1 Corinthians

1

1 Min Pl nba ki Yiisa Masia yiinin a n teen u toomii Yennu loomm ni, min nan ti naa bik Sosenes sbin gbou na 2 ki teen yimm Yenweira nba be Korint doo ni, yimm nba ki Yennu yiini a yii tee u popeenn damm na, yimme tee u yab ki taa nan Yiisa Masia, ki pukin niib nba be siaminba kur ki jiantir ti Yomdaan Yiisa Masia; e tee bi Yomdaan, ki mun bia tee ti Yomdaan na. 3 Ti Baa Yennu nan ti Yomdaan Yiisa Masia ninkpabau nan parmaasir-ii be nani. 4 N teen Yennu niipoouk yoo kur i paak, nan waa turi sommir Yiisa Masia paak na, 5 kimaan i la bonsiar kur i pinpakit ni, nan i minu ni, u boore. 6 Masia labaar nba ki ti din wanni na, i gaarir fanuwa. 7 Li paak, i ki pt Yennu Seyee piinii na yenn gbaa, nan yaa guu daar nba ki ti Yomdaan Yiisa Masia tan saa jen na. 8 U sii guui nan ti Yomdaan Yiisa Masia jenu daar ma, ki i tan kii mk biiti. 9 Yennu-i yaa u saa tun linba, u tuun anne. U yiinie a yimm nan u bik ti Yomdaan Yiisa Masia-ii mk mtaauk nan leeb. 10 N naa waas, n barimie ti Yomdaan Yiisa Masia sann ni, a yin taan mb, ki mnik daa be i sinsuuk ni, ki yii taa myemmk nan dudukyennk. 11 N naa waas, Kloe aatesiab betin a i mk mnik nan leeb. 12 Linba ki n yeen na tee a i siab yaa bi tee Pl yabe, ki leeb mun yaa bi tee Apolos yabe, ki siab mun bia yaa bi tee Piita yabe, ki yemm mun yaa bi tee Masia yabe. 13 Masia ma bkit bkite-e? Bi din kpaa min Pl dapunpunn paak i paaki-i? koo bi wuri Yennu nyunwuru min Pl sann paake-e? 14 N teen Yennu niipoouk nan maa ki wur i s Yennu nyunwuru na, see Krispus nan Gayus. 15 Li paak, s kan fit yet a bi wur Yennu nyunwuru n sann ni. 16 N bia wur Stefanas aateeb Yennu nyunwuru, aan n ji ki tian maa wur wunba ki pukini. 17 Kimaan Masia ki tumin a n tan wur niib kaa; aan u tumin a n tan mnt u baranii nae. Li ki tee a n jikit nisaarik mir kaa ki mntiri; mi-i bonni tuun nna, li bo saa te ki Masia nba kpo dapunpunn paak na, u kuun n teen yanna. 18 Binba bot Yennu snu ni na jii Masia kuun dapunpunn paak labaar na ki li tee yanne, aan timm nba tinn na mi nan li tee Yennu pae. 19 Li sb Yennu gbou ni a u yet a, “N saa biir yandamm minu na ki te ki bannteeb bannu na n biar yann.” 20 Li paak, tingbou na yandamm nan bannteeb nan mndamm na be lee? Yennu te ki tingbou na yanfoon teen yanna. 21 Yennu nba mk yan na te ki tingbou na teeb yan kan fit te ki niib n bann. Li paak, ki u te ki binba teen Yiisa yada na tinn, jatii labaar nba ki ti mntir ki teen niib na paak. 22 Juu teeb loon bin la bakitnau toonaewa ki fit teen yada, ki Griik teeb mun loon yan. 23 Timm arin mntir ki wantib biainba ki Masia kpo dapunpunn paak nae, ki maan ma dont Juu teeb wutoa, ki bia tee jatmaan ki teen binba ki tee Juu teebi. 24 Juu teeb nba ki Yennu gannib na, nan binba ki tee Juu teeb ki Yennu bia gannib na arin mi nan Masia kuun labaar na tee Yennu pa nan u yame. 25 Linba ki Yennu tuun ki nisaarik jiir ki li tee jatii na, li mk yan ki gar nisaarik yan; ki linba ki Yennu teen ki nisaarik dukii a li ki mk pa na, aan li mk pa ki gar nisaarik yar. 26 N naa waas, dukint man yaa din tee biainba, yoo nba ki Yennu yiinii na. Nisaarik minu ni, i waaminnae din mk yan, koo pa, koo ki tee nijaana. 27 /Naan Yennu-e gann binba tee jatit tingbou na teeb boor, a wun te ki yandamm n di fei; ki bia gann tatimm tingbou na teeb boor, a wun te ki pa damm n di fei. 28 Yennu-e gann tarii, nan binba ki mk nyt, nan binba ki tee siar, a wun teen linba ki niib dukii a li mk nyt na yann. 29 Yennu teen nnae a s daa nyu bara u tnn. 30 /N Yennu-e taan timm nan Yiisa Masia ki u tee ti yan. U paake ki Yennu nyinnit daabisin ni, ki yet a ti tee niamm u boor, ki ji tee u niib. 31 Li paak, ii tuun linba sb Yennu gbou ni na a, “Wunba faa parbiir, li an ki wuu faa parbiir linba ki Yennu tun paake.”

2

1 N naa waas, maa din baar i boor ni na, n din ki mntir Yennu labaar na ki teeni nan mmant koo nisaarik minu kaa. 2 /Naan maa din be nani na, n din ki mk duduksiat ki pukin Yiisa Masia nan u dapunpunn paak kuun na po. 3 Maa baar i boor yoo nba, n din chke, ki jamaanii nan jijekit soorin. 4 N ki pak labaar ma nan minu nba saa ma niib kaawa ki bin sakiri, aan n pake ki Yennu Seyee na wann u pa. 5 Yaa teen Yiisa Masia yada na, li ki tee nisaarik yan paak kaa, aan li tee Yennu pa paake. 6 Mammm, ti piak nan yame ki teen binba ki bi para chee Yiisaweiu ni na. Li ki tee tingbou na niib yan, koo tingbou na pa damm nba ki bi panii saa teen yann na kaa. 7 Yan nba ki ti piak na tee Yennu woonin ni yan nba wooe ki nir ki mi, linba ki Yennu d gann a wun donnit, ki s durinya daa din ki nan na. 8 Tingbou na yudamm s kaa ki mi yan na. Bi-i bonni mir, bi din bo kan kpaa ti Yomdaan, wunba yen paku kura na dapunpunn paaki. 9 Li sb Yennu gbou ni a: “Linba ki nir ki la, ki bia ki gbati, linba ki nir ki dukin a li saa fit teen na, anne ki Yennu teenir siir ki guun binba loon na.” 10 /Nanne ki Yennu Seyee na te ki ti bannir, kimaan Seyee na mi bont kur, nan Yennu woonin ni maan gbaa. 11 Nisaarik seek nba be u ni na kuuke mi nisaarik dudukit. Nnae mun, s ki mi Yennu dudukit see Yennu Seyee na k. 12 Seek nba ki ti gaar na, u ki tee tingbou na seek kaa, aan u tee Yennu Seyee nba saa te ki tin bann piinii nba ki u turit nae. 13 Li paak, ti ki piak maan nba tee nisaarik yan wannu; aan ti piak linba ki Yennu Seyee wantit, ki bia want Yennu barmnii ki teen niib nba ki Yennu Seyee be bi ni nae; 14 aan wunba ki mk Yennu Seyee ma, li y ki gaan Yennu Seyee na maami, kimaan li tee jatiie ki tur, ki u kan bann li paaki, kimaan li bannu nyi Seyee na nie. 15 Ki wunba mk Seyee na bant bona kur paake, aan nir kan fit bann wunba mk Seyee na binbe ni, 16 nan laa sb Yennu gbou ni a: “/Nmee mi Yennu dudukit ki saa makit?” /Naan timm arin mk Masia dudukit.

3

1 N naa waas, li tee mniie, n din ki fit pak ki turi nan maa din bo saa pak ki tur niib nba mk Yennu Seyee na; n din pak ki turi nan maa bo saa pak tur tingbou na teeb nae, ki i binbe bia tee nan waas binbe nae Masia snu ni. 2 N mnti biime, li ki tee jekpakira kaa, kimaan i ki ja nanni. Mtana gbaa i bia lek daa ki ja nanni, 3 kimaan i binbe bia daa tee nan tingbou na niib binbe nae; kimaan funfunn nan mnik-u be i sinsuuk ni, i ki waa tingbou na niib binbe kaa-a? 4 Ki s-i yet a u tee Pl ye, ki l mun yet a u tee Apolos ye, ann i ki tuun nan tingbou na niib na kaa-a? 5 /Nmee tee Pl-i, ki mee mun tee Apolos-i? Ti kpan tee Yennu toontunna nba din te ki i sak Yiisa mb nae. Ti kur na tuun toona nba ki ti Yomdaan turit a tii tuume. 6 Min din bur bonbooriie, ki Apolos mun maant nyun, aan Yennu-e te ki li pia kpaat. 7 Wunba bur nan wunba maant nyun arin ki tee siari; Yennu-e tee siar, kimaan e te ki li kpaatir. 8 Bkitu kaa wunba buur nan wunba maant nyun na sinsuuk ni. Yennu-e saa turib nyt, baa tun linba na paak. 9 Ti lakin tuun ki teen Yennu-e. I tee nan Yennu kpaab nae, ki bia tee nan Yennu diiuk na. 10 Yennu nba sommin biainba na paak, n tee nan tanmaaan nae, ki piin fiakir, ki s mun maa tnt li paak. /Naan wunba kur maa ki tnt li paak, wuu mi. 11 Yennu din jii Yiisa Masia ki u tee fiakire, ki fiaksiar ji kaa ki s saa fit piinii. 12 Siab saa jii salimae, koo nabint, koo tanchincheena, ki maa fiakir ma paak; siab mun saa jii daate, koo mt, koo kaka, ki chaan fiakir ma paak. 13 Masia baaru daar ma nie ki s kur toona nba tee biainba tan saa nyi paanu. Muue tan saa bikin s kur toona ki fiit wann laa tee biainba. 14 Muu-i kii dii linba ki nir maa tn fiakir ma paak na, ann arin u saa la nyta. 15 Wunba yar dii muu, u saa k li nyta, aan u m arin saa tinna, ki li sii tee nan u chiar nyii muu ni nae. 16 I tee Yennu diiuko, ki Yennu Seyee be i ni; i ki mi nna-a? 17 Li paak, wunba biir Yennu diiuk, Yennu mun saa biir li ywa. Kimaan Yennu diiuk tee diyeee; ki yimme tee diiuk ma. 18 S daa kpann u mi. S-i be i sinsuuk ni ki dukii nan u tee yandaane tingbou na binbe ni, li an wun kpant u m jatuk ki set teen yandaan. 19 Linba ki tingbou na teeb dukin ki li tee yan na, li tee jatiie Yennu boor, nan laa sb Yennu gbou ni a, “Yennu biir yandamm bannu,” 20 ki bia sb leer boor a, “Ti Yomdaan mi nan yandamm dudukit tee yanne.” 21 Li paak, s daa mk dont-n-m nisaarik paaki. Siar kur tee i yare; 22 min Pl, nan Apolos, nan Piita, nan tingbou na, nan manfoor, nan kuun, nan mtana, nan yoo nba baat na, yimme yen linba na kura. 23 Ki Masia mun yeni, ki Yennu mun yen Masia.

4

1 /Nann ii jiit ki tii tee Masia toontunna nba ki Yennu gann ki guunit u woonin ni maan na. 2 Li paak, linba tee majaann tee nnae, li an ki toontunn-ii tuun nan barmnii. 3 /Naan li-i tee ki i bu n buut nan nisaarii nba tuu bu bi leeb buut na, n baka kaa; n ki bu n m buut gbaa. 4 N nk ni yeene, aan li ki want a n ki tuun biiti, aan ti Yomdaane tee wunba bu n buut. 5 Li paak, i daa bu s buut mtana, kii guu yoo nba ki ti Yomdaan tan saa baar na, e tan saa jii linba be bunbnn ni ki wannir paanu ni, ki fiit para ni maan paanu ni. Li yooe, s kur tan saa la u nyt nba tee linba Yennu boor. 6 N naa waas, i paake ki n bikin linba na kur ki tur n m nan Apolos, a yii tumii ti boor ki wei Yennu gbou nba wann biainba na bonann, ki s daa dont u m ti yen paak ki gaar l na. 7 /Nmee tura saakatuk leeb ni? Yennu kaa tura linba kur ki a mk na-a? Ki bee teen ki a dont a m, ki li tee nan linba ki a mk ma ki tee piinii kaa na? 8 I po mk linba kur ki i looni-i? I po teen gordamma-a? Taa lek ki tee kpanbara na, aan i tee kpanbara-a? N sunman ki i set tee kpanbarae, ki timm nan yimm n taan kii tee kpanbara. 9 Min yaa boor, n dukin nan Yennu gann timm nba tee toomiinba na ki ti tee tariie, ki tee nan niib nba ki bi saa kpib paanu ni, ki teemm yaarlituk niib, ki tingbou na teeb kur nan malakanba gorii nae. 10 Ti tee jatite Masia paak, aan yimm arin tee yandamme Masia snu ni; ti ki mk pa, aan yimm arin mk pa; ki niib teeni baakir aan yisin timm. 11 Laa nyii sianyoowa mkmk nan mtana, ti lin kome nan nyunnyukuru, ki lia tachiat; ki bi boot, ki ti lin yirib ki kaa binbeboori. 12 Ti niiie ki ti di; bi-i sukirit, ti tuu jiimm maamme; bi-i dintit fara, ti tuu mk sukurue; 13 bi-i pak biir ti sana, ti tuu pak jiimm nan lomme. Ti kpant tariie, ki tee nan tingbou na tanpenn paak mt na, ki bia tee nan tingbou na jakint na ki tan tuu mtana. 14 N ki sbin na ki teeni a n dinni fei kaa, aan n kpaaniie, yaa tee n walonkai na paak. 15 /Naan li-i tee ki i lek mk wannteeb tusaa piik Masia ni, i ki mk baanba bonchianni; kimaan Yiisa Masia nie ki n mari, baranii nba ki n wanni na paak. 16 N barimie, ii waa n binbe man. 17 Linba na paake ki n tuun Timoti i boor, wunba tee n bilonkak ki tee barmnii daan ti Yomdaan ni; u saa tiari maa be biainba Masia ni, nan maa lin want Masiaweira biainba, siar kur po. 18 Siab mk dont-n-me, ki dukii a n kan baar ki gnini. 19 Li-i tee ki ti Yomdaan loon, n saa gni mtana, ki la dont-n-m damm na, li ki tee bi pinpakit paak kaa, aan n yaa n laan bi set mk pa amii bi ki mki. 20 Yennu naan ki tee mb ni yetu kaa, li tee pae. 21 I loon lanne? I loon ki n baar i boor nan ninmnn amii n baar soon nnae?

5

1 Li set tee mniie ki bi yeen a joonbaanu be i ni, linba ki binba ki waa Yiisa Masia na m kan tumi. N gbat a s be i sinsuuk ni ki d nan u baa aapoo; 2 aan ki i mk dont-n-m ki ki tiin fei li paaki. Li ki ja nan i para n biiri-i? Li an ki yin nyinn li nibooru i ni. 3 Maa lek be banfkir nani na, aan n dudukit be i ni, ki n po dukin ki bu daan ma buut, ti Yomdaan Yiisa sann niwa, ki li tee nan n lakin be nani nae. 4 Ti Yomdaan Yiisa sann paak, n seek nan yimm-i tai lakin, ti Yomdaan Yiisa pa ni yoo nba, 5 yin jii nir nba tun toonbiit ma ki teen Sintaanii nuu ni ki wun biir u gbanant, ki lin te u seek n tan la tinnu, ti Yomdaan baaru daar na ni. 6 Li ki an ki yii dont i mi. I ki mi a dati waaminnae te ki boroboro yon kur fuutir piiri-i? 7 Li paak, nyikin i binbenkperik na, kii tee nipaamm, nan i set tee niib nba nyik biit tumue na, kimaan Masia nba tee ti maru na gaar ti paak ki kpowa. 8 Li paak, taa waa u snu biainba na, aant ki tin nyik binbenkperik na, ki nyinn dudukbiit nan biit kur, kii jikii tee u weira nan barmnii, ki biit kaa ti ni. 9 Maa po sb gbou nba ki turi na, n betiwa a i daa tkii nan bonchonchona. 10 Li ki tee n yaa ii nyinn i m tingbou na bonchonchona ni, koo nianchi damm ni, koo nanyukii, koo patmannteeb ni kaa; li-i tee nna arimi, see ki i nyii tingbou na ni. 11 N sb ki yeeni a i daa tkii nan daan nba yaa waa Masia-e aan chomm, koo ki mk nianchi, koo ki mann pata, koo ki mk sanjaau, koo ki tee danyuuruk, koo ki tee nanyuk. I po daa kaar nan li daan ki di jeeti. 12 Li ki tee n toonn kaa ki n sii bu binba ki waa Masia na buuti. Yennu-e saa bu bi buut; aan i leeb nba tee Masiaweira nae ki i sii bu bi buut. 13 Li po sb Yennu gbou ni a, “Ii ber biitdaan na ki nyinn i ni.”

6

1 I yen-i mk maan nan u l nba waa Masia, aan ki i ki saan nann Masiaweira boor ki bi saa ammir, aan saan nann binba ki waa Masia na buut boor, li sii mk fei hei. 2 I ki mi a Masiaweirae tan saa bu tingbou na teeb buuti-i? Ki li-i tee ki i tan saa bu tingbou na teeb buut, ann i kan fit bu barbisbis mtana-a? 3 I ki mi a ti tan saa bu malakanba buuti-i? Nlee ki i kan fit bu mtana binbe na barii? 4 Li-i tee ki i mk maan, bee ki i saa nann binba ki tee Masiaweira na boori? 5 Linba na tee feie ki turi. Mnik-u baar yimm Masiaweira sinsuuk ni, s kaa i ni ki mk yan nba saa fit amm maan mai-i? 6 /Naan i naawayemm saa nan bi leeb barbuur nba ki teen Masia yada na boor, ki u bu bi buut. 7 Yaa lek mk barii nan i naa waas na gbaa, aan li tee biite. A naa bik-i tun biira koo ki maba, ki a kurint sikin, li ki s-? 8 /Naan yimme tuun biit ki teen leeb ki jaan leeb, ki bia lek tee nna ki teen i leeb nba tee Masiaweira na. 9 I ki mi nan biitdamm tan kan k Yennu naan ni-i? I daa kpann i m; binba tee joonbaarit, koo bonchonchona, koo patmannteeb, koo jab nba mk ni ki d nan bi jaleeb, 10 koo nanyukii, koo nianchi damm, koo danyuurit, koo sanjaanjanna, koo fat-teeb, binba na kur nan bi yenkwa kan k Yennu naan ni. 11 I siab din tuu tee nnae; aan ki Yennu wuur i biit na, ki i ji tee u niib ki bia tee popeendamm u pe, ti Yomdaan Yiisa Masia nan Yennu Seyee na paak. 12 I siab yeen a, “Siar ki k.” Li tee mniie, aan bont kur kaa an ki turini. N saa fit yet a siar ki k, aan n kan sak ki bonsiar n yentimi. 13 I siab yeen a, “Jeet tee poor yare, ki poor mun tee jeet yar.” Mniie; aan Yennu saa gr li anlee na kur. Yennu ki nan ti gbanant a tin jiir kii chomm kaa, aan a ti jiir ki lii tee ti Yomdaan yar. Ti Yomdaane yen ti gbanant na. 14 Yennu-e din fiin ti Yomdaan kuun ni, ki u mun tan saa jii u pa ki fiinta. 15 I ki mi nan i gbanant na gaa nan Masia gbanante-e? Li paak, daa jikit gbanant nba gaa nan Masia gbanant na ki gaant nan poochonchona. 16 Wunba jii u m ki taan nan poochonchonn, nan li daan arin taan gbananyennke na. Li sb Yennu gbou ni a, “J nan u poo saa taan ki tee gbananyennke.” 17 Wunba taan u m nan ti Yomdaan, ti Yomdaan nan li daan taan ki tee seyennke. 18 Ii nyinn i m bonchonchonsin ni man. Toonbiit kur nba biar, li ki tuun gbanant ni, aan wunba chomm arin biir u m gbanante. 19 I gbanant na tee Seyee nba ki i gaar Yennu boor na diiuko, ki u be i ni. I ki mi nnae-e? I ki yen i mi, Yennu-e yeni; 20 u daaie; li paak, ii jii i gbanant kii tuun linba sii dont u sann.

7

1 N yaa n jiin i buboit nba ki i daan sb turin nae. J-i kii kn poo, li an, 2 aan bonchonchonsin paak, li an ki j kur-ii mk u m poo, ki poo kur-ii munii mk u m sr. 3 Li an ki j n jii u m ki chab u poo, ki poo mun n jii u m ki chab u sr. 4 Poo ki yen u m gbananti, u sre yen. J mun ki yen u m gbananti, u pooe yen. 5 I daa y^een leeb i gbanant loommi, see yoo nba ki i tan taan myommk a yin miar Yennu; ki li poorpo yin bia taan leeb, ki Sintaanii daa fit bikinti ki nyanti, yaa kan fit soor i m na paak. 6 Li tee maame ki n yet, aan li ki tee sennu kaa. 7 N bo loon ki s kur-ii be nan maa be biainba nae, aan s kur nan u piiniie ki li nyii Yennu boor jiak jiak. 8 N yeen na ki teen jakpaka nan pookarankaana nan pakie, a bi-i saa sak kii be bi k nan maa be biainba na, li bo sii an ki turib. 9 /Naan bi-i kii fit so bi mi, ann bin kn poob, ki poob mun n kun jab; li s nan yaa sii mk li ni aan kan fit kpeeniri. 10 Binba mk jab, n teeni sennue, li ki tee min kaa senni, aan ti Yomdaane senn, a poo daa mi nyikit u sr. 11 /Naan wuu nyik u sr, u ji daa kun jagan, aan kii tee pookarankaann; koo wun di sindant ki mat u sr boor. J-ii munii mi wun y^et u aapoo. 12 N piak na ki teen binba biar nae, ti Yomdaan kaa paki, nan Masiaweir-i mk poo, ki poo na ki tee Masiaweir, aan ki li tee poo ma loommue a wuu be u boor, j na daa lubin. 13 Poo nba tee Masiaweir mun-i mk sr nba ki tee Masiaweir, aan ki li tee j ma loommue a wuu diau, poo ma daa yaatir aan nyikit u sr na. 14 J nba ki tee Masiaweir, aan ki u aapoo tee Masiaweir, poo ma paake saa te ki j na tan yeen; ki poo nba ki tee Masiaweir na mun, aan ki u sr tee Masiaweir, j ma paake saa te ki poo na tan yeen. Li-i bonni kii tee nna, bi waas bo kii yeeni, aan laa tee nna na paak, bi waas mun tan sii yeene. 15 /Naan wunba ki tee Masiaweir-i loon wun y^et u l nba tee Masiaweir, wun aan ki wuu saa. /Nann arin sennu ji ki so bi s. Yennu-e yiinit a tii be nan parmaasir. 16 Fin poo, a teen nlee bann nan a kan tinn a sr? Ki fin j muni, a teen nlee bann nan a kan tinn a poo? 17 Ii be binbe nba ni ki Yennu senna, nan faa be biainba ki u yiina na. Nae ki n lin want Masiaweira kur. 18 Wunba d pot u punn aan tan teen Masiaweir, aant ki wun dian nna; wunba mun ki pot aan teen Masiaweir, wuu kii loon, u ji daa porii u punni. 19 Wunba pot nan wunba ki pot, li kur tee yanne. Linba mantik tee barkpann tee ii dia Yennu sennue bonann. 20 S kur-ii be binbe nba ni ki u tuu bewa ki tan teen Masiaweir na. 21 Li-i tee ki a din tee daabir yoo nba ki a teen Masiaweir na, a daa te ki li daamiia ni, aan fi-i saa la yaak ki nyinn a m daabisin ni, fan teen nna. 22 Wunba po tee daabir yoo nba ki u teen Masiaweir na, u ji tee ti Yomdaan ye. Nnae mun, li-i tee ki a yen a m yoo nba ki a teen Masiaweir na, a ji tee Masia daabire. 23 Yennu-e daai; li paak, i daa tee niib daaba. 24 N naa waas, ii be nan Yennu man nan yaa daan be binbe nba ni, yoo nba ki i teen Masiaweira na. 25 Mtana, n ji piak ki teen binba daa ki kn poob, koo ki daa ki kun jab nae, aan ti Yomdaan ki chabin a n betib nna; ti Yomdaan ninbatinu paake ki n teen barmnii daan. 26 Mtana ninmnn na paak, n dukin nan li an ki nir-ii be biainba ki u tuu be na. 27 Li-i tee ki a mk poo, ann arin a daa beer. Li-i tee ki a ki kn poo, faa ji daa knt. 28 Fi-i kn poo, li ki tee biiti; poo mun-i kun j, li ki tee biiti; aan n loon ki n nyinni mukisuk nba ki binba mk poob nan binba mk srib laat tingbou na nie. 29 N naa waas, n loon ki n wanni nan yoo na ki fk, li paak, laa nyii mtana ki saa, li an ki binba mk poob-ii be nan bi ki kn poob na; 30 ki binba m, bii be nan bi ki m na; ki binba mk parpeenn, bii be nan bi ki mk parpeenn na; ki binba kpentir, bii be nan bi ki mk na; 31 ki binba di tingbou na manu, li an ki bii be nan bi baka kaa le na. Kimaan tingbou na nba tee biainba mtana na, li kan yukir nan garu. 32 N ki loon ki siar n daamiini. Jakpakir arin gorii waa saa teen biainba ki tun ti Yomdaan toonae, ki lin penn ti Yomdaan par; 33 aan poodaan baka be tingbou na bona nie, waa saa teen biainba ki penn u aapoo par. 34 Li paak, u dudukit bkit munlee-e. Pookarankaann koo sapaam baka mun be ti Yomdaan toona nie, nan waa saa teen biainba ki u gbanant nan u seek-ii taii tee Yennu yar fanu; aan wunba mk j arin gorii tingbou na bona, nan waa saa teen biainba ki penn u sr pare. 35 N piak linba na, i m sommir paake, li ki tee a n yaa n bari baruk kaa, aan n loon yii be fanue, ki jii i m pet ti Yomdaan. 36 J-i mk sarkpe ki u tan beer poo, ki j na mk dudukit u po ki kan fit soor u mi, aant ki wun tun biainba ki u loon; li an ki bin kn leeb. Li ki mk biit bi sinsuuk ni. 37 /Naan wunba par chee, ki u mi nan siar kan daam, ki u saa fit soor u m ni, ki dukin u par ni a u kan kn, anne an. 38 Li paak, wunba kn u sarkpe, li an; wunba mun ki kn u sarkpe, u tun linba an ki gar wunba kn nawa. 39 Poo-i mk u sr ki u daa be u manfoor ni, u ki yen u mi; aan u sr-i kpo, u ji mk yaak ki saa kun wunba ki u loon, aan li an ki u j ma-ii tee Masiaweir. 40 /Naan min yaa boor arin, n dukin nan li-i tee ki u be ki ki kun j, li sii man ki gar waa bo saa kun j; nnae ki n dukin, aan n mi nan n m mk Yennu Seyee.

8

9

1 N ki yen n mi-i? N ki tee Masia toomii kaa-a? N ki la ti Yomdaan Yiisa-a? N toona nba ki n tuun ki teen ti Yomdaan na paak kaa ki i mun tee msakdammi-i? 2 Siab-i kii sak a n tee Masia toomii, aan yimm arin, li kpaa talas yin sak, kimaan yaa tee msakdamm na, anne saa wann nan n set tee toomiie. 3 Niib-i piak ki biir n sann, n saa jii linba ki n yaa n pak nae ki nyi le: 4 Ti ki mk yaak nba ki ti sii di ki nyu-u? 5 Ti bia ki mk yaak nba saa jii ti poob kii lin namm, n^an toomiinba siab, nan Piita, nan ti Yomdaan naa waas nba tee biainba na-a? 6 I dukii a min nan Banabas kuuke sii tuun ti poor paaki-i? 7 Kunknknn lane tuun toonn aan pa u mi? Ki mee sii wuu tilontii aan kan di li lna? koo mee sii kpaar bonkobit aan kan nyu bi biimi? 8 N jii nisaarik binbee ki yet nna; aan Moses sennu na ki yet nna kaa-a? 9 Li sb sennu ma ni a, “Daa bobint naajak mb, yoo nba ki u boo dii.” Yennu baka be nei kuuk nie-e? 10 koo u ki yeen timm kaa-a? Mammm, li sb ki teen timme. Wunba ko nan wunba jaan tuun nnae ki mk dindann nan bi tan saa chent dii ma. 11 Ti din turi Yennu Seyee yare; ki li bo ki ja nan yin turit gbanant yari-i? 12 Siab-i mk yaak ki saa gaar bona i boor, timm arin ki mk li yaaki-i? /Naan ti ki jii yaak na ki tun nann toonni. Ti di farae bonsiar kur ni, kimaan ti ki loon ki tin te ki Masia baranii na n jir poori. 13 I po mi nan binba tuun Yenjiantu asaakak ni na, bi jeet nyi bi toonn ma nie; ki binba mann mannu ki teen Yennu ki amii binbintir na mun gaan bi yar lee. 14 Nnae mun ki Yennu tur mb a binba mntir u baranii na, bi jeet mun sii nyi lee. 15 /Naan n ki jii yaak na ki tun nann toonni, ki bia ki sbin na a yin turin siari. Mi-i kpo, li s nan s n te ki n parbifaant-ii tee yann. 16 Li ki tee a n mk parbifaanu baranii nba ki n mntir na paak kaa, kimaan li kpaa talas ki n mntir. Mi-i kii mn baranii na, parbiir sii tee n yare. 17 Mi-i bonni gann toonn ma n tiue, n bo saa la nyta, aan min kaa gann n mi, Yennu-e guunin toonn ma. 18 Lanne tee n nyti? N nyt tee maa mntir baranii ma yann nae, ki ki jii yaak nba ki n mk baranii toona ni na ki gaan siari. 19 N ki tee s daabiri, aan n jii n m ki kpant daabire ki tur s kur, a n te niib bonchiann n baar Yiisa Masia boor. 20 Juu teeb boor, n jii n m ki teen nan amm nae, a n te bin tinn. Binba mun waa Moses sennu na, n jii n m ki teen nan bi yen nae, ki loon binba waa sennu na n tinn, aan n m ki be sennu na ni. 21 Binba ki waa sennu na, ki n jii n m ki teen nan bi yen na, a bin tinn. Linba na ki wann nan n ki waa Yennu sennu na; n waa Masia sennu na. 22 Binba yada waar na, ki n kpint ki teen nan bi yen na, a bin tinn. N lebit n m bonsiar kur ni ki tur niib kur, ki loon bi siab n lek tinn. 23 Baranii na paake ki n tee linba na kur, a n tan la li nyt. 24 Li-i tee nantaar, nantatinna kur tuu tiine, aan yenke tuu tan di ki gaar paatii. Li paak, yabit ki tin di ki gaar paatii ma. 25 Nantatinna kur so bi me bont kur ni a bin gaar paatii nba ki wa nan lin gbenn na, aan timm so ti m a ti tan gaar paatii nba kaa gbennue. 26 /Nanne teen ki n tiin, a n saa baar li paak; anne teen ki n tee nan niikur faar nba ki lubin u niikura yann yann na. 27 N ki loon min nba mntir baranii ki teen niib na n tan k paatii na. /Nanne teen ki n mukis n gbanant ki u saak.

10

1 N naa waas, n loon ki yin bann nan sanpagbou din tuu baak ti yeejamm kur paake, ki bi kur bia poot mkgbeir na. 2 Li naan nnae nan bi kur lakin wur Yennu nyunwurue sanpagbou nan mkgbeir na ni, ki amm nan Moses lakin teen yomm. 3 Ki bi kur lakin dii jeet nba ki Yennu Seyee turib na; 4 ki bia lakin nyuu nyun nba ki Seyee ma turib na; kimaan bi lakin nyuu nyun nba nyii Yennu Seek, tanpiiuk nba chiamm na ni. Tanpiiuk ma din tee Masia-e. 5 /Naan linba na kura, Yennu din ki mk parpeenn nan bi siabi, ki te ki bi kpo kpo, ki bi gbanant yat d kunkoouk paak. 6 Li paak, li tee nyinne ki kpaanit, a ti daa loon biit nan baa din loon biainba na. 7 Ti bia daa jiantir tingbana nan bi siab nba din tuun na; ki li sb Yennu gbou ni a, “Niib na kar ki dii ki nyuu, aan ji fiir ki chomm le.” 8 Ti daa tuun bonchonchonsin, nan bi siab nba din tuun na; dayennk ki niib tusaa piinlee nan antaa kpo. 9 Ti daa bikii ti Yomdaan, nan bi siab nba din tun, ki wai kpiib na. 10 Ti daa mk bunburimii, nan bi siab nba din mk, ki kuun malaka kpiib na. 11 Linba na kur tun ki turib ki li tee kpaanii ki tur leeb, ki li sb Yennu gbou ni ki tee kpaanii ki tur timm nba be yoo nba ki durinya loon gbennu na. 12 Li paak, wunba mi nan u be fanu, wun soor u m ki daa baa. 13 Bikinu nba kur baari, li tee linba y baat niibe; aan Yennu tee barmnii daan ki kan te ki bikinu n baari ki gar i pa teriki; aan yoo nba ki bikinu baari, u saa turi pa nba ki i saa nyannir ki nyi le. 14 N naa waas, li paak, ii nyinn i m patbooru booru ni. 15 N piak ki teen yimm yandamme, ii mun dukin linba ki n pak ki turi na. 16 /Nmanbinyuutik nba ki ti tuu tur Yennu niipoouk aan nyu le na, anne tee Masia sn; ki boroboro nba ki ti tuu mit mit ki man na, anne mun bia tee Masia gbanant na. 17 Laa tee boroboro kunn na, timm arin yaba, aan ti taane ki tee gbananyenn, kimaan ti kur lakin man boroboro kunn nae. 18 Gotir Israel teeb nba mann maru ki teen Yennu ki man li nant na; amm nan Yennu taan yomme na. 19 Maa yeen linba na, li wann nan patir nan li nant nba ki bi mann na mk nyti-i? Aaii, li ki mk nyti. 20 N yeen a binba mann maru ki teen pata na, bi set mann ki teen Sintaanii-e, li ki tee Yennu kaa. N ki loon ki s n taan nan Sintaanii. 21 N kan sak ki i lakin kar ki nyu ti Yomdaan manbinyuutik ni, ki bia lakin kar ki nyu Sintaanii manbinyuutik ni. N kan sak ki i lakin kar ki di ti Yomdaan saama ni, ki bia lakin kar ki di Sintaanii saama ni. 22 Ti koor a ti donn ti Yomdaan wutoore-e? Ti paare-e? 23 Siab yeen a, “Snu be nan ti tun bont kur.” Mammm; aan bont kur kaa ani, bont kur kaa bia mk nyti. 24 Daa dukii a m kuuk po, ii biaki dukii a leeb po. 25 Ii man nant nba ki bi ki daak ni, aan daa boi ki laan bee nante, ki daa te ki li daamii a dudukiti, 26 kimaan li sb Yennu gbou ni a, “Tingbou na nan li bont kur tee Yennu yare.” 27 Wunba ki tee Masiaweir aan tan baanta jeet, fii diwa, ki daa boi buboit jeet ma po, ki daa te ki li daamii a dudukit ni. 28 /Naan s-i wanna a bi mann nant na patire, faa daa man, ki a saa mat u yan. /Naan s saa boi a, “Li saa teen nlee ki n yan nba loon linba saa biir l dudukiti? 30 Li-i tee ki n tur Yennu niipoouk n jeet na paak, nlee ki s saa pak ki biir n sann, jeet nba ki n tur Yennu niipoouk na paaki?” 31 Tn, li-i tee ki i di, koo ki nyu, koo ki tuun linba kur, yii tee man linba saa tur Yennu baakir. 32 Daa tee linba ki an Juu nir boor, koo Griik nir boor, koo Yennu niib boori. 33 Ii tuun man nan maa tuun biainba na; n loon ki n tun ki penn s kur par bont kur ni; aan li ki tee a n tuun linba ki n loon, koo linba an ki turin kaa; aan n tuun linba an ki turibe, kimaan n loon anne n tinnib.

11

1 Li paak, ii waa n binbe nan maa waa Masia binbe biainba na. 2 N naa waas, n mk parpeenn nan yaa tian linba kur ki n wanni, ki tuun na. 3 /Naan bonyennke be ki n loon ki n tiari, a Masia-e tee j kur yudaan, ki j kur mun tee u poo yudaan, ki Yennu mun tee Masia yudaan. 4 Li paak, j nba yaa wun miar Yennu, koo ki mnt baranii na, aan yir siar ki dkin u yur, u ki tur Masia baakiri. 5 Poo nba yaa wun miar Yennu, koo ki mnt baranii na aan ki ki yir siar, u dinn u sre fei; li tee nan u koor u yur nae. 6 /Naan li-i tee ki poo ki yir siar ki dkin u yur, ann li an wun koor u yut; aan laa tee fei ki poo n koor u yut, koo ki p u yut na, li an wun yir siar ki dkin u yur ma. 7 Li ki tee j n yir siari, kimaan u naan Yennu-e ki bia tee Yenpaku; aan poo arin tee j pakue. 8 Kimaan j naau ki nyii poo ni kaa, aan poo naauo nyii j ni. 9 Yennu ki nan j ki tur poo kaa, aan u nan pooe ki tur j. 10 Ki malakanba paak, li an ki poo n yir siar ki dkin u yur, ki lin wann nan je mk poo yiikoo. 11 /Naan ti Yomdaan boor arin, j-i bonni kaa, poo mun bo sii kaa, ki poo-i munii kaa, j sii kaa; 12 kimaan sintansimm, poo din nyii joo nie, ki pooe mun maar j, aan bont kur nyi Yennu boore. 13 Ii boi i m ki laan li an ki poo-ii mei Yennu ki daa dk u yur siari-i. 14 Ti binbe ni, li po wann nan j-i tee yuumunt, li tee feie ki tur; 15 aan poo-i tee yuumunt, li teen fante, kimaan poo yuumunt tee u bobike. 16 /Naan s-i loon wun ni mnik ki jiin li po, n saa yet a timm koo Yenweileeb nba be kur ki mk sennleer ki pukin na po. 17 Maa yaa n beti linba na arin, n ki piaki kaa li paaki, kimaan yaa tuu lakin leeb ki tuun biainba na, li ki mk nyt ki turini, aan li tee biite. 18 Sinsinn, n gbia ki bi yeen a yaa tuu lakin leeb na, lukitin be i sinsuuk ni, ki n set gaar waama ki li tee mammme. 19 Li tee mniie nan lukitin-ii be i sinsuuk ni, kimaan anne saa wann binba set waa barmnii snu na yeenin ni. 20 Li-i tee ki i lakin leeb ki di, li ki tee ti Yomdaan jeet kaa ki i dii. 21 Kimaan yaa lakin leeb yoo nba na, s kur di u dinue, ki siab m kon, ki leeb mun yib. 22 I ki mk i m ei nba ki i sii be ki di ki nyu-u? koo i loon yin sian Yennu niibe ki dinn tarii fei-i? N saa yeti a nlee? N saa paki linba na paaka-a? Aaii, n kan pakini. 23 N gaar wannu na ti Yomdaan boore ki mun tt ki turi: a nyik nba ki bi din fikit ti Yomdaan Yiisa na, ki u jii boroboro 24 ki tur Yennu niipoouk, ki mit mit ki tur u poorpoweiteeb a bin man, aan yetib a, “Nae tee n gbanant nba ki n yaa n tur ki bin kpir i paak na, li paak, ii y kii tee nna kii tian n po.” 25 Jeet na dinu poorpo, ki u bia jii nyunnyuma nan tilna nyun, ki yetib a, “Tilna nyun nae tee n sn nyinn, ki wann nan Yennu senn msonpaann ki tur niib; ki yoo nba kur ki i yaa yin nyu, yin nyu kii tian n po.” 26 Yoo nba kur ki i tan man ti Yomdaan boroboro ki nyuu tilna nyun ma, i want nan u din kpo ti paake, ki i sii tee nnae mkmk nan yoo nba ki u tan saa jen. 27 /Nann amii, wunba kur man ti Yomdaan boroboro na, ki nyuu u tilna nyun na, aan bo ki ja nan wun tun nna, li daan tun biit ki tur ti Yomdaan gbanant nan u sn nawa. 28 S kur n amm u m fanuwa, ki lian fit man boroboro na ki bia nyu tilna nyun na. 29 Wunba ki bann ti Yomdaan gbanant na paak aan man ki nyuu, u saa la tubdatu nba bi, waa man ki nyuu na paak. 30 /Nanne teen ki i bonchiann chk ki yiar, ki siab mun kpo. 31 /Naan li-i tee ki i amm i m fanu ki man, i kan la tubdatu. 32 /Naan ti Yomdaan-i bu ti buut ki ti la tubdatu, u ji tan kan biir timm, yoo nba ki u saa biir tingbou na nileeb na. 33 Li paak, n naa waas, li-i tee ki i lakin leeb a i di ti Yomdaan jeet, yin guur leeb. 34 /Naan wunba ki kon mk, ki u kan fit guur ti Yomdaan jeet dinu na, ann wun di u aak niwa, ki fit lian baar, anne kan baar nan tubdatu ki tur, yoo nba ki i lakin leeb na. Maan nba biar na, mi-i tai baar, n saa pak turi.

12

1 N naa waas, n loon yin bann Yennu Seyee piinii nba tee biainbae nan barmnii. 2 I mi nan yoo nba ki i daa din ki teen Masia yada na, i din waa patae, linba ki piak, ki li knti bonbiir ni. 3 N loon yin bann nan Yennu Seyee na-i be wunba ni, li daan kan fit yet mb ki biir Yiisa; s mun kan fit yet a Yiisa-e tee ti Yomdaan, see Yennu Seyee na be u ni ki te ki u yet nna. 4 Seyee piinbooru booru be, aan Seyee yenke teen piinii ma. 5 Yenjiantbooru booru mun be; aan Yomdaan-yenke ki ti jiantir. 6 Toonbooru booru mun be, aan Yen-yenke te ki s kur tuun u toonn. 7 Seyee na teen Masiaweira kur linba want Seyee na benue, a tin somm Masiaweira na kur. 8 Seyee na saa tur s yan maan; ki bia tur s bannu ki u piak bannu maan; aan li kur nyi Seyee yen nie. 9 Seyee mae teen s yada, ki bia teen s pa nba te ki baatib laat laafia na; 10 ki bia teen s yaak ki u tuun bakitnau toona; ki bia teen s yan ki u skint Yennu maan; ki bia teen s yan ki u bant piinii nba nyi Yennu Seyee boor nan linba ki nyi Seyee boor; ki bia teen s yan ki u piak mabooru booru; ki bia teen s yan ki u fit kpintir mabooru ma. 11 Linba na kur tee Seyee ma toonae, ki u pi s kur li piinii nan Seyee nba loon biainba. 12 Masia tee nan gbanant nae; gbanant tee yennke aan ji bkit bkit, aan laa lek bkit bkit na gbaa, li tee gbananyenne. 13 Ti kura nba tee Juu teeb, nan binba ki tee Juu teebi, nan daaba, nan yent-n-m damm, bi wur ti kur Yennu nyunwuru, u Seyee yenk sann nie, a ti taan teen gbananyennk; ki Seyee yenk mae gbee ti kura. 14 Gbanant na ki tee bk yennk kaa, aan li yaba. 15 Li-i tee ki taar yet a u ki tee gbanant bkiri, kimaan u ki tee nuu, ann kaa saa te ki u ki tee gbananti. 16 Ki tubir mun-i yet a waa ki tee ninbinn na, li paak, u ki tee gbanant bkiri, ann kaa saa te ki u ki tee gbananti. 17 Gbanant na kur-i taan ki tee ninbinnie, li saa teen nlee kii gbia? Ki li-i taan tee tubir, nlee ki li saa gbat nubiru? 18 /Naan Yennu-e taan gbanant na kur ki teen gbananyennk, waa loon biainba. 19 Li kur-i bonni taan tee bonyennk, li bo sii tee gbananta-a? 20 Laa tee biainbae na, linba gaa gaa gbanant paak yaba, aan li tee gbananyennke. 21 Ninbinn kan fit yet nuu a u ki loon; ki yur mun kan fit bet taa a u ki loommi. 22 Ki ti gbananbka nba gaa gbanant paak ki tee nan bi ki mk pa na-i kaa, gbanant na kan tun siar. 23 Gbananbka nba ki ti gorii a li ki mantik mk baakir na, amme ki ti mantik diab fanu, ki gbananbka nba ki an nan niib-ii laat na, anne ki ti bri. 24 Gbananbka nba an na, li ki loon sommiri. Yennu mae amm li gbanant, a lin tur gbananlia nba ki ti gorii ki li ki mk baakir na fant. 25 Li paak, ti gbanant ki mk lukitimi. Gbanant kur nba gaa gaa na, bi fiin bi leeb po. 26 Gbananbkir yennk-i di fara, gbananbklia na mun tuu di li farae; gbananbkir yennk-i la baakir, lia na mun tuu mk parpeenne. 27 Yimme lakin tee Masia gbanant, ki s kur tee u gbanant nba gaa na yenn-nba. 28 /Nanne ki Yennu gann toomiinba u niib sinsuuk ni, ki bi tee saakab; ki wei gann skiniinba; ki gann wannteeb; ki wei paan binba tuun bakitnau toona; ki gann binba te ki baatib laat laafia, ki gann sommteeb; ki wei paan saakab nba an ki gorii toona paak; ki wei paan binba piak maboorganii. 29 Ti kur kaa tee toomiinba, koo skiniinba, koo wannteebi. Ti kur kaa sii mk yiikoo ki saa tun bakitnau toona. 30 Ti kur kaa bia mk yiikoo ki saa te ki baatib-ii laat laafia, koo ki pak maboorganii, koo ki kpint maboorganii. 31 Ii loon man piinii nba tee piinjaana nan ninmnn. N saa wanni snu nba gar li kur.

13

1 Tn, mi-i lekii fit piak maboorganii kur, koo ki fit piak malakanba maan, aan ki ki mk lommi, n tee nan gingann koo gbekiru fuut nae. 2 Mi-i fit skint Yennu maan, ki bant woonin ni maan kur, ki mk bannu, ki mk yada nba saa fit te ki jfkit n fikit ki saan leer po, aan ki ki mk lommi, n tee yanne. 3 Mi-i jii n mkint kur ki tur tatimm, ki lek jii n gbanant chab ki bi joo muu gbaa Masia paak, aan ki ki mk lommi, n ki mk nyti. 4 Wunba mk lomm, u mk sukurue nan burchint niib paak; u ki mk funfunn, ki bia ki mk garuk, ki bia ki mk dont-n-mi. 5 U ki mk nyatuku; u ki loon u m nyt kuuk kaa; u ki dont wutoor yann yanni; u bia ki dia bonbiir nba ki bi tum. 6 Wunba mk lomm, u ki mk parpeenn nan biit po, aan mk parpeenn nan barmnii poe. 7 Wunba mk lomm, u ki bakit; u yada nan u dindann nan u sukuru ki mk baanu. 8 Lomm ki mk gbennu. Barskinu, nan maboorganii paku, nan bannu tan saa gara. 9 Ti bannu nan barskinu na waar; 10 aan linba na kur-i tai baar, li yooe ki ti saa nyik linba waar na kur. 11 Maa din tee bik, n pinpakit, nan n bannu, nan n dudukit din tuu tee bisuko; aan maa ji tan beer nir, n nyik bisin ni bonae. 12 Taa mi linba mtana waar, ki tee nan faa saa got a m nyun ni, ki li tee bonlinlinn biainba nae; aan ti tan saa lare yeenin ni. Maa mi linba, li daa waar; aan n tan sii mir fanu nan Yennu nba min biainba nae. 13 Tn, yada, nan dindann, nan lomm, li bona antaa na be; aan lomme gar li kur.

14

1 Ii loon lomm ki gar bont kur; aan kii biaki loon Yennu Seyee piinii nan ninmnjar; kii mantik-ii loon piinii nba tee Yennu barskinu. 2 Wunba piak maboorganii nba ki Yennu Seyee wann na, u piak teen Yennu-e, u ki piak teen niib kaa, kimaan s ki bant li paak, waa piak woonin ni maan Seyee pa ni na; 3 aan wunba skint Yennu maan ki teen niib, u teemm pae, ki kntib para, ki bia teemm parpeenn. 4 Wunba piak maboorganu, u sommit u m kuuke; aan wunba skint Yennu maan, u sommit Masiaweirae. 5 N sunman ki s kur-ii piak maboorganii, aan n mantik sunman ki i kura-ii skint Yennu maame. Wunba skint Yennu maan, li mk nyt ki gar wunba piak maboorganu, see ki s be ki fit kpint maan na ki wann Masiaweira ki li sommib. 6 N naa waas, mi-i baar i boor ki tan piak maboorganii, sommlanne ki n sommitini? Sommir kaa; see ki n baar ki fiit bona nba nyii Yennu boor ki wanni, koo man baar nan yan, koo ki skin Yennu maan ki turi, koo ki wanni wannsau. 7 Li-i lekii tee bona nba ki mk manfoor n^an yerik koo bik nna, ki li ki tee a li m kt kt aan lakin taan myomm, a saa teen nlee ki bann yerik mnii nan bik mnii? 8 Wunba peeb naatunn nae kii peb ninmnn pebu faanu, mee saa teen siir nan tbu? 9 Nnae mun, li-i tee ki i piak maboorganii, nlee ki bi saa bann yaa piak linba? Li paku sii tee yanne, see ki i piak linba ki bi saa fit bann li paak. 10 Mabooru bonchiann be tingbou na ni, aan li kur mk paak. 11 /Naan mi-i kii mi maan paak, n tee boorganue ki tur wunba piak nanin na; wunba mun piak ki teenin na tee boorganue n boor. 12 Yaa set loon Seyee piinii na, yii loon piinii nba saa somm Masiaweira na. 13 Wunba piak maboorganu, wuu mei Yennu ki wun te wun fit skin linba ki u piak ma. 14 Mi-i mei Yennu maboorganu ni, n seeke mei, aan n yan kaa lei. 15 N saa teen nlee? N saa miar Yennu nan n seeke, ki bia miar nan n yan; ki yin yanii ki tur Yennu nan n seek, ki bia yin yanii nan n yan. 16 Fi-i jii maboorganu ki dontir Yennu nan u Seyee pai, ki nir nba ki a be nan na ki mi faa yeen linba, u saa teen nleewa ki sak nan a niipoouk turu na tee mammme? 17 A niipoouk turu na lek an, aan li ki mk sommir ki teen s. 18 N tur Yennu niipoouk nan maa piak maboorganii ki gar i kur na; 19 aan mi-i be Masiaweira sinsuuk ni, n sii loon man pak mbona anmu nba mk paake ki lin somm leeb na, ki gar man pak mbona tusir maboorganu ni. 20 N naa waas, i daa dia bisin dudukiti, aan biit ni, ii tee nan sanpantii na; aant man ki i dudukit-ii tee subir teeb dudukit. 21 Li sb Yennu gbou ni a, “N tan saa tun siab bin nyi siarpo ki tan pak maboorganii ki tur n niib, aan bi lek kan gbiint ki turimi.” 22 Li paak, maboorganii tee nyinne ki tur binba ki teen Masia yada na, li ki tee binba teen yada na kaa. /Naan Yennu maan skinu tee nyinne ki tur yada damm, ki li ki tee binba ki teen Masia yada na kaa. 23 Masiaweira kur-i lakin leeb, ki s kur piin piak maboorganii, ki binba ki tee Masiaweira koo binba ki mi li po tan k, bi kan yet a i waate-e? 24 aan Masiaweira-i lakin leeb, ki gaan Yennu maan ki skint teen niib, ki wunba ki tee Masiaweir, koo wunba ki mi li po tan k ki gbat baa skint linba na, anne saa te ki wun bann u biit ki bu u m buut, 25 ki u saa bann u woonin ni dudukit ki li d yeenin ni, ki u saa gbaan ki pukii Yennu ki yet a, “Mammm, Yennu be nani.” 26 N naa waas, n ji saa yet a bia? Li-i tee ki i lakin leeb a yin jiant Yennu, ki s mk ya, ki s mk wannu, ki s mk mafiitkar ki saa wann, ki s mk maboorganu paku, ki s mun mk maboorganu ma kpintu; ii tuun linba na kur ki lin somm Masiaweira. 27 Bi-i loon bin pak maboorganii, bi daa gaar niib banlee koo bantaa, bii piak yen yen, aan ki s mun-ii kpintir li paak yenn yenn. 28 Wunba saa fit kpint maan na paaki kaa, wunba piak maboorganu na n min Masiaweira na sinsuuk ni, aan pak tur u m nan Yennu. 29 /Naant man ki niib banlee koo bantaa n skin Yennu maan, ki binba biar na n got maan na ni. 30 /Naan li-i tee ki l be i sinsuuk ni ki tan yaa wun skin Yennu maan, wunba bo piak na n min. 31 I kur saa fit skin Yennu maan yen yen, ki lin te s kur n tumii, ki lin chee u par. 32 Yennu skinii saa fit soor u m, yoo nba ki li baar; 33 kimaan Yennu ki yiinit a tii tee kpir kpir kaa; aan u yiinit a tii tee soon nnae. Poob n min bi mi soon nna Masiaweira sinsuuk ni, nan laa tee biainba Masiaweileeb kur sinsuuk ni na. Yaak kaa ki bi saa pak, nan Yennu sennu nba wann a bi ki mk yaak nan bin pak siar, koo ki teen yudamm na. 35 Siar-i be ki bi loon bin boi bann, bin boi bi srib ei niwa. Li tee feie ki poo n pak Masiaweira tintaankaanu ni. 36 Labaari-i? Yennu mmaan na nyii i boore-e? Li baar i kuuk boore-e? 37 Wunba mi nan u tee Yennu skinii koo ki mk Yennu Seyee piinii, wun bann nan linba ki n sbin ki teeni na tee ti Yomdaan sennue. 38 /Naan wunba y^et, i mun daa gaan u yari. 39 Li paak, n naa waas, ii loon Yennu maan skinu man, aan bia daa y^een maboorganii paku. 40 /Naant ki bont kura-ii tuun bonann kii waa leer.

15

1 N naa waas, n loon ki n tiari baranii nba ki n din mnt ki turi, ki i gaar ki diar fanu na poe. 2 Li-i tee ki i diar fanu, i saa tinna. Nna-i kaa, i yada na sii tee yanne. 3 Kimaan n din beti labaar nba ki n mun din gaar na, ki li tee barjaann ki gar barii kura: a Masia din gaar timm biit damm paak ki kpo, nan laa sb Yennu gbou ni biainba na; 4 ki bi piiu; ki u fiir kuun ni daaantaa daar, nan laa sb Yennu gbou ni biainba na; 5 ki u dkit Piita paak, ki bia dkit toomiinba piik nan banlee na paak. 6 Li poorpo biak ki u dkit u poorpoweiteeb nba taan ki yab gar niib kobii anmuwa na paak, ki wann u m. Bi bonchiann daa be bi manfoa ni, ki bi siab mun kpowa. 7 Li poorpoe ki u bia tan dkit Jeems paak, ki ji tan dkit toomiinba kura paak. 8 Linba na kur poorpo, ki u bia dkit n paak, min nba tee nan bik nba ki bi mar ki u daar ki baar na. 9 Toomiinba na kur, aan mine tan joont, ki n bo ki ja nan bii yin toomii, kimaan maa din dinn Yiisaweira biak na paak. 10 /Naan Yennu sommir paake ki n tee maa tee wunba, ki sommir nba ki u turin na, li ki teen yanni; n tun ki gar toomiinba na kura, aan min kaa tumi, Yennu sommir nba be n ni nae tun. 11 Li-i tee minie, koo ammie, anne ki ti kur want niib, anne ki i mun teen yada. 12 Li paak, taa mntir barii nba a Masia din fiir kuun ni na, ki nlee ki i siab yeen a binba kpo na tan kan fiiri? 13 Li-i tee ki kuun fiiru kaaie, li want nan Masia din ki fiir kuun ni; 14 ki Masia-i dii kii fiir kuun ni-ie, ann arin ti ki mk labaar nba ki ti ji saa mnti; ki i mun ki mk linba ki i saa teen yada. 15 Ki li-i tee nnaie, ann arin ti teen fai siara damme na ki tur Yennu, kimaan ti po teen Yennu siara damm, a u din fiin Masia kuun niwa; aan kuun fiiru-i kaa, u set din ki fiin kuun ni. 16 Kpeemm fiiru-i kaa, ann arin Yennu din ki fiin Masia kuun ni. 17 Masia-i dii kii fiir kuun ni, i yada tee yanne, ki i bia daa be i toonbiit nie. 18 Li bo bia want nan binba teen Yiisa yadawa ki kpo na bote. 19 Taa teen Masia yada na, li-i tee ki li mk nyt tingbou na benu ni kuukie, ann arin ti bo sii mk ninbaauk ki gar s kur. 20 /Naan li tee barmniie, Yennu set din fiin Masia kuun niwa. /N Masia-e tee daan nba fiir kuun ni sinsinn; ki li want nan binba kur kpo na mun tan saa fiir kuun niwa. 21 Nire baar nan kuun tingbou na ni; nnae mun ki nir bia baar nan kuun fiiru. 22 Kimaan Adam paake ki nisaarik kur kpenn; nnae mun, Masia paak, nisaarii saa la manfoa. 23 S kur saa fiir, kuun fiiru yoo; Masia-e fiir sinsinn, ki binba tee u niib na mun tan saa fiir, u baaru daar ma. 24 Li poorpo ki joontu n baar, ki u tan saa nyann naan yent nan pa nan yiikoo kur, ki jii naan ma ki tur u Baa Yennu. 25 Masia tan sii yen yent kur mkmk ki tan tuu yoo nba ki Yennu saa nyann u datai kur ki teemm u nuu ni. 26 Dataak nba ki u tan saa joont biir tee kuume. 27 Li sb Yennu gbou ni a, “U jii bont kur ki teen u nuu ni.” Tn, li ki wann a Yennu m pukin bont kur ma ni. 28 Ki bont kur-i tai be Masia nuu ni yoo nba, ann u m tan sii be Yennu nuu nie, wunba te ki bont kur be u nuu ni na; ki Yennu yen bont kur. 29 Nir-i kii fi kuun ni, bee ki bi wur siab Yennu nyunwuru ki ki wurib bi m paak, aan wurib kpeemm paaki? Kpeemm-i kii fi, bee ki bi tee nna? 30 Bee ki ti yen sii k ninb ni yoo kuri? 31 N naa waas, n mk parbifaant i paak nan yaa be biainba nan ti Yomdaan Yiisa Masia na, linba na paake ki n yeen a n tookit kuun yoo kur na. 32 Ki min nan Efesus doo ni niib nba tee nan bonkobibiit na kn, ki mi-i tee nisaarik nba kan fiir kuun nie, li nyt tee lanne ki turimi? Kpeemm-i kii fi kuun ni, aant man ki tii di kii nyu, kimaan ti won saa kpowa. 33 I daa saak ki s n kpanni. Niamm nan nibiit-i tkii, li saa biir niamm ma binbea. 34 /Naant ki i yan n jen, ki ji daa tuun toonbiiti. I siab ki mi Yennu; anne ki n sbin na ki yaa n dinni fei. 35 S saa boi a, “Nlee ki binba kpo na tan saa fiir kuun ni? Bi gbanant tan sii tee nlee?” 36 Jatuk na, linba ki a bur, li kan fit pia li yoo; see ki li kpo daanna ki tan fit lian pia. 37 Fi-i bur bonboorik, li kii tee nan linba saa pia na kaa; a buur bonboorik nae, li pasiar fan bur dii koo linba kur; 38 aan Yennu-e saa te bonboorik ma n pia ki tee nan waa loon biainba na; ki bonboorik kur mk li m ninnauo. 39 Bonfoor kur mk u ninnauo, nisaarii gbanant tee yomme, ki bonkobit yar mun tee yomm, ki nnii yar mun tee yomm, ki janii yar tee yomm. 40 Sanpaapo bona mk bi gbanant li ke, ki tingbou na ni bona mun mk bi gbanant li k. Sanpaapo bona gbanant fant be li ke, ki tingbou na bona gbanant fant mun be li k. 41 Yonnu mk yentu li ke, ki maarik mun mk yentu li k, ki maabira mk yentu li k, ki maabira ma yentu tee kt kt. 42 Li tee nnae kuun fiiru ni; bi-i pii gbanant ti ni, li tuu tan pke, aan li-i tai fiir, li ji kan mi kpo. 43 Bi ki piit nan fanti, aan ti tan saa fiir nan fante; bi bia ki piit nan pai, aan ti tan saa fiir nan pae. 44 Bi piit nan tingbou na gbanante, aan ti-i fiir ti sii tee gbanant nba tee Seyee yare. Gbanant nba tee tingbou na yar be, ki gbanant nba tee Seyee yar mun be. 45 Kimaan li sb Yennu gbou ni a, “Sinsinn nir Adam na din tee nisaarike.” Tn, nir nba joont ki baar na tee Seyee nba teent manfoor nae. 46 Gbanant nba tee Seyee yar na kaa baar sinsinni, aan tingbou na gbanant nae baar sinsinn, li poorpo ki Seyee yar na wei. 47 Sinsinn nir na din nyii tant nie, ki nir nba wei na nyii Yendu ni. 48 Tingbou na teeb tee nan j nba ki Yennu jii tant ki nam nae; ki binba tee Yendu ni yab na tee nan j nba nyii Yendu ni na. 49 Ti kura gbanant tee nan Adam nba nyii tant ni na yar nae; dasiar ti bia tan sii tee nan j nba nyii Yendu ni nae. 50 N naa waas, n beerie nan gbanant nba tee nant nan sn na kan fit k Yendu ni; ki gbanant nba kpenn kan fit la manfoor nba kaa gbennu. 51 N yaa n beti woonin ni maame. Ti siab tan saa kpo; ki siab mun tan sii be mkmk nan Yiisa baaru daar; aan ti kur tan saa lebita. 52 Li daar, naatunn-i tai m, ti kur saa lebit yomme yiama nan ninbinn kabintu na; naatunn saa m, ki kpeemm n fiir nan gbanant nba kan mi kpo, ki timm nba tan be manfoor ni li daar, ti gbanant saa lebite. 53 Li kpaa talas nan gbanant nba pkit na n tan kpant gbanant nba ki pkit, ki gbanant nba kpenn na tan saa kpant gbanant nba ki kpenni. 54 Li paak, linba na kur-i tan teen, li yoo na linba sb Yennu gbou ni na saa gbee, a “U nyann kuun gbenna.” Li bia sb a: “Kuun, a nyannu na be lia? Kuun, a tonu na be lia?” 56 Kuun tonu tee biite, ki biit kpit sennu pa ni. 57 Ti teen Yennu niipoouk nan waa teent nyannu, ti Yomdaan Yiisa Masia paak na. 58 Li paak, n naa waas, ii be man fanu ki daa baa Masiaweiu ni. Ii jii i m kii tuun ti Yomdaan toona yoo kur, kimaan i mi nan toona nba ki i tuun ki teen ti Yomdaan na, li tan kan baa yanni.

16

1 Tn, n loon ki n wanni ki jiin likirii nba ki i lakin ki yaa i somm Yennu niib nba be Judea yent ni na poe; ii tun nan biainba ki n wann Masiaweira nba be Galasia ti ni na. 2 Lasir daar kur, s kur n tuu nyinn likirii, waa tun ki la biainba, ki bir, ki mi-i tai baar, ki i ji daa lakii likirii. 3 Mi-i tai baar, n tan saa sb gbou ki tun binba ki i gann na, ki bin saan nan i piinii ma Jerusalem. 4 Li-i tai ja nan man saan n m, tin tk saan. 5 N lor ki n saan Masedonia yent niewa, ki ji baar i boor. 6 Li pasiar n tan sii be i boor yoo waan, koo piar na kur; ki i tan saa sommin ki n gar saan siaminba kur ki n saa. 7 N ki loon ki n baar i boor ki gni yoo waaminna kaa aan gari, aan ti Yomdaan-i saa sak, n saa yukir i boora. 8 N sii be Efesus doo ni na mkmk nan yukitgar tiaru jaamm dapiinmu poorpo. 9 Snu loot ki yaa bonchiann ki turin ki n saa tun Yiisa toona, aan datai bonchiann mun be. 10 Timoti-i tai baar i boor, ii mi man ki yin kn jamaanii, kimaan u tuun ti Yomdaan toonae nan maa mun tuun biainba na. 11 Ii mi man ki s n sian, aan ii te ki wun nyi nan parmaasir ki baar n boor, kimaan n gorii nan ti naa waas snu po. 12 Ti naa bik Apolos arin, n barime ki loon nan ti naa waas na n tk baar i boor, aan u ki loon wun baar mtana; li-i tee ki u la yoo, u saa baara. 13 Ii guu man kii be fanu i yada ni, kii mk par nan pa. 14 Ii tuun man bont kur nan lomm. 15 I po mi Stefanas nan u aateeb po, amme din tee niib nba sint teen Masiaweira, Akaya yent ni, ki jii bi m ki tuun ki teen Yennu niib. 16 N naa waas, n barimie, ii tokii nibooru na binbe, nan bi toontunleeb kur binbe, nan binba tuun bonchiann ki teen Yennu niib na. 17 N mk parpeenn ki jiin Stefanas, nan Fotunatus, nan Akaikus baaru na po, kimaan yaa daan kaa n boor ni na, n daan mk parbiir, aan baa baar na, n ji ki mk parbiiri, 18 kimaan bi chee min nan yimm parawa; li paak, ii tur li nibooru baakir. 19 Masiaweira nba be Asia yent ni na foonti. Akuila nan Prisila, nan Masiaweira nba lakii ki jiantir Yennu bi aak ni na foonti fanu, ti Yomdaan sann ni. 20 Ti naa waas na kur foonti. Ii foont leeb kii kpamii man. 21 Min Pl-e jii n m nuu ki sbin foonti. 22 Wunba kur ki loon ti Yomdaan, mpor-ii be u paak. Maranata: li paak tee “Ti Yomdaan, baat.” 23 Ti Yomdaan Yiisa ninkpabau-ii be nani. 24 N loon i kur nan barmnii, Yiisa Masia sann paak. Mammm.

AMAZING GRACE BIBLE INSTITUTE