JOHN

1

1 Kana Nyɛmɛ ba yi durunya ni, be woori bɛrɛ bo bu fere i ka Nɔaniɛ. I ni Nyɛmɛ woori bɛrɛ a. Yiri Nɔaniɛ ni ti Nyɛmɛ a. 2 Fite i bumboori n kɛrɛ, yiri ni Nyɛmɛ wo bɛrɛ a. 3 Na Nyɛmɛ ama Nɔaniɛ n ayi deke n kɛrɛ. Deke be wo má bɛrɛ bo wɔ yi má i. 4 Ŋgɔɔ fite yiri Nɔaniɛ ni dɔ a. Nyini ŋgɔɔ ni fa wein ba tekeeri adamande nyi a. 5 Na wein n aje awosin nu, na awosin n akoro akunma má wein ni. 6 Nyɛmɛ yo sunmaari sɔnɔ be, bu fere i ka Yohane. 7 I baari ka i ba di nyini wein n daani wɔ, na i kan i jɔrɛ kere minɛm, adena sɔnɔ kɛrɛ bo i tiiri kabo i kan ni, na bu daari nyini wein n ŋu. 8 Yohane n mmɔɔ ni i tii yo ti má wein ni, ama, i baari ka i ba di wein n daani wɔ. 9 Nyini wein ni ti wein nahɔrɛ su n a, bo wɔ ba durunya n nu, na i teke adamande kɛrɛ nyi. 10 Yiri n bo bu fere i ka Nɔaniɛ n yo woori durunya n nu wɔ, Nyɛmɛ faari yiri yiiri durunya n a, haari ni nyini n kɛrɛ mmɔɔ, durunya n nufɔm asi má i. 11 Na wɔ ba i tiɛŋgu dɛɛ asiɛn n su minɛm dɔ, na ba kete ka bu de má i. 12 Ama, na minɛm kɛrɛ bo bu deeri i, na bu daari i ŋu ni, na wɔ ma bu atin ka bu kaaki Nyɛmɛ nbaam. 13 Bu Nyɛmɛ nbaa kaakiiwam n ti má ka bu wu bu ni adamande mbunja a, nzɛn má nyini, i ti má ka biɛsɔ ni bara saŋga a ye bu wu bu a, ama, Nyɛmɛ ni i tii, ti bu Si a. 14 Na yiri Nɔaniɛ n akaaki adamande aba awo ya dɔ. Ahɔrɔma ni nahɔrɛ wo i dɔ beberebe. Ya ŋu i jirima woowa ni, nyini jirima woowa n ye Nyɛmɛ afa ama i Wa kun n kpein n a. 15 Yohane diiri i daani kereeri minɛm, na wɔ tiɛn ase ka, “Nyini sɔnɔ n bo m yo seeri am ka i wo m sin suba na i tara m fieo n lɛɛ, dama kana bu ba wuuri m ni, yiri wo bɛrɛ wɔ.” 16 I ahɔrɔma beberebe n dɛɛ ti, ye ya di i ahɔrɔma, na ya toko di i buka su. 17 Nyɛmɛ yo faari i nɔaniɛ kpamaawa ni maari Moyisi ka i fa kere Yisarelifɔm, ama, Yesu Kristo aba ka i ba kere ya kabo Nyɛmɛ ahɔrɔma n ni i nahɔrɛ n ti barasu wɔ. 18 Be nya ŋu má Nyɛmɛ, má ka i Wa kun n kpein n bo i ni i Si Nyɛmɛ n ti kun ni, na i wo Nyɛmɛ dɔ ni, yiri ye wɔ kere ya kabo Nyɛmɛ ti a. 19 Ahin ti daani diiwa n bo Yohane yo diiri i, saŋga bo Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm n bo bu wo Yɛrusalem miɛ kpiri n nu n sunmaari Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm ni bu bukafɔm ka bu kɔ bisa Yohane ka, “Wɔrɔ la ŋma a?” 20 Yohane afiɛ má bu jɔrɛ be su, na wɔ kan i kɛrɛ kpain akere bu. I ŋa, “Má mini ti Kristo ni, Tiidefɔ n bo Nyɛmɛ ŋa i súnma i n a.” 21 Na ba bisa i bekun ka, “Ye wɔrɔ la ŋma a? Wɔrɔ ti Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ Eliya n a?” Na wɔ se bu ka, “Má yiri la mini.” Na ba kaaki abisa i ka, “Wɔrɔ ti Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ n a?” I ŋa, “Ai.” 22 Na ba sa su abisa i ka, “Ye wɔrɔ la ŋma a? Ma ya nɔaniɛ na ya kɔ se bo bu sunmaari ya ni. Wɔrɔ ŋa, wɔrɔ la ŋma tenle su a?” 23 Na wɔ se bu ka, “Sɔnɔ n bo Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ Esaya yo kɛrɛɛri i jɔrɛ ka i bá subo ndoori boro kpantain nu n ka, ‘Am yo Mibiɛ n atin n dɔŋgu.’ Yiri la mini.” 24 Minɛm bo bu bisaari Yohane bisaawa ni, Farasifɔm bo bu ti Yudafɔm asɛsɛ be ni sunmaari bu a. 25 Na ba kaaki abisa i ka, “A ŋa a ti má Kristo Tiidefɔ ni, a kaaki ti má Eliya, na a kaaki ti má Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ n ni, ye nzu ti ye a biɛ minɛm Nyɛmɛ nzue a?” 26 Na wɔ bɔ bu nu ka, “Mini biɛ minɛm Nyɛmɛ nzue wɔ. Ama, sɔnɔ be wo am nu fɛn bo ambɛrɛ si má i. 27 I wo m sin suba, m ti kaan ni bo m dodo i mmɔɔ.” 28 Ahin sa n kɛrɛ yo yoori miɛ n bo bu fere i ka Betani n nu wɔ, i wo Yodan kunma n wiɛ afiiri, deke bo Yohane yo biɛɛri minɛm Nyɛmɛ nzue n wɔ. 29 Alecin fɔfɔrɛ na Yohane aŋu ka Yesu suba i dɔ, na wɔ se ka, “Am niɛ, Nyɛmɛ bɔmbaa n bo wɔ ba ka i ba yi durunya n nufɔm satiɛ n lɛɛ. 30 Yiri, ye m yo seeri am ka sɔnɔ n bo i wo m sin suba na i tara m fieo n lɛɛ, dama i yo woori bɛrɛ wɔ ka, ye bu wuuri m a, yiri lɛɛ. 31 Mini mmɔɔ ni m tii yo si má i, m dɛɛ la ka m biɛ minɛm Nyɛmɛ nzue wɔ, adena ambɛrɛ Yisarelifɔm si i.” 32 Na Yohane adi daani ase minɛm ka, “Ma ŋu ka Nyɛmɛ Awiɛwiɛ Casi n afite aŋgoro ajura ka tiiwa dɛɛ su aba atana i ŋu, na wɔ wo i dɔ. 33 Mini mmɔɔ ni m tii yo si má i, ama, Nyɛmɛ bo i sunmaari m ka m ba biɛ minɛ Nyɛmɛ nzue ni, yiri seeri m ka, ‘A bá ŋu ka m Awiɛwiɛ ni júra ba tana sɔnɔ be ŋu, na i wó i dɔ, yiri má m Awiɛwiɛ Casi n ba wura minɛm ŋu a.’ 34 Ma ŋu i sɔ ye m sudi daani kere minɛ a, ka yiri ti Nyɛmɛ Wa n nahɔrɛ su a.” 35 Na alecin fɔfɔrɛ bekun na Yohane ni i susufɔm ni nnyɔ jina. 36 Na wɔ niɛ aŋu ka Yesu wo natiiri su susin, na wɔ se ka, “Am niɛ, Nyɛmɛ Bɔmbaa n lɛɛ.” 37 I susufɔ nnyɔm n tiiri sɔ n na ba kɔ asu Yesu su. 38 Na Yesu akaaki aniɛ aŋu ka bu susu i su, na wɔ bisa bu ka, “Am koro nzu wɔ?” Na ba bisa i ka, “Rabi, a da ni wɔ?” Rabi bu la ka, ya Kerefɔ. 39 Na wɔ se bu ka, “Am bra na am ba niɛ.” Nyini saŋga ni, naasɔ kerefi nna abo, na ba su i su, na ba kɔ aŋu deke bo i wo ni. Na ba ka i dɔ nyini cɛɛn ni. 40 Nyini minɛ n nnyɔm n bo bu yo tiiri kabo Yohane seeri n na bu suuri Yesu su ni, bu nu kun ye bu fere i ka Andere n a, bo i gɔrɔ la Simon Petoro ni. 41 Nyini sin na Andere akɔ aŋu i gɔrɔ Simon, na wɔ se i ka, “Ya ŋu Mɛsaya ni.” Mɛsaya bu la ka Kristo, Tiidefɔ n bo Nyɛmɛ ase ka i súnma i ni. 42 Na wɔ fa i aba Yesu dɔ. Na Yesu aniɛ i nyunu, na wɔ se i ka, “Bu fere u ka Simon wɔ, wɔrɔ ti Yohane wa n a, ama, bu bá fere u ka Kefasi.” I bu la ka yabuɛ, i ni Petoro kɛrɛ ti duma kun wɔ. 43 Alecin fɔfɔrɛ na Yesu ayasu ka i kɔ Galili dɛɛ awɔrɛ n nu. Na wɔ kɔ aŋu sɔnɔ be bo bu fere i ka Filipu ni, na wɔ se i ka, “Ba su m su.” 44 Filipu bɔsu la miɛ be bo bu fere i ka Besayida n wɔ. I ni Andere ni Petoro kɛrɛ fite miɛ kun su wɔ. 45 Na Filipu gusu akɔ aŋu sɔnɔ be bo bu fere i ka Nataniɛli, na wɔ se i ka, “Ya ŋu sɔnɔ n bo Moyisi yo kɛrɛɛri i jɔrɛ Nyɛmɛ nɔaniɛ kpamaawa kadasi n nu ni, na Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔm gusu yo kɛrɛɛri i jɔrɛ bu dɛɛ kadasi n nu ni. Yiri la Yesu n bo i fite Nazarɛti ni, na i si la sɔnɔ be bo bu fere i ka Yosefu ni.” 46 Na Nataniɛli abisa i ka, “Deke kpa koro fite Nazarɛti dɛɛ miɛ n gusu nu?” Na Filipu ase i ka, “Bra na a ba niɛ.” 47 Nyini saŋga na Yesu aŋu ka Nataniɛli suba i dɔ, na wɔ se ka, “Ahin sɔnɔ n ti Yisarelifɔ baa a nahɔrɛ su, bo sa be wo má i ŋu.” 48 Na Nataniɛli abisa i ka, “A yo sɛ siiri m a?” Na Yesu abɔ i nu ka, “M ŋuuri u saŋga bo a toko tana damba baka n bu n wɔ, nyini sin ye Filipu fereeri u n a.” 49 Na Nataniɛli ase i ka, “Ya Kerefɔ, wɔrɔ ti Nyɛmɛ Wa n a, nahɔrɛ su. Wɔrɔ ti Yisarelifɔm Fɛmɛ n a.” 50 Na Yesu ase i ka, “Bo ma se u ka m ŋuuri u damba baka n bu n ti ye a yo m yarada, nzɛn sɛ? A bá ŋu alekutura sam bo bu tara sɔ. 51 Nahɔrɛ ye m suse am a. Am bá ŋu kabo aŋgoro bá teke na Nyɛmɛ mɛrɛkɛm bá sufun kɔ aŋgoro, na bu bá sujura ba mini Adamande Wa n dɔ.”

2

1 Nyini sin, i lesan cɛɛn na konyaya be awo Kana, miɛ kpiri n bo i wo Galili awɔrɛ n nu ni. Na Yesu ni gusu akɔ konyaya n nu. 2 Na ba fere Yesu ni i susufɔm n ka bu gusu ba di konyaya n be. 3 Saŋga bo konyayafɔm nzan n ba kpiɛɛri bu su ni, na Yesu ni aba ase i ka, “Bu nzan n awie.” 4 Na Yesu abɔ i nu ka, “M ni, ye a ŋa m yo sɛ wɔ? M saŋga nya ju má.” 5 Na i ni ase awurunbaam n ka, “Am yo deke kɛrɛ bo i se am.” 6 Nyini dika n nu, yabuɛ cuŋgu nsɛn jina bɛrɛ, bo i kun kun kɛrɛ koro de nzue gaŋga nnu wara nsɛn. Yudafɔm la bu yoowa be, bu fa nyini cuŋgum n nu nzue ni, ye bu bita ŋmisi bu fin a. 7 Na Yesu ase awurunbaam n ka, “Am sa nzue gɔ cuŋgum n nu na bu yi.” Na ba gɔ i kɛrɛ nzue na ba yi. 8 Na Yesu akaaki ase bu ka, “Kisa am sa be kɔ ma konyafan danfo ni.” Na ba sa be akɔ ama i. 9 Bu sa kɔ maari i ni, na nzue n akaaki nzan. Na wɔ fa akan i nɔɔ. Wɔ si má deke bo nyini nzan n fite. Ama, awurunbaam bo bu saari nzue ni, bɛrɛ si deke bo i fite. Na wɔ fere konyafan ni, 10 ase i ka, “Sɔnɔ kɛrɛ nya ŋa bu ma nzan, bu du mɔ fa nzan fiɛfiɛ n ma jama n a ka, na ba nya aba anu abo ni, na bu nya fa bo i yo má fiɛ n ma bu, ama, wɔrɔ, a fa bo i yo fiɛ n aka sin a.” 11 Kabo Yesu maari nzue kaaki nzan ni, nyini tiiri i ciciri su dɛɛ alekutura sa. I yoori nyini sa n Kana, bo i wo Galili awɔrɛ n nu n wɔ, na i kere kabo i la yiko n bo i fite Nyɛmɛ dɔ, na i susufɔm n ayo i yarada. 12 Nyini sin, na i ni i ni, ni i niɛmam, ni i susufɔm n akɔ miɛ kpiri n bo bu fere i ka Kapɛnam, na ba kɔ ayo lennyɔ dɔ. 13 Wɔ ka kaan na Yudafɔm di bu cɛɛnkpiri n bo bu fere i ka Butara cɛɛnkpiri ni. Na Yesu akɔ Yɛrusalem miɛ kpiri n nu. 14 Na wɔ kɔ awura Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu aŋu ka minɛ wo dɔ sutɔ naanim, ni nbɔɛm, ni bumbuku tiiwam, na ŋwaa kaakifɔm gusu tana dɔ. 15 Na wɔ fa nyama aŋɔ i ka ŋgbere dɛɛ su, na wɔ fa afɔn ayi nbɔɛm n ni naanim n kɛrɛ afite Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu. Na wɔ sandi ŋwaa kaakifɔm ŋwaa n kɛrɛ abutu, na wɔ nya akaaki bu teebirim kɛrɛ alanlaŋga. 16 Na wɔ se minɛm bo bu tɔ bumbuku tiiwam n ka, “Am fa am bumbukum n fite fɛn. Má am se ka am fa m Si Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n yo gɔ kun.” 17 Na i susufɔm n aba ateŋge su ka ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ka, “M Nyɛmɛ Fɛmɛ, m nyunu aboro u awuru n jɔrɛ su, nyini kún m a.” 18 Na Yudafɔ nkpiɛnm abisa i ka, “A yó nzu alekutura sa bo i kere ya ka a la atin bo a yo sɔ a?” 19 Na Yesu ase bu ka, “Am bo fufu ahin Nyɛmɛ Sereebiri Awuru ni, na lesan afiɛn m káaki ta i bekun.” 20 Na ba se i ka, “Afɔ aburana ni nsɛn ye bu fa taari ahin Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n a. I yo sɛ ye wɔrɔ ba se ka a káaki ta i lesan afiɛn a?” 21 I yo kaanri sɔ ni, i faari i ŋuniɛmbaa ni fa sunsun Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n a. 22 Na saŋga bo i ba wu teŋgeeri i yiwee n nu ni, na i susufɔm n ateŋge su ka i yo seeri sɔ, na ba de nɔaniɛ n bo ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ni, na ba yo Yesu jɔjɔɔwa n yarada. 23 Saŋga bo i wo Yɛrusalem na bu sudi Butara cɛɛnkpiri ni, i yoori alekutura sam, na minɛ dɔŋgu aŋu i, na ba yo i yarada. 24 Ama, yiri afa má i ŋu agɔ má bu ŋu, dama i si kabo adamande woowa ti. 25 Má pui ti, yiri mmɔɔ ni i tii si kabo adamande ahore su ti barasu, má be se i a.

3

1 Cɛɛn be kɔŋguɛ sɔ ɔ, na Yudafɔm kpiɛn be aba Yesu dɔ, bu fere i ka Nikodemo. I ti Farasifɔm ni kun be wɔ. Na wɔ se Yesu ka, “Ya Kerefɔ, ya si ka a ti kerefɔ n bo a fite Nyɛmɛ dɔ ɔ, dama be koro yo má alekutura sa bo a yo bu ni, má ka Nyɛmɛ wo i mi dɔ.” 3 Na Yesu ase i ka, “Nahɔrɛ ye m suse u a. Sɔnɔ koro fa má Nyɛmɛ yo má i fɛmɛ, má ka ba wu i fɔfɔrɛ.” 4 Na Nikodemo abisa i ka, “Sɔnɔ nyunu ati, bu yo sɛ koro kaaki wu i fɔfɔrɛ a? I koro kaaki wura i ni kunnu na bu wu i bekun?” 5 Na Yesu ase i ka, “Nahɔrɛ ye m suse u a, sɔnɔ koro wura má Nyɛmɛ fɛmɛya n nu, má ka ba wu i fɔfɔrɛ fa kɔ nzue biɛɛwa ni Awiɛwiɛ Casi n dɛɛ atin n su. 6 Deke bo adamande awu i, i ti adamande wɔ, na deke bo Awiɛwiɛ Casi n awu i, i ti awiɛwiɛ wɔ. 7 Má a ma i yo u alekutura fa kɔ kabo ma se u ka wɔ yo daka ka bu wu am fɔfɔrɛ ni. 8 Saŋga kɛrɛ a ti ka aŋuma kpiɛ kɔ ɔ, ye a ti i naŋmiɛ ŋga a, ama, a si má deke bo i fite, na a kaaki si má deke bo i sukɔ, nyini ti, sɔnɔ kɛrɛ bo Awiɛwiɛ Casi n awu i ti sɔ ɔ.” 9 Na Nikodemo abisa Yesu ka, “I yo sɛ ye ahin koro yo a?” 10 Na Yesu akaaki abisa i ka, “Wɔrɔ bo a kere Yisarelifɔm Nyɛmɛ nɔaniɛ n na bu nyunu yi u ni, i yo sɛ ye a si má ahin n a? 11 Nahɔrɛ ye m suse u a, sa bo ya si i, ye ya jɔjɔ i jɔrɛ a, na sa bo ya nyumbaa aŋu i, ye ya di i daani kere minɛm a, ama, am akete ya daani diiwa ni. 12 M suse am sam bo bu wo durunya n nu fɛn wɔ lɛɛ, ama, am sude má i, ye m ba seeri am sam bo bu wo Nyɛmɛ fɛmɛya n nu, am yó sɛ de i a? 13 Be nya fun má Nyɛmɛ dɔ, má ka mini Adamande Wa n bo m woori i dɔ na ma jura aba ni. 14 Kabo Moyisi yo faari jawii yoori i ka woo dɛɛ su n na i fa i bara yɛɛri baka n na i yɛɛri i su kpamaari boro kpantain n nu ni, wɔ yo daka ka sɔ ye minɛm bá yɛ mini Adamande Wa n su a. 15 Na sɔnɔ kɛrɛ bo i yoori m yarada, i nyá ŋgɔɔ bo i la má awieeri ni.” 16 Nyɛmɛ akoro durunya n nufɔm agaya n dɛɛ ti, na wɔ fa i kunnu Wa kun n kpein n afa ama bu, adena sɔnɔ kɛrɛ bo i yo i yarada, i mi ká má ŋgbɛɛn, ama, i nya ŋgɔɔ bo i la má awieeri ni. 17 Nyɛmɛ asunma má i Wa n durunya n nu ka i ba di bu jɔrɛ cin bu sui wɔ, ama, wɔ sunma i ka i ba de bu tii ji wɔ. 18 Sɔnɔ kɛrɛ bo i daafiiri Nyɛmɛ Wa n ŋu, Nyɛmɛ dí má i mi n jɔrɛ, ama, sɔnɔ kɛrɛ bo wɔ da má i ŋu, Nyɛmɛ adu mɔ adi i jɔrɛ ka, dama ka wɔ da má Nyɛmɛ Wa kun n kpein n ŋu n dɛɛ ti. 19 Kabo Nyɛmɛ di bu jɔrɛ n la ka, wein n aba durunya n nufɔm dɔ, ama, bu satiɛ yoowa n dɛɛ ti, ba koro awosin n atara wein ni. 20 Sɔnɔ kɛrɛ bo i yo satiɛ kpɔ wein n wɔ, i koro má ka i kɔ wein n nu, na i satiɛm fite fofoe nu. 21 Ama, sɔnɔ kɛrɛ bo i su nahɔrɛ atin su, i fite fofoe nu wɔ, na minɛ kɛrɛ ŋu ka i sayoowa n su Nyɛmɛ atin n su wɔ. 22 Nyini sin na Yesu ni i susufɔm n akɔ Yudiya dɛɛ awɔrɛ n nu. Na ba kɔ adi lennyɔ dɔ, na i subiɛ minɛm Nyɛmɛ nzue. 23 Nyini saŋga n na Yohane gusu subiɛ minɛm Nyɛmɛ nzue. I wo Ayinon miɛ n nu fa dodo Salim awɔrɛ n nu, dama nzue sunnu dɔ n dɛɛ ti. Na minɛm suba i dɔ na i subiɛ bu Nyɛmɛ nzue. 24 Nyini saŋga ni, ba nya anyi má Yohane dansaraka. 25 Na Yohane susufɔm ni Yudafɔ be awura akuruwa fa kɔ bu fin kpara n dɛɛ yoowa atin su. 26 Na ba kɔ Yohane dɔ akɔ ase i ka, “Ya Kerefɔ, niɛ. Sɔnɔ n bo i yo baari u dɔ Yodan kunma n wiɛ afiiri n na a yo diiri i ŋu daani kereeri minɛ ni, yiri wo dɔ subiɛ minɛm Nyɛmɛ nzue n a, bu kɛrɛ sukɔ i dɔ ɔ.” 27 Na Yohane ase bu ka, “Sɔnɔ koro nya má deke be, má ka Nyɛmɛ afa nyini deke n ama i. 28 Ambɛrɛ ni am tii woori m daani ka m ŋa má mini ti Kristo Tiidefɔ n a, ama, Nyɛmɛ sunmaari m ka m du i mɔ ɔ. 29 Bu nya jaari konya, i ti konyafan n dɛɛ wɔ, ama, na konyafan n danfo jina suso i sui ti deke bo konyafan ni jɔjɔ se i, nyini saŋga na i danfo n ahore jɔ. Nyini ahorejɔ kun ni, wo mini gusu dɔ a. 30 Wɔ yo daka ka i dɛɛ duma n fun, na m dɛɛ n kpiɛ su.” 31 Yiri bo i fite aŋgoro n tara sɔnɔ kɛrɛ. Na bo i fite durunya n nu fɛn ti durunya n nu fɛn fɔ ɔ, na i jɔjɔɔwa kɛrɛ ti durunya n nu fɛn jɔrɛ wɔ. Ama, yiri n bo i fite aŋgoro n tara sɔnɔ kɛrɛ. 32 Deke bo wɔ ŋu i, ni bo wɔ ti i, ye i di i daani kere minɛ a, ama, be de má i daani diiwa ni. 33 Ama, sɔnɔ kɛrɛ bo i deeri i daani diiwa n asoro su akere ka Nyɛmɛ ti nahɔrɛfɔ lɛɛ. 34 Dama yiri n bo Nyɛmɛ asunma i ni, Nyɛmɛ nɔaniɛ n ye i kan i a, dama Nyɛmɛ afa i Awiɛwiɛ Casi n ama i bo i la má aŋusu. 35 Nyɛmɛ koro i Wa ni, na wɔ fa deke n kɛrɛ awura i saa nu. 36 Na sɔnɔ kɛrɛ bo i daari Nyɛmɛ Wa n ŋu, i la ŋgɔɔ bo i la má awieeri ni. Na sɔnɔ kɛrɛ bo i kete i nɔaniɛ ni, i nyá má ŋgɔɔ n bo i la má awieeri ni, ama, Nyɛmɛ fá yaa cin i sui.

4

1 Tɔ. Na Farasifɔm n ati ka Yesu sunya minɛm dɔŋgu bo bu susu i su na i biɛ bu Nyɛmɛ nzue tara Yohane. Ama, má Yesu ni i tii biɛ bu Nyɛmɛ nzue n a, i susufɔm ni biɛ bu a. Saŋga bo Yesu faari nu sɔ ni, 3 na wɔ yasu Yudiya awɔrɛ n nu akaaki ka i kɔ Galili dɛɛ awɔrɛ n nu bekun. 4 I sukɔ ni, wɔ yo daka ka i fa Samariya dɛɛ awɔrɛ n nu sin a. 5 Na wɔ kɔ aju Samariya miɛ kpiri be bo bu fere i ka Suka n su, na i wo dodo asiɛn n bo Jakɔbu yo fa maari i wa Yosefu dawa saŋga ni. 6 Jakɔbu bura n wo nyini dika n nu wɔ. Natiiri fie n dɛɛ ti, na Yesu akɔ atana bura n su. Nyini saŋga wiɛ abi kenken. 7 Na Samariya bara be aba ka i ba sa nzue, na Yesu ase i ka, “Ma m nzue n be na m nu.” 8 Nyini saŋga ni, i susufɔm n akɔ miɛ kunnu ka bu kɔ to diire. 9 Na bara n ase i ka, “Ee, wɔrɔ, a ti Yudafɔ e, ye m gusu ti m Samariyafɔ bara. Nzu ti ye a se m ka m ma u nzue a?” Dama Yudafɔm ni Samariyafɔm tɔ má pui. 10 Na Yesu ase i ka, “Nzɛn má a si Nyɛmɛ aceeri ni, na má a si sɔnɔ n bo i susere u nzue ni, má wɔrɔ sere i a, na i má u nzue bo i ma ŋgɔɔ ni.” 11 Na bara n ase i ka, “Ya si, bura n wo ŋgo, u gusu la má goroka, ye a nya nyini nzue n bo i ma ŋgɔɔ n ni wɔ? 12 Wɔrɔ, ŋka a ŋa a tara ya na Jakɔbu n wɔ, nzɛn sɛ? Yiri maari ya nyini bura n a. I ni i nbaam fa saŋga ni i neŋgendɔrɛm kɛrɛ yo nuuri nyini bura n nu wɔ.” 13 Na Yesu ase i ka, “Sɔnɔ kɛrɛ bo i nu ahin nzue ni, nzuehɔɛ tí i mi bekun, 14 ama, sɔnɔ kɛrɛ bo i nu nzue n bo m má i ni, nzuehɔɛ tí má i mi kun fieo, dama nzue n bo m má i ni, i wó i kunnu tiɛ kabo bura nzue tiɛ n wɔ, na i má i ŋgɔɔ bo i la má awieeri ni.” 15 Na bara n ase i ka, “Ya si, ma m nyini nzue n be na m nu, adena má nzuehɔɛ ti m kun, na má m kaaki ba sa nzue fɛn kun.” 16 Na Yesu ase i ka, “Kɔ fere u hun na am bra.” 17 Na bara n ase Yesu ka, “M la má hun.” Na Yesu ase i ka, “Kabo a ŋa a la má hun ni, i ti nahɔrɛ wɔ. 18 Dama nbiɛsɔm nnu ye a fite bu ajaa bu n a, na haari bo u ni yiri wo bɛrɛ kisa mmɔɔ ni, i ti má u hun. A se nahɔrɛ wɔ.” 19 Na bara n ase i ka, “Ya si, ma ŋu ka a ti Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ ɔ. 20 Ya na Samariyafɔm yo suuri Nyɛmɛ ahin buka n su wɔ. Ama, ambɛrɛ Yudafɔm ŋa wɔ yo daka ka sɔnɔ kɛrɛ su Nyɛmɛ Yɛrusalem miɛ kpiri n nu wɔ.” 21 Na Yesu ase i ka, “Bara, de bo m suse u ni, saŋga suba bo am sú má ya Si Nyɛmɛ ahin buka n su, wara Yɛrusalem miɛ n nu. 22 Ambɛrɛ Samariyafɔm ŋa am su Nyɛmɛ wɔ, ama, am si má i. Ama, yɛrɛ Yudafɔm si i, ye ya su i a. Dama tiide n fite Yudafɔm dɔ ɔ. 23 Saŋga suba bo wɔ ju awie, na bo bu su ya Si Nyɛmɛ ni, i Awiɛwiɛ Casi ni búka bu ye bu sú i ni nahɔrɛ su a. Dama nyini minɛm ŋusu ye ya Si Nyɛmɛ koro ka bu su i a. 24 Nyɛmɛ ti awiɛwiɛ wɔ, nyini dɛɛ ti, bo bu su i ni, wɔ yo daka ka i Awiɛwiɛ Casi n búka bu na bu sú i ni nahɔrɛ su.” 25 Na bara n ase i ka, “Tɔ, m si ka Kristo Tiidefɔ ni bá. I ba juuri, i kán ya deke kɛrɛ kere ya.” 26 Na Yesu ase i ka, “Mini bo m sujɔjɔ u dɔ ni, mini lɛɛ.” 27 Nyini saŋga n nu na Yesu susufɔm n afite miɛ n kunnu aju, na jɔrɛ n amiɛ bu kabo Yesu ni bara n wo jɔjɔ su ni. Ama, bu be abisa má bara n ka, “A koro nzu i dɔ a?” Be gusu abisa má Yesu ka, “Nzu ti ye a sujɔjɔ bara n dɔ a?” 28 Na bara n ayaki i dundu n bɛrɛ, na wɔ kpie i nyi akɔ miɛ n kunnu akɔ ase minɛm ka, 29 ”Am ba niɛ sɔnɔ be bo wɔ se m m tii su sa kɛrɛ bo ma yo i. Beni, kisa, Kristo Tiidefɔ n lɛɛ fan?” 30 Na minɛm n afite miɛ n nu, na bu kɔ Yesu dɔ. 31 Bara n kɔɔri n dɛɛ sin, na Yesu susufɔm n asere i ka, “Jande, ya Kerefɔ, di diire.” 32 Na wɔ se bu ka, “M la diire bo m di bo am si má i.” 33 Na i susufɔm n abisa bu ŋuŋu nu ka, “Be afa diire aba ama i wɔ di wɔ, nzɛn sɛ?” 34 Na wɔ se bu ka, “M diire n la ka, m yo yiri bo wɔ sunma m dɛɛ koroowa na m yó i juma n wie.” 35 Na wɔ bo bu anyundɛrɛ ase ka, “ Am ŋa wɔ ka sara nna na am tambu fiesu neŋgem. Ama, mini suse am wɔ lɛɛ, am tu am tii na am niɛ, fiesu diire n abi ni kpiɛ. 36 Sɔnɔ bo i kpiɛ diire ni, i nya i ŋkatɔ, i ti ka sɔnɔ bo i tiɛn minɛ nɔɔ, na bu nya ŋgɔɔ bo i la má awieeri ni, dɔfɔ ni kpiɛfɔ n kɛrɛ nya ahorejɔ. 37 Be bu ŋa ‘Be dɔ, na be kpiɛ ni,’ i ti nahɔrɛ wɔ. 38 Ambɛrɛ yiri, mini asunma am a, ka am kɔ kpiɛ diire n bo am adɔ má i ni. I ti ka nbem adu mɔ akan Nyɛmɛ nɔaniɛ n akere minɛm, ye am dɛɛ la ka am ma bu yo m yarada. Nbem dɛɛ jumayoowa ye am sudi i kpɛrɛ n a.” 39 Bara n seeri minɛm bo bu fite miɛ n nu n kabo Yesu ase i tii su sa kɛrɛ n dɛɛ ti, na Samariyafɔm dɔŋgu bo bu fite miɛ n nu n ada Yesu ŋu. 40 Nyini ti, bu ba juuri Yesu dɔ ni, na ba sere i ka i ka bu dɔ, na wɔ kɔ awo bu dɔ cɛɛn nnyɔ. 41 Na minɛ dɔŋgu ada i ŋu abuka su fa kɔ i nɔaniɛ jɔjɔɔwa n ti. 42 Na ba se bara n ka, “Kisa, má u dɛɛ jɔjɔɔwa n ŋgumi ti ye ya da i ŋu a, ama, yɛrɛ mmɔɔ ni ya tii ati i nɔaniɛ jɔjɔɔwa, na ya si nu ka ahin sɔnɔ n ti bo i baari ka i ba de durunya n nufɔm tii wɔ, nahɔrɛ su.” 43 Yesu woori bu dɔ cɛɛn nnyɔ n sin, na wɔ yasu bɛrɛ akɔ Galili dɛɛ awɔrɛ n nu. 44 Dama yiri mmɔɔ ni i tii adu mɔ akan ka Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ la má jirima i tiɛŋgu bɔsu. 45 Saŋga bo i kɔ juuri Galili ni, na ba de i ni bu sa nnyɔ, dama bu yo ŋuuri kabo i yoori alekutura sam cɛɛnkpiri n saŋga, Yɛrusalem miɛ kpiri n nu ni, dama bɛrɛ mmɔɔ yo kɔɔri nyini cɛɛnkpiri n di ti. 46 Na Yesu akaaki akɔ Kana, miɛ kpiri n bo i wo Galili awɔrɛ n nu ni, deke bo i yo maari nzue kaakiiri nzan ni. Fɛmɛ n kpiɛn be woori dɔ. I wa be la má laifiɛ, i wo Kapɛnam miɛ kpiri n nu. 47 Na saŋga bo kpiɛn n tiiri ka Yesu afite Yudiya dɛɛ awɔrɛ n nu akɔ aju Galili ni, na wɔ kɔ Yesu dɔ akɔ asere i ka i wa suwu, i ma bu kɔ na i kɔ tuntun i, na i nya laifiɛ. 48 Na Yesu ase i ka, “Ma ŋu ka nzɛn am aŋu má alekutura sam, am yo má m yarada.” 49 Na kpiɛn n ase i ka, “M Mibiɛ, bra ndende, má nyini, a cɛɛri, a bá ŋu ka m wa n awu.” 50 Na Yesu ase i ka, “Kɔ. U wa n anya laifiɛ.” Na wɔ de Yesu nɔaniɛ ni, na wɔ kaaki akɔ. 51 Na saŋga bo i sukɔ awuru ni, na i akɔɔm akpa i atin aba ase i ka, “U wa n anya laifiɛ.” 52 Na wɔ bisa bu ka, “Saŋga bɔnɔ ye i ŋuniɛ n jɔɔri a?” Na ba se i ka, “Anuma wiɛsu kerefi kun saŋga ye i ŋuniɛ n jɔɔri a.” 53 Dɔ na baa n si n ateŋge su ka, nyini saŋga n nu lɛɛ, ye Yesu seeri i ka i wa n anya laifiɛ n a. Na i ni i dikafɔm kɛrɛ ada Yesu ŋu. 54 Kabo Yesu ma baa n nyaari laifiɛ ni, nyini tiiri i alekutura sa nnyɔ su bo i yoori saŋga bo i fite Yudiya dɛɛ awɔrɛ n nu kɔɔri Galili n a, na i kere kabo i la yiko n bo i fite Nyɛmɛ dɔ.

5

1 Nyini sin na Yesu akɔ Yɛrusalem miɛ kpiri n nu na i kɔ di Yudafɔm cɛɛnkpiri be. 2 Kunma be da dodoori anɔ n bo bu fa nbɔɛm fa sin wura miɛ n nu ni. Hiburu aniɛ nu bu fere nyini kunma n ka Besata, i la kpatam nnu wɔ. 3 Landurifɔm beberebe dada kpatam n nu, bu nu nbem ti anyinsinm, nbem ti kujandafɔm, na bu nbem gusu ŋuniɛ buekun awu bo bu koro yasu má. [ 4 Bu da ŋminda dɔ, dama saŋga saŋga Nyɛmɛ mɛrɛkɛ jura ba kunma n nu wɔ, na i ba kankan nzue n nu. Nzue kankaanwa n dɛɛ sin, na landurifɔ n bo i du mɔ juraari nzue n nu, i tukpaki n koro i ti ka sɛ, i yaki wɔ, na i nya laifiɛ.] 5 Sɔnɔ be woori bu nu bo wɔ da tukpaki i afɔ aburasan ni mɔcuɛ lɛɛ. 6 Yesu ŋuuri i sɔ ni, na wɔ fa nu ka sɔnɔ n tukpaki n acɛ i ŋu, na wɔ bisa i ka, “A koro ka a nya laifiɛ wɔ?” 7 Na tukpakifɔ n ase Yesu ka, “M Mibiɛ, m la má bukafɔ be bo nzue n nya ba kankan, na i kuku m wura nu. Saŋga kɛrɛ bo nzue n nya ba kankan, na m ba ŋa m wura nu, a ŋu ka be adu m mɔ.” 8 Na Yesu ase i ka, “Yasu, fa u dasu n na a nati.” 9 Jinaabiri n nu bɛrɛ na sɔnɔ n anya laifiɛ, na wɔ yasu afa i dasu n sunati. Nyini cɛɛn n bo Yesu tuntuunri sɔnɔ n ti Ŋumiyi cɛɛn wɔ. 10 Nyini ti na Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm n ase sɔnɔ n bo wɔ nya laifiɛ n ka, “Nyuma ti Ŋumiyi cɛɛn wɔ. Ya dɛɛ atin n su, atin wo má nu bo a sɔ u dasu ni.” 11 Na wɔ se bu ka, “Sɔnɔ n bo i tuntuunri m ni, yiri seeri m ka m fa m dasu na m nati a.” 12 Na ba bisa i ka, “Nyini sɔnɔ n la ŋma a, ye i seeri u ka a fa u dasu nati a?” 13 Ama, na sɔnɔ n bo wɔ nya laifiɛ n akoro asi má i mi n bo i tuntuunri i ni, dama Yesu awura jama n nu akɔ. 14 Nyini sin na Yesu aba aŋu i, Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu, na wɔ se i ka, “Ti fɛn. Kisa a nya laifiɛ, má a yo satiɛ kun. Má nyini, a dí wahara bo i tára nyini n ŋusu.” 15 Na sɔnɔ n akɔ ase Yudafɔ nkpiɛnkpiɛnm ni ka Yesu tuntuunri i a. 16 Nyini ti, na ba kere Yesu wuwuruwa, dama wɔ tuntun sɔnɔ Ŋumiyi cɛɛn n dɛɛ ti. 17 Na wɔ se bu ka, “M Si toko yo juma haari ba ju ni nyuma, nyini ti ye m gusu yo a.” 18 Yesu jɔjɔɔri sɔ n dɛɛ ti, na Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm n aboro bu nyi abuka su ka bu kun i. Má ka bo wɔ saaki Ŋumiyi cɛɛn n ciire n ŋgumi dɛɛ ti, ye bu kpi ka bu kun i a, ama, bo wɔ kaaki ase ka Nyɛmɛ ti i Si n dɛɛ ti. Nyini kere ka wɔ fa i ŋu abu Nyɛmɛ wɔ lɛɛ. 19 Na Yesu ase bu ka, “Nahɔrɛ ye m suse am a, mini Nyɛmɛ Wa n ni m tii, m koro bo má m tiɛɛnu yo má pui, má ka deke bo m ŋu ka m Si yo i ni, ye mini gusu yo i a. 20 Dama m Si Nyɛmɛ koro mini i Wa ni, na i sukere m deke kɛrɛ bo i yo i ni, na i bá kere m sakpakpam bo m yó bu tara sɔ, na i yó am alekutura. 21 Kabo m Si Nyɛmɛ yɛ minɛm bo ba wu n su n na i ma bu ŋgɔɔ ni, sɔ ye mini gusu ma minɛm bo ma yi bu ni ŋgɔɔ a. 22 Dama m Si Nyɛmɛ ni i tii di má be jɔrɛ, ama, wɔ fa jɔrɛdi atin kɛrɛ ama mini i Wa n wɔ, 23 adena sɔnɔ kɛrɛ bu m kabo bu bu m Si ni. Sɔnɔ kɛrɛ bo i bu má m, i mi abu má m Si bo wɔ sunma m n lɛɛ. 24 Nahɔrɛ ye m suse am a, sɔnɔ kɛrɛ bo i ti m nɔaniɛ n na i de i, na i da Nyɛmɛ bo wɔ sunma m n ŋu, i mi la ŋgɔɔ bo i la má awieeri, na m dí má i mi jɔrɛ. I mi afite yiwee nu anya ŋgɔɔ lɛɛ. 25 Nahɔrɛ ye m kaaki suse am a, ka saŋga suba bo wɔ ju awie, na minɛ bo ba wu ni tí mini Nyɛmɛ Wa n nɔaniɛ ni, na bo bu tiiri i na bu deeri i, bu nyá ŋgɔɔ. 26 Dama kabo ŋgɔɔ fite yiri m Si Nyɛmɛ dɔ ni, sɔ ye wɔ ma mini i Wa n gusu yiko ka m ma minɛm ŋgɔɔ a, 27 na wɔ kaaki ama m atin ka m di minɛ jɔrɛ, dama m ti Adamande Wa a. 28 Má am ma ahin jɔjɔɔwam n yo am alekutura. Saŋga suba bo minɛ bo ba wu n kɛrɛ tí m nɔaniɛ ni, 29 na bu téŋge bu yiwee n nu. Minɛm bo bu yo yoori sakpa ni, bu téŋge na bu nya ŋgɔɔ bo i la má awieeri, na minɛm bo bu gusu yo yoori satiɛ ni, bu téŋge na bu nya suicin.” 30 Na Yesu asa su ase ka, “M koro bo má m tiɛɛnu yo má pui. Kabo Nyɛmɛ se m ni, sɔ ye m di minɛm jɔrɛ a. Nyini ti, m jɔrɛ diiwa n ti nahɔrɛ wɔ, dama m yo má m dɛɛ koroowa, ama, m yo yiri n bo wɔ sunma m n dɛɛ koroowa a. 31 Nzɛn m di m ŋu daani kere am, am de má ka i ti nahɔrɛ, 32 ama, be wo bɛrɛ bo i di m ŋu daani. Yiri la m Si Nyɛmɛ. Na m si ka i daani diiwa n ti nahɔrɛ wɔ. 33 Am yo sunmaari minɛm Yohane dɔ, na wɔ se am nahɔrɛ, kabo m ti barasu. 34 M de má adamande daani diiwa, ama, m kan kabo Yohane seeri am ni, adena am nya am tii. 35 Yohane yo ti ka fitana bo i je na i ta a, na ambɛrɛ ayo asoro su ka am wo i wein nu ni ahorejɔ fa kɔ saŋga su. 36 Ama, m la deke bo i di m ŋu daani bo i tara Yohane dɛɛ ni, yiri la sam bo m Si Nyɛmɛ akere m ka m yo bu wie ni. Nyini sam ni di m ŋu daani ka m Si asunma m a. 37 Na m Si bo wɔ sunma m ni, yiri gusu adi m ŋu daani a. Am nya ti má i konvi, am kaaki nya ŋu má i kabo i ti barasu, 38 na i nɔaniɛ wo má am ahore su, dama wɔ sunma m am dɔ, na am ada má m ŋu. 39 Am kan Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n wɔ, na am fiiti i nu, dama am sunsun ka nyini kere am atin bo am fa na am nya ŋgɔɔ bo i la má awieeri a, ama, nyini kɛrɛɛwam nu di m ŋu daani a. 40 Haari ni nyini n mmɔɔ am akete ka am ba má m dɔ na am ba nya ŋgɔɔ. 41 M koro má kansi adamande dɔ. 42 M si am sa, na m si ka, Nyɛmɛ dɛɛ koro n wo má am ahore su. 43 Mini ade m Si jinaabiri aba, ye am ade má m, ama, nzɛn be baari ni i tiɛŋgu ba, am dé yiri wɔ. 44 Ambɛrɛ, am koro am ŋuŋu nu kansi wɔ, na bu susu am, ama, am koro má kansi yiri n ŋgumi bo i ti Nyɛmɛ n dɔ, nyini ti, i yo sɛ ye am koro da m ŋu a? 45 Má am sunsun ka mini kɔ́ jaraki am m Si Nyɛmɛ dɔ a. Am jarakifɔ la Moyisi, bo am la tama ka yiri búka am ni. 46 Moyisi yo kɛrɛɛri m ŋusu jɔrɛ wɔ. Nyini ti, nzɛn má am de i nɔaniɛ ni, má am de m gusu dɛɛ ni. 47 Ama, am ade má kabo i yo kɛrɛɛri i ni, i yó sɛ ye am koro de bo m suse am n a?”

6

1 Nyini sin, na Yesu akpiɛ akɔ Galili kunma kpiri n bo bu kaaki fere i ka Tiberiya n buekun dɔ. 2 Nyini saŋga, wɔ ka kaan, na Yudafɔm di bu Butara cɛɛnkpiri ni. Na jama beberebe asu i su, dama ba ŋu kabo wɔ yo alekutura sam atuntun tukpakifɔm na ba nya laifiɛ ni. Na Yesu ni i susufɔm n afun akɔ atana buka be su. 5 Na Yesu atu i tii aniɛ aŋu ka jama beberebe suba i dɔ, na wɔ bisa Filipu ka, “Ya nya diire nifansu wɔ, na ya to ma ahin minɛm kɛrɛ a?” 6 Yiri mmɔɔ ni i tii si kabo i yó barasu, ama, i subo Filipu kunnu na i niɛ wɔ. 7 Na Filipu ase i ka, “Haari nzɛn ya faari ŋwaa beberebe toori diire maari bu, i jú má bo bu kɛrɛ koro nya kan kan di.” 8 Na i susufɔm kun bo bu fere i ka Andere, na i gɔrɔ la Simon Petoro n ase Yesu ka, 9 ”Gbɛfɛnɛ kaan be wo ya nu fɛn, i bita kpɔnɔ nnu ni jombaa nnyɔ, ama, i koro ju má ahin minɛm kɛrɛ.” 10 Wura mɔnɛ sunnu bɛrɛ, na Yesu ase i susufɔm ka, “Am ma minɛm kɛrɛ tantana wura n su.” Na ba ma minɛm kɛrɛ atantana. Nbiɛsɔm ŋgumi kɔ yasuuri minɛ akpii nnu wɔ. 11 Na Yesu afa kpɔnɔ n na wɔ da Nyɛmɛ asi, na wɔ kpakpaaki i nu ama minɛm bo bu tantana ni, na wɔ kaaki afa jombaa n ayo i sɔ, na bu kɛrɛ anya kabo bu koro. 12 Bu kɛrɛ diiri na bu kunnu yiiri ni, na wɔ se i susufɔm n ka, “Am tiɛntiɛn sinsin n bo ba di i na wɔ ka n nɔɔ. Má am ma be ka ŋgbɛɛn.” 13 Na ba tiɛntiɛn kpɔnɔ sinsin n bo ba di i na wɔ ka n nɔɔ, na wɔ yi kandiɛ buru ni nnyɔ. 14 Minɛm n ŋuuri nyini alekutura sa n bo Yesu yoori ni, na ba se ka, “Nahɔrɛ, ahin sɔnɔ n ti Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ n bo bu seeri ka i bá durunya n nu n a.” 15 Yesu faari nu ka bu koro ka bu tara i faŋga, na bu fa i yo bu fɛmɛ n dɛɛ ti, na wɔ yasu afite bu nu yiri ŋgumi, akɔ buka n su. 16 I naasɔ saŋga, na Yesu susufɔm n ajura akɔ kunma kpiri n nu, 17 na ba kɔ awura lee nu ka bu kaaki kpiɛ kɔ Kapɛnam miɛ kpiri n nu. Ale aba asan kɛrɛ, na Yesu nya ba má bu dɔ, 18 na aŋuma sukpiɛ faŋga su, na nzue nyama gusu suyasu. 19 Nyini saŋga ni, i susufɔm n wo nzue n su akɔ aju kunma kpiri n afiɛn, na ba ŋu Yesu ka i nati nzue n su suba dodo lee ni, na sɛrɛ ati bu. 20 Na Yesu ase bu ka, “Mini a, má am ma sɛrɛ ti am.” 21 Na ba ma wɔ wura lee n nu. Jinaabiri n nu bɛrɛ, na ba ju deke bo bu sukɔ ni. 22 Alecin na jama n bo bu kaari kunma kpiri n buekun dɔ n afa nu ka lee kun n kpein woori kunma n su anuma n a. Na ba si nu ka Yesu susufɔm n ŋgumi wuraari lee n nu kɔɔri a, ama, yiri mmɔɔ ni i tii awura má nu. 23 Na lee nbem afite miɛ n bo bu fere i ka Tiberiya n aba aju kunma n nɔɔ su, fa dodo deke bo Yesu sereeri Nyɛmɛ gɔɔri kpɔnɔ n su maari minɛm na bu diiri ni. 24 Na jama n aniɛ, ba ŋu má Yesu ni i susufɔm n bɛrɛ, nyini ti, na ba wura leem n nu akɔ Kapɛnam kɔ suniɛniɛ Yesu busu. 25 Minɛm n kɔ ŋuuri Yesu kunma kpiri n buekun dɔ ni, na ba bisa i ka, “Ya Kerefɔ, saŋga bɔnɔ ye a baari fɛn a?” 26 Na wɔ se bu ka, “Nahɔrɛ ye m suse am n a, má alekutura sam bo m yoori bu n ti ye am suniɛniɛ m busu a, ama, kabo m maari am diire na am kunnu ayi n dɛɛ ti a. 27 Má am ma am nyunu boro diire bo i saaki n busu, ama, am ma am nyunu boro diire bo i wie má, na i ma ŋgɔɔ bo i la má awieeri n busu. Mini Adamande Wa ni má am nyini diire n a, dama mini ŋgumi, ye m Si Nyɛmɛ ase m nyaari akere ka m ti i dɛɛ a.” 28 Na ba bisa i ka, “Ya yo sɛ koro yo juma n bo Nyɛmɛ koro ka ya yo i n a?” 29 Na Yesu abɔ bu nu ka, “Juma n bo Nyɛmɛ koro ka am yo i n la ka, am yo mini bo wɔ sunma m yarada.” 30 Na ba bisa i ka, “Ye a yó nzu alekutura sa kere ya, na ya ŋu i na ya yo u yarada? A yó sa bɔnɔ ɔ? 31 Dama saŋga bo ya nam yo woori boro kpantain nu ni, bu diiri diire be bo bu fere i ka mana n wɔ. Kabo ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu lɛɛ, ka yiri maari bu diire n bo i fite aŋgoro ye bu diiri a.” 32 Na Yesu ase bu ka, “Nahɔrɛ ye m suse am n a, má Moyisi yo maari nyini diire n bo i fite aŋgoro n a, ama, m Si Nyɛmɛ maari am diire n bo i fite aŋgoro nahɔrɛ su a. 33 Dama diire n bo Nyɛmɛ ma n la bo i fite aŋgoro, na i ba ma durunya n nufɔm ŋgɔɔ ni.” 34 Na ba se i ka, “Ya Mibiɛ, ŋka a ma ya nyini diire n saŋga kɛrɛ.” 35 Na Yesu ase bu ka, “Mini ti diire n bo i ma ŋgɔɔ n a. Sɔnɔ kɛrɛ bo i ba m dɔ, ahɔɛ ti má i mi, na sɔnɔ kɛrɛ bo i yo m yarada, nzuehɔɛ ti má i mi kun. 36 Ama, ma se am, haari ni bo am aŋu m n kɛrɛ, am suyo má m yarada. 37 Sɔnɔ kɛrɛ bo m Si fa i maari m, i bá m dɔ, na wɔrɔ kɛrɛ bo a ba m dɔ, m kéte má u fieo. 38 Dama ma fite má aŋgoro aba má ka m ba yo m dɛɛ koroowa, ama, m baari ka m ba yo Nyɛmɛ bo wɔ sunma m dɛɛ koroowa a. 39 Yiri n bo wɔ sunma m dɛɛ koroowa la ka, minɛm kɛrɛ bo wɔ fa ama m ni, má m ma bu be mmɔɔ mini, ama, i koro ka m teŋge bu kɛrɛ jina cɛɛn na bu nya ŋgɔɔ. 40 Dama m Si koroowa la ka, sɔnɔ kɛrɛ bo i ŋu mini i Wa n na i yo m yarada, i mi nyá ŋgɔɔ bo i la má awieeri, na m téŋge i jina cɛɛn.” 41 I seeri ka yiri ti diire n bo wɔ fite aŋgoro aba n dɛɛ ti, na minɛm ni suŋuŋuti i. 42 Na ba se ka, “Má Yosefu wa Yesu n lɛɛ? Ya si i si ni i ni kɛrɛ e. Ye i baari sɛ, ye i ŋa i fiteeri aŋgoro baari a?” 43 Na Yesu ase bu ka, “Má am ŋuŋuti am ŋuŋu nu. 44 Be koro ba má m dɔ, má ka m Si Nyɛmɛ bo wɔ sunma m ni, acin i mi adodo m, na m téŋge i mi jina cɛɛn. 45 Kabo Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔm yo kɛrɛɛri lɛɛ, ka, ‘Nyɛmɛ kére sɔnɔ kɛrɛ nyaari a.’ Na sɔnɔ kɛrɛ bo i ti Nyɛmɛ kereewa n na i siiri nu, i mi bá m dɔ. 46 Nyini kere má ka be adu mɔ aŋu Nyɛmɛ wɔ lɛɛ, má ka mini ŋgumi bo m fite m Si Nyɛmɛ dɔ n aŋu i a. 47 Nahɔrɛ ye m suse am n a, ka sɔnɔ kɛrɛ bo i yo m yarada, i la ŋgɔɔ bo i la má awieeri. 48 Mini ti diire n bo i ma ŋgɔɔ n a. 49 Am nam yo diiri diire n bo bu fere i ka mana n boro kpantain nu, ama, na ba wu. 50 Ama, ahin diire n ti diire barasu be bo i fite aŋgoro wɔ, na sɔnɔ kɛrɛ bo i diiri i, i wú má. 51 Mini ti diire n bo wɔ fite aŋgoro aba, na i ma ŋgɔɔ n a. Sɔnɔ kɛrɛ bo i di ahin diire ni, i nyá ŋgɔɔ bo i la má awieeri. Diire n bo m má n la m ŋuniɛmbaa ni, bo m fá ma durunya n nufɔm, na bu nyá ŋgɔɔ ni.” 52 Yesu seeri sɔ ni, na yaa ati bu, na bu suse akuruwa bu ŋuŋu nu ka, “Ahin sɔnɔ ni yo sɛ koro fa i ŋuniɛ ma ya na ya di a?” 53 Na Yesu ase bu ka, “Nahɔrɛ ye m suse am n a, má ka am di mini Adamande Wa n ŋuniɛmbaa ni, na am nu m dɛɛ mbunja ni, ambɛrɛ ni am tii la má ŋgɔɔ n bo i la má awieeri ni. 54 Sɔnɔ kɛrɛ bo i di m dɛɛ ŋuniɛmbaa ni, na i nu m mbunja ni, i mi la ŋgɔɔ n bo i la má awieeri ni, na m téŋge i mi jina cɛɛn. 55 Dama m dɛɛ ŋuniɛmbaa ni, ti deke bo i ti diire nahɔrɛ su a, na m mbunja n ti deke bo i ti nuuwa nahɔrɛ su a. 56 Sɔnɔ kɛrɛ bo i di m dɛɛ ŋuniɛmbaa ni, na i nu m mbunja ni, i mi wo ni mini, na mini gusu wo ni yiri lɛɛ. 57 Yiri m Si bo i ma ŋgɔɔ ni sunmaari m a, i dɛɛ ti, ye m la ŋgɔɔ a, sɔ ye sɔnɔ kɛrɛ bo i di m ŋuniɛmbaa ni, mini dɛɛ ti, ye i nyá ŋgɔɔ a. 58 Ahin ni ti diire n bo wɔ fite aŋgoro aba n a, i ti má ka diire n bo am nam yo diiri na i sin na bu wuuri ni. Sɔnɔ kɛrɛ bo i di ahin diire ni, i nyá ŋgɔɔ n bo i la má awieeri.” 59 Yesu kereeri nyini kereewa n kɛrɛ saŋga bo i wo Kapɛnam bu tiɛntiɛnbunɔɔ sɔɔ nu n wɔ. 60 Yesu susufɔm dɔŋgu tiiri i jɔjɔɔwa n sɔ ni, na ba se ka, “Ahin kereewa n ti kekereke. Ŋma koro de i a?” 61 Na Yesu afa nu ka bu suŋuŋuti fa kɔ i kereewa n su, na wɔ se bu ka, “Ahin jɔjɔɔwa n dɛɛ ti ye am koro ka am kaaki am sin n a? 62 Ye nzɛn má am ŋu ka mini Adamande Wa n sukaaki sufun kɔ aŋgoro, deke bo m fite baari ni, má am se sɛ wɔ lɛɛ? 63 Awiɛwiɛ Casi ni ma minɛ ŋgɔɔ a. Adamande yiko be koro ma má ŋgɔɔ. Nɔaniɛ n bo ma jɔjɔ akere am ni, yiri ma am nya Awiɛwiɛ Casi n bo i ma ŋgɔɔ n a. 64 Ama, am be n mmɔɔ ada má m ŋu.” Má pui ti, fite saŋga bo Yesu boori i juma n bu ni, ye i si bo bu yo má i yarada n a, ni sɔnɔ n bo i bá tɔ i ni. 65 Na wɔ se bu ka, “Nyini dɛɛ ti ye ma se am ka be wo má bɛrɛ bo i koro ba m dɔ, má ka m Si ama atin ka i mi yo m susufɔ.” 66 I seeri sɔ n sin, na i susufɔm dɔŋgu akaaki ayaki i ka bu su má i su kun. 67 Na wɔ bisa i susufɔ buru ni nnyɔm ni ka, “Ambɛrɛ gusu koro ka am kaaki yaki m wɔ fan?” 68 Na Simon Petoro abɔ i nu ka, “M Mibiɛ, ya kɔ́ ŋma dɔ a? Wɔrɔ ti sɔnɔ n bo i la nɔaniɛ n bo i ma ŋgɔɔ n bo i la má awieeri n a. 69 Ye ya yo u yarada, na ya si ka wɔrɔ ti sɔnɔ casi n bo a fite Nyɛmɛ dɔ n a.” 70 Na Yesu abɔ nu ka, “M ŋa am buru ni nnyɔ ye m yiiri am e, má sɔ? Ama, am nu kun ti Sitana sɔnɔ ɔ.” 71 I jɔjɔ niiri Yudasi wɔ, Simon Isikariyoti wa ni. Yiri Yudasi tiiri buru ni nnyɔm ni kun wɔ, ama, yiri bá tɔ Yesu n a.

7

1 Nyini sin na Yesu afa Galili awɔrɛ n nu subara yɛ, wɔ koro má ka i kɔ Yudiya dɛɛ awɔrɛ n nu, dama Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm koro ka bu kun i wɔ. 2 Nyini saŋga, wɔ ka kaan na Yudafɔm di bu cɛɛnkpiri be bo bu fere i ka Nambue Bo cɛɛnkpiri ni. 3 Na Yesu niɛmam ase i ka, “Fite ahin awɔrɛ n nu na a kɔ Yudiya, adena u susufɔm gusu kɔ́ ŋu sam bo a yo bu ni. 4 Dama sɔnɔ kɛrɛ bo i koro ka minɛ si kabo i ti barasu, i fa má i sayoowa fiɛ má minɛm sin, nzɛn a yo alekutura sam wɔ, ma durunya n nufɔm kɛrɛ si u sa.” 5 I niɛmam n mmɔɔ ayo má i yarada, nyini ti ye bu seeri sɔ n a. 6 Na Yesu ase bu ka, “M saŋga nya ju má, ama, ambɛrɛ yiri, saŋga kɛrɛ bo am koro, am kɔ ɔ. 7 Ambɛrɛ ye durunya n nufɔm koro kpɔ má am a, ama, bu kpɔ mini wɔ, dama m se bu wɔ, ka bu sayoowam ti má kpa. 8 Am kɔ cɛɛnkpiri n di, m kɔ́ má, dama m saŋga nya ju má.” 9 I seeri bu sɔ ni, na wɔ ka Galili dɔ lee nnyɔ. 10 I niɛmam kɔɔri ka bu kɔ di cɛɛnkpiri ni, na Yesu gusu aba asa bu su, ama, wɔ yi má i ŋu fofoe nu, i fiɛ kɔɔri a. 11 Na Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm ni suniɛniɛ i, na ba bisa ka, “Ye i wo ni wɔ?” 12 Na jama n sutu asuturi bu beŋgu dɔ i busu. Nbem ŋa, “I ti sɔnɔ kpa a.” Ye nbem gusu ŋa, “Ai, i dadaka minɛm wɔ.” 13 Ama, be akoro akan má i jɔrɛ fofoe nu, dama bu kɛrɛ soro Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm n wɔ. 14 Saŋga bo ba di cɛɛnkpiri n akɔ aju afiɛn ni, na Yesu akɔ awura Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu, sukere minɛm. 15 Na Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm n ayo alekutura, na ba bisa ka, “I yo sɛ ye ahin sɔnɔ n la nyini si n ŋusu sɔ a, bo be akere má i a?” 16 Na Yesu ase bu ka, “Deke bo m fa kere am ni, i ti má m tiɛŋgu kereewa, ama, m Si Nyɛmɛ bo wɔ sunma m ni, yiri kere m kabo m kere a. 17 Sɔnɔ kɛrɛ bo i ŋa i yó Nyɛmɛ koroowa ni, ye i sí kabo m kereewa n ti a, nzɛn m kereewa n fite Nyɛmɛ dɔ, wara m tiɛŋgu kereewa. 18 Sɔnɔ kɛrɛ bo i jɔjɔ i koroyanu, i mi koro ka bu kansi i wɔ, ama, bo i koro ka bu kansi sɔnɔ bo i sunma i ni, nyini sɔnɔ ni jɔjɔ nahɔrɛ a, na kɔrɛ be wo má i ŋu. 19 M ŋa Moyisi yo maari am Nyɛmɛ nɔaniɛ kpamaawa n a, má sɔ? Ama, am be n mmɔɔ su má i atin su. Ye nzu ti ye am koro ka am kun m a?” 20 Na jama n ase i ka, “Ajini wo u ŋu. Ŋma koro ka i kun u a?” 21 Na Yesu ase bu ka, “Sa kun be lɛɛ, ye ma yo i n a, ye wɔ yo am kɛrɛ alekutura n a. 22 Moyisi yo maari am nɔɔ ka am wura am nbaabiɛsɔm kɛnkɛnnɛ lemɔcuɛ cɛɛn, nzɛn haari i tɔ Ŋumiyi cɛɛn n mmɔɔ, am yo i, ama, má Moyisi yo boori i bu ka bu wura kɛnkɛnnɛ n a, am nam yo boori i bu a. 23 Am wura nbaabiɛsɔm kɛnkɛnnɛ Ŋumiyi cɛɛn wɔ, adena má am bu nɔaniɛ kpamaawa n bo Nyɛmɛ fa maari Moyisi ni ŋgbɛɛn, ye nzɛn ma tuntun sɔnɔ mɔmɔ kun Ŋumiyi cɛɛn n na wɔ nya laifiɛ, nzu ti ye am afa yaa m ŋu a? 24 Má am niɛ sɔnɔ nyunu dika na am di i jɔrɛ, ama, am si i wo nahɔrɛ su, na am nya di i jɔrɛ.” 25 Yesu seeri sɔ ni, na Yɛrusalemfɔm nbem abisa bu ŋuŋu nu ka, “Má ahin sɔnɔ n ye Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm koro ka bu kun i n a? 26 Am niɛ e. Wɔ yi i ŋu fofoe nu ye i jɔjɔ a. Be suse má i pui mmɔɔ. Beni, Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm asi ka yiri ti Kristo Tiidefɔ n nahɔrɛ su n a. 27 Ama, saŋga bo Kristo Tiidefɔ n ba baari, be sí má deke bo i fite. Ahin sɔnɔ n yiri, ya si deke bo i fite.” 28 Na saŋga bo Yesu sukere Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu ni, na wɔ tiɛn faŋga su ase ka, “Am sunsun ka am si m nahɔrɛ su, nzɛn sɛ? Ye am si deke bo m fite? Ma ba má ni m dɛɛ yiko nu wɔ. Yiri n bo wɔ sunma m ni ti nahɔrɛfɔ a, ama, am si má i. 29 Mini si i a, dama m fite i dɔ ɔ, yiri sunmaari m a.” 30 Nyini ti, na ba kpi ka bu tara i, ama, be afa má i saa akan má i, dama i saŋga nya ju má. 31 Na jama n dɔŋgu ayo i yarada, na ba se ka, “Saŋga bo Kristo Tiidefɔ n ba baari, i yó alekutura sam tara ahin sɔnɔ n wɔ, nzɛn sɛ?” 32 Na Farasifɔm n ati kabo jama n sutu asuturi sukan Yesu jɔrɛ, na bu ni Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔ nkpiɛnkpiɛnm n asunma tintinijinafɔm ka bu kɔ tara i. 33 Na wɔ se ka, “M wó am dɔ saŋga kaan, na m nya bá kɔ yiri n bo i sunmaari m n dɔ. 34 Am bá niɛniɛ m busu, na am ŋú má m. Deke bo m bá wo ni, am koro kɔ má dɔ.” 35 Na Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm n abisa bu ŋuŋu nu ka, “Yiri koro ka i kɔ ni wɔ, ye yɛrɛ koro ŋu má i a? I kɔ́ ya minɛm dɔ ɔ, bo ba sandi awura Girikifɔm asiɛn su ni, na i kɔ́ kere Girikifɔm ni Nyɛmɛ jɔrɛ ni, nzɛn sɛ a? 36 I ŋa sɛ wɔ lɛɛ? Bo i ŋa ya bá niɛniɛ i busu na ya ŋú má i ni, na bekun, deke bo i sukɔ ni, ya koro kɔ má dɔ.” 37 Cɛɛnkpiri n awieeri cɛɛn n ti cɛɛnkpiri n tii a. Nyini cɛɛn n na Yesu ayasu ajina, na wɔ tiɛn faŋga su ase ka, “Sɔnɔ kɛrɛ bo nzuehɔɛ ati i, i mi bra m dɔ na i ba nu. 38 Dama ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ka, sɔnɔ kɛrɛ bo i yo m yarada, ‘Nzuetin bo i ma ŋgɔɔ ni, i sóŋgi fite i mi ahorembaa su a.’” 39 Yesu jɔjɔ niiri Awiɛwiɛ Casi n wɔ, ka sɔnɔ kɛrɛ bo i yo yiri Yesu yarada nyá Awiɛwiɛ Casi ni. Nyini saŋga ni, Nyɛmɛ nya fa má i Awiɛwiɛ Casi n ma má, dama wɔ nya wura má Yesu kpiri. 40 Na jama n nu minɛ nbem tiiri kabo i seeri sɔ ni, na ba se ka, “Ahin sɔnɔ n ti Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ n wɔ nahɔrɛ su.” 41 Na nbem ase ka, “Yiri ti Kristo Tiidefɔ n a.” Ama, na nbem gusu ase ka, “Kristo Tiidefɔ ni fite má Galili da. 42 Ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ka Kristo Tiidefɔ ni yó Fɛmɛ Davidi anuma a, na bu wú i Bɛtilɛhɛm, Fɛmɛ Davidi bɔsu wɔ.” 43 Yesu dɛɛ ti, na jama n nɔɔ awo bu ŋguŋgumi, 44 na nbem akoro ka bu tara i, ama, be afa má i saa akan má i. 45 Na tintinijinafɔm n akpie bu nyi akɔ Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm ni, ni Farasifɔm n dɔ, na ba bisa bu ka, “Nzu ti ye am afa má i aba má?” 46 Na tintinijinafɔm n abɔ bu nu ka, “Be nya koro jɔjɔ má kabo nyini sɔnɔ n jɔjɔ ni.” 47 Na Farasifɔm n abisa bu ka, “Wɔ daka ambɛrɛ gusu wɔ fan? 48 Am nya ti ka Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm wara Farasifɔm n be ayo i yarada a? 49 Ama, ahin jama n si má Nyɛmɛ nɔaniɛ kpamaawa ni, nyini ti, Nyɛmɛ ayo bu ŋgbɛɛn.” 50 Na Nikodemo bo i ti Farasifɔm kun n na i yo kɔ ŋuuri Yesu ni, ase bu ka, 51 ”Ya dɛɛ atin n su, kana ya ba di sɔnɔ jɔrɛ jaraki i, má ka ya bisa i na ya ti sa bo wɔ yo i n ka.” 52 Na ba bisa i ka, “Wɔrɔ n mmɔɔ fite Galili wɔ? Kan Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n na a niɛ. A ŋú má ka Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ n be mmɔɔ fite Galili.” [ 53 Bu se sɔ wieeri ni, na bu kɛrɛ asandi akɔ awuru.

8

1 Na Yesu akɔ buka n bo bu fere i ka Oliva Buka n su, dama oliva bakam gɔ su wɔ. 2 Alecin ŋgarama fuun na Yesu akaaki akɔ Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu. Na jama n kɛrɛ aba atiɛn bu nɔɔ i dɔ. Na wɔ tana sukere bu Nyɛmɛ nɔaniɛ. 3 Na Nyɛmɛ nɔaniɛ kerefɔm, ni Farasifɔm nbem afa bara ajaafɔ be bo bu kɔ taraari i ka i ni biɛsɔ da, na ba fa i ajina bu afiɛn. 4 Na ba se Yesu ka, “Ya Kerefɔ, ya kɔ atara ahin bara n ka i susaaki ajaa ciire wɔ. 5 Nɔaniɛ kpamaawa n bo Nyɛmɛ fa maari Moyisi n kere ka, nyini nbaram ŋusu sɔ, ya tu bu yabuɛ bo kun bu. Nyini ti, ye wɔrɔ ŋa sɛ?” 6 Bu seeri sɔ n na bu sɔ i ŋgɛɛ, na bu jaraki i wɔ. Na Yesu abiri i tii asiɛŋgu sufa i saa maraka sukɛrɛ asiɛŋgu. 7 Bu wo i bisa n su ni, na wɔ yɛ i tii su ase bu ka, “Bo i ŋa wɔ nya yo má satiɛ am nu, ma i mi du mɔ tu i yabuɛ.” 8 Na wɔ kaaki abiri i tii sukɛrɛ asiɛŋgu. 9 Bu tiiri sɔ ni, na bu kɛrɛ alɔrɔki kun kun akɔ. Nkpiɛnm ni du mɔ a. Na wɔ ka Yesu ni bara ni ŋgumi. 10 Na Yesu ayɛ i tii su, na wɔ bisa bara n ka, “Bara, bu wo ni? Be ase má ka i ti ye ni ka bu kun u, nzɛn sɛ?” 11 Na bara n abɔ i nu ka, “Ai, m Mibiɛ, be ase má ka i kún m.” Na Yesu ase i ka, “Mini mmɔɔ se má ka be kún u. Kɔ, ama, má a yo satiɛ kun.”] 12 Na Yesu akaaki ase jama n ka, “Mini ti durunya n nufɔm wein a. Bo i su m su kɛrɛ wo má awosin nu kun, ama, i nyá wein bo i ma ŋgɔɔ ni.” 13 Na Farasifɔm n ase i ka, “Wɔrɔ, a sudi u ŋu daani wɔ, be de má u daani n ka i ti nahɔrɛ.” 14 Na Yesu ase bu ka, “Haari nzɛn m di m ŋu daani n mmɔɔ, m daani diiwa n ti nahɔrɛ wɔ, dama m si deke n bo m fite baari, na m kaaki si deke bo m sukɔ ni. Ama, ambɛrɛ, am si má deke bo m fite, na am kaaki si má deke bo m sukɔ n gusu. 15 Ambɛrɛ, am di jɔrɛ kabo durunya n nufɔm di bu beŋgum jɔrɛ n wɔ, ama, mini ni m tii, m di má be jɔrɛ. 16 Ama, haari nzɛn m di minɛ jɔrɛ n mmɔɔ, m jɔrɛ diiwa n ti nahɔrɛ wɔ, dama má mini ŋgumi di minɛm jɔrɛ a, ama, mini ni m Si bo i sunmaari m ni di a. 17 Ba kɛrɛ am Nyɛmɛ nɔaniɛ kpamaawa n nu ka, nzɛn minɛ nnyɔ daani diiwa yo kun, nyini la ka i ti nahɔrɛ wɔ lɛɛ. 18 Mini ni m tii di m ŋu daani a, na m Si bo wɔ sunma m gusu di m daani.” 19 Na ba bisa i ka, “U si wo ni?” Na wɔ bɔ bu nu ka, “Am si má m ni m Si n be n mmɔɔ. Nzɛn má am si mini, má am si m Si n mmɔɔ.” 20 Saŋga bo Yesu seeri sɔ ni, i wo minɛm kere su Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu, fa dodo deke bo bu yi bu saraka ŋwaa fa ma Nyɛmɛ n wɔ. Ama, be akoro atara má i, dama i saŋga nya ju má. 21 Na Yesu akaaki ase bu ka, “M bá kɔ yaki am, na am bá niɛniɛ m busu, ama, am ŋú má m, na am bá wu ni am satiɛ ni. Deke bo m sukɔ ni, am koro kɔ má dɔ.” 22 Na Yudafɔm n abisa ka, “I ŋa deke bo i sukɔ ni, ya koro kɔ má dɔ. Nyini la ka, i kún i ŋu wɔ lɛɛ, nzɛn sɛ a?” 23 Na wɔ se bu ka, “Ambɛrɛ fite durunya n nu fɛn wɔ, ama, mini fite aŋgoro wɔ. Ambɛrɛ ti durunya n nu fɛn fɔm wɔ, ama, mini fite má durunya n nu fɛn. 24 Nyini ti ye ma se am ka, am wú ni am satiɛ n a, dama nzɛn am yo má m yarada ka mini la sɔnɔhɔrɛ n bo m se am ka m ti ni, am wú ni am satiɛ n wɔ.” 25 Na ba bisa i ka, “Ye wɔrɔ la ŋma a?” Na Yesu ase bu ka, “Kabo m se am saŋga kɛrɛ ni, m ti sɔ ɔ. 26 M la sa dɔŋgu bo m jɔjɔ fa kɔ am dɔ, na m la sa dɔŋgu bo m fa di am jɔrɛ jaraki am, ama, yiri bo i sunmaari m ti nahɔrɛfɔ ɔ, na deke bo i se m ni, nyini ye m kan kere durunya n nufɔm a.” 27 Yesu seeri sɔ ni, ba si má ka i jɔjɔ niiri i Si Nyɛmɛ wɔ. 28 Na wɔ se bu ka, “Am bá yɛɛri mini Adamande Wa n su baka jaanu n su, ye am sí ka mini la sɔnɔhɔrɛ n bo m se am kabo m ti n a, na m yo má deke be m dɛɛ yiko nu, ama, m se kabo m Si akere m wɔ. 29 Yiri bo i sunmaari m n wo m dɔ, wɔ nya yaki má m cɛɛn be, dama saŋga kɛrɛ m yo deke bo i sun i nu wɔ.” 30 I jɔjɔɔri sɔ ni, na jama n dɔŋgu ayo i yarada. 31 Na Yesu ase Yudafɔm bo bu yo i yarada n ka, “Nzɛn am de m nɔaniɛ ni, am ti m susufɔm wɔ nahɔrɛ su. 32 Na am sí deke bo i ti nahɔrɛ ni, na nahɔrɛ ni má am nya am tii a.” 33 Na ba se i ka, “Ya ti Abraham anumam wɔ, be nya fa má ya yo má i akɔɔm. Ye nzu ti ye a ŋa ya nyá ya tii a?” 34 Na Yesu ase bu ka, “Nahɔrɛ ye m suse am a, ka, sɔnɔ kɛrɛ bo i yo satiɛ, i mi ti satiɛ akɔɔ. 35 Akɔɔbaa koro ka má awuru n nu saŋga kɛrɛ, ama, awurubaa yiri wo awuru n nu wɔ saŋga kɛrɛ. 36 Nyini ti, nzɛn mini awurubaa n nya deeri am tii jiiri, am nyá am tii nahɔrɛ su. 37 M si ka am ti Abraham anumam wɔ, ama, am koro ka am kun m wɔ, dama am ade má m nɔaniɛ ni. 38 Deke bo mini aŋu i m Si dɔ n ye m suse am a, ama, ambɛrɛ, deke bo am ti i am si dɔ, ye am yo a.” 39 Na ba se i ka, “Ya si la Abraham.” Na wɔ se bu ka, “Nzɛn má am ti Abraham nbaam, má am yo i sayoowa a. 40 Kabo i ti ni, ma se am nahɔrɛ sam bo m tiiri i Nyɛmɛ dɔ n wɔ, ama, am koro ka am kun m wɔ. Abraham ayo má nyini be sɔ. 41 Ambɛrɛ, am yo am si sayoowa a.” Na ba se i ka, “Yɛrɛ, ya ti má soma nbaam. Ya si la Nyɛmɛ ŋgumi wɔ.” 42 Na Yesu ase bu ka, “Nzɛn má Nyɛmɛ ti am Si, má am koro m, dama m fiteeri Nyɛmɛ dɔ ɔ, ye m baari fɛn n a. Ma ba má ni m dɛɛ yiko nu, ama, yiri sunmaari m a. 43 Nzu ti ye am ti má m jɔjɔɔwa n bu a? Dama am koro de má m nɔaniɛ n dɛɛ ti. 44 Sitana ti am si wɔ, na am koro ka am yo kabo am si koro n wɔ, i fite ka i bumboori kɛrɛ, i ti sɔnɔ kunfɔ ɔ, na i su má nahɔrɛ su, dama nahɔrɛ haari kun mmɔɔ wo má i dɔ, i dɛɛ la ka i bu kɔrɛ wɔ, dama yiri ti kɔrɛfɔ a, na yiri kaaki ti kɔrɛfɔm kɛrɛ si a. 45 Ama, mini se nahɔrɛ n ti, am de má m nɔaniɛ ni. 46 Am ŋma koro kere m satiɛ bo ma yo i a? Nzu ti ye m se am nahɔrɛ, ye am de má m nɔaniɛ n a? 47 Sɔnɔ kɛrɛ bo i ti Nyɛmɛ dɛɛ, i mi ti Nyɛmɛ nɔaniɛ wɔ. Deke bo i ti na am ti má Nyɛmɛ nɔaniɛ n la ka, am ti má i dɛɛm wɔ.” 48 Na Yudafɔm n ase i ka, “Bo ya ŋa a ti Samariyafɔ ɔ, na ajini wo u ŋu ni, i ti má nahɔrɛ wɔ, nzɛn sɛ a?” 49 Na Yesu ase bu ka, “Ajini wo má m ŋu, ama, m bu m Si n wɔ, ye ambɛrɛ bu má m. 50 M sukoro má ka minɛ wura m ŋu kpiri wɔ, be wo bɛrɛ bo i koro ka i wura m kpiri, yiri ti jɔrɛdifɔ a. 51 Nahɔrɛ ye m suse am a, ka, sɔnɔ kɛrɛ bo i bita m nɔaniɛ ni, i mi wú má fieo.” 52 Na ba se i ka, “Kisa, ye ya si ka ajini wo u ŋu a. Abraham ni Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔm ni kɛrɛ awu, ama, wɔrɔ ŋa sɔnɔ kɛrɛ bo i bita u nɔaniɛ ni, i mi wú má fieo. 53 A tara ya si Abraham bo wɔ wu n wɔ? I ni Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔm kɛrɛ awu. A bu u ŋu sɛ wɔ?” 54 Na Yesu ase bu ka, “Nzɛn m wura m ŋu kpiri, i ti ŋgbɛɛn wɔ. M Si wura m kpiri a, yiri bo am ŋa i ti am Nyɛmɛ ni, 55 ama, am si má i. Mini si i a. Haari nzɛn m ŋa m si má i, m yó kɔrɛfɔ ka ambɛrɛ wɔ. Ama, m si i, na m bita i nɔaniɛ ni. 56 I yoori am si Abraham fiɛ ka i ŋu m ba n nu, i ŋuuri i, na i ahore ajɔ.” 57 Na ba se i ka, “A nya ju má afɔ aburunu, ye i yo sɛ ye a ŋa a ŋuuri Abraham a?” 58 Na Yesu ase bu ka, “Nahɔrɛ ye m suse am a, kana bu ba wuuri Abraham ni, mini wo bɛrɛ wɔ.” 59 I seeri sɔ ni, na ba fa yabuɛ ka bu bo kun i, ama, na wɔ lɔrɔki afite Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu.

9

1 Na saŋga bo Yesu wo natiiri su ni, na wɔ ŋu sɔnɔ be, bu wuuri i ni, i ti anyinsin wɔ. 2 Na i susufɔm n abisa i ka, “Ya Kerefɔ, nzu ti ye bu wuuri ahin sɔnɔ ni anyinsin a? I wufɔm yoori satiɛ, nzɛn i dɛɛ satiɛ a?” 3 Na Yesu ase bu ka, “I ti má i ni i wufɔm be mmɔɔ satiɛ dɛɛ ti, ama, Nyɛmɛ koro ka minɛm ŋu kabo i yo alekutura sa fa ma i a. 4 Kabo wiɛ toko wo bɛrɛ ni, am ma ya yo yiri n bo wɔ sunma m juma ni. Ale bá san bo be koro yo má juma be. 5 Kabo m toko wo durunya n nu ni, mini ti durunya n nufɔm wein a.” 6 Yesu seeri sɔ ni, na wɔ yi nanzue agɔ asiɛŋgu, na wɔ fa akpita naatiɛ afa abɔrɔki anyinsin nyumbaa nnyɔ n kɛrɛ. 7 Na wɔ se i ka, “Kɔ na a kɔ ŋmisi u nyunu Silowam bura n nu.” Silowam n bu la ka, ba sunma i wɔ. Na wɔ kɔ aŋmisi i nyunu n na wɔ ŋu asi, na wɔ kaaki aba awuru. 8 Na i lamɔkɔm ni minɛm bo bu yo ŋuuri i saŋga kɛrɛ ka i sere ni, abisa ka, “Má ahin sɔnɔ ni yo tana fɛn sere n a?” 9 Nbem ŋa, “Yiri a.” Nbem gusu ŋa, “Má yiri a. I feremafɔ a.” Na yiri n mmɔɔ ni i tii suse bu ka, “Mini a.” 10 Na ba bisa i ka, “Ye i yoori sɛ ye u nyumbaa n ateke a?” 11 Na wɔ se bu ka, “Sɔnɔ n bo bu fere i ka Yesu ni, yiri kpitaari naatiɛ bɔrɔkiiri m nyumbaa n a. Na wɔ se m ka m kɔ Silowam bura n nu, na m kɔ ŋmisi m nyunu. Na ma kɔ aŋmisi, kpeŋga na ma ŋu asi.” 12 Na ba bisa i ka, “Ye yiri n wo ni?” Na wɔ se bu ka, “M si má.” 13 Na ba fa sɔnɔ n bo i yo tiiri anyinsin n akɔ Farasifɔm dɔ. 14 Nyini cɛɛn n bo Yesu kpitaari naatiɛ na i fa tekeeri anyinsin nyumbaa n tiiri Ŋumiyi cɛɛn wɔ. 15 Nyini ti, na Farasifɔm gusu akaaki abisa i ka, “I yoori sɛ ye a ŋuuri asi a?” Na wɔ se bu ka, “I faari naatiɛ bɔrɔkiiri m nyumbaa n a, na ma ŋmisi i, na ma ŋu asi.” 16 Na Farasifɔm nbem ase ka, “Ahin sɔnɔ n fite má Nyɛmɛ dɔ, dama i bita má Ŋumiyi cɛɛn ciire ni.” Ama, na nbem gusu ase ka, “I yo sɛ ye satiɛyofɔ koro yo alekutura sam ka ahin ŋusu sɔ a?” Na bu kɛrɛ nɔɔ awo i ŋguŋgumi. 17 Na ba kaaki abisa sɔnɔ n bo i yo tiiri anyinsin bekun ka, “Ye wɔrɔ bo wɔ teke u nyumbaa ni, a bu i sɛ wɔ?” Na wɔ se ka, “I ti Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ ɔ.” 18 Yudafɔ nkpiɛnkpiɛnm n ade má ka i yo tiiri anyinsin wɔ, ye i ŋu asi kisa, má ka bu ba fereeri i si, ni i ni, 19 na ba bisa bu ka, “Am wa n bo am ŋa am wuuri i na i ti anyinsin ni, yiri la ahin? Ye i yoori sɛ ye i ŋu asi kisa a?” 20 Na i si, ni i ni abɔ bu nu ka, “Ya si i ka i ti ya wa a, ya wuuri i anyinsin wɔ. 21 Ama, ya si má kabo i yoori barasu na i koro ŋu asi kisa ni, yɛrɛ gusu kaaki si má sɔnɔ bo i tekeeri i nyumbaa ni. Wɔ ju i tiɛŋgu sɔnɔ, am bisa i, yiri mmɔɔ ni i tii sé am.” 22 Deke bo i ti na i si, ni i ni seeri sɔ ni, bu soroori Yudafɔ nkpiɛnkpiɛnm n ahore wɔ, dama Yudafɔ nkpiɛnkpiɛnm n adu mɔ ase ka sɔnɔ kɛrɛ bo i seeri ka Yesu ti Kristo Tiidefɔ ni, bu fɔ́n i mi fite bu tiɛntiɛnbunɔɔ sɔɔ n nu wɔ. 23 Nyini dɛɛ ti ye i si, ni i ni seeri ka, “Wɔ ju i tiɛŋgu sɔnɔ, am bisa yiri mmɔɔ ni i tii n a.” 24 Na ba kaaki afere sɔnɔ n bo i yo tiiri anyinsin n bekun, na ba se i ka, “Niɛ Nyɛmɛ ti, na a jɔjɔ nahɔrɛ. Yɛrɛ si ka ahin sɔnɔ n ti satiɛyofɔ ɔ.” 25 Na wɔ se bu ka, “Nzɛn i ti satiɛyofɔ ɔ, i ti má satiɛyofɔ ɔ, mini si má. Deke bo m si i n la ka, m yo tiiri anyinsin wɔ, ama, kisa m ŋu asi.” 26 Na ba bisa i ka, “I yoori u sɛ wɔ, ye i tekeeri u nyumbaa n sɛ wɔ?” 27 Na wɔ bɔ bu nu ka, “Ma du mɔ ase am kabo i tekeeri m nyumbaa ni, ye am ade má. Ye nzu ti ye am koro ka m kan kere am bekun a? Ambɛrɛ gusu, am koro ka am yo i susufɔm wɔ, nzɛn sɛ?” 28 Na ba tɔ i ŋu ni nzukɔ kpiɛ ase i ka, “Wɔrɔ ti nyini sɔnɔ n susufɔ a, yɛrɛ yiri, ya ti Moyisi dɛɛ susufɔm wɔ. 29 Ya si ka Nyɛmɛ yo jɔjɔɔri Moyisi dɔ a, ama, nyini sɔnɔ n yiri, ya si má i fiteebiri n mmɔɔ.” 30 Na wɔ se bu ka, “Ahin ti alekutura wanla, am si má i fiteebiri, ama, wɔ teke m nyumbaa. 31 Ya si ka Nyɛmɛ de má satiɛyofɔ nyɛmɛsere, ama, sɔnɔ kɛrɛ bo i su Nyɛmɛ atin su, na i yo i sa koroowa, Nyɛmɛ de i sere wɔ. 32 Fite durunya n bumboori, sɔnɔ be nya ti má ka be ateke sɔnɔ bo bu wuuri i na i ti anyinsin nyumbaa. 33 Nzɛn má ahin sɔnɔ n afite má Nyɛmɛ dɔ, má i koro yo má pui.” 34 Na ba se i ka, “Wɔrɔ yiri, bu wuuri u satiɛyofɔ ɔ, ye wɔrɔ koro ka a kere yɛrɛ a?” Na ba fɔn i afite. 35 Yesu tiiri ka ba fɔn ayi sɔnɔ n ni, na wɔ kɔ aŋu i, na wɔ bisa i ka, “A yo Adamande Wa n yarada a?” 36 Na sɔnɔ n abisa i ka, “M Mibiɛ, yiri la ŋma a? Se m na m yo i yarada.” 37 Na Yesu ase i ka, “A ŋu i e, yiri la mini n bo m sujɔjɔ u dɔ ni.” 38 Na sɔnɔ n ase i ka, “M Mibiɛ, ma yo u yarada.” Na wɔ kutu Yesu nyunu akansi i. 39 Na Yesu ase ka, “M baari durunya n nu ka m ba di minɛm jɔrɛ wɔ, na bo bu ŋu má asi n ŋú asi, na bo bu ŋu asi n yó anyinsinm.” 40 Farasifɔm nbem bo bu woori i bi dɔ n tiiri sɔ ni, na ba se i ka, “Ŋka a ŋa a se ka yɛrɛ gusu ti anyinsinm wɔ lɛɛ fan?” 41 Na Yesu ase bu ka, “Nzɛn má am ti anyinsinm, má am la má ŋgasi, ama, kabo am nya ŋa am ŋu asi ni, am toko la ŋgasi lɛɛ.”

10

1 Na Yesu ase ka, “Nahɔrɛ ye m suse am a, sɔnɔ bo i lɔrɔki wura nbɔɛm sɔɔ n nu, na wɔ fa má anɔ n nu awura má, i mi ti awiefɔ ɔ, na i kaaki ti sɔnɔ bo i nati fin minɛm di wɔ. 2 Sɔnɔ bo i fa anɔ n wura nbɔɛm sɔɔ n nu, yiri ti nbɔɛm sasafɔ n a. 3 Anɔ niɛfɔ ni teke anɔ n ma i a, na i fere i dɛɛ nbɔɛm n duma, na i nbɔɛm ni ti i konvi, na i fa bu fite. 4 Nzɛn i nya faari i nbɔɛm kɛrɛ fiteeri, i du bu mɔ ɔ, na i dɛɛ nbɔɛm n su i su, dama bu si i konvi. 5 Sɔnɔ bo bu si má i, bu sú má i su fieo, bu ŋmáti yaki i wɔ, dama bu si má i konvi.” 6 Na Yesu abo ahin miɛɛnu n akere bu, ama, ba ti má i bu. 7 Ba ti má miɛɛnu n bu n ti, na Yesu akaaki ase bu bekun ka, “Nahɔrɛ ye m suse am a, mini ti nbɔɛm anɔ n bo bu fa wura sɔɔ n nu n a. 8 Bɛrɛ kɛrɛ bo bu duuri m mɔ baari, na bu yo bu ŋu ka bu niɛ nbɔɛm su ni, bu ti awiefɔm wɔ, ni minɛm bo bu nati fin minɛm di wɔ, ama, nbɔɛm n ade má bu jɔjɔɔwa ni. 9 Mini ti anɔ n a, na sɔnɔ kɛrɛ bo i fa m dɛɛ anɔ n wuraari, i nyá tiide, na i wúra na i fíte, na i nyá i diire di. 10 Awiefɔ dɛɛ la ka i ba wɔ ɔ, na i kun, na i saaki. Mini aba ka bu nyá ŋgɔɔ bo i la má aŋusu. 11 Mini ti bɔɛsasafɔ kpa n a. Bɔɛsasafɔ kpa n tɔ i ŋgɔɔ ɔ, na i wu ma i nbɔɛm ni. 12 Padifɔ n bo ba fa i ka i sasa nbɔɛm n ti má bɔɛsasafɔ nahɔrɛ su, na nbɔɛm n ti má i dɛɛm. Nyini ti, nzɛn i ba ŋuuri ka bedi suba, i ŋmati yaki nbɔɛm wɔ. Na bedi n wura bu nu tara nbem, na bo ba ka n sandi. 13 I ti padifɔ n dɛɛ ti, na i cɛcɛ wo má nbɔɛm n nu, nyini ti ye i ŋmati yaki bu n a. 14 Mini ti bɔɛsasafɔ kpa n a. Kabo m Si Nyɛmɛ si m na m si i ni, sɔ ye mini gusu si m dɛɛ nbɔɛm a, na bu gusu si m. Na m tɔ m dɛɛ ŋgɔɔ na m wu ma bu. 16 M la nbɔɛ nyiŋga nbem bo bu ti m dɛɛm, bo bu wo má ahin nbɔɛm n nu. Wɔ yo daka ka m fa bu gusu ba wura ahinm n nu. Bɛrɛ gusu tí m konvi na bu dé i, na bu yó kun na bu sasafɔ yó kun. 17 M tɔ m dɛɛ ŋgɔɔ fa ma m minɛm, na m káaki de i bekun, nyini dɛɛ ti ye m Si koro m n a. 18 Be sude má m dɛɛ ŋgɔɔ ni m dɔ, ama, mini ni m tii sutɔ i m koroyanu a. M la atin bo m tɔ m dɛɛ ŋgɔɔ ni, na m kaaki la atin bo m de i bekun. M Si maari m nɔɔ ka m yo sɔ a.” 19 Yesu seeri sɔ n dɛɛ ti, na Yudafɔ nkpiɛnkpiɛnm n nɔɔ awo i ŋguŋgumi bekun. 20 Na bu dɔŋgu n ase ka, “Ajini wo i ŋu, nyini dɛɛ ti, wɔ bo fiɛ a. Nzu ti ye am so am sui i dɔ a?” 21 Ama, nbem ŋa, “Má sɔnɔ bo ajini wo i ŋu jɔjɔɔwa la ahin. Ajini yo sɛ koro teke anyinsin nyumbaa?” 22 Fufuku saŋga na Yudafɔm ba sudi bu cɛɛnkpiri n Yɛrusalem miɛ kpiri n nu, na bu teŋge su kabo bu yo tekeeri Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n ni, na bu yoori i dɔŋgu ni. 23 Na Yesu sunati bara yɛ Solomon Lɛlɛ n bo i wo Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu ni. 24 Na Yudafɔ nbem atiɛn bu nɔɔ abara ayɛ i, na ba bisa i ka, “Saŋga bɔnɔ ye a bá kan teke ya nyi a? Nzɛn wɔrɔ ti Kristo Tiidefɔ n a, se ya nahɔrɛ kpain.” 25 Na Yesu ase bu ka, “Ma se am, ye am ade má a. Alekutura sam bo m yo bu m Si duma n nu ni, di m ŋu daani a. 26 Ama, am yo má m yarada, dama am ti má m dɛɛ nbɔɛm. 27 M dɛɛ nbɔɛm ti m konvi. M si bu, na bu su m su. 28 M ma bu ŋgɔɔ bo i la má awieeri, na bu ká má ŋgbɛɛn cɛɛn be fieo. Be gusu koro fin má bu fite má m saa nu. 29 M Si bo i faari bu maari m ni, tara deke kɛrɛ faŋga, na be wo má bɛrɛ bo i koro fin bu fite m Si saa nu. 30 Mini ni m Si ti deke kun wɔ.” 31 Na Yudafɔm afa yabuɛ bekun ka bu bo kun i. 32 Na Yesu ase bu ka, “Ma yo alekutura sakpam dɔŋgu, bo m Si kereeri m na am aŋu i, ye sa bɔnɔ ti ye am ŋa am kun m n a?” 33 Na Yudafɔm n ase i ka, “Má sakpam bo a yo bu n be dɛɛ ti ye ya ŋa ya kún u a, ama, bo a jɔjɔ wura Nyɛmɛ ŋgasi nu n ti, dama a ti adamande wɔ, ama, na a se ka a ti Nyɛmɛ wɔ.” 34 Na wɔ se bu ka, “Ba kɛrɛ i am Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ka, Nyɛmɛ ŋa, ‘Am ti ka Nyɛmɛ wɔ.’ 35 Be koro bu má Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi ni ŋgbɛɛn. Nyɛmɛ yo seeri bu ka bu ti ka Nyɛmɛ wɔ, bɛrɛ bo bu deeri Nyɛmɛ nɔaniɛ ni, 36 ama, mini yiri, m Si Nyɛmɛ ayi m, ye wɔ sunma m durunya n nu a. Ye nzu ti ye ambɛrɛ ŋa ma kan ciire jɔrɛ, dama m ŋa mini ti Nyɛmɛ Wa a? 37 Nzɛn m yo má m Si juma ni, má am yo m yarada. 38 Ama, nzɛn m yo bu na haari am yo má m yarada mmɔɔ a, am yo m juma n yarada, adena am si nahɔrɛ su ka mini ni m Si n ti deke kun wɔ.” 39 I seeri sɔ ni, na ba kpi ka bu tara i bekun, na wɔ lɔrɔki afite bu nu. 40 Na Yesu akaaki akpiɛ akɔ Yodan kunma n buekun dɔ akɔ aju deke bo Yohane yo biɛɛri minɛm Nyɛmɛ nzue ni, na wɔ wo dɔ. 41 Na jama beberebe aba i dɔ, na ba se ka, “Yohane ayo má alekutura sa be, ama, jɔjɔɔwa kɛrɛ bo i yo jɔjɔ fa kɔɔri ahin sɔnɔ n ŋusu n ti nahɔrɛ wɔ.” 42 Na minɛ dɔŋgu ayo i yarada dɔ.

11

1 Na sɔnɔ be bo bu fere i ka Lazarosi n ada tukpaki. I ninbaam la Mariya ni Marata. Bu bɔsu la Betani. 2 Nyini Mariya n bo i niwa Lazarosi daari tukpaki ni, yiri ba faari tulaalɛɛ nvanvanifɔ gɔɔri Yesu jaa su ye i faari i tiiŋmiɛ tintiin nunukaari i n a. 3 Na i ninbaa nbaabaram n asunma ka bu kɔ se Yesu ka, “Ya Mibiɛ, u danfo n bo a koro i agaya n ada tukpaki.” 4 Yesu tiiri sɔ ni, na wɔ se ka, “Ahin tukpaki n ti má yiwee tukpaki, ama, i yo sɔ, na minɛm ŋu Nyɛmɛ jirima woowa kabo i ti, na Nyɛmɛ ma minɛm ŋu mini bo m ti i Wa n gusu jirima woowa.” 5 Tɔ, Yesu koroori Marata ni Mariya ni bu niwa Lazarosi. 6 Ama, i tiiri ka Lazarosi ada tukpaki ni, na wɔ ka deke bo i woori n cɛɛn nnyɔ abuka su. 7 Nyini sin na Yesu ase i susufɔm ka, “Am ma ya kaaki kɔ Yudiya dɛɛ awɔrɛ n nu.” 8 Na i susufɔm n ase i ka, “Ya Kerefɔ, má anzɔni fɛn ye Yudafɔm ŋa bu tu yabuɛ bo kun u n a? Ye a sukoro ka ya kpie ya nyi kɔ dɔ bekun n a?” 9 Na Yesu ase bu ka, “Fa ŋgarama kɔ ju naasɔ, m ŋa i ti wiɛ kun wɔ e. Sɔnɔ bo i nati wiɛsu bo má i jaa, dama durunya n nu wein ni ma i ŋu asi a. 10 Ama, sɔnɔ bo i nati kɔŋguɛ bo i jaa, dama wein wo má i dɔ.” 11 Yesu jɔjɔɔri sɔ n sin, na wɔ kaaki ase bu ka, “Ya danfo Lazarosi adaafi, ama, m sukɔ na m kɔ teŋge i lɛɛ.” 12 Na i susufɔm n ase i ka, “Ya Mibiɛ, nzɛn wɔ daafi wɔ, i nyá laifiɛ.” 13 Kabo Yesu seeri n la ka, Lazarosi awu wɔ, ama, i susufɔm bɛrɛ sunsun ka i ŋa wɔ daafi nahɔrɛ su wɔ. 14 Nyini ti, na Yesu ase bu kpain ka, “Lazarosi awu. 15 Ama, ambɛrɛ dɛɛ ti, wɔ yo m fiɛ ka ma wo má dɔ, adena am yo yarada. Am ma ya kɔ i dɔ.” 16 Na Tomasi bo bu fere i ka Ndaa n ase i lamɔkɔ susufɔm n ka, “Am ma yɛrɛ gusu kɔ, nzɛn bu kɔ kuunri i a, na ya ni yiri kɛrɛ awu.” 17 Saŋga bo Yesu kɔ juuri ni, i ŋuuri ka ba se Lazarosi i lenna lɛɛ. 18 Betani ni Yɛrusalem miɛm waari má ni i beŋgu. 19 Na Yudafɔm dɔŋgu aba Marata, ni Mariya dɔ ka bu ba dada bu ahore, bu niwa n bo wɔ wu n dɛɛ ti. 20 Marata tiiri ka Yesu suba ni, na wɔ kpa i atin, ama, na Mariya aka awuru. 21 Na Marata ase Yesu ka, “M Mibiɛ, nzɛn má a woori fɛn, má m niwa n awu má. 22 Ama, haari ni nyini mmɔɔ, m si ka deke kɛrɛ bo a sere Nyɛmɛ, i yó i ma u.” 23 Na Yesu ase i ka, “U niwa ni téŋge i yiwee n nu bekun.” 24 Na Marata ase i ka, “M si ka i bá teŋge i yiwee nu jina cɛɛn, saŋga bo Nyɛmɛ bá teŋge minɛm bu yiwee nu ni.” 25 Na Yesu ase i ka, “Mini ti sɔnɔ bo i teŋge minɛm bu yiwee nu, na i má bu ŋgɔɔ n a. Sɔnɔ kɛrɛ bo i yo m yarada, haari nzɛn i wuuri, i nyá ŋgɔɔ. 26 Na sɔnɔ kɛrɛ bo i la ŋgɔɔ na i yo m yarada, i mi wu má fieo. A yo ahin jɔjɔɔwa n yarada a?” 27 Na Marata ase i ka, “M Mibiɛ, ma yo yarada ka wɔrɔ ti Nyɛmɛ Wa, Kristo Tiidefɔ n a, bo i ŋa i súnma i durunya n nu ni.” 28 Marata seeri sɔ n sin, na wɔ kaaki akɔ afere i niwa Mariya bɛnlɛ, na wɔ se i ka, “Ya Mibiɛ n aba, i ŋa a bra.” 29 Mariya tiiri sɔ ni, i kaba bereki yasuuri wɔ, na wɔ kɔ i dɔ. 30 Nyini saŋga, na Yesu nya ju má miɛ n nu, i toko wo deke bo Marata kɔ tuuri i n wɔ. 31 Na Yudafɔm bo bu woori awuru n nu Mariya bi, na bu sudada i ahore ni, bu ŋuuri kabo i bereki yasu fiteeri ni, na ba su i su. Bu sunsuunri ka i sukɔ deke bo bu seeri Lazarosi n wɔ, na i kɔ sun. 32 Saŋga bo Mariya kɔ juuri deke bo Yesu wo n na i ŋuuri i ni, na wɔ kutu i nyunu, na wɔ se i ka, “M Mibiɛ, nzɛn má a woori fɛn, má m niwa n awu má.” 33 Yesu ŋuuri ka i susun ni, ni kabo Yudafɔm n bo bu suuri i su baari n gusu wo sun su ni, na i ahore asaaki, na wɔ mi i ŋumi. 34 Na wɔ bisa bu ka, “Am seeri i ni wɔ?” Na ba se i ka, “Ya Mibiɛ, bra na a ba niɛ.” 35 Na Yesu asun. 36 Nyini ti na Yudafɔm n ase ka, “Am niɛ kabo i koro i agaya barasu a.” 37 Ama, na bu nbem ase ka, “Yiri n bo i teke anyinsin n nyumbaa ni, má i koro tuntun má sɔnɔ ni, na i wu má, nzɛn sɛ?” 38 Na Yesu ahore asaaki bekun, na wɔ kɔ deke bo bu seeri Lazarosi ni. I ti yabuɛ buɛ faŋkunma wɔ, ye bu faari i seeri nu a, na ba fa yabuɛ nyiŋga atɔ anɔ ni. 39 Na Yesu ase bu ka, “Am ba yi yabuɛ ni.” Na sɔnɔ n bo wɔ wu n niwa Marata ase i ka, “M Mibiɛ, kisa wɔ bun, dama bu seeri i nyuma lenna lɛɛ.” 40 Na Yesu ase i ka, “Ma se má u ka, nzɛn a yoori m yarada, a ŋú Nyɛmɛ jirima woowa kabo i ti barasu?” 41 I seeri sɔ ni, na ba lakati yabuɛ ni. Na wɔ yɛ i tii su aŋgoro, na wɔ se ka, “M Si, m da u asi ka a de m sere. 42 M si ka saŋga kɛrɛ a de m sere wɔ, ama, ahin minɛm bo bu jina fɛn n dɛɛ ti, ye m seeri sɔ a, adena bu yo m yarada ka wɔrɔ sunmaari m a.” 43 I sereeri Nyɛmɛ n wieeri ni, na wɔ tiɛn ase ka, “Lazarosi, fite.” 44 Na sɔnɔ n bo wɔ wu n afite faŋkunma n nu. Tani pɔɔndiiri i saa, ni i jaa, na tani kun pɔɔndiiri i tii. Na Yesu ase bu ka, “Am nyaŋgi yi tani n na am ma i kɔ.” 45 Yudafɔm dɔŋgu bo bu baari Mariya dɔ ŋuuri sa n bo Yesu yoori i ni, na ba yo i yarada. 46 Na bu nbem akɔ Farasifɔm n dɔ akɔ ase bu kabo Yesu ayo ni. 47 Na Farasifɔm ni Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔ nkpiɛnkpiɛnm n afere Yudafɔm tereterefɔm ni, na ba tiɛn bu nɔɔ. Na ba se ka, “Ye ya yo sɛ wɔ? Am niɛ e, ahin sɔnɔ ni suyo alekutura sayoowam dɔŋgu. 48 Nzɛn ya yaki i na i suyo sɔ, minɛm kɛrɛ yó i yarada a, na Roma yikofɔm bá saaki ya Nyɛmɛ Sereebiri Awuru ni, na bu kún ya minɛm ni.” 49 Na bu nu sɔnɔ be bo bu fere i ka Kayafasi ni, bo i ti Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kɛrɛ kpiɛn nyini afɔ n ase ka, “Ambɛrɛ, am si má pui. 50 Am si má kabo i ti n wɔ, nzɛn sɛ? Ka nzɛn am ma sɔnɔ kun wu maari minɛm kɛrɛ, i ti ye ni bo ya minɛm kɛrɛ bá wu ni.” 51 Má i koroyanu ye i seeri sɔ a, ama, yiri ti Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kɛrɛ kpiɛn nyini afɔ n ti, ye Nyɛmɛ ma i seeri ka Yesu wú ma Yudafɔm n a. 52 Na má bɛrɛ ŋgumi dɛɛ ti ye i wú a, ama, adena i tiɛn Nyɛmɛ nbaam nɔɔ, na bu yo kun, bɛrɛ bo ba sandi akɔ asiɛn nbem n su. 53 Nyini dɛɛ ti, fite nyini cɛɛn n fa kɔ, na ba sɛsɛ su ka bu kun Yesu. 54 Nyini dɛɛ ti, wɔ yi má i ŋu fofoe nu anati má Yudafɔm nu kun. Ama, i fiteeri bɛrɛ ni, na wɔ kɔ awɔrɛ be bo i wo dodo boro kpantain dɛɛ bue ni, na i ni i susufɔm n akɔ awo miɛ n bo bu fere i ka Efirayim n su. 55 Nyini saŋga, wɔ ka kaan, na Yudafɔm di bu Butara cɛɛnkpiri ni, na minɛ dɔŋgu afite ahɛmɛm aba Yɛrusalem miɛ kpiri n nu, na bu ba kpakpara bu ŋu fin ka, na cɛɛnkpiri n nya ju. 56 Na ba niɛniɛ Yesu busu, na saŋga bo bu wo Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu ni, na ba bisa bu ŋuŋu nu ka, “Am sunsun sɛ wɔ? I bá cɛɛnkpiri ni? Ya de má ka i bá.” 57 Ama, Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔ nkpiɛnkpiɛnm ni, ni Farasifɔm n ama nɔɔ ka sɔnɔ kɛrɛ bo i si deke bo Yesu wo, i se bu na bu kɔ tara i.

12

1 Na saŋga bo i ba kaari lesɛn, na bu di Butara cɛɛnkpiri ni, na Yesu akɔ Betani, Lazarosi bɔsu, yiri bo Yesu teŋgeeri i yiwee n nu ni. 2 Na ba su Yesu wɔfɔ dɔ. Marata faari diire n ba maari bu a, Lazarosi gusu woori minɛm bo bu ni Yesu diiri diire n nu. 3 Na Mariya afa tulaalɛɛ nvanvani bo i la gɔ agaya tuwa bambaka kun, na wɔ fa agɔ Yesu jaa su, na wɔ fa i tiiŋmiɛ tintiin anunuka i jaam kɛrɛ su, na tulaalɛɛ ni nvani ade awuru n kɛrɛ. 4 Na Yesu susufɔm kun bo bu fere i ka Yudasi Isikariyoti bo i bá tɔ Yesu n abisa ka, 5 ”Nzu ti ye bara n atɔ má tulaalɛɛ n na i nya ŋwaa beberebe, na ya fa ma yaarifɔm a?” 6 I ti awiefɔ n dɛɛ ti ye i seeri sɔ a, má ka i cɛcɛ wo yaarifɔm nu wɔ. Yiri ti bu ŋwaa bitafɔ a, na i suwɔ ŋwaa n be saŋga saŋga. 7 Na Yesu ase ka, “Yaki Mariya bɛnlɛ, i dɛɛ nzee bo i sufa yo m fa kɔ m yiwee cɛɛn lɛɛ. 8 Dama am ni yaarifɔm ni wo bɛrɛ saŋga kɛrɛ a, ama, am ni mini koro wo má bɛrɛ saŋga kɛrɛ.” 9 Yudafɔm beberebe tiiri ka Yesu woori dɔ ni, na ba ba i dɔ, má ka Yesu ŋgumi ti ye bu baari a, ama, bu baari ka bu ba ŋu Lazarosi n bo Yesu teŋgeeri i yiwee n nu n wɔ. 10 Nyini dɛɛ ti, na Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔ nkpiɛnkpiɛnm n asɛsɛ su ka bu kun Lazarosi gusu. 11 Dama i dɛɛ ti ye Yudafɔm dɔŋgu akaaki bu sin abo bu a, ye ba yo Yesu yarada n a. 12 Na alecin na jama n bo bu baari ka bu ba di Butara cɛɛnkpiri n ati ka Yesu suba Yɛrusalem miɛ kpiri n nu. 13 Na ba kpiɛkpiɛ kpakpa nyawa akɔ akpa i atin, na bu subo kuyigindi, bu ŋa, “ Hosana . Ya kansi Nyɛmɛ. Terefiɛ wo yiri n bo i suba Micɛra n dɛɛ duma n nu n dɔ. Terefiɛ wo Yisarelifɔm fɛmɛ n dɔ.” 14 Na Yesu aŋu kaakobaa be, na wɔ fun atana su, kabo ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ni, 15 ”Ambɛrɛ Siyonfɔm, má am soro sɛrɛ. Am niɛ, am fɛmɛ ni suba n a, i fun kaakobaa wɔ.” 16 Nyini saŋga, i susufɔm nya si má nyini sam n bo ba yo n kɛrɛ bu. Má ka saŋga bo Yesu ba teŋgeeri i yiwee n nu, na bu ŋuuri i jirima woowa n sin, na ba nya ateŋge su, ka ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ka bu yó i sɔ ɔ, na ba kaaki ateŋge su, ka ba yo i sɔ nahɔrɛ su. 17 Na jama n bo bu yo woori Yesu dɔ, saŋga n bo i fereeri Lazarosi fiteeri faŋkunma n nu, na i teŋgeeri i yiwee n nu ni, na bu sukan labari ni. 18 Nyini alekutura sa n bo i yoori i na minɛm tiiri n dɛɛ ti, na ba kpa i atin. 19 Na Farasifɔm n ase bu ŋuŋu nu ka, “Am aŋu má i? Ya koro yo má pui kun. Yiri ye durunya n nufɔm kɛrɛ susu i su n a.” 20 Minɛm bo bu baari Yɛrusalem miɛ kpiri n nu Butara cɛɛnkpiri n saŋga n ka bu ba su Nyɛmɛ ni, bu nbem ti Girikifɔm wɔ. 21 Na ba ba Filipu dɔ, i fite miɛ n bo bu fere i ka Besayida na i wo Galili awɔrɛ n nu n wɔ. Na ba se i ka, “Njabiɛ, ya koro ka ya ŋu Yesu wɔ.” 22 Na Filipu akɔ ase Andere, na bu nnyɔ n kɛrɛ akɔ ase Yesu. 23 Na Yesu ase ka, “Saŋga n aju bo Nyɛmɛ wúra mini Adamande Wa n kpiri. 24 Nahɔrɛ ye m suse am n a, má ka alɛmbaa awura fa nu, na wɔ kpɔrɔ, i ti i tii wɔ. Ama, nzɛn i wuraari fa nu na i kpɔrɔɔri, ye i wúra mbaa beberebe a. 25 Sɔnɔ kɛrɛ bo i koro i ŋgɔɔ, i mi bá fun i, ama, sɔnɔ kɛrɛ bo i koro má i ŋgɔɔ durunya n nu fɛn, i mi bá nya ŋgɔɔ bo i la má awieeri. 26 Sɔnɔ kɛrɛ bo i su m, wɔ yo daka ka i mi su m su, na deke bo m wo ni, m amusuisufɔ gusu wó dɔ ɔ. Na sɔnɔ kɛrɛ bo i suuri m, m Si Nyɛmɛ wúra i mi kpiri.” 27 Na Yesu ase ka, “Kisa, m ahore asaaki, ye m se sɛ wɔ? M koro se ka, m Si Nyɛmɛ, yi m fite ahin anyumboro bo i suba m dɔ n nu, nzɛn sɛ? Ai, m koro se má sɔ, dama nyini dɛɛ ti ye m baari a. 28 M dɛɛ bo m se la ka, m Si, kere kabo u jirima woowa ti.” Na akonvi be atiɛn afite aŋgoro ase ka, “Ma du mɔ akere kabo m jirima woowa ti, na m káaki kere i bekun.” 29 Jama n bo bu jina Yesu bi n tiiri akonvi ni ŋga ni, na bu nbem ase ka, “Nzue akpura.” Na nbem gusu ase ka, “Nyɛmɛ mɛrɛkɛ ajɔjɔ i dɔ a.” 30 Na Yesu ase bu ka, “Ambɛrɛ dɛɛ ti ye akonvi n jɔjɔɔri a, má mini dɛɛ ti a. 31 Saŋga n aju bo Nyɛmɛ dí durunya n nufɔm jɔrɛ, na i fɔ́n yi Sitana bo i ti bu fɛmɛ ni. 32 Ama, mini, bu ba yɛɛri m su jinaari aŋgoro baka jaanu n su, m cín sɔnɔ kɛrɛ ba m dɔ.” 33 Kabo i yo seeri sɔ n kere yiwee n bo i bá wu i n wɔ. 34 Na jama n ase i ka, “Ya ti i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ka, Kristo Tiidefɔ ni wo bɛrɛ saŋga kɛrɛ. I wú má. Ye i yoori sɛ ye wɔrɔ ŋa, wɔ yo daka ka bu bá yɛɛri Adamande Wa n su jinaari aŋgoro baka jaanu n su a? Ye Adamande Wa n la ŋma a?” 35 Na Yesu ase bu ka, “Mini bo m ti wein ni, m wo am nu kisa, ama, m cɛ́ má. Nyini dɛɛ ti, am nya wo ni wein ni, am sunati wein nu wɔ, na má awosin tu am. Sɔnɔ kɛrɛ bo i wo awosin nu, i mi si má deke bo i sukɔ ni. 36 Am nya wo ni wein ni, am yo i yarada, na m má am yo wein dɛɛ nbaam.” Yesu seeri sɔ ni, na wɔ fite bu nu akɔ afiɛ deke be, na má be ŋu i. 37 Yesu yo yoori alekutura sam dɔŋgu na ba ŋu i, haari ni nyini mmɔɔ, ba yo má i yarada. 38 Nyini ma Nyɛmɛ nɔaniɛ kanfɔ Esaya jɔrɛ n bo i yo kɛrɛɛri n yo yiiwa. I ŋa, “M Nyɛmɛ Fɛmɛ, ŋma ade jɔrɛ n bo ya kan i n a? Ye ŋma ye a yi u yiko akere i a?” 39 Nyini dɛɛ ti, ye ba koro ayo má Yesu yarada n a. Kabo Esaya akaaki ase ka, 40 ”Nyɛmɛ ama ba yo anyinsinm na má bu ŋu asi, na wɔ ma bu ahore ayo kekereke na má bu ti i nɔaniɛ n bu, adena má bu kaaki ba i dɔ na bu nya laifiɛ.” 41 Esaya yo ŋuuri Yesu jirima woowa n dɛɛ ti, ye i kaanri i ŋu jɔrɛ n a. 42 Yudafɔ nkpiɛnkpiɛnm dɔŋgu mmɔɔ yoori Yesu yarada, ama, bu soroori Farasifɔm n ahore n dɛɛ ti, ba koro ayi má bu ŋu fofoe nu. Nzɛn bu yiiri bu ŋu ka ba yo i yarada, Farasifɔm ni fɔ́n bu fite bu tiɛntiɛnbunɔɔ sɔɔ n nu wɔ. 43 Dama Yudafɔ nkpiɛnkpiɛnm n yo koroori adamande kansi taraari Nyɛmɛ dɛɛ. 44 Na Yesu atiɛn ase ka, “Sɔnɔ kɛrɛ bo i yo m yarada, má mini ŋgumi ye i yo m yarada, ama, i yo bo wɔ sunma m n gusu yarada a. 45 Na sɔnɔ kɛrɛ bo i niɛ na i ŋuuri m, ti ka wɔ ŋu m Si Nyɛmɛ bo i sunmaari m n lɛɛ. 46 Mini bo m ti wein n aba durunya n nu, adena sɔnɔ kɛrɛ bo i yo m yarada, i wó má awosin nu. 47 Sɔnɔ kɛrɛ bo i ti m nɔaniɛ n na i de má i, m di má i mi jɔrɛ, dama ma ba má ka m ba di durunya n nufɔm jɔrɛ wɔ, ama, m baari ka m ba de bu tii ji wɔ. 48 Sɔnɔ kɛrɛ bo i kete m, na i de má m nɔaniɛ ni, i jɔrɛdifɔ wo bɛrɛ wɔ. Nɔaniɛ n bo ma jɔjɔ i ni, yiri dí i mi jɔrɛ jina cɛɛn n a. 49 Dama má m koroyanu ye m kan sɔ a, ama, m Si n bo wɔ sunma m ni, yiri maari m nɔɔ, kereeri m nɔaniɛ kun kun kɛrɛ bo m jɔjɔ i n a. 50 M si ka i nɔaniɛ maawa n ti deke bo i ma ŋgɔɔ bo i la má awieeri n wɔ. Nyini dɛɛ ti, kabo m Si seeri m ni, sɔ ye m jɔjɔ a.”

13

1 Alecin bo má bu di Butara cɛɛnkpiri n ni, na Yesu asi nu ka saŋga n aju bo i fíte durunya n nu kaaki kɔ i Si Nyɛmɛ dɔ. Na i dɛɛ tiɛŋgu minɛm bo bu wo durunya n nu na i koro bu ni, i koro bu sɔ ɔ haari i kɔ ju i faŋga nyaari. 2 Na kɔŋguɛ saŋga bo bu wo diire n di su ni, na Sitana awura Yudasi, Simon Isikariyoti wa n tii nu ka i tɔ Yesu ma i kpɔfɔm. 3 Na Yesu asi nu ka i Si Nyɛmɛ afa deke n kɛrɛ awura i saa nu, na i kaaki si ka i fiteeri Nyɛmɛ dɔ baari a, na i káaki kɔ i dɔ ɔ. 4 Na wɔ nya yasu ajina, na wɔ yi i tanlɛɛ n ase, na wɔ fa papawo abo i wi nu. 5 Na wɔ sa nzue agɔ nyaŋga nu, na wɔ bo i bu suŋmisi i susufɔm n jaa, na wɔ fa papawo n bo i bo i wi nu ni sunuka bu jaam. 6 I ba kpuraari Simon Petoro, na wɔ bisa Yesu ka, “M Mibiɛ, na wɔrɔ ba ŋmisi m dɛɛ jaa?” 7 Na Yesu ase i ka, “Sa bo m suyo i ni, a koro ti má i bu kisa, ama, fa kɔ fa ba, a bá ti i bu.” 8 Na Petoro ase i ka, “Ai, a ŋmísi má m jaa haari durunya n ba yasu.” Na Yesu ase i ka, “Nzɛn ma ŋmisi má u jaa, m ni wɔrɔ akpaaki lɛɛ.” 9 Dɔ na Simon Petoro anya ase i ka, “M Mibiɛ, nzɛn i ti sɔ a, má a ŋmisi m jaa ŋgumi, ama, ŋmisi m saam ni m tii kɛrɛ.” 10 Na Yesu ase i ka, “Sɔnɔ anya abiɛ nzue, ŋka i ŋmisi i jaa a, i biɛ má nzue kun, dama i ŋuniɛ kɛrɛ ti casi wɔ. Ambɛrɛ, am ti casi wɔ, ama, má am kɛrɛ.” 11 Yesu siiri bo i bá tɔ i ma i kpɔfɔm ni, nyini ti ye i ŋa má bu kɛrɛ ti casi n a. 12 I ŋmisi bu jaam wieeri ni, na wɔ fa i tanlɛɛ n awura, na wɔ kɔ atana i tanaabiri ni. Na wɔ bisa bu ka, “Kabo ma yo am ni, am ati i bu? 13 Am fere m ka am Kerefɔ ɔ, na am kaaki fere m ka am Mibiɛ. Am jɔjɔ nahɔrɛ wɔ, dama m ti sɔ ɔ. 14 Tɔ. Kisa na mini bo m ti am Mibiɛ, ni am Kerefɔ, na ma ŋmisi am jaam ni, wɔ yo daka ka ambɛrɛ gusu ŋmisi am beŋgum jaam sɔ. 15 Dama ma yo akere am lɛɛ, na am gusu yo am beŋgum kabo ma yo am ni.” 16 Na wɔ se bu ka, “Nahɔrɛ ye m suse am a, akɔɔ koro tara má i mibiɛ, na bekun sunmafɔ gusu koro tara má bo i sunmaari i ni. 17 Nzɛn am sin ahin n kɛrɛ, na am yoori sɔ, terefiɛ wo am dɔ. 18 M sujɔjɔ ni má am kɛrɛ wɔ, dama m si bo ma du mɔ ayi bu ni. Ama, kabo ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu ni, i ti ye ni ka i yo yiiwa, ka, ‘Sɔnɔ n bo m ni yiri saŋga di diire taalɛ kun nu, yiri akaaki m jaa tufɔ n a.’ 19 M suse am sa bo i bá yo wɔ lɛɛ, na i ba yoori, na am yo m yarada ka mini la sɔnɔhɔrɛ n bo ma se am kabo m ti n a. 20 Nahɔrɛ ye m suse am a, sɔnɔ kɛrɛ bo i de sɔnɔ bo m sunma i ni, i mi ade mini wɔ lɛɛ, na sɔnɔ kɛrɛ bo i de mini, i mi ade yiri bo i sunmaari m wɔ lɛɛ.” 21 Yesu seeri bu sɔ wieeri ni, na i ahore asaaki akɔ asin su, na wɔ se bu kpain ka, “Nahɔrɛ ye m suse am a, am nu kun bá tɔ m ma m kpɔfɔm a.” 22 Na i susufɔm n abirisi, suniɛ bu ŋuŋu nu, ama, ba si má bo i yó nyini sa n ni. 23 Bu nu kun be bo Yesu koro i agaya n tana mata Yesu. 24 Na Simon Petoro abo i nyumbaa i dɔ ka i bisa Yesu ka, i ni ŋma a? 25 Na yiri n acin adodo Yesu, na wɔ bisa i ka, “Ya Mibiɛ, a ni ŋma a?” 26 Na Yesu ase i ka, “Sɔnɔ n bo m kpíɛ too n bo toro n nu na m fá ma i ni, yiri lɛɛ.” Na wɔ fa too n abo toro n nu, na wɔ fa ama Yudasi, Simon Isikariyoti wa ni. 27 Yesu faari too n maari Yudasi wieeri ni, na Sitana awura i tii nu, na Yesu ase i ka, “Sa n bo a ŋa a yó i ni, kɔ yo i ndende.” 28 Ama, bu kɛrɛ bo bu woori diire n di su ni, bu be mmɔɔ asi má deke n bo i ti na Yesu seeri i sɔ ni. 29 Yudasi tiiri bu ŋwaa bitafɔ n dɛɛ ti, bu nbem sunsun ka Yesu ŋa i kɔ to deke be na bu fa di cɛɛnkpiri n wɔ, wara i kɔ yi ŋwaa n be fa ma yaarifɔm wɔ. 30 Yudasi diiri too n wieeri ni, na wɔ yasu afite akɔ. Nyini saŋga ni, i ti kɔŋguɛ wɔ. 31 Yudasi fite kɔ wieeri ni, na Yesu ase ka, “Kisa ye Nyɛmɛ wúra mini Adamande Wa n kpiri a, na m dɛɛ ti ye minɛ wúra m Si Nyɛmɛ kpiri a. 32 Na nzɛn bu wuraari Nyɛmɛ kpiri m dɛɛ ti, Nyɛmɛ gusu wúra m kpiri, na Nyɛmɛ má i yo kisa bɛrɛ.” 33 Na wɔ se bu ka, “M nbaam, m cɛ́ má am nu fɛn. Am bá niɛniɛ m busu fie wɔ, na kabo m yo seeri Yudafɔm ni, sɔ ye m suse am kisa, ka am koro kɔ má deke bo m sukɔ ni. 34 Nɔaniɛ maawa fɔfɔrɛ ye m sufa ma am n a, yiri la ka, am koro am beŋgum. Kabo ma koro am ni, am koro am beŋgu sɔ. 35 Nzɛn am koro am beŋgu, nyini ye sɔnɔ kɛrɛ si ka am ti m susufɔm a.” 36 Na Simon Petoro abisa i ka, “Ya Mibiɛ, a kɔ́ ni wɔ?” Na Yesu abɔ i nu ka, “Deke bo m sukɔ ni, a koro su má m su kisa, ama, saŋga suba bo a bá su m su.” 37 Na Petoro akaaki abisa i ka, “Ya Mibiɛ, nzu ti ye m koro su má u su kisa? Nzɛn i yo yiwee mmɔɔ a, m wú u dɛɛ ti.” 38 Na Yesu abisa i ka, “A koro wu m dɛɛ ti? Nahɔrɛ ye m suse u a, kana akɔnyuma bá bo, a kéte kpe nsan su ka a si má m.”

14

1 Na Yesu ase i susufɔm n ka, “Má am ma am ahore saaki. Am yo Nyɛmɛ yarada, na am yo m gusu yarada. 2 M Si Nyɛmɛ dika n nu, sɔɔm sunnu dɔ, nzɛn má i ti má sɔ, má m se má am. M kɔ́ na m kɔ sɛsɛ woobiri su se am. 3 Na nzɛn m kɔ sɛsɛ woobiri n su seeri am, m káaki ba fa am kɔ deke bo m kɔ́ wo ni, na deke bo m wó ni, am gusu wó dɔ ɔ. 4 Na deke bo m sukɔ ni, am si atin ni.” 5 Na Tomasi ase i ka, “Ya Mibiɛ, ya si má deke bo a sukɔ ni, ye ya yo sɛ si atin n a?” 6 Na Yesu ase i ka, “Mini ti atin n a, ni nahɔrɛ, ni ŋgɔɔ n a. Mini ŋgumi ti atin n bo sɔnɔ koro fa i na i kɔ m Si Nyɛmɛ dɔ a. 7 Nzɛn má am siiri m, má am si m Si mmɔɔ, ama, fa nyuma fa kɔ, am asi i, na am aŋu i.” 8 Na Filipu ase i ka, “Ya Mibiɛ, kere ya u Si ni, deke bo ya koro i kɛrɛ lɛɛ.” 9 Na Yesu abisa i ka, “Filipu, bo m ni ambɛrɛ awo bɛrɛ acɛ sɔ n na a si má m? Sɔnɔ kɛrɛ bo wɔ ŋu mini aŋu m Si lɛɛ, ye nzu ti ye am ŋa m kere am m Si n a? 10 A yo má yarada ka m ni m Si n ti deke kun wɔ, nzɛn sɛ? Jɔrɛ n bo ma jɔjɔ ama am ni, má m tiɛŋgu jɔjɔɔwa, ama, m Si bo m ni yiri ti kun ni, yo i juma. 11 Bo m ŋa, m ni m Si n ti deke kun ni, am yo m yarada. Nzɛn má nyini, am yo m yarada sam bo m yo bu n dɛɛ ti. 12 Nahɔrɛ ye m suse am n a. Sɔnɔ kɛrɛ bo i yo m yarada, yiri mmɔɔ yó ahin sam bo m yo bu ni, na i yó bo bu tara ahin mmɔɔ, dama m sukɔ m Si dɔ ɔ. 13 Na deke kɛrɛ bo am fa m duma fa sereeri i, m yó i ma am, adena mini Baa ni má minɛm wura m Si kpiri. 14 Na nzɛn am ba faari m duma fa sereeri m deke be, m yó i ma am.” 15 Na Yesu ase bu ka, “Nzɛn am koro m, am dé m nɔaniɛ maawam ni. 16 M sére m Si Nyɛmɛ, na i má am Bukafɔ fɔfɔrɛ bo i bá wo am dɔ saŋga kɛrɛ. 17 Yiri la Awiɛwiɛ Casi n bo i se nahɔrɛ ni. Durunya n nufɔm koro de má i, dama bu ŋu má i, na bekun bu kaaki si má i, ama, ambɛrɛ si i, dama i wo am dɔ, na i bá wo am nu. 18 M kɔɔri, m yaki má am na am ka ayikam, m káaki ba am dɔ. 19 Wɔ ka kaan na durunya n nufɔm ŋu má m kun, ama, ambɛrɛ ŋú m. M la ŋgɔɔ n dɛɛ ti, am gusu nyá ŋgɔɔ. 20 Nyini cɛɛn n ye am sí ka mini ni m Si n ti deke kun a, na mini ni ambɛrɛ gusu ti deke kun wɔ. 21 Sɔnɔ kɛrɛ bo i de m nɔaniɛ maawam, na i su i su, i mi ti bo i koro m a, na bo i koro m ni, m Si gusu koro yiri wɔ, na mini mmɔɔ kóro i mi, na m yí m ŋu kere i.” 22 Na Yudasi, má Yudasi Isikariyoti ni, ase ka, “Ya Mibiɛ, nzu ti ye a yí u ŋu kere yɛrɛ a, ye a yí má u ŋu kere má durunya n nufɔm a?” 23 Na Yesu ase i ka, “Sɔnɔ kɛrɛ bo i koro m, i dé m nɔaniɛ ni, na m Si mmɔɔ kóro i mi, na ya bá, na ya bá wo i dɔ. 24 Sɔnɔ kɛrɛ bo i koro má m, i dé má m nɔaniɛ ni. Nɔaniɛ n bo ma jɔjɔ i ni, i ti má m dɛɛ nɔaniɛ, i ti m Si n bo i sunmaari m dɛɛ wɔ. 25 M toko wo am dɔ, ye m suse am ahin kɛrɛ a, 26 ama, m Si Nyɛmɛ súnma Bukafɔ ni, m duma n nu, yiri la Awiɛwiɛ Casi ni, yiri kére am deke kɛrɛ a, na i káaki teŋge am su fa kɔ deke kɛrɛ bo ma kere am ni.” 27 Na wɔ se bu ka, “Ahoreda n ye m sufa ma am n a. M dɛɛ ahoreda n ye m sufa ma am a. Má kabo durunya n nufɔm ma am ahoreda ye m suma am n a. Má am ma am ahore saaki, má am soro sɛrɛ. 28 Am ati ka ma se ka, ‘M kɔ́ na m káaki ba am dɔ bekun.’ Nzɛn má am koro m, má am ahore jɔ ka m sukɔ m Si n dɔ, dama m Si tara m. 29 Sa bo wɔ nya yo má lɛɛ, ye ma se am n a, adena i bá yoori, na am yo m yarada. 30 M jɔ́jɔ má am dɔ jɔrɛ beberebe kun, dama Sitana bo i ti durunya n nufɔm tii ni suba. Ama, i koro yo má m pui. 31 M koro ka durunya n nufɔm si ka, m koro m Si ni, nyini dɛɛ ti ye m yo deke kɛrɛ bo i se m ka m yo i n a. ” Na wɔ se bu ka, “Am yasu na ya kɔ.”

15

1 Na Yesu ase bu ka, “Mini ti baka n bo i su suuwa nahɔrɛ su a, ye m Si Nyɛmɛ ti nyini baka n fie niɛfɔ. 2 Asambaa kɛrɛ bo i wo m su na i su má, m Si kpiɛ i ji wɔ, na asambaa kɛrɛ bo i wo m su na i su, i kpiɛkpiɛ i nyawa n yo i dɔŋgu wɔ, na i su nyunyumi. 3 Jɔrɛ n bo m jɔjɔ maari am ni, yiri adu mɔ ayo am casi a. 4 Am wo ni mini na m gusu wo ni ambɛrɛ. Kabo baka asambaa be wo má bɛrɛ bo i koro su i ŋgumi, má ka i wo baka n su. Sɔ ye am gusu koro su má, má ka am wo m dɔ. 5 Mini ti baka n a, ye ambɛrɛ ti asambaam ni, sɔnɔ kɛrɛ bo i wo m dɔ, na mini mmɔɔ wo i dɔ, i mi su suuwa nyunyumi wɔ, dama am koro yo má pui, má ka am awo m dɔ. 6 Sɔnɔ kɛrɛ bo i wo má m dɔ, bu kpiɛ i ji wɔ, kabo bu kpiɛ baka asambaa na i wu n wɔ, na bu tiɛn bu nɔɔ wura sin nu na bu je ni. 7 Nzɛn am wo m dɔ, na m nɔaniɛ n wo am ahore su, deke kɛrɛ bo am koroori i, na am sereeri Nyɛmɛ, am nyá i. 8 Nzɛn am su suuwa nyunyumi, nyini kere ka am ti m susufɔm a, na i wura m Si kpiri. 9 Kabo m Si koro m ni, sɔ ye mini mmɔɔ koro am a, am wo ni m koro ni. 10 Ma de m Si nɔaniɛ maawam n dɛɛ ti ye i koro m a. Nzɛn am gusu de m nɔaniɛ maawam ni, m gusu kóro am sɔ ɔ. 11 Ma se am ahin sam na am ahore jɔ kabo m ahore ajɔ n wɔ, na am ahore jɔ n kɔ sin su. 12 M nɔaniɛ maawa n la ka o, am koro am beŋgu kabo m koro am ni. 13 Koro be wo má ahin koro n sin, ka sɔnɔ wu i danfom ti. 14 Nzɛn am su m nɔaniɛ maawa n su, am ti m danfom wɔ lɛɛ. 15 M fere am m danfom wɔ, m fere má am ka m akɔɔm kun, dama sɔnɔ akɔɔ si má i mibiɛ sayoowa kɛrɛ, ama, deke kɛrɛ bo ma ti i m Si dɔ ni, ma fa akere am. 16 Má ambɛrɛ yiiri m a, ama, mini ayi am ase ka am kɔ su suuwa bo i wó bɛrɛ saŋga kɛrɛ, na deke kɛrɛ bo am bá fa m duma n sereeri m Si, i yó i ma am. 17 Nɔaniɛ maawam n bo m sufa ma am la ka, am koro am beŋgum.” 18 Na Yesu asa su ase bu ka, “Nzɛn durunya n nufɔm kpɔ am, am si nu ka o, ba du mɔ akpɔ mini wɔ, ye bu nya ba sukpɔ am n a. 19 Nzɛn má am ti durunya n nufɔm dɛɛ minɛm, má bu koro am kabo bu koro bu beŋgu n wɔ. Ama, bo ma yi am afite durunya n nufɔm nu, na am ti má durunya n nufɔm dɛɛ minɛm n ti, ye bu kpɔ am n a. 20 Má am ma am wara fi ka ma se am ka, akɔɔ tara má i mibiɛ. Nzɛn bu yo kereeri m wuwuruwa, sɔ ye bu kére am gusu wuwuruwa a. Na nzɛn bu yo deeri m nɔaniɛ, bu dé am gusu dɛɛ ni. 21 Bu yó am nyini n kɛrɛ, m dɛɛ ti, dama bu si má m Si bo i sunmaari m ni. 22 Nzɛn má ma ba akan má m ŋu jɔrɛ akere má bu, má bu si má ka ba yo satiɛ, ama, kisa na ma kan akere bu ni, bu koro kan fite má nu ka ba yo má satiɛ. 23 Sɔnɔ kɛrɛ bo i kpɔ m, i kpɔ mini ni m Si n kɛrɛ wɔ lɛɛ. 24 Ma yo alekutura sam bo ba ŋu i. Be wo má bɛrɛ bo i koro yo nyini alekutura sam sɔ. Nzɛn má ma yo má nyini alekutura sam na ba ŋu má i, má be fa má bu ŋgasi ka bu ti satiɛyofɔm. Ama, kisa, ba ŋu nyini n kɛrɛ, na bu toko kpɔ m ni m Si ni. 25 Nyini ma kabo ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu n ayo yiiwa n a, ka, ‘Bu kpɔ m kpɔ ŋgbɛɛn wɔ.’ 26 Na Bukafɔ n bo m súnma i fite m Si dɔ na i bá am dɔ ni, yiri ti Awiɛwiɛ Casi n bo i kere kabo Nyɛmɛ ti nahɔrɛ su n a, yiri dí m ŋusu daani kere am a. 27 Na am gusu di m daani, dama m ni ambɛrɛ wo bɛrɛ a, fite m juma n bumboori ba ju ni kisa.

16

1 M suse am ahin sam kɛrɛ bo bu bá yo n wɔ, na bu ba yoori, na má am kaaki am sin bo m. 2 Bu bá fɔn yi am fite bu tiɛntiɛnbunɔɔ sɔɔm n nu, ama, saŋga suba bo bu bá kun am, na bu súnsun ka bu susu Nyɛmɛ wɔ. 3 Bu si má m ni m Si n dɛɛ ti, ye bu yó nyini sam kɛrɛ n a. 4 Ma se am sam bo bu bá yo lɛɛ, na i saŋga ba juuri, na am téŋge su ka m yo seeri am.” Na Yesu asa su ase bu ka, “M ni ambɛrɛ yo woori bumboori n dɛɛ ti, ye ma yo ase má am ahin kɛrɛ a. 5 Ama, kisa m sukaaki kɔ yiri bo i sunmaari m n dɔ ɔ, ye am be akoro abisa má m ka, ‘Ye a sukɔ ni wɔ?’ 6 Bo ma se ka m kɔ́ yaki am dɛɛ ti, am ahore asaaki agaya. 7 Ama, nahɔrɛ ye m suse am n a, i ti am buka su wɔ ka m kɔ, dama nzɛn má m kɔ má, má Bukafɔ ni bá má, ama, nzɛn m kɔɔri, m súnma i am dɔ. 8 I baari, i kére durunya n nufɔm deke bo i ti satiɛ, na i kére bu deke bo i ti sakpa na i kɔ atin su Nyɛmɛ dɔ, na i káaki kere bu kabo Nyɛmɛ bá di sɔnɔ kɛrɛ jɔrɛ barasu. 9 I kére bu deke bo i ti satiɛ, dama bu yo má m yarada. 10 Na i kére bu deke bo i ti kpa na i kɔ atin su Nyɛmɛ dɔ, dama m sukɔ m Si n dɔ ɔ, na am ŋú má m kun. 11 Na i káaki kere bu kabo Nyɛmɛ bá di sɔnɔ kɛrɛ jɔrɛ, dama Nyɛmɛ adi Sitana bo i ti durunya n nufɔm kɛrɛ tii n jɔrɛ ayo i ŋgbɛɛn. 12 M toko la jɔrɛ dɔŋgu bo má m se am, ama, am koro de má i kɛrɛ kisa. 13 Ama, Awiɛwiɛ Casi n bo i se nahɔrɛ n ba baari, yiri kére am nahɔrɛ atin kɛrɛ a, dama jɔrɛ kɛrɛ bo i kán kere am ni, má i dɛɛ yiko nu ye i fá kan, ama, kabo Nyɛmɛ kére i ni, sɔ ye i kán, na i kére am sam bo bu bá yo ni. 14 Yiri wúra m kpiri a, dama i kán m ŋu jɔrɛ kere am. 15 Deke kɛrɛ bo i ti m Si dɛɛ, i ti m dɛɛ wɔ, nyini dɛɛ ti ye ma se am ka, i kán m ŋu jɔrɛ kere am n a.” 16 Na Yesu ase bu ka, “Wɔ ka kaan na am ŋú má m, ama, i ba yoori kaan buka su na am ŋú m bekun.” 17 Na i susufɔm n nbem abisa bu ŋuŋu nu ka, “Nzu jɔrɛ ye i jɔjɔɔri i sɔ n a? I ŋa, wɔ ka kaan na ya ŋú má i, ama, i ba yoori kaan buka su, ya ŋú i bekun. Ye wɔ kaaki ase bekun ka, i sukɔ i Si dɔ ɔ.” 18 Na ba kaaki abisa bu ŋuŋu nu ka, “Ye ahin dɛɛ, i ba yoori kaan n bu la ka sɛ wɔ lɛɛ? Ya si má i jɔjɔɔwa n bu.” 19 Na Yesu afa nu ka bu koro ka bu bisa i nyini jɔjɔɔwa n bu wɔ. Na wɔ bisa bu ka, “Bo m seeri ka wɔ ka kaan na am ŋú má m, ama, i ba yoori kaan buka su, am ŋú m bekun n ye am subisa am ŋuŋu nu, na am si i bu, nzɛn sɛ? 20 Nahɔrɛ ye m suse am a, ambɛrɛ bá sun na am kóko, ama, na durunya n nufɔm bɛrɛ ahore jɔ́. Ambɛrɛ ahore bá saaki, ama, am ahoresaaki ni bá kaaki ahorejɔ. 21 Nzɛn bara anya akutu ka i wu baa, i la ahoresaaki, dama i wahara saŋga ye wɔ ju a, ama, i ba wuuri baa n wieeri, i téŋge má i wahara n bo wɔ sin n su kun, dama baa n bo wɔ wu i durunya n nu n ti, i ahore ajɔ. 22 I ti sɔ ɔ, am gusu dɔ, kisa, am la ahoresaaki, ama, m bá ŋu am bekun, na am ahore jɔ́ bo sɔnɔ koro dé má am ahorejɔ n am dɔ. 23 Nyini cɛɛn ni, am bísa má deke be busu m dɔ. Nahɔrɛ ye m suse am a, deke kɛrɛ bo am sereeri m Si ni, m duma n nu, i yó i ma am. 24 Am nya sere má m Si deke be m duma n nu haari ni nyuma. Kisa am sere i, na am nyá i, na am ahore jɔ́ kɔ sin su.” 25 Na Yesu ase bu ka, “Ma se am ahin n kɛrɛ anyundɛrɛ nu wɔ lɛɛ, saŋga suba bo m bó má am anyundɛrɛ kun, ama, m kán m Si ŋu jɔrɛ kɛrɛ kpain kere am a. 26 Nyini cɛɛn ni, am fá m duma n fa sere Nyɛmɛ, má mini sere Nyɛmɛ ma am a. 27 Yiri m Si ni i tii koro am a, dama am koro m na am ayo yarada ka m fite i dɔ ɔ. 28 M fiteeri m Si dɔ ɔ baari durunya n nu a, ye kisa m sufite durunya n nu kaaki kɔ i dɔ a.” 29 Na Yesu susufɔm n ase i ka, “Kisa a jɔjɔ ya dɔ weinwein wɔ, a bo má ya anyundɛrɛ kun. 30 Ama, kisa ya si ka a si deke kɛrɛ, wɔ ti má ye ni ka be bisa u deke be, dama kana bu ba bisa u deke be, a si kabo bu koro ka bu bisa u ni, nyini ma ya si ka a fite Nyɛmɛ dɔ n a.” 31 Na wɔ bisa bu ka, “Am ayo yarada kisa? 32 Ama, saŋga suba bo wɔ ju awie, bo am kɛrɛ bá sandi yaki mini ŋgumi, na sɔnɔ kɛrɛ kɔ́ i dika, ama, m wo má m ŋgumi, dama m Si Nyɛmɛ wo m dɔ. 33 Ma se am ahin kɛrɛ na am la ahoreda m dɔ. Am ŋú kekereke durunya n nu, ama, am fa ahoresi, dama ma kunma durunya ni.”

17

1 Yesu seeri sɔ wieeri ni, na wɔ yɛ i tii su aniɛ aŋgoro na wɔ sere Nyɛmɛ. I ŋa, “M Si, saŋga n aju. Wura mini u Wa n kpiri, adena m gusu wura u kpiri. 2 Dama a ma m yiko ka m niɛ minɛm kɛrɛ su, na bo a fa bu ama m ni, m má bu ŋgɔɔ bo i la má awieeri. 3 Wɔrɔ ŋgumi ti Nyɛmɛ nahɔrɛ su a. Na minɛ bo bu si u, na bu si mini Yesu Kristo n bo a sunmaari m ni, bɛrɛ la ŋgɔɔ bo i la má awieeri n a. 4 Ma wura u kpiri durunya n nu, dama ma yo juma n bo a ma m ka m yo i n awie. 5 M Si, saŋga bo durunya nya bo má i bu ni, m yo woori u dɔ ɔ, ye a wura m kpiri a. Kisa, kaaki wura m kpiri u dɔ bekun. 6 Minɛm n bo a yiiri bu fiteeri durunya n nu fɛn, ma kere bu kabo a ti barasu. Bu tiiri u dɛɛm wɔ, ye a faari bu maari m a, ye ba de u nɔaniɛ n a. 7 Kisa bu si ka deke kɛrɛ bo a fa ama m ni, fite u dɔ ɔ. 8 Dama nɔaniɛ n kɛrɛ bo a jɔjɔ fa maari m ni, m gusu ajɔjɔ ama bu, ye ba de i, ye ba si ka i ti nahɔrɛ ka m fiteeri u dɔ ɔ, ye ba yo yarada ka wɔrɔ sunmaari m a. 9 M susere u ma bɛrɛ wɔ, má bo bu wo durunya n nu ni, ama, minɛm bo a fa bu ama m ni, bɛrɛ ye m sere u ma bu a, dama bu ti u dɛɛ minɛm wɔ. 10 M minɛm kɛrɛ ti u dɛɛm wɔ, ye u dɛɛm gusu kɛrɛ ti m dɛɛm, ye ba ma minɛm aŋu m jirima woowa ni. 11 Kisa, m suba u dɔ lɛɛ, m ká má durunya n nu fɛn kun, ama, bɛrɛ ká fɛn wɔ. M Si, wɔrɔ bo a ti casi ni, yo bu kanda u duma n bo a fa maari m n yiko nu, na bu yo deke kun, kabo mini ni wɔrɔ ti kun ni. 12 Saŋga bo m woori bu dɔ ni, m yoori bu kanda u duma n bo afa ama m yiko nu wɔ. M niɛɛri bu su, na bu be aka má ŋgbɛɛn, má ka bo wɔ ka ŋgbɛɛn haari i ni kunnu ni, adena kabo ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu n yo yiiwa. 13 Kisa m suba u dɔ lɛɛ, ama, m toko wo durunya n nu ye m jɔjɔ ahin jɔjɔɔwa n na bu nya m dɛɛ ahorejɔ n kɔ sin su. 14 Ma fa u nɔaniɛ n afa ama bu, na kabo m ti má durunya n nu fɛn fɔ be ni, sɔ ye bu gusu ti má durunya n nu fɛn fɔm a, nyini dɛɛ ti, durunya n nufɔm koro má bu jɔrɛ. 15 M susere má u ka a yi bu fite durunya n nu wɔ, ama, m susere u ka a kanda Sitana satiɛyofɔ ni, na i yaki bu. 16 Kabo m ti má durunya n nu fɛn fɔ ni, sɔ ye bu gusu ti má durunya n nu fɛn fɔm a. 17 U nɔaniɛ n ti nahɔrɛ wɔ. Ma u nɔaniɛ n bo i ti nahɔrɛ n yo bu casi. 18 Kabo a sunmaari m durunya n nu ni, sɔ ye m gusu asunma bu a. 19 Bɛrɛ dɛɛ ti, ye ma fa m ŋu ama u a, adena bɛrɛ gusu fa bu ŋu ma u nahɔrɛ n dɛɛ ti. 20 M susere má u ma má bɛrɛ ŋgumi wɔ, ama, m susere u ma minɛm bo bu bá yo m yarada ahinm dɛɛ nɔaniɛ kaanwa n ti wɔ. 21 M Si, m sere u ka a ma bu kɛrɛ yo kun, kabo a wo m dɔ, na m gusu wo u dɔ ni, ma bɛrɛ gusu wo ya dɔ, adena durunya n nufɔm yo yarada ka wɔrɔ sunmaari m a. 22 U jirima woowa n bo a maari m ni, ma fa ama bu, na bu yó kun kabo m ni wɔrɔ ti kun ni. 23 M wo bu dɔ, na u gusu wo m dɔ, nyini ma bu yo deke kun kabo a koro ka bu ti n a, na durunya n nufɔm si ka wɔrɔ sunmaari m a, na kabo a koro m ni, a koro u minɛm gusu sɔ ɔ. 24 M Si, m koro ka a ma minɛm bo a fa bu ama m n bá wo m dɔ, deke bo m wo ni, na bu ŋú m jirima woowa n bo a fa maari m ni, dama saŋga bo a nya ayi má durunya n ye a koro m a. 25 M Si, wɔrɔ yo sa kɛrɛ bo i kɔ atin su n a, durunya n nufɔm si má u, ama, mini si u, na ahinm gusu si ka wɔrɔ sunmaari m a. 26 Ma kere bu kabo a ti barasu, na m toko sukere bu wɔ, adena koro n bo a koro m n wó bu nu, na m ni bɛrɛ yó kun.”

18

1 Yesu sereeri Nyɛmɛ wieeri ni, na i ni i susufɔm n ayasu akɔ akpiɛ Kɛdɔrɔn nzuetin n buekun dɔ, deke bo baka fie be wo ni, na ba kɔ awura baka fie n nu. 2 Yudasi bo i sutɔ Yesu ma i kpɔfɔm ni si dika n nu, dama Yesu ni i susufɔm nati tiɛn bu nɔɔ dɔ ɔ saŋga saŋga. 3 Na Yudasi aba dɔ. Sojam su i su, ni tintinijinafɔm bo Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm nkpiɛnkpiɛnm n ni Farasifɔm asunma bu n buka su. Bu bita fitanam, ni wura sinm, ni biɛsɔya neŋgem. 4 Yesu si sa kɛrɛ bo i bá tu i ni, na wɔ kpa bu atin abisa bu ka, “Am koro ŋma a?” 5 Na ba bɔ i nu ase i ka, “Ya koro Yesu Nazarɛtifɔ n wɔ.” Na wɔ se bu ka, “Yiri la mini.” Yudasi bo i tɔɔri i ni jina sojam n nu. 6 Yesu seeri ka, “Yiri la mini” ni, na bu kɛrɛ akɔkɔ bu sin akpakpaasi asiɛŋgu. 7 Na wɔ kaaki abisa bu bekun ka, “Am koro ŋma a?” Na ba se i ka, “Ya koro Yesu Nazarɛtifɔ n wɔ.” 8 Na wɔ se bu ka, “Ma se am ka yiri la mini. Nzɛn am koro mini wɔ, am ma ahin minɛm bɛrɛ kɔ.” 9 I seeri sɔ ni, na i nɔaniɛ bo i yo jɔjɔɔri i n ayo yiiwa, ka, “Minɛm bo a fa bu ama m ni, m ma má bu be ka má ŋgbɛɛn.” 10 Nyini saŋga Simon Petoro jina bita takobe, na wɔ cin awɔrɔ i akpiɛ sɔnɔ be sui, i saa fɔmbɔrɔ dɛɛ ni, nyini sɔnɔ n ti Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kpiɛn n akɔɔ ɔ. Bu fere i ka Malikusi. 11 Na Yesu ase Petoro ka, “Fa u takobe n wura i buɛ nu. A ŋa má m ŋu anyumboro n bo m Si afa ama m n wɔ?” 12 Na sojam, ni bu kpiɛn, ni Yudafɔm nkpiɛnkpiɛnm n tintinijinafɔm n atara Yesu acici i nyama. 13 Bu du mɔ faari i kɔɔri sɔnɔ be bo bu fere i ka Anasi n dɔ ɔ ka. Anasi sibiɛ la Kayafasi. Kayafasi ti Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kpiɛn n nyini afɔ n a. 14 Yiri Kayafasi ti bo i yo seeri Yudafɔm ka i ti ye ni ka sɔnɔ kun wu ma minɛm kɛrɛ n a. 15 Bu taraari Yesu sukɔ ni, na Simon Petoro ni Yesu susufɔ n kun asu i su akɔ. Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kpiɛn n si nyini Yesu susufɔ n dɛɛ ti, ye i suuri Yesu su wuraari yiri Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kpiɛn n gisan nu a. 16 Ama, na Petoro yiri aka ajina dasin anɔ n nu, na yiri susufɔ n bo Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kpiɛn n si i ni afite, na wɔ ba afani n bo i jina kanda anɔ n dɔ, na wɔ sere i atin na wɔ fa Petoro awura. 17 Na afani n bo i jina kanda anɔ n abisa Petoro ka, “Wɔrɔ mmɔɔ ti nyini sɔnɔ n susufɔm nu kun wɔ, má sɔ?” Na Petoro ase i ka, “Ai, m ti má bu kun.” 18 Ayɛrɛ saŋga lɛɛ, na Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kpiɛn ni ngbɛfɛnɛm, ni tintinijinafɔm atɔrɔ sin wo tun su, na Petoro gusu ajina bu bi sutun sin n be. 19 Na Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm n kpiɛn n abisa Yesu fa kɔ i susufɔm n jɔrɛ, ni kabo i kereewa n ti barasu ni. 20 Na Yesu ase i ka, “Saŋga kɛrɛ m jɔjɔ sɔnɔ kɛrɛ nyunu wɔ, na m kere bu Nyɛmɛ nɔaniɛ ni bu tiɛntiɛnbunɔɔ sɔɔm n nu, ni Nyɛmɛ Sereebiri Awuru n nu, deke bo Yudafɔm kɛrɛ tiɛn bu nɔɔ ni, m kan má jɔrɛ be fiɛɛwa nu. 21 Ye nzu ti ye a bisa m a? Bisa minɛm bo bu tiiri m kereewa n ka m seeri bu sɛ wɔ. Bɛrɛ si kabo m seeri bu n a.” 22 Yesu seeri sɔ ni, na tintinijinafɔ n bo i jina dodo i n abo i nyɔɔnu, na wɔ bisa Yesu ka, “Sɔ ye a bɔ Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kpiɛn n nu a?” 23 Na Yesu ase i ka, “Nzɛn ma jɔjɔ jɔrɛ bo wɔ kɔ má atin su, kan na m ti. Ye nzɛn bo ma se n ti nahɔrɛ, nzu ti ye a bo m nyɔɔnu a?” 24 Na Anasi ama ba fa i ni nyama ciciiwa n sɔ akɔ Kayafasi bo i ti Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm n kpiɛn n dɔ. 25 Simon Petoro jina woori sin n tun su ni, na ba bisa i ka, “Wɔrɔ mmɔɔ ti i susufɔm kun wɔ, má sɔ?” Na Petoro akete, i ŋa, “Ai, m ti má bu kun.” 26 Na Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm kpiɛn n akɔɔ be, i dikafɔ la sɔnɔ n bo Petoro kpiɛ yiiri i sui ni, na wɔ se Petoro ka, “Ma ŋu má u ka a wo i bi baka fie n nu dɔ?” 27 Na Petoro akete bekun, kpeŋga akɔnyuma abo. 28 Na alecin ŋgarama fun na ba fa Yesu afite Kayafasi dika n nu, na ba fa i akɔ gomina n dika, bu fere gomina n ka Pilato. Yudafɔm awura má gisan nu, adena má bu yo bu ŋu fin, na bu koro di má Butara cɛɛnkpiri ni. 29 Nyini ti, na Pilato afite aba bu dɔ dasin abisa bu ka, “Ahin sɔnɔ n bo am afa i aba m dɔ ni, i ŋgasi la bɔnɔ?” 30 Na ba se i ka, “Nzɛn má wɔ do má ŋgasi be, má ya fa má i ba má u dɔ.” 31 Na Pilato ase bu ka, “Ambɛrɛ mmɔɔ ni am tii fa i kɔ di i jɔrɛ kabo am jɔrɛdi atin kere ni.” Na Yudafɔm n ase i ka, “Ya la má atin bo ya kun sɔnɔ.” 32 Bu seeri sɔ ni, adena Yesu nɔaniɛ n bo i seeri kabo i bá wu barasu n yo yiiwa. 33 Na Pilato akaaki awura gisan n nu, na wɔ fere Yesu abisa i ka, “Wɔrɔ ti Yudafɔm Fɛmɛ n a?” 34 Na Yesu abisa i ka, “U dɛɛ sunsunni nu lɛɛ, nzɛn be seeri u a?” 35 Na Pilato abisa i ka, “M ti Yudafɔ ɔ? U minɛm ni Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm nkpiɛnkpiɛnm ni faari u baari m dɔ a. A do nzu ŋgasi wɔ?” 36 Na Yesu ase i ka, “M fɛmɛya n ti má durunya n nu fɛn fɛmɛya. Nzɛn má m fɛmɛya n ti durunya n nu fɛn fɛmɛya, má m susufɔm bá kun luɛ m busu, na má be koro tara má m wura má Yudafɔm saa nu. Ama, m fɛmɛya n ti má durunya n nu fɛn dɛɛ.” 37 Na Pilato abisa i bekun ka, “Ŋka a ti fɛmɛ wɔ lɛɛ?” Na Yesu ase i ka, “Bo a ŋa m ti fɛmɛ ni, i ti sɔ ɔ. Bu wuuri m durunya n nu ka m ba di nahɔrɛ n daani wɔ. Na sɔnɔ kɛrɛ bo i su nahɔrɛ n su, i de m nɔaniɛ n wɔ.” 38 Na Pilato abisa i ka, “Nahɔrɛ la nzu wɔ?” Pilato seeri i sɔ, na wɔ kaaki afite akɔ Yudafɔm dɔ akɔ ase bu ka, “Ma ŋu má i ŋgasi be wɔ do i. 39 Ama, am la am yoowa be bo i ma m atin ka m yi dansaraka kun ma am Butara cɛɛnkpiri n di saŋga. Am koro ka m yi ambɛrɛ Yudafɔm Fɛmɛ ni ji ma am a, nzɛn sɛ?” 40 Na ba tiɛn ase ka, “Má yiri. Ya koro Barabasi wɔ.” Barabasi ti sɔnɔ bo i nati fin minɛm di wɔ.

19

1 Na Pilato ama ba fa Yesu akɔ afin i ŋgbere. 2 Na sojam n awura i tanlɛɛ kɔkɔrɛ yorom ka fɛmɛya dɛɛ su, na ba fa buwe aŋɔ i ka kaba dɛɛ su, na ba fa aforo i tii. 3 Na bu suba i dɔ suyo i anzasi se i ka, “Yudafɔm Fɛmɛ, ya yo u ansɛ.” Na ba bo i nyɔɔnu. 4 Na Pilato akaaki afite aba Yudafɔm dɔ aba ase bu ka, “Am ti fɛn, m sufa i fite ba kere am wɔ, na am si ka ma ŋu má ŋgasi bo wɔ do i.” 5 Yesu tiɛ fiteeri ni tanlɛɛ kɔkɔrɛ yorom ni, ni i tii buwe kaba n ni, na Pilato ase bu ka, “Am niɛ, sɔnɔ n yaa.” 6 Deke bo i tiɛ fiteeri na Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm nkpiɛnkpiɛnm ni tintinijinafɔm ŋuuri i sɔ ni, kpeŋga na ba tiɛn, bu ŋa, “Am kpama i baka jaanu n su na i wu. Am kpama i.” Na Pilato ase bu ka, “Ambɛrɛ mmɔɔ ni am tii fa i kɔ kpama i e. Mini, ma ŋu má ŋgasi bo wɔ do i.” 7 Na ba se i ka, “Ya la nɔaniɛ kpamaawa be, wɔ yo daka ka i wu, dama i ŋa i ti Nyɛmɛ Wa a.” 8 Pilato tiiri ka Yesu ŋa i ti Nyɛmɛ wa ni, na sɛrɛ ati i abuka su. 9 Na wɔ kaaki awura gisan n nu abisa Yesu ka, “A fite ni wɔ?” Ama, Yesu abɔ má i nu. 10 Na Pilato akaaki abisa i ka, “A bɔ má m nu? A si má ka m la yiko bo m koro ma bu fa u ji, na m kaaki la yiko bo m koro ma bu kpama u baka jaanu n su?” 11 Na Yesu ase i ka, “Nzɛn má Nyɛmɛ ama má u atin, maala má yiko bo a koro yo m pui. Nyini ti, sɔnɔ n bo i faari m wuraari u saa nu ni, i satiɛ yoowa tara u dɛɛ.” 12 I seeri sɔ ni, na Pilato akpi kabo i yo na i yaki Yesu nu ji. Ama, na Yudafɔm sutiɛntiɛn suse ka, “Nzɛn a yakiiri i nu jiiri, u ni Fɛmɛ Siza danfoya awie lɛɛ, dama sɔnɔ kɛrɛ bo i yo i ŋu ka i ti fɛmɛ, i mi ti Fɛmɛ Siza kpɔfɔ ɔ.” 13 Pilato tiiri sɔ ni, na wɔ fa Yesu afite, na wɔ tana jɔrɛ diibiri n su bimbindi n su. Yudafɔm aniɛ nu bu fere i ka Gabata, i bu la ka, deke bo ba fa yabuɛ asɛsɛ su ayo i dɔŋgu ni. 14 Nyini cɛɛn n tiiri bu Butara cɛɛnkpiri n kpokpo cɛɛn wɔ, wiɛsu kerefi buru ni nnyɔ saŋga a. Na Pilato ase Yudafɔm ka, “Am fɛmɛ n yaa.” 15 Na ba kaaki atiɛn ase ka, “Am fa i kɔ, am fa i kɔ kpama i baka jaanu n su.” Na Pilato abisa bu ka, “M fá am fɛmɛ n kɔ kpama i baka jaanu n su?” Na Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm nkpiɛnkpiɛnm n ase ka, “Ya la má fɛmɛ be sin Fɛmɛ Siza ŋu.” 16 Bu seeri sɔ wieeri ni, na Pilato anya afa i ama bu ka bu kɔ kpama i baka jaanu n su. Na ba de Yesu akɔ. 17 Na yiri ni i tii asɔ i baka jaanu n akɔ awɔrɛ n bo bu fere i ka Tereawa Woobiri ni, Yudafɔm aniɛ nu bu fere dɔ ka Gologota . 18 Na ba kpama i baka jaanu n su dɔ, na ba kaaki akpama minɛ nnyɔ nbem adodo i, bu kpamaari kun i saa fɔmbɔrɔ su, na ba kpama kun i saa biɛ su, na Yesu awo bu afiɛn. 19 Na Pilato akɛrɛ kɛrɛɛwa be amata i tii su baka jaanu n su. Kɛrɛɛwa n la ka, “Yesu Nazarɛtifɔ n bo i ti Yudafɔm Fɛmɛ n lɛɛ.” 20 Bu kɛrɛɛri nyini kɛrɛɛwa n Yudafɔm, ni Romafɔm, ni Girikifɔm dɛɛ aniɛm kɛrɛ nu wɔ, na Yudafɔm dɔŋgu aŋu i, na ba kan i, dama deke bo bu kpamaari i n waari má ni miɛ kunnu. 21 Na Nyɛmɛ sayoowa dɔŋguyofɔm nkpiɛnkpiɛnm n akete ase Pilato ka, “Má a kɛrɛ ka, ‘Yudafɔm Fɛmɛ n lɛɛ,’ ama, kɛrɛ ka, ‘Ahin sɔnɔ ŋa, “Mini ti Yudafɔm Fɛmɛ n a.”‘ “ 22 Na Pilato ase bu ka, “Bo ma kɛrɛ i ni, nyini lɛɛ wɔ.” 23 Sojam n kpamaari i baka jaanu n su wieeri ni, na ba kpaaki i neŋge wuraawam nu busu nna, na bu kɛrɛ afa kun kun, na wɔ ka i tanlɛɛ yorom bo i wo i bu na i wura be gɔ su ni, i la má gise kpaabiri, ama, ba wu i kɛrɛ aŋgoro kɔ jura asiɛŋgu wɔ. 24 Na ba se ka, “Má am ma ya sɔnsɔn i nu, ama, am ma ya tu mbaa na ya si bo i dí i.” Bu yoori sɔ adena Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n yo yiiwa, bo ba kɛrɛ i ka, “Ba kpaaki m neŋge wuraawam nu, na ba tu mbaa m tanlɛɛ n bo i wo m bu n busu ni.” Nyini ti ye sojam yoori sɔ n a. 25 Na Yesu ni, ni Yesu ni niɛmabara, ni Kolopasi yi Mariya, fa kɔ tuuri Mariya n bo i fite Magadala n jina dodo deke bo bu kpamaari Yesu ni. 26 Yesu niɛ ŋuuri i ni ni, ni i susufɔ n bo i koro i agaya n ka bu jina dodo i ni, na wɔ se i ni n ka, “M ni, niɛ fɛn, u wa la ahin.” 27 Na wɔ se i susufɔ n gusu ka, “Niɛ fɛn, u gusu ni lɛɛ.” Nyini cɛɛn n kɛrɛ na Yesu susufɔ n afa Yesu ni, na wɔ kɔ awo i dɔ. 28 Nyini sin na Yesu asi nu ka wɔ yo i juma kɛrɛ awie, na wɔ se ka, “Nzuehɔɛ ti m wɔ.” I seeri sɔ ni, adena Nyɛmɛ nɔaniɛ n yo yiiwa. 29 Nyini saŋga dundu be taka bɛrɛ, wɔ yi ni nzan gagaraki, na ba fa mɛnɛ afa awɔ baka su afa abo nu alaandi atɔ i nɔɔ. 30 Yesu de nu wieeri ni, na wɔ se ka, “Wɔ wie.” Na wɔ biri i tii, na wɔ yo Nyɛmɛ dɛɛ. 31 Nyini cɛɛn n ti Ŋumiyi cɛɛn n kpokpo cɛɛn n ti, ba koro má ka minɛm bo ba kpama bu baka jaanu n su n ka sense su bu Ŋumiyi cɛɛn ni, dama Ŋumiyi cɛɛn n bo i suba n ti cɛɛnkpiri bambaka bu dɔ ɔ. Nyini dɛɛ ti, ye bu sereeri Pilato ka i ma bu kɔ bubu bo ba kpama bu baka jaanu n su jaam n a, na bu yi bu kɔ se bu. 32 Nyini ti, na sojam n akɔ abo abubu sɔnɔ n kun jaam, ni nyiŋga n gusu dɛɛ, bɛrɛ n bo bu kpamaari bu dodoori Yesu ni. 33 Ama, saŋga bo bu ba kpuraari Yesu ni, bu ŋuuri ka yiri awu, nyini dɛɛ ti, ba bubu má i jaam. 34 Ama, na sojam kun afa kpiɛ awɔ Yesu nvin nu, kpeŋga na nzue ni mbunja susoŋgi fite. 35 Sɔnɔ n bo i nyumbaa ŋuuri i ni, yiri di i daani a, adena am yo yarada. I jɔrɛ n ti nahɔrɛ wɔ, na kabo i di daani n gusu ti nahɔrɛ wɔ. 36 Ahin n kɛrɛ yoori, adena kabo ba kɛrɛ i Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n nu n yo yiiwa. Ba kɛrɛ ka, “I buwe kun n kpein mmɔɔ bu má.” 37 Ye ba kaaki akɛrɛ ka, “Minɛm bá niɛ yiri n bo ba wɔ i kpiɛ n wɔ.” 38 Nyini dɛɛ sin, na sɔnɔ be bo bu fere i ka Yosefu n asere Pilato atin na i yi Yesu ŋuniɛ n kɔ se i. Na Pilato ama i atin, na wɔ kɔ ayi i ŋuniɛ n baka jaanu n su akɔ. Yiri Yosefu fite miɛ kpiri n bo bu fere i ka Aramatiya n su wɔ, i yo tiiri Yesu susufɔm kun wɔ, ama, i soroori Yudafɔm ahore ti, wɔ yi má i ŋu fofoe nu. 39 Na Nikodemo bo i yo baari Yesu dɔ kɔŋguɛ be n gusu aba, i bita ŋguin nvanvani ni tulaalɛɛ saŋgaawa, i nɔnɔɔri ju pobu aburana. 40 Na ba fa Yesu ŋuniɛ ni, na ba yo i kabo Yudafɔm yo bu fuin na bu se i ni, bu faari tulaalɛɛ n gɔɔri i ŋu wɔ, na ba nya afa nzee apɔɔndi i. 41 Deke bo bu kpamaari Yesu ni, baka fie be wo dɔ. Nyini baka fie n nu yabuɛ buɛ bo ba lokoti i ayo i faŋkunma wo dɔ, bo bu nya se má fuin nu ni. 42 Nyini cɛɛn n ti Ŋumiyi cɛɛn n kpokpo n dɛɛ ti, na bekun, faŋkunma n waari má ni bɛrɛ ni, ye bu faari i kɔ seeri nu n a.

20

1 Yudafɔm bakuɛ n bumboori, mɔnɛ cɛɛn ŋgarama fuun, nyini saŋga dika toko ti liim, na Mariya n bo i fite Magadala n akɔ yabuɛ buɛ faŋkunma n su. I kɔ juuri ni, i ŋuuri ka ba yi yabuɛ bambaka n bo bu fa tɔɔri faŋkunma n anɔ ni. 2 Na wɔ ŋmati akɔ Simon Petoro ni Yesu susufɔ n bo i koro i agaya n dɔ, na wɔ se bu ka, “Ba yi Mibiɛ n faŋkunma n nu, ya si má deke bo ba fa i akɔ ase.” 3 Na Petoro ni i lamɔkɔ n ayasu ka bu kɔ faŋkunma n su. 4 Bu minɛ nnyɔ ni suŋmati kɔ a, ama, na kun n aŋmati asin Petoro ŋu adu mɔ aju faŋkunma n su. 5 Na wɔ kasi aniɛ faŋkunma n nu, aŋu ka nzee n da, ama, wɔ wura má faŋkunma n nu. 6 Ama, na Simon Petoro yiri aka sin aba aju, na wɔ wura faŋkunma n nu, aŋu ka nzee n da, 7 na wɔ ŋu ka tani n bo bu fa ciinri Yesu tii ka kaba n gusu bubu nu da i ŋgumi. 8 Nyini saŋga na yiri n bo i du mɔ juuri faŋkunma n su n awura nu, i ŋuuri i ni, na wɔ yo yarada kabo Yesu yo seeri bu ni. 9 Ama, ba nya asi má Nyɛmɛ Jɔrɛ Kadasi n bo i ŋa Yesu téŋge i yiwee n nu n bu. 10 Na ba kaaki akɔ awuru. 11 Ama, na Mariya aka ajina faŋkunma n su, na i susun. I wo sun su ni, na wɔ kasi aniɛ faŋkunma n nu. 12 Na wɔ ŋu mɛrɛkɛm nnyɔ ka bu wura tanlɛɛ fofoe tana deke bo bu faari Yesu ŋuniɛ n daari ni, kun tana deke bo bu faari i tii wɔɔri ni, na nyiŋga gusu tana deke bo bu faari i jaa wɔɔri ni. 13 Na ba bisa i ka, “Bara, nzu ti ye a sun a?” Na wɔ se bu ka, “Ba yi m Mibiɛ n wɔ, ye m si má deke bo ba fa i ase.” 14 I seeri sɔ ni, na wɔ kaaki aniɛ i sin. I ŋuuri ka Yesu jina, ama, wɔ si má ka Yesu lɛɛ. 15 Na Yesu abisa i ka, “Bara, nzu ti ye a sun a? A koro ŋma a?” Mariya ŋuuri i sɔ ni, i sunsun ka fie n niɛfɔ a. Na wɔ se i ka, “M jakpiɛn, nzɛn wɔrɔ ayi i akɔ ase deke be a, kere m na m kɔ fa i.” 16 Na Yesu afere i ka, “Mariya.” Na wɔ kaaki aniɛ Yesu dɔ, na wɔ se i ka, “Raboni .” Yudafɔm dɛɛ aniɛ n nu, i bu la ka, ya Kerefɔ. 17 Na Yesu ase i ka, “Má a fa u saa kan m, dama ma nya akɔ má m Si dɔ, ama, kɔ na a kɔ se m ninbaam n ka, ‘M sukɔ m Si bo i ti am Si ni, ni m Nyɛmɛ bo i ti ambɛrɛ mmɔɔ Nyɛmɛ n dɔ.’” 18 Na Mariya n bo i fite Magadala n akɔ ase bu ka, “Ma ŋu Mibiɛ ni.” Na wɔ se bu jɔrɛ n kɛrɛ bo Yesu akan akere i ni. 19 Na bakuɛ n bumboori, mɔnɛ cɛɛn n naasɔ saŋga, na Yesu susufɔm woori sɔɔ be nu, na ba tu anɔ n agɔ bu ŋu, dama bu soroori Yudafɔ nkpiɛnkpiɛnm wɔ. Na Yesu aba ajina bu afiɛn ase bu ka, “Am ma am ahore da.” 20 I seeri sɔ wieeri ni, na wɔ fa i saam deke bo bu boori i bulaari ni, ni i nvin deke bo bu wɔɔri i kpiɛ n akere bu. I susufɔm ŋuuri i sɔ ni, na bu ahore ajɔ. 21 Na wɔ kaaki ase bu ka, “Am ma am ahore da, kabo m Si sunmaari m ni, sɔ ye mini gusu susunma am a.” 22 I seeri sɔ wieeri ni, na wɔ yi i ŋumi agɔ bu ŋu, na wɔ se bu ka, “Am de Nyɛmɛ Awiɛwiɛ Casi ni. 23 Sɔnɔ kɛrɛ bo am faari i satiɛ ceeri i, Nyɛmɛ fá i satiɛ ce i. Ama, sɔnɔ kɛrɛ bo am fa má i satiɛ ce má i, Nyɛmɛ fá má i satiɛ ce má i.” 24 Saŋga bo Yesu yiiri i ŋu kereeri i susufɔm buru ni nnyɔm ni, bu nu kun awo má bu nu. Yiri la Tomasi bo bu fere i ka Ndaa ni. 25 I ba baari ni, na ba se i ka, “Ya ŋu Mibiɛ ni.” Na wɔ se bu ka, “Má ka ma ŋu i saa kunma n bo bu kpamaari i ni, na m fa m saa maraka wura nu, na m fa m saa wura i nvin nu deke bo bu wɔɔri i kpiɛ ni, m yó má yarada fieo.” 26 Na i lemɔcuɛ cɛɛn, na ba wo sɔɔ n nu bekun. Nyini cɛɛn ni, Tomasi gusu woori bu nu, na ba yandi atu anɔ ni. Na Yesu aba ajina bu nu, na wɔ se bu ka, “Am ma am ahore da.” 27 Na wɔ se Tomasi ka, “Fa u saa maraka ba wura m saa kunma n nu, na a fa u saa ba wura m nvin kunma n nu. Na a yaki sika na a yo yarada.” 28 Na Tomasi ase i ka, “Wɔrɔ ti m Mibiɛ, ni m Nyɛmɛ a.” 29 Na Yesu ase i ka, “Bo a ŋu m ti ye a yo yarada? Terefiɛ wo bu dɔ, bo bu nya ŋu má m na bu yo yarada ni.” 30 Yesu yo yoori alekutura sam beberebe na i susufɔm n aŋu i, ama, ba kɛrɛ má i kɛrɛ awura má ahin kadasi n nu. 31 Ama, ba kɛrɛ ahinm ni, adena am yo yarada ka Yesu Nyɛmɛ Wa ni ti Kristo n a, Tiidefɔ n bo Nyɛmɛ ase ka i súnma i ni, na am yarada ni ma am nya ŋgɔɔ i dɛɛ duma n nu.

21

1 Nyini sin, na Yesu ayi i ŋu akere i susufɔm n bekun kunma kpiri n bo bu fere i ka Tiberiya n nɔɔ su. Kabo i faari i ŋu kereeri bu n la ka, 2 i susufɔ nbem atiɛn bu nɔɔ, bɛrɛ la Simon Petoro, ni Tomasi n bo bu fere i ka Ndaa ni, ni Nataniɛli n bo i fite Kana bo i wo Galili asiɛn n su ni, ni Zɛbɛdi nbaa nnyɔm ni, ni i susufɔ nnyɔ nbem. 3 Na Simon Petoro ase bu ka, “M sukɔ jombaa tara lɛɛ.” Na ba se i ka, “Yɛrɛ mmɔɔ sú u su kɔ ɔ.” Na ba wura lee n nu akɔ, bu woori nzue n nu haari ale kɔ sucin, ba nya koro tara má pui. 4 Saŋga bo ale ba ciinri wein ni, na Yesu aba ajina kunma n nɔɔ su, ama, i susufɔm n asi má ka yiri lɛɛ. 5 Na wɔ bisa bu ka, “M nbaam, am anya má jombaa, má sɔ?” Na ba se i ka, “Ai, ya nya má be.” 6 Na wɔ se bu ka, “Am sandi am diɛndiɛ n lee n fɔmbɔrɔ su dɛɛ bue ni, am nyá be.” Bu sandiiri ni, na ba tara jombaa beberebe, haari ba koro ama má diɛndiɛ n su. 7 Na Yesu susufɔ n bo i koro i agaya n ase Petoro ka, “Ya Mibiɛ lɛɛ.” Deke bo Petoro tiiri ka, bu Mibiɛ lɛɛ ni, nyini saŋga i jina i ŋuniɛ ŋgbɛɛn wɔ. Na wɔ yo ndende afa i tanlɛɛ abo i wi nu, na wɔ ti ato nzue n nu. 8 Ama, na i beŋgu susufɔm n bo bu wo lee n nu ni, sucin diɛndiɛ n bo wɔ yi ni jombaa ni, na bu fa ba kunma n nɔɔ su ni. Deke bo bu wo n ni kunma n nɔɔ su n waari má, i tiiri ajaari natiiwa yaa kun wɔ. 9 Bu cin kɔ juuri kunma n nɔɔ su ni, na bu fiteeri lee n nu ni, bu ŋuuri ka sinmɔnɛ da, jombaa nana su, kpɔnɔ da bɛrɛ. 10 Na Yesu ase bu ka, “Am fa jombaa n bo am atara bu kisa n be bra.” 11 Na Simon Petoro awura lee n nu, na wɔ cin diɛndiɛ n bo wɔ yi ni jombaa ŋgbiŋgbiri n aba ahɛmɛ. Jombaa n kɛrɛ kɔ yasuuri yaa ni aburunu ni nsan a, ama, haari ni nyini jombaa beberebe n kɛrɛ, diɛndiɛ n ati má. 12 Na Yesu ase i susufɔm n ka, “Am ba yo daraka.” Bu be abo má su, na i bisa i ka, “Wɔrɔ ŋma?” dama bu kɛrɛ si ka bu Mibiɛ n a. 13 Na Yesu aba afa kpɔnɔ n ama bu, na wɔ fa jombaa n gusu abuka bu su. 14 Ahin yoori kpe nsan su, bo i yiiri i ŋu kereeri i susufɔm n a, saŋga bo i teŋgeeri i yiwee n nu ni. 15 Bu yoori daraka n wieeri ni, na Yesu abisa Simon Petoro ka, “Yohane wa Simon, a koro m tara kabo nyiŋgam ni koro m ni?” Na wɔ se i ka, “Ɛɛn, m Mibiɛ, wɔrɔ mmɔɔ si ka m koro u.” Na Yesu ase i ka, “Niɛ m nbɔmbaam dika.” 16 Na wɔ kaaki abisa i kpe nnyɔ su ka, “Yohane wa Simon, a koro m?” Na Petoro ase i ka, “Ɛɛn, m Mibiɛ, wɔrɔ mmɔɔ si ka m koro u.” Na Yesu ase i ka, “Niɛ m nbɔɛm dika.” 17 Na wɔ kaaki abisa i kpe nsan su ka, “Yohane wa Simon, a koro m?” Na Petoro ahore asaaki kabo wɔ bisa i kpe nsan su kɛrɛ ka, i koro i ni? Na Petoro ase i ka, “M Mibiɛ, wɔrɔ si deke n kɛrɛ a, a si ka m koro u.” Na Yesu ase i ka, “Niɛ m nbɔɛm dika. 18 Nahɔrɛ ye m suse u n a, ka saŋga bo a yo ti gbɛfɛnɛ ni, wɔrɔ mmɔɔ ni u tii bo u wi nu kujara kɔ deke kɛrɛ bo a koro a, ama, a ba yoori kpiɛn, a yɛ́ u saa su aŋgoro wɔ, na be bó u kujara na i fá u kɔ deke bo a koro má ni.” 19 I seeri sɔ n na i kere kabo Petoro bá wu barasu, na minɛm ŋú kabo Nyɛmɛ jirima woowa n ti barasu. Nyini sin na wɔ se Petoro ka, “Su m su.” 20 Na Petoro akaaki aniɛ aŋu ka bɛrɛ susufɔm nu kun bo Yesu koro i agaya n su bu su. Yiri la bo bu yo sudi diire na i tana mataari Yesu na i bisaari i ka, “M Mibiɛ, ŋma tɔ́ u n a?” 21 Petoro ŋuuri ka i su bu su sɔ ni, na wɔ bisa Yesu ka, “M Mibiɛ, ye ahin n gusu di?” 22 Na Yesu ase i ka, “Nzɛn m koro ka i wo bɛrɛ haari saŋga bo m bá kaaki ba, i nya u sɛ? Wɔrɔ su m su.” 23 I seeri sɔ n na labari n abara ayɛ i susufɔm dɔ, ka i nyini susufɔ ni wú má. Yesu ase má ka i wú má, ama, i ŋa, “Nzɛn m koro ka i wo bɛrɛ haari saŋga bo m bá kaaki ba, i nya u sɛ?” 24 Nyini Yesu susufɔ ni diiri ahin jɔrɛm kɛrɛ daani a, yiri kaaki kɛrɛɛri ahin jɔrɛm kɛrɛ a, na ya si ka i daani diiwa n ti nahɔrɛ n a. 25 Yesu yo yoori sam dɔŋgu, bo má bu ŋa bu kɛrɛ i kɛrɛ, ma de má ka bu nyá fofoe durunya n nu, bo bu fá nyini kadasim n kɛrɛ fa se.