urio amuvoyao Baba Mulungu jeri, andamuvoya kwa kulongozwa ni Roho na ujeri, maana, Baba Mulungu unahenza avoywe ni at'u dza ao. 24 Ninakuhenza umanye kukala, Mulungu ni Roho, na at'u amuvoyao ni seti avoye kwa kulongozwa ni Roho, na ujeri." 25 Ye muchet'u achimwamba, "Mimi ninamanya kukala, ye Masihi" (yiriyo maanaye ni K'irisito), "undakudza. Na achidza, undahwambira chila chit'u." 26 Phapho Jeso achimwamba, "Mayo, mimi nigombaye nawe ndimi ye Masihi." 27 Anafunzie àuya ukati uo, na àangalala muno ariphomona Jeso unagomba na muchet'u. Ela k'aphana mut'u yemuuza ye muchet'u, "Uhenzani?" hebu yemuuza Jeso, "Kwadze unagomba na yuno?" 28 Ye muchet'u achiyiricha nyunguye phapho, achiuya mudzini achenda-aamba at'u vivi, 29 "Asenani! Mimi nidzonana na mut'u yedzenambira maneno gangu gosi gohenda! Mimi ninaona yiye ta ndiye K'irisito. Hindeni mukamone!" 30 At'u achilaa pho mudzini, achenda kwa Jeso. 31 Ukati uo wenye, anafunzie àkala anamulombera Jeso anamwamba, "Mwalimu, arya chakurya." 32 Ela Jeso ye achiaudzidza achiaamba, "Mimi nina chakurya chiricho mwimwi k'amuchimanya." 33 Anafunzie achiuzana-uzana vivi, "Vidze, phakale phana mut'u yedzemurehera chakurya?" 34 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Chakurya changu ni kuhenda henzo ra yenihuma, na niyimale kaziye. 35 Mwimwi muchiphanda ni seti mwambe, huna myezi mine ndo huguwe. Ela ninamwambira mino kukala, tsuphani matso kuzunguluka phapha phosi huripho, na mundaona mavuno gafika ga kuguwa. 36 Vivi ye muguwi unapata muzawe kare, na kuguwakwe ni kwahenda at'u apate uzima uphya wa kare na kare, kwa ta muphandi na ye muguwi adze ahamirwe phamwenga. 37 Kwa vivyo, t'adi yiyi yambayo, 'Mumwenga ni kuphanda na munjine akaguwa,' ni ya jeri. 38 Ndo mimi nidzimuhuma mukaguwe mavuno garigo ts'imwi gàphanda. At'u anjine ndio ohenda kazi, ela mwimwi mwendaguwa go mavuno." 39 Maneno gogombwa ni ye muchet'u kukala, "Udzinaambira maneno gangu gosi nirigohenda" ndigo goahenda Asamariya anji a mudzi uo amukuluphire Jeso. 40 Ndo o Asamariya okwenda kwa Jeso àmuvoya akale kwao; naye achisagala mitsana miiri. 41 Na manenoge gogomba phapho gàahenda at'u anji muno amukuluphire. 42 Phapho o at'u àkala achimwamba ye muchet'u, "Siswi vivi hunakuluphira na hunamanya kukala, yuyu ndiye Mutivyi wa urumwengu jeri, maana, ta siswi enye hudzisikira, ela ts'i kwamba hunakuluphira kwa go manenogo hicheye tu." 43 Ziriphochira zo ts'iku mbiiri, Jeso wàuka phapho achilongoza kwenda Galilaya. 44 Maana, Jeso mwenye wàkala ugomba kare kukala, "Mugomvi wa Mulungu k'aishimiwa kwao." 45 Kwa vivyo, Jeso ariphofika ko Galilaya, achina Galilaya àmutsangira kwakukala, àkala adzigaona gosi gogahenda ko Jerusalemu ukati wa ts'ikuk'uu ya P'asaka, maana, ao nao àkala a kuko. 46 Ndo Jeso ariphokala u ko Galilaya, wàtsemberera mudzi wa Kana phat'u pharipho wàkala ugaluza madzi kukala divai. Kuko, kwàkala kuna mubomu mumwenga yekala una mwana mukongo mudzi wa Kaparinaumu. 47 Ndo ye mubomu ariphosikira kukala, Jeso wàkala ulaa Judea na ukudza Galilaya, wàmutuwa, achendamulombera kukala, ende akamuphoze mwanawe, maana, wàkala ni mukongo ta yupwi! 48 Jeso achimwamba, "At'u mwimwi muts'iphoona dalili na maut'u-maut'u ga kwangalaza, k'amundakuluphira!" 49 Ye mubomu achimwamba, "Bwana, uwe hinde vivi kare, phots'o mwanangu kufa." 50 Jeso achimwamba, "Enda tu we, mwanao uphola." Ye mubomu achikuluphira maneno ga Jeso, na achanza charo cha kuuya mudzini. 51 Ndo mwenye ariphokala ucheri njirani unauya, achonana na ahendikazie anamutuwa, na achimwambira kukala, mwanawe wàkala k'ana neno. 52 Achiauza saa yorichirwa mwanawe; nao achimwamba, "Ni dzana saa fungahe za mutsana pho chiphuti chiriphomuricha." 53 Phapho ye mutumia achikumbikira kukala, yàkala ni saa yiyo yenye yiriyo Jeso wàmwamba, "Mwanao uphola." Ndo yiye mwenye ariphofika mudzini, achikuluphira phamwenga na adamue osi. 54 Yiyi yàkala ni dalili ya kwangalaza ya phiri yohendwa ni Jeso ko Galilaya, na yiyi wàyihenda ariphokala adziuya kuko kulaa Judea.

5

1 Gariphochira gago, Jeso wàuya Jerusalemu, maana, kwàkala kuna ts'ikuk'uu ya Ayahudi. 2 Na kuko Jerusalemu, phephi na Dziyango ra Magonzi, phana bop'o ra madzi riihiwaro Betizata kwa Chiburania, ririro rina mavaranda matsano. 3 Mo mavarandani mwàkala muna akongo anji alazwa; at'u ots'oona, virema, na a kupholoza. 5 Ndo phapho phàkala phana mut'u mumwenga yekala ugaya na ukongo myaka mirongo mihahu na minane (38). 6 Jeso achimona uhembelele phapho, na wàkala unamanya kare kukala, wàkala ukala phapho ts'iku nyinji. Ndo achimulamusa, chisha achimuuza vivi, "Vidze, ukale unahenza kuphola we?" 7 Ye mut'u achimuudzidza achimwamba, "Aa! Baba, ts'ina mut'u wa kunitiya madzini gatsivulwapho, na chila nichamba ninaheza kuphenya, mukongo munjine nikukala udzinilongolera kare." 8 Phapho Jeso achimwamba, "Unuka, uhwale t'andikoyo na wenende." 9 Phapho kare ye mut'u achiphola, achihwala t'andikoye na achenenda. Neno riro ràhendeka ts'iku ya Sabato. 10 Kwa vivyo, vilongozi a Ayahudi ariphomona ye mut'u yephozwa utsukula t'andikoye, àmwamba, "Rero ni Sabato, kwa vivyo, shariya k'ayikuhenzeza kutsukula t'andikoyo." 11 Ela ye achiaamba, "Nidziphozwa mino, na ye mut'u yedzeniphoza ndiye yedzenamba, 'Hwala t'andikoyo wenende.' " 12 O Ayahudi achimuuza vivi, "Ye mut'u yedzekwamba, 'Hwala t'andikoyo wenende,' ni ani?" 13 Ela ye mut'u yekala uphozwa wàkala k'amanya ni ani, maana, Jeso wàkala uyaya mo duu bomu ra at'u. 14 Ndo gariphochira gago, Jeso wàkwendamona hekaluni ye mut'u yekala udzimuphoza na achimwamba, "Unaona mba vino u muzima kamare, h'a bee uts'ihende dambi kahiri uts'idze ukagwirwa ni kuu kuchira rokala naro." 15 Ye mut'u unalaa phapho, wàkwenda kwa vilongozi a Ayahudi achenda-aambira kukala, Jeso ndiye yemuphoza. 16 Jeso wàkala maneno dza gago unagahenda ta ts'iku ya Sabato, na o vilongozi a Ayahudi àkala achimuhendera mauku kwa gago. 17 Ela Jeso ye achiaamba, "Baba unahenda kazi ts'iku zosi ta vivi, na mimi nami ninahenda kazi dza vivyo." 18 Na Jeso ariphogomba maneno gago, o vilongozi a Ayahudi àdina kutsakula njira ya kumuulagira. Maana, o àkala anamona unadzihenda u sawa na Mulungu kwahivira wàkala udzamba ni Abaye, ela ts'i kwakukala, wàkala uvunza shariya ya Sabato hicheye tu. 19 Ela Jeso ye achiaudzidza kahiri achiaamba, "Ninamwambira jeri-jeri, mimi Mwana ts'iidima kuhenda gangu mwenye, ta its'iphokala ninahenda chirat'u nichonacho Baba unachihenda. Maana, chirat'u chihendwacho ni Baba, mimi Mwana nami ndicho nihendacho. 20 Maana, Baba unanihenza mimi Mwanawe, na unanonyesa maneno gosi ahendago. Na vivi undanonyesa kazi bomu kuchira zizi, na nizihende ta mwimwi mosi mwangalale. 21 Ndo virat'u Baba Mulungu afufulavyo nyufu na kwaudza moyo, mimi Mwanawe nami, ninaap'a uzima osi niahenzao. 22 Dzulu ya gago, Baba Mulungu k'alamula mut'u, maana, o ulamuli wosi wànip'a mimi Mwanawe, 23 kwa ta at'u osi anogophe mimi Mwana, dza virat'u amogophavyo ye Baba Mulungu. Na yets'enogopha mimi Mwana, k'amogopha ta ye Baba Mulungu yenihuma. 24 Ninamwambira jeri-jeri mino, arisikizaye neno rangu, na kumukuluphira yenihuma, unao uzima uphya wa kare na kare. Yiye k'alamulwa, maana, wàlaa kare chifoni achiphenya uzimani. 25 Ninamwambira jeri-jeri mino, ukati unadza, na mwanzo ta ni ufika kare vivi, urio at'u ario chifoni cha chiroho andasikira laka ra mimi Mwana wa Mulungu, na ondorituwa andakala na uzima. 26 Maana, Baba Mulungu ndiye chanzo cha uzima, na mimi Mwanawe nami, wànaajaliya kukala, chanzo cha uzima dza vivyo. 27 Na chisha, wànip'a widimi wa kulamula kwakukala, mimi ndimi Mut'u yelaa dzulu. 28 Ndo mwimwi muts'angalazwe ni gago, kwakukala, ukati unadza urio afadzi osi ario mbirani andasikira laka rangu, 29 na afufuke. Na arat'u ohenda madzo, achifufuka andakala na uzima uphya wa kare na kare, ela arat'u ohenda mai, achifufuka, anenda ulamulini. 30 Ela ta vivyo, mimi ts'iidima kuhenda gangu mwenye. Kwa vivyo, mimi nilamula virat'u nambwavyo nilamule, na o ulamuli wangu ni wa haki. Maana, maazo gangu ts'i kuhenda nihenzavyo mimi mwenye, ela ni kuhenda henzo ra yenihuma." 31 Jeso wàenderera kugomba achamba, "Mimi nichenderera kudzilavira ushaidi mwenye, mundawona dza kwamba ushaidi wangu ts'i wa jeri. 32 Ela phana munjine alavyaye ushaidi dzulu yangu, nami ninamanya kukala, ushaidi alavyao dzulu yangu, bee ni wa jeri. 33 Mwimwi mwàahuma at'u kwa Johana, na yiye wàlavya ushaidi wa jeri dzulu yangu. 34 Ela ta vivyo, mimi ts'itakiya ushaidi wa mut'u, ta uo wa Johana nidzimuhadzira tu kwa mokoke. 35 Gago maneno ga Johana gàkala dza taa ra mukono mumwirikiraro njira, na o mwangawe wàmuhamira kwa chiwango. 36 Ela o ushaidi nirio nao dzulu yangu, uchira hinyo wa Johana. Maana, zo kazi nirizohewa ni Baba Mulungu nizichimize, ni zizi zenye nizihendazo, na zizi ni ushaidi dzulu yangu kukala, ye Baba Mulungu mimi wànihuma. 37 Na chisha, ye Baba Mulungu yenihuma, yiye mwenye naye wàlavya ushaidi vivyo dzulu yangu, ta mwi ni k'amudzangwe kusikira lakare, hebu kona umbore, 38 na nenore k'arimo mwenu ndani, maana, mimi yenihuma mwi k'amunikuluphira. 39 Mwimwi munagasomat'o Maandiko ga Mulungu na kulilikana dzuluye, kwa munaona munaidima kupata uzima uphya wa kare na kare kuchirira vivyo. Bee manyani kukala, gago ganalavya ushaidi dzulu yangu, 40 ta mwi ni munarema kudza kwangu kudzapata o uzima uphya wa kare na kare. 41 Mimi ts'i kwamba ninahenza kulikwa ni at'u, 42 ela mwi ni ninamumanya k'amumwenzi Mulungu kamare. 43 Maana, mimi nàkudza na ga Baba, na k'amuniphokera. Ela, mut'u munjine achidza na gakwe mwenye, mwimwi yiye munamuphokera. 44 Mwimwi k'amwidima kukuluphira! Maana, mwi muhenza kulikana mwimwi enye kwa enye, ela k'amutsakula kulikwa ni ye Mulungu wa hicheye. 45 Bee, ts'oneni mino ndimi yendemulumbira kwa Baba Mulungu. Ye mukare wenu Musa, ariye Shariyaye munayituwa, ndiye amulumbiraye. 46 Kala mwàkala munamukuluphira Musa, ta mimi nami mungari kunikuluphira, maana, Musa wàandika dzulu yangu. 47 Ela kwahivira k'amugakuluphira go arigogaandika, h'aya bee gano maneno gangu mundaidimadze kugakuluphira?"

6

1 Gariphochira gago, Jeso wàphenya mashuwani achivuka ziya ra Galilaya, (hebu ziya ra T'iberiya). 2 Duu bomu ra at'u richitsegatsega ro ziya kumutuwa kwakukala, àkala adzona dalili za kwangalaza zokala achizihenda za kwaphoza akongo. 3 Jeso kuko achambuka mwangoni, achisagala phamwenga na anafunzie. 4 Ukati uo, ts'ikuk'uu ya Ayahudi ya P'asaka yàkala yi phephi. 5 Ndo Jeso ariphotsupha matso na kona at'u analoka kuloka, wàmuuza Filipu achimwamba, "Chakurya cha kwamvunya at'u ano osi, hundachigulaphi?" 6 (Wàgomba vivyo kumuheza Filipu tu, ela ye mwenye wàkala unamanya rondorihenda.) 7 Filipu achimuudzidza vivi, "Ta chakurya chigulwacho ni mahelufu ga p'esa, chisha k'achindaahenda chila mumwenga apate ut'u wa kusika moyo." 8 Mumwenga wa anafunzie aihiwaye Andireya, nduguye Simoni P'etero, achimwamba, 9 "Phana mwanache wa chilume mumwenga phapha mwenye mikahe mitsano ya mere, na mabeshe mairi. Ela ta vivyo, bee vyo nini wahi kwa duu bomu ra at'u dza rino?" 10 Phapho Jeso achamba, "Aambireni at'u asagale ahewe chakurya." Phat'u phapho phàkala phana nyasi nyinji. Ndo o at'u achisagala, na alume hichiyao àkala anapata helufu ts'ano (5,000). 11 Jeso achiyihwala yiyat'u mikahe, achilavya mumvera kwa Mulungu, na achiap'a anafunzie aap'e o at'u agavyane. Achihwala go mabeshe nago, achihenda dza vivyo, na chila mut'u achipata cha kumumvunya. 12 At'u ariphomvuna, Jeso wà-aamba anafunzie vivi, "Tsolani-tsolani visiku vyodzosala. Hendani mitsunzu muts'ibanange chakurya." 13 Ndo achitsola-tsola visiku vyokala visazwa ni o at'u, na achiudzaza vikaphu kumi na viiri vya visiku vya mikahe ya mere. 14 O at'u ariphoona yo dalili ya kwangalaza yohendwa ni Jeso, àamba, "Yuyu ndiye ye mugomvi wa Mulungu yeambwa undakudza duniani!" 15 Ela Jeso ye achiuka hicheye achiuya ko mwangoni kahiri, maana, wàkala unamanya andakudzamugwira amuhende mufalume wao. 16 Kuriphotswa, o anafunzi a Jeso àteremuka ta ziyani, 17 achendaphenya mashuwani, na achanza kuvuka kwenda Kaparinaumu. Ukati uo, kwàkala kuhenda dziza, na Jeso wàkala k'adzangwe kwagwira. 18 Ndo enye vyokala anenda, maimbi gachanza kuyipiga yo mashuwa, maana, kwàkala kuna vuto bomu. 19 O anafunzi ariphokala àkwenda k'ilomita ts'ano hebu t'andahu, àmona Jeso unaenenda dzulu-dzulu ya madzi, ta udziyifikira phephi yo mashuwa, na achogofyerwa muno. 20 Ela Jeso achiaamba, "Ts'ogofyerweni, ndimi!" 21 Phapho o anafunzi achikala razi kumupakiya Jeso mo mashuwani, ela phapho kare mashuwa yichifika ko its'i yokala anenda. 22 Kunadzachakwe, at'u anji àanza kurundikana ko upande wa phiri wa ro ziya kokala Jeso urisa at'u mikahe. Ao àkala anatariza amone Jeso, maana, àkala anamanya kukala, yiye na anafunzie àkala àkudza na mashuwa mwenga kuko, na yiyo yàkala yidziuka na anafunzie hichiyao, Jeso ye achikala adzimuricha kuko. 23 Mashuwa zinjine zokala zilaa mudzi wa T'iberiya, zàkudzatiya nanga phephi na phapho phat'u pharipho Jeso wàkala udziamvunya at'u okala achira helufu ts'ano (5,000) na mikahe mitsano. 24 Ndo ao at'u ariphomanya kukala, Jeso na anafunzie àkala k'aapho phapho, achiphenya mashuwa zizo, na achenda Kaparinaumu kwendamutsakula ye Jeso. 25 Ariphokwendamona ko Kaparinaumu, àmuuza vivi, "Mwalimu, wàkudza rini kuno?" 26 Jeso ye achiaudzidza achiaamba, "Ninamwambira jeri-jeri, mwimwi munanitsakula kwa ko kukala nàmup'a mikahe muchirya ta muchimvuna, ela ts'i kwakukala, mwàona dalili za kwangalaza. 27 Ela bee ts'ihendeni chadi cha kuhenda kazi kwa mupate chakurya chibanangikacho tu. Its'iphokala, hendani chadi cha kuhenda kazi kwa mupate chakurya chots'obanangika, chondaenderera kumup'a uzima uphya wa kare na kare. Mimi Mut'u yelaa dzulu nindamup'a chicho, maana, ndimi yechizwa ni Baba Mulungu nichilavye." 28 Ao at'u phapho achimuuza vivi, "Sambi huhendedze kwa ta huhende zo kazi za Mulungu?" 29 Jeso ye achiaudzidza achiaamba, "Mulungu kazi amuhenzayo muyihende, bee ni kunikuluphira mimi yenihuma." 30 O at'u achimwamba, "Uwe niuhuhendere dalili ya kwangalaza ta huyone, ndo hukukuluphire. Kwa vivyo, undahuhendera dalili yani we? 31 Maana, ta akare ehu àrya chakurya chiihiwacho mana, ko nyika, dza gaambavyo Maandiko ga Mulungu kukala, 'Wàap'a mukahe kulaa mulunguni arye.' " 32 Jeso achiaamba, "Ninamwambira jeri-jeri, Musa ts'iyeulavya mukahe kulaa mulunguni kwap'a akare enu. Baba ndiyeulavya, na vivi unamup'a mukahe wenye wa jeri kulaa mulunguni. 33 Maana, mukahe ulaviwao ni Mulungu, ni yuyat'u alaaye dzulu mulunguni kudzaap'a at'u a dunia uzima." 34 O at'u achimwamba, "Mutumiangwa, hup'e mukahe uo ts'iku zosi." 35 Phapho Jeso achiaamba, "Mimi ndimi mukahe up'ao at'u uzima, na adzaye kwangu k'andasikira nzala, na anikuluphiraye k'andasikira ch'iru kamare. 36 Ela dza nirivyomwambira chimbere, mwimwi ta muripho mudzinona, k'amunikuluphira vivyo. 37 Ela ta vivyo, osi nihewao ni Baba Mulungu andakudza kwangu, na yeyosi adzaye kwangu ts'indamuvuguza kamare. 38 Maana, mimi nàlaa dzulu mulunguni nichidza phapha, kudzahenda henzo ra yenihuma, ela ts'idzire kudzahenda gangu mwenye. 39 Na henzo ra yenihuma ni riri; kukala, nits'imuyaze ta mut'u mumwenga mwenye kati ya arat'u osi onip'a, ela nidze niafufule osini ts'iku ya musindikizo wa urumwengu. 40 Maana, henzo ra Baba ni kukala; chila anonaye mimi Mwana na kunikuluphira, apate uzima uphya wa kare na kare, nami nindamufufula ts'iku ya musindikizo wa urumwengu." 41 Ndo sambi phapho vilongozi a Ayahudi achanza kunung'unika dzuluye kwakukala, Jeso wàkala udzamba, "Mimi ndimi mukahe olaa mulunguni." 42 Ao àamba, "Samba yuno Jeso ni mwanangwa wa Jesefu, na hunamumanya ta ameye! H'a sambi vino wambadze, 'Nàlaa dzulu mulunguni'?" 43 Ela Jeso achiaphenyerera achiaamba, "Richani kunung'unikirana. 44 K'akuna aidimaye kudza kwangu phots'olongozwa ni Mulungu Baba yenihuma. Na yendelongozwa ni Baba Mulungu ta adze kwangu, nindamufufula ts'iku ya musindikizo wa urumwengu. 45 Agomvi a Mulungu àandika vivi, 'At'u osi andafunzwa ni Mulungu.' Na chila mut'u yedzemusirikisa na kudzifunza kulaa kwa ye Baba Mulungu, unadza kwangu. 46 Na nichigomba vivyo ts'i kwamba ninaamba phana mut'u yemona Baba Mulungu, ta its'iphokala ni mimi yelaa kwakwe ndimi yemona ye Baba Mulungu. 47 Na ninamwambira jeri-jeri, chila anikuluphiraye unao uzima uphya wa kare na kare. 48 Mimi ndimi mukahe urehao uo uzima. 49 Mwimwi mosi munamanya kukala, akare enu àrya mana ko nyika, ela ao àfa. 50 Ela mimi ndimi uo mukahe ulaao dzulu mulunguni, kwa at'u arye na ats'ife. 51 Nidzimwambira, na ninamwambira kahiri kukala, mimi ndimi uo mukahe ulaao mulunguni urehao uzima. Mut'u yenderya mukahe uu, undakala na uzima ta kare na kare. Mukahe uu ni mwiri wangu, urio nindaulavya kwa ta at'u a dunia apate uzima." 52 Ndo Ayahudi achanza kuhenderana k'ani muno. Ao àamba, "Unaidimadze yuno kuhup'a mwiriwe hurye?" 53 Ela Jeso ye achiaamba, "Ninamwambira jeri-jeri mwimwi, muts'iphourya mwiri wa mimi Mut'u yelaa dzulu, na kunwa milatso yangu, k'amuna uzima mwenu ndani. 54 Aryaye mwiri wangu na kunwa milatso yangu, unao uzima uphya wa kare na kare, na nindamufufula ts'iku ya musindikizo wa urumwengu. 55 Maana, mwiri wangu ndicho chakurya chenye, na milatso yangu ndiyo madzi genye ga kunwa. 56 Auryaye mwiri wangu, na kunwa milatso yangu, yiye unasala mwangu ndani, nami mwakwe ndani. 57 Virat'u nirivyo mimi ni moyo kwa ye Baba Mulungu yenihuma na ariye umoyo, vivyo ndivyo osi aniryao mimi andakala moyo kwa mimi vivyo. 58 Ndo kalani muchimanya kukala, mimi ndimi mukahe wenye olaa dzulu mulunguni. Kwa vivyo, yeyosi aryaye mukahe uu undakala na uzima ta kare na kare, ela k'andafa dza akare enu na ta àkala adzerya mana." 59 Jeso wàgomba gago phokala unafunza sinagogini ko Kaparinaumu. 60 Ndo sambi anafunzie anji ariphosikira gago, àamba, "Neno riri ni komu muno ta k'akuna aidimaye kurikubali!" 61 Jeso achimanya mwenye phots'oambirwa ni mut'u kukala, anafunzie àkala ananung'unika dzulu ya neno riro. Ndo achiauza vivi, "Vidze, neno rino rinamukwaza hebudze? 62 Bee, vindakaladze sambi muchidzanona mino Mut'u yelaa dzulu ninauya ko dzulu kokala mwanzo? 63 Mwimwi manyani kukala, aap'aye at'u uzima ni Roho, ela mut'u k'aidima kupata uzima mwenye. Na gaga maneno godzomwambira galaa kwa ye Roho, na ganalavya uzima. 64 Ela ta vivyo, anjine kati yenu phapha k'aakuluphira." (Jeso wàgomba vivyo kwakukala, wàkala unamanya kulaa hangu mwanzo ni aphio okala k'aamukuluphira, na ni ani yekala undamuguza.) 65 Chisha achamba, "Gaga ndigotuma ta nichimwamba, k'akuna aidimaye kudza kwangu phots'oidimiswa ni Baba Mulungu." 66 Ndo kufikira phapho, anafunzie anji àmuricha, na k'aamutuwire kahiri. 67 Phapho Jeso achiauza vivi o ahumwae kumi na airi a widimi, "Vidze, mwi namwi munahenza muuke?" 68 Simoni P'etero achimuudzidza achimwamba, "Bwana, bee hwende kwa ani sino, na uwe ndiwe mwenye maneno garehago uzima uphya wa kare na kare? 69 Sino hunagakuluphira, na hunamanya kukala, uwe ndiwe yuyat'u Mutakatifu wa Mulungu." 70 Jeso achiaamba vivi, "Mino nàmutsagula mwenye mwimwi kumi na airi. Ela ta vivyo, mumwenga wenu una p'ep'o!" 71 (Jeso phapho wàkala unagomba dzulu ya Juda, mwanangwa wa Simoni Isikariyoti, ariye ta aripho wàkala u kati ya arat'u kumi na airi, ela yiye wàkala ndiye yendemuguza Jeso.)

7

1 Gariphochira gago, Jeso waenenda kuzunguluka mo jimbo ra Galilaya. Yiye k'ahenzere kwenda jimbo ra Judea kwakukala, vilongozi a Ayahudi kuko àkala anamutsakula kwa amuulage. 2 Ela ts'ikuk'uu ya Ayahudi ya kulala miwekani yiriphokala yi phephi, 3 nduguze Jeso a chilume àmwamba vivi, "Uwe unawirya wuke phapha wende jimbo ra Judea, kwa ta anafunzio kuko akaone kazizo uzihendazo. 4 Maana, mut'u achikala unahenza amanyikane k'ahenda ut'u chisiri-siri. Ndo kwahivira uwe unaidima kuhenda maneno gaga, dzilavye kwa at'u a dunia akagaone." 5 (Ao àgomba vivyo, maana, ta o nduguze nao àkala k'aamukuluphira vivyo!) 6 Ela Jeso ye achiaamba, "Ukati wangu opangirwa ni Mulungu k'audzangwe kufika. Ela mwimwi ukati wosi kwenu u sawa. 7 At'u a dunia k'aaidima kumumena mwimwi, ela mino ananimena, maana, nina-aambira kukala, mahendo gao ni mai. 8 Kwa vivyo, mwimwi endani ko ts'ikuk'uuni. Ela mino vivi ts'i mucharo, maana, ukati wangu opangirwa ni Mulungu k'audzangwe kufikat'o." 9 Jeso ariphogomba vivyo, o nduguze a chilume àanza charo chao cha kwenda ts'ikuk'uuni, naye achisala ko Galilaya. 10 Ela o nduguze a chilume ariphouka kwenda ko ts'ikuk'uuni, yiye naye wàkwenda, ela chisiri-siri, k'adzilavire jamani. 11 Vilongozi a Ayahudi àkala adzanza kumutsakula Jeso hangu mwanzo wa yo ts'ikuk'uu, na àkala anaenderera kumuuzira kumba phana mut'u yedzemona. 12 At'u pho duuni àkala anagomba dzuluye, ela chinjama-njama. Anjine ao àamba, "Ni mut'u mudzo." Ela anjine o àkala anaamba, "H'a-a, unaayaza at'u yiye." 13 Ela ta vivyo, k'aphana mut'u yesubutu kuhadza ngumaze jamani kwa kogopha vilongozi a Ayahudi. 14 Ts'ikuk'uu yiriphofika kati-kati, Jeso wàkwenda hekaluni, na achendaanza kufunza. 15 Ayahudi phapho achangalala, na achamba, "Mut'u yuno umanyadze maneno vino na ta k'agasomerere?" 16 Jeso achiaudzidza phapho kare achiaamba, "Mafunzo gangu nigafunzago ts'i gangu, ela galaa kwa yenihuma. 17 Mut'u yeyosi ahenzaye kuhenda henzo ra Mulungu, bee undaidima kumanya kumba gaga mafunzo gangu galaa kwa Mulungu, hebu ni ninagomba gangu mwenye. 18 Mut'u adzigomberaye manenoge mwenye tu, unadzitsakulira nguma ye mwenye. Ela amutsakuliraye nguma yemuhuma, ni mujeri, na mwakwe ndani k'amuna ulongo wowosi. 19 Mwimwi Musa wàmup'a Shariya, ela k'aphana ta mumwenga wenu ayituwaye yo Shariya. H'a heka munahenza muniulage, na Shariya ya Musa yinaamba, muts'iulage?" 20 O achimuudzidza achimwamba, "Una p'ep'o uwe! H'a ni ani ye ahenzaye akuulage?" 21 Jeso achiaamba, "Mimi niriphohenda yiyat'u kazi mwenga ya kumuphoza mut'u yo ts'iku ya Sabato, yiyo yàmwangalaza mosi, na yichimutsukiza. 22 Mwimwi Musa wàmwamba mwabit'ets'i ana enu, ela ujeri ni kwamba, kuko kwanzwa ni akare, ta Musa ye wàkudzakwika dza shariya tu. Na vivi mudziima munabit'ats'i mwana mutsanga ta ts'iku ya Sabato, na vivyo munadzona k'amuhenda kazi. 23 Ndo chikala mwana mutsanga sambi unabit'wats'i ta ts'iku ya Sabato kwa ta Shariya ya Musa yits'ivunzwe, kwadze munanitsukirirwa mino kwakukala, nàmuphoza mut'u mwiri wosi kamare ts'iku ya Sabato? 24 Hebu richani kulamula maneno chidzulu-dzulu, lamulani haki." 25 Kufikira phapho, achina Jerusalemu anjine achamba, "Vidze, chisha yuno ts'iye mut'u ariye vilongozi a Ayahudi anamutsakula amuulage? 26 Lolani vino! Heka hiye unafunza jamani, na k'aamwamba ut'u! Phanjine o vilongozi amanya kukala, yuyu ndiye ye K'irisito? 27 H'a-a, ye K'irisito mwenye achidza, k'aphana mut'u yendemumanya kut'u alaako, ela sino hunamumanya kolaa mut'u yuyu!" 28 Jeso wàkala ucheri kufunza mo hekaluni, na achigomba kwa laka ra dzulu achamba, "Ni vivyo, munanimanya jeri; na ta ko nilaako munakumanya nako! Ela mimi ts'idzire na gangu mwenye, nàkudza na ga yenihuma, ariye ni mujeri ta mwi ni k'amumumanya. 29 Ela mino ninamumanya kwakukala, nàlaa kwakwe, na yiye ndiye yenihuma." 30 Jeso ariphogomba vivyo, o vilongozi a Ayahudi àheza kumulinga, ela k'aphana mut'u yemugwira kwakukala, ukatiwe opangirwa ni Mulungu wàkala k'audzangwe kufika. 31 Ela at'u anji pho duuni àmukuluphira, na achamba, "Ta ye K'irisito akadza, chisha k'andahenda dalili nyinji za kwangalaza, kuchira zizi zodzohendwa ni mut'u yuyu!" 32 Afarisayo àrisikira ro duu ra at'u rinatsunirana maneno gago dzulu ya Jeso. Ndo ao na makuhani abomu achihuma arinzi a hekalu akamugwire. 33 Ela Jeso ye achamba, "Nicheri namwi kwa ts'iku ch'ach'e, na chisha nindakwenda kwa yenihuma. 34 Na mwimwi mundanitsakula, ela k'amundanona, maana, phondokala mimi, mwimwi k'amwidima kudza." 35 O vilongozi a Ayahudi achigomba ao kwa ao achamba, "Mut'u yuno upanga kwendaphi ko ariko k'ahundamona? Vidze, akale upanga kwenda kwa Ayahudi anziehu otsamukana kati ya Ayunani, na akafunze o Ayunani? 36 Una lwaphi yuno achamba vino, 'Mundanitsakula, ela k'amundanona,' na achamba, 'Phat'u phondokala mimi, mwimwi k'amwidima kudza'?" 37 Ts'iku ya musindikizo wa ts'ikuk'uu yiyo, yàkala ya chilwakwe. Ts'iku yiyo Jeso wàima, na achigomba kwa laka ra dzulu achamba, "Mwenye ch'iru naadze kwangu anwe. 38 Dza gaambavyo Maandiko ga Mulungu kukala, 'Anikuluphiraye mimi, mwakwe moyoni mundakala muchilaa madzi ga uzima!' " 39 (Yiye wàgomba gago dzulu ya Roho wa Mulungu, ariye arat'u okala anamukuluphira Jeso, àkala andamuphokera. Maana, ukati uo Roho wa Mulungu wàkala k'adzangwe kuhumwa kwa at'u kwakukala, Jeso wàkala k'adzangwe kuhewa ubomuwe.) 40 At'u àgasikira go maneno gogombwa ni Jeso. Ndo anjine kati ya o at'u achamba, "Mut'u yuyu ndiye ye mugomvi wa Mulungu vyenye!" 41 Anjine o achamba, "Yuyu ndiye ye K'irisito!" Ela at'u anjine o achamba, "Kwani ye K'irisito undalaa Galilaya? 42 Samba go Maandiko ga Mulungu ganaamba kukala, ye K'irisito undalaa murere wa mufalume Daudi, na undavyalwa Betelehemu, mudzi okala achisagala ye Daudi!" 43 Ndo o at'u maazo gao gàkala k'aga sawa dzulu ya Jeso. 44 At'u anjine àkala anahenza amugwire, ela k'aphana mut'u yeheza kumugwira. 45 Arinzi a hekalu ariphouya kwa o makuhani abomu na Afarisayo, àuzwa vivi, "Heka k'amumurehere ye Jeso?" 46 O arinzi a hekalu achamba, "Siswi k'ahudzangwe kona mut'u wa kugomba maneno dza godzokala unagagomba yiye!" 47 Afarisayo achiaudzidza achiaamba, "Mwi namwi mudzilembwa vivyo? 48 Ko mukale mudzimona mumwenga wa vilongozi a at'u, hebu mumwenga wa Afarisayo yedzemukuluphira? 49 Go madzit'u godzogaona gakuluphira kuko, bee k'agamanya Shariya, na galaniwa." 50 Mumwenga wao wàkala ni Nikodemo, ariye pho mwanzo wàkala ukwenda kwa Jeso. Ndo yiye achiaamba, 51 "Munamanya asena, kutuwirizana na shariya yehu, k'ahuhenzwa hulamule mut'u phots'omusikiza mwanzo, na kumumanya gakwe ahendago." 52 Ela o vilongozi achamba, "We nawe ulaa Galilaya hebudze? Hebu tsakula mo Maandikoni ga Mulungu, na undaona kukala, k'akuna mugomvi wa Mulungu alaaye Galilaya!" 53 Vilongozi a Ayahudi ariphokala k'aana ra kumuhenda Jeso, chila mut'u wàgwira njira achenda kwakwe mudzini.

8

1 Jeso ariphomala kufunza at'u hekaluni, wàkwenda ko mulima wa Mizeituni. 2 Kunadzachakwe na chiramuko danidani, wàuya kahiri ko hekaluni. At'u osi achenda kwakwe, naye achisagala achiafunza. 3 Ndo alimu a shariya na Afarisayo, achimureha muchet'u mumwenga yekala ugwirwa unazinga. Achimwimisa pho mbere za at'u osi, 4 chisha achimwamba Jeso vivi, "Mwalimu! Muchet'u yuyu ugwirwa unazinga. 5 Na mo Shariyani, Musa wàhulagiza humupige na mawe vivi ta afe chila muchet'u azingaye. Ndo we mwalimu, unaamba humuhendedze yuno?" 6 `Auza neno riro kumuhega Jeso tu, kwa apate chisingwa cha kumulumbira. Ela Jeso achivumbama, achandika phots'i na chala. 7 Ariphokaza kumuuza, Jeso wàrungarara achamba, "Mut'u yets'e dambi kati yenu, naakale wa mwanzo kumupiga dziwe." 8 Chisha achivumbama kahiri, achikala unaandika-andika phots'i. 9 O at'u ariphosikira gago, chila mut'u wàuza moyowe, chidzako achanza kuuka mumwenga-mumwenga, na o atumia ndio olongola kuuka. Achimuricha phapho ye muchet'u wimire mbere za Jeso. 10 Jeso achirungarara, na achimuuza vivi ye muchet'u, "Mayo, a lwaphi vino odzokureha? Vidze, k'aphana ta mumwenga yedzelamula kukutiya akili?" 11 Ye muchet'u achimuudzidza achimwamba, "K'aphana ta mumwenga baba!" Jeso naye achimwamba, "Ta mimi ts'ilamula kukutiya akili. Enda vyako, na kwanzira vivi uts'ihende dambi kahiri." 12 Jeso wàenderera kufunza at'u mo hekaluni. Yiye wà-aamba, "Mimi ni mwanga wa at'u a dunia. Anituwaye mimi k'andaenenda dzizani kamare, ela undakala na mwanga urehao uzima." 13 Ndo Afarisayo achimuuza vivi, "Heka we chila uchigomba maneno dzuluyo, shaidi ni uwe mwenye? Bee uwe chikala u vivyo, uo ushaidio ts'i wa jeri." 14 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Ni vivyo chila nigombapho maneno dzulu yangu, shaidi ni mimi mwenye. Ela ta vivyo, ushaidi wangu ni wa jeri, maana, mimi ninakumanya kolaa, na ko nendako. Ela mwi k'amunimanya kolaa, hebu ko nendako. 15 Mwimwi munanilamula chidamu, ela mino ts'ilamula mut'u yeyosi. 16 Na ta nikalamula, ulamuli wangu ni wa jeri, maana, mimi ts'ilamula hichiyangu; ela nilamula phamwenga na yenihuma. 17 Mba ta mo mwenu Shariyani gàandikwa kukala, ushaidi wa at'u airi ni wa jeri. 18 Ndo mimi ni mumwenga wa go mashaidi galavyago ushaidi dzulu yangu, na ta Baba yenihuma naye, unalavya ushaidi dzulu yangu vivyo." 19 Phapho kare achimuuza vivi, "U lwaphi ye abayo?" Jeso achiaudzidza achiaamba, "Mwimwi mimi k'amunimanya, na ta ye Baba naye k'amumumanya vivyo. Kala mimi mwànimanya, ta ye Baba mungari kumumanya naye." 20 Jeso wàgomba maneno gago kwenye chumba cha visanduku vya kwikira p'esa phokala unafunza mo hekaluni. Na k'aphana mut'u yemugwira, kwakukala, ukatiwe okala upangirwa ni Mulungu wàkala k'audzangwe kufika. 21 Jeso wà-aambira at'u kahiri kukala, "Ninauka mino, na mwimwi mundanitsakula, ela mundafa na dambi zenu vivyo, maana, ko nendako mwimwi k'amwidima kudza." 22 Ndo phapho o Ayahudi achiuzana vivi, "Vidze, akale undadziulaga? Kwadze unaamba, 'Ko nendako mwimwi k'amwidima kudza'?" 23 Ela Jeso ye achiaamba, "Mwimwi mwa phapha phots'i, ela mino ni wa hiko dzulu. Mwimwi mwa phapha duniani, ela mino ts'i wa hipha duniani. 24 Gago ndigotuma ta nichimwamba, mundafa na dambi zenu. Na bee muchikala k'amundanikuluphira kukala, mimi ndimi yiye K'irisito, mwi bee mundafa na dambi zenu vyenye." 25 Ndo o achimuuza vivi, "We u ani sambi?" Jeso achiaudzidza achiaamba, "Mwimwi nàmwambira hangu mwanzo kukala mimi ni ani! 26 Nisirikisani wahi, mimi nina manji ga kugomba dzulu yenu, na nina manji ga kumulamulira, ela yenihuma ni mujeri, na at'u a dunia nina-aambira gogasikira kulaa kwakwe." 27 O at'u phapho k'aamanyire kukala, Jeso wàkala unagomba nao dzulu ya Abaye Mulungu. 28 Ndo Jeso achamba, "Phondoniunula dzulu mimi Mut'u yelaa dzulu, bee phapho ndipho mundamanya kukala, mimi ndimi yiye K'irisito, na kukala ts'ihenda gangu mwenye, ela ninagomba garat'u Baba Mulungu arigonifunza. 29 Yenihuma u phamwenga nami; yiye k'anirichire hichiyangu, maana, mimi ts'iku zosi ninahenda garat'u gamuhamirago." 30 Na unamarigiza kugomba gago, at'u anji achimukuluphira. 31 Jeso wà-aamba vivi o Ayahudi okala adzimukuluphira, "Muchirituwiriza neno rangu, mundakala anafunzi angu a jeri. 32 Na mundaumanya ujeri, na o ujeri undamuhenda mukale tsare." 33 O achimwamba, "Siswi hu at'u a mudzungu wa Burahimu, na k'ahudzangwe kamare kukala agulwa ahumiki a mut'u yeyosi. H'a uhwambadze we kukala, hundakala tsare?" 34 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Ninamwambira jeri-jeri, chila ahendaye dambi, ni mugulwa muhumiki wa dambi. 35 Na mugulwa muhumiki k'aenderera ta kare na kare kogulwa, ela mwana wa phapho unaenderera ta kare na kare. 36 Ndo ye Mwana achimuhenda mukale tsare, bee mundakala tsare jeri. 37 Ninakubali kukala, mwimwi mu at'u a mudzungu wa Burahimu! Ela munahenza muniulage kwakukala, neno rangu k'arimuphenya. 38 Mimi ninamwambira garat'u goonyeswa ni Baba Mulungu, na mwimwi namwi muhenda garat'u gogasikira kulaa kwa abayenu." 39 Ayahudi achimuudzidza achimwamba, "Baba sino ni Burahimu!" Jeso achiaamba, "Kala mwimwi mu anangwa a Burahimu jeri, mungari kuhenda maneno dza gokala gachihendwa ni Burahimu. 40 Ela vino mwi munahenza muniulage mimi mut'u yedzemwambira ujeri ousikira kulaa kwa Mulungu. Bee manyani kukala, Burahimu k'ahendere hivyo. 41 Kwa vivyo, mwimwi munaonyesa munahenda garat'u maneno gahendwago ni abayenu." O achimuudzidza achimwamba, "Sino k'ahu ana a vuweni! Sino abayehu ni mumwenga tu, naye ni Mulungu." 42 Jeso achiaamba, "Kala Mulungu ni abayenu jeri, mimi mungari kunihenza, kwakukala, nàlaa kwakwe. Mimi ts'idzire mwenye, ela ye Mulungu ndiye yenihuma. 43 H'a kwadze k'amugamanya gano nigagombago? Vivyo ni kwakukala, k'amwidima kurisikiza neno rangu. 44 Ndo mwimwi abayenu ni Shetani, na genu muhenzago ni kutuwa zo t'amaa mbii za ye abayenu. Yiye wàkala ni muulagi hangu mwanzo, na unapinga ujeri, maana, mwakwe ndani k'amuna ujeri. Shetani kulemba ndiyo kaziye, maana, yiye ni mulongo, na ndiye abaye ulongo. 45 Ela mino ninagomba ujeri, na gago ndigo gatumago ta mwimwi k'amunikuluphira! 46 Ndo ni ani kati yenu aidimaye konyesa kukala, nina dambi? Na kwahivira ninagomba ujeri, kwadze sambi k'amunikuluphira? 47 Bee, ariye ni wa Mulungu, unasikiza maneno ga Mulungu. Kwa vivyo, cho chitumacho ta mwimwi k'amugasikiza, bee ni ko kukala, k'amu a Mulungu." 48 O Ayahudi achimwamba, "Vivi bee hu ajeri huchikwamba uwe u Musamariya, na una p'ep'o!" 49 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Mino bee ts'ina p'ep'o, ta ni ninamwishima Baba, ela mwi k'amuniishima. 50 Na mimi bee ts'i kwamba ninadzitsakulira ubomu mimi mwenye. Mulungu ndiye anitsakuliraye, na yiye ndiye mulamuli. 51 Ninamwambira jeri-jeri, mut'u yendetuwiriza neno rangu, bee k'andalamulwa chifo ta kare na kare." 52 Phapho o Ayahudi achimwamba, "Vivi bee, hudzimanya kukala, uwe una p'ep'o jeri! Ye Burahimu na agomvi a Mulungu tu àfa, ela we unaamba hangwe, 'Yendetuwiriza neno rangu, bee k'andalamulwa chifo ta kare na kare!' 53 Unadzona we u mubomu kuchira abayehu Burahimu? Yiye wàkala ni mubomu na achifa, na ta o agomvi a Mulungu nao àfa vivyo. H'a we unadzona u ani sana ta unaamba yendetuwiriza nenoro, k'andalamulwa chifo ta kare na kare?" 54 Ela Jeso ye achiudzidza achamba, "Kala bee o ubomu ninadzip'a mwenye, ubomu wangu ungari kukala k'auna tende. Ela vino o ubomu nihewa ni Baba, ariye mwimwi munaamba, 'Ni Mulungu wehu,' 55 ela k'amudzangwe kumumanya. Ela mino ninamumanya, na kala nàamba ts'imumanya, bee ningari nàkala ni mulongo dza vyo mwimwi murivyo. Ela mino ninamumanya, na ninarituwa nenore. 56 Abayenu Burahimu wàtikwatikwa phokala unalolera ukati wangu wa kudzira, naye achiwona, na achihamirwa." 57 Ela o Ayahudi achimwamba, "Hangwedze? Uwe mwanache wa dzana yenye ta k'ufisa ta myaka mirongo mitsano (50), h'a wàmonadze Burahimu na ta wàfa p'indi yenye hiko?" 58 Phapho Jeso ye achiaamba, "Ninamwambira jeri-jeri, ta phokala Burahimu k'adzangwe kuvyalwa, mino neriko." 59 Phapho kare o Ayahudi achitsola mawe kwa amupige, ela Jeso achidzifitsa, na chidzako achilaa mo hekaluni.

9

1 Jeso ariphokala unachira na njiraze, wàmona mut'u mumwenga yevyalwa na k'aona. 2 Ndo anafunzie achimuuza vivi, "Mwalimu, mut'u yuyu wàvyalwa na k'aona. Ndo sambi, akale ni ye mwenye yehenda dambi, hebu ni o avyazie ta ndo avyalwe vino?" 3 Jeso achiudzidza achamba, "Yuyu mwenye ts'i kwamba wàhenda dambi, hebu o avyazie, ela wàvyalwa vivyo, kwa ta kazi za Mulungu zonyeswe kuchirira yiye. 4 Vivi kucherivyo mutsana, ni seti huhendeni kazi za yenihuma. Usiku unadza, na k'akuna mut'u aidimaye kuhenda kazi na usiku. 5 Vivi nicherivyo phapha duniani, ni mwanga wa at'u a yo dunia." 6 Jeso ariphomarigiza kugomba gago, wàlats'a mahe phots'i, achihenda t'ophe chisha achimuphaka matsoni ye mut'u yekala k'aona, 7 na achimwamba, "Enda ukaoge uso bop'o ra madzi ra Siloamu." (Maana ya dzina riri ni "Yehumwa"). Ndo ye mut'u yekala k'aona achendaoga usowe, na achiuya kuno unaona t'ot'ot'o kamare. 8 Ndo anzie asagalao nao phephi, na arat'u at'u okala achimona achivoya-voya pho mwanzo phokala k'aona achamba, "Chisha, yuno ts'i yuyat'u mut'u yekala achisagala na kuvoya-voya?" 9 Anjine achamba, "Ndiye!" Ela anjine o achamba, "Ng'o, yuyu ts'iye kamare ta ni adziigana tu." Ela ye mut'u mwenye achamba, "Mimi bee ndimi yekala ts'ona!" 10 Ndo achimuuza vivi, "Aa! Vyàkaladze ta vino unaona t'ot'ot'o kamare?" 11 Ye achiudzidza achamba, "Ye mut'u aihiwaye Jeso phodzonona, ulats'a mahe phots'i akahenda t'ophe, chisha akaniphaka matsoni na akanamba, 'Enda ukaoge uso Siloamu.' Bee nikendaoga uso wangu mino, na phapho kare nikaanza kona." 12 O at'u achimuuza vivi, "Ukwendaphi vino mut'u ye aihiwaye Jeso?" Ye achiudzidza achamba, "Ts'imumanya ariko." 13 Ts'iku Jeso aripholats'a mahe na kuhenda t'ophe zophozera ye mut'u yekala k'aona, yàkala ni ts'iku ya Sabato. Ndo o at'u achimuphirika kwa Afarisayo ye mut'u. 15 Afarisayo nao achimuuza vyokala ta ndo achiidima kona. Ye mut'u achiaudzidza achiaamba, "Mut'u aihiwaye Jeso phodzonona, ulats'a mahe phots'i akahenda t'ophe, chisha akaniphaka matsoni na akanamba, 'Enda ukaoge uso Siloamu.' Bee nikendaoga, na vino ndo ninaona." 16 Phapho anjine a ao Afarisayo achamba, "Mut'u yiye Jeso k'alaire kwa Mulungu, maana, k'atuwa shariya za Sabato." Ela anjine o achamba, "Mudambi bee, k'aidima kuhenda dalili za kwangalaza dza zizi." Ndo ao Afarisayo k'aaerekezanire. 17 Phapho achimuuza kahiri ye mut'u kukala, "Uwe wàphozwa matsogo ni Jeso ta vino unaona t'ot'ot'o kamare. Ndo unaambadze we dzuluye?" Ye achamba, "Ninaona mut'u yiye ni mugomvi wa Mulungu!" 18 O vilongozi a Ayahudi k'aakubalire vivyo kukala, mut'u yiye wàvyalwa na k'aona jeri, na vino matsoge gàkala gaphozwa ta unaona. Ndo achilagizira avyazie akaihiwe. 19 Avyazie ariphokudza, ao àauza vivi, "Yuno ni ye mwana wenu mwambaye mwàmuvyala na k'aona? H'aya hwambireni vyàkaladze ta vino unaona?" 20 O avyazie achamba, "Yuyu ni mwana wehu kamare, na hwàmuvyala k'aona jeri. 21 Ela ta siswi naswi k'ahumanya kumba vyàkaladze ta vino unaona, na hebu k'ahumumanya yemuphoza matsoge. Kwa vivyo, mwimwi muuzeni ye mwenye vivi kwakukala, ts'i mwanache kahiri, naye undasema mwenye." 22 Avyazie àgomba vivyo kwakukala, àkala anaogopha o vilongozi a Ayahudi. Maana, ao vilongozi àkala adzerekezana kukala, mut'u yeyosi yendekubali kukala Jeso ni ye K'irisito, bee avuguzwe kamare sinagogini. 23 Gago ndigotuma ta ao avyazie aambe, "Yiye ts'i mwanache kahiri, muuzeni ye mwenye." 24 Ndo o vilongozi achimwiha lwa phiri ye mut'u yekala k'aona pho mwanzo achimwamba, "Gomba ujeri mbere za Mulungu! Sino hunamanya kukala, Jeso ni mudambi." 25 Ye achiudzidza achamba, "Yiye achikala ni mudambi, bee mino gago ts'igamanya. Rangu nimanyaro ni kukala, nàkala ts'ona, ela vino ninaona." 26 O vilongozi achimuuza kahiri vivi, "Kwani Jeso wàkuhendadze ta ndo matsogo gachanza kona?" 27 Ye mut'u achiaudzidza achiaamba, "Mwimwi nidzimwambira kare, namwi k'amugasirikisire. H'a kwadze munahenza nimwambire kahiri? Mutsuma mukale anafunzie namwi hebudze?" 28 O achimwifya achimwamba, "Kala uwe mwanafunzi wa Jeso, ela sino hwa Musa. 29 Maana, hunamanya ta Mulungu wàgomba na Musa. Ela k'ahundatuwa mut'u ariye ta k'ahumumanya wàlaaphi sino!" 30 Ye mut'u achiudzidza achamba, "Riri ni neno ra kwangalaza! Mwimwi k'amumumanya kolaa yiye, ela wàniphoza matso gangu ta ninaona. 31 Siswi hunamanya kukala, Mulungu k'aasikiza adambi, ela usikiza chila amogophaye, na ahendaye henzore. 32 Na hangu dunia yiumbwe, k'akudzangwe kusikirwa mut'u udzimuphoza mut'u yevyalwa na k'aona. 33 Ndo kala yiye k'alaire kwa Mulungu, k'angaidimire kuniphoza." 34 O achimuudzidza achimwamba, "Mut'u yevyalwa u tele madambi uwe, bee unahufunzani?" Na phapho achimuvuguza sinagogini. 35 Jeso wàsikira kukala, o vilongozi àkala adzimuvuguza ye mut'u yemuphoza. Ndo achimutsakula na ariphomona achimuuza vivi, "Vidze, we unamukuluphira ye Mut'u yelaa dzulu?" 36 Ye mut'u yekala k'aona pho mwanzo achamba, "Aa! Ni yuphiye ye Mut'u yelaa dzulu baba? Nambira kwa ta niidime kumukuluphira." 37 Jeso achimwamba, "Uwe vivi ta unamona, maana, ta ni yuyu agombaye nawe." 38 Phapho ye mut'u achamba, "Ninakuluphira Bwana!" Chisha, achimit'a mavindi mbereze achimwabudu. 39 Chisha Jeso achamba vivi, "Mimi phapha duniani nàkudza kwa nilamule, kwa ta at'u ots'oona aone, na arat'u adzonao anaona, ats'one." 40 Anjine a Afarisayo okala a phephi naye àgasikira maneno gago na achimwamba vivi, "Unaambadze? Yaani ta siswi k'ahwona?" 41 Jeso achiaamba, "Kala mwimwi munakubali chiroho k'amona, mungari k'amuna makosa. Ela vivi mudzambavyo, 'Hunaona,' mundasala na dambi zenu vivyo."

10

1 Jeso wàamba, "Ninamwambira jeri-jeri, murisa wa magonzi uphenya girini na muyangoni. Ela uchidzamona mut'u unaphenya na mwanyani, manya yiye ni mwivi, na ni munyang'anyi. 3 Murisa ndiye avugulirwaye muyango wa giri ni murinzi, na go magonzi ganamanya lakare. Kwa vivyo, yiye nikugaiha magonzige, chila mwenga na dzinare, nago gakamutuwa. 4 Achilavya magonzige gosi konze, nikugalongolera mbere, na go magonzi nikumutuwa nyuma, maana, ganamanya lakare. 5 Ela gago k'agatuwa kamare mujeni, ta achiheza kugaiha, nikumuchimbira, maana, k'agamanya laka ra ye mujeni." 6 Jeso wà-aambira t'adi yiyo o vilongozi a Ayahudi, ela o k'aagamanyire gokala una-aambira. 7 Ndo Jeso achigomba kahiri achamba, "Ninamwambira jeri-jeri, mimi ndimi muyango wa giri ra magonzi. 8 Kwa vivyo, o vilongozi a ulongo osi onilongolera, àkala ni aivi na anyang'anyi, ela ta vivyo magonzi k'agaasikizire. 9 Mimi ndimi o muyango wa giri. Aphenyaye mumo kuchirira mimi, u salama, na undakala achiphenya na kulaa kwendarisa. 10 Mwivi achenda phat'u unenda kwa ta akaiye, aulage, na abanange tu. Ela mino nàkudza kwa ta niap'e at'u angu uzima, bee chisha uzima wa tele. 11 Mimi ndimi murisa mumanyiriri, na murisa mumanyiriri bee unalavya ta uzimawe kwa dzulu ya magonzige. 12 Ela mwandikwa ts'i murisa mumanyiriri dza mimi mwenye, na go magonzi ts'i gakwe. Kwa vivyo, yiye aonapho ts'imba unadza, nikugaricha go magonzi, na akachimbira. Ndo ye ts'imba nikugadidimusa, na akagaphenyerera jeri-jeri. 13 Na unachimbira kwakukala, ni mwandikwa tu, go magonzi k'agamuluma. 14 Mimi ndimi murisa mumanyiriri na magonzi gangu ninagamanya, nago gananimanya 15 dza virat'u Baba Mulungu animanyavyo, nami ninamumanya ye Baba Mulungu. Na mimi ninalavya uzima wangu kwa dzulu ya go magonzi. 16 Chisha, nina magonzi manjine garigo, ts'i ga giri riri. Gago ni seti nigatuwe nidze nago, na gago nago gandasikiza laka rangu. Kwa vivyo, kundakala bidi mwenga ra magonzi tu, na murisa mumwenga, ariye ni mimi mwenye. 17 Baba Mulungu unanihenza kwakukala, ninalavya uzima wangu kwa dzulu ya magonzi gangu, kwa ta nidze niupate kahiri uo uzima. 18 K'aphana mut'u wa kuniusira uzima wangu, ta mino nindaulavya tu kwa henzo rangu mwenye. Mino nina widimi wa kuulavya uzima wangu, na widimi wa kuupata kahiri, maana, Baba ndiyenilagiza nihende vivyo." 19 Kufikira phapho, Ayahudi k'aaerekezanire kahiri kwa maneno gago. 20 Anji ao àamba, "Yuyu una p'ep'o, na unaayuka. Ndo kwadze munamusirikisa?" 21 Ela anjine o achamba, "Mut'u ariye na p'ep'o, bee k'aidima kugomba maneno dza gaga. Ye mut'u ariye na p'ep'o unaidimadze kumuphoza mut'u yets'ona?" 22 Ko Jerusalemu, kwàkala ts'ikuk'uu ya kukumbikira kutakaswa kwa hekalu, na yiyo yàuswa ukati wa p'eho. 23 Jeso wàkala u mo hekaluni unaenenda varanda ra Selemani. 24 Ndo Ayahudi achiphenya mo ndani achimuzunguluka, chisha achimuuza vivi, "We Jeso, undahwika chimoyomoyo ta rini sambi? Uchikala uwe ndiwe ye K'irisito, vivi bee hwambire lwazu." 25 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Mwimwi nàmwambira kare, ela mwi k'amunikuluphira. Mino ninahenda kazi kwa dzina ra Baba Mulungu, na kazi zizo zinaonyesa kukala mimi ni ani. 26 Ela mwi k'amunikuluphira kwakukala, k'amu bidini ra magonzi gangu. 27 Mino magonzi gangu ganasikiza laka rangu, mimi mwenye ninagamanya na gananituwa. 28 Na ninagap'a uzima uphya wa kare na kare. Kwa vivyo, chiroho k'agafa kamare, na k'akuna aidimaye kuniphoka. 29 Maana, Baba Mulungu ndiyenip'a go magonzi, na yiye ni mubomu kuchira osi. Kwa vivyo, k'akuna aidimaye kumuphoka ye Baba Mulungu. 30 Mimi na ye Baba Mulungu hu chit'u chimwenga." 31 Ayahudi phapho achitsola mawe kahiri kwa amupige. 32 Jeso ye achiaamba, "Nidzihenda kazi nyinji mbidzo zoambwa ni Baba Mulungu nidze nizihende, na ta mwimwi mudzikala muchizona. Ndo ni yiphiyo kati ya zozihenda yomutsumayo kunipigira mawe?" 33 Ayahudi achimuudzidza achimwamba, "Sino uwe k'ahukupiga mawe kwa kaziyo mbidzo yoyihenda. Ela hunakupiga mawe kwakukala, unamukufuru Mulungu. Maana, uwe u mudamu tu, ela unadzamba u Mulungu!" 34 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Samba gàandikwa ta mwenu Shariyani kukala, Mulungu wà-aamba vilongozi fulani, 'Mu milungu.' 35 Na mwimwi munamanya kukala, Maandikoge gagomba ujeri ts'iku zosi. Ndo chikala Mulungu wàaiha milungu arat'u oap'a nenore, 36 h'aya, mino Mutakatifu wa Mulungu yehumwa ni ye Baba Mulungu nichidza phapha duniani, ninamukufurudze Mulungu nichamba, 'Ndimi Mwana wa Mulungu'? 37 Nichikala zizi nizihendazo ts'izo kazi zihendwazo ni Baba Mulungu, h'aya ts'inikuluphireni. 38 Ela nichikala mimi ninahenda zo kazi zihendwazo ni Baba Mulungu, bee ta muripho mimi mwenye k'amunikuluphira, ela zo kazi nizihendazo zikuluphireni, kwa ta mwidime kumanya t'ot'ot'o kukala, ye Baba Mulungu u mwangu ndani, nami ni mwakwe ndani." 39 Phapho achiheza kahiri kumugwira, ela Jeso achiaphonyoka, na achiuka phapho 40 achiuya kahiri ko ng'ambo ya muho wa Jorodani, phat'u phokala Johana Mubatizi wàabatiza at'u pho mwanzo, na Jeso achisagala kuko. 41 At'u anji achenda kwakwe kuko, na ng'anzi zao zàkala zi dzuluye. Ao àkala achamba, "Johana k'ahendere dalili ya kwangalaza ta mwenga. Ela gosi gogagomba dzulu ya Jeso, bee ni ga jeri kamare." 42 Na at'u anji phat'u phapho achimukuluphira Jeso.

11

1 Mut'u mumwenga aihiwaye Lazaro wàkala mukongo. Yiye wàkala ndiye mwanalume wa ano Maryamu na Marita, na osini àkala asagala Betania. (Maryamu yuyu ndiye chidzakoche wàkudzamumwagira mafuha ga kunuk'at'o Bwana Jeso, na achimuhakusa magulu t'ot'ot'o na nyereze.) 3 Ndo ao ndugu a chiche achihuma mut'u akamwambe Jeso kukala, "Bwana, ye Lazaro umuhenzaye, bee ni mukongo ta k'adzimanya!" 4 Ela Jeso ye ariphokwendaambirwa gago, wàamba, "Ukongo uo bee k'aundasikira chifoni, its'iphokala undaonyesa ubomu wa Mulungu, kwa ta mimi Mwanangwa wa Mulungu nimanywe nina ubomu kuchirira uo ukongo." 5 Jeso wàkala unaahenza ano Marita, na mwanalume wao Lazaro. 6 Kwa vivyo, ariphosikira kukala, Lazaro wàkala ni mukongo, wàsagala kuko kokala kwa ts'iku mbiiri kahiri, 7 na zizo ziriphosira, wà-aamba anafunzie vivi, "Hindeni Judea kahiri." 8 Ela o anafunzie achimwamba, "Aa! Mwalimu, huuyedze Judea, na ta ni dzuzi yenye phokala Ayahudi àtsuma kukuulaga na mawe?" 9 Phapho Jeso achiudzidza achamba, "Masaa ga mutsana ni kumi na mairi, na mut'u achenenda na mutsana k'akwala, maana, mwanga wa dunia unamuhenda aone tsetsetse kamare. 10 Ela mut'u achenenda na usiku ndo akwalapho kwakukala, k'akuna mwanga wa kumwaviza kona." 11 Jeso ariphomarigiza kugomba gago, wà-aamba anafunzie vivi, "Musena wehu Lazaro urere kuko, ela ninenda kuko kwa nikamulamuse." 12 Phapho o anafunzie achiudzidza achamba, "Bwana, achikala urere, bee undahenda baha." 13 Ao àona kukala, Jeso wàkala udzamba Lazaro wàkala urere usingizi wenye tu, ela ye wàkala udzamba Lazaro udzefa. 14 Ndo Jeso achiaambira lwazu-lwazu kukala, "Lazaro udzefa. 15 Ela kwa dzulu yenu mwimwi, ninahamirwa vivi nirivyo ts'ikalireko kuko ukati wa kufakwe, kwa ta mwimwi vivi mwidime kukuluphira. Ndo hindeni kwakwe vivi." 16 T'omasi (aihiwaye P'atsa) achiaamba anafunzi anzie vivi, "Siswi naswi hindeni ko Judea. Chikala ni kufa, hukafeni na mwalimu wehu." 17 Jeso ariphokala unatapira Betania, wàambirwa kukala, Lazaro wàkala uzikwa kare ta uhenda mitsana mine mbirani. 18 Kadzidzi ka Betania ka phephi na mudzi wa Jerusalemu, phat'u phapatapho k'ilomita t'ahu. 19 Na Ayahudi anji àkala àkudzaazika, na kwausa uvumvu Marita na Maryamu kutuwirizana na chifo cha ndugu yao Lazaro. 20 Ndo Marita ariphosikira kukala Jeso wàkala unaloka, wàlaa mairo nyumbani achendamutsangira na ndiro, ela Maryamu ye, achisala mo nyumbani. 21 Marita wàmwamba Jeso vivi, "Bwana, kala uwe wàkala u phapho, mwenehu k'angafere! 22 Ela ninamanya kukala, ta vivi chochosi chondomuvoya Mulungu, undakup'a." 23 Jeso achimungolangola Marita achimwamba, "Nyamala dede, nduguyo undafufuka." 24 Marita achimuudzidza achimwamba, "Ninamanya kukala undafufuka, ela bee vyo, ts'i pho ts'iku ya musindikizo wa urumwengu, phondokala at'u anafufulwa?" 25 Phapho Jeso achimwamba, "Mimi ndimi ufufulo, na uzima. Kwa vivyo, anikuluphiraye mimi, ta akafa nindamufufula akale na uzima vivyo; 26 na ariye una uo uzima urehewao ni kunikuluphira mimi, chiroho k'afa kamare. Vidze, unagakuluphira go?" 27 Marita achimwamba, "Eh'e, Bwana! Mino ninakuluphira kukala, uwe ndiwe ye K'irisito, Mwanangwa wa Mulungu, yekudza phapha duniani." 28 Marita unamarigiza kugomba gago, wàkwendamwiha njama nduguye Maryamu, achimwamba, "Mwalimu ukudza, na unakwiha." 29 Maryamu ariphosikira gago tu achiunuka kare, achenda kwa Jeso. 30 Jeso wàkala k'adzangwe kuphenya pho kadzidzini, ta wàkala ucheri pharat'u phokala Marita ukwendamuphokera. 31 Arat'u at'u okala a mo nyumbani phamwenga na Maryamu anamuusa uvumvu, àmutuwa ariphomona uzuka na ulaa konze maruru. Ao àona dza kwamba unenda mbirani kwa nduguye kwendarira. 32 Ndo Maryamu ariphofika phokala Jeso, wàmona, na achimit'a mavindi mbereze achimwamba, "Bwana, kala uwe wàkala u phapho, mwenehu k'angafere!" 33 Jeso ariphomona unarira, na ao Ayahudi okala anaye nao anarira vivyo, wàshononeka muno mwakwe rohoni na achiyugika. 34 Chisha achiuza vivi, "Mwàmuzikaphi?" O achiudzidza achamba, "Bwana, hinde hukakonyese kozikwa." 35 Jeso achenda na kuno unabagarikwa ni matsozi. 36 Ndo Ayahudi achamba, "Jeso wàkala unamuhenza Lazaro asena! Lolani vyo amuririravyo!" 37 Ela anjine ao achamba, "Akale yuyu mut'u yemuphoza mut'u yekala ta uvyalwa na k'aona, wàkala k'aidima kumuziza Lazaro ats'ife?" 38 Jeso achifika mbirani pha Lazaro na kuno unashononeka na kuyugika vivyo mwakwe rohoni. Mbira yenye yàkala ni p'anga ya dziwe, na yàkala yifinik'irwa na dziwe bomu pho muyangoni. 39 Jeso achamba, "Riuseni ro dziwe!" Marita nduguye ye mufadzi Lazaro achimwamba, "Aa! Bwana, uhenda ts'iku ne yiye hangu azikwe. Ndo ro dziwe richiuswa, k'aphandakalika phapha." 40 Jeso achimwamba, "Samba nàkwambira we kukala, uchikuluphira undawona ubomu wa Mulungu?" 41 Ndo o at'u achiriusa ro dziwe. Jeso achilola dzulu mulunguni achamba, "Ninakulavira mumvera Baba, kwakukala, udziphokera mavoyo gangu. 42 Mimi ninamanya kukala, mavoyo gangu unagaphokera ts'iku zosi. Ela ninagomba maneno gaga tu kwa dzulu ya aa at'u aimireo phapha, kwa ta aidime kukuluphira kukala, uwe ndiwe yenihuma." 43 Ariphomarigiza kugomba gago, Jeso wàmwiha Lazaro kwa laka ra dzulu achamba, "Lazaro! Laa konze!" 44 Lazaro achilaa konze na sanzaze ufungwa vivyo, na Jeso achiaamba, "Muvuleni zo sanza mumuriche ende vyakwe." 45 Ndo Ayahudi anji kati ya okala akudzaausa uvumvu ano Maryamu, na adzona cho chihendo chohendwa ni Jeso, àmukuluphira. 46 Ela anjine ao achenda kwa Afarisayo achenda-aambira dzulu ya gokala gohendwa ni Jeso. 47 Ndo makuhani abomu na Afarisayo achonana dza ngambi kwa ta adzile. Ao àanza kuuzana vivi, "H'aya asenani! Huhendedze? Kwani vyo mut'u yuyu unahenda dalili nyinji za kwangalaza. 48 Na huchimuricha aenderere, h'aya chila mut'u undamukuluphira, na phapho Arumi andakudza kare adze ahutaphe hekalu rehu, na its'i yehu!" 49 Phapho mumwenga wao aihiwaye Kayafa, ariye wàkala ndiye kuhani mubomu mwaka uo, achiaamba, "Mwimwi bee k'amuna mumanyaro kamare! 50 Vino bee, k'amona ni baha kwenu mut'u mumwenga kufa kwa dzulu ya at'u osi, kuriko its'i nzima kuhangamika?" 51 Kayafa maneno gago k'agagombere yiye mwenye tu, ela kwahivira wàkala ndiye kuhani mubomu mwaka uo, wàkala unasema chimbere kukala, Jeso undafa kwa dzulu ya Ayahudi osi. 52 Na chifo cha Jeso chàkala k'achindaativya Ayahudi hichiyao, ela chàkala chindaareha phamwenga anangwa a Mulungu osi otsamukana hipha na hipha mumu duniani akale amwenga. 53 Ndo kwanzira ts'iku yiyo, ao àchiza kukala, andamuulaga Jeso. 54 Jeso achiyimanya yo ngewa yao. Kwa vivyo, k'aenendere kahiri lwazu-lwazu kati ya Ayahudi, ela wàuka phapho, achenda phephi na nyika, mudzi wihiwao Efuraimu, achendasagala kuko phamwenga na anafunzie. 55 Ts'ikuk'uu ya Ayahudi ya P'asaka yiriphokala yi phephi, at'u anji àlaa makwao achenda Jerusalemu, kwa ta akadzitakase chimbere. 56 O at'u àenderera kumutsakula Jeso, na ariphorundikana phamwenga hekaluni achiuzana vivi, "Munaonadze asena! Akale Jeso undakudza ts'ikuk'uuni?" 57 Makuhani abomu na Afarisayo àkala alagiza kukala, mut'u achimumanya Jeso aripho, a-aambire, kwa ta amugwire.

12

1 Phokala zisere ts'iku t'andahu tu yifike yo P'asaka, Jeso wàuya kahiri Betania, kokala kuchisagala Lazaro yekala udzimufufula kulaa kuzimu. 2 Kuko Jeso achijit'irwa chilaliro. Marita ndiye ahikirahikira, na Lazaro ye wàkala ni mumwenga wa omurisa Jeso. 3 Ndo Maryamu achihwala t'upa ya robo k'ilo ya narido yenye, achimumwagira Jeso maguluni, na chisha achigahakusa na nyereze. Narido ni mafuha ga kunuk'at'o, garigo ga gali muno, na ariphohenda gago, nyumba yosi yichigot'a k'ungu mbidzo ya go mafuha. 4 Ela mumwenga wa anafunzie aihiwaye Juda Isikariyoti, ariye chisha wàkala ndiye yendemuguza Jeso, achamba, 5 "Kwadze mafuha gano ga gali k'agaguzirwe? Gaga kala gàguzwa, gangari gàlaa p'esa nyinji zenye, na zizo zingari kuhewa achiya." 6 Yiye wàgomba vivyo, ts'i kwakukala, wàkala unaaonera mbazi achiya, ela kwakukala, wàkala ni mwivi, na kwahivira wàkala ndiye mwiki wa p'esa zao, wàkala achiziiya k'ano nyinji zo p'esa kulaa mo kasandukuni. 7 Ela Jeso ye achamba, "Muts'imuyuge ye muchet'u! Yiye wàkala una haki ya kugaika ta rero, na vivi udziniphaka kuniikat'o kwa maziko gangu. 8 Achiya mundakala nao ts'iku zosi. Kwa vivyo, ahenzaye kwaaviza, unda-aaviza, ela mimi bee k'amundakala nami ts'iku zosi." 9 Ayahudi anji àsikira kukala Jeso u Betania. Ndo achenda kuko kwa akamone ye Jeso, na kamare amone Lazaro yekala ufufulwa ni Jeso kulaa kuzimu. 10 Ndo makuhani abomu achamula kumuulaga ta Lazaro naye, 11 kwakukala, Ayahudi anji àkala anaaricha ao vilongozi ao, na kumukuluphira Jeso kwa yiye. 12 Kunadzachakwe, Jeso wàanza charo cha kwenda Jerusalemu. Yiye wàmona mwanap'unda, achisagala dzuluye, na o at'u okala akudza Betania kumona Lazaro, achenda osini. Duu bomu ra at'u okala akudza ts'ikuk'uuni Jerusalemu àsikira kukala, Jeso wàkala u njirani unadza. Ndo achivunza vitai vya mitende, achilaa kwendamutsangira, achipiga njerejere na kwamba, "Naalikwe Mulungu! Wàajaliwa ni Mulungu yiye adzaye kwa dzina ra Bwana, ariye ta ni mufalume wa Iziraeli!" Maneno gago gosi gàlairira dza Maandiko ga Mulungu gaambavyo: 15 "Muts'ogophe achina Jerusalemu! Lolani, Mufalume wenu hiye upanda mwanap'unda unadza." 16 Ukati uo, anafunzie k'aagamanyire maneno gago. Ela Jeso ariphokudzafufulwa na kuhwalwa kwenda mulunguni, ndipho ariphomanya kukala, gago gàkala gadzandikwa dzuluye, na wàkala uhenderwa kare. 17 Arat'u at'u okala u phamwenga nao ukati ariphomufufula Lazaro, ndio okala akwenda-aambira at'u dzulu ya maneno gago. 18 Ndo at'u anji àkwendamutsangira Jeso, kwakukala, àkala asikira kukala, Jeso wàkala uhenda dalili yiyo ya kwangalaza. 19 Jeso ariphophokerwa Jerusalemu na njerejere, Afarisayo àanza kuuzana enye kwa enye achambana, "Uu asena, ela gano gehu gandakala? At'u osi anamutuwa yiye kwani vyo!" 20 Kati ya o at'u okala akudzavoya o ukati wa ts'ikuk'uu yiyo, àkala ni Ayunani. 21 Ndo ao àmutuwa Filipu, muchina kadzidzi ka Betisaida kariko jimbo ra Galilaya, achamba, "Mutumiangwa, hunahenza humone Jeso." 22 Filipu achendamwambira Andireya, nao osi airi achendamwambira Jeso. 23 Phapho Jeso achiaamba vivi, "Vivi bee o ukati urio mimi Mut'u yelaa dzulu nindahewa ubomu ufika. 24 Ninamwambira jeri-jeri, mbeyu yits'iphozikwa mutsangani, yinasala yiyo mbeyu kwenda tu. Ela yichizikwa mutsangani yinamera, na yivyale muno yenye. 25 Kwa vivyo, mut'u aikaye mbere kuhenza maishage undagayaza; ela yets'eika mbere kuhenza maishage phapha duniani, undagaikat'o kwa dzulu ya uzima uphya wa kare na kare. 26 Anihikirayehikiraye, ni seti anituwe, na pharat'u niripho, muhendikazi wangu naye undakala phapho. Na Baba Mulungu undamwishima ye mut'u anihikirayehikiraye mimi. 27 Mimi vivi ninayugika mwangu rohoni ta ts'imanya kumba nambedze. Nambe, 'Baba nokola ukati uu?' Ng'o ts'ivyo. Maana, mimi bee nàkudza kwa lengo riro renye. 28 Baba Mulungu, onyesa ubomu wa dzinaro." Phapho kare laka richisikirika kulaa mulunguni richamba, "Nidziwonyesa kare ubomu wa dzina rangu, na nindawonyesa kahiri." 29 Duu bomu ra at'u okala aimire phapho àrisikira laka riro, na anjine ao achamba kukala, chàkala ni chikwakwara. Ela anjine o achamba, "Malaika ugomba naye!" 30 Ela Jeso ye achiaamba, "Laka riro rodzorisikira bee rikala ri dzulu yenu mwimwi, ela ts'i kwa dzulu yangu mimi. 31 Vivi u phephi na kufika o ukati wa ulamuli wa yiyi dunia, na vivi ye mutawali wa yiyi dunia unabit'wa! 32 Na mimi nichiunulwa dzulu kulaa phapha ts'i, at'u osi nindaavuha kwangu." 33 Jeso wàgomba vivyo kusema vyokala undafa chifo cha kukot'wa misumari musalabani. 34 Phapho ro duu ra at'u richimuudzidza kukala, "Hwàsikira Shariyani kukala, 'Ye K'irisito bee undakala moyo ta kare na kare.' H'a heka we unaamba kukala, Mut'u yelaa dzulu ni seti aunulwe dzulu? Yuno Mut'u yelaa dzulu umuhadzaye we ni yuphiye?" 35 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Mwanga mucheri nao kwa ts'iku ch'ach'e tu. Kwa vivyo, enendani vivi mucherivyo na o mwanga, kwa ta dziza rits'idze rikadzamuchira, maana, aenendaye dzizani, bee k'amanya endako. 36 Vivi murivyo na o mwanga, ukuluphireni kwa ta mukale ana a o mwanga." Unamarigiza kugomba maneno gago, Jeso wàuka phapho achendazama k'anda. 37 Ta aripho Jeso wàhenda dalili nyinji za kwangalaza mbere zao, ela o at'u k'aamukuluphirire vivyo, 38 kwa ta maneno gogombwa ni mugomvi wa Mulungu Isaya gachimire. Isaya wàamba, "Bwana, heka at'u ano k'aakuluphira udzumbe wehu? Heka k'aphana ta mumwenga yeuhuswa ni widimio?" 39 Ao at'u k'aakuluphirire, maana, Isaya wàgomba kahiri achamba, 40 "Mulungu udziahosa matso, na myoyo yao udziyihenda yikale mifu. Kalapho ts'i vivyo, angari kona na matso gao, kumanya mwao myoyoni, na phapho angari kugaluka kwangu, nami ningari kwaphoza." 41 Isaya wàgomba maneno gago kwakukala, wàona ubomu wa Jeso, na achigomba dzuluye. 42 Ela ta vivyo, vilongozi anji a Chiyahudi àmukuluphira Jeso, ela ni àogopha kugomba lwazu-lwazu mbere za vilongozi anziao okala ni Afarisayo, kwakukala, àkala anaogopha kuvuguzwa masinagogini. 43 Ao àhenza muno kulikwa ni at'u kuchira kulikwa ni Mulungu. 44 Chisha, Jeso wàgomba kwa laka ra dzulu achamba, "Mut'u anikuluphiraye mimi, k'anikuluphira mimi hichiyangu tu, ela unamukuluphira ta yenihuma. 45 Na anonaye mimi, unamona ta yenihuma naye. 46 Mino ni mwanga, nami nàkudza duniani kwa ta osi anikuluphirao ats'isale dzizani. 47 Agasikiraye maneno gangu na k'agatuwa ts'imulamula mino, maana, mino nàkudza duniani kudzaativya at'u a yo dunia, ela ts'idzire kudzaalamula. 48 Ye aniremaye na k'atuwa maneno gangu, bee mulamuliwe ni gago maneno gangu gogagomba, na gago gandamulamula ts'iku ya musindikizo. 49 Gago gandakala kwakukala, mimi ts'igombere gangu mwenye. Baba Mulungu mwenye yenihuma wànilagiza ga kugomba, na ga kufunza. 50 Na ninamanya kukala, ro lagizore rinareha uzima uphya wa kare na kare. Ndo mino gangu nigombago ni garat'u Baba Mulungu arigonilagiza nigagombe."

13

1 P'asaka yàkala k'ayidzangwe kwanza, na Jeso wàkala unamanya kare kukala, ukatiwe wa kuuka duniani kuuya kwa Baba Mulungu, wàkala ufika, na at'ue okala nao phapha duniani wàahenza ta musindikizo. 2 Dziloni yiyo, Jeso na anafunzie àkala asegere anatariza chilaliro. Shetani wàkala udzimutiya kare Juda, mwanangwa wa Simoni Isikariyoti, maazo ga kumuguza Jeso. 3 Jeso wàkala unamanya vivyo kukala, Baba Mulungu wàkala udzimup'a widimi dzulu ya chila chit'u. Na chisha, wàkala unamanya vivyo kukala, wàlaa kwa Mulungu, na vino wàkala unauya kwa ye Mulungu. 4 Ndo Jeso wàunuka, achivula valore achiriika k'anda, achihwala mukumbuuwe achidzifunga chununi. 5 Chisha, achitiya madzi k'araini, achanza kwaogesa anafunzie magulu, na kwahakusa na o mukumbuu okala udzidzifunga. 6 Ndo achimufikira Simoni P'etero, ela P'etero ye achimwamba, "Aa! Bwana, unahenza unogese magulu mimi?" 7 Jeso achimuudzidza achimwamba, "K'umanya cho nichihendacho vivi, ela hurira tu we undakudzachimanya." 8 P'etero achimwamba, "Aa! Bwana, bee k'undanogesa kamare magulu gangu." Jeso achimwamba vivi, "Bee nawe nits'iphokogesa, k'una ushirika na mimi." 9 Simoni P'etero achimwamba, "H'a bee chikala ni vivyo, uts'inogese magulu hicheye tu, ela nogesa mikono, na ta chitswa changu nacho!" 10 Phapho Jeso achimwamba, "Mut'u yedzoga kare, k'atakiya koga kahiri ta niaoge magulu tu, maana, mwiriwe wosi utsuka. Na mwimwi mudzitsuka, ta ni ts'i mosi tu." 11 (Jeso wàkala unamumanya kare yekala undamuguza. Gago ndigotuma ta achamba, "Mwimwi mudzitsuka, ta ni ts'i mosi tu.") 12 Ariphomarigiza kwaogesa magulu, wàhwala valore achivala kahiri, chisha achisagala, na achiauza vivi, "Munagamanya gano godzomuhendera? 13 Mwimwi munaniiha Mwalimu na Bwana, na mu ahaki, maana, vivyo ndivyo nirivyo. 14 Ndo mimi Bwana wenu na Mwalimu wenu, nidzimogesa magulu phapha, na mwimwi namwi bee nimogesane magulu dza vivyo. 15 Gaga godzogahenda ni mufano nidzimup'a kwa ta namwi muhende dza vivi vyodzomuhendera. 16 Ninamwambira jeri-jeri, mugulwa muhumiki ts'i mubomu kuchira muguliwe, na ahumwaye ts'i mubomu kuchira ye amuhumaye. 17 Baha mwimwi muchikala mundagahenda maneno gago, maana, mudziima munagamanya vivi." 18 Jeso wàenderera kugomba achamba, "Gago godzogagomba, k'aga dzulu yenu mwimwi mosi. Mino ninamumanya mosi mwimwi omutsagula. Ela nàhenda vivyo kwa kuchimiza Andiko ra Mulungu rambaro, 'Yerya hosi chakurya udzinigalukira.' 19 Mino gago nidzimwambira chimbere gachikala k'agadzangwe ta kulairira, kwa ta phondolairira mwidime kukuluphira kukala, mimi ndimi yiye K'irisito. 20 Ninamwambira jeri-jeri, amupigaye karibu yeyosi nimuhumaye, bee unanipiga karibu ta mimi nami, na anipigaye karibu mimi, bee unamupiga karibu yuyat'u yenihuma." 21 Ariphomarigiza kugomba gago, Jeso wàyugika muno rohoni, ta phapho achisema kukala, "Ninamwambira jeri-jeri, mumwenga wenu bee undaniguza." 22 Anafunzie achilolana, ela k'aamumanyire yekala unamuhadza. 23 Mwanafunziwe mumwenga yekala unamuhenza muno wàkala usegere kutuwirizana naye. 24 Ndo Simoni P'etero achimufinyira dzitso mwanafunzi yiye kumwamba, "Muuze ye mwalimu pho ni ani yendemuguza." 25 Ndo yiye mwanafunzi achimuvumbamira Jeso, achimuuzira pho sikironi vivi, "Bwana, yendehenda go ni ani?" 26 Jeso achiudzidza achamba, "Yendemup'a chichi chisiku cha mukahe chondochits'ats'a mutsuzini, ndiye." Ndo achichits'ats'a mutsuzini, na achimup'a Juda, mwanangwa wa Isikariyoti. 27 Juda ariphochiphokera chisiku chicho, achiphenywa ni Shetani. Ndo Jeso achimwamba, "Ro ririro undarihenda, bee rihende maruru!" 28 Ela k'aphana ta mumwenga wa arat'u okala asegere phapho yemanya kwadze Jeso wàmwamba vivyo. 29 Kwahivira Juda wàkala ni mwiki wa kasanduku ka p'esa, anjine ao àona kukala, wàkala udzimwamba akagule miyo yokala yinahenzwa pho ts'ikuk'uuni, hebu akalavye chochosi kwa achiya. 30 Ndo Juda ariphochirya cho chisiku cha mukahe tu, achilaa konze kare, na ta kwàkala ni usiku. 31 Juda aripholaa, Jeso wàamba, "Vivi ubomu wangu mimi Mut'u yelaa dzulu unang'azwa, na mimi nami ninang'aza kukala, Mulungu ni mubomu. 32 Na niching'aza kukala, Mulungu ni mubomu, Mulungu naye undang'aza ubomu wangu nirio ninao mimi, na gago undagahenda sambi yenye. 33 Anangu, nicheri namwi kwa ukati uchache tu. Uo uchisira mwimwi mundanitsakula, ela vivi ninamwambira dza vyoaambira Ayahudi kukala, 'Nendako mwimwi k'amwidima kudza.' 34 Anangu, ninamup'a lagizo iphya, naro ni kwamba, mwimwi henzanani. Na henzanani dza nirivyomuhenza mimi. 35 Muchihenzana, at'u osi andamanya kukala, mwimwi mu anafunzi angu." 36 Simoni P'etero achimuuza vivi, "Kwani wendaphi Bwana we?" Jeso achiudzidza achamba, "Nendako k'widima kunituwa vivi, ela undanituwa chidzakoche." 37 P'etero achimwamba, "Bwana, kwadze ts'iidima kukutuwa vino? Mimi ni kwete ta kufa kwa dzuluyo!" 38 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Uwe u kwete jeri ta kufa kwa dzulu yangu? Ninakwambira jeri-jeri, usiku wa rero jogolo k'arindaika, phots'o uwe kukala udzinitina k'ano t'ahu!"

14

1 Jeso wà-aamba anafunzie, "Muts'iyugike mwenu myoyoni. Mwimwi mukuluphireni Mulungu, na nikuluphirani mimi nami. 2 Kuuka kwangu bee ni kwa kwendamubambanyira phat'u, maana, nyumbani mwa Baba muna makalo manji. Kala maneno gago ts'i ga jeri, ningari ts'imwambirire ninendamubambanyira phat'u. 3 Na nichendamubambanyira makalo, nindauya nidze nimuhwale, kwa ta namwi mukakale phondokala mimi. 4 Munayimanya yo njira ya ko nendako mwimwi." 5 T'omasi achimuuza vivi, "Aa! Bwana, ko wendako tu sino k'ahukumanya. H'aya yo njira ya kuhufisako hundayimanyadze?" 6 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Mimi ndimi njira, ujeri na uzima. K'akuna aidimaye kudza kwa Baba phots'onichirira mimi. 7 Kwahivira mwimwi munanimanya, bee ta Baba naye munamumanya. Na kwanzira vivi na kwenderera, munamumanya ye Baba, na mwàmona." 8 Filipu achimwamba, "Bwana, hwonyese ye Baba Mulungu, na vivyo vindahutosha." 9 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Filipu, mimi vyodzosagala namwi mwimwi, ela we k'udzangwe kunimanya? Yedzenona mimi, udzimona ta Baba Mulungu naye. H'a wambadze, 'Hwonyese ye Baba Mulungu we?' 10 K'ukuluphira we kukala, mino ni ndani mwa Baba Mulungu, na Baba Mulungu naye u mwangu ndani? Maneno nimwambirago ts'i gangu mwenye tu, ela Baba Mulungu ariye unasagala mwangu ndani ndiye ahendaye kazize kuchirira mimi. 11 Mwimwi nikuluphirani nichamba kukala, mimi ni ndani mwa Baba Mulungu, na Baba Mulungu naye u mwangu ndani, hebu nikuluphirani kwa zo kazi zozihenda. 12 Ninamwambira jeri-jeri, anikuluphiraye mimi, yiye naye undahenda kazi dza zo nizihendazo mimi, na ta undahenda kazi bomu kuchira zizo, kwakukala, mimi ninenda kwa Baba. 13 Ndo chochosi chondovoya kwa dzina rangu, nindachihenda, kwa ta ubomu wa Baba wonyeswe kuchirira mimi Mwanawe. 14 Kwa vivyo, muchinivoya chochosi kwa dzina rangu, mino nindachihenda." 15 Jeso wàenderera kugomba achamba, "Anangu, mwimwi muchikala munanihenza, bee mundagatuwa malagizo gangu. 16 Nami nindamuvoya Baba Mulungu, naye undamup'a Mwavizi munjine, yendekudzakala namwi ta kare na kare. 17 Mwavizi yiye ni Roho wa Mulungu wa ujeri, na at'u a dunia k'aaidima kumuphokera, maana, k'aamona, na k'aamumanya. Ela mwi munamumanya, maana, unasagala kati yenu, na undakala mwenu ndani. 18 Mino mwimwi ts'indamuricha dza anachiya; nindamuuyira kahiri. 19 Uu ukati uchache udzao uchisira, at'u a dunia k'aandanona kahiri, ela mwimwi ndimwi ondonona. Mwimwi mundakala na uzima kwakukala, mimi nindauya muzima. 20 Ts'iku yiyo nichifufuka, mundamanya kukala, mimi ni ndani mwa Baba, mwi namwi mu mwangu ndani, na mimi nami ni mwenu ndani. 21 Aphokeraye malagizo gangu na kugatuwa, ndiye anihenzaye. Na anihenzaye mimi, undahenzwa ni Baba, nami nindamuhenza na kudzonyesa lwazu-lwazu kwakwe." 22 Juda munjine (ts'i huya mwanangwa wa Isikariyoti) achamba, "Bwana, kwadze undadzonyesa kwehu siswi tu, ela k'undadzonyesa kwa at'u a dunia?" 23 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Mut'u achinihenza mimi, bee niagatuwe maneno gangu. Achigatuwa, Baba undamuhenza mut'u yiye, na mimi na Baba, hundakwendasagala naye mut'u yiye. 24 Ela mut'u yets'enihenza mimi, bee k'agatuwa maneno gangu. Na manyani kukala, gago maneno mugasikirago ts'i gangu mwenye, ela galaa kwa Baba Mulungu yenihuma. 25 Maneno gago nidzimwambira vivi hucherivyo hosini, 26 ela ye Mwavizi, yaani Roho wa Mulungu, ariye Baba Mulungu undamuhuma adze kwenu kwa dzina rangu, undakudzamufunza chila chit'u, na amukumbikize gosi gomwambira. 27 Mimi ninamurichira reri, na reri yangu nimup'ayo k'ayinga dza reri yilaviwayo ni at'u a dunia. Ndo muts'iyugike mwenu myoyoni, hebu kukala aoga. 28 Mimi nàmwambira kare mwimwi kukala, nindamuricha, ela mino ni seti nimuuyire kahiri! Ndo kala mwimwi munanihenza jeri, mungari kukala munahamirwa kwakukala, ninenda kwa Baba Mulungu, maana, ye Baba Mulungu ni mubomu kuchira mimi. 29 Nidzimwambira gago vivi chimbere gachikala k'agadzangwe kulairira, kwa ta phondolairira mwidime kukuluphira. 30 Mino ts'indagomba namwi maneno manji kahiri, kwakukala, mutawali wa yiyi dunia unanituwa. Yiye ts'i kwamba unaniidima, 31 ela ninahenda golagizwa ni Baba Mulungu, kwa ta at'u a dunia amanye kukala, ninamuhenza Baba Mulungu. Ndo unukani huphaukeni phapha!"

15

1 Jeso wàenderera kugomba achamba, "Enehu, mimi bee ndimi sina ra muhi wa muzabibu wenye, mwi mu vitai, na Baba Mulungu ndiye mundimwa. 2 Ndo ye Baba Mulungu ariye ndiye mundimwa nikuvitema vitai vyangu vyosi vyots'ovyala t'ude, na vitai vivyalavyo, nikuvitsanira, kwa ta vikaze kuvyala muno. 3 Mwimwi dza vitai vivyalavyo, mudzitsanirwa kare, kwa ro neno niriromwambira. 4 Ndo endererani kukala mwangu ndani, nami nindaenderera kukala mwenu ndani. Chitai k'achiidima kuvyala t'ude chichikala chitemwa. Chivyala tu, chichikala chi phakwe muhini. Kwa vivyo, mwimwi namwi k'amwidima kuvyala t'ude za mimi muzabibu wenye muts'iphoenderera kukala mwangu ndani. 5 Mimi nidzimwambira, na ninamwambira kahiri kukala, mimi ndimi ro sina ra muzabibu, namwi mu vitai. Ndo mwimwi muchenderera kukala mwangu ndani, nami mwenu ndani, mundavyala t'ude nyinji, kwakukala, phots'o mimi bee k'amwidima kuvyala zo t'ude zangu. 6 Mut'u ats'iphoenderera kukala mwangu ndani, unga dza chitai chotemwa. Kwa vivyo, nikutsuphwa na kuuma. Na vitai dza vivyo ndivyo vipigwavyo maiyi na kochwa. 7 Muchenderera kukala mwangu ndani, na maneno gangu muchenderera kugaika mwenu myoyoni, voyani chochosi muhenzacho, namwi mundahenderwa. 8 Muchivyala t'ude nyinji, na konyesa vivyo kukala mu anafunzi angu a jeri, at'u andamulika Baba Mulungu muno. 9 Mino ninamuhenza mwimwi dza virat'u Baba Mulungu anihenzavyo mimi. Ndo mwimwi endererani kukala mwangu menzwani. 10 Muchigatuwa malagizo gangu, mundaenderera kukala mwangu menzwani, dza mimi virat'u vyotuwa malagizo ga Baba, na ninaenderera kukala mwakwe menzwani. 11 Mimi nidzimwambira maneno gago, kwa ta raha yangu yikale mwenu ndani, na kwa ta raha yenu yikale ya kamare. 12 Riri ndiro lagizo rangu: henzanani dza vyo nimuhenzavyo mimi. 13 K'akuna mut'u wa menzwa bomu kuchira yiyi ya mut'u kudzilavya kufa kwa dzulu ya asenae. 14 Ndo mwimwi mu asena angu muchigahenda go nimulagizago. 15 Mino mwimwi ts'imwiha ahendikazi kahiri, kwakukala, muhendikazi k'agamanya go gahendwago ni tajiriwe. Gago ndigo gatumago ta mino nidzimwiha asena angu, maana, gosi gogasikira kulaa kwa Baba Mulungu, mwimwi nàmumanyisa. 16 Mwimwi k'amunitsagulire, ela mino nàmutsagula, na nichimuhuma kwa ta mwende mukavyale t'ude zondaenderera ta kare na kare, na phapho Baba Mulungu undamup'a chochosi chondovoya kwa dzina rangu. 17 Ndo lagizo rangu kwenu ni riri: henzanani." 18 Jeso wàenderera kugomba achamba, "Enehu, at'u a dunia achimumena, kumbikirani kukala, àanza kunimena mimi. 19 Kala mwimwi mu at'u a dunia, o at'u a dunia angari kumuhenza dza anziao. Ela kwahivira k'amu at'u a dunia, ta ni nàmutsagula kulaa kati ya o at'u a dunia, ndo ao adzimumena. 20 Munagakumbikira gara maneno gomwambira kukala; 'Mugulwa muhumiki ts'i mubomu kuchira tajiriwe'? Ndo kwahivira ao ànihendera mauku, bee andamuhendera mauku ta mwimwi. Na kalapho àtuwa mafunzo gangu, ta go genu nago angari kugatuwa. 21 Ao andamuhendera gago gosi kwa dzulu yangu, maana, k'aamumanya yenihuma. 22 Kala mimi ts'idzireaambira maneno ga Mulungu, k'aangakalire na dambi, ela vino k'aaidima kudzihehera kukala, k'aana dambi. 23 Yedzenimena mimi, bee ta Baba naye udzimumena vivyo. 24 Kala mimi ts'ihendere kazi kati yao zirizo k'azidzangwe kuhendwa ni mut'u munjine yeyosi, k'aangakalire na dambi. Ela vino àzona zo kazi zozihenda, na achinimena na Baba vivyo. 25 Ndo gago gàhendeka kwa gachimize Andiko rambaro, 'At'u ànimena bule!' 26 Ela mino nindamuhumira Mwavizi kulaa kwa Baba Mulungu, na yiye ni ye Roho wa Mulungu wa ujeri. Yiye undalaa kwa Baba Mulungu, na achimudzira undalavya ushaidi dzulu yangu. 27 Ndo mwimwi namwi aambireni at'u dzulu yangu kwakukala, mwàkala nami hangu mwanzo.

16

1 Mimi nidzimwambira maneno gago gosi kumujenga, kwa ta muts'iuye nyuma. 2 O at'u a dunia andamuvuguza masinagogini. Na mwanzo ta ukati unadza urio mut'u undakala uchiulaga mumwenga wenu, ye unaona anamuhikirahikira Mulungu. 3 Na ao andagahenda maneno gago kwakukala, k'aamumanyire Baba Mulungu, na ta mimi. 4 Ndo nidzimwambira maneno gago, kwa ta ukatiwe uchifika, mudze mukumbikire kukala, nàmwambira kare gago. Mino maneno gago ts'imwambirire hangu mwanzo kwakukala, neri ni namwi." 5 Jeso wàenderera kugomba achamba, "Ela vino ninenda kwa yenihuma; na heka k'aphana ta mumwenga wenu aniuzaye ga ko nendako? 6 Hata its'iphokala mwi mudziudzala shenene myoyoni kwakukala, nidzimwambira maneno gago. 7 Bee ninamwambira jeri mino, kuuka kwangu ni maneno madzo kwenu, maana, nits'iphouka, yiye Mwavizi k'andamukudzirira. Ela nichenda, nindakwendamuhuma amudzirire. 8 Ye Mwavizi achidza, undaafunulira lwazu-lwazu at'u a dunia kukala, ana dambi, k'aana haki na ulamuli wao ni wa ulongo. 9 Yiye undaafunulira kukala, ana dambi, kwakukala, k'aanikuluphira. 10 Undaafunulira k'aana haki, kwakukala, ninenda kwa Baba, namwi k'amundanona kahiri. 11 Na undaafunulira ulamuli wao ni wa ulongo, kwakukala, ye mutawali wa yiyi dunia ulamulwa. 12 Mimi nicheri na manji ga kumwambira, ela k'amwidima kugagwira vivi. 13 Ela ye Roho wa ujeri achidza, undamulongoza mumanye ujeri wosi, maana, yiye k'andagomba gakwe mwenye, ela undagomba chila arisikiraro, na undamwambira chimbere maneno garigo gandalairira. 14 Yiye Roho undaonyesa ubomu wangu, maana, undahwala garat'u gangu amwambire mwimwi. 15 Vya Baba vyosi ni vyangu. Gago ndigo gatumago ta nidzimwamba, ye Roho wa Mulungu undahwala garat'u gangu amwambire." 16 Jeso wàenderera kwamba, "Usere ukati uchache nimuyaye, na ukati uchache uchichira, munone vivyo kahiri!" 17 Phapho anafunzie anjine achiuzana vivi, "Unaambadze yuno achamba, 'Usere ukati uchache nimuyaye, na ukati uchache uchichira, munone vivyo kahiri!'? Na unaambadze achamba, 'kwakukala, ninenda kwa Baba Mulungu!'?" 18 Ndo ao àenderera kuuzana-uzana, "Unaambadze yuno achamba, 'Ukati uchache'? K'ahugamanya gago gakwe agombago." 19 Jeso wàmanya kukala, àkala ahenza amuuze gago. Ndo achiaamba, "Vidze, munauzana-uzana dzulu ya godzokala ninagagomba phodzamba, 'Usere ukati uchache nimuyaye, na ukati uchache uchichira, munone vivyo kahiri!'? 20 Bee, ninamwambira jeri-jeri, mwimwi mundarira na mugwirwe ni mukunguru, ela at'u a dunia o andahamirwa. Mundashononeka, ela shenene yenu yindagaluka raha. 21 Mwimwi bee mudzihwalana na t'adi ya muchet'u wa t'umbo. Muchet'u wa t'umbo achikala unasikira utsungu, undamona utsukirwa kwakukala, ukatiwe wa kusikira lwembe lunatsinza ufika. Ela achivyala mwanawe tu, riki zizo zosi nikuzinyala ta ukamona unatseka-tseka kwakukala, uvyala mut'u phapha duniani. 22 Ndo ni dza mwimwi namwi, vivi muna shenene. Ela nindamona kahiri, na phapho mundahamirwa, na k'aphana mut'u yendemuusira raha yiyo. 23 Ts'iku yiyo k'amundaniuza ut'u. Ninamwambira jeri-jeri, Baba Mulungu undamup'a chila chit'u chondomuvoya kwa dzina rangu. 24 Mwimwi ta vivi k'amudzangwe kuvoya chochosi kwa dzina rangu. Ndo voyani namwi mundahewa, na kuhamirwa kondohamirwa mwimwi, bee kundakala kwa kamare. 25 Mimi nidzimwambira chit'adi maneno gago. Ela ukati unadza urio ts'indagomba namwi chit'adi kahiri, ela nindamwambira maneno ga Baba Mulungu lwazu-lwazu. 26 Ts'iku yiyo, mundavoya kwa dzina rangu, na vivyo ts'i kwamba ninaamba nindamuvoyera kwa Baba Mulungu. 27 Ts'ivyo nambavyo vivyo, maana, yiye Baba Mulungu mwenye unamuhenza mwimwi, kwakukala, mwimwi namwi mudzinihenza, na munakuluphira kukala, nàlaa kwa Mulungu. 28 Mimi nàlaa kwa ye Baba Mulungu nichidza phapha duniani, na vino ninauka duniani ninenda kwa Baba Mulungu." 29 Phapho anafunzie achimwamba, "Ee, vivi bee unahwambira lwazu-lwazu kamare, ta k'uhumira t'adi kahiri. 30 Vivi bee hudzimanya kukala, uwe unamanya chila chit'u, ta mut'u k'atakiya kukuuza. Kwa vivyo, vivi vinahuhenda hukuluphire kukala, wàlaa kwa Mulungu jeri." 31 Jeso achiaudzidza achiaamba, "Vidze, munakuluphira vino? 32 Bee ukati unadza, na ta mwanzo ni ufika kare, urio mundatsamukana mwimwi. Chila mumwenga wenu undakwenda kwao, na mino mundaniricha hichiyangu. Ela mino ts'i hichiyangu kwakukala, Baba Mulungu u phamwenga nami. 33 Enehu, nidzimwambira maneno gago, kwa ta mukale mwangu ndani, na phapho mukale na reri. Phapha duniani mundapata riki, ela kalani angumbau, maana, mino yiyi dunia nidziyirima."

17

1 Jeso ariphomarigiza kugomba gago, wàlola dzulu mulunguni achamba, "Baba, ufika o ukati! Ndo ung'aze o ubomu wa mimi Mwanao kwa ta mimi Mwanao nami, niung'aze o ubomuo, 2 dza virat'u vyonip'a widimi dzulu ya at'u osi mimi Mwanao, kwa ta niap'e uzima uphya wa kare na kare arat'u osi onip'a. 3 Na uzima uphya wa kare na kare ni uu: at'u akumanye uwe Mulungu wa jeri wa hicheyo, na animanye vivyo mimi Jeso K'irisito yenihuma. 4 Mimi nàng'aza ubomuo phapha duniani, kwa kumala kuyihenda kaziyo yonip'a. 5 Ndo vivi Baba, ninakuvoya ung'aze ubomu wangu ko mulunguni, ubomu urat'u okala hunao hosi hangu dunia k'ahudzangwe kuyiumba. 6 Baba, aa at'u onip'a kulaa mumu duniani, nàang'azira uwe u ani. At'u aa àkala ni ako, ela uchialavya kwangu, nao nenoro adzirigwira. 7 Vivi anamanya kukala, chila chit'u niricho nacho, chilaa kwako. 8 Maana, mino nàap'a garat'u maneno gonip'a uwe, nao achigaphokera. Vivi anamanya jeri kukala, nàlaa kwako, na anakuluphira kukala, uwe ndiwe yenihuma. 9 Mimi vivi ninaavoyera aa. Mino ts'ivoyera at'u a dunia, ela ninaavoyera aa onip'a uwe, maana, ni at'uo. 10 Na at'uo osi ni angu, na at'u angu osi ni ako, na ao anaenderera kung'aza kukala, mimi ni mubomu. 11 Mimi vivi ninadza kwako, ts'indasagala duniani kahiri, ela aa at'u angu acheri phapha duniani. Baba mutakatifu, arinde na wamanyirire t'ot'ot'o kwa widimi wa dzinaro, dzina ririro wànip'a mimi, kwa ta aidime kukala chit'u chimwenga dza mimi na uwe hurivyo chit'u chimwenga. 12 Ts'iku zosi zodzokala nao, nidziarinda t'ot'ot'o kwa widimi wa dzina ronip'a. Mimi aa osi nidziarinda t'ot'ot'o ta k'aphana ta mumwenga yeyaya, ta ats'iphokala yekala udzambwa undayaya, kwa ta Maandikogo gachimire. 13 Ela vino ninadza kwako, na ninavoya maneno gaga vivi nicherivyo phapha duniani, kwa ta at'u aa ahamirwe dza vyo nihamirwavyo mimi. 14 Aa nàasumurira nenoro, nao achiriphokera, na at'u a dunia adziamena kwakukala, aa ts'i a dunia dza mimi nirivyo ts'i wa dunia. 15 Mimi ts'i kwamba ninavoya wause phapha duniani, ela ninavoya wamanyirire t'ot'ot'o na yuyat'u Mui. 16 Aa ts'i a dunia dza mimi nirivyo ts'i wa dunia. 17 Dziikire t'ot'ot'o aa at'u angu kuchirira ujerio, urio ni nenoro. 18 Mimi ninaahuma mumu duniani dza virat'u vyenye vyonihuma uwe duniani; 19 na mimi mwenye ninadziikat'o kwa kaziyo tu, kwa dzulu yao, kwa nao adziiket'o jeri kwa kaziyo tu bahi." 20 "Baba, ninaavoyera aa at'u angu, na chisha ninaavoyera ta o anjine ario andanikuluphira kwa neno rondosumurirwa ni aa, 21 kwamba osini akale chit'u chimwenga Baba, dza virat'u uwe urivyo mwangu ndani, na mimi nirivyo mwako ndani. Ninavoya vivyo kwamba akale mwehu ndani, kwa ta at'u a dunia akuluphire kukala, uwe wànihuma jeri. 22 Mimi nidziang'azira o ubomu onip'a uwe, kwa ta akale chit'u chimwenga dza mimi na uwe hurivyo chit'u chimwenga, 23 mimi nikale mwao ndani, nawe ukale mwangu ndani, kwa ta hosini hukale chit'u chimwenga kamare, na phapho at'u a dunia amanye kukala, uwe ndiwe yenihuma, na unaahenza at'u ao dza vyo unihenzavyo mimi. 24 Baba! Ninahenza o at'u onip'a adze akale nami phondokala mimi, kwa ta aone ubomu wangu, ubomu urat'u onip'a kwakukala, wànihenza, phokala ta urumwengu k'audzangwe kuumbwa. 25 Baba muhaki, at'u a dunia k'aakumanya, ela mino ninakumanya, na aa at'u angu nao anamanya kukala, ndiwe yenihuma. 26 Aa at'u angu nàang'azira uwe u ani, na nindaenderera kuhenda vivyo, kwa ta yo menzwa uriyo nayo kwangu yikale mwao ndani, na kwa ta mimi nami nikale mwao ndani."

18

1 Jeso ariphomala kuvoya mavoyo gago, wàuka na anafunzie, achahula det'e ra Kedironi achenda o upande unjine, kuriko kwàkala kuna kadzunda ka mizeituni, na yiye achendaphenya phapho na anafunzie. 2 Juda, yekala undamuguza Jeso, wàkala unakamanya pho karipho kadzunda kako, kwakukala, Jeso wàkala achonana na o anafunzie kuko mara kwa mara. 3 Ndo Juda achilongoza gingi ya shikari na arinzi a hekalu kulaa kwa makuhani abomu, na Afarisayo. Ao àkala ana myundu, magundu, mikalanga, na mataa, na Juda achidza nao vivi ta pho kadzundani. 4 Jeso wàkala unagamanya gosi gokala gandamupata. Ndo yo gingi ya shikari na o arinzi ariphofika pho kadzundani, ye achidzilavya achiauza vivi, "Ni ani ye mumutsakulaye?" 5 O achimuudzidza achimwamba, "Hunamutsakula Jeso muchina Nazareti!" Jeso achiaamba, "Mimi bee, ndimi yiye." Juda yemuguza Jeso wàkala wimire phapho phamwenga nao. 6 Jeso ariphoamba, "Mimi ndimi yiye," alume àtinira nyuma ta achigwa. 7 Jeso achiauza kahiri, "Ni ani ye mumutsakulaye mwi?" O achimuudzidza achimwamba, "Jeso muchina Nazareti mba!" 8 Jeso achiaamba, "Bee samba nidzimwambira kare mwi kukala, mimi ndimi yiye. Kwa vivyo, muchikala munatsakula mimi, h'a bee nigwirani mimi kare, ano anjine o aricheni ende vyao." 9 Jeso wàgomba vivyo kuchimiza garat'u maneno gokala udzigagomba ukati phokala unavoya kukala, "Nàarinda t'ot'ot'o aa osi onip'a, ta k'aphana ta mumwenga yeyaya." 10 Simoni P'etero wàkala una upanga. Ndo phapho achiutsomola kare maruru achimutema Maliko muhendikazi wa kuhani mubomu, achimutosa sikirore ra kulume. 11 Jeso achimwamba P'etero, "H'ai, h'ai, h'ai! Udza upangao mwakwe chowani. Shenene yiyi nàpangirwa ni Baba Mulungu, na k'amwidima kuyiziza yits'inipate!" 12 Yiyat'u gingi ya shikari na mubomu wao na o arinzi a Chiyahudi àmugwira Jeso achimufunga mikowa. 13 Ariphomala kumufunga mikowa, àmuphirika kwa Anasi kwanza, maana, Anasi wàkala ni mutsedzangwa wa Kayafa, yekala ndiye kuhani mubomu mwaka uo. 14 Kayafa ndiye yekala udziaambira o vilongozi a Ayahudi anjine kukala, ni baha mut'u mumwenga kufa kwa dzulu ya at'u osi. 15 Simoni P'etero na mwanafunzi munjine àmutuwa Jeso. Yiye mwanafunzi munjine wàkala ni musenangwa wa ye kuhani mubomu Anasi. Kwa vivyo, achendahenzezwa kuphenya phamwenga na Jeso ta mo bomani mwa ye kuhani mubomu, 16 ela P'etero ye achisala konze phephi na o muyango. Chidzakoche, ye mwanafunzi yekala ni musenangwa wa ye kuhani mubomu achilaa konze achendamwambira ye musichana yekala unaimirira o muyango, amuhenzeze P'etero naye aphenye. Musichana achikubali, achimuvugulira muyango P'etero achiphenya ndani. 17 Ye musichana yekala u muyangoni achimuuza P'etero vivi, "Chisha, we ukale k'u mumwenga wa anafunzi a yuno mut'u yedzegwirwa?" P'etero achimuudzidza achimwamba, "H'a-a, ts'i mumwenga wa anafunzie mino." 18 Ahendikazi na arinzi àkala akut'a moho wa makala anaoha kwakukala, kwàkala kuna p'eho. Ndo P'etero naye achendaima phapho koha o moho. 19 Mo ndani, ye kuhani mubomu Anasi wàanza kumuuza maswali Jeso dzulu ya anafunzie, na mafunzo gokala ufunza. 20 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Mimi nidzifunza at'u a dunia jamani, maana, nidzifunza masinagogini, na hekaluni k'ano nyinji, mut'u monanamo Ayahudi osi, na hebu ts'ifunzire neno rorosi chisiri-siri. 21 Ndo kwadze sambi, unaniuza kahiri mimi? Uchikala una maswaligo, auze arat'u nirioafunza. Ao anagamanya goafunza." 22 Ariphomarigiza kugomba gago, murinzi mumwenga yekala wimire phephi naye wàmupiga ukofi na achimwamba, "Uts'imuudzidze hivyo kuhani mubomu!" 23 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Mimi nichikala nidzigomba mai, h'aya gaseme phapha chila mumwenga agasikire! Ela nichikala nidzigomba madzo, heka sambi unanipiga?" 24 Anasi ariphomala kumuuza-uza Jeso, wàlagiza aphirikwe kwa kuhani mubomu Kayafa, na kuno ufungwa mikowa vivyo, naye achiphirikwa. 25 Ukati uo, P'etero wàkala ucheri kwima phapho unaoha moho. Ndo o at'u okala a phapho achimuuza vivi, "Chisha, we samba u mumwenga wa anafunzi a mut'u yuno yedzegwirwa?" P'etero achigakahala gago achamba, "Ts'i mumwenga wa anafunzie mino!" 26 Phapho phàkala phana muhendikazi mumwenga wa ye kuhani mubomu Anasi. Yiye wàkala ni mubaringwa wa yuyat'u yetoswa sikiro ni P'etero, naye achimuuza achimwamba, "Samba nidzikona u phamwenga naye we kura kadzundani?" 27 P'etero achirema kahiri, na phapho kare jogolo richiika. 28 Jeso ariphophirikwa kwa Kayafa, yiye wàmuuza maswali ta p'eho za kucha. Ndo kunahendawewe, vilongozi a Ayahudi àmuusa Jeso pho pha Kayafa, achimuphirika dzumba ra utawali ra Arumi. Ela o vilongozi a Ayahudi k'aaphenyere mo ndani ya ro dzumba. Maana, kala àphenya, angari àkahazwa kurya P'asaka, kwakukala, angari àambwa ts'i atakatifu kwa aphenya nyumba ya at'u ario ts'i ya Ayahudi. 29 Ariphokala adzimuhumira Pilato mut'u akaambirwe dzulu ya Jeso, Pilato wàatuwa ko konze achendaauza vivi, "Mudzikudzamulumbira kwa kosa rani yuno?" 30 O achimuudzidza achimwamba, "Kala mut'u yuyu k'ahendere mai, hungari k'ahumurehere kwako." 31 Pilato achiaamba, "H'a bee achikala wàhenda mai, muhwaleni enye mukamulamule kutuwirizana na shariya yenu." O Ayahudi achimuudzidza vivi, "Chishariya, siswi k'ahuhenzezwa kunyonga mut'u." 32 (Ayahudi àgomba vivyo kwa achimize gokala gasemwa chimbere ni Jeso dzulu ya vyokala undafa). 33 Pilato achiuya mo ndani ya dzumba ra utawali, na achiaamba o shikari amuphenyeze ye Jeso mo ndani. Ndo kuko achimuuza vivi,"We ndiwe Mufalume wa Ayahudi?" 34 Jeso achimuudzidza achimwamba, "We go uniuzago ni gako uwe mwenye, hebu we go wàhendaambirwa ni at'u anjine dzulu yangu?" 35 Pilato achimuudzidza achimwamba, "Mino ninakuuza nimanye, we nawe unaniuza maswaligo. Kwani mino ni Muyahudi dza uwe? Hebu mino ndimi yekudzakugwira? At'uo mwenye na makuhani ndio odzokureha phapha. Sambi we nambira, wàkosani?" 36 Jeso achimuudzidza achimwamba, "Ufalume wangu ts'i wa hipha duniani mino. Kala ufalume wangu ni wa phapha duniani, at'u angu angari apiga k'ondo kunihehera nits'igwirwe, na kuphirikwa kwa abomu a Ayahudi. Ela vino ufalume wangu ts'i wa hipha duniani!" 37 Phapho Pilato achimwamba, "Kwa vivyo, we u mufalume?" Jeso achimuudzidza achimwamba, "U muhaki uchinamba ni mufalume. Maana, mino nàvyalwa kwa gago, na nàkudza duniani kudza-aambira at'u ujeri. Na chila mut'u ariye ni wa ujeri, unanisikiza." 38 Pilato achimwamba, "Ujeri nini?" Pilato ariphomarigiza kugomba gago, wàatuwa kahiri o Ayahudi ko konze ya ro dzumba achenda-aamba, "Mino ninamona mut'u yuyat'u k'ana kosa rorosi. 39 Ela kutuwirizana na ada yenu, ninimuvugulire mufungwa mumwenga ukati wa P'asaka. Sambi vino, mukale munanihenza nimuvugulire ye mufalume wa Ayahudi?" 40 Phapho o at'u achiudzidza k'ululu achamba, "H'a-a, k'ahumwenzi yiye. Sino huvugulire Baraba!" (Baraba wàkala ni mumwenga wa chikundi chokala chinahenza chipinduwe sirikali.)

19

1 Ndo Pilato wàmulagizira Jeso ahwalwe na apigwe vibok'o. 2 Na shikarie achilinga chiremba cha vitai vya miya, achimuvika chitswani, na achimuvika zurungi ra rangi ya zambarawe. 3 Achikala anadza achidza pho mbereze na kumwamba, "H'a k'amuna ut'u baba, mufalume wa Ayahudi?!" Chisha amupige makofi. 4 Shikari ariphomala kumupiga, na kumuhenda chinyago Jeso, àmuudza kwa Pilato. Pilato achilaa konze kahiri achiaamba, "Mwi, mino yuyu mut'u nidzimwamba arehewe phapha phonze mudze mumone, ela manyani kukala, ulamuli wangu ni uo wa kukala, ts'imona una kosa rorosi." 5 Ndo Jeso achilaviwa konze na kuno uvala cho chiremba cha vitai vya miya, na zurungi ra zambarawe. Pilato achiaamba, "H'aya hiye ye mut'u!" 6 Ela o makuhani abomu na arinzi ariphomona tu, àgomba k'ululu achamba, "Muulage kwa kumukot'a misumari musalabani! Muulage kwa kumukot'a misumari musalabani!" Pilato achiaamba, "Aa, h'a hiye, muhwaleni mwimwi enye mukamuulage kwa kumukot'a misumari musalabani, maana, mino ts'imona una kosa rorosi." 7 O Ayahudi achimuudzidza achimwamba, "Sino hunayo shariya, na kutuwirizana na shariya yiyo, ni seti anyongwe, kwakukala, wàdzihenda hangwe ni Mwanangwa wa Mulungu." 8 Pilato ariphosikira gago, wàkaza kuphenywa ni woga muno. 9 Ndo achiuya mo dzumbani ra utawali, naye achendamuuza Jeso vivi, "Kwani we wàlaaphi?" Ela Jeso ye k'audzidzire neno rorosi. 10 Phapho Pilato achimwamba, "Aa, k'uniudzidza we! K'unimanya mino nina widimi wa kukuvugula na kukuricha tsare, na widimi wa kukulavya ukaulagwe kwa kukot'wa misumari musalabani?" 11 Jeso achimuudzidza achimwamba, "K'ungakalire na widimi wowosi kamare dzulu yangu kala k'uhewerwe kulaa dzulu. Kwa vivyo, yenilavya kwako, bee una dambi bomu kukuchira." 12 Pilato ariphosikira gago, wàheza kutsakula chila njira ya kumurichira tsare Jeso. Ela Ayahudi o achimwamba, "Uchimurichira tsare mut'u yiye, bee undakala u mudawa wa Kaisari. Maana, chila mut'u adzihendaye kukala, ni mufalume dza yiye, bee ni kukala unamupinga Kaisari!" 13 Ndo sambi Pilato ariphosikira maneno gago, achimulavya Jeso konze, achisagala chihi cha ulamuli, phat'u phaihiwapho "Phat'u pha Mawe," hebu "Gabata" kwa Chiburania. 14 Dzuwa ràkala ri vitswani, na at'u àkala anadzibambanya, maana, Sabato ya ts'ikuk'uu ya P'asaka yàkala yindaanza dziloniye. Ndo Pilato achiaamba Ayahudi vivi, "H'aya hiye mufalume wenu!" 15 O achigomba k'ululu achamba, "Muuse yiye! Muuse yiye! Na muulage kwa kumukot'a misumari musalabani!" Pilato achiauza vivi, "Vidze, vivi bee munahenza nimuulage kwa kumukot'a misumari musalabani mufalume wenu?" Makuhani abomu achimuudzidza achimwamba, "Sino k'ahuna mufalume munjine ta ni Kaisari tu!" 16 Ndo Pilato achimulavya Jeso kwao, kwa akaulagwe kwa kukot'wa misumari musalabani. Ndo shikari achimulongoza Jeso, 17 na yiye achilaa phapho na kuno utsukula musalabawe mwenye. Achenda naye vivi ta phat'u phaihiwapho "Phat'u pha Muma wa Chitswa" (ambapho phaihiwa "Goligota" kwa Chiburania). 18 Phapho ndipho ariphomuulaga Jeso kwa kumukot'a misumari musalabani, na at'u anjine airi; mumwenga mukonowe wa kulume na munjine mukonowe wa kots'o, Jeso ye achikala u pho kati-kati yao. 19 Ndo Pilato wàkala udzandika dzina ra cheo chibaoni, na achamba chikakot'we pho dzulu-dzulu ya o musalaba wa Jeso. Dzina ra cheo riro ràkala ni, "JESO MUCHINA NAZARETI, MUFALUME WA AYAHUDI." 20 Ayahudi anji àrisoma ro dzina ra cheo rokala ridzandikwa phapho, kwakukala, phat'u phapho aripho Jeso wàkot'wa misumari musalabani, phàkala ni phephi na o mudzi. Na chisha, ràkala ridzandikwa kwa viryomo vihahu, Chiburania, Chilatini na Chiyunani. 21 Ndo makuhani abomu achimwamba Pilato, "Rigaluze riro kulaa, 'Mufalume wa Ayahudi' rikale, 'Mut'u yuyu wàdzamba, ni Mufalume wa Ayahudi.' " 22 Pilato achiudzidza achamba, "Vyodzandika mimi ni vivyo, k'avigaluzwa!" 23 Shikari ariphomukot'a misumari Jeso musalabani, àhwala mavaloge achigavya mafungu mane, fungu kwa chila shikari. Na àrihwala ta zurungire naro, ririro ràkala rishonwa phyululu. 24 Ndo o shikari achambana, "Nahuts'irahuleni riri zurungi, ela nahuripigireni k'ura ya k'amari hulole kumba ni ani yenderipata." Neno riro ràhendeka kwa richimize Andiko ra Mulungu rambaro, "`Agavyana mavalo gangu, na ta zurungi rangu achiripigira k'ura ya k'amari." Na vivi ndivyo vyohenda o shikari. 25 At'u okala aimire phephi na o musalaba wa Jeso ukati phokala o shikari anagavyana zo nguwo, àkala ni ameye, chaneye, Maryamu mukaza Kileopa, Maryamu muchina Magidala na mwanafunzi yekala unamuhenza muno. Jeso ariphomona ameye wimire phapho phephi na ye mwanafunzi yekala unamuhenza muno, wàmwamba ameye vivi, "Sirikisa mayo! Yiye ni mwanao." 27 Chisha, achimugalukira ye mwanafunzi achimwamba, "Sirikisa dede, yiye ni ameyo." Na kulaira phapho, ye mwanafunzi wàmuhwala ameye Jeso achendasagala naye kwakwe. 28 Jeso wàkala unamanya kukala, gosi wàkala udzigachimiza. Ndo chidzakoche achamba, "Ninasikira ch'iru" kwa achimize Andiko. 29 Phapho phàkala phana bakuli ra divai ya ngwadu. Shikari mumwenga achivika kasiku ka godoro mo divaini na ts'a ya dat'a ra mwanzi, chisha achimulambisa Jeso. 30 Jeso ariphomiza yo divai ya ngwadu wàamba, "Nidziyimala kazi yangu vivi!" Ndo achivumbamisa usowe, achitosa rohoye. 31 Ts'iku yiyo yàkala ni ya kudzibambanya, kwa ta dziloniye at'u aanze Sabato ya ts'ikuk'uu ya P'asaka. Ndo o abomu a Ayahudi àmuvoya ruhusa Pilato aahume shikarie akaavunze magulu o at'u okala akot'wa misumari misalabani, kwa afe maruru, na auswe pho misalabani. Ao àmuvoya ahende vivyo kwakukala, àkala k'aaenzi o at'u akale pho misalabani ta Sabato, na Sabato yiyo yàkala yindakala bomu. 32 Ndo o shikari achendagavunza go magulu ga o at'u airi okala akot'wa misumari musalabani dza Jeso. 33 Ela ariphomufikira Jeso, àmona udzefa kare, na kwa vivyo, k'aamuvunzire magulu. 34 Ela shikari mumwenga achimudunga fumo ra mbavuni, na phapho kare milatso na madzi vichilaa. 35 (Yegaona gago, unalavya ushaidiwe, na ushudawe ni wa jeri na ye mwenye unamanya unagomba ujeri, kwa ta mwimwi namwi mukuluphire.) 36 Maana, maneno gago gàhendeka kwa gachimize Andiko rambaro, "K'aphana ta musozawe umwenga ondovunzwa." 37 Na chisha, kwa ta gachimize Andiko rinjine rambaro, "Andamulola yedzemudunga fumo ao." 38 Gariphosira gago, mut'u mumwenga aihiwaye Jesefu muchina Arimataya wàkwendamuvoya ruhusa Pilato ya kuluhwala lufu lwa Jeso akaluzike. Jesefu wàkala ni mwanafunzi wa Jeso, ela wàkala u chisiri-siri kwa kogopha vilongozi a Ayahudi. Pilato achimuhenzeza, naye achendaluhwala lo lufu lwa Jeso. 39 Nikodemo naye, ariye pho mwanzo wàkala ukwenda kwa Jeso na usiku, wàkwenda phamwenga na ye Jesefu, na yiye wàtsukula mutsanganyiko wa udi na ubani, wa k'ilo mirongo mihahu (30). 40 Phat'u phapho aripho Jeso wàulagwa, phàkala phana kadzunda, na pho kadzundani phàkala phana mbira mbiphya yokala yitsongwa dziweni, na k'ayidzangwe kuzikwa mut'u. Ndo ao ariphohwala lo lufu lwa Jeso, àluvika sanza ya kitani, na o udi na ubani achiutiya mumo kutuwirizana na maziko ga Chiyahudi. 42 Na achimuzika Jeso phapho kwakukala, Sabato yiyo ya ts'ikuk'uu ya P'asaka, yàkala yi phephi na kwanza, na kamare kwahivira mbira yiyo yàkala yi phephi kare.

20

1 Ziriphochira ts'iku mbiiri baada ya kuzikwa kwa Jeso, yàkala ni ts'iku ya mwanzo wa juma ra Ayahudi. Ts'iku yiyo, Maryamu muchina Magidala wàrauka chiramuko danidani ta kucheri na dziza, achenda ko mbirani kwa Jeso, na achendaona ro dziwe ra pho muyangoni ràkala ridziuswa. 2 Ndo achikaza mairo achenda kwa Simoni P'etero na yuyat'u mwanafunzi munjine yekala achihenzwa ni Jeso muno. Achenda-aambira kukala, "Adzilulavya mo mbirani lo lufu lwa Bwana, na k'ahumanya kodzokwendalwika." 3 P'etero na ye mwanafunzi munjine achilaa, na achikazira kwenda ko mbirani. 4 Osi airi àkaza mairo, ela ye mwanafunzi munjine wàkala wa mbere ta ko mbirani. 5 Ariphofika, wàvumbama achitsungurira ko ndani, achona yiyat'u sanza ya kitani, ela k'aphenyere mo ndani. 6 Simoni P'etero ye, yekala u nyumaze ariphofika tu, achiphenya kare mo mbirani, na achona yo sanza yi mumo, 7 na cho chidemu chokala chifungirwa Jeso chitswani. Chicho chidemu chàkala k'achi phamwenga na yo sanza, ela chàkala chikunzwa, na chidziikwa k'anda hicheye. 8 Ndo ye mwanafunzi munjine yefika pho mbirani na chimbere, achiphenya mo mbirani naye, achona na achikuluphira. 9 (Maana, ta phapho, o àkala k'aadzangwe kumanya kulaa mo Maandikoni kukala, ni seti afufuke kulaa kuzimu.) 10 Ndo o anafunzi airi achikulaa kuko, achiuya kwao midzini. 11 Ela Maryamu ye wàima konze ya yo mbira achikala unarira. Chisha, achivumbama na kuno unarira vivyo, achitsungurira mo mbirani, 12 na achona malaika airi a Mulungu okala ana mavalo meruphe asegere pholazwa lufu lwa Jeso, mumwenga upande wa chitswani, na ye munjine upande wa maguluni. 13 Ao malaika achimuuza vivi, "Urizwa nini mayo?" Maryamu achiaudzidza achiaamba, "Aa, nirizwa ni kukala adziluhwala lufu lwa Bwana wangu, na ta ts'imanya kodzokwendalwika." 14 Unamarigiza kugomba gago, wàgaluka na achona mut'u wimire phapho, ela k'amumanyire kukala ni Jeso. 15 Jeso achimuuza vivi, "Urizwa nini mayo? Na ni ani ye umutsakulaye?" Maryamu achona kukala, yiye ni mutsunzi wa pho kadzundani. Ndo achimwamba, "Mutumiangwa, uchikala ndiwe yedzeluhwala, nambira kodzokwendalwika nikaluhwale." 16 Jeso achimwiha, "Mariya!" Naye Mariya achigaluka, na achigomba kwa Chiburania achamba, "Raboni!" yaani "Mwalimu!" 17 Jeso achimwamba "Richa kunigwira, maana, mimi ts'enda dzulu kwa Baba Mulungu vivi kare. Ela enda ko kwa enehu uka-aambire kukala, 'Ni phephi na kwenda dzulu kwa Baba, ariye ni Abayenu ta mwimwi, kwa Mulungu wangu, ariye ni Mulungu wenu ta mwimwi.' " 18 Ndo Maryamu muchina Magidala achenda-aambira arat'u anafunzi kukala, "Asenani, mimi nidzimona ye Bwana!" Na chisha achiap'a o udzumbewe. 19 Ts'iku yiyo ya kwanza ya ro juma bee dziloni ya kausiku, anafunzi a Jeso àkala arundikana nyumbani, na kuno nyuvi zisindikwa kwakukala, àkala ni aoga na vilongozi a Ayahudi. Ndo achihendamona Jeso wimire kati-kati yao kare tu, na achiaamba, "Enehu, kalani na reri!" 20 Ariphomarigiza mulamuso uo, wàaonyesa maganjage, na pho mbavuni kwa amumanye kukala ndiye. Ndo ao anafunzi achihamirwa muno kwa kumona Bwana. 21 Jeso achiaamba vivi kahiri, "Kalani na reri! Mimi ninamuhuma dza virat'u Baba Mulungu arivyonihuma." 22 Na ariphogomba gago, wàavivira p'umuzi, na achiaamba, "Phokerani Roho wa Mulungu. 23 Muchisamehe dambi za mut'u yeyosi, zizo zisamehewa, na yeyosi ariye dambize k'amuzisamehe, zizo k'azisamehewa." 24 T'omasi, mumwenga wa arat'u kumi na airi, (ariye wihiwa P'atsa), wàkala k'apho ukati Jeso ariphoalairira arat'u anzie. 25 Ndo T'omasi ariphouya, arat'u anafunzi anzie àmwamba, "Aa! T'omasi, siswi hudzimona Bwana!" Ela T'omasi achiaudzidza achiaamba, "Mwi asena, mino bee paka nihendemona ye Jeso mwenye, na ta nimukumbe mo mwakwe maganjani mokot'wa misumari, na pho phakwe mbavuni phodungwa fumo, h'aya ndo nikuluphire. Ela phots'okala vivyo, h'a-a ts'indakuluphira mino." 26 Yiriphofika ts'iku ya nane, ao anafunzi a Jeso àkala arundikana phamwenga kahiri mo ndani, na T'omasi wàkala u mumo ts'iku yiyo. Nyuvi zàkala zifungwa vivyo, ela achihendamona Jeso u kati-kati yao kare kahiri, na achiaamba, "Enehu, kalani na reri!" 27 Chisha achimwamba T'omasi, "T'omasi, bandika chalacho mumu mwangu maganjani mokot'wa misumari, chisha golosa mukonoo ubandike phano mbavuni phodungwa fumo. Na richa kura kuts'akuluphirako, ukuluphire!" 28 T'omasi achiudzidza achamba, "Aa! Bwana wangu na Mulungu wangu!" 29 Jeso achimwamba, "Ii, udzikuluphira vino kwakukala, udzinona? Bee, baha o akuluphirao phots'oona." 30 Jeso wàhenda dalili za kwangalaza zinjine nyinji mbere zehu siswi anafunzie, zirizo k'azandikirwe mumu chitabuni. 31 Ela gaga gadzandikwa kwa ta mukuluphire kukala Jeso ndiye ye K'irisito, Mwanangwa wa Mulungu; na kwa kukuluphira, mupate uzima uphya wa kare na kare kwa dzinare.

21

1 Gariphochira gago, Jeso wàalairira kahiri o anafunzie ko k'anda-k'anda ya ziya ra T'iberiya, na vivi ndivyokala: 2 Simoni P'etero, T'omasi aihiwaye P'atsa, Natanieli muchina Kana ko jimbo ra Galilaya, Johana na Jakobo anangwa a Zebedayo, na anafunzi anjine airi, àkala osini a phamwenga. 3 Simoni P'etero ndiyeanza kwamba, "Ninenda nikavuwe asena," na o anzie achamba, "Ta siswi hundakutuwa." Ndo phapho achilaa achendaphenya mashuwani, ela usiku uo wosi k'aagwirire chit'u. 4 Phokala kunahendawewe, Jeso wàkala wimire k'anda-k'anda ya ro ziya, ela o anafunzi k'aamumanyire kukala ndiye. 5 Ndo Jeso achiaamba, "Vidze anangu, k'amudzangwe kugwira ta beshe mwenga?" O achimuudzidza achimwamba, "Ng'o! K'ahudzangwe kugwira ta mwenga." 6 Phapho Jeso achiaamba, "Tsuphani nyavu mukono wa kurya wa mashuwa, namwi mundagwira mabeshe." Ndo achitsupha nyavu yao dza vyoambwa, na achigwira mabeshe manji muno ta k'aaidimire kuyivuha na kuyitiya ndani yo nyavu. 7 Phapho yuyat'u mwanafunzi yekala achihenzwa ni Jeso muno achimwamba P'etero, "Ni Bwana!" Simoni P'etero ariphosikira vya kukala ni Bwana, wàdzifunga zurungire (kwakukala, wàkala udzirivula), na achitinira mo madzini. 8 Ela o anafunzi anjine àsala mo mashuwani, na achiyivuha p'ore-p'ore yo nyavu yokala yi tele mabeshe, maana, àkala k'aa kure na ko konze ya madzi, ta phàkala ni phat'u phafikapho nyago gana (100). 9 Aripholaa mo madzini, àona moho wa makala ukut'wa ta mibano ya mabeshe yinakangwa phapho, na mukahe. 10 Jeso achiaamba, "Rehani mabeshe machache ga godzogagwira." 11 Ndo Simoni P'etero achiphenya mashuwani, na achiyivuha yo nyavu ta ko k'anda-k'anda, na yàkala yidziudzala mabeshe mabomu, mabeshe gana mwenga na mirongo mitsano na mahahu (153). Na ta garipho go mabeshe gàkala ni manji mo nyavuni, ela k'ayikakat'ikire. 12 Jeso achiaamba, "Nzoni mufungule." Phapho, o anafunzi osi àmumanya kukala ni Bwana, na kwa vivyo, k'aphana ta mumwenga kati yao yemuuza, "We u ani?" 13 Jeso achiuhwala o mukahe achiagavya, na achihwala go mabeshe nago achiagavya vivyo. 14 Lulu lwàkala ni lwa hahu lwa Jeso kwalairira anafunzie pho ariphofufuka kulaa kuzimu. 15 Ariphomala kufungula, Jeso wàmuuza Simoni P'etero vivi, "Simoni, mwanangwa wa Johana! Ukale uwe unanihenza muno mimi kuchira aa?" P'etero achimuudzidza achimwamba, "Eh'e Bwana, mba ta uwe unamanya kukala, mimi ninakuhenza." Jeso achimwamba, "H'a bee risa anagonzi angu." 16 Achimuuza lwa phiri, "Simoni, mwanangwa wa Johana! Ukale unanihenza uwe?" P'etero achimuudzidza achimwamba, "Eh'e Bwana, mba ta uwe unamanya kukala, mimi ninakuhenza." Jeso achimwamba, "Garorome magonzi gangu bee." 17 Chisha achimuuza lwa hahu, "Simoni, mwanangwa wa Johana! Unanihenza jeri uwe mimi?" Phapho P'etero achishononeka kwakukala, Jeso wàmuuza lwa hahu: "Unanihenza jeri uwe mimi?" Na achimwamba, "Bwana, uwe unamanya gosi. Uwe unamanya kukala, mimi ninakuhenza." Jeso achimwamba, "H'a bee risa magonzi gangu. 18 Na ninakwambira jeri-jeri, uwe phokala u mutumia murika, wàkala uchidzivika nguwo mwenye, na kwenda kwako uhenzako. Ela uchitumia, undakudzagolosa mikonoyo, na mut'u akufunge mikowa na akuphirike kut'u kots'okuhenza." 19 (Jeso wàgomba vivyo, kusema vyokala P'etero undafa kwa ang'aze ubomu wa Mulungu.) Ariphomala kugomba gago achimwamba, "H'a bee nituwa." 20 P'etero phokala unamutuwa ye Jeso, wàgaluka achilola nyuma, na achimona yuyat'u mwanafunzi ariye Jeso wàmuhenza muno unaatuwa. (Yuyu ndiye mwanafunzi yesagala kutuwirizana na Jeso, na achimuuza vivi, "Bwana, ni ani yendekuguza?") 21 Ndo P'etero ariphomona unaatuwa, wàmuuza Jeso vivi, "Bwana, vidze yuya?" 22 Jeso achimuudzidza achimwamba, "H'a nichikala ninamuhenza asale ta phondouya, ni gako go? Uwe nituwa mimi tu." 23 Ndo nguma zichigot'a kati ya akuluphiri kukala, mwanafunzi yiye k'andafa. Ela Jeso wàkala k'agombere na P'etero kukala k'andafa. Ye wàamba, "H'a nichikala ninamuhenza asale ta phondouya, ni gako go?" 24 Mwanafunzi yiye bee wàgaona na matsoge mwenye gago, na ndiye agashuhudiyaye na kugaandika, na hunamanya kukala ushudawe ni wa jeri. 25 Kuna maneno manjine manji gohendwa ni Bwana Jeso, garigo kala gàandikwa gosi kutuwirizana, bee ninaona ta yo dunia yenye yingari kuts'agot'a kuviika vitabu virivyo vingari kwandikwa.