JOHN

1

1 A yele za pɛr tib daar, a Ƴɛrʋ tɩ be na; a Ƴɛrʋ tɩ be n a Naaŋmɩn zie, ɛ a Ƴɛrʋ tɩ ɩ n a Naaŋmɩn. 2 Ʋ tɩ be n a yele za pɛr tib daar a Naaŋmɩn zie. 3 Ʋlɛ n'ʋ so kɛ̀ bom za be, ɛ́ ʋl ƴãw bɛ tɩ n'a a, bom za kʋ̃ʋ tɩ be ɩ. 4 A ʋl zie n'a a nyɔ-vʋʋrʋ tɩ be, ɛ a nyɔ-vʋʋrʋ tɩ n'ɩ a nɩsaalbɛ cãa. 5 A cãa caalɛ nɩ a lige pʋɔ, ɛ a lige bɛ tʋ̃ɔ piw ʋ tɛr ɛ. 6 Nɩr kãw a Naaŋmɩn na tɩ tõ a, tɩ yi na a yúor dɩ kɛ Zã. 7 Ʋ tɩ wa na k'ʋʋ wa ɩ dãsɩɛ-dɩrɛ, dɩrɛ a cãa dãsɩɛ, kɛ́ a nɩbɛ za tʋ̃ɔ saw de a Naaŋmɩn a ʋ ƴãw. 8 Ʋl mɩŋa bɛ tɩ n'ɩ a cãa ɩ: a cãa dãsɩɛ-dɩrɛ tɩ n'ʋ. 9 A Ƴɛrʋ tɩ n'ɩ a cãa mɩŋa na waar a tẽ-daa zu ɛ caalɛ nɩsaal za a. 10 A Ƴɛrʋ tɩ be n a tẽ-daa zu, ɛ ʋlɛ n'ʋ ír a tẽ-daa, ɛ a tẽ-daa bɛ wa bãw ʋ ɛ. 11 Ʋ wa n a ʋl mɩŋa zi-sora pʋɔ, ɛ a ʋ nɩbɛ bɛ wa de ʋ ɛ. 12 Ɛ cɛ, a bɛlɩ dem za na saw de ʋ a, ɛ de a ʋ yele a, ʋ kʋ̀ bɛ nɩ fãw kɛ́ bɛ lɩɛbɩ Naaŋmɩn bibiir, 13 bɛl na bɛ ɩ nɩsaal zɩ̃ɩ bɩɩ nɩsaal pʋ-tɩɛrʋ bʋ̃-dɔwrɩ a, ɛ ɩ Naaŋmɩn bi-dɔwrɩ a. 14 A Ƴɛrʋ lɩɛb ɩ nɩsaal, ʋ wa na wa kpɛ a tɩ sɔgɔ, ɛ tɩ nyɛ̃ nɩ a ʋ yúor-vɩɛlʋ-danʋ, a Sãà Bi-been yõ yúor-vɩɛlʋ-danʋ na yi a Sãà zie a, ʋ paal ɩ nɔ̃wfʋ nɩ yel-mɩŋa. 15 A Zã dɩrɛ nɩ a ʋ dãsɩɛ, ɛ hiere yere: «A nɩr ŋa ƴãw n'a ɩ̃ tɩ dãw yel a ƴɛr-bie a ŋa: ‹A ʋlɩ sob nɛ na waar a ɩ̃ pùorí a, ʋ tɔl a de m niwn, a ʋ na dãw be a ɩ̃ ƴãw a zũú.› » 16 Tɩ za páw nɩ bom a maalʋ za naalʋ ʋ na kpɛ a pʋɔ; tɩ páw nɩ maalʋ suwli taa. 17 Mõyiir ʋ a Naaŋmɩn tɩ dãw tu tɩr a wulu, ɛ cɛ a maalʋ nɩ a yel-mɩŋa a, Yeezu gi Kɩrɩta n'ʋ wa n a. 18 Nɩr za bɛ dãw nyɛ̃ a Naaŋmɩn ɛ, ɛ cɛ a Bi-been, na ɩ Naaŋmɩn be a Sãà zie a, ʋlɛ n'ʋ ɩ kɛ tɩ bãw ʋ. 19 A Zã dãsɩɛ tɩ n'ɩ ŋa ʋ na dɩ a, a lɛn daar a Zifʋ mɩnɛ na tɩ tõ bawr-maalbɛ nɩ Levitɩ mɩnɛ bɛ yi a Zeruzalɛm ɛ wa kɛ́ bɛ wa sowr ʋ a: «Ãa nɛ b?» 20 A Zã tɩ yel ɩ daadaa, ʋ bɛ tɩ ciiri ɛ, ʋ tɩ yel a: «Mãa bɛ n'ɩ a Naaŋmɩn Nɩ-kabra ɩ.» 21 Bɛ tɩ sowr ʋ na: «Ãa nɛ b? Eli nɛ b bɩɩ?» Ʋ tɩ sɔw na «Ɩ̃ bɛ ɩ Eli ɛ.» Ɛ bɛ lɛ sowri: «Fʋ̃ʋ n'ɩ a Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ bɩɩ?» Ʋ sɔw: «Ʋ̃ʋ'hʋ̃.» 22 Lɛ n'a bɛ tɩ yel ʋ: «Ãa nɛ b? Tɩ tʋ̃ɔ tɩ yel bom kʋ̀ a bɛlɩ dem na tõ tɩ a, fʋ yel kɛ bo a fʋ mɩŋa ƴãw?» 23 A Zã tɩ dɔl ɩ nʋɔr yel: «Mãa n'ɩ a ‹Nɩr ʋl kɔkɔr na cɩɩrɛ a wɛja-kpalɛ pʋɔ a: Nyɩ maalɩ a Sore sɔr ʋ ɩ dẽdẽ› », mɛ̃ a lɛ a Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ Ɩzayi na yel a. 24 Zɩ̃ kɛ Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ pʋɔ nɩ a bɛlɩ dem bɛ na tɩ tõ a pʋɔ. 25 Bɛ tɩ cãa na sowre a Zã: «Fʋ bɛ ɩ a Naaŋmɩn Nɩ-kabra ɩ, bɛ lɛ ɩ Eli ɛ, bɛ ɩ a Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ ɩ, ɛ bʋ̃ʋ ƴãw n'a fʋ tɩrɛ a suob?» 26 A Zã tɩ sɔw na yel bɛ: «Kʋ̃ɔ pʋɔ n'a mãa tɩrɛ a suob; ɛ cɛ nɩr kãw be n a nyɩ sɔgɔ nyɩ na bɛ bãw a. 27 Ʋ waar ɩ a ɩ̃ pùorí, ɛ ɩ̃ bɛ sɛwnɩ na cɛr a ʋ nafawr bʋ̃-'lẽni ɛ.» 28 Betani n'a a yele a ŋa tɩ ɩ, a Zurdɛ̃ man gãwn, a be a Zã na tɩ tɩrɛ a suob a. 29 A dãw-bio daarɩ, a Zã tɩ nyɛ̃ nɩ a Yeezu na waar a ʋ zie a, ɛ tɩ yel: «Nyɩ nyɛ̃ a Naaŋmɩn péle na íre a tẽ-daa yel-bier bɛrɛ a. 30 A ʋ ƴɛrʋ n'a ɩ̃ tɩ dãw ƴɛr yel: ‹Nɩr be n a ɩ̃ púor waar, ɛ de niwn a ɩ̃ ƴãw: ʋ de nɩ niwn be a ɩ̃ ƴãw.› 31 Mãa tɔr za bɛ tɩ dãw bãw ʋ ɛ. Ɛ cɛ ɩ̃ wa na wa tɩrɛ a suob a kʋ̃ɔ pʋɔ, kɛ a Ɩsɩrayɛl nɩbɛ tʋ̃ɔ bãw ʋ.» 32 Lɛ n'a a Zã tɩ dɩ a dãsɩɛ a ŋa: «Ɩ̃ nyɛ̃ nɩ a Vʋʋrʋ Sõw ʋ yi a salom zu siwr mɛ̃ na-ŋmam a, wa ar a ʋ zu. 33 Ɩ̃ bɛ tɩ bãw ʋ ɛ, ɛ cɛ a ʋlɩ sob nɛ na tõ m k'ɩ̃ɩ tɩ tɩrɛ a suob a kʋ̃ɔ pʋɔ a tɩ yel mɛ̃ na: ‹A nɩr ʋl zu fʋ nãa wa nyɛ̃ a Vʋʋrʋ Sõw ʋ siwr tɩ ar a, ʋlɛ n'ʋ tɩrɛ a suob a Vʋʋrʋ Sõw pʋɔ›. 34 Mãa a, ɩ̃ nyɛ̃ na ɛ dɩrɛ a dãsɩɛ ŋa, kɛ ʋlɛ n'ɩ a Naaŋmɩn Bie.» 35 A dãw-bio daarɩ, a Zã nɩ a ʋ po-tuurbɛ ayi kãw tɩ lɛb a maal ar a be. 36 A Zã tɩ jɩrɛ nɩ a Yeezu na tɩ tɔlɛ a, ɛ yel: «Nyɛ̃ a Naaŋmɩn péle.» 37 A ʋ po-tuurbɛ ayi bɛl na tɩ wõ a lɛ ʋ na yel a, bɛ tu n a Yeezu. 38 A Yeezu tɩ lɩɛb a nyɛ̃ bɛ na tuur ʋ a, ɛ sowri bɛ: «Bʋ̃ʋ n'ʋ nyɩ bɔbr?» Ɛ̀ bɛ yel ʋ: «Arabi i, -a ƴɛr-bir ŋa pɛr ɩ Wul-wul-kara- nyɩnɛ n'a fʋ kpɩɛr?» 39 Ʋ yel bɛ: «Nyɩ wa wa bɛl nyɛ̃.» Bɛ tɩ cen na tɩ nyɛ̃ a be ʋ na kpɩɛr a, ɛ tɩ zɩ̃ a ʋ zie a ʋlɩ bibir nɛ. A tɩ man nɩ a zaanʋɔra gbele anaar daar. 40 Sɩmʋ̃ Pɩɛr yɛb Ãdere tɩ n'ɩ a nɩbɛ ayi bɛl kãw, na tɩ wõ a Zã ƴɛr-bie ɛ tu a Yeezu pùor a. 41 A ʋ yɛb Sɩmʋ̃ n'ʋ a Ãdere tɩ de niwn páw, yel ʋ: «Tɩ nyɛ̃ nɩ a Naaŋmɩn Nɩ-kabra», a pɛr lɛ kɛ: Kɩrɩta. 42 Ɛ ʋ tɩ tɛr ɩ a Pɩɛr cen nɩ a Yeezu zie. A Yeezu tɩ jɩr ɩ a Pɩɛr gbẽgbẽ ɛ yel: «Fʋ̃ʋ n'ɩ a Sɩmʋ̃, Zã bi-dɛb, bɛ na bʋɔlɛ fʋ nɩ Sefasɩ», a pɛr lɛ kɛ: Kʋsɩɛr. 43 A dãw-bio daarɩ, a Yeezu tɩ yel a k'ʋʋ na cen nɩ a Galile tẽw lowr. Ʋ tɩ tuor ɩ Filib yel ʋ: «Tuur mɛ̃!» 44 Zɩ̃ kɛ a Filib tɩ yi n Bɛtɩsayida, a Ãdere nɩ a Pɩɛr mɩnɛ tẽw. 45 Ʋ tɩ tuor ɩ Natanayɛl yel ʋ: «A nɩr ʋl yele a Mõyiir na manɛ a Naaŋmɩn-Wulu sɛbɛ pʋɔ a, ɛ a Naaŋmɩn-ƴɛr-manbɛ mɩ̀ ƴɛr a ʋ ƴɛrʋ a, tɩ nyɛ̃ ʋ na, a Zuzɛb bi-dɛb Yeezu na yi Nazarɛtɩ tẽw a n'ʋ.» 46 A Natanayɛl tɩ sɔw ʋ na: «Bʋ̃ʋ bʋ̃-vla n'ʋ mɩ́ pãa na tʋ̃ɔ yi Nazarɛtɩ tẽw?» A Filib tɩ yel ʋ na: «Wa, wa nyɛ̃.» 47 A Yeezu tɩ jɩr ɩ a Natanayɛl na waar a ʋ zie a, ɛ yel a ʋ ƴãw: «Ɩsɩrayɛl bie tɔr za n'ɩ ŋa, ʋ bɛ bãw ziri ɛ.» 48 A Natanayɛl tɩ sowr ʋ na: «Nyɩnɛ fʋ páw mɛ̃ bãw?» A Yeezu tɩ sɔw na: «A Filib bɛ tɩ bʋɔlɩ fʋ sɛr mɩ̀ ɛ, ɛ ɩ̃ tɩ nyɛ̃ b fʋ be a kãkãw pile!» 49 A Natanayɛl tɩ lɛb a yel: «Wul-wul-kara a, fʋ̃ʋ n'ɩ a Naaŋmɩn Bie, fʋ̃ʋ n'ɩ a Ɩsɩrayɛl Nãà!» 50 A Yeezu tɩ lɛb a sɔw: «Ɩ̃ na yel k'ɩ̃ɩ tɩ nyɛ̃ b ɩ a kãkãw pile a n'a so fʋ saw de e? Fʋ na nyɛ̃ nɩ yel-bɛrɛ zuo a ŋa!» 51 A Yeezu tɩ cãa na yel ƴãw pʋɔ: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, nyɩ na nyɛ̃ nɩ a salom ʋ yuo, ɛ a Naaŋmɩn malkɩ mɩnɛ be a Nɩsaal Bie zu-sɔw siwr ɛ duor.»

2

1 A bibie ata sob pùorí, kul-taa cuw tɩ be n Kana, Galile tẽw, ɛ a Yeezu mã tɩ be a cuw zie. 2 Bɛ mɩ̀ tɩ bʋɔl ɩ a Yeezu nɩ a ʋ po-tuurbɛ a kul-taa cuw zie. 3 A divɛ̃ na bɛ tɩ cãa be a, a Yeezu mã tɩ yel ʋ na: «Bɛ bɛ cãa tɛr divɛ̃ ɩ.» 4 Ɛ cɛ a Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Mãa nɩ fʋ̃ʋ mɩ̀ bʋnʋ, pɔw ɩ? A ɩ̃ daar bɛ ta sɛr ɛ.» 5 A ʋ mã tɩ yel ɩ a tõ-tõ-biir: «Bom nɛ za ʋ nãà wa yere kʋ̀rɛ nyɩ a, nyɩ maalɩ.» 6 Kʋsɛbɛ sɩ̃n ayʋɔb kãw tɩ be n be, bɛ mɩ́ 'wɔ̃w kʋ̃ɔ ƴãw a Zifʋ mɩnɛ gbɛɛ nɩ a bɛ nuru pɛwfʋ ƴãw. A sɩ̃w za mɩ́ ƴãw na ta litɩr kʋba. 7 A Yeezu tɩ yel ɩ a tõ-tõ-biir: «Nyɩ 'wɔ̃w kʋ̃ɔ paalɩ a sɩ̃n.» Bɛ 'wɔ̃w paalɩ a tɩ ƴãw a kɔkɛɛ. 8 A Yeezu lɛb yel bɛ: «Nyɩ pãa 'wɔ̃w a tɩ kʋ̀ a sãan-kaarɛ.» Ɛ̀ bɛ ɩ tɩ kʋ̀ ʋ. 9 A sãan-kaarɛ tɩ fúr ɩ a kʋ̃ɔ na lɩɛbɩ a divɛ̃ a kaa a, ɛ bɛ bãw a yi-waa zie ɛ. A tõ-tõ-biir bɛl tɩ bãw nɩ a yi-waa zie, bɛl na faa nɛ bɛ tɩ 'wɔ̃w a kʋ̃ɔ a. Lɛ so a sãan-kaarɛ tɩ bʋɔlɩ a dɛb-sãan 10 yel ʋ: «Bɛ mɩ́ dãw na de a divɛ̃-nʋ̃ɔ̀ tɩr, a nɩbɛ wa nyũ a ɩrɛ bɛ a, bɛ̃ɛ pãa de a al na bɛ maal nʋmɛ̃ a wa n, ɛ fʋ̃ʋ nɩ̃ɛ gbab a divɛ̃-nʋ̃ɔ̀ bin wa tɔ ka za a?» 11 A Yel-dãw-niwn sob, na ɩ bãwfʋ sãá a, tɩ n'ɩ a ŋa a Yeezu na maalɩ a; Kana, Galile tẽw n'a ʋ tɩ maalɩ ʋ. Ʋ tɩ wul ɩ a ʋ yúor-vɩɛlʋ-danʋ k'ʋ sãá, ɛ a ʋ po-tuurbɛ saw de ʋ. 12 Al pùorí, a Yeezu tɩ siw nɩ a Kafarnawɔm ʋlɛ nɩ a ʋ mã, nɩ a ʋ yɛbr, nɩ a ʋ po-tuurbɛ; ɛ cɛ bɛ tɩ maal ɩ bibie blã lɛ tɛwr a be. 13 A Zifʋ mɩnɛ Tɔlʋ cuw tɩ tarɛ na. A Yeezu tɩ do n a Zeruzalɛm. 14 Ʋ tɩ nyɛ̃ nɩ nɩbɛ bɛ kʋɔrɛ nĩi nɩ píir nɩ na-ŋmamɛ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ, ɛ a libi-tɛwrbɛ mɩ̀ zɩ̃ zɩ̃. 15 Lɛ n'a, a Yeezu tɩ de mie maal ɩ fʋba diw nɩ bɛ bɛr a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ, lãw nɩ a bɛ nĩi nɩ a bɛ píir; ʋ tɩ ŋmɛ n a libi-tɛwrbɛ libie yaarɩ, ɛ da da a bɛ tabalɛ lɔb, 16 ɛ yel a bɛlɩ dem na kʋɔrɛ a na-ŋmamɛ a: «Nyɩ ír a a ŋa za bɛr a ka, ɛ ta de a ɩ̃ Sãà yir ʋ lɩɛbɩ yɛ̀rʋ́ yir ɛ!» 17 A ʋ po-tuurbɛ tɩ lɛb a tɩɛrɩ a ƴɛr-bir ŋa na sɛb a Sɛb-sõw pʋɔ a: «A fʋ yir nɔ̃wfʋ tɩɛrʋ na dɩrɛ mɛ̃ na mɛ̃ vũu a.» 18 Ɛ cɛ a Zifʋ mɩnɛ tɩ sowr ʋ na: «Yel-na-ɩ-bãwfʋ-sãá-a buor sob ʋ, fʋ na tʋ̃ɔ maalɩ wul tɩ kɛ fʋ tɛr ɩ sɔr na ɩrɛ a a ŋa?» 19 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Nyɩ ŋmɛ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ ŋa ŋmɛr bɛr, ɛ ɩ̃ na lɛb a mɛ ʋ bibie ata.» 20 A Zifʋ mɩnɛ tɩ lɛb a yel ʋ: «Yome lɩz'a ayi nɩ ayʋɔb a, bɛ mɛ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ ŋa, ɛ fʋ̃ʋ nãà wa lɛb mɛ ʋ bibie ata a?» 21 Ɛ cɛ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ a Yeezu na tɩ yere a, tɩ ɩ n a ʋ ƴãgan. 22 Lɛ so ʋ wa lɛb yi a kũu pʋɔ baarɩ, a ʋ po-tuurbɛ lɛb tɩɛrɩ bãwnɩ a, k'ʋʋ tɩ yel ɩ a lɛ, ɛ́ bɛ tɩ saw na de a Sɛb-sõw yele nɩ a ƴɛrʋ ʋ na tɩ ƴɛr a. 23 A ʋlɩ vuo nɛ pʋɔ, a Yeezu na tɩ be a Zeruzalɛm a Tɔlʋ cuw ƴãw a, nɩ-yaga tɩ saw na de a ʋ yele, a yele-na-ɩ-bãwfʋ-sãá ʋ na tɩ maalɩ bɛ nyɛ̃ a ƴãw. 24 Ɛ cɛ a Yeezu ʋl bɛ tɩ saw de a bɛ yele ɩ, ʋ na tɩ bãw bɛ za ŋmɛ̃a a ƴãw. 25 Ʋ bɛ tɩ gu kɛ́ nɩr wa dɩ a nɩsaal dãsɩɛ a ʋ zie ɩ, ʋl mɩŋa tɩ bãw nɩ ʋlɩ bom nɛ na be a nɩsaal socir pʋɔ a.

3

1 Nɩr kãw tɩ be n be, pʋɔ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ lãw pʋɔ, a yúor dɩ kɛ Nikodem; ʋ tɩ ɩ n a Zifʋ mɩnɛ nɩ-kpɛ̃ɛ kãw. 2 Ʋ tɩ wa n tɩ̃ɩsɔw kãw wa páw a Yeezu yel ʋ: «Wul-wul-kara a, tɩ bãw na kɛ fʋ ɩ n wul-wule na yi Naaŋmɩn zie wa a; alɛ bɛ ɩ lɛ, nɩsaalɛ za kʋ̃ tʋ̃ɔ maalɩ a yele-na-ɩ-bãwfʋ-sãá fʋ na maalɛ, Naaŋmɩn bɛ wa be a ʋ sob zie a ɩ.» 3 A Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ fʋ: nɩr bɛ wa lɛb dɔw a, ʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ nyɛ̃ a Naaŋmɩn-Naalʋ ɛ.» 4 A Nikodem tɩ sowr ʋ na: «Nɩr na kor a, ŋmɩŋmɩn n'a bɛ na ɩ lɛb dɔw ʋ? Ʋ na tʋ̃ɔ na lɛb kpɛ a ʋ mã púorí wa yi bɩɩ?» 5 A Yeezu tɩ sɔw na: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ fʋ: sob nɛ za na bɛ lɛb dɔw kʋ̃ɔ nɩ Vʋʋrʋ Sõw pʋɔ dɔwfʋ a, ʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ kpɛ a Naaŋmɩn-Naalʋ pʋɔ ɩ. 6 A nɩsaal bʋ̃-dɔwra mɩ́ ɩ n nɩsaal, ɛ a Vʋʋrʋ Sõw bʋ̃-dɔwra ɩ vʋʋrʋ. 7 Ta ɩ nɔ-ɓãa nyɔw fʋ, ɩ̃ na yel kʋ̀ b kɛ́ a fɛr kɛ nyɩ lɛb dɔw a ɩ. 8 A sɛsɛb mɩ́ fure nɩ be za ʋ na bɔbr a, fʋ mɩ́ wone nɩ a ʋ damnʋ, ɛ cɛ fʋ bɛ mɩ́ bãw be ʋ na yi waar nɩ be ʋ na cere a ɩ. A sob nɛ na lɛb dɔw a Vʋʋrʋ Sõw pʋɔ a, a ŋa n'a a mɩ́ ŋmɛ̃ a ʋ zie.» 9 A Nikodem tɩ lɛb a sowr ʋ: «Ŋmɩŋmɩn n'a a na tʋ̃ɔ ɩ a a ŋa?» 10 A Yeezu sɔw ʋ: «Fʋ ɩ n wul-wule a Ɩsɩrayɛl biir pʋɔ ɛ bɛ bãw a yele a ŋa ɩ? 11 Yel-mɩŋa sɩza sɩza, ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ fʋ: bom tɩ na bãw a ƴɛrʋ n'a tɩ ƴɛrɛ, bom tɩ na nyɛ̃ a dãsɩɛ n'a tɩ dɩrɛ, ɛ nyɩ bɛ saw dier a tɩ dãsɩɛ ɩ. 12 Mãa mɩ́ wa manɛ a tẽw zu yele kʋ̀rɛ nyɩ ɛ́ nyɩ bɛ saw dier a, ŋmɩŋmɩn n'a nyɩ na saw de a tẽ-vla pʋɔ yele ɩ̃ nãà wa yere kʋ̀rɛ nyɩ a? 13 Nɩr za bɛ do a tẽ-vla pʋɔ ɩ, a bɛ ɩ a ʋlɩ nɩr nɛ yõ na yi a tẽ-vla pʋɔ siw wa a, a Nɩsaal Bie. 14 Mɛ̃ a lɛ a Mõyiir na tɩ bà a dàa a wɛja-kpalɛ pʋɔ yawlɩ a kuré waab, ʋ zɛw a, lɛ n'a a fɛr kɛ bɛ mɩ́ ba a Nɩsaal Bie k'ʋ zɛw, 15 kɛ́ nɩr za na saw de a ʋ yele a, ʋ páw a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a. 16 Naaŋmɩn sɩrɩ na nɔ̃w a tẽ-daa yaga za, tɩ de a ʋ Bie, ʋ Bi-been kʋ̀ ʋ, kɛ́ nɩr za na saw de ʋ a, ta kpi ɛ, ɛ páw a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a. 17 A Naaŋmɩn bɛ tõ a ʋ bie a tẽ-daa zu k'ʋʋ wa maal ɩ a tẽ-daa ƴɛrʋ ɛ, ʋ tõ ʋ na kɛ a tẽ-daa wa tʋ̃ɔ nyɛ̃ a faafʋ a ʋ ƴãw. 18 Ʋlɩ sob na saw de a ʋ yele a, ʋ yi na zaa ƴɛrʋ-maalʋ pʋɔ; ʋlɩ sob na bɛ saw de a, ʋ ɩ n sãwna sob baarɩ, a ʋ na bɛ saw de a Naaŋmɩn Bi-been yõ a ƴãw. 19 A ƴɛrʋ bɛ na na maalɩ a n'ɩ ŋa: a cãa wa n a tẽ-daa zu, ɛ a nɩsaalbɛ wa nɔ̃w a lige gãw a cãa, a bɛ ɩ-ɩrɩ na bɛ vɩɛl a zũú. 20 Yel-mɩŋa n'a, sob nɛ za na ɩrɛ faa a, ʋ bɛ nɔ̃nɛ a cãa ɩ, ɛ bɛ yire cãa pʋɔ ɩ, kɛ́ a ʋ ɩ-ɩrɩ taa wa mab sãá ɩ. 21 Ɛ cɛ ʋlɩ sob ɩb na tu a yel-mɩŋa a, ʋ mɩ́ yire nɩ cãa pʋɔ, kɛ́ bɛ tʋ̃ɔ mɩ́ nyɛ̃ a sãá kɛ a ʋ ɩ-ɩrɩ tu n a lɛ a Naaŋmɩn na bɔbr a.» 22 A yele a ŋa pùorí, a Yeezu nɩ a ʋ po-tuurbɛ tɩ cen nɩ a Zude tẽw tɩ be a be, ɛ a Yeezu tɩrɛ a suob. 23 A Zã-Bati tɩ be n a Ayɩnɔn pɩɛlɩ a Salim tẽw, a kʋ̃ɔnɩ na tɩ ʋr a, mɩ̀ tɩrɛ a suob. A nɩbɛ tɩ waar ɩ a ʋ zie wa dier a suob. 24 Bɛ bɛ tɩ nyɔw a Zã ƴãw a gaso pʋɔ sɛr ɛ. 25 Lɛ n'a a Zã po-tuurbɛ bɛ mɩnɛ, nɩ Zifʋ nɩr kãw tɩ ŋmɩɛr nɔkpɛn a dɛwr-so-bɛrʋ yele ƴãw. 26 Bɛ tɩ cen na tɩ páw a Zã yel ʋ: «Wul-wul-kara a, a nɩr nɛ na tɩ be a fʋ zie a Zurdɛ̃ man gãwn a, a ʋl dãsɩɛ fʋ na dɩ a, ʋlɛ n'ɩ ŋan mɩ̀ tɩrɛ a suob, ɛ́ a nɩbɛ za cere a ʋ zie.» 27 A Zã tɩ sɔw bɛ na: «Nɩr kʋ̃ tʋ̃ɔ yel k'ʋʋ so nɩ bom Naaŋmɩn bɛ wa n'ʋ kʋ̀ ʋ a ɩ. 28 A nyɩɩm tɛɛ za, nyɩ dɩ n a ɩ̃ dãsɩɛ k'ɩ̃ɩ yel a: ‹Mãa bɛ n'ɩ a Kɩrɩta ɩ. Ɩ̃ ɩ n a sob nɛ bɛ na tõ k'ʋʋ de ʋ niwn a.› 29 Ʋlɩ sob na so a pɔw-sãan a, ʋlɛ n'ɩ a dɛb-sãan. Ɛ a dɛb-sãan bá a, ʋ mɩ́ ar a kɔw ʋ, bɛrɛ wone a ʋ ƴɛrʋ, ɛ́ a dɛb-sãan kɔkɔr ɩrɛ ʋ nʋ̃ɔ̀ yaga. A ɩ̃ nʋ̃ɔ̀ n'ɩ a ŋa, ʋ vɩɛl a bɛ cɛ ɩ. 30 A fɛr a kɛ a ʋ yúor yire, ɛ a mãa yúor baarɛ.» 31 «Sob nɛ na yi a saa zu waar a do na gãw bɛ za. Sob nɛ na yi tẽw zu a ɩ n tẽw zu nɩr, ɛ́ mɩ́ ƴɛrɛ mɛ̃ tẽw zu nɩr a. Sob nɛ na yi a salom zu waar a [do na gãw bɛ za]: 32 ʋ dɩrɛ nɩ a bom nɛ ʋ na nyɛ̃ ɛ wõ a dãsɩɛ, ɛ́ nɩr za bɛ sawr dier a ʋ dãsɩɛ ɩ. 33 Nɩr na saw de a ʋ dãsɩɛ a, wul a kɛ Naaŋmɩn ɩ n yel-mɩŋa sob. 34 Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, sob nɛ a Naaŋmɩn na tõ a yere nɩ a Naaŋmɩn ƴɛr-bie, a Naaŋmɩn kʋ̀rɛ ʋ nɩ a ʋ Vʋʋrʋ bɛ tɛr manʋ ɛ. 35 A Sãà nɔ̃nɛ nɩ a Bie, ɛ de bom za ƴãw a ʋ nuru pʋɔ. 36 Sob nɛ na saw de a Bie a páw nɩ a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a; ɛ cɛ sob nɛ bɛ wa saw de a Bie a, ʋ kʋ̃ páw a nyɔ-vʋʋrʋ ŋa ɩ, ɛ a Naaŋmɩn suur be n a ʋ sob ƴãw.»

4

1 A Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ wõ na kɛ a Yeezu páwr ɩ po-tuurbɛ, ɛ kʋ̀rɛ bɛ a suob zuo a Zã. 2 Ɛ cɛ yel-mɩŋa sa ziri, a Yeezu tɔr za bɛ tɩ tɩrɛ suob ɛ, a ʋ po-tuurbɛ nɛ bɛ tɩ tɩrɛ a suob. A Yeezu na tɩ wõ bɛ manɛ a a ŋa a, 3 ʋ bɛr ɩ a Zude tẽw ɛ lɛb cen a Galile tẽw lowr. 4 A tɩ fɛr a k'ʋʋ tu tɔl a Samaari tẽw pʋɔ. 5 Lɛ n'a ʋ tɩ ta Samaari tẽw kãw pʋɔ bɛ na bʋɔlɛ kɛ Sɩkaar a, na pɩɛlɩ a zie ʋl a Zakɔb na kʋ̀ a ʋ bie Zuzɛb a. 6 Be n'a a Zakɔb bule mɩ̀ tɩ be. A Yeezu na tɩ cen bal a, ʋ tɩ zɩ̃ n a be, a bule nʋɔr. A tɩ man nɩ nɩ a mʋ̃tɔ̃w na põ zɛ̃ taa a. 7 Samaari tẽw pɔw kãw tɩ wa n kʋ̃ɔ 'wɔ̃wfʋ, a Yeezu wa yel ʋ: «Ɩ kʋ̃ɔ kʋ̀ m ɩ̃ nyũ.» 8 A ʋ po-tuurbɛ tɩ cen nɩ a tẽw pʋɔ bʋ̃-dɩrɩ dab. 9 Ɛ cɛ a pɔw ʋl, a Samaari tẽw pɔw nɛ, tɩ lɛb a yel ʋ: «Ŋmɩŋmɩn za n'a fʋ ɩ Zifʋ, ɛ zɛlɛ kʋ̃ɔ a ɩ̃ zie, mãa na ɩ Samaari tẽw pɔw a?» A Zifʋ mɩnɛ nɩ a Samaari tẽw nɩbɛ bɛ tɩ tuore ɩ. 10 A Yeezu tɩ sɔw ʋ na yel: «Fʋ̃ʋ tɩ ɩ mɛ̃ fʋ bãw nɩ a Naaŋmɩn bʋ̃-kʋ̀ra a, nɩ ãa n'ɩ a sob ŋa na yere a fʋ zie: ‹Kʋ̀ m kʋ̃ɔ ɩ̃ nyũ› a, fʋ̃ʋ n'ʋ nãá nɩ̃ɛ zɛlɩ ʋ, ɛ ʋ nãá kʋ̀ b ɩ kʋ̃ɔ na bùle yire a.» 11 A pɔw lɛb yel a Yeezu: «Sore e, fʋ bɛ tɛr bʋ̃-'wɔ̃wna ɩ, ɛ a bule zulme, nyɩnɛ n'a fʋ na páw a kʋ̃ɔ na bùle yire a? 12 Fʋ nɔ̃w ɩ n kpɛ̃ɛ zuo a tɩ sãakʋm Zakɔb na kʋ̀ tɩ a bule ŋa a, ɛ nyũ a ʋ kʋ̃ɔ, ʋlɛ nɩ a ʋ bibiir nɩ a ʋ dʋn za a?» 13 A Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Sob nɛ za na nyuur a kʋ̃ɔ a ŋa a, kʋ̃ɔ-nyuur na lɛb a kpɩɛr ʋ. 14 Ɛ cɛ nɩr nãà wa nyũ a kʋ̃ɔ ɩ̃ na na kʋ̀ ʋ a, kʋ̃ɔ-nyuur kʋ̃ lɛ kpɛ ʋ towtow ɛ. Ɛ a kʋ̃ɔ ɩ̃ na na kʋ̀ ʋ a, a na lɩɛb ɩ bul-nʋɔr a ʋ pʋɔ, a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a bùle yire.» 15 A pɔw tɩ lɛb a yel a Yeezu: «Sore e, kʋ̀ m a kʋ̃ɔ al bʋʋrɛ, kʋ̃ɔ-nyuur taa lɛb kpɩɛr mɛ̃ ɩ, ɛ ɩ̃ mɩ̀ ta mɩ́ lɛ waar ka kʋ̃ɔ 'wɔ̃wfʋ ɛ.» 16 A Yeezu yel ʋ: «Cen tɩ bʋɔlɩ a fʋ sɩr, ɛ lɛb wa a ka.» 17 A pɔw tɩ sɔw na: «Ɩ̃ bɛ tɛr sɩr ɛ.» A Yeezu yel ʋ: «Yel-mɩŋa n'a fʋ yel, fʋ na yel kɛ fʋ bɛ tɛr sɩr a; 18 sɩrbɛ anũu n'a fʋ kul, ɛ a dɛb ʋl fʋ na lãw kpɩɛr ɩ a ƴɛrɛ ŋa a, bɛ ɩ a fʋ sɩr ɛ. A ka a, fʋ yel ɩ yel-mɩŋa.» 19 A pɔw lɛb yel ʋ: «Sore e, ɩ̃ nyɛ̃ na kɛ fʋ ɩ n Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ. 20 Tãw ŋa na ar a zu n'a, a tɩ sãakʋm mɩnɛ tɩ dãw puore, ɛ a nyɩɩm Zifʋ mɩnɛ wa yel kɛ Zeruzalɛm n'a a fɛr kɛ a Naaŋmɩn puoru zie be.» 21 A Yeezu sɔw yel: «Pɔw ɩ, saw a lɛ ɩ̃ na yere kʋ̀rɛ fʋ a, a daar tarɛ na, nyɩ na kʋ̃ mɩ́ cãa do a tãw ŋa zu, bɩɩ cen a Zeruzalɛm tɩ pùori a Sãà a ɩ. 22 A nyɩɩm n'a, nyɩ puore nɩ a Naaŋmɩn ɛ bɛ bãw ʋ ɛ, tɩɩm puore ʋ na ɛ bãw ʋ: Zifʋ mɩnɛ zie n'a a faafʋ yi. 23 Ɛ cɛ a daar tarɛ na, ʋ ta na mɔ̃ mɩ̀, a puor-puor-mɩn na puore a Sãà tu n vʋʋrʋ nɩ yel-mɩŋa. A puo-puorbɛ bɛ ŋa taabɛ nɛ bɛ a Sãà bɔbr. 24 Naaŋmɩn ɩ n Vʋʋrʋ, ɛ a bɛlɩ dem na puore ʋ a, a fɛr a kɛ bɛ puore ʋ tu n vʋʋrʋ nɩ yel-mɩŋa.» 25 A pɔw tɩ lɛb a yel ʋ: «Ɩ̃ bãw na kɛ a Kɩrɩta waar a, a ʋl bɛ na bʋɔlɛ a Kɩrɩta a. Ʋlɛ wa wa a, ʋlɛ n'ʋ na ɩ tɩ bãw bom za.» 26 A Yeezu yel ʋ: «Mãa n'ʋ, a mãa na ƴɛrɛ nɩ fʋ a.» 27 A lɛ pʋɔ n'a a ʋ po-tuurbɛ tɩ yi a tẽw pʋɔ ta. A Yeezu na tɩ ƴɛrɛ nɩ a pɔw a, a tɩ wur bɛ na, ɛ cɛ bɛ kãw za bɛ tɩ saw sowr ʋ: «Bʋ̃ʋ n'ʋ fʋ bɔbr a ʋ zie?» bɩɩ: «Bʋ̃ʋ so fʋ ƴɛrɛ nɩ ʋ ɛ?» 28 A lɛ n'a, a pɔw tɩ bɛr a ʋ yuor a be, ɛ lɛ cen a tẽw pʋɔ tɩ yel a nɩbɛ: 29 «Nyɩ wa nyɛ̃ nɩr kãw na yel a alɩ bome nɛ za ɩ̃ na ɩ a kʋ̀ m a, ʋlɛ taa wa n'ɩ a Kɩrɩta ʋ?» 30 A nɩbɛ tɩ yi n a tẽw pʋɔ ɛ cen a Yeezu zie. 31 Bɛ na bɛ tɩ ta sɛr a, a Yeezu po-tuurbɛ tɩ zɛlɛ ʋ na k'ʋʋ dɩ. Bɛ tɩ yel a: «Wul-wul-kara a, dɩ wɛ!» 32 Ɛ cɛ a Yeezu tɩ yel bɛ na: «Ɩ̃ tɛr ɩ bʋ̃-dɩra kãw nyɩ na bɛ bãw a na dɩ.» 33 A lɛ n'a, a ʋ po-tuurbɛ tɩ sowre taa: «Nɩr ya wa n nɩ bʋ̃-dɩrɩ wa kʋ̀ ʋ bɩɩ?» 34 A Yeezu yel bɛ: «A sob nɛ na tõ m a pʋ-tɩɛrʋ maalʋ nɩ a ʋ tome tob a ɩ a ɩ̃ bʋ̃-dɩrɩ. 35 A nyɩɩm tɛɛ za, nyɩ bɛ tʋ̃ɔ mɩ́ yel: ‹Cuwr anaar a cɛ, ɛ a na ɩ a ciri cɛb ɛ?› Ɛ cɛ mãa yere na kʋ̀rɛ nyɩ: nyɩ dʋɔ zu jɩr nyɛ̃: a ci bɩ na baarɩ gu a cɛb. 36 A ci-cɩɛrɛ tĩ na páwr a ʋ sã-ya, ʋ dier ɩ a ʋ bome ɓãnɛ taa a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a ƴãw. Lɛ so, a bʋ̀r-bʋ̀rɛ nɩ a ci-cɩɛrɛ lãw na cɩlɛ. 37 A zʋkpar ʋl na yel kɛ: ‹Bʋ̀rɛ be na, cɩɛrɛ be› a, tɛr ɩ yel-mɩŋa. 38 Ɩ̃ tõ nyɩ na, nyɩ tɩ cɛ ci puo pʋɔ nyɩ na bɛ tõ wõ tuo a, nɩ-yoru nɛ bɛ tõ wõ n tuo ɛ nyɩ íre a bɛ hanʋ tɔnɛ.» 39 Samaari tẽw nɩbɛ yaga, a tẽw ʋl pʋɔ, tɩ saw na de a Yeezu yele a pɔw ƴɛrʋ zũú, ʋ na tɩ dɩ a dãsɩɛ ŋa a ƴãw: «Ʋ manɩ nɩ a alɩ bome nɛ za ɩ̃ na ɩ a a kʋ̀ m.» 40 Alɛ so bɛ na tɩ wa ta a ʋ zie a, bɛ zɛlɩ ʋ na k'ʋʋ tɛw a bɛ zie. A Yeezu tɩ tɛw na maalɩ bibie ayi a be. 41 Nɩ-yaga tɩ lɛb a pʋɔ de a ʋ yele, a ʋl mɩŋa ƴɛrʋ zũú. 42 Bɛ tɩ yere nɩ a pɔw zie: «Ƴɛrɛ ŋa a, fʋ̃ʋ na yel a bɛ cãa n'a so tɩ saw ɛ. Tɩ mɩ̀ wõ n a ʋ ƴɛrʋ, ɛ́ tɩ bãw na kɛ ʋlɛ sɩrɩ n'ɩ a tẽ-daa Faarɛ.» 43 A Yeezu na tɩ kpɛ a be bibie ayi a, ʋ bɛr ɩ a be ɛ lɛb cen a Galile tẽw. 44 Ʋl tɔr za n'ʋ tɩ haa nʋɔr yel kɛ Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ bɛ nyɛrɛ ƴãwfʋ a ʋ tẽ-dɔwra tɔr za pʋɔ ɩ. 45 Ɛ cɛ ʋ na wa ta a Galile tẽw a, a be dem tuor a nyɔw ʋ a sãanʋ vla, bɛ mɩ̀ tɩ cen nɩ a Zeruzalɛm a cuw, be n'a bɛ tɩ tʋ̃ɔ nyɛ̃ a alɩ yele nɛ za a Yeezu na maalɩ a. 46 Lɛ n'a a Yeezu tɩ lɛb wa a Kana, Galile tẽw, a be ʋ na tɩ ɩ a kʋ̃ɔ a lɩɛbɩ a divɛ̃ a. Nãà tõ-tõ-nɩ-kpɛ̃ɛ kãw tɩ be n be; a ʋ bi-dɛb tɩ ɩ n baal gã a Kafarnawɔm. 47 A nɩ-kpɛ̃ɛ ŋa na tɩ wõ kɛ a Yeezu yi n a Zude tẽw wa a Galile tẽw a, ʋ wa na wa páw ʋ zɛlɛ ʋ k'ʋʋ wa cen tɩ sanɩ a ʋ bi-dɛb na ŋmaar vʋʋrʋ a. 48 A Yeezu tɩ yel ʋ na: «A ɩ lɛ nyɩmɛ dɛ bɛ nyɛ̃ yele-na-ɩ-bãwfʋ-sãá nɩ yel-bãw-guuri a, nyɩ kʋ̃ saw de ɩ?» 49 A nãà tõ-tõ-nɩ-kpɛ̃ɛ yel ʋ: «Sore e, ta a ɩ̃ yir páw a ɩ̃ bie, ɛ ʋ bãw kpi!» 50 A Yeezu yel ʋ: «Kule, a fʋ bie vʋʋrɛ na.» A nɩ-kpɛ̃ɛ ŋa tɩ saw na de a Yeezu ƴɛr-bir ŋa ɛ lɩɛb kule. 51 Ʋ tɩ cãa nɩ a sɔr zu, ɛ a ʋ tõ-tõ-biir zɔ tuor ʋ yel ʋ: «A fʋ bie vʋʋrɛ na!» 52 Ʋ tɩ sowri bɛ na kɛ debor daar a a tɩ tɛr ʋ a saba. Bɛ sɔw yel ʋ: «Zã̀á mʋ̃tɔ̃w gɔ̃wfʋ daar a a ƴã-tʋlʋ bɛr ʋ.» 53 A sãà tɩ nyɛ̃ na a ɩ a ʋlɩ tɛm nɛ tɔr za a Yeezu na tɩ yel ʋ a: «A fʋ bie vʋʋrɛ na.» A lɛ n'a ʋlɛ nɩ a ʋ yir dem za tɩ saw de a Yeezu. 54 A yele ayi sob, na ɩ bãwfʋ sãá a, n'ɩ a ŋa a Yeezu na maalɩ, a lɛn daar ʋ na yi a Zude tẽw lɛb wa a Galile tẽw a.

5

1 Al pùorí, a Yeezu tɩ do n a Zeruzalɛm a Zifʋ mɩnɛ cuw kãw ƴãw. 2 A Zeruzalɛm a, kʋ̃ɔ-puulu zie kãw be n be pɩɛlɩ a Píir-Dɩdɔr. Bɛ bʋɔlɛ nɩ a zie nɛ kɛ Bezata a Zifʋ mɩnɛ kɔkɔr pʋɔ. Bɛ-caar anũu tɩ jil a koli a kʋ̃ɔ-puulu zie ŋa. 3 Baalbɛ mɩ́ tɩ gbõ n taa gã a bɛ-caar al pʋɔ: zɔn, wʋbr, gbɛɛ. [Bɛ mɩ́ tɩ gã na gu kɛ a kʋ̃ɔ wa ɓuule a, bɛ̃ɛ siw a kʋ̃ɔ̀mɩ́. 4 Tɛm kãw pʋɔ, Sore malkɩ mɩ́ siw na dam a kʋ̃ɔ a ɓuule, ɛ sob nɛ wa de niwn siw a kʋ̃ɔ na ɓuule a pʋɔ a, a ʋ bàalʋ saa ŋmɛ̃ ŋmɩŋmɩn a, a mɩ́ baar a.] 5 Nɩr kãw na tɩ ɩ nɩ-kɔw yome lɩzɛr nɩ pie nɩ anĩ n'ɩ a ŋa a, tɩ be n a be. 6 A Yeezu na tɩ nyɛ̃ ʋ ʋ gã a, ɛ ʋ wõ kɛ a ŋa n'a ʋ ŋmɛ̃ koro za a, ʋ sowr ʋ na: «Fʋ bɔbr a kɛ fʋ sanɩ bɩɩ?» 7 A nɩ-kɔw nɛ tɩ sɔw ʋ na yel: «Sore e, ɩ̃ bɛ tɛr nɩr ʋ na mɩ́ nyɔw mɛ̃ ƴãw a kʋ̃ɔ pʋɔ a lɛn daar a na mɩ́ ɓuule a ɩ, ɛ mãa wa yel kɛ a cenu n'a a, kãw mɩ́ de nɩ niwn siw a ɩ̃ ƴãw.» 8 A Yeezu yel ʋ: «Ìr, ɓaw a fʋ bʋ̃-gana cere nɩ.» 9 Daadaa lɛ, a nɩr ʋl tɩ sanɩ na, ɛ́ ɓaw a ʋ bʋ̃-gana cere nɩ. Zɩ̃ kɛ a Zifʋ mɩnɛ pɩɛnʋ-bibir tɩ n'a. 10 Lɛ so a Zifʋ mɩnɛ tɩ yel a nɩr ʋl na lɛb kpɛ̃w a: «Pɩɛnʋ-bibir ɩ a dɩ̃a, a bɛ tɛr sɔr kɛ fʋ tuo a fʋ bʋ̃-gana ɩ.» 11 Ɛ cɛ ʋ tɩ sɔw bɛ na: «A ʋlɩ sob na sanɩ mɛ̃ a, ʋlɛ n'ʋ yel mɛ̃: ‹Ɓaw a fʋ bʋ̃-gana cere nɩ.› » 12 Bɛ tɩ sowr ʋ na: «Ãa n'ɩ a nɩr ʋl na yel fʋ: ‹Ɓaw a fʋ: bʋ̃-gana cere nɩ a?› » 13 Ɛ cɛ a sob nɛ na tɩ sanɩ a bɛ tɩ bãw ãa n'ʋ ɛ. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a Yeezu tɩ cen na zãá nɩ a zu-sɛbla na tɩ gbõ taa a be a. 14 Al pùorí, a Yeezu tɩ wa tuor ʋ nɩ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ yel ʋ: «Ƴɛrɛ ŋa a, fʋ lɛb a kpɛ̃w, taa lɛ maalɛ yel-bier ɛ, bom na kpɛ faa zuo lɛ a taa wa páwr fʋ ɛ.» 15 A nɩr nɛ tɩ cen na tɩ manɩ kʋ̀ a Zifʋ mɩnɛ kɛ Yeezu n'ʋ sanɩ ʋ. 16 A lɛ n'a a Zifʋ mɩnɛ tɩ tĩ bɛ bɛrɛ a Yeezu ɛ, ʋ na tɩ ɩ a a ŋa a pɩɛnʋ-bibir a. 17 Ɛ cɛ a Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Wa tɩ tɔ a ŋa a, a ɩ̃ Sãà be n a tome zu, ɛ ɩ̃ mɩ̀ be a tome zu.» 18 A na tɩ tĩ a lɛ a n'a a Zifʋ mɩnɛ tɩ bɔbr a ʋ kʋ́b tuotuo, ʋ na tone a pɩɛnʋ-bibir sãwnɛ a ciiru a, ɛ́ baa zuo a za ʋ na bʋɔlɛ a Naaŋmɩn ʋ Sãà tɔr za a, a ɩ ʋlɛ nɩ a Naaŋmɩn sɛw taa a. 19 A Yeezu tɩ lɛb a yel bɛ: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: a Bie kʋ̃ tʋ̃ɔ nyɛ̃ ʋ tʋɔra ɩrɛ bom ɛ; bom nɛ ʋ na nyɛ̃ a Sãà ʋ ɩrɛ a, ʋl yõ n'ʋ ʋ mɩ̀ mɩ́ ɩrɛ. Bom nɛ a Sãà na mɩ́ ɩrɛ a, a Bie mɩ̀ mɩ́ ɩrɛ ʋ nɩ a lɛ tɔr za. 20 Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a Sãà nɔnɛ nɩ a Bie ɛ wule ʋ bom za ʋ na ɩrɛ a. A Sãà na wul ʋ nɩ tõ-bɛrɛ zuo lɛ, na na ɓãa nyɩ nʋɔr a. 21 Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, mɛ̃ a lɛ a Sãà na mɩ́ ɩ a kũuni bɛ lɛ ìr, ɛ ʋ ɩrɛ bɛ vʋʋrɛ a, lɛ n'a a Bie mɩ̀ mɩ́ ɩrɛ sob nɛ ʋ na bɔbr a ʋ vʋʋrɛ. 22 A Sãà bɛ maalɛ nɩ nɩr ƴɛrʋ ɛ, ʋ de nɩ a ƴɛrʋ-maalʋ fãw za kʋ̀ a Bie, 23 kɛ́ nɩbɛ za ƴãwnɛ a Bie, mɛ̃ a lɛ bɛ na ƴãwnɛ a Sãà a. Nɩr bɛ wa ƴãwnɛ a Bie a, ʋ mɩ̀ bɛ ƴãwnɛ a Sãà na tõ a Bie a ɩ. 24 «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: sob nɛ na bɛrɛ wone a ɩ̃ ƴɛrʋ ɛ saw de a ʋlɩ sob na tõ m a, ʋ páw nɩ a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a; bɛ bɛ maalɛ nɩ ʋ ƴɛrʋ ɛ, ʋ yi n a kũu pʋɔ kpɛ a n yɔ-vʋʋrʋ pʋɔ. 25 Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, a daar waar a, ɛ́ ʋlɛ n'ɩ ŋan ta, a kũuni na na wõ a Naaŋmɩn Bie kɔkɔr a, ɛ a bɛlɩ dem na na wõ a ʋ kɔkɔr a, bɛ na vʋʋrɛ na. 26 Mɛ̃ a lɛ a Sãà na tɛr a nyɔ-vʋʋrʋ a ʋ pʋɔ a, lɛ n'a ʋ mɩ̀ kʋ̀ a Bie ʋ mɩ̀ tɛr a nyɔ-vʋʋrʋ a ʋ pʋɔ. 27 A Sãà kʋ̀ n a Bie a ƴɛrʋ-maalʋ fãw, ʋ na ɩ a Nɩsaal Bie a zũú. 28 A a ŋa za, a ta cãa ɩ nɔ-ɓãa-yel a nyɩ zie ɩ. A daar tarɛ na, a bɛlɩ dem za na be a yarʋ pʋɔ a, na na wõ a ʋ kɔkɔr, 29 ɛ yi a bɛ yarʋ pʋɔ a. A bɛlɩ dem na tɩ tu a vla pùor a bɛ nyɔ-vʋʋrʋ pʋɔ a, na lɛb a yi páw a nyɔ-vʋʋrʋ; ɛ cɛ a bɛlɩ dem na tu a faa pùor a, na lɛb a yi nyɛ̃ dɔwrʋ. 30 Mãa a, ɩ̃ kʋ̃ tʋ̃ɔ nyɛ̃ ɩ̃ tʋɔra ɩ bom kãw za ɩ. Ɩ̃ maalɛ nɩ a ƴɛrʋ mɛ̃ a lɛ a Naaŋmɩn na yere kʋ̀rɛ mɛ̃ a, ɛ a ɩ̃ ƴɛrʋ-maalʋ tu n yel-mɩnʋ; ɩ̃ na bɛ bɔbr mãa mɩŋa pʋ-tɩɛrʋ maalʋ, ɛ bɔbr a sob nɛ na tõ m a pʋ-tɩɛrʋ maalʋ a.» 31 «Mãa tɩ lɛ ŋmɛlɩ dɩrɛ a ɩ̃ dãsɩɛ a, a ɩ̃ dãsɩɛ kʋ̃ʋ tɛr pɛr ɛ; 32 ɛ cɛ nɩ-yũo n'ʋ dɩrɛ a ɩ̃ dãsɩɛ; ɛ ɩ̃ bãwnɩ a na, a ʋ dãsɩɛ tu n yel-mɩŋa. 33 Nyɩ tõ n nɩbɛ a Zã zie, ɛ ʋ tɩ dɩ a yel-mɩŋa dãsɩɛ. 34 Mãa a, ɩ̃ bɛ tɛr nɩsaal dãsɩɛ yel-ɩra ɩ, ɛ cɛ ɩ̃ ƴɛrɛ nɩ a a ŋa kɛ́ nyɩ tʋ̃ɔ nyɛ̃ a faafʋ. 35 A Zã tɩ ɩ na mɛ̃ fɩ̃tɩlɛ bɛ na mɩ́ tɔ̃w ʋ caalɛ a: ɛ́ nyɩ saw a cãa ŋa caalɩ nyɩ blã, ɛ a tɩ ɩ nyɩ nʋ̃ɔ̀. 36 Ɛ cɛ ɩ̃ tɛr ɩ dãsɩɛ na zuo a Zã dãsɩɛ a: alɛ n'ɩ a tome a Sãà na kʋ̀ m k'ɩ̃ɩ tõ a; ɩ̃ tone nɩ a tome a ŋa, ɛ alɛ n'a dɩrɛ a ɩ̃ dãsɩɛ kɛ a Sãà tõ m a. 37 A Sãà na tõ m a, ʋl mɩŋa n'ʋ dɩ a ɩ̃ dãsɩɛ. Ɛ cɛ nyɩ bɛ dãw wõ a ʋ kɔkɔr ɛ, ɛ bɛ dãw nyɛ̃ a ʋ niwn ɛ, 38 ɛ a ʋ ƴɛrʋ bɛ kpɩɛr a nyɩ pʋɔ ɩ, nyɩ na bɛ saw de a ʋlɩ sob nɛ ʋ na tõ a ƴãw. 39 Nyɩ ƴãw nɩ fãw vuole a Sɛb-son pʋɔ, nyɩ na tɩɛrɛ kɛ be n'a nyɩ na páw a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a, ɛ alɛ n'a dɩrɛ a ɩ̃ dãsɩɛ. 40 Ɛ nyɩ bɛ bɔbr kɛ nyɩ wa a ɩ̃ zie wa páw a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a ɩ. 41 «Nɩsaalbɛ zie bɛ n'a ɩ̃ bɔbr a danʋ ɛ. 42 Ɛ cɛ ɩ̃ bãw nyɩ na, a Naaŋmɩn nɔ̃wfʋ bɛ be a nyɩ zie ɩ. 43 Ɩ̃ wa n a ɩ̃ Sãà yúor ƴãw, ɛ́ nyɩ bɛ wa de m ɛ. Ɛ cɛ nɩ-yũo wa wa ʋ tʋɔra yúor ƴãw a, nyɩ na saw na de ʋ! 44 Nyɩ zɛwr ɩ taa yee, ɛ́ bɛ bɔbr a yúor ʋl na yi Naaŋmɩn yõ zie a ɩ, ŋmɩŋmɩn n'a nyɩ na tʋ̃ɔ saw de ʋ? 45 Nyɩ taa tɩɛrɛ kɛ mãa n'ʋ na yel a nyɩ sãwna a Sãà niŋé ɩ: Mõyiir ʋ, ʋl ƴãw nyɩ na ƴãw a nyɩ tɩɛrʋ a, ʋlɛ n'ʋ na yel a nyɩ sãwna. 46 Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, mãa yele n'a a Mõyiir sɛb, lɛ so, nyɩmɛ tɩ saw de a Mõyiir a, nyɩ mɩ̀ nãá saw na de m. 47 Ɛ cɛ nyɩ na bɛ saw de a lɛ a Mõyiir na sɛb a, ŋmɩŋmɩn n'a nyɩ pãa na saw de a ɩ̃ ƴɛrʋ?»

6

1 A yele a ŋa pùorí, a Yeezu tɩ gãw nɩ a Galile kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ gãwn ŋa lowr, bɛ mɩ̀ na bʋɔlɛ kɛ Tɩberiyadɩ kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ a. 2 Nɩ-yaga yaga tɩ tuur ʋ na, bɛ na tɩ nyɛ̃ a yele-na-ɩ-bãwfʋ-sãá ʋ na maalɛ sanɛ nɩ a baalbɛ a ƴãw. 3 A Yeezu tɩ do n tãw zu tɩ zɩ̃, ʋlɛ nɩ a ʋ po-tuurbɛ. 4 A Tɔlʋ cuw, na ɩ a Zifʋ mɩnɛ cuw a, tɩ pɩɛl a. 5 A Yeezu tɩ dʋɔ nɩ zu, ɛ nyɛ̃ kɛ́ nɩ-yaga yaga tɩ waar ɩ a ʋ zie. Ʋ tɩ yel ɩ a Filib: «Nyɩnɛ n'a tɩ na da dipɛ̃ a sɛw a nɩbɛ bɛ ŋa za dɩb?» 6 A Yeezu tɩ yel ɩ a lɛ k'ʋʋ ɩ a Filib kaa: ʋl mɩŋa tɩ bãw nɩ a lɛ ʋ na na ɩ a. 7 A Filib tɩ sɔw ʋ na yel: «Bibie kɔbr ayi sã-ya libie dipɛ̃ kʋ̃ tʋ̃ɔ sɛw, kɛ̀ ŋa za mɩ́ páw dipɛ̃ ŋmale blã i.» 8 A Yeezu po-tuure ƴẽn sob kãw, Ãdere, Sɩmʋ̃ Pɩɛr yɛb tɩ yel ʋ na: 9 «Dɛble kãw be n ka, tɛr ɔɔzʋ dipɛ̃ anũu nɩ zʋ́mɛ ayi, ɛ cɛ bʋ̃ʋ n'ɩ a a ŋa, a nɩbɛ na sɛw a ŋa za a ƴãw?» Dipɛ̃ anũu nɩ zʋ́mɛ ayi (6.9). 10 A Yeezu tɩ yel a: «Nyɩ ƴãw bɛ zɩ̃.» Mʋ̃ɔ tɩ be n a ʋlɩ zie nɛ yaga. Bɛ tɩ zɩ̃ na vɩrɩ na ta tur anũu. 11 A Yeezu tɩ de nɩ a dipɛ̃, ɛ ʋ na wa pùori a Naaŋmɩn yaanɩ baarɩ a, ʋ põ bɛ na. Ʋ mɩ̀ tɩ kʋ̀ bɛ nɩ a zʋ́mɛ sɛw lɛn za bɛ na bɔbr a. 12 A nɩbɛ na tɩ dɩ tɩw a, a Yeezu yel ɩ a ʋ po-tuurbɛ: «Nyɩ wob a bʋ̃-ŋmaarɛ na cɛ a, kɛ̀ bom za taa wa wɛrɛ ɩ.» 13 Bɛ tɩ wob ɩ a bʋ̃-ŋmaarɛ ɓã taa a paalɩ peli pie nɩ ayi. A ɔɔzʋ dipɛ̃ anũu al, nɩ a zʋ́mɛ ayi al bɛ na tɩ dɩ ɛ a guu a n'a. 14 A nɩbɛ na tɩ nyɛ̃ a yel ŋa na ɩ bãwfʋ saá a Yeezu na maalɩ a, bɛ tɩ yere na: «A Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ tɔr za n'ɩ a ŋa, a ʋl na waar a tẽ-daa zu a.» 15 Ɛ cɛ a Yeezu na tɩ bãwnɩ a, bɛ na na wa nyɔw ʋ ƴãw ʋ ɩ a bɛ nãà a, ʋ lɛb a do a tãw zu tɩ be be ʋ yõ. 16 A zaanʋɔra na wa ta a, a Yeezu po-tuurbɛ tɩ siw nɩ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ nʋɔr 17 tɩ kpɛ a gbor tu Kafarnawɔm sɔr gãwnɛ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ. A zie tɩ sɔb a baarɩ, ɛ́ a Yeezu cãa bɛ wa páw bɛ ɩ. 18 Sɛsɛb tɩ fure na nɩ fãw, a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ dãdawlɛ. 19 Bɛ tɩ duwri na cen ta mɛ̃ kilo anũu a, ɛ wa nyɛ̃ a Yeezu ʋ cere a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ zu tarɛ pɩɛlɛ a gbor. A lɛ n'a dɛ̃bɩ̃ɛ tɩ nyɔw bɛ. 20 Ɛ cɛ a Yeezu tɩ yel bɛ na: «Nyɩ ta zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ɩ, mãa n'ʋ!» 21 Bɛ na tɩ bɔbr kɛ bɛ de ʋ a gbor pʋɔ a, a gbor tɩ tɔ n a tẽw daadaa lɛ, a ʋlɩ zie nɛ bɛ na tɩ cere a. 22 A bio daarɩ, a zu-sɛbla na tɩ cãa be a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ gãwn a, tɩ nyɛ̃ na kɛ gbor been n'ʋ tɩ be a be, ɛ k'aa Yeezu bɛ tɩ bɩɛlɩ a ʋ po-tuurbɛ a bɛ gbor pʋɔ ɩ; bɛl tɛwr nɛ bɛ tɩ tɔl cen. 23 Ɛ cɛ gbee a mɩnɛ tɩ yi n a Tɩberiyadɩ wa ta pɩɛlɩ a be a Sore na tɩ pùori a Naaŋmɩn yaanɩ a dipɛ̃ ƴãw baarɩ, ɛ́ bɛ 'wɔb a. 24 A zu-sɛbla na tɩ nyɛ̃ k'aa Yeezu nɩ a ʋ po-tuurbɛ bɛ be a be a, bɛ kpɛ n a gbee bɔbr ʋ cere nɩ a Kafarnawɔm. 25 Bɛ na tɩ nyɛ̃ a Yeezu a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ gãwn a, bɛ sowr ʋ na: «Wul-wul-kara a, debor a fʋ ta a ka?» 26 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, yel-na-ɩ-bãwfʋ-sãá nyɩ nyɛ̃ a ƴãw bɛ n'a nyɩ bɔbr mɛ̃ ɩ, dipɛ̃ nyɩ na páw 'wɔb sɛw a ƴãw n'a. 27 Nyɩ ta tone bɔbr ɩ dɩb na na tʋ̃ɔ wɛ a ɩ, nyɩ ƴãw fãw tone bɔbr ɩ dɩb na be be a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a ƴãw a, a dɩb ŋa n'ʋ a Nɩsaal Bie na kʋ̀ nyɩ, ʋl a Sãà, na ɩ Naaŋmɩn a, na ƴãw a ʋ bãwfʋ a.» 28 A lɛ n'a bɛ tɩ lɛb sowr ʋ: «Bʋ̃ʋ n'ʋ tɩ na ɩrɛ a ɩ a Naaŋmɩn tome tɩ tone?» 29 A Yeezu yel bɛ: «A Naaŋmɩn tome n'ɩ kɛ́ nyɩ saw de a sob nɛ ʋ na tõ a.» 30 Ɛ̀ bɛ lɛb sowr ʋ: «Yel-na-ɩ-bãwfʋ-sãá-a, buor sob ʋ fʋ na maalɩ kɛ̀ tɩ tʋ̃ɔ nyɛ̃, ɛ saw de a fʋ yele? Tõ-buor ʋ fʋ na tõ? 31 Tɩ sãà mɩnɛ dɩ n mãan a wɛja-kpalɛ pʋɔ, a tu mɛ̃ a lɛ a Sɛb-sõw ƴɛr-bie na yel a: ‹Ʋ kʋ̀ bɛ nɩ dipɛ̃ na yi salom zu siw a.› » 32 A Yeezu tɩ yel bɛ na: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: Mõyiir bɛ n'ʋ kʋ̀ nyɩ a salom zu dipɛ̃ ɩ, ɩ̃ Sãà n'ʋ kʋ̀rɛ nyɩ a dipɛ̃ sɩza na yi a salom zu a. 33 Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a dipɛ̃ a Naaŋmɩn na tɩrɛ a, ʋlɛ n'ɩ a ʋl na yi a salom zu siwr ɛ kʋ̀rɛ a nyɔ-vʋʋrʋ a tẽ-daa a.» 34 A lɛ n'a a nɩbɛ tɩ yel ʋ: «Sore e, kʋ̀rɛ tɩ a dipɛ̃ ŋa tɔ kʋra lɛ!» 35 A Yeezu yel bɛ: «Mãa n'ɩ a nyɔ-vʋʋrʋ dipɛ̃. Ʋlɩ sob na waar a ɩ̃ zie a, kɔ̃ kʋ̃ kpɛ ʋ towtow ɛ, ɛ ʋlɩ sob na saw de m a, kʋ̃ɔ-nyuur kʋ̃ kpɛ ʋ towtow ɛ. 36 Ɛ cɛ ɩ̃ yel a kʋ̀ nyɩ: nyɩ nyɛ̃ na, ɛ́ nyɩ bɛ saw de ɩ. 37 Bɛlɩ dem za a Sãà na kʋ̀ m a, bɛ za na wa n a ɩ̃ zie; ɛ́ sob nɛ za na waar a ɩ̃ zie a, ɩ̃ kʋ̃ diw ʋ bɛr ɛ. 38 Bʋ̃ʋ n'ʋ so, ɩ̃ bɛ yi a tẽ-vla pʋɔ siw wa k'ɩ̃ɩ wa maalɛ a ɩ̃ mɩŋa pʋ-tɩɛrʋ ɛ, ɩ̃ wa na k'ɩ̃ɩ wa ɩrɛ a ʋlɩ sob na tõ m a yã-nɔn ɩb za. 39 Ɛ cɛ a ʋlɩ sob na tõ m a, bɔbr a kɛ a bɛlɩ dem za ʋ na kʋ̀ m a, a bɛ been za taa wa bɔrɛ ɩ, k'ɩ̃ɩ ɩ bɛ lɛb yi a kũu pʋɔ a bibi-pɛ-baara wa vɩɛ a. 40 A ɩ̃ Sãà pʋ-tɩɛrʋ sɩrɩ n'ɩ ŋa: kɛ́ sob ŋa za na nyɛrɛ a Bie ɛ sawr dier ʋ a, ʋ tɛr a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a, ɛ a mãa a, ɩ̃ na ɩ na ʋ lɛb yi a kũu pʋɔ a bibi-pɛ-baara wa vɩɛ a.» 41 A Yeezu na tɩ yel: «Mãa n'ɩ a dipɛ̃ na yi a salom zu siw a», alɛ n'a a Zifʋ mɩnɛ tɩ zɛbr ɩ ʋ. 42 Bɛ tɩ yere na: «A Yeezu bɛ tʋ̃ɔ n'ɩ a ŋa ɩ, a Zuzɛb bi-dɛb ɛ? Tɩ bãw nɩ a ʋ sãà nɩ a ʋ mã vla. Ɛ ŋmɩŋmɩn n'a ʋ na tʋ̃ɔ ƴɛrɛ a ŋa: ‹Ɩ̃ yi n salom zu siw wa?› » 43 A Yeezu tɩ sɔw na yel bɛ: «Nyɩ ta zɛbr a nyɩ cara pʋɔ be ɩ. 44 Nɩr za kʋ̃ tʋ̃ɔ wa a ɩ̃ zie, ɛ a bɛ ɩ a Sãà na tõ m a n'ʋ taw ʋ wa n ɛ, ɛ a mãa a, ɩ̃ na ɩ na ʋ lɛb yi a kũu pʋɔ a bibi-pɛ-baara wa vɩɛ a. 45 Bɛ sɛb ɩ a Naaŋmɩn-ƴɛr-manbɛ sɛbɛ pʋɔ kɛ: ‹A Naaŋmɩn mɩŋa n'ʋ na ɩ a bɛ za wule.› Nɩr za na bɛrɛ wone a Sãà ƴɛrʋ ɛ dier a ʋ wulu a, ʋ waar ɩ a ɩ̃ zie. 46 Nɩr za bɛ nyɛ̃ a Sãà ɩ, alɛ bɛ ɩ a sob ŋa na yi a Naaŋmɩn zie wa a ɩ: a sob ŋa yõ n'ʋ nyɛ̃ a Sãà. 47 Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: ʋlɩ sob na saw de a, ʋ tɛr ɩ a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a. 48 A mãa a, mãa n'ɩ a nyɔ-vʋʋrʋ dipɛ̃. 49 A nyɩ sãakʋm mɩnɛ dɩ n mãan a wɛja-kpalɛ pʋɔ, ɛ kpi. 50 Ɛ cɛ a dipɛ̃, na yi a salom zu siwr a, ŋmɛ̃a ŋmɛ̃ lɛ, kɛ́ sob nɛ na 'wɔbr ʋ a kʋ̃ kpi ɛ. 51 Mãa n'ɩ a dipɛ̃ na vʋʋrɛ a, na yi a salom zu siw wa a. Nɩr wa 'wɔbr a dipɛ̃ ŋa a, ʋ na vʋʋrɛ nɩ kʋra lɛ, ɛ a dipɛ̃ ɩ̃ na na tɩr a, ʋlɛ n'ɩ a ɩ̃ ƴãgã-nɛn a tẽ-daa nyɔ-vʋʋrʋ pawfʋ ƴãw.» 52 A lɛ n'a a Zifʋ mɩnɛ tɩ ŋmɩɛr nɔkpɛn yaga yaga a bɛ cara pʋɔ yere nɩ: «Ŋmɩŋmɩn n'a a nɩr ŋa na tʋ̃ɔ kʋ̀ tɩ a ʋ ƴãgã-nɛn tɩ 'wɔb?» 53 A Yeezu tɩ yel bɛ na: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: nyɩmɛ bɛ wa 'wɔbr a Nɩsaal Bie ƴãgã-nɛn, ɛ nyúur a ʋ zɩ̃ɩ a, a nyɔ-vʋʋrʋ kʋ̃ be a nyɩ zie ɩ. 54 Ʋlɩ sob na 'wɔbr a ɩ̃ ƴãgan-nɛn ɛ nyúur a ɩ̃ zɩ̃ɩ a, ʋ tɛr ɩ a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a, ɛ a mãa a, ɩ̃ na ɩ na ʋ lɛb yi a kũu pʋɔ a bibi-pɛ-baara wa vɩɛ a. 55 A ɩ̃ ƴãgã-nɛn sɩrɩ na ɩ bʋ̃-dɩ-sɩza, ɛ a ɩ̃ zɩ̃ɩ ɩ bʋ̃-nyúura sɩza. 56 Ʋlɩ sob na 'wɔbr a ɩ̃ ƴãgã-nɛn ɛ nyúur a ɩ̃ zɩ̃ɩ a, ʋ lãw nɩ mɛ̃ na, ɛ ɩ̃ mɩ̀ lãw nɩ ʋ. 57 Mɛ̃ a lɛ a Sãà na vʋʋrɛ a, na tõ m ɛ so k'ɩ̃ɩ vʋʋrɛ a, lɛ mɩ̀ n'a, sob nɛ nãá wa 'wɔbr mɛ̃ a, mãa n'ʋ mɩ̀ na so k'ʋ vʋʋrɛ. 58 A dipɛ̃ na yi a salom zu siwr a n'ɩ a ŋa. Ʋ bɛ ŋmɛ̃ mɛ̃ a ʋl a nyɩ sãakʋm mɩnɛ na tɩ 'wɔb a ɩ, a bɛl a, bɛ kpi na. Ʋlɩ sob na 'wɔbr a dipɛ̃ ŋa a, ʋ na vʋʋrɛ nɩ kʋra lɛ.» 59 A kanʋ a ŋa n'a a Yeezu tɩ kanɩ nɩ a nɩbɛ a Zifʋ mɩnɛ puoru-dĩ̀ó a Kafarnawɔm tẽw. 60 Nɩbɛ yaga, a ʋ po-tuurbɛ pʋɔ, na tɩ wõ a ʋ ƴɛrʋ a, tɩ yere na: «A ƴɛrʋ ŋa kpɛ̃w tɔ, ãa n'ʋ na tʋ̃ɔ bɛrɛ wone ʋ?» 61 A Yeezu na tɩ bãwnɩ a, ɛ nɩr za bɛ yel kʋ̀ ʋ, a ʋ po-tuurbɛ na zɛbr a, ʋ yel bɛ na: «A yel ŋa sãw nɩ a nyɩ suur ɩ? 62 Ɛ nyɩmɛ pãa wa nyɛ̃ a Nɩsaal Bie ʋ duor a be ʋ na tɩ dãw be a? 63 A Naaŋmɩn Vʋʋrʋ n'ʋ tɩrɛ a nyɔ-vʋʋrʋ, nɩsaal yõ kʋ̃ tʋ̃ɔ ɩ ɩb kãw za ɩ. A ƴɛr-bie ɩ̃ na ƴɛr kʋ̀ nyɩ a, a ɩ n Vʋʋrʋ nɩ nyɔ-vʋʋrʋ. 64 Ɛ cɛ nɩbɛ be n a nyɩ pʋɔ bɛ sawr dier ɛ.» A pɛr tib daar za sɩrɩ n'a, a Yeezu tɩ bãw a bɛlɩ dem na bɛ sawr dier a, nɩ a ʋlɩ sob nɛ na na mɩl ʋ nyɔw tɩr a. 65 Ʋ tɩ yel a ƴãw pʋɔ: «Alɛ n'a so, ɩ̃ tɩ yel kʋ̀ nyɩ kɛ́ nɩr za kʋ̃ tʋ̃ɔ wa a ɩ̃ zie, a Sãà bɛ wa kʋ̀ ʋ a lɛ a ɩ.» 66 A ʋlɩ daar nɛ n'a nɩbɛ yaga, a ʋ po-tuurbɛ pʋɔ, tɩ zawr ʋ bɛr bɛ cãa tuur ʋ ɛ. 67 Lɛ n'a a Yeezu tɩ sowri a Pie- nɩ-ayi: «Ɛ a nyɩɩm, nyɩ mɩ̀ bɛ bɔbr kɛ nyɩ bɛr mɛ̃ ɛ cen ɛ?» 68 Sɩmʋ̃ Pɩɛr tɩ sɔw ʋ na yel: «Sore e, ãa zie n'a tɩ na cen? Fʋ tɛr ɩ a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a ƴɛr-bie. 69 Tɩɩm tɛwr ƴãw a, tɩ saw na, ɛ tɩ bãw na kɛ fʋ̃ʋ n'ɩ a Naaŋmɩn Nɩ-sõw.» 70 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Mãa bɛ n'ʋ kaa ir a nyɩɩm Pie-nɩ-ayi ɛ? Ɛ cɛ a nyɩ ƴẽn sob ɩ n gɛgɛra.» 71 Sɩmʋ̃ Ɩsɩkarɩɔtɩ bi-dɛb Zuda n'ʋ a Yeezu tɩ ƴɛrɛ jɩɛrɛ nɩ. Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ʋ na saa tɩ pʋɔ a Pie-nɩ-ayi pʋɔ a, ʋlɛ n'ʋ na mɩl a Yeezu.

7

1 Al pùorí, a Yeezu tɩ cɔlɛ nɩ a Galile. Ʋ bɛ tɩ saw cɔlɛ a Zude tẽw ɛ, a Zifʋ mɩnɛ na tɩ bɔbr ʋ kʋ́b a ƴãw. 2 A Zifʋ mɩnɛ Sɛwr cuw tɩ pɩɛl a. 3 A Yeezu yɛbr tɩ yel ʋ na: «Yi a ka ɛ cen a Zude tẽw, a fʋ po-tuurbɛ mɩ̀ tɩ tʋ̃ɔ nyɛ̃ a tome fʋ na tone a. 4 Nɩr wa bɔbr kɛ bɛ bãw ʋ a, ʋ bɛ mɩ́ sɔwlɛ maalɛ a yele ɩ. Fʋ na faa maalɛ yele sɛw a ŋa a, ɩ a tẽ-daa bãw fʋ!» 5 A ʋ yɛbr tɛɛ za bɛ tɩ saw de ʋ ɛ. 6 A lɛ n'a a Yeezu tɩ yel bɛ: «A ɩ̃ daar bɛ ta sɛr ɛ, a nyɩɩm daar mɩ́ n'ʋ kʋra lɛ. 7 A tẽ-daa kʋ̃ tʋ̃ɔ hɩ̃ɛn nyɩ ɛ, ɛ cɛ mãa a, ʋ hɩ̃ɛn mɛ̃ na, ɩ̃ na dɩrɛ a ʋ ɩ-faar dãsɩɛ a ƴãw. 8 A nyɩɩm a, nyɩ do a cuw ŋa, mãa bɛ duor ɛ, a ɩ̃ daar na bɛ ta sɛr a ƴãw.» 9 A Yeezu na wa ƴɛr a ŋa baar a, ʋ zɩ̃ n a Galile. 10 Ɛ cɛ a ʋ yɛbr na wa cen a cuw baar a, a Yeezu mɩ̀ tɩ ìr a lo a sɔr, ɛ cɛ ʋ tɩ sɔwl a bɛ saw nɩr na nyɛ̃ ʋ ɛ. 11 A cuw zie, a Zifʋ mɩnɛ tɩ bɔbr ʋ na sowre nɩ: «Nyɩnɛ n'a ʋ pãa be a?» 12 A zu-sɛbla pʋɔ a, nɩbɛ tɩ ŋmɩɛr ɩ nɔkpɛn a ʋ ƴãw; bɛ mɩnɛ tɩ yere na: «Nɩ-vla n'ʋ.» Ɛ́ bɛ mɩnɛ yere: «Ʋ̃ʋ'hʋ̃. Nɩbɛ n'a ʋ bɛlɛ.» 13 Ɛ cɛ, nɩr za bɛ tɩ saw ƴɛrɛ a ʋ ƴɛrʋ cãàmɩ́ ɛ, bɛ na tɩ zɔrɛ a Zifʋ mɩnɛ dɛ̃bɩ̃ɛ a ƴãw. 14 A cuw na wa dɩ kpɛ sɔw a, a Yeezu do n a Zeruzalɛm tɩ kpɛ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ kanɛ nɩ a nɩbɛ. 15 A Zifʋ mɩnɛ tɩ nyɔw nɩ nʋɔr yere nɩ: «Ŋmɩŋmɩn n'a ʋ bɛ zànɩ sɛbɛ ɩ, ɛ bãw a sɛw a ŋa?» 16 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «A ɩ̃ kanʋ bɛ yi mãa zie ɩ, a sob nɛ na tõ m a zie n'a a yi. 17 Nɩr wa bɔbr k'ʋʋ maalɛ a Naaŋmɩn pʋ-tɩɛrʋ a, ʋ na bãw nɩ a ɩ̃ kanʋ yib zie: a yi n Naaŋmɩn zie bɩɩ, mãa n'ʋ nyɛ̃ ɩ̃ tʋɔra ƴɛrɛ. 18 Nɩr na nyɛ̃ ʋ tʋɔra ƴɛrɛ a, ʋ bɔbr ɩ ʋ tʋɔra yúor-vɩɛlʋ-danʋ; ɛ cɛ ʋlɩ sob nɛ na bɔbr a sob nɛ na tõ ʋ a yúor-vɩɛlʋ-danʋ a, sob nɛ yõ n'ʋ yere yel-mɩŋa, ʋ bɛ bãw ziri ɛ. 19 Mõyiir bɛ tʋ̃ɔ n'ʋ kʋ̀ nyɩ a Naaŋmɩn-Wulu ɛ? Ɛ cɛ nyɩ been kãw za bɛ tuur a Naaŋmɩn-Wulu ɛ, bʋ̃ʋ n'ʋ so nyɩ bɔbr a ɩ̃ kʋ́b?» 20 A zu-sɛbla tɩ sɔw na: «Kɔ̃tɔ̃-ire nɛ b! Ãa n'ʋ bɔbr fʋ kʋ́b?» 21 A Yeezu tɩ de nɩ a ƴɛrʋ yel bɛ: «Tõ-been yõ n'ʋ ɩ̃ tõ, ɛ ʋ ɓãa nyɩ nʋɔr. 22 Mõyiir ƴãw nɩ nʋɔr kʋ̀ nyɩ kɛ́ nyɩ mɩ́ ŋma a nyɩ bi-dɛbli yɛɛ - a yel ŋa mɔ̃ mɩ̀ bɛ yi Mõyiir zie ɩ, a sãakʋm mɩnɛ zie n'a ʋ yi - ɛ cɛ nyɩ mɩ́ tõ n a ton ŋa a pɩɛnʋ-bibir. 23 Bɛlɛ mɩ́ wa tʋ̃ɔ ŋmãa a yʋɔr a pɩɛnʋ-bibir, ɛ́ bɛ sãw a Mõyiir-Wulu a, bʋ̃ʋ n'ʋ so nyɩ nyɛ̃ nɩ mɛ̃ suur ɩ̃ na sanɩ nɩ-ɓil a pɩɛnʋ-bibir a? 24 Nyɩ ta mɩ́ maalɩ a ƴɛrʋ mɛ̃ a lɛ nyɩ na nyɛ̃ a, nyɩ mɩ́ maalɩ a ƴɛrʋ a tu a yel-mɩnʋ.» 25 Zeruzalɛm tẽw nɩbɛ bɛ mɩnɛ tɩ yere na: «A sob ŋa bɛ tʋ̃ɔ n'ʋ bɛ bɔbr a kʋ́b ɛ? 26 Ɛ cɛ ʋlɛ n'ɩ ŋa ƴɛrɛ cãàmɩ́ a nɩ-yaga pʋɔ, ɛ́ bɛ bɛ ƴɛrɛ ƴɛrʋ za ʋ zie ɩ! A tɩ nɩ-bɛrɛ taa wa ɩrɛ wa sɩrɩ nyɛ̃ kɛ ʋlɛ n'ɩ a Kɩrɩta ʋ? 27 Ɛ cɛ a sob ŋa a, tɩ bãw nɩ be ʋ na yi a. Ɛ a Kɩrɩta wa wa a, nɩr za kʋ̃ bãw be ʋ na yi a ɩ.» 28 A lɛ n'a a Yeezu, na tɩ kanɛ nɩ a nɩbɛ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ a, tɩ zɛw kɔkɔr yel: «A ɩ lɛ nyɩ bãw mɛ̃, ɛ bãw a ɩ̃ yib zie u! Ɛ cɛ mãa bɛ n'ʋ nyɛ̃ ɩ̃ tʋɔra wa ɩ. A sob nɛ na tõ m a ɩ n yel-mɩŋa sob. A ʋl a, nyɩ bɛ bãw ʋ ɛ. 29 Mãa bãw ʋ na: a ʋ zie n'a ɩ̃ yi wa, ɛ ʋlɛ n'ʋ tõ m.» 30 A lɛ n'a bɛ tɩ bɔbr kɛ bɛ nyɔw ʋ; ɛ cɛ kãw za bɛ tɩ saw zɛw nũu tɔ n ʋ ɛ, a ʋ daar na bɛ tɩ ta sɛr a ƴãw. 31 A zu-sɛbla pʋɔ a, nɩ-yaga tɩ saw na de ʋ ɛ yere: «A Naaŋmɩn Nɩ-kabra wa wa a, ʋ na tʋ̃ɔ na maalɩ yele-na-ɩ-bãwfʋ-sãá a zuo a a ŋa a sob ŋa na maalɩ a bɩɩ?» 32 A Yeezu ƴɛrʋ, a nɩbɛ na tɩ waalɛ ƴɛrɛ a zu-sɛbla pʋɔ a, tɩ lo n a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tobe pʋɔ. A lɛ n'a a bawr-maal-nɩ-bɛrɛ nɩ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ tõ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ gurbɛ, kɛ́ bɛ cen tɩ nyɔw a Yeezu. 33 A Yeezu tɩ yel a: «Ɩ̃ kʋ̃ cãa be a nyɩ zie kɔwrɩ ɛ, ɩ̃ cere nɩ a sob nɛ na tõ m a zie. 34 Nyɩ na bɔ m a, ɛ nyɩ kʋ̃ nyɛ̃ m ɛ, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a be ɩ̃ na be a, nyɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wa a be ɩ.» 35 A Zifʋ mɩnɛ tɩ sowre nɩ taa: «Nyɩnɛ n'a ʋ pãa na cen ɛ̀ tɩ bɔ ʋ gu a? Ʋ na cen na tɩ páw a Zifʋ mɩnɛ bɛl na zɔ yaarɩ be a Gɩrɛkɩ bʋʋrɛ pʋɔ a bɩɩ? Ʋ na cen na tɩ wule a Gɩrɛkɩ mɩnɛ bɩɩ? 36 A ƴɛrʋ ŋa ʋ na ƴɛr a pɛr ɩ bo: ‹Nyɩ na bɔ m a, ɛ kʋ̃ nyɛ̃ m ɛ›? Nɩ: ‹Nyɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wa a be ɩ̃ na be a ɩ?› » 37 A cuw bibi-pɛ-baara, na ɩ a bibi-kpɛ̃ɛ za a, a Yeezu tɩ ar a yere kpɛ̃w za: «Kʋ̃ɔ-nyuur wa kpɩɛr nɩr a, ʋ wa a ɩ̃ zie wa nyũ, 38 ‹A ʋlɩ sob na saw de m a, mamɛ na zɔrɛ nɩ kʋ̃ɔ yire a ʋ pʋ̃ɔmɩ́›, mɛ̃ a lɛ a Sɛb-sõw na yel a.» 39 A Naaŋmɩn Vʋʋrʋ, a bɛlɩ dem na saw de ʋ a, na waar nãá páw a, ʋlɛ n'ʋ ʋ tɩ yere a lɛ. Bɛ bɛ tɩ tɩr a Naaŋmɩn Vʋʋrʋ sɛr ɛ, a Yeezu na bɛ tɩ nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ sɛr a ƴãw. 40 A nɩbɛ na tɩ wõ a ƴɛrʋ a ŋa a zu-sɛbla pʋɔ a, bɛ mɩnɛ tɩ yere na: «A nɩr ŋa sɩrɩ n'ɩ a Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ!» 41 Ɛ bɛ mɩnɛ yere: «Ʋlɛ n'ɩ a Naaŋmɩn Nɩ-kabra!» Ɛ cɛ bɛ mɩnɛ kãw tɩ yere na: «A Naaŋmɩn Nɩ-kabra na tʋ̃ɔ na yi Galile bɩɩ? 42 A Sɛb-sõw ƴɛr-bie bɛ tʋ̃ɔ yel k'ʋʋ na ɩ n Daviir bʋʋrɛ nɩr ɛ, ɛ yi Bɛtɩlɛm na ɩ a Daviir tẽ-dɔwra a ɩ?» 43 A ŋa n'a a zu-sɛbla tɩ bʋ́r taa a Yeezu ƴãw. 44 A bɛ pʋɔ a, bɛ mɩnɛ tɩ bɔbr ɩ a ʋ nyɔwfʋ, ɛ cɛ kãw za bɛ tɩ saw zɛw nũu tɔ n ʋ ɛ. 45 A Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ gurbɛ na tɩ lɛb cen a, a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ nɩ a bawr-maal-nɩ-bɛrɛ tɩ sowri bɛ na: «Bʋ̃ʋ n'ʋ so nyɩ bɛ nyɔw a Yeezu wa n?» 46 A Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ gurbɛ tɩ sɔw na: «Nɩsaalɛ za bɛ dãw ƴɛr mɛ̃ a nɩr ŋa a ɩ!» 47 A Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ yel bɛ na: «A nyɩɩm mɩ̀, nyɩ mɩ̀ bɛr a ʋ bɛlɩ nyɔw nyɩ ɩ? 48 Nyɩ jieli nyɛ̃, a nɩ-bɛrɛ pʋɔ nɩ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ pʋɔ a, nɩ-been yõ saw na de a ʋ yele e? 49 A zu-sɛbla ŋa na bɛ bãw bom za na caarɩ a Wulu a Mõyiir na kʋ̀ tɩ a, bɛl tɛwr nɛ bɛ saw de ʋ. Baw-bio dem nɛ bɛ!» 50 A Nikodem, a ʋl na tɩ sɔwrɩ kãw cen tɩ páw a Yeezu a, mɩ̀ tɩ ɩ n Farizɩ̃ɛ. Ʋ tɩ sowr a: 51 «A tɩ Naaŋmɩn-Wulu tɩ na tuur a, tɩ na tʋ̃ɔ na ƴãw bɛ kʋ́ nɩr, ɛ́ bɛ dãw de niwn wõ a ʋ sob ƴɛrʋ, bãw ʋlɩ bom nɛ ʋ na ɩ a bɩɩ?» 52 Bɛ tɩ sɔw ʋ na: «A fʋ̃ʋ mɩ̀, fʋ mɩ́ yi n a Galile bɩɩ? Jɛl a Sɛb-son kaa, ɛ́ fʋ na nyɛ̃ na kɛ Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ kãw za bɛ dãw yi Galile ɩ.» [ 53 Al pùorí, ŋa za tɩ lɛb a kul a ʋ yir.

8

1 A Yeezu tɩ tɔl a do a Olivʋ-tɩɩr tãw zu. 2 A biɓaar-pipi, ʋ tɩ lɛb wa a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ, ɛ a nɩbɛ za na tɩ zɔrɛ waar a ʋ zie a, ʋ tɩ zɩ̃ na ɛ nyɔw nɩ bɛ a kanʋ. 3 A Naaŋmɩn-Wulu-sɛ-sɛbrbɛ nɩ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ tɛr ɩ pɔw kãw, bɛ na nyɔw pɔw-gaa yel-bier maalʋ zu a, wa n a ʋ zie. Bɛ tɩ ƴãw ʋ nɩ sɔwlɩsɔw 4 ɛ yel a Yeezu: «Wul-wul-kara a, bɛ ur a nyɔw a pɔw ŋa pɔw-gaa yel-bier maalʋ zu. 5 Ɛ cɛ a Naaŋmɩn-Wulu sɛbɛ pʋɔ a, a Mõyiir ƴãw nɩ nʋɔr kʋ̀ tɩ kɛ tɩ mɩ́ lɔb a pɔwbɛ bɛ ŋa taabɛ nɩ kʋsɛbɛ kʋ́. Fʋ̃ʋ a, fʋ yel kɛ bʋnʋ?» 6 Bɛ tɩ ƴɛrɛ nɩ a ŋa kɛ́ bɛ ŋmãa ʋ pùor tɛr ɩ ʋ ƴɛrʋ. Ɛ cɛ a Yeezu tɩ gũu na, ɛ sɛbr ɩ a ʋ nobir a tẽsɔw. 7 Bɛ na tɩ cãa sowre ʋ a, ʋ wa dʋɔ nɩ zu ɛ yel: «Sob nɛ na bɛ dãw maalɩ yel-bier a nyɩ pʋɔ a, ʋ de niwn lɔb ɩ ʋ a kʋsɩɛr.» 8 Ʋ tɩ lɛb a gũu, lɛ sɛbr a tẽsɔw. 9 Bɛ na tɩ wõ a ʋ sɔwfʋ ŋa a, bɛ tĩ nɩ a nɩ-kore pʋɔ ɛ fore tawr yire pùor. A Yeezu wa tɩ cɛ nɩ ʋ yõ, nɩ a pɔw na ar a ʋ niŋé a. 10 Ʋ tɩ dʋɔ nɩ a zu ɛ sowri a pɔw: «Pɔw ɩ, bɛ wa? Nɩr za bɛ ƴãw fʋ kũu dɔwrʋ ɛ?» 11 Ʋ sɔw: «Nɩr za bɛ ƴãw mɛ̃ kũu dɔwrʋ ɛ, Sore e.» A Yeezu lɛb yel ʋ: «Mãa mɩ̀, ɩ̃ bɛ ƴãwnɛ fʋ kũu dɔwrʋ ɛ. Cen, ɛ dɩ̃a na ta a, taa lɛ maalɛ yel-bier ɛ.»] 12 A Yeezu tɩ lɛb a ƴɛr a zu-sɛbla zie yel: «Mãa n'ɩ a tẽ-daa cãa, sob nɛ na tuur mɛ̃ a kʋ̃ cere lige pʋɔ ɩ, ʋ na páw nɩ a cãa na tɩrɛ a nyɔ-vʋʋrʋ a.» 13 A lɛ n'a a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ yel ʋ: «Fʋ̃ʋ tɔr za n'ʋ lɛ ŋmɛlɩ dɩrɛ fʋ tʋɔra dãsɩɛ, a fʋ dãsɩɛ bɛ ɩ sɩza ɩ!» 14 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Sɩza n'a, ɩ̃ lɛb a ŋmɛlɩ dɩrɛ a ɩ̃ tʋɔra dãsɩɛ, ɛ cɛ a ɩ̃ dãsɩɛ ɩ n sɩza; bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ɩ̃ bãw nɩ be ɩ̃ na yi wa a, nɩ be ɩ̃ na cere a; ɛ cɛ a nyɩɩm a, nyɩ bɛ bãw be ɩ̃ na yi wa nɩ be ɩ̃ na cere a ɩ. 15 A nyɩɩm a, nyɩ mɩ́ maal ɩ a ƴɛrʋ tu n nɩsaalʋ tɛwr. Mãa a, ɩ̃ bɛ maalɛ nɩ nɩr ƴɛrʋ ɛ. 16 Ɛ mãa saa wa maalɛ a ƴɛrʋ a, a mɩ́ tu n yel-mɩŋa, ɩ̃ na bɛ ɩ ɩ̃ yõ a ƴãw: a sob nɛ na tõ m a, pʋɔ nɩ a ɩ̃ ƴãw. 17 A nyɩ Naaŋmɩn-Wulu sɛbɛ tɔr za pʋɔ a, bɛ sɛb a kɛ nɩbɛ ayi wa dɩ yel dãsɩɛ a, a bɛ dãsɩɛ ɩ n yel-mɩŋa. 18 Ɩ̃ dɩrɛ nɩ a ɩ̃ tʋɔra dãsɩɛ, ɛ a ɩ̃ Sãà na tõ m a, mɩ̀ dɩrɛ a ɩ̃ dãsɩɛ.» 19 A lɛ n'a bɛ lɛb sowr ʋ: «A fʋ Sãà wa?» A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Nyɩ bɛ bãw mɛ̃ ɩ, ɛ mɩ̀ bɛ bãw a ɩ̃ Sãà ɩ. Nyɩmɛ tɩ bãw mɛ̃ a, nyɩ mɩ̀ nãá bãw nɩ a ɩ̃ Sãà.» 20 A Yeezu na tɩ kanɛ nɩ a nɩbɛ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ a n'a, ʋ tɩ ƴɛr a ƴɛr-bie a ŋa, a be bɛ na bin a dawr a nɩbɛ ƴãwnɛ a libie a. Nɩr za bɛ tɩ saw zɛw nũu tɔ n ʋ ɛ, a ʋ daar na bɛ tɩ ta sɛr a ƴãw. 21 A Yeezu tɩ cãa na lɛ yel bɛ: «Ɩ̃ cere na, ɛ́ nyɩ na bɔ m a; ɛ cɛ nyɩ na kpi n nɩ a nyɩ yel-bier. A be ɩ̃ na cere a, nyɩ kʋ̃ tʋɔ cen ɛ.» 22 A lɛ n'a a Zifʋ mɩnɛ tɩ sowre: «Ʋ taa bɔbr ʋ tʋɔra kʋ́b ʋ? Ʋ na lɛ yel a ŋa a: ‹A be ɩ̃ na cere a, nyɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ cen ɛ.› » 23 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Pile ka nɩbɛ n'ɩ nyɩ, ɛ mãa ɩ saa zu nɩr; nyɩ ɩ n a tẽ-daa ŋa zu nɩbɛ, ɛ mãa bɛ ɩ a tẽ-daa ŋa zu nɩr ɛ. 24 Lɛ so ɩ̃ yel kʋ̀ nyɩ kɛ́ nyɩ na kpi n nɩ a nyɩ yel-bebe. Nyɩmɛ bɛ wa sɩrɩ saw k'ɩ̃ɩ ‹ɩ n a sob nɛ ɩ̃ na ɩ a›, nyɩ na kpi n nɩ a nyɩ yel-bebe.» 25 A lɛ n'a bɛ tɩ sowr ʋ: «Ãa nɛ b?» A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Mãa n'ɩ a sob nɛ ɩ̃ na yere kʋ̀rɛ nyɩ a pɛr tib daar za a. 26 Ɩ̃ cãa na tɛr yel-yaga na caarɩ nyɩ a na yel, ɛ maal ɩ nyɩ ƴɛrʋ; ɛ cɛ a sob nɛ na tõ m a ɩ n yel-mɩŋa sob, ɛ́ bom nɛ ɩ̃ na wõ a ʋ zie a, ɩ̃ yere ʋ na kʋ̀rɛ a tẽ-daa.» 27 Bɛ bɛ tɩ bãw kɛ a Sãà ƴɛrʋ n'a ʋ tɩ ƴɛrɛ a bɛ zie ɩ. 28 A lɛ n'a a Yeezu tɩ yel bɛ: «A lɛn daar nyɩ nãá wa ba a Nɩsaal Bie ʋ zɛw a, nyɩ na bãw na k'ɩ̃ɩ ‹ɩ n a sob nɛ ɩ̃ na ɩ a›, nɩ k'ɩ̃ɩ bɛ nyɛrɛ ɩ̃ tʋɔra ɩrɛ bom ɛ: bom nɛ a Sãà na wul mɛ̃ a n'ʋ ɩ̃ mɩ́ yel. 29 A sob nɛ na tõ m a be n a ɩ̃ zie: ʋ bɛ bɛr mɛ̃ ɩ̃ ɩ ɩ̃ yõ ɩ, ɩ̃ na mɩ́ ɩrɛ a pɛlɩ a ʋ pʋɔ kʋra lɛ a ƴãw.» 30 A Yeezu na tɩ ƴɛrɛ a a ŋa a, nɩ-yaga tɩ saw na de ʋ. 31 A lɛ n'a a Yeezu tɩ yel a Zifʋ mɩnɛ bɛl na saw de ʋ a: «Nyɩmɛ wa de a ɩ̃ ƴɛrʋ bɛ lɛbr pùor a, nyɩ sɩrɩ na ɩ a ɩ̃ po-tuurbɛ, 32 nyɩ na bãw nɩ a yel-mɩŋa, ɛ a yel-mɩŋa na ɩ na nyɩ so nyɩ tʋɔra.» 33 Bɛ tɩ sɔw ʋ na yel: «Abraham bʋʋrɛ n'ɩ tɩ, ɛ́ bɛ dãw ɩ nɩr za gbãgbaar ɛ: ŋmɩŋmɩn n'a fʋ yere kɛ tɩ na ɩ n nɩbɛ na so bɛ tʋɔra a?» 34 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ nyɩ, sob nɛ na maalɛ yel-bier a, ɩ n a yel-bier gbãgbaa. 35 A gbãgbaa bɛ mɩ́ kpɩɛr a yir pʋɔ kʋra lɛ ɩ; a yir bie ʋl mɩ́ kpɩɛr ɩ a yir pʋɔ kʋra lɛ. 36 A na ɩ a ŋa a, alɛ wa ɩ a Bie n'ʋ íre nyɩ bɛrɛ a gbãgbaalʋ pʋɔ a, nyɩ na sɩrɩ na so nyɩ tʋɔra. 37 Ɩ̃ bãwnɩ a na nyɩ na ɩ a Abraham bʋʋrɛ a: ɛ cɛ nyɩ na bɛ dier a ɩ̃ ƴɛrʋ a n'a so nyɩ bɔbr a ɩ̃ kʋ́b. 38 Mãa a, bom nɛ ɩ̃ na nyɛ̃ a ɩ̃ Sãà zie a n'ʋ ɩ̃ yere, ɛ a nyɩɩm a, bom nɛ nyɩ na wõ a nyɩ sãà zie a n'ʋ nyɩ ɩrɛ.» 39 Bɛ tɩ lɛb a yel ʋ: «Abraham ʋ ɩ a tɩ sãà.» A Yeezu yel bɛ: «Nyɩmɛ wa sɩrɩ ɩ a Abraham bibiir a, nyɩɩm tone a tome a Abraham na tõ a. 40 Ɩ̃ yel ɩ a yel-mɩŋa ɩ̃ na wõ a Naaŋmɩn zie a kʋ̀ nyɩ, ɛ̀ nyɩ bɔbr a ɩ̃ kʋ́b a ƴɛrɛ ŋa. Abraham bɛ ɩ a a ŋa ɩ. 41 Nyɩɩm a, a nyɩ sãà ɩ-ɩrɩ n'a nyɩ ɩrɛ.» Bɛ tɩ sɔw ʋ na yel: «Tɩ bɛ ɩ sɛ̃sɛ̃-biir ɛ! Sãa been yõ n'ʋ tɩ tɛr, ʋlɛ n'ɩ a Naaŋmɩn!» 42 A Yeezu lɛb yel bɛ: «A Naaŋmɩn tɩ ɩ a nyɩ sãà a, nyɩ nãá nɔnɛ mɛ̃ na, ɩ̃ na yi a Naaŋmɩn zie wa a ƴãw; ɩ̃ bɛ nyɛ̃ ɩ̃ tʋɔra wa ɩ, ʋlɛ n'ʋ tõ m. 43 Bʋ̃ʋ n'ʋ so nyɩ bɛ bãwnɛ a ɩ̃ ƴɛrʋ pɛr? Nyɩ na kʋ̃ tʋ̃ɔ bɛr wõ a ɩ̃ ƴɛrʋ a n'a so. 44 Gɛgɛra n'ɩ a nyɩ sãà, ɛ́ nyɩ bɔbr a nyɩ sãà pʋ-tɩɛrʋ maalʋ. A pɛr tib daar za n'a ʋ ɩ nɩ-kʋ́rɛ: ʋ bɛ dãw be yel-mɩŋa pʋɔ ɩ, yel-mɩŋa bɛ ka a ʋ pʋɔ ɩ. Ʋlɛ wa ŋmarɛ a ziri a, a ʋ dem mɩ́ n'a, ʋ na ɩ zir-ŋmarɛ nɩ a ziri sãà a ƴãw. 45 A mãa a, ɩ̃ na yere a yel-mɩŋa a n'a so nyɩ bɛ sawr dier mɛ̃ ɩ. 46 A nyɩ buor sob ʋ na tʋ̃ɔ wul k'ɩ̃ɩ maal ɩ yel-bier? Ɛ́ mãa wa yere yel-mɩŋa a, bʋ̃ʋ n'ʋ so nyɩ bɛ sawr dier mɛ̃? 47 Sob nɛ na yi a Naaŋmɩn zie a bɛrɛ na wone a Naaŋmɩn ƴɛrʋ ; nyɩ na bɛ yi a Naaŋmɩn zie a n'a so nyɩ bɛ bɛrɛ wone a ɩ̃ ƴɛrʋ ɛ.» 48 A Zifʋ mɩnɛ tɩ sɔw na yel a Yeezu: «Tɩ na yel kɛ fʋ ɩ n Samaari tẽw nɩr, nɩ kɛ fʋ ɩ n kɔ̃tɔ̃-ire a, ziri n'a a?» 49 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Ɩ̃ bɛ ìre kɔ̃tɔmɛ ɩ, ɩ̃ Sãà n'ʋ ɩ̃ ƴãwnɛ, ɛ́ nyɩɩm bɛ ƴãwnɛ mɛ̃ ɩ! 50 Ɩ̃ mɩ̀ bɛ bɔbr ɩ̃ tʋɔra yúor-vɩɛlʋ-danʋ ɛ. Nɩr be n be bɔbr a ɩ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ ɛ maalɛ a ƴɛrʋ. 51 Yel-mɩŋa sɩza sɩza, ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ nyɩ: nɩr wa dier a ɩ̃ ƴɛrʋ a, ʋ bɛ be za na kpi ɛ.» 52 A lɛ n'a a Zifʋ mɩnɛ tɩ yel ʋ: «Tɩ pãa bãwnɩ a na, fʋ ìre nɩ kɔ̃tɔmɛ! Abraham kpi na, a Naaŋmɩn-ƴɛr-manbɛ mɩ̀ kpi, ɛ fʋ̃ʋ wa yel: ‹Sob nɛ na dier a ɩ̃ ƴɛrʋ a kʋ̃ kpi towtow ɛ›. 53 Fʋ zuo nɩ a tɩ sãà Abraham mɔ̃ bɩɩ? Ʋ kpi na. A Naaŋmɩn-ƴɛr-manbɛ mɩ̀ kpi! Fʋ de nɩ fʋ tʋɔra bʋɔlɛ ãnʋ?» 54 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Mãa tɩ bɔbr ɩ̃ tʋɔra yúor-vɩɛlʋ-danʋ a, a ɩ̃ yúor kʋ̃ʋ tɛr pɛr ɛ. A ɩ̃ Sãà n'ʋ zɛwr a ɩ̃ yúor, ʋl nyɩ na yel k'ʋʋ ɩ n a nyɩ Naaŋmɩn a. 55 Nyɩ bɛ bãw ʋ ɛ, ɛ mãa bãw ʋ. Mãa tɩ yere k'ɩ̃ɩ bɛ bãw ʋ a, ɩ̃ nãa ɩ n zir-ŋmarɛ mɛ̃ a nyɩɩm a, ɛ cɛ ɩ̃ bãw ʋ na, ɛ dier a ʋ ƴɛrʋ. 56 A nyɩ sãà Abraham tɩ cɩlɩ na, ʋ na tɩ tɩɛr k'ʋʋ na nyɛ̃ nɩ a ɩ̃ waa bibir a: ʋ nyɛ̃ ʋ na, ɛ́ nʋ̃ɔ̀ kpɛ̃ ʋ bɛ dɩ vuo ɩ.» 57 A Zifʋ mɩnɛ tɩ sɔw ʋ na: «Fʋ bɛ tɛr yome lɩz'a ayi nɩ pie sɛr ɛ, ɛ nyɛ̃ a Abraham ɩ?» 58 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza, ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ nyɩ, a Abraham na bɛ tɩ be sɛr a, ɩ̃ be na.» 59 A ka n'a bɛ tɩ wob kʋsɛbɛ kɛ bɛ lɔb ɩ ʋ. Ɛ cɛ ʋ tɩ sɔwl a yi a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ.

9

1 A Yeezu na tɩ tɔlɛ a, ʋ nyɛ̃ nɩ nɩr kãw na lãw dɔw nɩ zɔnʋ a. 2 A Yeezu po-tuurbɛ tɩ sowr ʋ na: «Wul-wul-kara a, a sob ŋa na lãw dɔw nɩ a zɔnʋ a, ãa n'ʋ sãw: ʋl mɩŋa n'ʋ bɩɩ a ʋ dɔwrbɛ nɛ bɛ?» 3 A Yeezu tɩ sɔw na: «Ʋ bɛ sãw ɛ, a ʋ dɔwrbɛ mɩ̀ bɛ sãw ɛ. Ɛ cɛ a ɩ n a a ŋa, kɛ a Naaŋmɩn tome tʋ̃ɔ sãá a ʋ zie. 4 A zie na cãa nyɛrɛ a, a fɛr a kɛ tɩ tone a sob nɛ na tõ m a tome; a zie sɔbr a, nɩr na kʋ̃ tʋ̃ɔ tõ ton a. 5 Lɛn daar za ɩ̃ na be a tẽ-daa zu a, mãa n'ɩ a tẽ-daa cãa.» 6 Ʋ na tɩ ƴɛr a a ŋa baar a, ʋ pʋʋr ɩ mʋtaar a tẽw bu n tanɛ, ɩ sɔ sɔ a zɔ̃w mimie 7 ɛ yel: «Cen tɩ so kʋ̃ɔ a Silowe kʋ̃ɔ-puulu zie», a Silowe pɛr ɩ «Nɩ-tona». A zɔ̃w tɩ cen na tɩ so a kʋ̃ɔ, ɛ ʋ na tɩ lɛb wa a, ʋ tɩ nyɛrɛ na. 8 A ʋ sɩman dem, nɩ a bɛlɩ dem na mɩ́ tɩ nyɛ̃ ʋ k'ʋ zɩ̃ zɛlɛ a, tɩ yere na: «A sob ŋa bɛ n'ʋ mɩ́ tɩ zɩ̃ a ka zɛlɛ ɩ?» 9 Bɛ mɩnɛ tɩ yere na: «Ʋlɛ n'ʋ!» Ɛ bɛ mɩnɛ yere: «Ʋlɛ bɛ n'ʋ ɛ, ʋ ŋmɛ̃-ta-tɔ n'ʋ.» Ɛ cɛ a ʋl mɩŋa tɩ yere na: «Mãa tɔr za n'ʋ.» 10 A lɛ n'a bɛ tɩ sowr ʋ: «Ŋmɩŋmɩn n'a a fʋ mimie ɩ yuori?» 11 Ʋ tɩ sɔw na: «A nɩr ʋl bɛ na bʋɔlɛ a Yeezu a, ʋlɛ n'ʋ bu tanɛ sɔ sɔ a ɩ̃ mimie ɛ yel mɛ̃: ‹Cen tɩ so kʋ̃ɔ a Silowe kʋ̃ɔ-puulu zie›. A lɛ n'a ɩ̃ cen a be, tɩ so a kʋ̃ɔ ɛ nyɛrɛ.» 12 Bɛ lɛb sowr ʋ: «Ɛ a sob nɛ wa?» Ʋ sɔw: «Ɩ̃ bɛ bãw ɛ.» 13 Bɛ tɩ tɛr ɩ a nɩr ŋa, na tɩ dãw zɔ̃w a, cen nɩ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ zie. 14 Zɩ̃ kɛ̃ pɩɛnʋ-bibir a a Yeezu tɩ bu a tanɛ yuo nɩ ʋ a mimie. 15 A Farizɩ̃ɛ mɩnɛ mɩ̀ tɩ sowr ʋ na: «Ŋmɩŋmɩn n'a fʋ ɩ nyɛrɛ?» Ʋ tɩ yel bɛ na: «Ʋ bu n tanɛ sɔ a ɩ̃ mimie, ɩ̃ so kʋ̃ɔ ɛ nyɛrɛ.» 16 A Farizɩ̃ɛ mɩnɛ pʋɔ a, bɛ mɩnɛ tɩ yere na: «A nɩr ŋa bɛ yi Naaŋmɩn zie wa ɩ, ʋ na mɩ́ tone a pɩɛnʋ-bibir a.» Ɛ cɛ bɛ mɩnɛ tɩ yere na: «Ŋmɩŋmɩn n'a yel-bier-maalɛ na tʋ̃ɔ mɩ́ maalɩ a yele a ŋa taabɛ na ɩ bãwfʋ sãá a?» A tɩ ɩ n bʋ́r-taa a bɛ cara pʋɔ. 17 Lɛ so bɛ tɩ lɛb sowri a zɔ̃w: «Ɛ fʋ̃ʋ, fʋ yel kɛ ãa n'ɩ a sob ŋa na yuo fʋ a mimie a?» Ʋ sɔw: «Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ n'ʋ.» 18 Ɛ cɛ a Zifʋ mɩnɛ na bɛ tɩ wõ a nɩr ŋa dɔwrbɛ sɛr a, bɛ bɛ tɩ saw k'ʋʋ tɩ zɔ̃w na ɛ lɛb wa nyɛrɛ ɩ. Lɛ so bɛ tɩ bʋɔl ɩ a ʋ dɔwrbɛ wa 19 sowri bɛ: «A nyɩ bi-dɛb n'ɩ a ŋa nyɩ na yel k'ʋʋ lãw na dɔw nɩ zɔnʋ a? Ŋmɩŋmɩn n'a ʋ ɩ nyɛrɛ ƴɛrɛ ŋa?» 20 A dɔwrbɛ tɩ sɔw na: «Tɩ bãwnɩ a na ʋ na ɩ a tɩ bie, ɛ lãw dɔw nɩ zɔnʋ a. 21 Ŋmɩŋmɩn n'a ʋ ɩ nyɛrɛ ƴɛrɛ ŋa a, tɩ bɛ bãw ɛ. Ãa n'ʋ yuo ʋ a mimie a? Tɩ bɛ bãw ɛ. Nyɩ sowr ʋ, nɩ-kpɛ̃ɛ n'ʋ, ʋl mɩŋa, ʋ man a ʋ yele kʋ̀ nyɩ!» 22 A dɔwrbɛ na tɩ zɔrɛ a Zifʋ mɩnɛ dɛ̃bɩ̃ɛ a n'a so bɛ ƴɛr a a ŋa. A Zifʋ mɩnɛ tɩ wõ n taa, kɛ́ nɩr wa yere kɛ a Yeezu ɩ n a Kɩrɩta a, kɛ bɛ̃ɛ diw a sob a puoru-dĩ̀ó. 23 Alɛ n'a so a dɔwrbɛ tɩ yel: «Nyɩ sowr ʋ, nɩ-kpɛ̃ɛ n'ʋ!» 24 A Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ bʋɔl ɩ a nɩr ʋl na tɩ dãw zɔ̃w a, a gb'a ayi sob, wa yel ʋ: «Yel yel-mɩŋa a Naaŋmɩn niŋé. Tɩɩm a, tɩ bãw na kɛ a nɩr ŋa ɩ n yel-bier-maalɛ.» 25 Ʋ tɩ sɔw bɛ na: «Mãa a, ɩ̃ bɛ bãw yel-bier-maalɛ n'ʋ bɩɩ yel-bier-maalɛ bɛ n'ʋ a ɩ, ʋlɩ bom nɛ yõ ɩ̃ na bãw a n'ɩ kɛ ɩ̃ tɩ zɔ̃w na, ɛ ƴɛrɛ ŋa ɩ̃ lɛb nyɛrɛ.» 26 Bɛ lɛb sowr ʋ: «Bʋ̃ʋ n'ʋ ʋ ɩ fʋ? Ŋmɩŋmɩn n'a ʋ yuo fʋ a mimie?» 27 Ʋ sɔw bɛ: «Ɩ̃ man na kʋ̀ nyɩ, ɛ́ nyɩ bɛ bɛr wõ ɩ. Bʋ̃ʋ so nyɩ bɔbr k'ɩ̃ɩ lɛ maal man kʋ̀ nyɩ? Nyɩ mɩ́ nɔ̃w bɔbr ɩ a ʋ po-tuurbɛ lɩɛbʋ mɔ̃ bɩɩ?» 28 Lɛ n'a a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ nyɔw ʋ tʋʋr yere nɩ: «Fʋ̃ʋ n'ʋ ɩ a ʋ po-tuure! Tɩɩm a, Mõyiir po-tuurbɛ n'ɩ tɩ. 29 Naaŋmɩn ƴɛr ɩ a Mõyiir zie tɩ bãwnɩ, ɛ cɛ a sob ŋa ʋl a, tɩ bɛ bãw ʋ yib zie ɩ!» 30 A nɩr ʋl tɩ sɔw na yel bɛ: «A ŋa n'ʋ pãa ɩ nɔ-ɓãan! Nyɩ na bɛ bãw a ʋ yib zie, ɛ ʋ nɩ̃ɛ yuo mɛ̃ a mimie a! 31 Tɩ bãwnɩ a na: Naaŋmɩn bɛ dier yel-bier-maalɛ puoru ɛ, ɛ cɛ nɩr wa puore Naaŋmɩn ɛ maalɛ a ʋ pʋ-tɩɛrʋ a, Naaŋmɩn mɩ́ de nɩ a ʋ sob puoru. 32 Bɛ bɛ dãw wõ kɛ́ nɩr sanɩ nɩ nɩr na lãw dɔw nɩ zɔnʋ a mimie ɩ. 33 A nɩr ŋa bɛ tɩ yi Naaŋmɩn zie a, ʋ kʋ̃ʋ tʋ̃ɔ ɩ bom za ɩ.» 34 Ɛ cɛ bɛ tɩ sɔw ʋ na yel: «Fʋ̃ʋ n'ɩ ŋan dɔw yel-bier pʋɔ fʋ za, ɛ na wule tɩ ɩ?» Ɛ́ tɩ diw ʋ bɛr a puoru-dĩ̀ó. 35 A Yeezu tɩ wõ na bɛ na diw ʋ bɛr a. Ʋ na wa nyɛ̃ ʋ a, ʋ sowr ʋ na: «Fʋ saw na de a Nɩsaal Bie yele e?» 36 Ʋ sɔw: «Ãa nɩ̃ɛ n'ʋ, Sore e, ɩ̃ na saw de a ʋ yele?» 37 A Yeezu tɩ yel ʋ na: «Fʋ nyɛ̃ ʋ na, ʋlɛ n'ʋ ƴɛrɛ nɩ fʋ!» 38 A nɩr ʋl tɩ sɔw na: «Ɩ̃ saw na de, Sore e.» Ɛ lo gbĩ dume a ʋ niŋé. 39 A lɛ n'a a Yeezu tɩ yel: «Ƴɛrʋ-maalʋ ƴãw n'a ɩ̃ wa a tẽ-daa ŋa zu, kɛ a bɛlɩ dem na bɛ tɩ nyɛrɛ a, bɛ nyɛrɛ, ɛ a bɛlɩ dem na tɩ nyɛrɛ a, bɛ lɩɛbɩ zɔn.» 40 A Farizɩ̃ɛ mɩnɛ na tɩ be a ʋ zie a, ɛ wõ a ƴɛr-bie a ŋa a, tɩ sowr ʋ na: «A tɩɩm mɩ̀, tɩ mɩ̀ ɩ zɔn bɩɩ?» 41 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Nyɩmɛ tɩ ɩ zɔn a, nyɩ kʋ̃ʋ tɛr yel-bier ɛ. Ɛ cɛ ƴɛrɛ ŋa nyɩ yere na: ‹Tɩ nyɛrɛ na›: a nyɩ yel-bier cãa nɩ be.»

10

1 «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, ʋlɩ sob na bɛ tuur a zaw dɩ̃dɔr ƴãw kpɩɛr a píir zaw pʋɔ a, ɛ mɩ́ tu zi-yoru do kpɛ a, ʋ ɩ n nyãnyuge, nyãnyu-nɩ-kʋ́rɛ. 2 Ɛ cɛ ʋlɩ sob na mɩ́ tu a dɩ̃dɔr ƴãw kpɛ a, ʋlɛ n'ɩ a pi-cɩ̃ɩnɛ. 3 A dɩ̃dɔr-gùre mɩ́ yuo ʋ nɩ a dɩ̃dɔr, ɛ a píir bɛrɛ wone a ʋ kɔkɔr. Ʋ mɩ́ bʋɔl ɩ a ʋ píir yee been been, ɛ kpa a yi n. 4 Ɛ́ ʋlɛ wa kpa a za yi n baar a, ʋ mɩ́ de a nɩ niwn, ɛ a tuur ʋ, a na bãw a ʋ kɔkɔr a ƴãw. 5 A bɛ be za na tu nɩ-sãan ɛ, a na nɩ̃ɛ na mɩ́ zɔ, a na bɛ bãw a nɩ-sãanbɛ kɔkɔr a ƴãw.» 6 A zʋkpar ŋa n'ʋ a Yeezu tɩ lɔb kʋ̀ bɛ, ɛ cɛ bɛ bɛ tɩ bãw bʋ̃ʋ n'ʋ ʋ bɔbr k'ʋʋ yel kʋ̀ bɛ a ɩ. 7 A Yeezu tɩ lɛb a yel bɛ: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: mãa n'ɩ a píir zaw dɩ̃dɔr. 8 A bɛlɩ dem za na de niwn wa a ɩ̃ ƴãw a, bɛ ɩ n nyãnyuwr, nyãnyu-nɩ-kʋ́rbɛ, ɛ cɛ a píir bɛ bɛr wõ a bɛ ƴɛrʋ ɛ. 9 Mãa n'ɩ a dɩ̃dɔr. Nɩr wa tuur a ɩ̃ zie kpɩɛr a, ʋ na nyɛ̃ nɩ faafʋ. Ʋ na mɩ́ kpɛ na ɛ yi, ɛ ʋ na nyɛ̃ nɩ bʋ̃-dɩrɩ. 10 Nyãnyuge bɛ waar, a bɛ ɩ zub nɩ kʋ́b nɩ sãw-bɛrʋ tɛwr ƴãw ɛ. Mãa wa na kɛ a nɩsaalbɛ wa tʋ̃ɔ páw a nyɔ-vʋʋrʋ, ɛ páw ʋ gʋr bɛr. 11 Mãa n'ɩ a pi-cɩ̃ɩn-vla. A pi-cɩ̃ɩn-vla mɩ́ de nɩ a ʋ nyɔ-vʋʋrʋ tɩr a ʋ píir ƴãw. 12 A libi-bɔbrɛ, na bɛ ɩ a pi-cɩ̃ɩnɛ tɔr za a, ɛ mɩ̀ bɛ so a píir a, mɩ́ wa nyɛ̃ a wɛ-baa ʋ waar a, ʋ mɩ́ zɔ na ɛ bɛr a píir, a wɛ-baa nyɔw a, ɛ diw a yaarɩ bɛr. 13 Libi-bɔbrɛ n'ʋ, ɛ ʋ mãko bɛ ka a píir ƴãw ɛ. 14 Mãa n'ɩ a pi-cɩ̃ɩn-vla. Ɩ̃ bãw nɩ a ɩ̃ píir ɛ a ɩ̃ píir bãw mɛ̃, 15 mɛ̃ a lɛ a ɩ̃ Sãà na bãw mɛ̃ ɛ ɩ̃ bãw a ɩ̃ Sãà a, ɛ ɩ̃ dier ɩ a ɩ̃ nyɔ-vʋʋrʋ tɩrɛ a ɩ̃ píir ƴãw. 16 Ɩ̃ cãa na tɛr píir a-mɩnɛ na bɛ ɩ a zaw ŋa píir a; a fɛr a k'ɩ̃ɩ mɩ̀ cɩ̃ɩnɛ a; a na bɛrɛ na wone a ɩ̃ ƴɛrʋ, lɛ n'a zaw been yõ nɩ pi-cɩ̃ɩn-been yõ na be be.» A pi-cɩ̃ɩnɛ nɩ a ʋ píir (10.16). 17 «A Sãà nɔnɛ mɛ̃ na, ɩ̃ na dier a ɩ̃ nyɔ-vʋʋrʋ tɩrɛ k'ɩ̃ɩ tʋ̃ɔ lɛb páw ʋ a pùorí a ƴãw. 18 Nɩr za bɛ n'ʋ íre a ɩ̃ nyɔ-vʋʋrʋ ɛ, mãa mɩŋa n'ʋ dier a ɩ̃ nyɔ-vʋʋrʋ tɩrɛ. Ɩ̃ tɛr ɩ fãw na tʋ̃ɔ de a ɩ̃ nyɔ-vʋʋrʋ tɩr, ɛ tɛr fãw na tʋ̃ɔ lɛb páw ʋ: a nʋɔr ɩ a ŋa a ɩ̃ Sãà na ƴãw kʋ̀ m a.» 19 A ƴɛr-bie a ŋa tɩ lɛb a maal ƴãw bʋ́r-taa a Zifʋ mɩnɛ cara pʋɔ. 20 A bɛ pʋɔ a, yaga tɩ yere na: «Ʋ ìre nɩ kɔ̃tɔmɛ! Ʋ yarɛ na! Bʋ̃ʋ n'ʋ so nyɩ bɛrɛ wone a ʋ ƴɛrʋ?» 21 Ɛ cɛ bɛ mɩnɛ tɩ yere na: «Kɔ̃tɔ̃-ìre ƴɛrʋ bɛ n'ɩ a a ŋa ɩ; kɔ̃tɔ̃-faa na tʋ̃ɔ na yuo zɔn mimie e?» 22 A lɛn daar, bɛ tɩ maalɛ nɩ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ maalʋ cuw a Zeruzalɛm. Ũo-yi-paala tɩ n'a. 23 A Yeezu tɩ be n a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ cɔlɛ viire a Salomɔ̃ bɛ-caar pʋɔ. 24 A Zifʋ mɩnɛ tɩ ŋmãa na viiri koli ʋ ɛ sowr ʋ: «Fʋ bɔbr a kɛ tɩ bʋnɛ a ŋa a fʋ ƴãw ɛ gu debor? Fʋ̃ʋ wa n'ɩ a Kɩrɩta a, fʋ̃ʋ yel kʋ̀ tɩ daadaa!» 25 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Ɩ̃ yel a kʋ̀ nyɩ, ɛ́ nyɩ bɛ saw de ɩ. A tome ɩ̃ na tone a ɩ̃ Sãà yúor ƴãw a, alɛ n'a dɩrɛ a ɩ̃ dãsɩɛ. 26 Ɛ cɛ nyɩ bɛ saw de m ɛ, nyɩ na bɛ pʋɔ a ɩ̃ píir pʋɔ a ƴãw. 27 A ɩ̃ píir bɛrɛ na wone a ɩ̃ ƴɛrʋ, ɩ̃ bãw a na ɛ a tuur mɛ̃. 28 Ɩ̃ kʋ̀rɛ nɩ a ɩ̃ píir a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a: a kʋ̃ kpi towtow ɛ, ɛ nɩr kʋ̃ tʋ̃ɔ faa a a ɩ̃ nũú ɛ. 29 A ɩ̃ Sãà na kʋ̀ m a píir a ɩ n kpɛ̃ɛ zuo bom za, ɛ́ nɩr za kʋ̃ tʋ̃ɔ faa bom a Sãà nũú ɛ: 30 mãa nɩ a Sãà za ɩ n been.» 31 A Zifʋ mɩnɛ tɩ lɛb a maal wob kʋsɛbɛ kɛ́ bɛ lɔb ɩ ʋ. 32 Ɛ cɛ a Yeezu tɩ lɛb a yel bɛ: «Ɩ̃ wul nyɩ nɩ tõ-vɩɛlɩ yaga na yi a Sãà zie a. A tõ-vɩɛlɩ a ŋa buor sob ƴãw n'a nyɩ bɔbr kɛ nyɩ lɔb ɩ mɛ̃ a kʋsɛbɛ?» 33 A Zifʋ mɩnɛ tɩ sɔw ʋ na: «Tõ-vla ƴãw bɛ n'a tɩ bɔbr kɛ tɩ lɔb ɩ fʋ a kʋsɛbɛ ɩ. Fʋ na tʋ a Naaŋmɩn a n'a so: fʋ̃ʋ na ɩ nɩsaal a, fʋ de nɩ fʋ tʋɔra bʋɔlɛ Naaŋmɩn.» 34 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «A nyɩ Naaŋmɩn-Wulu sɛbɛ pʋɔ bɛ bɛ tʋ̃ɔ sɛb: ‹Ɩ̃ yel a: nyɩ ɩ n naaŋmɩmɛ› ɩ? 35 A na ɩ a ŋa a, a bɛlɩ dem na bɛrɛ wone a Naaŋmɩn-ƴɛrʋ a, a Naaŋmɩn-Wulu mɩ́ tʋ̃ɔ na bʋɔlɛ bɛ naaŋmɩmɛ. Ɛ cɛ nɩr kʋ̃ tʋ̃ɔ lɩɛbɩ a Sɛb-sõw ƴɛrʋ bɛr ɛ. 36 Ɛ a sob nɛ a Sãà na maalɩ ʋ ɩ sõw, ɛ ʋ tõ ʋ a tẽ-daa zu a, nyɩ yel ʋ na: ‹Fʋ tʋʋr ɩ Naaŋmɩn›, ɩ̃ na haa nʋɔr yel k'ɩ̃ɩ ɩ n Naaŋmɩn Bie a ƴãw. 37 Mãa bɛ wa tone a ɩ̃ Sãà tome a, nyɩɩm ta saw de m ɛ! 38 Ɛ cɛ mãa wa tone a a, nyɩmɛ saa bɛ saw de m a, nyɩɩm saw de a tome a ŋa, kɛ́ nyɩ tʋ̃ɔ bãw ɛ saw kɛ a Sãà sɩrɩ na lãw nɩ mɛ̃, mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na lãw nɩ a Sãà a.» 39 A lɛ n'a bɛ lɛb tɩ maal bɔbr a ʋ nyɔwfʋ, ɛ cɛ bɛ bɛ tɩ páw ʋ nyɔw ɛ. 40 A Yeezu tɩ lɛb a cen a Zurdɛ̃ man gãwn, tɩ be a be a Zã na tɩ tĩ tɩrɛ a suob a. 41 Nɩ-yaga tɩ cen nɩ a ʋ zie, ɛ tɩ yere: «Sɩza n'a, a Zã bɛ maalɩ yel kãw za na ɩ bãwfʋ sãá a ɩ, ɛ cɛ a yele al za, ʋ na tɩ yel a nɩr ŋa ƴãw a, ɩ n sɩza.» 42 Nɩ-yaga tɩ saw na de ʋ a be.

11

1 Nɩr kãw tɩ be n be ɩ baal, a yúor dɩ kɛ Lazaar. Betani tẽw n'a ʋ tɩ yi, a Marya nɩ a ʋ yɛb Marta tẽw. 2 A Marya ŋa tɔr za n'ʋ tɩ cir a tʋrali ƴãw a Yeezu gbɛɛ ƴãw, ɛ fɩɛl ɩ a ʋ zukɔbɛ; a ʋ yɛ-dɛb tɩ n'ɩ a Lazaar na ɩ a baal a. 3 A Lazaar yeepuuli tɩ tõ na bɛ tɩ yel a Yeezu: «Sore e, a sob nɛ fʋ na nɔnɛ a ɩ n baal.» 4 A Yeezu na wa wõ a lɛ a, ʋ yel a: «A bàalʋ ŋa bɛ ɩ a ʋ kũu-kʋra bàalʋ ɛ, ʋ na ɩ na a Naaŋmɩn nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ, a Naaŋmɩn Bie nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ.» 5 A Yeezu tɩ nɔnɛ nɩ a Marta nɩ a ʋ yɛb Marya, lãw nɩ a Lazaar za. 6 Ɛ cɛ ʋ na saa tɩ wõ kɛ a Lazaar ɩ n baal a, ʋ tɩ cãa na maalɩ bibie ayi a be ʋ na tɩ be a. 7 Al pùorí, ʋ yel a ʋ po-tuurbɛ: «Nyɩ ɩ tɩ lɛb cen a Zude tẽw.» 8 A ʋ po-tuurbɛ yel ʋ: «Wul-wul-kara a, daar yɩ̃ɛ ŋa bɛ n'a a Zifʋ mɩnɛ tɩ bɔbr kɛ́ bɛ lɔb ɩ fʋ kʋsɛbɛ a be ɩ, ɛ́ fʋ lɛ bɔbr a be cenu u?» 9 A Yeezu sɔw yel bɛ: «A mʋ̃tɔ̃w na mɩ́ pur a, ʋ bɛ mɩ́ maalɩ gbele pie nɩ ayi ɛ kpɛ ɩ? Sob nɛ za na cere mʋ̃tɔ̃w a bɛ ŋmɩɛr gbɛɛ ɩ, ʋ na mɩ́ nyɛ̃ a tẽ-daa ŋa cãa a ƴãw. 10 Ɛ cɛ sob nɛ za na cere tɩ̃ɩsɔw a, ʋ mɩ́ ŋmɩɛr ɩ gbɛɛ, a cãa na bɛ be a ʋ zie a ƴãw.» 11 Ʋ na tɩ ƴɛr a a ŋa baar a, ʋ yel a ƴãw pʋɔ: «A tɩ bá Lazaar gúr a, ɛ cɛ ɩ̃ na cen na tɩ sɩ̃w ʋ.» 12 Lɛ n'a a po-tuurbɛ tɩ yel ʋ: «Sore e, ʋlɛ wa gúr a, ʋ na lɛb a kpɛ̃w.» 13 Zɩ̃ kɛ a Lazaar kũu ƴɛrʋ n'a a Yeezu tɩ ƴɛrɛ, a ʋ po-tuurbɛ tɩɛrɛ k'ʋʋ sɩrɩ na gúr. 14 Lɛ n'a a Yeezu tɩ yel kʋ̀ bɛ cãàmɩ́ lɛ: «A Lazaar kpi na, 15 ɛ cɛ a nyɩɩm ƴãw a, nʋ̃ɔ̀ kpɩɛr mɛ̃ na ɩ̃ na bɛ ka be a, a na ɩ na nyɩ saw de m. Nyɩ ɩ tɩ cen a ʋ zie.» 16 A lɛ n'a Toma, bɛ na bʋɔlɛ Didim a, tɩ yel a taabɛ: «Nyɩ mɩ̀ ɩ tɩ cen, tɩɩm nɩ ʋl tɩ lãw kpi!» 17 A Yeezu tɩ wa na wa nyɛ̃ bɛ ũù a Lazaar maalɩ bibie anaar. 18 A Betani na tɩ pɩɛlɩ a Zeruzalɛm ta mɛ̃ kilo ata a, 19 Zifʋ mɩnɛ yaga tɩ wa na kɛ́ bɛ wa pùori a Marta nɩ a Marya a bɛ yɛ-dɛb kuor. 20 A Marta na tɩ wõ kɛ a Yeezu waar a, ʋ yi na zɔ tuor ʋ. A Marya ʋl tɩ cãa na zɩ̃ a yir. 21 A Marta tɩ yel ɩ a Yeezu: «Sore e, fʋ̃ʋ tɩ be ka a, a ɩ̃ yɛ-dɛb kʋ̃ʋ tɩ kpi ɛ. 22 Ɛ cɛ a ƴɛrɛ ŋa mɩ̀ a, ɩ̃ bãwnɩ a na, bom nɛ za fʋ na na zɛlɩ a Naaŋmɩn zie a, a Naaŋmɩn na kʋ̀ b a.» 23 A Yeezu yel ʋ: «A fʋ yɛ-dɛb na lɛb a yi a kũu pʋɔ.» 24 A Marta lɛb yel ʋ: «Ɩ̃ bãw na k'ʋʋ na lɛb a yi a kũu pʋɔ a kũu-pʋɔ-lɛ-yib daar, a bibi-pɛ-baara wa vɩɛ a.» 25 A Yeezu lɛb yel ʋ: «Mãa n'ɩ a Kũu-pʋɔ-lɛ-yib nɩ a Nyɔ-vʋʋrʋ. Ʋlɩ sob na saw de m a, ʋlɛ saa kpi, ɛ ʋ na vʋʋrɛ na; 26 ɛ sob nɛ za na vʋʋrɛ ɛ saw de m a, ʋ kʋ̃ kpi towtow ɛ. Fʋ saw nɩ a a ŋa bɩɩ?» 27 A Marta sɔw: «Bʋ̃ʋ ɩ? Sore e, ɩ̃ saw na kɛ fʋ̃ʋ n'ɩ a Kɩrɩta, fʋ̃ʋ n'ɩ a Naaŋmɩn Bie, a sob nɛ na waar a tẽ-daa zu a.» 28 A Marta na wa ƴɛr baar a, ʋ cen na tɩ bʋɔlɩ a ʋ yɛb Marya ɛ waalɩ yel kʋ̀ ʋ: «A Wul-wul-kara be n ka, ɛ bʋɔlɛ fʋ.» 29 A Marya na wa wõ a a ŋa a, ʋ vaa na ìr daadaa lɛ zɔ tuori a Yeezu. 30 A Yeezu bɛ tɩ kpɛ a tẽw pʋɔ sɛr ɛ, ʋ tɩ cãa na be a be a Marta na tɩ tuor ʋ a. 31 A Zifʋ mɩnɛ tɩ lãw nɩ nɩ a Marya be a dĩ̀ó mɔwlɛ ʋ. Bɛ na wa nyɛ̃ ʋ ʋ vaa ìr yire a, bɛ mɩ̀ tɩ ìr a tuur ʋ, ɛ tɩɛr kɛ a yaa pɛr a ʋ yire k'ʋʋ tɩ kõ. 32 A Marya na tɩ ta a be a Yeezu na be a, ʋ na dɛ wa nyɛ̃ a Yeezu a, ʋ lo na gbĩ dume a ʋ pile ɛ yel ʋ: «Sore e, fʋ̃ʋ tɩ be ka a, a ɩ̃ yɛ-dɛb kʋ̃ʋ tɩ kpi ɛ.» 33 A Yeezu na wa nyɛ̃ ʋ, ʋlɛ nɩ a Zifʋ mɩnɛ bɛl na bɩɛlɛ ʋ a, bɛ za kone a, tɩɛrʋ tɩ dam ʋ na, ɛ́ pʋ̀lá vʋ̃ɔ ʋ. 34 Ʋ tɩ sowri bɛ na: «Nyɩnɛ n'a nyɩ ũù ʋ?» Bɛ tɩ yel ʋ na: «Wa nyɛ̃, Sore e.» 35 A Yeezu tɩ kõ na cir mʋ̃tã-kʋ̃ɔ. 36 A Zifʋ mɩnɛ tɩ yel a: «Nyɛ̃ ʋ na tɩ nɔnɛ ʋ sɛw a!» 37 Ɛ cɛ a bɛ pʋɔ a, bɛ mɩnɛ tɩ yel a: «A ʋl na yuo a zɔ̃w mimie a, ʋ kʋ̃ʋ tʋ̃ɔ ɩ a Lazaar ʋ ta kpi ɛ?» 38 A Yeezu tɩɛrʋ tɩ lɛb a dam ʋ, ɛ ʋ ta a yaa pɛr. Tãw bɔw tɩ n'ʋ, bɛ fùr a nʋɔr nɩ kʋsɩɛr. 39 A Yeezu tɩ yel a: «Nyɩ ír a kʋsɩɛr bɛr.» A kũu yeepuule Marta yel ʋ: «Sore e, ʋ nyuur a baarɩ, a ʋ bibie anaar ɩ dɩ̃a ʋ na be a ka a.» 40 A Yeezu lɛb yel ʋ: «Ɩ̃ bɛ tʋ̃ɔ yel kʋ̀ b, kɛ́ fʋ̃ʋ wa saw de a, fʋ na nyɛ̃ nɩ a Naaŋmɩn yúor-vɩɛlʋ-danʋ ɛ?» 41 Lɛ n'a bɛ tɩ ír a kʋsɩɛr bɛr. A Yeezu tɩ uor a kaa a salom, ɛ yel: «Ɩ̃ Sãà a, ɩ̃ puore fʋ nɩ yaanɩ, fʋ na saw de a ɩ̃ zɛlʋ a ƴãw. 42 Mãa tɛwr ƴãw a, ɩ̃ bãw na kɛ fʋ mɩ́ saw nɩ a ɩ̃ zɛlʋ kʋra lɛ. Ɛ cɛ a zu-sɛbla na jil pàw mɛ̃ a ƴãw n'a ɩ̃ ƴɛr, kɛ́ bɛ saw de kɛ fʋ̃ʋ n'ʋ tõ m.» 43 Al pùorí, ʋ tanɩ na yel kpɛ̃w za: «Lazaar ɩ, wa yi yẽw!» 44 A sob nɛ na tɩ kpi a, tɩ ír a yi, a gbɛɛ nɩ a nuru vilivili pɛnɛ, ɛ a pɛn kãw páw a niwn. A Yeezu tɩ yel bɛ na: «Nyɩ cɛr ʋ bɛr, ɛ bɛr ʋ ʋ cere.» 45 A Zifʋ mɩnɛ na tɩ wa a Marya zie a, ɛ nyɛ̃ a yel ŋa a Yeezu na maalɩ a, nɩ-yaga tɩ saw na de a Yeezu yele a bɛ pʋɔ. 46 Ɛ cɛ bɛ mɩnɛ tɩ cen na tɩ páw a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ manɩ kʋ̀ bɛ a ʋlɩ bom nɛ a Yeezu na ɩ a. 47 A bawr-maal-nɩ-bɛrɛ nɩ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ bʋɔl ɩ a Zifʋ mɩnɛ ƴɛrʋ-dɩb-lãw nɩ-bɛrɛ ɓã taa ɛ yel: «Tɩ na ɩ n ŋmɩn? A nɩr ŋa maalɛ nɩ yele-na-ɩ-bãwfʋ-sãá a, bɛ dɩ vuo ɩ, 48 tɩmɛ wa cãa bɛr ʋ ʋ ɩrɛ a ŋa a, nɩbɛ za na saw na de ʋ, ƴãw a Ʋrɔm nɩbɛ ìr wa sãw a tɩ zi-sõw bɛr, ɛ kʋ́ a tɩ bʋʋrɛ pàw pɛr.» 49 A bɛ kãw na dɩ kɛ Kayifʋ a, ɛ tɩ ɩ a bawr-maal-kara a ʋlɩ yuon a, tɩ yel a: «Nyɩ bɛ bãw bom za ɩ! 50 Nyɩ bɛ nyɛ̃ kɛ a nyɩ vla n'a kɛ nɩ-been yõ kpi a nɩbɛ za faafʋ ƴãw ɛ, ɛ a tɩ bʋʋrɛ za ta kpi ɛ?» 51 Ʋlɛ bɛ tɩ n'ʋ nyɛ̃ ʋ tʋɔra ƴɛr a ƴɛr-bie a ŋa ɩ; ɛ cɛ ʋ na tɩ ɩ bawr-maal-kara a ʋlɩ yuon nɛ a n'a so ʋ ƴɛr Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ ƴɛrʋ, k'aa fɛr a kɛ a Yeezu kpi a Zifʋ bʋʋrɛ ƴãw. 52 Ɛ cɛ a bɛl tɛwr ƴãw kʋ̃ n'a ɩ, a mɩ̀ na ɩ n a Naaŋmɩn bibiir na yaarɩ a ziir za a ƴãw, k'ʋʋ lɛ ɓã bɛ taa bɛ ɩ been. 53 A ʋlɩ bibir nɛ n'a bɛ tɩ yel kɛ bɛ na kʋ́ n a Yeezu. 54 Alɛ n'a so a Yeezu bɛ mɩ́ tɩ cãa cɔlɛ cãàmɩ́ lɛ a Zifʋ mɩnɛ sɔgɔ ɛ: ʋ tɩ cen nɩ a tẽw ʋl bɛ na bʋɔlɛ Efarayim a, a tẽw ŋa tɩ pɩɛl ɩ a wɛja-kpalɛ. Be n'a ʋ tɩ be, ʋlɛ nɩ a ʋ po-tuurbɛ. 55 A Zifʋ mɩnɛ Tɔlʋ cuw tɩ pɩɛl a. Nɩ-yaga tɩ yi n a bɛ ten pʋɔ do a Zeruzalɛm, kɛ́ bɛ tɩ so a bɛ dɛwr bɛr ɛ a cuw wa bãw ta. 56 Bɛ tɩ bɔbr ɩ a Yeezu a cuw zie. A Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ bɛ na tɩ be a, bɛ tɩ sowre nɩ taa: «Nyɩ tɩɛr ɩ ŋmɩn? Ʋ kʋ̃ saw wa a cuw ɛ!» 57 A bawr-maal-nɩ-bɛrɛ nɩ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ ƴãw nɩ nʋɔr, kɛ́ sob nɛ wa bãw be ʋ na be a, a fɛr a k'ʋʋ yel bɛ cen tɩ nyɔw ʋ.

12

1 A Tɔlʋ cuw na tɩ cɛ bibie ayʋɔb a, a Yeezu tɩ ta n a Betani. Be n'a a Lazaar, ʋ na tɩ ɩ ʋ lɛb ìr a kũuni pʋɔ a, tɩ kpɩɛr. 2 Bɛ tɩ ɩ n bʋ̃-dɩrɩ a ʋ ƴãw: Marta tɩ dier ɩ a bʋ̃-dɩrɛ tɩrɛ, ɛ a Lazaar tɩ pʋɔ a nɩbɛ pʋɔ zɩ̃ a dɩb ƴãw. 3 A Marya tɩ de nɩ litɩr ŋmãa kãa-nyũu kãw bɛ na maal ɩ náàr mɩŋa a, ɛ a daarʋ bɛ vʋʋr a, cir ƴãw a Yeezu gbɛɛ ƴãw ɛ fɩɛlɩ a nɩ a ʋ zukɔbɛ. A nyũu tɩ ìr a paalɩ a yir za. 4 A lɛ n'a a po-tuurbɛ ƴẽn sob, a Zuda Ɩsɩkarɩɔtɩ, a ʋl na na mɩl a Yeezu nyɔw tɩr a, tɩ yel: 5 «Bʋ̃ʋ pãa ɩ bɛ bɛ kʋɔrɩ a kãa-nyũu a ŋa, bibie kɔbr ata sã-ya libie kʋ̀ a nan dem a!» 6 Nan dem sõwfʋ tɩɛrʋ bɛ n'a ʋ tɩ tɛr ƴɛr ɩ a a ŋa ɩ. Nyãnyuge tɩ n'ʋ. Ʋlɛ n'ʋ mɩ́ tɩ tɛr a bɛ wɛr-wʋɔ zure íre a libie bɛ na mɩ́ ƴãwnɛ a. 7 A lɛ n'a a Yeezu tɩ yel: «Bɛr ʋ! Ʋ tu n a a ŋa a ɩ̃ ũufʋ ƴãw. 8 Nan dem be n a nyɩ zie kʋra lɛ, ɛ cɛ a mãa a, ɩ̃ bɛ be a nyɩ zie kʋra lɛ ɩ.» 9 A Zifʋ mɩnɛ yaga yaga tɩ wõ na kɛ a Yeezu be n a Betani. Bɛ tɩ zɔrɛ na waar kɛ́ bɛ wa nyɛ̃ ʋ, ɛ mɩ̀ nyɛ̃ a Lazaar ʋ na tɩ ɩ ʋ lɛb ìr a kũuni pʋɔ a. 10 A lɛ n'a a bawr-maal-nɩ-bɛrɛ tɩ yel kɛ bɛ mɩ̀ na kʋ́ n a Lazaar, 11 ʋlɛ na n'ʋ so a Zifʋ mɩnɛ yaga saw de a Yeezu ɛ zawrɩ bɛ bɛr a. 12 A dãw-bio daarɩ, a zu-sɛbla na bɛ dɩ vuo na tɩ wa a cuw ƴãw a, tɩ wõ na kɛ a Yeezu tarɛ nɩ a Zeruzalɛm. 13 Bɛ tɩ kar ɩ kpãkparmɛ̃ wuli yi tuore nɩ ʋ, caarɛ nɩ yere nɩ: «Ozaana! A Naaŋmɩn, ʋ maalɩ a sob nɛ na waar a Sore yúor ƴãw a! A Naaŋmɩn, ʋ maalɩ a Ɩsɩrayɛl nãà! » 14 A Yeezu tɩ nyɛ̃ nɩ bõw bile do zɩ̃ a ʋ zu, a tu a Sɛb-sõw ƴɛr-bie a ŋa: 15 « Sɩyɔ̃ tẽw i, ta zɔrɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ɩ. A fʋ nãà n'ɩ ŋan waar, zɔm bõw-nyãw bile!» 16 A Yeezu po-tuurbɛ bɛ tɩ bãw a yel ŋa pɛr a daadaa lɛ ɩ. Ɛ cɛ a Yeezu na wa lɛb yi a kũu pʋɔ baarɩ nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ a, bɛ lɛb a tɩɛrɩ bãw kɛ a Sɛb-sõw tɩ yel ɩ a a ŋa a ʋ ƴãw, nɩ kɛ a yel ŋa n'ʋ a nɩbɛ tɩ tu a ʋ ƴãw. 17 A zu-sɛbla na tɩ be be a ʋlɩ bibir a Yeezu na bʋɔlɩ a Lazaar ʋ yi a yaa pʋɔ a, ɛ ʋ ɩ ʋ lɛb vʋʋrɛ a, bɛ tɩ dɩrɛ nɩ a ʋ dãsɩɛ. 18 Bɛ na tɩ wõ k'ʋʋ maal ɩ a yel ŋa na ɩ bãwfʋ sãá a, alɛ n'a so bɛ tɩ zɔ tuor ʋ. 19 A lɛ n'a a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ tɩ yere kʋ̀rɛ taa: «Nyɩ nyɛ̃ a na: nyɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ ɩ bom za ɩ: a tẽ-daa nɩbɛ za n'ɩ bɛ ŋa tuur ʋ!» 20 Gɩrɛkɩ bʋʋrɛ bɛ mɩnɛ kãw mɩ̀ tɩ pʋɔ na wa a Zeruzalɛm a cuw daar, kɛ́ bɛ wa pùori a Naaŋmɩn nɩ bɛ tʋɔra siwru. 21 Bɛ tɩ taw na ta a Filib zie na yi Bɛtɩsayida a, Galile tẽw a, yel ʋ: «Sore e, tɩ bɔbr a kɛ tɩ nãá nyɛ̃ a Yeezu.» 22 A Filib tɩ cen na tɩ yel kʋ̀ Ãdere, a Ãdere nɩ a Filib za cen tɩ yel kʋ̀ a Yeezu. 23 A Yeezu tɩ sɔw bɛ nɩ a ŋa: «A daar ʋl a Nɩsaal Bie na na nyɛ̃ a yúor-vɩɛlʋ-danʋ a pãa ta na. 24 Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: a ka-bir wa lo a tẽw bɛ wɛ a, ʋ mɩ́ gã nɩ ʋ yõ. Ɛ cɛ ʋlɛ wa wɛ a, ʋ mɩ́ wɔ̃ n wɔ̃mɛ yaga. 25 Ʋlɩ sob na nɔnɛ a ʋ nyɔ-vʋʋrʋ a, ʋ bɔrɛ ʋ na bɛrɛ, ɛ ʋlɩ sob na hɩ̃ɛn a ʋ nyɔ-vʋʋrʋ a tẽ-daa ŋa zu a, ʋ na maal a tɛr ʋ a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a ƴãw. 26 Nɩr wa bɔbr k'ʋʋ tone a ɩ̃ tome a, ʋ tuur mɛ̃; ɛ zie nɛ za ɩ̃ na be a, be n'a a ɩ̃ tõ-tone mɩ̀ na be. Nɩr wa tone a ɩ̃ tome a, a ɩ̃ Sãà na ƴãwnɛ ʋ na.» 27 «Ɛ cɛ a ƴɛrɛ ŋa a, a ɩ̃ tɩɛrʋ dam a. Ɩ̃ yel kɛ bo? Kɛ́ a ɩ̃ Sãà faa mɛ̃ a daar ŋa yel-kpɩɛrɩ pʋɔ bɩɩ? Ɛ cɛ a yel-kpɩɛrɩ daar ŋa tɔr za ƴãw n'a ɩ̃ wa. 28 Ɩ̃ Sãà a, ɩ a fʋ yúor nyɛ̃ vɩɛlʋ danʋ.» Kɔkɔr kãw tɩ ƴɛr a yi a salom zu yel: «Ɩ̃ ɩ na ʋ nyɛ̃ a vɩɛlʋ danʋ, ɛ na lɛ ɩ ʋ nyɛ̃ ʋ.» 29 A zu-sɛbla na tɩ ar a be ɛ wõ a a, tɩ yel a kɛ saa n'ʋ tanɩ. Bɛ mɩnɛ tɩ yel a kɛ malkɩ n'ʋ ƴɛr a ʋ zie. 30 A Yeezu tɩ lɛb a yel: «Mãa ƴãw bɛ n'a a kɔkɔr ŋa ƴɛr nyɩ wõ ɩ, nyɩɩm ƴãw n'a. 31 A ƴɛrɛ ŋa n'a bɛ na maal ɩ a tẽ-daa ŋa a ƴɛrʋ; ƴɛrɛ ŋa n'a bɛ na diw a tẽ-daa ŋa nãà bɛr. 32 Ɛ a mãa a, bɛlɛ wa ba m a tẽsɔw k'ɩ̃ zɛw do a, ɩ̃ na taw nɩ a nɩsaalbɛ za wa n a ɩ̃ zie.» 33 Ʋ tɩ ƴɛr ɩ a a ŋa wul a kũu nɛ bʋʋrɛ ʋ nãà kpi a. 34 A zu-sɛbla tɩ sɔw ʋ na: «A tɩ Naaŋmɩn-Wulu sɛbɛ pʋɔ, tɩ wõ na kɛ a Kɩrɩta na be n kʋra lɛ. Ŋmɩŋmɩn n'a fʋ na tʋ̃ɔ yel kɛ a fɛr a bɛ ba a Nɩsaal Bie ʋ zɛw do? Ãa n'ɩ a Nɩsaal Bie ŋa?» 35 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «A cãa na cãa nɩ a nyɩ sɔgɔ blã lɛ ƴãw. Nyɩ na tɛr a cãa a, nyɩ cere, kɛ̀ lige taa pile pàwr nyɩ ɛ; sob nɛ na cere lige pʋɔ a bɛ bãw be ʋ na cere a ɩ. 36 Nyɩ na tɛr a cãa a, nyɩ saw de a cãa, tʋ̃ɔ lɩɛbɩ cãa bibiir.» A Yeezu na tɩ ƴɛr a a ŋa baar a, ʋ tɔl a cen tɩ sɔwlɩ zãá nɩ bɛ. 37 A Yeezu na saa tɩ maalɩ a yele-na-ɩ-bãwfʋ-sãá sɛw a ŋa za a bɛ niŋé a, bɛ bɛ tɩ saw de ʋ ɛ. 38 Lɛ n'a a Naaŋmɩn-ƴɛr-manɛ Ɩzayi ƴɛr-bie a ŋa tɩ tu: «Sore e, ãa n'ʋ saw de a tɩ ƴɛrʋ? Ãa n'ʋ a Sore wul a ʋ kpɛnʋ?» 39 A Ɩzayi been nɛ n'ʋ tɩ yel a ʋlɩ bom nɛ na n'ʋ so bɛ kʋ̃ tʋ̃ɔ saw de a. 40 «Naaŋmɩn ɩ na bɛ zɔ̃w, ɛ ʋ ɩ a bɛ socie kpawlɩ, kɛ́ bɛ ta tʋ̃ɔ nyɛ̃ nɩ a bɛ mimie ɩ, kɛ́ bɛ ta tʋ̃ɔ bãw a pɛr ɛ, kɛ́ bɛ ta tʋ̃ɔ lɩɛbɩ a bɛ ɩb ɛ, ɛ ɩ̃ nãá sanɩ bɛ na.» 41 A Ɩzayi na tɩ de niwn nyɛ̃ a Yeezu yúor-vɩɛlʋ-danʋ, ɛ ƴɛr a ʋ ƴɛrʋ a n'a so ʋ ƴɛr a a ŋa. 42 Ɛ cɛ a Zifʋ mɩnɛ nɩ-bɛrɛ pʋɔ a, nɩ-yaga tɩ saw na de a Yeezu. Ɛ cɛ bɛ tɩ zɔrɛ nɩ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ, lɛ so bɛ bɛ mɩ́ tɩ saw ƴɛr a yi ɛ, kɛ́ bɛ taa wa diw bɛ bɛr a puoru-dĩ̀ó ɛ. 43 Bɛ tɩ nɔnɛ nɩ a yúor a nɩsaalbɛ zie zuo a yúor ʋl na yi a Naaŋmɩn zie a. 44 A Yeezu tɩ zɛw nɩ kɔkɔr yel: «Sob nɛ na saw de m a, mãa bɛ n'ʋ ʋ saw de ɩ, a sob nɛ na tõ m a n'ʋ ʋ saw de. 45 Sob nɛ na nyɛ̃ m a, mɩ̀ nyɛ̃ nɩ a sob nɛ na tõ m a. 46 A mãa na ɩ a cãa a, ɩ̃ wa n a tẽ-daa zu kɛ sob nɛ za na saw de m a, ta be lige pʋɔ ɩ. 47 Nɩr wa wõ a ɩ̃ ƴɛrʋ ɛ bɛ dier a, mãa bɛ n'ʋ maalɛ nɩ a ʋ sob a ƴɛrʋ ɛ: ɩ̃ bɛ wa k'ɩ̃ɩ wa maal ɩ a tẽ-daa ƴɛrʋ ɛ, ɩ̃ wa na k'ɩ̃ɩ wa faa a tẽ-daa. 48 Sob nɛ na zawrɩ mɛ̃ bɛr ɛ bɛ dier a ɩ̃ ƴɛrʋ a, tɛr ɩ a ʋ ƴɛr-maalɛ: a ƴɛrʋ ɩ̃ na ƴɛr a, na yel ɩ a ʋ sãwna a bibi-pɛ-baara wa vɩɛ a. 49 Ɩ̃ bɛ nyɛ̃ ɩ̃ tʋɔra ƴɛr ɛ, ɛ cɛ a Sãà na tõ m a n'ʋ wul mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na na ƴɛr a, nɩ bom nɛ a na sɛw k'ɩ̃ɩ wul a. 50 Ɛ ɩ̃ bãw na kɛ a ʋ wulu tɩrɛ nɩ nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a: bom nɛ za ɩ̃ na yere a, ɩ̃ yere na mɛ̃ a lɛ a Sãà na yel kʋ̀ m a.»

13

1 A Tɔlʋ cuw zãa daarɩ tɩ n'a. A Yeezu na tɩ bãw kɛ a daar ʋl, ʋ na na yi a tẽ-daa ŋa zu lɛ cen a ʋ Sãà zie a, ta na a, ʋ na tɩ nɔ̃w a ʋ nɩbɛ na be a tẽ-daa zu a, ʋ nɔ̃w bɛ na tɩ ɓɩɩlɩ. 2 A zaanʋɔra dɩb daar, a Gɛgɛra na tɩ ƴãw a Sɩmʋ̃ bi-dɛb Zuda Ɩsɩkarɩɔtɩ a tɩɛrʋ k'ʋʋ mɩl a Yeezu nyɔw tɩr a, 3 ɛ a Yeezu mɩ̀ tɩ bãw kɛ a Sãà de nɩ bom za ƴãw a ʋ nuru pʋɔ a, k'ʋʋ yi n a Naaŋmɩn zie wa ɛ lɛb cere a Naaŋmɩn zie a, 4 ʋ tɩ ìr ɩ a dɩb zie, yaa a ʋ kpar-kpɛ̃ɛ bin, ɛ de pɛn sɛ a ʋ sɩ̃ɛmɩ́. 5 Al pùorí, ʋ de nɩ kʋ̃ɔ cir ƴãw ku-laa pʋɔ, ɛ nyɔw a ʋ po-tuurbɛ gbɛɛ pɛwfʋ, ɛ tɩ fɩɛlɛ nɩ a pɛn ʋ na sɛ a sɩ̃ɛmɩ́ a. 6 Ʋ na wa ta a Sɩmʋ̃ Pɩɛr zie a, a Sɩmʋ̃ Pɩɛr yel ʋ na: «Sore e, fʋ̃ʋ na pɛw mãa gbɛɛ ɛ?» 7 A Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «A a ŋa ɩ̃ na ɩrɛ a, fʋ bɛ bãw a pɛr sɛr ɛ, a pùorí fʋ na bãw na.» 8 A Pɩɛr lɛb yel ʋ: «Towtow, fʋ bɛ be na pɛw a ɩ̃ gbɛɛ ɩ!» A Yeezu yel ʋ: «Mãa bɛ wa pɛw a fʋ gbɛɛ a, fʋ kʋ̃ lãw nɩ mɛ̃ ɩ.» 9 A Sɩmʋ̃ Pɩɛr yel ʋ: «Alɛ wa ŋmɛ̃ lɛ a, Sore e, ta pɛw a ɩ̃ gbɛɛ tɛwr ɛ, pɛw lãw nɩ a ɩ̃ nuru nɩ a ɩ̃ zu za!» 10 A Yeezu yel kʋ̀ ʋ: «Nɩr na so kʋ̃ɔ yi a, gbɛɛ pɛwfʋ tɛwr a cɛ ʋ, ʋ vɩɛl ɩ ʋ za baarɩ. A nyɩɩm a, nyɩ vɩɛl a, ɛ cɛ nyɩ za bɛ n'a ɩ.» 11 Ʋ tɩ bãw nɩ a ʋlɩ sob nɛ na na mɩl ʋ a, alɛ so ʋ tɩ yel: «Nyɩ za bɛ nɛ bɛ vɩɛl ɛ.» 12 Ʋ na wa pɛw bɛ a gbɛɛ baar a, ʋ de nɩ a ʋ kpar-kpɛ̃ɛ su, lɛb zɩ̃ nɩ a dɩb zie, ɛ yel bɛ: «A a ŋa ɩ̃ na ɩ a nyɩ zie a, nyɩ bãw nɩ a pɛr bɩɩ? 13 Mɛ̃ nyɩ taa bʋɔlɛ mɛ̃ Wul-wul-kara nɩ Sore: yel-mɩŋa n'a nyɩ mɩ́ yel: ɩ̃ ɩ ʋ nɩ sɩza. 14 A na ɩ lɛ a, a mãa na ɩ a nyɩ Wul-wul-kara nɩ a nyɩ Sore, ɛ wa pɛw a nyɩ gbɛɛ a, a nyɩɩm mɩ̀, a fɛr nyɩ na kɛ́ nyɩ mɩ̀ pɛwr taa gbɛɛ. 15 Ɩ̃ ɩ na wul nyɩ, kɛ́ nyɩ mɩ̀ tʋ̃ɔ ɩrɛ mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na ɩ a nyɩ zie a. 16 Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ: tõ-tõ-bie bɛ zuore a ʋ nɩ-kpɛ̃ɛ ɩ, ɛ nɩr bɛ na tõ a, bɛ zuore a ʋlɩ sob nɛ na tõ ʋ a ɩ. 17 Nyɩ na bãw a a ŋa a, zu-nʋ̃ɔ̀ dem n'ɩ nyɩ nyɩmɛ wa tuur a. 18 Nyɩ za ƴãw bɛ n'a ɩ̃ ƴɛrɛ ɩ; ɩ̃ bãw nɩ a bɛlɩ dem ɩ̃ na kaa ir a. Ɛ cɛ a fɛr a kɛ a Sɛb-sõw ƴɛr-bie a ŋa tu: ‹A sob nɛ na tɩ lãw nɩ mɛ̃ dɩrɛ a, lɩɛb ɩ a ɩ̃ dɔ̃-sob.› 19 Ɩ̃ de nɩ niwn yere a yel ŋa kʋ̀rɛ nyɩ a ƴɛrɛ ŋa ɛ ʋ bɛ ta sɛr ɛ, kɛ a lɛn daar ʋ nãá wa ta a, nyɩɩm saw de k'ɩ̃ɩ ‹ɩ n a sob nɛ ɩ̃ na ɩ a.› 20 Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, nɩr na sawr dier a sob nɛ ɩ̃ na tõ a, mãa tɔr za n'ʋ ʋ sawr dier, ɛ nɩr na dier mɛ̃ a, ʋ mɩ̀ saw na dier a sob nɛ na tõ m a.» 21 A Yeezu na wa ƴɛr a a ŋa baar a, a ʋ tɩɛrʋ dam ʋ nɩ yaga za, ʋ ƴɛr a ʋ pʋɔ ƴɛrʋ a ŋa: «Yel-mɩŋa sɩza sɩza, ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ nyɩ, a nyɩ ƴẽn sob na mɩl mɛ̃ na nyɔw tɩr.» 22 A po-tuurbɛ na bɛ tɩ bãw sob nɛ a Yeezu na yere a, bɛ tɩ jɩrɛ nɩ taa. 23 A po-tuure ƴẽn sob, a ʋl a Yeezu na tɩ nɔnɛ a, tɩ zɩ̃ na kɔw a Yeezu. 24 Sɩmʋ̃ Pɩɛr tɩ kabr a yel ʋ: «Sowri kaa a sob nɛ ʋ na yere a.» 25 Lɛ n'a a po-tuure ʋl tɩ cɩɩlɩ cen a Yeezu nyãa ƴãw ɛ sowr ʋ: «Sore e, ãa n'ʋ?» 26 A Yeezu tɩ sɔw na: «A sob nɛ ɩ̃ na na tõ a dipɛ̃ a laa pʋɔ ɛ ír kʋ̀ a, ʋlɛ n'ʋ.» Ʋ tɩ de nɩ a dipɛ̃ ʋ na tõ a laa pʋɔ a kʋ̀ a Sɩmʋ̃ bi-dɛb Zuda Ɩsɩkarɩɔtɩ. 27 A pɛr nɛ pʋɔ a Yeezu na kʋ̀ ʋ a dipɛ̃ a n'a a Sɩtaana kpɛ a Zuda pʋɔ. A lɛ n'a a Yeezu tɩ yel ʋ: «A ton ʋl a na fɛr kɛ fʋ tõ a, tõ ʋ fɔ̃w.» 28 A bɛlɩ dem za na tɩ be a be a, been kãw za bɛ tɩ bãw bʋ̃ʋ ƴãw n'a a Yeezu yel a lɛ a ɩ. 29 A Zuda na n'ʋ tɩ tɛr a wɛr-wʋɔ a, bɛ mɩnɛ tɩ manɛ kɛ a Yeezu yel ʋ na k'ʋʋ da a bome al za na sɛw a cuw ƴãw a, bɩɩ k'ʋʋ kʋ̀ bom kãw a nan dem. 30 A Zuda na tɩ de a dipɛ̃ 'wɔb a, ʋ tɩ ìr a yi daadaa lɛ: zie tɩ sɔb a. 31 A Zuda na wa yi baar a, a Yeezu yel a: «Ƴɛrɛ ŋa a, a Nɩsaal Bie pãa nyɛ̃ nɩ yúor-vɩɛlʋ-danʋ, ɛ Naaŋmɩn nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ a ʋ pʋɔ. 32 [Ɛ a Naaŋmɩn yúor-vɩɛlʋ-danʋ wa sãá a ʋ zie a], a Naaŋmɩn na kʋ̀ ʋ nɩ a ʋl mɩŋa yúor-vɩɛlʋ-danʋ, ɛ ʋ kʋ̃ yaa kɛ kʋ̀ ʋ ɛ. 33 Ɩ̃ bibiir i, ɩ̃ cãa na be a nyɩ zie, ɛ cɛ blã lɛ tɛwr ƴãw n'a. Nyɩ na bɔ m a, ɛ cɛ mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na yel kʋ̀ a Zifʋ mɩnɛ a, ɩ̃ mɩ̀ yere na kʋ̀rɛ nyɩ a ƴɛrɛ ŋa: a be ɩ̃ na cere a, nyɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ wa ɩ. 34 Ɩ̃ ƴãwnɛ nɩ nɔ-paala kʋ̀rɛ nyɩ: nyɩ nɔnɛ taa. Mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na nɔ̃w nyɩ a, a nyɩɩm mɩ̀, nyɩ nɔnɛ taa. 35 Ʋlɩ bom nɛ na na wul a nɩbɛ za kɛ nyɩ ɩ n a ɩ̃ po-tuurbɛ a, ʋlɛ n'ɩ a nɔ̃wfʋ nyɩ na na nɔ̃nɛ taa a.» 36 Sɩmʋ̃ Pɩɛr tɩ sowr ʋ na: «Sore e, nyɩnɛ n'a fʋ cere?» A Yeezu tɩ sɔw na: «Fʋ kʋ̃ tʋ̃ɔ tu m a ƴɛrɛ ŋa cen a be ɩ̃ na cere a ɩ. Ɛ cɛ a pùorí a, fʋ na tu mɛ̃ na.» 37 A Pɩɛr tɩ sowr ʋ na: «Sore e, bʋ̃ʋ n'ʋ so ɩ̃ kʋ̃ tʋ̃ɔ tu fʋ a ƴɛrɛ ŋa? Ɩ̃ na de nɩ a ɩ̃ nyɔ-vʋʋrʋ tɩr a fʋ ƴãw!» 38 A Yeezu tɩ yel ʋ na: «Fʋ na de nɩ a fʋ nyɔ-vʋʋrʋ tɩr a ɩ̃ ƴãw yaa? Yel-mɩŋa sɩza sɩza, ɩ̃ yere na kʋ̀rɛ fʋ, nʋra kʋ̃ kõ sɛr ɛ, ɛ́ fʋ na ciiri gb'a ata kɛ fʋ bɛ bãw mɛ̃ ɩ.»

14

1 A Yeezu tɩ yel bɛ na: «Nyɩ ta ɩ a nyɩ tɩɛrʋ damnɛ nyɩ ɛ: nyɩ saw na de a Naaŋmɩn, nyɩ mɩ̀ saw de m. 2 Ziir yaga be n a ɩ̃ sãà yir pʋɔ, alɛ bɛ tɩ ɩ lɛ a, ɩ̃ nãá tʋ̃ɔ na yel k'ɩ̃ɩ cere na k'ɩ̃ɩ tɩ cɔbrɩ zie bɛr nyɩ ɩ? 3 Ɛ mãa wa cen tɩ cɔbrɩ a zie bɛr nyɩ baar a, ɩ̃ na lɛb a wa wa tɛr nyɩ, ɛ a be ɩ̃ na be a, be n'a nyɩ mɩ̀ na be. 4 Ɛ a be ɩ̃ na cere a, nyɩ bãw nɩ a sɔr.» 5 Toma tɩ yel ʋ na: «Sore e, tɩ bɛ bãw a be fʋ na cere a ɩ, ɛ ŋmɩŋmɩn n'a tɩ na tʋ̃ɔ bãw a sɔr?» 6 A Yeezu yel ʋ: «Mãa n'ɩ a sɔr, a yel-mɩŋa nɩ a nyɔ-vʋʋrʋ. Nɩr za kʋ̃ tʋ̃ɔ cen a Sãà zie, a bɛ ɩ mãa zie k'ʋ tu ɛ. 7 Nyɩmɛ wa bãw mɛ̃ a, nyɩ mɩ̀ na bãw nɩ a ɩ̃ Sãà, nyɩ bãw ʋ na baarɩ mɩ̀, ɛ nyɛ̃ ʋ.» 8 Filib tɩ yel ʋ na: «Sore e, wul tɩ a Sãà, ɛ a na sɛw tɩ na.» 9 A Yeezu yel ʋ: «Ɩ̃ be n a nyɩ zie tɩ cɛlɩ sɛw a ŋa za, ɛ fʋ cãa bɛ bãw mɛ̃ ɩ, Filib i? Ʋlɩ sob na nyɛ̃ m a, ʋ nyɛ̃ nɩ a Sãà. Ŋmɩŋmɩn za n'a fʋ yel: ‹Wul tɩ a Sãà?› 10 Fʋ bɛ saw k'ɩ̃ɩ lãw nɩ nɩ a ɩ̃ Sãà ɛ a ɩ̃ Sãà lãw nɩ mɛ̃ ɩ? A ƴɛrʋ ɩ̃ na ƴɛrɛ kʋ̀rɛ nyɩ a, mãa mɩŋa bɛ n'ʋ ŋmɛ nyãa ƴɛrɛ ɩ. A Sãà na kpɩɛr a ɩ̃ pʋɔ a tone nɩ a ʋl mɩŋa tome. 11 Nyɩ saw de m, ɩ̃ lãw nɩ nɩ a Sãà, ɛ a Sãà lãw nɩ mɛ̃. Nyɩmɛ bɛ wa sawr dier a ɩ̃ ƴɛrʋ a, nyɩɩm saw de a tome a ŋa zũú. 12 Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, ʋlɩ sob na saw de m a, ʋ mɩ̀ na tõ n a tome ɩ̃ na tõ a, ʋ na tõ n tõ-bɛrɛ gãw lɛ mɩ̀: ɩ̃ na cere a Sãà zie a ƴãw. 13 Bom nɛ za nyɩ na na zɛlɩ a ɩ̃ yúor ƴãw a, ɩ̃ na ɩ na, a Sãà tʋ̃ɔ nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ a Bie pʋɔ. 14 Nyɩmɛ wa zɛlɛ bom a ɩ̃ zie a ɩ̃ yúor ƴãw a, ɩ̃ na ɩ na.» 15 «Nyɩmɛ wa nɔnɛ mɛ̃ a, nyɩ na sawr ɩ a ɩ̃ nɛ-ƴãwnɩ vla. 16 Ɛ ɩ̃ na zɛlɩ nɩ a Sãà ʋ kʋ̀ nyɩ Gure ƴẽn sob ʋ be a nyɩ zie kʋra lɛ. 17 A yel-mɩŋa Vʋʋrʋ n'ʋ, a ʋl a tẽ-daa na kʋ̃ tʋ̃ɔ saw de a, ʋ na bɛ mɩ́ nyɛ̃ ʋ, ɛ mɩ̀ bɛ bãw ʋ a ƴãw. Nyɩɩm bãw ʋ na, ʋ na kpɩɛr a nyɩ zie ɛ be a nyɩ pʋɔ a. 18 Ɩ̃ kʋ̃ bɛr nyɩ nyɩ ɩ bi-kpebe ɩ, ɩ̃ na lɛb a wa a nyɩ zie. 19 Blã blã, ɛ a tẽ-daa kʋ̃ lɛ nyɛ̃ m ɛ. Ɛ cɛ a nyɩɩm, nyɩ na nyɛ̃ m a, ɩ̃ vʋʋrɛ, ɛ nyɩ mɩ̀ na vʋʋrɛ na. 20 A ʋlɩ bibir nɛ a, nyɩ na bãw na k'ɩ̃ɩ lãw nɩ nɩ a ɩ̃ Sãà, kɛ́ nyɩ lãw nɩ mɛ̃ na, ɛ ɩ̃ mɩ̀ lãw nɩ nyɩ. 21 Ʋlɩ sob na sawr a ɩ̃ nɛ-ƴãwnɩ ɛ tuur a vla a, a sob ŋa n'ʋ nɔnɛ mɛ̃. Ɛ ʋlɩ sob na nɔnɛ mɛ̃ a, a ɩ̃ Sãà na nɔnɛ ʋ na, ɩ̃ mɩ̀ na nɔnɛ ʋ na, ɛ ɩ̃ na wul ɩ̃ tʋɔra a ʋ sob.» 22 A Zuda, na bɛ ɩ Zuda Ɩsɩkarɩɔtɩ a, tɩ sowr ʋ na: «Sore e, bʋ̃ʋ n'ʋ so a fɛr kɛ fʋ wul fʋ tʋɔra a tɩɩm, ɛ ta wul fʋ tʋɔra a tẽ-daa?» 23 A Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Nɩr wa nɔnɛ mɛ̃ a, ʋ na tɛr ɩ a ɩ̃ ƴɛrʋ vla, a ɩ̃ Sãà na nɔnɛ ʋ na, ɛ tɩ na wa na wa kpɩɛr a ʋ sob zie. 24 Nɩr na bɛ nɔnɛ mɛ̃ a, ʋ bɛ dier a ɩ̃ ƴɛrʋ ɛ. Ɛ cɛ a ƴɛrʋ nyɩ na wone a, a bɛ yi mãa zie ɩ, a Sãà na tõ m a zie n'a a yi. 25 Ɩ̃ yel ɩ a yele a ŋa kʋ̀ nyɩ, ɩ̃ na cãa be a nyɩ zie a. 26 Ɛ cɛ a Gure, a Vʋʋrʋ Sõw, a Sãà na na bɛr k'ʋ wa a nyɩ zie, a ɩ̃ yúor ƴãw a, ʋl na wul nyɩ nɩ a za. Ʋ na lɛb a sɩ̃w a nyɩ tɩɛrʋ a yele al za ɩ̃ na yel kʋ̀ nyɩ a ƴãw. 27 Ƴã-ɓaarʋ n'a ɩ̃ bɛrɛ kʋ̀rɛ nyɩ, a ɩ̃ ƴã-ɓaarʋ n'a ɩ̃ kʋ̀rɛ nyɩ. Ɩ̃ bɛ kʋ̀rɛ nyɩ mɛ̃ a lɛ a tẽ-daa na mɩ́ tɩr a ƴã-ɓaarʋ a ɩ. Nyɩ ta ɩ pʋl-vʋ̃ɔ nɩ dɛ̃bɩ̃ɛ tɛr nyɩ ɛ. 28 Nyɩ wõ n a lɛ ɩ̃ na yel kʋ̀ nyɩ a, ɩ̃ cere na, ɛ na lɛb wa a nyɩ zie. Nyɩmɛ tɩ nɔnɛ mɛ̃ a, nʋ̃ɔ̀ nãá ɩrɛ nyɩ na, ɩ̃ na cere a Sãà zie a: a Sãà ɩ n kpɛ̃ɛ zuo mɛ̃. 29 Ɩ̃ yel ɩ a yele a ŋa za kʋ̀ nyɩ a ƴɛrɛ ŋa, ɛ a bɛ ta sɛr ɛ, kɛ alɛ wa ta a, nyɩ̃ɩm saw kɛ sɩza n'a. 30 Dɩ̃a na ta a, ɩ̃ kʋ̃ lɛ ƴɛr ɩ nyɩ cɛlɩ ɛ, bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, a tẽ-daa ŋa nãà waar a. Sɩza n'a, ʋ bɛ tɛr ɩ̃ yel-ɩra ɩ, 31 ɛ cɛ a ŋa n'a a tẽ-daa na bãw k'ɩ̃ɩ nɔnɛ nɩ a Sãà ɛ ɩrɛ a lɛn tɔr za a Sãà na ƴãw nʋɔr kʋ̀ m a. Nyɩ ìr tɩ cen!»

15

1 «Mãa n'ɩ a divɛ̃-tɩ-sɩza ɛ a ɩ̃ Sãà n'ɩ a divɛ̃-tɩ-kʋɔrɛ. 2 Wùle za, na be a ɩ̃ ƴãw, ɛ bɛ wɔ̃nɛ a, ʋ mɩ́ cɛ ʋ na bɛr, ɛ wùle za na wɔ̃nɛ a, ʋ mɩ́ ɓɛlɓɛl ɩ a wuli-ɓɛrmɛ bɛr k'ʋʋ tʋ̃ɔ wɔ̃ dɔwlɩ. 3 Nyɩɩm a, nyɩ vɩɛl a baarɩ, a kanʋ ɩ̃ na kanɩ nɩ nyɩ a ƴãw. 4 Nyɩ lãw nɩ mɛ̃, mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na lãw nɩ nyɩ a. Mɛ̃ a lɛ wùle na kʋ̃ tʋ̃ɔ wɔ̃ wɔ̃mɛ ʋ yõ, ʋlɛ bɛ wa nyɔw a tɩɛ a, lɛ n'a nyɩ kʋ̃ wɔ̃ wɔ̃mɛ ɩ, nyɩmɛ bɛ wa lãw nɩ mɛ̃ a. 5 Mãa n'ɩ a divɛ̃-tɩɛ ɛ nyɩmɛ n'ɩ a wuli. Ʋlɩ sob na lãw nɩ mɛ̃, ɛ ɩ̃ lãw nɩ ʋ a, ʋ mɩ́ wɔ̃ n wɔ̃mɛ yaga, mãa ƴãw sɩrɩ bɛ wa n'a a, nyɩ kʋ̃ tʋ̃ɔ ɩ bom za ɩ. A divɛ̃ tɩɛ nɩ a wuli (15.5). 6 Nɩr bɛ wa lãw nɩ mɛ̃ a, bɛ na lɔb ʋ na bɛr yẽw mɛ̃ a tɩɛ wule a, ʋ ko, ɛ a wuli-kon a, bɛ mɩ́ wob a na lɔb ƴãw vũùmí a dɩ. 7 Nyɩmɛ wa lãw nɩ mɛ̃ ɛ tɛr a ɩ̃ ƴɛrʋ a, nyɩ zɛlɩ a ʋlɩ bom nɛ nyɩ na bɔbr a, ɛ́ nyɩ na páw ʋ na. 8 A ŋa n'a a ɩ̃ Sãà yúor mɩ́ yi, nyɩ na mɩ́ wa wɔnɛ wɔ̃mɛ yaga, ɛ wul a a ŋa kɛ nyɩ ɩ n a ɩ̃ po-tuurbɛ a. 9 Mɛ̃ a lɛ a Sãà na nɔ̃w mɛ̃ a, lɛ n'a ɩ̃ mɩ̀ nɔw nyɩ. Nyɩ be a ɩ̃ nɔ̃wfʋ pʋɔ. 10 Nyɩmɛ wa sawr a ɩ̃ nɛ-ƴãwnɩ a, nyɩ na be n a ɩ̃ nɔ̃wfʋ pʋɔ, mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na saw a ɩ̃ Sãà nɛ-ƴãwnɩ ɛ be a ʋ nɔ̃wfʋ pʋɔ a.» 11 «Ɩ̃ yel ɩ a a ŋa kʋ̀ nyɩ kɛ a nʋ̃ɔ̀ na kpɩɛr mɛ̃ a, ʋ mɩ́ kpɩɛr nyɩ, ɛ a nyɩ nʋ̃ɔ̀ tʋ̃ɔ vɩɛl ʋ za. 12 A ɩ̃ nɔ-ƴãwna n'ɩ ŋa: nyɩ nɔnɛ taa mɛ̃ a lɛ ɩ̃ na nɔ̃w nyɩ a. 13 Nɔ̃wfʋ bɛ lɛ ka be ɩ kpɛ̃ɛ zuo a fʋ barɩ fʋ na nɔ̃w tɩ de a fʋ nyɔ-vʋʋrʋ tɩr a bɛ ƴãw a ɩ. 14 Nyɩ ɩ n a ɩ̃ barɩ nyɩmɛ wa maalɛ a lɛ ɩ̃ na ƴãw a nʋɔr kʋ̀ nyɩ a. 15 Ɩ̃ bɛ cãa bʋɔlɛ nyɩ tõ-tõ-biir ɛ, a tõ-tõ-bie na bɛ bãw ʋlɩ bom nɛ a ʋ nɩ-kpɛ̃ɛ na ɩrɛ a ƴãw. Ɩ̃ bʋɔlɛ nyɩ nɩ barɩ, ɩ̃ na ɩ nyɩ bãw a yele al za a ɩ̃ Sãà na wul mɛ̃ a. 16 Nyɩmɛ bɛ nɛ bɛ kaa ir mɛ̃ ɩ, mãa n'ʋ kaa ir nyɩ, ɛ ƴãw kɛ nyɩ cen tɩ wɔ̃ wɔ̃mɛ, ɛ a nyɩ wɔ̃mɛ be kʋra lɛ. Lɛ n'a a Sãà na kʋ̀ nyɩ bom nɛ za nyɩ nãá zɛlɛ a ʋ zie a ɩ̃ yúor ƴãw a. 17 A nʋɔr ɩ̃ na ƴãwnɛ kʋ̀rɛ nyɩ a, ʋlɛ n'ɩ kɛ́ nyɩ nɔnɛ taa.» 18 «A tẽ-daa wa hɩ̃ɛn nyɩ a, nyɩ bãw kɛ mãa n'ʋ ʋ tɩ dãw de niwn hɩ̃ɛn. 19 A tẽ-daa tɩ so nyɩ a, ʋ nãá nɔnɛ nɩ a ʋ bʋ̃-sora; ɛ cɛ a tẽ-daa bɛ so nyɩ ɛ; mãa n'ʋ kaa ir nyɩ a tẽ-daa zu, nyɩ be nyɩ tʋɔra, alɛ so a tẽ-daa hɩ̃ɛn nyɩ. 20 Nyɩ lɛ tɩɛrɩ a ƴɛr-bir ŋa ɩ̃ na tɩ yel kʋ̀ nyɩ a: ‹Tõ-tõ-bie bɛ zuore a ʋ nɩ-kpɛ̃ɛ ɩ.› Bɛlɛ wa dɔwrɩ mɛ̃ a, bɛ mɩ̀ na dɔwrɩ nyɩ na; bɛlɛ wa saw de a ɩ̃ ƴɛrʋ a, bɛ mɩ̀ na saw na de a nyɩ dem. 21 Bɛ na ɩ nyɩ nɩ a a ŋa za a mãa yúor ƴãw, bɛ na bɛ bãw a sob nɛ na tõ m a ƴãw. 22 Mãa bɛ tɩ wa a, mãa bɛ tɩ ƴɛr sɔw bɛ a, bɛ kʋ̃ʋ tɩ tɛr yel-bier ɛ, ɛ cɛ a ƴɛrɛ ŋa a, a bɛ yel-bier bɛ lɛ tɛr zɛlɩ bɛr ɛ. 23 Sob nɛ na hɩ̃ɛn mɛ̃ a, mɩ̀ hɩ̃ɛn nɩ a ɩ̃ Sãà. 24 Ɩ̃ tõ n tome a bɛ sɔgɔ nɩsaalɛ za na bɛ tõ a. Mãa bɛ tɩ tõ a tome a ŋa a, bɛ kʋ̃ʋ tɩ tɛr yel-bier ɛ, ɛ cɛ ƴɛrɛ ŋa bɛ na nyɛ̃ a a, bɛ cãa na hɩ̃ɛn mãa nɩ a ɩ̃ Sãà. 25 Ɛ cɛ a a ŋa za ɩ na kɛ a ƴɛr-bir ŋa na sɛb a bɛ Naaŋmɩn-Wulu sɛbɛ pʋɔ a tʋ̃ɔ tu: ‹Zaa lɛ n'a bɛ tɩ hɩ̃ɛn mɛ̃.› 26 Ɩ̃ na kʋ̀ nyɩ nɩ Gure na na yi a Sãà zie a. Ʋlɛ n'ɩ a yel-mɩŋa Vʋʋrʋ na yi a Sãà zie a; ʋlɛ wa wa a, ʋl mɩŋa na dɩ n a ɩ̃ dãsɩɛ. 27 Ɛ a nyɩɩm mɩ̀, nyɩ na dɩ n a ɩ̃ dãsɩɛ, nyɩ na be a ɩ̃ zie a pɛr tib daar za a ƴãw.»

16

1 «Ɩ̃ yel ɩ a a ŋa za kʋ̀ nyɩ kɛ́ nyɩ taa faarɛ lore a nyɩ Naaŋmɩn-saw-deb pʋɔ, a lɛn daar bɛ nãá wa dɔwrɛ nyɩ kɛ́ bɛ ɩ nyɩ kaa a ɩ. 2 Bɛ na diw nyɩ na bɛr a Zifʋ mɩnɛ puoru-dìrú. Mɔ̃ mɩ̀, bio waar a na vɩɛ, bɛ na mɩ́ nyɔw nyɩ kʋ́ ɛ tɩɛrɛ kɛ bawr ʋ bɛ maalɩ kʋ̀ Naaŋmɩn. 3 A ŋa n'a bɛ na ɩrɛ, bɛ na bɛ bãw a Sãà ɛ mɩ̀ bɛ bãw mɛ̃ a ƴãw. 4 Ɛ cɛ ɩ̃ yel ɩ a a ŋa kʋ̀ nyɩ, kɛ a daar wa ta a, nyɩɩm lɛ tɩɛrɩ bãwnɩ k'ɩ̃ɩ tɩ yel a na kʋ̀ nyɩ.» « Ɩ̃ bɛ tɩ yel a yel ŋa kʋ̀ nyɩ a pɛr tib daar ɛ, ɩ̃ na tɩ cãa be a nyɩ zie a ƴãw. 5 Ɛ cɛ ƴɛrɛ ŋa a, ɩ̃ cere nɩ a sob nɛ na tõ m a zie, ɛ́ nyɩ kãw za bɛ sowre mɛ̃: ‹Nyɩnɛ fʋ cere ɩ?› 6 Ɛ cɛ ɩ̃ na yel a a ŋa kʋ̀ nyɩ a n'a so pʋ-sãwna tɛr nyɩ yaga za. 7 Ɛ cɛ yel-mɩŋa n'a ɩ̃ yel kʋ̀ nyɩ: a nyɩ vla ƴãw a, a fɛr a k'ɩ̃ɩ cen; mãa bɛ wa cen a, a Gure kʋ̃ wa a nyɩ zie ɩ; ɛ cɛ mãa nɩ̃ɛ wa cen a, ɩ̃ na tɩ tõ ʋ na ʋ wa a nyɩ zie. 8 Ɛ ʋlɛ wa wa a, ʋ na wul ɩ a tẽ-daa k'ʋʋ tuli nɩ a yel-bier ƴãw, a yel na tu sɔr a ƴãw, nɩ a ƴɛrʋ-maalʋ ƴãw. 9 Ʋ tuli nɩ a yel-bier ƴãw, ʋ na bɛ saw de m a; 10 ʋ tuli nɩ a yel na tu sɔr a ƴãw: ɩ̃ cere nɩ a Sãà zie ɛ́ nyɩ kʋ̃ lɛb nyɛ̃ m ɛ; 11 ʋ tuli nɩ a ƴɛrʋ-maalʋ ƴãw: bɛ maal ɩ nɩ a tẽ-daa ŋa nãá a ƴɛrʋ baarɩ.» 12 «Yel-yaga cãa nɩ be ɩ̃ na yel kʋ̀ nyɩ, ɛ cɛ ƴɛrɛ ŋa a, nyɩ bɛ tɛr fãw a deb ƴãw ɛ. 13 A yel-mɩŋa Vʋʋrʋ wa wa a, ʋ na wul nyɩ nɩ a yel-mɩŋa za. Ʋlɛ bɛ n'ʋ na nyɛ̃ ʋ tʋɔra ƴɛrɛ ɩ, alɩ bom nɛ za ʋ na na wõ a, alɛ n'a ʋ na yel, ɛ ʋ na yel ɩ nɩdaar yele kʋ̀ nyɩ. 14 Ʋ na ɩ na a ɩ̃ yúor yi, mãa bʋ̃-sora na n'a ʋ na de wa yel kʋ̀ nyɩ a ƴãw. 15 A Sãà bʋ̃-sora za ɩ n a ɩ̃ dem, alɛ n'a so ɩ̃ yel: ‹Mãa zie n'a a Vʋʋrʋ na mɩ́ de a yele wa yel kʋ̀ nyɩ.› » 16 «Ka nɩ blã nyɩ kʋ̃ lɛb nyɛ̃ m ɛ, ɛ a pùorí, a kʋ̃ cɛlɩ ɛ, ɛ́ nyɩ lɛb nyɛ̃ m.» 17 A lɛ n'a a ʋ po-tuurbɛ bɛ mɩnɛ tɩ sowre taa: «Bʋ̃ʋ n'ʋ ʋ bɔbr k'ʋʋ yel kʋ̀ tɩ nɩ a ƴɛr-bir ŋa: ‹Ka nɩ blã nyɩ kʋ̃ lɛb nyɛ̃ m ɛ, ɛ a pùorí, a kʋ̃ cɛlɩ ɛ, ɛ nyɩ lɛb nyɛ̃ m›? Nɩ kɛ: ‹Ɩ̃ cere nɩ a Sãà zie.› » 18 Bɛ tɩ yere na: « ‹A ka nɩ blã ŋa› pɛr ɩ bo? Tɩ bɛ bãw ʋlɩ bom nɛ ʋ na bɔbr k'ʋʋ yel a ɩ!» 19 A Yeezu na tɩ bãw kɛ bɛ bɔbr a kɛ bɛ sowr ʋ a, ʋ yel bɛ na: «A ɩ̃ ƴɛr-bie a ŋa pɛr ʋ nyɩ bɔbr ɩ? ‹Ka nɩ blã nyɩ kʋ̃ lɛ nyɛ̃ m ɛ, ɛ a pùorí, a kʋ̃ cɛlɩ ɛ, ɛ nyɩ lɛb nyɛ̃ m.› 20 Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, nyɩ na tɛr ɩ pʋ-sãwna kone ŋmɩɛr ɩ cɛlsɩ ɛ a tẽ-daa cɩlɛ; nyɩ na tɛr ɩ pʋ-sãwna, ɛ cɛ a nyɩ kpɩɛrʋ na lɩɛb ɩ nʋ̃ɔ̀. 21 A pɔw na mɩ́ dɔwr a, ʋ mɩ́ wone nɩ tuo yaga, a ʋ tɛm na ta a ƴãw; ɛ cɛ ʋlɛ wa dɔw baar a, ʋ mɩ́ yiir ɩ a ʋ tuo, nʋ̃ɔ̀ mɩ́ paal ʋ na ʋ na dɔw nɩsaal a ƴãw. 22 A ŋa n'a nyɩ mɩ̀ wone tuo a ƴɛrɛ ŋa; ɛ cɛ ɩ̃ na lɛb a nyɛ̃ nyɩ, ɛ a lɛn daar a, nʋ̃ɔ̀ na paalɩ nyɩ na, ɛ́ nɩr za kʋ̃ tʋ̃ɔ faa a nʋ̃ɔ̀ ŋa a nyɩ zie ɩ.» 23 «A na ɩ a ŋa a, a ʋlɩ bibir nɛ a, nyɩ kʋ̃ lɛb sowre mɛ̃ bom za ɩ. Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ nyɩ, nyɩmɛ wa zɛlɛ bom a ɩ̃ Sãà zie a ɩ̃ yúor ƴãw a, ʋ na kʋ̀ nyɩ na. 24 Wa tɩ tɔ dɩ̃a a, nyɩ bɛ zɛlɩ bom za a ɩ̃ yúor ƴãw ɛ: nyɩ zɛlɩ ɛ nyɩ na páw na, lɛ n'a a nʋ̃ɔ̀ na paalɩ nyɩ bɛ cɛ ɩ.» 25 «Ɩ̃ lɔb ɩ zʋkpaɩ yel ɩ a a ŋa za kʋ̀ nyɩ. Ɛ cɛ bio waar a na vɩɛ, ɩ̃ kʋ̃ cãa ƴɛrɛ a a ŋa a nyɩ zie ɩ, ɩ̃ na manɛ nɩ a Sãà yele kʋ̀rɛ nyɩ cãàmɩ́ lɛ. 26 A ʋlɩ bibir nɛ, nyɩ na zɛlɛ nɩ a ɩ̃ yúor ƴãw. Ɛ cɛ ɩ̃ bɛ yere kʋ̀rɛ nyɩ k'ɩ̃ɩ na pùor ɩ a Sãà kʋ̀ nyɩ ɛ, 27 a Sãà tɔr za nɔnɛ nyɩ na, nyɩ na nɔ̃w mɛ̃ ɛ saw de k'ɩ̃ɩ yi n a Naaŋmɩn zie a ƴãw. 28 Ɩ̃ yi n a Sãà zie ɛ wa a tẽ-daa zu; ƴɛrɛ ŋa a, ɩ̃ bɛrɛ nɩ a tẽ-daa ɛ cere a Sãà zie.» 29 A ʋ po-tuurbɛ tɩ yel ʋ na: «Ƴɛrɛ ŋa a, fʋ bɛr ɩ a zʋkpaɩ ɛ ƴɛrɛ cãàmɩ́ lɛ; 30 ƴɛrɛ ŋa a, tɩ bãw na kɛ fʋ bãw nɩ bom za, ɛ a bɛ fɛrɛ kɛ bɛ sowri fʋ bom ɛ. Alɛ n'a so tɩ saw de kɛ fʋ yi n a Naaŋmɩn zie wa.» 31 A Yeezu tɩ sɔw bɛ na: «Ƴɛrɛ ŋa n'a nyɩ pãa saw de e? 32 Daar waar a na ta, ɛ ʋlɛ n'ɩ ŋa ta baarɩ, bɛ na diw nyɩ yaarɩ, ŋa za mɩ́ cere a ʋ cenu zie, ɛ́ nyɩ bɛr mɛ̃ ɩ̃ ɩ ɩ̃ yõ. Ɛ cɛ ɩ̃ bɛ ɩ ɩ̃ yõ ɩ, mãa nɩ a Sãà nɛ bɛ. 33 Ɩ̃ yel ɩ a a ŋa kʋ̀ nyɩ kɛ́ nyɩ lãw nɩ mɛ̃ tɛr a ƴã-ɓaarʋ. Pʋ-sãwna pʋɔ n'a nyɩ be a tẽ-daa ŋa zu, ɛ cɛ nyɩ ƴãw fãw, ɩ̃ zɛb a tʋ̃ɔ a tẽ-daa.»

17

1 A Yeezu na wa ƴɛr a ŋa baar a, ʋ uor a kaa a salom ɛ yel: «Ɩ̃ Sãà a, a daar ta na, ɩ a fʋ Bie nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ, a fʋ Bie mɩ̀ tʋ̃ɔ ɩ fʋ nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ. 2 Lɛ n'a ʋ na kʋ̀ a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a bɛlɩ dem za fʋ na de kʋ̀ ʋ a, a fãw fʋ na kʋ̀ ʋ bʋ̃-vʋʋra za zu a ƴãw. 3 Ɛ a nyɔ-vʋʋrʋ na be kʋra lɛ a, n'ɩ kɛ́ bɛ bãw fʋ, fʋ̃ʋ yõ na ɩ a Naaŋmɩn-sɩza a, ɛ mɩ̀ bãw a sob nɛ fʋ na tõ a, a Yeezu Kɩrɩta. 4 Ɩ̃ ɩ n a fʋ yúor nyɛ̃ vɩɛlʋ-danʋ a tẽ-daa zu. A ton fʋ na kʋ̀ m a, ɩ̃ tõ na baarɩ. 5 Ƴɛrɛ ŋa a, pãa ɩ ɩ̃ nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ a fʋ zie, ɩ̃ Sãà a, nɩ a yúor-vɩɛlʋ-danʋ ʋl ɩ̃ na tɩ tɛr a fʋ zie, ɛ́ fʋ bɛ ír a tẽ-daa sɛr a. 6 A nɩbɛ bɛl fʋ na ír a tẽ-daa pʋɔ kʋ̀ m a, ɩ̃ ɩ na kɛ bɛ bãw a fʋ yúor. Fʋ̃ʋ tɩ so bɛ, ɛ de bɛ kʋ̀ m, ɛ́ bɛ tɛr ɩ a fʋ ƴɛrʋ vla. 7 Ƴɛrɛ ŋa a, bɛ bãw na kɛ a alɩ bome nɛ za fʋ na kʋ̀ m a, a yi n a fʋ zie. 8 A ƴɛrʋ al fʋ na ƴɛr kʋ̀ m a, ɩ̃ ƴɛr a kʋ̀ bɛ, ɛ́ bɛ saw na de, bɛ bãw nɩ yel-mɩŋa k'ɩ̃ɩ yi n a fʋ zie, bɛ saw na de kɛ fʋ tõ m a.» 9 «A bɛl ƴãw n'a ɩ̃ puore, ɩ̃ bɛ puore a tẽ-daa ƴãw ɛ. A bɛlɩ dem fʋ na kʋ̀ m a ƴãw n'a ɩ̃ puore: fʋ̃ʋ so bɛ, 10 ɛ ɩ̃ bʋ̃-sora za ɩ n fʋ bʋ̃-sora, mɛ̃ a lɛ fʋ bʋ̃-sora za na ɩ ɩ̃ bʋ̃-sora a, ɛ ɩ̃ nyɛ̃ nɩ yúor-vɩɛlʋ-danʋ a bɛ ƴãw. 11 Ɩ̃ bɛ cãa a tẽ-daa zu ɛ, ɛ cɛ bɛl cãa nɩ a tẽ-daa zu, ɛ mãa waar a fʋ zie. Ɩ̃ Sãà sõw ɩ, a bɛlɩ dem fʋ na kʋ̀ m a, gùre bɛ a fʋ yúor ƴãw, kɛ̀ bɛ ɩ been mɛ̃ a tɩɩm a. 12 Ɩ̃ na tɩ be a bɛ zie a, ɩ̃ tɩ gùre bɛ nɩ a fʋ yúor ƴãw, a fʋ yúor fʋ na kʋ̀ m a. Ɩ̃ gu bɛ nɩ vla, ɛ a bɛ been kãw za bɛ bɔr ɛ, a bɛ ɩ a ʋlɩ sob nɛ a na tɩ fɛr k'ʋʋ bɔr, a Sɛb-sõw ƴɛr-bie tʋ̃ɔ tu a ɩ. 13 Ɛ cɛ ƴɛrɛ ŋa a, ɩ̃ waar ɩ a fʋ zie, ɛ yere a yele a ŋa a tẽ-daa zu ka ɩ̃ na cãa a, kɛ́ bɛ tɛr a ɩ̃ nʋ̃ɔ̀ ʋ paalɩ bɛ tɩ tɔ a ʋ tɔb zie. 14 Ɩ̃ kʋ̀ bɛ nɩ a fʋ ƴɛrʋ, ɛ a tẽ-daa bɛ nɔ̃w bɛ ɩ, bɛ na faa bɛ ɩ a tẽ-daa nɩbɛ a, mɛ̃ a mãa mɩŋa na bɛ ɩ a tẽ-daa nɩr a. 15 Ɩ̃ bɛ zɛlɛ kɛ́ fʋ ír bɛ a tẽ-daa zu ɛ, ɩ̃ zɛlɛ na kɛ́ fʋ gùre bɛ a Faalʋ-sob ƴãw. 16 Bɛ bɛ ɩ a tẽ-daa nɩbɛ ɩ, mɛ̃ a mãa na bɛ ɩ a tẽ-daa nɩr a. 17 Maalɩ bɛ nɩ a yel-mɩŋa bɛ ɩ son: a fʋ ƴɛrʋ ɩ n yel-mɩŋa. 18 Mɛ̃ a lɛ fʋ na tõ m a tẽ-daa zu a, a mãa mɩ̀, ɩ̃ tone bɛ nɩ a tẽ-daa zu. 19 Ɩ̃ maalɛ nɩ ɩ̃ tʋɔra k'ɩ̃ɩ ɩ sõw a bɛl ƴãw, kɛ́ bɛ mɩ̀ ɩ son a fʋ ƴãw nɩ yel-mɩŋa.» 20 «A bɛl tɛwr bɛ nɛ bɛ ɩ̃ puore kʋ̀rɛ ɩ, ɩ̃ puore na kʋ̀rɛ a bɛlɩ dem mɩ̀ nãá wa saw de m a bɛ ƴɛrʋ zũú a: 21 ɛ́ bɛ za ɩ been, mɛ̃ a lɛ fʋ̃ʋ ɩ̃ Sãà, fʋ na lãw nɩ mɛ̃ ɛ ɩ̃ mɩ̀ lãw nɩ fʋ a. A bɛl mɩ̀, bɛ lãw nɩ tɩ, a tẽ-daa tʋ̃ɔ saw kɛ fʋ tõ m a. 22 Ɛ a mãa a, ɩ̃ kʋ̀ bɛ nɩ a yúor-vɩɛlʋ-danʋ ʋl fʋ na kʋ̀ m a, kɛ́ bɛ ɩ been mɛ̃ tɩ na ɩ been a: 23 ɩ̃ lãw nɩ bɛ, ɛ fʋ lãw nɩ mɛ̃, kɛ́ a bɛ lãw-taa vɩɛl ʋ za: lɛ n'a a tẽ-daa na bãw kɛ fʋ tõ m a, ɛ ɩ̃ nɔ̃w bɛ mɛ̃ fʋ na nɔ̃w mɛ̃ a. 24 Ɩ̃ Sãà a, a bɛlɩ dem fʋ na kʋ̀ m a, ɩ̃ bɔbr a kɛ a be ɩ̃ na be a, bɛ mɩ̀ be a be lãw nɩ mɛ̃, ɛ nyɛ̃ a ɩ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ, a yúor-vɩɛlʋ-danʋ ʋl fʋ na kʋ̀ m a, a fʋ na tɩ nɔ̃w mɛ̃ ɛ bɛ ír a tẽ-daa sɛr a ƴãw. 25 Ɩ̃ Sãà yel-mɩŋa za sob i, a tẽ-daa bɛ bãw fʋ ɛ, ɛ cɛ mãa bãw fʋ na, ɛ a bɛl mɩ̀ a, bɛ nyɛ̃ na bãw kɛ fʋ tõ m a. 26 Ɩ̃ ɩ na kɛ̀ bɛ bãw a fʋ yúor, ɛ na cãa ɩ bɛ bãw ʋ: a nɔ̃wfʋ ʋl fʋ na nɔ̃w mɛ̃ a, ʋ tʋ̃ɔ be a bɛ zie, ɛ ɩ̃ mɩ̀ be a bɛ zie.»

18

1 A Yeezu na tɩ ƴɛr a ŋa baar a, ʋlɛ nɩ a ʋ po-tuurbɛ yi na lo gãw a Sedʋrɔ̃ ba-fʋɔla. Zardɛ̃ kãw tɩ be n be. Be n'a ʋ tɩ kpɛ nɩ a ʋ po-tuurbɛ. 2 A ʋ mɩlɛ Zuda mɩ̀ tɩ bãw nɩ a ʋlɩ zie nɛ: a Yeezu na mɩ́ tɩ cere a be kʋra lɛ nɩ a ʋ po-tuurbɛ a ƴãw. 3 A Zuda tɩ tɛr ɩ a sojarɩ nɩ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ-gurbɛ a bawr-maal-nɩ-bɛrɛ nɩ a Farizɩ̃ɛ mɩnɛ na tɩ kʋ̀ ʋ a, cen nɩ a be. Bɛ tɩ tɛr ɩ mɔ̃-'lena vũuni nɩ lãparɩ nɩ zɛbr bome. 4 A Yeezu na tɩ bãw bom nɛ za na na ɩ ʋ a, ʋ tuor a sowri bɛ: «Ãa n'ʋ nyɩ bɔbr?» 5 Ɛ bɛ yel ʋ: «Yeezu na yi Nazarɛtɩ a n'ʋ tɩ bɔbr.» A Yeezu yel bɛ: «Mãa n'ʋ.» A ʋ mɩlɛ Zuda tɩ ar ɩ a bɛ sɔgɔ. 6 A Yeezu na wa yel: «Mãa n'ʋ», bɛ tɩ̃wnɩ nɩ pùor, ɛ lo tẽsɔw. 7 A Yeezu tɩ lɛb a sowri bɛ: «Ãa n'ʋ nyɩ bɔbr?» Ɛ bɛ lɛb yel: «Yeezu na yi Nazarɛtɩ a n'ʋ tɩ bɔbr.» 8 A Yeezu sɔw yel bɛ: «Ɩ̃ yel nyɩ na kɛ mãa n'ʋ. Alɛ wa ɩ mãa n'ʋ nyɩ bɔbr a, nyɩ bɛr a bɛ ŋa kɛ̀ bɛ cere.» 9 A ŋa n'a a ƴɛr-bir ŋa ʋ na tɩ dãw yel a tu ʋ tub: «A bɛlɩ dem fʋ na kʋ̀ m a, ɩ̃ Sãà a, ɩ̃ bɛ bɔr bɛ been za ɩ.» 10 Sɩmʋ̃ Pɩɛr na tɩ tɛr sɔ-kpɛ̃ɛ a nyɔw ʋ na vʋ̃ɔ, pɛl ɩ a bawr-maal-kara tõ-tone kãw dʋrʋ tobr ŋmãa. A tõ-tone nɛ yúor tɩ dɩ na kɛ Malkisi. 11 Ɛ cɛ a Yeezu tɩ yel ɩ a Pɩɛr: «Lɛb su a fʋ sɔ-kpɛ̃ɛ a ʋ kpar pʋɔ. Ɩ̃ ta nyũ a tuo koli-nyuura a ɩ̃ Sãà na kʋ̀ m a bɩɩ?» 12 A sojarɩ nɩ a bɛ nɩ-kpɛ̃ɛ nɩ a Zifʋ mɩnɛ Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ-gurbɛ tɩ nyɔw nɩ a Yeezu 'lẽ. 13 Bɛ tɩ de nɩ niwn tɛr ʋ cen nɩ a An zie. Ʋ tɩ ɩ n a bawr-maal-kara na dɩ kɛ Kayifʋ a dɩɛm. A Kayifʋ n'ʋ tɩ ɩ a bawr-maal-kara a ʋlɩ yuon nɛ. 14 A Kayifʋ ŋa tɔr za n'ʋ tɩ wul a yã ŋa a Zifʋ mɩnɛ: «A nyɩ vla n'a kɛ nɩ-been yõ kpi a nɩbɛ za ƴãw.» 15 A Sɩmʋ̃ Pɩɛr nɩ a Yeezu po-tuure ƴẽn sob tɩ tu n a Yeezu. A po-tuure ʋl tɩ tu n a Yeezu kpɛ a bawr-maal-kara dàvʋrá, ʋ na tɩ ɩ a bawr-maal-kara nɩ-bãwna a ƴãw. 16 A Pɩɛr ʋl tɩ ar ɩ a yẽw, a dɩ̃dɔr nʋɔr. A po-tuure ʋl na tɩ ɩ a bawr-maal-kara nɩ-bãwna a, tɩ lɛb a yi tɩ ƴɛr ɩ a pɔw na gùre a dɩ̃dɔr a, ɛ ɩ a Pɩɛr ʋ kpɛ. 17 A lɛ n'a a tõ-tõ-bi-pɔw na gùre a dɩ̃dɔr a tɩ yel a Pɩɛr: «A fʋ̃ʋ mɩ̀ a, fʋ bɛ ɩ a nɩr ŋa po-tuure kãw bɩɩ?» A Pɩɛr tɩ yel a: «Ɩ̃ bɛ ɩ ʋ ɛ.» 18 A tõ-tõ-biir nɩ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ-gurbɛ tɩ gbɔw nɩ vũu ʋʋrɛ, ƴawr na tɩ ɩrɛ a ƴãw. A Pɩɛr tɩ pʋɔ na ar ʋʋrɛ a vũu. 19 Lɛ n'a a bawr-maal-kara tɩ sowr ɩ a Yeezu a ʋ po-tuurbɛ yele nɩ a ʋ kanʋ yele. 20 A Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Cãàmɩ́ lɛ n'a ɩ̃ mɩ́ ƴɛrɛ a nɩbɛ za niŋé, ɛ kanɛ nɩ bɛ a puoru-dìrú nɩ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ pʋɔ, a be a Zifʋ mɩnɛ za na mɩ́ ɓã taa a. Ɩ̃ bɛ dãw sɔwlɩ ƴɛr ƴɛrʋ ɛ. 21 Bʋ̃ʋ n'ʋ ɩ fʋ sowre mɛ̃? Sowri a bɛl na bɛr wõ a ɩ̃ kanʋ a, bɛ bãw nɩ a ʋlɩ bom nɛ ɩ̃ na yel a.» 22 A ƴɛr-bie a ŋa bɛ tɩ lo tẽw sɛr ɛ, ɛ a Ŋmɩn-yi-kpɛ̃ɛ gùre ƴẽn sob kãw, na tɩ ar a be a, ɓa ʋ ɛ yel: «A ŋa n'a fʋ sɔwr a bawr-maal-kara ƴɛrʋ bɩɩ?» 23 A Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Mãa wa ƴɛr faa a, wul mɛ̃ a faa lowr; ɛ mãa wa ƴɛr vla a, bʋ̃ʋ n'ʋ so fʋ ŋmɛ m?» 24 Lɛ n'a a An tɩ ƴãw bɛ tɛr a Yeezu 'lẽ cen nɩ a bawr-maal-kara Kayifʋ zie. 25 A Sɩmʋ̃ Pɩɛr ʋl tɩ ar a ʋʋrɛ a vũu. Bɛ tɩ sowr ʋ na: «Fʋ mɩ̀ bɛ ɩ a ʋ po-tuure kãw bɩɩ?» A Pɩɛr ciiri: «Ɩ̃ bɛ ɩ ʋ ɛ.» 26 A bawr-maal-kara tõ-tõ-bie kãw, na ɩ a ʋlɩ sob nɛ a Pɩɛr na tɩ dãw pɛl a tobr ŋmãa a nɩr a, tɩ sowr ʋ na: «Ɩ̃ bɛ tʋ̃ɔ dãw nyɛ̃ b a zaardɛ̃ pʋɔ, fʋ̃ʋ nɩ a Yeezu ɛ?» 27 Ɛ cɛ a Pɩɛr tɩ lɛb a maal ciiri, ɛ daadaa lɛ nʋra kõ. 28 Al pùorí, bɛ tɩ tɛr ɩ a Yeezu yi n a Kayifʋ zie cen nɩ a Ʋrɔm tẽw na-kpɛ̃ɛ lɩɛrɛ yir. Biɓaara tɩ n'a. Bɛ bɛ tɩ kpɛ a Ʋrɔm tẽw na-kpɛ̃ɛ lɩɛrɛ yir ɛ, kɛ́ bɛ taa wa páw dɛwr ɛ, tʋ̃ɔ dɩ a Tɔlʋ cuw. 29 Alɛ so a Pɩlatɩ yi wa a yẽw wa sowri bɛ: «Bʋ̃ʋ sãwna n'a nyɩ yere a nɩr ŋa ƴãw?» 30 Bɛ tɩ sɔw ʋ na: «A nɩr ŋa bɛ tɩ maalɩ yel-faa a, tɩ kʋ̃ʋ tɩ nyɔw ʋ wa n a fʋ zie ɩ.» 31 A Pɩlatɩ lɛb yel bɛ: «Nyɩ de ʋ maal ɩ a ƴɛrʋ tu n a nyɩ Naaŋmɩn-Wulu.» A Zifʋ mɩnɛ yel ʋ: «Tɩ bɛ tɛr sɔr na kʋ́ nɩr kãw za ɩ!» 32 A ŋa n'a a tɩ fɛr kɛ a ƴɛrʋ ʋl, a Yeezu na tɩ ƴɛr manɩ wul a kũu nɛ bʋʋrɛ ʋ na na kpi a, tu. 33 A Pɩlatɩ tɩ lɛb a kpɛ a dĩ̀ó, ɛ bʋɔl a Yeezu sowr ʋ: «Fʋ ɩ n a Zifʋ mɩnɛ nãà bɩɩ?» 34 A Yeezu sɔw ʋ: «Fʋ mɩŋa n'ʋ bãw sowre bɩɩ, nɩ-yoru nɛ bɛ yel kʋ̀ b?» 35 A Pɩlatɩ sowr ʋ: «Ɩ̃ mɩ̀ ɩ n a Zifʋ mɩnɛ nɩ-bʋʋrɛ nɩr kãw bɩɩ? A fʋ nɩ-bʋʋrɛ nɩ a bawr-maal-nɩ-bɛrɛ nyɔw fʋ na wa n a ɩ̃ zie, bʋ̃ʋ n'ʋ fʋ ɩ?» 36 A Yeezu sɔw: «A ɩ̃ naalʋ bɛ yi tẽ-daa ŋa zu ɛ. A ɩ̃ naalʋ tɩ yi a tẽ-daa ŋa zu a, a ɩ̃ nɩbɛ nãá zɛb a faa mɛ̃ bɛr, ɩ̃ ta lo a Zifʋ mɩnɛ nuru pʋɔ ɩ. Ɛ cɛ ƴɛrɛ ŋa a, ɩ̃ naalʋ bɛ ɩ tẽ-daa ŋa zu naalʋ ɛ.» 37 Lɛ n'a a Pɩlatɩ sowr ʋ: «A ɩ lɛ fʋ ɩ nãà ʋ?» A Yeezu sɔw: «Fʋ̃ʋ n'ʋ yere k'ɩ̃ɩ ɩ n nãà. Ɩ̃ dɔw na, ɛ ɩ̃ wa n a tẽ-daa zu k'ɩ̃ɩ wa dɩ a yel-mɩŋa dãsɩɛ. Nɩr za na ɩ yel-mɩŋa nɩr a, bɛrɛ na wone a ɩ̃ ƴɛrʋ.» 38 A Pɩlatɩ yel ʋ: «Bʋ̃ʋ n'ɩ a yel-mɩŋa?» A ƴɛr-bie a ŋa zu n'a, ʋ lɛb yi a Zifʋ mɩnɛ zie tɩ yel bɛ: «Ɩ̃ bɛ nyɛ̃ sãwna za a ʋ zie ɛ. 39 Ɛ cɛ mɛ̃ a lɛ a ɩb na ɩrɛ a nyɩ zie a, ɩ̃ mɩ́ lɛb a bɛr nɩ-pàwra kãw kʋ̀ nyɩ a Tɔlʋ cuw bibir. Nyɩ bɔbr a k'ɩ̃ɩ lɛb bɛr a Zifʋ mɩnɛ nãà bɩɩ?» 40 Bɛ tɩ ŋmɩɛr ɩ cɛlsɩ bɛ za: «Ta bɛr a ʋl ɛ, bɛr Barabasɩ!» Zɩ̃ kɛ a Barabasɩ nɛ tɩ ɩ n nyãnyu-nɩ-kʋ́rɛ.

19

1 Lɛ n'a a Pɩlatɩ tɩ ƴãw bɛ nyɔw a Yeezu cen nɩ tɩ fɔb. 2 A sojarɩ tɩ wób ɩ gʋʋr kpa-wʋɔ vɔblɩ ʋ, ɛ de kpar-kpɛ̃ɛ zɩɛ kãw su ʋ. 3 Bɛ mɩ́ tɩ taw na pɩɛl ʋ, ɛ yel ʋ: «Yaanɩ, Zifʋ mɩnɛ nãà a!» Ɛ́ mɩ́ ɓa ʋ kɔrɩ́. 4 A Pɩlatɩ tɩ lɛb a yi tɩ yel a nɩbɛ: «Nyɩ nyɛ̃, ɩ̃ na tɛr ʋ na yi wa n a yẽw ka, kɛ́ nyɩ tʋ̃ɔ nyɛ̃ bãw k'ɩ̃ɩ bɛ nyɛ̃ sãwna za a nɩr ŋa zie na sɛw kɛ́ bɛ kʋ́ a ɩ.» 5 A Yeezu tɩ yi na vɔblɩ a gʋʋr kpa-wʋɔ, ɛ su a kpar-kpɛ̃ɛ zɩɛ. A Pɩlatɩ tɩ yel bɛ na: «Nyɩ nyɛ̃ a nɩr!» 6 Ɛ cɛ a bawr-maal-nɩ-bɛrɛ nɩ a bɛ nɩbɛ na wa nyɛrɛ ʋ lɛ pɛ a, bɛ ŋmɩɛr ɩ cɛlsɩ yere nɩ: «Kpa ʋ da-gara zu! Kpa ʋ da-gara zu!» A Pɩlatɩ lɛb yel bɛ: «Nyɩ mɩ̀ de ʋ kpa a da-gara zu, mãa ƴãw a, ɩ̃ bɛ nyɛ̃ sãwna za a ʋ zie ɩ.» 7 A Zifʋ mɩnɛ lɛb yel ʋ: «Tɩ tɛr ɩ Naaŋmɩn-Wulu, ɛ a wulu ŋa tub ƴãw a, a fɛr a k'ʋʋ kpi: ʋ na bʋɔlɛ ʋ tʋɔra Naaŋmɩn Bie a ƴãw!» 8 A Pɩlatɩ na wa wõ a ƴɛr-bie a ŋa a, dɛ̃bɩ̃ɛ lɛb a bãw kpɛ ʋ yaga za. 9 Ʋ tɩ lɛb a kpɛ a dĩ̀ó tɩ sowri a Yeezu: «Nyɩnɛ fʋ yi?» Ɛ cɛ a Yeezu bɛ tɩ haa nʋɔr sɔw ʋ ɛ. 10 Lɛ n'a a Pɩlatɩ lɛb yel ʋ: «Fʋ bɛ ƴɛrɛ ƴɛrʋ sɔwr mɛ̃ ɩ? Fʋ bɛ bãw k'ɩ̃ɩ tɛr ɩ fãw na tʋ̃ɔ kpa b a da-gara zu, bɩɩ lɛb bɛr fʋ ɛ?» 11 Ɛ cɛ a Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Naaŋmɩn bɛ tɩ kʋ̀ b a fãw a, fʋ kʋ̃ʋ tɩ tɛr fãw kãw za a ɩ̃ zu ɛ. Alɛ so, a nɩr ʋl na mɩl mɛ̃ nyɔw ƴãw a fʋ nuru pʋɔ a tɛr ɩ sãwna zuo fʋ.» 12 A lɛ n'a a Pɩlatɩ tɩ bɔbr a Yeezu lɛb-bɛrʋ. Ɛ cɛ a Zifʋ mɩnɛ tɩ ŋmɩɛr ɩ cɛlsɩ yere nɩ: «Fʋ̃ʋ wa lɛb bɛr a nɩr ŋa a, fʋ bɛ ɩ a Sezaar bá ɩ! Nɩr za na bʋɔlɛ ʋ tʋɔra nãà a ɩ n a Sezaar dɔ̃-sob.» 13 A Pɩlatɩ na wa wõ a lɛ a, ʋ ƴãw na bɛ tɛr a Yeezu yi wa n; ʋ do zɩ̃ a ƴɛrʋ-dɩb da-kɔw zu, a zie nɛ bɛ na bʋɔlɛ kɛ Kʋsɛ-pamɛ-davʋra a, ɛ Ebire bʋɔlɛ Gabata a. 14 A Tɔlʋ cuw zãa daarɩ tɩ n'a, man a mʋ̃tɔ̃w na põ zɛ̃ taa a. A Pɩlatɩ tɩ yel ɩ a Zifʋ mɩnɛ: «Nyɩ nyɛ̃ a nyɩ nãà!» 15 Ɛ cɛ bɛ tɩ ŋmɩɛr ɩ cɛlsɩ: «Ʋ kpi! Ʋ kpi! Kpa ʋ da-gara zu!» A Pɩlatɩ lɛb yel bɛ: «Ɩ̃ kpa a nyɩ nãà a da-gara zu bɩɩ?» A bawr-maal-nɩ-bɛrɛ sɔw: «Sezaar yõ n'ɩ tɩ nãà.» 16 Lɛ n'a ʋ tɩ bɛr a Yeezu kʋ̀ bɛ kɛ́ bɛ tɩ kpa ʋ a da-gara zu. A lɛ n'a bɛ tɩ nyɔw a Yeezu yi n. 17 A Yeezu tɩ tuo nɩ a ʋ da-gara ʋ mɩŋa yi n a tẽw pʋɔ, cen nɩ a zie kãw na dɩ kɛ Zu-ŋman-zie, ɛ́ bɛ bʋɔlɛ Gɔlgɔta a Ebire ƴɛrʋ pʋɔ a. 18 Be n'a bɛ tɩ kpa ʋ a da-gara zu nɩ nɩbɛ ayi a ʋ lõbowe ƴãw, ɛ a Yeezu be a sɔgɔ. 19 A Pɩlatɩ tɩ ƴãw na bɛ sɛb a sɛbrʋ ŋa mɛr a da-gara zu: «A Yeezu na yi Nazarɛtɩ a, Zifʋ mɩnɛ nãà.» 20 A Zifʋ mɩnɛ yaga tɩ kanɩ nɩ a sɛbrʋ ŋa. A zie nɛ bɛ na tɩ kpa a Yeezu a da-gara zu a na bɛ tɩ zãá nɩ a tẽw pʋɔ a ƴãw, ɛ a sɛbrʋ tɩ sɛb ɩ Ebire nɩ Latɛ̃ nɩ Gɩrɛkɩ ƴɛrʋ a. 21 A Zifʋ mɩnɛ bawr-maal-nɩ-bɛrɛ tɩ yel ɩ a Pɩlatɩ: «Ta sɛb kɛ: ‹Zifʋ mɩnɛ nãà ɩ›, ɛ cɛ sɛb kɛ: ‹A nɩr ŋa yel a: ɩ̃ ɩ n a Zifʋ mɩnɛ nãà.› » 22 A Pɩlatɩ sɔwl bɛ: «A lɛ ɩ̃ na sɛb a, sɛb na.» 23 A sojarɩ na wa kpa a Yeezu a da-gara zu baar a, bɛ de nɩ a ʋ kparɩ põ ziir anaar, kɛ́ ŋa za tʋ̃ɔ páw. Ɛ pãa tɩ cɛ a kpar-kpɛ̃ɛ: ʋ bɛ tɩ tɛr sɩɛrʋ ɛ, wobru n'a bɛ tɩ tĩ a zu ɛ wob ʋ za ɓil tɩ baarɩ. 24 A sojarɩ tɩ yere na kʋ̀rɛ taa: «Tɩ ta cɩɛrɩ a kparʋ ŋa põ ɩ, tɩ ŋmɛ gbãw de.» A yele a ŋa za ɩ na, kɛ a Sɛb-sõw ƴɛr-bie tʋ̃ɔ tu vla: «Bɛ põ nɩ a ɩ̃ fɔbr za, ɛ de a ɩ̃ kpar-kpɛ̃ɛ dɩ n gbãw.» A lɛ tɔr za n'a a sojarɩ tɩ ɩ. 25 A Yeezu mã nɩ a ʋ mã yɛb Marya, Kilofaar pɔw, nɩ Madala tẽw Marya tɩ ar a pɩɛlɩ a Yeezu da-gara. 26 A Yeezu na wa nyɛ̃ a ʋ mã nɩ a ʋ po-tuur-nɔna na ar pɩɛl ʋ a, ʋ yel ɩ a ʋ mã: «Pɔw ɩ, nyɛ̃ a fʋ bie.» 27 Ɛ lɛb yel a po-tuure nɛ mɩ̀: «Nyɛ̃ a fʋ mã.» Ɛ a na dɛ tɩ tĩ a ʋlɩ daar nɛ a, a po-tuure tɛr ʋ na kul ɩ a ʋ yir. 28 Al pùorí, a Yeezu na tɩ bãw kɛ a yele za nʋɔr kʋ́ na a, ʋ yel ɩ a ŋa, k'aa Sɛb-sõw tʋ̃ɔ tu tɩ ɓɩɩlɩ: «Kʋ̃ɔ-nyuur kpɩɛr mɛ̃ na.» 29 Duwle kãw tɩ be n be paalɩ dã-miiru. Bɛ tɩ de nɩ sapɔ̃ tõ a dã-miiru nɛ pʋɔ ɛ cɔr ba ɩzɔpɩ dale ƴãw tur ʋ a nʋ́ɔrɩ́. 30 A Yeezu tɩ nyũ n a dã-miiru, al pùorí ʋ yel: «A yele za nʋɔr kʋ́ na!» Ɛ pãa gʋɔ a zu, ɛ ŋmãa vʋʋrʋ. 31 A cuw zãa daarɩ tɩ n'a. A Zifʋ mɩnɛ bɛ tɩ bɔbr k'aa kũuni cãa yawlɩ a da-garɩ zu a pɩɛnʋ-bibir ɛ, a ʋlɩ pɩɛnʋ-bibir na baa tɩ ɩ bibi-kpɛ̃ɛ a ƴãw. Bɛ tɩ cen na tɩ zɛlɩ a Pɩlatɩ k'ʋʋ ƴãw bɛ kar a kũuni gbɛɛ, ɛ yaw bɛ a da-garɩ zu. 32 Lɛ n'a a sojarɩ tɩ wa wa kar a nɩbɛ ayi bɛl gbɛɛ, bɛ na tɩ lãw kpa n a Yeezu a da-garɩ zu a. 33 Bɛ na wa ta a Yeezu zie a, bɛ nyɛ̃ ʋ na ʋ kpi baarɩ; alɛ so bɛ bɛ kar a ʋ gbɛɛ ɩ. 34 Ɛ cɛ a soja kãw tɩ cɔr ɩ a ʋ lõbowr puo nɩ kafin. Daadaa lɛ zɩ̃ɩ nɩ kʋ̃ɔ lãw pili taa yi. 35 A sob nɛ na nyɛ̃ a dɩ n a dãsɩɛ, ɛ a dãsɩɛ ʋ na dɩ a ɩ n yel-mɩŋa. A Sob ŋa bãw k'ʋʋ yere nɩ yel-mɩŋa kɛ́ nyɩ mɩ̀ saw de. 36 A yele a ŋa za ɩ na kɛ a Sɛb-sõw ƴɛr-bie a ŋa tu vla: «Bɛ kʋ̃ ka a ʋ kɔbr been kãw za ɩ.» 37 Zie kãw, a Sɛb-sõw lɛb a yel: «Bɛ na jɩrɛ nɩ a ʋlɩ sob nɛ bɛ na cɔr col a.» 38 A al pùorí, Zuzɛb na yi Arimate tẽw a, na tɩ ɩ a Yeezu po-tuure kãw ɛ sɔwlɛ bɛrɛ a Zifʋ mɩnɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ƴãw a, tɩ zɛlɩ nɩ a Pɩlatɩ k'ʋʋ saw ʋ de a Yeezu ƴãgan. A Pɩlatɩ tɩ kʋ̀ ʋ a sɔr, ʋ cen tɩ de a Yeezu ƴãgan. 39 Nikodem mɩ̀ tɩ wa na, ʋlɛ nɩ a Yeezu na tɩ nyɛ̃ taa tɩ̃ɩsɔw kãw a. Ʋ tɩ tɛr ɩ kãa-nyũu bɛ na dʋw nɩ alowɛsɩ vaar a, ta mɛ̃ kilo lɩzɛr ɩ pie a, wa n. 40 Bɛ tɩ de nɩ a kãa a ŋa zɛ a Yeezu ƴãgan, ɛ de pɛnɛ vili nɩ ʋ mɛ̃ a lɛ a Zifʋ mɩnɛ na mɩ́ cɔbrɩ a bɛ kũuni a. 41 Zaardɛ̃ kãw tɩ pɩɛl ɩ a zie nɛ bɛ na kpa a Yeezu a da-gara zu a. Ɛ a zaardɛ̃ nɛ pʋɔ, bɔw-paala tɩ be n be, bɛ bɛ ũù nɩr za a ʋ pʋɔ sɛr ɛ. 42 A na tɩ ɩ a Zifʋ mɩnɛ cuw zãa daarɩ a, ɛ a bɔw nɛ tɩ pɩɛl a, be n'a bɛ ũù a Yeezu.

20

1 A kɔsɩɛra bibir, Madala tẽw Marya tɩ ìr ɩ biɓaar-pipi, a zie na tɩ cãa liw a, cen a yaa pɛr. Ʋ tɩ nyɛ̃ na bɛ bìlì a kʋsɩɛr bɛr a bɔw nʋɔr ƴãw. 2 Ʋ tɩ zɔ na cen tɩ páw a Sɩmʋ̃ Pɩɛr nɩ a Yeezu po-tuur-nɔna yel bɛ: «Bɛ ír ɩ a Sore a yaa pʋɔ ɛ́ tɩ bɛ bãw be bɛ na ƴãw ʋ a ɩ.» 3 Lɛ n'a a Pɩɛr tɩ yi, ʋlɛ nɩ a po-tuure ʋl, bɛ cen a yaa pɛr. 4 Bɛ za ayi tɩ lãw na zɔrɛ; ɛ cɛ a po-tuure ʋl tɩ zɔ na zuo a Pɩɛr bɛr ɛ tɩ dãw ta a yaa pɛr. 5 Ʋ tɩ muul a nyɛ̃ a pɛnɛ na gã a, ɛ cɛ ʋ bɛ tɩ kpɛ ɩ. 6 A Sɩmʋ̃ Pɩɛr na tɩ tuur ʋ a, mɩ̀ pãa tɩ ta na. Ʋ tɩ kpɛ n a yaa pʋɔ nyɛ̃ a pɛnɛ na gã a 7 ʋ mɩ̀ tɩ nyɛ̃ nɩ a pɛn ʋl na tɩ páw a Yeezu zu a; ʋ bɛ tɩ bin lãw nɩ a pɛn-taabɛ ɩ, ʋ tɩ puuli na gã ʋ yõ zie. 8 Lɛ n'a a po-tuure ʋl mɩ̀ pãa kpɛ, ʋl na tɩ de niwn ta a yaa pɛr a. Ʋ tɩ nyɛ̃ na ɛ saw de. 9 Wa tɩ tɔ a lɛn daar a, a po-tuurbɛ cãa bɛ tɩ bãwnɩ a kɛ a fɛr a kɛ a Yeezu lɛb yi a kũuni pʋɔ, mɛ̃ a lɛ a Sɛb-sõw na yel a ɩ. 10 Al pùorí, a po-tuurbɛ tɩ lɛb a kul. 11 A Marya tɩ ar ɩ a yẽw, a yaa pɛr, kone. Ʋ tɩ cãa na kone ɛ wa muul ɩ a bɔw pʋɔ 12 nyɛ̃ malkɩ mɩnɛ ayi bɛ su bʋ̃-pɛlɛ zɩ̃ nɩ a be tɔr za bɛ na tɩ gaalɩ a Yeezu ƴãgan a, kãw tɩ zɩ̃ n a zu ƴãw, ɛ ƴẽn sob zɩ̃ a gbɛɛ ƴãw. 13 Bɛ tɩ sowr ʋ na: «Pɔw ɩ, bʋ̃ʋ tɛr fʋ fʋ kone?» Ʋ tɩ sɔw bɛ na: «Bɛ ír ɩ a ɩ̃ Sore, ɛ ɩ̃ bɛ bãw be bɛ na ƴãw ʋ a ɩ.» 14 Ʋ na tɩ cãa ƴɛrɛ a, ʋ wa lɩɛb a nyɛ̃ a Yeezu ʋ ar a be, ɛ ʋ bɛ bãw kɛ ʋlɛ n'ʋ ɛ. 15 A Yeezu tɩ sowr ʋ na: «Pɔw ɩ, bʋ̃ʋ tɛr fʋ fʋ kone? Ãa n'ʋ fʋ bɔbr?» Ɛ cɛ a Marya ʋl tɩ manɛ kɛ a zaardɛ̃-gùre n'ʋ ɛ yel ʋ: «Sore e, fʋ̃ʋ wa n'ʋ de ʋ a, fʋ̃ʋ wul mɛ̃ a be fʋ na ƴãw ʋ a, ɛ ɩ̃ na cen na tɩ ɓaw ʋ!» 16 A Yeezu tɩ yel ʋ na: «Marya!» Ʋ tɩ ƴaw na lɩɛbɩ ɛ yel ʋ nɩ a Ebire ƴɛrʋ: «Arabuni!» A pɛr lɛ kɛ: «Wul-wul-kara.» 17 A Yeezu yel ʋ: «Ta nyɔw mɛ̃ tɛr ɛ! Bʋ̃ʋ n'ʋ vɛ̃, ɩ̃ bɛ do a ɩ̃ Sãà zie sɛr ɛ. Fʋ̃ʋ a, cen tɩ páw a ɩ̃ yɛbr yel bɛ k'ɩ̃ɩ duor ɩ a ɩ̃ Sãà mɩ̀ na ɩ a nyɩ Sãà a zie, a ɩ̃ Naaŋmɩn, mɩ̀ na ɩ a nyɩ Naaŋmɩn a zie.» 18 A lɛ n'a a Madala tẽw Marya tɩ cen tɩ yel kʋ̀ a po-tuurbɛ: «Ɩ̃ nyɛ̃ nɩ a Sore. Ɛ a ŋa n'a ʋ yel kʋ̀ m.» 19 A ʋlɩ kɔsɩɛra nɛ tɔr za bibir zaanʋɔra, a Yeezu po-tuurbɛ tɩ zɩ̃ n yir kãw pʋɔ ɛ kpa a pamɛ̃, a Zifʋ mɩnɛ dɛ̃bɩ̃ɛ ƴãw. Bɛ wa bere na a Yeezu wa ar a bɛ sɔgɔ ɛ yel bɛ: «A ƴã-ɓaarʋ, ʋ be a nyɩ zie!» 20 Ʋ na tɩ ƴɛr a a ŋa baar a, ʋ wul bɛ nɩ a ʋ nuru nɩ a ʋ lõbowr. Nʋ̃ɔ̀ tɩ ɩrɛ nɩ a ʋ po-tuurbɛ yaga, a bɛ na tɩ lɛb nyɛ̃ a bɛ Sore a ƴãw. 21 Ʋ tɩ lɛb a maal yel bɛ: «A ƴã-ɓaarʋ, ʋ be a nyɩ zie! Mɛ̃ a lɛ a Sãà na tõ m a, lɛ n'a ɩ̃ mɩ̀ tone nyɩ.» 22 Ʋ na wa yel a ŋa baar a, ʋ pɛbl ɩ pɩɛlʋ ƴãw a bɛ zu ɛ yel bɛ: «Nyɩ de a Vʋʋrʋ Sõw! 23 Nyɩmɛ wa dɩ nɩbɛ yel-bebe suur kʋ̀ bɛ a, Naaŋmɩn mɩ̀ na dɩ na kʋ̀ bɛ, ɛ́ nyɩmɛ wa zawrɩ nɩbɛ yel-bebe suur dɩb a, Naaŋmɩn mɩ̀ na zawr ɩ a dɩb.» 24 A Pie-nɩ-ayi ƴẽn sob kãw, na dɩ kɛ Toma, ɛ bɛ bʋɔlɛ Didim a, bɛ tɩ pʋɔ a bɛ pʋɔ a lɛn daar a Yeezu na tɩ wa a bɛ zie a ɩ. 25 A ʋ po-tuur-taabɛ tɩ yel a kʋ̀ ʋ: «Tɩ nyɛ̃ nɩ a Sore!» A Toma lɛb yel bɛ: «Mãa bɛ wa nyɛ̃ a pĩi-bie bãwfʋ a ʋ nuru pʋɔ a, mãa bɛ wa ír nobir tɔ n a pĩi-bie bãwfʋ a ŋa a, mãa bɛ wa ír nũu tõ a ʋ lõbówrí a, ɩ̃ kʋ̃ saw de ɩ.» 26 Bibie anĩ pùorí, a Yeezu po-tuurbɛ tɩ lɛb a maal ɓã taa a yir pʋɔ, a Toma mɩ̀ pʋɔ. A pamɛ̃ tɩ cãa na kpa, ɛ a Yeezu wa kpɛ ar a bɛ sɔgɔ ɛ yel bɛ: «A ƴã-ɓaarʋ, ʋ be a nyɩ zie!» 27 Al pùorí, ʋ tɩ yel ɩ a Toma: «Wa n a fʋ nobir ka, bɛl a ɩ̃ nuru nyɛ̃, wa n a fʋ nũu wa tõ a ɩ̃ lõbówrí, bɛr a nɔkpɛn ɛ saw de.» 28 A Toma tɩ sɔw na yel: «Fʋ ɩ n ɩ̃ Sore nɩ ɩ̃ Naaŋmɩn!» 29 A Yeezu tɩ yel ʋ na: «Fʋ na nyɛ̃ m a bɛ n'a fʋ saw de e? Zu-nʋ̃ɔ̀ dem n'ɩ a bɛl na bɛ nyɛ̃ ɛ saw de a!» 30 A Yeezu tɩ cãa na maalɩ yele yaga na ɩ bãwfʋ sãá a, a ʋ po-tuurbɛ niŋé, ɛ cɛ bɛ bɛ tʋ̃ɔ sɛb a za ƴãw a sɛbɛ ŋa pʋɔ ɩ. 31 A a ŋa bɛ na sɛb ƴãw a, bɛ sɛb a ƴãw kɛ́ nyɩ saw de kɛ a Yeezu sɩrɩ na ɩ a Kɩrɩta, a Naaŋmɩn Bie, ɛ a nyɩ sawfʋ zũú n'a nyɩ na páw a nyɔ-vʋʋrʋ a ʋ yúor ƴãw.

21

1 A Yeezu tɩ lɛb a wul ʋ tʋɔra a ʋ po-tuurbɛ a Tɩberiyadɩ kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ nʋɔr. Nyɩ nyɛ̃ a lɛ a na tɩ tu a. 2 Sɩmʋ̃ Pɩɛr nɩ Toma, bɛ na bʋɔlɛ Didim a, nɩ Natanayɛl na yi Kana a Galile tẽw a, a Zebede bibiir nɩ a Yeezu po-tuurbɛ ayi kãw tɩ nɛ bɛ. 3 A Sɩmʋ̃ Pɩɛr tɩ yel ɩ a bɛ zie: «Mãa cere nɩ zʋ́mɛ nyɔwfʋ.» Bɛ yel ʋ: «Tɩ mɩ̀ na páw fʋ na cen.» Bɛ tɩ yi na kpɛ a gbor, ɛ cɛ a ʋlɩ tɩ̃ɩsɔw nɛ bɛ bɛ tɩ nyɔw bom za ɩ. 4 A zie na wa vɩɛrɛ a, a Yeezu tɩ ar ɩ a kʋ̃ɔ-kpɛ̃ɛ nʋɔr, ɛ cɛ a ʋ po-tuurbɛ bɛ tɩ bãw kɛ ʋlɛ n'ʋ ɛ. 5 A Yeezu tɩ yel bɛ na: «Bibiir i, nyɩ tɛr ɩ zʋ́mɛ ɛ?» Bɛ sɔw: «Ʋ̃ʋ'hʋ̃.» 6 Ʋ yel bɛ: «Nyɩ lɔb a mɩ̃ɛ a gbor dʋrʋ lowr, ɛ́ nyɩ na páw na.» Lɛ n'a bɛ tɩ lɔb a mɩ̃ɛ, ɛ́ bɛ lɛb tʋɔr ʋ tawr yire nɩ ɛ: ʋ tɩ paal ɩ a zʋ́mɛ zuo. 7 A po-tuure nɛ a Yeezu na tɩ nɔnɛ a tɩ yel ɩ a Pɩɛr: «A Sore n'ʋ!» A Sɩmʋ̃ Pɩɛr na wa wõ kɛ a Sore n'ʋ a, ʋ su n a ʋ kparʋ - ʋ tɩ ɩ n ƴãgã-zawla - ƴaw lo n a kʋ̃ɔ̀mɩ́. 8 A ʋ po-tuur-taabɛ tɩ waar ɩ nɩ a gbor, lãw tawr ɩ a mɩ̃ɛ na paalɩ a zʋ́mɛ: bɛ bɛ tɩ zãá nɩ a kõkowr ɛ, a tɩ ta na mɛ̃ mɛtɩr kʋba a. 9 Bɛ na tɩ siw a, bɛ nyɛ̃ nɩ zʋ́mɛ vũu-bie zu nɩ dipɛ̃. 10 A Yeezu tɩ yel bɛ na: «Nyɩ ír a zʋ́mɛ nyɩ na nyɔw a ƴɛrɛ ŋa a wa n.» 11 A Sɩmʋ̃ Pɩɛr tɩ lɛb a do a gbor pʋɔ, ɛ taw a mɩ̃ɛ yi n a kʋ̃ɔ nʋɔr, a mɩ̃ɛ tɩ paal ɩ zʋ́m-bɛrɛ lɩz'a ayopõi nɩ pie dɔwlɩ zʋ́mɛ ata. Ɛ a zʋ́mɛ na saa tɩ yãwmɛ̃ zɛ̃ a ŋa a, a mɩ̃ɛ bɛ tɩ cɩɛrɩ ɛ. 12 A Yeezu tɩ yel bɛ na: «Nyɩ wa dɩ.» A po-tuurbɛ been kãw za bɛ tɩ saw sowre ʋ ɛ: «Ãa nɛ b?» Bɛ tɩ bãwnɩ a na a Sore na n'ʋ a. 13 A Yeezu tɩ taw na ta de a dipɛ̃ kʋ̀ bɛ, ɛ mɩ̀ lɛ ɩ a lɛ nɩ a zʋ́mɛ. 14 A gb'a ata sob tɩ n'ɩ a lɛ a Yeezu na tɩ wul ʋ tʋɔra a ʋ po-tuurbɛ a ʋ kũuni-pʋɔ-lɛ-yib pùorí a. 15 Bɛ na wa dɩ baar a, a Yeezu yel ɩ a Sɩmʋ̃ Pɩɛr: «Sɩmʋ̃, Zã bi-dɛb ɩ, fʋ nɔnɛ mɛ̃ na zuo a bɛ ŋa bɩɩ?» Ʋ sɔw: «Ʋ̃ʋ, Sore e, fʋ bãwnɩ a na ɩ̃ na nɔnɛ fʋ a.» A Yeezu yel ʋ: «Cɩ̃ɩnɛ a ɩ̃ peli.» 16 A Yeezu tɩ lɛb a sowr ʋ a gb'a ayi sob ƴãw: «Sɩmʋ̃, Zã bi-dɛb ɩ, fʋ nɔnɛ mɛ̃ na a?» Ʋ sɔw: «Ʋ̃ʋ, Sore, fʋ bãwnɩ a na ɩ̃ na nɔnɛ fʋ a.» A Yeezu yel ʋ: «Ɩ a ɩ̃ pi-cɩ̃ɩnɛ.» 17 Ʋ tɩ lɛb a yel a gb'a ata sob ƴãw: «Sɩmʋ̃, Zã bi-dɛb ɩ, fʋ nɔnɛ mɛ̃ na a?» Pʋ-sãwna tɩ tɛr ɩ a Pɩɛr, a Yeezu na tɩ sowr ʋ a gb'a ata sob ƴãw a: «Fʋ nɔnɛ mɛ̃ na a?» Ɛ ʋ tɩ sɔw na: «Sore e, fʋ bãw nɩ bom za, fʋ bãwnɩ a na ɩ̃ na nɔnɛ fʋ a.» A Yeezu yel ʋ: «Cɩ̃ɩnɛ a ɩ̃ píir. 18 Yel-mɩŋa sɩza sɩza n'a ɩ̃ yere kʋ̀rɛ fʋ: fʋ na tɩ ɩ pɔlbile a lɛn daar a, fʋ mɩ́ tɩ sɛ n a fʋ kpawr fʋ tʋɔra cere nɩ be fʋ na bɔbr a; fʋ̃ʋ wa kor a, fʋ na mɩ́ zɛw nɩ a kpãkpãmɛ ɛ nɩ-yũo sɛ b a kpawr, ɛ tɛr fʋ cere nɩ ʋlɩ zie nɛ fʋ na bɛ bɔbr a.» 19 A Yeezu tɩ yel ɩ a a ŋa, k'ʋʋ wul a kũu nɛ bʋʋrɛ a Pɩɛr nãá wa kpi ɩ kɛ̀ Naaŋmɩn nyɛ̃ yúor-vɩɛlʋ-danʋ a. A Yeezu na tɩ yel a ŋa baar a, ʋ yel ɩ a Pɩɛr: «Tuur mɛ̃!» 20 A Pɩɛr na tɩ ŋmɛlɩ kaa a pùorí a, ʋ nyɛ̃ nɩ a po-tuure ʋl a Yeezu na nɔnɛ a, a ʋl na tɩ cɩɩlɩ cen a Yeezu nyãa ƴãw a dɩb daar sowr ʋ: «Sore e, ãa n'ɩ a sob nɛ na na mɩl fʋ nyɔw tɩr a?» 21 A Pɩɛr na tɩ nyɛ̃ ʋ a, ʋ sowr ɩ a Yeezu: «Ɛ a ŋa sob, Sore e, bʋ̃ʋ n'ʋ na ɩ ʋ?» 22 A Yeezu tɩ sɔw ʋ na: «Mãa wa bɔbr k'ʋʋ be be ɛ gùre ɩ̃ tɩ lɛb wa a, a jɩrɛ fʋ na bɩɩ? A fʋ̃ʋ a, tuur mɛ̃!» 23 A lɛ n'a bɛ tɩ ŋmɛ yaarɩ a yɛbr sɔgɔ kɛ a po-tuure ŋa kʋ̃ kpi ɛ. Ɛ cɛ a Yeezu bɛ tɩ yel ʋ k'ʋʋ kʋ̃ kpi ɛ. Ʋ tɩ yel a: «Mãa wa bɔbr k'ʋʋ be be ɛ gùre ɩ̃ tɩ lɛb wa a, a jɩrɛ fʋ na bɩɩ?» 24 A po-tuure ŋa n'ʋ dɩrɛ a yele a ŋa dãsɩɛ, ɛ ʋlɛ n'ʋ sɛb a, ɛ tɩ bãwnɩ a na, a ʋ dãsɩɛ tu n yel-mɩŋa. 25 A Yeezu cãa na lɛ maalɩ yel-yaga yaga: bɛlɛ tɩ sɛbr a za been been a, ɩ̃ tɩɛrɛ k'aa tẽ-daa za kʋ̃ʋ tʋ̃ɔ de a sɛbr bɛ nãá sɛb a ɩ.