JOHN

1

1 Piilimka po wenmazuk ale tzuk meena a jam karo, alege Nyuvuri Wanni a poom a li boro kama. Wanni nyiem kasim bo ale ka Naawen diipo meena. Wanni me ale Naawen dek a jam ka bunyi. 2 A nyini ku piilimka po a ta a che, Wanni a nyiem kasim jam bo ale ka Naawen diipo meena. 3 Naawen ale basi ate wa ny wenmazuk ale tzuk meena ale anta baai meena ale bo wenmazuk ale tzuk la. Jaab buui meena ka Naawen ale basi ate wa ny. 4 Nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la, a bo ka Wanni jigi. Nyuvunni de ale ta bolim a jam tzuk ayen nuru meena a nya. 5 Wa nyuvuri a ny se ka bolim ate ba tati ate bu a nya legi po dii la. Legini an baga a kpimsi bolimu. 6 Nuru wanyi ale jam boro ate ba a wi wa ayen Jn ate Naawen a tom wa. 7 Wa jam kama ayen wa sak nuruba bolimu wie, ate ba nya siuk a wom abe ba ta siaka. 8 Daa Jn a jam le bolimu, alege ka Naawen ale tom wa ayen wa jam a sak nuruba bolimu wie. 9 Wala a jam le bolim maka dek buui ale jam tka meena po, ayen waai meena a baga a nya siuk a bo bu jigini. 10 Nyuvuri Wanni a jam bo ka tka meena po. Naawen ale basi ate wa ny ka ale jaab buuri meena ale bo ka zuk la, alege tka meena demma a jam ze wa le ka waai la. 11 Wa jam ka wa dek tka demma, jigi alege ba zri wa. 12 Alege baai ale a tuesi wa ale ta siaka ale wa la, wa te ba ka siuk ate ba chim Naawen bisa. 13 Nuruba a nyiem ale kasim a biak ba bisa dii la a kan basi ate ba a chim Naawen bisa. Ku jam daa nuruba dek yaalika nyi ale soa ate wa chim ba ko. Ku jam ka wa dek yaalika nyi ate wa chim ba ko. 14 Nyuvuri Wanni a jam chim ka nurubiik ate Naawen a pa wa niaka ale wa wensiea a te wa ate wa jam a boro ale ti. Wa nyiini ale wa Kowa Biik. Ate ti nya wa zulaa ale wa nalimu ate wa tuesi wa Kowa jigi la. 15 Jn a jam sak nuruba wa wie ale a kaari a weeni ayen, “Mi a weeni ni nuruwa de wie kama. Wa bo ka mi aa a sa cheena. Wa li boro kama ale ge ate ba biak mi. Ka dila ale soa ate wa chim kpagi a gaam mi la.” 16 Wa niaka ale zuak la nyi ate wa baga a niak ti meena. Wa abe le kasim a niak ti kama diipo meena. 17 Naawen ale basi ate Moosis a pa wa Sinsaa a te nuruba alege ka Yeezu nyi ate Naawen a sak ti wa niaka ale wa wensiea. 18 Nuru waai an diem a nya Naawen ya, alege wa be yeka waai ale Naawen ale ka bunyi ale man bo wa jigi la, wala a sak ti wa wie kama. 19 Dai ye po Juuma kpaa ale jam bo Jerusalem tka la a yaa tom Juuma Puusika Yenni tomteerma ale baai ate ba a wi ba ayen Livaiba la, ba gela ayen ba che a ga bek Jn ayen, “Ka fi ale Varibasidwa waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom wa la?” 20 Jn an jam a zri ba tulisika alege weeni ba a lagri ayen, “Daa mi ale Varibasidwa.” 21 Ba yaa man bek wa ayen, “Fi be ka wana? Fi ka Naawen biisiteerwa waai ate ba a wi ayen Elaja la?” Jn a yaa weeni ayen, “Mi daa wala.” Ba yaa man bek wa ayen, “Ka fi ale Naawen biisiteerwa waai ate tama a poli ayen Naawen ale tom wa ti jigi la?” Jn man weeni ba ayen, “Aawo, daa mi.” 22 Ba yaa weeni wa ayen, “Be weeni ti fi ale ka waai la. Kan daa di ate ti man che baai ale tom ti la jigi, ba a yaali kama ayen ti weeni ba wari. Fi abe ka wana?” 23 Jn a yaa weeni ba ayen, “Naawen biisiteerwa waai ate ba a wi ayen Azaya la a jam marisi Naawen gbaka po dila po dila po a weeni ayen Naawen a weeni ayen, ‘Mi ka lueluk kuui ale a kaari sagini po a weeni ayen, teenti Nynwa siuku a te wa jam.’ ” 24 Juuma baai ale jam a tom Naawen Puusika Yenni tomteerma ale Livaiba Jn jigi la, a jam ka baai ate ba a wi ba ayen Farisiiba la. 25 Baai ate ba tom la a yaa man bek Jn ayen, “Kan daa fi ale Varibasidwa waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom la a yaa se Elaja yaa Naawen biisiteer nwala, ka boa ale soa ate fi a te nuruma soka ale nyiama?” 26 Jn a yaa weeni ba ayen, “Mi a te ka nuruba soka ale nyiam ayen m gomsi ba a magsi ate ba a limsi nuru waai a le cheena la. Wa dek a bo ti sunsu dela kama jinla. Nama dek a ze nuru wala ale ka waai la. 27 Wala a bo ka mi aa a cheena. Mi posima ale m nin domsi a kali wa ni a yeeri wa nuensaa a te wa.” 28 Wiea de meena a ny ka Betani tka po, Jn a jam a te nuruma soka ka Jodan benni kuk ndila. 29 Vari ale veenti la Jn a yaa nya Yeezu ale wa cheena wa jigi, ate wa yaa weeni baai ale jam mata dula jigini la ayen, “Ni nya, nuruwa de a ny ase ka posuk ate Juuma a nyiem a kasim a pa a ko a te Naawen la. Wala ale a basi ate Naawen a vo tka meena demma ny kaasuku. 30 Ni teeri mi ale weeni wa wie dii ale ni la. Mi a li weeni ni ayen nuru ale bo mi aa a cheena. Wa poom li a boro kama ale ge ate ba biak mi. Ka dila ale soa ate wa chim kpagi a gaam mi la. 31 Mi poom a li ze wa le ka waai la, alege mi li de ka wa ni a jam dela ayen m te nuruma soka ale nyiam ate m baga a pa wa a sak Izirali demma.” 32 Dula jigini ate Jn a yaa man weeni ba ayen, “Mi nya Naawen Chiika ale ka nyini wenmazuk ase nangba la a si a jam kali Yeezu zuk. 33 Mi a jam ze wa le ka waai la, alege Naawen waai ale tom mi ayen m jam a te nuruba soka la a li a weeni mi kama ayen, waai ate nama a nya ale Naawen Chiika a jam a wari wa zuk la, wala a le wa sueri ni suniimaa ale Naawen Chiika. 34 Mi nya wiea de meena kama. Wensie ate mi a weeni ni ayen wa sum ka Naawen Biik.” 35 Vari ale man a veenti la, Jn ale wa aaviirima baye a yaa man jam bo dula jigini, 36 ate Jn a yaa nya Yeezu ale wa che a taamu. Jn a yaa weeni ba ayen, “Ni nya nuruwa de, wa a ny ase ka Naawen Posuk la.” 37 Wa aaviirima bayewa ale wom dii ate wa weeni la, ba yaa deri basi wa ale che ga va Yeezu. 38 Ba le jam a vi Yeezu aa la, wa yaa chiem a nya ba ale ba va wa aa la ate wa yaa bek ba ayen, “Ka wana ate nama a gisi?” Ba yaa weeni wa ayen, “Arabi, fi yenni bo ka be?” (Arabi kiri ale Sagr.) 39 Wa yaa weeni ba ayen, “Ni va mu a jam nya.” Ba yaa va wa a ga nya wa le bo juijui la. Ba jam a ga paari wa boka jigini ale wenni a gbeli kama ate ba yaa jam bo dula ate tka a ga sobri. 40 Nuruma bayewa wanyi a jam ka Andiru, Simon Piita suok. 41 Andiru ale jam a man kuli yeri la, wa yaa deri a che Simon jigi a ga weeni wa ayen, “Tama jinla a nya Kirisitawa waai ale Varibasidwa ate Naawen a weeni ayen wa le tom wa ate wa jam la kama.” 42 Wa yaa ta Simon a che Yeezu jigi. Yeezu a yaa nya wa a weeni ayen, “Fi le Simon, Jn biika la. Mi a yaali ayen m te fu ka yue paali ayen Sifas dii ate nuruba ayen ba a wi fu la.” (Yue dila ale Piita ka bunyi, di kiri ale pu.) 43 Vari ale man veenti la Yeezu a yaa che Galili. Wa yaa nya nuru wanyi ate ba a wi wa ayen Filip. Wa yaa weeni wa ayen, “Jam va mu.” 44 Filip a jam nyini ka t kanyi ate ba a wi ayen Beteseida. Andiru ale Piita me a jam nyini ka dula. 45 Filip me a yaa che ayen wa nya nuru wanyi ate ba a wi wa ayen Natani. Wa le ga nya wa la, wa yaa weeni wa ayen, “Moosis ale Naawen biisiteerma a jam marisi Naawen gbaka po dila po dila po ayen Varibasidwa ate Naawen a jam weeni ayen wa le tom wa ate wa jam la, tama a nya wa kama. Wa ka Yeezu, Josefi biika, waai ale nyini Nazaret la.” 46 Natani a yaa bek Filip ayen, “Ti baga a nya maaka Nazaret tka po?” Filip a yaa man weeni wa ayen, “Jam a nya.” 47 Ba le jam a ga mata Yeezu la, wa yaa weeni baai ale jam bo ale wa la, ayen, “Ni nya Izirali denowa de waai ale cheena mi jigi la, wa ka wensie nyn.” 48 Natani a yaa ga paari Yeezu a bek wa ayen, “Fi ny ka se a seba mi?” Yeezu yaa weeni wa ayen, “Fi ale poom kala kikaka t la, mi nya fu kama ale ge ate Filip a wi fu.” 49 Natani ale wom dii ate Yeezu a weeni la, wa yaa weeni wa ayen, “M Sagr, fi sum ka Naawen biik. Fi ale Izirali Naawa.” 50 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi ta siaka ale mi kama mi ale weeni ayen m nya ale fi kali kikaka t la? Fi ale nya wakperikaliisa a gaam nyaku de.” 51 Dula jigini Yeezu a yaa cheemu a weeni baai ale jam za la ayen, “Wensie ate mi a weeni ni ayen ni le nya wenzuk ale ku lagri ate Naawen sabiiloma a nyini wenmazuk nna ase ba a si Saalobiika zuk la ale man pilim a jueli.”

2

1 Daa aye ale jam taam la, nuru wanyi a yaa faari nipk t kaai ate ba a wi ayen Kena ate ka bo Galili la po. Yeezu mawa a jam boro kama. 2 Ba yaa jam wi Yeezu ale wa aaviirima ayen ba jam nipkfiaka yenni. 3 Nipkfiaka nynwa a jam te nuru baai ale jam la ka daam. Daamu yaa le nueri la, Yeezu mawa a yaa ga weeni wa ayen daamu a nueri kama. 4 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Kan weeni mu dii ate mi ayen m ny la, dii nyi la diipo ate mi a yaali ayen m ny wari la an diem a paari ya.” 5 Wa mawa ale wom wiea de la, wa yaa cheemu a weeni yenni tomteerma ayen, “Wa dan weeni ayen ni ny wari, ni ny.” 6 Samni kpeensa siyuebi ale jam bo yenni po. Samni kanyi a jam a su ase ka bogtiba naani nyiam la. Juuma a nyiem a dan boro a gomsi ayen ba de andiinta, ba a ari nyiam a nyo samnsaa de po a sugri ba dek. 7 Yeezu a yaa weeni yenni tomteerma ayen, “Ni ari nyiam a sueri samnsaa.” Ba yaa ari a sueri, 8 wa yaa weeni ba ayen, “Ni ari bu a ta ga te waai ale ka kpagini a nya nichamma zuk la.” Ba yaa ari nyiamu a ta ga te wa. 9 Kpagini ale lam nya buui ale tagri a chim daamu a nya la, wa yaa ze bu le nyini ka juijui la, alege ka yenni tomteerma baai ale ari a ta ga te wa la, nyiini ale seba bu le nyini juijui la. Kpagini a yaa wi nipk fiaka nynwa a weeni wa ayen, 10 “Nuruba a dan wi ba daba ayen ba jam ate ba de andiinta, ba nyiem a li a pa ka da masik a te ba ate ba nyu. Ba yaa dan nyu da masika a chak, yenni tomteerma a nyiem a yaa pa ka da buui ale kan masa la a man ta nyini a gum du ayen ba nyu. Alege fi tomteerma a pa ka da masika a ta wari aa a jam.” 11 Yeezu a piilim tom ka wakperikaliika de Kena tka ate ka bo Galili po la. Wakperikaliika de a jam sak ka wa aaviirima ayen Naawen pagrimu a bo wa jigi kama. Dila nyi ate ba yaa a jam ta siaka ale wa. 12 Nipk fiaka diintaa ale jam a taam la, Yeezu ale wa mawa ale wa yuama ale wa aaviirima a yaa basi dula jigini ale ge che t kanyi ate ba a wi ayen Kapernaum a yaa bo dula daa maga. 13 Juuma Gaambasika Tigini a jam mata kama ate Yeezu ale wa aaviirima a yaa che Jerusalem tka. 14 Ba yaa ga jo Juuma Puusika Yenni po. Dula jigini wa yaa nya nuruba yegayega ate ba boro a ta niiga ale piisa ale nangbasa a da. Baai me ale jam ta ligra a tagri la a kala dula jigini. 15 Yeezu a yaa yaali miisa a melim chaab ase fi la a yiak niiga ale piisaa ale dusa si chaab a ta nyini. Wa man yik baai ale ta ligra a tagri la teebulitaa a tulim kpib ate ba ligraa meena a waa t. 16 Wa le ny dila a nueri la, wa yaa weeni baai ale ta nangbasaa a da la ayen, “Ni pa antaa de meena dela a ta nyini. Ka boa ate nama a ny wiea de meena ale pa m kowa yenni a chim yaba?” 17 Wa aaviirima ale wom dii ate wa jam a biisi la, ba yaa teeri dii ate ba jam marisi Naawen gbaka po dila po dila po a weeni ayen, “Mi ale a yaali Naawen yenni dii la a le ku ny ate mi kpi.” 18 Juuma kpaa a yaa jam bek Yeezu ayen, “Ka wana dek ale te fi siuk ayen fi nyiem a tom tuimaa de meena? Be tom wakperikaliik ate ku sak ti ayen fi ta siuk a tom dila.” 19 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ni be nak Juuma Puusika Yenni de a lonsi t ate mi a man se di a nueri daa ata po.” 20 Ba yaa weeni wa ayen, “Tama nuruma a pa ka bena pisinaansi ale ayuebi a se di. Tama a be dan nak di a lonsi, fi ale baga a pa daa ata a man se di a nueri?” 21 Alege Yeezu an jam biisi a magsi chaab ale ka Juuma Puusika Yenni dii ale bo Jerusalem tka po la. Wa jam biisi a magsi chaab ale ka wa dek nyika. 22 Yeezu ale jam a kpi ate Naawen a basi ate wa yiti kum po la, wa aaviirima a yaa jam teeri dii ate wa weeni la. Ba yaa jam ta siaka ale Yeezu ale weeni ba dii la, ale ba le marisi wa wie Naawen gbaka po dii la ka wensie. 23 Yeezu ale jam boro a de Juuma Gaambasika Tigini Jerusalem tka po la, nuruba yegayega a jam nya wa wakperikaliik sii ate wa jam a tom la, a yaa ta siaka ale wa. 24 Alege Yeezu an jam a pa wa dek a te ba, dii nyi la wa jam seba ba le ka nuru baai la ka meena. 25 Wa an jam a yaali ayen waai a sak wa ba le ka nuru baai la dii nyi la wa seba ba popolaa kama.

3

1 Nuru wanyi ale jam boro ate ba a wi wa ayen Nikodimusi. Wa jam ka Juuma kpaa po wanyi ale Farisiima po me wanyi. 2 Yok kunyi po ate nuruwa de a yaa che Yeezu jigi a ga weeni wa ayen, “M Sagr, tama seba fi ka sagr waai ate Naawen a tom fu. Nuru an baga a tom tuimkperikaliik sii ate fi a tom la ka Naawen a nin bo ale wa.” 3 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Wensie ate mi a weeni fu ayen nuru an baga a jo Naawen naamu po, ka ba nin pilim biak wa.” 4 Nikodimusi a yaa bek wa ayen, “Ba ale ny ka se a pilim biak nuru waai ale chim ya? Wa an man baga a jo wa mawa ponni po ate ba a biak wa buye.” 5 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Wensie ate mi a weeni fu ayen nuru an baga a jo Naawen naamu po, ka ba nin biak wa ale nyiam ale pilim biak wa ale Naawen Chiika. 6 Nurubisa a biak bisa kama alege Naawen Chiika a te ka nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. 7 Kan te ku cha fu dii nyi la mi ale a weeni ayen se ba nin pilim biak fu la. 8 Vioku a fuk a che ka juijui meena ate ku a yaali la, ate fi me a wom ku fukka, alege fi ze ku le nyini juijui la yaase ku ale a che juijui la. Ku abe ka dila ale waai meena ate Naawen Chiika a biak la.” 9 Nikodimusi a yaa bek wa ayen, “Nyaku de ale ny ka se a baga a ny?” 10 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi ka sagr kpio a bo Izirali tka alege an baga a mi mi ale weeni fu dii la kiri ya? 11 Wensie ate mi a weeni fu ayen ti a biisi ka wie aai ate ti seba a, la ale a weeni wie aai ate ti nya a la a sak alege ni waai a kan siagi. 12 Ni ka siaka ale mi ase m nin weeni tka de zuk wie, ni abe ni ny ka se a ta siaka ale mi ase m nin weeni wenmazuk wie. 13 Nuru karo a jueli wenmazuwa ka Mi Saalobiika ale nyini wenmazuk a jam tzuk de. 14 “Ase Moosis ale jam pai kutuku a ny waamu a magim dua woku nyi a zak zaani sagini po la, dila dek ate ba le yik mi Saalobiika a kpi jabarimu nyi a zak zaani. 15 Ate waai meena ale a ta siaka ale mi la ale nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka. 16 Naawen a yaali tka meena demma ka nna yegayega ate wa tom wa be yeka ba jigi, ate baai ale ta siaka ale wa la a kan kpi alege ba le nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. 17 Naawen an tom wa biika ayen wa jam chim ka tzuk meena demma buteer, alege wa jam chim ka ba varibasid. 18 “Baai ale ta siaka ale Naawen biika la, Naawen a kan bu ba buusa. Baai ale kan ta siaka ale wa biika la, Naawen a poom bu ba buusa kama, dii nyi la ba an ta siaka ale wa be yeka. 19 Naawen ale a poli ba jigi dii la ale nna. Wa biika a ny se ka bolim ate wa tom ate wa jam tzuk meena la. Nuruba yegayega a lueri ka legini po boka alege a kan yaali ayen ba bo bolimu ale a nya juijui la, dii nyi la ba a tom ka wabaata. 20 Ba seba ayen ba dan bo bolimu nyaka jigini a tom ba wabaataa, waai meena a le nya dii ate ba a ny la kama. Ka dila ale soa ate ba kan yaali ayen ba mata bolimu jigini. 21 Alege baai ale a tom dii ale ka wensie la, bala a kan chali bolimu jigini boka. Ba a tomu ba tuimaa ate a a sak kama ayen ba a tom ka dii ate Naawen a yaali la.” 22 Ku de aa nyi, Yeezu ale wa aaviirima a yaa basi dula jigini ale ge che t kanyi ate ka bo Judia. Ba ale wa a yaa jam bo dula daa maga dega a te nuruba soka ale nyiam. 23 Jn me a jam a te nuruba soka ale nyiam t kanyi po ate ba a wi ayen Enon, ka an yalima ale Salim tka, dii nyi la nyiamu a jam zuak kama dula jigini. Nuruba a yaa jam a che wa jigi ate wa a te ba soka ale nyiam. 24 Ku de aa nyi ale ba yik Jn a ligi la. 25 Dai ye po ate Juuma po ba wanyi a yaa jam Jn aaviirima jigi a ta nampaga ale ba soka teka nyi. 26 Ba yaa jam Jn jigi a weeni wa ayen, “Ti Sagr, fi baga a teeri nuru waai ale poom a bo ale ti Jodan benni kauk kukula ale dii ate fi poom a weeni wa wie a sak ti la? Ygygla de wa yaa te ka nuruba soka ale nyiam ate waai meena a che wa jigi.” 27 Jn a yaa weeni ba ayen, “Nuru an baga a lueri wari wa dega, ka Naawen a nin te wa. 28 Nama teeri ayen mi a poom weeni ni ayen daa mi ale Varibasidwa waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom la. Naawen a tom mi ate mi de ka wa ni a jam ayen m gomsi wa siuku a magsi a te wa. 29 Nuru waai a dan faari nipk, ka wala dek ale soa wa. Mi a ny ase ka nipk fiaka nynwa doa la. Mi sui a peenti kama ayen mi a mata wa ale a wom wa lueluku. Nuruma a dan a basi mi ale ge a che Yeezu jigi ayen wa te ba soka ale nyiam, kula a peenti mi sui ka nna yegayega a gaam ku le poom ka dii la. 30 Ku magsi kama ayen wala a jueli mai abe mi a bo t.” 31 Waai ale nyini wenmazuk la a gaam waai meena kama. Waai ale nyini tzuk de la, ka tzuk de nuru ale a biisi tzuk de wie, alege waai ale nyini wenmazuk la a gaam waai meena kama. 32 Wa a weeni ka wie aai ate wa nya ale wom la alege waai a ka siaka ale a. 33 Alege waai ale ta siaka ale wa wiea la a sak kama ayen Naawen ka wensie nyn. 34 Waai ate Naawen tom la a biisi ka Naawen wiea, dii nyi la Naawen a basi ate wa Chiika a bo ale wa kama. 35 Naawen a yaali wa biika kama ate wa pai jaab buuri meena pagrim a te wa. 36 Baai meena ale ta siaka ale wa biika la a nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la kama. Baai meena me ale kan ta siaka ale wa ale kan va wa noai la, a kan nya nyuvuri dila, alege Naawen ale waali ba.

4

1 Farisiima a yaa jam wom ayen nuruba yegayega a jam va Yeezu aa ale a basi ate wa a te ba soka ale nyiam a gaam Jn. Daa Yeezu dek ale jam a te nuruma soka, alege ka wa aaviirima. 3 Yeezu ale jam a mi ayen Farisiima a wom kama la, wa ale wa aaviirima a yaa basi Judia ale mani a che Galili. 4 Yeezu a yaa poli ayen ba le va ka siuk kuui ale a va Samaria la a che Galili. 5 Ba yaa jam paari Samaria t kanyi ate ba a wi ayen Saika. Saika ale talim buui ate Juuma kokpieka Jekob a pa te wa biika Josefi dila po dila po la an jam yalima ale chaaba. 6 Vili dii ate Jekob a jam tu la a bo ka dula jigini. Yeezu ale jiak la wa yaa kali vilini t a vuusi. Wenbinni a jam jueli ka wenzuk sunsu. 7 Wa aaviirima a yaa basi wa ale ge che tka po ayen ba da andiinta a ta jam. Yeezu ale diem kala a vuusi la, Samaria nipk wanyi a yaa jam ayen wa ari nyiam vilini po. Yeezu a yaa weeni wa ayen wa ny nyiamu a te wa ate wa nyu. 9 Nipowa a yaa weeni wa ayen, “Fi ka Juu alege mi a chim Samaria tka nipk. Ka boa ale soa ate fi a juisi nyiam mi jigi ya?” (Juuma a kan pai tama beerisa a nyu nyiama, ba abe kan de tama china po.) 10 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Ase fi dan seba Naawen tiirimu kama ale waai ale a juisi nyiamu fi jigi la, fi ate le juisi nyiam wa jigi ate wa te fu nya buui ale a te nyuvuri la.” 11 Nipowa yaa weeni wa ayen, “M Nyn, fi ka jaarima alege vilini me a limsa. Fi ayen fi nya, nya bula ka be a te mi? 12 Tama kokpieka, Jekob, ale tu vilini de dila po dila po, ayen wa ale wa dk demma ale wa dusaa a nya nyiam a nyu di po. Fi a be zuak a gaam ti kokpieka Jekob kama?” 13 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Baai meena ale a nyu nyiam vilini de po la, nyanyuila ale man a yik ba. 14 Baai meena ale a nyu nya buui ate mi a te ba la, nyanyuila a kan man yik ba diipo diipo. Mi ale m te nya buui la ale kasim a buli kama a te ba nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la.” 15 Nipowa a yaa le ga wom dii ate Yeezu a weeni la, wa yaa weeni wa ayen, “M nyn, be te mu fi nyiamu de ate nyanyuila a kan man yik mu ate m man jam dela a ari nyiama.” 16 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Che a ga wi fi chorowa ate ni jam.” 17 Wa yaa weeni wa ayen, “Mi ka chora.” Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi ale weeni dii la ka wensie. 18 Fi yali nidaba a paari ka ku noai bunu nida waai ate fi boro ale wa jinla la wala ka fi n. Fi ale weeni mu dii la ka wensie.” 19 Nipowa a yaa weeni wa ayen, “M nyn, fi ale a biisi dii la a basi kama ate m mi ayen fi ka Naawen biisiteerma po wanyi. 20 Nya guuk kpioku de kuui ale za dela la. Ti kokpiesaa a puusi a te Naawen ka kula zuk alege nama Juuma a weeni ti ayen ka Jerusalem tka ale Naawen puusi teka jigi.” 21 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Ku danni a cheena ate nuruba a kan man puusi a te Naawen guuku de zuk yaase Jerusalem tka po. 22 Nama Samaria demma, ni sum ze waai dek ate ni puusi a te la. Tama Juuma a seba waai dek ate ti puusi a te la kama. Dii nyi la, wala ale basi ate Juuma po wanyi a vari tka meena demma ba tuimbaataa po a basi. 23 Ku danni a cheena kama ate baai ale a puusi a te Naawen ale wensie la a jam puusi dila, dii nyi la wa Chiika a bo ka ba suniimaa po. Ti Kowa Naawen ale a yaali ayen nuruba a puusi a te wa dii la ale la. 24 Naawen ka Chiik, ka dila ale soa ate nuruba an baga a puusi a te wa, ase ka kula nynwa a nin li ta wa Chiika wa sunum po ate ka maari wa.” 25 Nipowa a yaa weeni wa ayen, “M seba ayen Varibasidwa waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom wa la a le jam. Wa dan jam, wa le sak ti wie meena.” 26 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mi ka wala waai ale a biisi ale fu la.” 27 Wa le a diem boro a biisi la, wa aaviirima a yaa deri man jam. Ba le nya Yeezu ale nipowa a za a biisi la, ku yaa deri cha ba nna yegayega, alege ba waai an jam a begi wa ayen ka boa ate wa a biisi ale wa yaa se jaab buui wari ate ba a biisi la. 28 Dula jigini nipowa a yaa basi wa nyiamu liika ale mani a che tka po a ga weeni nuruma ale bo dula jigini la ayen, 29 “Ni jam a nya nuru ale weeni mi wie aai ate mi ny la. Wala ale baga a chim Varibasidwa waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom wa la?” 30 Ba le wom dii ate wa weeni la, ba yaa deri nyini a che Yeezu jigi. 31 Ase nipowa ale jam bo siuku po a kuli la, Yeezu aaviirima a yaa saalim wa ayen, “Ti Sagr, ti a saalim fu ayen fi a andiintaa a de.” 32 Wa yaa weeni ba ayen, “Nama a ze andiin tii ate mi a tara ayen m de la.” 33 Wa aaviirima a yaa bek chaab ayen, “Ka nuru yaa be le ta andiinta a jam a te wa ale ge tama a ze ya?” 34 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi dan va Naawen waai ale tom mu la yaalika ale a tom tuimaa aai ate wa pa te mu la a nueri, kula a ny a se ka andiintaa tii ate m nyiem a kasim a de la. 35 Juuma kpaa a nyiem a kasim a weeni ayen ku dan paari chiisa sinaansi po, ti le che ti antaa, alege mi a weeni ni kama ayen, ni dek a pa ni nina a nya kadugsaa. antaa a za magsi ka cheka ygygla de. 36 Nuru waai ale a che antaa la a tuesi tutuna kama. Wa ale a tigsi anbeea la a ny ase ka nuruba la, ate nuru bala a nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. Dila nyi boridowa ale cheerowa sue ale peenti ale chaab.” 37 Yeezu a yaa man weeni wa aaviirima ayen, “Juuma kpaa a nyiem ale kasim a weeni dii ayen nuru wanyi ale a bori ate wanyi me a che la, ka wensie. 38 Ku a ny ase ka mi ale tom ni ayen ni che a ga che anta Naawen kaduka po. Nuru yonta ale bori ba ale che ale ge ate nama ayen ni nya ba tuimaa nyuenta.” 39 Samaria tka nipowa ale ga weeni wa tka demma ayen ba jam a nya nuru waai ale weeni wie aai meena ate wa ny la, ba yegayega a yaa jam ta siaka ale Yeezu. 40 Ba yaa jam wa jigi a saalim wa ayen wa jam a bo ale ba. Yeezu a yaa siak a wari ba jigi daa aye. 41 Wa le jam bo ale ba la, wa yaa sak ba Naawen wie ate ba yegayega a ta siaka ale wa a gum baai ale poom a ta siaka la po. 42 Ba yaa weeni nipowa ayen, “Tama an ta siaka ale wa ka fi ale weeni ti dii la nyiini nyia, alege ka wa sakka nyi ale soa ate ti ta siaka ale wa. Ti seba ayen ka Naawen ale sum a tom wa ayen wa jam a vari tzuk meena demma ba tuimbaata po a basi.” 43 Daa magla ale jam taam la, Yeezu a yaa basi dula jigini ale ge che Galili. 44 Wa dek a poom weeni kama ayen Naawen biisiteer dek tka demma a kan te wa zula. 45 Ba ale paari Galili la nuruma a jam te wa tia kama dii nyi la ba che ga de Gaambasika Tigini Jerusalem kama ale nya wie aai meena ate wa tom la. 46 Yeezu a yaa man che Kena tka ate ka bo Galili la. Ka dula jigini ate wa ny ate nyiamu a tagri a chim daamu la. Kpagi dinyi a yaa jam bo dula jigini ate wa biik a yaa bo Kapernaum tka po a wiak. 47 Wa le wom ayen Yeezu a basi Judia ale man jam Galili la, wa yaa jam Yeezu jigi ayen wa saalim wa ate ba va chaab a che Kapernaum tka ate wa tebi wa biika waai ale mata kum la. 48 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Nuruba a kan ta siaka ale mi a se ka mi a li tom wakperikaliisa ate ba nya.” 49 Kpagini a yaa weeni wa ayen, “M Nyn, fi dan kan va mu a kuli nwuli, m biika a le kpi.” 50 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Kuli yeri a ga nya fi biika ale wa ta nyiygsa kama.” Kpagini a yaa deri siak ale Yeezu ale weeni dii la a yaa le ge a kuli. 51 Wa le jam bo siuku po a kuli la, wa tomteerma ba gela a yaa tu wa siuku ni a weeni wa ayen, “Fi biika a ta nyiygsa kama.” 52 Wa yaa bek ba ayen, “Ka dimpo ate wa nya nyiygsaa?” Ba yaa weeni wa ayen, “Ka deemwa wein gbelini ate wa yuamu a basi wa.” 53 Biika kowa a yaa deri teeri ayen ka diipo ate Yeezu a weeni wa ayen wa biika a nya nyiygsa kama la. Wa yaa ga paari yeri a nya ale dii ate wa tomteerma a weeni wa la sum ka wensie. Wa le wa dkdemma meena a yaa ta siaka ale Yeezu dii ate wa ny la nyi. 54 Yeezu ale nyini Judia a jam Galili la wa tebi kpagini biika a gum wa wakperikaliisaa po a ny ka buye.

5

1 Daa magla ale jam a taam la, Yeezu a yaa man che Jerusalem tka ayen wa maa de Juuma tigi dinyi. 2 Beli fiik ale jam bo dula a mata tka nansuitaa kunyi ate ba a wi ayen piisa nansiu. Juuma a wi dula jigini ale ba dek tka biika ayen ka Betezata. Kusuta tinu ale jam gilim benni nanni. 3 Yuariba yegayega ale jam dua kusu tila po. Ba gela a jam ka yeeba, ba gela me a chim gbanisa, ba gela me nasa ale ba nisima a kpi a yaa dua a limsi nyiamu choaka. 4 Naawen sabiilo a nyiem ale jam a si nyiam po a pu. Wa dan pu jueli waai ale de ni a si nyiamu po la a nya nyiygsa kama. 5 Nuru wanyi a yaa maa boro ate yuamu a ta wa paari bena pisita ale naani. 6 Yeezu a yaa nya wa ale wa dua, wa yaa deri seba ayen tuemu a yik wa ate ku beni kama ate wa yaa bek wa ayen, “Fi a yaali ayen fi nya nyiygsa?” 7 Yuarowa a yaa weeni wa ayen, “M nyn, nyiamu a nyiem a dan choa, m ka nuru ate wa pa mu a ta ga a nyo bu po nwuli. M nyiem a dan pii nyi a yaali ayen m forisi a paari bu, nuru yo a nyiem ale a de ni a paari du ale a ge mu.” 8 Yeezu yaa weeni wa ayen, “Yiti a zaani abe fi kpamsi fi tiaka a che.” 9 Nuruwa a yaa deri nya nyiygsa a yiti zaani ale kpamsi wa tiaka a che. Dai dii danni ate nyaku de a ny la a jam ka Juuma Vuusum Dai. 10 Juuma kpaa ba gela a yaa nya Yeezu ale tebi nuruwa dii la a yaa weeni wa ayen, “Ku a kisi kama ate fi ji fi tiaka tama Vuusum Danni po.” 11 Wa yaa weeni ba ayen, “Nuru waai ale tebi mu la ale weeni mu ayen m pai tiaka a che.” 12 Ba yaa bek wa ayen, “Ka wana ale weeni fu ayen fi ny ku de?” 13 Nuru waai ale nya nyiygsaa la a jam ze Yeezu ale ka waai la, dii nyi la nuru bari ale jam bo dula ate Yeezu a moali nyini. 14 Ku aa nyi Yeezu a yaa man nya wa Juuma Puusika Yenni po a weeni wa ayen, “Ygygla de fi yaa ta nyiygsa kama. Be kan man a tom tuimbaata. Fi dan man tom tuimbaata, fi le nam a gaam ku le jam ka dii la.” 15 Yeezu ale ga weeni wa nyaku de a nueri la, nuruwa a yaa deri nyini a che a ga weeni Juuma kpaa ayen ka Yeezu ale tebi wa. 16 Ba le ga wom ayen ka Yeezu ale jam tebi nuruwa ba Vuusum Danni la, ba yaa deri a daani Yeezu nna yegayega. 17 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “M Kowa Naawen a kasim a tom wa tuimaa kama diipo meena. Mi me a tom ase ka wala la.” 18 Yeezu ale ga weeni ayen ka Naawen ale wa Kowa la, ku jam a ny ase wa ale wa ka bunyi la. Wa wiea de meena ale wa le kaasi ba Vuusum Danni dii la a jam basi kama ate ba nina a jam muni ate ba a yaali ayen ba ko wa. 19 Dula jigini Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Wensie ate mi a weeni ni ayen mi waai ale ka Naawen biik la an baga a ny mi dek nyi wari ya. Dii meena ate m Kowa a tom la, mi me a tom ka dila degadega. 20 Wa a yaali mu ale a sak mu dii meena ate wa dek a tom la. M Kowa Naawen ale sak mu wa kpeema ate m tom ate a zuak a gaam nyaku de ate ku cha ni. 21 Ase wa ale basi ate kpeeba a yiti kum po la. Mi waai ale ka wa biik la, mi me ale te baai ate mi a yaali la nyuvuri. 22 Wa kan bo nuruba ba tuimbaata buusa. Wa pa dila a nyo ka mi nisima po. 23 Ate waai meena a te mu zula ase ba ale a te m Kowa dii la. Waai ale kan a te mi zula la, a kan te mi Kowa Naawen waai ale tom mi la me zula. 24 “Ni wom dii ate mi tara ayen m weeni ni la nalimnyiini. Baai meena ale a wom mi sakka de ale ta siaka ale Naawen waai ale tom mi la, wa le nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. Naawen a kan bu wa buusa dii nyi la ba poom nya nyuvuri kama. 25 Wensie ate mi a weeni ni ayen ku danni a cheena, di be poom a pa a kama ate baai ale a ny ase kpeeba la ale wom Naawen Biika lueluk a nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. 26 Ase m Kowa ale basi ate nuruba a boro la, wa te mu pagrim kama ate mi me a basi ate nuruba a boro. 27 Wa te mu siuk kama ayen m bo nuruba buusa dii nyi la mi ka Saalobiik. 28 Ni kan basi ate mi ale a weeni ni dii la a cha ni. Ku danni a cheena kama ate baai meena ale kpi la a wom mi lueluku a yiti kum po. 29 Baai meena ale tom tuimmasa la, m Kowa ale basi ate ba yiti kum po abe wa pa nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la a te ba. Baai meena me ale tom tuimbaata la, wa le yiti ba kum po abe wa te ba waalika. 30 “Mi an baga a tom mi dek wari ya. Mi a bo buusa ase ka Naawen ale weeni mu dii la. Dila m boteka ka wensie. M kan yaali ayen m va m dek yaalika, alege ka waai ale tom mu la yaalika ate mi a va. 31 “Dan ka mi nyiini ale weeni ni mi ale ka waai la, nama ate a weeni kama ayen m wiea a daa wensie. 32 Alege Jn waai ale jam a te nuruba soka la a za ka mi aa, dii nyi la aai meena ate wa a sak nuruma mi wie la, ka wensie. Nama dek a tom nuruba ate ba che wa jigi ate wa biisi mi wie kama. 34 Mi ni ka ale dii ate nuruba a biisi mi wie la, alege mi a weeni ni kama ayen ni a teeri dii ate Jn a weeni mi wie la ate ku maari ni ate ni nya varibasika. 35 Jn a jam a ny ase ka zeu ate ba tati ate ku a nyagsi ate wa ale biisi dii la a peenti ni sue. 36 Jn a sak nuruba mi wie, alege wie gela ale boro a sak nuruba mi wie a gaam Jn ale a sak ni dii la. Tuimkperikaliik sii ate mi Kowa a tom mi ayen m jam a tom la, ala ale a sak nuruba ayen ka wa ale waai ale tom mu la. 37 Nama an diem a wom wa lueluwa a yaase ni nya wa, alege wa a kasim a sak nama mi wie kama. 38 Wa tom mi ka nama jigi, alege ni ka siaka ale mi. Ka dila ale soa ate wa sinsaa a ka ni suniimaa po la. 39 Nama a kasim a karim Naawen gbaka kama daa meena dii nyi la nama a poli kama ayen ka karimka a le basi ate ni nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. Alege wa gbaka a diem a sak nama ka mi wie, 40 alege nama a kan yaali ayen ni jam mi jigi ya ate ni nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka. 41 “Mi kan yaali ayen nuruba a pak mu, 42 alege mi seba ni ale ka nuru baai la nalimnyiini, a seba me ayen ni kan yaali Naawen ya. 43 M Kowa Naawen ale tom mu ayen m jam a zaani wa nakula po, alege nama an tuesi mu. Alege nuru waai a dan jam wa dek nyi, ni a tuesi wa kama. 44 Nama a yaali chaab zula teka alege ni kan yaali zula aai ate Naawen ale baga a te ni la. Ni be ni ny ka se a ta siaka ale mi? 45 Nama a kan poli ayen mi a le ta biisigaamka ale ni m Kowa nia. Nama a ta ka popola Moosis jigi ale wa le a sak ni dii la. Wala ale waai a le wa biisi a gaam ni la. 46 Ase ni dan jam ta siaka ale Moosis kama, ni te ta siaka ale mi kama dii nyi la wala ale marisi mi wie. 47 Ni be ale kan ta siaka ale Moosis ale marisi dii la, ni le ny ka se a ta siaka ale mi?”

6

1 Ku de aa nyi, Yeezu ale wa aaviirima a yaa basi dula jigini ale ge a mani a taam Galili mogi kpeeni kukini. Mogini de yue di choa a jam le Tiberiasi mogi. 2 Ba le jam a che la, nuru bari a yaa va ba, dii nyi la ba nya Yeezu ale jam a tom wakperikaliik sii ale yuaroma tebika la. 3 Yeezu ale wa aaviirima ale ga paari dula jigini la, ba yaa a ga jueli a kala guuk kunyi zuk. 4 Juuma Gaambasika Tigini a jam mata kama. 5 Yeezu a yaa cheemu a nya nuru banni ale ba cheena ate wa yaa bek Filip ayen, “Ti ti nya andiinta ka be a te nuru banni nna ate ba de?” 6 Wa dek a jam seba dii ate wa ayen wa ny la kama, alege wa jam a yaali kama ayen wa ny Filip a nya. 7 Filip a yaa weeni wa ayen, “Ti dan kan pai ligra a gaam aai ate ti ta la a da andiinta ku kan paari a de ba ale maga dek me.” 8 Filip ale ga weeni nyaku de a nueri la, Andiru, Simon Piita yuawa, a yaa weeni Yeezu ayen, 9 “Nidabili wanyi ale bo dela a ta borobotta tinu ale juma aye, alege antaa de a kan paari nuruma de meena.” 10 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ni basi ate nuru banni a kali t.” Wuuk yegayega ale jam bo dula jigini. Nuruma a yaa kali t. Ba nidama nyiini a jam ka tusa anu. 11 Yeezu a yaa pa borobottaa ale jumaa a puusi a te Naawen ayen wa niak ti ale ge a pa chari nuruma ate ba obi. Ba ale chari a te waai meena a ga nueri la, ba meena a yaa obi chak. 12 Yeezu a yaa weeni wa aaviirima ayen, “Ni che a ga pisi andiin talaa ate bala a kan kaasi.” 13 Ba yaa pisi andiin tii ate nuru banni a de ale tali la a sueri busa pi ale siye. 14 Nuruma ale nya wakperikaliik kaai ate Yeezu a tom te ba la, ba yaa weeni chaab ayen, “Nuruwa de a sum ka biisiteer waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom wa ate wa si jam tzuk de la.” 15 Yeezu ale ga wom dii ate ba jam a biisi ale chaab la, wa yaa yiti dula jigini a che a nyini guuku zuk a si t a che a jo guutaa po wa dek wa nyiini. Wa jam seba ayen ba nina ale muni ayen ba yik wa ale pagrim a bobi ba naab. 16 Wenni ale jam a si la, wa aaviirima a yaa man che mogi kpeeni noai, 17 a ga jo aaru po ayen ba taam kukini ndila a ga paari Kapernaum tka. Tka ale jam a sobri la, Yeezu an diem a jam ba jigi ya. 18 Va kpio a yaa deri a yiti a fbi ba aaruku ale a ny ate nyiamu a choa nna yegayega. 19 Wa aaviirima ale damu ba aaruku a che ga paari mla ata yaase anaansi la, ba yaa nya Yeezu ale wa bo nyiamu zuk a che cheena ba jigi. Ba le ga nya wa la, ygsum a yaa deri yik ba. 20 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ka mi. Ni kan chali ygsuma.” 21 Wa le ga paari ba aaruku la, ba meena sue a yaa peenti ate ba weeni wa ayen wa jo ba aaruku po. Yeezu ale ga jo a gum ba po la, ba yaa deri paari kukini kauk kuui ate ba a che la. 22 Vari ale veenti la, nuru banni baai ale jam a wari aa la a jam mi kama ayen ka aaru ye ale boro. Ba jam seba me ayen Yeezu an va ale wa aaviirima alege ba che kama ale ge wa. aaru yo tii ale nyini Tiberiasi a yaa jam dula jigini kauk kuui ate Yeezu a puusi a te Naawen jiam alege ate ba obi boroboruku la. 24 Nuru banni a yaa le gisi Yeezu a jiak la, ba yaa ga jo aaruntaa po a va a che Kapernaum tka ayen ba nya wa. 25 Nuruma ale ga nya Yeezu la, ba yaa bek wa ayen, “Ti Sagr, fi jam dela ka dimpo?” 26 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Wensie ate mi a weeni ni ayen andiin tii ate mi diem a te ni ate ni de a chak la ale basi ate ni a gisi mu. Ni kan gisi mu ka m tuimkperikaliisaa mika nyia. 27 Ni kan basi ate ni yam meena, a bo ale andiin tii a le ti jam a kaasi la, alege ni basi ate ni yam meena a bo ale andiin tii ale a te nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. Naawen waai ale ka mi ko la a za ka mi aa ayen mi ka wa biik. Ka dila ale soa ate mi a baga a pa nyuvuri dila a te ni.” 28 Ba yaa bek wa ayen, “Tama ayen ti ny ka se ate ku peenti Naawen sui ya?” 29 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ni dan a yaali ayen ni ny ate Naawen sui a peenti, ni ta siaka ale mi waai ate wa tom ni jigi la.” 30 Ba yaa weeni wa ayen, “Boan wakperikaliik ate fi ale tom ate ti nya abe ti ge a ta siaka ale fu? 31 Fi seba ayen ti kokpiesaa a jam de ka andiinta ate ba wi ayen ‘maana’ la sagini po ase ba ale marisi Naawen gbaka po ayen, ‘Moosis a jam a nya ka andiinta chimaaa po a te wa nuruma ayen ba de’ ”. 32 Yeezu a man weeni ba ayen, “Wensie ate mi a weeni ni ayen Moosis an jam a nya andiintaa ka chimaaa po a te ni kokpiesaa, alege ka mi Kowa Naawen ale pa te ba. 33 andiin tii ate Naawen a te la a ny se ka waai ale nyini wenmazuk a jam ayen wa te tka demma nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la.” 34 Ba yaa weeni wa ayen, “Ti Nyn, fi kasim a te ti andiintaa de.” 35 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi a ny se ka andiin tii ale a te nyuvuri la. Baai ale a jam mi jigi la, kom a kan man a yik ba diipo diipo. Baai me ale ta siaka ale mi la, nyanyuila a kan man a yik ba diipo diipo. 36 Mi poom a li a weeni ayen ni nya mu kama alege ni diem a ka siaka ale mu. 37 Baai ate m Kowa a pa te mu la, a le jam m jigi ate m tuesi ba. Mi kan zri baai meena a le ba jam mi jigi la diipo diipo. 38 Dii nyi la mi an nyini wenmazuk a jam ayen m tom ka mi dek ale a yaali dii la alege ka waai ale tom mu la ale a yaali dii la. 39 Waai ale tom mu la yaalika ale nna. Baai ate wa pa te mu la, m le nya ba zuk ate ba kan be. Wa ale basi ate ba yiti kum po abe wa pa nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la a te ba. 40 M Kowa me yaalika ale ka dii la ale nna. Baai meena ale ta siaka ale mu la, wa ale te ba nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. Wa ale basi ate ba yiti kum po kpeglimka danni.” 41 Nuruma ale ga wom Yeezu ale a biisi dii ayen wa ale nyuvuri andiintaa tii ate Naawen a tom ate wa nyini wenmazuk la, ba yaa uuni. 42 Ba yaa weeni chaab ayen, “Nuruwa de ka Yeezu, Josefi biika, yaa da di? Ti seba wa kowa ale wa mawa kama. Ka boa ale soa ate wa a weeni ayen wa nyini ka wenmazuk po a jamu?” 43 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ni basi ni uunika. 44 Nuru waai an baga a jam mi jigiya ase ka m Kowa waai ale tom mu la, dek a nin dari wa a ta jam mi jigi, ate m basi ate wa yiti kum po kpeglimka danni ate wa nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. 45 Naawen biisiteerma marisi Naawen gbaka po dila po dila po ayen, ‘Naawen a le jam a sak nuruba meena.’ Baai meena ale a wom dii ate m Kowa a weeni la ale a va wa sinsaa la, wa le dari ba a ta jam mi jigi. 46 Nuru waai an diem a nya mi Kowa. Mi waai ate wa tom ni jigi la, nyiini ale nya wa. 47 Wensie ate mi a weeni ni ayen baai meena ale ta siaka ale mi la a poom tuesi wa nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la kama. 48 Mi ale andiin tii ale a te nyuvuri la. 49 Ni kokpiesaa a jam de ka andiin tii ate ba a wi ayen ‘maana’ la sagini po dila po dila po ale ge ba kpi, 50 alege baai meena ale a de nyuvuri andiin tii ale nyini wenmazuk la, bala a kan kpi. 51 Mi ale nyuvuri andiin tii ale nyini wenmazuk a jam la. Baai meena ale a de andiintaa de la ale nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. andiin tii ate mi ayen m pa te ba la ale m nyika, ate tka demma a baga a nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la.” 52 Nuruma ale ga wom dii ate Yeezu a weeni la, ba yaa ta nampaga nna yegayega ale chaab wa le a weeni dii la nyi ayen, “Nuruwa de ale ny ka se a pa wa nyika a te ti ate ti obi?” 53 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Wensie ate mi a weeni ni ayen ni a dan kan obi Mi Saalobiika nyika ale nyu m ziimu, Naawen nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la a kan baga a bo ni suniimaa po. 54 Baai meena ale a obi mi nyika ale a nyu m ziimu la a poom tuesi wa nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la kama. M dan jam ayen m bo tzuk meena demma buusa, m le nak ba kum po a yiti. 55 Mi nyika ale andiin masaa dek ale m ziimu me ale chim nyu maka. 56 Baai meena ale a obi mi nyika ale a nyu mi ziimu la a bo ale mi kama ale ge mi me a bo ale ba. 57 M Kowa waai ale ka nyuvuri nynwa la, ale tom mu ni jigi. Wala nyi ale soa ate mi a boro. Siuk kula po me baai meena ale a obi mi la, ale boro mi nyi. 58 Nyuvuri andiintaa ale andiin tii ate Moosis a jam pa te ni kokpiesaa ate ba de dila po dila po ale ge a kpi la, daa wayea. Naawen ale tom wa nyuvuri andiintaa ate ti nyini wenmazuk a jam, ate baai meena a le ba de ti la, a tuesi nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la.” 59 Yeezu a jam bo ka Juuma tuka dkku kuui ale bo Kapernaum tka po la, a sak wiea de meena. 60 Yeezu aaviirima yegayega ale jam wom dii ate wa sak la, a yaa weeni chaab ayen, “Wa sinsaa a pagra kama. Waai an baga a a va.” 61 Yeezu ale jam a mi ayen ba boro a zu wa aa la, wa yaa bek ba ayen, “Mi sinsaa ayen a ny kama ate ni pa mi aa vaka a basi? 62 Ase ni dan nya mi Saalobiika ale m mani a jueli wenmazuk po, ni ale poli ka se? 63 Waai ale a te nyuvuri la ale Naawen Chiika alege nurubiik pagrim an baga a ny ku de. Mi ale biisi wie aai ate ni la ale a basi ate Naawen Chiika a jam ni jigi. 64 Alege ni gela a ka siaka ale mi ale a sagi dii la.” (Yeezu ale piilim a sak wa aaviirima la, wa jam seba baai ale ba kan ta siaka ale wa la kama ale waai a le wa ta wa a ga bobri a sak la.) 65 Dula jigini Yeezu a yaa man weeni ba ayen, “Ka dila ale soa ate mi a li sak ni ayen nuru waai an baga a jam mi jigi ase ka M Kowa a nin dari wa a ta jam mi jigi la.” 66 Wa aaviirima ale ga wom dila la, ba yegayega a yaa deri basi wa aa vaka. 67 Yeezu ale ga nya ba le ny dii la, wa deri chiem wa aaviirima pi ale bayewa jigi a bek ba ayen, “Nama me ayen ni basi mi kama?” 68 Simon Piita a yaa weeni wa ayen, “M Nyn, ka wana jigi ate ti a yaali ayen ti chei? Fi ale waai ale ta Naawen nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la sinsaa a sak ti. 69 Tama abe ta siaka ale a kama ale seba ayen ka fi ale Naawen nuru weleka.” 70 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi a lueri ni ka nuruba pi ale baye ayen ni chim mi aaviiriba, alege ni po wanyi ka Sitaana nuru.” 71 Wa jam a biisi ka waai ate ba a wi wa ayen Judas, Simon Iskariot biika la, wie. Yeezu a jam seba ayen wa le bobri wa a sak.

7

1 Nyaku de aa nyi, Yeezu a yaa nyiem a gilim Galili tka. Wa jam seba ayen Juuma kpaa baai ale jam bo Judia tka po la a gisi ka siuk ayen ba ko wa. Ka dila ale soa ate wa kan jam a yaali ayen wa mani a che dula jigini. 2 Juuma tigi dii ate ba a wi ayen Kusuta Tigi la, a jam mata kama. 3 Wa suaataa a yaa jam a weeni wa ayen, “Basi dula jigini abe fi che Judia tka po, ate fi aaviirima baai ale bo dula la me a nya fi tuimkperikaliisaa sii ate fi a tom la.” 4 Ba man weeni wa ayen, “Nuru a kan suk wie aai ate wa a tom la ase wa ale a yaali ayen ba seba wa. Fi abe le a tom wiea de la, basi ate tka meena a seba fu.” 5 Yeezu suaataa an jam a ta siaka ale wa. 6 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ku an diem a magsi ayen mi che dula ygygla de, alege nama a baga a che diipo meena ate ni a yaali la kama. 7 Tka meena demma an kisi nama alege ba kisi mi kama, dii nyi la mi kasim a weeni ba kama ba ale a tom tuimbaata la, alege ba an kisi nama. 8 Nama a che Jerusalem a ga de tigini, dii nyi la ku an magsi ayen mi a che dula jigini ygygla de.” 9 Yeezu ale weeni nyaku de la, wa yaa wari a bo Galili tka po. 10 Wa suaataa ale jam a basi wa ale che tigini la, Yeezu me a yaa magi va ba aa a che. 11 Juuma kpaa baai ale jam a tigsi chaab a bo Jerusalem tka la a jam a gisi ka Yeezu ale a bek chaab wa boka jigi. 12 Nuruba yegayega a yaa jam a waasi a biisi wa wie. Ba gela a jam a weeni ayen wa ka nuru ma, alege baai me a weeni ayen wa a paasi ka nuruba. 13 Ba meena a jam a chali ka ba kpaa ygsum. Ka dila ale soa ate ba an jam a biisi wa wie ate ku a jueli la. 14 Tigini daaa ale jam a chalisi a soa se chaab la, Yeezu a yaa ga jo Juuma Puusika Yenni po a boro a sak nuruma. 15 Wa sinsaa a yaa cha Juuma kpaa baai ale jam bo dula la. Ba yaa weeni chaab ayen, “Nuruwa de a ka sagr ate wa sak wa ale ny ka se a seba wiea de meena a sagi tama?” 16 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi sinsaa ka Naawen ale tom mi la wie, a daa mi dek wie. 17 Baai meena ale a yaali ayen ba va Naawen yaalika la, a le mi ase mi sinsaa a nyini ka Naawen jigi yaa mi dek. 18 Nuru waai ale a biisi wa dek wie la a yaali kama ayen nuruba a te wa zula. Nuru waai ale a yaali ayen wa a te waai ale tom wa la zula la, wala ka wensie nyn. Venta a ka wa jigiya. 19 Moosis ale te ni Naawen Sinsaa, wa an te ni? Alege ni waai a kan zuli a. Ka boa ale soa ate ni a yaali ayen ni ko mu?” 20 Nuru banni a yaa weeni wa ayen, “Fi a yesim kama. Ka wana ale a yaali ayen wa ko fu?” 21 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi tom ka wakperikaliik kanyi ni Vuusum Danni ate ku cha ni nna yegayega. 22 Moosis a sak ni kama ayen ni a gebi ni bisaa yuaa alege ka ni kokpiesaa ale a piilim ku, ate nama a gebi biik yuari Vuusum Danni po. 23 Nama abe dan ny dila Vuusum Danni po alege an ny kaasi Moosis Sinsaa ka boa ale soa ate nama sue a puuri ale mi m le tebi nuruwa Vuusum Danni la? 24 Ni kan a bo nuruba buusa ale ba peelim tuima ale ka dii la, alege ni a bo ba wensie buusa.” 25 Nuru baai ale jam bo Jerusalem tka po la, ba gela a yaa weeni chaab ayen, “Daa nuruwa de ate kpaa a yaali ayen ba ko la? 26 Ni be nya, wa le la a za peelimu po a sak nuruma alege ti kpaa a kan yaali ayen ba ny wa wariya. Ba baga a seba ayen wa sum ka Varibasidwa waai ate Naawen ayen wa le tom la? 27 Varibasidwa a dan jam, waai a kan seba wa ale nyini juijui la. Alege tama meena seba nuruwa de ale nyini juijui la kama.” 28 Yeezu ale diem a jam bo Juuma Puusika Yenni po a sak nuruma la, wa yaa weeni ate ku jueli ayen, “Nama a seba mi ale nyini juijui la? Mi an jam daa m dek nyia. Waai ale tom mu la ka wensie nyn. Ni abe ze wa, 29 alege mi ale seba wa. Mi ale wa a jam bo ka jigi ye ale ge ate wa tom mi ni jigi.” 30 Nuruma gela ale wom dii ate wa weeni la, ba yaa jam a yaali ayen ba yik wa alege nuru an pa nisa a tiri wa dii la wa yikka danni an diem a paari ya. 31 Nuru banni po yegayega a jam ta siaka ale wa, a yaa weeni chaab ayen, “Ase Varibasidwa a dan poom jam, wa le baga a tom wakperikaliisa a gaam nuruwa de?” 32 Farisiima ale wom nuru banni ale a waasi Yeezu wie dii la, ba le Juuma Puusika Yenni kpaa a yaa wi chaab a biisi alege a tom ba dek nuruba ayen ba ga yik Yeezu. 33 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi le bo ale ni daa maga dega abe m ge a man che waai ale tom mu la jigi. 34 Ni le nyiem a gisi mi boka jigi, alege ni kan man nya mu dii nyi la ni kan baga a che juijui ate mi a che la.” 35 Juuma kpaa a yaa bek chaab ayen, “Wa ti an a yaali ayen wa che ka Girik tsaa ate tama nuruma a maa boro la a sak Girik demma yaa? 36 Wa weeni ti ayen ti le nyiem a gisi wa boka jigi, alege ti kan man nya wa. Wa man weeni ti me ayen ti kan baga a che juijui ate wa a che la. Nyaku de kiri ale boa?” 37 Juuma tigini dai dii dai dek ale jam a kpeglim la ale nin muna dai. Dai dila danni Yeezu a yaa yiti a zaani nuru banni ni a weeni ate ku jueli ayen, “Baai meena ate nyanyuila a ta ba la, a jam mi jigi ate m te ba nyiam ate ba nyu. 38 Ba marisi Naawen gbaka po dila po dila po ayen, ‘Nyiam a le nyini baai ale ta siaka ale mi la suniima po a kasim a chali a nyini.’ ” 39 Yeezu ale biisi ale ba dii nyiamu jigi la, a magsi chaab ale ka Naawen Chiika. Naawen an diem a pa wa Chiika a te baai ale ta siaka ale Yeezu la, dii nyi la Yeezu an diem a yiti a jueli Naawen jigi ya. 40 Nuru banni ale wom dii ate Yeezu a weeni la, ba gela a yaa weeni chaab ayen, “Nuruwa de a sum le biisiteerwa waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom wa la.” 41 Ba gela me a weeni ayen, “Ka wala ale Varibasidwa ate Naawen a weeni ayen wa le tom la.” Mbala me a weeni ayen, “Varibasidwa an baga a chim Galili deno. 42 Ba marisi Naawen gbaka po ayen, ‘Varibasidwa ale chim ka Naawa Deevid aabiik. Ba le biak wa ka Betilihem, t kaai ate Deevid nyini la.’ ” 43 Nyaku de meena a yaa jam basi ate nuru banni a poori chaab nna tgatga. 44 Ba gela a jam a yaali kama ayen ba yik wa, alege nuru waai an jam a tiri wa. 45 Nuru baai ate Juuma Puusika Yenni kpaa ale Farisiima a jam tom ba ayen ba ga yik Yeezu la, a man pilim a che ale ka niyaala. Baai ale tom ba la a yaa bek ba ayen, “Ka boa ate ni an yik wa a ta jam ya?” 46 Nuruma a yaa weeni ba ayen, “Nuruwa de biika, tama an diem a maa wom ka choa.” 47 Farisiima a yaa weeni ba ayen, “Wa sum a maa paasi nama me kama? 48 Nama diem a wom ale kpaa yaase Farisiima wanyi a ta siaka ale wa. 49 Nuru banni baai ale za a wom wa sinsaa la, a ze Moosis Sinsaa, dila nyi la Naawen ale waali ba.” 50 Nikodimusi waai ale jam a li biisi ale Yeezu la a jam maa ka Farisiima po wanyi. Wa yaa weeni wa vaanchaama ayen, 51 “Tama Sinsaa a sak ti kama ayen ti dan kan de ni a bo nuru buusa a wom wa dek noai po ti an baga a weeni ayen wa biisi lo ya.” 52 Ba yaa bek wa ayen, “Fi me a nyini ka Galili tka? Be nya Naawen gbaka po ate fi mi ayen biisiteer an nyini Galili tka.” 53 Ba meena a yaa yiti a waa chaab a kuli ba yeea.

8

1 Yeezu me a yaa basi dula jigini ale ge a che ga jueli Olivi Guuku zuk. 2 Vari ale veenti la saliuk wa yaa man si a che ga jo Juuma Puusika Yenni po. Nuru bari a yaa man tigsi a gilim wa ate wa yaa kala a sak ba. 3 Wa le jam boro a sak ba la, Juuma Sinsaa sagrma ale Farisiima a yaa yik nipk wanyi a ta jam zaani ba meena ni. Ba jam yik nipowa de ale wa boro a ny ka kabo. 4 Baai ale ta wa a jam la a yaa weeni Yeezu ayen, “Ti Sagr, tama nya wa kama ale wa boro a goa ale nida. 5 Ti Sinsaa po, Moosis a sak ti kama ayen ti dan nya nipk ale wa boro a ny dila, ti pisi tintana a yuk wa a ko. Fi a poli nyaku de ka se?” 6 Ba bek wa dila kama ayen ba ny wa a nya ate wa dan tulisi be abe ba weeni ayen wa kaasi ya. Alege Yeezu an jam a tulisi ba a yaa le ge a koori t a pa wa nandub a marisi t. 7 Ba le diem za a bek wa la, wa yaa yiti nya ba ale weeni ayen, “Nuru waai dek ale seba ayen wa an diem a maa tom tuimbiok a nya la, wala dek abe li a pai tintain a yuk nipowa.” 8 Wa le weeni dila la, wa yaa man koori t a marisi. 9 Ba le wom wa wiea la, ba yaa waa chaab wanyi wanyi, ankpagsaa a de ni ate mbala a pa sa. Ba yaa jam a tali ka Yeezu ale nipowa nyiini dula jigini. 10 Yeezu a yaa man yiti mai a nya nipowa ale bek wa ayen, “Ba bo ka be? Nuru waai a karo ayen wa bo mini fu?” 11 Nipowa a yaa weeni Yeezu ayen, “M Nyn, waai karo.” Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mi me a kan bo mini fu. Be che a kuli abe fi kan man a tom tuimbaata.” 12 Va ala po Yeezu a yaa man boro a sak nuru banni ayen, “Mi a ny se ka bolim ate ba tati la a te tzuk meena demma. Baai meena ale a va mi la a kan man a chei legi po. Mi a le de ba ni ase bolim la a dak siuku a sak ba abe m te ba Naawen nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la.” 13 Farisiima a yaa wom wa le biisi dii la a yaa weeni wa ayen, “Fi a biisi a pak ka fi dek, dila abe kan sak wari ya.” 14 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi a biisi a pak ka m dek alege ku ka wensie dii nyi la m seba m le nyini juijui la kama ale a man seba m le a che juijui la me. Nama ze mi ale nyini juijui la yaase m le a che juijui la me. 15 Nama a kasim a bo nuruba buusa ka ba peelim tuima ale ka dii la, alege mi kan bo waai buusa. 16 Ase mi dan poom a bo nuru waai buusa, m buusaa ka wensie, dii nyi la daa mi nyiini ale a bo buusaa, m Kowa Naawen waai ale tom mu la a bo ale mu kama. 17 Ba marisi ni sinsaa po kama ayen nuruba baye a dan siak a ta noaye ale chaab wari nyi, ba wanni ka wensie. 18 Mi a biisi a pak ka m dek, m Kowa waai ale tom mu la me a biisi a pak ka mi.” 19 Ba yaa bek wa ayen, “Fi kowa bo ka be?” Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ni ze mi yaase m Kowa, ni dan seba mi ni seba m Kowa me kama.” 20 Yeezu a jam kala ka Juuma Puusika Yenni po a mata juijui ate nuruma a nyiem a pa ba ligraa a ta jam a nyoro a te Naawen la a sak nuru banni wiea de meena. Nuru waai an jam a yik wa dii nyi la wa yikka danni an diem a jam paari ya. 21 Yeezu a man weeni ba ayen, “Mi a gomsi kama ayen m che jigi. M daa che, ni kan baga a va mu a chei. Nama a le nyiem a gisi mu, alege ni le kpi ale ni tuimbaataa.” 22 Juuma kpaa ale ga wom dii ate wa biisi la, ba yaa weeni chaab ayen, “Wa a weeni ka tama ayen ti kan baga a va wa a che wa ale a che juijui la. Ku de be a sak kama ayen wa a yaali ayen wa ko ka wa dek ya?” 23 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Nama ka tzuk de nuruba, alege mi nyini ka wenmazuk, nama nyini ka tzuk de alege mi an nyini tzuk de. 24 Dila ale soa ate mi a weeni ayen ni le kpi ale ni tuimbaataa la. Ni le kpi ale ni tuimbaataa ase ni a nin kan ta siaka ale mi le weeni ayen mi ka waai la.” 25 Ba yaa bek wa ayen, “Fi ka wana?” Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi poom a li weeni ni mi ale ka waai la kama. 26 M ta ka wie yegayega ayen m weeni ayen ni kaasi ya. Waai ale tom mu la ka wensie nyn, mi me a sak tzuk de nuruma ka dii nyiini ate m wom m Kowa jigi la.” 27 Juuma kpaa an diem a jam mi ayen Yeezu a jam a sak ba ka wa Kowa Naawen wie. 28 Wa yaa man weeni ba ayen, “Ni dan jam yik mi Saalobiika a kpi jabarimu nyi, ni le mi mi ale a weeni ayen mi ka waai la, ate ni seba ayen mi a kan ny wari ale m dek pagrima. Alege mi a biisi ka m Kowa ale sak mu dii la. 29 Waai ale tom mu la dek a bo ale mu kama wa an basi mu m dek m nyiini dii nyi la m kasim a tom ka dii ale a peenti wa sui la.” 30 Yeezu ale biisi a nueri la, baai ale jam a wom wa la, yegayega a yaa jam ta siaka ale wa. 31 Dula jigini Yeezu a yaa man weeni baai ale jam ta siaka ale wa la ayen, “Ni dan va mi wensie sinsaa de, ni le chim mi aaviirimasa. 32 Ni le mi wensiea ate wensiea a vari ni a basi.” 33 Ba yaa weeni wa ayen, “Tama ka ti kokpieka Abraham aabisa, alege ti an diem a chim nuruba yom a nya ya. Fi ale a weeni ti dii ayen fi wensiea a le vari ti yomtiri po a basi la kiri ale boa?” 34 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Wensie ate mi a weeni ni ayen waai dek ale a tom tuimbaata la a chim ka tuimbaata yomo. 35 Nuru yomo a ka siuk ale wa jaaba, alege nuru dek biik a ta siuk ale wa anta meena kama. 36 Mi, Naawen Biika, a dan vari fu a basi fi sum a nya varibasika kama. 37 Mi seba ayen ni ka Abraham aabisa, alege ni a yaali ayen ni ko mu, dii nyi la ni kan yaali ayen ni wom m sinsaa. 38 Mi a biisi ka mi ale nya dii m kowa jigi la alege nama a biisi ni kowa ale weeni dii la.” 39 Ba yaa weeni wa ayen, “Ka Abraham ale tama ko.” Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Abraham a dan sum ka nama ko, ku te a fe kama ayen ni va wa wamasaa. 40 Nama ba gela a yaali kama ayen ni ko mu, dii nyi la mi ale a sak ni wensie wie aai ate Naawen a sak mu la. Abraham an jam baga a ny wari ase nyaku de la. 41 Nama a dan a ny dila, ku a ny ase ni a va ka ko yo nakula po la.” Ba yaa weeni wa ayen, “Naawen nyiini ale tama Ko.” 42 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ase Naawen a dan sum ka nama Ko, nama a te a yaali mi kama, dii nyi la mi nyini ka wa jigi. Mi an jam denna ka m dek nyia, alege ka Naawen ale tom mu. 43 Nama an baga a wom mi sinsaa, dii nyi la ni zri a womka kama. 44 Ni ka ni kowa Velinvendika bisa ate ni a yaali ayen ni a va wa yaalika. A nyini piilimka po wa ka nuru koorik. Wa an maa va wensie siuwa dii nyi la wensie ka wa jigi ya. Wa daa velim wa a ny dila kama dii la venta a piilim ka wa jigi ale chim venta naab. 45 Mi a sak ni ka dii ale ka wensie la, alege nama a kan ta siaka ale mi ale a weeni ni dii la. 46 Nama waai a ka dela a baga a sak mu wa dii ate mi a ny kaasi la. Ase mi a dan kasim a sak ni ka wensie, ka boa abe le soa ate nama a kan ta siaka ale dii ate mi a sak ni la? 47 Baai ale ka Naawen bisa la a nyiem a kasim a wom wa ale a weeni ba dii la kama. Nama ale kan a yaali ayen ni wom Naawen wiea dii la a sak kama ayen ni daa wa bisa.” 48 Dula jigini Juuma kpaa a yaa weeni Yeezu ayen, “Tama ale weeni ayen fi ka Samaria deno ate chichiribiok a bo fi zukku po la, daa wensie ate ti a weeni?” 49 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Chichiribiok a ka mi zukku po. Mi a te m Kowa zula kama, alege nama a kan te mi zula. 50 Mi a kan yaali zula a te m dega, alege ka m Kowa ale a yaali ayen nuruba a te mu zula, wa abe ni wa bo baai ale zri mu la buusa. 51 Wensie ate mi a weeni ni, waai ale a va mi sinsaa la ale nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la.” 52 Juuma kpaa a yaa weeni wa ayen, “Ygygla de ti sum seba kama ayen chichiribiok ale bo fi zukku po, ti kokpieka Abraham ale Naawen biisiteerma meena a kpi ka dila po dila po. Alege fi a weeni ti ayen baai meena ale a va fi sinsaa la a kan maa kpi. 53 Ti kokpieka Abraham kpi kama. Fi a poli ayen fi zuak a gaam wa kama. Naawen biisiteerma me a kpi, fi ti an a poli ayen fi ka wana?” 54 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ase mi a dan yaali ka zula a te m dek zula ala a kan ta kiri ya. Waai ale a te mi zula la ale m Kowa waai dek ate nama a wi ayen ni Naawen la. 55 Nama a ze wa, alege mi a seba wa kama. Mi a dan weeni ayen m ze wa, m ka velinvendik ase nama la. M seba wa kama ale a va wa sinsaa. 56 Nama kokpieka Abraham ale jam a nya mu ale m cheena tzuk de la, wa sui a jam peenti kama nna yegayega.” 57 Juuma kpaa a yaa weeni wa ayen, “Fi an diem a paari bena pisinu ale ny ka se a seba Abraham?” 58 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ni wom dii ate mi a yaali ayen m weeni a sak ni la nalimnyiini. Mi poom a jam li boro kama ale ge ate ba biak Abraham.” 59 Juuma kpaa ale ga wom nyaku de la, ba yaa pisi tintana ayen ba yuk wa, alege Yeezu a yaa suk a taam nyini Juuma Puusika Yenni po a nyini.

9

1 Dai ye ate Yeezu a yaa nyiem a che a ga zik nida wanyi ate ba jam a biak wa ale yiisa. 2 Yeezu aaviirima a yaa bek wa ayen, “Ti Sagr, ka boa ale soa ate ba biak wa ale yiisaa? Ka wa dek tuimbaata nyi yaa ka wa nyamma tuimbaata nyi ale soa ate wa yi?” 3 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Wa yiisaa a ka wari a ny ale wa dek tuimbaata yaase wa nyamma tuimbaata. Wa yi kama ayen ku sak nuruba Naawen pagrimu a le bu tom dii la. 4 Ygygla ate ku ka kantue la ti le tom ka waai ale tom mu la tuimaa. Tka abe za ka sobi kama ate waai a kan man baga a tom tuima. 5 Mi ale diem bo tzuk de la, mi a ny ase ka bolim ate ba tati a zaani ate bu a nyagsi a te tka meena demma la.” 6 Yeezu ale biisi a nueri la, wa yaa chesi tintueta a basi t a pa wa nandummu a yik tintuetaa ale tantaa a dam chaab a pa sa nuruwa ninaa. 7 A yaa weeni wa ayen, “Che a ga puuri fi ninaa beli fiik kaai ate ba a wi ayen Sailom la nyiamu po.” Sailom kiri ale juijui ate mi a tom fu la. Nuruwa a yaa che a ga puuri wa ninaa ate a deri lagri ate wa a nya. 8 Wa ale kuli yeri la, nuru baai yeea ale za mata wa yenni ale baai ale jam a nya wa ale wa nyiem a juisi la, a yaa bek chaab ayen, “Daa nuruwa de a nyiem ale kasim a kala denna a juisi la?” 9 Ba gela a weeni ayen, “Ka wa ale la.” Mbala me a weeni ayen, “Daa wa ale la, alege wa a neensi wa kama.” Nuruwa dek a yaa weeni ba ayen, “Ka mi ale la.” 10 Ba yaa bek wa ayen, “Fi ninaa a ny ka se a lagri?” 11 Wa yaa weeni ba ayen, “Nuru waai ate ba a wi wa ayen Yeezu la, ale tu mu a yaa chesi tintueta a dam ale tanta a pa sa mi ninaa ale ge a weeni ayen m che a ga puuri a Sailom beli fiika nyiamu po. Mi ale che a ga puuri a la a yaa deri a nya.” 12 Ba yaa man bek wa ayen, “Wa bo ka be?” Wa yaa weeni ba ayen, “M ze.” 13 Ba yaa yik nuru waai ale jam a yi la a ta wa a che Farisiima jigi. 14 Dai dii danni dek ate Yeezu a pa tantaa a sa nuruwa ninaa ate a lagri la, a jam ka Juuma Vuusum Dai. 15 Farisiima a yaa bek wa ayen, “Fi ninaa a ny ka se a lagri?” Wa yaa weeni ba ayen, “Wa pa ka tanta a sa mi ninaa. Mi ale che a ga puuri a la, a yaa deri a nya.” 16 Farisiima ale wom dii ate wa weeni la, ba gela a weeni chaab ayen, “Waai ale ny dila la an baga a nyini Naawen jigi ya, dii nyi la wa ny ku ka ti Vuusumu Danni.” Mbala me a weeni chaab ayen, “Ase nuruwa de a dan ka tuimbaata nyn, wa ti an wa ny se a tom tuimkperikaliika de?” Ate ba ta noa tgatga. 17 Ba yaa man begi nuruwa ayen, “Nuru waai ate fi a weeni ayen wa lagi fi ninaa la, fi ti an a poli ayen wa ka wana?” Wa yaa weeni ba ayen, “Wa ka Naawen biisiteer.” 18 Farisiima a kan jam a siagi ayen nuruwa de a li a yi kama ale ge man a nya. Ba yaa wi wa nyamma. 19 A bek ba ayen, “Ka nama biik ale nna? Ase nama a dan biak wa ale yiisa, wa ny ka se a man baga a nya?” 20 Ba yaa weeni ba ayen, “Wa ka tama biik ate ti biak wa ale yiisaa. 21 Alege tama an baga a mii wa le ny dii a nya la yaase waai ale lagi wa ninaa a te wa la. Nama dek a bek wa, wa ninaa ale ny dii a lagi la, dii nyi la wa pak kama ale ta yam a baga a weeni a sak ni.” 22 Nuruwa nyamma a jam a chali ka ygsum ale Farisiima ate ba yaa tulisi ba dila. Farisiima a jam li weeni kama ayen nuru waai a dan weeni ayen wa ta siaka ayen Yeezu ale Varibasidwa ate Naawen ayen wa le tom wa la, ba ale yeeri kula nyn ba tuka dkku po. 23 Ka dila nyi ate wa nyamma a weeni ayen ba begi wa dek ale wa pak kama ale ta yam a baga a weeni ba dii ale ny la. 24 Farisiima a yaa man wi nuru waai ale jam a yi la a weeni wa ayen, “Tama a seba kama ayen nuru waai ale lagi fi ninaa la ka wabanyeerik. Ygygla de be pe Naawen ayen fi le weeni wensie nyiini a sak ti.” 25 Nuruwa a yaa weeni ba ayen, “Mi ze ase wa ka wabanyeerik yaa wa daa wabanyeeriga. Wa ye ate mi a seba, mi jam yi kama, alege ygygla de m man pilim a nya.” 26 Ba yaa man begi wa ayen, “Fi ninaa a ny ka se a lagri?” 27 Wa man weeni ba ayen, “Mi poom a li weeni ni kama, alege ni an wom ya. Nama a yaali ayen m weeni ate ni man wom kama? Dai dii dai nama me dek a yaali kama ayen ni chim wa aaviiriba.” 28 Ba le wom dila la, ba yaa deri a tari wa ayen, “Fi ka wala aaviirima po wanyi, alege tama ka Moosis aaviiriba. 29 Tama seba ayen Naawen a jam a biisi ale Moosis kama dila po dila po, alege nuru waai ale lagi fi ninaa la, tama ze wa le nyini juijui la.” 30 Nuruwa a yaa weeni ba ayen, “Nyaku de ka wakperikaliik mi jigi, nama a ze wa ale nyini juijui la alege wa lagi mi ninaa. 31 Ti seba kama ayen Naawen a kan wom wabaata nyamma. Wa a wom ka baai ale a te wa zula ale a tom wa yaalika la. 32 A nyini diipo ate Naawen a ny tzuk meena la a ta jam paari jinla, nuru waai an diem a lagi nuru ate ba biak wa ale yiisa, nina. 33 Nuruwa de a dan kan nyini Naawen jigiya wa ti an kan baga a ny wari ya.” 34 Ba yaa weeni wa ayen, “Fi nyamma a biak fu kama ate fi pak ale tuimbaata. Fi a poli ayen fi ale ta zupagruk a baga a sak tama?” Ba yaa yiak ate wa nyini ba tuka dkku po a nyini. 35 Yeezu ale wom dii ale ny la, wa yaa gisi a yik nuru waai ate wa tebi la a bek wa ayen, “Fi ta siaka ale Saalobiika?” 36 Nuruwa a yaa weeni wa ayen, “M Nyn, weeni a sak mu wa le ka waai la ate m ta siaka ale wa.” 37 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi poom nya wa kama, waai ale a biisi ale fu la wala ale la.” 38 Nuruwa a yaa domsi kali Yeezu ni a weeni ayen, “M Nyn, m ta siaka ale fu.” 39 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mi jam tka de zuk kama ayen m basi ate baai nina ale kan lagri la, a lagri abe baai nina ale lagri la a yi.” 40 Farisiima baai ale jam mata dula jigini la ba gela a yaa wom wa le weeni dii la. Ba yaa weeni wa ayen, “Fi a yaali ayen fi weeni ka tama ayen tama nina an lagi ya?” 41 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ase nama ninaa a dan yi kama, mi ate kan weeni ayen ni ny a kaasi, alege nama ale a weeni ayen ni ninaa a lagri alege a an lagri la, ale soa ate mi a weeni ayen ni ny kaasi la.”

10

1 Da ala po Yeezu a yaa magsi wamagsini ayen, “Wensie ate mi a weeni ni. Nuru waai a dan jo piisa zo po alege an va zoku nanni a jo ya, kula nyn ka zue. 2 Nuru waai ale kasim a va zoku nanni a jo la, wala ale naapeerika dek. 3 Zoku nanni limsidwa a nyiem ale kasim a lak ku nanni a te naapeerika ate wa jo a wi wa piisaa yuea ate a a va wa a nyini, dii nyi la a seba wa lueluku kama. 4 a meena a yaa dan nyini, wa nyiem a yaa de ka a ni ate a a vi wa, dii nyi la a seba wa kama. 5 a nyiem a kasim a va ka naapeerika nyiini. Nuru yo a dan de a ni, a a chali kama a waa chaab, dii nyi la a ze wa.” 6 Yeezu ale magsi wamagsini a nueri la, baai ale jam a wom wa la an jam mi di kiri ya. 7 Nyaku de nyi, Yeezu a yaa man weeni ba ayen, “Wensie ate mi a weeni ni. Mi a ny se ka piisaa zoku nanni la. 8 Nuru baai ale li jam ale ge mi la a ny se ka zueba la, ate piisaa an mi ba luelutaa. 9 Mi a ny se ka piisaa zoku nanni la, baai meena ale basi ate mi a vari ba ba tuimbaata po a basi la, a ny se ka piisa ale kasim a jo a zoku po ale a man a nyini a de wuuk dii la. 10 Zue a nyiem jam kama ayen wa zu, abe wa ko, abe wa kaasi, alege mi a jam kama ayen ni nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. Di ka nyuvuri ma kaai ate Naawen a pa a te ni. 11 “Mi ale naapeerik maka waai ale gomsi a magsi a yaali ayen m kpi piisaa nyi la. 12 Ase ba dan pa nuru ayen wa a nya piisaa zuk, abe ba a tuni wa, wa kan nya a nalimnyiini. Piuk a dan jam a jo a po ayen ku yik a, naapeerik kaai ate ba pai ate wa a nya a zuk la, a chali kama, ale a ge a, dii nyi la daa wa dek ale soa a. 13 Ba ale a tuni wa ate wa a nya a la nyi ale soa ate wa kan zaani a vari a a basi. 14 Mi ale naapeerik maka. M seba a kama ate a me a seba mu. 15 Siuk kula po me, mi seba m Kowa kama ate m Kowa me a seba mu. Mi a potim gomsi magsi kama ale m dek yaalika ayen m kpi a te m piisaa. 16 Mi a soa piisa a chaab kama, alege ate a bo jigi yo. Ku a fe ate m che dula jigini ate a wom mi lueluku ate a baga a va mu. a le jam a gum chaab ale nala ate a meena a chim pa yena abe naapeerik ye nyiini a nya a zuk. 17 “M Kowa a yaali mu, dii nyi la m le kasim a gomsi a magsi ayen m kpi la. M dan jam kpi, m le yiti kum po. 18 Nuru karo a baga a ko mu ase ka mi dek a nin siak ate ba ko mu. M ta siuk a siak alege ta siuk a zri alege m Kowa ale weeni ayen m ny dila.” 19 Farisiima ale ga wom Yeezu ale weeni dii la, ba yaa ta nampaga ale chaab. 20 Ba yegayega a yaa weeni ayen, “Nuruwa de chichiribiok ale bo wa zukku po. Wa a yesim kama. Ka boa ate ni a wom wa?” 21 Mbala me a weeni ayen, “Ase chichiribiok a dan bo nuruwa de zuk po, wa kan baga a biisi nna la. Chichiribiok an baga a ny ate yeeba nina a lagri.” 22 oota wein a dan jam paari, Juuma a nyiem a kasim a de ka tigi a teeri dai dii dai ate ba pai ba puusika yenni a nyo Naawen dek nisima po dila po dila po la. 23 Da ala sunsu, Yeezu a yaa che va Juuma Puusika Yenni kusu kuui ate ba a wi ayen Naawa Solomon Kusuku la. 24 Yeezu a yaa jam a che ate Juuma ba gela a yaa ga tu wa a deri gilim wa a zaani ba sunsu a bek wa ayen, “Ku ale paari ka dimpo ate fi ale weeni ti fi ale ka waai la? Be weeni ti wensie, ka fi ale varibasidwa ate Naawen ayen wa ale tom la?” 25 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi poom a li a weeni ni mi ale ka waai la kama, alege nama a ka siaka ale dii ate mi a weeni la. Tuim aai ate mi a tom m Kowa pagrimu nyi la, ale a sak ni ayen dii ate mi a weeni ni la ka wensie. 26 Alege ni ka siaka ale mi, dii la ni a ny ka nna ase ni daa mi piisa la. 27 Mi seba m piisaa kama ate a me a seba m lueluku ale a va mu, 28 ate mi a pai nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la a te a, ate Naawen a kan man a te a waalika abe wa basi a ate a kan ta kiriya. Nuru waai an baga a fe a vari a mi jigiya. 29 Mi Kowa waai ale pagra a gaam jaab buuri meena la, ale pa a a nyo mi nisima po. Wala dek me abe kan basi ate waai a fe vari a mi jigiya. 30 Mi ale m Kowa ka bunyi.” 31 Nuruma ale man wom dii ate wa a weeni la, ba yaa pisi tintana ayen ba yuk wa. 32 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi Kowa a basi kama ate mi tom tuimmasa nna yegayega ate nama a nya. Be ka nyaa de di din dek nyi ate nama a yaali ayen ni yuk mu a ko?” 33 Nuruma a yaa weeni wa ayen, “Tama a kan yaali ayen ti ko fu fi tuimmasa nyia, alege fi me ka nurubiik ale ge fi pa fi dek a magsi chaab ale Naawen. Ka dila ale soa ate ti a yaali ayen ti ko fu la.” 34 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ba marisi Naawen gbaka po kama ayen nama ale mi ka bunyi. 35 Ti seba ayen wa gbaka po wiea ka wensie diipo meena. Naawen weeni ayen baai ate wa pai wa wiea a te ba la ale wa ka bunyi. 36 Mi Kowa ale lueri mi a tom mu ate m jam tzuk de. Dila nyi la mi a dan weeni ayen mi ka wa biik, ka boa ale soa ate nama a weeni ayen m le wa? 37 Ni be kan ta siaka ale mu ase m nin kan a tom dii ate m Kowa a yaali la. 38 Alege m dan a tom ka m Kowa ale a yaali dii la, ni dan poom kan ta siak ale mu, ni ti an ta siaka ale m tuimaa ate ni seba a chak ayen m kowa a bo ale mu kama, ate mi me a bo ale m Kowa.” 39 Juuma kpaa a jam a yaali ayen ba yik Yeezu kama, alege wa baga a va ba po a taam nyini. 40 Wa le ga nyini la, wa yaa che a taam Jodan benni kukini juijui ate Jn a jam a te nuruba soka la a bo dula. 41 Nuruba yegayega a yaa jam wa jigi a weeni chaab ayen, “Jn an jam tom wakperikaliisa, alege wie aai meena ate wa biisi nuruwa de wie la, ka wensie,” 42 ate nuruba yega deri ta siaka ale Yeezu dula jigini.

11

1 Nuru wanyi ale jam bo Betani tka ate ba a wi ayen Lazarus. Wa jam ta ka taba baye, ba yue ale Mri ale Maata. Ba me a jam bo ka Betani tka. Ba wanyi wa Mri ale waai ale jam pa kpa buui ate bu nyummu a masa la, a kpiiri a basi nynwa nasaa nyi ale ge a yik wa zukku zuisaa a bili si la. Lazarus a yaa jam a yuak. 3 Wa tama a yaa tom weeni Yeezu ayen, “Ti Nyn, fi dek dawa Lazarus ale a wiak.” 4 Yeezu ale wom la, wa yaa weeni ayen, “Lazarus yuamu a dan poom ko wa, daa ku kpeglimka ale la. Ku ny dila kama ayen nuruba a te Naawen ale wa biika zula nna yegayega.” 5 Yeezu a jam a yaali Maata ale wa suoku ale Lazarus ka nna yegayega, 6 alege wa ale wom Lazarus yuamu la wa yaa jam bo juijui ate wa boro la daa aye. 7 Daa ayewa ale jam a taam la, wa yaa weeni wa aaviirima ayen, “Ni basi ate ti man che Judia tka.” 8 Ba yaa weeni wa ayen, “Ti Sagr, dula jigini ate nuruma a jam a yaali ayen ba yuk fu ale tintanaa la. Ku an diem beni ya ate fi a yaali ayen ti man che dula?” 9 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Wenbinni a dan pusi a ga si, danni meena ale soa dii la ale la, yaa daa di? Mi a ny se ka bolim la a te tzuk demma meena. Waai ale a che kantue la, a kan nagi na a lo, dii la wa ale a nya la nyi. 10 Alege wa dan a che yok wa a nak ka na a lo dii nyi la wa kan nya.” 11 Yeezu a yaa man weeni ba ayen, “Ti dawa Lazarus a goa kama. M le che a ga nagi wa a yiti.” 12 Wa aaviirima a yaa weeni wa ayen, “Ti Nyn, wa be dan a goa kama, wa le nya nyiygsa.” 13 Ba jam a poli ayen Lazarus a sum doa a goa kama, alege ba jam ze ayen Yeezu ale weeni dii la kiri ale wa kpi kama. 14 Yeezu a yaa biisi ku meena a lagri a sak ba ayen, “Lazarus a kpi kama. 15 Nama nyi mi sui a peenti kama ale mi ale kan bo dula jigini ale wa la, kula ale basi ate ni ta siaka ale mu. Ni te ti che wa jigi.” 16 Yeezu aaviirima po wanyiwa Tomasi ate ba a wi wa me ayen yibika la a yaa weeni wa aaviiro chaama ayen, “Ni basi ate ti va ti sagrwa che, ate tama ale wa meena a maa chaab a kpi.” 17 Yeezu ale wa aaviirima ale ga paari Betani tka la, baai ale jam bo dula la a yaa weeni wa ayen ba le gu Lazarus la jinla a ta ka daa anaansi. 18 Betani tka ale Jerusalem tka an jam yalima ale chaaba. 19 Nyaku de nyi ate Judia demma yegayega a jam dula jigini ayen ba puusi Maata ale Mri ba suoku kummu nyi. 20 Maata ale ga wom ayen Yeezu a bo siuk a cheena la, wa yaa deri yiti a nyini ayen wa ga tu wa. Mri ale jam a wari kala yenni po. 21 Maata a yaa ga tu Yeezu a weeni wa ayen, “M Nyn, fi dan poom bo dela, m suoku ate an kpiya. 22 M seba ayen jaab buuri meena ate fi a bek Naawen jigi la, wa le ny te fu.” 23 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi suoku a le yiti kum po.” 24 Maata a yaa weeni wa ayen, “M seba ayen tka meena kpeglimka a dan jam paari, wa le yiti kum po.” 25 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mi ale waai ale baga a nak nuruba kum po a yiti ale man a basi ate ba a nya nyuvuri la. Nuru waai a dan ta siaka ale mi ale ge kpi, m le basi ate wa yiti a nya nyuvuri. 26 Waai ale bo bo kaai choa ate Naawen a yaali la ale ta siaka ale mi la a kan kpi alege wa ale nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. Fi ta siaka ale nyaku de?” 27 Wa yaa weeni wa ayen, “M Nyn, m ta siaka. M be man ta siaka ayen fi ale Varibasidwa, Naawen biika waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom wa ate wa jam la.” 28 Maata ale biisi a ga nueri la, wa yaa man jo yenni po a ga wi Mri a ta taam nakpiak ba dek ba nyiini a weeni wa ayen, “Sagrwa a jam kama ale a yaali ayen wa nya fu.” 29 Mri a yaa deri yiti a che Yeezu jigi. 30 Yeezu an diem a jam jo tka po. Wa diem a jam za ka juijui ate Maata a tu wa la. 31 Nuru baai ale jam ayen ba puusi Mri la, ale ga nya wa le yiti nna nwuli a nyini la, ba me a yaa yiti va wa, dii nyi la ba a poli ayen wa a che ka juijui ate ba gu wa tawa la ayen wa kum. 32 Mri a yaa che a ga tu Yeezu a domsi kali wa ni a weeni wa ayen, “M Nyn, fi dan poom bo dela, m suoku ate an kpiya.” 33 Yeezu ale ga nya ale Mri ale nuru baai ale jam va wa la, a kum la, ku yaa daani wa sui nna yegayega. 34 Wa yaa bek ba ayen, “Ka be ate ni gu wa?” Ba yaa weeni wa ayen, “Ti Nyn, jam a nya.” 35 Yeezu me yaa kum. 36 Nuruma ale jam nya wa kumsaa la, ba gela a yaa weeni chaab ayen, “Wensie wa sum a yaali wa ka nna yegayega.” 37 Alege ba gela weeni ayen, “Daa nuruwa de ale jam a lagri nuruwa ninaa la, ku be ny ka se ate wa an tebi Lazarus ale ge basi ate wa kpi?” 38 Lazarus ale jam a kpi la, ba jam a pa wa kama a nyo pu vorub po a yaa pai tintain a ligi vorumu nanni. Yeezu ale ga paari puku vorumu la, ba jiirim a yaa dari wa. 39 Ate wa yaa weeni ba ayen, “Ni lagi tintanni a basi nakpiak.” Maata, Lazarus tawa, yaa deri weeni wa ayen, “M Nyn, ti le gu wa la ka daa anaansi jinla. Nna po de wa a nyu kama.” 40 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mi an poom a li a weeni fu ayen fi dan ta siaka ale mi, fi le nya Naawen pagrimu ale ka dii la?” 41 Ba yaa bilim tintanni vorumu noai a basi ate Yeezu a yaa zak wa zukku a nya wenmazuk ale weeni ayen, “M Koa, mi a te fi jiam fi le kasim a wom mu la. 42 Mi dek a seba ayen fi a wom mu kama, alege mi a biisi ale fu kama ate baai ale za dela ale mu la a nya ate ba baga a ta siaka ale mu ayen ka fi ale sum tom mu.” 43 Wa ale weeni dila la, wa yaa deri kaari a wi ayen, “Lazarus, yiti a nyini peelim.” 44 Wa yaa deri yiti a nyini peelim. Wa jam a yiti a nyini ale ka garuk guuku ate ku vili a gilim wa nisaa ale wa nimbidiaka ale wa nasaa meena. Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ni foli garuku abe ni ge wa ate wa che.” 45 Nuru baai ale jam ayen ba puusi Mri ale Maata la, yega a jam nya dii ate Yeezu a tom la kama a yaa ta siaka ale wa. 46 Mbala me gela a chali che Farisiima jigi a ga weeni ba dii ale ny la. 47 Farisiima ale ga wom ba le a weeni dii la, ba yaa wi Juuma Puusika Yenni kpaa ayen ba jam ate ba tigsi chaab a poli ba le ba ny dii la. Ba yaa le jam la, ba yaa weeni chaab ayen, “Nuruwa de a tom ka tuimkperikaliisa nna yegayega. 48 Ku a fe kama ate ti ny nuruwa de wari. Ti dan basi ayen wa a tom wa le ta dii la, waai meena a le va wa kama. Ba dan va wa dila Aroom demma baai ale soa ti la, a le jam a kaasi ti Juuma Puusika Yenni abe ba ko ti meena.” 49 Juuma Puusika Yenni kpagi kpeeni Kayafas a yaa weeni ba ayen, “Nama waai a ka yamma. 50 Nama a ze ayen ni dan basi ate nuruwa de a kpi te ti meena ku ale zuncho ale ti meena ale kpi ya.” 51 Wa le jam a weeni dii la an nyini daa wa dek jigiya. Dii nyi la wa jam ka Juuma Puusika Yenni kpagi kpeeni, wa jam a ny se ka Naawen biisiteerma po wanyi ale jam a weeni ayen Yeezu a le kpi a te Juuma. 52 Daa dila nyiini alege Yeezu a dan kpi, Naawen nuruma baai meena ale waa a bo tka meena zuk la, a le jam a tigsi chaab a chim bunyi. 53 A nyini dai dila danni a che ba jam a gisi ka siuk ayen ba ko Yeezu. 54 Yeezu ale ga wom dii ate ba a yaali ayen ba ny la, wa an man a nyiem Judia tka po. Wa ale wa aaviirima a yaa basi dula jigini ale che ga bo t kaai ate ba a wi ayen fraim ate ka mata goanni la. 55 Juuma Gaambasika Tigini ale jam mata la, nuruba yegayega a yaa basi ba tsa ale ge a che Jerusalem tka ayen ba li gomsi kisita wie abe ba ge ate daaa a paari. 56 Ba le ga paari dula jigini la, ba yaa nyiem a gisi Yeezu. Nuruma de ba gela a yaa tigsi chaab Juuma Puusika Yenni po a weeni chaab ayen, “Nama a poli ayen wa le jam a maa de tigini yaa wa kan jamu?” 57 Farisiima ale Juuma Puusika Yenni kpaa a weeni kama ate ku paari waai meena ayen waai a dan seba Yeezu boka jigi, kula nyn a jam a weeni ba ate ba che a ga yik wa.

12

1 Ku le jam tali daa ayuebi ate Juuma Gaambasika Tigini a paari la, Yeezu a yaa man che Betani tka. Lazarus waai ate Yeezu a jam nak wa a yiti kumu po la yenni. 2 Lazarus tama a jam ny ka andiinta ayen ba de ate Yeezu ale Lazarus a yaa jam kala ale chaab ate Maata a yaa ta andiintaa a jam te ba. 3 Mri yaa ta kpaam ate bu nyum a masa ate bu ligraa me a pagra nna yegayega a nyo kpaam chebili po. Ba le jam boro a de la, wa yaa ta bu a jam a pa bu meena a kpiiri a basi Yeezu nasaa nyi a yaa le ge a yigi wa zukku zuisaa a bili si. Yenni meena a jam a sueri ale ka kpaamu nyummu. 4 Yeezu aaviirima po wanyi waai ate ba a wi ayen Judas Iskariot la, a yaa jam bo dula. Wala jam le waai a le wa ta Yeezu a ga bobri sak la. Wa le ga nya dii ate Mri a ny la, wa yaa weeni ba ayen, 5 “Ase nipowa de a dan poom a pa kpaamu de a da, wa te le nya ligra yega a pa te anjagsaa.” 6 Judas ni a jam karo ale anjagsa maarika, dii nyi la wa jam ka zue. Wala ale jam a nya Yeezu aaviirima ligraa zuk ale a pa a gela a maari wa dek. 7 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Basi wa abe fi kan a daani wa. Wa li a de ka ni a kpiiri kpaamu de a nyo mi nyika a gomsi mu a magsi m guka. 8 anjagsa a kasim bo ale ni kama, alege mi a kan bo ale ni a beni.” 9 Nuruba yega ale jam wom ayen Yeezu a bo Betani tka la, ba yaa che ayen ba nya wa. Ba jam a yaali kama ayen ba nya Lazarus waai ate Yeezu a nak wa kum po a yiti la me. 10 Juuma Puusika Yenni kpaa ale jam a gisi siuk ayen ba ko Yeezu la, a jam a yaali ayen ba ko Lazarus kama me. 11 Dii nyi la Juuma ba yega a jam a basi ba kpaga ale ge a ta ka siaka ale Yeezu wa ale nagi Lazarus a yiti kumu po la. 12 Vari ale veenti la nuru banni ale jam ayen ba maa de Gaambasika Tigini la, a yaa wom ayen Yeezu a cheena Jerusalem. 13 Ba yaa asi kpinkparuk vaata a tu wa ale a kaari a weeni ayen, “Ti a pak Naawen! Naawen a niak waai ale cheena Nynwa yonni nyi la! Naawen a niak Izirali naawa.” 14 Yeezu yaa yaali boni a doa ase ba ale marisi Naawen gbaka po ayen, 15 “Nama Jerusalem demma ni kan chali ygsuma, ni naawa ale la a doa bombiik a cheena ni jigi.” 16 Yeezu aaviirima an jam a mi nyaku de kiri ya alege, ka wa le jam a kpi a man yiti kum po a jueli wenmazuk la, ale basi ate ba yaa teeri dii ate ba jam a marisi la kiri. 17 Nuru baai ale jam boro a nya Yeezu ale nagi Lazarus ate wa yiti kum po la, ale weeni dii ale ny la a sak nuruma. 18 Ka dila ale soa ate nuruba yegayega a jam nyini a tu Yeezu la. Ba jam wom kama ayen wa ale tom wakperikaliika de. 19 Farisiima yaa weeni chaab ayen, “Wa a yaali ayen wa gaam ti kama. Ni nya nuruma de meena ale soa dii a va wa la.” 20 Va ala po me nuruba gela ate ba a wi ayen Girik ale jam ayen ba maa de Gaambasika Tigini. 21 Ba yaa jam Yeezu aaviirima wanyi ate ba a wi ayen Filip la jigi. Wa jam nyini ka Beteseida ate ka bo Galili tka la. Ba yaa weeni wa ayen, “Ti Nyn, ti a yaali kama ayen ti nya Yeezu.” 22 Filip a yaa ga weeni Andiru ate ba noai bayewa a yaa va chaab a ga weeni Yeezu. 23 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ku danni a paari kama ate Saalobiika ale nya zula ale nalim yegayega. 24 Wensie ate mi a weeni ni. Fi dan ka pai biri a bori ya di ka di dek di nyiini alege fi dan bori, di a poak kama alege a nyini a be a nya bie yegayega. 25 Nuru baai ni ale kan karo ale ba dek nyuvooa la, Naawen a le pa wa nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la a te ba. Nuru baai me ni ale boro ale ba dek nyuvooa la ale jok a. 26 Baai ale a yaali ayen ba tom a te mi la a jam a va mi ate ba a bo juijui meena ate mi a boro la. Ba dan ny dila, m kowa a le te ba zula.” 27 Yeezu ale biisi a ga nueri la, wa yaa weeni ba ayen, “M sui a kasim kaasi kama. Ygygla de mi ze m nin weeni dii la. M weeni ayen m Koa yeeri mu a ta nyini ninammu de po yaa. Alege mi ale jam dii nyi la ale la ayen m jo ninammu de po.” 28 Dula jigini wa yaa puusi a te Naawen ayen, “M Koa, basi ate nuruba a te fu zula.” Wa le weeni dila a ga nueri la, ba yaa deri a wom lueluk wenmazuk a weeni ayen, “Mi poom a li basi ate nuruba a te mi zula kama ale ge m le man a basi ate ba ny dila dek.” 29 Nuru banni baai ale jam za dula jigini la a yaa wom lueluku ate ba gela a yaa weeni chaab ayen, “Ku a ny ase ka wein ale a kum la.” Mbala me a weeni ayen, “Ka Naawen sabiilo ale a biisi ale wa.” 30 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Wie aai ate ni a wom la daa mi nyia, alege ka nama nyi ate Naawen a biisi. Dai dii danni ate Naawen a yaali ayen wa bo tzuk meena demma buusa abe wa nak Sitaana waai ale soa ba la, a yiak la, a mata kama. Ba dan yik mi a kpi jabarimu nyi, m le basi ate nuruba yegayega a jam m jigi.” 33 (Wa ale weeni ku de la a jam a sak ka wa le wa nam dii a kpi la.) 34 Nuru banni yaa weeni wa ayen, “Ba marisi Naawen gbaka po ayen Varibasidwa waai ate Naawen a weeni ayen wa le tom la, a le boro kama diipo meena wuu. Ka boa ale soa ate fi a weeni tama ayen nuruba a le yik Saalobiika a kpi jabarim nyi ate wa kpi? Saalobiika de ka wana?” 35 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Mi a ny ase ka bolim ate ba tati ate m bo ale ni la. Ni be kasim a che ale bu diem a nya ate legini a kan paari ni. Waai ale a che legi po la a ze wa ale a che juijui la. 36 Ni be a ta siaka ale mi waai ale a ny ase bolim la ale m diem bo ale ni, ate ni chim m bisa.” Yeezu ale biisi a nueri la, wa yaa che a ga suk. 37 Yeezu a jam tom ka wakperikaliisa nna yegayega nuruma meena nimbie, alege ba yegayega a jam ka siaka ale wa. 38 Ka dila ale soa ate dii ate Naawen biisiteer Azaya a jam marisi Naawen gbaka po dila po dila po la, a chim wensie la. Wa marisi ayen, “M Nyn, ka wana ale ta siaka ale wie aai ate tama sak la? Nynwa a sak wa pagrimu ale ka wana?” 39 Azaya a man marisi baai ale jam kan ta siaka ale Yeezu la wie ayen, 40 “Naawen ale ligi ba ninaa ale ba popolaa me ate ba ninaa a kan nya, ate ba popolaa me a kan mii, ate ba kan baga a tagri, ate m vo ba tuimbaataa a te ba.” 41 Azaya ale jam nya Yeezu zulaa ale wa nalimu la ale soa ate wa marisi nyaku de la. 42 Juuma kpaa yega a jam ta siaka ale Yeezu kama, alege ba an jam a biisi wa wie a lagri, dii nyi la Farisiima ale yiak ba ba tuka diinaa po. 43 Juuma kpaa a yaali kama ayen nuruba a te ba zula a gaam ba le a yaali ayen Naawen a te ba zula dii la. 44 Dula jigini Yeezu a yaa basi ate wa lueluku a jueli a weeni nuru banni ayen, “Nuru waai ale ta siaka ale mi la, a ta siaka ale Naawen waai ale tom mu la me kama. 45 Nuru waai ale nya mi la, a nya Naawen waai ale tom mu la me kama. 46 Mi a jam tka de zuk meena kama ase bolim la ayen baai meena ale ta siaka ale mi la a kan man bo legi po. 47 Mi a kan bo baai meena ale a wom mi wiea ale kan va a la buusa. Mi an jam ayen m bo ka tka meena demma buusa, alege m jam ayen m vari ba ka ba tuimbaataa po a basi. 48 Tzuk meena kpeglimka a dan jam paari, wie aai ate mi a biisi la a le bo nuru baai meena ale a zri mi ale m wiea la buusa. 49 Mi ale a sak nama wie aai la an nyini daa mi dek jigiya, alege m Kowa waai ale tom mu la ale te mu wiea ayen m sak ni. 50 Wie aai meena ate wa pa te mu la mi pa a a sak ni kama. Wa wiea a te ka nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la.”

13

1 Ku jam tali ka dai ye ate Gaambasika Tigini a paari. Yeezu a jam seba ayen wa yikka danni a mata kama ate wa basi tzuk de abe wa mani a che wa kowa jigi. Wa jam kasim a yaali baai ale bo tka po ate wa soa la kama a ga paari wa kum. 2 Wenni ale jam a si ate tka a sobi la, Yeezu ale wa aaviirima a yaa jam boro a de yok andiinta. Velinvendika a poom basi ate Judas Iskariot, Simon biika a ta ka popola ayen wa bobri Yeezu a sak. 3 Yeezu a jam seba ayen wa kowa waai ale tom wa ate wa jam tzuk de la, ale pa jaab buuri meena pagrim a te wa. Wa be jam a seba me ayen wa nyini ka Naawen jigi a jam, alege man pilim a che Naawen jigi. 4 Ba le diem boro a de la, Yeezu a yaa yiti mai a yeeri wa garuk kuui ate wa jo a basi mai la a dueni t ale ge a pai papa a bobi wa chiaka. 5 Wa yaa ari nyiam a nyo chin kpien po a pa ta nyiem a sugri wa aaviirima nasaa a gilim ale a bili si ale papawa. 6 Wa ale sugri a ga paari Simon Piita la Piita a yaa weeni wa ayen, “M Nyn, fi ayen fi sugri mi nasaa kama?” 7 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi ze dii ate mi a ny a te fu ygygla de la kiriya, alege ku dan ga ny maga, fi le mi di kiri.” 8 Piita yaa weeni wa ayen, “Mi a kan basi ate fi a sugri mi nasaa diipo diipo.” Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi dan kan basi ate mi a sugri si, fi kan man a maa chim mi aaviirima po wanyi.” 9 Simon Piita a yaa deri kpabi tulisi wa ayen, “Ku be dan ka dila, be kan sugri m nasaa nyiini, maa sugri m nisimaa ale m zukku meena me.” 10 Yeezu a man weeni wa ayen, “Fi dan so fi nyika a be, ka nala kama, alege fi dan man che a ga jigi, fi nasaa a da kama. Si le da la, fi yaa sugri ka fi nasaa nyiini.” Wa le biisi ale Piita a nueri la, wa yaa man chiem wa aaviirima jigi a weeni ba ayen, “Ygygla de ni suniima meena a nala kama, alege ka ni po wanyi sunum ale dai.” 11 Yeezu a poom seba waai dek a le wa ta wa a ga bobri a sak la kama, dila ale soa ate wa weeni dila la. 12 Yeezu ale sugri ba nasaa a nueri la, wa yaa pa wa garuku a man jo ale pilim che wa kalika jigini a weeni ba ayen, “Ni mi dii ate m ny a te ni la kiri ya? 13 Nama a kasim a wi mi ayen ka ni sagr ale ni nyn. Kula a magsi kama, dii nyi la mi sum ka ni sagr ale ni nyn. 14 Mi waai ale ka ni nyn ale ni sagr la, ale sugri ni nasaa. Nama dek me a sugri chaab nasa. 15 Mi a ny ka magsa a sagi ni ayen ni a va. 16 Wensie ate mi a weeni ni. Yomo a kan zuagi a gaam wa nyn. Tomteer me an baga a zuagi a gaam waai ale tom wa la. 17 Ygygla de ate ni seba wensiea la ni sue a le peenti ase ni nin a ny dila. 18 “Mi ale a biisi dii ale ni la, daa ni meena ate mi a weeni, alege ka baai nyiini ate m lueri a te m dek la. Ba marisi Naawen gbaka po ayen, ‘Waai a le wa ta mu a ga bobri a sak la, wala ate mi ale wa a de andiintaa ale chaab.’ Ba le marisi wiea de dii la, a le jam a chim ka wensie. 19 Dila nyi la, m li a weeni ni kama, ayen ku dan jam boro a ny, ni ta siaka ale mi ale weeni ayen m ka waai la. 20 Wensie ate mi a weeni ni. Baai meena ale a te waai ate mi a tom la, tia la, a te ka mi tia dila. Baai meena ale a te mi tia me la, ba a te ka waai ale tom mu la tia dila.” 21 Yeezu ale biisi a nueri la, ku yaa daani wa, wa sunum po nna yegayega. Wa yaa weeni wa aaviirima ayen, “Wensie ate mi a weeni ni, ni po wanyi a le wa ta mu a ga bobri sak.” 22 Ba yaa deri gisi a nya chaab ale a poli le ka waai dek la. 23 Waai ate Yeezu a jam a yaali ba po nna yegayega la a jam kala kama a mata wa. 24 Simon Piita a yaa magsi a weeni wa ayen wa bek Yeezu a mi waai dek a le wa ny wa dila la. 25 Waai ate Yeezu a jam a yaali nna yegayega la, a yaa forisi paari a bek wa ayen, “M Nyn, ka wana dega?” 26 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Waai ate mi a pa boroboruku a siuk jentaa a te wa la, wa le la.” Wa yaa deri pa boroboruk a siuk jentaa a te Judas Iskariot, Simon biika. 27 Judas ale ga tuesi boroboruku la, Sitaana a yaa deri a jam jo wa popola po ate a tagri. Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Che nwuli a ga ny dii ate fi ta la.” 28 Baai ale jam a tigsi ale wa a boro a de andiintaa la, an jam a mi wa le weeni dii la kiriya. 29 Judas a jam ale waai ale a nya ba ligraa zuk la. Dila nyi la, ba jam a poli kama ayen Yeezu a tom wa kama ayen wa che a ga da anta a magsi tigini, yaase wa te niwomma ligra. 30 Judas ale ga tuesi boroboruku la, wa yaa deri yiti a nyini a che. Ku jam ka yok ate wa nyini la. 31 Judas a yaa le che a ga nueri la, Yeezu a yaa weeni wa aaviirima mbala ayen, “Nuruba yegayega a le ba te Naawen pimpauk dii ate nuruba ayen ba ny mi la nyi. Diipo ate Naawen ayen wa pa wa zulaa ale wa nalimu yegayegaka a te mi Saalobiika la a mata kama. Ku kan beni ate wa ny ku. 33 M bisa, mi a kan bo ale ni ate ku beni. M dan che, ni le nyiem a gisi m boka jigi. Ni teeri diipo ate m weeni Juuma kpaa ayen ba kan baga a va mu a che juijui ate mi a che la. Ni kan baga a che juijui ate mi a che la. 34 Sinsak paali ate mi a yaali ayen ni va. Ni a yaali chaab nalimnyiini. Mi ale yaali ni a soa dii la ni a yaali chaab dila. 35 Ni daa yaali chaab dila, waai meena a le seba ayen ni ka mi aaviiriba.” 36 Simon Piita a yaa bek wa ayen, “M Nyn, fi a che ka be?” Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi kan baga a va mu a che ygygla de, alege ku dan ga ny maga, fi le baga a va mu.” 37 Piita a man bek wa ayen, “M Nyn, ka boa ale soa ate mi an baga a va fu ygygla de? Mi a gomsi a magsi kama ayen m kpi fi nyi.” 38 Yeezu a yaa bek wa ayen, “Fi sum gomsi a magsi ayen fi kpi mi nyia? Wensie ate mi a weeni fu. Fi le weeni nuruba ku noai buta yokku de ayen fi ze mi abe varikpadiaka a kum.”

14

1 Dula jigini Yeezu a yaa weeni wa aaviirima ayen, “Ni kan basi ate wari a daani ni, ni suniima po. Ni ta siaka ale Naawen abe ni ta siaka ale mi. 2 Mi Kowa boka jigini a ta ka diina nna bari bari ya. Mi abe pilim a che ku jigini kama, ayen m gomsi jigi a te ni. Ase ku dan kan daa dila, m te kan weeni ni. 3 M dan gomsi a a nueri, m le man jam a ta ni a che ku jigini ate nama ale mi a maa chaab a bo jigi ye. 4 Ni seba mi ale a che juijui la kama ale siuk kuui ale a che ku jigini la.” 5 Tomasi a yaa weeni wa ayen, “M Nyn, tama a diem ze juijui dek ate fi a che la. Ti be ti ny ka se a seba siuk kuui ale a che dula jigini la?” 6 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mi ale siuk kuui ale a che dula la ale man chim wensie ale nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la nyn. Nuru waai an baga a che mi Kowa jigiya ase ka wa nin va mi jigi. 7 Nama ale seba mi ale ka waai ygygla de la, kula le basi ate ni seba m Kowa ale ka waai la me. A nyini jinla a ta a che ni yaa nya wa kama ale seba wa.” 8 Filip a jam diem ze wa le a biisi dii la kiriya. Wa yaa weeni wa ayen, “M Nyn, tama ale a yaali dii nyiini la ale fi basi ate ti nya fi Kowa.” 9 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Tama a bo le chaab ate ku beni kama alege fi a ze mi? Waai meena ale nya mi la, a nya m Kowa kama. Ka boa ale soa ate fi weeni ayen m dak m kowa a sak ni? 10 Fi ka siaka ayen mi a bo ale m Kowa ate m Kowa me a bo ale mu? Mi ale sagi ni wie aai meena la an nyini daa mi dek jigi ya. M Kowa waai ale bo ale mu la, ale a tom wa tuimaa.” 11 Yeezu a yaa cheemu a weeni wa aaviirima meena ayen, “Ni ta siaka ayen m Kowa a bo ale mu kama ate mi me a bo ale wa. Be dan kan daa di ni be ta siaka ale m tuimkperikaliik sii ate ni nya ale maa tom la nyi. 12 Wensie ate mi a weeni ni, baai ale ta siaka ale mi la a le ba a tom dii ate mi a tom la. Bala dek a le tom tuimkperikaliisa a gaam dii ate mi a tom la, dii nyi la mi a le mani a che m Kowa jigi la. 13 Ni dan juisi jaab buuri meena mi yonni nyi m le ny a te ni ate nuruba a va mi nyi a nya Naawen zulaa. 14 Ni basi ate m man a weeni ni, jaab buuri meena ate ni a juisi ayen mi a ny a te ni mi yonni nyi la, m le ny. 15 “Ni dan a yaali mu, ni le va dii ate mi a weeni ni la. 16 Mi le saalim m Kowa ate wa te ni Maaro wa choa ate wa kasim a bo ale ni. 17 Wa ka Chiik kaai ale wa sak Naawen ale ka waai la. Tzuk demma a kan siak ayen wa ka ba Maaro, dii nyi la ba kan nya wa, ba be ze wa. Alege nama seba wa kama, dii nyi la wa bo ale ni kama. 18 “M kan basi ni, ni dek ni nyiini. M le man jam ni jigi. 19 Dai dii danni ate tzuk de meena demma a kan man nya mu la a mata kama, alege nama a le man nya mu kama. Mi abe nin kasim a boro la nama me ale kasim boro. 20 Dai dila danni a dan pari, ni le seba ayen mi bo ale ka m Kowa ate nama a bo ale mi ale ge ate mi me a bo ale nama. 21 “Baai ale a wom mi wiea ale a va a la a sak kama ayen ba a yaali mu. Mi me a le pa m dek a sak ba abe mi a yaali ba. Ba le a yaali mu la nyi, m Kowa me a le yaali ba.” 22 Nuru wanyi ale jam bo dula jigini ate ba a wi wa ayen Judas, alege wa daa Judas Iskariot waai ale ta Yeezu a ga bobri sak la. Wa yaa weeni Yeezu ayen, “M Nyn, fi le ny ka se a pa fi dek a sak tama nyiini alege daa tka meena demma?” 23 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Baai ale a yaali mi la a va ka m sinsaa. Bala me ate m Kowa a yaali ate mi ale wa a jam bo ba suniimaa po. 24 Baai ale kan a yaali mi la a kan va m sinsaa. Mi ale a sak ni dii la an nyini daa mi dek jigiya, alege ka m Kowa waai ale tom mu la jigi. 25 “Mi ale diem bo ale ni la, ale soa ate mi a weeni ni wiea de. 26 M Kowa a le tom Maarowa waai ale ka Naawen Chiika la ate ka jam mi yonni nyi a sak ni abe wa teeri ni dii meena ate mi a weeni ni la. 27 “Mi a le basi ate ni ta suygini ase mi dek jigi ale ka dii la. Suygini dii ate mi ayen m te ni la ka di tga ale tka meena demma suygini. Ni kan a yiili abe ni a chali ygsuma. 28 Mi poom a li weeni ni kama ayen m le che m Kowa jigi abe m man pilim jam. Ase ni dan sum a yaali mu, ni sue a le peenti, ale m ale a che m Kowa jigi la dii la m Kowa a zuak kama a gaam mi. 29 Mi a weeni ni wiea de kama abe a ge a jam ny, ate a dan jam a ny abe ni ta siaka ale mu. 30 Mi kan yaali ayen m biisi wa bari ale ni, dii nyi la Sitaana waai ale soa tzuk de meena demma la, a cheena kama. Wa ka pagrim mi zuwa. 31 Alege tka meena demma a le seba ayen mi a yaali m Kowa kama, dila me abe ni soa ate mi a tom wa dii meena ate wa a weeni mu la. “Ni basi ate ti yiti a che jigi yo.”

15

1 Yeezu yaa man weeni ba ayen, “Mi a ny se ka tiib la. Mi Kowa me a ny se ka nuru waai ale a nya tiimu zuk la. 2 Wa nyiem a kasim a gebi na sii ale kan a yoani la a basi kama ale a gebi sii ale a yoani la a magsi chaab ate si a yoani yoana yega. 3 Naawen a poom li sugri ni suniimaa kama ale wie aai ate mi a sagi ni la. 4 Ni be kasim a bo ale mi ate mi me a bo ale ni. Na a kan baga yoani yoana ka dega, ka naka a nin bo kinni nyi ale ka baga a yoani. Siuk kula po ni dan kan bo ale mi ni kan baga a ny wariya. 5 “Mi ale kinni alege nama a chim nasaa. Waai ale bo ale mi ate mi me a bo ale wa la ale yoani yoana yega. Ni kan baga a ny wariya ase mi nin kan bo ale ni. 6 Waai ale kan bo ale mi la m Kowa a le gebi wa a basi ase tiib nasa la, na sila a dan ko ba tigsi si kama a nyo bolim po a ju. 7 Ni dan bo ale mi ate m wiea a bo ale ni, ni dan juisi jaab buui ate ni a yaali la Naawen a le te ni. 8 Ni dan a yoani yoana kula a le sak ayen ni ka mi aaviiriba ate m Kowa a nya zula. 9 Mi a yaali ni ase ka m Kowa ale a yaali mu dii la. Ni kasim a ta yaalika ale mu. 10 Ni dan tom a va mi yaalika m le kasim a yaali ni ase mi ale a tom a va m Kowa yaalika ate wa yaali mu dii la. 11 “Mi a weeni ni wiea de kama ayen ni ta supeentik kaai ate mi ta la. 12 Sinsak paali ate mi a yaali ayen ni va di. Ni a yaali chaab ase mi ale yaali ni dii la. 13 Nuru waai a dan zaani wa daba nakula po a kpi a te ba, yaali kaai ate wa ta ale wa dama la a gaam jaab buuri meena kama. 14 Ni dan a va dii ate mi a sak ni la, ni ka mi daba. 15 Wie aai meena ate m Kowa a weeni mu la, ala ale mi a pa weeni ale ni. Ka dila ale soa ate mi a weeni ayen ni ka m daba la. Mi a kan yaali ayen m man weeni ayen ni ka mi tuimtomdba, dii nyi la tuimtomd a ze wa nyn ale ta dii la. 16 Daa nama ale lueri mi ayen m chim ni nyn, alege ka mi ale lueri nama ayen ni a tom tuimmasa aai ale kan a kaasi la a te mu. Ni dan tom a dila ni le baga a pa mi yonni nyi a juisi anta baai ate ni a yaali la m Kowa jigi ate wa te ni. 17 Wa dii ate mi a chiib a weeni ni la ale ni kasim a yaali chaab nalimnyiini. 18 “Ase tka meena demma a dan kisi ni mi aa vaka nyi, ni be teeri ayen ka mi ate ba jam a li kisa. 19 Ase nama ale tka meena demma a dan jam bo ka jigi ye ale chaab, ba te a yaali ni kama, alege ka mi ale lueri ni ate nama ale ba an bo ale chaab la ale soa ate ba kisi ni. 20 Ni teeri dii ate m weeni ni ayen yomma an baga a zuak a gaam wa nyn la. Ba jam a daani mi ka nna yegayega. Dila dek dek ate ba a yaali ayen ba daani nama me la. Ba dan wom mi sinsaa kama, ba te le wom nama sinsaa me. 21 Ba le daani ni dii nyi la ba ze waai ale tom mi la. Ba le man a daani ni, ni ale a va mi la nyi. 22 M jam kama ayen m weeni ba ate ba basi ba wabaataa siuku vaka, alege ba zri. Dila nyi Naawen a dan bo ba buusa ayen ba lo ya, ba an man baga a weeni wari ale wa. 23 Waai ale kisi mi la, a kisi m Kowa me kama. 24 Mi tom ka tuimkperikaliik sii ate waai an baga a tom la, ba nimbie po. Dila nyi Naawen a le weeni ba ayen ba ny kaasiya. Ba dek a nya aai meena ate mi a ny la kama ale ba nimbie alege ba diem kisi mi ale m Kowa. 25 Ba kisi mu nna la kama ayen dii ate ba marisi Naawen gbaka po dila po dila po la a chim wensie. Ba marisi ayen, ‘ba kisi mu kama kinla nyi.’ 26 “Mi poom a li weeni ni kama ayen Maarowa waai ale ka Naawen Chiika la ale pai Naawen wensie wiea a sak ni, wa abe le nyini ka m Kowa jigi. M le tom wa ate wa nyini m Kowa jigi a jam a biisi mi wie. 27 Ate nama me a baga a biisi mi wie dii nyi la ni bo ale mu kama a nyini piilimka.

16

1 “Mi a weeni nama wiea de kama, ate ni kan jok siaka ale mi. 2 Juuma a le yiak ni ba tuka diinaa po a basi. Ku danni me dek a le jam a paari ate baai a le ba ko ni la a poli ayen ba a tom ka dii ate Naawen a yaali la. 3 Ba le ny ni nyaa de meena, dii nyi la ba ze mi yaase m Kowa. 4 Mi a weeni ni wiea de kama ate da ala, a dan paari ate ba boro a ny ni dila abe ni teeri mi ale weeni ni dii la. “Mi an weeni ni wiea de piilimka po, dii la m le jam bo ale ni la. 5 Ygygla de m mani a che ka waai ale tom mu la jigi, alege ni waai a karo ayen wa bek mi m le a che juijui la. 6 Mi ale weeni ni wiea de meena la a ny kama ate ni sui a kaasi nna yegayega. 7 Alege wensie ate mi a weeni ni, ku ale zuncho ni jigi ase m nin che m Kowa jigi, dii nyi la m dan kan che ya, Maarowa a kan jam ni jigi ya. Alege m dan che m le tom wa ate wa jam a maari ni. 8 Wa dan jam, wa le basi ate tzuk de meena demma a mi ba le ta popola kaasima ale tuimbaata dii la, ale ba le ta popola kaasima ale Naawen buusaa dii la. 9 Ba ta popola kaasima ale tuimbaata dii la ba ka siaka ale mi. 10 Ba ta popola kaasima ale wayrisima dii la mi a che ka m Kowa jigi ate ni kan man nya mu. 11 Ba ta popola kaasima ale Naawen buusaa dii la Naawen a poom bo Sitaana waai ale soa tka demma meena la buusa kama. 12 “Mi ta ka wie nna yegayega ayen m weeni a sak ni a gum du, alege a zuak kama a gaam ni womka. 13 Naawen Chiika kaai ale ka wensie nyn la, a le jam a bo ni suniimaa po, ka le de ni ni a sak ni wensie siuku. Ka le ka sak ni dii la a kan nyini daa ka dek jigi ya. Wie aai ate mi ale m Kowa a weeni ka la, ala a le ka pai a sak ni. Ka le sak ni me wie aai ale diem cheena ayen a ny la wie. 14 Ka le te mi zula yegayega, dii nyi la ka le wom mi wiea aai ate mi a weeni ka la abe ka pai a sak ni. 15 Jaab buuri meena ate m Kowa a ta la ka mi ale soa. Ka dila ale soa ate mi a weeni ni ayen Naawen Chiika a le wom dii ate mi a weeni ka la abe ka pai a sak ni. 16 “Mi a kan bo ale ni a beni abe m ge a che m Kowa jigi ya. Mi a dan che wa jigi ku kan beni ate ni man nya mu.” 17 Yeezu ale biisi a ga nueri la, wa aaviirima ba gela a yaa weeni chaab ayen, “Wa a weeni ka tama ayen wa kan bo ale ti a beni abe wa ge a che wa kowa jigi ya. Wa man a weeni ti kama ayen wa dan che ku kan beni ate ti man nya wa. Nyaku de meena ate wa biisi la, kiri ale boa? 18 Tama ze dii ate wa a weeni ayen wa kan beni la kiri ya.” 19 Yeezu a jam seba kama ayen ba a yaali ayen ba bek wa kama. Wa yaa weeni ba ayen, “Ku kan beni ate ni kan man nya mu, ku be kan beni ate ni man nya mu. Ka ku de ate ni a bek chaaba? 20 Wensie ate mi a weeni ni ayen mi dan basi ni, tka meena demma sue a le peenti nna yegayega, alege nama dek suea a le kaasi kama nna yegayega. Ni sukaasimaa ale tulim a chim supeentik. 21 Nipk a dan boro a dom wa puuk, wa sui a nyiem kaasi kama. Wa dan jam biak a ga nueri, wa yaa bagim wa sukaasuku kama, ale ta supeentik wa biika nyi. 22 Nama sue a kaasi kama ygygla de, alege m dan man nya ni, ni suea a peenti kama nna yegayega. Nuru karo a baga a tuesi supeentika de ni jigi ya. 23 “Dai dila danni a dan jam paari ni kan begi mu jaaba. Wensie ate mi a weeni ni ayen ni a le baga a pa mi yonni nyi a juisi jaab buuri meena ate nama a yaali la m Kowa jigi ate wa te ni. 24 A ta nyini dila po a jam paari jinla danni, nama an diem a juisi wa jaaba mi yonni nyia. Ni be juisi wa ate wa te ni ate ni suea a peenti a gaam taam. 25 “Wie aai ate mi a kasim a weeni ni la, ka wamagsima ate ni an baga a kiri a mi, alege ku danni a cheena kama ayen m sak ni m Kowa wie a lagri ate ku kan man tua a te ni. 26 Dai dila danni a dan paari, ni kan man nya mi ayen mi a basi ate m Kowa a te ni anta baai ate ni a yaali la. Nama dek a baga kama a puusi a te wa mi yonni nyi ate wa a te ni. 27 Mi Kowa a le te ni jaab buui ate ni a yaali la, dii nyi la wa a yaali ni ka nna yegayega. Nama a yaali mu kama ale ta siaka ayen m nyini ka m Kowa Naawen jigi. 28 Mi a nyini ka wa jigi a jam tzuk de. Ygygla de mi a basi tzuk kama ayen m mani a che wa jigi.” 29 Wa aaviirima ale ga wom dii ate wa a weeni la, ba yaa weeni wa ayen, “Ygygla de tama a yaa mi fi ale a weeni dii la kiri kama. Ku an man tua a te ti. 30 Ti seba ayen fi seba wie meena kama. Ku daa nuru man bek fu bega. Ku de a basi kama ate tama a ta siaka ayen fi nyini ka Naawen jigi.” 31 Yeezu a yaa weeni ba ayen, “Ni sum ta siaka ale mu ygygla de? 32 Ni wom mi nalimnyiini. Ku kan beni ate nama meena ale chali a kuli ni yeea abe ni ge basi mi nyiini, alege m Kowa a kan basi mu, dii nyi la wa bo ale mu kama. 33 Mi a weeni ni wiea de kama ate ni dan bo ale mi ni ni ta suygini. Tka demma ale namsi ni alege ni ta sunum pagrik mi nak de Naawen dachaasa kama.”

17

1 Yeezu ale biisi a ga nueri la, wa yaa zak wa zuk a nya wenmazuk a weeni ayen, “M Koa, m kummu danni a mata kama. Sak nuruba fi zulaa ale fi nalim buui ate fi pa te mi la, ate mi a te fu zula. 2 Fi te mu pagrim kama nurubiik meena zuk ayen m baga a pai nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la a te baai meena ate fi a te mu la. 3 Fi ka wanyi dekki ale wensie nyn. Nuru waai a dan seba fi ale mi waai ate fi tom la, wala nyiini ale ta nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la. 4 Tuim aai ate fi pa te mu ayen m tom la a basi ate tka meena demma a nya fi zulaa ale fi nalimu kama. Ygygla de mi a be nueri tuimaa kama. 5 M Koa, te mu zula fi dek nimbie po, zula aai ate mi ale fi a jam ta alege ate fi ny tka la. 6 “Nuru baai ate fi lueri ba tka po a te mi la, mi a basi ate ba seba fu kama. Fi ale soa ba a yaa pa ba a te mi. Ba be va fi noai kama. 7 Ygygla de ba yaa seba ayen jaab buuri meena ate mi ta la a nyini ka fi jigi. 8 Wie aai ate fi a weeni mu la, m pa a kama a sak ba, ate ba ta siaka ayen ka fi ale tom mu ba jigi. 9 “M kan puusi a te ka tka meena demma, alege mi a puusi a te ka baai ale ta siaka ale mi la. Fi ale soa ba ale lueri ba a te mi. 10 Mi nuruba meena ka fi nuruba. Fi nuruba me meena ka mi nuruba. Ba ale va mi dii la a sak ka nuruba ayen mi ta zula ka nna yegayega. 11 Ygygla de mi cheena ka fi jigi, m kan man bo tzuk de, alege bala dek ba nyiini a le ba bo tzuk de. M Ko Welea a nya ba zuk nalimnyiini ale fi pagrimu ate ba chim bunyi ase mi ale fi ale ka bunyi dii la. 12 Ase mi ale diem a jam bo ale ba dii la, mi pa ka fi pagrimu a nya ba zuk. Mi a nya ba zuk kama ate ba wanyi an be ya, alege ka waai ale yeeri wa dek ayen ba ale marisi wa wie dii Naawen gbaka po dila po dila po la a jam chim wensie. 13 Ygygla de mi cheena ka fi jigi. Ka dila ale soa ate mi a puusi a te fu ba nyi ayen ba sue a peenti ase mi sunni ale ka dii la. 14 Wie aai meena ate fi weeni mu la m pa a kama a sak ba. Tka meena demma a kisi ba kama, dii nyi la ba daa bunyi ase mi ale tka meena demma me ale kan daa bunyi dii la. 15 Mi a kan puusi a te fu ayen ka fi yeeri ba tka po a basi, alege mi a yaali kama ayen fi lik ba a tanla ate Velinvendika a kan paari ba. 16 Ba le tzuk de demma a daa bunyi ase mi ale tka meena demma ale kan daa bunyi dii la. 17 Fi wie aai ate mi a pa sak ba la ka wensie. Be pa ba ate ba chim fi nuruba ate ba va fi wensiea. 18 Mi ale a tom ba ayen ba che a ga sak tka meena demma fi wie ase fi ale tom mi me ayen m jam a sak ba dii la. 19 Ba nyi mi pai m dek a te fu ayen ba baga a pai ba dek a te fu. 20 “Mi kan puusi a te ka mi aaviirima dek ba nyiini, alege ka baai meena a le ba ta siaka ale mi ba sinsaa nyi la. 21 Be maari ba ate ba ta noai ye ale chaab. M Koa, fi ale mi ka bunyi. Maari ba ate ba ta noai ye ate tzuk de meena demma a ta siaka ayen ka fi ale tom mi ba jigi. 22 Fi zulaa ale fi nalimu ate fi a pa te mi la, mi a pai a te ba kama ate ba baga a ta noai ye ale chaab ase tama la. 23 Mi a bo ale ba kama ate fi a bo ale mi ayen ba ta noai ye ate tka meena demma a seba ayen fi ale tom mi alege a yaali ba ase fi ale a yaali mi dii la. 24 “M Koa, fi ale pai m aaviirima a te mu. Mi a yaali kama ayen ba bo ale mu juijui ate mi a che la ate ba nya zula aai ale nalim buui ate fi a te mi la, dii la fi a yaali mi kama piilimka po alege a ny tka. 25 M Ko waai ale ka tuimmasa nyn la, tka meena demma a ze fu, alege mi a seba fu kama ate m aaviirima me a seba ale ka fi ale tom mu ba jigi la. 26 Mi sak ba fi ale ka waai la kama. M le kasim a sak ba ate yaali kaai fi ta ale mi la bo ba jigi ate mi me a baga a bo ale ba.”

18

1 Yeezu ale jam a puusi a te wa Kowa a nueri la, wa le wa aaviirima a yaa basi dula jigini ale ge lo beli fiik kaai ate ba a wi ayen, Kidron la a jueli a ga jo jigi ate ba vuk tiisa. 2 Judas waai ale jam a yaali ayen wa ta Yeezu a ga bobri a sak la, a jam seba dula jigini kama, dii nyi la wa ale Yeezu ale wa aaviirima meena a nyiem a kasim a che ka ku jigini. 3 Juuma Puusika Yenni kpaa ale Farisiima a yaa tigsi sojiba ale baai ale jam a limsi Juuma Puusika Yenni la jigi ye ate Judas a yaa de ba ni a ta ba che juijui ate ba vuk tiisaa la ayen ba yik Yeezu. Ba jam a pa ka ba gebi wosa ale ba kanaasa ale do wota. 4 Yeezu a jam seba dii a le cheena ayen di ny la kama a yaa che ayen wa tu ba. Wa le tu ba la, wa yaa bek ba ayen, “Nama a gisi ka wana?” 5 Ba yaa weeni wa ayen, “Ti a gisi ka Yeezu Nazaret denowa.” Wa yaa weeni ba ayen, “Ka mi ale la.” Judas waai ale ta wa a ga bobri a sak la, a jam maa za dula kama ale ba. 6 Yeezu ale weeni ayen ka wa ate ba a gisi la, ba yaa tori aa nyi a lo t. 7 Yeezu a yaa man bek ba ayen, “Nama a gisi ka wana?” Ba man diem weeni wa ayen, “Ti a gisi ka Yeezu Nazaret denowa.” 8 Wa yaa man weeni ba ayen, “Mi poom a li weeni ni kama ayen ka mi ale la. Dan ka mi ate ni a yaali ayen ni yik, ni be basi ate m aaviirima che abe ni yik mi nyiini.” 9 Wa weeni nyaku de kama ayen wa ale poom li weeni wa Kowa dii ayen wa kan yaali ayen wa jok nuru baai ate wa lueri a te wa la, po wanyi la a chim wensie. 10 Dula jigini Simon Piita a yaa deri yeeri gebi wo a che Juuma Puusika Yenni kpagi kpeeni yomma po wanyi juga tunni a lonsi t. Yomo wala yue a jam le Malakusi. 11 Yeezu a yaa weeni Piita ayen, “Pa fi gebika a man su ka jigini, fi a poli kama ayen mi kan nam ninam buui ate m Kowa a weeni ayen m jam a namu la.” 12 Yeezu ale biisi a ga nueri la, sojima ale ba kpagini ale baai ale jam a limsi Juuma Puusika Yenni la, a yaa yik Yeezu a bobi wa nisaa, 13 a ta wa a che nuru waai ate ba a wi wa ayen Anasi la yenni. Juuma Puusika Yenni kpagi kpeeni yue a jam le Kayafas. Anasi a jam ka wa chichambiik. 14 Kayafas a jam le nuru waai ale li a weeni Juuma ayen ku a magsi kama ate nuru ye a zaani ba meena nakula po a kpi a te ba la. 15 Anasi a jam seba Yeezu aaviirima po wanyi kama. Wa ale Piita a yaa jam va nuru banni aa a che juijui ate ba jam ta Yeezu a che la. Ba le ga paari Anasi yenni la, aaviiro wala a yaa taam jo dabiaka po, 16 alege Piita yaa jam wari nansiuku noai. Ku an jam a beniya ate Yeezu aaviiro waai ate Anasi a jam seba la a yaa man nyini dabiaka po a che nansiuku noai a saalim nipkbinni waai ale jam a limsi nansiuku la ale ta Piita a jo dabiaka po. 17 Nipkbinni a yaa bek Piita ayen, “Fi daa nuru wala aaviirima po wanyi?” Piita a yaa weeni wa ayen, “Aawo, mi daa ba po wanyi.” 18 Yenni tuimtomdma ale baai ale jam a limsi Juuma Puusika Yenni la, a yaa jam yaali kaala a cheeni bolim dabiaka sunsu a za gilim a uui, dii nyi la, oota ale jam boro. Piita me yaa che ga gum ba po. 19 Ba le jam ta Yeezu a ga jo yenni po la, Anasi a yaa bek wa ku le ka dii wa sinsaa ale wa aaviirima jigi la. 20 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mi nyiem a kasim a sak nuruma ba tuka diinaa ale Naawen Puusika Yenni po juijui ate ba a tigsi chaab la kama. Mi an suk a biisi wariya. 21 Fi kan a begi mi, alege a begi baai ate mi a sak la, dii nyi la bala dek a seba mi ale weeni ba dii la kama.” 22 Wa le ga weeni dila la, baai ale jam a limsi Juuma Puusika Yenni la wanyi a yaa deri fobi Yeezu ale weeni wa ayen, “Ka boan jaab ale soa ate fi a biisi dila ale kpagini?” 23 Yeezu yaa weeni wa ayen, “Ase mi dan biisi ka wari a kaasi, fi a weeni ka nuruma de meena di ale ka dii la, alege m dan ny magsi kama, be ka boa ale soa ate fi a fobi mu?” 24 Yeezu nisaa a diem a bobi kama. Anasi ale biisi ale wa nueri la, wa yaa basi ate ba ta Yeezu che Kayafas waai ale jam ka Juuma Puusika Yenni kpagi kpeeni la jigi. 25 Piita a jam diem bo ka dabiaka po a uui bolimu. Baai ale jam za ale wa la po wanyi a yaa bek wa ayen, “Fi daa nuru wala aaviirima po wanyi?” Wa yaa pagsi ayen, “Aawo, mi daa ba po wanyi.” 26 Juuma Puusika Yenni kpagi kpeeni yomma po wanyi a jam ka nuru waai ate Piita a jam a gebi wa tunni la suok. Wa yaa weeni Piita ayen, “Daa fi ale nuru wala ate mi a poom nya ni juijui ate ba vuk tiisaa la?” 27 Piita man pagsi ayen, “Aawo, daa mi.” Wa ale ga weeni dila la, vari kpadiaka a yaa deri kum. 28 Vari ale veenti la saliuk yokyok foribi ate Kayafas a basi ate sojima yaa ta Yeezu che gominawa yenni. Ba ale che la Juuma a jam wari za ka peelim dii nyi la ba an jam a yaali ayen ba da ba dek ate ba kan baga a de Gaambasika Tigini andiintaa. 29 Gominawa yoi jam ale Paalt. Wa yaa nyini dabiaka po a begi Juuma ayen, “Ka boan jaab wari ate nama a ta ayen wa kaasi ya?” 30 Ba yaa weeni wa ayen, “Ase wa dan kan ny ka wari a kaasi ya, tama te kan ta wa a jam dela.” 31 Paalt a yaa weeni ba ayen, “Ni be ta wa a che ga bo wa dii ate ni nyiem a bo ni nuruma, buusa la.” Ba yaa weeni wa ayen, “Nama Aroom demma a kan siak ate ti a bo nuruba kum buusa.” 32 Juuma ale jam a yaali ayen Paalt yik Yeezu a kpi jabarimu nyi ate wa kpi la, a jam basi kama ate dii ate Yeezu a weeni wa aaviirima la, a chim wensie. 33 Paalt a yaa mani jo boteka yenni po a yaa weeni wa sojima ate ba ga ta Yeezu a jam ate wa yaa weeni wa ayen, “Ka fi ale Juuma Naawa?” 34 Yeezu a yaa bek wa ayen, “Ka fi dek ale a bek wanni de yaa ka nuruba ale weeni fu ayen fi bek mu?” 35 Paalt a yaa weeni wa ayen, “Fi a poli ayen mi ka Juu? Ka fi dek nuruba ale Juuma Puusika Yenni kpaa, a ta fu a jam nyo mi nisa po. Ka boan jaab wabiok ate fi tomu?” 36 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mi naamu a ka tzuk de. Ase bu dan bo ka tzuk de, mi nuruma a te ny ka kpali a vari mi Juuma kpaa jigi a basi. M be man a weeni fu kama ayen mi naamu a ka tzuk de.” 37 Paalt a yaa bek wa ayen, “Fi be sum ka naaba?” Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Fi ale weeni ayen m ka naab. Ba biak mu ka tzuk de ayen m sak nuruba wensie wie. Baai ale a yaali ayen ba chim wensie nyam la ale a wom mi sinsaa.” 38 Paalt a yaa bek wa ayen, “Ka boa ale wensie?” Wa yaa man nyini peelim a weeni Juuma ayen, “Mi an baga a nya wabiok kuui ate nuruwa de a tom a magsi kum la. 39 Ni Gaambasika Tigini daaa a nyiem a dan jam paari bena meena, mi nyiem a lak ka nuru baai ate mi yik a lik la po wanyi a basi. Nama a yaali ayen m basi waai ale ka Juuma naab la?” 40 Ba meena a yaa kaari ate ku jueli ayen, “Tama a kan yaali wa. Ti a yaali ka Barabasi.” (Barabasi a jam ka zue.)

19

1 Paalt ale wom dii ate nuruma a weeni la, wa yaa basi ate sojima a miiri wa. 2 Ba le miiri wa la, ba yaa yaali munsa a yok zutok ate ka a ny ase naab zutok la a vuk wa zukku ale ge pa garuk monu a jo wa, 3 a yaa fobi wa ale a puusi wa ayen, “Juuma Naawa, ti a puusi fu.” 4 Ba le jam a ny dila la, Paalt a yaa man nyini Juuma jigi dabiaka po a weeni ba ayen, “M le man ta wa a nyini a sak ni, ate ni seba ayen mi an nya wa kaasu wa jigiya.” 5 Wa le ga weeni nyaku de la, sojima yaa deri ta Yeezu a nyini zaani nuru banni ni. Wa diem a jam jo ka wa garuk monuku ale wa munsa zutoka. Paalt a yaa weeni nuru banni ayen, “Ni nya, nuruwa ale nna.” 6 Juuma Puusika Yenni kpaa ale baai ale jam a limsi Juuma Puusika Yenni la ale nya Yeezu la, ba yaa kaari ate ba luelutaa a jueli a weeni Paalt ayen, “Ko wa! Ko wa!” Paalt a yaa weeni ba ayen, “Mi an nya wa kaasu ale nuruwa de. Ni ta wa che ga kpi jabarimu nyi ate wa kpi.” 7 Nuru banni a yaa weeni wa ayen, “Tama sinsaa a sak ti kama ayen ku a magsi kama ate nuruwa de a kpi, dii nyi la wa pa ka wa dek a chim Naawen Biik.” 8 Paalt ale wom dii ate ba weeni la, ygsum a yaa yik wa nna yegayega. 9 Wa yaa man che ga jo boteka yenni po, a yaa bek Yeezu ayen, “Fi nyini ka be?” Alege Yeezu an tulisi ya. 10 Paalt a yaa man bek wa ayen, “Fi ka wari a weeni? Mi ta pagrim kama a baga a vari fu a basi ale man baga a weeni ayen ba ta fu a che a ga kpi jabarimu nyi ate fi kpi.” 11 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Ase Naawen a dan kan te fu pagrimu de, fi an baga a ny mi wariya. Ka dila ale soa ate mi a dan kpi, nuru waai ale pa mu a nyo fi nisa po la, wala kaasuku a gaam fi kaasuku la.” 12 Paalt ale wom Yeezu wiea la, wa yaa deri a ny wa popola bunyi ayen wa vari wa a basi. Nuru banni ale jam a mi dii ate wa a yaali ayen wa ny la, ba yaa man kaari ate ku jueli nna yegayega ayen, “Fi dan basi ate nuruwa de a che, fi kan va ti nakpioku waai ate ba a wi wa ayen Siiza la naya. Ase nuru waai me a dan pa wa dek a chim naab, wa me a kan va Siiza naya.” 13 Paalt ale wom dii ate ba weeni la, wa yaa man basi ate wa sojima a ta Yeezu a de wa ni a che ga jueli kukuku zuk. Juuma a jam a wi dula jigini ale ba dek tka biika ayen ka Gabata. Paalt a yaa kali boteka zukpaglika zuk. 14 Paalt ale jam a ga jo a kali diipo la ale wenbinni a jam bo ka wein zuk sunsu. Da dila danni me ate Juuma a boro a gomsi ba Gaambasika Tigini daaa. Paalt a yaa weeni nuru banni ayen, “Ni nya, ni naawa ale nna.” 15 Ba yaa man kaari ayen, “Ko wa! Ko wa! Basi ate ba kpi wa jabarimu nyi!” Paalt a yaa weeni ba ayen, “Nama a yaali ayen m basi ate ba ta ni naawa a ga kpi ka jabarimu nyia?” Juuma Puusika Yenni kpaa baai ale jam bo nuru banni po la, a yaa kaari ayen, “Na waai nyiini ate ti ta la ale Siiza.” 16 Paalt a yaa jam weeni wa sojima ayen ba ta Yeezu a che a ga kpi wa jabarimu nyi ate wa kpi. Ba yaa deri yik wa. 17 Ba jam pai ka jabarim a te Yeezu ayen wa ji ate ba che juijui ate Juuma a wi ale ba dek tka biika ayen, “Golgota” la. Dula jigini kiri a jam le zukoluku jigini. 18 Ba le ga paari ku jigini la, ba yaa pa wa a kpi jabarimu nyi. Ba jam maa ta ka nuruba baye a jam kpi anbarinta nyi dula jigini a gum Yeezu po, ate wanyi a bo wa gala nwala me a bo wa juga. 19 Paalt a yaa jam weeni wa sojima ayen ba marisi dii ate Yeezu a ny la a pa ma wa jabarimu nyi. Dii ate ba jam marisi la ale, 20 Ba le jam kpi Yeezu juijui la an yalima ale Jerusalem tka. Juuma yegayega a yaa jam nyini ba tka a che ayen ba nya jaab buui ale jam a ny la. Ba le ga paari dula jigini la, ba yaa nya sojima ale marisi dii a pa ma la. Ba jam pa ka biisa buta a marisi, si jam ka Juuma ale Girik demma ale Aroom demma biisaa. 21 Juuma Puusika Yenni kpaa yaa mani a che Paalt jigi a ga weeni wa ayen, “Ku an magsi ayen fi poom weeni fi sojima ate ba marisi ayen wa ka Juuma Naaba. Fi te weeni ba ate ba poom a marisi ayen, wa weeni kama ayen wa ka Juuma Naab.” 22 Paalt a yaa weeni ba ayen, “Dii ate mi basi ate ba marisi la, ale la.” 23 Sojima ale jam kpi Yeezu jabarimu nyi a nueri la ba yaa pai gattaa a poori bunaansi ate waai meena a pai bunyi. Ba jam pai wa garuk kuui ate ba an baali ku alege yok ku la me. 24 Ba yaa weeni chaab ayen, “Ni kan basi ate ti cheeri ku, alege ni basi ate ti nak gba a nya waai dek ale wa de garuku la.” Sojima ale ga ny dila la, dii ate ba jam marisi Naawen gbaka po dila po dila po la a yaa chim wensie. Ba marisi ayen, “Ba pai mi gattaa a chari chaab, alege a pai m garuk woku kuui ate m jo a basi t la, a nak gba ayen ba nya waai dek ale wa de la.” Sojima ale jam ny dii la ale la. 25 Yeezu mawa, ale wa mawa suoku, ale Kolopase powa Mri ale Mri Magdala ale jam za a mata Yeezu. 26 Yeezu yaa nya wa mawa ale wa za mata wa aaviiro waai ate wa jam a yaali nna yegayega la. Wa yaa weeni wa mawa ayen, “M ma, wa ka fi biik.” 27 Yeezu yaa man weeni wa aaviiro waai ate wa a yaali nna yegayega la ayen, “Wa ka fi ma.” A nyini da dila danni, a ta a che wa aaviiriwa a yaa jam kasim a nya wa mawa zuk kama. 28 Yeezu ale weeni dila la, wa yaa deri seba ayen wa tuimaa tzuk de a nueri kama, ate wa yaa weeni ayen, “Nyanyuila ale ta mu.” Wa weeni wiea de kama ate dii ate ba marisi Naawen gbaka po dila po dila po la a chim wensie. 29 Daam ale jam bo chin po a za dula, nuru baai ale jam za dula jigini la wanyi a yaa yaali sosok a pa lusi daamu po a pa yik duok wo nyi a zak ta jueli Yeezu jigi ayen wa nyu. 30 Yeezu a yaa nyu ale a weeni ayen, “Ku nueri kama.” Wa le weeni dila a ga nueri la, wa yaa deri chigsi wa zukku t a kpi. 31 Juuma a kan jam a yaali ayen Yeezu ale nuruba bayewa a bo dula jigini, dii nyi la ba tigini daaa ale cheena la nyi. Ba tigini daaa po dinyi a jam ka ba Vuusum Dai. Ba gela yaa che Paalt jigi a ga weeni wa ayen ba a saalim wa kama ayen wa basi ate wa sojima a che ga we ba nasaa ate ba kpi nwuli abe ba yeeri ba ate ba nyini anbarintaa zuima a si. 32 Wa yaa siak ate ba che. Ba le ga la, ba yaa li we nuru baai bayewa ate ba kpi a gum Yeezu po dula jigini la nasaa. 33 Ba le ga ayen ba we Yeezu nasaa la, ba yaa nya ale wa kpi kama ate ba yaa pa wa nasaa weka a basi. 34 Sojima wanyi a yaa pa wa gbaluku a chubi wa gauku a pusi ate ziim ale nyiam a nyini du a nyini. 35 Ka mi dek, Jn, ale nya ale m nina. Ka dila ale soa ate mi ale marisi dii la ka wensie la. Mi a weeni ni kama ayen ni ta siaka ale ku. 36 Sojiwa ale ga ny dila la, ba le jam a marisi dii Naawen gbaka po dila po dila po la a chim ka wensie. Ba marisi ayen, “Kobi ye me la an jam we wa nyika po.” 37 Ba man marisi Naawen gbaka po ayen, “Nuruba a le nya nuru waai ate ba pa gbaluk a boro a chubi wa la.” 38 Nuru wanyi ale jam boro ate ba a wi wa ayen Josefi ate wa jam nyini t kanyi ate ba a wi ayen Arimatia. Wa jam ka Yeezu aaviirima po wanyi, alege wa yaa jam a suk wa dek Juuma kpaa nyi. Wa yaa jam che Paalt jigi a ga saalim wa ayen wa basi ate wa sojima a ga yeeri Yeezu ate wa nyini jabarimu zuk a si t ate wa ta ga gu. Paalt a yaa jam te wa siuk. 39 Nikodimusi waai ale jam li che Yeezu jigi yokku la, a jam maa bo dula kama a yaa ta wa kpaam, bu nyummu a jam masa kama. 40 Josefi ale Nikodimusi a yaa jam pa kpaamu a sa Yeezu nyika ale ge a pa guka garupali a vili wa. Juuma ale a gu ba nuruba dii la ale la. 41 Juijui ate ba kpi Yeezu jabarimu nyi la, ba jam vuk ka tiisa. Dula jigini pu vorub ale jam boro ate ba an diem a gu nuru du a nya ya. 42 Ba jam a yaali ayen ba ta Yeezu a ga gu ka vorub bula po, dii nyi la Juuma Gaambasika daaa a jam paari kama a nueri.

20

1 Laasidi dai saliuk yokyok, ate Mri Magdala a yaa yiti a che juijui ate ba gu Yeezu la. Wa le ga paari la, wa yaa nya ale tintain dii ate ba pa lik vorumu nanni la a jam bilim kama a basi nakpiak. 2 Wa yaa mani chali che Simon Piita ale Yeezu aaviiro waai ate wa jam a yaali wa nna yegayega la jigi a yaa weeni ba ayen, “Nuruba ale yeeri ti Nynwa vorumu po. Mi be ze ba le ta wa a che juijui la.” 3 Piita ale Yeezu aaviiro nwala a yaa deri yiti a chali che dula jigini. 4 Yeezu aaviiro waai ate wa jam a yaali wa nna yegayega la, a li de Piita ni kama a chali a paari vorumu jigini. 5 Wa le chuiri nya la, ka guka garuku kuui ate ba jam pa vili Yeezu nyika la ale jam doa vorumu po alege wa an jo du. 6 Simon Piita a yaa jam a fobi taam a ga jo vorumu po a nya ale ka guka garuku ale doa du. 7 Wa man nya garuk kuui ate ba jam pa bobi Yeezu zukku la ale ku doa ku tga, garuk kula ale guka garuku an jam a doa ale chaaba. 8 Yeezu aaviiro waai ale li a paari dula la a yaa jo a gum Piita po. Wa yaa gisi a nya jaab buuri meena a yaa le ge a ta siaka ayen wa yiti kum po kama. 9 Ba an diem a jam mii dii ate ba marisi Naawen gbaka po dila po dila po ayen, “Ku a fe kama ate wa yiti kum po la.” 10 Ba yaa basi dula ale ge a kuli. 11 Mri Magdala a jam za ka peelim a kum. Wa me a yaa chuiri ayen wa nya bu po. 12 Wa le chuiri la, wa yaa nya Naawen sabiiloba baye ale ba jo garuk peelita a bo vorumu po. Ba jam kala ka juijui ate ba jam pa Yeezu a dueni la ate wanyi a kala wa zukku duaka jigini ale ge nwala me a kala wa nasaa jigini. 13 Sabiiloma a yaa bek wa ayen, “Ka boa ate fi a kumu?” Wa yaa weeni ba ayen, “Nuruba ale pai m Nynwa a ta che, ate m ze ba le ta wa a ga dueni juijui la.” 14 Wa le a weeni nyaku de la, wa yaa chiem a nya Yeezu ale wa za wa aa, alege wa an jam a mi wa. 15 Yeezu a yaa bek wa ayen, “Ka boa ate fi a kumu? Fi a gisi ka wana?” Mri a jam a poli ayen ka waai ale a limsi tiisaa la ale la a yaa weeni wa ayen, “Dan ka fi ale yeeri m nynwa, weeni mu juijui ate fi ta wa ga dueni la ate m ga pa wa.” 16 Yeezu a yaa weeni wa ayen, “Mri.” Ate wa yaa chiem wa jigi a weeni ale wa dek tka biika ayen, “Araboni.” Ku kiri ale, “M Sagr.” 17 Yeezu a man weeni wa ayen, “Kan tiri mu, dii nyi la mi an diem a che m Kowa jigi ya. Che m aaviirima jigi a ga weeni ba ayen ku kan beni m le man che waai ale ka mi Koa ale ba koa, waai ale ka mi Naawen ale ba Naawen la jigi.” 18 Dula jigini Mri a yaa che aaviirima jigi a ga weeni ba ayen wa nya ba Nynwa kama ale dii meena ate wa weeni a sak wa ayen wa weeni ba la. 19 Laasidi dai junai yok, Yeezu aaviirima a jam tigsi ka chaab a bo yeri dinyi po ale lik tuaataa meena, dii nyi la ba jam a chali ka Juuma kpaa ygsum. Ba le jam a kala la, Yeezu a deri jam jo za ba sunsu a yaa weeni ba ayen, “Naawen a te ni suygini.” 20 Wa yaa lagri wa nitalaa po a sak ba ale a man cheemu wa gauku me ayen ba nya. Ba yaa deri jam seba ayen ka ba Nynwa ale la ate ba suniima a yaa peenti nna yegayega. 21 Yeezu yaa man weeni ba ayen, “Naawen ale te ni suygini. Mi Kowa ale tom mi ate m jam tzuk de siuk kula po me ate mi a tom nama ygygla de ayen ni che tka meena demma jigi.” 22 Wa le weeni ba dila a ga nueri la, wa yaa vuusi a basi ba nyi ale weeni ayen, “Ni a Naawen Chiika.” 23 Ni dan vo nuruba wabaata a te ba, Naawen ale vo te ba alege ni dan kan vo nuruba wabaata a te ba, Naawen a kan vo te ba. 24 Yeezu ale jam wa aaviirima jigi la, ba po wanyi wa waai ate ba a wi wa ayen Tomasi yibika la, a jam ka ba po. 25 Tomasi a yaa le man jam juijui ate Yeezu aaviirima a jam tigsi chaab la, ba yaa weeni wa ayen, “Tama nya ti Nynwa kama.” Tomasi yaa weeni ba ayen, “Mi a kan baga a siagi ka mi a nin nya wa nitalaa po juijui ate ba pa peemaa a kpi la abe m pa m nisaa a su wa gauku vurika jigini a nya.” 26 Daa ayopoi ale jam taam la, Yeezu aaviirima ale Tomasi a man jam a tigsi chaab yenni po ale lik tuata meena. Yeezu a yaa man jam zaani ba sunsu a weeni ba ayen, “Naawen a le te ni suygini.” 27 Wa yaa weeni Tomasi ayen, “Pa fi nisaa a tiri mi nitalaa a nya juijui ate ba pa peemaa a kpi la abe fi pa fi nisaa a su m gauku po a nya. Basi fi chichamaa abe fi ta siaka ale mi.” 28 Tomasi yaa weeni wa ayen, “M Nyn ale m Naawen.” 29 Yeezu a weeni wa ayen, “Fi ale a nya mi la ate fi ta siaka ale mi. Baai a le kan nya mi ale ta siaka ale mi la, sue ale peenti.” 30 aaviirima nimbie Yeezu a tom ka wakperikaliisa gela nna yegayega ate a an marisi gbaka de po. 31 Alege a de a marisi kama gbaka de po ayen ni ta siaka ayen Yeezu ale varibasidwa, Naawen biika ate ni siaka nyi ni nya nyuvuri dii ale kan ta kpeglimka la.

21

1 Ku le ga ny maga la, Yeezu a yaa man tu wa aaviirima Galili mogi kpeeni noai. Mogini yoi di choa ale Tiberiasi. Dii a yaa le ny la ale nna. 2 Wa aaviirima baai ale jam a tigsi dula jigini la, ale Simon Piita ale Tomasi yibika ale Natani waai ale nyini Kena ate ka bo Galili tka po la, ale Zebedi bisaa ale mba baye. 3 Simon Piita a yaa weeni ba ayen, “Mi a che kama ayen m yik juma.” Ba yaa weeni wa ayen, “Tama me a yaali kama ayen ti va fu a che.” Ba yaa deri a ga jo aaru po a che. Yok kula ba an jam nya juma a yigi ya. 4 Vari ale veenti la saliuk ba yaa nya Yeezu ale wa za nyiamu noai, alege ba an jam baga a mi wa. 5 Ba le diem a bo ni a cheena Yeezu jigi la wa yaa wi a bek ba ayen, “M bisa, ni an nya juma a yigi ya?” Ba yaa weeni wa ayen, “Ti an yigi jaaba.” 6 Wa yaa weeni ba ayen, “Ni pa ni miaka a yuk basi aaruku juga ge ate ni nya juma a yik dula jigini.” Ba le ga ny dii ate wa weeni ba la, ba yaa deri yik juma nna yegayega ate ba an man baga a dari ba miaka ate ka a jo aaruku po. 7 Yeezu aaviiriwa waai ate wa jam a yaali nna yegayega la ale ga nya dii ale ny la, wa yaa weeni Piita ayen, “Nuru waai ale za ti ni la, ka ti Nynwa ale la.” Simon Piita ale ga wom wa le weeni dii la, wa yaa pa wa tuimaa garuku a jo lik wa dek a yaa yok zi nyiamu po ayen wa ga tu Yeezu. 8 aaruku a diem jam yalima ase ka nantuok noai kobsita la ale ge ate Piita a yok zi la. Yeezu aaviirima baai ale diem a jam bo aaruku po la a yaa dari ba miaka a ta paari nyiamu noai. 9 Ba le ga nyini aaruku po a si t la, ba yaa nya Yeezu ale wa kala a se juma kaala bolim zuk ale pa boroboruk me a dueni wa t. 10 Wa yaa weeni ba ayen, “Ni ga lueri jumaa gela a ta jam.” 11 Simon Piita a yaa de ba ni a ga yik miaka a dari ka a ta jueli kukini, a yaa yeeri jumaa. a meena a jam ka juma kook ale pisinu ale ata. a jam a piisi kama nna yegayega alege ba miaka an jam a cheeri ya. 12 Yeezu yaa weeni ba ayen, “Ni jam a kali ate ti obi.” Ba wanyi me an jam a begi wa le ka waai la, dii nyi la ba meena a jam seba ayen wa ka ba nynwa. 13 Yeezu a yaa pa jumaa ale boroboruku a chari ba meena. 14 Wa le yiti kum po diipo la, wa ale wa aaviirima tu chaab nna la a ny ka ku noai buta. 15 Ba le ga de a nueri la, Yeezu yaa weeni Simon Piita ayen, “Fi Simon, Jn biiga, fi a yaali mi a gaamu mbala?” Piita yaa weeni wa ayen, “M Nyn, fi seba ayen mi a yaali fu kama.” Yeezu yaa weeni wa ayen, “Be a nya baai ale a va mu la zuk ase naapeerik ale a nya wa pabisa zuk dii la.” 16 Yeezu a man bek wa ayen, “Fi Simon, Jn biiga, fi a yaali mu?” Piita yaa weeni wa ayen, “M Nyn, fi seba ayen mi a yaali fu kama.” Yeezu yaa weeni wa ayen, “Be a nya baai ale a va mu la zuk ase naapeerik ale a nya piisa zuk dii la.” 17 Yeezu a man pilim bek wa ku noai butawa ayen, “Fi Simon, Jn biiga, fi a yaali mu?” Piita ale ga wom Yeezu ale bek wa dii ku noai butawa la, wa sui a yaa deri kaasi ate wa yaa weeni wa ayen, “M Nyn, fi seba wie meena kama. Fi seba ayen mi a yaali fu kama.” Yeezu yaa man weeni wa ayen, “Be a nya baai ale va mu la zuk ase naapeerik ale a nya wa piisa zuk dii la. 18 Wensie ate mi a weeni fu. Ase fi ale diem a jam ka paalik la, fi nyiem a gomsi ka fi dek a che fi le a yaali juijui meena la. Fi dan jam a kpagimu, fi ale zaani kama ate nuruba a bobi fu a ta che juijui ate fi kan yaali la.” 19 Yeezu a weeni nyaku de ayen ku sak Piita ka wa le wa kpi siuk kuui po a te Naawen zula dii la. Wa le biisi nyaku de a ga nueri la, wa yaa weeni Piita ayen, “Jam va mu.” 20 Piita yaa cheemu a nya Yeezu aaviiriwa waai ate wa a yaali nna yegayega la ale wa bo ba aa a vi. Wala a jam le waai ale jam kala a mata Yeezu Gaambasika Tigini danni ale bek wa ayen, “Ka wana a le wa ta wa a ga bobri a sak la?” 21 Piita ale ga nya wa ale wa a vi ba aa la, wa yaa bek Yeezu ayen, “M Nyn, ku cheena ayen ku ny nuruwa de jigi me ka se?” 22 Yeezu yaa weeni wa ayen, “Mi a dan a yaali ayen wa boro ate m pilim jam paari wa, fi ni karo, fi dek a ti an jam va mu.” 23 Yeezu ale biisi dii ale wa aaviiro nwala la, ku yaa deri a tagli wa aaviirima mbala meena jigi ayen waai ate Yeezu a yaali nna yegayega la, a kan man maa kpi diipo diipo. Yeezu an jam a weeni ayen wa kan maa kpi, alege wa weeni ka Piita ayen wa dan a yaali ayen wa boro ate wa pilim a jam paari wa, wa ni karo. 24 Ka mi Jn waai ale marisi gbaka de la ale Yeezu a yaali nna yegayega la. Wie aai meena ale ny ate mi a marisi a nyo gbaka de po la, mi a nya a kama ale m dek nimbie. Ti meena abe seba ayen wiea de ka wensie. 25 Yeezu a tom ka tuima nna yegayega a gum mi ale marisi dii gbaka de po la. Mi a poli ayen a meena a dan marisi a nyo gbasa po dk a kan bo tka zuk a paari a dueni si du.