1 CORINTHIANS


1

1 Athör kënë abɔ̈ tënë Paulo, raan cï cɔɔl ë wɛ̈t Nhialic bï ya atuny Jethu Krïtho, ku tënë wämääthdan cï gam Thotheneth.

2 Ɣɛn agɛ̈t tënë Krïthiaan rɛ̈ɛ̈r gen Korinth, kɔc cï Nhialic cɔɔl bïk aa kacke, rin cï kek mat kek Jethu Krïtho, cïmën kɔc kɔ̈k cï gam, kɔc ë Jethu door, Bänyden ku Bänyda aya.

3 Bï Nhialic Wäda ku Bɛ̈ny Jethu Krïtho, we yiëk dhëëŋ ku dɔ̈ɔ̈r.

4 Ɣɛn ë Nhialic ya door leec ë riɛnkun akölaköl, rin kë cï looi tënë we. Acï we nyuɔ̈th piathde, ku gɛ̈m we käjuëc yakë yök rin Jethu Krïtho.

5 Rin rëër wek ke we ye tök kek Raan cï lɔc ku dɔc, Nhialic acï we muɔɔc bäk käjuëc ŋiɛc aa looi cïmën ye wek kɔc lɛ̈k wɛ̈tde, ku ŋiɛckë käjuëc.

6 Nhialic acï wɛ̈t Raan cï lɔc ku dɔc cɔl awɛ̈i wepuɔ̈th apɛi,

7 ku këya acïn miɔ̈c töŋ Nhialic liu tënë we ëmën rëër wek ke we tït aköl bï Nhialic Bänyda Jethu Krïtho cɔl aben dhuk.

8 Ku Jethu abï we kony bï gamdun riɛl bï Nhialic we tïŋ ke we cïn gup awuɔ̈c aköl le Bänyda Jethu Krïtho dhuk.

9 Aŋiɛckë kecïn diu, lɔn Nhialic akölaköl ë kë cï thɔn ke bï looi, looi. Ee yen acï we cɔɔl bäk aa tök kek Wënde Jethu Krïtho Bänyda.

10 Wek aa läŋ wämäthakua rin riɛl Jethu Krïtho, bï ya wɛ̈t tök yen yakë lueel, ku bäk weyiic cïï ye tek. Matkë röt ëbën ku calkë täktäkdun aye tök.

11 Acï kɔc kɔ̈k ë many Kulowi lɛ̈k ɣa lɔn wek aa gɔ̈th ë kamkun.

12 Kë wiëc ba lueel akïn, aye kɔc kɔ̈k ë kamkun lueel ëlä, “Ɣok buɔth Paulo.” Ku lueel kɔc kɔ̈k, “Ɣok aa buɔth Apolo.” Ku lueel kɔc kɔ̈k, “Ɣok aa buɔth Pïtɛr.” Ku kɔc kɔ̈k, “Ɣok aa buɔth Raan cï lɔc ku dɔc.”

13 Ye tɛ̈de bï Raan cï lɔc ku dɔc ya tek yic akuut? Ye ɣɛn Paulo ɣɛn cï thou tim cï rïïu kɔ̈u ë riɛnkun? Nadë le raan cï we muɔɔc nhïïm rin bï wek aa kɔc buɔth ɣɛn Paulo?

14 Ɣɛn alec Nhialic rin acïn raan ca muɔɔc nhom ë kamkun, ee Krïthputh ku Gaiöth kepɛ̈c.

15 Këya, acï raan luel ye lɔn cï we muɔɔc nhïïm bäk aa kɔc buɔth ɣa.

16 (Aca bɛn tak, ɣɛn acï Ithipanath kek kacke muɔɔc nhïïm. Ku acä ye tak lɔn le yen raan dɛ̈t ca muɔɔc nhom.)

17 Raan cï lɔc ku dɔc akëc ɣa tooc ba kɔc aa muɔɔc nhïïm. Acä tooc ba kɔc aa lɛ̈k Wɛ̈t Puɔth ë Yam. Ku lɛ̈k ke ë cök ke cie wël raan ŋic käŋ ë path, rin ba nyuɔɔth lɔn thon cï Krïtho thou tim cï rïïu kɔ̈u, ala riɛldït apɛi.

18 Aye kɔc mär, kɔc kuc tɛ̈ bï ke kuɔny thïn tak lɔn thon cï Raan cï lɔc ku dɔc thou tim cï rïïu kɔ̈u, acïn kë ye kony tënë ke. Ku ɣook, kɔc cï luɔ̈k thon cï Raan cï lɔc ku dɔc thou tim cï rïïu kɔ̈u, ee Nhialic nyuɔɔth tɛ̈ ril yen thïn.

19 Ku yeen acï gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yiic ëlä, “Ɣɛn abï käŋ gël bïk röt cïï loi tënë kɔc ŋic käŋ ku kɔc cï piöc apɛi.”

20 Na ye këlä, yeŋö buk lueel rin kɔc ŋic käŋ ku kɔc cï piöc apɛi, ku kɔc ŋic teer wël ë riëëc aköl yic? Acï Nhialic nyuɔɔth lɔn ŋïny ë käŋ ë kɔckä acïn wɛ̈tde yic!

21 Rin ŋiɛ̈ɛ̈c ë käŋ tɔ̈u kek Nhialic, akëc kɔc pinynhom ye lëu ku bïk ye ŋic cɔk alɔn ŋic kek käŋ. Ku Nhialic acï wɛ̈t yeku lɛ̈k kɔc, wɛ̈t yen ye yɔ̈ɔ̈ŋ yic, looi bï yen kɔc ye gam kony.

22 Ku awïc kɔc Itharel bïk käril ë kɔc gɔ̈i tïŋ, käk bï ye nyuɔɔth lɔn Nhialic alui. Ku kɔc cie kɔc Itharel ë wïckë bïk käŋ aa ŋic.

23 Ku ɣook wɛ̈t yeku luɛɛl, ee Raan cï lɔc ku dɔc cï thou tim cï rïïu kɔ̈u cïï kɔc Itharel ye lëu bïk gam. Ku yɔ̈ɔ̈ŋ kɔc cie kɔc Itharel yic lɔn cïn yen wɛ̈tde yic.

24 Ku tënë kɔc cï Nhialic cɔɔl, kɔc Itharel ku kɔc cie kɔc Itharel, wɛ̈t cï Raan cï lɔc ku dɔc thou, ee riɛl Nhialic ku ŋiɛ̈ɛ̈c käŋ Nhialic nyuɔɔth.

25 Rin kë ye tïŋ ciɛ̈t Nhialic cïn kë ŋic, aŋic käŋ apɛi ka wär raan ŋic käŋ. Ku kë ye tïŋ ciɛ̈t Nhialic cïï ril, aril apɛi ka wär riɛl ë raan.

26 Takkë ëmën miɛ̈thakäi, we ye kɔc yïndë wäär këc Nhialic we cɔɔl bäk aa kɔc buɔth Jethu. Cït tɛ̈ cï raan cak thïn, aa kɔc lik ë kamkun kek aake ŋic käŋ, tɛ̈dë ke kek la riɛl, tɛ̈dë ke ye kɔc ke dhiëëth kɔc cï jak.

27 Nhialic acï kɔc ye tïŋ kecïn këpɛth tɔ̈ ke ke lɔc, rin bï yen kɔc röt cɔɔl ka kɔc ŋic käŋ cɔl ayär gup. Ku lɔc kɔc ye yök ciɛ̈t ke niɔp, rin bï yen kɔc röt yök ke ril cɔl ayär gup.

28 Ku Nhialic acï kɔc cïï ke ye kuɛ̈ɛ̈c nhïïm lɔc, rin bï yen riɛl kɔc röt yök ke kek ye kɔc ril rac.

29 Ku aye kënë nyuɔɔth lɔn acïn raan lëu ye bï nhiam Nhialic nhom.

30 Ku ë rin Nhialic yen acï wek ya kɔc Jethu Krïtho. Ku ŋiɛ̈ɛ̈c ë käŋ tɔ̈u kek Nhialic, ayeku yök tënë Jethu. Ee riɛnke yen aye ɣok la cök tënë Nhialic ku yeku kɔcken path, ku wëër ɣo bei adumuɔ̈ɔ̈mkua yiic.

31 Këya, acï gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Na ye raan wïc ye bï nhiam rin kë cï ye cɔl amit puɔ̈u, ka dhil nhiam rin kë cï Bɛ̈ny looi.”



2

1 Wäär cï ɣɛn bɛ̈n tënë we miɛ̈thakäi, ba we bɛ̈n lɛ̈k wɛ̈t ë Nhialic cï moony, wek aa kɛ̈c bɛ̈n aa jääm wël ril ye nyooth ciɛ̈t ɣa ye raan cï piöc apɛi tënë we.

2 Rin wäär rëër ɣɛn kek we, aca bɛ̈n tak bï ciɛ̈n dɛ̈t lɛ̈k we, ee wɛ̈t rin Jethu Krïtho, wɛ̈t cï yen thou tim cï rïïu kɔ̈u.

3 Këya, wäär bïï ɣɛn tënë we, ɣɛn ë ɣa bɔ̈ ke ɣa cï riɔ̈ɔ̈c rin cïï ɣɛn ril. Ɣɛn ë ɣa ye lath.

4 Ku ɣɛn akëc piööc ku lɛ̈k kɔc Wɛ̈t Puɔth ë Yam wël puɔth ŋiɛc. Ee Nhialic yen acï ye looi bï piɔ̈ɔ̈cdiɛ̈ ku tɛ̈ ye ɣɛn kɔc lɛ̈k thïn la cök ë riɛl Wëi Nhialic.

5 Këya, acie wël puɔth yakë ke piŋ kek cɔl we aa gam Raan cï lɔc ku dɔc, ee riɛl Nhialic.

6 Kë ya piɔ̈ɔ̈c ë wɛ̈t ŋiɛ̈ɛ̈c tënë kɔcdït cï gam. Ku acie ŋiɛ̈ɛ̈c tɔ̈u kek kɔc pinynhom. Tɛ̈dë ke ŋiɛ̈ɛ̈c ë käŋ tɔ̈u kek kɔc mɛ̈c ëmën, kɔc la riɛl bï riɛlden guɔ liukä.

7 Ŋiɛ̈ɛ̈c ë käŋ ya lueel, ee ŋiɛ̈ɛ̈c tɔ̈u kek Nhialic këc cɔl alɔc tïc tënë kɔc. Ku acï Nhialic guiir thɛɛr këc piny cak lɔn ŋiɛ̈ɛ̈c ë käŋ kënë yen abï duaar bɛ̈ɛ̈i tënë ɣo.

8 Ku ŋiɛ̈ɛ̈c käk Nhialic kënë ë këc kɔc mɛ̈c ëmën ŋic. Na cïk ŋic ŋuɔ̈t aa këc Bɛ̈ny rɔm duaar kek Nhialic piäät tim cï rïïu kɔ̈u.

9 Ku ë yen kë ye athör thɛɛr wël Nhialic lueel ëlä, “Acïn raan cï ye kaŋ tïŋ, acïn raan cï ye kaŋ piŋ, lɔn bï yen rot looi, yen kë cï Nhialic guiir tënë kɔc nhiar ye.”

10 Ku aa ɣok acï Nhialic bɛ̈n cɔl aŋic käkken këc cɔl alɔc tïc riɛl ë Wɛ̈ike. Wëi Nhialic aŋic këriëëc ëbën agut käk cï Nhialic moony.

11 Ee puɔ̈n raan rot yen ë käk ye raan tak ŋic. Këlä aya, ee Wëi Nhialic yen aŋic tɛ̈ktɛ̈k ë Nhialic ëbën.

12 Ɣok kɔc cï gam, ɣok aacie käŋ ye tak tɛ̈cït tɛ̈ ye kɔc pinynhom, kɔc cie kɔc cï gam ke tak thïn. Ɣok aacï Wëi cï Nhialic tuɔ̈c ɣo yök. Ku acï ɣook kony buk käk cï Nhialic yiëk ɣo ya deet yiic apath.

13 Këya, tɛ̈ jiɛɛm ɣok, ɣok aacie jam wël cï ɣo piööc tɛ̈cït tɛ̈ ŋic käŋ thïn pinynhom. Ɣok aa jam ë wël ye gäm ɣo ë Wëi Nhialic, tɛ̈ jiɛɛm ɣok käk Nhialic tënë kɔc rëër Wëi Nhialic ke ke.

14 Raan liiu Wëi Nhialic tënë ye, acie käk ye Wëi Nhialic piɔ̈ɔ̈c ye gam, aa cïn wɛ̈tde yic tënë ye. Ku aacïï ke ye deet yiic, rin alëu raan bï piath ë käkkä ŋic tɛ̈ rëër Wëi Nhialic kek ye.

15 Raan rëër Wëi Nhialic kek ye, alëu bï kërac ku këpath deet yic, ku acïn raan lëu bï ye jɔ̈ɔ̈ny.

16 Cïmën cï ye gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Yeŋa ŋic kë tɛk Bɛ̈ny? Yeŋa lëu bï yeen wɛ̈ɛ̈t?” Ku ɣok aa tak cïmën Raan cï lɔc ku dɔ



3

1 Miɛ̈thakäi le ɣok gam tök, akɛ̈c lëu ba jam tënë we tɛ̈cït tɛ̈n bï ɣɛn jiɛɛm thïn tënë kɔc rëër Wëi Nhialic ke ke. Ɣɛn a ɣa ye jam tënë we ciɛ̈t ye käk pinynhom kek yakë ke tak kepɛ̈c. Ku ciɛ̈t we ye kɔc cït mïth ë tɛ̈dun ye wek piööc kɔc cï gam dɛɛt yic thïn.

2 Wek aa we cä gäm käk bäk ke dek ku acie miëth ril kɔ̈u, rin wek aa we këc guɔ cam miëth ril kɔ̈u. Agut cït ëmën, acäk lëu bäk liek,

3 rin wek aŋot we ciëŋ cïmën kɔc pinynhom kepuɔ̈th yiëk käk ye piäthken wïc. Tɛ̈ rëër tiɛɛl ë kamkun, ku yakë rëër ke ŋɛk göth ke ŋɛk cïï ye nyuɔɔth lɔn ciëŋ wek cïmën kɔc pinynhom?

4 Ɣɛn aŋic ë kënë tɛ̈ ye ŋɛk kamkun ye lueel, “Ɣɛn abuɔth Paulo.” Ku raan dɛ̈t. “Ɣɛn abuɔth Apolo,” Ke wek aa tak cïmën kɔc këc gam.

5 Yeŋö Apolo ku Paulo cɔl aaye kɔc ril apɛi? Nhialic acï ɣo luɔ̈ɔ̈i buk we kony bäk gam. Ŋɛk ë kamkua ë luɔi cï Bɛ̈ny tɛ̈k ye looi.

6 Ɣɛn acï käu com ku yor Apolo, ku ë Nhialic yen acɔl ye acil.

7 Raan cï këdäŋ com ku raan cï ye yor aacie kek ril. Ee Nhialic yen aril apɛi, rin ë yen acï käu cɔl acil.

8 Raan cï käu com ku raan cï ye yor aa thöŋ rin ɣok aa loi luɔi tök ɣodhie rin ë Nhialic. Ku Nhialic abï ŋɛk ya gäm ariöp thöŋ kek luɔiden cï looi.

9 Rin ɣok aa cït dom luui Nhialic thïn. Wek aa cït ɣön buth Nhialic.

10 Ɣɛn acï Nhialic gäm tëët ye ɣɛn ŋiɛc buth. Ku ë yen aye ɣɛn atën käk buth ŋiɛc jɔɔk cök, käk ye raan dɛ̈t buth thïn aya. Ku ŋɛk adhil yenhom tääu piny apath tɛ̈ buth yen thïn.

11 Rin Nhialic acï Jethu Krïtho yetök looi bï a yen ë jɔ̈k ë cök. Këya, acïn raan dɛ̈t ben jɔ̈k ë cök dɛ̈t bɛn yam.

12 Kɔc aabï aleel ril apɛi lööm ku bï kek kë cï jɔɔk cök buth, ku kɔc kɔ̈k aabï luui ë tiim ku bel.

13 Ku kɔc aabï kë yen puɔth luɔi ë ŋɛk tïŋ aköl le Raan cï lɔc ku dɔc dhuk. Rin aköl kënë, mac abï luɔi cï looikä them ëbën, ku luɔi bï mac göök abï tïŋ.

14 Nhialic abï raan buth kë cï jɔɔk cök ë käk cïï mac ye rac, yiëk ariöp.

15 Ku na le raan rɛc mac luɔide, ka cïn ariöp yök. Ku yeen nhom abï poth cïmën raan ɣööt rot bei mac yic.

16 Cäk ŋic lɔn wek aa cït luaŋ ë Nhialic, ku Wëi arɛ̈ɛ̈r kek we?

17 Na ye raan loi luaŋ ë Nhialic bï yic la buɔ̈ɔ̈l, ke raan kënë arɛc Nhialic. Rin luaŋ Nhialic ë këde ë rot. Ku aa wek aa ye ŋɛk ke luaŋ ë Nhialic.

18 Acïn raan mɛth rot. Na ye raan ye tak ka wär we ŋïny ë käŋ, ka dhil rot cɔl acït raan cïï käŋ ŋic ë riëëc akölë yic, rin bï yen a raan ŋic käŋ.

19 Kë ye kɔc akölë pinynhom tɛ̈n tak kepuɔ̈th ciɛ̈t ke ŋic käŋ, acïn ŋïny ë käŋ tɔ̈u thïn cït tɛ̈ ye Nhialic tiɛ̈ŋ ye. Cïmën cï ye gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Nhialic ë kɔc deep ŋïnyden ë käŋ yic.”

20 Ku acï gɔ̈t alɔŋ dɛ̈t yic ëlä, “Aŋic Bɛ̈ny lɔn tɛ̈ktɛ̈k kɔc ŋic käŋ acïn këpuɔth tɔ̈ thïn.”

21 Duɔ̈kkë ye nhiam lɔn buɔɔth wek ŋɛk ku ŋɛk. Käk piööc ëbën aa käkkun.

22 Paulo, Apolo ku Pïtɛr, këriëëc ëbën pinynhom, pïr ku thou, käk tɔ̈u thïn ëmën ku käk aköldä, käkkä ëbën, aa käkkun bï wek käpath yök thïn.

23 Ku week ku ɣook aatɔ̈ Raan cï lɔc ku dɔc cök. Ku Raan cï lɔc ku dɔc atɔ̈ Nhialic cök.



4

1 Wek aadhil ɣo ya tïŋ ke ɣok kɔc lui rin Raan cï lɔc ku dɔc, kɔc cï Nhialic looi buk yithken cï moony luɛɛl.

2 Kë töŋ ye wïc tënë raan lui, ee lɔn bï käk wïc bänyde ëbën bï ke looi, looi.

3 Ɣɛn acie diɛɛr rin acie wek la yic pinynhom tɛ̈n, tɛ̈ looi wek luk tënë ɣɛn tɛ̈dë ke ye kɔc kɔ̈k ku bäk ŋic lɔn puɔth luɔidiɛ̈ tɛ̈dë ke rac. Ku ɣɛn acie rot ye luɔ̈k yic ë rot.

4 Acïn kë ya tak ke ca kuɔ̈c looi. Ku kënë acie ɣɛn cɔl acïn guɔ̈p awuɔ̈c. Ee Bɛ̈ny ë rot yen abï luk looi tënë ɣa.

5 Këya, duk raan dɛ̈t luk wei ke tɛ̈ bï ye luɔ̈k wei këc bɛ̈n. Luŋ ciëën adhil Bɛ̈ny tiit bï dhuk, yen abï kärɛc ye thiaan cɔl atiɛ̈c ku nyooth kärɛc ye puɔ̈n ŋɛk tak. Ku tɛ̈në, ŋɛk abï lɛc a yök tënë Nhialic rin käpuɔth cï looi.

6 Ëmën miɛ̈thakäi, käk ca ke lueel ëbën, ee ciɛ̈t ɣa jam riɛnkiɛ̈ ku Apolo, rin bï wek käk cï gɔ̈t ëlä deet yiic, “Duk käk cï gɔ̈t thɛɛr lïr nhïïm yïpuɔ̈u.” Acïn raan kamkun loi rot bï nhiam rin ë yen raan buɔth ŋɛk ku dhɛ̈l raan cïï buɔth guɔ̈p.

7 Yeŋa cɔl yï aye raan ŋic käŋ tënë kɔc kɔ̈k? Cie Nhialic yen gɛ̈m yï këriëëc ëbën tɔ̈ kek yï? Na ye këya, yeŋö yï cɔl anhiam ciɛ̈t käk tɔ̈ ke yï cie käk ke gɛ̈m yï.

8 Cäk käjuëc wiɛ̈ckë ke yök ëbën? Cï Wëi Nhialic we yiëk miɔ̈c wiɛ̈ckë ke ëbën? Cäk aa bäny mac kɔc, cɔk alɔn cïï ɣok mɛ̈c? Ee tɛ̈de, aya wïc bäk aa bäny mɛ̈c ayic, rin ku buk aa bäny ɣodhie ke we.

9 Aya yök ɣapuɔ̈u lɔn cï Nhialic ɣo tɔ̈ɔ̈u ciëën ɣok atuuc, cïmën kɔc cï tɛ̈m awuɔ̈c bï ɣo nɔ̈k bï käk cï cak ëbën, kɔc ku atuuc nhial aa daai ë ɣo.

10 Rin ye ɣok kɔc Raan cï lɔc ku dɔc, ɣok aa cïn kë ŋicku, ku wek aa ŋic käŋ tɛ̈ ye wek tök kek Raan cï lɔc ku dɔc. Ɣok aacïï ril ku wek aa ril! Ɣok aaye bui ku wek aaye leec.

11 Agut cït akölë, ɣok aa rɛ̈ɛ̈r ke ɣo nɛ̈k cɔk ku ɣok aa rɛ̈ɛ̈r ke ɣo nɛ̈k rou. Ɣok aa ciëŋ alɛ̈th cï riääk cï la yuɛryuɛr, ɣok aa ye biäk, ɣok aa cïn nhïïm tɛ̈ ceŋku, ɣok aa rëër ɣo kuany baai yic.

12 Ɣok aa luui apɛi ɣocin. Tɛ̈ wëi kɔc ɣo kärɛc, ɣok aa Nhialic thiëëc bï ke dɔɔc. Tɛ̈ bɛŋ ɣo ka yeku guum,

13 tɛ̈ bui ɣo, ɣok aa kɔc jääm ë wël path. Ɣok aa cït kädhie cïn këpuɔth tɔ̈u kegup ye cuat wei.

14 Ɣɛn acïï käkkä gɛ̈t rin bï ɣɛn we cɔl ayär gup, ë rin bï ɣɛn we lɛ̈k cïmën mïthkiɛ̈n nhiaar.

15 Rin na cɔk alɔn le wek kɔc juëc apɛi kony we pïrdun kɔc cï gam yic, ke wek aa cïn wurkun juëc. Rin pïrdun ye wek tök kek Raan cï lɔc ku dɔc, Jethu, ɣɛn acït wuurdun rin cï ɣɛn Wɛ̈t Puɔth Yam bɛ̈ɛ̈i tënë we.

16 Wek aa yɔ̈ɔ̈k bäk ɣa aa kiɛ̈ɛ̈t.

17 Ku rin ë wɛ̈t kënë yen atooc ɣɛn Timothï tënë we. Rin ë manhdiɛ̈ apɛi, ku aca deet puɔ̈u. Abï we cɔl aa tak yith rin tɛ̈ pïïr ɣɛn thïn, ke ɣa ye tök kek Raan cï lɔc ku dɔc, Jethu. Yithkä, kek aa ya piɔ̈ɔ̈c tënë akuut kɔc cï gam ɣɔ̈n juëc yiic.

18 Kɔc kɔ̈k kamkun aa tak lɔn cïï ɣɛn we bï la neem, ku këya, aacï nhiam.

19 Na wïc Bɛ̈ny, ke ɣɛn abï lac la ba we la neem, ku ba riɛl cï kɔckä nhiam la yök, ke cie wɛ̈t yekë lueel ë path.

20 Nhialic ë määcde nyuɔɔth tɛ̈ ye kɔc luui thïn ë piɛ̈rden yic, ku acie tɛ̈ ye kek jiɛɛm thïn

21 Yeŋö wiɛ̈ckë ba looi tɛ̈ le ɣɛn ba we la neem, bï dhiɛl a yic ba we tëm awuɔ̈c, kua ba nhiɛ̈rdiɛ̈ nyuɔ̈th we ku ŋiɛc we aa jääm.



5

1 Ëmën, yic acï kɔc kɔ̈k lɛ̈k ɣɛn lɔn raan tök akuɔ̈tdun yic, aloi adumuɔ̈ɔ̈m rac apɛi, rin ë yen tɔ̈c kek tiŋ ruɛ̈ɛ̈i kek. Na cɔk aa kɔc cie Nhialic la cök ë door, ka cïï adumuɔ̈ɔ̈m cït kënë nhiar.

2 Yeŋö ye wek nhiam? Kënë adhiɛlkë maan, ku wek aa dhil raan adumuɔ̈ɔ̈m cït kënë looi cuɔp wei akuɔ̈tdun yic.

3 Na cɔk alɔn cïï ɣɛn rɛ̈ɛ̈r kek we ke piändiɛ̈ arɛ̈ɛ̈r ke we, ku ɣɛn acï raan cï kënë looi tɛ̈m awuɔ̈c ciɛ̈t ɣa rɛ̈ɛ̈r ke we.

4 Tɛ̈ rɛ̈m wek rin Bänyda Jethu ke piändiɛ̈ arɛ̈ɛ̈r kek we, ku riɛl Bänyda Jethu arɛ̈ɛ̈r thïn.

5 Cuɔpkë raan kënë wei bï la rëër jɔŋrac cin, na cɔk alɔn rɛc yen guäpde, ke wɛ̈ike abï kony aköl bï Bänyda dhuk.

6 Acïï rot lëu bäk nhiam. Wek aacï kë cï lueel ëlä thɛɛr piŋ, “Lon thin koor ayup cɔl apiäär ëbën.”

7 Këya, nyaaikë adumuɔ̈ɔ̈m cït luɔu ku bäk bɛn aa kɔc ë gam. Ku wek aabï jäl ciɛ̈t ayum ë yam cïn yic luɔu, cïmën ŋic ɣɛn ye lɔn wek aa cït kënë alanden. Rin Raan cï lɔc ku dɔc, amiöcdan Yan ayum cïn yic luɔu acï nɔ̈k.

8 Tɛ̈ cɛm ɣok ayumdan Yan ayum cïn yic luɔu, ka cuk cam ke ɣo la puɔ̈th luɔi kärɛc ku adumuɔ̈ɔ̈m, käk cït ayum këc yiëk yic luɔu. Apath buk ciɛ̈n ruëëny ku loiku yic, käk cït ayum këc yiëk yic luɔu.1

9 Aca lɛ̈k we athör wäär ca gät we yic bäk ciɛ̈n buro kek kɔc ë rëër ke wïc diäär.

10 Ku aacie kɔc cïï Nhialic la cök ye door, ayï kɔc dït puɔ̈th nhiar käjuëc ku cuɛ̈r, kek luɛɛl. Na ye kat tënë kɔc cït ë kɔckä, ke yïn acïï cït raan pinynhom tɛ̈n ceŋ.

11 Kën yen luɛɛl ë lɔn bäk ciɛ̈n buro kek wämuuth cï gam wïc ë diäär, ku nhiɛɛr kajuëc ku ye jak cï kiɛ̈ɛ̈t door, ku ye kɔc jääm gup ë lueth, ku ye wiɛɛt ë määu ku ye cuär. Duk cɔk mïth ke wämuuth cït ë kënë.

12 (12-13) Yic akïn, acie luɔidiɛ̈ ba luk looi tënë kɔc këc gam. Ee Nhialic yen abï luk looi tënë ke. Ku cïï ye luɔidun bäk luk looi tënë kɔckun cï gam? Cïmën cï ye gɔ̈t athör thɛɛr yic ëlä, “Nyaaikë raan rac akuɔ̈tdun yic.”

13 (-)



6

1 Na cï raan gɔ̈th ë kamkun kek wämënhë dɛ̈t cï gam, ke ye yiɛc ŋö tɔ̈ kek ye bï yen raan la gaany tënë kɔc cie Nhialic la cök ë door, ku cïï ɣɛ̈th tënë kɔc cï gam bïk luk looi?

2 Cäk ŋic lɔn bï kɔc cï gam la riɛl bï kek luk looi tënë kɔc ë pinynhom? Ku na luɔikë luk tënë kɔc pinynhom, ke cäk lëu bäk käthii tɔ̈ kamkun luk?

3 Cäk ŋic lɔn bï ɣok luk looi tënë atuuc jɔŋrac? Na ye këya, alëuku aya buk käk röt looi piɛ̈rda yic akölë aa luk.

4 Na yakë la luɔ̈k cït käkkä, ke yeŋö ye wek ke ɣäth tënë kɔc këc gam bï ya kek luɔ̈kkun la looi?

5 Calkë röt aa thiëëc löŋ bï we rac gup. Cïn raan ŋic käŋ tɔ̈ weyiic bï käk cï wääc kam kɔc cï gam ya luk?

6 Ku Krïthian ë wämënh dɛ̈t ë Krïthian ɣäth tënë kɔc këc gam, bï ya kek la luk looi.

7 Ku rin ye wek röt ɣäth luk yic ë röt bäk käk we kɛ̈ɛ̈k la luk, aye nyooth lɔn cï ciɛɛŋ path we göök. Ee bï ŋuɛ̈ɛ̈n tënë we bäk kërɛɛc cï luɔ̈i we ya guum. Ku ë bï ŋuɛ̈ɛ̈n tënë we bäk kɔc kɔ̈k cɔl aa löm käkkun.

8 Alëuku buk ŋic aya lɔn ye ɣok kärɛc looi tënë kɔc kɔ̈k, agut tënë miɛ̈thakäi kuan cï gam.

9 Aya dhiɛl tak lɔn ŋic wek ye lɔn Nhialic acïï kɔc rɛc bï puɔ̈l bïk bäänyde rɔm kek ye. Wek aa dhil ë kënë ŋic. Kɔc luui käk bal, tɛ̈dë kɔc diäär kɔɔr, tɛ̈dë kɔc jak cï kiɛ̈ɛ̈t door, ku kɔc lööm röör kɔ̈k cït ke.

10 Cuɛ̈r ku kɔc kepuɔ̈th yiëk käjuëc. Kɔc wiɛɛt ë määu, ku kɔc kɔc kɔ̈k jääm gup ku kɔc käŋ tuɔ̈ɔ̈r nyïn. Kɔckä ëbën aacïï Nhialic bï puɔ̈l bïk bäänyde rɔm ke ye.

11 Kɔc kɔ̈k ë kamkun aake cït ë kɔckä. Bɛ̈ny Jethu Krïtho ku Wëi Nhialic acä adumuɔ̈ɔ̈m nyaai wegup, ku wek aacï jäl aa kɔc ë Nhialic, ku cɔl we aala cök kek Nhialic.

12 Abï raan dɛ̈t lueel ëlä, “Acïn löŋ ɣa gël ba kë wiëc cïï loi.” Ee tɛ̈de, ku këriëëc ëbën acïï path tënë yï. Alɛ̈u ba lueel lɔn cï ɣa puɔ̈l ba kuat kë wiëc looi, ku ɣɛn acïï rot loi ba ya alony käk ya ke looi.

13 Abï raan dɛ̈t lueel, “Miëth ë kën yäc ku yäc ë kën miëth.” Ee tɛ̈de, ku keek aabï Nhialic rac kedhie. Guɔ̈p acie luɔ̈ɔ̈i wɛ̈t bal ë path, aye luɔ̈ɔ̈i kë wïc Bɛ̈ny rin guɔ̈p ë këde.

14 Nhialic acï Bɛ̈ny jɔt thou yic ë riɛlde, ku abï ɣook jɔt aya ë riɛlde.

15 Aŋiɛckë lɔn ye guäpkun tök kek Raan cï lɔc ku dɔc. Lëu ba guɔ̈p abaŋ Raan cï lɔc ku dɔc looi bï ya guɔ̈p abaŋ a dëjök? Acïï rot lëu.

16 Cäk lëu bäk ŋic, mony guäpde cɔl aye kën adëjök lɔn guäpken aabï ya tök? Acï gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Ku keek karou aabï ya guäp tök.”

17 Ku raan rot mat kek Bɛ̈ny, ee ya tök kek ye wɛ̈ike yiic.

18 Nyaai yïpuɔ̈u käk bal yiic. Adumuɔ̈ɔ̈m kɔ̈k ye raan ke looi aacïï guäpde ye rac, ku raan yepuɔ̈u yiëk bal, adumuɔ̈ɔ̈m guäpde rac yen aye looi.

19 Aŋiɛc lɔn ye ŋɛk ye ŋic lɔn guɔ̈p acït luaŋ ye Wëi Nhialic rëër thïn. Acie wek we cak röt wepɛ̈c. Wek aa käk Nhialic.

20 Nhialic acä ariöp dït apɛi tɔ̈ɔ̈u piiny bï yen yï ɣɔɔc. Këya, calkë guäpkun aaye wek Nhialic leec.



7

1 Ëmën, ɣɛn abï jäl jam wël wäär cï wek ɣa gät athöör. Ee yic, apath bï raan cïï thiëk.

2 Ku rin bï ciɛɛŋ rɛɛc käk bal puɔ̈l, apath bï moc ala tiɛŋde ku ye tik la muɔnyde.

3 Moc ku tik aa dhil rëër apath ë rëër moc kek tiɛŋde ku rëër ë tik kek muɔnyde, ke cïn raan kuec ë ŋɛk.

4 Guɔ̈p rɛ̈ɛ̈r ke tik acie këde ë rot, ee kënë muɔnyde. Ku guɔ̈p rɛ̈ɛ̈r ke moc acie këde ë rot, ee kënë tiɛŋde aya.

5 Cïï ŋɛk kuec bï cïï tɔ̈c ke ŋɛk. Apath bäk kaŋ mat lɔn bï ŋɛk atɔ̈c ë rot, rin bäk la nïn lik bï wek ke röök. Kaŋkë mat yic ku gamkë wedhie. Na la nïnkä thök ke we rɔm biöök cïmëndun thɛɛr. Tɛ̈ looi wek ye këlä, ke jɔŋrac acïï we bï piɛ̈k adumuɔ̈ɔ̈m yic. Rin acäk bï lëu bäk bal göök.

6 Wek aa cä yöök bäk rëër ë röt këlä, wek aa päl bäk looi cït tɛ̈ wïc wek ye thïn.

7 Ee ba nhiaar apɛi tɛ̈cït wek ɣa. Ku ŋɛk ë la këden cï Nhialic gäm ye. Raan ë la miɔ̈cde ë rot ku raan dɛ̈t kek miɔ̈cde ë rot.

8 Ëmën, awiëc ba lɛ̈k röör këc thiëëk ku diäär cï rɔ̈ɔ̈rken thou rɛ̈ɛ̈r ë röt, lɔn apath bïk rëër ke cïï ben thiaak, ku cïï röör thiëk aya cïmën ɣɛn.

9 Ku na cäk lëu bäk rëër ë röt, ke we thiëk ku thiak diäär rin aŋuɛ̈ɛ̈n bak thiëëk tɛ̈n tɛ̈ bï wek aa tuil akölaköl.

10 Alɛ̈k kɔc cï röt thiaak ë riɛl bänyda ku acie riɛldiɛ̈, tik acïï muɔnyde päl.

11 Ku na pɛ̈l moc, ka dhil rëër ke cïï mony dɛ̈t wïc, tɛ̈dë ke dhuk tënë muɔnyde. Ku moc acïï tiɛŋde liɔ̈i.

12 Ɣɛn acie Bɛ̈ny, ku ɣɛn aluel wɛ̈t kënë ke ɣa ye raan ë path. Na le wämääth cï gam la tiŋ këc gam, ku wïc tik kënë bï rëër ke ye, ka cïï tik dhil liɔ̈i.

13 Ku na cï tiŋ cï gam thiaak ë mony këc gam, ku wïc mony kënë bï rëër ke ye, ke tik acïï moc päl.

14 Rin Nhialic ë mony kënë gam rin cï yen tiŋ cï gam thiaak. Ku yeen ë tiŋ këc gam cɔl aye raande rin cï ye thiaak mony cï gam. Na cïï cït kënë, ŋuɔ̈t miɛ̈thken aa cït mïth kɔc cie Nhialic la cök ë door. Ku rin cït yen kënë, mïth aaye Nhialic mat ë kacke yiic.

15 Ku na wïc raan këc gam bï raan cï gam rëër kek puɔ̈l, ka dhil raan kënë looi këya. Acïn kënë ŋɛk duut ë kamken kedhie, moc ku tik, bï rëër ke ŋɛk. Rin ɣok aacï Nhialic puɔ̈l buk rëër apath.

16 Tiŋ cï gam, ye ŋic këdë lɔn cïï yïn muɔnydu bï kony bï gam? Ku yïn mony cï gam, ye ŋic këdë lɔn cïï yïn tiɛŋdu bï kony bï gam?

17 Wɛ̈t ya lɛ̈k akuut kɔc cï gam, ee lɔn bï raan a pïr dhël cï Bɛ̈ny nyuɔ̈th ye. Ku ŋɛk adhil pïr tɛ̈cït tɛ̈wäär pïïr yen thïn ɣɔn cɔɔl Nhialic ye bï wɛ̈tde gam.

18 Kë luɛɛl akïn, na raan cï ŋoot cï cɔ̈t Nhialic gam, ka cïï ŋuɔ̈t man, ku ye wïc diɛ̈t këc ë ŋoot. Na raan këc ë ŋoot cï cɔ̈t Nhialic gam, ka cïï rot cɔl aŋot.

19 Athöŋ ëbën tënë Nhialic tɛ̈ cï raan ŋoot ayï tɛ̈ këc ye ŋoot. Kën yen ril ë lɔn bï yïn lɔ̈ɔ̈ŋke gam.

20 Raan ëbën adhil rëër cït tɛ̈den wäär rëër yen thïn ɣɔn cɔɔl Nhialic ye.

21 Na yï alony wäär cɔɔl Nhialic yï, ke yï duk ye diɛɛr. Ku na le kë kony yï ba nhom lääu, ke loi.

22 Raan alony cï Bɛ̈ny cɔɔl bï ya tök kek Raan cï lɔc ku dɔc, ke ye alony cï Raan cï lɔc ku dɔc looi bï nhom lääu. Ku yeen aya, raan cï Nhialic cɔɔl bï ya tök kek Raan cï lɔc ku dɔc, ee ya alony Raan cï lɔc ku dɔc.

23 Nhialic acä ariöpdït tääu piny ë riɛnkun. Duɔ̈kkë röt loi bäk ya alony ë kɔc.

24 Miɛ̈thakäi cï gam, ɣɔn cɔɔl Nhialic we, ŋɛk ë la tɛ̈den ciëŋ yen thïn. Cïmën wäär ciëŋ wek ɣɔn cɔɔl Nhialic we. Rɛ̈ɛ̈rkë këya we ŋic Nhialic. Ciëŋkë këya.

25 Awiëc ba wɛ̈t cäk thiëëc ë ɣɛn rin kɔc këc thiëëk dhuk nhom. Bɛ̈ny akëc ɣa lɛ̈k kë ba looi. Ku wek aa ba lɛ̈k wɛ̈t ë piändiɛ̈, ke ɣa cït raan cï Nhialic ŋɔ̈ɔ̈th puɔ̈u bï la këden luɔɔi.

26 Tɛ̈ tïŋ ɣok käril bï röt looi, ka ŋuɛ̈ɛ̈n bï raan rëër ë rot ke cïï thiëk.

27 Na yïn ala tik, ke duk liɔ̈i. Na kɛ̈c thiëëk, ke yï duk thiëk.

28 Na wïc bï yï thiaak, ka cïn adumuɔ̈ɔ̈m tɔ̈ thïn. Ku kɔc cï thiëëk aabï gum apɛi piɛ̈rden yic, ku awiëc bäk cïï gum.

29 Kë luɛɛl akïn miɛ̈thakäi cï gam, tɛ̈ cï döŋ piɛ̈rda yic aciek. Ku ëmën le tueŋ röör cï thiëëk aa dhil cieŋ ciɛ̈t ke këc thiëëk.

30 Kɔc dhiau ku yekë nyuɔɔth ciɛ̈t ke cïï dhiau. Kɔc dal ku yekë nyuɔɔth ciɛ̈t ke cïï puɔ̈th mit, kɔc ë ɣɔɔc, ku yekë nyuɔɔth ciɛ̈t käk cïk ke ɣɔɔc cie käkken.

31 Ku kɔc käk pinynhom luɔ̈ɔ̈i, apath bïk cïï ye diɛɛr apɛi ciɛ̈t cïn kaam dït cïk nɔ̈k ke lui. Piny kënë kek käkken tɔ̈ thïn ëbën, acïï bï cieŋ apɛi.

32 Anhiaar bäk rëër ke we cie diɛɛr. Kam kɔc cï gam, raan këc thiëëk ë yenhom yiëk luɔi käk Bɛ̈ny, rin bï yen Bɛ̈ny cɔl amit puɔ̈u.

33 Ku raan cï thiëëk ë yepuɔ̈u yiëk käk pinynhom, rin bï yen tiɛŋde cɔl amit puɔ̈u.

34 Ku këya, piände ë nhom rou. Ku tiŋ këc bɛn thiaak, tɛ̈dë nyan këc kaŋ thiaak, ee yepuɔ̈u yiëk luɔi käk Bɛ̈ny, bï guäpde ku wɛ̈ike aa käk Bɛ̈ny kedhie. Ku tiŋ la moc ë yenhom yiëk käk pinynhom, rin bï yen muɔnyde cɔl amit puɔ̈u.

35 Käkkä ëbën aa ca lɛ̈k we rin wïc ɣɛn ye ba we kony, ku cä we gël bäk käk wiɛ̈ckë ke cïï ye looi. Awiëc bäk kën yic aa looi ku piɛ̈ɛ̈rkë dhël la cök, ku bäk Bɛ̈ny luɔ̈ɔ̈i puɔ̈u ëbën.

36 Na ye moc tak, lɔn kë cï yen thiëëk gɔ̈ɔ̈u tënë nyan cï meek acïï path, ku yeen ala puɔ̈u thiëëk, ka thiɛɛk tɛ̈cït tɛ̈ wïc yen ye thïn. Acïn adumuɔ̈ɔ̈m tɔ̈ thïn.

37 Ku mony cï ye guiir piände ë rot, ke cïn kɔc thööc ye thïn, ku ŋic aya apɛi lɔn bï yen ye lëu bï rëër apath ke cïï thiëëk, ke këpath yen alooi bï nya cïï thiak.

38 Këya, mony thiak nya ë këpath looi, ku mony cïï nya thiak ë kë ŋuɛ̈ɛ̈n apɛi looi.

39 Acïï path bï tik mony dɛ̈t wïc ke muɔnyde pïr, ku na cï moc thou, ka lëu bï mony dɛ̈t nhiɛɛr thiaak, ku yeen adhil a raan cï gɛm.

40 Ku na ye wɛ̈tdiɛ̈, ke yeen abï puɔ̈u miɛt tɛ̈ rëër yen ke cïï ben thiaak. Aya tak lɔn ye Wëi Nhialic ɣa kony täktäkdiɛ̈ yic aya.



8

1 Ëmën ɣɛn abï jäl jam mïïth ye ke gäm jak. Ee yic, ɣok aŋic käjuëc rin ë wɛ̈t kënë. Ku ŋiɛ̈ɛ̈c kajuëc ë raan cɔl anhiam, ku nhiɛ̈r ë raan juak bï riɛl.

2 Na ye raan tak lɔn cï yen käŋ ŋic, ka ŋot këc tɛ̈ bï yen käŋ jäl ŋic dööt.

3 Ku raan nhiar Nhialic aye Nhialic ŋic.

4 Ku dɛ̈t rin ye ke mïïth cï gäm jakrɛc cam, aŋicku lɔn nhialic ye kiɛ̈ɛ̈t ë käŋ, acïï tɔ̈ thïn. Acïn Nhialic dɛ̈t, Nhialic ë tök.

5 Ee yic, kɔc aa jam lɔn tɔ̈ jak cït käkkä thïn nhial ku piny. Ku na cɔk alɔn tɔ̈ jak juëc cït käkkä thïn,

6 ke tënë ɣo ë Nhialic tök yen atɔ̈ thïn. Yen acï këriëëc ëbën cak, ku ë riɛnke yen aye ɣok pïr. Ku Bɛ̈ny ë tök, Jethu Krïtho, ku ë riɛnke yen acï këriëëc ëbën cak, ku ë yen pïïr ɣok.

7 Ku acie raan ëbën yen ŋic ë yic kënë. Kɔc kɔ̈k aa ŋoot nhïïm käk cï kiɛ̈ɛ̈t yiic, na camkë mïïth cï gäm jak cï kiɛ̈ɛ̈t, ka yekë tak ciɛ̈t ke cï mïïth cïk cam yiëk gup ajuɛ̈ɛ̈c.

8 Miëth yeku cam acie ɣo ë looi buk la cök tënë Nhialic. Acïn kë ye nyaai tɛ̈ cɛm ɣok ye, ku acïn kë ye juak thïn tɛ̈ cɛm ɣok ye aya.

9 Wek kɔc cï gam, duɔ̈kkë kë cïn yen mïïth ya ke theek loi bï wek kɔc koor gamden muɔ̈r, bïk tak lɔn ë yen adumuɔ̈ɔ̈m yen cïk looi cɛm kek ë mïïthkä, tɛ̈ cï kek we tïŋ ke camkë ke.

10 Na tïŋ raan koor gamde yï raan ŋic käŋ, yï mïth käk yai cï gäm jak cï kiɛ̈ɛ̈t, ke cï kënë bï riɛɛl nyin abï miëth cï gäm jak cï kiɛ̈ɛ̈t cam?

11 Këya raan koor gamde, wämuuth cï gam cï Raan cï lɔc ku dɔc thou ë riɛnke, abïï tɛ̈dun ŋic yïn käŋ thïn rac.

12 Tɛ̈ looi yïn adumuɔ̈ɔ̈m tënë wämäthkun cï gam, ba gamden koor rac këlä, ke yïn adumuɔ̈ɔ̈m looi tënë Raan cï lɔc ku dɔc alanden.

13 Këya, na ye miëth ya cam wämääth cï gam cɔl aloi adumuɔ̈ɔ̈m, ke ɣɛn acïï miëth kënë ben cam rin ba wämääth cïï cɔl aloi adumuɔ̈ɔ̈m.



9

1 Ɣɛn ala yic ba käk piɛ̈rdiɛ̈ wïc. Ɣɛn acï Jethu Bänyda tïŋ ku ɣɛn atuɔ̈nyde. Ee gamdun yen ë luɔi ca looi tënë Bɛ̈ny.

2 Na cɔk alɔn cïï kɔc kɔ̈k ye ye gam lɔn ye ɣɛn atuuc, ka ŋiɛc lɔn ŋic wek ye lɔn ye ɣɛn atuuc, rin aye kë pïïr wek, ke we ye tök kek Bɛ̈ny nyuɔɔth lɔn ye ɣɛn atuuc.

3 Yen ë tɛ̈ ye ɣɛn rot kuɔny thïn tɛ̈ jɔ̈ɔ̈ny kɔc kɔ̈k ɣɛn.

4 Ɣɛn ala yic bï ɣɛn yiëk miëth ku kë dɛk rin luɔidiɛ̈,

5 cïmën ye atuuc kɔ̈k ku wämäthakën ë Bɛ̈ny, ku Pïtɛr la keny kek diäärken, cä la yic ba thiëëk tïŋ cï gam ba ya keny kek ye?

6 Nadë ke ye Barnaba ku ɣɛn ɣopɛ̈c, ɣok aa tuuc dhil luui ɣocin rin piɛ̈rda?

7 Apuruk acie rot riɔp ë rot. Raan tim ë luɔk com aye ŋɔ̈ɔ̈th lɔn bï yen mïth abɛ̈k cam. Aye abiöök ŋɔ̈ɔ̈th lɔn bï yen dek cɛk ye yök tënë amälke.

8 Acie käk yakë tïŋ ke loi röt akölaköl kek luɛɛl kepɛ̈c, rin kä cït käkkä aacï gɔ̈t löŋ Mothith yic.

9 Acï gɔ̈t löŋ Mothith yic ëlä, “Duk muɔɔr der thok tɛ̈ luui yïn ye bï rap kɔ̈ɔ̈m. Ye miöör kek ye Nhialic yiëk yenhom?”

10 Cie ɣok ye lueel yen wɛ̈t kënë? Ee gät riɛnkua, rin raan pur ku raan tëm ayekë ŋɔ̈ɔ̈th rin le yen kë bïk yök rap cïk looi yiic.

11 Ɣok aacï luui buk käk wëi tiɛɛŋ wepuɔ̈th, ke yakë tak lɔn cï ɣok puɔ̈th dït tɛ̈ ŋɛ̈ɛ̈th ɣok ye lɔn le yen ariöp bäk gäm ɣo?

12 Ku na le kɔc kɔ̈k la yic bïk käkkä yök tënë we, ke ɣo cïï la yic wär yiɛnyden? Ku akëcku kaŋ them buk la kë yökku, tɛ̈ cɔk alɔn ë yen ke yiɛnyda. Ku këriëëc ëbën acuk guum rin buk kɔc cɔl aa gam Wɛ̈t Puɔth Yam rin Raan cï lɔc ku dɔc.

13 Aŋiɛc lɔn ŋic wek ye lɔn röör ë luui luaŋ Nhialic aa miëthden yök ë luɔi luaŋ Nhialic yic. Ku kɔc käk cï bɛ̈ɛ̈i luaŋ Nhialic juaar ariäk nhom aa bɛ̈k lööm käk cï juaar yiic.

14 Këlä aya, acï Bɛ̈ny looi bï kɔc ë kɔc lɛ̈k Wɛ̈t Puɔth Yam, kë pïïr kek aa yök thïn.

15 Ɣɛn akëc luui ë yithkä. Ku ɣɛn acïï athör kënë gät ëmën rin bï ɣɛn ë yithkä wïc ë riɛnkiɛ̈. Aŋuɛ̈ɛ̈n ba thou tɛ̈n tɛ̈ looi ɣɛn ë kënë. Acïn raan bï wɛ̈tdiɛ̈n nhiɛɛm ɣɛn kënë nyaai tënë ɣa.

16 Acie rin ye ɣɛn kɔc lɛ̈k Wɛ̈t Puɔth Yam yen ɣa cɔl anhiam. Ku yic ë rin cï Nhialic ɣa yɔ̈ɔ̈k ba kɔc lɛ̈k, ku abï rɛ̈ɛ̈c apɛi aköldä tënë ɣa tɛ̈ cïï ɣɛn kɔc ë lɛ̈k Wɛ̈t Puɔth Yam.

17 Na luɔɔi ë luɔi kënë tɛ̈ cï ɣɛn ye tak ba looi, ke ɣɛn adhil ariöp wïc. Ku na cie ɣɛn tak ye, ku ye Nhialic yen lëk ye ɣa ba looi, ke ɣa bä ariöp wïc këdë?

18 Yeŋö yen ariɔ̈pdiɛ̈? Ariɔ̈pdiɛ̈ ë kë bï ɣɛn kɔc lɛ̈k Wɛ̈t Puɔth Yam ke ɣa cïï thiëc ariöp, ku cä yinydiɛ̈n bï akut kɔc cï gam yiëk ɣa wïc.

19 Ɣɛn raan ë rot. Ɣɛn acie alony raan dɛ̈t. Ku ëmën ɣɛn ë rot cɔl aye alony raan ëbën, rin bï ɣɛn kɔc juëc lëu bïk gam.

20 Tɛ̈ luui ɣɛn kek kɔc Itharel, ɣɛn ë cieŋ cïmën raan Itharel rin bï ɣɛn ke lëu, cɔk alɔn cïï yen ë këdït tënë ɣa ba cieŋ ciɛɛŋden. Ɣɛn ë cieŋ cïmën raan wïc ye bï lööŋ cï Mothith gɔ̈t theek, tɛ̈ luui ɣɛn kek kɔc ë lööŋkä, rin ba ke lëu bïk aa buɔɔth Raan cï lɔc ku dɔc.

21 Këlä aya, tɛ̈ luui ɣɛn kek kɔc cie kɔc Itharel, ɣɛn ë cieŋ cïmënden ke ɣa cïï lööŋ kɔc Itharel thek. Kënë aya looi rin bï ɣɛn kɔc cie kɔc Itharel cɔl aa buɔth Raan cï lɔc ku dɔc. Ku acie lɔn ciëŋ ɣɛn ke ɣa kuc löŋ Nhialic, ɣɛn abuɔth löŋ Raan cï lɔc ku dɔc yic.

22 Tɛ̈ rëër ɣɛn kek kɔc ë gam, ɣɛn ë ciɛ̈t raan tök kamken, rin bï ɣɛn ke lëu. Këya, ɣɛn ë rot looi ba thöŋ ke kɔc ëbën rin ba kɔc kɔ̈k kony keyiic bïk gam, kuat dhël bï ɣɛn ye lëu thïn.

23 Ɣɛn ë käkkä looi ëbën rin bï ɣɛn Wɛ̈t Puɔth Yam ë rin Jethu ɣäth tueŋ. Ku rin bï ɣɛn dɔ̈c ye yök tɛ̈ ɣɛ̈th Wɛ̈t Puɔth Yam tueŋ yök aya.

24 Aŋiɛckë, tɛ̈ wëër kɔc, ee raan töŋ cï kɔc wuɔ̈r yen ë kën wëër kɔc nyaai. Wek aa dhil kat cïmën kɔc wɛ̈ɛ̈r bäk ë kënë lööm.

25 Raan tuk, ee lööŋ ë tuk dhiɛl theek apɛi, rin bï yen kë ye gäm raan tɔ̈ tueŋ, kën bɛ̈n yäi aköldä, nyaai.

26 Yen ë kënë ye ɣɛn kat ke ɣa cök ɣanhom ba tɛ̈ riŋ kɔc thïn thap thok piny. Ku ɣɛn acie pëër ë gut yic ë path.

27 Ɣɛn ë rot looi ba riɛl, ba Jethu buɔɔth, rin na ca kɔc juëc piɔ̈ɔ̈c ke Nhialic cïï ɣa reec aköldä.



10

1 Miɛ̈thakäi cï gam, awiëc bäk këwäär cï rot looi tënë wärkuan dït wäär buɔth Mothith ror liɛɛt tak. Keek aake tiit luɛ̈t, nawën ke tem Wär Lual ë path.

2 Tɛ̈wäär buɔɔth kek luɛ̈t, ku wäär teem kek wär, keek aake cït kɔc cï muɔɔc nhïïm bïk aa kɔc buɔth Mothith.

3 Keek ëbën aacï miëth töŋ thöŋ cam, miëth yïk Nhialic ke ë riɛlde,

4 ku dëkkë ë pïu ke looi Nhialic bïk kuër kuur yic, kuur cath ke ke. Kuur ë ye Raan cï lɔc ku dɔc guɔ̈p.

5 Cɔk alɔn cï käpuɔthkä röt looi ëbën, ke Nhialic ëcïï puɔ̈u mit kek wärkuan dït juëc. Go Nhialic ke nɔ̈k ku weer guäpken roor tɛ̈ cïï cieŋ.

6 Ëmën, Nhialic acï wärkuan dït wäär cïï yen puɔ̈u mit tënë ke tɛ̈m awuɔ̈c, bï ɣo wɛ̈ɛ̈t buk ɣopuɔ̈th cïï ye yiëk kärɛc cïmën wäär cï kek ye looi,

7 tɛ̈dë ke ɣo dor jak cï kiɛ̈ɛ̈t cïmën cï kɔc kɔ̈k keyiic ye looi ɣɔn. Rin acï gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Kɔc aacï nyuc bïk mïth ku dëkkë ku jɔlkë dier.”

8 Dukku ɣopuɔ̈th ye yiëk bal cïmën wäär cï kɔc kɔ̈k keyiic ye looi, nawën ke raan tim thiär-rou ku ŋuan thou akäl tök.

9 Acuk lëu buk Bɛ̈ny them cïmën ɣɔn cï kɔc kɔ̈k keyiic ye looi, nawën ke thööŋ käpiɛny ke.

10 Duɔ̈kkë ye rëër we jiëëm wenhïïm cïmën wäär ye kɔc kɔ̈k keyiic ye looi, ku aacï Nhialic bɛ̈n tuɔ̈c atuɔ̈nyde bï ke nɔ̈k.

11 Käkkä ëbën aacï röt looi tënë kɔc Itharel bï ke ɣo lɛ̈k. Ku käkkä aacï gät piny rin bï ɣo lɛ̈k thïn aya. Rin ɣok aa pïr tɛ̈ bï thök piny guɔ bɛ̈n thïn.

12 Raan cï gam ye tak lɔn atiit gamde, adhil yenhom tääu piny bï ciɛ̈n kërɛc ye.

13 Na them yï ba adumuɔ̈ɔ̈m looi ke ŋic lɔn cï kɔc kɔ̈k kaŋ them këlä aya. Nhialic ë kë cï thɔn dhiɛl looi. Acïn raan bï Nhialic puɔ̈l bï them arɛ̈k aba athɛ̈mde cïï gök. Ku tɛ̈ them yï ka la dhël kony Nhialic yï ba athëm göök.

14 Këya, miɛ̈thakäi nhiaar, duɔ̈kkë jak cï kiɛ̈ɛ̈t kɔŋ door acïn.

15 Ɣɛn ajam tënë we rin aŋiɛc lɔn ye wek kɔc cï nhïïm bak, takkë wɛ̈t luɛɛl kënë yic wepuɔ̈th ë röt.

16 Tɛ̈ dëk ɣok bïny ye ɣok dek muɔ̈n abiëc miëth Bɛ̈ny yic ye ɣok Nhialic leec thïn, ke ɣok aa rɔm riɛm Raan cï lɔc ku dɔc. Ku tɛ̈ bɛny ɣok ayup ku camku, ke ɣok aa rɔm guɔ̈p Raan cï lɔc ku dɔc.

17 Rin ayuɔ̈m tök yen atɔ̈ thïn, ke ɣo ëbën cɔk alɔn juëc ɣok, ɣok aa guäp tök rin ɣok ayuɔ̈m tök rɔm.

18 Takkë kɔc Itharel tɛ̈ ciɛm kek käk cï juɛ̈r Nhialic, ke keek aa ya tök kek Nhialic.

19 Yeŋö wiëc ba lueel tɛ̈ jiɛɛm ɣɛn këlä? Ye nadë ke jak cï kiɛ̈ɛ̈t, ayï miëth cï juɛ̈r ke aa la wɛ̈tden yic?

20 Acie këya! Kë luɛɛl ë lɔn käk ye kɔc cïn gam la cök juaar, ee tënë jakrɛc acie tënë Nhialic. Ku acä wïc bäk röt aa mat käk jakrɛc yiic.

21 Yïn acïï dëk bïny muɔ̈n abiëc ë Bɛ̈ny, ku bɛn dek bïny käk jakrɛc. Yïn acïï röm kek Bɛ̈ny ku bɛn rɔm kek jakrɛc.

22 Na loiku ë kënë, ke rin wïc ɣok ye buk Bɛ̈ny rac puɔ̈u. Yeku tak lɔn ril ɣok apɛi buk Bɛ̈ny dhɔ̈l ku cïï ɣo tëm awuɔ̈c?

23 “Ayeku lueel ɣok aacï puɔ̈l buk käk wïcku ke looi.” Ee yic, ku acie këriëëc ëbën yen path. “Këriëëc ëbën acï puɔ̈l buk looi.” Ku acie këriëëc ëbën yen ɣo kony.

24 Yïn adhil luui käk kɔc kɔ̈k cɔl amit puɔ̈th, tɛ̈n lɔn ye yïn luui käk yï cɔl amit puɔ̈u ë rot.

25 Apath tënë yï ba kuat rïŋ ye ke ɣaac tɛ̈ ye rïŋ ɣɔɔc thïn cuet, ke yï cïï puɔ̈u diu.

26 Rin acï gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Piny ku këriëëc ëbën tɔ̈ thïn aa käk ë Bɛ̈ny.”

27 Na cï yï cɔɔl ba la mïth pan raan cïn gam ku ca gam ba la, ke yï cam kuat miëth cï bɛ̈ɛ̈i tënë yï ke yï cïï thiëc.

28 Ku na lëk raan dɛ̈t yï, “Miëth kënë acï juɛ̈r jak cï kiɛ̈ɛ̈t,” Ke yï duk ë miëth kënë cam, ku acie rin diu tɔ̈ yïpuɔ̈u, ee rin wɛ̈t rɛ̈ɛ̈r raan cï ye lɛ̈k yï puɔ̈u.

29 Këya, acie kë tɔ̈ piändu yic, ë kë tɔ̈ puɔ̈n raan dɛ̈t yic. Raan dɛ̈t abï thiëëc ëlä, “Yeŋö ye kë rɛ̈ɛ̈r puɔ̈n raan dɛ̈t yic ɣa gël ba këdiɛ̈n tɔ̈ ɣapuɔ̈u cïï loi?

30 Na lɛɛc Nhialic rin miëth, ke yeŋö bï raan dɛ̈t ɣa nyieeny miëth cï ɣɛn Nhialic leec?”

31 Këya, kuat kë loi, tɛ̈ mïth yïn ayï tɛ̈ dëk yïn, loi ke ëbën dhël ye ke Nhialic leec thïn.

32 Duk kë ye kɔc kɔ̈k yök ke rac loi cïmën kɔc Judia, tɛ̈dë kɔc cie kɔc Judia, ayï kɔc akut kɔc cï gam.

33 Luɔ̈ɔ̈ikë cïmëndiɛ̈, aya looi ba raan ëbën cɔl amit puɔ̈u käk ya ke looi yiic, ke cä loi këpath tënë ɣɛn ë rot, ke ye käpath tënë kɔc ëbën rin bï raan ëbën luɔ̈k.



11

1 Luɔ̈ɔ̈ikë cïmëndiɛ̈, cïmën ye ɣɛn luui cïmën Raan cï lɔc ku dɔc.

2 Wek aa ya leec rin ye wek luɔidiɛ̈ ku käk ya piɔ̈ɔ̈c muk nhïïm akölaköl. Ku wek aa käk cï piɔ̈ɔ̈c tënë kɔc cï gam, käk ca ke ŋic tënë kɔc kɔ̈k ku nyuɔ̈th ke we, buɔɔth yiic.

3 Ku awiëc bäk ŋic lɔn Raan cï lɔc ku dɔc atɔ̈ moc nhom ku moc atɔ̈ tik nhom, ku Nhialic atɔ̈ Raan cï lɔc ku dɔc nhom.

4 Këya, mony ë röök, tɛ̈dë ke lëk kɔc wɛ̈t Nhialic ke cï yenhom kum, ee Raan cï lɔc ku dɔc rac guɔ̈p.

5 Ku tiŋ ë röök tɛ̈dë ke lëk kɔc wɛ̈t Nhialic ke këc yenhom kum ë muɔnyde rac guɔ̈p, athöŋ ke tiŋ cï muut nhom bï rac guɔ̈p.

6 Na cïï tik yenhom ye kum, tɛ̈ röök kɔc, ke ye rac guɔ̈p cïmën tiŋ cï muut nhom. Këya, adhil yenhom kum.

7 Moc acïï yenhom kum rin acï Nhialic looi bï ciɛ̈t ye, ku gɛ̈m kënë ye cɔl athöŋ kek ye. Ku athɛ̈ɛ̈k tik tënë moc aye nyuɔɔth lɔn cï ye looi ke cït moc.

8 Rin acïn kë cïï Nhialic lööm tënë tik bï yen moc cak, ee tik yen acï cak kë cï lööm tënë moc.

9 Ku moc akëc cak rin ë tik, ë tik yen ë cak rin ë moc.

10 Këya, rin ë wɛ̈t kënë ku rin atuuc nhial, tik adhil yenhom kum bï nyuɔɔth lɔn tɔ̈ yen moc cök.

11 Ku cït lɔn ye ɣok kɔc cï mat kek Bɛ̈ny, tik acie kë puɔl yic tënë moc cïmën ye moc kë cïï yic puɔl tënë tik.

12 Ee yic, ee lɔ̈m ë moc yen acï lööm bï ke tik cak ku ë yic aya, lɔn ë tik yen ë moc dhiëëth ku keek kedhie aabɔ̈ tënë Nhialic raan cï këriëëc ëbën cak.

13 Takkë yic, kek we ë röt lɔn puɔth yen bï tik röök tënë Nhialic ke këc yenhom kum tɛ̈ röök kɔc juëc thïn.

14 Aye ciɛɛŋ nyooth lɔn bɛ̈r nhïm nhom apɛi aacïï path ke moc.

15 Ku tɛ̈n tik ë kën dhëëŋ. Nhiëm bäär acï Nhialic gäm ye bï ya kën yen yenhom kum.

16 Ku na le raan ye tak lɔn wɛ̈t luɛɛl acie yic, ke ɣɛn ku akuut kɔc cï wɛ̈t Nhialic gam, ɣok aa cïn tɛ̈dɛ̈t ye ɣok Nhialic duɔɔr thïn.

17 Wek aa cä bï leec wël lɛ̈k we kä yiic, rin tɛ̈ rɛ̈m wek bäk Nhialic door, kärɛc yakë ke looi kek aa juëc tɛ̈n käpuɔth yakë ke looi.

18 Tueŋ, acï kɔc kɔ̈k lɛ̈k ɣa lɔn tɛ̈ rɛ̈m wek, wek aa weyiic tek. Ku acie wɛ̈t tök yen yakë lueel. Ku kënë alëu bï ya yic.

19 Ee tɛ̈de, alɛ̈ukë bäk weyiic tek ë kamkun rin bï kɔc luel yic ŋic.

20 Tɛ̈ rɛ̈m wek ëbën ke we ye akut, ku cɔk alɔn ye wek ye tak lɔn ë yen kë cï Bɛ̈ny dɔ̈ɔ̈r looi kam kɔc yen camkë, ka cie yic.

21 Rin tɛ̈ mïth wek, wek aye ŋɛk mïth ë rot ke we cïï röt tit. Kɔc kɔ̈k aa rëër ke nɛ̈k cɔk ku wiɛɛt kɔc kɔ̈k.

22 Ciɛ̈nkë nhïïm bɛ̈ɛ̈i ye wek mïth thïn ku dɛ̈kkë thïn? Aye akut kɔc cï gam yen yakë bɛ̈n rac guɔ̈p, ku guɔ̈tkë kɔc cïn käjuëc nyïn? Yakë tak yeŋö ba lueel tënë we rin luɔi cït kënë? Ba we leec? Acä kɔŋ looi acïn.

23 Rin ɣɛn acï piööc yök tënë Bɛ̈ny. Ku ë yen aca bɛ̈n gäm we aya, lɔn Bɛ̈ny Jethu, ee wɛ̈ɛ̈r wäär bï ye luɔm, ee cä ayup lööm,

24 nawën cï Nhialic leec, ke bɛny ayup yic ku lueel, “Kënë ë guäpdiɛ̈ cï looi riɛnkun. Camkë ayum kënë bï wek ɣɛn aa tak.”

25 Këlä aya, wën cï miëth thök ke löm aduŋ cï thiäŋ muɔ̈n abiëc ku lueel, “Aduŋ muɔ̈n abiëc kënë ë dɔ̈ɔ̈r yam kek Nhialic cï thany riɛmdiɛ̈. Tɛ̈ dek wek ye, luɔikë këya bï wek ɣɛn aa tak.”

26 Wek aa thon ë Bɛ̈ny luɛɛl, ɣet aköl bï yen bɛn dhuk tɛ̈ cɛm wek ayum kënë ku dɛ̈kkë muɔ̈n abiëc aduɔ̈k yic.

27 Këya, na cam raan ayum Bɛ̈ny ku dëk aduŋ muɔ̈n abiëc yic, dhël yen ye dhɔ̈l guɔ̈p, ke yeen ala guɔ̈p awuɔ̈c, rin cï yen adumuɔ̈ɔ̈m looi tënë guɔ̈p ku riɛm ë Bɛ̈ny.

28 Raan adhil yepuɔ̈u kaŋ caath kärɛc cï ke looi bï jäl mïth ayup ku dëk aduɔ̈k yic.

29 Na cam raan ayup ku dëk aduɔ̈k yic, ku cïï tɛ̈den ye kek tök thïn kek guɔ̈p ë Bɛ̈ny yïk yenhom bï ŋic, ka bï Nhialic tɛ̈m awuɔ̈c tɛ̈ cɛm yen ayup ku dëk aduɔ̈k yic.

30 Yen ë kë cï kɔc juëc weyiic gup riaam ku tuany ke ku thou kɔc juëc.

31 Na kɔŋku ɣopuɔ̈th wïc kärɛc cuk ke looi, ka cïn kë tëm Bɛ̈ny ɣo awuɔ̈c.

32 Ku luk aye Bɛ̈ny looi ku tëm ɣo awuɔ̈c, rin na nhiäk la piny thök ke Nhialic cïï ɣo tëm awuɔ̈c kek kɔc pinynhom ëbën.

33 Këya, miɛ̈thakäi cï gam, tɛ̈ mɛt wek wenhïïm bäk mïth, ke we ye röt tiit.

34 Ku na le raan nɛ̈k cɔk, ka dhil mïth baai rin bï Nhialic we cïï tëm awuɔ̈c, rin cïï wek röt ye tiit tɛ̈ röm wek. Ku wël kɔ̈k aa ba la lueel tɛ̈ ɣeet ɣɛn tënë we.



12

1 Ëmën, awiëc ba jam miɔ̈c ye yök tënë Wëi Nhialic. Awiëc bäk yith ŋic rin ë käkkä miɛ̈thakäi cï gam.

2 Aŋiɛckë, wäär ye wek kɔc cie Nhialic ë door, wek aa we cï muɔ̈r dhɔ̈l juëc bäk ke aa door jak cï kiɛ̈ɛ̈t.

3 Awiëc bäk ŋic lɔn acïn raan ye Wëi Nhialic cök puɔ̈u, lëu ye bï Jethu lɛ̈k guɔ̈p wël rɛc. Ku acïn raan la riɛl bï lueel lɔn ye Jethu Bɛ̈ny tɛ̈ këc Wëi Nhialic ye tääu yepuɔ̈u.

4 Miɔ̈c juëc cïï thöŋ aatɔ̈ thïn, ku ee Wëi Nhialic töŋë yen ë ke gam.

5 Kɔc aa luui dhɔ̈l juëc, ku ë Bäny tök yen aye kë luɔ̈ɔ̈i.

6 Miɔ̈c juëc cïï thöŋ ye kɔc luui aatɔ̈ thïn, ku ë Nhialic töŋ yen ë ke gäm raan ëbën rin luɔiden wïc.

7 Nhialic ë raan gäm kë ye raan ye ŋic lɔn rëër Wëi Nhialic kek ye, ku bï luɔ̈ɔ̈i bï yen akut kɔc cï gam kony.

8 Wëi Nhialic ë raan tök gäm ŋiɛ̈ɛ̈c käŋ. Ku Wëi Nhialic töŋ kënë, ee raan dɛ̈t looi bï kɔc aa lɛ̈k käjuëc ŋic bɔ̈ tënë Nhialic.

9 Wëi Nhialic töŋë, ee raan yiëk riɛl bï yen Raan cï lɔc ku dɔc gam apɛi. Ku yïk raan dɛ̈t riɛl ë yen kɔc tuany kony.

10 Wëi Nhialic ë raan gäm riɛl bï yen käk jäŋ gɔ̈i aa looi. Ku gɛ̈m raan dɛ̈t riɛl ë yen wɛ̈t Nhialic lɛ̈k kɔc. Ku raan dɛ̈t ke riɛl ë yen miɔ̈c bɔ̈ tënë Wëi Nhialic, ku kɔ̈k cie bɛ̈n tënë ye tek thook. Ee raan yiëk riɛl bï jam thok kɔ̈k, ku gɛ̈m raan dɛ̈t riɛl bï käk cï lueel thok kɔ̈k teet yiic.

11 Ku ë Wëi Nhialic töŋ kënë yen ë käkkä gam ëbën tɛ̈cït tɛ̈ wïc yen ye thïn. Ee ŋɛk gäm miɔ̈c cïï thɔ̈ŋ kek miɔ̈c ë ŋɛk.

12 Guɔ̈p Raan cï lɔc ku dɔc ë guäp tök la yic käjuëc, cïmën guɔ̈p raan la yic käjuëc.

13 Këlä aya, ɣook ëbën ke ɣo ye kɔc Judeo, tɛ̈dë ke ɣo ye kɔc cie kɔc Judeo. Tɛ̈dë ke ɣo ye kɔc lääu nhïïm, tɛ̈dë ke ɣo ye aloony. Wëi Nhialic acï ŋɛk kamkua a muɔɔc nhom ku arɛ̈ɛ̈r kek ɣo, ku acï ɣo looi buk aa baŋ guɔ̈p Raan cï lɔc ku dɔc.

14 Ku guɔ̈p acie abaŋ tök, ala yic abɛ̈k juëc.

15 Tɛ̈dë na lueel cök ëlä, “Rin cïï ɣɛn ye cin, ɣɛn acie abaŋ ë guɔ̈p.” Ka cïï kënë ye looi, bï cïï ye abaŋ ë guɔ̈p.

16 Tɛ̈dë ke lueel yïc ëlä, “Rin cïï ɣɛn ye nyin, ɣɛn acie abaŋ ë guɔ̈p.” Ka cïï kënë ye looi aya bï cïï ye abaŋ ë guɔ̈p.

17 Na guɔ̈p ëbën ye nyin, ke ye piŋ këdë? Ku na guɔ̈p ye yïc yetök, ke ye ŋör këdë?

18 Ku yic akïn, Nhialic acï abɛ̈k cïï thöŋ tääu guäp tök yic tɛ̈cït tɛ̈ wïc yen ye thïn.

19 Na ye abaŋ tök yen tɔ̈ thïn ë rot, ŋuɔ̈t acïn guɔ̈p.

20 Ku yic akïn, abɛ̈k juëc aatɔ̈ thïn ku guɔ̈p ee tök.

21 Këya, acïï nyin lëu bï lueel tënë cin ëlä, “Yïn acä wïc.” Ku acïï nhom luel tënë cök, “Wek aacä wïc!”

22 Ku yic akïn, abɛ̈k guɔ̈p ye tak ciɛ̈t ke cïï ril, aacïï dhil liu thïn.

23 Ku abɛ̈k guɔ̈p ye yök ke cïn luɔi ye ke kuɛ̈ɛ̈c nhïïm, kek aa yeku ŋiɛc muk apath. Ku guɔ̈p alɔŋ cie nyuɔɔth ë path, aye ŋiɛc kum.

24 Ku guɔ̈p alɔŋ cie thiaan, acie kum. Ku Nhialic acä abɛ̈k ë guɔ̈p cïï ke looi bïk aa guäp tök ëbën, ku acä abɛ̈k ë guɔ̈p cïï ke ë kuɛ̈ɛ̈c nhïïm looi bï ya kek kädït apɛi.

25 Këya, guɔ̈p ë tök acïï yeyic ë tek, ku abɛ̈kken cïï thöŋ aa röt kuɔny kamken.

26 Na rem guɔ̈p abaŋ tök, ka abɛ̈k kɔ̈k ë guɔ̈p aacïï la lɛ̈ŋ aya. Na lec abaŋ tök, ka abɛ̈k kɔ̈k aa mit puɔ̈th kek ye ë tök.

27 Week ëbën wek aa guɔ̈p Raan cï lɔc ku dɔc, ku ŋɛk kamkun abaŋ guäpde.

28 Akut kɔc cï gam yic, Nhialic acä atuuc tɔ̈ɔ̈u tueŋ. Ku bɔ̈ kɔc wël Nhialic luɛɛl kecök. Ku bɔ̈ kɔc ë piööc. Ku kɔc la riɛl ë luui käk jäŋ gɔ̈i. Ku bɔ̈ kɔc la riɛl ye kek kɔc tuany kony bïk pial. Ku kɔc ë kɔc kony, ku kɔc mac kɔc, ku kɔc jam thok kɔ̈k.

29 Keek acie atuuc ëbën, ku aacie kɔc lɛ̈k wɛ̈t Nhialic ëbën, ku aacie kɔc ë piööc ëbën. Acie raan ëbën yen la riɛl ë yen luui käk kɔc gɔ̈i,

30 tɛ̈dë acie raan ëbën yen la riɛl ye yen kɔc tuany kony bïk bɛn pial, tɛ̈dë acie raan ëbën yen jam thok kɔ̈k, tɛ̈dë acie raan ëbën yen la riɛl bï käk cï lueel thok kɔ̈k teet yiic.

31 Wɛ̈lkë wepuɔ̈th miɔ̈c kek dït apɛi. Ku miɔ̈c path kamken ëbën akïn.



13

1 Alɛ̈u ba jam thok kɔ̈k, ayï thok ye atuuc nhial jam, ku na liu nhiɛ̈r tënë ɣa, ke ɣɛn acït raan loi duɔɔt, tɛ̈dë ke ɣɛn athöŋ kek lönh guɔ̈t ë path.

2 Na ba la riɛl ye ɣɛn kɔc ŋiɛc lɛ̈k wɛ̈t Nhialic. Ayï ŋiɛ̈ɛ̈c ye ɣɛn käk ye moony deet yiic. Ayï lɔn ba la gam ril apɛi tënë Nhialic, lëu ɣɛn ye ba gat yɔ̈ɔ̈k bïk röt nyooŋ tɛ̈ rëër kek thïn. Ku na ciɛ̈n nhiɛ̈r ke ɣɛn ë raan cïn kë ya lëu acïn.

3 Na gam ba käk tɔ̈ ke ɣɛn ëbën tek tënë kɔc ŋɔ̈ŋ, ku gam rot bï ɣɛn cuat mɛɛc, ku na ciɛ̈n nhiɛ̈r ka cïn kë kony tënë ɣa.

4 Nhiɛ̈r ë lɔn bï raan kërac guum ku lir puɔ̈u, acie tiɛɛl ku nhiaam.

5 Nhiɛ̈r acie kuɔ̈ɔ̈c ë wël ku acie cɔɔk ku acie thöök ë puɔ̈u. Raan la nhiɛ̈r acie kërɛɛc cï luɔ̈i ye ë muk nhom.

6 Kɔc la nhiɛ̈r cït nhiɛ̈r kɔc cï gam, aacïï puɔ̈th dhil miɛt tɛ̈ looi kärɛc, ku aa ye yic cɔl aa mit puɔ̈th.

7 Nhiɛ̈r ë ɣo cɔl agum këriëëc ëbën, ku ë ɣo cɔl amuk gamda kuat käk loi röt yiic, ku cɔl ɣo aŋɔ̈th Nhialic ku cuk yit.

8 Nhiɛ̈r ë rëër thïn akölaköl, ku miɔ̈c kɔ̈k cïmën luɛl wɛ̈t Nhialic, ku jam thok kɔ̈k ku ŋiɛ̈ɛ̈c ë käŋ, käkkä ëbën aa rëër ku bïk liu.

9 Rin miɔ̈cdan ye ɣok käŋ ŋic arɛ̈ɛ̈r ke ye abak, ku riɛl ye ɣok wɛ̈t Nhialic luɛɛl a bak aya.

10 Ku na la kë cie abak bɛ̈n, ke kënë abak acïï ben wïc.

11 Ɣɔn ye ɣɛn meth, ɣɛn a ɣa ye jam cïmën meth ku täk cïmën meth, ku ëmën ye ɣɛn raandït, ɣɛn acie bɛn luui cïmën meth.

12 Kë yeku tïŋ ëmën acït mën dhie ye raan rot tïŋ macar la nyin durdur yic. Ku aköl dɛ̈t ɣok aabï këriëëc ëbën tïŋ apath. Ku ëmën ɣɛn acïï këriëëc ëbën ŋic, ku aa ba ŋic ëbën cïmën tɛ̈ ŋic Nhialic ɣa thïn.

13 Ku ëmën gam ku ŋɔ̈th ku nhiɛ̈r aatɔ̈ thïn, ku këdït ke ëbën ë nhiɛ̈r.



14

1 Ee nhiɛ̈r yen adhiɛlkë yiëk wepuɔ̈th apɛi, ku tääukë wepuɔ̈th miɔ̈c ye yök tënë Wëi Nhialic, cïmën miɔ̈cdït kɔc yiëk riɛl bïk wɛ̈t Nhialic luɛɛl.

2 Raan jam thoŋ cïï kɔc kɔ̈k ŋic ë Nhialic yen aye yen jam tënë ye, acie kɔc kɔ̈k rin acïn raan wɛ̈tde deet yic. Ee riɛl Nhialic yen aye yen jam yith cïï ke ŋic.

3 Ku raan wɛ̈t Nhialic luɛɛl ë jam tënë kɔc, ku wɛ̈lke aa kɔc kony ku deetkë kɔc puɔ̈th bïk rëër apath.

4 Raan jam thok cïn kɔc ke piŋ ë yen rot kony yetök. Ku raan wɛ̈t Nhialic luɛɛl, akut kɔc cï gam kony ëbën.

5 Alɛ̈u ba nhiaar tɛ̈ ye wek ëbën jam thok cïn kɔc ŋic ke. Ku anhiaar apɛi bäk la miɔ̈c ye wek wɛ̈t bɔ̈ tënë Nhialic luɛɛl. Rin raan wɛ̈t ë Nhialic luɛɛl aloi këpath apɛi tënë raan ë jam thok cïn kɔc ŋic ke, na cie këya, ka dhil la raan tet wël ye lueel yiic rin bï akut kɔc cï gam kony.

6 Këya, tɛ̈ le ɣɛn bɛ̈n tënë we miɛ̈thakäi cï gam, yeŋö ba kuɔ̈ny we tɛ̈ ye ɣɛn jam thok cïï ke ye piŋ? Acïn këdäŋ. Ku ë bï piath tɛ̈ lëk ɣɛn we wɛ̈t cï Nhialic nyuɔ̈th ɣa, ku tɛ̈ piööc ɣɛn ŋiɛ̈ɛ̈c ë käŋ cï Nhialic gam ɣa.

7 Ku këlä aya, käk cïn yiic wël ye ke piŋ tɛ̈ gut ke cïmën lɔ̈ɔ̈r ku thom, na cïï raan ke gut tɛ̈cït tɛ̈ wïc bï rɔ̈lden nyooth, ke kɔc pïŋ bï kën yen wïc bï looi ŋic këdë?

8 Ku na cïï raan lɔ̈ɔ̈r ë tɔŋ gut tɛ̈cït tɛ̈ ye ŋiɛ̈c ye, ke kɔc bï röt guiir këdë bïk la tɔŋ?

9 Ku këlä aya, bï raan dɛ̈t wɛ̈t lɛ̈k kɔc ë thok kɔ̈k deet yic këdë tɛ̈ cïï yen la gɛi? Yïn abï ciɛ̈t raan jam alir yic ë path.

10 Thok juëc cïï thöŋ aatɔ̈ pinynhom, ku acïn thoŋ töŋ cïï këde ye deet yic.

11 Ku na cä thoŋ jiɛɛm raan ye deet yic, ke raan jam ë thoŋ kënë ë raan kuat dɛ̈t tënë ɣɛn, ku ɣɛn ë raan kuat dɛ̈t tënë ye.

12 Ku cït lɔn wïc wek ye apɛi bäk riɛl ye Wëi Nhialic gäm kɔc yök, dhiɛlkë them kam käkkɔ̈k yiic ëbën bäk riɛl ye ke kɔc cï gam kony, kuany.

13 Këya, raan jam thoŋ cïï kɔc kɔ̈k ye deet yic, adhil röök bï la riɛl teet yen wël ye lueel yiic.

14 Rin na rɔ̈ɔ̈k këlä aya thoŋ cä ŋic, ke Wëi Nhialic arɔ̈ɔ̈k aya ɣapuɔ̈u, ku nhiamdiɛ̈ acïn këpuɔth looi.

15 Na ye tɛ̈de kan, ke yeŋö ba dhiɛl looi? Ɣɛn abï röök ku wak ɣapuɔ̈u ku nhiamdiɛ̈ kedhie.

16 Tɛ̈ leec yïn Nhialic yïpuɔ̈u ë rot, thoŋ kuc raan dɛ̈t bï röök ya gam këdë, “Yenakan.” Rin kuc yen kë ye lueel?

17 Na cɔk lɛcdun tënë Nhialic piath apɛi, ke yïn acie raan dɛ̈t ë kony acïn.

18 Ɣɛn alec Nhialic rin ye ɣɛn jam thok juëc cïï ŋic wär ɣɛn we ëbën.

19 Ku tɛ̈n amat kɔc cï gam, aya wïc apɛi ba jam wël lik lëu bï ke deet yiic rin bï ɣɛn kɔc kɔ̈k piɔ̈ɔ̈c, tɛ̈n tɛ̈ bï ɣɛn jam wël juëc cïn kɔc ë ke piŋ.

20 Miɛ̈thakäi, kɔc cï gam, pälkë kë ye wek tak cïmën mïth. Yakë tak cïmën kɔc cï nhïïm bak ku bäk gup ciɛ̈n awuɔ̈c cïmën mïthkor cïn awuɔ̈c yekë looi.

21 Acï gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Ɣɛn abï kɔc ë jam thok cïn kɔc ŋic keek cɔl ajam tënë kackiɛ̈, ku na cɔkkë looi këya, ke keek aa ŋot ke cïï wɛ̈tdiɛ̈ bï piŋ.” Acï Bɛ̈ny lueel.

22 Këya, miɔ̈c ye kɔc jam thok kɔ̈k, acie kïn kɔc cï gam, ee kïn riɛl Nhialic nyuɔɔth tënë kɔc këc gam. Ku miɔ̈c ye wɛ̈t Nhialic luɛɛl, ee kë ye kɔc cï gam kony, acie kë ye kɔc këc gam kony.

23 Na mat kɔc cï gam kenhïïm ëbën ku rekkë jam yic thok cïï thöŋ, ku bɔ̈ kɔc këc käŋ deet ku kɔc këc gam, ke cïk bï lueel lɔn cï jɔŋrac ke dɔm?

24 Ku na bɔ̈ kɔc këc käŋ deet ku kɔc këc gam, tɛ̈ lëk wek kɔc wɛ̈t Nhialic, ka bï raan yök ë rot lɔn le yen guɔ̈p adumuɔ̈ɔ̈m tɛ̈ piŋ yen ë wëlkä. Abï wël cï piŋ cɔl aŋic kë cï wuɔ̈ɔ̈c.

25 Ku wɛ̈t Nhialic abï käkken ye tak yepuɔ̈u cɔl aŋic kɔc kɔ̈k. Ku abï yenhom guɔ̈t piny ku door Nhialic ku lueel, “Nhialic arɛ̈ɛ̈r kek we ayic!”

26 Yeŋö ba jäl lueel miɛ̈thakäi cï gam? Tɛ̈ mɛt wek wenhïïm bäk Nhialic door, raan tök ee waak ket ku piɔ̈ɔ̈c ŋɛk. Ku luel raan dɛ̈t käk cï nyuɔ̈th ye, ku war raan dɛ̈t wɛ̈t cï lueel ë thoŋ dɛ̈t yic. Käkkä aaye looi ëbën bïk akut kɔc cï gam kony.

27 Kɔc jam weyiic ë thok kɔ̈k cïï ŋic tɛ̈ mɛt wek wenhïïm, acïï kɔc karou ayï kɔc kadiäk wan thook. Wek aa dhil ŋɛk ajam ë ŋɛk cök, ku raan war wɛ̈tdun lɛ̈kkë kɔc yic, adhil tɔ̈ thïn.

28 Ku na liu raan war thok yic, ke raan jam thoŋ cie piŋ kɔc kɔ̈k abit ku jiɛɛm yepuɔ̈u ë rot tënë Nhialic.

29 Calkë kɔc karou, tɛ̈dë kɔc kadiäk cï Nhialic gäm wɛ̈tde, aa lëk kɔc. Ku kɔc kɔ̈k akut, kɔc cï gam aa bit bïk kë luel döt yic kepuɔ̈th.

30 Ku na bïï Nhialic wɛ̈t raan cï nyuc amat yic puɔ̈u, ke raan jam akääc.

31 Calkë raan tök aye jam ku ben ŋɛk la yecök, rin bï raan ëbën piɔ̈ɔ̈c ku deet ë puɔ̈u.

32 Raan jam, lëk kɔc wɛ̈t Nhialic adhil ŋic yenhom bï kɔ̈ɔ̈c ku ben raan dɛ̈t päl jam,

33 rin awïc Nhialic buk aa jam ke ŋɛk ë ŋɛk cök, ku cuk ye tëër ë kamkua. Tɛ̈ mɛt akut kɔc cï gam yenhom tɛ̈den ye kek röök thïn,

34 ke diäär aacïï päl bïk jam. Keek aa dhil biɛt ku pïŋkë. Aa dhil tɔ̈ röör cök cït tɛ̈ yeku yɔ̈k ye ke cï gɔ̈t löŋ kɔc Judeo yic.

35 Na le kë wïckë bïk deet yic, ka dhil rɔ̈ɔ̈rken thiëëc tɛ̈ cï kek dhuk baai. Rin acïï path bï tik jam amat akut kɔc cï gam yic.

36 Nadë ke ye wek we bïï wɛ̈t ë Nhialic thïn? Nadë ke ye we wepɛ̈c yen bïï yen?

37 Na ye raan tak lɔn ye yen raan käk Nhialic tïŋ, tɛ̈dë ke ye Wëi Nhialic nyuɔ̈ɔ̈th, ka dhil ŋic lɔn käk gät ke aa käk bɔ̈ tënë Bɛ̈ny.

38 Na ye käkkä dhɔ̈l yiic, ke duɔ̈kkë ye kuɛ̈ɛ̈c nhom.

39 Këya, miɛ̈thakäi cï gam, tääukë wepuɔ̈th käk bï Nhialic nyuɔ̈th we yiic bäk ke aa lɛ̈k kɔc, ku duɔ̈kkë kɔc kɔ̈k cï gam jam thok kɔ̈k, ye gël bïk cïï jam.

40 Wek aa dhil këriëëc ëbën looi dhël la cök.



15

1 Ëmën miɛ̈thakäi cï gam, wek aa ba bɛn lɛ̈k rin Wɛ̈t Puɔth Yam ya lɛ̈k we, wɛ̈t cäk yök ku yen cäk gam wepuɔ̈th ëbën.

2 Wɛ̈t ya lɛ̈k we, ku yen bï we luɔ̈k aya tɛ̈ muk wek ye cït tɛ̈ cï ɣɛn ye lɛ̈k we thïn, ka bï ciɛ̈n wɛ̈t puɔth cäk gam, tɛ̈ cïï yen ye yic.

3 Ɣɛn acï wɛ̈t thiek yic apɛi yök ku lɛ̈k we. Wɛ̈t cï Raan cï lɔc ku dɔc thou rin adumuɔ̈ɔ̈mkua. Cït tɛ̈ cï gät ye athör thɛɛr wël Nhialic yic.

4 Acïk thiɔ̈k ku yeen acï Nhialic jɔt thou yic nïn kadiäk cök bï bɛn pïr, cït tɛ̈ cï gät ye athör thɛɛr wël Nhialic yic.

5 Ku nyuth rot Pïtɛr ku jɔl atuuc kathiäär ku rou.

6 Ku ben rot nyuɔɔth tënë kɔc juëc wär kɔc buɔt kadhiëc, kɔcken ye buɔɔth cök, kɔc ŋot ke pïïr kɔc juëc, cɔk alɔn cï kɔc kɔ̈k thou.

7 Ku ben rot nyuɔ̈th Jemith ku jɔl rot bɛn nyuɔ̈th atuuc ëbën.

8 Ku jɔl rot nyuɔ̈th ɣɛn ciëën cïmën raan lök dhiëëth ciëën.

9 Rin ë ɣɛn akoor tënë atuuc ëbën, aya yök acïï path bï ɣɛn a cɔɔl ɣɛn atuuc rin ɣɛn acï kɔc akut, kɔc cï gam jöör, ku cal ke aa gum apɛi.

10 Ku dhëëŋ ë Nhialic acä cɔl acït kënë akölë. Ku dhëëŋ cï gäm ɣɛn akëc nhom dɛɛr piny. Ɣɛn acï luui apɛi luɔi wär ɣɛn atuuc kɔ̈k, ku acie riɛldiɛ̈ ë rot, ee miɔ̈c cï Nhialic gäm ɣa yen alëu ɣɛn ë luɔi kënë.

11 Këya, na ye wɛ̈t kënë yen ya lɛ̈k kɔc, tɛ̈dë ke ye yen lëk atuuc kɔ̈k kɔc aya, ke yen ë wɛ̈t töŋ le ɣok tueŋ ke lëkku kɔc, ku ë yen acäk gam.

12 Na ye lɛ̈k kɔc lɔn cï Nhialic Raan cï lɔc ku dɔc jɔt thou yic, ke yeŋö ye kɔc kɔ̈k ë kamkun ye lueel lɔn cïï kɔc cï thou bï jɔt bïk bɛn pïr?

13 Na ye wɛ̈t yekë lueel yic, lɔn cïn yen raan cïï jɔt ë thou yic, ke Nhialic akëc Raan cï lɔc ku dɔc jɔt ë thou yic aya.

14 Ku na Raan cï lɔc ku dɔc këc jɔt raŋ yic, ke wɛ̈t yeku lɛ̈k kɔc ku gamdun tënë Raan cï lɔc ku dɔc acïn wɛ̈tde yic.

15 Ku dɛ̈t aya abï nyooth lɔn lueel ɣok lueth rin Nhialic, rin acuk lueel lɔn cï yen Raan cï lɔc ku dɔc jɔt thou yic. Ku na ye yic lɔn këc kɔc cï thou jɔt bïk bɛn pïr, ke Nhialic akëc Raan cï lɔc ku dɔc jɔt thou yic.

16 Rin na këc kɔc cï thou jɔt, ke Raan cï lɔc ku dɔc akëc jɔt aya.

17 Na Nhialic këc Raan cï lɔc ku dɔc jɔt thou yic, ka cïn kë kuny gamdun we tënë Raan cï lɔc ku dɔc, ku adumuɔ̈ɔ̈mkun aa ŋot ke këc päl piny.

18 Na Raan cï lɔc ku dɔc këc jɔt thou yic, ke wɛ̈tde yic aya, abï ciɛ̈t lɔn cï kɔc cï gam ku aacï thou, aa kɔc ŋot ke rɛ̈ɛ̈r adumuɔ̈ɔ̈m yic.

19 Na yeku ŋɔ̈ɔ̈th lɔn bï Raan cï lɔc ku dɔc ɣo kony pïr akölë yic ë rot, ku acie pïr akölriëëc ëbën, ke ɣok aabï kuat raan tɔ̈ pinynhom ëbën yic ŋɛɛr ë riɛnkua.

20 Ku yic ë kë cï Nhialic Raan cï lɔc ku dɔc jɔt thou yic bï nyuɔɔth lɔn bï yen kɔc cï thou jɔt aya.

21 Cïmën ye kɔc thou rin këwäär cï raan tök looi, ke kɔc aabï röt jɔt thou yic aya rin kë cï raan dɛ̈t looi.

22 Cïmën wäthɛɛr ye kɔc thou rin ye kɔc tök kek Adam, ke yeen aya kɔc aabï jɔt bïk pïr rin cï kek mat kek Raan cï lɔc ku dɔc.

23 Ku ŋɛk abï la akölden bï ye jɔt thou yic. Raan cï lɔc ku dɔc yen acï kaŋ jɔt thou yic, ku kacke aabï jɔt aköl le yen dhuk.

24 Ku thök ë piny abï jäl bɛ̈n, ku Raan cï lɔc ku dɔc, abï jak ril pinynhom kek kacken rac ëbën, ku gɛm Bääny tënë Wun Nhialic.

25 Rin Raan cï lɔc ku dɔc adhil mac ɣet aköl bï Nhialic kɔc ater ëbën göök ku bïï ke yecök.

26 Raan ater bï jäl göök ciëën ee thou.

27 Acï gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Nhialic acï këriëëc ëbën tääu yecök.” Alëu bï deet yic lɔn, këriëëc ëbën, ye lueelkä, Nhialic guɔ̈p aliu ë käkkä yiic rin ee yen Raan cï lɔc ku dɔc looi bï käŋ mac ëbën.

28 Ku na cï këriëëc ëbën tääu Raan cï lɔc ku dɔc cök, ke yeen nhom yen Raan cï lɔc ku dɔc abï rot tääu Nhialic cök, yen raan këriëëc ëbën looi bïk tɔ̈ yecök, ku Nhialic yen abï këriëëc ëbën jäl mac.

29 Takku ëmën kɔc ye muɔɔc nhïïm rin kɔc cï thou. Yeŋö yakë ŋɔ̈ɔ̈th? Ye këpiath ŋö ye kɔc ye muɔɔc nhïïm rin kɔc cï thou looi tɛ̈ cïï Nhialic kɔc cï thou ë jɔt bïk bɛn pïr?

30 Na cïï kɔc cï thou röt ë bɛn jɔt, ke yeŋö ye ɣok ɣonhïïm rääm akölaköl kë ye ɣok thou yök thïn.

31 Miɛ̈thakäi cï gam, thou ë ɣa tiɛɛt piny akölaköl. Ɣɛn akuëëŋ, ɣɛn aluel yic rin ee kënë ë nhiaamdiɛ̈ ë riɛnkun, lɔn cï ɣok röt mat kek Raan cï lɔc ku dɔc Jethu Krïtho Bänyda, ee piɛ̈rda yic.

32 Yeŋö ca yök thïn wäär thɛ̈r ɣɛn kek kɔc cït lääi Epethuth? Na kɔc cï thou cie jɔt bïk bɛn pïr, ke ɣo mïthku ku dëkku, nhiäk ɣok aabï thou.

33 Duk rot cɔl amär, “Na ye cath ke kɔc rɛc, ka rɛc yï ba ciɛ̈t ke.”

34 Yakë ŋiɛ̈c tak ku pälkë dhɔ̈lkun adumuɔ̈ɔ̈m. Ee yär guɔ̈p rin kɔc kɔ̈k weyiic aa kuc Nhialic.

35 Raan dɛ̈t abï thiëc ëlä, “Bï Nhialic kɔc cï thou jɔt këdë bïk bɛn pïr? Ye guɔ̈p yïndë bï tɔ̈ ke ke?”

36 Yeŋö thiëc wek këlä! Tɛ̈ com yïn käu, ku cïï yic kɔŋ pät bï ciɛ̈t kë cï thou ka cïï cil.

37 Ku kë ye com ë käu ë path cïmën käu ë rap ku käk kɔ̈k, acie kool rap yen ye com bï bɛn dït.

38 Nhialic ë käu gäm guɔ̈p cï lɔ̈c ye. Ee kuat käu gäm guɔ̈pden path ke ye.

39 Gup käk pïr ëbën aacïï thöŋ. Kɔc aa la guäpden ë röt, lääi aa la guäpden ë röt, diɛt aa la guäpden ë röt, ku rec aa la guäpden ë röt aya.

40 Ala gup tɔ̈ nhial ku gup tɔ̈ pinynhom, ku dhëëŋ rɛ̈ɛ̈r kek gup tɔ̈ nhial acïï rɛ̈ɛ̈r ke gup tɔ̈ pinynhom.

41 Akɔ̈l ala dhɛ̈ɛ̈ŋde ë rot, pɛɛi ala dhɛ̈ɛ̈ŋde ë rot ku kuɛl aa la dhɛ̈ɛ̈ŋden ë röt. Ku kam ë kuɛl, kuɛl kɔ̈k aa la dhɛ̈ɛ̈ŋden ë röt aya.

42 Abï ciɛ̈t ë kënë tɛ̈ le Nhialic kɔc cï thou jɔt bïk pïr. Tɛ̈ cï guɔ̈p thiɔ̈k ka dhiäth bï ya tiɔp, ku tɛ̈ jɔt ye, ka cïï ben thou ku cïï ben dhiäth.

43 Tɛ̈ cï guɔ̈p thiɔ̈k, ka cï riääk ku cïn dhëëŋ ku riɛl. Tɛ̈ jɔt Nhialic ye, ka bï dhëŋ ku ril.

44 Tɛ̈ cï ye thiɔ̈k, ke ye guɔ̈p pinynhom tɛ̈n, tɛ̈ jɔt ye, ka bï ya guɔ̈p ye Wëi Nhialic gäm pïr. Cït lɔn tɔ̈ guɔ̈p pinynhom thïn, guɔ̈p pan Nhialic atɔ̈ thïn aya.

45 Rin acï gɔ̈t athör thɛɛr wël Nhialic yic ëlä, “Raan tueŋ Adam ëcï cak ku bï pïr, ku Adam ciëën ë pïr wëi gam.”

46 Acie guɔ̈p pan Nhialic yen kɔŋ bɛ̈n ë guɔ̈p pinynhom.

47 Adam tueŋ ë cak ë tiɔp, ku Adam dɛ̈ɛ̈të ë bɔ̈ nhial.

48 Kɔc pinynhom aa thöŋ kek raan wäär cak tiɔp, ku kɔc ë kɔc nhial aa thöŋ kek raan bɔ̈ nhial.

49 Ëmën ɣok aa thöŋ kek raan cï looi ë tiɔp, ku aköldä ɣok aabï thöŋ kek raan bɔ̈ nhial.

50 Miɛ̈thakäi cï gam, awiëc bäk ŋic lɔn gupkuan la yiic adiɔ̈ŋ ku riɛm aabï riääk piiny raŋ yic. Aacïï röt bï mat ë bääny Nhialic yic, bääny rɛ̈ɛ̈r thïn akölriëëc.

51 Wek aa ba lɛ̈k kë cäk ŋic thɛɛr ku bäk deet yic ëmën. Acie ɣo ëbën ɣok bï thou, ɣook ëbën ɣok aabï yiëk guɔ̈p ë yam.

52 Abï rot looi kaam thïn koor ë path. Tɛ̈ piŋ këcït kaŋ yic aköldä thöök piny, Nhialic abï kɔc cï thou jɔt bïk pïr. Ɣok aabï waar ëbën buk cïï ben thou.

53 Gupkuan cï thou ku riëëkkë ë raŋ yic, aabï waar gup cie thou, gup cie riääk raŋ yic. Ku ɣok kɔc pïr ɣok aabï gäm gup cie thou.

54 Tɛ̈ le kënë rot looi, gupkuan ë thou ku riëëkkë aabï waar bïk cïï ben aa thou, ke wël Nhialic cï gɔ̈t thɛɛr aabï kenhïïm jäl tiɛɛŋ, “Riɛl ë thou acïï liu, thou acï göök papot!”

55 “Yïn thou, riɛldu ako? Yïn thou, riɛldun yïn ɣo göök ë yïn kɔc nɔ̈k ako?”

56 Thou ee riɛlden yen kɔc nɔ̈k yök tënë adumuɔ̈ɔ̈m, ku adumuɔ̈ɔ̈m ee riɛlde yök tënë löŋ.

57 Ɣok aa dhil Nhialic leec, rin cï yen ɣo cɔl ayök riɛl ye ɣok adumuɔ̈ɔ̈m ku thuɔɔu tiaam, rin kë cï Bänyda Jethu Krïtho looi.

58 Këya, miɛ̈thakäi cï gam, muɔ̈kkë gamdun apath guɔ̈ɔ̈mkë. Yakë luui akölaköl rin Bɛ̈ny, rin aŋiɛckë acïn kuat luɔi yakë looi rin Bɛ̈ny bï nhom kaŋ dɛɛr piny ë path.



16

1 Awiëc ba jam rin wëëu wiëckë bäk ke juaar rin bï wek kɔc cï gam Judia kony. Wek aa dhil kë ca lëk akuut kɔc cï gam Galatia looi.

2 Ŋɛk ë kamkun adhil wëëu atɔ̈ɔ̈u tɛ̈cït tɛ̈n akuënden bï lëu aköl Nhialic thok ëbën, rin bï ciɛ̈n wëëu ben kuɔ̈ɔ̈t yiic aköl bï ɣɛn bɛ̈n.

3 Na la bɛ̈n ke ɣɛn abä athöör gäm kɔckun cäk kuany, ku lɛ̈k kɔc Jeruthalem lɔn kɔckä aa kɔc ɣɛ̈th wëëu cïk juaar tënë we.

4 Na pɛth tënë ɣa ba la Jeruthalem, ke kek aabï cath ke ɣa.

5 Ɣɛn abï jäl bɛ̈n tënë we tɛ̈ cï ɣɛn kaŋ tëëk Mathedonia, rin aca guiir ba tëëk thïn.

6 Aya yök ɣɛn abï lɔ̈k ɣa la rëër kek we, tɛ̈dë ɣɛn abï rut thöl, ku wek aa bä kuɔny la kɛnydiɛ̈ yic kuat tɛ̈ le ɣɛn thïn.

7 Acä wïc ba we tïŋ ë path ëmën ku bar tueŋ. Aya ŋɔ̈ɔ̈th ciɛ̈t ɣa bï rëër apɛi kek we tɛ̈ pɛ̈l Bɛ̈ny ye bï rot looi.

8 Ɣɛn abï rëër Epethuth ë tɛ̈n ɣet aköl Yan Ayup cïn yic luɔu,

9 rin ɣɛn ala kë luɔɔi ke dït tɛ̈n apɛi, cɔk alɔn cïï kɔc juëc kë luɔɔi wïc.

10 Na bɔ̈ Timothï, ke nyuɔ̈thkë ye lɔn acïn kë bï ye cɔl ariɔ̈c tɛ̈ rëër yen kek we, rin alui rin Bɛ̈ny cïmën luui ɣɛn rin Bɛ̈ny aya.

11 Acïn raan ë kamkun yɔ̈ŋ Timothï guɔ̈p. Kuɔnykë bï dhɔ̈lde tëëk apath bï dhuk tënë ɣa ke puɔl guɔ̈p, rin aŋääth bï dhuk kek miɛ̈thakäi cï gam luui ɣok ke ë tök.

12 Ëmën, rin wämääth Apolo, aca ya yɔ̈ɔ̈k bï la tënë we kek miɛ̈thakäi kɔ̈k cï gam. Ku acïï wïc bï la tënë we ëmën, aŋot bï la tɛ̈ lëu yen rot.

13 Tiëërkë nhïïm, kääckë ë cök gamdun yic, duɔ̈kkë riɔ̈c, riɛlkë puɔ̈th.

14 Wek aa dhil këriëëc ëbën looi kek nhiɛ̈r wepuɔ̈th.

15 Wek aa ŋic Ithipanath kek kacke, kek aa kɔc ke kɔŋ wɛ̈t Nhialic gam pandun Akaya ku yekë luui apɛi rin kɔc ë Nhialic. Wek aa läŋ, miɛ̈thakäi,

16 bäk kɔc cït käkkä theek ku raan dɛ̈t rot mät thïn bï luui kek ke.

17 Ɣɛn amit puɔ̈u rin cï Ithipanath ku Portunato ku Akaikuth bɛ̈n, keek aacï bɛ̈n luui nyiɛndun wäär liiu wek.

18 Rin aacä bɛn cök puɔ̈u ku we aya. Dhiɛlkë wɛ̈t ye kɔckä lueel piŋ.

19 Akuut kɔc cï gam wun Athia aa we tuɔ̈c miäthden, Akuila ku Prithkila ku akuut kɔc cï gam mat panden, aa we tuɔ̈c miäthden apɛi rin Bɛ̈ny.

20 Miɛ̈thakäi cï gam tɔ̈ ë tɛ̈n aa we muɔ̈ɔ̈th. Miäthkë röt ë kamkun muɔ̈th kɔc cï gam.

21 Ee ɣɛn Paulo ɣɛn agät ë muɔ̈th kënë ë ciɛɛndiɛ̈.

22 Kuat raan cïï Bɛ̈ny nhiar abï kërac yök. Bänyda, bäär!

23 Bï dhëëŋ Bänyda Jethu rëër ke we.

24 Nhiɛ̈rdiɛ̈ arɛ̈ɛ̈r kek we ëbën rin Jethu Krïtho.



AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE